VENNEKENS PILOT WHALE 13.60

Met 1 motor en 2 schroeven

tussen windmolens

Deze stoere motorboot die in Boom door jachtwerf Vennekens

wordt gebouwd, is het zoveelste bewijs dat onze mensen zich

ten onrechte blindstaren op boten uit het buitenland. Vennekens, de ambachtelijke werf bij de Rupel, staat dit jaar

een halve eeuw in dienst van al wie vaart. Zowel onder zeil als op motor. Wij voeren op de Zaan met het bouwnummer 250, de

Pilot Whale 13.60.

In 1952 begon Eduard Vennekens (75) met de bouw van boten in Boom. Eerst kleine stalen schepen, dan grotere viskotters, nauwelijks jachten te noemen. Maar in de lucht of het slijk van de Rupel moet iets bijzonders zitten, iets wat gunstig is voor het bouwen van binnenschepen en jachten. Niet verwonderlijk dat een steenworp verder ook de wieg staat van de Spirits. Gaandeweg en met de hulp van zoon Eddy (45) (ook de 3de generatie is nu al aangetreden) groeide Jachtwerf Vennekens uit tot een all-round bedrijf. Boten kleiner dan 40 voet hebben ze zelden gebouwd. Onvergetelijk zijn hun Koral-zeilers, of hun vele kotters. Hier gaan vaklui om, meesterlijk met staal, zwierig met aluminium, bekend met composiet, thuis in elektronica, beschaafd met hout en niet bang van ingewikkelde hydraulica. Zo loopt deze laatste jaren het ene project na het andere af,

prachtstukken van 20 m en meer, en nu deze Pilot Whale.

Ontwerp

De Pilot Whale stamt uit de tekentafel van Willem Nieland uit Rotterdam en is bedoeld voor een CE-keuring type B. Deze dubbelschroefse motorboot laat een lang verblijf toe aan boord met een echtpaar en kinderen. Hij past in rivieren en kanalen, maar schuwt de kustvaart niet. Daarom staat er op dek een flinke Brasker-mast die de kans openlaat om een steunzeil te voeren. Het eerste schip (hopelijk wordt het een reeks) werd speciaal uitgevoerd voor de door de ANWB erkende vaarschool "Kossen Sailing". De vakkundige afwerking van Vennekens voldeed totaal aan hun opzet. De vaarschool beoogt vooral volwassenen vertrouwd te maken met de finesses van het schipperen. Zelfs hoe je met een motorboot de wind kunt gebruiken als boegschroef!

Uiterlijk

Wij vonden de boot op de Zaan, aangemeerd bij de windmolens van Zaanschans. Een stoere stalen motorboot met matige zeeg, blinkende reling in rvs en klassieke centrale opbouw met ruime vluchtluiken. Een blauwe band verlaagt optisch het vrijboord waarin twee ronde patrijspoorten. Aan dek niet minder dan elf stevige bolders voor het afmeren, en een centraal trekpunt op het achterdek om boten te kunnen slepen. Een brede sleuf in de spiegel geeft de sleeplijn vrije doorgang. De struise hydraulische ankerlier op het ruime voordek maakt werken met anker en gerei gemakkelijk. Het mooie aan dit schip is dat niet gepoogd is om de opbouw over de totale breedte op te blazen. Zo blijft er een comfortabel, met teak belegd gangboord van 37 cm over. De stuurman en één opvarende staan of zitten in een stuurzetel op het verlaagde deel van de opbouw achter het stuurrad en het dashboard met meters, handles of apparaten voor navigatie. Ook daar centraal, ver naar achter dus, staat de mast die met fokken en bezaan zowat 40 m² steunzeil kan voeren. Het zwemplatform, zoals meer en meer toegepast, zit ook op deze boot onder water. Om vrij te blijven van eendenpoep!

Interieur

Achter de zware schuifdeuren staan we in een gezellig interieur dat de Engelsen "shippy" zouden noemen. Met veel hout dus, massief teak, en aan bb een binnenstuurstand vol apparatuur, die uitloopt op een ruime kaartentafel. Van op zijn hoge stuurstoel heeft de stuurman, staand en zittend, een goed uitzicht naar voor, iets minder naar achter. Op de blauwe sofa's is het voortreffelijk zitten rond of langs de beide tafels met inlegwerk. Enkele treden lager staan we in het achterschip; de gastenhut met in L-vorm twee enkele bedden en een bureau vol boeken. Aan bb is het toilet, en de doucheruimte met de doorgang naar de stalen waterdichte deur van de motorkamer die ook geluid en oliegeur weert. Wie naar voor afdaalt, staat aan sb in een klein keukentje, wel wat donker, maar met al wat een scheepskok(kin) nodig heeft. Microgolfoven, een vierpits inductiekookvuur (nog ongewoon op zulk schip), een vaatwasmachine, koelkast met diepvriesvak, verborgen afvalemmer, dampkap en een U-vormig werkblad. Hier vlak tegenover kun je knus zitten in de dinette rond een eettafel. De ronde patrijspoortjes zorgen er voor een gedempt licht. Een tv-toestel is slim op een draaiplateau gezet, zodat het vanaf de dinette of vanuit bed bekeken kan worden, liggend op een 15 cm dikke matras. Want hier is ook de ingang naar de kapiteinshut in het voorschip. Leg- en hangkasten, een tweede toilet en wasgelegenheid voltooien er het onberispelijk interieur.

Technisch

Dit schip kan met één of twee motoren worden uitgerust. Vetus-Deutz of Caterpillar. Onze testboot heeft maar één motor, een kwieke John Deere-turboscheepsdiesel van 225 pk. Via ingewikkelde koppelingen drijft hij niet enkel de hydraulische (90 pk) Eaton-motoren en de twee assen met vijfbladschroeven aan, maar ook de ankerlier, het stuurwerk en de boegschroef. Gezwind volgt de motor automatisch met meer of minder toeren en levert de gevraagde kracht naar voor, naar achter of opzij. De tanks, uit 3 mm dik rvs, bergen 1.000 l drinkwater, 2 x 700 l brandstof en 190 l zwart/afvalwater. Zowel elektrisch als manueel zorgt een manifold en cross-over pompsysteem voor het lens houden

van het schip in drie afdelingen. Elektrische stroom krijgen we met een walaansluiting op 220 V, maar varend neemt de Vetus-Kohler-generator het over tot 15 KVA als de inductiekookplaten aan moeten. Om de hoofdmotor of de stroomgenerator te starten, hebben we twee accu's van 135 Ah op 24 V. Daarbij voor comfort nog vier onderhoudsaccu's van 240 Ah elk, die zorgen dat radio, tv en andere instrumenten werken, de navigatielichten branden en in elke hut de halogeenlampen aangaan. Ook het donkerrode lampje, nodig voor varen bij nacht, werd daarbij niet vergeten. Ongewoon hoog is de mast (11,50 m) die we, om onder de bruggen te kunnen, moeten strijken. Dat gaat vlot, op minder dan één minuut chrono. Alles is er speciaal voor voorzien. Ligt de mast neer, dan steekt de giek nog 7 m. Maar ook die kan gemakkelijk plat en dan houden we een comfortabele kruiphoogte van 3,10 m over. Mits wat gesleutel kunnen ook de radar en de puttings weg om uiteindelijk met 2,75 m zowat overal onderdoor te kunnen. Met een derdehandje staat alles één minuutje later weer flink rechtop!

Varen

Een slag met de hydraulische boegschroef en we zijn los van de wal. Omdat die niet elektrisch werkt, kan ze zonder gevaar voor verbranden uren lang draaien. Onmiddellijk valt de beweeglijkheid op door de twee schroeven wat ons meesterlijk door de eigenaar gedemonstreerd wordt. Zowel in vooruit als naar achter, en ook zonder gang om zijdelings even goed langs bb of sb in te schuiven. Het geheim zijn de roerbladen die verder dan normaal tot 45° kunnen uitslaan. Voor snel optrekken tot 9 knopen (topsnelheid) hebben we slechts 22 seconden nodig. Het ingebouwde trimvlak belet dat de boeg zich daarbij verheft. Zo blijft het zicht vooruit optimaal, ook bij binnensturen. Wij sturen buiten, het rad voelt er vlot aan. De instrumenten zijn duidelijk, de stuurzetel zit ergonomisch goed. Alleen om er op te geraken is er een dilemma met de lage giek. Stap je erover? Of duik je eronder? We halen bij 1.600 toeren 7 knopen (kruissnelheid) en meten van hieruit een noodstop in 12 seconden, nauwelijks na één scheepslengte. Het is alleen bij dit manoeuvre dat we de boot horen rommelen als een jet op de landingsbaan, voor het overige worden we geen trilling gewaar. Ook bij het rondjesdraaien met één motor is de draaistraal amper groter dan één scheepslengte. Varend met verschillend toerental noteerden we het geluid: van heel stil tot bevredigend. De Pilot Whale wordt aangeboden als deugdelijk op zee, maar zijn gedrag in zeegang hebben we niet kunnen nagaan. Er stond op de Zaan hooguit 2 Beaufort. Het water was er rimpelloos en de golven van voorbijvarende toerismeschepen erg klein.

De Pilot Whale is 13,60 m doordachte scheepsbouw. Gemaakt om te dienen waarvoor hij ontworpen werd: aangenaam verblijven op het water. En dat alles in een degelijke uitvoering met een aan luxe grenzend comfort, zonder ergens in de val van goedkope kitsch te belanden. Standaard uitgevoerd kost zo'n boot 350.000 EUR excl. BTW af werf. Ons testschip met zijn uitgebreide mechanisatie is zowat 20 % duurder. Dat is een pak geld, maar vergeleken met anderen niet duur, amper 20 EUR per kilogram!

Tekst en foto's: Joris Danckaers

Technische gegevens

LOA: 13,60 m Breedte: 4,60 m Diepgang: 1,00 m Hoogte met mast: 11,50 m Kruiphoogte: 3,10 m Motor: John Deere 225 pk - Waterverplaatsing: 18 ton

Geluids- en snelheidstabel

Toerental

(tpm)

Geluid (dBA) Snelheid

(knopen) Eigenaarshut Salon Gastenhut Buiten

Stationair <50 54 56 55 1,2

1.000 57 61 63 60 3,9

1.600 60 66 71 68 7,0

2.600 74 72 82 80 9,0

Woordje van de bouwer

Al onze boten worden "custom-built" gemaakt, bij elke boot moeten compromissen gemaakt worden in overleg met de klant, volgens zijn wensen en ideeën. Hierop kunnen wij perfect inspelen met ons eigen ontwerpbureel, waar alles op computer wordt uitgetekend in detail.

Jachtwerf Vennekens, Hoek 40, 2850 Boom, tel. 03/888.16.53, fax 03/844.32.41, www.jachtwerfvennekens.com .

Verschenen in Varen februari 2003