1

1

Op stap naar het secundair onderwijs

VCLB Leuven informeert ouders

2010

Marc Vanderlocht

2

3

Inhoud

1. Wegwijs in het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen

4

Informatie opzoeken

Folder “Wegwijs in het secundair onderwijs”- Ouders leerlingen 6de lj: exemplaar gekregen

www.vclbleuven.be- Info Kiezen na het lager onderwijs- Presentatie infoavond- Interessante links

5

Structuur van het secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

(7)65

ASO TSO KSO BSO

6

ASO: Algemeen secundair onderwijs

Doel- Voorbereiden op hoger onderwijs- Geen directe voorbereiding op het beroepsleven

Inhoud- Brede waaier algemeen vormende vakken

Aanbod- 2de graad: eerder beperkt- 3de graad: ruimer

2

7

ASO: Richtingen met klassieke talen

Derde graad

Grieks-moderne talenGrieks-LatijnGrieks-wetenschappenGrieks-wiskundeLatijn-moderne talenLatijn-wetenschappenLatijn-wiskunde

Tweede graad

Grieks-LatijnGrieks

Latijn

8

ASO: Richtingen zonder klassieke talen

Derde graadEconomie-moderne talenEconomie-sportEconomie-wiskundeEconomie-wetenschappenHumane wetenschappenModerne talen-sportModerne talen-wetenschappenModerne talen-wiskundeSportwetenschappenWetenschappen-wiskundeWetenschappen-topsportSteinerpedagogiekYeshiva

Tweede graad

EconomieHumane wetenschappenSportwetenschappenWetenschappen

Wetenschappen-topsport

SteinerpedagogiekYeshiva (Joods onderwijssysteem)

9

BSO: Beroeps secundair onderwijs

Doel- Voorbereiden op het beroepsleven

Inhoud- Nadruk op praktijkvakken en stage

Aanbod- Auto, Basismechanica, Bouw, Haarzorg, Kantoor,

Restaurant en keuken, Verkoop, Verzorging, … Doorstroming

- Job- 7de jaar: diploma secundair onderwijs- 4de graad BSO - HBO5-Verpleegkunde - Hoger onderwijs

10

KSO: Kunst secundair onderwijs

Doel- Ontplooien van artistieke, creatieve vaardigheden

Inhoud- Algemene vakken + kunstvakken : theorie en praktijk

Drie studiegebieden- Ballet- Beeldende kunsten: vorming - kunsten - Podiumkunsten: Muziek, Woordkunst-drama

Doorstroming - Vaak naar kunstrichtingen in het hoger onderwijs- Andere richtingen blijven mogelijk

11

TSO: Technisch secundair onderwijs

Inhoud- Algemene vakken- Theoretisch-technische vakken- Praktijk

Brede waaier aan studierichtingen- Niet enkel “nijverheidsrichtingen”

12

Drie types TSO-richtingen

Accent op theorie en doorstroming naar H.O.- Industriële wet., Techniek-wet., Biotechnische wet., …

Accent op praktijk en eerder beroepsgericht- Autotechnieken, Tuinbouwtechnieken, Elektrotechnieken, …

Gericht op doorstroming naar H.O. en beroep- Handel, Elektromechanica, Jeugd- en gehandicaptenzorg, Secretariaat-

talen, Schoonheidsverzorging, …

3

13

Structuur van het secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

14

Eerste leerjaar A: lessentabel

Gemeenschappelijke basisvorming 27/28 u

Keuzegedeelte 5/4 u

Totaal 32 u

15

Basisvorming 1AKatholiek GO! Gemeentelijk

Godsdienst / zedenleer 2 2 2Nederlands 5 5 4Frans 4 4 4Engels - 2 -Wiskunde 4 5 4Aardrijkskunde 2 2 2Geschiedenis 1 1 2Lichamelijke opvoeding 2 2 2Muzikale opvoeding 1 1 1Natuurwetenschappen 2 1 2Plastische opvoeding 2 1 2Techniek 2 2 2

16

Keuzemogelijkheden in 1A

Zeer vele invullingen mogelijk Geen officiële benamingen Een mogelijke indeling

- Algemene vakken - Kunstvakken- Latijn- Sport- Technische vakken

17

Algemene vakken (“Moderne”)

Uitbreiding algemene vakken Extra uren Nederlands, Frans, Wiskunde

- Extra inoefenen, herhaling- Vooral in Katholiek onderwijs

Andere vakken- Wetenschappelijk werk- Lichamelijke, Muzikale opv., Plastische opv.- Economie- Vooral in het GO! (Gemeenschapsonderwijs)

18

Kunstvakken

4 / 5 u Beeldende vorming Inhoud

- Artistieke opvoeding, expressie, tekenen, muzische vorming, bewegingsleer, dans, …

Waar?- In enkele KSO-scholen (vb: Sint-Lukas Brussel)- Wel in meerdere scholen vanaf het 2de jaar

4

19

Latijn

4/5 u Latijn (Klassieke studiën) Woordenschat (750 woorden) Grammatica (verbuigingen, vervoegingen, …) Eenvoudige zinnen vertalen Romeinse geschiedenis en cultuur Kennismaking met het Grieks (alfabet) Mogelijkheid 2 u Latijn + aanvulling N, F, W

20

Sport

4 / 5 u Sport Meerdere sporten - één sport Niet zo veel scholen Topsport

- Enkel mits selectie

21

Technische vakken

4 / 5 u Technologische opvoeding / activiteiten Praktische vaardigheden inoefenen Inhoud is verschillend per school!

- Handel, Hotel-voeding, Sociale en technische vorming, Nijverheidstechnieken, …

- In functie van het aanbod in de hogere jaren

Vaak: 2 u Technologische act. + 2 u Ne, Fr, Wi

22

Enkele voorbeelden

Leuven: school 1 school 2 school 3 Overijse: school 1 school 2 Tervuren: school 1 school 2 school 3 Zaventem: school 1 school 2

23

Structuur van het secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

24

Eerste leerjaar B

Voor leerlingen met - Sterke voorkeur voor een opleiding met veel praktijk- Moeilijkheden met basisleerstof taal en/of rekenen

Nederlands, Frans, Wiskunde- Gedeeltelijk herhaling 4de, 5de, (6de) leerjaar

Andere vakken (Mavo, Natuurwetenschappen, …)- Minder theoretisch

Techniek- Praktische kennismaking met verschillende domeinen

5

25

Eerste leerjaar B

Kleinere klasgroepen- Meer aandacht en hulp voor elke leerling

Werken aan zelfvertrouwen en motivatie- “Nu behaal ik ook eens een 8!”

26

Overgangen tijdens het schooljaar

Van 1A naar 1B of omgekeerd- 1B → 1A: 15 november- 1A → 1B: 15 januari

Veranderen van keuzegedeelte- Wettelijk: altijd- In de praktijk: tot na de Kerstvakantie- Als er nog plaats is

27

Structuur van het secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO43

2de leerjaar (A)basisopties2 BVL

1ste leerjaar (A)keuzegedeelte1 1 B

765

ASO TSO KSO BSO

28

Het tweede leerjaar (A)

Samenstelling programma- Gemeenschappelijke vorming : 24 u- Basisoptie : 7/5 u- Complementair gedeelte : 1/3 u

Basisopties- Vooral doorstroming naar ASO: GL, Latijn, MW, …- Vooral doorstroming naar KSO: Artistieke vorming, Ballet- Vooral doorstroming naar TSO: Ha, IW, TW, ME, STV, …

29

Beroepsvoorbereidend leerjaar

Gemeenschappelijke vorming Beroepenvelden

- Metaal-elektriciteit- Kantoor-verkoop–verzorging-voeding- ….

Sterk praktijkgericht: ± 10 u praktijk Meer specifieke keuze in het 3de jaar

30

Attesten op het einde van 1A

A-attest- Geslaagd - Toegelaten in alle basisopties 2de jaar

B-attest (geslaagd)- Geen Grieks-Latijn, Latijn- Geen Grieks-Latijn, Latijn, Moderne wet., Steiner, Yeshiva- Geen 2de leerjaar A

C-attest (niet geslaagd)- Overstappen naar BVL kan toch

87,8%

9,6%

2,7%

6

31

Attesten op het einde van 1B

A-attest- Geslaagd- Getuigschrift basisonderwijs (als nog niet heeft)- Leerling mag naar BVL of 1A (niet naar 2A)

B-attest- Bestaat niet in 1B

C-attest- Niet geslaagd- Leerling kan toch naar BVL

93%

7%

32

Frequente overgangen

LatijnGrieks-Latijn Alle ASO-richtingen

Latijn Alle ASO-richtingen zonder Grieks

1ste jaar 2de jaar 2de graad

Algemenevakken

Moderne wetenschappen

Alle ASO-richtingen zonder Grieks/Latijn

Technische vakken of kunstvakken

Anderebasisoptie

Aansluitende studierichting in KSO / TSO

Eerste leerjaarB BVL Aansluitende studierichting

in BSO

33

Enkele cijfers

1B: 13%1A: 87%1

2A: 81% BVL: 19%2

BSO 23%ASO: 44% KSO: 2% TSO: 31%43

ASO: 40% KSO: 2% TSO: 34% BSO: 24%65

Klassieke talen: 1ste j: ? 2de j: 18% 2de gr: 13% 3de gr: 10%

34

Websites

Welke? (Vermeld in scholengids)

- Studiekiezer: www.studiekiezer.be- Stapper: www.destapgent.be/stapper

Wat?- Uitleg structuur- Studierichtingen

- Zoeken via structuur, alfabetisch, belangstelling

- Steekkaart studierichting- Vooropleiding, programma, inhoud vakken, uitwegen

35 36

←

7

37

www.destapgent.be/stapper

38

39 40

Inhoud

1. Wegwijs in het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen

41

Kiezen voor 1A of 1B?

Voor wie is 1B een goede keuze?- 13% start in 1B- Voorkeur voor praktijkgerichte opleiding- Moeilijkheden met basisleerstof- Lage resultaten of geen getuigschrift- Resultaten ondermijnen zelfvertrouwen- Kan ook na 5de leerjaar als 12 j. wordt voor 31/12

Best leerkracht en CLB contacteren Bij twijfel: 1A proberen?

42

Keuze van een keuzegedeelte in 1A

Troeven van de richtingen

Kenmerken van uw kind

8

43

Kiezen voor Algemene vakken?

Heterogene groep Beste kansen om een goede basis op te

bouwen voor Nederlands, Frans, wiskunde Kennismaking met belangrijke domeinen

zoals natuurwetenschappen, economie Extra uren LO - PO - MO

- Maken het pakket boeiender en evenwichtiger

44

Kiezen voor Latijn? Troeven

Vormende waarde- Geheugen, analytisch denken, andere talen

Vraagt behoorlijke studie-inzet - Stimulans om te leren werken

Alle mogelijkheden blijven open Doorgaans gemotiveerde groepen

- Positieve invloed

45

Kiezen voor Latijn? Beperkingen

Vorming kan ook via andere vakken

Latijn is geen “must” voor hoger onderwijs

Kan nadelig zijn voor sommige leerlingen

46

Kiezen voor Technische vakken, Kunstvakken of Sport?

Voor leerlingen met specifieke interesse Leerlingen die graag praktisch bezig zijn

- Een concreet resultaat of werkstuk

Handige, creatieve, sportieve leerlingen- Kunnen hun talenten tonen en ontwikkelen

Meer gunstige situering in de klasgroep

47

Kenmerken van uw kind

Belangstelling

Mogelijkheden

Inzet en zelfvertrouwen

De mening van je dochter / zoon

48

Belangstelling

Hoe inschatten?- Weten wat specifieke vakken inhouden

- Mini-lesje Latijn (www.digiclb.be/slb/latijn)

- Huidige voorkeur voor vakken- Vrije tijd

In welke mate rekening mee houden?- Als je iets (niet) graag doet, ...- Op 12 jaar …. ?- “Statusoverwegingen” verdringen belang van belangstelling

9

49 50

Mogelijkheden

Belang?- Instroom en moeilijkheidsgraad van opties- Verschillen maar ook overlap- Haalbare uitdagingen

Hoe inschatten? - Resultaten 6de leerjaar

- Positie, verschillen per vak, hoe behaald?

- Ervaren leerkracht weet wat resultaten betekenen - Testonderzoek door CLB?

51

Inzet en zelfvertrouwen

Bij goede inzet nu- Je kan meegaan in een “ambitieuze” keuze

Bij geringe inzet nu- Stimuleer maar wees realistisch

Bij minder zelfvertrouwen- Gevoeligheid voor goede resultaten en klaspositie- Een gunstige klaspositie heeft voordelen

52

De mening van je dochter / zoon

Stimuleer het formuleren van een eigen mening

Houd er rekening mee

Als de meningen verschillen … ?

53

Inhoud

1. Structuur van het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen

54

Vertrouwen in onderwijs en tevredenheid over scholen

Vertrouwen in instellingen- Onderwijs 79%- Sociale zekerheid 67%- Politie 55%- Administratie 44%- minder: pers, leger, parlement, justitie, …

Tevredenheid van ouders over scholen (op 10)- Kleuter 9,0 - Lager 8,6 - Secundair 8,2

10

55 56

Kiezen van een school

Mogelijke aandachtspunten

Hoe informeren over scholen?

Inschrijven in een school

57

Mogelijke aandachtspunten

Wat vindt u belangrijk?

Vragenlijst als inspiratiebron en hulpmiddel

Overlopen van de vragenlijst- Enkele aandachtpunten toelichten

- Resultaten onderzoek vermelden

58

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Algemene gegevens- Onderwijsnet (60%)

Praktische gegevens- Bereikbaarheid (50% < 5 km.)

59

Aandachtspunten bij schoolkeuze Studie-aanbod:

- Schooltypes qua aanbod- Enkel ASO- Enkel BSO -TSO- Enkel KSO- Breed aanbod: ASO - BSO - TSO - (KSO)

- Een mogelijke loopbaan tot in het 6de jaar?

60

Scholengids Wat?

- Contactgegevens + website- Data infomomenten- Overzicht van het studieaanbod

Bundel- Leuven: Officieel onderwijs - Vrij onderwijs- Overijse-Tervuren-Zaventem

Andere regio’s- www.digiclb.be/scholengids- Lijsten beschikbaar na uiteenzetting

11

61

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Aantal leerlingen en klassamenstelling- Grootte van de school- Aantal leerlingen in het 1ste jaar - per klas- Evenwicht jongens - meisjes- Samenstelling klassen- Wensen i.v.m. samen zitten

62

Aandachtspunten bij schoolkeuze

Evaluatie- Hoe vaak is er een rapport?- Verhouding dagelijks werk - examens- Aantal A-, B- en C-attesten

Organisatie van activiteiten- School is er niet enkel om te leren- Speeltijden en middagpauze: sport, spel, ...- Naschools: cultureel, sport, schoolreizen, …

63

Aandachtspunten bij schoolkeuze Leerlingenbegeleiding

- Interne leerlingenbegeleiding- Inhaallessen: welke vakken, welke jaren?- Aanbod bij bijzondere noden: dyslexie, ADHD, ...- Leren leren, studiekeuzebegeleiding- Preventie: sociale vaardigheden, pesten, drugpreventie,- Contact met ouders: oudercontact, ...- Samenwerking met CLB: welk, wie, wanneer

Opvoedingsklimaat - Welke waarden staan centraal? - Discipline: wat kan wel en niet?

64

Aandachtspunten bij schoolkeuze Doorstroming naar Hoger onderwijs of arbeidsmarkt

- Vele ouders vinden dit belangrijk (70%)- Doorstroming en slaagcijfers in het Hoger onderwijs- Niveauverschillen tussen scholen?- Doorstroming naar arbeidsmarkt

Keuze van leerling of ouders? - Invloed klasgenoten- Als de meningen verschillen … ?

65

Hoe informeren over scholen?

Scholen zelf- Brochures en schoolreglement- Website: kalender - projecten - foto’s - ...- Info-avonden en open-deurdagen

Meer onafhankelijke bronnen- Andere ouders met kinderen in de school- Leerkracht 6de leerjaar - CLB-medewerker van de secundaire school- Doorlichtingsverslag (www.schooldoorlichtingen.be)

66

Inschrijven in een school (zie tekst)

Basisprincipe: recht op inschrijving- Instemmen met pedagogisch project en schoolreglement- Registratie in het inschrijvingsregister

■ Aanmelding - inschrijving- Callcenter - internet

■ Gerealiseerde inschrijving- Leerling kan ook effectief starten in de school

■ Weigering- Niet beantwoorden aan de toelatingsvoorwaarden- Volzet (volgorde!)

12

67

Inschrijven in een school

Voorrang voor bepaalde leerlingen?- Broers en zussen (dezelfde leefeenheid)

- Scholen MOETEN voorrang geven

- Leerlingen met bepaalde achtergrondkenmerken- Scholen KUNNEN voorrang geven- Gebeurt in de praktijk zelden

- Leerlingen lagere school op dezelfde campus- KUNNEN voorrang krijgen bij aanmelding

68

Start inschrijvingen Ten vroegste op 1/9 van voorafgaand schooljaar Voorrangsperiode(s) Open inschrijvingen

Startdata - Scholen werkingsgebied VCLB Leuven: zie tekst- Andere scholen

- Zie websites scholen- Brussel: www.inschrijveninbrussel.be

69

Praktische aanbevelingen

Informeer u goed Wees op tijd Vraag schriftelijk bewijs van inschrijving of weigering

- Datum en volgnummer

Bij vragen of problemen?

70

Inhoud

1. Wegwijs in het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen

71

Keuzebegeleiding door school en CLB

Brief ouders + Folder “Wegwijs in SO” Keuzelessen (vaak met “Op stap naar het s.o.”)

Infoavonden VCLB Leuven Overleg leerkracht-CLB: bespreking studiekeuze Oudercontact met leerkracht-CLB-medewerker Testonderzoek door CLB

- Enkel op aanvraag en bij twijfel tussen 1A en 1B

Infomomenten: maak er gebruik van!72

Op stap naar het secundair onderwijsKeuzewerkboek voor leerlingen

1. Ik denk na over kiezen

2. Ik leer mezelf kennen

3. Ik verken de beroepenwereld

4. Ik leer het secundair onderwijs kennen

5. Ik maak een keuze

13

73

Opgave uit het keuzewerkboek

Wat vind je zelf?

Wat vindenje ouders?

Ik ben handig ja soms neen ja soms neenIk ben goed in sport ja soms neen ja soms neen

Ik kan me vlot uitdrukken ja soms neen ja soms neenIk leer gemakkelijk ja soms neen ja soms neenIk maak vlug vrienden ja soms neen ja soms neen

74

Keuzebegeleiding door school en CLB

Brief ouders + Folder “Wegwijs in SO” Keuzelessen (vaak met “Op stap naar het s.o.”)

Infoavonden VCLB Leuven Overleg leerkracht-CLB: bespreking studiekeuze Oudercontact met leerkracht-CLB-medewerker Testonderzoek door CLB

- Enkel op aanvraag en bij twijfel tussen 1A en 1B

Infomomenten: maak er gebruik van!

75

Inhoud

1. Wegwijs in het secundair onderwijs

2. Kiezen van een richting

3. Kiezen van een school

4. Keuzebegeleiding door school en CLB

5. Vragen