Er staat een paard

in de weg...

Hoffelijkheid en begrip

Verkeersregels voor alle weggebruikers,

bestuurders van motorvoertuigen,

menners en ruiters.

2

Foto het Nieuwsblad — de Standaard dd.27.03.1981

Redacteur — fotograaf Norbert Trio

Landelijke

Politie

3

Voorwoord

Met mijn loopbaan van 42 jaar bij de politie, de vaststelling van de vele verkeersongevallen en mijn specialiteit in het vakgebied van de mobiliteit en verkeer kon ik heel wat ervaring opdoen. Gezien mijn grote interesse voor paarden en door het feit dat ik zelf ac-tief ruiter ben geweest, heb ik me een duidelijk beeld kunnen vormen over de problematiek van de ruiter en de menner in het verkeer. Het recreatief menners- en ruitertoerisme zit duidelijk in de lift en het paard verschijnt opnieuw meer en meer in het straatbeeld. Kinderen vanaf 14 jaar, vooral op de pony, en menners vanaf 16 jaar mo-gen al alleen de baan op. In menners- en ruitermiddens hoor ik de duidelijke roep naar meer begrip van de andere weggebruikers, vooral de autobestuurders die nauwelijks of niet vertragen en zelfs durven te claxonneren. Sowieso is er een duidelijk verschil tussen amazones, menners, ruiters en andere weggebruikers. Gezien het paard een levend wezen is en ook het verkeer waarneemt via zijn zintuigen, zien en horen, bestaat de mogelijkheid dat het rijdier in-stinctmatig op verkeerssituaties gaat reageren vanuit zijn waarneming. Hierdoor is zijn berijder of menner heel kwetsbaar in het verkeer. Wanneer dit besef bij de andere weggebruikers leeft, zullen zij dan ook ten alle tijde rekening houden daarmee door hun snelheid aan te passen en te vertragen, niet te claxonneren en te stoppen wanneer het dier teke-nen van angst vertoont, zoals opzij springen, steigeren, hinniken... Dergelijk rijgedrag kan ons heel wat leed besparen, zo wordt agressie in het verkeer vermeden en blijft het aangenaam voor alle weggebruikers. Deelnemen aan het verkeer is immers een sociale actieve bezigheid waar iedereen met iedereen rekening houdt. Vanuit die visie is bij mij de idee gegroeid om mijn ervaringen neer te schrijven. Ik hoop dat dit bijdraagt tot een rustiger afwikkeling van het verkeer in al zijn aspecten en dat het aantal ongevallen sterk gereduceerd wordt.

Paul Vandendriessche

Ere - Hoofdveldwachter – Korpschef te Paard

Niets uit deze brochure mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door

middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van de uitgever.

De brochure mag enkel afgedrukt worden voor eigen gebruik.

4

Inhoud

1 Verkeersveiligheid - ‘Het houdt iedereen bezig’ - 6

2 Jong geleerd is oud gedaan 8

3 Hoe leer je een paard wennen aan het verkeer? 9

4 Het optuigen van het paard 10

5 Op stap te paard 11

6 Wat zegt het verkeersreglement? 12

7 De verkeersregels: Koninklijk besluit van 01.12.1975 13

Toepassingsgebied 13 1

Bepalingen 13 2

De Bestuurders 16 3

Leeftijd 19 4

Bekwaamheid, kennis, fysieke geschiktheid 19 5

Plaats van de bestuurder op de openbare weg 19 6

Snelheidsgedrag 19 7

Verlenen van voorrang 19 8

Gebruik van de lichten: voertuigen en weggebruikers die de

openbare weg volgen

21 9

Ruiters in groep - Gedrag tegenover groepen ruiters 22 10

Rijdieren begeleiden aan het leizeel door fietsers en bromfiet-

sers

24 11

Gespannen - aantal toegelaten dieren per gespan 24 12

Gespannen - lading 24 13

Verkeersborden 25 14

Signaleren van lading achteraan 30 15

Gespannen - reflectoren 31 16

17 Gespannen - remmen 31

8 Aanbiedingen: workshops, voordrachten en opleidingen 32

9 Slot 33

5

Het paard reageert nerveus op de zware voertuigen die er zopas zijn

aangekomen en op de drukte achter zich. De ruiter kijkt achterom naar

wat er gebeurt.

Manège Vleterranch Westvleteren.

Groepsleider op stap met colonne wandelruiters.

6

1. Verkeersveiligheid -’Het houdt iedereen bezig’-

We hebben reeds aangehaald dat deelnemen aan het verkeer een sociale en ac-

tieve bezigheid is, met respect voor de andere verkeersdeelnemer en voor zichzelf

als sleutelwoord. Of anders gezegd: ik pas mijn verkeersgedrag aan zodat de an-

dere verkeersdeelnemer niet in gevaar wordt gebracht; of dat nu een voetganger,

fietser, bromfietser, motorrijder, ruiter, menner of autobestuurder is. Wanneer het

verkeer enkel uit voetgangers zou bestaan, dan zou het ongevallenrisico onbe-

staande kunnen zijn met als gevolg GEEN ENKELE STRESS. Twee voetgangers

die toevallig tegen elkaar aanlopen, kunnen zich in dit geval zonder moeite beleefd

excuseren.

Eigenaardig genoeg beginnen de problemen wanneer bij andere verplaatsingswij-

zen (– gaande van de fiets tot de auto en met mogelijke aanrijdingen of “bijna”-

ongevallen tot gevolg,) bestuurders/ passagiers/mensen zich soms agressief be-

ginnen te gedragen.

Hoe dat komt is heel eenvoudig te verklaren! Bij verplaatsingen met een voertuig

verhoogt de snelheid, evenals de kans op ongevallen. Bij deze gedachte neemt de

stress toe; wordt men zich bewust van potentiele ongevallen met mogelijke letsels,

stoffelijke schade en mogelijk grote onvoorziene kosten.

1.1 Hoe kan je dit nu ombuigen naar een sociaal verkeersveilig gedrag met

respect voor de andere weggebruiker...???

Sociaal verkeersveilig gedrag met respect voor de andere weggebruiker dient op

de eerste plaats ontwikkeld te worden tijdens de opvoeding van kinderen binnen

het gezin. Daarnaast vervullen de scholen en jeugdbewegingen een aanvullende

rol.

Vooral de attitude tot het naleven van de diverse verkeers- en voorrangsregels is

een belangrijke factor om de veiligheid te waarborgen. Ook het besef dat ongeval-

len hierdoor kunnen vermeden worden is een correct verantwoorde houding en

vermijdt hierdoor onnodige stress. Wie dit zo wordt aangeleerd zal als toekomstige

bestuurder de gepaste reactie vertonen zonder zich druk te maken. Hij zal er geen

moeite mee hebben zijn snelheid te verlagen uit respect voor een andere wegge-

bruiker. Of anders gezegd: door preventief deel te nemen aan het verkeer – door

het hanteren van een voorkomingsgedrag – zal het verkeer veel rustiger verlopen

en veel minder stress uitlokken. Het positieve van deze attitude verzekert een blij-

vende uitwerking op lange termijn, waardoor snelheidscamera’s en trajectcontroles

overbodig zouden kunnen worden.

Het is trouwens zo dat dwingende maatregelen maar op korte termijn uitwerking

hebben.

Nochtans blijven die echter wel noodzakelijk voor de hardleerse bestuurders,

spijtig genoeg.

7

Ook belangrijk is het selectief kijken en luisteren naar het omgevingsverkeer tij-

dens een verplaatsing.

Dit verandert immers voortdurend. Een overstekende voetganger, spelende kin-

deren op de stoep en hou er rekening mee dat plots een of meerdere kinderen de

straat kunnen oplopen, wat een te voorziene hindernis is, waarvoor men moet kun-

nen stoppen.

Een tegenliggende tractor met oplegger, een zware landbouwmachine, een huif-

kar, een groep amazones en ruiters en ga zo maar door.

Deze alertheid biedt de mogelijkheid, wanneer het plots dreigt mis te lopen, nog

tijdig te kunnen reageren, je snelheid te verlagen en zo nog te kunnen stoppen om

ongevallen te vermijden.

1.2 Een rijdend voertuig beschikt over zijn eigen energie: bewegings– of ki-

netische energie die bij een botsing aanrijding wordt omgezet in vernielings-

energie

*Een voertuig rijdt tegen een snelheid van 50km/u met achteraan een passagier

met een gewicht van 50kg die NIET is vastgeklikt. Bij een botsing wordt dit individu

naar voren gekatapulteerd aan die snelheid van 50 km/u – mogelijks tegen de be-

stuurder of medepassagier of zelfs beiden, waarbij ze zware verwondingen oplo-

pen, met een kracht vergelijkbaar als het geplet worden onder een voertuig van

1,3ton of 1300kg.*

Mogelijks wordt deze passagier verder door de voorruit naar buiten geslingerd met

de dramatische afloop als gevolg.

**Bron: wetenschapsfiche de gordel BIVV

Ruiterschool Rodeberg Heuvelland. Een colonne wandelruiters met groepsleider.

Autobestuurders !! Vertragen is de boodschap en wanneer een of meerdere paar-

den tekenen van angst vertonen is STOPPEN een must tot de paarden tot rust

zijn gekomen.

8

2. Jong geleerd is oud gedaan!

Zoals al eerder gezegd is kinderen, binnen het gezin, opvoeden tot het ontwikkelen

van een gedegen sociaal actief verkeersveilig gedrag de basis voor meer verkeersvei-

ligheid.

Dit is een constante dat steeds terugkeert, om het even met welke verplaatsingswijze

men zich voortbeweegt in het verkeer.

Te voet, per fiets, te paard, als menner of met een gemotoriseerd voertuig.

Naast dit gedrag is ook zeer belangrijk de nodige verkeersregels goed te kennen en

toe te passen alsook dat men de nodige vaardigheid heeft ontwikkeld om zich dan te

begeven op de openbare weg.

Voor ruiters en menners worden daartoe door de ruitersportfederaties VLP en LRV

cursussen georganiseerd, voor het behalen van het A-brevet.

Hoe vroeger deze vaardigheden, het paardrijden of het mennen, worden aangeleerd,

hoe groter de ervaring en de zelfredzaamheid langs de weg.

Dit stelt de toekomstige ruiter of menner in staat om zich dan op een ordentelijke en

veilige manier langs de openbare weg te verplaatsen.

Dit geldt voor alle weggebruikers, ook voor voetgangers en fietsers.

Tevens voor bromfietsers, motorrijders en autobestuurders die na het afleggen van de

nodige examens op de openbare weg mogen rijden.

De eerste pasjes van Iony. Stal Vandendriessche Sint Maria-Lierde.

9

3. Hoe leer je een paard wennen aan het verkeer?

Het is Ideaal om te starten met een paard van een jaar of minder. Dan heb je alles

in handen om het dier te laten ontwikkelen zoals jij dat wil. Er is een gezegde dat

stelt dat paarden zijn zoals hun eigenaars. Rustige mensen ontwikkelen een paard

met een rustig karakter, opvliegende nerveuze mensen krijgen net het tegenover-

gestelde. Er is een lange weg te gaan om het vertrouwen van je dier te ontwikke-

len en te verkrijgen. Dit kan door gebruik van een zachte stem, je altijd rustig hou-

den in de omgang met je paard, steeds dezelfde lijn aanhouden tussen wat mag

en helemaal niet mag. Regelmatig voetwandelingen met je paard houden in het

verkeer en praten tegen je dier op de wandeling kan ook helpen want je paard luis-

tert naar wat je allemaal te zeggen hebt. Bijvoorbeeld je nadert een stuk opwaai-

end plastiek langs de weg, je dier gaat schrikken en wil vluchten. Op zo een mo-

ment moet je je kalmte bewaren, het paard met de zachte stem tot rust brengen en

geduld oefenen. Je paard zal misschien in eerste instantie weigeren om verder te

gaan. Heb geduld en neem de tijd zodat het paard terug tot rust komt en probeer

dan beetje bij beetje het obstakel voorbij te gaan en zelfs halt te houden bij het

plastiek. Het dier zal ervaren dat het helemaal niet bang hoeft te zijn. Zo gaat dit

stap voor stap. En dit is maar een voorbeeld, een lawaaierige achteropkomende

bromfiets, een tractor met oplegger die je inhaalt, een kruisend zware landbouw-

machine behoort tot de vele mogelijkheden. Eens je paard dan de leeftijd van drie

jaar heeft bereikt, zadelmak gemaakt en klaar is om te berijden of zonder proble-

men kan worden ingespannen, heb je reeds een hele weg afgelegd en zal je bij je

vele wandelingen kunnen genieten van de weidse natuur om je heen. Je kan ook

beroep doen op een professionele africhter die vakkundig het paard de nodige

opleiding kan geven. Wanneer je je eerste wandelingen doet zorg ervoor dat je

vergezeld bent van een of meerdere ruiters van wie de paarden het verkeer al

goed gewoon zijn en nauwelijks nog voor iets opschrikken. Paarden zijn dieren

met een kudde-instinct en volgen hun soortgenoten.

Ruiters maken zich klaar voor een wandeling. Nele’s ponyclub Oostvleteren. Ruiters vertrekken op wandeling.

10

4. Het optuigen van het paard

Een goed onderhouden hoofdstel, teugels, zadel en stijgbeugelriemen zijn heel

belangrijk.

Ook het harnachement van het opgetuigde koetspaard vraagt om een goed

onderhoud.

Regelmatig met leervet insmeren zodat het leder soepel blijft is nodig om het

breken van stijgbeugelriemen en trekriemen van het koetspaard te voorkomen.

Het bespaart je mogelijke valpartijen en het op hol slaan van je paard.

Ook een goed passend zadel voor het paard dat ergonomisch goed zit voor de

ruiter is geen overbodige luxe.

Zorg dat het hoofdstel goed zit, niet te strak, alle gespen vergrendeld, geen ge-

draaide riempjes zodat maximaal comfort wordt geboden aan ruiter en paard.

Let ook goed op bij het optuigen van het koetspaard. Te lange uiteinden aan de

strengriemen, die constant heen en weer slingeren tegen het paardenlichaam

maken het dier alleen maar nerveus en minder bestuurbaar.

Schraevenacker Huifkartoerisme Oostvleteren.

11

5. Op stap te paard

Wanneer we met een paard op weg zijn dan beseffen we maar al te goed dat we

bijzonder alert moeten zijn op de verkeersomgeving. Een paard als levend wezen

met zijn eigen temperament, zijn van nature ingebouwde schrikreacties en vluchtin-

stinct, en zijn enorme krachten, verplicht ons voortdurend waakzaam te zijn. We

moeten vooruitzien en de omgeving goed in de gaten hebben. Alles wat beweegt of

geluid voortbrengt heeft een invloed op ons paard waarop het heftig kan reageren.

Om dit in de hand te houden moeten we zorgen dat we steeds een stapje voor zijn

zodat we ons paard tijdig en vooraf rustig kunnen houden, vooral dan met een

zachte stem dat vertrouwen geeft aan onze viervoeter.

Een gouden raad bij het recreatief ruiterverkeer, wandelingen in groep of individu-

eel; zoek rustige paden op, liefst onverhard, en maak zoveel mogelijk gebruik van

de aangelegde en bewegwijzerde recreatieve routes voor ruiters en menners. Moet

je dan toch een grote baan dwarsen of een stuk weg volgen met druk gemotori-

seerd verkeer, hou het kalm en rustig en sla vooral nooit in paniek, want paarden

zijn zeer gevoelig voor paniekreacties. Slaat je paard plots dan toch in paniek, blijf

er dan zelf rustig bij zodat je het dier weer onder controle krijgt.

De groepsleider geeft de laatste instructies voor een veilige wandeling.

12

6. Wat zegt het verkeersreglement?

Algemene beschouwing:

Het is belangrijk te weten dat de wegcode geschreven is voor alle weggebruikers.

Het verkeersreglement voorziet tevens in een aantal regels specifiek voor ruiters

en menners in het verkeer. Maar bevat ook regels voor de andere weggebruikers

ten opzichte van dieren, hier in het bijzonder paarden, die zich op de openbare

weg bevinden.

De andere weggebruikers, vooral de bestuurders van motorvoertuigen, moeten

willen beseffen dat een paard ook eigen zintuigen, (zien en horen) heeft en zo op

bepaalde verkeerssituaties gaat reageren (plots uitwijken, willen vluchten, steige-

ren...)

Claxonneren, te dicht rijden, met grote snelheid inhalen of kruisen is dus compleet

uit den boze.

Gewoon vertragen, voldoende zijdelingse afstand houden volstaan maar wanneer

de dieren tekenen van angst vertonen, is de enige goede gedragshouding in het

verkeer volledig te stoppen.

Zonder deze regelgeving zou geen "ordelijk" verkeer mogelijk zijn, immers moeten

we zelf vaststellen dat ondanks alle regels er dagelijks nog ongevallen gebeuren.

Belangrijk is ook te weten dat absolute voorrang in de afwikkeling van het verkeer

niet bestaat. Een regel stelt dat wanneer het verkeerslicht op rood staat men moet

stoppen en wanneer het groen is dat men mag het kruispunt oprijden maar met de

nodige voorzichtigheid. De verkeersregels zijn een middel om het verkeer te rege-

len.

‘t Vleterhof Huifkartoerisme Oostvleteren.

13

7. De Verkeersregels: Koninklijk Besluit van 01.12.1975

1. Toepassingsgebied

Dit reglement geldt voor het verkeer op de openbare weg en het gebruik ervan,

door voetgangers, voertuigen, trek-, last- of rijdieren en vee.

Spoorvoertuigen die van de openbare weg gebruik maken, vallen niet onder toe-

passing van dit reglement.

2. Bepalingen

Pad: een smalle openbare weg die alleen het verkeer toelaat van voetgangers

en voertuigen die geen bredere ruimte dan de voor voetgangers vereiste ruimte

nodig hebben.

Aardeweg: een openbare weg die breder is dan een pad en die niet voor het

voertuigenverkeer in het algemeen is ingericht.

De aardeweg verliest zijn hoedanigheid niet zo hij enkel bij zijn aansluiting met een

andere openbare weg het uitzicht van een rijbaan heeft.

Bebouwde kom: een gebied met bebouwing waarvan de invalswegen en de uit-

valswegen worden aangeduid met onderstaande borden.

De snelheid is er beperkt tot 50km/h.

14

Bestuurder: al wie een voertuig bestuurt of trek-, last-, en rijdieren of vee geleidt

of bewaakt.

Begeleider: de begeleider is de persoon die de bestuurder bijstaat in het besturen

van een voertuig of het geleiden van dieren.

Rijdier: elk dier en niet enkel het paard, waardoor de mens zich zou laten dragen.

Aanhangwagen: elk voertuig dat bestemd is om door een ander te worden

voortbewogen.

Fietspad: het deel van de openbare weg dat voor het verkeer van fietsen en

tweewielige bromfietsen klasse A is voorbehouden door de verkeersborden D7, D9

of door de wegmarkeringen.

Het fietspad maakt geen deel uit van de rijbaan.

Rijwiel: elk voertuig met twee of meer wielen, dat wordt voortbewogen door mid-

del van pedalen of van handgrepen door één of meer van de gebruikers en niet

met een motor is uitgerust, zoals een fiets, een driewieler of een vierwieler.

De bevestiging van een elektrische hulpmotor met een nominaal continu vermogen

van maximaal 0,25 kW, waarvan de aandrijfkracht geleidelijk vermindert en tenslot-

te wordt onderbroken wanneer het voertuig een snelheid van 25 km/u bereikt, of

eerder, indien de bestuurder ophoudt met trappen, brengt geen wijziging in de clas-

sificatie als rijwiel.

Het niet bereden rijwiel wordt niet als voertuig beschouwd.

Gemotoriseerd rijwiel: elk twee- , drie- of vierwielig voertuig met pedalen, uitge-

rust met een hulpaandrijving met als hoofddoel trapondersteuning waarvan de aan-

drijfkracht wordt onderbroken bij een voertuigsnelheid van maximum 25 km per

uur, met uitsluiting van de rijwielen bedoeld in artikel 2.15.1, tweede lid.

De cilinderinhoud van een motor met inwendige verbranding bedraagt ten hoogste

50 cm³ en het netto-maximumvermogen 1 kW. Voor een elektrische motor be-

draagt het nominaal continu maximumvermogen ten hoogste 1 kW.

Het niet bereden gemotoriseerd rijwiel wordt niet als een voertuig beschouwd.

15

Fiets met elektri-sche hulpmotor

Gemotoriseerd rijwiel Nieuw voertuig

Speed pedelec Nieuw voertuig

Vermogen ≤ 250 W ≤ 1000 W ≤ 4000 W

Snelheidsbeper-king naar bouw

Max 25 km/uur Max 25 km/uur Max 45 km/uur

Aandrijfkracht Enkel traponder-steuning

Hoofddoel trapondersteuning

Hoofddoel trapondersteuning

Leeftijd / 16 jaar 16 jaar

Helm Neen Neen Fietshelm of bromfietshelm

Rijbewijs Neen Neen AM (geboren na 14/2/1961)

Verzekering Neen Neen indien enkel trapondersteuning Ja indien motor autonoom kan werken zonder trappen

Neen indien enkel trapondersteuning Ja indien motor autonoom kan werken zonder trappen

Inschrijving en nummerplaat

Neen Neen Ja

Gelijkvormig-heidsattest

Neen Ja Ja

Verkeersregels van toepassing

Fietsen Rijwielen (fietsen) Bromfietsen

speed pedelec: dit wil zeggen elk tweewielig voertuig met pedalen, met uitsluiting

van de gemotoriseerde rijwielen, met een hulpaandrijving met als hoofddoel trap-

ondersteuning waarvan de aandrijfkracht wordt onderbroken bij een voertuigsnel-

heid van maximum 45 km per uur. De

niet bereden speed pedelec wordt niet als een voertuig beschouwd.

Nieuwe voertuigen toegevoegd aan het verkeersreglement

Het gemotoriseerd rijwiel en de speed pedelec.

Twee karakteristieken, de snelheid en het vermogen, bepalen de soort.

De nieuwe voertuigen bestaan in twee versies: met een motor enkel met traponder-steuning of met een motor met beide mogelijkheden, trapondersteuning en autono-me werking.

16

3. De bestuurders: Algemene gedragsregels voor de weggebruikers.

Onverminderd de naleving van de bepalingen in dit reglement mag de bestuurder

kwetsbaardere verkeersdeelnemers niet in gevaar brengen.

De weggebruikers moeten zich zo gedragen op de openbare weg dat ze geen hin-

der of gevaar veroorzaken voor de andere weggebruikers, hierin begrepen het

personeel dat aan het werk is voor het onderhoud van de wegen en de uitrusting

langs de weg, de diensten voor toezicht en de prioritaire voertuigen.

Elke bestuurder moet vertragen wanneer hij trek-, last- en rijdieren of vee op de

openbare weg nadert. Hij moet stoppen indien deze dieren tekenen van angst ver-

tonen.

De bestuurders van prioritaire voertuigen, schakelen best hun speciaal geluidstoe-

stel (sirene) en bij duisternis de blauwe zwaailichten uit, bij het passeren, inhalen of

kruisen, van paarden dit om de dieren geen angst aan te jagen waarop ze heftig

zouden kunnen reageren en onbestuurbaar worden. Dit is een raadgeving.

De bestuurder mag het voertuig dat hij bestuurt of de dieren die hij begeleidt of

bewaakt niet verlaten zonder de nodige voorzorgen te hebben genomen om enig

ongeval of enig misbruik door derden te voorkomen.

Elk voertuig of elke sleep in beweging moet een bestuurder hebben. Dit geldt ook

voor trek-, last- of rijdieren en het vee, afzonderlijk of in kudde.

De bestuurder en de begeleiders moeten voortdurend in de nabijheid van de dieren

blijven, ze kunnen in bedwang houden en kunnen beletten dat zij het verkeer be-

lemmeren en ongevallen veroorzaken.

Binnen de bebouwde kommen is het verboden de ingespannen of de bereden die-

ren te laten galopperen.

De ruiters die de rijbaan volgen, mogen met tweeën naast elkaar rijden.

Gebruikers van een voortbewegingstoestel

De gebruikers van voortbewegingstoestellen waarmee niet sneller dan stapvoets

wordt gereden, worden gelijkgesteld met voetgangers.

De gebruikers van voortbewegingstoestellen waarmee sneller dan stapvoets wordt

gereden, worden gelijkgesteld met fietsers.

De voorschriften die de andere weggebruikers moeten naleven ten opzichte van

respectievelijk voetgangers en fietsers, gelden eveneens ten opzichte van gebrui-

kers van voortbewegingstoestellen.

17

Bestuurders van een gemotoriseerd rijwiel

De bestuurders van tweewielige gemotoriseerde rijwielen worden gelijkgesteld met

fietsers.

De bestuurders van drie- of vierwielige gemotoriseerde rijwielen worden gelijkge-

steld met de bestuurders van drie-of vierwielige rijwielen.

De voorschriften die de andere weggebruikers moeten naleven ten opzichte van

respectievelijk fietsers en bestuurders van drie- of vierwielige rijwielen, gelden

eveneens ten opzichte van bestuurders van gemotoriseerde rijwielen.

De personen die een rijwiel, een gemotoriseerd rijwiel, een voortbewegingstoestel

of een tweewielige bromfiets aan de hand leiden of die voorwerpen vervoeren die

veel plaats innemen, moeten de rijbaan volgen zo zij in aanzienlijke mate de ande-

re voetgangers hinderen.

Zijn er geen begaanbare trottoirs of bermen, dan mogen de voetgangers de andere

gedeelten van de openbare weg volgen.

1° Wanneer de voetgangers het fietspad volgen, moeten zij voorrang verle-

nen aan de fietsers en bromfietsers.

2° Wanneer de voetgangers de rijbaan volgen, moeten zij zich zo dicht moge-

lijk bij de rand van de rijbaan houden en behoudens bijzondere omstandigheden

links in de door hen gevolgde richting gaan.

De personen die een fiets, een tweewielig gemotoriseerd rijwiel of een tweewielige

bromfiets aan de hand leiden, moeten evenwel rechts in de door hen gevolgde

richting gaan.

Fietsers en bromfietsers

Het is de fietsers en bromfietsers verboden te rijden :

1° zonder het stuur vast te houden; 2° zonder de voeten op de pedalen of op de voetsteunen te hebben; 3° door zich te laten voorttrekken; 4° terwijl zij een dier aan het leizeel houden.

De fietsers die de rijbaan volgen, mogen met twee naast elkaar rijden, behalve wanneer het kruisen niet mogelijk is. Buiten de bebouwde kom moeten zij boven-dien achter elkaar rijden bij het naderen van een achteropkomend voertuig.

Wanneer fietsers de rijstrook die voorbehouden is aan voertuigen van geregelde openbare diensten en aan voertuigen bestemd voor het ophalen van leerlingen of de bijzondere overrijdbare bedding mogen volgen, moeten zij achter elkaar rijden.

18

Fietsers moeten achter elkaar rijden wanneer een aanhangwagen aan een fiets gekoppeld is.

De gebruikers van het fietspad mogen elkaar noch hinderen, noch in gevaar bren-gen, noch een gevaarlijk gedrag vertonen ten opzichte van de andere weggebrui-kers.

Wanneer bromfietsers de bijzondere overrijdbare bedding mogen volgen, moeten zij achter elkaar rijden.

Wanneer er een oversteekplaats voor fietsers en bestuurders van tweewielige bromfietsen is, moeten de fietsers en de bestuurders van tweewielige bromfietsen die zich op het fietspad bevinden deze gebruiken.

Zij mogen zich slechts voorzichtig op de oversteekplaats begeven met inachtne-ming van de naderende voertuigen.

Skeelers en steppers rijden sneller dan stapvoets.

19

4. Leeftijd:

16 jaar voor bespannen voertuigen.

14 jaar voor de bestuurders van niet ingespannen trekdieren, van last- of rijdieren

of van vee.

12 jaar voor de bestuurders van rijdieren, op voorwaarde dat zij begeleid worden

door een ruiter die tenminste 21 jaar oud is.

5. Bekwaamheid, kennis, fysieke geschiktheid:

Elke bestuurder moet in staat zijn te sturen, en de vereiste lichaamsgeschiktheid

en de nodige kennis en rijvaardigheid bezitten.

Hij moet steeds in staat zijn alle nodige rijbewegingen uit te voeren en voortdurend

zijn voertuig of zijn dieren goed in de hand te hebben.

6. Plaats van de bestuurders op de openbare weg:

De bestuurders van niet ingespannen trekdieren, van last- of rijdieren of van vee

mogen, buiten de bebouwde kommen, de gelijkgrondse bermen volgen die rechts

in hun richting liggen, op voorwaarde dat zij de andere weggebruikers niet in ge-

vaar brengen.

7. Snelheidsgedrag:

Elke bestuurder moet zijn snelheid regelen zoals vereist wegens de aanwezigheid

van andere weggebruikers, in 't bijzonder de meest kwetsbaren, de weersomstan-

digheden, de plaatsgesteldheid, haar belemmering, de verkeersdichtheid, het zicht,

de staat van de weg, de staat en de lading van zijn voertuig; zijn snelheid mag

geen oorzaak zijn van ongevallen, noch het verkeer hinderen.

De bestuurder moet in alle omstandigheden kunnen stoppen vóór een hindernis

die kan worden voorzien.

8. Verlenen van voorrang:

Elke weggebruiker moet voorrang verlenen aan de spoorvoertuigen; daartoe moet

hij zich zo snel mogelijk van de sporen verwijderen.

De bestuurder moet voorrang verlenen aan iedere bestuurder die rijdt op de open-

bare weg of de rijbaan die hij oprijdt wanneer hij uit een aardeweg of een pad komt.

Ook als de aardeweg bij zijn aansluiting met de openbare weg waarop hij uitkomt,

het uitzicht heeft van een rijbaan blijft deze regel van toepassing.

20

21

9. Gebruik van de lichten: voertuigen en weggebruikers die de openbare

weg volgen.

Tussen het vallen van de avond en het aanbreken van de dag en in alle omstan-

digheden wanneer het niet meer mogelijk is duidelijk te zien tot op een afstand van

ongeveer 200 m, worden de hierna vermelde lichten gebruikt:

gespannen, handkarren, niet-ingespannen trekdieren, last- of rijdieren en vee:

vooraan, een wit of geel licht; achteraan, een rood licht. Die lichten mogen in een

enkel toestel verenigd zijn dat links geplaatst of gedragen wordt, behalve in de vol-

gende gevallen:

indien het gespan een ander voertuig trekt;

indien het vee een kudde van zes stuks of meer vormt.

Tijdig Zien en

Gezien worden in

het Verkeer is van

Cruciaal

belang om ongeval-

len te voorkomen.

De koets voorzien van elektrische verlich-

ting voor en achteraan is vandaag de dag

geen overbodige luxe maar een must in

het huidige verkeer!!!

Het aanbrengen van retro-

reflecterende banden op de

voorbenen van het paard

maakt het nog meer zicht-

baar in het verkeer!!!

Selectief kijken in het verkeer is scherp focussen op het verkeer dat op je

afkomt, vanuit alle richtingen. Daarop tijdig anticiperen voorkomt ongevallen.

Ook selectief luisteren naar de verkeersgeluiden, vooral dan van achteropko-

mend verkeer, is een must en een aanvulling op het zien, dat nog meer ver-

keersveiligheid biedt.

Te harde muziek in de auto en het dragen van oortjes hypothekeert de ver-

keersveiligheid waarbij de risicofactor tot het ontwikkelen van ongevallen

sterk verhoogt.

22

Een gouden raad:

Rustige zachte muziek, niet te luid zorgt voor een veilig en ontspannen rijge-

drag.

Geen oortjes dragen, houdt je gehoor op scherp om de nodige verkeersgelui-

den te kunnen horen, en zo de verkeersveiligheid nog te verhogen.

10. Ruiters in groep - Gedrag tegenover groepen ruiters:

Dit is slechts van toepassing op groepen van ten minste tien ruiters.

De ruiters die in een groep van ten minste 10 rijden, mogen begeleid worden door

een groepsleider die waakt over het goede verloop van de tocht.

Deze groepsleider moet ten minste 21 jaar oud zijn en hij moet om de linkerarm

een band dragen met, horizontaal, de nationale kleuren en in zwarte letters op de

gele strook, het woord "groepsleider".

GROEPSLEIDER

Op de kruispunten waar het verkeer niet geregeld wordt door verkeerslichten, mag

de groepsleider het verkeer op de dwarswegen stilleggen op de wijze bepaald in

de wegcode terwijl de groep oversteekt.

Om het verkeer stil te leggen, moeten de groepsleiders gebruik maken van een

schijf waarop het verkeersbord C3 afgebeeld is en waarvan de karakteristieken

bepaald worden door de Minister van Verkeerswezen. De diameter van de schijf

moet minstens 0,15m zijn - het verkeersbord C3 moet aan beide zijden zichtbaar

zijn en de schijf moet reflecteren of van verlichting zijn voorzien in de rode rand of

hetzij van de twee midde- len samen.

Het is sterk aan te raden (niet verplicht) dat de groepsleiders ook een retro-

reflecterend vestje dragen, voorzien van het woord groepsleider, reflecterend.

Voorkant Rugkant

GROEPSLEIDER GROEPSLEIDER

23

De groepsleider gaat naar het midden van de dwarsrijbaan om het verkeer

stil te leggen, zodat de wandelruiters veilig de rijbaan kunnen oprijden.

Lesgever en leerling gaan op pad in het verkeer, tijdens de rit krijgt de leer-

ling heelwat informatie op wat hij allemaal moet letten, tijdens de tocht. o.a.

Selectief kijken en luisteren naar het omgevingsverkeer, er op anticiperen en

zijn pony voorbereiden op wat op hen afkomt.

24

11.Rijdieren begeleiden aan het leizeel door fietsers en bromfietsers:

Het is de fietsers en bromfietsers verboden te rijden terwijl zij een dier aan het lei-

zeel houden.

12. Gespannen - aantal toegelaten dieren per gespan -

In een gespan mogen niet meer dan vier dieren achter elkaar en niet meer dan drie

naast elkaar lopen.

Het leidsel of het tuig moet zodanig ingericht zijn dat de bestuurder het gespan

steeds goed in de hand kan hebben en zijn voertuig veilig en juist kan mennen.

Gespannen moeten vergezeld zijn van zoveel begeleiders als voor de veiligheid

van het verkeer vereist is. Aan de bestuurder van het voertuig dient in ieder geval

een begeleider te worden toegevoegd, zodra er meer dan vijf dieren ingespannen

zijn.

Wanneer een gespan een ander voertuig voortbeweegt en de sleep, zonder inbe-

grip van de dissel van het eerste voertuig, langer dan 16 m is, moet een begeleider

het tweede voertuig vergezellen.

13. Gespannen - lading -

De breedte van de lading van een bespannen voertuig met alle uitstekende delen

inbegrepen, mag maximum 2,55m bedragen.

wanneer de lading bestaat uit graangewassen, vlas, stro, paarden- of veevoeder in

bulk, met uitsluiting van de geperste balen, mag de breedte van het geladen voer-

tuig 2,75m bedragen.

Wanneer de lading is samengesteld zoals hierboven gezegd en vervoerd wordt

hetzij binnen een straal van 25 km van de plaats van lading, hetzij binnen een zone

van 25 km van de Belgische grens, mag de breedte van het geladen voertuig 3m

bedragen.

Wanneer de lading van een mallejan langer dan 12m is, moet een begeleider te

voet achter de lading volgen.

Mallejan: tweewielig voertuig, bestemd voor

het vervoer van lange boomstammen die

onder de as hangen.

25

14. Verkeersborden:

Toegelaten wegen: aanwijzingsborden

F99a F101a

Weg voorbehouden voor het verkeer van

voetgangers, fietsers, ruiters en bestuur-

ders van speed pedelecs.

Het verkeersbord mag aangepast worden

volgens de categorie(ën) van weggebrui-

ker(s) die tot deze weg is (zijn) toegela-

ten.

F99b F101b

Weg voorbehouden voor het verkeer van voetgangers, fietsers, ruiters en bestuur-

ders van speed pedelecs.

Het verkeersbord mag aangepast worden volgens de categorie(en) van weggebrui-

ker(s) die tot deze weg is (zijn) toegelaten.

Op deze wegen is alleen het verkeer toegestaan van de categorieen van wegge-

bruikers waarvan het symbool afgebeeld is op de verkeersborden die bij de toe-

gang geplaatst zijn. Deze wegen mogen evenwel ook gevolgd worden door:

- de prioritaire voertuigen, wanneer de aard van hun opdracht het rechtvaardigt;

- op basis van een vergunning afgegeven door de beheerder van deze wegen of

zijn gemachtigde, onder de door hem vastgestelde voorwaarden;

- de voertuigen voor toezicht, controle en onderhoud van deze wegen;

- de voertuigen van de aanwonenden en van hun leveranciers;

- de voertuigen voor het wegruimen van vuilnis;

- de snelheid is er beperkt tot 30km/h;

De gebruikers van deze wegen mogen elkaar niet in gevaar brengen en niet hinde-

ren. Zij moeten dubbel voorzichtig zijn ten aanzien van kinderen en ze mogen het

verkeer niet nodeloos belemmeren.

Het spelen is toegestaan.

Wanneer verkeersborden F99b en F101b aangebracht zijn, moeten de gebruikers

het deel van de weg volgen dat hun aangewezen is. Zij mogen evenwel het andere

deel van de weg volgen op voorwaarde dat ze de doorgang vrij laten voor de ge-

bruikers die er zich op regelmatige wijze op bevinden.

speed pedelec

26

Landbouwwegen

F99c F101c

Weg voorbehouden voor landbouwvoertuigen,

voetgangers, fietsers, ruiters en bestuurders van

speed pedelecs.

Het verkeersbord mag aangepast worden volgens

de categorie(ën) van weggebruiker(s) die tot deze

weg is (zijn) toegelaten.

die tot deze weg is (zijn) toegelaten.

Verkeer op wegen voorbehouden voor landbouwvoertuigen, voetgangers, fietsers,

ruiters en bestuurders van speed pedelecs.

-Buiten de categorieen van weggebruikers waarvan het symbool is weergegeven

op de verkeersborden die bij de toegang geplaatst zijn, mogen deze wegen slechts

gevolgd worden door volgende categorieen van weggebruikers :

- voertuigen van en naar de aanliggende percelen;

- niet gemotoriseerde drie- en vierwielers;

- gespannen op voorwaarde dat het symbool van een landbouwvoertuig is afge-

beeld op de verkeersborden;

- voertuigen voor onderhoud, afvalophaling, toezicht, hulpverlening en

prioritaire voertuigen;

- de snelheid is er beperkt tot 30km/h;

Het begin van de wegen voorbehouden voor landbouwvoertuigen, voetgangers,

fietsers, ruiters en bestuurders van speed pedelecs, wordt aangeduid met het ver-

keersbord F99c en het einde met het verkeersbord F101c.

Voetgangers, fietsers en ruiters mogen de ganse breedte van de genoemde we-

gen gebruiken. Zij mogen het verkeer niet nodeloos belemmeren.

De gebruikers van deze wegen mogen elkaar niet in gevaar brengen en niet hinde-

ren. Het gemotoriseerd verkeer, en in het bijzonder de landbouwvoertuigen, moe-

ten dubbel voorzichtig zijn ten aanzien van voetgangers, fietsers bestuurders van

niet gemotoriseerde drie- en vierwielers, ruiters en gespannen.

27

Bewegwijzering van ruiterroutes:

de borden F34b1 en F34b2-aanwijzingsborden

Bewegwijzeren aanbevolen gemeenschappelijke routes voor ruiters. Niet

verplicht te volgen. Lopen over aangename, rustige paden, alsook platte-

landswegen met weinig gemotoriseerd verkeer.

28

Verboden wegen: Aanwijzingsborden

F5 en F7 Autosnelweg

Verboden voor ruiters en menners

F9en F11 Autoweg

Verboden voor ruiters en menners

Toegelaten wegen: Verbodsbord C3 met onderbord

De opschriften «uitgezonderd plaatselijk verkeer» of «plaatselijke bedie-

ning»

duiden op een openbare weg die slechts toegankelijk is voor de voertuigen van de

bewoners van die straat en van hun bezoekers, de voertuigen voor levering inbe-

grepen; ook voertuigen voor onderhoud en toezicht, wanneer de aard van hun op-

dracht dit rechtvaardigt, de prioritaire voertuigen en fietsers en ruiters, hebben er

zonder uitzondering toegang.

Ruiters mogen deze wegen altijd gebruiken.

Gespannen blijven verboden.

29

Verplicht te volgen wegen: Gebodsborden

D13: verplichte weg voor ruiters.

Wanneer bij een openbare weg naast een rijbaan ook een weg is aangelegd

voor ruiters voorzien van het bord D13 dan moeten ruiters dit weggedeelte

volgen.

Hetzelfde systeem als voor een verplicht te volgen fietspad door fietsers.

Verboden wegen: Verbodsborden

C1: éénrichtingsverkeer: verboden inrit voor alle

bestuurders - ruiters en menners zijn ook bestuurders,

ook wie een paard te voet aan de hand leidt blijft een bestuur-

der.

C3: Verboden toegang,

in beide richtingen, voor ieder bestuurder.

C13: Verboden toegang voor bestuurders van gespannen.

C15: Verboden toegang voor ruiters.

30

15. Signaleren van de lading achteraan:

Als de voertuigen niet moeten verlicht zijn worden de ladingen die meer dan een

meter buiten het achtereinde van het voertuig uitsteken, gesignaleerd door een

vierkantig bord dat zo aan de grootste uitstek van de lading bevestigd wordt dat

het zich bestendig in een vertikaal vlak loodrecht op het langsvlak door het midden

van het voertuig bevindt. Dit bord heeft een zijde van 0,50m en is in afwisselende

rode en witte strepen van ongeveer 0,075m breed geschilderd. Een diagonaallijn

van het vierkant is rood. De rode strepen moeten voorzien zijn van retro-

reflecterende produkten.

Als de voertuigen moeten verlicht zijn worden de ladingen die

meer dan één meter buiten het achtereinde van het voertuig

uitsteken, gesignaleerd door het hiernaast beschreven bord,

aangevuld met een naar achteren gericht rood licht, en een

oranje reflector aan elke zijkant. Het hoogste punt van het licht-

doorlatende of -weerkaatsend gedeelte van de voor het signale-

ren van het achtereinde van een lading gebezigde middelen

mag zich op niet meer dan 1,60m boven de grond bevinden. Het laagste punt er-

van mag zich op niet minder dan 0,40m boven de grond bevinden.

Oefening verkeersgewenning - het paard vertrouwd maken met het om-

gevingsverkeer. Stal Fabien Nouwynck.

31

16. Gespannen - reflectoren:

Bespannen voertuigen moeten altijd achteraan van twee rode reflectoren voorzien zijn.

Deze reflectoren moeten een driehoekige vorm hebben, zij moeten vast aangebracht zijn

en goedgekeurd zijn. Een der toppen van de driehoek moet naar boven gericht zijn, terwijl

de tegenoverliggende zijde horizontaal ligt.

Een of meer oranje reflectoren mogen op de zijkanten van het voertuig aangebracht wor-

den.

De reflectoren moeten zodanig geplaatst zijn dat geen enkel deel van het voertuig de doel-

matigheid ervan vermindert. Zij moeten altijd duidelijk zichtbaar zijn en goed uitkomen.

Het hoogste punt van het lichtweerkaatsend gedeelte van de reflectoren mag zich op niet

meer dan 1,20 m boven de grond en het laagste punt op niet minder dan 0,40m boven de

grond bevinden als het voertuig ledig is.

De twee rode reflectoren achteraan moeten symmetrisch ten opzichte van de lengteas van

het voertuig en in eenzelfde vlak, loodrecht op die lengteas aangebracht zijn. De buiten-

rand van het lichtweerkaatsend gedeelte van de reflectoren achteraan moet zich zo dicht

mogelijk bij de buitenomtrek van het voertuig en, in ieder geval, op ten hoogste 0,40m

hiervan bevinden.

17. Gespannen - remmen:

Bespannen voertuigen moeten voorzien zijn van een voldoende doelmatige remin-

richting.

Deze bepaling geldt niet voor tweewielige bespannen voertuigen waarvan het ge-

wicht in beladen toestand niet meer dan 1000kg bedraagt en waarvan de bespan-

ning zodanig is dat het voertuig terzelfder tijd als het trekdier stilhoudt.

32

8. Aanbiedingen:

– Bestellen van brochures: 'Er staat een Paard in de Weg....'

– Workshops voor gezinnen met jonge kinderen: opvoeden tot

een intrinsiek verkeersveilig gedrag. Hoe doet je dat?

– Workshops voor nieuwe jonge autobestuurders:

omgaan met snelheid – wanneer rijd ik verkeersveilig?

– Voordrachten rond Mobiliteit en Verkeersveiligheid voor tal van

doelgroepen:

- Amazones, ruiters en menners

- Fietsers in groep, de vroegere benaming: wielertoeristen

- Landbouwers

- Senioren

- Jeugdbewegingen

- Scholen

– Organiseren van opleidingen voor:

- Groepsleiders voor groepen ruiters

- Groepsleiders voor groepen fietsers

- Signaalgevers

- Wegkapiteins

Contactadres:

Paul Vandendriessche 057/401012 0497/759016

paul_vandendriessche@telenet.be

33

9. Slot:

Met medewerking van:

- Stal Vandendriessche Sint Maria-Lierde.

Eventingruiter. Africhten en corrigeren van paarden.

Privaat- en groepslessen.

- Manège Vleterranch

Internationaal transport van sport- en wedstrijdpaarden.

- Nele's ponyclub. Leren paardrijden.

- Huifkartoerisme Schraevenacker Oostvleteren.

- Huifkartoerisme 't Vleterhof Oostvleteren.

- Stal Fabien Nouwynck Poperinge - Verkeersgewenning.

- Ruiterschool Rodeberg Heuvelland.

De inhoud is louter informatief. Voor het beslechten van geschillen moet

men zich richten op de wetten, koninklijke en ministeriële besluiten uit het

Belgisch Staatsblad.

Opgemaakt 02-12-2015 bijgewerkt op 29 - 11- 2016.

Wij wensen de recreatieve

menners en wandelruiters

fietsers

wandelaars

veel aangename uren toe.

en vooral

HOU HET VEILIG!!!

34

Smalle brug: menner, vergewis je van de breedte van je gespan: uitstekende

delen, spatborden, spiegels, opstappen meegerekend.

Bestuurders van motorvoertuigen: de snelheid is hier beperkt tot 30km/u.