Veerkracht! · 2019. 10. 14. · 10 VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN De wijk, de burgers en de...

Veerkracht!TER GELEGENHEID VAN HET DEELCONGRES VNG‘DOOR CULTUUR EN SPORT NAAR EEN VITALE LOKALE SAMENLEVING’

VeerkrachtDoor cultuur en sport naar een vitale lokale samenleving

Colofon

Juni 2012

Gebaseerd op door gemeenten aangeleverde voorbeelden.

Auteurs

Daniël Kruithof ([email protected])

Lydia Jongmans ([email protected])

Vormgeving

Dimitry de Bruin

5Vereniging Van nederlandse gemeenten

Inhoudsopgave

Vitale wijken 7

Naar een vitale lokale samenleving 9

Vitalisering in 10 (w)ijkpunten?! 11

1 Bepaal de vitaliteit 12

2 Vitale waardestijging 14

3 Keuze gemeentelijke rol 16

4 De vitaliteit op uitnodiging 19

5 Ieder vitaliserend idee is welkom 21

6 Ruimte voor het aanbod 25

7 Mogelijke en noodzakelijke verbindingen 27

8 Van burger- naar partnerparticipatie 29

9 De gemeente als vangnet 29

10 De wijk is nooit af 33

Bijlage I: Overzicht sportstimulerings projecten 2011 (Steenwijkerland) 37

6 Vereniging Van nederlandse gemeenten


Vitale wijken

Een vitale wijk* is een wijk in beweging, met actieve burgers en andere betrokken partners,

die zelf initiatief nemen of daartoe uitgenodigd worden.

Een vitale wijk bestaat uit inwoners die (financieel) zelfredzaam zijn, een goede (arbeids-)

participatie kennen, wel of niet in verenigingsverband georganiseerd zijn en bijdragen aan

de eigen leefomgeving.

Bij een vitale wijk hoort een lokale overheid die eigen inzet stimuleert en inwoners

motiveert om mee te doen.

De gemeente kan de regierol nemen om optimaal gebruik te maken van de

sociaalmaatschappelijke en overige netwerken die aanwezig zijn.

Kortom; het gaat om een vitale lokale samenleving.

* Met ‘wijk’ wordt ook dorp, buurt, stadsdeel of kern bedoeld.

5 juni 2012


Naar een vitale lokale samenleving

Iedere samenleving heeft eigen veerkracht en vitaliteit. Burgers en andere partners hebben

daarvoor een eigen verantwoordelijkheid. Soms zijn ze onvoldoende in staat om hieraan

vorm te geven. Gemeenten kunnen de regierol nemen om partijen bij elkaar te brengen

en een omgeving te bieden waarin ideeën of initiatieven tot hun recht komen. Met als

gezamenlijk doel te komen tot vitale burgers en daarmee een vitale, veerkrachtige, lokale

samenleving. Die een stootje kan hebben.

Goede voorbeeldenGemeenten besteden veel energie aan de vitalisering van wijken, dorpen, buurten,

stadsdelen of kernen (verder: wijken). Deze energie levert veel op, getuige de voorbeelden

in deze brochure. Voorbeelden waarbij hele wijken integraal (on-)herkenbaar zijn veranderd

met inzet van vele partners door vervanging van gebouwen en herinrichting van de

openbare ruimte, andere bevolkings- en bedrijvensamenstelling.

Of voorbeelden met schijnbaar eenvoudiger aanpak gericht op meer samenhang en minder

schooluitval door meer laagdrempelig sporten cultuuraanbod in buurt en wijk.

Gemeenten hebben op uitnodiging, veelal via de provinciale afdeling, voorbeelden van

vitalisering aan de VNG gezonden.

De verzameling goede voorbeelden in deze brochure is een keuze uit de vele goede

voorbeelden op wijkniveau. Goede voorbeelden die de potentie hebben algemene praktijk

te kunnen zijn. Enerzijds door beleid van de gemeente, maar ook omdat stakeholders/

partners als burgers, organisaties en bedrijven meer betrokkenheid en zeggenschap wensen

in hun woon- en leefomgeving.


De wijk, de burgers en de gemeente Burgers zijn hun wijk of buurt. Vormgeven van de betrokkenheid van bewoners en andere partners

geeft een wijk veerkracht en vitaliteit.

Uit de aangeleverde voorbeelden blijkt de lokale zoekopdracht en regierol voor gemeenten. De

regierol in het bij elkaar brengen van partijen, maar ook door de omgeving en de instrumenten te

bieden waarin initiatieven tot hun recht kunnen komen. Regie bij het vitaliseren van een wijk of

buurt ‘zijn’. Soms met doelstellingen vanuit economische perspectieven of ondernemersklimaat,

toerisme en recreatie, participatie, verbetering van de woningmarkt, sociale cohesie,

zelfredzaamheid, gezondheid of vanuit sportief of cultureel oogpunt. Regie bij vitalisering is

daarmee ook een lokaal doel om van ‘wij’ een ‘wijk’ te maken.

Vitale samenleving Het begrip ‘vitaal’ staat in dit verband voor veerkracht, het vermogen om klappen of tegenslagen

te boven te komen, maar ook voor gezondheid, participatie, cohesie en zelfredzaamheid. Vitale

wijken, met vitale burgers reageren op een omgeving die verandert. Vitale wijken zijn dynamisch

en kennen hun eigen veerkracht en eigenheid. De in deze brochure opgenomen voorbeelden gaan

uit van de potentie van de wijk of het gebied. Waarbij de gemeente bewaakt dat de functie en

waarde van die wijk voor omliggende wijken of gebieden minimaal in stand wordt gehouden of

verbeterd.


Vitalisering in 10 (w)ijkpunten?!

De dynamische samenleving waarin wij wonen, werken, sporten, cultuur beleven,

kortom participeren, is continue in beweging, daarin aangejaagd door maatschappelijke

ontwikkelingen zoals economische of demografische veranderende omstandigheden.

Maatschappelijke ontwikkelingen vragen van gemeenten een versterkte inzet en regie. Bij

het aanpakken van maatschappelijke opgaven zoekt de gemeente de samenwerking en waar

nodig neemt de gemeente de regierol. Deze regierol in de wijk wordt vormgegeven door

bewoners en andere belanghebbenden als partners te betrekken (uit te nodigen), afstemming

te stimuleren en te coördineren. De gemeente staat in dit proces als regisseur meer op afstand.

Elke wijk kent haar eigen unieke culturele en sociaaleconomische verbanden, mogelijkheden

en maatschappelijk kapitaal, verleden, ligging en betekenis voor een kansrijke en vitale

toekomst.

In deze brochure zijn 10 (w)ijkpunten gedefinieerd die een rol spelen bij de vitalisering van de

wijk. Per ijkpunt zijn steeds een voorbeeld of voorbeelden vanuit gemeenten te lezen.

De ijkpunten zijn:

1 Bepaal de vitaliteit

2 Vitale waardestijging

3 Keuze gemeentelijke rol

4 De vitaliteit op uitnodiging

5 Ieder vitaliserend idee is welkom

6 Ruimte voor het aanbod

7 Mogelijke en noodzakelijke verbindingen

8 Van burger- naar partnerparticipatie

9 De gemeente als vangnet

10 De wijk is nooit af


1 Bepaal de vitaliteitEen belangrijk ijkpunt is hoe zich vanuit de bestaande vitaliteit - de kleur van de wijk- toege-

voegde waarde kan ontwikkelen. Voor de wijk maar ook voor haar omgeving. Met gebruikmaking

van het aanwezige sociale, economische, ruimtelijke/vastgoed, sportieve en ander kapitaal zoals

cultureel (wijk)erfgoed.

Er zijn verschillende algemene signaleringsinstrumenten om informatie te krijgen hoe de wijk eruit

ziet: de leefbaarometer, sociale index, de integrale veiligheidsmonitor, en de staat van de stad. Het

gaat om gegevens over o.a. huizenmarkt, arbeidsmarkt, zorg, opleidingen, veiligheid. Combineer

deze cijfers met inlichtingen van professionals en bewoners. Deze combinatie van objectieve en

subjectieve informatie helpt bij het prioriteren.

Specifiek met het oog op een beleid voor sport en bewegen is in 2012 de Buurtscan verschenen,

een middel om de wijk in beeld te krijgen. De scan kent drie stappen om te komen tot inzicht in:

de data op buurtniveau, de kracht van de buurt en de wensen van de bewoners (www.sportinde

buurt.nl).

Den Haag als voorbeeld:


Duindorp

Één blik op de kaart leert dat geen wijk in Den Haag zo schitterend in de duinen vlak aan zee is gelegen als

Duindorp. Maar er waren aan het eind van de twintigste eeuw een paar problemen met de wijk: een flink aantal

woningen voldeed niet meer aan de moderne eisen; de bevolkingssamenstelling was zeer eenzijdig ; er was in

Duindorp sprake van een dominante cultuur van isolement en zwijgen naar de buitenwereld, gevoed door angst

voor represailles. Een kleine minderheid was in staat de gang van zaken te bepalen.

Besloten werd tot herstructurering, een aantal complexen werd gesloopt, er kwam, deels duurdere, nieuwbouw

voor in de plaats. Zowel Vestia, de grootste verhuurder, als de gemeente, waren ervan overtuigd dat de fysieke

herstructurering ook het moment was om te proberen de bestaande cultuur te doorbreken en ruimte te bieden

aan de zeker volop aanwezige goede krachten.

Belangrijkste ingrediënten:

* Brede school gericht op positieve ontwikkeling van de kinderen;

* Harde zichtbare aanpak van de asociale onderkant en handhaving van de ondergrens van fatsoenlijke om-

gang;

* Het doorbreken van de kongsi’s tussen welzijn, jongerenwerk en de cultuurbepalende elementen;

* Positieve krachten zichtbaar op het schild hijsen, een positief beeld van Duindorp creëren.

We zijn veel tegengekomen onderweg:

* Het bureau Werken aan de Stad heeft in de eerste jaren het voortouw genomen door diep in de wijk door te

dringen, en de gemeente en Vestia aan te zetten tot het verleggen van de koers.

* Politie moest vertrouwen terugwinnen en veel nadrukkelijker in de wijk aanwezig zijn.

* Jongerenwerk moest totaal op de schop, en het wijkcentrum het Trefpunt moest worden teruggewonnen op

degenen die er hun eigen honk van hadden gemaakt.

* Twee zieltogende scholen moesten worden gerevitaliseerd onder nieuwe leiding met het concept brede buurt-

school.

* Het Tesselseplein moest weer een plek voor iedereen worden en de gemeentelijke handhavers moesten terug

de wijk in.

Dit alles om te helpen die cultuuromslag te maken.

We zijn er nog niet, maar we zijn een heel eind gekomen.

De politie, de handhavers, het jongerenwerk, de scholen, het Trefpunt, ze hebben allemaal grote slagen gemaakt.

Een nieuw breed samengesteld wijkberaad zet zich in voor het aanzien van de wijk. De winkeliers op het

Tesselseplein zien een enorme vooruitgang. En we hebben een project straatvertegenwoordigers, met mensen die

verantwoordelijkheid willen nemen voor hun wijk.

We hebben de lieden die vroeger de sfeer bepaalden in de hoek weten te drukken, maar nog niet definitief tot

overgave weten te brengen. Af en toe komt het oude Duindorp nog even boven, (ruiten in bij het Ghandicentrum

en bij winkeliers, overmatige hondenpoep in sommige straten, fout parkeren door dikke auto’s) maar minder en

minder vaak.

De opgave voor de komende jaren is om de bereikte resultaten vast te houden en de duizenden Duindorpers die in

de goede zin trots willen zijn op hun wijk het heft stevig in handen te geven.


Rotterdam als voorbeeld:

Een manier om de waarde van een wijk vast te stellen, te visualiseren en te communiceren is het web van Pact

op Zuid (Spierings en Meeuwisse 2008; 2009). In 2008 heeft de Kenniskring Opgroeien in de Stad (KOS) van de

Hogeschool Rotterdam in samenwerking met het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) van de gemeente

Rotterdam een web ontwikkeld waarmee de waarde in een wijk gemeten kan worden. Pact op Zuid was de

opdrachtgever van dit project. In een web zijn de scores op vier waardevelden in beeld gebracht. De waardevelden

zijn: veiligheid, inkomen, sociaal en woningwaarde. De scores zijn vastgesteld in verhouding tot het gemiddelde

van heel Rotterdam. Vervolgens kan, door elk jaar een meting te doen, worden bijgehouden hoe de waarde in een

wijk zich in de loop van de tijd ontwikkelt.

2 Vitale waardestijging Vitalisering leidt tot waardestijging. Waardestijging in termen van economie, sportiviteit, cultuur,

gezondheid, cohesie enz. Om tot die vitaliteitswaarde te komen is het vanzelfsprekend dat

bijdragen of voorstellen van belanghebbenden voor verbetering van de vitaliteit gedaan kunnen

worden.

In essentie zijn dit voorstellen, gedaan door een of meer belanghebbenden aan andere

belanghebbenden met als doel om gezamenlijk vitaliteitswaarde te ontwikkelen. Die

belanghebbenden kunnen partijen zijn die al in het gebied zitten (bewoners, ondernemers,

corporaties, gemeenten, sportverenigingen, GGD, zorgaanbieders, scholen, welzijnsinstellingen

enz.) of partijen die er een rol denken te kunnen vervullen (banken, verzekeraars, fondsen,

et cetera). Het kan gaan om vastgoedwaarde, maatschappelijke waarde,gezondheidswaarde,

sportieve waarde, veiligheid en willekeurig welke andere waarde. Wijken houden zo bijvoorbeeld

voorzieningen in stand en dragen bij aan de financiering, bijvoorbeeld door vrijwillige inzet.

Veenendaal als voorbeeld:


Foto’s van Panorama en de playground door Scagliola Brakkee fotografie

Meedenken en meedoen

Veenendaal wil samen met bewoners kansen zien én verzilveren

Maar liefst 45 nationaliteiten, een relatief hoge werkloosheid, weinig binding van bewoners met hun woonom-

geving en een slecht imago. Dat was de uitdaging waarvoor we stonden in het Veenendaalse JES-gebied, een

samenvoeging van de wijken Jan Roeckplantsoen, Engelenburg en Schrijverspark. Met een integrale aanpak van

sociale projecten en fysieke investeringen zijn we er aan de slag gegaan. Want dat biedt belangrijke kansen om

negatieve spiralen te doorbreken.

1. De toenmalige situatie

De meeste mensen die in het JES-gebied wonen - vaak nieuwe Nederlanders - kiezen niet bewust voor deze

plek. Zij hebben snel een woning nodig en nauwelijks alternatieve mogelijkheden. Dat geeft weinig binding

met de woonomgeving en dat uit zich onder meer in een rommelig, vervuild straatbeeld, mensen die elkaar

nauwelijks kennen en mensen die zich er niet veilig voelen.

2. Het gewenste eindresultaat/ het doel dat u voor ogen stond/staat bij de vitalisering

“Ik ben trots op mijn wijk en woon er graag.” Over vijf jaar moet het merendeel van de bewoners dat zeggen

over het JES-gebied. Het moet een plek zijn waar mensen zich veilig voelen, waar kinderen en jongeren zich

goed kunnen ontwikkelen en waar buren elkaar kennen en groeten. Waar bewoners hun kansen en talenten

kunnen ontwikkelen en kunnen omzetten in werk en zorg voor elkaar. Waar de woningen zijn opgeknapt

en toegerust voor de komende 20 jaar. Waar mensen zich betrokken voelen zodat het er weer opgeruimd en

prettig uitziet, uitnodigend om te verblijven. Voor verankering van het project na afronding, wordt gedu-

rende de uitvoering aansluiting gezocht bij wijkgericht werken, waarbij professionals integraal met bewoners

werken.

3. Welke problemen u moest overwinnen/ wat zou u niet meer doen met de kennis van nu?

De verleiding is groot om alleen problemen te benoemen en daar op afstand oplossingen voor te bedenken.

Het gaat er juist om naar bewoners te luisteren, samen kansen en mogelijkheden te zien en die in intensieve

samenwerking te verzilveren.


4. De rol van cultuur, jongeren en/of ouderen en sport bij de oplossing

• Hetsocialeprogramma,eenbelangrijkonderdeelvanhetproject,bevatveelonderdelenophetgebied

van cultuur en sport, vaak gericht op specifieke doelgroepen, zoals jongeren en ouderen. Enkele voorbeel-

den:

• DemultifunctioneleaccommodatiePanoramaiseenbijzondergebouwdatmedetotstandisgekomen

dankzij veel inbreng van de bewoners. Panorama biedt fantastische ruimten – onder meer een prachtige

sportzaal – waar mensen kunnen leren, spelen, sporten, werken en ontmoeten. Er is een uitgebreid aan-

bod van activiteiten voor alle doelgroepen. Bovendien stimuleren we de bewoners gezamenlijk activitei-

ten te organiseren.

• Meteendigitaalspeelplein-eeninteractievedigitaleénfysiekespeelomgeving-willenweeenbijzon-

dere plek voor de jeugd creëren die aansluit bij hun (digitale) belevingswereld.

• SamenmetjongereninhetJES-gebiediseenprachtigeplaygroundontworpendieintensiefwordtge-

bruikt.

• Wijkgerichtzettenweextramiddeleninvoorinburgering.EengoedvoorbeeldishetprojectVoortburge-

ren, waarbij vrouwen ondersteuning krijgen bij hun verdere inburgering en maatschappelijke participatie.

• Metbewonersvouchersdagenwebewonersuitzelfinitiatieftenemen.Eengoedideebelonenwemet

een bedrag om het idee verder te ontwikkelen en te organiseren.

3 Keuze gemeentelijke rolDe gemeente zal op basis van de geconstateerde waarde en beoogde waardestijging haar rol

moeten kiezen. In algemene zin geldt dat meer resultaten kunnen worden verwacht als de

betrokkenen zelf actief worden en niet alles laten afhangen van de alles regulerende overheid. Wel

kan het nodig zijn, zeker daar waar veel waardestijging vereist is, als gemeente de regie te blijven

voeren om te stimuleren, faciliteren en het proces op gang te houden.

Deventer als voorbeeld:

In de Deventer Wijkaanpak gaan bewoners zelf aan de slag met ideeën, wensen, kansen of knelpunten die zij sig-

naleren in eigen buurt of dorp . In elke wijk kan sprake zijn van ergernissen, langs elkaar heen leven, of andere

zaken die het woonplezier in de weg staan.

Bewoners van een straat, buurt of wijk hebben hier dagelijks mee te maken en weten als geen ander welke

problemen er zijn. Vaak hebben zij ook goede ideeën voor de aanpak daarvan. Daarom bepaalt in Deventer elke

buurt/dorp zelf welke maatregelen of plannen worden uitgevoerd om de leefbaarheid te vergroten.

Via Wijkaanpak wordt de ideevorming van bewoners en ook de uitvoering van die ideeën gestroomlijnd. Dit

gebeurt tweejaarlijks, in een cyclisch proces van nagaan wat er aan de hand is, oplossingen bedenken en deze ook

uitvoeren.

De uitvoering van maatregelen gebeurt enerzijds via het reguliere gemeentelijke beleid, anderzijds via een wijk-

budget dat specifiek bestemd is om Wijkaanpak-maatregelen uit te voeren.

Bewoners beslissen zelf over de besteding van dat budget. Daarnaast worden zij uitgedaagd daar waar mogelijk

zelf een bijdrage te leveren aan de uitvoering van maatregelen.

Deventer telt ruim 98.000 inwoners en is ingedeeld in zeven wijken. Deze hebben elk een eigen wijkteam van

bewoners. Zij geven hun fiat aan het wijkprogramma en zijn gesprekspartner voor instellingen en gemeente. De

wijkteams krijgen ondersteuning van een wijkmanager en een wijkopbouwwerker . Zij vormen samen het wijkkop-

pel. Daarnaast heeft elke wijk een eigen wijkwethouder.


Steenwijkerland als voorbeeld:


De kaders en methode van het Beweegteam Steenwijkerland bestaand uit 3x32 uur Combi-functie.

Beweegteam Steenwijkerland; ruim een jaar op koers!

Sport is een van de belangrijkste sociale verbanden in onze samenleving. Ondanks toenemende individualisering

lukt het elk weekend weer om 1000-en mensen op de been te krijgen die sportbeoefening mogelijk maken (Civil

Society). Het levert aanzienlijke maatschappelijke effecten op in de sfeer van:

• Ontmoeting

• Socialenetwerken

• Zelforganisatiesenvrijwilligerswerk

• Gezondheid

• Zelfstandigheideneigenkracht

Een van de speerpunten van ‘Actief en Gezond’ in Steenwijkerland is de inzet van het beweegteam: zij zijn de

aanjager van het bijeen brengen van buurt, onderwijs en sport. Bewegen vindt plaats in de buurt, op school, bij de

sportverenigingen op de sportaccommodaties en in de kinderopvang.

Hoe benutten we in Steenwijkerland de kracht van sport en versterken we de maatschappelijke functie van de

sportsector?

In Steenwijkerland wordt actief ingezet op een stimuleringsbeleid van sport, bewegen en spelen. Instrumenten,

naast de aanleg van sportaccommodaties/ speelplekken, die daarbij worden ingezet zijn: sportsubsidies, sportpro-

jecten en de inzet van het Beweegteam.

In november 2010 was de start van het beweegteam. Op dat moment werden er al sportstimuleringsprojecten

vormgegeven vanuit de beleidsnota Actief en Gezond. Het gaat hierbij ondermeer om:

• KiesvoorHartenSport(hetscholierensportproject);

• WhoZnext

• IkLekkerFit

• Irun2Bfit


Al deze projecten hebben zich bewezen, of worden extra krachtig ingezet en uitgebouwd door het beweegteam.

Het beweegteam heeft als belangrijkste functie om de verschillende organisaties die actief zijn of kunnen worden

op sportgebied, te versterken, te verbinden en actief te laten worden: krachtiger te maken!

Bij de start van het Beweegteam was een aantal uitgangspunten leidend:

1. Na drie jaar wordt geëvalueerd of deze functies gecontinueerd worden.

2. Combinatiefunctionarissen (=beweegteam) worden niet weggezet binnen het onderwijs c.q de scholen om

daar de gymlessen en het naschoolse sportaanbod te verzorgen.

3. Beweegteam zal kortdurend, projectmatig, adviserend en ondersteunend werken en stimuleert eigen kracht

en kennis bij samenwerkingspartners.

De methode die bij deze politiek vastgestelde uitgangspunten is gekozen bestond uit de volgende elementen:

• DegemeenteSteenwijkerlandwerdverdeeldindrieregio’s,

• Elkeregiokreeg”eeneigenbeweegteamcoach”dieheteersteaanspreekpuntisopterreinvansportstimule-

ring en gezonde leefstijl geïnitieerd vanuit de gemeentelijke organisatie,

• Debeweegteamcoacheszijnnetwerkersengeneralistenmethuneigenspecifiekekennisvanlokalesituatie,

• HetBeweegteamontwikkeltenwerktvraaggericht,

• Ditdoethetdoor,opbasisvandevraag,korteprojectmatigeondersteuningtebiedenmetheldereafspraken

vastgelegd in samenwerkingsovereenkomsten,

• Erwordtgestreefdnaarlokaalmaatwerk,ontwikkelingvanlokalenetwerkenenborgingvankennisenpro-

ducten,

• ErwordtzoveelmogelijkmoderneexposureenPRingezetpassendbijdeverschillendeklantgroepenen

samenwerkingspartners,

• NaafloopvandeondersteuningvanhetBeweegteamwordtdeactiviteitvoortgezetzonderonzehulp.

Het eerste jaar (november 2010 –december 2011) is veel aandacht en tijd besteed aan het bekendmaken van

de kansen en mogelijkheden die het Beweegteam heeft te bieden voor het onderwijs, de georganiseerde sport

waaronder zowel de sportverenigingen en commerciële sportaanbieders wordt verstaan, het buurten jongeren-

werk en de kinderopvangsector. Het accent in dit eerste jaar lag bij de inzet voor en met het primair onderwijs.

Daarnaast heeft het beweegteam langs de volgende sporen gewerkt:

• Scholenondersteunenbijdeontwikkelingvaneenprofessioneler,uitdagenderenafwisselenderbewegingson-

derwijs

• Sportverenigingenondersteunenbijdeuitvoeringvanmaatschappelijketaken,versterkingenprofessionali-

sering Dorpen en wijken ondersteunen bij de ontwikkeling van sportactiviteiten met als doel om een basis te

leggen voor lokale beweegnetwerken

• Organisatiesondersteunenbijhetvergrotenvanheteffectvansportenbewegenopdevolksgezondheid

• Participatie,emancipatieenintegratievankwetsbaregroepen.

Tot zover deze introductie. Praktische voorbeelden van Steenwijkerprojecten onze projecten staan vermeld in de

bijlage!

4 De vitaliteit op uitnodigingIn de woorden van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli): “Steeds vaker zal

de overheid volstaan met het scheppen van de randvoorwaarden, waarna anderen worden

uitgenodigd daar invulling aan te geven”. In deze context is een vitale samenleving ook een

duurzame samenleving. Een duurzame samenleving is immers een samenleving waarbij ‘elk individu

de mogelijkheid heeft om zich in vrijheid te ontwikkelen, binnen een stabiele maatschappij, in

harmonie met zijn omgeving’.


Inwoners en andere belanghebbenden worden in dit ijkpunt uitgenodigd om mede haar of zijn

leefomgeving vorm te geven.

Zoetermeer als voorbeeld:

Castellum Palensteyn Zoetermeer

1. Hoe het was in Palenstein

In Zoetermeer kampt de wijk Palenstein al een groot aantal jaren met toenemende problemen. Palenstein is

een betrekkelijk jonge wijk die eind jaren zestig is gerealiseerd als eerste uitbreidingswijk van Zoetermeer.

Inmiddels blijkt de wijk niet meer aan de wensen van de 21e eeuw te voldoen. Naast de fysiek verouderde

bebouwing en het gedateerde stedenbouwkundige concept, zijn het sociale klimaat en de leefbaarheid van de

wijk problematisch. Er wonen veel kinderen en jongeren in Palenstein, en er is regelmatig sprake van overlast

door jongeren. Ouders durfden hun kinderen niet alleen buiten te laten spelen.

2. Wat wilden we bereiken

Woningcorporatie De Goede Woning en de gemeente investeerden in de bouw van een brede schoolcomplex

en in herinrichting van de openbare ruimte. Het Brede Schoolcomplex, inmiddels Castellum Palensteyn

geheten, biedt o.a. ruimte voor basisscholen, buitenschoolse opvang, een jongerenruimte met een

buitensportveld, een sportzaal en een mediatheek.

Doelstellingen waren o.a.:

• Basisscholen,sport,welzijnenkinderopvangwerkeninhoudelijksamen.

• Samenhangendprogrammabuitendeschoolurenopgebiedvansport-enspel,kunst,cultuurenmedia

door in de wijk en bredeschool werkende organisaties en verenigingen.

• Goedfunctionerendejongerenruimtevoordemiddelbareschooljeugd.Dejongerenruimteende

aangrenzende sportfaciliteiten bieden uitgelezen mogelijkheden.

In de openbare ruimte is geïnvesteerd door herinrichting van speelplekken. Bewoners zijn hier nauw bij

betrokken en hebben zelf meebeslist op basis van de methode van Placegaming.


3. Tips en tops

Het bredeschoolcomplex is in 2010 opgeleverd. Er is een complexmanager aangesteld, in de

sollicitatieprocedure zijn onderwijs en welzijnswerk betrokken. Er is een gebruikersoverleg waarin afspraken

gemaakt worden over de programmering. Castellum Palensteyn bruist van de activiteiten.

Hetresultaatistezienophttp://www.youtube.com/watch?v=v24ls34M4F0

Tip 1: zorg dat jongerenvoorzieningen zeer zichtbaar en laagdrempelig zijn. Dat betekent direct aan de

straat en in de openbare ruimte gelegen. We zien dat dit werkt bij het verharde sportveld en het

natuurspeelterrein.

Tip 2: verbindt sport en spel, binnen en buiten, professioneel en vrijwillig

Tip 3: zorg dat de medewerkers van instellingen die daadwerkelijk in de wijk werken vanaf het begin betrok-

ken zijn bij de bouw of aanleg van voorzieningen, zodat het gezamenlijk gebruik vanzelfsprekend is.

4. De rol van sport en spel

Sport en spel sluiten aan op een grote behoefte van kinderen en jongeren in de wijk, met de aanstelling van

de buurtsportcoach vanaf 1 april 2012 kan een extra impuls gegeven worden. Binnen én buiten is volop ruimte

om te sporten en te spelen.

5 Ieder vitaliserend idee is welkomIn een vitale samenleving nemen alle inwoners deel. Ongeacht maatschappelijke, economische

positie, beperking, enz. Iedereen heeft zijn of haar eigen verantwoordelijkheid. Daarmee kan ook

de inbreng per idee variëren, van munten, tot massa, van middelen tot media en menskracht. Het

hoeft niet perse meteen nuttig te lijken, want het kan uiteindelijk blijken dat het dat wel is. Laat

ook niet-georganiseerden inbreng hebben.

Almere als voorbeeld:

http://www.youtube.com/watch?v=v24ls34M4F0


Buurtclub Stedenwijk Almere Stad

1. Toenmalige situatie

Stedenwijk is een aandachtswijk in het hart van Almere. Er wonen 10.000 mensen, veel eenoudergezinnen,

waarvan 25% behoort tot de minima. 68% van de mensen is van allochtone afkomst. De verenigingsdeelname

blijft achter bij het landelijk gemiddelde, namelijk 8% van de inwoners is lid van een sportvereniging.

Uit de wijkpeiling van 2010 van de gemeente Almere blijkt dat de participatie van bewoners in Stedenwijk

laag is. Veel senioren/volwassenen zijn niet betrokken bij de wijk. Ook de gezondheid van de bewoners is

zorgwekkend, 27% heeft overgewicht.

Een flink aantal jongeren verlaat de school zonder diploma. In Almere gaat het om 16% van de jongeren. In

Stedenwijk is dit percentage hoger.

Kortom de participatie van inwoners van Stedenwijk is laag en de verschillende groepen leven langs elkaar en

niet met elkaar.

Sinds 20 september 2007 ligt de Clarence Seedorf Playground in Stedenwijk, Almere Stad. De Playground ligt

centraal in de wijk. Drie basisscholen, een activiteitencentrum, een peuterspeelzaal, een sporthal, een gezond-

heidscentrum, een verzorgingshuis en een VO-school liggen in de directe omgeving van de Playground.

Op de Playground worden momenteel 7 dagen in de week, van 15.30 uur tot 21 uur activiteiten aangeboden

door diverse aanbieders. Hierbij wordt rekening gehouden met de wensen van de deelnemers. De activiteiten

worden aangeboden voor alle inwoners, en de daarin vertegenwoordigde doelgroepen, van Stedenwijk en

daarbuiten.

De activiteiten en resultaten zijn de afgelopen 3 jaar gevolgd en onderzocht. De gebruikers en bewoners

geven aan dat de wijk er sinds de komst van de Playground leuker op geworden is en dat er veel gebruikt van

gemaakt wordt (gemiddeld 700/week). De overlast is afgenomen en de wijk veiliger is geworden (Mulier).

Op dit moment wordt het aanbod uitgebreid op het gebied van cultuur, leefstijl en dienstverlening. Actief,

betekenisvol onderwijs en empowerment van de bewoners staan centraal.

2. Eindresultaat/Doel/Droom

Over drie jaar is Stedenwijk dé voorbeeldwijk van Almere. Een wijk waar de betrokkenheid en participatie groot

zijn, de verschillende bevolkingsgroepen duurzaam met elkaar zijn verbonden en waar sport, gezondheid en

participatie hoog in het vaandel staan. De buurtclub speelt hierin een cruciale rol. Deze wordt aangestuurd door

Bredeschool Stedenwijk. In de Bredeschool zijn Echnaton, Talent in Opleiding, welzijnswerk De Schoor en drie

basisscholen actief.

Het versterken van de betrokkenheid voor de buurt door middel van het verhogen van de participatie van bewo-

ners en uitbreiden van de doelgroep voor onze activiteiten.

Dit willen wij bereiken door het creëren van een buurtclub, die als paraplu voor de verschillende activiteiten dient.

Hiermee willen wij naast de hoofddoelstelling de volgende doelstellingen bereiken:

• Activerenvanbewoners.

• Uitbreidendoelgroepen:Ouderen,mensenmetovergewichtenoverlastgevendejongeren.

• Vergrotenvanhetactiviteitenaanbodvoorsenioren.

• Trainingscursussenaanbiedenvoorjongerenzonderstartkwalificatie.

• DeelnemendejongerenviaeenprojectvrijwilligeinzetopdePlaygroundlatendoen.

• Viadeleerafdelingjongerenverantwoordelijkmakenvoorhetreilenenzeilenvandebuurtclubinalhaar

facetten.


• Gezondheidvandeinwonerbevorderen.

• Leefstijlcursussenaanbieden.

• Gezamenlijkactiviteitenopdestadsakkerontwikkelen.

• Vrijwilligeinzetvanbuurtbewoners.

• Dienstenontwikkelenenaanbiedenalshetopzettenvaneenspeelgoedruilbeurs.

• Gevoelvantrotsverhogen.

Buurtclub Stedenwijk

Op maandag 19 september zag de eerste buurtclub van Nederland het levenslicht. De buurtclub is een initia-

tief van scholengemeenschap Echnaton. 22 leerlingen runnen deze buurtclub. Dit doen zij samen met Talent

inopleiding,studentenvanhetROCFenstudentenvandeHogeschoolvanAmsterdam.Zijwordenbegeleidt

door een docent van Echnaton en de sportbuurtwerker van de Clarence Seedorf playground.

De buurtclub wil de buurtparticipatie verhogen, de sociale cohesie verhogen, de gezondheid van de inwoners

bevorderen en activiteiten op het gebied van sport, leefstijl, cultuur en diensten aanbieden.

Er is al dagelijks sportaanbod op de Clarence Seedorf playground. Er wordt lunchsport aangeboden en

naschoolse sport. Deze sportieve activiteiten worden met de komst van de fitnessplein uitgebreid. Niet alleen

jongeren, maar ook senioren, mensen met overgewicht en voor diegene die revalideren is het fitnessplein

een uitkomst. De buurtclub biedt binnenkort via internet een programma aan. De buurtclub doet meer dan

sport alleen. Zij organiseren binnenkort ook een speelgoedruilbeurs in activiteitencentrum Stedenpunt. Vanuit

Stedenpunt vindt ook de coördinatie plaats.

Verder wil de buurtclub een rol spelen in het meer betrekken van bewoners van de activiteiten, dat kan op

veel manieren. Het schenken van drinken bij een sportevenement, gastvrouw zijn bij een lezing over gezonde

voeding, helpen met het opruimen van de eigen buurt of samen met professionals onderzoeken wat de Ste-

denwijkers missen in hun wijk, of waar zij zich aan ergeren én dan samen actie ondernemen.

Een andere taak van de buurtclub is het oprichten van een wijkpanel. Met dit wijkpanel moet inzichtelijk

worden waar er behoefte aan is en met welke acties de buurtclub kan starten.

3. Welke problemen moest men overwinnen.

Ondanks de vele communicatie rondom de Buurtclub en de bekendheid met de bewoners rondom de

Playground is het moeilijk gebleken de doelgroep zelf te interesseren voor een functie binnen de Buurtclub.

Vooraf was gedacht aan een wijkpanel, een buurtclub bestuur, waardoor mensen snel konden aangeven wat

de wensen waren en ook mogelijk zelf betrokken waren bij de organisatie.

Er zijn is wel veel jeugd vanuit de wijk betrokken bij het organiseren en begeleiden van de sportieve activitei-

ten op de Playground. De activiteiten eromheen ( het doen van klusjes in de wijk, opzetten website, organise-

ren van evenementjes) ligt nu nog in handen van professionals. Wel raakt de buurtclub steeds meer bekend bij

bewonerscommissies en ontstaat er organisch een samenhang.

4. Hoe worden jongeren en bewoners op en rondom de playground betrokken?

• JongerendievrijwilligeinzetleverenopdePlayground.

Maar er wordt ook ingezet op de Empowerment van bewoners door middel van een empowermentpro-

gramma. Dit programma bestaat uit het opzetten van een buurtpodium, “Stedenwijk Superstars”, “Helpende

Hand”, cursus LSR, benoemen van bewoner tot professional.


1. Opzetten buurtpodium.

In gesprek met bewoners door middel van nulmeting over buurtparticipatie. Hieruit vloeien vervolggesprek-

ken met bewoners. Dit resulteert in wijkbijeenkomsten met als doel om te komen tot een buurtpodium.

2. “Stedenwijk Superstars”

Bewoners die zich uitzonderlijk inzetten om de participatie van de Stedenwijkers te verhogen uitroepen tot

“Stedenwijk Superstars”.

3. Uitvoeren van het project “Helpende Hand”

Via het project Helpende Hand stimuleren wij jongeren om zich in te zetten voor het reilen en zeilen van de

sportactiviteiten op de Playground. Dit wordt gedaan door jongeren die veelvuldig op de Playground actief

zijn te stimuleren om een voortrekkersrol op zich te nemen. Zij krijgen voor elke vrijwilligersklus die zij doen

punten. Bij voldoende punten gaan zij mee met teambuilding-activiteiten.

4. Uitvoeren van de LSR cursus aan jongeren zonder startkwalificatie Door middel van de cursus LSR (Leider Spor-

tieve Recreatie) stimuleren wij jongeren om een startkwalificatie te halen.

Tijdens deze cursus leren wij hen hoe ze op een verantwoorde, eigentijdse en stimulerende wijze leiding kun-

nen geven aan groepen en/of individuele recreatiesporters. Deze cursus kan de toegang zijn tot bijvoorbeeld

de opleiding sportbegeleider niveau 2 binnen het ROC of een betaalde baan als assistent binnen het recreatie

sportwerk.

5. Via de cursus “empowerment bewoners” worden activiteiten voor en door bewoners georganiseerd. Bewoners

die zich uitzonderlijk inzetten bij het organiseren van deze activiteiten worden begeleid naar betaald werk.

6. Het opzetten van een jongerenadviesraad

De jongeren vormen een grote groep deelnemers op de playground. Zij kunnen heel goed aangeven wat er

leeft in de wijk en op de playground. Deze mening vinden wij heel belangrijk en daarom richten we de advies-

commissie van jongeren op. Maandelijks overlegt de jongerenwerker met deze groep om naar hen te luisteren

en knelpunten en wensen te bespreken.

7. Intensieve samenwerking met de verschillende maatschappelijke partners.

Kortom de buurtclub is een mooi voorbeeld van het verhogen van de leefbaarheid in een wijk d.m.v. participatie.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rene Maertens Echnaton, of Madelon Beek, gemeente Almere.


6 Ruimte voor het aanbodNiet iedereen kan op eigen kracht deelnemen aan de samenleving en niet elke wijk kan op eigen

kracht een vitale wijk zijn. Het beschikbaar stellen van voorzieningen staat niet centraal in dit

ijkpunt maar het zoeken naar een oplossing. Met maatschappelijke participatie als leidraad.

Met name de lokale overheid zal een belangrijke rol moeten spelen in het borgen van de

uitnodigende grondhouding tot participatie. Bijvoorbeeld door wijken uit te nodigen aan te

geven wat voor wijk ze zijn en wat voor wijk ze willen zijn, of door simpelweg betrokkenheid

van partners in de besteding van middelen verplicht te stellen. Naast deze ideële ruimte kan het

soms noodzakelijk zijn om als gemeente fysieke ruimte voor het aanbod te scheppen. Iets dat door

afzonderlijke bewoners en groepen veelal niet zelfstandig gerealiseerd kan worden.

Amsterdam/Ymere als voorbeeld:

Begin 2011 is het programma De Buurt in Beweging van start gegaan. En met succes! Meer dan zestig bewoners uit

een wijk van Nieuw-West sporten sinds die tijd twee keer per week en werken hiermee aan hun toekomst. Het sport-

aanbod bestaat uit fitness, hardlopen, gymnastiek, bounzen, verdelingssport, zaalvoetbal en fietsen. Deze bewe-

gingsactiviteiten worden gecombineerd met voorlichtingsbijeenkomsten over voeding, gezondheid, conversatieles,

huiswerkbegeleiding en empowermenttrainingen voor jongeren.

De Buurt in Beweging is een publiekprivate samenwerkingsverband tussen de volgende instanties: Ymere, stadsdeel

Nieuw-West, DMO Sport, GGD Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam.


1. De toenmalige situatie

Het voormalig stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer heeft het project ‘ De Gezonde Wijk Buurt 5’ (Slotermeer-West)

aangewezen als pilotgebied. De grote gezondheidsverschillen en sociaal economische achterstand, alsmede

maatschappelijke achterstand in de wijk is tussen de verschillende groepen Amsterdammers uit deze wijk tov an-

dere wijken vertrekpunt. De doelgroep bestaat uit ‘moeilijke’ jongeren en geïsoleerde vrouwen met een zwakke

sociaaleconomische positie die nauwelijks bewegen.

Een integrale aanpak met verschillende sectoren is belegd om verandering te creëren. Inzet is om niet alleen

vanuit een zorgen welzijnsperspectief, maar ook vanuit andere disciplines en sectoren gewerkt wordt aan het

verkleinen van deze verschillen.

2. a. Doelstelling

Sport en beweging wordt als middel ingezet om de maatschappelijke participatie van specifieke bewoners-

groepen te versterken. Buurt in Beweging richt zich met afzonderlijke projecten op jongeren en vrouwen

uit Slotermeer-West (Buurt 5). Er wordt gewerkt met verschillende groepen: 10 - 14 jaar voor de jeugd / 14 –

18 jaar voor jongeren en een aparte groep voor vrouwen. Het streven is dat 40% van de deelnemers binnen

anderhalf jaar wordt toegeleid naar (vrijwilligers) werk, opleiding of reguliere sportvoorziening. Inmiddels

zijn 13 deelnemers vanuit het programma doorgestroomd naar (vrijwilligers)werk dan wel een stageplek ge-

vonden. Ook hebben een aantal deelnemers de mogelijkheid gekregen een opleiding te volgen tot assistent

leider sportieve recreatie (LSR) waardoor zij nu actief zijn in de wijk.

De activiteiten vinden plaats in het Centrum voor sporten urban culture aan Willinklaan nr 3 – 5 (voormalig

ALO-gebouw, Osdorp).

b. Maatschappelijk effect

Een wijk met gezondere bewoners, minder overlast van hangjeugd en meer bewoners die maatschappelijk

participeren.

3. Aandachtspunten

• keuzeaanbodvanlaagdrempeligesport-enbewegingsactiviteiten

• draagvlaknetwerkpartnersendoorverwijzendoelgroepnaarbestaandeorganisatiesenprojecten

• hoogtevandeelnemersbijdrageisafgestemdopaanbodvanvergelijkbaresportinitiatieveninhetstadsdeel

• kennismakengeïsoleerdevrouwen,aansprekenindewijkenbetrekkendmvontmoetingsbijeenkomsten

• betrekkensleutelfigurenvanmaatschappelijkeorganisaties,ondernemers,moskeeetcinhetbereikenvan

de ‘moeilijke’ jongeren en vrouwen.

4. De rol van cultuur, jongeren en/of ouderen en sport bij de oplossing.

Betrokkenheid ouders en scholen

Bij de uitvoering van het jongerenproject worden nadrukkelijk de ouders en betreffende onderwijsinstelling be-

trokken. ‘De meeste jongeren geven aan dat ze zich beter in hun vel voelen door het sporten en daardoor beter

presteren op school,’ aldus Youssef Aouriaghel die namens Kick en Thaiboksvereniging Dojo het project uitvoert.

‘Ondanks de verschillen in gedrag en ontwikkeling is er een hechte band ontstaan tussen de deelnemers. Er

zijn een aantal ‘rolmodellen’ die ook buiten het project optrekken met de meer moeilijkere jongeren.’ Ouders

worden geïnformeerd over de persoonlijke doelstellingen die de jongeren door De Buurt in Beweging willen

bereiken. Onder de betrokken ouders zijn drie vaders en een moeder die zich als vrijwilliger hebben aangemeld

voor ondersteuning van specifieke onderdelen binnen het project. De komende tijd richt het jongerenproject

zich op het stimuleren van buurtinitiatieven die door de deelnemende jongeren worden uitgevoerd. Hierbij

wordt nadrukkelijk samenwerking gezocht met organisaties die zich in de wijk bezighouden met talentontwik-

keling.


Gezonder en sterker door beweging

Ook de vrouwen die deelnemen voelen zich gezonder en sterker. ‘Zo is het een aantal dochters opgevallen dat

hun moeders inmiddels een betere conditie hebben dan zijzelf! Naast het sporten is ook het onderlinge contact

van belang,’ geeft Joke Kop, coördinator Vrouw en Vaart aan. Vrouw en Vaart werkt nauw samen met profes-

sionals en partners uit de wijk zodat er een sluitend circuit is ontstaan waarin de doelgroep toegeleid wordt

naar de passende activiteiten. Zo brengen oudercontactpersonen van een aantal basisscholen uit de wijk het

project onder de aandacht van de doelgroep. Er wordt regelmatig informatie gegeven aan de deelnemers van

de alfabetiseringscursussen van welzijnsorganisatie Impuls.

7 Mogelijke en noodzakelijke verbindingen Burgers, groepen en organisaties zijn vaak geneigd om zelfstandig te opereren en te denken in

ik of wij. De meerwaarde kan in een wijk echter gevonden worden door verbindingen mogelijk

en noodzakelijk te maken. Van oudsher heeft het welzijnswerk hierin al een taak. Binnen het

onderwijs neemt het aantal brede scholen sterk toe. Sport en cultuur zijn daarbij inmiddels

vanzelfsprekende partners. Gemeentebesturen zoeken steeds meer actief het contact met

woningcorporaties en ondernemers. Woningcorporaties hebben immers een maatschappelijke

opdracht en steeds meer bedrijven willen investeren in de samenleving. De gemeente kiest binnen

dit ijkpunt bewust voor deelname in netwerken om haar doelstellingen te realiseren.

Katwijk als voorbeeld:


Foto’s van de start van het COME4Sports-programma van afgelopen seizoen en van het ontwerpen van de

tonnenpoort, die later op ware grootte (4 meter hoog) in Katwijk aan Zee is gemaakt.

Voor de start van het combinatiefunctieproject bestond op het gebied van sport en cultuur al een groot aanbod

vanuit de gemeente. Er was een schoolsportprogramma (kennismakingscursussen), Sport op Straat (sport ingezet

bij hangjongeren) en een volledig cultureel aanbod in het primair onderwijs met o.a. een jaarlijkse kunstroute,

kunstmenu, Museum & School, workshops buiten schooltijd, muziekonderwijs, erfgoedspoor en een aantal losse

projecten.

Wat ontbrak was samenhang, focus en richting. Verschillende projecten werden vanuit verschillende beleidsvelden

aangestuurd en door verschillende partijen uitgevoerd. Er was geen structureel overleg, zowel op ambtelijk niveau

als op uitvoeringsniveau.

Met de komst van de Impulsregeling brede scholen, sport en cultuur zijn we als gemeente gaan nadenken hoe

we de impuls wilden inzetten. We hebben besloten nieuwe initiatieven vanuit de impuls te verbinden met het

bestaande aanbod, met als doel een gemeentebreed programma te realiseren met een duidelijke focus op richting

en samenhang. Dit in tegenstelling tot wat in veel gemeenten wordt toegepast: dat combinatiefunctionarissen

aan het werk zijn voor één school en één (sport)vereniging. De combinatiefunctionarissen zijn dan ook allemaal in

dienstvandegemeenteendelokalewelzijnsorganisatieFactorWelzijn.

Het resultaat mag er zijn. Naast het bestaande aanbod is nieuw aanbod ontwikkeld: een dagelijks naschools

sportaanbod op(het schoolplein van) alle basisscholen en een cultureel jaarprogramma voor alle VO-scholen in de

gemeente. Het sportaanbod wordt door de combinatiefunctionarissen verzorgd, in samenwerking met basisscho-

len en sportverenigingen. Het cultuuraanbod wordt door de combinatiefuncties verzorgd in samenwerking met

cultuurinstellingen , jongerencentra, en –verenigingen en CKV-docenten van de VO-scholen.

Doordat alle sporten cultuuractiviteiten vanuit de gemeenten onder één noemer zijn geschaard ontstaat lang-

zaam een kruisbestuiving tussen de diverse activiteiten en beleidsterreinen. Hierdoor reduceren we de uitval,

vooral met naschoolse activiteiten. Kinderen hebben vaak dicht bij huis en dichtbij school activiteiten die laag-

drempelig zijn en vertrouwd. Combinatiefuncties wordt meer en meer een herkenbare en vertrouwde naam in de

Katwijkse wijken en buurten.

Zo hebben wij in Katwijk voor elkaar gekregen dat met beperkte middelen een samenhangend sporten cultuur-

aanbod is gerealiseerd voor alle Katwijkse kinderen. Wij zijn daar erg trots op en delen onze aanpak dan ook

graag met het VNG-deelcongres.


8 Van burger- naar partnerparticipatieDe bewoner of burger is vaak onderwerp van beleid. Bij vitalisering is de burger echter partij en zijn

het de veelal goede initiatieven van bewoners, die zoveel mogelijk ondersteuning verdienen. Het

gelijke speelveld gaat uit van een reëel vertrouwen in de belangrijkste spelers, en dat zijn in ieder geval

bewoners. Het moet niet langer louter om burgerparticipatie maar veeleer om partnerparticipatie

gaan. Een maatschappelijk middenveld dat op uitnodiging van bewoners en ondernemers werkt, en

niet in opdracht van overheden. Dit vraagt wederzijds vertrouwen en bereidheid.

Eindhoven als voorbeeld:

In verschillende steden zijn zogenoemde ‘Kwaliteitskringen’ ontwikkeld. Dit zijn publiekprivate samenwerkingsver-

banden waarbij diverse partijen samenwerken aan de veiligheid, aantrekkelijkheid en leefbaarheid in een gebied.

De kwaliteitskring ‘Stratumseind’ is gestoeld op dergelijke samenwerking in een horecaconcentratiegebied. Politie,

gemeente, brandweer, ondernemers en bewoners trekken gezamenlijk op in het bewaken en verbeteren van de

veiligheid en aantrekkelijkheid. De nauwe contacten tussen de verschillende partijen maken het mogelijk om ef-

fectief te anticiperen op mogelijke problemen. Als het voorkomen van problemen niet mogelijk blijkt zoekt men

gezamenlijk naar een haalbare oplossing. De kracht van deze samenwerking ligt in de gedeelde verantwoordelijk-

heid. Niemand schuift de verantwoordelijkheid door; als collectief is men zich bewust van het gedeelde belang en

de hieraan verbonden gedeelde verantwoordelijkheid.

9 De gemeente als vangnetIn het advies ‘Tegenkracht organiseren’ schetst de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO)

dat door een ‘ons kent ons’ situatie ‘perverse’ effecten kunnen ontstaan. De RMO doet aanbevelingen

om tegenkracht te organiseren: “het is van groot belang dat bestuurders, professionals, politici en

beleidsmakers die zich bezig houden met de inrichting van maatschappelijke sectoren gematigd en

terughoudend zijn in hun sturingsambities en sturingspretenties. Sturing en toezicht kunnen niet

goedmaken wat in het primaire proces verkeerd gaat”.

Interactieve beleidsvorming en inspraak zijn dus belangrijk in dit ijkpunt, maar daar waar het echt

niet anders kan en het particulier initiatief onvoldoende oplevert zal de gemeente uiteindelijk het

voortouw moeten nemen.

Borger-Odoorn als voorbeeld:


Beweegbuurten Borger-Odoorn

De dorpen Valthermond en Borger liggen op de veen- en zandgronden van de Drentse gemeente Borger-Odoorn.

Van oudsher zijn inwoners van het zand (Borger, ruim 4700 inwoners) welvarender dan de inwoners van het veen

(Valthermond, rond de 3500 inwoners). Dit leidt tot verschillen op het gebied van onder andere opleidingsniveau,

inkomen, leefstijl en sociale verbanden. Omdat inwoners van het veen van oudsher hun bestaan onder zware

omstandigheden moeten opbouwen, zijn de onderlinge sociale banden erg sterk en wat ‘van buiten’ komt, wordt

er niet zomaar aanvaard.

Achtergrond

De gemeente Borger-Odoorn vindt het belangrijk om een gezonde leefstijl onder haar inwoners te stimuleren.

De cijfers tonen aan dat actie nodig is. Overgewicht en te weinig bewegen is in de gemeente een groot pro-

bleem: Hart- en vaatziekten en diabetes mellitus, suikerziekte die ontstaat als gevolg van overgewicht, komen

in de gemeente vaker voor dan gemiddeld in Nederland. De gemeente heeft vanaf 2010 subsidie gekregen van

het programma ‘Gezonde Slagkracht’ van ZonMw, om met een integrale en interactieve aanpak overgewicht te

voorkomen en te bestrijden in Valthermond. De gemeente heeft daarmaast besloten middelen van het Nationaal

Actieplan Sport en Bewegen (NASB) in te zetten om een tweede pilotproject te starten in Borger, die zich vooral

richt op bewegingsstimulering.

Doel

De beweegbuurten Valthermond en Borger zijn ieder uniek. De mensen die er wonen, zijn anders opgegroeid,

met verschillende achtergronden, netwerken en gewoonten. Daarom zijn beweegbuurten ook vanuit een eigen

perspectief opgestart.

Doel beweegbuurt Valthermond: Bestrijden van overgewicht (voeding en gezonde leefstijl, gezonde slagkracht,

vooral jongeren op gezond gewicht.).

Doel beweegbuurt Borger: Bestrijden van bewegingsarmoede (nationaal actieplan sport en bewegen).

Opzet

Beide beweegbuurten zijn gestart onder de vlag ‘Gezonde Leefstijl’ en zijn gericht op een gezonde leefstijl,

voeding en bewegen (Valthermond) en bewegingsstimulering (Borger). Het is belangrijk, dat de inwoners van de

dorpen positief staan tegenover de activiteiten, dat het aansluit bij hun wensen en gewoonten. Daarom is vanaf

het begin veel aandacht besteed aan het betrekken van inwoners van de dorpen, jong en oud, verenigingen,

onderwijs, ondernemers en geïnteresseerden om mee te doen en te denken. Hiervoor is een eerste startbijeen-

komst georganiseerd in juni 2010. Daaruit zijn twee lokale werkgroepen ontstaan met brede samenstelling, die

meedenken aan een plan van aanpak en activiteiten uitwerken voor de beweegbuurten. Ook is er een overkoepe-

lende, interne werkgroep binnen de gemeente opgezet, die de werkgroepen aanstuurt. In deze overkoepelende

projectgroep zijn de gemeentelijke afdelingen sport, jeugd, gezondheid en welzijn en externe partners als Icare,

de GGD en SportDrenthe vertegenwoordigd.

Resultaten

De Beweegbuurten in Borger-Odoorn hebben inmiddels de volgende resultaten geboekt:

• DegemeenteBorger-OdoornisofficieeleenJeugdopGezondGewicht(JOGG)-gemeentegeworden.Dit

gebeurde tijdens een feestelijke en sportieve bijeenkomst in Valthermond op 1 februari 2011, waar ook Hare

Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima bij aanwezig was.

• Inbeidebeweegbuurtenzijnbredewerkgroepenopgericht,metinwonersenprofessionalsuitdesport,het

onderwijs, welzijn, cultuur en gezondheid en lokale ondernemers.


• Inmaart2011isgestartmetdeaanlegvaneenschoolmoestuininValthermond,dieop15junijl.feestelijkis

geopenddoorwethouderFritsAlbers.Denaamvandeschoolmoestuinisdoordekinderenzelfbedacht:‘het

Valthermoesje’. Aanleg, onderhoud en begeleiding van schoolkinderen in de moestuin gebeurt door vrijwil-

ligers uit het dorp.

• Vanaf1december2010zijnerindegemeenteBorger-Odoorndriecombinatiefunctionarissenonderwijs

en sport – de Combi Coaches actief. De Combi Coach versterkt de verbinding en samenwerking tussen het

onderwijs en de sport. De coaches verzorgen gymnastiek op de basisscholen, organiseert en verzorgt tussen-

en naschoolse activiteiten en ondersteunt sportverenigingen daarbij zijn ze actief voor het project ‘Gezonde

Leefstijl’.

De kracht van Beweegbuurt Borger-Odoorn

• Bestaandethema’senactiviteitenbundelenenkijkenwatdebevolkingzelfkanbijdragen.

• Zoekennaarbreeddraagvlakenvertrouwenbinnendedorpen:zoveelmogelijkmensenenpartijen,zoals

middenstand, onderwijs, sportverenigingen, dorpsraad, jeugdclubs, diëtisten betrekken.

• Actiefwervenomsleutelfigurenindeplaatselijkewerkgroepenkrijgen,zoalsschooldirecteuren,voorzitter

sportvereniging, huisarts, wijkagent etc.

• Inspelenopkarakteristieken,interessesengewoontenvandeinwoners

Toekomstperspectief

• DesubsidiesvoorzowelValthermondalsBorgerzijnvoor4jaarbeschikbaar,dustotenmet2013.Indezetijd

wordt geprobeerd samen met de inwoners, middenstand en organisaties in het dorp plannen te maken, ini-

tiatieven op te starten en in te bedden die een positieve verandering in leefstijl ondersteunen en stimuleren,

zodat er een duurzame verandering optreedt.

• DeprojecteninValthermondenBorgerzietdegemeentealspilot-projecten,watimpliceertdatdegemeente

in principe de succesvolle elementen uit de aanpak zou willen vasthouden en wellicht uitbreiden in andere

kernen van de gemeente. De besluitvorming hierover is echter pas aan de orde als de projecten in de eindfase

zijn en er voldoende resultaten beschikbaar zijn om besluitvorming op te kunnen baseren.

Dordrecht als voorbeeld:

Cultuurbus


Toenmalige situatie

De wijken Wielwijk en Crabbehof zijn twee typisch naoorlogse wijken. Ruim en groen van opzet, maar wel een

eenzijdige en goedkope woningvoorraad. In de wijk wonen veel mensen met een laag inkomen en een lage

sociale status, met alle problemen van dien. Het welzijn van de wijkbewoners en leefbaarheid laten veel te wensen

over. De negatieve berichtgeving over de wijk en het saaie aanzicht maken de wijken niet populair.

Gewenste eindresultaat

Naast de fysieke verbetering van de wijken (betere kwaliteit woningen en een meer gevarieerde woningvoorraad)

is het doelsterke wijken in economisch en sociaal opzicht. Het welzijn van de wijkbewoners heeft hierbij uitzonder-

lijke aandacht. Het streven is dat zij (met ondersteuning) stijgen op de sociale ladder, gezonder worden en beter

voor zichzelf kunnen zorgen. Belangrijk is ook het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid. Er wordt veel

geïnvesteerd in een prettige leefomgeving, in alle opzichten.


Welke problemen moesten overwonnen worden?

De bewoners van Wielwijk en Crabbehof vestigen zich vaak in de wijk vanuit een negatieve keuze. Ze kunnen zich

eigenlijk niets beters veroorloven. De grote in- en uitstroom en vele nationaliteiten in de wijken maken sociale

samenhang bijna onmogelijk. Wijkbewoners staan vaak voor meerdere uitdagingen in het leven: geen werk,

schulden, problemen in het gezin, zijn laagopgeleid, spreken de taal niet etc. Ze zijn niet voldoende in staat voor

zichzelf te zorgen, laat staan dat ze aandacht besteden aan hun leefomgeving. Vanuit die uitgangspositie is het

lastig om de situatie verbeteren.

Wat is de rol van cultuur/sport/jongeren?

• SpoorparkenWielwijkpark:Multifunctioneleparkenbedoeldvoorrecreatie,bewegingensport.Indeparken

worden een respectievelijk een Krajicek Playground en Cruijff Court aangelegd met als doel het stimuleren van

sport.

• Sportbuurtwerk:extrasportaanbodvoorkinderenbuitenschooltijd.Sportieveactiviteitengerichtopspeciale

doelgroepen (allochtone vrouwen, ouderen etc.)

• Sportbuurtcoaches:jongerenuitdebuurtwordenopgeleidomsportieveactiviteitenteorganiserenenambas-

sadeur te zijn voor sport en beweging.

• Wijktheater:bewonersspelenintheatervoorstellingenzijngebaseerdopverhalenvanmensenuitdewijk.

Bewoners krijgen een eigen stem, en de kans om (maatschappelijke) ontwikkelingen voor zichzelf een plek te

geven.

• AtelierCrabbehof:zorgtvoorcultuurindewijk.Bewonerskunnengenietenvaneenbreedcultureelaanbod:

film, muziek, theater etc. De levensthema’s die hierbij aan de orde komen worden hierbij altijd uitgebreid

besproken.

Deze projecten zijn onderdeel van de totale wijkaanpak (fysiek, sociaal en economisch) voor Wielwijk/Crabbehof.

10 De wijk is nooit afHet beleid moet periodiek geëvalueerd en waar nodig bijgesteld worden. Maar bedenk: de wijk is

steeds in beweging en dus nooit af. Zorg derhalve voor een terugkerende beleidscyclus.

In die cyclus gaat het om openheid en transparantie van het beleidsproces zelf; niet alleen van

openheid en openbaarheid van informatie. Interactief omdat de mening van de wijk ertoe doet.

Democratisch omdat de wijk ter discussie staat. Maar ook duidelijk zijn en knopen doorhakken.

Bijvoorbeeld gemotiveerd kunnen zeggen: “Dank voor uw inbreng vanuit de wijk, maar ik ben het

niet met u eens”.

Voorbeeld uit Gelderland:

De provincie Gelderland (zie ook www.beuk.nl) heeft de APK voor de wijk ontwikkeld. De publicatie erover geeft

inzicht in wat de APK voor de wijk heeft opgeleverd voor zestien wijken in de steden Apeldoorn, Arnhem, Doetin-

chem, Ede, Harderwijk, Nijmegen, Tiel en Zutphen die daarbij zijn begeleid. Het beschrijft de methodiek waarmee

de wijkprogramma’s zijn getoetst en de toont meerwaarde van de APK. Het biedt daarnaast een kijk in de ‘werk-

plaats’ en geeft handvatten om de methode zelf toe te passen.

De auteurs lichten tien ingrediënten toe die nodig zijn om een ‘wijkgarage’ succesvol te maken:

1. Hands on

2. Ondersteunen in plaats van controleren

3. Vraaggerichte aanpak

4. Creatieve route


5. Kijken door verschillende brillen

6. Borg de resultaten op het goede niveau

7. Bewonersbetrokkenheid en -inzet zijn belangrijk

8. Vinger op de zere plek

9. Zoek en doorbreek patronen

10. Het zijn de mensen die het moeten doen

35

Bijlagen

35


Bijlage I Overzicht sportstimulerings-projecten 2011 (Steenwijkerland)

Gerubriceerd in de volgende categorieën:

1. Scholen ondersteunen bij de ontwikkeling van professioneler, uitdagender en afwisselender bewegings-

onderwijs.

2. Sportverenigingen ondersteunen bij de uitvoering van maatschappelijke taken, versterking

professionalisering.

3. Dorpen en wijken ondersteunen bij de ontwikkeling van sportactiviteiten met als doel een basis te leggen

voor lokale beweegnetwerken.

4. Organisaties ondersteunen bij het vergroten van het effect van sport en bewegen op de volksgezondheid.

5. Sportstimulerings voor kwetsbare groepen.

6. Bijzondere projecten met bijzondere coalities.


Scholen ondersteunen bij de ontwikkeling van een professioneler, uitdagender en afwisselender bewegingsonderwijs

TITEL INZET/DOELSTELLING SAMENWERKENDE PARTIJEN

METHODE EN BORGING

Introductie sporten en spelen op het schoolplein

Bekendheid genereren in kader van kennismakingsperiode

Beweegteam, alle basisscholen en tussenschoolse opvang

Inspirerende trendactiviteitendraai, spelen methodiekboeken

Counseling groepsleerkrachten bij de ontwikkeling en vormgeving van de bewegingslessen

Versterking kwaliteit en verbreding repertoire bij leerkrachten tijdens de bewegingslessen

Beweegteam, basisscholen (groepsleerkrachten en directie)

Planmatig bewegingsonderwijs, counceling voor/tijdens/na de les, evaluatie mondeling en schriftelijk plus incidentele nazorg op verzoek.

Ondersteuning bij en borging van organisatie sportdagen, toernooien en evenementen

Kwaliteit en variëteit verhogen

Beweegteam, scholen (directie en leerkrachten) en sportaanbieders

Mondelinge deskundigheidsbevordering en draaiboeken

Ontwikkeling sportrepertoire voor kleine scholen voor leerlingen van 4-12 jaar

Kwaliteit en variëteit aanbod verhogen

Beweegteam en basisscholen (directie)

Voorbeeldlessen en draaiboek

Advies vernieuwing Sportoriëntatie Praktijkonderwijs

Kwaliteit en variëteit kennismakingsaanbod verhogen

Beweegteam, vakdocent Praktijkonderwijs en sportaanbieders

Uitbreiding aanbod, breed activiteitenaanbod

Counseling begeleiding voor gymlessen aan kleuters

Kwaliteit pedagogisch medewerkers binnen sportactiviteiten en gymlessen verbeteren

Beweegteam, basisscholen en kinderdagverblijven/BSO

Individueel maatwerk, leerdoelen vastleggen, counseling en evaluatie

Organisatie teamsportdag voor medewerkers nieuwe brede school Vollenhove

Onderlinge contacten versterken tussen leerkrachten (teambuilding) en profilering Beweegteam

Beweegteam, alle leerkrachten en coördinator BSV

Kennismaking met nieuwe spelen sportvormen en nieuwe wijze van aanbieden en instructie, mixed teams.Sport- en spelmap.

Introductie vernieuwde survivalmethode binnen onderwijs

Uitdagend en vernieuwend aanbod binnen de gymlessen voor 10 tot 17 jarigen

Survivalvereniging, Beweegteam, vakdocenten en leerkrachten BO en VO

Workshop “Survival in het onderwijs” door Survivalorganisatie voor vakdocenten, trainers en geïnteresseerde leerkrachten.Verspreiding methode.

Ontwikkeling Accrete pannatoernooi

Aanbod sportieve activiteit ter verbetering onderlinge contacten scholen en leerlingen van Accrete scholen.

Beweegteam, Kindcentrum Kompas en Timpaan

Ondersteuning bij organisatie.Ontwikkeling draaiboek.Jaarlijks terugkerend evenement.

Sportverenigingen ondersteunen bij de uitvoering van maatschappelijke taken, versterking professionalisering


METHODE EN BORGING

Ondersteuning sportverenigingen bij de organisatie van interregionale sporttoernooien

Organisatie jaarlijks sportevenement door sportverenigingen voor leerlingen van de basisscholen in de regio.

Beweegteam, sportverenigingen en scholen

Ondersteuning bij organisatie.Samenstelling projectteam.Ontwikkeling draaiboek.Verspreiding methode.


Introductie sportspecifieke clinics door verenigingen op scholen zowel tijdens als na schooltijd

Leerlingen maken kennis met een specifieke sport.Leerlingen maken kennis met sportvereniging.Sportvereniging profileert de organisatie en de sport binnen het onderwijs.

Beweegteam, kader sportverenigingen en directie/leerkrachten basisscholen

Partijen bij elkaar brengen.Samenstelling overleg- of projectteam.Ontwikkeling draaiboek.

Voorlichting verenigingskader in het omgaan met verenigingsleden met lichte gedragsproblematiek (PPD-NOS en ADHD) gevolgd door ondersteuning en counseling tijdens trainingen

Verenigingskader ondersteunen en adviseren bij het omgaan met sporters met lichte gedragsproblematiek.

Beweegteam, bestuur, jeugdcoördinator en trainers.

Voorlichting.Hand-outs.Observatieformulieren.Evaluatie met jeugdcoördinator en trainers.Observatie en advisering tijdens drietal trainingen.Adviesrapport.

Introductie natuurijs spelen sportaanbod

Kwaliteit en variëteit aanbod sport en spel op ijs verhogen.

Beweegteam, IJsclubs en Bond (KNSB)

Samenstelling IJsmap met breed aanbod ijsspelen voor jong en oud, voor grote en kleine groepen.Verspreiding ijsmap onder alle scholen en ijsverenigingen.

Voorlichtingsavonden Sport Type Dynamics

Aanbod faciliteren om kwaliteit trainers te optimaliseren in de omgang met individuele- en teamsporters.

Beweegteam, Sportvereniging en Agents of Change

Voorlichting over optimale begeleiding sporters aan trainers en bestuurders van sportverenigingen

Dorpen en wijken ondersteunen bij de ontwikkeling van sportactiviteiten met als doel een basis te leggen voor lokale beweegnetwerken


METHODE EN BORGING

Spel en sportprogramma koppelen aan het dorpsfeest in Willemsoord

Jaarlijks dorpsfeest uitbreiden met sportaanbod voor jeugd.

Projectgroep dorpsfeest waarin alle partijen uit Willemsoord zijn vertegenwoordigd en Beweegteam

Ondersteuning projectgroep dorpsfeest Willemsoord op thema spel en sportmogelijkheden.Activiteitenboek en draaiboek

Organisatie sportieve openingsactiviteiten sportpleinen, pannakooien en overige wijkvoorzieningen

Profilering beweegteam.Mogelijkheden voorziening laten zien.Voorziening op de kaart zetten.

Beweegteam, gemeentelijke projectleiders, buurtorganisaties en lokale sportverenigingen

Promotie.Organisatie.Draaiboek.

Sportieve invulling van openingsweekend sportpark Nieuwe Gagels

Sportief programma ontwikkelen binnen feestelijk en formeel openingsevenement.Mogelijkheden voorzieningen laten ervaren.Profilering beweegteam.

Gemeentelijk projectteam, Clinicians, sportverenigingen Nieuwe Gagels, Timpaan jongerenwerk, buurtverenigingen

Promotie.Organisatie sportief programma.Vervolgafspraken met sportverenigingen.Integratie activiteiten met Spring in’t Veld.

Sportieve invulling Nationale Burendag

Vergroten cohesie in de buurt.Sport/bewegen en welness als middel.Sport verbinden met wijkcentrum.

Wijkcentrum de Oerthe, Timpaan, Steenwijker Boys en beweegteam

Organisatie dansactiviteit.Netwerkontwikkeling.


Advisering en ondersteuning wijkorganisaties bij de organisatie van sportprogramma’s tijdens schoolvakanties, woensdagmiddagen en roostervrije dagen (buitenspeeldagen)

Profilering beweegteam.Deskundigheidsbevordering wijkorganisaties.Netwerkontwikkeling

Wijkorganisaties, sportaanbieders en beweegteam

Organisatie en advies.Draaiboeken.Voorbeeldactiviteiten.

Organisatie sportieve randactiviteiten Huttendorp Oldemarkt

Profilering beweegteamDeskundigheids bevorderingNetwerkontwikkeling

Wijkorganisatie, ondernemers en beweegteam

Voorbeeldactiviteiten.Activiteitenmap.

Organisaties ondersteunen bij het vergroten van het effect van sport en bewegen op de volksgezondheid


METHODE EN BORGING

Ondersteunen bij de Ik LekkerFitprojectenop17basisscholen

Scholen inspireren en ondersteunen bij stimulering gezonde leefstijl

Provincie, Achmea ZK, 17 basisscholen, lokale sportaanbieders en ondernemers.

FinancieringIkLekkerFitMethode. (4 jaar)Ondersteuning en coördinatie bewegingscomponent programma (sportthema weken)Advisering op thema’s gezonde leefstijlLokale samenwerking tot stand brengen.

Ontwikkeling Sport BSO Accrete (pilot)

Structureel sportaanbod voor BSO-Accrete kinderen.Stimulering motorische en mentale ontwikkeling.

Diverse BSO’s van Accrete, werkgroep Accrete Steenwijk en beweegteam. In vervolgfase ook sportaanbieders betrekken bij programma’s.

Van pilot naar structurele voorziening.Ontwikkeling activiteitenprogramma’s.Uitvoering activiteitenprogramma’s samen met BSO-begeleiders.Draaiboeken en activiteiten/methodiekbundels.Evaluatie pilot.Uitgangspunt; continuering bij positief resultaat.Toekomstmodel; Sport BSO Accrete als structurele voorziening aangeboden door gediplomeerd en deskundig kader.

Advisering sportieve inrichting schoolpleinen, beachaccommodatie, trimparcours en beweegpleinen

Optimaal sportief gebruik mogelijk maken van (openbare) sportvoorzieningen.

Opdrachtgevers (projectleiders/schooldirectie) en beweegteam

Op basis van inhoudelijke deskundige visie adviseren aan opdrachtgevers.Adviesrapport.Na realisatie voorbeeldlessen/aanbod organiseren.

Sportstimulering voor kwetsbare groepen


METHODE EN BORGING

MRT en Club Extra Structureel sportaanbod faciliteren voor kinderen die motorische en/of mentale beperkingen ervaren om plezier te beleven aan bewegen.

Stichting KIDS, vakdocenten, basisscholen en beweegteam.

Screenen op verzoek van docentenBijdrage leveren aan PR


Project bijzondere sporters…Voorlichting ADHD en PDDNOS plus counseling tijdens trainingen

Verenigingskader ondersteunen en adviseren bij het omgaan met sporters met lichte gedragsproblematiek.

Beweegteam, bestuur, jeugdcoördinator en trainers.

Voorlichting.Hand-outs.Observatieformulieren.Evaluatie met jeugdcoördinator en trainers.Observatie en advisering tijdens drietal trainingen.Adviesrapport.

Leerlingen praktijkonderwijs stimuleren lid te worden en te blijven van reguliere sportaanbieders

Kwaliteit en variëteit kennismakingsaanbod verhogen.Verenigingskader informeren over omgaan met sporters met lichte gedragsproblematiek

Beweegteam, vakdocent Praktijkonderwijs en sportaanbieders

Uitbreiding aanbod, breed activiteitenaanbodVoorlichting sportverenigingen over omgaan,binden en boeien van sporters met lichte gedragsproblematiek

Voorlichting en stimuleren uitbreiding WhoZNext-projecten

Uitbreiding zelforganisaties/zelfwerkzaamheid sportprojecten

Beweegteam, BSO’s, scholen en Timpaan

Subsidie mogelijkheden actief onder de aandacht brengen.Ondersteuning aanbieden bij uitvoering WhoZNext-projecten.Evaluatie en borging activeren.

Advisering TSO Voetelinkschool; materiaal gebruik en counseling begeleiding.

Optimaal gebruik van ruimte en materiaal op het schoolplein, passend bij de doelgroep.

School, TSO en beweegteam Advies materiaalkeuze pleinspelen.Ontwikkeling spelmap voor pleinspelen.Introductie en counseling.

Ondersteuning organisatie survivalrun SO Ambelt.

Middelen genereren voor een jaarlijks te benoemen goed doel.Samenwerking tot stand brengen tussen beweegteam en SO Ambelt.

School (vakdocent) en beweegteam

Ontwikkeling activiteit en ondersteuning bij de uitvoering.Draaiboek.Evaluatie.

Bijzondere projecten met bijzondere coalities


METHODE EN BORGING

Wereld recordpoging Hoelahoepen in Steenwijk

Ondersteuning Goal4Kids bij nastreven ideële doelstelling…middelen genereren voor aanschaf elektrische rolstoelfiets voor Villa Parkzicht

Beweegteam, Stichting Goal4Kids, projectteam scholensportdag, bovenbouw scholen, DYKA en redactie Jeugdjournaal

Voorlichting.PR.Evaluatie.Hoepels verstrekken aan de deelnemers via de scholen.

Sportief programma gekoppeld aan de tentoonstelling Helden van de Nederlandse koopvaardij tijdens WO II

Mogelijkheden samenwerking en samenhang aantonen tussen sectoren Cultuur (educatief programma) en Sport.Versterking aantrekkelijkheid tentoonstelling.

een samenwerkingsproductie met Primair onderwijs, Bibliotheek, Stadsmuseum, Steenwijcks Boeckhuys en de Museumadviseur

Organisatie en uitvoering gethematiseerde gymles aan de deelnemende groepen van dit cultuurpakket.Eindevaluatie met analyse toekomstmogelijkheden.

Survival Challence Introductie uitdagende trendsport voor 10-17 jarigenPromotie survivalsport.Basis leggen voor jaarlijks terugkerend groot regionaal evenement voor deze doelgroep jongeren.

Stichting Survival Havelte, Gemeenten Meppel, Westerveld en Steenwijkerland (combinatiefunctionarissen), Basisonderwijs en Voortgezet Onderwijs (vakleerkrachten en directie),

Stichting Survival Havelte is projecteigenaar. Workshops Survival voor vakdocenten, leerkrachten en overige belangstellenden uit de drie gemeenten.Implementatie binnen sportlessen op de scholenJaarlijks terugkerende survival challenge.


Coördinatie scholenbeachtoernooi

Introductie en kennismaking nieuwe sport in Oldemarkt.Organisatie groot beachtoernooi voor groepen 5 t/m 8 op speciaal aangelegd terrein.

Zalencentrum Dalzicht, Beweegteam en basisscholen in de regio.

Zalencentrum Dalzicht is projecteigenaar en faciliteert.Beweegteam staat garant voor de inhoudelijke organisatie.Draaiboek.

Ondersteuning bij internationaal uitwisselingsprogramma

Internationaal georiënteerd sportprogramma voor leerlingen van scholen uit Oldemarkt en Brugge.

Projectteam met vertegenwoordigers beide scholen (leerkrachten en ouders), Zwemvereniging Tolhekke en Beweegteam.

Projectleiderschap.Ontwerp activiteiten.Draaiboek.

FietwilRennen,bewegingsprogramma in kader van nationale voorleesweek

Bijdrage leveren aan nationale voorleesweek …thema beweging beeldend maken.Profilering beweegteam.

Bibliotheken, scholen en beweegteam.

Rennen, klimmen, klauteren,kruipen en sluipen door de bibliotheken. (eenmalig)

Beweegactiviteit tijdens start CJG Oldemarkt

Sportieve aanvulling op feestelijke openingsactiviteit.

CJG initiatiefnemers en beweegteam

Kennismaking met klein sporten spelmateriaal

Veerkracht!TER GELEGENHEID VAN HET DEELCONGRES VNG‘DOOR CULTUUR EN SPORT NAAR EEN VITALE LOKALE SAMENLEVING’

Veerkracht! · 2019. 10. 14. · 10 VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN De wijk, de burgers en de...

Documents

Transcript of Veerkracht! · 2019. 10. 14. · 10 VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN De wijk, de burgers en de...