VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183...

270
I VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f ERDERE $TUKKEN TOT DE FLOREENBELASTING BETREKKELIJK UITGEGEVEN DOOR HET FRIESCH GENOOTSCHAP VAN GESCHIED- OUDHEID- EN TAALKUNDE. DEEL IV. -------G-Ica29)---S%---- LEEUWARDEN , II. KUIPERS.

Transcript of VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183...

Page 1: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

IVAN DEN

AANBRENG VAN 1511EN

f ERDERE $TUKKEN

TOT DE

FLOREENBELASTING BETREKKELIJK

UITGEGEVEN DOOR

HET FRIESCH GENOOTSCHAP VAN GESCHIED-

OUDHEID- EN TAALKUNDE.

DEEL IV.

-------G-Ica29)---S%----

LEEUWARDEN ,

II. KUIPERS.

Page 2: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 3: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

INHOITD.

Bi.Extract uit de 7e domein-rekening van Jan Rataller van 1525-26 1

Extract uit de 19e domein-rekening van Boudewijn van Loovan 1574-75 .. . 29

Vergelijkende staat van het bedrag van den jaartaux volgens

de domein-rekeningen van Jan Ratallei en Boudewijn van

Loo 47

Kopij handschrift van de 16e eeuw in Gabbema archief . . 67

Over de kortingen in den jaartaux door de Heerschappen 76

Last aan 't Hof , om to bevorderen het makers van een re-

gister van alle personen en goederen die vrijdom genoten

hebben , van 1545 .......... . 87

Extracten uit het Staats-resolutieboek van 1614 en 1617 ,omslag op de floreen-rente en corpora der steden , in-structie voor den ontvanger-generaal ... . 91

Resolutien van de Staten van 27 Maart 1621 tot 11 December1623 , waarbij o. a. zijn vastgesteld de redemtie der tauxen

enz. bij het eindigen van het twaalfjarig bestand . . . 97Staat van de opkomsten der domeinen en van de emploien

daarvan sedert 1618 voor Westergo ....... . 135

Afkoop van den taux door Gaasterland en Lemsterland in 1775 165

Stukken betreffende de floreen uit de 16e en 17e eeuw :

Extracten uit de Quaatclap 's Hofs . . 173

Aanschrijving van 29 Januarij 1540 . . 179

Page 4: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Bl.

Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183

Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189

Specificatie van de huisrenten enz. der steden uit de 16e eeuw. 195

Lastbrief van 22 Februarij 1540 .. 199

Extract uit de Resolutien der Staten van 1577 en 1578 . . 203

Register van Heeren schattingen gevallen op de floreenrente

van 1568 tot 1588 ........ . . ..... 211

Extracten uit de proclamatieboeken van Oostdongeradeel van

1687 en 1735 ......... . . . . 225

Page 5: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

UIT DE

VIIDE DO:VIEIN-REKENING

VAN

JAN RATTALLER,

van 1525 tot 1526 ,

BEHELZENDE :

1 0. DEN ONTVANG VAN JAARTAUX ;

20. DE UITGAAF WEGENS KORTINGEN IN DIEN TAUX VAN DE VRIJE

HEERSCHAPPEN.

Page 6: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 7: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

pipia)

P-1

N

X,,

13

117

161219

1

101619

3.„4

1511

122414104

16128.

8

N

,s

s

s

s

X

Ns

s

w

1010

91010

101

1 i,,,p

w

s

w

*

14

1120420280392945

9101058462

462910210112

1680

658610

798876658

1400676443565551

70..._____.16272

s

s

n

s

n

A

,

s

,,

/9

8

g

I

16128,

_...2

mi

O

,,,

17

13

*s

xs

s*

n

s*

731

S T A A T van het bedrag van den J a a r t a u x, benevens deKortingen op dezelve, van 1525 tot 1526.

Grietenijen.

Staveren .Hinloepen .Worcum .dar Inst .Sneeck . .Bolswaert .Harlinghen .Franicker .Leeuwerden .Dockum .Sloeten . .

Getaldor-pen.

Totaal

Grietman.

Jaartauxin pondenvlaemsch.

g• Tv go ,. 0ril cn140 9 I,98 9

420140 ,, *350 * *420 s *

31495008 '1 ,„

112140! *1 „

XI 9

2408 „ ,1

Kortingen Zuiver.

1-64 t:3cl) 0

cli p.,

9 1409 98, 4209 122w 350,, 4069 98, 140, 3509 140, 112

,d 2376

STEDEN.

s*

w

s

s

s

LeeuwerderadeelTietzercksteradeelIJdarderadeelRaeuwerderahemFerwerderdeel

Dongerdeel, westerz.Dongerdeel, oisterz.DantumerdeelAchtkerspelKolmerlandtOpsterlantSmallingerlandtWonseradeel

Franickerdeel

BarradeelMenaldumedeelBarderadeelHennarderadeelWeijmseradeelDongweerstallLemstervbfgaeGeesterlantHemeler-oudewaertAnnewaerde

Tr.

16 Ioest Buijermania13 Feijcken Pelser8 Dierick Frederixz.6 Luwe Hettezoon

11 Douwe Buijerma-ilia

16 Zijtse Aluwe1 3 Focx van Dockum13 Zijts Tziaerda7 Zijttie Boeles5 Ballinck Faesma

12 Sieurt Sappis7 Baucke Cuijper

27 Goidsclack Jonge-ma

12 Doecke Hesselin-gen

8 Fritz v. Grombach12 IJve Fritzma15 Jarich Deeckema n12 Jarich Hottinga 128 Harinck Harinxma'13 Luwe wijter IJist5 Nolle Heerezoon7 Rulof van Bunau9 . Hanz Metscher4 r IJdts Tiebes

279 Transpt.

9 261 89 9129 311 49 93 1 79 137 .

9 85 199 76 189 86 3

• 18 128 17

,,,

,,nn 155 16

9 107 5s 63 16

189 8n9 119 399

9 9 9n n n

n n 9

9 9 99

..........., .......9 9

n 1607 15

61 858410249298807

824981375443881

„I 210112

1529

550546

9 6085 756, 621, 1286* 6769 4439 565

9 5549

70...... ......._

2i14664

6

b'6

6

5

'6'

36 6113 10

Page 8: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

r.ve:pc:Co

2

1616

4MO=

s

nuNIMMIN

s

=4)

0.4

9

9

9

9

9

s

s

w11•••••111

,

Kortingen

p68

cz...

1607m

9

s

w

s

160731

1639

,--1'al..=c..)cn15

s

s

s

s

s

..1•11110

157

"".2

=0.)Psi

2s

I

I

11n11111

2

2

Zuiver.MINIMMNII

Grietenijen.......pnpwi.0.1.9.10.0.0

Tr.SchoterlandtUuijtingerdeelHaschervijfgaeStellinckwerf, wester-

eijndeStellinckwerf, oister-

eijnde

Totaal I

Grietman.

p. Transpt.voorn. IJdtsTiebesDirrickFredericxz.Douwe HoijtesLijcle Eblens

Gerardus Kost

335 Grietenijen TotaalStedenTotaal Generaal

1 Jaertauxin pondersvlaemsch......_pti

'c::,3ad16272

280280198506

193

177312408

20139

Getalldor-pen.

27914

66

20

10

0P.4

14664280280198506

193

161232376

18499

T)c..)m

8

I

1 '6'

16

4

413

17

pigsQ

a.4

14

s

s

I

I

9

14

14

Page 9: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Om 't Hoff.EXTRACT uit de Vile ReeckeningheJANZ RATTALLER van den Rentmeester-schippe generael van Vrieslant van eenen Jaerebeginnende den eersten Octobris vijffthien hon-dert vijf en twintich ende eijndende den LestenSeptembris xv e sess en twintich beijde daagenIncluz

Fol. 1. Rentmeesterscip van Oostvries-lant van eenen Jaere eijndendeultima Septembris xv e zes endetwintich.

voor de canter.Overgelevert te Hove BijIan van den Egcke in denname van zijnen meesterden Rentmr.generael dair toegemachticht bij procuracievan den selven Rentmr. endeovergelevert den yen dach inAugusto anno xve XXVIIJ.

We Rekeninghe Johan Rattaller van den Rentmeesterscippe generaelvan den lande van Vrieslant tot welcken Rentmeesterscippe hij bijder Co. mt. Bij advijse ende goetduncken van de hoofden endetresorier generael gecommitteert op stuck van den demeijnen endefinancien onthouden gemaect ende gecommitteert is zijnder genadeRaet ende Rentmeester generael van zijnder genaden Landen vanVrieslandt hem gevende volcommen macht auctoriteijt ende son-derlingk bevel deselve officien van Raet ende Rentmeesterschip tehouden excerceren ende bedienen zijnder genaden rechten hocheijtende heerlicheijt ende demeijnen in den voorsz. lande te bewaerendie penn. van zijnen demeijnen aldaer te innen ontfangen endeinne te doen comen tot zijnder voorsz. genaden proffijtte. Tot be-talinge van dien te bedwingen ende doen bedwingen alle die gheenedie deselve penn. ende rechten schuldich zijn oft wezen zullenRealick ende bij feijte als men gewoenlick is te doene voor zijndergenaden eijgen sculden ende penn. zijn brieven van ontfange togeven die hem deselve penn. betaelen zullen, den welcken zijndervoorsz. genaden die zelve brieven goet acquijt ende van waerdewillen wezen ende hebben die voor sulck geauctoriseert endeauctoriseren Ende generaelick al te doene t' gene dez een goet

Page 10: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

6

EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

ende getrouwe Raet ende Rentmeester voorsz. schuldich is endebehoor t te doene Totten wedden van Vijf hondert gouden Rins-gulden die zijnder voorsz. genaden hem daer vooren geordonneertende getaxeert hebben jaerlicx te hebben ende heffen voor allearbeijt ende andere saecken die zelve officien van Raedt endeRentmeesterscip aengaende. Ende voorts totten anderen Rechteneenen vrijheijden nutscappen proffijten ende vervallen daer toestaende ende behoirende van welcke voorsz. officien van Raet endeRentmeesterscip voorsz. ende van alle Iaere goede deuchdelijcke Re-keninge te doene van zijnder genaden. Rechten ende penningen dievoorn. Jan .Rattaller den behoirlijcken eedt gedaen heeft eerst inhanden van den Stedehouder ende capiteijn generael in den voorsz.lande van Oistvrieslandt Heeren Florgs van Egmondt jonge Heeretot IJselsteijn ende heeft voorts den zelven eedt vernijeut caucieende borchtocht gestelt in handen van den Heeren van der Reke-ning in den Hage 8cc. dit all breeder blijckende bij de brieven vancommissien die hij daer off heeft gegeven in der stadt van Loven

den vindn dach van Augusto anno xve vijftijen die geregistreert staedtin 't Register van Oistvrieslandt folijs een ende twee gehouden indezer camere van alle t' gundt dat de voorn. Rentmeester wytsaecke van zijnder officie ontvangen ende daer tegens weder ommewijtgegeven heeft zedert den eerstOn dach van Octobrig xve xxvtotten lesten Septembris xv° XXVJ beijde de daegen Incluz maecteenen termijn van eenen geheelen Jaere welcke Rekeninge gemaectis in ponden scelln ende penn. van xi, gron. vlaems 't pont gedaenin den Hage.

Page 11: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN JAN RATTALLER. 7

Fol. 2. ONTFANCK.

Eerst van den staende Renten die mennoempt den Jaertacx die de , k.m t jaerlicxheeft in de navolgende Steden ende ver-schijnen de voorsz. Renten tot twee ter-mijnen in elck Jaer als Jacobi ende Martinijende dus van Martinij xxv ende Jacobij XXVJ.

Staende Ren- Van der Stadt van Staveren die der voorn. k.mtten ende ac- jaerlicx schuldich is ten termijnen voorsz. hondertcordeert de-sen ontfanck gouden guldens het stuck gereedient voor XXVI1J stu-met den Staet vers die maecken in ponden dezer rekening CXL pd.van desenJae- Van der Stadt van Hinloepen die der voorsz. k.mt.re elide oic denaest voir- jaerlicx schuldich is ten termijnen voorsz. 't seventichgaende Reke- gouden guldens die maecken in ponden dezer Rekening XCVIIJ pd.ninge.Hie fo XXXIIIJ Van der Stadt van Worcum die ten voorsz. termij-wert weder in nen schuldich zijn drie hondert gouden guldens dieuutgaef geno-men Lxx pd. maecken in ponden dezer ilirxx pd.

Van der Stadt van der If1st die ten voorsz. ter-mijnen schuldich is hondert gouden guldens fc. CXL pd.

Hie fo XXXIIIJ Van der Stadt van Sneeck die der voorn. keijz. mt.wert weder in jaerlicx schuldich is ten voorsz. termijnen tweeuutgaef geno-men nelow pd. hondert vijftich gouden guldens fc. meL pd.x sch.Hie f° XXXIIJ Van der Stadt van Bolswaert die oeck jaerlicx schul-wert weder in dich zijn drie hondert gouden guldens die maeckenuutgaef geno-

rmen nxv pd. in munte deser Rekening imexx pd.Van der Stadt van Harlinghen die ten voorsz. ter-

mijnen jaerlicx schuldich zijn 't seventich goudenguldens fc. XLVIIJ pd.

Van der Stadt van Franecker die ten voorsz. ter-mijnen schuldich zijn hondert gouden guldens fc... cm. pd.

Hn f° xxxiwert Van der Stadt van Leeuwerden die alle jaere schul-dese Somma dich zijn twee hondert vijftich gouden guldens fc. nJ eL pd.weder in uut-gaef genomen.Hn f° xxxv is Van der Stadt van Dockum die alle jaere schul-in uutgaef ge- dich zijn hondert gouden gulden fc t. cm, pd.nomen xxx pd.

Page 12: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Van der Stadt van Sloeten die jaerlicx schuldichis tachentich gouden guldens fct. DXIJ pd.

Fol. 3.Hn fo xxxv isin uutgaef ge-nomenxxxvpd.

Pa Sm, xvncxx gouden guldens.maect uminovim pd.

Staende ren-ten ende ac-cordeert te-gens de voor-gaende Reke-ning ende oictegens denstaet d eserRe-kning zoowelin de sommenalsindemeni gtende de nae-men van dendorpen in elckgrietenije ge-legen.

Fol. 4.

8

EXTRACT UIT DE Wide DOMEIN-REKENING

Andere ontfanck van den staenden Rentendie men noempt den Jaertacx die de k. mt.Jaerlicx heeft in de Grietenije van Leeu-werderdeel ende voirts bij alien anderen Grie-tenijen welcke renten zij onder malcanderenvinden en upte Dorpen in elcke Grietenijegelegen ommeslaen ende smaldeelen ende ver-schijnen de voorsz. Renten tot twee termijnenin elck Jaer als Jacobij ende Martenij endezijn de partijen bier naer verclaert versche-nen Martinij xxv ende Jacobij xv o XXVJ.

Van der grietenije vanLeeuwerderdeel daer JoestBugermania grijetman of is ende den tijt dezer Re-kening bedient heeft daer inne dat gelegen zijn sestiendorpen als Wierdum, Swichtum, Goltum, Hempens,Husum Tearens , Nijlant, Bulgaerde, Camingabuijer,Leckum, Medum, Jelsum, Cornium, Britsum, Steenz,Finckum ende Hijem , die der voorsz. k. m t. jaerlicxschuldich zijn ten termijnen voorsz. acht hondert gou-den guldens beloopende in ponden dezer Rekeningevoor twee termijnen als Mertinij xxv ende Jacobij xveXXVI ter somme toe van

Van der Grietenije van Tietzercksteradeel daerFeycken Pelser grietman of is daer onder dat geleghenzijn derthien dorpen to weeten Wijens , Oldezerck ,Oentzerck, Betzerck, Rijpertzerck, Sijvolt, Hardegarip,Bergum, Eestrum, Oestermaer, Suwamer ende Garijpdie Jaerlicx der voorsz. k. mt. schuldich zijn driehondert gouden guldens, beloopende in ponden dezerRekening

Van der grietenije van Ifdarderadeel daer DicrickFredericx zoon grijetman of is daer onder dat ge-

xjcxx pd.

inrxx pd.

Page 13: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN JAN RATTALLER.

leghen zijn acht dorpen als Roerdahusum , Freens ,Udaert , Waerregae , Waertenz, Waersteens, Agum,ende bronwergae alle welcke dorpen der voorsz. k. mt.jaerlicx responderen ten voorsz. termijnen de sommevan twee hondert gouden guldens, die maecken inponden dezer Rekeninghen 1JeLXXX pd.

Van der grietenije van .Raeuwerderahem daer LuweHette zoon grietman of is daer onder dat gelegen zijnzes dorpen te weten Soel Raeuwert , DeersumZybrandtbuijeren , IJrnsum en de Poppingwier , dieder voorsz. k. mt. Jaerlicx responderen tea voorn.termijnen de somme van twee hondert tachentich gou-den gulden die maecken in ponden dezer Rekening m excu pd.

Van der grietenije van Ferwerderdcel daer Douwe

Buyermania grijetman of is daer onder dat gelegen zijnelf dorpen als Ferwert, Blije, Benthum, Genum, Reij-sum, Lichtaert, IJelsum, Waenserwert, merum, Nije-kerck ende Hallum die der voorn. k. mt. jaerlicxresponderen ten voorsz. termijnen ses hondert vijf ende't seventich gouden guldens fc. ixenv pd.

Van der grietenije van Dongerdeel westerzyde daerZgtse Aluwe grietman of is daer onder dat gelegen zijnzestien dorpen als Toennawaert , Nesz , Brantlum ,Hiantum-Husum , Haura , Werum , Foudtgum, Hol-wert, Waxens, Raeuwert, Hornwert, Hantum, Bijter-waert, Bornhusum, Mede ende Nyenhusum, die voorsz.termijnen geven ses hondert vijftich gouden guldensdie maecken in ponden dezer Rekening acx pd.

Van der grijetenije van Dongerdeel oisterzgde daerFocx van Dockum grietman of is daer onder dat geleghenzijn derthien dorpen als We'tens, Oestum, Ee, Paessen,Lijoscns , Jousweer , Aengum , Nijeweer , Nijekerck ,Aelsum, Engwerum, Morra ende Metelaweer die denvoorn. k. Int. Jaerlicx responderen ten voorsz. ter-mijnen seven hondert ses en vijftich gouden guldens,die maecken in ponden dezer Rekening xeLvzupd.vnis.

Fol. 5. Van de grijetenije van Dantumerdeel daer griet-man of is meester Zits Tziaerda daer onder dat ge-legen zijn derthien dorpen te weeten Dreesum, Wal-

Page 14: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

10 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

terswalt , Mormerwolt , Dantumawolt , Ackerwolt,Reijnsmageest , Fenwolt , Roedetzerck , Birdauwert ,Janum , Westereijnde , Zybranthuijs ende Oldezerckdie ten voorn. termijnen responderen drie hondertdertich gouden guldens die maecken nucLxn- pd.

Van der grietenije van Achtkerspel daer Zgttie Boelesgrietman of is daer onder dat gelegen zijn seven dor-pen te weten Surhusum, Augustinusga, Opende, Droe-geham, Kotum, Optwijsel ende Buijtenpost die Jaer-licx schuldich zijn drie hondert dertich goudenguldens fc. IIIJcLX1J pd.

Van der grietenije van Kolmerlandt daer Ballinck

Faesma grietman of is, daer onder dat gelegen zijnvijf dorpen te weten Burum, Collum, Oldewolt, Wes-tergeest ende Swaege, die der voorsz. k. m t. Jaerlicxschuldig zijn ten voorn. termijnen ses hondert vijf-tich gouden guldens fc. ixex pd.

Van der grietenije van Opsterlant daer Sieurt Sappis

grietman of is daer onder dat gelegen zijn twalefdorpen te weeten Beets , Boecsterswage , Olterdorp ,Uretorp , Zijgerswoude, Backefeen, Wijgedorp, Hem-rich, Liobunthusum, Wilpel, Corteswage, Lanckswagedie t'samen Jaerlicx schuldich zijn hondert vijftichgouden guldens fc. irx pd.

Van der grietenije van Srnallingerlandt daer Baucke

Cugper grietman of is daer onder dat gelegen zijnzeven dorpen te weten Oldegae , Nijegae , Opeijnde,Noerderdracht, Zuijderdracht, Corteheem , boyehuij-sum ofte Bornbergum die ten voorn. termijnenschuldich zijn tachentich gouden guldens, die maeckenin munte dezer Rekening CXIJ pd.

Van der grietenije van Wonseradeeldaer heer Goidselack

Jongema grietman of is daer onder dat geleghen zijnxxvii dorpen te weeten Wijtmarsum , Bochwert,Herwert, He um, Scetens, Altarum, Kimsviert, Pur-gam , Mackum, Woldemz, Koerwert, Peangum, Pan-dregae, Heselem, Allingwier, Exmoram, Idzegehusum,Schraert , Abingwer , Dedgum Longerliou , Surich ,Ferwalde, t'Zerckwert, Grontorp, Gaest ende Kollum

Page 15: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN JAN RATTALLER.

die der voorsz. k. m t. Jaerlicx sijn ten voorsz. ter-mijnen twalef hondert gouden guldens, die maeckenin ponden dezer Rekeninge xweraxx pd.

Fol. 6. Van der grietenije van Franickerdeel daer DoeckeHesselingen grietman of is daer onder dat geleghenzijn twalef dorpen te weten Franicker Wijtbuijeren,Hijtsum, Herbaeijum, Achtlutn, Doijgum, Buijer, Roed,Peijns, Sweijns, Schalsum, Midlum ende Tzum, die dervoorsz. k. mt. jaerlicx schuldich zijn vier hondert't zeventich gouden guldens die maecken in pondenvan XL gron. v,OLvip fl.

Van der grietenije van Barradeel daer Fritz van

Grombach grietman is daer onder dat gelegen zijnacht dorpen te weeten Mijnnertsgae , Firdgum , Tie-marum, Sexbieren, Oosterbierum, Pietersbierum, Wi-naldum ende Harlinger wijtb4eren , die der voorn.k. mt. jaerlicx responderen vier hondert zes en der-tich gouden guldens die maecken vJex pd.vm s.

Van der grietenije van Ikienaldumedeel daarFritzma grietman of is daer onder dat gelegen zijntwaleff dorpen te weeten Betgum , Wier , Barlikum ,Slappeterp , Schengum , Rijp Menaldum , Unglum ,Maerssum , Blessum , Deijnum ende Bocxum die tenvoorn. termijnen schuldich zijn vijf hondert t' seventichgouden guldens belopende in ponden deser Rekening vuexcvar pd.

Van der grietenije van Barderadeel daer meesterJarich Deeckema grietman of is, daer onder dat ge-legen zijn vijfthien dorpen te weten Weijdum, Mant-gum , Oesterwierum , Boesum, Brieswert , Wijrde,Oesterlyetens, Winsem, Baerde, Hunz, Lionz, Hijlaerde,Jorwert , Beers ende Hijellum alle welcke voorsz.dorpen ten voorsz. termijnen schuldich zijn ses hon-dert zes ende twintich gouden guldens, die maecken viirLxxv,Td.in ponden dezer Rekening VIIJ S.

Van der grietenije van Hennarderadeel daer Jarich

Hottinga grietman of is, daer onder dat gelegen zijntwaleff dorpen te weeten Hijdaert, IJtens, Lutkewe-rum , Wommels , Coebaert , Hennaert , Oestereijnde ,Wijtsgrijp, Wanxem, Spangem, Eedemz ende Baijem,

Page 16: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

12 EXTRACT UIT DE VIlde DOMEIN-REKENING

welcke voorn. dorpen der voorn. k. mt . jaarlicx geventen voorsz. termijnen vier honderd t' seventich goudenguldens die maecken in ponden dezer Rekening vJeLvw pd.

Van der grietenije van Wegmseradeel daer Harinck

Harincxma grietman of is daer onder dat gelegen zijnacht en twintich dorpen te weten Baem , Boingum ,Hoffingwirum, Loijnguni, Boutum, Niejlantle, Tijallebu-sum, Oppenhusum, uijtwarclingae, Tereus, Oesthem,IJsbreettum , Folsgara Wolsum, Oeldegae, Abegae ,Sandefuaert , Woathem , IJdzegae , Nijhusum , Smal-brugge, Hommerts, Jotsrijp, IJpolgae, Indijck, Wols-

Fol. IL eijnde, Hagena ende Bastmera, welcke voorsz. dorpender voorsz. k. mt. jaerlicx schuldich zijn ten voorsz.termijnen, thien hondert gouden guldens fc. xmjc pd.

Van der grietenije van Donigweerstall daer Luwe

toter Mist prietman of is daer onder dat gelegen zijnderthien dorpen te weeten Boijnrijp, Brouck, Brucks-wage , Langweer , Indijcken , Derole , Indie nijemer ,Sintenijclaesgae, Haub , Oesterhaule , Ousternijgae ,Donijgae ende tZerckgaest , die jaerlicx schuldichzijn vier hondert drie ende tachtich gouden gul- vrLxxv.T pd.dens fc. 111J sc.

Van der grietenije van Lemstervgfgae daer Nolte

Deere zoon grietman of is daer onder dat gelegen zijnvijf dorpen als Echtna, Oesterzee, Lemmer, Eijs-tergae ende Folgae, welcke dorpen Jaerlicx respon-deren drie hondert seventhien gouden guldens die ni cxLna pd.maecken in ponden dezer Rekening xvs sc.

Van der grietenije van Geesterlant daer Rulof van

Bunau grietman of is daer onder dat geleghen zijnzeven dorpen als Wiuckel , Sindel , Oldemardum,Mijolense , Bachuijsen , Harich , Rugahusum , endeNijemardum , welcke dorpen ten voorsz. termijnenschuldich zijn vier hondert vier gouden guldens diemaecken in munte dezer rekening vcLxv pd. xiz s.

Van der grietenije van Hemeler oudewaert daer

Hanz Metscher grietman of is, daer onder dat gelegenzijn negen dorpen als Hemelom , Scharle , Waremz ,Moickewern, Koudum, Koldewolde, Oldegae, Nijegae,

Page 17: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN JAN RATTALLER. 13

Fol. v I1J.

ende Chasum , welcke dorpen ten voorn. termijnenschuldich zijn drie hondert ses en 't negentich gou- voLuu pd.den guldens die maecken V11J SC.

Van der grietenije van Annewaerde daer I I dts Tiebiz

grietman of is , daer onder dat gelegen zijn vierdorpen als Ka'rebant of to Opperbant, Lionijbert aliasLewert, Jellebert alias Tialbert ende Bersloet, die tentermijnen voorsz. schuldich zijn vijftich gouden gul-dens fc. Lxx pd.

Van der grietenije van Sehoterlandt daer de voorn.I 7 dts Tiebes grietman of is daer onder dat gelegenzijn veerthien dorpen als Housterbage , Jobbegae ,Schaeregae, Oldehorn, Nijenhorn, Katelijck, Bronger-gae , Oudeschoeten , Nijeschoeten , Roetum , Delster-husum, Oudegae, Baesthaule, Nijengae alias Rodehelle,welcke voorsz. dorpen der voorsz. k. mt. Jaerlicxschuldich zijn twee hondert gouden guldens fc t. lJcLxxx pd.

Van der grietenije van Vugtisgerdeel daer DirrickFredericx soon grietman of is daer onder dat gelegenzijn zes dorpen als Oudeboorn, Ackrum, Ness, Ter-hoorn, Caple ende Ackmarijp, welcke dorpen jaerlicxgeven ten voorsz. termijnen twee hondert goudenguldens fc. ncLxxx pd.

Van der grietenije van Hasschervigfgae daer Douwe

Iloytes grietman of is, daer onder dat gelegen zijn zesdorpen als Westermehe, Snickswage, Haskerdijcken,Nijenhaske, Oudehaske ende Haskerhoorn, welcke dor-pen den voorn. k. mt. Jaerlicx geven ten termijnenvoorsz. hondertitwee ende veertich gouden guldens, die CXCV11J pd.maecken xvi sc.

Van der grietenije van Stellinekwerff westeregnde daerLgele Eblens grietman of is, daer inne dat gelegenzijn twintich dorpen als Steggaerden, Pepergae, Blees-dijcken , Finkegae , Oldeholpade , Scarpezeel , Noort-wolde , Spange , Monickebure , Weritnijeborkep, Nije-holpade , Oldelemmer , Wolvegae, Oldetrijnde, Olde-holtwolde , Nijelemmer , 'tZummegae , Idzerde, Nije-trijnde, Beijle ende Nijeholtwolde welcke dorpen dervoorsz. k. mt. jaerlicx schuldich zijn drie hondert twee

Page 18: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

14 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

ende 't zestich gouden guldens die maecken in pon-den dezer Rekening vewpd. xva s.

Van der grietenije van Stellinckwerff oestereynde daerGerardus Lost grietman of is daer onder dat geleghenzijn thien dorpen als Langedijck, Oestnijebercop, Elsel,Appelsch , Fuchtel, Mackinge, Haule, Donckerbroeck,Oldeborcop ende Oesterwolde alle welcke dorpen tentermijnen voorsz. geven hondert acht ende dertichgoudenguldens die maecken in ponden dezer Rekening CXC11.1 pd.im s.

S xumLxv gouden gulden.maecken XV1Jm IT1Je xxxi pd.

Pa Somme van den gehelen Jaertaux van eenrJarevoirsz xxm C xxxix pd.

Fol. ix. Ander ontfanck van achterstalligen Jaertacx.Van der stadt van Harlingen die schuldich zijn negen

IJe IXe Jaer Jaeren achterstall van heuren Jaertacx, daer of hun-luijclen quijtsceldinge gedaen is van der eender helftvan der geheelder somme , behoudelijck dat zij deander helft betaelen zullen binnen negen Jaeren, elckhers vijf ende dertich gouden guldens, daeromme hierover dat tweede negende jaer in munte dezer Rekening xLix pd.

Rest noch VIJ Jaer achterstall, bel. iirxLiia pd.in mindringe van dese, zoe Wert in de navolg.

Somma nix pd. Rekening e ende aldaar gestelt Also Hr. - Quite.

Fol. XXXV1J.Lor.vio 't arreststaende op ge-lijcke partijein dezen Rent-mr. vJ Reke-ning fe XXXI1IJ.

Ander uuytgeven als penn. gereeckent ont-fangen ende bijden voorn. Rentm r. nijet ont-fangen en zijn ter cause van den Jaertacx voorsz.overmitz dat veel heerscippen vrijheit daerinnepretenderen zoo wel voor huer als voor huerenmeijers in elcke grietenije zoo hier naer volght.

Van der stadt van der Mist van hueren Jaertacxdaer aff hier vooren fo e 1.1 vol ontfanck of gemaect is,daer of men hier weder nempt in uuijtgeven voortwee termijnen als Martinij xxv ende Jacobi xv c xxvide somme van seventies pondt derthien scellingenende dit voor zeeckere Renten huijsen ende erven die

Page 19: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN JAN RATTALLER. 15

eenige geprevilegeerde heerscippen binnen der stadtDord. van der llist hebben te weeten heer Godtscalck

Jongema, Douwe Jousma ende Taecke Glins daer of zijbun seggen exempt te zijne van ijet te geven, zoo datde voorn. Rentmr daer nijet of ontfangen en heeftblijckende bij een cedulle daer inne de namen ende

BO . een blad toenamen van den vrijen persoonen gescreven staenpapers ge-. die men bier overlevert onder t' hanteijcken van denteukent bijden Burgemr, burgemeester van der IJist, daer omme hier de voorsz.van der IJ1st somma vanhinovergeleidt

Die voorn. Rentmeester die hier vooren folio li o volontfanck gemaect heeft van den Jaertacx van derstadt van Bolswaert, daer of men hier weder neempt

Dord. in uuiitgeven voor de goeden die eenige vrije heer-heerscippen in deselve stede hebben liggende te weetenheer Goedscalck Jongema, Serp Ozinga ende heerSalinck ende dat voor twee termijnen te weten Mar-tini xxv ende Jacobi xxv J, elcken termijn vier florenenende seven en twintich stuvers belopende voor de

Fol. XXXVI1J. voorsz. twee termijnen t'samen negen florenen endeses en twintich tstuvers den floreen gereeckendt totxxvin stuvers beloipende dese voorsz. paertije in muntedezer Rekening ende die men hier neempt in uuijtge-ven als penningen gereeckent ende nijet ontfangenalst blijct bij twee cednllen van der stadt van Bols-

Btj . 1J bladen waert daer inne alle de goeden van de vrije persoenenpaprers onder ende heerscippen gescreven staen onder der stedeeen Signettovergelevert. segel die men hier t'samen overlevert ter somme

XVIJ pd. ix s.

toe van X11J pd.xvns s.Van der grietenije van .Leeuwerderdeel daer of hier

vooren folio lir van twee termijnen vol ontfanck offgemaict is, daer of men hier weder neempt in uuijt-geven voor twee termijne als Martini xxv ende Jacobi

Dord. XXVJ de somme van twee hondert twintich pondt vyfthien

scell. drie penn. van 40 gron. vlaems 't pondt endeBij tweequoij- voor de drie dorpen die onderje stede van Leeu-ren geteijkent werden als Bulgaert, Nyelant ende Kamigabuger diebij den griet- .man Joest oick torten te weeten bulgaert twalef pont seven scell.

Bourmania sess penn. Nijelant seventhien pondt twalef scell. drie

Page 20: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

begrijpendeijcxxpd.xvscaud.

Bij gebre-ke van enichbethoon op delIJ dorpen on-der Leuwaer-den gelegendaeroff d esomme belopt xLpd. xiu se.VIJ den.

Sedert over-gelevert endegehecht an 'tlest van de xdeRekeninge ,

tweevellenpa-piers daerbijblUct dat decortige vandese drie dor-pen belooptvoor twee ter-mijnen te we-ten Camiga-buterxxinJpd.iIJ s. BulgaertXX1J pd. xix s.endeNteulantXXIII' pd.XIII' S.

16 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

penn. ende Kamigabuijer thien pondt derthien scell.tien penn. vl. blijckende bij quijoeren, daer inne allede vrije persoenen gescreven staen die hem seggenvrij te zijne ende zijn die persoenen hiernaer verclaertte weeten Pieter Jansz, doctor Kempo, Wijge Ger-ritsz, Ruirt Kamiga, heer Hessel Mtena Erven, VrouweLuthie, Hr. Zalinck, ona Syttiama, Hetto HemmenaAlof Grostra Erven, mr. Zyts, Epo Mertena, Fritz vanGrombach , H. Goidscalck, Thiaert Bourmania, EdoMertena, mr. Tiebout Mtena , Gerolt Herema , JouDeeckema, Frans Menena Erven, Douwe Jousma, heerUpke Bourmania, Ruirt Camstra Erven, Sijuck Cam-miga Erven, Sicke Leeukema, Johan Roerda, ScelteAnla , belopende t'samen mette aftochten van de drie irLxi pd.dorpen ter somme toe van

vIIJ sc.wpen.

pber Dno is

hr teluttel ge-passt bij ver-zuimenisrpd.X11.1 S. 111J pen.

Die verhaeltsijn in zijnexleen leste Re-keningfo.xcix.

Dord.

Van der grietenije van Tietzercksteradeel daer Feycken

Pelser grietman of is daer of men hier vooren fol°

IIIJ vol ontfanck of gemaect is, daer of men hier we-der neempt in uuijtgeven voor den voorsz. tweetermijnen als Martinj xxv ende Jacobi xxvi de sommevan negen pondt twalef scell. sess penn. ende datvan den gheenen die hem seggen vrijheijt te hebben

Page 21: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN JAN RATTALLER. 17

Bij twee bladpapers ge-.teijkent bijmr. GhijsbertAlloz als ge-boden van den

grietmanFeijcke Pel-sersHeoverge-leidt.

van der k. mt. te weeten Alof Hettema Erven RuirtKamiga, Fritz van Gromb. , Pieter Jansz. , Ona Zijt-sema , Siuck Kamiga , blijckende bij anderhalf blatpampiers daer inne de vrije persoenen ende heuregoeden gescreven staen, die men hier overlevert, daerome hier de voorsz. somme van ix pd. xii se. p.

Dord.Bij twee bla-den.,getekent bijden grietmanDirck Frede-ricx Zoon ho

overgeleidthoudendevoorelck termijnxv pd. 1J sc.

Alzoe inde voirgaendeRekeninge foXXXVJ de af-tochte vandesegrietenijeniet meer enbeloipt d anxvpd.1JSC.V 0 o rgelijcke 1J ter-mijnen , naealle naevol-gende Reke-ningen neemthij hier wel.

Fol. xxxix.

De voorn. Rentmeester die hier vooren folio 111J

van der grietenije van LIdarderadeel vol ontfank ge-maeckt heeft daer of men hier weder nempt in uuijt-geven voor de voorn. twee termijnen dertich pondtvier scellinghen van xr, gron. vlaems 't pondt endedat van den gheenen die hem seggen vryheyt tehebben van der voorsz. k. mt. te weten Reinck Kam-minga, Sicke Leeuckema, Douwe Jousma, heer TjaertBourmania, meester Zijtz, Wybe Gerrytsz, Sijttie Hu-malda ende Renick Kamstra, blijckende bij twee vel-len pampier daerinne de namen ende toenamen vanden exempten persoenen met hueren goeden ge-screven staen geteyckendt bij Dirrick Fredericx zoongrietman, die men hier t'samen overlevert, daerommehier de somme van xxx pd. 11IJ SC.

De voorn. Rentmeester die hier vooren fo vier vander grietenije van Raeuwerderahem vol ontfanck ge-maeckt heeft daer of men hier weder neemt inuuijtgeven voor de voorsz. twee termijnen sess endet' sestich gouden guldens n egenthien stuvers ende

IV

2

Page 22: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Dord.

Bij twee quo-ijeren, beijdegeteijckendt

bij den griet-man DouweBourmania heovergeleidt.

18 EXTRACT UIT DE \Tilde DOMEIN-REKENING

Dord.Bijeen blatpapiers vanden termijnMartinij xxvgeteijkent bijden grietmanende bij eenander bladpapiers beijdeconcorderen-de mitten textende den ter-mijn van Ja-cobi XXVJ nietgeteijkent.Lor.Omdat datquoijer vanJacobj XXVJniet geteyc-kent noch au-thenticq en is

eenen halven ende dat van den gheenen die hemseggen exempt te zijne van yet te geven ende daerbrieven van der k. m. of hebben te weten heer JouBottinga, Jou Deeckema, Gerolt Ilerema, Renick Cam-buijer, Renick Kamstra, Wijbe Jan Ripperts, DouweJousma , Meester Zijts ende Ede Martena blijckendebij twee vellen pampiers , daer inne de vrije persoe-nen ende huere goeden gescreven staen die zij lig-gende hebben in dezelve grietenije die geteijckentzijn bij Lieuwe Hettes grietman die hier t' samenovergelevert wordt beloipende in munte dezer Re-ken inge XCLIJ pd. 'STU sc. Ira p.

dit accordeertmet alle na-volgende Re-keningen, Sictransiat.

De voorn. Rentmeester die hier vooren fo o. viervan der grietenije van Ferwerderdeel van twee ter-

mijnen vol ontfanck gemaect heeft daer of men hierweder neemt in uuijtgeven voor de voorsz. tweetermijnen seven ende t'negentich gouden guldens vierende twintich stuvers ende eenen halven ende datvoor de vrije persoenen die hem seggen exempt tezijne van yet te geven te weten heer Julius, Renickvan Kambutier , Meester Zijdts , Onne Sijtsma , heerTsalinck , Lieuwe Abinga , Aedsert Abinga , SijdtzeHumalda, Poppe Mellema, Fritz van Grombach, HetteHemmiga ende Epe Stania, dit all breeder blijckendebij twee quoijeren elcx houdende drije beschrevenbladen daer inne de paertijen geschreven staen hoevele men elcken persoen alle termijnen cort geteijc-kent bij Douwe Bourmania grietman die men hieroverlevert belopende in munte dezer Rekening CXXV1J pd. vi P.

Page 23: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Dord.

Bij twee quo-ijeren betidegeteijkent bijden grietman.

Fol. XL.

Bij twee bla-den papiersgeteijkent bijden hooftmanFox van Doc-kum.

Dord.

VAN JAN RATTALLER. 19

Die voorsz. Rentmr. , die hier vooren fO° 111J vander grietenije van .Dongerdeel westerzgde van tweetermijnen vol ontfanck gemaect heeft daer of men wederneempt in vuytgeven voor de voorn. twee termijnenals Martinij xxv ende Jacobi xv c xxvi ende dat voorde vrije persoenen die hem seggen exempt te zijnevan ijet te geven te weeten heer Godschalck Jonge-ma , heer Juliuz , Gercke Thiessens , Sippe Stanie ,Vrou Lotzs , Jarich Deeckema , Zijthie Aluwe, heerTjaert Bourmania, heer Tzalinck, doctor Pieter, JarichHottinga, Hessel Botnija, Alof Grostra, meester Zijts,Poppe Mellema ende Sippe Hemstra asst blijct bijtwee quoijeren 't samen houdende ... bescreven bladendaer inne alle de paertijen gescreven staen die menalle termijnen cort geteijckendt bij Zijtzie Aluwegrietman die men hier 't samen overlevert belopende LXXXV pd.

in munte dezer Rekeninge xix sc.De voorn. Rentmeester die hier vooren f0°. 111J van

twee termijnen vol ontfanck of gemaect heeft vander grietenije van Dongerdeel oisterzgde daer of menweder cort voor de twee termijnen vier ende vijftichgouden guldens ende ses ende twintich stuvers endedat voor de vrije persoenen die hem seggen vrij tezijne, te weeten Sijtze Humalde, heer Zalinck, IJ eppeStanije , Sippe Hemstra, Doctor Pieter, Hessel Boec-kema , heer Julius, Gercke Thiessens, Poppe Mellema,doctor Kempo , Sippe Hemstra , Luwe Abinga , endeHette Hemmema , als blijct bij twee quoijeren t'samen houdende drie bescreven bladen onder 't hand-teijcken van Fox van Dockum grietman die menhier t'samen overlevert daer omme hier in munte LXXVJ pd.

dezer Rekeninge XVIII sc.

De voorn. Rentmr. die hier vooren 100 v° van der

grietenije van Dantummedeel, van twee termijnen volontfanck gemaeckt heeft daer of men weder cortende hier weder nempt in vuijtgeven voor de vrijepersoenen sess ende tachentich pond drie scellingensess penn. van xi, gron. te weten meester Zijts ,Gercke Jessens, Sicke Leeukema, Zitie Anima, Poppe

Page 24: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Mellema ende Epe Martena alst blijct bij twee vel-len pampiers daer inne alle de paertijen gescrevenstaen die men hier 'tsamen overlevert daer mime hier LXXXVJ pd.de voorn. somme van In SC. VJ p.

De voorn. Rentmeester die hiervooren fo v© vantwee termijnen vol ontfanck gemaect heeft van dergrietenije van Achtkcrspel daer of men hier wedercort voor de voorn. twee termijnen achtien pondteenen scellingk van XL gron. ende dat voor de vrijepersoenen te weeten Poppe Mellema , ende HesselBotnija Alst blijct bij twee half vellen pampiers daerinne de paertijen gescreven staen die men alle ter-mijnen cort geteijckendt bij Sijts Boeles grietman diemen hier de voorsz. somme van XVI1J pd. 1 Sc.

Bij twee bla-den.,geteckent bijden grietmanmr. Sidz.

Dord.

Bij twee bla-den papiersgeteijkent bijden grietmanhier overge-leidt.

20 EXTRACT UIT DE VIIde DOMEIN-REKENING

Dord.Bij twee blae-den papiersgeteykent bijden grietmanH.overgeleidt.

Den voorn. Rentmr. die hier vooren folio vijff vander grietenije van Colmerlandt van twee termijnenvol ontfanck gemaect heeft daer of men weder cortvoor de voorsz. twee termijnen ende dat voor degheene die hem seggen vrij te zijne te weten HesselBouckema ende Poppe Mellema de somme van achtende twintich pondt seventhien scellingen van XL gron.

blijckende bij' twee half vellen pampiers daer inne depaertijen van den vrijen persoenen gescreven staengeteijckendt bij Ballinck Phaesma, grietman die menhier overlevert , daer omme hier de voorn. sommevan

De voorn. Rentmeester die hiervooren fo o. v van dergrietenije van Wonseradeel van twee termijnen volontfanck gemaeckt heeft daer of men bier neempt inuuijtgeven voor de vrije persoenen voor den termijnvan Mertinj vijf ende tseventich pondt seven scel-lingen thien penn. Vl. ende voor den termijn van Ja-cobi gelijck somme , te weeten Fritz van Grombach ,Brucksleger, Laudonije, Harinck Douwezoon, LieuweBeije , Serp Ozinga, heer Goidtschalck, Eepe Alewe,Sicke Leeukama, meester Jarich, Gerolt Herama, heerJulius , Trijn Juijsszt. Sittie wijf Humalde SieurtLieuwe zoon, Douwe Bourmania ende Sicke Gratnija,

Fol. XLJ.

Dord.

XXVI1J pd.

XV1J SC.

Page 25: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Dord.

Bij twee bla-denpapiersgeteijkent bijden grietmanhr. Tzalinckhr.overgeleidtende van de

uttbubrenvan Franickerblijct bij tweebladenpapiersgehecht an'tlest van zijneix Rekening.

VAN JAN RATTALLER. 21

Bij twee blae-den papiersgeteijkent bijden grietmanH. GoodscalckIlsovergeleidt.

Dord.

blijckende bij twee quoijeren elcx houdende tweebescreven bladen geteijckint bij heer Goidschalck Jon-gema grietman, die men hier t'samen overlevert be-loipende t'samen voor de voorsz. twee termijnen ter CL pd. xv sc.somme toe van IX P.

De voorn. Rentmeester die hier vooren folio zessevan twee termijnen van der grietenije van Fr anicker-dee/ voll ontfanck gemaect heeft daer of men cortvoor de vrije persoonen voor twee termijnen teweten van Mertinj xxv, XVIIJ floreen ende van JacobjXXV , xxi for. ix st. tsamen

noch voor de uuijtbuijren van Franicker voir de-selvete weeten Frederick Brucksleger , vrouwe Luijthen ,Zijbrandt Roerda , Schelte Roerda , Gerolt Heerema ,Heere Julius, AM Grostra erven, Witken Kamminga,heer Tzalinck trtin , Jou Deeckema, Sicke Gratenga,Taecke Herema, Scoenenb. en mr. Jarich Deeckema,Blijckende bij twee vellen papiers daer inne de vrijepersoenen met hueren goeden gescreven staen geteij-kent bij heer Tzalinck grietman die men hier over-levert , daerome hier de voorn. somme van CVIJ pd. NT sc.

De voorn. Rentmr. die hier vooren folio zess vander grietenije van Barr adeel van twee termijnen volontfanck gemaect heeft daer of men weder neemptin uuijtgeven voor elcken termijn te weeten voor dentermijn van Martinj dertich pondt seventhien scell.vier penn. Vl. ende voor den termijn van Jacobjtwee ende dertich pondt negenthi en scell. eenen penn.Vl. te weten Sicke Gratinga , Hessel Martena , AelofGrostra, Sicke Leeukama, Douwe Glins, Renick Kam-stra, Schelte Andla , Docke flesselingen , Sicke Gra-tinga , Gerolt Herema, Hessel Mertena, One Jubbes,Sierp Oedzinga ende Swob Siarda, beloipende 't samendeze voorsz. twee paertijen alst blijct bij twee vellen

Page 26: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Bij twee blae-den papiersgeteijckent IAden grietmanFrits vanGrumbach.

Dord.

BO twee quoi-jeren geteijc-kent bij dengrietman I.Tvovan Fritsma.

Dord.

22 EXTRACT UIT DE VIlde DOMEIN-REKENING

pampiers daer inne alle de paertijen gescreven staendie men alle termijnen cort geteijckindt bij Fridtzvan Grombach grietman van Barradeel, die men hier Lxiivd.xvisc.overlevert ter somme toe van 1T.T p.

De voorn. Rentmr. die hier vooren folio zesse vander grietenije van Menaldumedeel van twee termijnenontfanck gemaect heeft daer of men hier wederneempt in uuijtgeven voor elcken termijn vier en't negentich pondt veerthien scellingen belopende't samen voor de voorsz. twee termijnen te wetenHessel Mertena, Hotto Hemmema, Wittije Camminga,Douwe Glins , Gerolt Herema , meester Tjaert Jel-gersma , Sicke Hottinga , Take Glins , Swob Sierda,Eede Martena, Alif Grostra, heer Tjiaert Bourmania,Epo Martena , meester Tiebbo , Wijbe Gerritszoon ,Jarich Hottinga , Pieter Janszoon , Douwe Jousma ,Renick Kamminga , heer Tzalinck , Sijtze Maubde ,Frans Minnema , Hotto Hemmema , Renick Kamstraende Douwe Joesma , asst blijct bij twee quoijeren't samen houdende acht beschreven bladen pampiersgeteijckindt bij IJvo Fritsma grietman van der voorsz. max= pd.grietenije die men hier overlevert ter somme toe van viii sc.

Die voorsz. Rentmr. die hier vooren foo zess vander grietenije van Barderadeel van twee termijnenvol ontfanck of gemaect heeft daer of men hier we-der neempt in uuijtgeven voor elken termijn endedat voor de vrije persoen Lix pd. xi sc. iii p. belopendevoor de twee termijnen te weeten Jou Deeckama, heerJulius, Lollen weduwe, Renick van Cambuyer, HetteDeeckema, Renick Camstra, Serp Oedzinga, heer Tjaert,doctor Kempo, Jou Deeckema, meester Zijts, Take Wins,Gerolt Herema , Zijbrandt Roerda, m r. Tjaert Elgersma,Hobbe Hemmema , Ede Maertena , Hans Douwesz. ,meester Tjaert, Sijttie Humalde, heer Hessel Mertena,Sicke Gratnija, hest Cremer, heer Goidscalck, WittieKamminga, Epo Aeluwe ende LTvo Fritsma, asst blijct

Bij twee bla- bij twee quoijeren tsamen houdende vier bescreven bla-den paplers den geteijckindt bij meester Jarich Deeckema grietmangeteijkent b]J

Page 27: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Dord.

Bij twee bla-den papiersgeteijkent bijden grietmanheovergeleidt.

1Ja S.

Pa

VAN JAN RATTALLER. 23

den grietmanmr. JarichDeeckema.

Dord.

Bij twee blae-den papiersgeteijckent bijden grietman.

van dezelver grietenije die men hier overlevert ter mix pd.somma toe van iii SC. v p.

De voorn. Rentmeester die hier vooren folio VJ

van twee termijnen vol ontfanck gemaect heeft vander grietenije van Hennarderadeel daer of men hierweder neempt in uuijtgeven voor elcken termijnachtien pondt drie scellinghen van xi. groon. beloi-pende voor twee termijnen te weeten Douwe Bour-mania, Jarich Hottinga, Zijbrandt Roorda, heer Tza-linck, heer Godtscalck, Joest Ockinga, Gerolt Herema,Wijbe Hetto Hottinga Schelte Roorda , heer HesselMertena , vrou Bucht ende Epe Aluwe, alst blijctbij twee bescreven bladen pampiers geteijckendt bijJarich Hottinga grietman die men hier overlevert tersomme toe van XXVI pd. V3 sc.

De voorn. Rentmeester die hier vooren fo o zevenvan der grietenije van Wegnmeradeel van twee ter-mijnen von ontfanck gemaect heeft, daer of men hierweder neempt in vuijtgeven voor elcken termijn endedat voor de vrije persoenen te weten voor den termijnvan Mertinj vijf ende vyftich pondt achtien scellingenende voor den termijn van Jacobi seven ende vijftichpondt twalef scellingen te weten heer Kempo Hot-tinga, Ansche Jongema, heer Tsalinck, Sicke Hottinga,heer Godtscalck, vrou Both., Douwe Bourmania, SickeLeeukema, Jou Deeckema laudonia , Swob Hottinga ,Epo H6nmemazoon, Pieter Hemmeszoon, Schelte Anla,Douwe Jousma, Taecke Douwezoon ende heer HesselMertena beloipende voor de twee termijnen tersomme toe van DXII3 pd. x p.

van de cortinge van den Jaertacx van den vrijenheerscippen xv c xxxix pd. li sc. 1J p. Vl.Somme van der cortinge van den Jaertacx voirn.ium IJC X1J pd. X1J sc. u p.

Page 28: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 29: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT

UIT DE

XIXDE DOMEIN-REKENING

VAN

BOUDEWIJN VAN LOO ,

van 1574 tot 1575 ,

BEHELZENDE :

D. DEN ONTVANG VAN JAARTAUX.

20. DE UITGAAF WEGENS KORTINGEN IN DIEN TAUX VAN DE VRIJEHEERSCHAPPEN.

Page 30: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 31: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

S T A A T van het bedrag van den Jaartaux, benevens deKortingen op dezelve , van 1574 tot 1575.

STEDE N. Jaartaux. Zuiver.K ortingen

140CD

P-4

I

=.1.ci)44c`A

....4Zagcy2

,–;,..,psic.)al

'16 140cl)

C14

sI

rtio0rr:3o =

PAPA

I

o0

P64 PoP.4

Staveren .HindeloepenWorckum .der last .Sneeck ..Boolswert .Harlingen .Franicker .LeeuwardenDockum .Slooten .

14098

420140350420

98140350140112

14098

420121350406

98140350140101

. • • p

IP

.IIIs ws

s. . s

wI

1019

18.

18s 11

II,I s

s

I

I

ss

16

13 2I

I

s w

s 19 •••

10

*Iw

I.s I

15I•

182364 10Totaal

Grietman.

432408 • •

Getaldor-pen.

13

313 Johan Rattaller8 Wijbrant van

Goutum6 Hette Lijeuwez. v.

Albada11 Pelgrum tenIndijk15 Pauwels Brecker13 Doedo v.Sijricxma13 Roelant v. Achlen'7 Lijeuwe van Jel-1

gersma5 Sijrck van Donije,

de jonge12 Focke Teijes7 Eempcke Geuckes

27 Reiner v. Fritema12 PetervanBoeijmer8 Georgen van Es-

pelbach12 Hette vanAebinga15 Juv. v. Bottinga12 Oene Wijtsma28 Peter Buijgers13 host Vastarts

253 Transpt.

Grietenijen.

18

136

12

7

9

19

17

10148

12

787194

974

19

93

7

15••

16

499

Leeuward'radeelNijlandt, Bilgaertende CammingabuerTietzercksteradeelIJdaerd eradeel

982 s

AllertvanSijrcxma39

415260

137420280

I

I

•X

102986Rauwerderahem 392 I*

13161312

1

74

158

19

819830

1001403443

886

12579565818

FerwerderadeelDongerdeel, westerz.Dongerdeel, oosterz.DantumadeelAchtkerspel

945 9910 9

1058 8462462

910 9

210112

1680658610,

798875658

1400 ,683 4

I•PP

2

2

PP

IssI

I 9IP

13

I

Is

9

13

9I

6 3

9I

I

23Collumerlandt

ObsterlandtSmallingerlandtWonseradeelFranickerdeelBar radeel

210112

1516545548

620755605

1294683

I II

9 1163 8112 661 18

177 5119 252 2

105 14I

1563 15

.

.*w

••

8

11149

10I

13••

141718

5

MenaldumadeelBarderadeelHennaerd'radeelWijmbritzeradeelDonijewerstal

69

107•

10

•I*

6'• X

9

4

4

g.....

s X....111•11111116

130801Tr. 13644 15• •

Page 32: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

....Ti3=Vm

16109

n

1616

4

13

59

5

Grietenijen.

Tr.LempstervijfgaeGeesterlandtHemelumre Olphaerte

AengwirdeSchoterlandtUtttingerdeelHasschervijfgaeStellinckwerf , west-

eijndeStellinckwerf ,oist-

eijndet' Cruijslandt

Totaal

Getaldor-pen.

253579

41466

20

10

9

334 Grietenijendor- Stedenpen.

Totaal Generaal

Grietman.

Transpt.

f

IJdzartStientiema Sacharias SijuertzMartinBaiartHee-re van GantauwGarbrant MijntgesSiArant HottingaOffkeGrijph.UnijeHeuijtez Douwez.Aernt v. Genen

120360

Jaartaux.

91.__., 15631 43

• 1606

Kortingen

w

,

Zuiver.

Pc's1:10

a4

13080436556563

70280280198506

azc-)

cn

416109

II

.

.

1616

40a)

44

15

b'

6

9*

7!

I

n

163882364

18753

4

13.....

918

r2

it

I

1110

15

Rommert Frijese-ma

Renick v. Dekema

Otli

13644436556563

70280280198506

193

222

179522408

40a)

PA

66

s

s

ss

s

sz0(xi

15639

r

91

r

193

222

0a)

a41

:ricopcic`i3)15

I,s Is

9,

I

I

I sI w

III s

, *

,9—15

n

161_112

Page 33: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Fol. 1J.

Incoemen van domeijnen enRentampt general van Oostvries-landt van eenen gheheele Jaire,finis den lesten Septemb. xv c vijffende tzeventich, Ende is denOegst des jairs xvc LXX111J.

EXTRACT uit de XIXdo RekeningeBOUDEWIJNS VAN LOU , van den Rent-meesterschappe gnl. van Oostvrieslandt , vaneenen geheelen Jaere, Beginnende den eerstenOctobris xvc vier ende tzeventich ende eijn-dende den lesten Septembris xv c vijff endetzeventich.

Om Thoff.Overgelevert ten burele in der abdie

van Sinte Pouwels t Utrecht bij LourensdeVeno, Clercq van den Rentmr. volgendede missive op de Rekening van 't Bilt ,overgelevert de xwie Februa. xvcLXXv11J.

xlxe REKENINGE BOUDEWIJNS VAN LOO , van den Rentmeester-schappe generael van Oost Vrieslandt , Tot welcken offitie hij alsRaidt ende Rentmr. generael van alien den Demeijnen endeGrietenijen van Vrieslandt , bij opene brieven van commissie be-segelt van der Coe. Mat. in plaetze van Gerrijt van Loo zijnVaeder gecontinueert ende van nijeux onthouden geordineert endegecommitteert is, Den selven gevende bij dien volcomen macht auc-toriteijt ende sonderlinge bevel tvoorsz. Rentmeesterscappe voortaente houden exerceren ende bedienen , zijne voorsz. Maj s . Rechten ,Hoocheijt , Heerlicheijt ende deineijnen te bewaeren , De Renten ,Chijnsen ende penningen, procederende zoo van zijne Mats. Rech-ten ende Demeijnen , als oick van den Grietenijen te ontfangenende doen comen tot zijne Mats. prouffijt, Tot betaelinge van diente bedwingen alle de geene die daertoe gehouden sijn ofte weesensullen realick ende mit feijten als men van zijne Mats. pen-ningen gewoenlijk is te doene , Stine brieven van Ontfange daervan te geeven , Die deselve penningen geeven ende betaelensullen , Dwelke zijne Mat. van waerden wil weesen ende lieeft die

voor sulcx geauctoriseert , ende generalicken te doene wes eengoet getrouw Raidt ende Rentmeester voorsz. schuldich is endebehoort te doene , Totten wedden soe van alle den Ontfange van

Page 34: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

30 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

sconincx Demeijnen ende Bildt , als andere incomen van neegen

hondert ponden van veertich grooten Vls. 't pont t jiaers, Ende voortstotten anderen Rechten , Eeren , vrijheijden , nutschappen, prouf-fijten ende vervallen als daer toe staen ende behoeren op dattereenige zijn , Ende dit alsoe lange alst zgne Mat. gelieven sal.

Waer op ende van hem coel ende getrouwelicken to draegen endequijcten In 't bedienen van tvoorsz. Offitie deesen Rentmr. denbehoorlicken Eedt gedaen, cautie ende Borchtochte vernijeut heeftIn handen van de luijden van de Rekeninge In den Haege. Allbreeder blijckende bij de brieven van commissie bij Co. Mt. desenRentmr. daer van gepasseert , Gegeven binnen de steede vanBruessele den xxnuen dach van Julio anno xve zess ende vijfftich,daer van copie authentiqz in deses Rentmr's eerste Rekeninge 100primo geinsereert is. Die meede geregistreert staet in 't Registervan airehande saecken beroerende Oost Vrieslandt , Beginnendein den Jaere xve xv foo. DLIJ ende LW. Rustende in de camerevan de Rekening voorsz. Ende dit van alle tgeene dat deesenRentmr. van de Demeijnen ende Rentmeesterschappe generaelvan Oostvrieslandt voorsz. ontfangen ende daertegens wederommevuijtgegeven heeft binnen eenen geheelen Jaere , Beginnendeprima Octobris anno XVe vier ende tzeventich en egndende den lesten

Septembris Xim vgff en tzeventich beide daegen Incluijz.Welcke Rekeninge gemaict is in ponden, schell. ende penn. van

xi, grooten Vls. 't pont.

Page 35: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN BOUDDWIJN VAN LOO. 31

Fol. W. 0 NTFANCK.

Eerst van den Staende Renten die mennoempt den Jaertaux, die Co c. Mat. jaerlixheeft in de naevolgende Steeden Endeverschijnen de voorsz. Renten tot twee ter-mijnen t jiaers, als Martinij ende Jacobi endedit van Martini anno xve vier en tzeventichende Jacobi daer an volgende xvc vijff endetzeventich.

Staende ren- Van de Stadt van Staveren , die Coc. Mat. jaerlicx

form voor-gaende Reke-

ten ende con-

guldens tot XXVI1J strs. 't stuck , maict in ponden vanschuldich is ten voorsz. termijnen hondert gouden

ninghe. xi, grooten cm, pd.Van de Steede van Hindeloepen, die Coc. Mat. jaer-

licx schuldich is ten voorsz. termijnen tzeventich goudengls. fct. XCV1IJ pd.Van de Stadt van Worckuln die Coc. Mat. jaerlicx

schuldich is ten voorsz. termijnen curie hondert goudengis. fct. nuexx pd.

Van de Stadt van der Mist, die ten voorn. termij-nen jaerlix schuldich is hondert gouden gls. fct. cm, pd.

Van de Stadt Sneeck die ten voorn. termijnen jaer-licx schuldich is twee hondert vgftich gouden gis. fct. um pd.

Van de Stadt Booiswert die ten voorn. termijn jaerl.schuldich is drie hondert gouden gis. fct. nuexx pd.

Van de Stadt Harlingen die ten voorn. termijnenjaerl. schuldich is tzeeventich gouden gls. fct. XCVIIJ pd.

Van de Stadt Franicker die ten voorn. termijn jaerl.schuldich is hondert gouden gls. fct. cm, pd.

Fol. mve

Van der Steede van Leeuwarden die jaerlicx tenvoorn. termijnen schuldich is twee hondert gouden gul-dens ende vgftich fct. mei, pd.

H.nae fol.XXXIIJ vsowordweder invuijtgev en ge-noemen MD'pd. XIX sc.VJ p. van

ll.nae fo.xxxnuword weederin uuijtgevengeno em en X1LIpd. XV11J s. van

Page 36: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

32 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

Van de Stadt Dockum die jaerlix ten voorsz. ter-mijnen schuldich is hondert gouden guldens fct. cm. pd.

H.naefo.xxxnu Van de Stadt van Slooten, die jaerlix ten voorsz.word weederin uuijtgeven termijnen schuldich is tachtentich gouden guldens fct. CXIJ pd.genoemen xpd. Du sc. van

Pa Sa Um Mc VW pd.

Fol. nu. Ander ontfanck van de Staende Rentendie men noempt den Jaertaux die Co e. Mat.Jaerlicx heeft in de Grietenije van Leeu-wardradeel ende voorts in alle andre Grie-tenijen welcke Renten zij onder malcandrenvinden ende opte Dorpen in elcke Grietenijeommeslaen ende smaldelen, Ende verschijnende voorsz. Renten tot twee termijnen tjiaersals Martini ende Jacobi, Ende dit van Mar-tini xve vier ende tzeventich ende Jacobidair an volgende xve vijff ende tzeventich.

Conform voorgaende Rekening.Van de Grietenije van Leeuwarderadeel daer Allert

van Sijrcxma Grietman of is, daer onder dat gelegenzijn zesthien dorpen, als Wirdum, Swichum, Goltum,Hempens, Huijsum, Teerns, Nijlant, Bilgaert, Cammin-gabuer, Leckum, Medum, Jelsum, Cornijum, Britzum,Steens , Finkum ende Hijum , Van welcke zestiendorpen voorsz., de derthien Coo. Mat. schuldich zijnjaerlix ten voorsz. termijnen zeevn hondert ende twee

gouden guldens. Ende worden die andere drie dor-pen als Nijlandt, Bilgaert ende Cammigabuer in 't nae-volgende arl. alleen genoemen , alsoo zij onder denJurisdictie der Stadt Leeuwarden gelegen sijn , Dushier de voorsz. vue IJ gouden guldens makende in 1XeLXXX1J

munte deser Rekeninge pd. XVJ sc.

Van de drie dorpen van Nglandt , Bilgaert ende

Cammingabuer, die gelegen zijn in de voorsz. griete-nije ende jaerlix in den Jaertaux schuldich zijn tentermijnen voorsz. de soma van acht en tnegentich gouden

guldens, welcke dorpen staen onder de Jurisdictie der

1111ae fol. xxxivword weder inuuijtgevenge-noemencxcilIJpd. MUT sc.Ix penn. van

Page 37: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN BOUDEWIJN VAN LOU. 33

Hiernae fol.XXX11IJ wordweder invuijtgeevengenoemen

XCVIJ pd. XlIJsc. J penn. van

Hiernae fo.XXXI11J v°.wor-den weder invuijtgeven ge-

der Stadt Leeuwarden, die deselve summen jaerlixinnen ende den Rentmeester weder betaelen achter-volgende zekere privilegien hen luijden bij der Keije.Mat. daer aff verleent ende zedert date van deselvesulcx altijts betaelt hebben, daeromme hier over dieportie van de voorsz. drie dorpen XCVI1J floreenen CXXXV11.1 pd.

fct. de somme van 111i sc.

Van der grietenije van Tietzercksteradeel daer Jo-han Rattaller grietman aff is daer onder dat gelegenzijn darthien dorpen als Wijns, Oenzerck, Oldzerck ,Gietzerck, Rijperzerck, Suwoldt, Hardegarijp, Bergum,Eestrum, Suwameer , Oostermeer , Tietzerck endeGarijp die jaerlicx Co. Mat. ten voorsz. termijnenschuldich zijn drie hondert gouden guldens Belooptde summe van imexx pd.

Van de grietenije van Ildaerderadeel, daer Wijbrantvan Goutum aff is, daer onder gelegen zijn achtdorpen als Roorderahuijsum, Freens, IJdaerdt, War-regae, Wertena, Wersteens, Aegum ende Grouwergae,die ten voorsz. termijnen jaerlix schuldich Ain twee

hondert gouden guldens fct. IJCLXXX pd.

Van de grietenije van Rauwerderahem daer HetteLijeuwez. van Albada Grietman aff is, daer onder datgelegen zijn zes dorpen als Zoel, Rauwert, Dreesum,Zijbrandebuijren , Irrensem ende Poppingawier , dieten voorn. termijnen jaerlicx schuldich zijn twee hon-

dert tachtich gouden guldens fe. menu pd.Van de Grietenije van Ferwerderadeel daer Pel-

grum ten Indijck Grietman aff is, daeronder gelegenzijn elliff dorpen, als Ferwert, Blije, Benthum, Ge-num , Resum, Lichtaert, Jeslum, Wanswert, Marrum,Nijherck ende Hallum , die ten voorn. termijnenjaerlicx schuldich zijn zes hondert vgff en tzeventich

gouden guldens fct. onus pd.

Van de Grietenije van Dongerdeel westerzgder der

Paesens daer Pauwels Brecker Grietman aff is, daeronder gelegen zijn vijfthien dorpen als Tennewert ,

Hiernae fol.XXX111J VS°word weder inuijtgeeven ge-nomen JV pd.'SU penn. van

Fol. 111J vo•

Hiernae fol.XXX11IJ vo. wor-den weeder in

uuijtgevengenomen xixpd. XIJ sc.Hiernae fol.XXXI1IJ v°.wor-den weder invuijtgeven ge-noemen xenJpd. 'VD sc. 1/.1penn.

Hiernae fol.XXXIIIJ vo.worden wederin vuitgeven

genoemencxxvpd.xxu sc.

IV

3

Page 38: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

34 EXTRACT TWIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

Hiernae fol.xxxv wordenweder in vutt-geven genoe-men Lv.T pd.xI1J SC.

noemen LXXJXpd. XVJ sc.

Ness, Brantegum, Hantumhuijsum, Hersum, Hijanum,Hess, Weerum, Fongum, Medum, Nijehuijss, Holwert,Bornwert , Waxens , - die ten voorn. termijnen jaerl.schuldich zijn zes hondert vgftich golden guldens fct. um pd.

Van de Grietenije van Dongerdeel oosterzgde derPaesens daer Doedo van Sijricxma Grietman aff is ,daer onder gelegen zijn derthien dorpen als Wetzens,Oosthem , Ee , Paesens, Lijoessens, Jouwsweer, Aen-gum, Nijeweer, Nijekerck, Aelsum, Engwierum, Morraende Metzelawier , die ten voorn. termijnen jaerlix x oLvm pd.

schuldich zijn VIJeLVJ gouden guldens fct . V1IJ SC.

Folo V.Hiernae fol.xxxv wordenwederin vuijt-geven genoe-men LY11J pd.XIJ SC.

Van de Grietenije van Dantumadeel daer Roelant vanAchlen Grietman aff is daer onder gelegen zijn der-thien dorpen als Dreesum, Wolterswolt, Mormerwoldt,Dantumawolt , Bedaert , Ackerwolt , Reijnsmageest ,Feenwolt, Rootserck, Janum, Westereijndt, Sybrande-huijs ende Oldezerck, die Co o. Mat. op termijnen alsboeven jaerlix schuldich zijn drie hondert dartich gol-den guldens fct. inJoLxu pd.

Van de Grietenije van Achtkerspel daer Lijeuwevan Jelgersma Grietman aff is , waeronder gelegenzijn zeeven dorpen als Zuijrhuijsum , Augustinigae ,Opeijnde, Drogeham, Bothum, Optwijsel ende Buijten-post, die ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijndrie hondert dartich golden guldens fct. I11JeLX1J pd.

Van de Grietenije van Collumerlandt daer Sijrckvan Donije de Jonge Grietman aff is waeronder ge-legen zijn vijff dorpen als Burum, Collum, Oldewolde,Westergeest ende Swaege, die jaerlix ten voorn. ter-mijnen schuldich sijn zes hondert vgftich gouden gul-dens fct. Ixox pd.

Van de Grietenije van Obsterlandt daer FockeTeijes Grietman aff is daer onder gelegen zijn twa-leff dorpen als Beets , Bexsterzwaech , Olterp , Ure-terp , Zegerswold, Backeveen, Wijngeterp, Hemrich,Robunthuijsen, Wispel, Cortezwaech ende Langezwaechdie jaerl. ten voorn. termijnen schuldich zijn ca, gou-den gls. fct. de summe van

Hex pd.

Hiernae fol.xxxv wordenweder in

uuijtgevengenoemen

XV11J pd. J sc.

Hiernae fol.xxxv wordenweder in

uuijtgeevengenoemen

XX1IJ pd. VJsc. 113 Penn.

Page 39: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 35

Fol. V vo.Hiernae fo.xxxv V°. wor-den weeder in

uuijtgevengenoemen

CLX11J pd. V11J

Sc. "VJ penn.

Hiernae fo.XXXV v°. wor-den weeder invuijtgeeven

genoemenCX1J pd. Ira sc.

Hiernae fo.XXX VJ wordenweder m vut t-geeven genoe-men LXJ pd.XV1IJ SC. Iii p.

Hiernae fol.xxxv vso.wor-den weederin vuijtgeven

genoemenCLXXV1J pd. vSC. VJ penn.

Van de Grietenije van Stsallingerlandt daer EempckeGeuckes Grietman aff is daer onder gelegen zijnzeeven dorpen als Oldegae, Nijegae, Opende, Noorder-dracht, Suijderdracht, Cortehem, Gonijehuysum alsBornbergum, die jaerlix ten voorn. termijnen schul-dich zijn tachtich gouden guldens fct.

Van der Grietenije van Wonseradeel daer Reijnervan Fritema Grietman aff is daer onder gelegen zijn zee-ven ende twintich dorpen als Witmarssum, Burchwert,Hettum, Abtarum, Schettens, Kimswert, Pingum, Mac-kum , Woldens 1 Cornwert , Peangum , Pandregae ,Heslum, Allingwier, Exmorra,IJdsgahuijsum,Schraerdt,Abbinghwier , Dedgum , Longerhouw , Zurich , Fer-wolde , Tzerckwert , Gronterp , Gaest ende Bollum ,die ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn twa-lent' hondert gouden guldens fct. xvriaxxx pd.

Van de Grietenije van Franickerdeel, daer DoctorPeter van Boeijmer Grietman aff is , daer ondergelegen zijn twaleff dorpen als Franicker vuijtbuijren,Hitsum, Harbaijum, Schalsum, Midlum, Tzum, Ach-lum, Doengum, Buijr, Roedt, Peijns ende Sweijns, dieCoe. Mat. jaerlix ten voorsz. termijnen schuldich zijn vierhondcrt tzeeventich gouden guldens fct. VOLV111 pd.

Van de Grietenije van Barradeel, daer Georgenvan Espelbach Grietman aff is, daer onder gelegenzijn acht dorpen als Minnertsgae , Firdgum , Thie-maerum, Sexburum, Oosterburum, Pietersbierum, Wij-naldum ende Harlinger uuijtbuijren, die ten voorn.termijnen jaerlix schuldich zijn de summe van vierhondert zes ende dertich gouden guldens , Beloopendeter summe van

vi°x pd.vm sc.Van de Grietenije van lifenaldutnadeel daer Hette

van Aebinga Grietman aff is, daer onder gelegen zijntwaleff dorpen, als Betegum, Wier, Berlikum, Slappe-terp, Schengum, Dronrijp,Menaldum, Englum,Marssum,Blessum, Deijnum ende Boxum, die jaerlix ten voorsz.termijnen schuldich zijn vyf hondert tzeventich gouden

guldens beloopt ter summe van zeeven hondert achten 't negentich car. guldens fct. virxcvn J pd.

CX1J pd.

Page 40: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Fol. VJ.

Hiernae fol.xxxvi wordenweeder invuijtgeven ge-noemen maxpd. IJ sc. lxpenn.

Hiernae fol.xxxvi wordenweeder invuijtgeven ge-noemen LIJ

pd. IJ sc.

Hiernae fol.XXXVJ v°. wor-den weederin uuijtgevengenoemen cvpd. X11IJ SC. VI

penn.Fol. VI.

36 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

Van de Grietenije van Barderadeel daer Juv vanBottinga Grietman aff is , daer onder gelegen zijnvijfthien dorpen als Weijdum, Mantgum, Oosterwie-rum, Dreesum, Britswert, Wiert, Oosterlietens, Wien-sum , Baert, Huijns, Lijons, Hijlaert, Jorwert, Beersende Jellum, die jaerlix op termijnen voorsz. schul-dich zijn zes hoadert vyff en twintich gouden guldens O. V1IJ CLXXV pd.

Van de Grietenije van Hennaerd'radeel daer OeneWijtsma Grietman aff is , daer onder gelegen zijntwaleff dorpen , als Hijdaerdt , IJd ens , Wommels ,Lutkewierum, Cubaert , Baijum ende Spannum , dieten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn IIIJCLXXgoud. gls. fct. vJeLviu pd.

Van de Grietenije van Wgmbritzeradeel daer PeterBuijgers Grietman aff is, daer onder gelegen zijn achten twintich dorpen als Been , Goengum , Offingwier,Loingum, GQutum, Nigant, Tiallahuijsum, Oppenhuij-sen, Vuijtwallingergae, Teems, Oosthem, IJsbrechtum,Folgara, Wolsum, Oldegae, Abbegae, Santwert, West-hem, IJdssegae, Nijehuijsen, Inclijck,Wolseijnde, Heech

ende Gaesmeer, , die ten voorn. termijnen jaerlixschuldich zijn Chien hondert gouden guldens fct. xiiir pd.

Van de Grietenije van Dongewerstal , daer JoostVastarts Grietman aff is , daer onder gelegen zijnderthien dorpen als Goijngrijp , Swaech , Langhweer,Indijck, Roehelle, In de Nijemeer, St. Niclaesga, Haw,Oosterhaule, Ooster Nijegae, Donijegeest ende Tzerck-geest, die ten voorn. termijnen jaerlix schuldich zijn vJcLxxxluvier hondert acht en tachtich gouden guldens let. pd. 111J sc.

Van de Grietenije van Lempstervgffgae , daer IJd-zart Stientiema Grietman aff is , daer onder gelegenzijn vijff dorpen als Echtna, Oosterzee, Lemmer, Ees-tergae ende Follegae, die jaerlix ten voorn. termijnen mIcxxxvJ pd.

schuldich zijn drie hondert twaleff gouden guldens fct. XVJ SC.

Van de Grietenije van Geesterlandt , daer SachariasSijuertz Grietman aff is , daer onder gelegen zijnzeeven dorpen als Wijckel, Sijndel, Oldemerdum, Ru-gahuijsum, Nijemardum, Harich ende Mirls, die,jaer-

Page 41: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 37

lix ten voorn. termijnen schuldich zijn drie hondert veLvJ pd.acht en negentich gouden guldens ende XII1J strs. fct. x sc. vi peen.

Van de Grietenije van llemelurnre olphaerde daerMartin Baiart , Heere van Gantauw, Grietman aff is,daer onder geleegen zijn neegen dorpen als Schaerle,Hemelum, Warrens, Molckweerum, Coudum, Oldegae,Nijegae, Elahuijsen ende Backhuijsen die jaerlix tenvoorn. termijnen schuldich zijn vier hondert twee gou- veLxiu pd.den guldens ende XlIJ strs. fct . ix st. VJ p.

Fol. VJ v°. Van de Grietenije van Aengwirde daer GerbrantMijntges Grietman aff is , daer onder geleegen zijnvier dorpen als Barrabant ofte Opperbant, Lijowert ,Tjallbert ende Gersloot , die jaerlix op ten voorn.termijnen Coe. Mat. schuldich zijn vyftich gouden

guldens let. Lxx pd.Van de Grietenije van Schoterlandt daer Sijbrant

Hottinga Grietman aff is , daer onder gelegen zijnveerthien dorpen als Horensterzwaech , Jobbegae ,Schuijrregae, Oldehorn, Nijehorn, Catlijck, Brongergae,Oldeschoeten, Nijeschoeten, Rottum, Dolsterhuijsum ,Oldegae, Nijegae , Gaest ende Haule, die jaerlix tenvoorn. termijnen schuldich zijn twee hondert gouden

guldens fct. IrLxxx pd.Van de Grietenije van Vugttingerdeel daer Off ke

Grijph Grietman aff is, daer onder gelegen zijn zesdorpen als Oldeboorn, Ackrum, Nes, Terherne, Cappleende Ackmarijp , die jaerlix ten voorn. termijnenschuldich zijn twee hondert gouden gls. let. ucLxxx pd.

1 ' 01. V1J. Van de Grietenije van Hasschervgffgae, daer HeuijteDouwez. Unije Grietman aff is , daer onder zijn ge-legen zes dorpen als Westermeer, Sneckswaege, Has-scherdijck , Nijehassche, Oldehassche ende Hasscher-home, die jaerlicx ten voorn. termijnen schuldich zijn CXCV1IJ pd.hondert twee ende veertich gouden guldens let. XVJ sc.

Van de Grietenije van Stellinckwerff westeynde daerAernt van Genen Grietman aff is, daer onder gelegenzijn twinti ch dorpen , als Wolvegae , Scherpenzeel ,Sonnegae , Nijetrijne, Oldetrijne, Spangum, Monnicke-buijren, Nijelemmer, Oldelemmer, Nijeholtpade, Olde-

Page 42: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

38 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

Fol. ITU .

deese partijewordt hiergenoemen alsin voirgaendeRekening met

Den Rentm

holtpade, Nijeholtwolde, Oldeholtwolde, Beul, Opter-ijdsert, Noortwolde, Finckegae, Steggerden, PepergaeBlesdijck, die jaerlix ten voorn. termijnen schuldichzijn drie hondert tzestich gouden gls. fct. vevl pd. XVJ SC.

Van de Grietenije van Stellinckwerff oostegnde daerRommert Frijesema Grietman aff is , daer onder zijngelegen thien dorpen, als Oldebercoop, Nijebercoop,Mackinge, Dombroeck, Oosterhaule, Langedijck, Oos-terwolde, Fochtinge, Appelsche ende Elsloe, die jaer-lix als boeven schuldich zijn hondert dertich goudenguldens fct. culla pd. 11IJ SC.

Van 't Nillandt van Collum genaempt tCrugslandt ,daer Renick van Dekema Grietman aff is , daer deCoo. Mat. ten jaertaux heeft drie sts. op ekken goudengulden , die de landen tjiaers te huijre gelden endeverandert tselve jaerlix naer advenant de landen inhuijre hoegen ende daelen, waervan de verhuijringetijde deeser Rekeninge beloopt de summe van

daer van deesen Rentmeester tijdedeeser Rekeninge ontfangen heeft degewoentlijken Jaertaux van drie stuversop te golden gulden Rente , Ende be-loopt alst blijckt bij de certificatievan den Grietman die men hier over- 1,1eX XIJ pd.levert , ter summe van XI1J SC.

eester sal voirtan behoirlickcertificaten overtebrengen.

Ir Sa XV1J m 1Xc ma pd. v Sc.P. Somme vanden gheheelen Jaertaucx deser

Rekening xxm we Lx pd. x sc.

Page 43: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 39

Fol. XXXI1J v0.

Vuijtgeeven.

Ander vuijtgeven van penningen ge-rekent ontfangen , ende niet ontfangenen zijn , ter cause van den Jaertauxhiervooren, Vermits veele Heerschappendaerinne vrijheijt pretenderen , zoewelvoor heur als voor heure pachters, Endeis ordinaris.

Conform voir-gaende Reke-ning.

Bij brievenvan kennisse.

Deesen Rentmeester die hiervooren 1010. iuo vollontfanck gemaeckt heeft van den Jaertaux der Steedevan der Lllst, neempt daer off hier weeder in vuijt-geven voor twee termijnen als Martinij xv c vier endetzeventich ende Jacobj xvc vijff ende tzeventich desumme van achtien ponden negenthien schell. zes penn.van XL grooten vls. 't pont , Voor de gueden vaneenige vrije Heerschappen gelegen binnen der voorsz.Stede, Te weeten Heer Godtschalck Jongema Erven,Douwe Jousma ende Taeke Glins, Blijckende brievenvan kennisse die men hier overlevert, Daeromme XV1IJ pd. xixhier de voorsz. somme van sc. VJ penn.

De voorn. Rentmeester die hiervooren fol°. lir vanden Jaertaux der Stede Bolzwert vol ontfanck gemaicktheeft, neempt hier weder in uuijtgeven voor tweetermijnen als vooren de summe van derthien ponden

achtien schell. van XL gron. vls. 't pont. Ende ditvoor de gueden die eenige vrije Heerschippen binnender voorsz. Stadt leggende hebben , Te weeten HeerGodschalck Jongema Erven, Seerp Oedzinga ende HeerTzialingh van Bottnia Erven, Blijckende bij de brie-ven van kennisse, die men hier overlevert, Daerommehier de voorsz. summe van X11J pdaviu sc.

De voorn. Rentmeester die hiervoeren fol. nj° versovan den Jaertaux der Stede Sloeten voll ontfanckgemaeckt heeft neempt hier weeder in vuijtgeevenvoor twee termijnen als voeren , de summe vanthien ponden vier schell. van XL groon. vls. 't pont ,Ende dit voor de goeden van eenige die pretenderenvrij to weesen, Te weeten Peter Harinxma ende Tho-nis Galema, Blijckende bij de brieven van kennisse,

Fol. XXXII1J v.

Bij twe brie-ven van ken-nisse onderdes Stadts opgedructe see-gel hier over-gelevert.

Fol. XXX1IIJ re..

Bij een briefvan kennissevan Martinij74

brieven

Page 44: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

40 EXTRACT UIT DE XIXd6 DOMEIN-REKENING

van d'ander die men hier oeverlevert, daeromme bier de voorsz.v pd. U sc. summe van x pd. MJ Sc.

De voorn. Rentmeester die hiervoeren fo o. 11110 vanden Jaertaux van Leeuwarderadeel voll ontfanck ge-

Dr. brieven maickt heeft, daer off men hier weder neempt in vuijt-van kennisse. geven voor twee termijnen als vooren de summa van

hondert vier ende tnegentich ponden achtien schell. negen

penn. van xi. grooten vis. 't pont, als Doctor KempoMartena, Wijbe Gerrijtsz,Wijttie Cammiga Erven, HeerHessel Martena, Vrouw Lutz Erven, Hette van Hem-mema , mr. Sijts Tjaerda, Juff. Rins Bourmania, EdoMartena , Reijnsck Campstra , Adss Aebinga , FransMinnema, Jan Roorda, Schelte Andle, Heer TzialingsErven, Douwe Jousma, doctor Upke Bourmania endeJar. Deckama, Blijckende bij brieven van kennisse diemen hier overlevert, daeromme hier de voorsz. summa CXCI11J pd.van XVIIJ SC. ix p.

Deselve Rentmeester die hiervooren fo. 3 van denJaertaux van de drie dorpen als Nglant , Bulgaert

ende Cammigabuigr leggende in de grietenije vanDr. brieven Leeuwarderadeel ende staende onder de Jurisdictievan kennisse. der Stede Leeuwarden voll ontfanck gemaickt heeft,

daer off men hier weeder neempt in vuijtgeeven voortwee termijnen als boeven de somma van zeeven ende

tnegentich ponden derthien schell. een penn. vls. van XLgr. Ende dat voor de vrije Heerschappen goeden.Bij brieven van kennisse die men bier oeverlevert , XCVIJ pd.Daeromme hier de voorsz. summe van XIIJ sc. J p.

Fol. XXX1IIJ V°. De voorn. Rentmeester die bier vooren fo. 11IJ vanDr. brieven den Jaertaux der grietenije van Tietzercksteradeet

van kennisse. von ontfanck gemaickt heeft daer off men bier wederneempt voor twee termijnen als voeren de summevan vier ponden zes penningen munte voorsz. Ende ditvoor den gheenen die vrij pretenderen to weesen ,Te ompen Renick Camminga , Sicke Leeuckema ,Douwe Jousma , Tjaert Bourmania , Wijbe Gerrijtsz ,Hesse]. Boitsma , Sijttie Humalda ende mr. JarichDekema, Blijckende bij de brieven van kennisse, die menhier overlevert, daeromme hier de voorsz. Somme van 1I1J pd. v.i p.

Page 45: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 41

De voorsz. Rentmeester die hier vooren fo . inaoverso van den Jaertaux van 1Jdaerderadeel yoll ont-fanck gemaickt heeft neempt hier weder in uuijtgevenvoor twee termijnen als voeren de summa van

Dr. brieven negenthien ponden twaeleff schell. munte voorsz. Endevan kennisse. dat voor den geenen die vrij pretenderen te weesen

als Renick Cammiga, Sicke Leeuwkema, Douwe Jou-sma, Tiaert Bourmania, etc. Blijckende bij de brievenvan kennisse, die men hier overlevert, daeromme hierde voorsz. summe van xix pd. X1J sc.

Deselve Rentmeester die hier vooren fo. 111J versovan den Jaertaux der Grietenije van .Rauwerderahem

Fol. xxxiv v°. vol ontfanck gemaeckt heeft, daer off men hier we-der neempt in uuijtgeeven van twee termijnen als

Dr. brieven boeven de summe van drie en tnegentichponden zeevenvan kennisse. schell. zes penn. van XL gron. Te weesen Heer Julius

van Bottnia , Juv. Dekema , Gerolt Herema, RenickCampstra , Renick Cambuijr ende Wijbe Gerrijtz ,Blijckende bij de brieven van kennisse, die men hier XC11J pd. via

overlevert, daeromme hier de voorsz. sc. VJ penn.De voorn. Rentmeester die hiervooren fo. nuo verso

van den Jaertaux van Ferwerderadeel voll ontfanckDr. brieven gemaeckt heeft, neempt daer off hier weder in vuijt-van kennisse. geeven voor twee termijnen als voeren de summe

van hondert vyff ende twintich ponden derthien schell.

munte voorsz. Voor den geenen die vrij pretendeerente weesen , als mr. Sijts Tjaerda, Wattzie Camminga,Sijtthie Humalda, Reer Tzialinck Bottinga , LijeuweAebinga, Blijckende bij de brieven van kennisse diemen hier overlevert , daeromme hier de voorsz. cxxv pd. XI1J

summe van sc.

De voorsz. Rentmeester die hier vooren van denJaertaux van Dongerdeel westerzyde voll ontfanck ge-maickt heeft fo . Duo verso neempt daer off hier wederin uuijtgeeven voor twee termijnen als voeren de

Dr. brieven summa van negen ende tzeventich ponden zesthien schell.van kennisse. munte voorsz., Voor den geenen die vrij pretendee-

ren te weesen, als Sijttie Aelwe, Tzialingh Bottinga,Jeppe Stanije etc. , Blijckende bij de brieven van

Page 46: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

42 EXTRACT UIT DE XIXe DOMEIN-REKENING

kennisse die men hier overlevert, daeromme hier de

voorsz. summe van Lxxixpd.xvasc.Fol. xxxv. De voorn. Rentmeester die hier vooren fo nu° verso

van den Jaertaux van Dongerdeet oostzgde von ont-fanck gemaickt heeft daer off men hier weder invuijtgeeven neempt voor twee termijnen als vooren,

Fol. xxxv. de summe van zess en vgltich ponden derthien schell.munte voorsz. voor dengeenen die vrij pretenderen

Dr. brieven te weesen, als Sijttie Aelwe, heer Tzialingh van Bot-van kennisse. tinga, Jeppe Stanije etc., Blijckende bij de brieven

van kennisse die men hier overlevert, daeromme hierde voorsz. summe van Lva pd. X11J sc.

Deselve Rentmeester die hier vooren fo. v°. van den

Jaertaux van Dantummadeel voll ontfanck gemaicktheeft neempt hier weder in vuijtgeeven voor twee

Dr. brieven termijnen als voeren de summe van acht en vgltichvan kennisse. ponden twaleff schell. munte voorsz., voor den geenen

die vrij pretendeeren te weesen, als mr. Sijts Tjaerda,Gerck Tiessens , Sicke Leeuckema Erven , SijtthieAelwe, Poppe Mellema, Eedo Martena ende Heer Ju-lius Bottinga, Blijckende bij brieven van kennisse, diemen hier overlevert , daeromme hier de voorsz.

LVILJ pd. XIJ sc.summe vanDe voorsz. Rentmeester die hier vooren fo. 5 van

den Jaertaux van Achtkarspel voll ontfanck gemaicktheeft, neempt hier weder in vuijtgeeven voor twee

Dr. brieven termijnen als voeren de summa van achtien pondenvan kennisse. een schell. munte voorsz. Voor den geenen die vrij

pretendeeren te weesen , Te weesen Poppe Mellema,ende Julius van Bottinga, Blijckende bij de brievenvan kennisse die men hier overlevert, daeromme hierde voorsz. summe van MD pd. J sc.

De voorn. Rentmeester die hier vooren fo. 5 vanden Jaertaux der Grietenije van Collumeriandt vollontfanck gemaeckt heeft, neempt hier weder in uuijt-geeven voor twee termijnen als vooren de summe

Dr. brieven van drie en twintich ponden ses schell. drie Penn. muntevan kennisse. voorsz. Voor dengeenen die vrij pretenderen te

Page 47: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 43

B.

weesen, als Hessel Boijtziema ende Poppe Mellema,blijckende bij de brieven van kennisse, die men hier XX1IJ pd. VJ

overlevert, daeromme hier de voorsz. summe van sc. I1J penn.De voorn. Rentmeester die hier vooren f o• v°. verso

van den Jaertaux van Wonseradeel voll ontfanck ge-maeckt heeft, neempt hier weeder in uuijtgeeven voortwee termijnen als voeren de summe van hondert

drie ende tzestich ponden acht schell. zes penn. muntevoorsz., Voor dengeenen die vrij pretenderen te zijn ,als Fritz van Grombach, Bruckslager, Louw Donije,Haringh Douwez., Lijeuwe Beijema, Seerp Oedzinga,heer Godschalk Jongema, Eepe Aelwe, Sicke Leeuc-kema , Jarich Bottinga , mr. Jarich Dekema endemeer andere , Blijckende bij de brieven van ken-nisse die men hier overlevert, daeromme hier de CLXI1J pd.voorsz. summe van V11J SC.VJ pen.

De voorn. Rentmeester die hier vooren fo. 50 versovan den Jaertaux van Franickerdeel voll ontfanckgemaickt heeft, neempt hier weeder in vuijtgevenvoor twee termijnen als voeren de summa van hondert

twaleff ponden zes schell. munte voorsz., Voor dengeenen die vrij pretenderen te weesen, Te weetenLx pd. XVJ sc. voor de Grietenije ende LJ pd. x sc.voor de Uuijtbuijren, als Bruckslaeger, Vrouw Lutz,Sijbrant ende Schelte Roorda ende Gerolt Herema ,Blijckende bij brieven van kennisse die men hieroeverlevert, daeromme hier de voorsz. summe van CX1J pd. VJ sc.

De voorsz. Rentmeester die hier vooren fo. 5 versovan den Jaertaux van Menaldumadeel vol ontfanckgemaickt heeft, neempt hier weder in vuijtgevenvoer twee termijnen als voeren de summa van hon-

dert zeeven ende tzeventich ponden vgff schell. zes pen-

ningen munte voorsz. voor dengeenen die vrij pre-tenderen te weesen als Juv Dekema Erven, RenickCambuijr , Renick Campstra , Seerp Oedzinga , heerTjaert Bourmania , Doctor Kempo Martena , MeesterSijdts Tjaerda , Taecke Glins , Gerolt Herema, EedoMartena, Schelte Andle, Sicke Gratinga, Eepo Mar-tena , Wijbe Jan Rippertz etc., alst blijkt bij de

Fol. xxxv v°.

Dr. brievenvan kennisse.

Dr. brievenvan kennisse.

Fol. xxxv v°.

Dr. brievenvan kennisse.

Page 48: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

44 EXTRACT UIT DE XIXde DOMEIN-REKENING

brieven van kennisse die men hier overlevert, daer- CLXXVIJ pd.omme hier in vuijtgeeven die voorsz. summe van v sc. 1TJ penn.

Fol. XXXVJ. De voorsz. Rentmeester die hier vooren fo. 5 versoA. van den Jaertaux der Grietenije van Barradeel voll

ontfanck gemaeckt heeft, neempt daeraff hier wederin uuijtgeven voor twee termijnen als voeren de

Dr. brieven summa van een ende tzestich ponden achtien schell. Brievan kennisse. penn. munte voorsz., Voor den geenen die vrij pre-

tenderen te weesen, als Sicke Leeuckema , DouweRenstra , Renick Campstra , Schelte Andle , DouweHeslinga, Gerolt Herema, Heer Julius Bottinga, SeerpWijttha , Swobb Tziaerda , Bij brieven van kennissedie men hier overlevert, daeromme hier de voorsz. LXJ pd. XV1IJ

summe van sc. 11J penn.De voorn. Rentmeester die hier vooren fo o. vr. van

den Jaertaux van Barderadeel voll ontfanck gemaicktheeft, neempt hier weder in uuijtgeeven voor twee

Pr. brieven• termijnen als vooren de summe van hondert negenthienvan kennisse. ponden twee schell. neegen penn. munte voorsz. voor den

geenen die vrij pretenderen te weesen, als Ja y De-kema Erven , Renick Cambuijr , Renick Campstra ,

Fol. xxxvj. Seerp Oedzinga, heer Tjiaert Bourmania, doctor KempoMartena, mr. Sijdts Tjaerda, Taecke Glins, Gerolt He-

Dr. brieven rema, Eedo Martena, Schelte Andle, Sicke Gratinga,van kennisse. Epo Martena , Wijbe Jan Ripperts, heer Godtschalk

Erv., Bij brieven van kennisse die men hier overle- max pd. 1J

vert, de summe van sc. ix penn.Deselve Rentmeester die hier vooren fo. yr van den

Jaertaux van Hennaerderadeel von ontfanck gemaicktheeft , neempt daeroff hier weder in vuijtgeeven desumme van twee en vgftich ponden twee schell. muntevoorsz. Voor dengenen die vrij pretenderen te wesen,als Douwe Bourmania, Jarich Bottinga, heer Tzialingh,Sijbrant Roorda , Heer Godtschalck Jongema, GeroltHerema , Wijbo Janss. , Hero Hottinga , heer HesselMartena, Vrouw Lutz ende Eepo Aluwe Blijckende bij

Dr. brieven brieven van kennisse die men hier overlevert, daer-van kennisse• omme hier de voorsz. summe van LIJ pd. u Sc.

De voorn. Rentmeester die hier vooren fo. 6 vanden Jaertaux van de grietenije van Wgmbritzeradeel

Page 49: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN BOUDEWIJN VAN LOO. 45

von ontfanck gemaeckt heeft , neempt daeroff hierweeder in vuijtgeeven voor twee termijnen als voeren

Dr. brieven de summe van hondert vyff ponden veerthien schell. zesvan kennisse * penn. van XL gron. vls. tpont, Voor den geenen die

vrij pretenderen to weesen, Als Swob Hettinga, heerGodtschalck Jongema, heer Tzialingh , Vrouwe Both ,Jarich Hottinga , Douwe Bourmania, Sicke Leeucke-ma, Lauw Donsma, Peter Hommes, Douwe Haersma,Schelte Andle, Eedo Martena, Douwe Glins ende JuvDekema , Blijckende bij de brieven van kennisse diemen hier overlevert, daeromme hier de voorsz. summe a pd. X1I1J

van sc. vs penn.

LT. Somma xview pd. xis schell. i penn. o. b.

Page 50: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 51: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

yERGELNKENDE )STAAT

VAN HET

3L1D[ilat VAtil D241 JALliiiVA9U;

MET VERMELDING VAN DE

Korting op dezelve door de vrije Heerschappen ,

OPGEMAAKT VOLGENS DE

Elomein-Rekeningen

VAN

WA

ATTALLER EN OUDEWIJN VAN 0

Rentmeesters Generaal van Vriesland.

1511 A. 151A.

Page 52: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

.

.

• •

.

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen.

15R. 151-4. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

......Godtschalck

Jongema,Douwe Jou-sma en Taec-ke Glins......

heer Goed-scalck Jonge-ma , SerpOzinga endeheer Salinck.

....Hr.. Godt-schalk Jonge-ma Erv.,Dou-we Jo usma enTaeke Glins.

• .

heer Godt-schalck Jon-gema Erven,SeerpOedzin-ga ende heerTzialingh vanBottnia Er-ven.

.

.

.

.

.

. . . .

.

.

. .

. . .

• • •

• • •

• •

... . .

Peter Harinx-ma ende Tho-nis Galema.

• • • •

. 1

.

• • •

. . .

• •

. .

.

1316

3n

1616

48 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Steden ofGrietenijen.

Staveren .Hinloepen .Worcum .der Mist. .

Sneeck . . .Bolswaert. .

llarlinqhen .Franicker . .Leeuwerden. .Dockum . , ,Sloeten . .

Totaal

LeeuwarderadeeiNglandtBilgaert

endeCammingabuger

tToest Bui-jermania

Allert vanSgrcxma

It

Pieter Jansz.,doctor Kem-po,WijgeGer-ritz,Ruirt Ka-miga, hr Hes-sel MartenaErv., VrouweLuthie , heerZalinck, OnaSijttiam a,Het.to Hemm e-na, Alof Gro-straErven,Mr.Zijts , Epo

Mertena,Fritz v.Grom-b., hr. Goid-

scalk ,ThiaertBour-

Doctor Kem-po Martena,Wijbe Ger-rytsz., Wijttie

CammigaErv.,hrHesselMartena1VrouLutz Erv. ,Hette v.Hem-mema, mr.Sijts Tjaerda,Juffr. RinsBourmania,

Edo Martena,Reijnsck

Campstra,AdssAebinga,Frans Minne-ma , Jan

. I • • I •Transp.

Page 53: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

2!

14098

420122 11

350406 2

98140350140112

9

1

68

n

8 6

VAN DEN JAARTAUX. 49

1525-26. 1574-75.

Kortingen.

1525-26. I 1574-75. 1525-26. 1574-75.

Jaartaux. Zuiver.

7/

14098

420, 12117

9

13

18

77

7!

n

7 77

77

77

7!

7/ 71

tt

16

79

n

18

15

10

2

71

71

7!

15

350406

98140350140101

14098

420140

350420

98140350140112

14098

420140

850420

98140350140112

n 72408 2408 31 43 2376 113 2364 18 10

6

7/

6

19

18

4

1

1120 982

137

16

4

261 194

97

18

13

858 11

77

10 787

39

17

10

7

155

11 101 120 I

IV1120 261 292 11 10 858 827 8 66

4

Page 54: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

50 VERGELINE.NDE STAAT VAN HET BEDRAG

Grietent en.Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen.

1515. 15U. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

Luwe Hette-zoom.

HetteLyeuwez. v.

Albada.

WgbrantvanGoutum.

JohanRatt alter.

per Transpt,

lietzerekstera-deel

IJdarderadeel

Rauwerderahe,n

Trausp.

16

13

8

6 6

43 43

mania, EdoMertena, mr.Tubout Mer-tena, GeroltHeerema, JouDeeckema,

FransMenenaErv., DouweJousma, heerUpke Bour-mania, RuirtCamstra Erv.,SijuckCamin-ga Erv., SickeLeeukema,

Johan Roerdaen SchelteAndla.Alof HettemaErv. , Ruirt

Kamiga ,Fritz vanGromb., Pie-ter Jans, Una

Zijtsema,Siuck Kam-miga.

Renick Kam-minga, SickeLeeuckema,

Douwe Jou-sma, peerTjaert Bour-mania, mr.Zijtz, Wijbe

Gerrijtsz.,Sijttie Hu-malde endeRenick Kam-stra.Jou Bottinga,Jou Deecke-ma , Gerolt

.... .Roorda,

Schelte And-le, Neer Tzia-lings Erven,Douwe Jou-sma, dr. UpkeBourmania,

en Jar. Dec-kama.

Renick Cam-minga, SickeLeeuckema,

Douwe Jou-! sma, Tjiaert

Bourmania,Wijbe Ger-rijtsz., Hesse].Boitsma, Sijt-tie Humaldaen mr. Jar.Deeckama.Renick Cam-miga , SickeLeeuwkema ,Douwe Jou-sma , TiaertBourmania

enz.

Heer Juliusvan Bottnia,Jay Dekema,

.F egekenPelser

DierieleFre-dericxzoon.

16

13

8

Page 55: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

n

ff

292 11

6

10 858

410 104

11

7

2491219

10

n16

1120 n

4209f

280 n21

392

2278 n

93 7 61 93 7 6 298 12 10 2981 12110

___

393 11 8I 408 6 , 1815 8 8 1400 1 141 ,,

VAN DEN JAARTAUX. 51

Jaartaux. 1525-26. 1574-75.

Pnd. Sc. ,Pn. Pnd. Sc. Pn.

Kortingen. Zuiver.1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

Pnd. Sc. Pn. Pnd. Sc. Pn. Pnd.1 Sc.1Pn. Pnd.;Sc.;Pn.

261

9

30

6

12 6

429

8271 81 6

4151 14

2601 8

1120 1

420

280

392

2278

n

n

n

n n

Page 56: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

52 VERGELIJKENDE START VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen.

151-. 1514. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.Grietenijen.

per Transpt. 43

43

Ferwerderadeel

Dongerdeel . .westerzgde

. ....Herema, Re-nick Cam-buij er,RenickCamstra,Wij-be Jan Rip-perts, DouweJousma, mr.Zijts endeEde Martena.heer Julius ,Renick van

Kambuijer,Meester

Zijdts, OnneSijtsma, heer

Tsai inck,Lieuwe Abin-ga , Aedsert

Abinga,Sijdtze Hu-malda, Poppe

Mellema,Fritz van

Grombach,Hate Hem.-miga endeEpe Stania.heer God-schalk Jonge-ma, heer Ju-liusz., Gercke

Thiessens,Sippe Stanie,Vrou Lotzs,Jarich Deec-kema,ZijtthieAluwe, heerTjaert Bour-mania, heerTzalinck,doc-tor Pieter,Ja-richliottinga,Hessel Bott-nia,AlofGros-tra, mr. Zijts,Poppe Melle-

.... .Gerolt Here-ma, Renick

Campstra,Renick Cam-buijr endeWijbe Ger-rij tsz.

Mr. SijdtsTjaerd a ,

Wattzie Ca-minga , Sijt-thieHumalda,heer Tzia-linck Bottin-ga , LijeuweAebinga.

Sijtthie Aelu-ve, TzialinghBottinga,Jep-peStanije enz.

Pelgrumten Indgk.

PauwelsBrecker.

DouweBugerma-

nia.

ZytseAluwe.

11 11

15

Transp. 70 69 . .

16

Vrije Heerschappen.

Page 57: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

408

125

79

615

7

4 tt

w14

Jaart aux.

1574-75.1525-26.

2278 , 2278

if

99 t

945945 ww»

910910 .If , if

4067 4067X if w

6

13

8

6

8

393

137

85

617

11

n

19 16

6

19 807 19 10 819

if 824

1 9 830

„ 3449

8 3451

1 1525-26. 1574-75,

1815 8 8 1400 4

1525-26. 1574-75.

,, 91

I

11

Kortingen. Zuive r.

VAN DEN JAARTAUX. 53

Page 58: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Zgts Tjaer-da

Roelant vanAchlen

Lyeutve vanJelgersma

Sgrck vanDonge de

jonge

Focke Teges

EempckeGeuckes

Reiner vanFritema

ZgttieBoeles

BallinckFaesma

Sieurt Sap-pis

BauckeCugper

GoidsclackJongema

Poppe Melle-ma ende Hes-sel Botnij a.

Hessel Bouc-kema endePoppe Melle-ma.

Fritz vanGrombach ,

Brucksleger ,

Mr. SijdtsTjiaerda,

Gercke Ties-sens, SickeLeeuckema

Erv., SiitthieAelwe, PoppeMellema, EdoMartena enhr. Juls. Bot-tinga.Poppe Melle-ma ende Ju-lius van Bot-tinga.Hessel Boijt-tziema endePoppe Melle-ma.

Fritz vanGrombach ,

Bruckslager

64 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal dorpen. Grietmannen. Vrije He erschappen.Grietenijen.

15n. 1514. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

per Transpt.

Dongerdeeloisterogde

Dantumadeel

Achtkerspel

Kolmerlandt

Opsterlandt

Smallingerlandt

Wonseradeel

Transp.

69

Focx vanDockum

70

13

13

7 7

5 5

12 12

7 7

27 27

154 153

.....ma endeSippeHemstra.

Doedo van Sijtze Hum al-Sgrixma de , heer Za-

linck, IJeppeStanie, SippeHemstra, dr.Pieter. Hessel

Boeckema,heer Julius,GerckeThies-sens, PoppeMellema,doc-tor Kempo,Sippe Hem-stra, LuweAbinga endeHette Hem-mema.Meester Zijts,Gercke J es-sens, Sicke

Leeukem a,Zitie Anima,Poppe Melle-ma ende EpeMarten a.

13

13

Sijttie Aelwe,heer Tzia-lingh vanBot-tinga, JeppeSt anij e, enz.

Page 59: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

n

79

n

VAN DEN JAARTAUX. 55

Jaartaux. Kortingen. Zuiver.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

4067 n 2 4067 77

1058 8 2 1058

3449 8 8' 3451 14

981 10 1001 15

462 2 ” 462 2 n 375 16

8961

1680

462

910

210

112

2

8

/9

99

2

99

,,

n

,

n

210

112

1680

8961

462

910

2

n

n

n

79 77 /,/I

77

7777 ,, If n ,,

150 15 9 163 8 6

978 6 7 935 6 9

443 19'

881 3

210 ,,

112

1529 4

7983

, 443 19 ,,

886 13 13

, 210 s ,

112 , „

7 1516 11 10

9 8026 1 7

617 11 8 615 6 2

76 18 , 56 13 n

86

58 12

1877

181

11

28 17 n 23

10 403 8

Page 60: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

154

174 173 .

151i. 1525-26. 1574-75.

DoeckeHesselingen

Peter vanBoegmer

12

Fritz vanGrombach

Georgen v.Espelbach

8

153

12

8

Grietenijen.

per Transpt.

Franickerdeel

,Barradeel

Transp.

Louw Donije,HaringhDou-wez., Lijeuwe

Beijema,Seerp Oed-zinga, heerGodtschalck

Jongema,EpeAluwe, SickeLeeuckema,

JarichBottin-ga, mr. JarichDekema endemeer andere.

Bruckslae-ger , VrouwLutz, Sijbrantende SchelteRoorda endeGerolt Here-ma.

56 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen.

1525-26.

Lau Donije,Harinck Dougwezoon,Lieu-we Beijema,Serp Ozinga ,heer Goidt-schalk, EepeAlewe, SickeLeeukama ,

mr.Jarich,Ge-rolt Herema,hrJulius,TrijnJuijsszt, Sittiewijf Humalde,Sieurt Lieu-wez., DouweBourma& Sic-ke Grat'nija.

FrederickBrucksleger ,vrouwe . Luij-then, Zijbrant

Roerda,Schelte Roer-da,Gerolt He-rema, HeereJulius, AlofGrostra Er-ven, WithenKamminga,

heer TzalinckTrijn, JouDeeckema ,

Sicke Gratin-ga,TaeckeHe-rema, Scoe-nenb.ende mr.Jarich Deec-kema.Sicke Gratin- Sicke Leeuc-ga, Hessel kema, DouweMartena, Ae- Renstra, Re-lof Grostra, nick Camp-Sicke Leeuc- stra, Scheltekama, Douwe Andle, Douwe

1574-75.

Page 61: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

18616 3

13 11091 16 2

17983

15550

11546

9081 n

VAN DEN JAARTAUX. 57

Kortingen.Jaartaux. Zuiv e r.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

935 6 9

112

8961 8 w

658 n w

n

n

7

9,

9

n

978 6

107 5

63 16n

8026 1 7

545 14 n

548 9 13

9120 19 14

8961 8

658 9

610 8

1-10229 16

w 610 8

9 10229 16

10

3, 1249 15

Page 62: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

58 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Grietenijen.Getal dorpen. Grietenijen. Vrije Heerschappen.

1574-75.1511. 15Ta• 1525-26. 1574-75. 1525-26.

per Transpt. 174 173

Menaldumedeel 12 12 IJveFritztna

Hette vanAebinga

Transpt. 186 185

. • • .

Wins, RenickKamstra,

Schelte And-la, DockeHes-selingen, Sic-ke Gratinga,Gerolt Here-ma, HesselMertena, OneJubbes, SerpOedzinga en-de Swob Siar-da.HesselMerte-na , HettoHemmema,

Wyt ij e Cam-,Douwe

Gains, GeroltHerema , mr.Tjaert Jelger-sma, Sicke

Hottinga,Taeke Gains,Swob Sierda,Edo Martena,Alif Grostra ,heer TjiaertBourmania,

Epo Martena,mr. Tiebbo ,Wijbe Ger-rytszoon, Ja-richliottinga,Pieter Jansz.,Douwe Jou-sma, RenickKamminga ,

heerTzalinck,Sijtze Maub-de,FransMin-nema, Hotto

Hemmema,Renick Kam-stra endeD ou-we Joesma.

.....Heslinga, Ge-rolt Herema,hr.Julius Bot-tinga, Seerp

Wijtthama, -Swobb Tziaerda.

Jan DekemaErv., RenickCambuijr,Re-nick Camp-stra Seerp

Oedzinga,heer TjaertBourmania,

Doctor Kem-p() Martena,MeesterSijdts

Tjaerda ,Taecke Gains,Gerolt Here-m a, EedoMar-tena, SchelteAndla, SickeGratinga, Ee-po Martena,Wijbe JanRipperts

Page 63: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

10229

798

16

n

r n

12

9120

n 620

19

14

14

10

3

w 3 9740 19 14

VAN DEN JAARTAUX. 59

Jaartaux. Kortingen. Zuiver.

1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

I__

1338 1 15 1 13

10229 16 w

798 n v

1102 16 , 11027 16 1 „

1249 15 13

189 8 n

1109 16 2

177 5 6

1286 16 2 9689

9081

608

Page 64: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

12 12

213 212

151-i. 154-1.

186 185

15 15

1525-26.

. ...Jarich

Deeckema

JarichHottinga

1574-75.

.. . .Juv vanBottinga

)1

OeneWgtsma

60 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Grietmannen. Vrije Heerschappen.Getal Dorpen.Grietenijen.

1525-26.

• • ...

Jou Deecka-ma,heer Juli-us , Lollenwed., Renickvan Cambui-jer, Hette

Deeckema,Renick Cam-stra , Serp

Oedzinga,heer Tjaert,doctor liem-po, Jou Deec-kema, mees-ter Zijts,TakeGlins, GeroltHerema, Zij-brandt Roer-da, meesterTjaert Elger-sma, Hobbe

1 Hemmema,Ede Maerte-na , HansDouwesz.,mr.Tjaert, Sijttie

Humalde,heer HesselMertena, Sic-ke Grat'nija,Joesteremer,heer Goid-scalk, WittieKamminga,

Epo Aluweende IJvoFritsma.Douwe Bour-mania, JarichHottinga, Zij-brandt Roor-da,heer Tza-linck, heer

Godtscalck,Joest Ockin-ga , Gerolt

1574-75.

.....Juv DekemaErv., RenickCambuijr,Re-nick Camp-stra,Seerp

Oedzinga,heer TjiaertBourmania,

doctor Kem-po Martena ,meesterSijdts

Tjaerda ,Taecke Glins,Gerolt Here-ma,EedoMar-tena, SchelteAndle, SickeGratinga,EpoMartena,Wij-be Jan Rip-perts, heerGodtschalk

Erv.

Douwe Bour-mania, JarichBottinga,heer

Tzialingh,SijbrantRoor-da,heer Godt-scalk Jonge-ma, Gerolt

Herema ,

per Transpt.Barderadeel . .

Rennarderadeel

Transp.

Page 65: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VAN DEN JAARTAUX. 61

Jaartaux. Kortingen. Zuiver.

1525-26. 1574-75.

11027 16 11027 16 n876 8 , 875 ” ,

1338119

1525-26.

1286119

9689756 21

9740755

147

*

5

658

12562

658

12560

36

1494

52

1458

2

00

It

11

621

11067

14

18

9

14

605

11102

18

15

1574-75.1574-75. 1525-26.

311

1917

162

153

6

5

135

2

29

nf) 7,

16

Page 66: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

13

5

7

9

13

5

7

9

4

278279

62 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Grietenijen.Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen.

1 5 15;4. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

Dongweerstall

Lemstervgfgae

Geesterlandt

Hemelumer Ou-dewaert

Annewaer de

Lwwevuyter Mist

NolteHeerezoonBulof van

BunauBans

Metscher

Irdts Tiebes

JoostVastartsIJdzart

Stientiem aSacharias

SgeurtzMartinBaiart,

heer vanGantauwGarbrant

nt g es

. . ...Herema, Wij-be Hetto Hot-tinga, SchelteRoorda, heerHessel Mer-tena , vrouBucht endeEpo Aluwe.heer KempoHottinga, An-sche Jonge-ma, heer Tja-linck, Sicke

Hottinga,Heer Godt-scalck, VrouBoth, DouweBourmania,

Sicke Leeu-kema, Jou

Deeckema,Lau Donia,Swob Hottin-ga, Epo Hem-maz., PieterHemmeszoon,Schelte And-la , Douwe

Jousma ,Taecke Dou-wezoon endeheer HesselMerten a.

• • .

.....WijboJanssz.,Hero Hottin-ga, heer Hes-se]. Mertena ,VrouLutz en-de EpoAluwe.

Swob Hettin-ga,heer Godt-scalck Jonge-ma, h eer Tzia-ling, VrouweBoth, Jarich

Hottinga,Douwe Bour-mania, SickeLeeuckema,

Louw Don-sma, Peter

Homm es,Douwe Haer-sma , SchelteAndle, Eedo

Martena,Douwe Glinsende Juv De-kema.

per Transpt.

Wegmseradeel

213

28

212

28 .HarinckHarinxma

Peter Bug-gers

Transp.

Page 67: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

4 n

/9n

4 n

16 ,

12

8 19

VAN DEN JAARTAUX. 63

Jaartaux. K ortingen. Z uiv e r.

1525-26. 1574-75. 1525-26. I 1574-75. 1525-26. 1574-75.

5 ,12562 12560 16 1494 21 1458 11 11067 18 14 11102 15 5

79 6n 51400 1400 113 10 105 14 1286 10 1294 10

15

676

443

565

554

683

436

556

563

16

10

4

9

6

6

Y!

70 55 7! 70

16272 4 16270 15112

n n /5 75 n

7, 75 7, 75 75

n 9,Yf 73 75 9,

25 n 59 n 79 7!

n 55 7! n 71

2 1563 15

676 4 , 683 4 ,

443 16 „ 436 16 n

565 12 n 556 10 6

554 8 n 563 9 6

70

146641607 15 8

n

14

it 70

15707 „11

IP X

r

Page 68: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

64 VERGELIJKENDE STAAT VAN HET BEDRAG

Grietenijen.Getal Dorpen. Grietmannen. Vrije Heerschappen.

15n. 1514. 1525-26. 1574-75. 1525-26. 1574-75.

279

14

6

6

20

10

278

14

6

6

20

10

per Transpt.

Schoterlandt

Ugttingerdeel

Basschervgffgae

Stellinckwerff ,westegnde

Stellinckwerff,oostegnde

voorn.IJdtsTiebes

DierickFre-dericxzoon

DouweHog-tes

LgcleLblens

Gerardusfrost

SgbrantHottinga

Office Grgph

Hugte Dou-wez. TingeArent van

GenenEmmertFrgesema

...

NB. 't Crugs-landt, Grietm.Renick v. De-kema.

Grietenijen .Steden .. .

Totaal . . 335 334 . Totaal Generaal . .

Page 69: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

15

9,

12

n

n n

16 9

16 9

4

13 „

5 1 .9? I/

5 1 ,

14

9

t

7/

..

9

n

4

9

4

1525-26.

14664

280

280

198

506

193

9

16

16

8

n

161232376

18499

13'

17

I14

9

14

VAN DEN JAARTAUX. 65

Jaartaux. Kortingen. Zuiv e r.

20139

177312408

16270

280

280

198

506

193

222

20360

179522408

1574-75. 1574-75.

15707 n 11

280 9 9

280 7f 77

198 16 9

506 16 9

193 4 9

222 13 9

16388 9 112364 18 10

18753

1525-26.

16272

280

280

198

506

193

4 n

n n

9 9

16 »

16 n

4 n

n

n 7,

9 w

1525-26. 1574-75.

1607 15 2 1563 15 1

p 7, n /1

79

91

9: n 9 9 79

9

n

n 9 79

9 9

* 79

" *

7!

79

n n n n

" w

n 9 n /I

79

n

1607 15 2 1563 15 1

31 7 9 43 1 6

1639 2 2 1606 12 1 12 15

Page 70: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 71: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Anno 1513 of 1514 ?

KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16 e EEUW

IN GABBEMA ARCHIEF.

Bovenaan staat met eene andere en latere hand vandezelfde Eeuw :

Doze Renton plegen de Heerscippen ten comptoire

van den Rentmeester to betalen bij tijden

des Fursten van Sassen.

Door Renten schijnt hier verstaan te moeten worden de belasting

van den 21en penning die de Heerschappen , ter afweering vanhet Leenstelsel , in Julij 1504 aan den Hertog van Saxen haddenbeloofd , maar in 1514 weer door oorlogsdienst en krijgsvolks on-derhoud hadden afgekocht. Zie Charterb. II, 34 , 82 , 83 , 84.

De namen der Heerschappen (lie op dezen staat voorkomen,vindt men in dezelfde orde , en behoudens zeer enkele verschillen,ook bij Winsemius, Chron. van Friesland , fol. 514 en 515, en dit

stuk schijnt wel hetzelfde Register te zijn , 'twelk door Winse-mius , als zijne bron , aldaar wordt aangehaald.

Dit Register schijnt mede ten grondslage te hebben gelegd aanden last tot dagvaarding, den 26 April 1545 te Antwerpen bij denKeizer in zijnen Rade uitgevaardigd tegen alle de in dit Registergenoemde Heerschappen , in Welk stuk, behoudens kleine verschillen,alle dezelfde namen en in dezelfde volgorde worden aangetroffen.Vergelijk Winsemius t. a. p. en fol. 512b en ChB. II, 91a, b, 149b,

150 , 151 , 100, 152a, 153a, b, 163 , 4 en 5 , 152 , 130 , 174, 7 en

580 , 5 en 581 , 6 ; ook ChB. II , 119 , 5 , voorts III , 70 , 71, 83,84, 87 en 334, dd. 7 en 29 Julij, 11 en 19 Sept. 1545 en 8 April 1554.

Uit dit Register is dus optemaken hoeveel in 1504 de huurs-waarde der eigendommen van de Heerschappen van ieder afzon-derlijk en van alien te zamen bedroeg, die door dezen 21 en penning

Page 72: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

68 KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16° EEUW

in 1504 zich tegen het Leenstelsel vrijwaarden , namelijk TotaalFlor. 25243-22 of Gls. 35342 . . . . en bovendien de niet uitge-trokkene goederen van Iemme Her Juusma en Gerbrand Mockema.

Uit de vermelding van dezer beide laatsten goederen als nog

staande in Mijn G. II. handen , is optemaken dat dit Register in

1513 of 1514 is opgemaakt.

De met Na. gemerkte bijvoegingen zijn van dezelfde latere handals het bovenstaande en hierboven vermelde opschrift.

Page 73: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

IN GABBEMA ARCHIEF. 69

Na. Desen Renten plegen de Heerscippen ten comptoire vanden Rentmeesterte betalen bij tijden des Fursten van Sassen.xxxiii r. Renick Emijnghe.

Na. Dit is Renick te Cambuijer in zijn leven Raidt.xxini fl. 11J st . Peter Kamijngha.

Na- en is den furst nijet getrouw gebleven noch willich geweest totten eedt.xx fl. vu st. Frans Mijnnema erwen.1 fl. xxv st. 1 oert. Ids Emijnghe erwen.

Alijt Renicks off IJds Dochter van XL fl. r.Idem I1 fl. xix st. i oert van Clara auch IJdts Dochter Yelgersxi fl. 1 st. Tijaerdt Burmania.

Na. Dat is heer Tjaert Bourmania Raidt.XXIII x St. in oert. His Jelgersma mijt her Kinden.

Na. Dit is geweest de moeder van Meester Taerdt Elgersma, canonick inden Hage.

fl. Renick Kampstra. v fl. xvii st. Kempe Janss.Na. Was in zijn leven

toe Jelsum Raidt.xiifl. ix st.noert. Feijcke Campstra. liii fl. it st. 1 ort. Jow Jowsma.xvi fl. xxv st. Wilke Hollingha. in fl. vn st. Hessel Kempoz.

u oert.xi fl. xviii st. Ritscka Juckema. v fl. xx st. Jow Schelte en zijn z.viii fl. viii st. Sijdts Emijngha. vi fl. xil st. Bennert Abbinge.ix 1 x1 st. 1 oert. Ansck Unija. xix st. 1 ort. Wijts Leo, Weduwe

KinderenRitsckeLeoz.v fl. Renick Campstra Feij- n fl. xun st. in ort. Sijuck Kamijngha.

ckezoon to Wirdum.Na. 192 fl. 25 st. oert.fl. xvi st. Clara Witze dochter. 11 11. Wibe Gerrijtz toe

Lieuwarden.N. Heeft maer

floreen ofgecoft endeinden afftocht van denJaertax trect veelmeer off.

\T fl. Doctor Kempo Martena. XXVJ st. Ritscka Bolama.

VJ fl. Ede Martena. v11I st. Meester Hemmo.

YJ fl. Epo Martena. xii st. Peter Janzoon.Na. als up Wijbe

Page 74: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

70 KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16e EEUW

hier voren.vJ fl. Tiebbo Martena. v st. 1 ort. Foppa Doeckezoon.in fl. Sijtge Uetes noon. Ari st. Botto Waltieina.

fl. xxvi st. Wibrant Boudsma. vii fl. xun st. Goffo Douwezoon.Na' 59 fl. vin st. 3 oert.

ii fl. XJ st. Aemcko Jaerla.

Thalinck Intez.Taecko Heemstra.

fl. Taecko Kenama Wed.fl. Hotto Jaerle.

11 fl. xiiii st. Willem Heemstra.

xxvi st. Dodo Jaerle.

Na' 43 floreen min een oert.3 fl. xx1l st. Taka Mockama.

Jemma Heer Jwsma undGerbrandtMockama gue-den staen nosh in mijnG. H. handers.

ix fl. Jemma Heer Jwsma wijffvoer her selfs gued.

ix fl. vii st. Sapck Abinge Weduweerwen.

• fl. Jancka Unema.lIll fl. Wibren Roerda erwen.3 fl. 1IJ st. L oleko Heslinghe.

Na' 58 fl. 8 st. 31 oert.• fl. xxv st. Womck Sijtiama.

fl. xx st.x fl.

yin st. Andle Hoijtsma toBergum.

st. GossaRotzim inGarijp.v fl. xxiii st. Douwe Jousma

van xvit fl. r. SoeId. xx Ii st. Ili ort. er van Sascker Ha-

t ringha heeft hat.vi fl. XX1J st. Ede Jongema.

HottoIll

Hettesz.fl. Luwe

voer hem ende seijnHusfrau und Vibo.

1 XJ st. Hotto van zijn Hus-frou.

vl fi. Ix st. 1 oert. Tiepke Goslinghe istgebetert.

v fl. Gabba Sibetz.

111 fl. xxvi st. Peter Aelwa.

I1 fl. vin st. Epe Stanije.

1 fl. xxvi st. 1 oert. Rioerdt Scheltezoon.11 fl. vl st. lIJ oert. Renick Donija erwen.11 fl. xxi st. Jow Bottinghe.

1 fl. xxi st. Epe Donija ende Re-nick Dixtra zijn broer.Sij bet Sijurden.Tiede Donije.

Werp Jukama Erven. 1I fi. vii st.Frouck Zijbet Scheltema 1J fl.Weduwe erven.

Page 75: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

IN GABBEMA ARCHIEF. 71

fl. X1111J St. Gabba Riptis.fl. Botto Donija.

1 fl. v st. 1 ort. Jelck Wattama.fl. ii st. I ort. Teths Sijurt Walta

Weduwe.Idem voer Rints zijnwijff en Her kinderen.

xuu xiii st. 1 ort. Samt xxxivoer Tierck Burma-nia,Botto Branda,SijptUnema etc.

VII 1 nil St. Focka Ropta.vl fl. Poppe Mellema.vI fl. Popke Mockema.

fl. Hessel Sijoerd.66 fl. 6 st. 5 (?) oert.

11 fl. xxnu st. Eernst Mockema.

II 1 1 st. 1J ort. Claes Tijmenz. toe Doc- vi fl. Sijdts Eets Jeppe We-kum. duwe.

1 fl. v st. 1 ort. Ona Aesgama. ini fl. ini st. BennertHaij'ge erwen.xx st. Pibe Tiardeme. III fl. xvil st. 1 ort. Ulbet Tziessens Wed.VIII fl. Gerlif toe Heerwij. ii fl. x st. 11J ort. Popka Renerde erwen

ezaert.VII fl. v11 st. Bernsch Hessels Wede. st. It1J ort. Sijdz Buwijngha.nn fl. xxn st. Geerck Tziessens. fl. xxnn stall ort. Sijpt Hanija.

Na' 42 fl. 5 st. 2 1, oert.fl. xv st. Frans Jaring. ini xvii st. Botte Bartoltsz erven.ft. X1J st. Ritscka Luwezoon. fl. min St. Worp Donija.ft. Aleff Renerda Sibrant. 1 fl. xv st. Zalinch Liuwis erwen.

xx fl. 1111 st. Schelte Oppergeest. v fl. v st. 1 ort. One Wijsma.Na' Mr. Sidz Tsiarda vaer. Sicke

Uetes zoon in Liouwerderdeel giftfl.

1 fl. st. Id. voer Hoijte Jaring. viii st. Hendrick Peterz. toeDockum.

nil fl. x111 st. Taka Bonga. 1 fl. v1J st. Douwe Donija.nn fl. nu st. Zalinck Jaricxma Wede. XXVI1 st. Sijdz Wobbezoon.

Na' 71 fl. 4 st. 1 oert.n fl. xvii st. 1 ort. Botto Branda. xv fl. Wijtzie Jungema.vu fl. yin st. Sijrck Boitgema. x fl. 1111J st. Tijerck Walta.v fl. xxi st. Gaijtzie Broersma. vii fl. 1111 st. Epe Aijle.IlI fl. Sippe Meckema. nnfl.xxvi still ort.Douwe Burmania.

N. als Heer Goidtscalck.11 fl. XV11IJ st. Wockama Eijckema. lIll fl. xun st. Doijtzie Sybrantz

(?) xix. Bonge.

Page 76: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

72 KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16e EEUW

xv fl. Heer Goslick Jongema vu fl. in st. 1 ort. Sijwrdt Aijle.N.. Trecken in den Jaertax veel meer off.

XVJ ii. Hero Ockinge. v fi. mist. iii ort. Sijwrdt Lijuwez.76 fl. 221 st.

in fl. 1111 st. Seerp Oesinghe. xxxviii fl. lIJ st. Gerrolt Herema.iu. fl. Decken Tetazoon. x fl. Sicko Gratingha.1 fl. xv st. in ort. Hans Hanszoon. vi fl. XV1J st. Atta Hemmema ii

fl. VJ st. geft nu Ger-rolt Herema.

1 fl. xi st. Wijbe Sijbrantz. 11 fi. XXJ st. Sijbren Aggezoon.xvi st. Andries Sackezoon toe mill fi. X1J st. Do uwe Gerbrande.

Staueren.xxiiii st. Haring Douwazoon. infl.xxvistanort. Zibilla Epis.xxii fl. vii st. Hessel Mertna IXJ St. Peter to Lunenkerk.

N.. Trecken derfen veel meer off.Na. 86 fl. viii st. 31 oert.

x fl. ini st. Jow Roerden. ii fl. Docko Heslingha.vi fl. X1J st. Epe Liaukama. xi fl. xx st. Sij wck Emingen

ende hoer Dochter.mu #1. X1111J st. Hobbe Hermana. xiii fl. ii st. Katrijn Teta Her-

mana opte RijpWede und FrantzDochter ZommeTrijn van XC1J fl.

lin fl. vin st. Jouck Harde Wed. vu fl. Aleff Hettez. undzijn broders Kin-deren.

nu fl. Wiger Elckema. vi fl. 1 st. Douwe Renijcksz.

1 ft. XV11J st. Jan Rorden. vi fl. XX11I1J st. Lollo Herez. Oc-kingen.

xxini st. Anthonis Atta Hoijgema. v ft. xv st. iu ort. Sascker Heringenguedt xxxv ft r.al bezalen DouweJousma und Abba

Na. 117 ft. 17 st. 3 oert. Sascker.

v fl. xvi st. Sijbrant Rorde. in 1 Offka Hesselszoon

Na. Trect in den aftocht veel meer van Foppingha.den Jaertax.

1111 fl. Menna Hessels. in fl. in st. in ort. Doed Wigle Camp-stra.

Page 77: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

IN GABBEMA ARCHIEF. 73

fl. xv st. Taka Douwezoon und it fl. xvi st. Schelte Rorden.

zijn wijff.3 11. i st. 1 ort. Remert Renick Age- ii fl. viii st. Fedde Dottinge.

zoon weduwe.3 fl. II st. Renick Rorde ist gebes- 1 fl. x1IiIJ st. Hercke Feijckezoon.

sert mit 20 fl. sins wijffs.3 His Meijster Juus We- I fl. X111 st. Docko Hagezoon op

duwe. de Rijp.

3 ft. n st. Sijrck Kempis. i fl. I st. 1 ort. Alef Groetstra.

Na. 83 fl. 15 st. 1 oert.

1 fl. Renick Wibez. Wed. vi fi. XXIII st. Agge Epezoon.

XJ st. Heer Ucko Pastoer toe xxi st. Haije Doeckezoon.Elaerdt voer JongeKempe kindt.

xxviii fi. J ow Dekama. st. Id. Docke HaijezoonisinMijnnaldumedeelopgescreven.

• xxv st. 1 ort. Aesgha toe Mantgum v1 fl. XVII st. 1J ort. Abba Sasckerzoon.Wede.

yin fl. xx st. Douwe Peterszoon gift 1111 fi. 1x st. Renick Andla.3 fl. wenijger die PeterAlef in Wonseradeel be-taelt.

x fl. xxiiiI st. Hobbo Dockez. wed , . II1 fl. XX1IJ st. Katrijn RippertElexma.

ix fl. xxiiii st. Hette Dekama. v fl. xxvi stall ort. Sijds Bocke Agges-zoon Weduwe.

vi ft. xxi st. Sijts Epe Wede.Na. 102 fl. 16 st. 1 oert.

v fl. xviist. in ort. Jan Rijoerdsz. Roerde. vu Otto Peterzoon.nu 11. Sneburgers Id. drie jaer iii fl. xv st. IJ out. Douwe Harinxma.

lang van IIII fl. r. gekauft.xxiiii ft. Vrou Luttzie. nu fl. Homme Epezoon.V11J fi. Ansck Jongema. nu vu st. Epe Sitziezoon er-

wen Thet Wede.viii fl. xini st. H. Dochter. IIII fl. iii st. Sijrck Sirckzoon.x xix st. 1 ort. Salinck Bottinghe. 11 fl. xv st. i ort. Sijbrant Etzardzoon

und Tet zijn broer.nu fl. xxi st. Low Unia. 1 ft. xili st. Homme Douwezoon.

Na. 94 26 st. 3 ort.

Page 78: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

74 KOPIJ HANDSCHRIFT VAN DE 16e EEUW 1N GABBENIA ARCHIEF.

xviii st.

X1J st.

viii fl.

v fl.

Ulster Cloester. vinflain st.in ort. Otto IJgeszoon Ga-lema Wede.

Reijnert Peterzoon ende vi fl. Hartman Galema.Sijwrdt Jorisz. inder Inst.

Sijwrdt Wiebezoon Wed e. v fl. i st. 1 ort. Peer Epis undBaucke.

Imcke Obbez. Wede. v 1 xxii st. Epe Douwezoon.

Bouck Obbez. ir zoon. yin fl.1st. 1 ort. Janck Galema undSicke ir zoen.

in ft. in st. Frijdrick Rorden. 111] fl. Janke Douwema.ix fl. XV1J st. Wathie Harinxma. in fl. vi st. IJde Kempis Wede.

Na- 54 fl. 18 st. 21 oert.Id. 1J fl. Douwe ir zoen.11 fl. 11 st. 1J ort. Ona Vlkis.VI IL VlI1J st. Botto Hoijtes.n II. Douwe Hoijtesz. zijnbroer.

52. fl 131 oert. Na.

Belopende alle de voorsz. Renten ter Na.

somme toe van 1202 flor. 2 st. 11 oert.Facit in Ponden van XL gr. — xvicLxxxii pd. N*.

xviii St. ini peen. p. p. o.

Page 79: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 80: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

1 VER DE gORTINGEN IN DEN gAARTAX

door de Heerschappen in Friesland.

1. Memorie.2. Last tot dagvaarding gegeven te Antwerpen bij den Keijser in

sijnen rade den 26 April 1545 , tegen eene menigte Heerschap-pen , om den xxlen penning , die Julij 1504 was beloofd.

3. Gelijke last gegeven door en op tijd als voren tegen eenemenigte andere Heerschappen om den Jaartax.

4. Last tot dagvaarding gegeven te Leeuwarden bij den Keijserin zijner Maj. Raede in Vrieslant , den 14 Mei 1545 tegen sommigeHeerschappen , mede om den Jaartax.

Uit een handschrift van de 16 e eeuw.

Vergel. Winsemius Chron. v. Vries'. fol. 512b, 514 en 515 enen Charterb. v. Friesl. III , 70, 71, onder ten IVen en Ven dd. 7Julij 1545 en III , 83 dd. vôôr 29 Julij 1545 en III , 84 dd. 29Julij 1545. Alsmede zeker in 't Archief van Gabbema berustendRegister hetwelk aan den last tot dagvaarding van 26 April 1545schijnt ten grondslage te hebben gestrekt.

Page 81: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

IEMORIA.

Int her ons Heeren xv c en xrrii ofte Baer omtrent als die Furstvan Sassen in Vrieslant domineerde , heeft hij ijtlijcke Heerschap-pen , eijgen erffden ende andere borgers haer landen ende statenlaten vrij coopen metten een ende twintichsten penninck. Ende alsVrieslandt aen Thoff van Borgongien quam, is haer belooft dat-men haer bij die priuilegien souden laten blijuen. Daertebouenis den Heerschappen die altijten haer int Oirloghe aen die Bor-gonsche partije hielden , gegeven priuilegie , Dat alle haer landensolden vrij wezen vande Jaerlijxe tax Als Jacobi ende Martiny ex(?)Tzelue is haer geholden tot a° xLv Ende alsdoen heeft Mr. Carelvan Nitzen, Ridder ende Procureur generaal in denHoue van Vries-landt van wegen ende wt name Keij e Mat. alle den erffganamen vannauolgende Heerschappen voor den voorsz. Houe doen citeren tercause van voorsz. Jaertax, ende heeft alsoo interruptie tegen haergemaect , datter geen prescriptie en zoude vallen etc.

Page 82: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

COPIA, COPIAE,

Caerle bij der gratie Gods, Roomsch Keijser altijt vermeerdesrijcx, Conink van Germanien , van Castillien, van Leon, van Gre-nade , van Arragon , van Nauarre , van Napels , van Sicilia, vanMaiorq, van Sardaine, vande Eblanden Indijen, endeVaster eerden, derZee Oceane, Archidux van Oostenrijck, Hertoghe van Bourgoignien,van Lothringen, van Brabant, van Lijmborch, van Luxemborch endevan Gelre, Graue van Vlaenderen, van Artoijs, van Bourgoingnien,Palsgraue ende van Henegowe , van Hollandt, van Zeelandt, van Fa-riette , van Hageliaut , van Namen ende van Zutphen , Prince vanZwauen, Marckgraue des Hilligen Rijcx, Heere van Vrieslant, vanSalins , van Mechelen , van der Stadt , Steeden ende Landen vanUtrecht, Oueryssel ende Groningen Ende Dominatoor in Asia endeAfrica , Den Eersten van onsen Doorwarders van onsen Houe vanVrieslant hier op versocht saluijt.

Wij hebben ontfangen die ootmoedige supplicatie van onsen Lieuenende getrouwen Procuroer Generael van Vrieslant Inhondende hoe-dat die Heerschappen vanden voorsz. lande van Vrieslandt hiernae ge-specificeert Te Ileten Renick Eemingha , Pieter Camminga , FransMinnama, Jidts Eeminga, Tijardt Burmania, His Jelgersma, ReenckCampstra , Feijcke Campstra , Ulcke Holdinga , Ritscke Juckama,Sijdts Eeminga ,, Renick Campstra Feijckezoon in Wirdum, KempoJanz., Jow Jousma, Hessel Kenipozoon, Jow Scheltez, Bennert Eb-binga, Wijtz Lijuwe weduwe, Sijuck Camminga, Clara Wijttie doch-ter, Doctor Kempo Martena, Eedo Martena, Eepo Martena, TiebboMartena , Sittie Wittiezoon , Wijbrant Boutsma, Wijbe Gerritszoonin Leuwarden , Ritsche Ublezoon, Mr. Hemmo, Pieter .Tanzoon inLeuwarden, Foppe Doeckezoon, Boue Walthiema, Goffe Douwezoon,Empke Jarla , Ballingh Entesz., Taecko Hempstra, Tako Kinnamaweduwe, Boette Jarla, Willem Hemstra Doeckez., Doed Jarla, AndlaHottiema to Bergum , Gossa Bootsma in Garijp, Dijorra Jorrijsma,Eedo Jongama, Botte en Lijuwe Hetto zonen, Botte voorsz. Huts-vrouw , Taecko Mockama , Jemme Her Juijsma , Gerbet Mockama,Jemmo Her Juijsma met Ain wijff, Saecke Aebbinga wOue erff-genamen, Jancke Unama , Wijbren Roorda erffgenamen , Lolcke

Page 83: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

COPIA. COPIAE. 79

Heslinga, Gabbe Sijbetszoon Scheltama, Pieter Aijlwa, Jeppe Stanija,

Rijoerdt Scheltez. Aebbenga, Reenick Donija erffgenamen, Jw Bot-

nija , Die wedue Wompck Sijthiema , Worp Juckama erffgenamen,Frouck Sijbet Scheltama erffgenamen Focko Roptha , Poppe Mel-lama, Popcka Mockama, Hessel Sijorda, Eepo Donija, Sijbet Sijorda,Tiede Donija , Gabbe Ripperda , Botte Donija , Jelcke Waltama ,Taetz Sijurt Walta wedue, Eernst Mockama , Claes Thijmenszoonin Dockum, Onna Aesgama, Pijbe Tijaerda, Gerloff toe Heereweij,

Bernsck Hessels wedue, Gercke Tijessens, Boette Branda, Sijpt Onna-ma, Sijtz Eetz, Jeppe Wed., Bennert Hannija erffgenamen, Sijdts Bon-ga, Sijpt Hannija, Frans Jarringa, Ritsche Lijuwezoon, Alefl Reinarda,

zijn broer Schelte Tijarda oppergeest, Taecko Bongha,Tzalinck Jarincx-ma Wedue, Boette van Sterckenborch Bartelsz., Worp Donija, TzalinckLijuwezoon erffgenamen, Onna Wijsma, Henrick Pietersz to Doccum,Douwa Donija, SijdtsWobbezoon,Boette Brande, Sijrck Boij tiema, Gaet-zie Broersma, Sippe Meckama, Wopcke Eeckama, Heer GodtschalckJongama, Hero Hottinga, Wijts Jongama, Tijarck Walta, Epo Aijlua,Douwa Burmanija,Doeijtthie Sijbrantszoon Bonga, Sijurdt Aijlwa,SijurdtLijuwez, Seerp Oedsinga, Decken Thietezoon, Hans Hanszoon, Wijbe

Sijbrandtszoon , Andries Saeckezoon toe Staueren, Harinck Douwe-zoon , Hessel Martena , Gerrolt Herema, Sicko Gratinga, Atte He-rema , Sijbren Aggezoon , Douwe Gerbranda , Sibilla Eepes , JwRoerda , Eepe Hobbe Hermana , Jouck Haerda wedue , WijggerEelckama , Jan Roerda Sijuck Eminga Katrijn Tijete Hermana ,Aleff Hettozoen, Douwe Renixzoon, Lolle Herozoon Ockinga, SaskerHeringa , Douwe Jousma , Aebbe Saskers , Menno Hessels, SibrantRoerda Tako Douwezoon , Riemet Renick Agge zoens weduweReenck Roorda, Hiss mester Inno weduwe, Sijrck Kempes Donije,Offke Hessels Foppama , Doed Wigle Campstra wedue , SchelteRoorda, Fetke Doetingha, Heercke Feijckezoon, Doecke Haijeszoonop Dronrijp , Aleff Groestera , Renijck Wijbezoens weduwe , HeerUpko pastoor in IJlaerdt , Jw Dekama , Aesge Hoxwier toe Mant-gum weduwe, Douwe Pieterszoon toe Wijewerdt, Hobbe Doeckezoensweduwe , Hetto Dekama , Sijdts Eepo weduwe , Agge Eepeszoon ,Haijo Doeckeszoon , Doecke Haijeszoon Abbe Sasckers , ReenckAndla, Kathrijn Rippert Elinxma, Sijdts Bocke Aggezoens weduwe,Jan Rijoerdtszoon Roerda , Frow Lotge, Anscke Jongama, TzalingBotnija , Low Donija , Otte Peterszoon, Douwe Harinxma, HommeEepeszoon , Epo Sijthiesoens erffgenamen Sijrck Sijrxzoon , Eete

Page 84: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

80 COPIA. COPIAE.

IJdzaertszoon, Sijbrant IJdzaertszoon Hettinga, Humo Douweszoon,Rijmert Peterszoon Ende Sijurt Jorrijtszoon in der Ulst , SijurtWijbes wedue, Eempke Ublezoens wedue, Renick Ublezoen, Fre-

drick Roorda, Hartman Galama, Watthie Harinxma, Otte IJgezoonGalama wedue, Pier Epeszoon, Eepe Douwezoon, Jancke Ballama,Jancke Douwema , Jijde Kempis Wed. , Douwe Kempis haer zoen,Oene Ulkes , Boette Hottieszoon ende Douwe Hoijtes zijn broeder ,Wijlen Hartoch Georgien van Sassen als hij in Vrieslandt domi-neerde voor hem zijnen successoren ende nacomelingen In de Jarevan vijftien hondert vier, den sesten Julij hebben bij huere openenbesegelden brieuen belooft jaerlijx te betalen den een ende twin-tichsten penninck van alien hueren lantrenten van liggende grondenende dat op twee termijnen te weten Jacobi ende Martinij daeraen volgende bij egale ende gelijcke portie, als sij oock denseluenfurst den voorsz. een ende twintichsten penninck van de voorsz.Jare van vijftien hondert viere tot in den Jare van veerthien in-cluijs opte voorsz. termijnen hebben betaelt. Ende hoe dselveHeerschappen off huer erffgenamen ons als successoers van devoorsz. Furst van Sassen denzeluen een ende twintichsten penninckvan haren Lantrenten van huer leggende gronden van erffuen welbehoorden achtervolgende hueren voorsz. brieuen te betalen Soosijn zij nochtans om tselue te doene onwillich ende in gebreke, allestot onsen grooten scaden, achterdeel ende interest, ende noch meerzal, tenzij dat hierop versien worde met onser behoorlijcker remedieende prouisie van Justitie alsoo hij Becht, ons daeromme oetmoe-delijck biddende Soo eest dat wij die zaecken voorsz. ouergemercktwillende hier in onse gerechtichheden bewaren ende conserueren,IJ ontbieden ende beuelen, daertoe committerende bij desen dat gijten verzoecke van onsz voorsz. Procureur generael van Vrieslandtdachvart alle die persoonen hier bouen genoempt zoo verre dieleuende zijn , ende die erffgenamen van de ouerledene te comenende te compareren teenen zeeckeren ende gelegenen dagen vooronsen Lieuen ende getrouwen die Stadthouder President ende Ludenvan onsen Rade in Vrieslandt Omme ten dage dienende tanhoorenalsnicken eijsch ende conclusie als onsen voorn. Procureur tegenshen sal willen doen ende nemen daerop tantwoorden , procederenende voorts inder saicke te sien ordonneren soot behooren zal, mitinthimatie tsij dat zij compareren oft niet, Dat men Recht endeJustitie doen sal op des voorsz. procureurs eijsch, navolgende denstiji ende usantie van onsen voorsz. Houe alst behooren zal, ouer.

Page 85: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

COPIA COPIAE. 81

schrijvende ten voorsz. dage den voorn. Stadtholder President endeLuden van onsz rade in Vrieslant wes ghij hier inne gedaen zulthebben den weicken wij ontbieden ende committeren dat zij par-tijen die gehoort , doen ende administreren goed tort recht endeexpeditie van Justitie wandt ons alsoo gelieft. Gegeuen in onsenStadt van Antwerpen den xxvi dach van April int jaer ons HeerenDusent vijffhondert ende vijff ende veertich van onsen keijserrijcke

't xxvie Ende van onsen Rijcke van Castilien ende andere 't xxxeonderges. bij der Keijser in sijnen rade ende geteeckent Verreijcken.

Iv

6

Page 86: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

COPIA. COPIAE.

Beroerende den Jaertax.

Kaerle bij der gratien Godts Roernsch Keijser altijt vermeerdersrijcx Coninck van Germanien , van Castilien, van Leon, van Gre-nade , van Arragon , van Nauarre , van Napels , van Sicilia , vanMaiorqen, van Sardeine, vande Eijlanden van Indijen ende vastenLande , van der zee Oceane , Eertshertoghe van Oostenrijck, Her-toge van Bourgongien, van Lothrijck, van Brabant, van Lemburch,van Luxemborch ende van Gelre , Grave van Vlanderen , van Ar-thoijs , van Bourgongien Palsgraue ende van Hengouwe, van Hol-lant, van Zeelant, van Fferiette, van Hagenault, van Namen en vanZutphen, Prince van Swauen, Marckgraue des Hillijcx rjjck, Heerevan Vrieslant, van Salins, van Mechelen, van der Stadt, Steden endeLanden van Utrecht, Ouerijssel ende Groningen, Ende Dominatoorin Asia ende Aphrica , Den eersten onsen Doorwarder van onsenHoue van Vrieslandt hier op versocht saluijt, Wij hebben ontfangendie ootmoedige supplicatie van onsen Lieuen ende getrouwen Pro-cureur generael van Vrieslandt Inhoudende hoe dat die Furst vanSassen soo lange hij in den landen van Vrieslandt domin.eerde on-der andere demeijnen seeckere demeijnen gehadt heeft genoemptjaertax die hem betaelt wordde die huijsluden, eijgenerffden , stee-den, borgers ende inwoonders van dijen, welcke Jaertax die gemeeneLanden van Vrieslandt ons belooft hebben in den jare van vijftienhondert vijftiene den eersten Julij ende daernae in den jare vanvier ende twintich den xxun in Nouembri jaerlijx te betalen, zoodatsij den Furst van Sassen den voorsz. jaartaxe beloopende doen jaerlijxter somme van veertien dusent drij hondert vier ende tseuentichgoude guldens drijst. jaerlijx betaelt worde , sonder eenige dimi-nutie oft aftocht. Ende daerom dselue tax ons vol ende sonderenige diminutie off aftocht mede wel behoorde betaelt te worddendien nochtans niet tegenstaende hebben hen die persoonen hiernaebeschreven Te weten Heer Godtschalck Jongama, Heer Hessel Mar-tena, Heer Tzalinck Botnija, Heer Kempo Martena, Reenick Cam-minga , Jw Dekama met Swob Tijarda , Gerrolt Heerema , Sicko

Page 87: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

COPIA COPIAE. 83

Lijauckama, Heer Tijart Burmania, Renick Campstra, Jw Botnija,

Douwe Burmania , Hetto Dekama , Taecko Guins , Eedo Martena ,Eepo Martena, Sijuck Camminga, Wijttie Camminga, Sippe Heemp-stra, Lijuwe Aebbinga, Adzaert Aebbinga, Sijrck Boeijthiema, PoppeMellama , Hessel Boeijthiema , Seerp Oedsinga , Onna Sijthiama ,Sijthie Humalda , Gerck Tijessens , Jeppe Stanija , Jarich Hotnija ,Aleph Hettezoens erffgenamen , Hetto Hemmema , Sicko Gratinga ,Doecke Heslinga, Sijurdt Lijuwes, Sicko Hottinga, Aleff Groestera,Frans Minnama erwen , Hessel Aebbama, Sijbrant Roorda , LolckeHeslinga, Hobbe Hermana , Lolle Heeres , Ffolckert Aedges , SippeMeckama , Sijurdt Abbinga , Pijbe Meckama, Low Donija, Reenck

Rijuwertszoon Roorda , Schelte Roorda , Taco Hemstra , WillemHemstra, Heercke Heslinga, Kempo Douwes, Feddo Doetinga, SijdtsEeminga, Peeter Cammijga, Wilcko Holdinga, Hans Douwes, TonisFrengia, Doecke Sijbez, Lijuwe Sijurtszoon, Douwe Jousma, SchelteAndla, Hottie Bottezoon, Pieter Hommezoon, Sich vervoordert ze-dert wij onse landen van Vrieslandt weder tonswarts angenomenhebben gehadt , ende onder onse regimenten ende protectie vanhueren meijers oft pachters, Die selue hues meijers inden voorsz.jaertax schuldich ende gehouden waren te contribueren , aff tetrecken, alles sonder recht ende redenen tonser grooter schaden,nachdeel ende interrest, Ende noch meer zal tenzij dat hier opversien wordde mijt onder behoorlijcker remedie ende prouisie vanjustitie, Alsoo hij secht, ons daerom oetmoedelijcken biddende soo Bestdat wij die saeck voorsz. ouergemerckt, willende hier in onse ge-rechticheijt bewaren ende conserueren U ontbieden ende beuelendaer toe committerende midts desen dat ghij ten versoecke vanonsen Procureur generael van Vrieslant dachvart alle die persoonenhier bouen genoempt soo verve die leuende zijn , ende die erffge-namen vande ouerledenen te comen ende compareren teenen seec-keren ende tam elijcken dage voor onsen Lieuen ende getrouwendie Stadthouder President ende luijden van onsen Rade in Vries-landt Omme ten dage dienende tanhooren alsulcken eijsch endeconclusie als onsen voorn. Procureur tegens hen zal willen doenende nemen daer op tantweorden procederen ende voorts in dersaicke te zien ordonneren zoot behooren zal mit inthimatie hetzijdat zij compareren oft niet, Dat men recht ende justitie doen zalop des voorsz. Procureurs eijsch, naevolgende den stijl ende usantievan onsen voorsz. Houe van Vrieslant alst behooren zal. Ouerschrij-

Page 88: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

84 COPIA COPIAE.

uende ten voorsz. dage den voorn. Stadtholder president endeLuijden van onsen Rade in Vrieslant wes ghij hier inne gedaensuit hebben, denweicken wij ontbieden ende committeren Dat zijparthijen die gehoort, doers ende administreren goet cort recht endeexpeditie van Justitie, want ons alsoo gelieft. Gegeuen in onzerStadt van Antwerpen den xxvi dash van Aprill int jaer ons Heerendusent vijffhondert vijffende veertich van onsen KeijserrUcke 1 xxvieEnde van onsen Coninckrijcke van Castilien ende anderen 't xxxe

Ondergeschr. bij den Keijser in zijnen raede ende geteeckent Ver-eijcken.

Page 89: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Kaerle bij der gratien Godts Roemsck Keyser altijt vermeerdersrycx etc. Den eersten onsen Deurwaerder van onsen rade vanVrieslant bier op versocht saluijt Alsoo onsen lieuen ende getrou-wen die Procureur generael vanden zeluen onsen rade ons te ken-nen gegeuen heeft hoedat die Furst van Sassen , zoo lange hijbinnen onsen Lande van Vrieslandt domineerde , onder anderedemeijen zeeckere demeijn gehadt heeft , genoempt Jaertax, die henbetaelt wordde bij huijsluijden , eijgen erffden , steden , borgersende inwoonders van dies weicke jaertax onse gemeene Landen

van Vrieslant ons belooft hebben in den jare van vijftien hondertvijftien den eersten Julij, Ende daernae in den jare van vier endetwintich den xxnn Nouembris jaerlijx te betalen soo alst zij dieuden Furst van Sassen hebben betaelt. Nu was alsoo dat den Furstvan Sassen den voorsz. jaertax beloopende ter somme van veertiendusent drij hondert vier ende tseuentich fiorenen ende drij st. jaer-lijx betaelt wordden sonder enige diminutie oft aftocht. Endehoewel daerom denseluen jaertax ons vol ende sonder aftocht wel

mede behoorden betaelt to wordden Dese nochtans niettegen-staende hebben hen vervoordert , Meester Sijdts Tijaerda, WijbeGerritsz, Pieter Janss, Doctor Upko van Burmania, Derffgenamen vanHeeren Frederick van Grombach, Die eruen van Vrou Lotze tote Sneeck, Tiebbe Martena, Jan Roorda , Derffgenamen van VrouButte , Heer Hessels weduwe , Haring Douwes , Lijuwe Beijama ,Trijn Jous wedue , Douwe Reijstera , Schelte Roorda , Seerp Wal-tinga , Douwe Sijaerda , Hero Hottinga , Douwe Haersma , DoctorPeeter Camminga , Gabbe Douwema, Jow Jousma , Pieter Haer-sma , Sicke Galema ende Anthonis Galema Huijsvr. voer ende haereerfgenamen nae , aff to trecken zedert wij aan die voorss. Landengecomen zijn geweest , die quota ende die portie die huere meijers

in den voorss. jaertax schuldich waren to contribueren, tot onsen

groote achterdeele , ende noch meer zijn soude, en worde daertegens met behoorlijcke prouisie van justitie niet versien Alsoodie voorss. Procureur generael seijt Soe ist dat wij die saeckenvoorss. ouergemerckt , willende hierinne onse gerechticheijt be-waren ende conserueren U ontbieden en beuelen daertoe commit-terende midts dezen , dat gij terstondt trect aen den bouen ge-

Page 90: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

86 COPIA COPIAE.

noempden persoonen oft hoeren erffgenamen ende alien anderen

die 11 noch aengegeuen zullen mogen wordden oft tot huerlieder

woonstede , ende henlieden ende elx bezonder van onsentwegen

citeert ende verdachvart te compareren voor onsen Lieuen ende

getrouwen, die Stadthouder President ende Luden van onsen Raide

van Vrieslant voorsz. in persoone oft door hoeren volmachtigen in

der zaecken genouchsaem onderricht tot seeckeren gelegen ende

betamelijcken dage, die ghij henlieden voor den eersten, anderden,

darden, ende eenen eijntlijcken rechtdag soo peremptotie benomen

zult Om tanhooren sulcken eijsch ende conclusie als die voorsz.

onsen procureur generael wt saecken voorgeschr. tegens hen lieden

ende elx bezonder doen ende nemen zal willen, daerop tantwoor-

den ende voorts te procederen ende sien ordonneren zoo nae

rechte behooren zal, Mit inthimatie indien sij comers volmachtigen

seijnden oft niet , dat mea opdes gehoorsamen parts aensoeckengeschien zal laten dat recht is. Gegeuen tot Leuwerden onder

onsen zegel van Justitie, twelck wij in onsen rade voorsz. gebruijckende

zijn hier onder aen gehangen , den )(m en in Maije Ao vijfteenhon-dert vijff ende veertich. Onder stoat geschreuen

Bij den Keijser in zijnen Mat. Raede in Vrieslant ende geteekent

Boijmer.

Page 91: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

BAST AAN 'T --I OF VANi I i

•••n•••1,

RIESLAND

1545.

OM TE BEVORDEREN

HET MAKEN VAN EEN REGISTER VAN ALLE PERSONEN EN

GOEDEREN, DIE IN DEN JAARTAX VOOR HEN EN HUNNE

MEIJERS VRIJDOM GENOTEN HEBBEN , ENZ.

EN

KANTTEEKENING VAN 1545 OF 1546,

Dat en waarom dit niet is gesohied.

Vergel. Chb. III, 71a, 83 , 84, 92a en 334.

Page 92: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 93: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT uit 's LANDSD U. K A G I E B O E K, berustende in hetProvinciaal Archief van Friesland.

Or.Fol. 31 vs0.Van dees isoick een actegeregistreertInt 23 bouckvan den Re-cesse denliet-ser angaende.

Articulen mijn heere den president van Vrieslandt ouergegeuenom Die handt te houden ende bij dien van den Rade te doenhouden Dat Dinhouden deser naervolgende articulen tot Keyr. Mt.behouff ten sollicitatien vanden Procureur Generael ende Rent-meester generael van Vrieslandt volcomen ende volbracht moogenworden.

Or. Fol. 32 vso.Dit is mits desollitatien bijden heer-schippen na-derhant ge-daen veran-dert go hieropnu nijet ge-daen.

Item ten lesten , soo de mat van den Co. wesende nw lestwerffIn Vrieslandt , gewilt ende geordonneert heefft (op den 7 Julij1545, zie Chb. III , 71a) , Dat men registere maicken soude vanalien persoonen ende goeden Die Inder Jaertax voor hen endeheure meijers vrijdomme genooten hebben , ende hen bij hueremt. voortaen toegelaten Is te gebruijcken van den landen oftgoeden die sij hadden Inden Jaere xv , sal Diligentie gedaenworden Dat men tselue Register mit goede specificatie vande ge-gelegentheijt , grootheijt ende Limiten vanden seluen Landenmaicke , ende een Dubben van dien op de camere van de Re-keninghe ouerseijnde.

Page 94: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 95: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

GgXTRACTEN

UIT HET

STAATS-RESOLUTIEBOEK

VAN

f iiiiE g IA AD.1 0. 15 JAN. 1614. OMSLAG OP DE FLOREEN-RENTE EN

CORPORA DER STEDEN.

20. 15 MAART 1617. INSTRUCTIE VOOR DEN ONTVANGER

GENERAAL , waaruit blijkt , dat hij moet ontvangen alle

penningen die op de Floreenrenthen of bij eenig ander middel

van collectatie orngeslagen worden , aismede de verpacht-

sommen van de generale middel en.

Page 96: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 97: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT UlT HET RESOLUTIE-

BOEK DER STATEN VAN FRIESLAND.

1614.

Pag. 641. De Staten van Frieslandt ten ordinaris Landsdage , nu tegen-woordig binnen Leuwarden vergadert hebben geauctoriseert engelast , auctoriseren en lasten mits desen henne Gedeputeerde, omvoor de maanden Januarij en Februarij 1614 te mogen uitschrijven overde floreenrenthe en corpora der Steden na voorgaande gebruik 12strs. Actum int Landschapshuis den 15 Januarij 1614, was get. voor

Oostergo , Bocke van Feitsma , J. Jochems.Westergo , B. v. Burmania , Johan Gravius.Sevenwouden , J. Clant , Tinco Andringa.Steden , Hendrik Gerrijts , Homerus van Hettinga.

.............. -......................

EXTRACT als voren , 1617.

Pag. 791. Instructie voor den Ontvanger Generael.

1.In den eersten sal den Ontvanger Generael gehouden sijn te ont-

vangen alle penningen , die op de floreenrenthe , en bij enige andermiddel van collectatie over de Landen en Steden van Frieslandt ofenige singuliere personen omgeslagen en uitgeschreven sullenworden.

H.

Ingevalle de omgeslagene of uitgeschrevene penningen in behoor-lijke tijt niet mogten betaaldt worden , sal tot t innen derselvermogen gebruiken 's Landschaps Deurwaarders.

11I.

De Ontvanger sal geen Adsignatien mogen doen op de uitge-schreven floreenrenthe voor en aleer de eerste van de dubbeldemaandt sal wesen geexpireert , en sal van gelijken voor de expiratiederselver geen Deurwaarder om te executeren mogen uitsenden.

Page 98: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

94 EXTRACT UIT HET RESOLU TIEBOEK

iv.Sal ook in t adsigneren so op de Grietenien als Steden moeten

houden goede gelijkheit , ten einde de ene boven 4e ander nietbeswaart en werde , en tot dien einde na expiratie yan alle tweemaanden 't elkens sijne registeren de Heren Gedeputeerden verto-nen , opdat so wel op de voorsz. gelijkheit , als op de Staat van 'tComptoir mag gelet worden volgens 't 41e art. van de Instructie derHeren Gedeputeerden.

v.Ende so veel aangaat de generale middelen sal na de verpag-

tinge hem ontvanger daaraf gelevert worden een Staat behoorlijckgetekendt , en de termijnen 't elkens overstreken zijnde , sal deresten daaraf mede onder de Deurwaarders uit delen in conformit6van elks hun quartier , overleverende mede alle veertien dagenstaat van de resten.

vi.Ende sal de voorsz. Ontvanger in betalinge van de omgeslagene

penningen van particuliere ontvangers geen penningen ontvangen ,ten ware de voorgaande resten eerstmaal volkomentlijk waren be-taaldt.

vii.Ende sal de Ontvanger geen resten in uitgave mogen brengen ,

ten ware hij genoegsaam dede blijken van sijn devoir gedaan tehebben , of dat van de debiteurs niet ware te bekomen.

VII'.

Ende sal de Ontvanger in t gene voorschreven is procederensonder enige dissimulatie en aanschouw van personen , sonder ookdat hij ijmandt enige uitstal sal mogen accorderen en vergunnen.

IX.

Ende sal mede de Ontvanger gehouden sijn de ordonnantien bijde Heren Gedeputeerden gepasseert van 's Lands penningen promp-telijk te betalen sonder enige tergiversatie en uitstellirige, om alsodaaraf enig profijt of geniet te hebben en te verwagten.

X.

Sal mede de voorsz. Ontvanger geen ordonnantien mogen betalenten ware de dag van betalinge in de ordonnantie begrepen wareomgekomen , bij faute welks dat hem sulks in rekeninge niet salstrekken.

xi.Ende sal mede de voorsz. Ontvanger gehouden sijn goede

Page 99: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 95

ciate cautie en borge te stellen voor de summe van vijftig duisentcar. gls. boven sijn eigen goedt.

xii.Welke borge gehouden sal sijn aan te nemen de penningen te

voldoen onder behoorlijke renunciatie van discussie , verband sijnergoederen en gelijke executie , als men 's Lands penningen gewoon-lijk is te executeren.

mu.Sal ook den Ontvanger sijn woonplaatse neemen en houden al-

waar de Gedeputeerden haar residentie nemen en houden, en ook't selve 't elkens met de Gedeputeerden veranderen en vernieuwen.

xiv.De Ontvanger sal jaarlijks tot gagie hebben en genieten voor

hem en sijn clerq twaalf hondert car. gis. met ses schuiten swarteturf , en sal daarenboven van de penningen, die hij voor 't Landtgeraakt te negotieren , genieten de hondertste penning, en dat Bens,als hij de penningen ontvangt , en nog gelijke hondertste penningeens , als hij deselve wederom betaaldt , sonder meer , en dat sodikwijls , als hij nieuwe ligtinge en betalinge sal doen bij ordrevan de Heren Gedeputeerden.

xv

Ende sal des Ontvangers clercq geen schrijvers ampt van enigecompagnien ruiteren nog knegten mogen bedienen.

xvi.Sal mede de voorsz. Ontvanger Generael bij solemnelen Ede be-

loven en sweren al 't gene voorsz. is, en 't geen een vroom en op-regt Rentmeeester toestaat, opregtelijk en getrouwelijk te observeren,agtervolgen , nagaan en onderhouden.

xvii.Ende dit alles bij provisie en revocatie so wel van de Gedepu-

teerde der Landen en Steden als de Ontvanger, dog met conditiedat deselve revocatie niet sal mogen gedaan worden van enige pen-ningen , die op den Ontvanger uitgeschreven sijn , en waar of hijbegonst heeft den ontvang te hebben.

Aldus gedaan en geresolveert &c. den 15 Martij 1617, was get. voorOostergo , Rienk van Burmania , Gabbe Wijgers.Westergo , B. v. Burmania , Johan M. Gravius.Sevenwouden , Tinco Andringa , Joachim Ids Wickel.Steden , Wijbe Orcks , Sjoerdt Potter.

Page 100: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 101: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

flESOLUTIEN

VAN DE

STATEN VAN FRIESLAND,

WAARBLI ONDER ANDEREN MN VASTGESTELD DE

22DLICUI712 ON vasan

EN ANDERE

BUITENGEWONE BELASTINGEN ,

BII HET EINDIGEN VAN HET TWAALFJARIG BEBTAND.

27 Martij 1621-11 December 1623.

Page 102: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 103: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

JIESOLUTIEN VAN DE TATEN VAN fRIESLAND ,

waarbij onder anderen zijn vastgesteld de REDEMTIE DER TAUXEN en

andere buitengewone Belastingen , bij het eindigen van

het Twaalfjarig Bestand.

27 Martij 1621-11 December 1623.

1. 27 Martii 1621. Voorwaardelijke begeving door Westergoo van hetRent-ambt der Domeinen op Andries Roorda.

2. 13 Martii 1621. Sevenwouden & Steden aggreeeren de collatie van deGrietenie het Bildt op I. van Burmania en ratificeeren de collatie vanhet rentambt op A. Roorda.

3. 27 Martii 1621. Instructie op de bediening van den Rentmeester der

Domeinen A. Roorda.4. 19 April 1622. De Staten consenteeren tot hoeding van de verzogte

consenter , onderscheidene belastingen op de Floreen , consumtien ,

hooft- en melkkoebeesten.

5. 31 Mei 1622. Oostergoo , Westergoo en Sevenwouden verzoeken aan

de Steden de door de drie Landquartieren 24 Mei 1622 vastgesteldemeerdere belastingen ook intewilligen en protesteeren bij weigering

6. Eodem. Insinuatie hiervan aan de Steden door drie Notarissen

7. 1 Jung 1622. Reces tot 17 Junij.

8. 21 Jung 1622. Oostergoo , Westergoo en Sevenwouden verzoeken an-dermaal van de Steden antwoord op hun voorstel.

9. 1 Jung 1622. Reces door de Steden tot 17 Junij.

10. 21 Jung 1622. Antwoord van de Steden op de aan hun geinsinueerdeResolutie van 21 Junij 1622 (n o . 8 hierboven).

11. Eodem. Insinuatie hiervan door drie Notarien aan 't Mindergetal vande Lander.

12. 24 Mei 1622. Vaststelling door de drie Landquartieren van meerdere

belastingen.13. 23 Novemb. 1622. Sevenwouden en Steden willigen in buitengewone

belastingen tot vinding van het tekort.14. Eodem. Oostergoo submitteert het verschil over de belastingen aan

de Staten Generael.

Page 104: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

100 RESOLUTIEN VAN DE STATEN VAN FRIESLAND.

15. 19 Decemb. 1622. Oostergoo en Westergoo consenteren , hangende diebeslissing , buitengewone belastingen.

16. 11 January 1623. Sevenwouden en Steden excuseeren zicli van eenebezending naar 's Hage over de geschillen en verzoeken eene commissieuit de Staten Generael alhier ten Landsdage.

17. 7 February 1623. Voet waarop gedaan zal worden de resumtie vande 500° penning.

18. 11 .February 1623. Voor eene .te doene negociatie van f 300,000 gua-rantie te verleenen ; de te negoci6eren penningen weder of te doenuit de redemtie der Tauxen , te doen in maniere als hier beschreven ,ieder stuiver met een car. gulden , op Odulphi en Lamberti naast-komende ; Gaasterland en Lemsterland behoeven slegts 4 te redimeren

19. 19 February 1623. Waarborg aan den Ontvanger Generael voor de tenegocieeren penningen verleend.

20. 20 February 1623. Last op den Rentmeester A. Roorda om f 300,000te negoci6eren , om te ontvangen de redemtie der Tauxen , en om daar-uit de genegociarde penningen weder aftelossen ; wordende voor denegociatie waarborg verleend.

21. 22 February 1623. Oostergoo consenteert nader bij provisie zevenstuivers op de Floreen.

22. Eodem. Stemming over die Resolutie23. 11 Martii 1623. Aan den Rentmeester der Domeinen A. Roorda voor

negoci6eren en aflossen en ontvangen van de redemtie der Tauxenf 1800 toegestaan.

24. 2 April 1623. De redemtie der Tauxen vervroegd en op 10. Mei 1623gesteld (de Ontvangers der Grietenien en Steden zullen de 1000 pen-ning genieten).

25. 8 August. 1623. Het middel van de 5000 penning zal na dezen jareniet weder opgesteld en betaald worden.

26. 5 Novemb. 10,3. Last op den Rentmeester om de onbetaalde restenvan de redemtie der Tauxen met executie in te vorderen

27. 11 Decemb. 1623. Alle amptdragende personen zullen met 8 of 14 da-gen verschieten voor 2 jaar i 7 0/0 ieder zooveel als op de Lijst isvermeld.

28. Eodem. Lijst van die Taux.

29. 11 Decemb. 1623. De resten van de 5000 penning dadelijk te betalen ,onverkort nader herstel.

Page 105: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT UlT HET RESOLUTIE-BOEK DER STATEN VAN FRIESLAND ,1621-1623.

Pag. 24.27 Martij

1621.

De Heeren Staten van Westergo vergeven het Rendt ampt , bijwtjlen den Here Jelger van Feitsma in leven bedient , in voegenals volgt , namentlijk dat diegene , die 't selve ampt zal komen tebedienen , niet meer sal ontvangen als de renten en opkomsten van

der Bildt , en de excijsen , sampt tauxen en tinsen, en 't gene voortsvan de voorsz. Domeinen dependeert , waarvan hij gehouden sal

wesen alle jaren pertinente rekeninge te doen voor den laatsten

Decemb. yder jaar , en de fortificatiepenningen der steden sullen

betaaldt worden bij ordonnantie van de Heren Gedeputeerden ; Endewat belangt de bestedinge der paal- en kistwerken , vaor de Blok-huijsen van Harlingen en Stavoren 't Landschap te laste komende,auctoriseren sij Staten henne Gedeputeerden, om de voorsz. beste-dinge door haar of henne Commissarien te doen , Vorders so ver-staan sij Staten mede , dat het extraordinaris Raadsheersampt on-der het voorsz. Rentampt niet begrepen sal sijn, doordien sij 't selveagten onnoodig te wesen , en hem daarom met geen saken vanpolitie of justitie te bemoeijen , hebben onder voorsz. conditien ge-nomineert , te wesen : Menaldumadeel , Volmagten Heerma enSipke Bouma , sampt Watse Ockema en Buma stemmen op Andries

Roorda.Franequeradeel , Volmagten Duco van Jonghama en Sakle King-

ma , stemmen op Roorda.Barradeel , Volmagten Douwe van Hottinga en Wijbe Sinders

absent.Baarderadeel , Volmagten. Hobbe van Aijlva en Jan Kingma ,

stemmen op Roorda.Hennaarderadeel , Volmagten Bocco van Burmania en Jan Dirks,

stemmen op Bocco van Feitsma.Wonseradeel , Volmagten Tjaard van Aijiva en Sjoerd Dirks

Hoitinga absent.Wimbritseradeel , Volmagten Duco van Botnia en Jan Gravius

en Dr. Gravius , stemmen Andries Roorda.

Page 106: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

102 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

13 Martij1621.

Hemelumer-Oldephart , Volmagten Douwe van Epema , stemtAndries Roorda.

't Bildt , Volmagten absent.Aldus gedaan en genomineert bij de Staten van Westergo op 't

Landschapshuis den 27 Martij 1621.Was get. D. v. Jonghema , Jan Kingma.

De Staten van de Sevenwouden en Steden gesien do remonstran-tie en stukken overgegeven bij de Grietman Bocco van Feitsma ,en daarin erwogen de conditie , vervat in de acte van consent ,gedateert den 17 April 1619, luidende so volgt : onder dese expresseconditie nogtans, dat de Here Feitsma eerst en alvorens de reke-ninge bij de extraordinaris Rekenmeesters opgenomen , met sijnhand vertekenen en promptelijk op adsignatien betalen sal , 't genebij slot van rekeninge bevonden is , meer bij hem ontvangen alsuitgegeven to sijn , en dat Bocco van Feitsma &c. item auctori-seren , hunne Gedeputeerden om in sulkers gevalle en anders nietBocco van Feitsma te versien met behoorlijke commissie , geletmede dat deselve conditie bij wijlen de Rentmeester Feitsma noitis geaccepteert , veel min geadimpleert, maar tegengestaan tot heteinde sijnes levens , invoegen dat door wanbetalinge en in-obedientie aan 's Lands Staten bij hem begaan , genomen is , om tostellen exempel , de resolutie van den 12 Augustij 1620 , waarbijdeselve de facto van het Rentmeesters ampt en andere depende-rende digniteiten is gesuspendeert , en daarin deser weerlt is over-leden , wijders dat tot nog toe den Landschappe niet en is bevrijdtvan voldade der penningen bij w. de Rentmeester Feitsma tot's Lands laste genegotieert , nog de brieven van verbandt den.Landschappe gerestitueert , ook geensins voldaan de kosten, scha-den en intressen , door tergiversatie en wanbetalinge van w. denRentemeester bij den Landschappe uitgestaan , gehadt en geleden,daaraf vermeldt vorige Resolutie van den 12 Augustij 1620 , Soois 't , dat de Staten van de Sevenwouden en Steden aggreeerendeom redenen de Collatie van de Grieteni e van der Bildt aan dePersoon van Idsart van Burmania bij sijn Genade en de Heren Ge-deputeerden gedaan , ook voor ditmaal (sonder nogtans dies incon-sequentie te willen hebben getrokken , of na desen in dit stuk af-gegaau te werden van de resolutie in dato den 20 April 1592 ,bij 's Lands Staten genomen) ratificeren de collatie van het Rent-ampt sonder enige andere digniteiten aan de persoon ivan Andreas

van Roorda geschiet.

Page 107: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 103

27 Martij1621.

Aldus geresolveert &c. den 13 Martij 1621, was get. voorSevenwouden, Obbe Obbes , C. Oosterzee.Steden , Jochem Rienks , Gerrijt Phelten.

INSTRUCTIE gemaakt op de bedieningevan de Rentemeester Andries Roorda.

De Rentemeester Roorda wort gelast , hem in sijn bedieningealleen te bemoeijen met den ontvang van de Bildpagten, jaartauxen,accijsen en andere Domeinen , van Welke hij jaarlijks gehouden salsijn prompte rekenschap te doen aan 's Landschaps-rekenkamer ,sonder hem wijders in enige saken van politie of andersins te im-miseeren of bemoeijen , behalven de verpagtinge van de accijsen ,die de welgemelte Rentemeester wort toegelaten volgens de gaar-legginge hier onder gesteldt , en op 't jaarlijks tractement hemtoegevoegdt.

Slijkenburg , Lemmer , Tacoziji en Stavoren.Workum , Hindeloopen en Mackum.Harlingen , Ropta en Bildzijl.Dockum en Collumerzijl.Ende sullen de bestedingen van sluisen , bruggen , paalwerken

en andere diergelijke , de Domeinen rakende , van nu voortaan bijde Heren Gedeputeerden of hunne Gecommitteerden gedaan worden.

Aldus gedaan en gearresteert &c. den 27 Martij 1621, was get.voor •.

Oostergo , Adolph van Hiemstra , Kempo van Tadema.Westergo , Doco van Botnia , Jan Kingma.Sevenwouden , H. v. Baardt , A. Beetzius.Steden , J. Camp , W. Jongestal.

Pag. 54. De Staten van Frieslandt consenteren tot hoedinge van de ver-19 Apri11622. sogte consenten voor den Jare 1622, over de floreenrenthe van den

voorsz. Landschappe 't elke twe maanden ordinaris veertien strs.en extraordinaris drie strs. daaronder de stuiver van de hoorngel-den en besaide landen mede begrepen , ingaande den 1 Maij aan-komende , en eindigende den laasten. April 1623 , Consenterendaarenboven in de middelen van consumtien , in voegen deselvenin voorgaande lijsten van verpagtingen extraordinaris worden ver-hoogt ; Ende wort mede geconsenteert , dat in plaatse van de im-positie , die op het sout is geweest , bij de respective Grietenienen Steden op den 10 Junij aankomende ten Comptoire van den

Page 108: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

104 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Ontvanger General Laas van Jongema tot behoef van de gemenesake sal worden betaaldt al sulken summa van penningen , alsvolgens de registers van de taux der hoofdgelden en melkkoebeestenlaastmaal is opgebragt , wordende de Grietsluiden en respectiveMagistraten belast , inmiddelen tijde deselve penningen op voor-gaande voet te collecteren op al sulken. wijse , als sij te rade be-vinden sullen , wel verstaande dat 't gene de voorsz. hoofd- enmelkkoebeesten gelden als nu minder als voorsz. summa gerakenmogen optebrengen , tot laste van de voorsz. Grietenien en Stedensal komen en 't gene meerder daarvan mag procederen tot hunneprofijt sal strekken.

Aldus gedaan en geresolveert &c. den 19 April 1622 , was get.voor :

Oostergo , Rienk van Burmania , Wijbe Freerks.Westergo , D. van Jongema , J. v. Sprong.Sevenwouden , Sijds van Osinga , Tjeerd Hillebrands.Steden , J. Marsum , G. Simons.

Pag. 55. Alsoo na dat eon geruimen tijt bij die van 't Mindergetal der31 Mall 1622. vier leden van Oostergo , Westergo , Sevenwouden en Steden op

den tegenwoordigen Landsdag gebesoigneert was over de beramingevan de middelen , die boven de 14 strs. ordinaris en 3 strs. extra-ordinaris op de floreenrenthe alle twe maanden ingewilligt, mitsga-ders de verpagte middelen , samp hooft- en melkkoebeesten geldenin plaatse van het sout tot stuir van de gemene saak voor dittegenwoordige jaar worden vereist , onder andere in de respectivekameren gerapporteert en voorgesteldt sijn de annotatie en prijse-ringe van de onroerlijke goederen so ten platten lande als in desteden met- den aankleve van dien , om daarop sekere taux gesteldtto mogen worden , mitsgaders eenig verschot van penningen, bij deingesetenen tegen ses ten hondert voor intrest den Landschappevoor de tijt van drie jaren to doen , sampt de contributie van twecar. gls. op yder heerdstede , stookhorne &c. op Jacobi] eerstko-mende to betalen , en deselve drie middelen als de egaalste en deingesetenen minst quetsende ook bij de voorsz. drie leden vanOostergo , Westergo en Sevenwouden eendragtelijk sijn ingewilligtna breder vermogen van de resolutie daarvan sijnde in dato den 24Maij laastleden , sonder dat die van de Steden (hoewel bij de voorsz.middelen niet meer als die van de Landen beswaart wordende) totnog toe met enige redenen hebben kunnen geinduceert worden , om

Page 109: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 105

haar dienaangaande met de Landen conform te makers , immersaangesien die van de Steden voorsz. boven vermoeden hebben af-geslagen so billijken praesentatie , haar bij die van de Landen bo-ven schuldige pligt gedaan, te weten om tot arbitrage van de beidecollegien , namentlijk der Heren Gedeputeerden en der Raden Pro-vintial willen stellen , of de voorsz. ingewilligde middelen nietbehoren bij de 't samentlijke Leden aangenomen te worden , of an-

dersins de welgedagte Heren van de beide Collegien te verstaan ,of haar Ed. Mog. enige andere middelen wisten aan te wijsen , diede 't samenlijke ingesetenen dragelijker souden wesen , opdat alsomet gelijkheit en enigheit de algemene viand gestut en ons lieveVaderland beschermt mogte worden , So is 't , dat de Staten vanOostergo , Westergo en Sevenwouden voorsz. overwegende het grootgevaar en pericul waarin de gemene saak apparentelijk soude komente vervallen , indien de inwillinge en betalinge der voorsz. nodige

middelen nog langer wierde gedilaieert nogmaals de gemeldeHeren Staten van de Steden , als sijnde maar het vierde lit , voorde laatstemaal gansch vrindelijk en ernstelijk willen versogt hebben,om haar met de andere drie leden , als bij pluraliteit van stemmende Staat van 't Land repraesenterende in de voorsz. beraamde mid-delen te willen 'bijvallen en diensvolgens de gemelde resolutie bijdesen gaande mede te vertekenen, of andersins volgens voorsz. prae-sentatie 't advies van de voorsz. beide Collegien op parthien differentente willen verstaen, opdat de gemene saak buiten confusie mag wordengehouden, bij faute van dien sullen sij Staten genooddrongen wordende saak alleen bij de hand te nern en , en bij dier wege uittevoerenals sij tot welstand en behoudenisse van 't gemene beste sullen be-vinden dienstig te wesen , protesterende in sulken gevalle welexpresse voor Godt en de weerlt onschuldig te willen sijn aan alleonheilen , die door de voorsz. Staten van de Steden separatie enonwilligheit tot enige tijden souden mogen ontstaan , agtende devoorsz. Staten van Oostergo , Westergo en Sevenwouden den dienstvan 't Land te vereischen , dat de welgemelde Heren Staten van deSteden desen door drie Notarien geinsinueert , en haar daarvanbehoorlijke relatie gepasseert werde , om te mogen strekken na

behoren.Aldus gedaan en gearresteerd &T. den 31 Maij 1622 , was get.

voor :Oostergo ,

E. S. a Donia , S. van Pruissen , Rienk van Bur-mania , Sipke Sipkes Fopma , D. v. Aigva, Bocke

Page 110: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

106 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

van Feitsma , H. A. Wiaarda, Tjaard Aijlva de olde,Pijtter Attel , Adolph ab Heemstra, Sabinus vanWissema , E. Boner , A. Roorda , J. v. Bootsma, P.Eijsinga , Wijbe Freerks.

Westergo , Jovius van Haringsma , B. v. Burmania, Sakie King-ma , Hobbe van Aijlva , Sjoerd Ulbes Sprong , A.Aijsma , D. van Jonghema , Johan Gravius, E. vanBurmania , Dominicus ab Hettinga.

Sevenwouden, T. van °enema , C. Oosterzee, H. v. Baardt, H. v.Idzarda , B. v. Oenema , E. T. Wijsgha , JoachimWickel , M. Tjaards , Johannis Crak , Bartes Bor-nmus , A. Beetzius.

Wij ondergesch. Notarien Publicq in Leuwarden verklaren , deseacte van protestatie , mitsgaders de resolutie van den 24 Maij laast-leden tot versoek van de Heren Volmagten van Oostergo, Westergoen Sevenwouden geinsinueert en voorgelesen te hebben aan de He-ren Volmagten van de Steden , Staatswijze binnen Leuwarden op't Landshuis vergadert , en hebben deselve Heren Volmagten vande Steden daarvan copia gelevert , passerende desen onder onsehanden voor relaas , om te strekken na behoren. Actum den laastenMaij 1622.

Was get. : Corn. Gellius , N. Everardes , T. Johannis.

1 Junij 1622. De Staten van Friesland vinden goed , voor ditmaal reces te se-men en op den 17 deses wederom alhier binnen Leuwarden tevergaderen , auctoriserende henne Gedeputeerde om tot dien eindede Heren Volmagten tegens den voorsz. dage te beschrijven , de-welke Heren Gedeputeerden ook versogt worden , alsdan mede incompetenten getal present te sijn. Aldus geresolveert den 1 Junij1622.

Onderstondt , Ter ordonnantie van de Heren Staten voorsz. , get.H. Beijma.

21 Junij 1622. Also de Staten van Oostergo , Westergo en Sevenwouden op denlaasten Maij verleden , de Staten van de Steden hebben doers in-sinueren sekere acte van protestatie , bij dewelke sij onder anderengeprxsenteert hebben , het different tussen de voorsz. Staten nopensde beraminge van de middelen, tot vervallinge van de oorlogslastenvoor desen jare vereist wordende, ontresen, te willen stellen tot ken-nisse en arbitrage van de beide Collegien , namentlijk de Heren

Page 111: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 107

Gedeputeerden en Raden ProvintiM , en de voorsz. Heren. Statenvan de Steden nog aan de Notarien , die de insinuatie van deioorsz. acte deden , ook nog naderhands in de Kamer van hetMindergetal van wegen de Staten der voorsz. drie Leden , op ein-delijk antwoord op de voorsz. prsentatie serieuslijk gevraagt envermaandt sijnde noit cathegoir antwoordt daarop hebben gedaan ;So is 't , dat de meergedagte Staten van Oostergo , Westergo enSevenwouden de voorsz. Heren Staten van de Steden nogmaalsversoeken dat sij bier eindelijk en rondelijk tegens de Notarien ,die desen haar Ed. sullen vertonen , op de voorsz. presentatiewillen verklaren , ten einde sij Staten mogen we g en , waar na haarte reguleren. Actum in 't Landschapshuis binnen Leuwarden den21 Junij 1622 , was get. voor :

Oostergo , Tjaard Aijlva de olde , S. v. Pruissen.Westergo , B. v. Burmania , A. Aijsma.Sevenwonden, B. v. °enema , Obbe Obbes.

1 Junij 1622. De Staten van de Steden tegenwoordig vergadert hebben goed-gevonden in dose gelegenheit van saken , sonderling vermits deStaten van de Landen hun schijnen ten enemaal van de welge-melde Staten van de Steden te separeren in 't fourneren van 'tkort volgens de overgelegde petition van de consenter op huidenreces te nemen , en haar alhier wederom to sisteren. den 17 deserop de aanschrijvinge van de Heren Gedeputeerden van de Stedenvoorsz. of andersins bij afwezen van deselve daartoe de MagistrAtder stad Leuwarden mitsdesen auctoriserende , om alsdan op allewijdere voorvallende swarigheden sulks to delibereren en resol-veren , dat de Staat van 't Land buiten confusie sal mogen blij-ven. Aldus gedaan en geresolveert den 1 Junij 1622 , was get. :Dirk Claas , W. Jongestal.

21 Junij 1622. Also de Heren Gecommitteerden van de Landen in de Kamervan het Mindergetal vergadert , door drie Notarien huiden voor demiddag aan de Heren Volmagten van de Steden hebben willen doeninsinueren sekere acte , waarbij sij hebben willen vorderen cathe-goir antwoord op sekere acte van prxsentatie en protestatierespectivelijk op den laasten Maij aan de Staten van de Stedengedaan nopens de differenten en verschillen , tussen de voorsz.Landen en Steden ontstaan ; So is 1 , dat de Heron Staten vande Steden verklaren , voor de middag voorsz. door hunne Vol-magten in 't Mindergetal verklaringe en antwoord bij monde aan

Page 112: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

108 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

de Volmagten van 't Mindergetal der drie Leden van de Landengedaan en ingebragt te hebben , waarbij sij alsnog persisteren enverstaan , dat de Heren Volmagten van de Landen limn daarmedete houden gecontenteert , besonderling so voor desen altoos opLandsdagen is geobserveert , en ook een oud gebruik is , inson-derheit in de Kamer van de Steden , dat de saken op de Landsdagverhandelt wordende , secreet behooren te blijven , en geen Nota-rien behooren geopenbaart te worden , versoekende daarom alsnog,dat de Heren van de Landen met de verklaringe bij de Gecom-mitteerde van de Steden in 't Mindergetal op huiden , als verhaaltis , gedaan , hun te vreden stellen , en dat hun desen door drieNotarien worde geinsinueert , om hun, te strekken na behoren. Ac-tum den 21 Junij 1622 , was get. : Jochem Rienks , Gerrijt Folkerts.

Wij ondergesz. Notarien verklaren ten versoeke van de HerenVolmagten van de Steden de bovengesz. acte de Heren Gecom-mitteerden van de Landen in 't Mindergetal vergadert sijnde , ge-insinueert en te voren gelesen te hebben , die wij daaraf op hunversoek copia hebben verleent. 'T oirkonde onse handers hierondergesteldt , den 21 Junij 1622 , de klok half seven ure na de middag,was get. : T. Joannis , M. Everardi , J. Wijbrandi.

Pag. 59. Ende also de middelen van consumtien , floreenrenthe , sampt24 Mau 1622. hoofdt en melkkoebeesten gelden hiervoren ingewilligt op geender

maters sufficient genoeg sijn , om te vernoegen de consenter voordesen aanstaande jare als nu gedragen , veel min om daarmede ofte doen des Landschaps vorige agterheden , waarvan de betalinge ,vermits de hoogdringende noodt , sonder de gemene saak in con-fusie te brengen , niet langer kan worden gedilaieert, so hebben deStaten van Frieslandt tot vordere hoedinge van dien alles gecon-senteert en ingewilligt de nabeschreven middelen.

Als voor eerste , dat een ijder ingeseten van Landen en Steden,wiens goederen 5000 pd. en daarover , nogtans beneden de 10,000car. gis. waardig siin , den Landschappe promptelijk sal verschietenvoor de tijt van drie jaren 25 car. gls. , en wiens goederen 10,000pd. en daarover nogtans onder de 15,000 pd. bedragen 50 car. gis.,en also vervolgens bij 5000 pd. opklimmende , en elke 5000 pd. 25pd. meerder , van Welk verschot de ingesetenen jaarlijks van 't hon-dert tot intres sullen genieten ses car. gls. , die haar ten comptoirevan de Here Rentmeester Roorda sullen worden betaaldt.

Ende indien enige ingesetenen na verloop van de voorsz. drie

Page 113: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 109

jaren hunne verschotene penningen begeerden op te hebben, wordende Heren Gedeputeerden geauctoriseert , deselve daarvan ordon-iiantie te passeren op den Ontvanger van den taux , die hierna opde onroerlijke goederen met den aankleve van dien sal worden ge-steldt.

Van yder heerdstede , stookhorne , stnittefornoisen , tiere of Test ,disteleeroven , bakoven en brouwersketel , die om geld bakken enbrouwen , kalk , steen , pan en potoven , so ten platten Lande alsin de Steden, sal op Jacobij aankomende tot behoef van de gemenesaak aan de Ontvangers van de respectieve Steden en Dorpen be-taaldt worden twe car. gls. die bij de huirluiden uitgelegt en voorde helft de Eigenaars gekort sullen worden , w el verstaande , datbij yder Grietenie en Stadt tot soulagement van de armen sal in-gehouden en genoten worden de geregte agtste part , des nogtansdat alle der armen heerdsteden mede in de beschrijvinge gebragten gerekendt sullen worden.

Ende sal de beschrijvinge van de voorsz. heerdsteden cum an-nexis gedaan worden bij de respective Grietsluiden en Magistratentot laste van de Grietenien en Steden in 't particulier.

Voorts sullen op 't spoedigste geannoteert en gespecificeert wor-den alle Landen , huisen , venen , bosschen en andere onroerendegoederen , so in de platte Landen als Steden gelegen , om ten be-hoeve van de gemene saak daarop gesteldt te mogen worden totsulk een taux , als de nood sal vereischen. Welke beschrijvinge,prijseringe en taux mede subject sullen sijn de middelen , in co-penschap , rederie en schepen bestaande.

Ende ten einde diegene , wiens goederen met schulden beswaartsijn , in de voorsz. tauxatie niet onbehoorlijk worden gegraveert ,en ook de personen , dewelke penningen op intrest hebben uitstaan,daarvan behoorlijk mogen contribueren, sullende de debiteurs hunnecrediteurs in de intressen soo veel mogen korten , als sij na adve-nant de Capitale Summa , waarvan sij de intressen hoeden in detaux harer goederen sijn beswaart

De voorsz. beschrijvinge en prijseringe sal gedaan worden bijsestien personen , uit de respective Leden nogtans buiten de Ka-meren te committeren , in dier voegen , dat in yder quartier viervan haar lieden , te weten uit yder Lidt een sullen besoigneren metde Secretarien van de plaatsen, die des daags voor vacatie, verte-ringe sampt schip- en wagenvragten sullen genieten vier car. gls.des dat de Secretarien daarenboven niet sullen hebben te eischen

Page 114: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

110 EXTRACT UIT HET RESOLUT1EBOEK

van de besoignes te formeren en in het net te stellen , welke va-catien komen sullen tot laste van den Landschappe.

Alle welke voorsz. penningen en contributien betaaldt sullenworden aan de Generale Ontvangers van de respective Grietenienen Steden , om bij deselve also voorts overgebragt te worden tenComptoire van den Ontvanger General Laas van Jongema.

Aldus gedaan en gearresteert &c. den 24 Maij 1622 , was get.voor :

Oostergo , E. S. a Donia , S. v. Pruissen , Rienk van Burmania,Sipke Sipkes Fopma , D. v. Ablva , M. Houverda v.Meckama , H. Beijma , Bocke van Feitsma , H. A.Wiaarda , Reint van Harkama , Tjaard Aijlva deolde , Pijtter Attes , Frans van Eijsinga , Adolphab Heemstra , Sabinus van Wissema , Joucke Jobs,E. Boner , A. Roorda , J. v. Bootsma , P. Eijsinga ,Wijbe Freerks.

Westergo, Laas van Glins , A. Aijsma , D. v. Jonghema , Si-brand van Osinga , Sakle Kingma , Hobbe vanAijlva , Dominicus ab Hottinga , S. U. Sprong, Jo-vius van Haringsma , B. van Burmania , JohanGravius , Jan Dirks.

Sevenwouden, B. v. Oenema , Obbe Obbes , E. T. Wiisgha , C.Oosterzee , Joachim Wickel , Walta van HettingaH. v. Baardt , H. v. Idzarda , Joannis S. Crak , A.Jenkema , T. v. °enema , Tjaardt Hillebrands ,Martinus Fockens , Bartes Burnmus , J. Frankena ,A. Beetsius.

Pag. 63. De Volmagten der Sevenwouden en Steden in Frieslandt Staats-23 Novemb. wijse op den tegenwoordigen Landsdag vergadert, insisterende hun

1622.respective verklaringe en inwilliginge , den 16 deses beneffens deVolmagten van Oostergo op de voorslag van sijn Genade GraafErnst Casimir &c. Stadhouder deser Landschappe ten overstaan vandeselve door hun Mindergetal ingebragt , hebben geresolveert engestatueert , resolveren en statueren bij desen, dat tot vindinge vanhet tegenwoordige kort der petitien over de floreenrenthe uitge-schreven sal worden de summa van 21 strs. extraordinarie , endaarteboven betaaldt de 5000 penning der capitale goederen ,des dat al vorens resumtie sal worden gedaan van de 500 e penningop al sulken maniere , als Landen en Steden geltkelijk sullen be-

Page 115: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 111

ramen , mitsgaders tot laste van 't Landt genegotieert de summa,van 100,000 pd. met verklaringe , dat de rest van 't kort , mitsga-ders de restitutie van de genegotieerde 100,000 pd. alsdan gevondensal worden uit de 500e penning voorsz. , tauxatie der onroerendegoederen of enige sulke andere middelen , als Landen en Stedensullen kunnen accorderen , of daar deselve hierover sig niet soudenkunnen verdragen , dat alsdan de rest sal worden gesubmitteert ,ordonnerende diensvolgens hunne Gedeputeerde , na de receptiedeses datelijk hieraf uitschrijvinge to doen , om met de maandenNovemb. en Decemb. de 21 strs. extraordinaris over de floreen opto brengen , alsmede de 500 e penning na gedane resumtie op 'tspoedigste te doen innen , en de defaillanten daarover to execute-ren , Mitsgaders te negotieren hun aandeel der voorsz. 109,000 pd.

Aldus gedaan en geresolveert &c. den 23 Novemb. 1622 , wasget. voor :

Sevenwouden , H. v. Baardt , T. v. Oenema , E. T. Wijsgha.Steden , Dirk Claas , Friederus van Jnthiema.

23 Novemb. De Staten van Oostergo , also rijpelijk geexamineert hebben de1622. voorsiagen en middelen van accomodatie der H. Mog. Heron Staten

General van de Verenigde Nederlanden op de verschillen en dif-ferenten tussen Landen en Steden deser Provintie van Frieslandtontresen in 't stuk der consenter en de voet van contributie, niet-tegenstaande diverse onderlinge communication , met de andereLeden daarover gehouden , en verscheidene billijke prxsentatienaan deselve gedaan , tot nog toe , tot haar grote leedwesen, dien-aangaande niet hebben kunnen verdragen en overeenkomen , maarallesins bespeuren , dat die van de Steden alsnog verblijven bij haaroudt voornemen , sonder tot enige middelen van accommodatie towillen verstaan , anders als tot haar eigen grote avantagie en derLanden merkelijke nadeel , dat moor is , in weigeringe Ain , hetdifferent belangende voorsz. contributien aan wel gedagte HerenStaten General to submitteren , alles directelijk strijdende tegensde nadere Unie , tussen de Provintien , Loden en Steden van dienopgeregt , en tegen den gemenen Viandt gelijkerhand den oorlogte voeren , de lasten daarvan eon ijder na sijn vermogen eenpaar-lijk en 't samenderhand to dragen , mitsgaders de vrugten van dien,als vrijheit van religie en conscientie , bescherminge van 't Vader-landt , behoudenisse van lijf en goedt, gelijkelijk met malkanderento genieten ; Soo is 't , dat de voorsz. Staten van Oostergo , om

Page 116: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

112 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

eenmaal uit dese swarigheden te geraken , en alle vordere dispu-ten , niet alleen als nu , maar ook in het toekomende voortekomenen of te snijden , amplecteren het middel van submissie , bij haarH. Mog. voorgeslagen , hebbende volgens dien geresolveert en goed-gevonden , sulks doende bij desen , om de queestieuse drie poinc-ten , vervat in de resolutie van den 24 Maij laastleden , te wetende leninge van elke 5000 pd. 25 pd„ of in plaatse van dien , omde Provintie met geen meer agterheit te involveren , op de voetvan de 500e penning , nadat daarvan behoorlijke resumtie sal sijngedaan , te contribueren het schoorsteen of het haardstedegeldtop yder haardstede twe car. gis. en de beschrijvinge sampt xsti-matie van de vaste en onroerende goederen , na breder vermogensde voorsz. resolutie , om uit deselve middelen of enige van dien tevinden niet alleen het vordere kort der consenter , voor dit lopendejaar vereist wordende, maar ook het kort der consenter (voor ditlopende jaar vereist wordende) zegge die voortaan van jaar tot jaar totstuir van den oorlog sullen moeten worden gedragen , te submit-teren en begeven op de H. Mog. Heren Staten General voorsz.stellende tot haar H. Mog. Judicature en oordeel , of de voorsz.poincten en gearresteerde middelen sun gefundeert of niet en vol-gens dien of deselve . in train gebragt of verworpen behoren teworden , om 't selve eindelijk te decideren , gelijk haar H. Mog. nahare hoge Wijsheit en discretie regt en redelijk bevinden sullen tebehoren , des willen nogtans voorsz. Heren Staten van Oostergo, inde beste forme geprotesteert hebben , dat dese submissie niet an-ders genomen sal worden , als onvermindert de tractaten, hooghe-den , privilegien , vrij en geregtigheden deser Landschappe in 'tgemeen , mitsgaders yder Lidt en ingeseten van dien besonder ,immers deselve alle en elk van dien sig expresse reserverende en

voorbehoudende.Aldus gedaan en geresolveert &c. den 23 Novemb. 1622, was get.:E. S. a Dania , Sije Haeijes.

Pag. 61. Hoewel de Staten van Oostergo en Westergo binnen Leuwarden19 Decemb. op den Landsdag vergadert wel verhoopt hadden , dat de H. Mogi,

1622.Heren Staten Generalgemaincteneert en ten effecte gebragt sou-den hebben hare gansch billijke resolutie , met de Staten van deSevenwouden op den 24 Maij laastleden genomen , ten einde bijdierwege niet alleen de Generaliteit in dese gevaarlijke tijden metprompte middelen gesecundeert , maar ook de langdurige dange-

dispuiten op 't stuk van de contributie tussen de voorsz. driereuse

Page 117: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 113

Leden ende Steden ontresen , eenmaal bijgelegt en geassopieert

mogten worden , hebben nogtans sij Staten nit het rapport van

hunne Gecommitteerde tot haar leedwesen verstaan , dat sulks niet

gevoeglijk soude kunnen geschieden, ten ware alvorens van parthien

differenten aan haar H. Mog. submissie wierde gedaan ; Ende also

sij Staten diesvolgens de voorsz. submissie nu rede ingewilligt en

verveerdigt hebbende welligtelijk kunnen oordeelen, dat om daarop

uitspraak van haar H. Mog. te bekomen , nog wel enige tijt wortvereist , middeler Welke tijt nogtans de gemene saak gehandhaaft,en de Generaliteit in desen hogen nood met gerede penningen ge-subsidieert moet worden ; So is 't , dat sij Staten ter harten ne-mende de serieuse aanschrijvinge , haar nu iterativelijk bij haar H.Mog. gedaan , om te betonen den goeden ijver , die sij tot derLanden welvaren sun dragende , geconsenteert en ingewilligt heb-ben , 't selve doende bij desen , dat ten voorsz. einde bij provisie ,om tot prompt fournissement van penningen te geraken , op defloreenrenthe met de maanden Novemb. en Decemb. eens 14 strs.extraordinaris omgeslagen , en in handen van den Ontvanger Laasvan Jongema opgebragt sullen worden , alsmede dat daarenboven(gemerkt 't selve middel sonder der ingesetenen totale ruine tegen-woordigh niet meer kan dragen) nog tot laste van hun Staten doorhunne Gedeputeerden , die daartoe bij desen worden geauctoriseert,ten spoedigsten sal worden genegotieert het equipollent of sooveelals 7 strs. over de floreenrenthe eens zijn bedragende , consenterenbovendien in de contributie van de 500° penning metten alder-eersten te collecteren , des dat daarvan alvorens behoorlijk resumtiewerden gedaan ; gelijk mede in de negotiatie van 100,000 pd. totlaste van de Provintie , wel verstaande , dat door dese inwilligingeniet werden geprjudicieert hunne Staten voorgaande resolutien ,op den 24 Maij en 23 Novemb. laastleden genomen , mitsgaders desubmissie daarinne gedaan , en dat de penningen, sullende proce-deren van de voorsz. provisionele ingewilligde middelen, hun Statenbetalinge verstrekken en valideren sullen in al sulke middelen ,als bij uitspraak van welgedagte Heren Staten General tot hoedingevan 't kort der consenten billijk en wquitabel geaght sal worden ,So nogtans dat de penningen tot fournissement van het quipol-lent der 7 strs. op de floreenrenthe te negotieren met den intrestvan dien , wederom gerembourseert en gevonden sullen wordensonder beswarenisse van floreenrenthe en rnelkkoebeesten.

IV 8

Page 118: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

114 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

11 Januarij1623.

Aldus gedaan bij de Staten voorsz. den 19 Decemb. 1622 , wasget. voor :

Oostergo , E. S. a Donia , S. v. Pruissen , Sipke Sipkes Fopma ,D. v. Aijlva , Sije Haijes , M. Houverda van Meckama,H. Beijma , Bocke van Feitsma , Reint van Harkama,H. A. Wiaarda , 'litter Attes, Adolph ab Heemstra ,Sabinus van Wissama , J. Jochems , E. Boner , J. v.Bootsma , A. Roorda , P. Eijsinga , Wijbe Freerks.

Westergo, Laas van Glins , D. v. Jonghema , Hobbe van Aijlva ,J. U. Sprong , B. van Burmania , Jan Dirks , BockeSeerps , Jovius van Haringsma, Johan Gravius , SakleKingma , Douwe van Epema , E. van Burmania , Har-rent Hendriks Fogel , Harrent Claas , A. Aijsma.

De Volmagten van de Sevenwouden en Steden in FrieslandStaatswijse op den tegenwoordigen Landsdag vergadert, rijpelijk enna behoren ge6xamineert de missive der H. Mog. Heren StatenGeneral deser geunieerde Provintien in dato den 6 Januarij 1623 ,nieuwe stijl , aangaande bet submitteren der differenten tussen deLeden deser Provintie in 't stuk van contributie ontresen , en hetsenden van Gecommitteerde tot dien einde in 's Gravenhage tegenden 1 Februarij nieuwe stij1 naastkomende te geschieden , hebbenso ten aansien van de absentie van enige Volmagten , als om deongelegentheit en kortheid des tijds , en andere goede redenen nietdienstiger nog beter geagt , als door hunne Gedeputeerden meteene goede geraisonneerde missive op 't aldergevoeglijkst de ver-sogte besendinge bij haar H. Mog. te excuseren , met aanmeldingeniet alleen van bet merkelijk verschil , 't welk in de resolutien enrespective submissien van de Heren van Oostergo en Westergo ge-speurt wort , maar ook van de resolutien , so bij de Sevenwoudenen Steden conform de voorslag van sijn Genade den 23 Novemb.laastleden , als ook selves bij Oostergo en Westergo eenige tijtdaarna genomen , door welke voorsz. resolutie het meerdere deelvan het kort van den verledenen jare gevonden sal kunnen worden,en daarbij op 't serieust en gedienstigste te versoeken , ten eindehet H.H. Mog. wil gelieven , enige Gecommitteerden op een alge-meene Landsdag , die eerstdaags dog sal moeten uitgeschrevenworden , alhier te senden , ten overstaan van dewelke , beneffenssijn Genade onse Stadthouder de resterende differenten voorts mo-gen werden gevonden en geaccommodeert , of andersins daar sulks

Page 119: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 115

niet soude kunnen geschieden , des men verheopt van Jaa, bij eeneenparige en genoegsame submissie van alle de Leden van haarH. Mog. of andere gesleten , des te meer nadien haar H. Mog. inhaar naast laaste missive aan onse Gedeputeerden in dato den 24Decemb. 1622 , stijlo novo de voorsz. besendinge goed gevonden enbelooft hebben , en sonder deselve ook 't Landt met verlies van tijtin seer grote kosten gevoert , en daarteboven niets vrugtbaarlijksuitgeregt sal kunnen werden.

Aldus gedaan en geresolveert &c. den 11 Januarij 1623 , wasget. voor :

Sevenwouden , H. v. Idzarda , T. v. Oenema.Steden , Vincent Ipckes , H. Gerrijt Phelten.

Pag. 66.7 Februarij

1623.

VOET waarop de resumtie gedaan sal wor-den van den 500°I1 penning bij de Statenvan Frieslandt , om te vervangen het kortvan den Jare 1622, provisionelijk inge-willigt.

Dat men eerst in de respective kamers in 't Landschapshuis salrevideren de taux vaa de Heren Volmagten en hunne Gedeputeer-den , Raden Provintial , Rekenmeesters, Grietsluiden en Magistratenmitsgaders andere notabile personen , wiens goederen 10,000 pd. endaarover weerdig sijn , 't welke gedaan sijnde , sullen de registersalle de kamers gecominuniceert worden , om des nood als nogdaarinne verbeteringe te mogen geschieden.

Dat sulks gedaan sijnde de resumtie voorts sal gedaan wordenbij gaarleggingen , als volgt :

1 0 . Leuwerderadeel , Menaldumadeel , 't Bildt , de stadt Leu-warden.

20. Ferwerderadeel , West-Dongerdeel , Oost-Dongerdeel , Dan-tumadeel , de stad Dockum.

30. Tietjerksteradeel , Collumerlandt , Agt Carspelen, Idaarde-radeel , Smallingerlandt.

40. Wimbritseradeel , Rauwerderahem , Sneek , last.50. Wonseradeel , Hennaarderadeel , Baarderadeel , Bolswart.60. Franequeradeel , Barradeel , Franeker , Harlingen.70. Utingeradeel , Doniawerstal , Haskerland , Lemsterland ,

Sloten.80. Opsterland , Angwirden , Schoterland , Stellingwerf oost en

Stellingwerf w esteinde.

Page 120: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

116 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

90. Hemelumer-Oldephart , Gaasterland , Stavoren , Workum ,Hindelopen.

Dat de resumtie in de gaarleggingen gedaan sal worden binnenLeuwarden door de respective Grietsluiden, Adsessoren, Secretarienen Dorpregters, mitsgaders Magistraten van de Steden ofte hunneGecommitteerde , met overroepinge van de tegenwoordige Volmag-ten een yder in sijn gaarlegginge.

Dat de personen door Welke de resumtie sal worden gedaan ge-

houden sullen sijn den Eedt te prxsteren , om na hare beste ken-nisse en wetenschap der ingesetenen middelen in alle getrouwig-heit te openbaren.

Indien hem ymand bij de te doene tauxatie beswaard mogtevinden , sal met al sulken taux mogen volstaan , als hij bij Eede ,aan de Heren Gedeputeerden te doen , verklaren sal sijne goederenniet te exederen.

Dat in de resumtie op de afkopen sal moeten gelet en na gele-gentheit gerekendt worden.

De resumtie gedaan sijnde , sal men de registers en de respec-tive gaarleggingen communiceeren om bij dierwege , daar 't nodigsal sijn, correctie te mogen doen.

Aldus gedaan en gearresteert &c. den 7 Februarij 1623 , wasget. voor :

Oostergo , R. v. Burmania , E. Boner.Westergo, D. v. Jonghema , Harrent Hendriks.Sevenwouden , H. v. Baardt , Sijds van Osinga.Steden , H. Doman , H. Hottinga.

11 Feb uarij Also de negotiatie van de 300,000 pd. , bij de Staten van Fries-1623 land om te vervangen het kort der consenten van den verleden

jare 1622 ingewilligt , tot nog toe agtergebleven is , vermits gedif-ficulteert wordt , aller ingesetenen personen en goederen voor debetalinge van dien te verbinden aan de personen die 't Landschapsouden crediteren , ende men nogtans vermoedt , dat men sonderte passeren sodanige formen van obligatien niet wel penningen salkunnen bekomen , die nogtans bij dese beswaarlijke tijden so hoognodig sijn , aan de Generaliteit promptelijk gefourneert te worden,so sullen de Leden van 't Land elks anderen gehouden sijn te guar-randeren in manieren nabeschreven.

Indien ymandt 't sij uit Landen of Steden mogte komen gear-resteert te worden , sal alle sijne geledene schaden met de kosten

Page 121: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 117

en intressen van dien wederom mogen verhalen op de GeneraleOntvangers van de Grietenien en Steden hunne comptoiren, sampt

alle andere Landschapsgoederen en penningen tot willekeur van degearresteerde.

Alle Welke comptoiren , goederen en penningen over de geledeneschaden , sampt kosten en intressen realijk en de facto sullen mo-gen worden gearresteert en geexecuteert door de Deurwaarderder Heren Gedeputeerden of van den Hove of andersins bij al sul-ken wege, als de Overigheit van de gearresteerde goed vinden sal,sonder dat de gearresteerde uit enige oorsaak handsluitinge ge-daan sal mogen worden , des dat hij van sijne geledene schaden

sampt kosten en intressen doe geblijken bij certificatie van de Ma-

gistrat , van dewelke hij gearresteert is geweest.Dat men de te negotierene penningen sal afdoen met de pennin-

gen die sullen procederen van de redemtie der tauxen , met tenaldereersten te doers in manieren nabeschreven.

De Eigenaars , Kloosters , Pastorie en Kerke Meijers sampt ge-bruikers van beneficiale goederen sullen gehouden sijn de taux vanhare landen te redimeren , yder strs. met een carolij gulden , desdat de Clooster Meijers het capital , waarmede sij deselve tauxenredimeren , sullen mogen korten in de eerste propijn , die haar salworden te laste geleidt.

Ende sullen de Pastoren van de ene plaats in een ander hero-pen wordende , en de Erfgenamen van de versturvene Pastoren huncapital wederom ontvangen van de Gemeente , die 't selve wederomsal worden gerembourseert van de Pastoren , die sij daarna we-derom sullen beroepen.

Sal ook de Pastorie en Kerke Meijers , sampt gebruikers vanbeneficiale goederen de bruikma hunner landen verlatende het Ca-pital voor de redemtie van de taux te verschieten wederom ge-restitueert worden van de Gemeente , Pastoren of van diegene, diein hun plaatse voor Meijers sullen worden aangenomen.

Wel verstaande dat 't Landschap tot alien tijden de voersz. tauxenmet gelijken summa wederom sal mogen redimeren , en dat deCloosters Meijers hun capital in de eerste propijn. kortende , vandie tijt aan hun tauxen we derom gehouden sullen gin , aan denLandschappe te betalen , gelijk sij tot nog toe hebben gedaan.

Ende sal de redemtie van de tauxen gedaan worden op twe ter-mijnen , namentlijk op Aduiphi en Lamberti aankomende telkens degeregte helfte.

Page 122: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

118 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Dog also de ingesetenen van Gaasterland en Lemsterland velelanden door afslag van de zee hebben verloren , in reguard van 'tWelke het haar veel te swaar soude sijn de redemtie van de tauxte doers , sullen de voorsz. ingesetenen mogen volstaan met de re-demtie van twe darde parten van hun tauxen , mits betalende deresterende darde part , so na als voor aan den comptoire deserLandtschappe , wel verstaande , dat 't haar ten alien tijde vrij salstaan , deselve darde part mede te redimeren , ter tijt toe 't Land-schap die wederom sal willen opstellen.

Ende om de penningen , van de redemtie der tauxen sullendeprocederen , bequamer te mogen collecteren , sullen de Meijers,wiens landheren buiten de Jurisdictie der Grietenien en Steden ,waaronder hunne gebruikende landen leggen , sijn wonende , ge-houden sijn te procureren , dat de penningen voor de redemtiehunner tauxen , promptelijk worden betaaldt , bij faute van diensullen deselve Meijers een maand na de uitschrijvinge realijk daar-over mogen worden geexecuteert , die de Landheren 't selve we-derom in de huiren sullen mogen korten.

So wanneer bij de Staten van 't Land goed gevonden mogteworden , de tauxen so in Landen als Steden te redimeren en we-derom op te stellen , sal 't selve uit geen andere middelen mogengeschieden , als uit de tauxatie van de vaste goederen in Landenen Steden generalijk.

Ende of het gebeuren mogte , dat de genegotieerde penningenbinnen 't jaar niet wierden afgedaan , sal het de respective Grie-tenien en Steden vrij staan , hunne contributien intehouden tot alsulken summa , als de genegotieerde penningen sullen bedragen ,om deselve daarmede te mogen aflossen.

Aldus gedaan en gearresteert &c. den 11 Februarij 1623, was get.voor :

Oostergo , D. v. Aijiva , E. Boner.

Westergo , Dominicus ab Hottinga , Harrent Hendriks.Sevenwouden , H. v. Baardt , A. Beetsius.

Steden , S. Runnia , Dirk Claas.

19 Februarij De Staten van Frieslandt , om het credit van den Landtschappe1623. so veel doenlijk te conserveren , hebben geresolveert en resolveren

bij desen , dat van de penningen , door auctorisatie van hun ofhunne Gedeputeerden , so bij wijien de Ontvangers Generals Boot-sma en Botnia , als bij de tegenwoordige Ontvangers Laas van

Page 123: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 119

Jonghema , Andries Roorda en H. J. Rhala genegotieert , en dienog door last alsvoren genegotieert sullen worden met het intrestvan dien , gemelde Ontvangers en hun erven 't alien tijden kost enschadeloos sullen worden ontheft en dat tot meerdere versekeringeen ontlastinge van dien hen verbonden worden aile goederen eninkomsten van hen respective ontvang so ordinaris als extraordi-naris , daaruit sij promptelijk sullen mogen aflossen de genegoti-eerde penningen voorsz. en betalen aan diegene , die sijne pennin-gen versoekt betaaldt en opgebragt te worden , sonder hiertoe tebehoeven enige nadere last of ordre van de voorsz. Heren Statenof hunne Gedeputeerden , die ook niet vermogen sullen , tot be-lettinge dies uit enigerleije oorsaak handsluitinge te doen en wortniet te min de Ontvangers geordonneert , de Heren Gedeputeerdenen de Heren van de Rekenkamer aan te dienen de summen , dieopgeeist worden met de namen der Crediteuren , die 't selve aan

't Landschap hebben gecrediteert , opdat sij mogen kennisse hebben,wat penningen ter oorsake dies uit de comptoiren worden getrok-ken , en dewijl de aflossinge der genegotieerde penningen in 't ge-heel of ten dele uit de ordinaris inkomens niet en kan wordengedaan , worden de respective ontvangers mede bij dese geauc-toriseert en in plaatse der aftelossene penningen andere te nego-tieren op gelijke intrest.

Aldus gedaan en geresolveert &c. den 19 Februarij 1623 , wasget. voor :

Oostergo , Adolph ab Heemstra , H. A. Wiaarda.Westergo , B. v. Burmania , S. U. Sprong.Sevenwouden, R. v. Lijcklama , A. Beetzius.Steden , W. Jongestal, J. Dirks.

20 Februarij De Staten van Frieslandt hebben gelast en geauctoriseert, las-1623. ten en auctoriseren bij desen den E. Here Andries van Roorda ,

Rentemeester der Domeinen , om voor de tijt van een jaar tot lastevan de Provintie tegen seven ten hondert tot Amsterdam of el-ders te negotieren 300,000 pd. en daarvan uit te tellen aan Ge-suinus Meurskens , tresorier van de franse Troupen 60000 pd. metde intressen van dien , sampt makelardie gelden en onkosten daar-over gevallen , volgens de liquidatie rede daarvan gemaakt, en nogte waken , en voorts de vordere penningen over te brengen aanden Here Jan Doubleth , Ontvanger General der Verenigde Neder-landen , of dengenen , die deselve Here Ontvanger tot dien einde

Page 124: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

120 EXTRACT UIT HET RESOLTJTIEBOEK

sal willen lastigen , om also ten behoeve van de Generaliteiten in afkortinge en betalinge van 's Landschaps agterheden gecon-verteert te worden , lastende mede welgedagte Here RentemeesterRoorda , om te collecteren en ontvangen van de Generale Ont-vangers van Grietenien en Steden al sulke penningen , als proce-deren sullen van de redemtie der tauxen , bij hun Staten op den.11 deses gearresteert en ingewilligt , en voorts uit deselve pen-ningen de voorsz. 300,000 pd. met den intrest wederom te betalenen aftedoen , en sal hij Rentemeester aan de personen , die 'tLandschap willen crediteren , passeren mogen behoorlijke obligatiebrieven in de beste forma , met verbintenisse van alle des Land-schaps comptoiren penningen en middelen , mitsgaders alien en eenijgelijks der ingesetenen personen en goederen , belovende sij Statenvoor goed en van waarden te houden , al 't gene bij den voorsz.Here Rentemeester in voegen als voren sal worden gedaan , enSijn Ed. dienaangaande kosteloos en schadeloos te guarranderenonder verbandt van alle des Landschaps Comptoiren penningen enmiddelen en specialijk de opkomsten der Domeinen.

Aldus gedaan en geresolveert den 20 Februarij 1623 , was ge-par. R. v. Burmaniavt , Onder stondt : Ter ordonnantie van de Sta-ten voorsz. get. A. Aijsma.

22 Februarij Also bij de Staten van Oostergo en Westergo bij resolutie van1623. den 19 Decemb. 1622 geconsenteert is , dat boven de 14 strs.

extraordinarie over de floreenrenthe voor de maanden Novemb. enDecemb. des voorsz. jaars uit te schrijven nog tot hunnen lastedoor hunne Gedeputeerden soude worden genegotieert so veel, alsseven strs. over de voorsz. floreenrenthe eens is bedragende , enogenschijnlijk gespeurt wort dat sodanige negotiatie nog een ge-ruimen tijt is behoevende , aleer de penningen daarvan opgebragtsullen kunnen worden , daar nogtans den tegenwoordigen hogennood en schaarsheit van penningen het fournissement van diensonder langer uitstel is vorderende , so verre de Staat deser Land-schappe buiten confusie sal blijven gemaincteneert , hebben de Sta-ten van Oostergo geresolveert en geconsenteert, resolveren en con-senteren bij desen , dat ten selven einde bij provisie de voorsz.seven strs. mede op de floreenrenthe met de maanden Januarij enFebruarij extraordinarie omgeslagen en in handen van den Ont-vanger General Laas van Jonghema opgebragt sullen worden, be-lastende hunne Gedeputeerde , op 't spoedigste daarvan een uit-

Page 125: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 121

schrijvinge to doen , wel verstaande nogtans dat door dese inwil-liginge niet werde geprwjudiceert hunne Staten voorgaande reso-lutien op den 24 Maij en 23 Novemb. des verleden jaars genomen,mitsgaders de submissie daarinne gedaan en dat de penningen sul-lende procederen van de voorsz. seven strs. neffens de andere pro-visionele voor desen ingewilligde penningen hun Staten betalingeverstrekken en valideren sullen in al sulke middelen , als bij uit-sprake van de H. Mog. Heren Staten General tot hoedinge van hetkort der consenten billijk en wquitabel geaght sullen warden.

Aldus gedaan en gearresteert &c. den 22 Februarij 1623 , wasget. : J. v. Bootsma , Sipke Sipkes Fopma.

22 Februarij STEMMINGE VAN DE VOLMAGTEN VAN

1623. OOSTERGO nopens het vinden van deseven strs. extraordinaris op de Floreen-renthe.

Leuwerderadeel , persisteren bij de resolutie van den 19 De-cemb. 1622.

Ferwerderadeel , consenteren de uitschrijvinge van deselve overde floreen met de maanden Januarij en Februarij.

Westdongerdeel ,Oostdongerdeel ,Collumerlandt , consenteren de uitschrijvinge.Aght Karspelen , uts.Dantumadeel , uts.Tietjerksteradeel , uts.Smallingerland , uts.Idaarderadeel , uts.Rauwerderahem , uts.De nullitate van welke uitschrgvinge stemminge so verre en bij

aldien deselve effect mogte sorteren nopens de uitschrijvinge vande seven strs. op de floreen geprotesteert hebben Ernst van Doniaen Dr. Sebastianus Pruissen Volmagten van Leuwerderadeel, Douwevan Aijlva voor hem en van wegen Sije Haijes Volmagten vanWest-Dongerdeel , Minne Houverda van Meckama en Dr. Lamber-tus Beijma Volmagten van Oostdongerdeel, als strijdende directelijktegens sekere solemnele resolutie , bij de Ed. Mog. Heren vanOost- en Westergo op den 19 Decemb. 1622 in hunne Vergaderingegenomen , bij dewelke wel expresselijk geprwcaveert is , dat 'tequivalent van seven strs. hier boven aangeroerdt , bij provisie bij

Page 126: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

122 EXTRACT LIT HET RESOLUT1EBOEK

de Heren Gedeputeerden tot laste van beide de voorsz. Go8n salworden genegotieert , om wederom naderhandt betaaidt to wordenuit al sulke middelen als bij uitspraak van de H. Mog. HerenStaten General wquitabel sal bevonden. worden , meugen evenwellijden , dat gemelde negotiatie ten spoedigsten tot aflossinge van's Lands lasten sijn voortgang .nerve , bereidt en goedwillig sijnde,om volgens gemelte resolutie te procederen tot vindinge van alsulke middelen als tot minste quetsinge van de Ingesetenen der beideGan , en meeste dienst van 't Land sonder beswaringe van de flo-reenrenthe en melkkoebeesten bevonden sal worden te behoren ,also 't onmogelijk is voor hun ingesetenen , bij doze gelegentheitvan tijden meerder last op de floreenrenthe to hoeden.

Actum den 22 Februarij 1623 , was get. : E. S. a Donia , S. v.Prubssen , D. v. Aijlva , M. Houverda v. Meckama , L. Beijma.

Also de Staten van Frieslandt bij resolutie van den 20 Februarijlaastleden de Here Andries van Roorda , Rentemeester der Do-meinen geauctoriseert en gelastigt hebben , om ten behoeve en totlaste van de Provintie te negotieren de summa van 300,000 pd.en voorts to ontvangen en wederom uit te tellen de penningen ,die procederen sullen van de redemtie der tauxen , na breder ver-mogen van de voorsz. resolutie , So is 't , dat sij Staten de wel-gedagte Here Rentemeester bij desen accorderen en toestaan voorhet negotieren en aflossen der voorsz. penningen , sampt ontvangvan de tauxen eens de summa van 1800 car. gls. , sijn Ed. boven-dien belovende mede te refunderen alle makelarie en bankgelden,sampt vragten , verteringen , vacation en andere onkosten , die de-selve sijn Ed. so in 't negotieren als aflossen der voorsz. penningenenigsins sal moeten expenderen en doen. Actum den 11 Martij1623 , was gepar. R. v. Burmaniavt, Onder stondt ter ordonnantie van

de Staten voorsz. , get. A. Aijsma.

2 April 1623. Also de Staten van Friesland uit het schrijven van de Here Ren-temeester Andries van Roorda hebben gesien dat gemelde Heergeen middel en siet , om volgens den last Sijn Ed. op den 20 Fe-bruarij gegeven , de 300,000 pd. tot laste van de Provintie te sullenkunnen negotieren , en den tegenwoordigen hogen nood niet toe enlaat , het opbrengen van deselve penningen tot subsidie van de Ge-neraliteit langer uittestellen , sonder de gemene saak in 't uiterstegevaar en 't enemaal in confusie te brengen , So is 't, dat sij Stateng.enooddrongen worden , de betalinge van de redemtie der tauxen

11 Martij1623.

Page 127: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 123

Pag. 88.8 Augustij

1623.

tegens de penning twintig , bij resolutie van den 11 Februarij laast-leden ingewilligt te anticiperen , ordonneren derhalve en statu6renbij desen , dat de betalinge der voorsz. tauxen bij de ingesetenenin 't geheel sal gedaan worden op den 1 0 Maij aankomende in con-

formitè van de resolutie den 1 0 Februarij voorsz. genomen , bijpoene dat de gebrekige realijk en de facto daarover sullen wordengeexecuteert , wel verstaande , dat van deselve tauxen volgens voor-gaande resolutie eerst afgedaan sullen worden de penningen , diebij welgedagte Here Rentemeester uit kragt van voorsz. last mogensijn genegotieert met den intrest van dien , en dat de Ontvangersvan de respective Grietenien en Steden voor den ontvang en 'tuittellen van de voorsz. tauxen genieten sullen de honderste pen-ning.

Aldus gedaan en gearresteerd Sec. den 2 April 1623 , was get.voor :

Oostergo , Tjaard Aijlva de olde , Sipke Sipkes Fopma.

Westergo , Jovius v. Haringsma , Sakle Kingma.Sevenwouden, C. Oosterzee , A. Jenkema.Steden , Govert Tjepkes , Douwe van Beijem.

De Staten van Friesland hebben goedgevonden en geresolveertom 't opbrengen van de 5000 penning nu tegenwoordig en toeko-mende Martinij te betalen bij de ingesetenen deser Landschappe ,die haar bij de tauxatie van deselve mogten beswaard vinden ,beter te faciliteren, dat na desen jare 't selve middel van de 5000penning niet wederom opgesteldt en betaaldt sal worden , en dat deCohieren na de laaste betalinge sullen ingetogen en gecasseertworden.

De Staten voorsz. verstaan hebbende , dat Dr. Arcerius Profes-sor Grace lingua deser weerlt overleden is , waarover 't selve amptvacant is geworden , houden 't selve in continuatie tot nader dis-positie van de Volmagten van 't Landt.

Aldus gedaan en geresolveert &c. den 8 Augustij 1623 , was get.voor :

Oostergo , P. Eijsinga , Jacobus Rosema.Westergo , D. van Jongema , Ottho Wigara.Sevenwouden, Johannes S. Crak , Tjeerd Hillebrands.Steden , J. Veldtdriel , Albert Thomas.

Page 128: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

124

Pag. 90.5 Novemb.

1623.

EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Also de Staten van Friesland bevinden dat nog merkelijke pen-ningen van de redemtie der tauxen onbetaald sijn , die al voorlange bij de Rentemeester Roorda behoorden ontvangen te sijn ,dewij1 hem daartoe genoegsame middelen van executie sun gedecer-neert, so wort deselve Here Rentemeester Roorda bij desen alsnog welernstelijk geordonneert om de voorsz. onbetaalde penningen met-ten executie in te vorderen , ten langsten binnen veertien dagennaastkomende , bij poene dat men hem de resten , die na verloopvan deselve tijt daarvan mogten worden bevonden , in sijne reke-ninge niet sal valideren. •

Actum den 5 Novemb. 1623 , was get. voor :Oostergo , Sibrand van Burmania , Rommert Reitses.Westergo , Hobbe van Aijiva , Jan Dirks.Sevenwouden, Joannes S. Crak , Tjeerd Hillebrands.Steden , Douwe van Beijem , C. Allerts.

Pag. 92. De Staten van Friesland tegenwoordiglijk binnen Leuwarden ver-11 Decemb. gadert , na hare gewoonlijke ijver , onveranderlijke goede genegent-

1623.heit en sorgvuldigheit voor de conservatie van den Staat deserLandschappe , behoorlijk gelet hebbende op den tegenwoordigentoestandt van dien , en daarbij wel serieuselijk overleggende , datdeselve bij gebrek van goede en prompte penningen geschapen is,van dag tot dag van quaad tot erger te vervallen , even verredaarin bij dadelijke wegen niet en souden mogen worden voorsien,hebben tot voorkominge van sulks goed , raadsaam en nodig be-vonden , dat om in der ijl met de minste quetsinge van de voorsz.Landschappe en de conservatie van dien een notabile summa vangerede penningen te doers fourneren , alle amptdragende personendeser Landschappe, die men houdt voor seer goede patriotten, tenten behoeve van 't Land , volgens de ordre en lijst daarop gemaakt,sullen verschieten binnen de tijdt van agt of uiterlijk veertien da-gen na de insinuatie deses aan den Ontvanger Jongema, die ge-houden sal wesen , daarvan obligatie in forma te passeren, voorde tijt van twe jaren tegens seven ten hondert in 't jaar,yder so veel , als hem bij de voorsz. ordre en lijst te laste gelegtis , onder dese conditie , dat na verloop van de voorsz. jaren nietalleen dese , maar ook andere Crediteurs, die te voren enige pen-ningen verschoten hebben , wederom tot hunne vermaninge en be-lieven sullen warden betaaldt en gerembourseert uit de penningensullende procederen van de verkopinge van sodanige Landschaps

Page 129: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 125

of Cloosterlanden, alsrede om verkogt te worden daartoe verordineertsijn ; consenterende mede en auctoriserende bij desen de respectiveOfficieren , sampt Ontvangers van Landen en Steden , bij gebrekevan 't selve uit hare middelen en contributien , als ook de Rente-meester van de Domeinen specialijk aan de Heren van den Hoveen alle amptdragende personen, geen bewindt van Landspenningenhebbende , de gecrediteerde penningen aan hare ingesetenen, sulksversoekende , te betalen ; Gevende hier en boven welgemelde Sta-ten nog last aan hunne Gedeputeerde , om door hare Ontvangersten spoedigsten tot laste van 't Land op gelijke verband en intres-sen te negotieren de summa van 50,000 pd. om tot de nodigstelasten deser Landschappe geemploièert te worden. Ende ten eindein 't aflossen van de voorsz. penningen , alsook andere , die som-tijts van de respective Ontvangers opgevordert worden, geen gebreken valle , auctoriseren meergemelde Staten alsnog bij desen hunneGedeputeerden , om met de verkopinge van de voorsz. landen haarbij register ter handers gesteldt , met ten eersten voort te varen ,ten einde de penningen daarvan sullende procederen daartoe mogenworden gebruikt sonder elders de selve te doen bekeeren.

Aldus gedaan en gearresteert &c. den 11 Decemb. 1623, was get.

voor :Oostergo , Nihil.Westergo , D. van Jonghema , Ottho Wigara.Sevenwouden, H. van Baardt , T. v. Oenema.Steden , Albert Thomas , Jnte Jouckes.

LIJ STE VAN DE TA la , waarop de respec-tive Officieren worden gesteldt , om tendienste van 't Landt inpromptis te ver-schieten voor de tijt van twe jaren , teneinde 't voorsz. Landschap bij dese noodvan gerede penningen moge worden ver-sien.

De Ed. Heren in 's Gravenhage , gelijk mede teAmsterdam en Hoorn.

De Ed. Heer J r Rienk van Burmania . 500.De Ed. Heer Jr. Frederik van Jnthiema . 500.De Ed. Heer Jr. Pijtter van Walla . . 500.De Ed. Heer Ridder Marcus van Lijcklama . 500.

Tr. . . . . 2000.

Page 130: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

126 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Tr. 2000.De Ed. Heer Tjaard van Alva . 500.De Ed. Heer host Jongestal . 500.De Ed. Heer Christiaan Oosterzee . 500.De Ed. Heer van Eijsinga . . 500.De Ed. Heer D r. Isbrand Ekens 500.

4500.

Alsoo de Heren van Westergo verstaan , haar Ed. het vergevcnvan het commis-ampt in de Kamer van de Oost-Indische Compag-nie alsnu te competeren , protesteren deselve Staten bij desen ,om dienaangaande sails regt te willen blijven.

De Ed. Heren Gedeputeerden.De Ed. Heer Ernestus van Aijiva . 500.De Ed. Heer Abraham van Roorda • • • 500.De Ed. Heer Sicco van Dekema 500.De Ed. Heer Martinus Gravius 500.De Ed. Heer Pico Wijckel 500.De Ed. Heer Hippolitus Crak . 500.De Ed. Heer Joannes Nijs 500.De Ed. Heer Horatius Domans 500.De Ed. Heer Joannes Romkes . • 500.De Ed. Heer Aucke Aijsma . • 500.

5000.

De Ed. Heren van den Hove.De Ed. Heer Ernestus van Haringsma 500.De Ed. Heer Rembertus Ulenburgh 500.De Ed. Heer D r. Gellius Ijillama . 500.De Ed. Heer Suffridus Hania . • 500.De Ed. Heer Dr. Lxlius van Lijcklama • 500.De Ed. Heer Dr. Joannes Saakma . 500.De Ed. Heer Dr. Johan van der Sande 500.De Ed. Heer Frans van Jonghema . 500.De Ed. Heer Ork van Iioijem . 500.De Ed. Heer Dr. Gellius Jongestal . 500.De Ed. Heer Dr. Joachimus Andre • • • 500.De Ed. Heer Everhardus Boner 500.

Tr. ..... 6000.

Page 131: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 127

De Ed. Heer Dr. Theodorus Scheltinga .De Ed. Heer Dr. Bocatius Hoppers . .

Tr. 6000.

. 500.

. 500.

7000.

De Heeren Ter Admiraliteit.De Ed. Heer Tjaard van Aijlva 500.De Ed. Heer Bocco van Burmania . 500.De Ed. Heer Hobbo van Baardt . 500.De Ed. Heer Pijtter Upkes Cromwal 500.De Ed. Heer Meinardus Atsma . 500.De Ed. Heer H. Hottinga . . 500.

3000.

De Ed. Heren Rekenmeesters.De Ed. Heer Johan van Bootsma 300.De Ed. Heer Sakle van Kingma 300.De Ed. Heer Sijds van Osinga . . 300.De Ed. Heer Joachim Rienks . . 300.

De Ed. Heer Dr. Livius Scheltinga 300.

1500.

De Ed. Heren Rentemeesters en Ontvangers.De Ed. Heer Ontvanger Laas van Jonghema . . 500.De Ed. Heer Ontvanger Andreas Roorda . . 500.De Ed. Heer Ontvanger Joannes Rhala . . 500.

1500.

De Ed. Heer Holtvester Sibrand van Burmania . . 500.

De Ed. Heer Lands Advocat Dr. Matthias a Viersen 300.

800.n

De Ed. Heren Grietsluiden van Oostergoo.De Ed. Heer Grietman Ernst van Donia . 500.

De Ed. Heer Grietman Rienk van Burmania . 500.

Le Ed. Heer Grietman Ernst van Aijlva . . 600.

De Ed. Heer Grietman Douwe van Aijlva 400.

De Ed. Heer Pijtter van Eijsinga . . 500.

Tr.. . 2500.

Page 132: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

128 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Tr. 2500.De Ed. Heer Grietman Bocco van Feitsma . 500.De Ed. Heer Grietman Tarquinius Boelens 400.De Ed. Heer Grietman Tjaard van Aijiva 400.De Ed. Heer Grietman Frans van Eijsinga 400.De Ed. Heer Grietman Abraham Roorda 400.De Ed. Heer Grietman Joucke Jochems . 400.De Ed. tien Secretarien elks 300 pd. , en éOn, namentlijk

Willem Hoijtes 100 pd. . 3100.

8100.

De Ed. Heren Grietsluiden van Westergoo.De Ed. Heer Grietman Tjerk van Heerma 500.De Ed. Heer Grietman Duco van Jonghema 500.De Ed. Heer Grietman Douwe van Hottinga 500.De Ed. Heer Grietman Hobbe van AtIva 500.De Ed. Heer Grietman Bocco van Burmania 500.De Ed. Heer Grietman Douwe van Epema 500.De Ed. Heer Grietman van Wonseradeel 700.De Ed. Heer Grietman van Wimbritseradeel . 700.De Ed. Heer Grietman Edzardt van Burmania . 300.De Ed. seven Secretarien elk 300 pd. , nog twe elk 400

pd. , to weten Wonseradeel en Wimbritseradeel . . 2900.

7600.

De Ed. Heren Grietsluiden van de Sevenwouden.De Ed. Heer Grietman Tiberius van Oenema 400.De Ed. Heer Grietman Hippolitus Crak . 400.De Ed. Heer Grietman van Stellingwerf oosteinde . 400.De Ed. Heer Grietman Tinco van Oenema 400.De Ed. Heer Grietman Saco Fockens . 400.De Ed. Heer Grietman Marcus van Lijcklama. ▪ 500.De Ed. Heer Grietman Obbe Obbes. . 500.De Ed. Heer Grietman Hobbe van Baardt 500.De Ed. Heer Grietman Sijds van Osinga . . 500.De Ed. Heer Grietman Christiaan van Oosterzee . 500.De Secretarien van Utingeradeel , IEngwirden, Stelling-

werf oosteinde, Opsterland en Lemsterland elks 200 pd. . 1000.

Tr. . • . . 5500.

Page 133: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

. 1000.400.500.300.500.300.600.400.

Steden.

. I

DER STATEN VAN FRIESLAND. 129

Tr. 5500.

De Secretarien van Schoterland , Stellingwerf westeinde,

Gaasterland , Doniawerstal en Haskeriandt elks 300 pd. . 1500.

7000.

Dijk-Graven.De Dijkgraaf van de Vijf delen. . 500.

De Dijkgraaf van Wimbritseradeel . . 400.

De Dijkgraaf van Wonseradeel . . 300.

De Dijkgraaf van Hemelumer Oldephftrt . 300.

De Dijkgraaf van de Sevenwouden . . 200.

De Ontvanger van Vijf delen binnendijks 400.

De Ontvanger van Vijf delen buitendijks . 300.

2400.

De Convotj-meesters.De Convoijmeester tot Harlingen 400.

De Convoijmeester tot Mackum 300.

De Convoijmeester tot Dockum 400.

De Convoijmeester tot Stavoren 200.

De Convoijmeester tot Workum 200.

De Convoijmeester tot Sloten . 200.

1700.

De Ammunitiemeester Frids Meinerts

200.De Boumeester Jacob Lents . 200.

400.

De Stad LeuwardenDe Secretaris .

De Stad BolswartDe Secretaris .De Stadt Sneek .De Secretaris .De Stad HarlingenDe Secretaris .

Tr.. . . 4000.

Iv

9

Page 134: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

130 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Tr. 4000.De Stad Franeker . 600.De Secretaris . . 300.De Stad Dockum 500.De Secretaris . 300.De Stad Stavoren 300.De Secretaris . . 200:De Stad Sloten . 250.De Secretaris . 150.De Stad Workum . . 400.De Secretaris . . 250.De Stad Inst 300.De Secretaris . 200.De Stad Hindeloopen . • 250.De Secretaris . . . 150.

8150.

De Muntemeester . 500.Jan Melchers . . . . 250.Harmen Bruinsveldt . 250.

1000.

De Ed. Heren Doctoren Professoren.Dr. Sibrandus 400.Dr. Hagtingius • • . 400.Dr. Bouritius . 400.Dr. Rala . . • • 400.Dr. Verhel . • 400.Dr. Metius . • 400.

2400.

Monster-Commissarien.De Ed. Heer Houverda . • 400.De Ed. Heer Glins . 400.De Ed. Heer Oenema. • • t

400.De Ed. Heer Oosterzee . 400.De Ed. Heer Geregtscholtes Lijcklama

300.

De Ed. Heer Commissaris . 250.

2150.

Page 135: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 131

De Ed. Heren van de Militaire ampten.De 0 verste Lt. Julius van Eijsinga . 1200.De Capitain van de Guardes Haren . 500.De Ritmeester Hero van Burmania . . . 600.De Ritmeester Wilco van Schwartzenbergh . 600.De Ritmeester Evo Einholts . 600.

3500.

Capitainen van 't Regiment van Sijn Genade GraafWillem Sair. Memorie.

Jacques Oenema . . . 500.Duco van Hittinga . 500.Sjuk van Eijsinga . 500.Wigle van Hania . . 500.Frans van Donia • • 1 . 500.Abbe van Bootsma 500.Taco Lieuw es . . 500.Homme van Hettinga . 500.Ate van Hettinga 500.Ludolph Potter . . 500.Jan Sageman . . 500.Cornelis Haubois. . 500.Quirin de Blauw . . 500.Jacob van Roussel . 500.Rogier Slijp . . 500.Edzart van Eminga . • 500.Harmen van Wonsdorp . 500.Jan van Eijsinga . . 500.Binnert van Heringa . . 500.Sijbe van Aijlva . . 500.Schelte van Aijsma . 500.Hans van Oldenslo . 500.Johannes Frans Stellingwerf 500.Schelte van Scheltema . 500.

12000.

Hoplieden van 't Regiment van Sijn Genade Graaf Ernst.Jacob Sterk • • • • • . . 500.Daniel van Hattum . • • • . . 500.

Tr. . . 1000.

Page 136: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

132 EXTRACT UIT HET RESOLUTIEBOEK

Tr. 1000.Abraham van Hattum . 500.Maximiliaan Frens • . • • • • 500.Gosewin van Lauwick. . . . 500.Hendrik van Betsen • . 500.Jan Frans Adema . 500.Frans Lijseman . . 500.Oom Kees . • • • . 500.Johan Spenser . . 500.

5000.

De vier schrijvers van de vier Vanen ruiters op de repar-titie van Friesland , met de schrijvers van de agt enveertig compagnien soldaten , mede op deselve repartitiestaande , elks 300 pd., facit . . . . . . . 15,600.

Pag. 110.11 Decemb.

1623.

Alsoo de Staten van Frieslandt hoe langer hoe meer vernemen ,dat de betalinge van de 500 0 penning der capitale goederen tenLandsdage ingewilligt bij vele gedilaieert en uitgesteldt wordt metprwtext , dat sij bij resumtie van dien te hoog getauxeert en mer-kelijk beswaardt souden sijn ende uit sulks te bevresen staat, dateen goed deel van de voorsz. contributie op niet gebragt sal wor-den , die men nogtans in desen hoog aandringenden nood niet ge-missen en kan ; So is 't , dat sij Staten bij desen ordonneren enstataren , dat alle ingesetenen terstondt sonder enig vertrek ge-houden sullen sijn , bij provisie optebrengen en betalen de tauxhunner goederen , waarop sij bij de laaste resumtie volgens de uit-gegeven registers sijn gesteldt ; Ende ten einde nogtans een ijdersklagten gehoordt en niemant boven behoren beswaart werdeworden de Heren Gedeputeerden geauctoriseert , om met overroe-pinge van de Officiers van de plaatse de voorsz. klagten te exami-neren, en ten spoedigsten in conformitd van de resolutie de datoden 8 Augstij aftedoen , sullende de klagers 't gene sij bevondensullen worden te veel betaaldt te hebben wederom gerembourseertworden bij de respective Grietenien en Steden , waaronder sij op-geschreven sijn , wel verstaande dat de vacatien en onkosten vande Officiers tot laste van de klagers sullen komen , indien sij inhun versoek afgeslagen worden , en tot laste van de Grietenien enSteden so sij daarinne bevonden sullen worden gefundeert te sijnWorden oak de Grietsluiden en respective Magistraten bij desen

Page 137: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 133

geauctoriseert om de personen of goederen waarvan de Eigenaarsbuiten de Provintie wonen , die in de voorsz. Registers niet bevon-

den of notoir te leeg getauxeert sijn , op behoorlijke taux te stellenen deselve in cas van onwilligheit daarover te executeren, om daar-uit so veel mogelijk 't voorsz. remboursement te vinden.

Aldus gedaan en geresolveert enz. den 11 Decemb. 1623 , was

get. voor :Oostergo , D. van Aijlva , J. Jochems.Westergo , Nihil.Sevenwouden, T. v. Oenema , Joannis S. Crak.Steden , Inte Joukes , Albert Thomas.

Page 138: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 139: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

$11ET VAN DE 1PCOMSTEN

DER

DOMAINEN,

ENDE VAN DE

ElVIPLOIEN DERZELVER

zedert den Jaere 1618 ,

VOOR

ViErEERSOL

d.d. 15 Januarij 1628.

Page 140: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 141: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

1618-1626.

STAET SOMMAIRE van de Jaerlixe opcomsten

der Domainen deser Landtschappe van Vrieslandt

als to weten den Jaartaux over de gemene Grietengen

ende Steden ende de Redemptie der zelver den opcomstenvan de Excijsen , Canclerije gerechticheden, Pach-ten der Billanden ende andersints , Mitsgaders vanden Emploij der zelver 't zedert den jaare annoxvs ende achtien tot den Jaare xvir e ende zes endetwintich Incluijs bij den Extraordinnaris Heeren

Gecommiteerde Reeckenmeesters geextraheert vuijtden respective Reeckeningen w. den Heere Jelgervan Feitsma ende Andreas van Roorda , InleveneReentmeesters Generael der voorschreven Do-maijnen , Mitsgaders uijt den resolutien ende ver-

scheijdene behoufftens daer toe dienende , Soevolcht.

1 Oct. 1618—30 Sept. 1619.

ONTFANCK van de Domainen Innegegaen deneersten Octobris anno xvJ e achtien ende geeijndichtden lesten Septembris anno xvir negenthien.

Eerstelijck is den w. Heere Rentemeester Feijtsma

per slot van sijn voorige XXV' Reeckeninge ter saekevan meerder Ontfanck schuldig gebleven die sommavan vier ende tachtich duijsent 't negentich carolusgulden ses stuvers twee penningen , zijnde bij den-selven Reentmeester in den volgende xxxiien Reec-keninge weder voor Ontfangh gestelt de zelvesomma van 84090 — 6 — 2.

De Jaertaux over de Grietenije ende Steden deserLandtschappe bedraecht ter somma van twintichduijsent drie hondert ende 't zestich carolus guldenvijti stuivers waeraff getrocken moet worden voor dedefalquementen van eenige vrije Heerscaps Landenetc. seventhien hondert yijif ende veertich carolus

gulden drie stuvers seven denier, Blijft noch suversover de somma van 18615 ---1-- 5.

Page 142: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

138 STAET VAN DE OPCOMSTEN

De opcomsten der pachtpenningen van de Excijsenbedragen voor een geheel jaar die zomma van drieende twintich duijsent vier hondert ses ende dartichcarolus guldens zestien stuvers , Dus hier 23436— 16 — „.

Den ontfanck ofte opcomsten van boeten der pro-visionele condemnatien tegens de Nederslagers be-dragen ter zomma van twee duijsent drie hondertende tien carolus guldens , Dus hier 2310 — 9 ''''''' n.

'T Segelrecht ende andere Innecomen van de Can-cellarije bedragen twee duijsent acht hondert endeeen carolus guldens negen strs. zes peen. , Dus 2801 — 9 — 6.

Den ontfanck ende het opkomen van diverschepartijen van verscheijden naturen bedragen twalijffhondert een ende dartich carolus guldens sestienstuvers , Dus 1231 — 16 — ,

De opcomsten ende ontfanck van Grossen , endeaenwassen der Landen gelegen in Collumer-Cruijs-landt beloopen ter zomma van drie hondert tweeende veertich carolus guldens ses stuivers vier de-niers , Dus 342 — 6 — 4.

Het Innecomen der Tonnen ende backen geldenbedracht ter zomma van zes hondert vier ende't negentich cars. gls. Chien stuvers vier deniers ,Dus 694 — 10 — 4.

De Pachten offte opcomsten der Billanden comento bedragen ter zomma van zes ende veertich duij-sent negen hondert ende ellijff carolus guldens achtdeniers , Dus hier 46911 — , — 8.

Somma ontfanck 180433 — 6 - 5.

WTGAVE DAERTEGENS.

De renthen vuijt d' Billanden gaende ende bijKeijs. Majt. Caerl de vijff , anno xv cxxvllj ende daernaer vercofft belopen in eender zomma darthienduijsent twee hondert een ende tachtich car. gul-dens een stuver negen denier, waer onder medebegrepen is den turf ten comptoire gebruijckt, dushier 13281 — 1 --- 9.

De wedden van de Heeren Stadthouder , raden

Page 143: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 139

Provinciael , rentmeester Procureur Generael des

selviges substituijt ende den eersten deurwarder be-dragen te samen ter somma van twalijff duijsentende vijff carolus guldens , Dus hier 12005 „

Den uijtgave offte betalinge gedaen aen verscheij-

dene partijen op ordonnantien ende quitantien be-

lopen ter somma van vijff duijsent negen hondert

drie ende veertich carolus guldens twee stayers, Dus 5943 — 2 -- n.

Betalinge ende wtgave concernerende de Justiti

beloopt vijff duijsent twee hondert ende vijff ende't zestich carolus guldens negen strs. acht deniers,Dus hier 5265 — 9 — 8.

De reijscosten der Heren Raden Provinciael vanVrieslandt , Rentmeester , Procureur Generael &c.bedraagen te samen ter zomma van vijff hondertende vijffthien carolus guldens seventien sta yers ,Dus hier dezelve somma van 515 17 —

De Booden Loonen ende reijsen der Deurwarderssampt andere loopers bedraagen ter zomma van driehondert vijff ende 't negentich carolus guldens endedrie stuvers , Dus 395 — 3 — „.

Fortificatie penningen der Steden deser Landt-schappe bedragen ter zomma van drie ende twintichduijsent carolus guldens , Dus hier 23000 — „ 9.

Den wtgave op verscheijden ordonnantien derHeeren Gedeputeerde Staten gedaen van diverse va-catien bedragen acht ende dartich duijsent vijff hon-

dert zeven ende vijfftich carolus guldens vijfftienstuvers waeronder mede gecomprehendeert sijn dervacatien der Heeren Gecommitteerden op het SinodusNationael geweest zijnde , Dus hier 38557 — 15 — „.

Tot dienste der Cancelerije is betaelt ende wtge-keert die zomma van drie duijsent acht hondertacht ende tachtich carolus guldens negen stuversvijff deniers , Dus hier 3888 — 9 — 5.

De resten van de provisionele condemnatien te-gens de neerslagers alsmede de oncosten geschietop de verpachtinge der Excijsen bedragen te samendrie duijsent hondert twee ende 't zeventich ca-

Page 144: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

140 STAET VAN DE OPCOMSTEN

rolus guldens vier stuvers , Dus hier 3572 — 4 — ..Resten van de Pachters der Excijsen ende andersins

bedragen die zomma van twee duijsent seven hon-dert elide zesthien carolus guldens negenthien strs.ses deniers , Dus 2716 — 19 — 6.

Tot aflossinge van eenige s' Landtschaps crediteurenende de verschenen Interessen van dien , sijn bij derentemester betaelt die zomma van zes ende veer-tich duijsent ses hondert twee ende 't negentich ca-rolus guldens , negentien stuvers zes deniers , Dus

hier 46692 —19 — 6.Aen den Commis Gerrijt van Aernhem Betaelt vier

ende dartich duijsent carolus guldens zijnde bij dew. Ontfanger Generael Jongema weder voor ontfanckgenomen deselve 34000 — w — w.

Somma wtgave 189834 — — 10.Somma ontfanck 180433 -- 6 — 5.

9400 - 14 — 5 den.Compt den Rentmeester per slot.

1 Oct. 1619— ONTFANCK beginnende den eersten Octobris

30 Sept. 1620.

anno xvr negentien ende geeijndicht den laestenSeptembris anno XVJ ende twintich.

Den Jaartaux over de Grietenijen ende Stedendeser Landtschappe bedraecht ter zomma van twin-tich duijsent drie hondert ende 't zestich carolus gul-dens vijff stuvers , des dat daer inne gededuceertwood voor 't defailquement van eenige Heerschapsvrije landen de somma van zeventhien hondert vijffende veertich carolus guldens drie stuvers seven di-niers , Blijft nosh suver over 18615 ---1 ----- 5.

De opcomsten van de pachtinge der Excijsen voorden geheelen jaare , comen to bedragen ter zommavan vier ende twintich duijsent een hondert vier endetachtich carolus guldens vijfftliien strs. , Dus hier 24184 — 15 — ..

De Confiscatien offte boeten der Neerslagers opde provisionele condemnatien bedraagen ter zommavan vier duijsent drie hondert ende dartich carolus

guldens 4330 — , — N.

Page 145: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 141

Het Segelrecht ende opcomsten der Cancelerije ge-rechticheden comen te monteren ter zomma van ze-ven hondert ende vijffthien carolus guldens veerthienstuvers , Dus hier de selve zomma voor ontfanck 715 --14 — n.

Den Ontfanck ende opcomsten van diverse parthijen

stijgen ter zomma van negen hondert zes ende twin-tich carolus guldens negenthien stuvers , Dus hier 926 —19 — ,.

Den ontfanck van de opcomsten der Grossen endeaengewassen Landen In Collumer Cruijslandt hebbenopgebracht drie hondert twee ende veertich carolusguldens zes stuvers ende vier deniers , dus hier dezelvige zomma 342 — 6 — 4.

Tonnen ende Baaken gelt heeft opgebracht de zommavan 't zeventich carolus guldens , Dus hier 70 — . — ,.

De resten van de Neerslagers ende andere beta-lingen bedragen In eender somma achtien hondertzes ende veertich gulden 1846 — , — ,•

De opcomsten van de Bilpachten comen in 't ge-heel te bedragen zes ende veertich duijsent negenhondert ellijff carolus guldens acht deniers, Dus hier 46911 — „ — 8.

Somma Ontfanck 97,941 — 6 — 5.

WTGAVE DAERTEGENS.

Eerstelijck compt den Rentmeester die zomma van

negen duijsent vier hondert carolus guldens veerthienstuvers vijff penningen hem compterende volgende't slot der voorige rekeninge ter saecke van meerderwijtgave dan ontfanck , Dus hier deselve 9400 -- 14 — 5.

Den Renthen bij Keijs. Maj t. Carel de vijffde alsover Heer van Vrieslandt In de jare xv c acht endetwintich wt de Billanden aen verscheijden persoon-

nen vercoft beloopen te samen darthien duijsent twee

hondert vijff ende 't zestich guldens XVJ strs. negendeniers , dus 13265 --16 — 9.

De betalinge der wedden vande Heeren Stadt-

houder , raden Provinciael deser Landtschappe , den

Reentmeester , Procureur Generael ende desselves

substituijt , zampt den eersten Deurwaarder bedraa-gen in 't jaar ter zomma van thien duijsent zeven

Page 146: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

142 STAET VAN DE OPCOMSTEN

hondert vijff ende dartich carolus guldens, Dus hier 10735 — „ — „.Den vuijtgave van diversche parthien stijgen ter

zomma van vijff duijsent seven hondert negenthiencarolus guldens acht stuvers een denier , Dus hier 5719 — 8 — 1.

Den vuijtgave offte gedane betalinge concernerende

de Justitie comen te monteren ter zomma van vierduijsent twee hondert ende 't negentich carolus gul-dens negenthien strs. zes deniers , Dus hier 4290 —19 — 6.

De Reijse Coster" der Heeren Raden Provinciael ,Procureur Generael, den Rentmeester etc. comen tesamen te bedraagen ter zomma van seven hondertdrie ende 't zestich carolus guldens vijffthien strs. zesdeniers, Dus 763 —15 — 6.

Het Boodeloon , Reijsen der Deurwaarders endeandere loopers beloopen te samen de zomma vantwee hondert acht ende tachtich carolus guldens achtstrs. vier penningen , Dus 288 — 8 — 4.

Fortificatie penningen van de Steden deser Provin-tie comen voor een geheel jaar te bedragen diezomma van drie ende twintich duijsent carolus gul-dens , hier 23000 — 9 - , •

Betalinge gedaen op verscheijdene ordonnantien derEd. Heeren Gedeputeerde Staaten bedraagen te sa-men de zomma van seven duijsent vijff hondert vijffende 't zeventich carolus gulden xix strs. VJ deniers,Dus 7575 —19 — 6.

Tot dienste van de Cancellerie is vuijtgekeert vijffduijsent vier hondert vier ende 't negentich carolusguldens vijffthien stuvers negen deniers des dat on-der d'selve mede begrepen sijn sooe de resten van

de compositien der doodtslaagers als anders , Dushier 5494 —15 — 9.

Den wtgave van verscheijdene parthijen waaron-der een reste mede is begrepen, comen te bedraagenvier duijsent vier hondert een en 't negentich caro-lus guldens tien strs. zes deniers , Dus hier 4491 — 10 — 6.

Aen den Heere Laes van Jongema In levene Ont-fanger Generael deser Landtschappe zijn betaelt diezomma van thien duijsent carolus guldens , zijnde

Page 147: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 143

dezelve somma bij den voornombden Ontfangerneffens den Landtschappe weder verantwoort , Dus

hier

10000 — „ — „.Somma wtgave ... . 95025 — 18 — „.

Somma Ontfanck . . 97941 — 6 — 5.Somma Wtgave . . . 95025 - 18 — „.

2915 — 8 — 5.Compt den Landschappe per slot umixexv pd. 8 strs. 5 den.

1 Oct. 1620— ONTFANCK VAN DE DOMAINEN vt de Reec-30 Sept. 1621. keninge van den w. Heeren Rentemeester Andreas

Roorda Beginnende den eersten Octobris anno

xv.re twintich , ende eijndigende den laesten Sep-tembris anno xvJe een ende twintich.

Eerstelijck compt den geheelen Jaartaux over de

Grietenijen. ende Steden deser Landtschappe te be-draagen die zomma van twintich duijsent drie hondertende 't zestich carolus gulden vijff strs., waeraff we-deromme moet getrocken worden zeventhien hondertvijff ende veertich carolus guldens drie strs. sevendeniers voor het defailquement van eenige vfie Heer-schapslanden ende goederen. Blijfft over sulcx suverover Achtien duijsent zes hondert ende vijffthien ca-rolus guldens een stuver vijff deniers , Dus hier 18615 — 1 — 5.

De opcomsten van de pachtpenningen der Excijsencommen voor Een jaar te bedraagen die sommavan vier ende twintich duijsent ses hondert vijffende vijfftich carolus guldens vijff stuvers, Dus hier 24655 — 5 — ,.

Den Ontfanck van de provisionele Condemnatienin criminele saacken tegens den Neerslagers bedraechtter zomma van drie duijsent een hondert ende vijff-tich carolus guldens , Dus hier dezelve 3159 — . — ..

'T Segelrecht ende Innecomen der Cancelrije ge-rechticheden bedragen voor een geheel Jaar die zommavan vijff hondert ende 't zeventich carolus guldensseventhien stuvers acht deniers , Dus hier 570 — 17 — 8.

Van diversche parthijen is opgecomen twee honderteen ende tachtich carolus guldens vijff stuvers ,Pus hier 281 — 5 — ,

Page 148: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

144 STAET VAN DE OPCOMSTEN

Den opcomsten ende ontfanck der Grossen endeaenwassende Landen in Collumer Cruijslandt gelegenbedraecht ter zomma van drie hondert drie endedartich carolus guldens acht stuvers thien deniers ,Dus hier

333 — 8 — 10.Tonnen ende Baacken geldt voor den voornombden

Jaare opgecomen compt te bedraagen ter zommavan een hondert carolus guldens , Dus hier

100 .""". a ."'- X.

De opcomsten van de pachten der Billanden vooreen geheel Jaar bedragen ter zomma van zes endeveertich duijsent negen hondert ende twee carolusguldens acht deniers, dus hier de voorgenombdenzomma van

46902 — r - 8.

Somma Ontfanck . . 94616 — 18 — 7.

WTGAVE DAERTEGENS.

De Renthen bij Keijserlijcke Maj t. Carel de vijffdezedert den jaare vijftien hondert acht ende twin-tich wt de Billanden vercofft aen verscheijdenepersoonen comen voor een Jaar te bedraagen terzomma van darthien duijsent twee hondert een endetachtich carolus guldens een stuver negen deniers ,Dus hier de voorengestelde zomma van 13281 — 1 — 9.

De wedden aen de Heeren Stadtholder , Provin-ciale Raden van Frieslandt , den Reentmeester, ,Procureur Generael ende deses zelves Substituit ,zampt eerste Deurwarder van den Hove , Betaeltcomen te saamen te bedraagen die zomma van dar-thien duijsent ende vijff carolus guldens , Dus hier 13005 — /I ."..." X •

Aan Liversche parthien Betaelt op ordonnantiede zomma van veerthien duijsent vijff hondert endeeen carolus guldens vijff stuvers drie deniers , dushier 14501 — 5 — 3.

Betaelinge ende den wtgave de Justitia concer-nerende bedraecht in Eener somm a seven duijsentende veertich carolus guldens negenthien stuvers ,Dus hier 7040 — 19 — „.

Vacatien ende Reijscosten der Heeren Provincia-len Raden ende Procureur Generael, etc. comen voor

Page 149: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 145

een Jaar te stijgen ter zomma van twee hondertende een carolus guldens negen stuvers ende negenpenningen , Dus hier 201-- 9 — 9.

Den wtgave van de boodeloonen, Reijsen der Deur-waarders ende andere loopers beloopt ter zommavan twee hondert negen ende twintich carolus gul-dens seventhien strs. , Dus hier 229 —17 — .

De fortificatien penningen aen de Steden desesLandts Betaelt die zomma van drie ende twintichduijsent carolus guldens , Dus hier 23000 — . — S.

De Betalinge offte wtgave geschiet op Ordon-nantien der Heeren Gedeputeerden Staten van Fries-landt , van verscheijden Natuiren bedraecht terzomma van een ende twintich duijsent seven endetwintich carolus guldens vijffthien strs. drie penningen,Dus hier 21027 —15 — 3.

Wtgave offte resten der compositien van de doot-slagers comen te bedraagen twee duijsent negenhondert ende veertich carolus guldens , Dus hier 2940 — , — X.

Andere wtgave ende betalinge Gedaen voor 'tSchriven der Reeckeningen , Armegeldt ende 't geneaen de Camerboden was wtgekeert , te samen terzomma van twee hondert een ende vijfftich carolusguldens , Dus hier 251 — it — ,.

Somma wtgave .. . 95478 — 8 — „.

Somma wtgave . . . 95478 - 8 - „.Somma ontfanck . . 94616 - 18 - 7.

861 - 9 - 5.

Compt den Rentmeeester per Sloot viiriaJ pd. ix strs. v den.

1 Oct. 1621— ONTFANCK van de Domainen Innege-30 Sept. 1622. gaen den eersten Octobris anno xvr een

ende twintich Ende geeijndicht den laesteSeptembris anno xvJc Twee ende twintich

Den Taux der Grietenijen ende Steden deserLandtschappe Jacobi] ende Marthijnij anno xvjcxxIJverscheenen bedraegen In 't geheel die zomma vantwintich duijsent drie hondert ende 't zestich carolus

Page 150: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

146 STAET VAN DE OPCOMSTEN

guldens vijff strs. , des dat wederomme moet affge-trocken werden van enige vrije Heerschapsgoedreuende laden zeventhien hondert vijff ende veertichcarolus guldens drie stuvers seven deniers. BlijfftDerhalven suver over Achtien duijsent zes hondertvijffthien carolus guldens een stuver vijff deniers ,Dus hier dezelve 18615 --1 — 5.

De Excijsen voor een geheel Jaer verpacht sijnde,comen te bedragen die zomma van drie ende twin-tich duijsent vijff hondert vier ende tachtich carolusgulden vijffthien stayers , Dus hier 23584 — ....... n.

'T gene van de provisionele condemnatien offteconfiscatien van de Neer- offte dootslagers soude op-comen , monteert te samen ter zomma van tweeduijsent Een hondert ende vijf ende dartich carolusguldens , Dus hier 2135 — 3 — 9 .

De opcomsten der Cancellerije gerechticheden endehet Segellrecht bedraagen ter zomma van zes hon-dert een ende 't negentich carolus guldens tien strs.,Dus hier 691 — 10 — ..

Van diversche partijen is opgecomen twee hondertses ende 't negentich carolus guldens drie strs., Dus 296 — 3 — ,.

Den opcomsten van den Ontfanck der Grossen endeaenwassende Landen in Collummer-Cruijslandt bedra-gen ter zomma van drie hondert twee ende dartichcarolus guldens, acht stuvers ende thien deniers, Dus 332 — 8 — 10.

De opcomsten van het tonnen- ende baacken geltzampt anderssints bedragen ter zomma van ellijffhondert acht ende twintich carolus guldens, twalijffstrs. zes deniers , Dus bier 1128 — 12 — 6.

De opcomsten ende pachten van de Billanden

Bedraagen voor den tijdt van een geheel Jan terzomma van zes ende veertich duijsent negen hon-dert ende twee carolus gulden acht denier , DusAlhier 46902 — 1 —1- 8.

Somma Ontfanck . . . . 93685 — 11 — 5.

WTGAVE DAERTEGENS.

Ter Saecke van meerder wtgave dan Ontfanck

volgens 't sloot der voorgaende Reeckeninge, Compt

Page 151: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 147

den Heere Rentmeester Roorda de zomma van achthondert een ende 't zestich carolus guldens negenstuvers vijff deniers , Dus de selve 861 — 9 — 5.

Uuijt de Billanden sijn bij keijserlijcke Maj. gelijckvooren verhaelt is vercofft enige renthen d'welckevoor een Jaar comen te bedragen darthien duijsenttwee hondert een ende tachtich carolus guldens enstuver negen deniers , Dus 13281 — 1 — 9.

Den Betalinge gedaen van de wedden van den.Heer Stadtholder , Raden Provinciael deser Landt-schappe, den Rentmeester, Procureur Generael samptden eersten Deurwarder bedragen te samen tot twa-lijff duijsent ende vijff carolus guldens , Dus hier 12005 — . — ..

Den wtgave gedaen aen eenige parthien van di-versche naturen beloopen ter zomma van vijff duij-sent seven hondert ende veertich carolus guldensnegen deniers , Dus 5740 — . — 9.

Den wtgave ende betalingen in Justitiae saackengedaen omen te bedragen ter somma van vijff duij-sent drie hondert ende drie carolus guldens ellijffstrs. negen deniers , Dus 5303 — 11 — 9.

Reijscosten der Heeren Raaden Provinciael zamptden Procureur Generael &c. monteren t' samen tersomma van vijff hondert twee ende twintich carolusguldens darthien strs. zes deniers , Dus hier 522 --13 — 6.

De boode loonen ende Reijsen van de Deurwar-ders beloopen te zamen ter zomma van vijff hondertende drie carolus guldens negen stuvers zes deniers,Dus hier 503 — 9 — 6.

De Betaelinge gedaen aen de Steden deser Landt-schape voor hun fortificatie penningen bedraecht dezomma van drie ende twintich duijsent carolus gulden 23000 — , — „.

Betaelinge geschiet op ordonnantien der Heeren Ge-deputeerden van diverse naturen bedragen negentienduijsent negen hondert seven ende twintich carolusguldens drie stuivers zeven deniers , Dus hier 19927 — 3 — 7.

Wtgave offte resters van Compositien der Neder-slaagers stijgen ter zomma van twee duijsent eenhondert carolus guldens , dus hier dezelve 2100 — . — „.

De betalinge aen den Armen ende booden der Ca-

Page 152: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

148 STAET VAN DE OPCOMSTEN

mers beloopt een ende 't zestich carolus guldens, Dus

Somma wtgave .. . . 83305 ----10 — 3.

Somma ontfanck . . . 93685 .— 11 — 5.Somma wtgave . . . 83305 — 10 — 3.

1 Oct. 1622-30 Sept. 1623.

10380 — 1 — 2.Compt den Lantdschappe per Slot xm moLxxx pd. 1 str. u pen.

ONTFANCK van de opcomsten der Do-mainen Innegegaen den eersten Octobrisanno xvr twee ende twintich ende geeijn-dicht den laesten Septembris anno xvr drieende twintich.

Eerstelijcken Is den Heere Rentemeester AndreasRoorda volgens 't Slot der vorige rekeninge van meer-der ontfanck dan wtgave schuldig gebleven die zommavan thien duijsent drie hondert tachtich carolus gul-dens , een stuver twee deniers , Dus hier 10380 —1-- 2.

Den Taux voor den tijt van een:halffjaar Martijnijxvrxxu verscheenen (als wanneer den Taux wierdegerdimeert ende affgelost tegens den xx penning)bedraecht ter zomma van thien duijsent een hondertzeven ende 't zeventich carolus guldens ellijff stuversthien deniers , Waerinne bij enige Grietenijen endeSteden wederomme is gecort acht hondert twee en-de 't zeventich car. guldens twalijff stuvers ses de-niers ter saecke van eenige vrije Heerschapsgoederenende Landen , blijfft alsoe noch suver tot proffijtevan den Landtschappe negen duijsent drie hondertende vier carolus guldens neghentien stuvers vierpenn. , Dus hier 9304 — 19 — 4.

De Pachtpenningen van de Excijsen voor een ge-heel Jaar beloopen ter zomma van vier en twintichduijsent ses hondert drie ende 't negentich carolusgulden vijff stuvers , Dus hier 24693 — 5 — „.

Den Ontfanck der criminele boeten ende provisio-nele condemnatien tegens de Neerslaagers bedraagenter zomma van zestien hondert ende tachtich caro-lus guldens 1680 — „ - 2.

'T Segelrecht ende Innecomen van de Cancelerije

Page 153: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 149

gerechticheden beloopen voor den voornombden Jareter somma van zes hondert vijff ende vijfftich carolusguldens vijff stuvers , Dus hier 655 — 5 — v.

Den ontfanck van diversche parthien beloopen twee

hondert een ende tachtich carolus guldens vijff stu-

vers , Dus 281 — 5 — IN

De opcomsten der Grossen ende aenwassende lan-den In Collummer-Cruijslandt belopt drie hondert tweeende dartich carolus gulden zes sta yers tien deniers,

Dus hier 332 — 6 --10.

Tonnen ende Baacken gulden hebben desen voorsz.hare opgebracht die zomma van zeven hondert drieende tachtich carolus guldens twalijff stuvers zes

deniers , Dus hier 783 — 12 — 6.

Den ontfanck offte opcomsten van de Pachten derBillanden , commen voor een geheel Jaar te mon-teren die somma van ses ende veertich duijsent ne-gen hondert ende twee carolus guldens acht deniers, 46902 — 3 - 8.

Somma Ontfangh 95012 — 15 — 6 Den.

WTGAVE tegen den Ontfanck.

De Renten bij Keijserlijcke Maijt. Carel de vijffde

als Heere van Vrieslandt, zedert den Jare xvcxxviuaen enige persoonen vercofft ende waar vooren deBillanden gehipotiqueert zijn bedraagen In 't Jaarde Somma van darthien duijsent twee hondert negenende dartich carolus guldens vijffthien stuvers negen

deniers , dus hier 13239 --15 — 9.De wedden aen den Heeren Stadtholder , Raden

Provinciael van Frieslandt, Rentemeester, ProcureurGenerael ende zijn substituit , zampt aen den eerstenDeurwaerder Betaelt, comers te bedraagen die zommavan twalijff duijsent vijff hondert carolus guldens ,

dus hier 12500 — v — ,.Dea wtgave ende betalinge gedaen aen eenige par-

thijen van verscheijden natuiren , Beloopen in 't Jaarter zomma van acht duijsent vier hondert vier endedartich carolus guldens , thien deniers , Dus hier 8434 — „ — 10.

De betalinge gedaen van de oncosten concerne-rende de Justitiae Bedragen ter somma van zes

Page 154: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

150 STAET VAN DE OPCOMSTEN

duijsent drie hondert een ende twintich carolus gul-dens , dus hier 6321---- 9 — 9.

Den wtgave geschiet tot voldade van de Reijs-costen der E. Heeren Raden Procureurs, Rentmeesterende Procureur Generael bedragen te samen terzomma van seven hondert twee ende veertich carolusguldens vijff stuvers acht deniers , Dus hier 742 — 5 — 8.

Boodeloonen , Reijsen der Deurwaarders ende an-dere loopers bedraagen ter zomma van vijff hondertende negenthien carolus guldens seventhien stuvers,Dus hier 519 —17 — „„

Fortificatie penningen aen de Steden deser Landt-schappe betaelt bedraagen ter zomma van drie endetwintich duijsent carolus gulden , Dus hier 23000 — . — ..

De Betalingen op ordonnantien der Heeren Gede-puteerde Staten van verscheijden natuiren gedaencomen te bedraagen die zomma van seven duijsentzes hondert ses ende twintich carolus guldens ne-genthien strs. zes denier , Dus hier te samen 7626 —19 — 6.

De wtgave ofte resten der criminele boeten volgensde provisionele condemnatien tegens de Neerslaagersbedraagen een duijsent twee hondert ende 't zestichcarolus guldens , Dus hier 1260 — 9 .---* It.

Den wtgave offte particuliere betalinge voor hetstellen ende dubleren van des Rentemeesters Reec-keningen alsmede voor den Armen ende Camerbodente samen bedraecht de somma van een hondert eenende vijfftich carolus guldens , Dus hier 151 — . — si

Somma uijtgave . . . . 73794 —18 — 3.

Somma Ontfanck . 95012 — 15 — 6.Somma Wtgave . . 73794 — 18 — 3.

21217 — 17 — 3.

Compt het Lantschappe per Slot xx.rnirxvu pd. XVIJ strs. IN penn.

Page 155: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

1 Oct. 1623-30 Sept. 1624.

DER DOMAINEN, 151

ONTFANCK van de opcomsten der Do-mainen Innegegaan den eersten Octobrisanno xvjc drie ende twintich ende geeijn-dicht den laesten Septembris anno zesthienhondert vier ende twintich.

Bij Slot van de Laeste gedane Reeckeninge Is denRentmeester ter saecke van meerder ontfanck alswtgave schuldich gebleven die zomma van een endetwintich duijsent twee hondert ende zeventhien ca-rolus guldens , zeventhien stuvers drie penningen ,Dus hier 21217 — 17 — 3.

Het dardendeel van den ongeredimeerden tauxvan de Grietenijen van Gaesterlandt en Lempster-landt bedraagen voor den tijt van anderhalff Jaar diezomma van vier hondert ses ende 't negentich ca-rolus guldens darthien stuvers drie deniers, Dus bier 496 —13 — 3.

De opcomsten van de pachtpenningen der Excij-sen bedragen voor een geluel Jaar vijff ende twin-tich duijsent ses hondert ende vijffthien carolus

guldens vijffthien stuvers , Dus hier 25615 — 15 — 2.De rantsoen penningen offte Stuvergelden gepro-

cedeert van de verpachtinge der Excijsen bedragennaer afftochte van de oncosten over de voorschrevenverpachtinge gevallen de somma van een hondertacht ende dartich carolus guldens darthien strs. ,

Dus hier 138 — 13 — „.De Confiscatien ende Criminele boeten volgens de

provisionele Condemnatien tegens de Neerslagersbedraagen ter zomma van twee duijsent een hondert

carolus guldens , Dus hier 2100 — , -- 9.

'T Segelrecht ende 't Innecomen van de Cancelerijegerechticheden bedragen to samen ter zomma vanacht hondert negen ende 't negentich carolus guldenssestthien stuvers negen deniers , Dus hier 899 — 16 — 9.

Den Ontfanck opgecomen van verscheijden par-

thijen bedragen drie hondert ende twalijff carolus

gulden achtien. stuvers , Dus hier 312 — 18 — „ .De opcomsten der Gorssen ende aenwasch der

Landen in Collumer-Cruijslandt beloopt drie hondert

Page 156: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

152 STAET VAN DE OPCOMSTEN

twee ende dartich carolus gulden acht strs. tien de-niers , Dus 332 — 8 — 10.

Tonnen ende baecken gelden opgecomen voor eengeheel Jaar bedraecht ter zomma. van twee duijsenteen hondert twee ende tachtich carolus gulden ach-tien stuvers vier deniers , Dus hier 2182 — 18 — Be

De opcomsten ende pachten der Billanden bedraa-gen voor het Jaar zes ende veertich duijsent negenhondert ende twee carolus guldens acht Denier ,Dus hier 46902 — . — 8.

Somma Ontfanck . . . . 100199 — 1 — 1 Den.

W TGAVE DAERTEGENS.

De Renthen bij Keijserlijcke Magisteijt Carel devijffde als over Here van Vrieslandt aen verscheijden

personen uijt de Billanden vercofft zedert den Jaare

xvcxxviu , sampt de Turf ten comptoire van denRentmeester gebruickt bedragen te samen ter sommavan darthien duijsent twee hondert een ende tach-tich carolus guldens een stuver negen denier , Dushier 13281 — 1 — 9.

De wedden aen den Heeren Stadtholder , Raden.Provinciael van Vrieslandt , Rentmeester, ProcureurGenerael ende zijnen Substituijt , zampt den eerstenDeurwaarder betaelt , bedragen In eender sommatot twalijff duijsent een hondert ende twintich ca-rolus guldens , Dus hier 12120 — . — ..

Den wtgave van diversche parthijen bedragen dezomma van thien duijsent twee hondert ende negencarolus guldens vijff stuvers vier deniers, Dus hier 10209 — 5 — 4.

Den wtgave concernerende de Justitiae Bedraechtter zomma van vijff duijsent vijff ende 't zeventichcarolus guldens drie stuvers negen deniers , Dushier Dezelve 5075 — 3 — 9.

De Reijscosten ende Vacatien der Heeren RadenProvinciael , . Procureur Generael Scc. Belopen te sa-men ter zomma van vier hondert een ende vijiftichcarolus guldens vijff strs. ses deniers , Dus hier 451 — 5 — 6.

Het Bodeloon , reijsen der Deurwaerders ende an-

Page 157: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 153

derssints , Beloopt te samen ter zomma van zeshondert drie ende dartich carolus guldens veerthienstuvers , Dus hier 633 — 14 — „.

Fortificatie penningen aen de Steden deser Landt-schappe betaelt comen te bedragen ter zomma vandrie ende twintich duijsent carolus guldens, Dus hier 23000 — 9 -• 9 .

Den wtgave offte betalinge geschiet op diverscheordonnantien der Heeren Gedeputeerde Staaten vanverscheijden naturen comen te samen te monterenter zomma van ses duijsent drie hondert twee endeveertich carolus guldens vijff deniers , Dus hier 6342 — . — 5.

Anderen wtgave der Resten der Criminele saackenende boeten waerinne enige nederslagers bij pro-visie waren gecondemneert bedraagen ter Somma vantwee duijsent een hondert carolus guldens, Dus hier 2100 — , — ,

Den wtgave ende betalinge van 't Schriffloon derReeckeningen , Armen ende Camerboden comen Ineender somma te bedraagen twee hondert een endeveertich carolus guldens , Dus hier 241 — s — ..

Somma wuijtgave ...... 73453 — 10 — 9.

Somma ontfanck . . . 100199 — 1 — 1.Somma wuijtgave . . 73453 — 10 — 9.

26745 — 10 — 4.Compt den Lantschappe per Slot xxin nivuenv pd. x strs. lin pen.

1 Oct. 1624—

ONTFANCK van de opcomsten der Do-30 Sept. 1625. mainen , Innegegaen den Eersten Octobris

anno xvire vier ende twintich ende geetn-dicht den laesten Septembris anno zesthienhondert vijff ende twintich.

Den Heere Rentmeester Is per Slot van zijneLaeste geslooten Reeckeninge aen den Landtschappeter saecke van meerder ontfanck dan vuijtgave schul-dig gebleven die zomma van zes ende twintich duij-sent zeven hondert vijff ende veertich carolus gul-dens tien stuvers vier deniers , Dus hier 26745 — 10 — 4.

Den ongeredimeerden dardendell van den Tauxvan de Grietenije van Gaesterlandt bedraecht terzomma van een hondert vijff ende tachtich carolus

Page 158: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

154 STAET VAN DE OPCOMSTEN

guldens twaliff stuvers twee denier, Dus hier 185 — 12 — 2.Den ongeredimeerden Taux der Grietenije van

Lempsterlandt bedraecht een hondert vijff ende veer-tich carolus gulden twalijff stuvers , dus hier 145 —12 — A.

De opcomsten van de pachtpenningen der Excijsenvoor den voornombden Jaare bedraegen ter zommavan zes ende twintich duijsen acht hondert carolusguldens , Dus hier 26800 — . — A.

De opcomsten van de provisionele Condemnatiender boeten van de Nederslaagers bedragen ter zommavan een duijsent vier hondert 't zeventich carolusguldens , Dus hier 1470 — A - A.

'T Segelrecht ende opcomsten van de Cancelrijegerechticheden bedraagen te samen ter zomma vanvijff hondert vijff ende 't negentich carolus guldensXJ strs. negen deniers , Dus hier 595 —11-- 9.

Den Ontfanck ende 't opcomen van verscheijdeneende diversche parthijen bedraagen te saamen tersomma van drie hondert drie ende vijfftich carolusgulden thien stuvers , Dus hier 353 --10 — A.

Den Grossen ende aengewassen Landen In Col-lumer-Cruijslandt gelegen hebben opgebracht diezomma van drie hondert twee ende dartich carolusguldens acht stuvers , thien deniers , Dus hier 332 — 8 — 10.

Tonnen ende baecken gelt zampt andere extra-ordinaris Innecomen heefft opgebracht die zommavan een duijsent acht ende tachtich carolus guldensses stuvers seven deniers , Dus hier 1088 — 6 — 7.

De opcomsten oftte pachten van de respectiveBillanden bedragen voor een Jaar die zomma vanses ende veertich duijsent negen hondert ende tweecarolus guldens acht deniers 46902 -- „ — A.

Somma Ontfanck . . 104618 — 12 — 4.

INTGAVE DAERTEGENS.

Den Jaarlicxe Renthe gaende wt de landen op derBilt bij Keijserlijcke Majesteit Carel de vijffde Inden Jare 1528 als daernae aen enige particulierepersoonen vercofft bedragen met den turf op den

Page 159: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 155

Comptoire geconsumeert werdende te zamen ter

zomma van darthien duijsent twee hondert een endetachtich carolus guldens een stuver negen deniers ,Dus hier 13281 — 1 — 9.

Betalinge van de wedden des Heeren Stadtholder,Raden Provinciael van Vrieslandt , den Rentmeester,Procureur Generael ende sijnen Substituijt , zamptEersten Deurwaarder bedragen te zamen de sommavan twalijff duijsent ende zestien carolus guldens

ende vijffthien stuvers , Dus hier 12016 --15 — „.

Diversche wtgaven eenijger partijen van verscheij-den Natuiren de zomma van zes duijsent ses hon-dert ende drie carolus guldens twaliff stuvers , Dus

hier 6603 — 12 -- „.

Den wtgave der Resten van de Criminele Confis-catien der Neerslagers bedraagen ter Somma vaneen duijsent twee hondert ende 't zestich carolusguldens , Dus hier 1260 — , — ,•

Den wtgave ende gedane betalinge den Justitiaeconcernerende bedraecht ter zomma van vijff duij-sent vier hondert ende vijfftien carolus gulden, veer-

thien stuvers , 11 penn. , Dus hier 5415 -- 14 --11.

De Reijscosten ende vacatien der Heeren Provin-cialen Raden , rentrneester ende Procureur Generaelbedragen te samen ter somma van vijff hondert vijff

ende twintich carolus gulden zes stuvers, Dus hierde zelve 525 — 6 -- ,.

Bodelonen , Reijsen der Deurwaarders ende andereLoopers beloopen te zamen lin eener Somma tot drieduijsent twee ende twintich carolus gulden seventhienstuvers , Dus hier 3022 — 17 — „.

Fortificatien penningen aen de Steden deser Landt-schappe betaelt bedraagen ter Somma van drie endetwintich duijsent carolus guldens , dus hier 23000 — s — „ .

Betalinge gedaen op ordonnantien van verscheij-den Natuiren bedragen In eender Somma tot achtduijsent een hondert een ende 't zestich carolus

Page 160: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

156 STAET VAN DE OPCOMSTEN

guldens drie strs. , Dus hier

8161 — 3 — 9.

Somma Wtgaeff . .. 73286 — 9 -- 8.

1 Oct. 1625—30 Sept. 1626.

Somma Ontfanck . . . 104618 — 12 — 4.Somma Wtgave . . 73286 — 9 — 8.

31332 — 2 — 8.

Compt den Landtschappe per Slot xxxi mitirxxiJ pd. 1J strs. VI1J den

ONTFANCK der opcomsten van de Do-mainen Innegegaen den eersten Octobrisanno xwe vijff ende twintich , ende geeijn-dicht den Laesten Septembris anno xvr zesende twintich.

Volgende 't Slot der laeste reeckeninge Is denRentmeester ter saecke van meerder Ontfanck danWtgave aen den Landtschappe schuldig gebleven dezomma van een ende dachtich dartich duijsent driehondert twee ende dartich carolus guldens twee stu-vers acht deniers , Dus 31332 — 2 — 8.

Het dardendeel van den ongeredimeerden Tauxvan de Grietenijen van Gaasterlandt ende Lempster-landt bedragen voor een Jaar die somma van driehondert een ende dartich carolus guldens vier stu-vers twee deniers , Dus hier de 331 — 4 —2.

De pachtpenningen van de Excijsen voor een Jaarverpacht bedragen ter somma van zes ende twintichduijsent carolus gulden , Dus hier deselve 26000 — 9 -"'" N.

't Segelrecht ende 't Innecomen van de Cancelle-rije gerechticheden bedragen ter Somma van driehondert acht ende 't zeventich carolus gulden ses-thien stuvers acht denier , Dus hier 378 — 16 — 8.

Den ontfanck van verscheijden parthijen van di-versche Naturen , Bedragen in eene partije to samenter somma van drie hondert ende zes carolus gul-dens darthien strs. , Dus hier 306 --13 — ,.

De opcomsten van de Grossen ende AanwassendeLanden in Collummer-Cruijslandt gelegen Bedragenter Somma van drie hondert twee ende dartich ca-rolus gulden acht stuvers ende tien deniers , Dus

Page 161: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 157

hier 332 — 8 -- 10.Tonnen ende Baackengelt zampt andere Incomen

bedraagen te samen In eender zomma tot een duij-sent negen hondert ende 't negentich carolus gulden,Dus hier dezelve 1990 — .•

De opcomsten van de Pachten der Billanden be-dragen voor een geheel Jaar ter somma van ses endeveertich duijsent negen hondert ende twee carolusgulden acht deniers , Dus hier 46902 — — 8.

Somma Ontfangh . . 107573 — 6 — „.

WTGAVE DAERTEGENS.

De Renten gaende wt de Billanden bij KeijserlijckeMajt. Carel de vijffde zedert den Jaare xv cxxviu aenverscheijden persoonnen vercofft als mede den Turfop den comptoire geconsumeert Bedragen te zaamenter zomma van darthien duijsent twee hondert eenende tachtich carolus guldens een stuver negen de-niers , Dus hier 13281 — 1 9.

De wedden der Heeren Raden Provinciael vanFrieslandt , Rentemeester , Procureur Generael endesijn Substituijt zampt den eersten Deurwaarder be-draecht ellijff duijsent ses hondert seven ende 't zes-tich carolus gulden x strs. , Dus hier 11667 — 10 —

Den wtgave van diversche parthijen tijde desesgevallen bedragen zeven duijsent vijff ende twin-tich carolus guldens veertien Stuvers acht Denier ,Dus hier 7025 — 14 — 8.

De wtgave de Justiae concernerende compt te be-dragen ter zomma van vijff duijsent drie hondertellijff carolus guldens negen stuvers thien penningen,Dus hier 5311 -- 9 10.

Bodeloopen , Reijsen der Deurwaarders ende an-derssints , Bedragen te samen ter zomma van negenhondert drie ende dartich carolus gulden thien strs.,Dus hier deselve 933 — 10 --

De Reijscosten der Heeren Raden Provinciael ,sampt den Procureur Generael bedraecht vijff hon-dert vijff ende vijfitich carolus guldens, Dus 555 — „ —

Page 162: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

158 STAET VAN DE OPCOMSTEN

Fortificatien penningen aen de Steeden betaelt be-draagen ter zomma van drie ende twintich duijsentcarolus guldens , Dus 23000 n•

Betalingen gedaen op diversche ordonnantien be-draagende te zamen ellijff duijsent ses hondert eenende vijftich carolus gulden seven stuvers, Dus hier 11651 — 7 —

Wtgave van eenige Tractementen soe aen sun Ge-naden Raden Provinciael als anderssints bedraechtter Somma van ses ende twintich duijsent negenhondert ende vijff carolus guldens vijffthien stuversnegen denier , Des is onder deselve zomme medebegrepen seeckere poste van Isbrandt Amij vos vanwegen eenige pachtingen der Excijsen ter zommavan een ende twintich duijsent een hondert sevenende dartich car. guldens vijff stuvers twalijff pen-ningen , Dus hier de voorengestelde zomma van 26905 --15 9.

De nader wtgave op verscheijdene Ordonnantiender ileeren Gedeputeerde Staten gedaen, waeronderenige fortificatien penningen der Steden medebegrepen brengen t'samen In eender zomma tot vierduijsent acht hondert twee ende twintich carolusguldens vier stuvers , Dus hier dezelve somma van 4822 4 — 9.

Andere wijtgaven mede op verscheijden ordonnan-tien van diversche Natuijren zijnde compt te be-draagen ter zomma van vijff hondert ses ende 't ne-gentich carolus gulden ende zeven stuvers, Dus hier 596 — 7

Den wtgave ofte betalinge gedaen aen verscheij-dene Executeurs der Grietenijen zampt Wachtmees-ters van de Steden bedraecht ter somma van vijffhondert negen ende twintich carolus guldens achtien

stuvers Dus hier 529 --18 —Wtgave ende betalinge gedaen aen verscheijden

Boodeloonen ende Anderssints bedraecht te zamenter zomma van een duijsent vier hondert vier ende't zestich carolus guldens seventhien stuvers, Dus hier 1464 — 17 —

Somma •Wtgave . . . . . 107744 — 15 —

Somma Wtgave . 107744 — 15 —

Somma Ontfang . 107573 — 6 — 9.

171 — 9 —Compt den Rentmeester per Slot CLXXJ pd. ix strs.

Page 163: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Volgens Re-sol. van 11 0 &206 Februarijen 2 April1623.

DER DOMAINEN. 159

ONTFANCK VAN DE REDEMPTIE DERTAUXEN , zijnde de zelvige tegens de pen-

ningen xx geredimeert volgens den Reso-lutien der E. Heeren volmachtige Statendeses Landts a datis den xJ en ende xxenfebruarij zampt den u011 Aprilis anno xv.icxxiLT , soe volcht.

OOSTERGOE.

De Grietenije van Leeuwarderadeel heeft betaeltvijffthien duijsent seven hondert acht ende vijfftich

carolus gulden ellijff stuvers acht penningen , Pus

hier 15758 — 11 -- 8.

Nieulandt Bilgaard ende Cambuir to samen desomma van seven hondert 't negentich carolus gul-

dens achttien stuvers 1IIJ penningen , Pus 790 — 18 — 4.Ferwarderadeel de somma van zesthien duijsent

twee hondert zeven ende veertich carolus guldens 16247 — 9 ---• A.

Dongerdeel westzijde de zomma van zesthien duij-sent zes hondert ende vier carolus guldens , Dushier 16604 — ,, - 9.

Dongerdeel oostzijde die zomma van twintich duij-sent vijff ende dartich carolus guldens , Dus hier 20035 — . — ..

Collummerlandt ende Cruijslandt de zomma vantwee ende twintich duijsent vier ende tachtich ca-rolus guldens vijffthien strs. , Dus hier 22084 — 15 — 9.

Achtcarspelen die zomma van acht duijsent achthondert negen ende t' zeventich carolus guldens, Dus 8979 — . — ..

Dantumadeel de zomma van acht duijsent achtende 't zestich carolus guldens , Dus 8068 - - 1 — ..

Tietzercksteradeel de somma van acht duijsentdrie hondert ende 't negenthien carolus guldens thienstuvers , Dus 8319 --10 — n.

Smallingerlandt die zomma van twee duijsent tweehondert ende veertich gulden , Dus hier dezelve 2240 — . — ..

Idaarderadeel de somma van vijff duijsent tweehondert ende acht gulden , Dus hier 5208 — , — n.

Rauwerderahem vijff duijsent negen hondert tweeende vijfftich gulden tien strs. , 5952 — 10 — „.

Pr Somma . . . . 130187 -- 4 -- 12.

Page 164: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

160 STAET VAN DE OPCOMSTEN

WESTERGOE.

Menaldumadeel heefft betaelt die zomma van twa-

lijff duijsent een hondert negen ende vijfftich carolusguldens , Dus 12159 — „ — I.

Franequeradeel de zomma van thien duijsent endeveertich carolus guldens , Dus hier 10040 — . — n.

Barradeel die zomma van vijffthien duijsent eenhondert ende seventhien carolus guldens , Dus hier 15117 — , — „.

Baarderadeel die zomma van thien duijsent zevenhondert zes ende t' zeventich carolus guldens vierstuvers twalijff penningen , Dus hier 10776 — 4 —12.

Hennarderadeel die zomma van twalijff duijsenteen hondert ende achtien carolus guldens , Dus 12118 — . — 9.

Wonseradeel die zomma van dartich duijsent eenhondert ende tien carolus guldens 30110 — . — 9.

Wimbritseradeel die zomma van vijff ende twin-tich duijsent acht hondert vijff ende tachtich caro-

lus guldens , Dus hier 25885 — . -- v.

Hemelummer Olphert die zomma van ellijff duij-sent twee hondert negen ende t' zestich carolus

guldens , Dus hier 11269 — X - 2 .

na Somma . . 127474 - 4 - 12.

ZEVENWOLDEN.

De Grietenije van Wttingeradeel heeft betaelt diezomma van vijff duijsent ses hondert guldens 5600 — . — „..

Aengewirden die somma van een duijsent vier hon-dert carolus guldens , Dus hier 1400 — 9 —. 9.

Opsterlandt die zomma van vier duijsent twee

hondert carolus guldens , dus hier 4200 — 9 — 9.

Schooterlandt die zomma van vijff duijsent endezes hondert carolus guldens , Dus 5600 — a — P.

Haskerlandt die zomma van drie duijsent negenhondert ses ende t' zeventich carolus guldens, Dus 3976 — 9 — 2.

Doniawarstal die zomma van darthien duijsent seshondert vier ende t' zestich carolus gulden, Dus hier 13664 — 9 — fr.

Gaasterlandt die zomma van ellbff duijsent eenhondert ende dartich carolus gulden , Dus 11130 — 9 .1"6. 2.

Page 165: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 161

Lempsterlandt die zomma van acht duijsent sevenhondert en zes ende dartich carolus guldens , Dushier 8736 — „ — ..

Stellingwerff-Oosteijnde de zomma van drie duij-sent acht hondert vier ende t'zestich carolus guldens,Dus hier 3864 — , — ..

Stellingwerff-Westeijnde die somma van thien duij-sent een hondert zes ende dartich carolus guldens, Dus 10136 — „ — , .

IIJa Somma . . 68306 — „ — ..

STEEDEN.

De Stadt Leeuwarden heefft betaelt die zomma van— — n.zeven duijsent carolus guldens , Dus hier 7000 ,

De Stadt Dooccum die zomma van twee duijsent.ende acht hondert carolus guldens , Dus hier 2800 -- , — .

De Stadt Fraaneecquer die zomma van drie duij-sent zes hondert vier ende t'zeventich carolus gul-dens , Dus hier 3674 — „ — , .

De Stadt Harlingen die zomma van Een duijsentnegen hondert ende t'zestich carolus guldens , Dus 1960 — „ — ,.

De Stadt Boolswahrt die zomma van acht duijsenteen hondert twee ende twintich carolus guldens ,Dus hier 8122 — . — ..

De Stadt Sneeck heeft betaelt die Somma van ze-,,yen duijsent carolus guldens , Dus hier 7000 --, --.

De Stadt listheefft Betaelt die Somma van tweeduijsent vier hondert ende twintich carolus guldens,Dus hier 2420 -- , — ,.

De Stadt Worckum die somma van acht duijsentende vier hondert carolus guldens , Dus hier 8400 — a -- ,.

De Stadt Hindelopen die zomma van een duijsentnegen hondert ende tzestich carolus gulden , Dushier 1960 — . — „.

De Stadt Stavoren die zomma van acht hondertcarolus guldens , Dus hier 800 — I - "

De Stadt Slooten die somma van twee duijsentzes ende dartich carolus guldens , Pus hier 2036 — 9 - R.

iiu Somma . . . . 46172 — , — ,.

IV 11

Page 166: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

162 STAET VAN DE OPCOMSTEN

RECANT ULATIE DER TAUX.

pa Somma Oostergoe .. . . 130187 — 4 — 12.iJa Somma Westergoe . . . . . 127474 — 4 --12.Ma Somma Seuenwolden . . . . 68306 — „ — „.MP Somma Steden ... . 46172 — , — n .

372139 — 9 — 8.Tot Somma Ontfangh unanimcxxxix pd. ix strs. viii penn.

WTGAVE DAERTEGENS.

De Grietenije van Gaesterlandt heefft Innegehol-den volgende Resolutie der E. mo. Heeren Staatendeses Landts wegen het dardendeel der tauxen alsnoch ongeredimeert sijnde die somma van drie duij-sent seven hondert ende thien carolus guldens driestuvers vijff denier , dus hier 3710 — 3 — 5.

Van gelijcke heeft de Grietenije van Lem sterlandtInnegeholden ter Saecken van het dardendeel vanden ongeredimeerden taux volgens de voorschrevenresolutie de zomma van twee duijsent negen hondertende twalijff carolus guldens, Dus hier 2912 — „ — ,.

Bij de particuliere Ontfangers van de Grietenijenende Steden deser Lantschappe is (:doch nae afltochtevan de twee vorengestelde posten:) Innegeholden voorden 1000 penningh van den Redemptie der Tauxende somma van drie duijsent ses hondert drie endevijfftich carolus guldens negenthien stuvers zevendeniers , Dus hier 3653 — 19 — 7.

Gerrijt van Aernhem Commis van den Heere Ont-fanger Generael Doubleth Betaelt volgens twee de-chargen van veltlegers costen , die somma van drieende t'negentich duijsent twee hondert seven endet'negentich carolus guldens veerthien strs., Dus hier 93297 — 14 — ,.

Noch denselven Commis betaelt de somma vanvier ende t'zestich duijsent vijff hondert zes endedartich carolus guldens darthien stuvers zes denierstot betalinge der Fransche troupen volgende zevendistincte dechargen , Dus hier 64536 — 13 — 6.

Noch den voornombden Commis Aernhem vol-gende twee dechargen betaelt voor de voldade der

Page 167: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER DOMAINEN. 163

Hoochduijtsche Regimenten de somma van zes endeveertich duijsent zes hondert acht ende veertichcarolus guldens XV1J strs. , Dus 46648 --17 — „.

Worden wijders in wtgave gebracht alsulcke achtende t'seventich duijsent drie hondert ende zes ca-rolus guldens twee stuvers acht denier , dewelckebekeert sijn tot afflossinge van enige Obligatien metden verschenen Intressen van lien , Dus 78306 — 2 — 8.

Ende is bij den w. Rentmeester Roorda door lasteende ordonnantie der Heeren Gedeputeerden aanDibbitz Rentmeester van Sijn Genade in Delffzijltoegetelt de zomma van vier ende twintich duijsentvijff hondert ende t'seventhien carolus guldens ellijffstuvers omme bij dezelve alle daerdoor belastingevan Sijn Genade ende de Heeren Gecommitteerdentot s' landt dienste bekeert te worden , Dus 24517 —11--- is

Noch sijn bij den Rentmeester voornombden wijt-getelt aen Abbe Fredericx de zomma van drie endevijfftich duijsent carolus guldens , d'welcke bij hemvolgens de laste ende ordonnantie der Heeren Ge-deputeerden mede in Delffzijl overtetellen , Ommealledaer ten fijne voorschreve bekeert ende geem-ploieert te worden , Dus 53000 — , — „.

Den wtgave van verscheijden partien bedraechtdrie duijsent twee ende twintich carolus guldensnegenthien strs. , Dus 3022 —19 — „.

Tots. Somma Wtgave 373606 — „ — 2.

Somma Wtgave 373606 — „ — 2.Somma Ontfanck 372139 — 9 — 8.

1466 — 10 -- 6.

Compt den Rentmeester per Slot x njcLxvj pd. x strs. LT den.

Aldus doorgesien , wtgetrocken ende t'zamen ge-reeckent bij den Heeren Gecommitteerden volgensCommissien bij den E. Mog. Heeren Staaten vanVrieslandt daer toe specialijcken gegeven ende ge-dateert den vierden Augustij ende twalijffden Octo-bris anno xvs seven ende twintich wijt den Respec-

Page 168: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

164 STAET VAN DE OPCOMSTEN DER DOMAINEN.

tive Reeckeningen van w. de Heeren Jelger van

Feijtsma ende Andreas Roorda , In levene Rent-meesters der Domainen met den Registers , quitan-tien , Resolutien ende andere behoufften daer toebehorich.

Actum den vijffthienden Januarij anno zesthien

hondert acht ende twintich. 1628.(get.) I. Onuphrius fHeer thoe Schwartzenberg.

9 Andries van Waltinga , 1628.

• Sacko van Sickema.

9 H. v. Baerdt , 1628 , 36.

9 Cornelius Heermans.B. Ghijsberts Gersma , 1628.

• T. v. Swaga , 1628.9 . . . Marssum 1628.

Page 169: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

jkFKOOP VAN DEN AUX

DOOR

%,

tIA.ASTERLAND EN EMSTERLAND

IN

1 7 7 5.

Page 170: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 171: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

167

EXTRACT uit het RESOLUTIE-

BOEK der STATEN van FRIESLAND.

Fo. 75.

Resolutie op de verbeteringevan Landsmiddelen.

Is ter vergaderinge gelesen en geexamineert het rapport doorde Heeren tot redres van de Financien gecommitteert , ter deli-beratie van hun Ed. Mog. gebragt en raakende de verbeteringder middelen, mitsgaders de concept placaaten en stukken daartoerelatij v.

Is meede in overweginge genomen , niet alleen hetgeen de respec-tive quartieren van staat hier op in hunne Kamer advijsen hebbenaan de hand gegeven , maar wel insonderheid de Hoogwijse Consi-deratien van sijne Doorlste Hoogheid den Heere Prince Erfstad-houder ver vat in Hoogstdeszelvs briev van den 21 Februarij jongst-leden ; En is na rijpe deliberatie goedgevonden en verstaan enz.

„gelijk meede gearresteert is , dat de aflossing der tauxatien diede Grietenien van Lemsterland en Gaasterland jaarlijks aan hetComptoir der Domeinen betalen , sal geschieden tegens vijf pro-cento , latende aan derselver keuse of de betalinge in Landschapsobligatien willen doen , of in gelde , en worden de Heeren Gede-puteerden bij desen gelast , om over die aflossinge met de gein-teresseerde in onderhandelinge to treden.

Aldus geresolveert op het Landschapshuis den 6 Meij 1774.Voor Oostergoo

Get. J. v. Geusau.2 F. H. Binkes.

Voor de Zevenwouden ,

Get. F. J. J. van Eijsinga.C. L. v. Beijma.

Voor -Westergoo ,

F. H. v. Burmania.S. Bassaleur.

Voor de Steden ,

Le Maire.W. H. v. Hambroick.

Page 172: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT uit de TWEEDE RE-

KENING van Mr. RINSE RIJPPERDA, Raad

en Rentemeester Generaal der Domainen van

VRIESLAND , Lopende van November 1774

tot Maij 1775.

ONTVANG.

Weegens Gaasterlandt waarover Grietman is Jr.TJlbo Aylva van Rengers wort gebragt het ongeredi-meerde dardedeel Taux Marti 1774 en Petri 1775verscheenen , ter somma van een hondert vijff entagtig car. gis. twaalf stuivers , dus 185 --12 — „.

Ontvangen van voorsz. Heer Grietman Rengers desomma van drie duijsent seeven hondert en twaalfcar. gls. en zulks in klinkende munte , weegens deaflossinge der Taux van bovengemelde GrietenijeGaasterlandt ingevolge Resolutie der Ed. Mog. HeerenStaeten van Vriesland van den 611 Mei 1774 en dieder Ed. Mog. Heeren Gedep. Staeten deeser Pro-vincie de dato den 4 Augusti 1774 , dus 3712 — 9 — 9.

Lat. 1 f 3897 --12 — ,.

Weegens Lemsterland waarover Grietman is de Hr.R. L. A. de Kempenaar wert meede gebragt hetongeredimeerde darde deel Taux Martini 1774 enPetri 1775 verscheenen , ter somma van een hondertvijf en veertich car. gls. twaalf stuivers en tweepenningen , dus 145 — 12 — 2.

Ontvangen van bovengemelde Hr. Grietman de

Kempenaar mede in klinkende munte een somma vantwee duisent negen hondert en twaalf car. gls. wee-gens de Aflossinge der Taux van voornoemde Grie-

168

Page 173: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

AFKOOP VAN DEN TAUX. 169

tenije Lemsterlandt ingevolge voorengedagte Reso-lutien , dus 2912 .— 9 ..-." r

Lat. 2 . . . . 3057 — 12 — 2.

1 . . . . 3897-12— s.

le Grossa . . . j 6955 — 4 — 2.

Page 174: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 175: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

STUKK EN

BETREFFENDE DE

FLOREEN

UIT DE

16e EN 17e E E U W.

Page 176: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 177: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

173

EXTRACT uit de QUAET-

CLAP 's HOFS van FRIESLAND , Be-ginnende 15 Jan=. 1538 en eindigende

24 September 1548.

President.NijetssenHattum

Rousseau.P. Dekema.

Gel.S. Dekema.

XIJ Maij 1542.Dingesetenen ende gemeene burgeren vanWorckum , contraden Gedeputeerden van Vrieslandt.

t Hoff condempneert die van Worckum te gehengen ende te ge-doogen dat alle heure landen vermeten sullen worden, ende alsdante betaelen ende te draigen alle lasten ende ommeslaegen gevallensedert den jaeren xv c ende XXXIIJ ende die voertaen vallen zullenopten gulden Rente nair die grootheijt derselve Landen nair dieestimatie derselve als die was ten tijde van den ouden anbrenge ,oft dat zij in allen voorsz. lasten ende ommeslagen voirleden endetoecomende betaelen ende contributeren zullen na den anbreng vanheuren landen eertijts gedaen berustende in den comptoire vanden Rentmeester, wel verstaende dat indien naemaels bevonden wordeeenighe landen in deselve aenbrenge verzwegen te zijne , dat de-selve anbringe daer mede verhoogt en geaugmeert sal wordenende condempneert denselven van Worckum in de costen vandesen processe tot tauxatie van den Hove. Gepronunchieert den

mon Meije a°. )LIJ.

Page 178: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT QUAETCLAP 's HOFSvan FRIESLAND, Beginnende 15 Januarij1538 en eindigende den 24 September1548.

III.

1546. v Julij.Nijetsen. Die van Roordahugsum en Freens

Rousseau. contraP. Dekema.S. Dekema. d'andere dorpen van IJdarderadeel.

Gel.Bourmania Gesien bij den Hove van Vrieslandt tproces verbael gehoudende Jonghe. voir Commissarijs van denselven Hove tusschen die Volm. vanRommarts Roordahuijsum ende Freens ter eenre , ende die Volm. van d'an-Rpr•

dere dorpen der grietenijen van IJdarderadeel ter andere zijden.tVoorsz. Hoff verclaert dat parthijen den ommeslach beroerendet opgraven van sekere zijlroede bij Feijcke Dirckszoon grietmanvan 't selve deel gedaen opgraeven zullen maecken naer ouder ge-woonten op den gulden Rente, wel verstaende dat daertoe medesullen contribueren naer advenant , de Landen die zij sullen kon-nen becomen buijten den olden anbrenge gebleven ende versweghento zijne. Actum den . . . Julij xvcxLvs.

174

Page 179: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Presentes. 27 Januarij 1571.Roussel.

Sickingha.Rommarts.

Charles.

175

UITTREKSEL uit deQUAET-CLAP 's HOFS van FRIESLAND , Be-gincende den 18den Januarij 1569 en ein-digende 6n November 1571.

VIII.

Jarich Taedezoon toe Baert zoehij procedeert cum socijs Impetrant,

contraEvert Enthes , Grietman van Do-

nijewarstal , Gedaechde ende Ge-contumaceerde.

Diffinitijve.

T Hoff verclaert den Gedaechde contumax in forma , Gesien d actevan consent van den Rentmeester ende procureur generaels tenprocesse gevoucht , houdende de acte mit A. A. geteeckent tenprocesse gevoucht voor bekent verclaert deselve executabel endedecerneert daerop brieven van executorien Condempneert de Ge-daechde hem volgende deselve te reguleren ende dien naevolgendedie thien pondematen in den processe gementioneert in de Anbrin-gen van Donijewerstal ende het dorp Goijngrip gestelt aldaer vuijtte doen , ingevalle deselffde aldaer nijet wtgedaen en zijn endedselffde laten volgen int dorp Wtwallingergae in Wijmbritseradeel.Condempneert voorts denselven Gedaechde d Impetranten heuremeijers ofte gebruickers van deselffde thien pondematen te latenongemolesteert voer zoe veele als die contributie van deselffde thienpondematen concern Bert ende mach bedragen. Condempneert voortsdenselven Gedaechde alle attentaten bij hem zedert d institutievan deese procedueren ter contrarie gedaen costeloos ende scha-deloos aft te doen, condempneert mede denselven Gedaechde in decosten van deesen ende in de boete van den Contumatie tot proffijtvan den Coninck.

Page 180: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

176

Aanbreng van1511. EXTRACT uit de QUAETCLAP

's HOFS van FRIESLAND , beginnende16 April 1588 en eindigende 17 Februarij1590.

DEEL 17.

Diffinve.

8 October 1588.J. Tiara. Anna Jan Eblis wedge voir hair ende hair

Kijnderen tot Pepergae , Impetrante ,contra

T. Tiara. .Pieter Bralts mede ingesetene van Peper-gae ende van wegen de Gemeente aldaer,resumerende de proceduren bij wijlenBentien Hebliens gesustineert, Gedaechden.

T Hoff condempneert den Gedaechden om d'Impetrante voerd'landen bij hair gebruijckt ende alzoe mede van den xx roedenlants aen die stelle op die name van Maicke Albers AENGEBROCHT

voerts-aen in alle contribution nijet wijders te molesteren dan voervijff floreen HU stuivers , ende boeven dies d'Impetrante te resti-tueren alle de penningen die d'Gedaechde boeven den voers. vijfffloreen 1113 stuivers van d'Impetrante heeft genoten ende ontfangenmette schaden ende intressen van dijen ende condempneert d'Ge-daechde mede in den costen van den processe tot 's Hoffs taxatie.

Als voren , beginnende 17 Februarij 1590en eindigende 26 October 1591.

DEEL 18.2 Februarij 1591.

Polman. Reiner Eckes voor hem selven ende alsvolmacht van den ingesetenen van. Bour-

Idzaerda , zwaeghe , Requirant,Commissaris. contraDiffinve 15. Oedsma. Foppe te Groustins , Raedt Ordinaris in den

vors. Hove, als Oom ende voormondt over

Page 181: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT ENZ. 177

die twee weeskijnderen van wijlen Eernst

van Groustins , erffgenamen van wijlenRomcke Hoytema , Gerequireerden.

Presentibus T Hoff condempneert den Gedaechde omme in alle contributienomnibus ex-. ende schattingen te hoeden ende dragen den last van seven flo-

dce

ap.

to Idzaer-reen renthe volgende den aenbrengh van den here xve ende XJ tenprocesse overgelecht ende daerinne voortaen te continueren, mits-gaders d'Impetrant te refunderen alien schaeden ende intressendoer des Gedaechdes onwillicheijt gehadt ende geleden , noch tehebben ende lijden , reserverende den Gedaechde sijn recht bijnijeuwe instantie tegens den geenen hij vermeenen sal te behoiren,ende vuijt bewegender oirsaecken compenseert de costen.

Page 182: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 183: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

1540.

1. Aanschrijving dd. 29 Januarij 1540 , van vier Vriesche Radon

aan Mr. Sijds Tjaerda en tien anderen alien ten Lansdage van

3 Dec. 1539 benoemd om 12 Februarij 1540 te Leeuwarden te

komen om een omslag te maken aangaande de gratuiteit aan

den Keizer beloofd (van f 40.000.„).

2. Aanteekening van de dien ten gevolge opgekomene personen.

Vergel. Ch.B. III , 612 , Art. X , 737 , 757 , 762 , 771 en 773.

-- ------------11.--46---_---......

Page 184: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 185: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

COPIA.Edele Erentveste wijse vroeme voirsichtige Heren ende guede

frunden alzoe wij ondergescreuen personen als Vriesche Raeden bijden gedeputeerden van den geinene Landen geordonniert zijnt inden Landtdach in Leuwarden geholden den derden Decembrisa°. xvcxxxix om met IJ een ommeslach te moegen maicken aen-gaende den gratuiteijt ons Here den Keijser beloeft ende voortsrekenschap ende reliqua van dontfangers toe eijschen ende ont-fangen den Deputeerden , Commissarissen , aduocaten, boeden endeanderts te contenteren , die quitantien toe geuen ende nemen ,Ende voorts soe wij ondergescreuen personen ordonniert zint omop gelegene tijde U te verscriuende om tgene voeren gesecht istoe verforderen Soe eijst dat wij elcx van U requireren ende latenweten dat ghij alhier in Leuwerden erschijnt opten twalefften dachfebruarij naestcomende smorgens toe acht uren om inder voorseijdesaeke toe procederen als men beuinden zall toe te behooren inwelckes te doene en zijt doch in gheen gebreke.

Edele Erntvheste vrome wijse, Godt sij met U , gescreuen onderonce hantteijckenen den negen en twintichsten Januarij a°. xvcveertich , Onderstondt ges. Arensma , Reinicus en Burmania , H.Hoxwier , P. van Dekema ende bouen op was ges. aldus , Den.Edelen Erentvhesten wijsen vroemen ende voirsichtigen Mgrn h.-rich ende Sicke Dekema , Sijts Tijaerda , Aebe Siuxma , SijbrantRoorda , Jancke Douwema ende Sipke Tiepkez. tzament lijcken endeelcx bezunder.

Achteruolgende dese verscriuinge zijn dese naebeschreuen perso-nen gecomen te Leuwaerden die opten naebes. ende specificeerdedagen vacieert hebben in den Landts saicken.

Item M. Sijdts Tijarda,Aebe Siuxma,Jancke Douwema quaemen binnen Leuwarden opten men

Februarij.

Page 186: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

182 COPIA.

Sipke Tiepkezoon,M. Jarich Dekema quaemen opten xii februarij sauonts.Sijbrandt Roorda quaem bij den Deputeerden den Kin Februarij

a° xi...M. Sicke Dekema quaem bij den Deputeerden den xvu en Februarij

voer middach.Meester Albert begonnen to vaceren den xn den 11111 Februarij.M. Peter Dekema,M. Hector Hoxwier quaeme den xnu en Februarij JIll nae middach

bij den Deputeerden.Doctor Rienick van Burmanija quaem a opten xvilden Februarij

nae middach.

Dese voorges. Heren ende Deputeerden hebben zedert dat zijgecomen zijn continuelijcken geuaciert wtgesondert dat SijbrandtRoorda somtijts voer middach somtijts nae middach heeft absentgeweést.

Page 187: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

A NBR ENG

VAN HET

(KOLLUMERLANDER)

NIEUW CRULTSLANDT,

1540.

Vastgesteld door de Zes Gedeputeerden van de Landen , den

27 Februarij 1540. Waarschijnlijk ter gelegenheid

en ten behoeve van de f 40,000.„

propijn aan den Keizer.

(Charterb. III, 773.)

Page 188: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 189: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

185

DAENBRENG vant CRUIJSLANDT mitspecificatie van den pondem. endelandt huur van dijen mitten afftochten

der afgegrauen landen daermen the dijc-ken dagelix van repariert.

Tconuent van Gerckisklooster . Ixexxxiiii po'ten.Tconuent van Aedwert . menJ po'ten.Vrouw Graetzie Camminga mit haer kinderen l exxv po'ten.

Buwe Taedema . Lin po'ten.Magge Binnema erfgenaemen . xv po'ten.Jeltzie Halbaide . • xii po'ten.

Aebe Sijbema . V1J po'ten.

Sijthie Boeles . v po'ten.

Ritscke Autz. . 11J po'ten.

Hr. Ritsche prebendarius toe Collum IllJ po'ten.

Hr. Gerrijt oft Sincte Annaleen aldaer lIJ po'ten.

Die Pastorije aldaer . 1J po'ten.

Jemme Eijsme mit zijn kinden . . iiii po'ten.

tConuent van Buwecloester . lli po'ten.

IJsbrant op Colmerdijcken . . 1 po'te.Somma Lat. ft. lunieLxx" po'ten.

milieux' Po'ten.

Page 190: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VERCLARINGE van den affgegrauen Ian-den der luden inden andere zijde spe-cificiert toecomende daervan zij ghienhuijr boeren.

Tconuent van Gerkiscloester . LX1XJ :poten.

Vrouw Graetzie van Camminga xi' po'ten.Ritscke Autz. . . . I1J po'ten.

Summa Lxxxim Po'ten.

Item dese Lxxxim po'ten affgetogen blijuen noch suuer landen in

po'ten xllIlcLxxxvu po'ten.

Item dese naebescreuen landen zijn mede gecompre-hendeert inden aenbring aen dander zijde gescreuen ,ende schieten mitte binnen landen van Colmerlandt.

Vrouw Graetzie Camminga landen vsz. zijn eertijtsbinnen aengebrocht mit die binnen landen vanColmerlandt op xim fl. renten.

Item tconuents landen vsz. van Auwert op xim fl. renten.Buwe Tadema landen vsz. op viii fl. renten.Magge Bennema landen vsz. op III fl. renten.Jan Hermanz van Dabt van Aedwerts landen op im 1 renten.Hero op de Scholder van Iemme Eijsme vsz. lande

wege zijn lande zijn angebrocht op 1 fl. renten.Jeltzie Halbaide land

op I1J fl. renten.Summa Lat. ft. xLvi fl. ende xim st.

Item de Deputeerde van de Landen hebben geor-donneert ende getauxeert ii po'ten ende ix einsenop een fl. rente.

Item Keijserl. Mat. heeft opt voorsz. Crutslandt mum Po'ten.

186

Page 191: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

187

Op huiden dato van desen is voerden Deputeerden vanden landenopt stuck vande Rekeninge compareerdt Wolf van Woertze Griet-man van tCruijslandt verclarende dat in 't Cruijslandt lagen Duij-sent driehondert ende seuen en tachtich Pondematen ende alsoedieselue noijt inden gulden rente aengebrocht zijn geweest Soehebben die Deputeerde den twie pond'ten negen eijntzen gesteltende stellen bits desen op een golden floreen rente alsoo dat den-selue in alles beloopt vijff hondert golden gl. rente , weluerstaendedat daeraff getogen sullen worden ses ende veertich en een haluegolden gulden rente angebrocht in Collumer grietenije alsoe datden rente blijft tot profijt vande Landen vier hondert drie en vijff-tich ende een halue gl. gl. rente. Actum den xvn en februarij annoxv cxL. Aldus gedaen bij ons naebescreuen persoonen wiens naemenende hantscriften hier onder screuen staen.

(Was geteekend)S. van Roorda.M. Sijds Tziarda , Sst.Jarich Dekama.Abe Sijurxma Sst.Janke Douma

van Langweer.Sipco Abema Sst.

Page 192: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Op COLLUMER CRUISLANDT verkogt 28 Augusti 1638.

No. Gebruikers. Kopers. Pond. Per pond. Floreen.

78' . Joecke Dr. Pibo Doma18 p.

Goverts. en28 f 158 - 4 . f 4429 - 12 - „ 6- 3 - 8

Pieter Johannes8 p.

Bastiaens. Jeppes.

79 2 . Pieter Bastiaens 6 p. 4 e.De Here

Claes Sjoerdts 10 p. Rosema. 40 - 4 - , 161 - „ - , 6493 - 13 - , 9 "1 9 "I 9

Joecke Goverts 8 p.

Harmen Siercx 16 p.

188

80 3 . Jacob Tonis 32 p. 2 e. 2 v.Jan

en 16 p. 1 e.Jacobs.

48 - 4 - „ 191-16-„ 9270- 7 - , 10 - 17 -8

81 4 . Abraham Sijbes 40 p. 4 e.Abraham 48 - 4 - , 197 - 8 - „ 9541 - , - , 10 - 17 - 8

Jacob Thonissen 8 p. Sijbes.

Totaal .. . 165 - „ - „ /180 - „ - , f29734 , 12-9 f1.36 - 18- 8

Aldus opgemaakt :1. Uit het onder mij in afschrift berustend gedrukt Verkoopbillet.

2. Uit de in 't Provinciaal Archief berustende yEerste Rekeningevan de zestien vercofte Bil-plaetsen etc. den 1 Novembris1638 verschenen."

3. Uit Ch.B. V 488.

W. W. BUMA.

Page 193: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EGISTERKEN

YAN DEN

RENTEN

DER

LAN DEN ENDE STEDEN

van Vrieslant

Dit Register is gegrond op den Aanbreng van 1511 , en schijnt op-gemaakt bij gelegenheid dat er een propijn van drie stuivers perFloreen over Oostergoo viel om to slaan , in de 16 e Eeuw , in of na1540 , blijkens de melding van den eerst in dit jaar vastgestelden aan-breng van Kollumer-Kruisland.

--cMialVQ-

Page 194: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 195: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

191

REGIJSTERKEN van den VRIESLANT van den

PROPIJN ouer die van OESTERGOE.

Die Grietenije van Achtkerspel mitGerkescloester staen te saemen opxvincLxxiu gouden gl. Renten tot drie st.elcke gl. ft. . . ucLxxx pd. xvn s. vi d.Rest xxvi pd. in s. vi d.

llIexxvu pd. xii s. ix d.Rest xviii pd. im s. in d.

Colmerlant hebben ininivexvm gouden

gl. Renten belopende In st. upte gl.vieLxxviipd. xii s. vi d.

Raeuerderhem hebben aen RentennmvieLvi gouden gl. ft. inexcvm pd. viii s.

Rest ii pd. xvi s.

Tietzercksteradeel hebben aen rentennmcixxxii gouden gl. ft. nicxxvii pd. vi s.Rest vii pd.

Leeuwerderdeel hebben an rentenviiimneLvi gouden gl. ft. xiicxxxviii pd.viii s.De Stadts wtbuijren hebben iinixe

gouden gl. fct. tot drie st. opte gl.inexin pd. XIII S.Sa van de in s. — meLxv pd. xviii s. vI d.

IJderderadeel hebben an renten =evil Segt Lx fl. Dongerdeel Oesterzijdegouden gl. ft. drie st. opte gl. neLxxxvi min te sijn. hebben an rentenpd. 1 s. vinvilicLxun gouden gl.

XX111J st. fct. vincLxxixpd. min s. in d.

Rest cairn pd. min s. in d.Wtingerdeel hebben xix eLxim gouden Dongerdeel westerzijde iiiimiicix gou-

gl. renten ft. drie st. opte gi. R eny]. pd. VI d. den gl. ix s. renten ft. vlcxxxl pd.Rest xciii pd. m s. yin s. vi d.

Rest nil pd. xix s. vi d.Dantumadeel nmucxxvii gl. renten fct.

tot drie stuuers up elcke gl. incxxxinipd. i s.

Ferwerderadeel vinvilexxvin gouden gi. Stellinckwerf oestereijnde m em gou-Renten ten prise als voeren comt den gl. Renten fct. cxx pd. xii s.vineux pd. 1111 S.

Page 196: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

192

De Stadt Doekum hebben an RentenHondert tachtich gouden gl. fct. xxvii pd.Rest yin pd. viii s.

Aenwaerde hebben an renten cxciingouden gulden xviii s. fct. xxix pd. nus. in d.Rest xxxvi s. ix d.De renten bedrae- Hasscher Vijffgae

gen nijet sneer dan hebben an RentenxcLxvin fl. onder H. thien hondert LxxxiTjaerts handt. goud. gl. 24 st. fct.

cLxii pd. v s. iii d.

Lemstervijffgae. Beijde dese Griete-nijen hebben an ren-

Donijewarstal. ten tegen vmunexLingouden gl. renten ft.ixeLxvi pd. ix s.

Rest XL1X pd. xvii s. vi d.Smallingerlandt veLxxxt gouden gl.

renten xvii s. fct. Lxxxvn pd. nil s. ix d.Rest xxxiii pd. xix s. vi d.

De Grietenije van Upsterlandt vicxviJgoude gulden Renten tot in st. uptenvsz. gulden fct. xcii pd. ix s. v d.

Rest xvii pd. 1 s. x d.Scoterlant inicLxxxix

Renten fct. cLxxvin pd.gouden guldenvii s.

Nb. Inne tehouden voorGaele Gaelesod6 Dr.

Geesterlandt ende menmede geseijt is dattergerekent wordt mitteZeuen Wolden hebbenan renten iumnicLixgouden gl. fct. voini pd.

Rest nix pd.Die Stadt Sloeten 123 gl. ii s. aldus

ist gepasseert bij de commissarissenvande laeste propijn vant die Stadtvoorsz. te vooren stood in daenbreng192 gl. xi s.

fct. xviii pd. ix s. x d.

Stellinckwerf westereijnde 111" vcxxviiigouden gl. fct. 'imam pd. nil s.

Page 197: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

193

AENBRING van die GULDEN RENTHENgelegen in WESTERGHOO.

Franijkerdeel behaluen die vijtbuijren ende StadtFraneker heeft an renthen . 4621 gl. 19 s.

Die Stadt Franiker mit die vijtbuijren 1547 gl. 13 s.

Minaldummadeel . . 7390 gl.

Baerderadeel . . 6401 gl.

Hinnaerderadeel . 5162 gi.

Barradeel mit die uijtbuijren van Harlinghen 4811 gl. 21 s.

Weijmbritzeradeel . . 1876 gl. 2 s.Wonseradeel mit die vijtbuijren der Stede van

Bolswaerdt . . . 12696 gl.Die Stadt Boelswaerd behalue die vijtbuijren heb-ben an renthen . . .

Die Stadt Herlinghen behaluen die vuijtbuijren .Die Stadt Sneeck heeft in renthen in alles mettet

cloester van groendijck . .

Die Stadt van Worckum in alles met de uijtbuijren

Die Stadt van Hinneloepen .

Die Stadt StauerenDie Stadt IJ1st . . .Himmelommer Oudtvaert .Cruijslant van Collum heeft uncLuJ gi. renten fct.

813 gl. 20 s.303 gl. 21 s.

594 gl. 23 s.2120 gl. 16 s.440 gl. 20 s.361 gl.426 gl.4109 gl.lam pd. vi d.

Iv

13

Page 198: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 199: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

STEell : LGA INj ( '

I,

VANDE

ITUIJSRENTEN, ENZ.

DER

TEED EN IN yRIESLANT ,

UIT DE ZESTIENDE EEUW.

TAME VAN OAMIINCIA.

----('MM-

Page 200: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 201: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

197

SPECIFICATIE van de HUISRENTENende STEDEPACHTEN, van alle dieSteden van Vrieslandt , Gecalculeertvuijt ende naede Aenbrengen berus-tende opten Comptoire van den Rent-meester van Vrieslant voorn.

Huijs-Renten. Stedepachten.

Leeuwarden iiimincnn fl. xxiii st. viicLxxv fl. )(Ix st. 1 oert.Doccum vicLxxii fl. yin st. inicxxix fl. xvii St.Franicker incxxxin fl. min st. nicxxxii fl. VJ st.Harlingen vicvi fl. xxiiii st. 'Axil fl. xvi st. 1 oert.Sneeck unlxv fl. XX11J st. vicxxxvii fl. xxiui st.Boolswert minim fl. v st. Imexcvi fl. xiin st.Worcum vuenvin fl. xviii st. von ff. XXV1 st.Hinloopen , Huijs-

ende Stedepach-ten tsn. op cum fl. xxiii st.

Staueren nicuxx fl. xx st. CXLV fl. xvii st.Slooten iinxxvi ff. V11J st. cxxiin fl. V1J st.last coal' 1 mil St. Liu fl. X1J st.

Summa van de Huijsrenten Summa van de StedepachtenXmCLXV1 fl. x st. iiimvieviii fl. xvii st.

Foils Summa tsn. xiiimviicLxxini ff. xxv st.

Page 202: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 203: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

1 5 4 0.

LASTBRIEF d.d. 22 Februarij 1540,

DOOR VIER FR1ESCHE RADEN VERSTREKT OP

lir. S. rt ICK IX ISI

ea lir. S. T ,1

om de resters van den Stuiver gelegd op de Noreen

rente in 1537 tot onderhoud van een

vendel knechten ,

met regt van de opposanten in te vorderen.

De opposanten beriepen zich op ajtochten, die zij zeiden hun gepas-

seert te zijn , sedert dat zij den puopijn die K. M. in 1532 opgebragt

was , hadden betaald.

(Vergel. ChB. II , 579 , 661 en 703.)

Page 204: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 205: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

201

Alzoe Hans van Oesthem als Ontfanger geweest vande gemenelande wesen van Vrieslant van den stuver gelecht opten floreenrente tot onderholdinge van een venle knechten onder HoopmanBunauw tot beschermenisse vanden landen in anno xvcxxxvii diegemeene landen vorsz. van derseluer ontfanck bouen zijn wtgaue ge-daen in handen van Meester Jarich Dekema ende anderen is schul-dich gebleuen als reste de somme van een Dusent acht ende seuen-tich gulden corent ses stuuers een blanck. Hluijt die sloete vanRekeninge daerop bij den Gedeputeerden gecommitteert opt stuckvanden Rekeninge opten xxien Februarij anno xven getekent, welckevsz. Reste die voerseijde Hans van Oesthem , opten seluen dashheeft aengenoemen ende onhieten bij reale executie van den Houe teleueren ende betaelen voer Jacobi naestcomende inhanden van

Meester Jarich Dekema mit payement ende munte nu iegenwoir-delijck loopende. Ende die voerseijde Hans van Oesthem daernae

opten xxnen februarij wederomme bij den vorsz. gedeputeerden endeden Vrieschen Raeden gecommen is clagende dat hij bij der voorsz.zijn aenneminge sdaegs te vooren gedaen seer beswaert was, endedat vermits dat hem nijet wel moogelijcken en zoude zijn dieseluereste suuer te moogen inforderen vermits dat itlicke soewel van denlanden als van den steden voorts brochten ende noch voorts much-ten brengen sekere merckelijke aftochten die zij seijden hem gepas-seert te wesen sedert dat zij den propijn die Keij re Mat. in den Jaerevan xxxii opgebrocht is hebben betaelt Ende die Gedeputeerdenmeenende alsulcken afftochten gepasseert te wesen indijen daerenige gepasseert waeren in affwesen vanden volmachtigen van denlanden offt sonder den volmachtigen daer ouer geroepen geweestte zUne , tot groote preiudicie ende achterdeel van den gemeenelanden Soe hebben die vorsz. gedeputeerden geordiniert ende gecon-stituert ingeualle den voorgenoemden Hans van Oosthem enige op-positie muchte vallen Meester Jarich Dekema ende meester SijdtsTijarda samentlijcke ende elck bezunderlinge om den vorsz. Restemit recht van den opposanten inteforderen , geuende den vorsz.Meester Jarich ende meester Sijdts om tselue te doene speciaelbeuel ende volcommen macht alles te doene ofte laeten doer deur

heure Volmachtigen ende substitueerden , sonder den weicken die

Page 206: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

202 LASTBRIEF.

voerseijde resten nijet ingefordert zullen moegen worden, belouendeoick den vorschrevene Meester Jarich , Meester Sijdts ende henresubstitueerden daeraff costeloos ende schaideloos tontheffen.

Actum Lieuwerden den xxien februarij anno xv en , presentibusmijnen Heren Doctor Renick van Burmania , M. Albert Aerndsma,Doctor Hector van Hoxwier ende M. Peter Dekema , Raedsherender Keijsr. Mat. in Vrieslant.

Page 207: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT

UIT DE

Ul Ea 0 ® Ui ii' s: U W I

DER

STATEN VAN FRIESLAND,

VAN DE JAREN

1577 en 1578.

Page 208: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 209: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

205

EXTRACT uit de RESOLUTIEN

der STATEN van FRIESLAND van de jaren

1560-1600.

I. ANNO 1 5 7 7.

Pag. 86. De Volmagten van de Steden in Frieslandt gevraagt sijnde bijde 'gemene Volmagten van den selven Lande , hoe vele sij luidenvoor de quota en corpora van de Steden te samen wilden contri-bueren tot het fournissement van de hondert duisent caroli guldensbij de Landen en Steden bij desen tegenwoordigen Landsdag ge-lijkelijk geaccordeert tot betalinge van de Soldaten , luid breder't antwoord , bij de voorschreven gemene Volmagten op de propo-sitie , dienaangaande den 15 deser lopende maandt gedaan , gege-ven , — seggen deselve Volmagten van de Steden hieronder ge-schreven , hoe dat sij offereren en prmsenteren tot den opschietvan den voorschreven een hondert duisent caroli guldens te willenopbrengen en betalen na den aanbreng der floreen renthe respec-tivelijk op de huisen en pagten , in 't jaar 1511 geraamt , dat nade verklaringe van wijlen Dr. Kempo van Martena zaliger gedach-tenisse en Mr. Willem Sagarus , gecommitteert omme te executeren't vonnisse van Juw van Feitema tegens die van Westergo geob-tineert; (*)-- ofte andersins na den omslag en geaccordeerde acte van degemene Steden om te fourneren tien duisent caroli guldens ; gemerktin 'tjaar van 71 tot de contributie van de hondert agt en twintig duisentguldens,dit alles nogtans voor dese reise alleenlijk sonder dat 'tselve salgetrokken worden tot consequentie , behoudelijk ook dat al sulkeCommissarien , als de Landen en Steden in 't general sullen gerakente scheiden , in cas van alle contributi6n deselve Steden in 't par-ticulier , gerespecteert hare conditie en qualiteit mede sullen ver-lijken en in de quota disponeren. Wij hier ondergeschrevene con-senteren volgende de omslag van de hondert en agt en twintigduisent caroli guldens , — was get. : A. Harmens voor die vanLeuwarden , voor de stad Bolswart , Bernardus Romkes , voor de

(*) Zie ChB. II, 700, d cl. 11 Julij 1587.

Page 210: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

206 EXTRACT UIT DE RESOLUTIEN

stad Harlingen , I. Gosses, Stad Dokkum , Fonger Popma , Sneek ,Tade Hoppers , Franeker , Jan Claas , Workum , Auke Aedjer ,Wijpke Douweszoon Pastor in Nierhof , Evert Mierks, Sloten, Pijt-ter Feikes Stavoren , Arent Thomas.

ANNO 1577.

Pag. 123. Om agtervolgende den appoinctemente , bij den Hove van Fries-land gesteldt op den Marge van den antwoordt , bij de Deputeerdevan de platte Landen denselven Hove overgebragt wegens denrequeste , ten versoeke van de Volmagtige en Deputeerde der Ste-den van Frieslandt denselven Hove den 11 Maij geprmsenteert, teseggen 't goedbedunken van die van de Steden voorschreven , ensoo doende 't inhouden en meninge van de requeste te declareren.

1. Eerst en voor al seggen die Volmagtige der Steden voorschre-ven , daar bij te persisteren , enz.

5. Voorts is also , en mag ter goeder trouwen niet ontkendworden , dat die Landen en Steden voorschreven , alle gemene las-ten van Domainen , prwcarien , schattingen , exactien, geschenkenmet den aankleve van then , sedert den selven jare van elfven opde floreen renthe des voorschreven aanbrengs alle tijdt geduirende1, 10 , 20 , 30 , 40 , 50 en langer continuele jaren sun gesupporteerten omgeslagen , soo ook sulks na regte behoort en toestaat , notasPetrus Ubaldus in Tract. de Collat. Num. 7 alleg. Bald. in 1. . . .§ quibus ff. quod cujus univers. nom. et dicit Notor. in L. Nicol.ff. ad Municip. Guliel. Mamorius in 1. refertur ad universos ff. deReg. Jur. Numm. 81 et Franc. Lumanus in tract. de collect. numm. 40.

Welke seer lange continuele geuseerde prstatie en utinge (diemaar tien jaren geduirt hebbende regt geeft) sonder controversie ,voorts in casu prwsenti geaghtervolgt behoort en moet wordenBald. in 1. fin. C. sunt caus. ye' rel. numm. 9 enz.

Ter ordonnantie ende believen van de gemene Steden den 22Maij 1577 (get.) M. Rommerts.

DI. ANNO 1577.

p . 171. Om agtervolgenden den appoinctemente van den Hove van Frieslandt in dato den 17 Decemb. 1577 , gesteld op sekeren requeste ,denselven Hove bij Duco van Martna Lieuwe van Beijma, Dr. Jo-hannes Tjara , Aucke Edes en Feike Tetmans geprwsenteert vanwegen de Volmagtige van de Steden der Lande van Friesland hun

Page 211: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 207

goed bedunken te seggen , So enz.Ende om te vertonen van hun gerequireerden goedwilligheit en

promptelijke toegenegentheit , om een ijgelijk , die sijn penningenverschoten , geleent en gedebourseert heeft , op 't spoedelijkst teverhelpen , sijn bij Gedeputeerden wel te vreden en pra3senterende 'supplianten voor hun Corpora van hun Steden navolgende deuitsprake van loffelijker Memorie de Grave van Meghen, voormaalsKoninglijke Majesteits Stadhouder van dese Landen , bij provisietusschen de Steden en Landen gedaan , te contribueren , of andersvoor dese tijdt en sonder prmjuditie van hun goed regt , in allesde floreen huisrenten, waarop de Corpora van de Steden in denjare 1511 sijn aangebragt , met de algemene aanbreng van de flo-reenrenthe der Landen , buiten de Steden leggende , conform temaken , 't Welk doende etc. Actum den 19 Decemb. 1577, was get.Meinert Wijgers Oedsma , Sjoerd Pijtters Ens , Dirk Jans , WijpcoDouwes van wegen de Stede Hindelopen , Petrus Breutsma, RintieSibrands merk M. Rommerts , S. Polman , Jan Huiberts Katzius.

IV. ANNO 1578.

Pag. 180. Om van wegen de ondergeschreven Gemagtigen der gemene Ste-den in Friesland voor den Edelen en Welgeboren Heren Carel vanBrunen Grave te Meghen etc. van wegen Koninglijke Majesteit vanSpangien , onsen aldergenadigsten Here Stadhouder en CapitainGeneral over den voorschreven Landschappe etc. mitsgaders Mren

Adriaan Versteveren en Anthonij del Vaille , beide van wegen alsboven Raden Ordinaris in den Hove van Friesland , en de anderetwee onpartijdige manners , bij de Landen in dese sake te nomine-ren , ad omnes fines te seggen , en wederleggen de remonstrantie,bij eenige , hun noemende Deputeerde van de platte Landen vanFriesland voor Uwen E. den Hove overgegeven ; — so seggen deondergeschreven Volmagten en Deputeerde van de Steden , 't genevolgt , offererende noodlijken en in continenti toon van 't gene infaicten gelegen sal sijn , sonder hun te willen verbinden tot enigenonnutte of overvloedige bewijs , daar of en van alle andere bene-ficien van regte protesterende bij expresse , enz.

19. Om voorts nog nader tegens de aanleggende remonstrantiete seggen en betonen , deselve daarinne niet gehoort behoren teworden , soo is 't meer dan notoir en openbaar , dat die van denplatten Lande en Steden van Friesland met malkanderen een al-

Page 212: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

208 EXTRACT UIT DE RESOLUTIEN

gemene aanbreng hebben , daarbij de Landen van Friesland aan-gebragt en gewstimeert te wesen bevonden worden , Salvo justioricalculo , op 122466 floreen renthen en 16 stuivers als te sien enbevinden is uit den Extracte van de Rentemeester ons Heren desKonings in Friesland , hierbij gevoegt met A. A. getekendt.

20. In welken aanbrenge die van de Inwoonders en poorters derSteden Geestelijk en weerltlijk onder de Grietenien , buiten de Ju-risdictie der Steden , en daarinne gelegen mede sijn gecomprehen-deert.

21. Als ook in denselven aanbrenge komen alle de Landen, dieonder Steden en Jurisdictie van dien leggende sijn en begrepenworden , als uit den voorschreven Extracte opentlijken te sien enlesen is , aldaar gesegt wort : De Stad Leuwarden met de uitbuirenschieten voor 2012 fl. , de Stad Dokkum voor 200 fl. , de Stad Slo-ten 128 fl. 15 strs. , de Stadt van Franeker met de uitbuiren 1272fl. 27 strs. , de Stad van Harlingen behalven de uitbuiren 303 fl.,de Stad van Sneek met het Clooster 594 fl. 23 strs., de Stadt Wor-kum met de uitbuiren 1250 fl.. , de Stad van Hindelopen 395 fl. 8strs. , de Stadt Stavoren 361 fl. en de Stad last 426 ft 13 strs.

22, Is mede also notoirlijken waragtig , dat de Landen en Stedenvan Friesland op en met denselven haren algemenen aanbreng uitgoede redenen en verstand (hierna nog eensdeels te deduceren) denaastgeledene 1 , 10 , 20 , 30 , 40 , 50 en langer jaren able contri-butien van schattingen , beden , propijnen , impositien , collecten ,exactien en andere omgelden omgeslagen, altijd gedragen en sondertergiversatie of oppositie van ijmanden eendragtelijken gesuppor-teert gehadt hebben.

23. Sonder dat tot enigen middelen tijde tusschen de Landen enSteden , quxstie bij ijmant gemoveert of gemaakt is , als dat deopbrenginge , versamelinge of collectatie van enige voorgeroerdepenningen anders soude of behoorde gedaan te worden.

24. Sulks dat daar uit evidentelijken blijkt , bevonden en gedo-ceert wort , dat 't slot , wille , voornemen , en 't verstand van deLanden en Steden altijd sulks geweest en nagegeven is , als datalle gemene lasten van prxcarien , impositien , schattingen, propij-nen , collecten , exactien en andere omgelden op en met de voor-schreven algemene aanbreng of costumen gevat of gesupporteertsouden worden.

25. Want het doers der aanleggende en andere diergelijke abo-minabel , en reipublicie pernicosum is , der voorolderen klare, goede

Page 213: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

DER STATEN VAN FRIESLAND. 209

en billijke verstand , voornemen en lange deugdelijke gebruikendeobservantie te transilieren.

26. Gelijk mede enig nieuwigheit te innehouden of constituerensine evidenti reipublica commodo ac incremento geheel periculeusis , en daaromme geprohibeert wort.

27. Hebben UE. en Genade met den anderen Mijn Heren tesien en tasten omnis frontis accerebri , dat sij aanleggers sijn, enwat sij studeren op hun verweerderen kosten.

28. Hebben mede Mijn Heren uit redenen voorscreven te sienen tasten , dat de aanleggeren in haar voornemen niet geraaktsijn.

29. Nadien in locis , in quibus est wstimum commune onus col-lectarum , pro quantitate et rata bonorum datorum in wstimo , aquolibet supportet ; et in locis , ubi commune wstimum non est ,collecta pro viribus et modo facultatum cujuslibet , servata wqae-litate supporta. videantur quw tradunt Petrus de Ubald. in tract.de Collect. fol. 91, no. 7 en 8, vol. sex. tractat. allegerende Bald.in 1. 1 § quibus ff. quod quisq. univ. nom. dicitque notandum in 1.incola ff. ad Municip. Franciscus Lucanus de privil. Fisc. 6 vol.tract. item de Collect. Fol. 87 num. 40 , item Guillielmus Maineriusin praif. 1. refertur ad unifersos ff. de R. I. num. 81.

30. Nadien mede niemant per eadem et collecta vel impositionein diversis locis bona salvis ejusdem Provintim gehouden is in velpro singulis betalinge ubique te doers , cum soluto constat futurarespectu omnium bonorum. , ut notat pmdictis locis et collectis ,soekt de Ubald. vol. 6 tractat. fol. 93 num. 34 et 35 , item Maijne-rius in prxd. 1. refertur num. 101.

31. Te min sijn de aanleggeren in casu prxsenti geraakt, na-dien door de boeken en registers van Koninglijke Maj esteit Ren-temeester General , waartoe sij Thoonderen hun refereren , klaar-lijken gedoceert en bevonden wort , solitas prstationes (qum fieridebent et consueverunt ex fundis et prxdiis) ita semper factas ,quemadmodum superius relatum est , et non solum per decennaletempus , quod in finem sufficiet consulent Bald. in 1. fin. C. sinecons. vel num. 9 arg. 1. consul. ff. de probat. et 1. litibus C. Agric.et Cens. lib. 11.

32. Ende want uit de specificatie van de fioreen renthe desLandschaps van Frieslandt, geextraheert uit de Blaffert van devoorseide Rentemeester hier met B. B. gevoegt en overgelegt, van

IV

14

Page 214: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

210 EXTRACT UIT DE RESOLUTIEN ENZ.

alle 't gene hier voren geschreven is , klaarlijken blijkt , en dat deontvang en betalingen van de propijnen , laatstmaal in de jarenvan 60 , 61, 62 , 63 en 64 gebeurt , op en na den voorschrevenalgemene aanbreng geschiet en gedaan still geweest.

33. Verhopen sij verweerders UE. en Genade met sampt denanderen Mijn Heren genoeg te blijken dat de aanleggers in Beenvoegen tot de versogte inazquale onbehoorlijke nieuwigheit geraaktsijn , of in haar voornemen , alwaar sij willen , dat de huisen in deSteden staande , in 't particulier mede sullen nu en voortaan con-tribueren , Bonder te prwsenteren of te willen gehengen , dat allede huisen ten platten Lande staande en gesitueert , van gelijkendoen, tegens beschreven regt en alle goede zequaliteit , na denwel-ken in terris , ubi commune wstimum cessat, de regten dicterenen willen, quod collecta , impositio , tallia , tributum vel census ,qui a principe , cum sit prora et puppis in republica , causa sua-dente , subditis ultra consueta imponi possunt , solvenda et redi-menda veniant pro modo facultatum , viribus , et rata patrimoniicujuslibet. Videantur porro Maijnerius in d. 1. refertur ff. de R. I.

num. 87. Alciatus in 1. placet C. de Sac. Sanct. Eccl. num. 11. itemtract. fori viridarii de protest. Secul. et Eccl. volum. 10 fol. 167,num. 9, 10, 11 & 12 et per se habet 1. omnes in verb. pro viribusC. de opt. lib. 10 1. forma ff. de censib. 1. Sancimus cum gloss. ff.de Advocat. div. Judi §. hoc omne jubemus intitulo de collationib.et aliis capit collatio nona.

Page 215: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

REGISTER

VAN

HEEREN SCHATTINGEN

GEVALLEN OP DEN

LOREEN ji.ENTHE 1

beginnende in 1568 en loopende tot 1588,

(in LEEUWARDERADEEL).

Uit een handschrift van de 16° eeuw.

.........,

I

Page 216: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 217: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Copie. Het REGISTER van HEEREN SCHAT-TINGEN gevallen op den fl. renthe begin-nende in den Jare xv o en Lxvinen.

In den len den 7 Junij gepubliceert een stuuer op de fl. rente totbetalinge van schip ende wagen vrachten.

Sint Jacobs tens met een halue stuuer op de 1van costen en vacatien.

Sint Martens tens met een st. op de fl. tot schipen wagenvrachten.

Anno 1569.Sinte Jacobi tens.

Den zeluen tijt op de fl. gepubliceert anderhalue stuuer tot dieoorloch schepen.

Sinte Martens schattinge.Denzeluen tijt op de fl. gepubliceert anderhalue st. vande ses

dusent carolus gl. vande oorlochschepen.Denzeluen tijt een st. op de fl. tot Schip ende Wagenvrachten.

Ao 1570.Den 5 Marti een halue st. op de fl. tot die roers.

Sint Jacobs taux.Den zeluen tijt een St. op de fl. tot Schip ende Wagenvrachten.

Sint Martini taux.Den zeluen tijt een halue st. op de fl. tot costen ende vacatien.

Ao 1571.Den 28 Junij gepubliceert op den fl. drij stuuers tot die carabins.

Sint Jacobi taux.Sint Martini taux.

Den zeluen tijt gepubliceert vier st. op de fl. tot betalinge vandeeerste termijn vande Hondert vier dusent carolus gl.

A° 1572.Int le Ste Jacobs Schattinge.

Den zeluen tijt een halue st. op de fl. rente tot Hero van Bur-mania nae Brussel getogen.

Noch denzeluen tijt een halue st. tot Schip ende Wagenvrachten.

Page 218: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

214 REGISTER VAN

Den 26 Augusti een st. op de fl.. rente tot die graueners binnenLeuwarden gehadt.

Den lesten Augusti + st. tot die grauers binnen Leuwarden.Den 7 Septembris 1 st. op de fl. rente tot die grauers vss.Den 28 Septembris een blanc op de fl. rente tot die schansers

binnen. Leuwarden.Den 12 Octobris 1 st. op de fl. rente tot die schansers vsz.Den 26 Octobris Ste Martini Schattinge.Denzeluen tijt den 2 81 termijn vande Hondert 28 dusent gl. vier

st. opde fl. rente.Denzeluen tijt drij st. op de ft. tot Schip ende Wagenvrachten

den collonel oplecht.Den 14 Desembris vier st. op de fl. rente tot drij fendelen knechten.Denzeluen tijt 2 st. op de ff. rente tot die Walsche soldaten.Denzeluen tijt 2i st. op de fl. rente tot den derde man,Noch den tijt vss. op den 11.. gepubliceert 1 stuuer tot die kosten

vande knechten.

Ao 1573.Sinte Jacobs Schattinge.

Denzeluen tijt een st. op de fl. rente gepubliceert tot onderhol-dinge van Soldaten liggende in Pauwels Breckers grietenije.

Den ben Septembris anderthalue st. op de fl. tot de WalscheSoldaten ende die Geleijen tsamen.

Den 18 Octobris 11 st. op de fl. tot die carabins.Denzeluen tijt I st. op de ft. tot verteerde costen bij volmachten

gedaen.Den 27 Octobris 4 st. op de ft. rente tot die derde propin van

128 dusent carolus gl.Deselue tijt 2 st. op de fl. tot de Soldaten oft carabins.

Ste Martini Schattinge.Den 6 Decembris 21 st. op de fl. tot die carabins ende hoij tot die

peerden.

Ao 1574.Den 17 Januari.j, drij st. op de il. tot onderholdinge der Soldaten

ende carabins.Den 1801 Martij 2 st. op de fl. tot die leeninge der Soldaten.Den 10 Junij 2 st. op de fl. tot onderholdinge van Soldaten.Den 19 Julij 11 st. op de fl, tot den Dijcken in Dongerdeel.

Page 219: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

HEEREN SCHATTINGEN. 215

St. Jacob Schattinge.Denseluen tijt vijff st. op de fl. den vierden termyn van Schip en

Wagenvrachten.Den 25 Augusti 21 st. tot die carabins op de fl.

Ste Martens Schattinge.Denseluen tijt 4 st. op de fl. tot den vierden termijn vss.

Denseluen tijt 4 st. op den fl. tot die Knechten.

Ao 1575.

Den len Januarij den 2 leeningen vande familie penn.Den 4en Februarij den 2 leeningen vande familie penn.Martij en Aprilis den derde ende vierde familie penn.Den 28 Februarij 1 st. opde fl. tot den Gedeputeerden.Den 18 Aprilis 1 st. opde fl. tot het placht van Dongerdeel ende

die vbff deelen.Maius en Junius de 5e en 6e familie leninge.

Den xen Julij 21 St. op de fl. ende een oortzen vande eerste tweemaenden van nijuws op de fl.

Ste Jacobs Taux.Den 28 Augusti 21 st. een oortzen van twee maenden familie

penn. op de fl.Den 16 Octobris 2; st. een oortken van 2 maenden familie

penn.St. Martens Schattinge.

Den Novembris 4 st. op de fl. vande leste propien vande 128

dus ent gi.Denseluen tijt il st. op de fl. tot mijn H. Collonel.

Den 4en Decembris 5 st. op de fl. van Schip ende Wagenvrachten.Den zelven tijt 21 st. op de fl. ende een oortken van 2 maenden

familiepenn.

Ao 1576.Den 16 Januarij 2; st. een oortgen op de fl. van twee maenden

familie penn.Den xlen Martij 21 st. een oortzen op de fl. van 2 maenden fa-

milie penn.Den 18 Aprilis een st. op de fl. tot den Schanss binnen Leeu-

warden.Den 21 Aprilis een st. op de fl. tot dsoldaten nae Dockum gereijst.Den 10 Meij een st. op de fl. tot die Soldaeten nae Dockum.

Page 220: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

216 REGISTER VAN

Noch denselven tijt 11 st. op de fl. tot de Schanss binnen Leu-warden.

Den zeluen tijt 11 st. min een scheijsken tot een maent familiepenn.

Den 3 Junij 51 st. op de fl. tot die Schanss to Oostmahorn endevan wtgelechte penn.

Noch een oortken op de 1 tot het pleyt tegens tnoorder trem-deel van Leuwarden.

Den 22 Julij Ste Jacobi Taux.Den seluen tijt een blanck tot mijn H. Collonel.Denzeluen tijt een braspenn. op de ff. tot mijn Trleeren Soldaten

binnen Dockum.Denzeluen tijt een maent familie penn. 11- st. min een scheijsken

op de fl.Den 19 Augusti 21 st. een oortken tot 2 maenden familie penn.

op de fl.Dselue tijt 1 st. op de fl. tot die soldaten bedden in de Schans.Tenseluen tijt ; st. op de fl. tot cruijt Loot ende Lonte tot in

Oostmahorn.Den 16 Octobris 21 st. een oortzen op de ff. tot 2 maenden

familiepenn.Den xi Nouembris Ste Martini Taux.Denseluen tijt 11 st. op de fl. min een scheijsken van 2 maenden

familiepenn.Denseluen tijt anderhalue st. een scheijsken tot het Schanss oft

timmeringe in Oostmahoren.Den 14 September 31 st. van Schip ende Wagenvrachten.Noch 11 st. min een scheijsken van een maent familie penn. op

de fl.Ao 1577.

Den xi Januarij 11- st. min een scheijsken op de fl. van een maentfamiliepenn.

Den x Februarij gepubliceert 14 st. op de fl. rente tot betalinge

der Soldaten.Den 17 Februarij 11 st: min een scheijsken op de fl. van een

maent familie penn.Den 22 Martij 121 st. op de fl. tot betalinge der Soldaten.Den 5 Meij 21 st. een oortken op de fl. voor 2 maenden familie-

penn.Den 28 Julij Ste Jacobi Taux.

Page 221: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

HEEREN SCHATTING EN. 217

Denseluen tijt gepubliceert 112 st. op de fl. voor de Gedeputeer-de costen ende vacatien.

Den 16 Octobris op de fl. 4 st. tot betalinge der duijtsche Sol-daten.

Den 25 Octobris S t. Martens Taux.

AP 1578.Den 2en Aprilis 4 st. op de fl. tot Jurien. van Laleijn.Den 13 Aprilis een blanck op de fl. voor de Gedeputeerden tot

costen ende vacatien.Den 20 Augusti Ste Jacobi Taux.Den 20 Septembris S t. Martini taux.Den 25 Octobris drij st. min oortzen tot betalinge van Walsche

zoldaten bij Heero Burmania verschoten.Den 12 Nouembris 14 st. op de fl. tot behoeff van 't leger voor

Deuenter.

A0 1579.Opden 18 Januarij 17 st. op de fl. rente tot voldade vande

Waelsche Soldaten onlanx bij den landen verschoten.Opden 15 Aprilis drij st. een oortken op de fl. tot tleger voor

Maestricht ende cooplieden in Denemarken vande rogge bij onsen

collonel geroeft.Op den 18 Maij 2 st. op de fl. tot onderholdinge van Soldaten.Op den 18 Augusti een st. op de fl. tot voldade van Hero van

Burmania verleijt van soldaten oft Hoogduijtsche ruijters.Den 28 Augusti op de fl. rente Ste Jacobi taux.Op ten 12 Septembris viii st. op de fl. tot onderholdinge van Sol-

daten.Op den 20 Octobris op de fl. 31 st. tot maanden contributie

aan soldaten.Op ten 26 Octobris 7 st. een oortken drij st. daervan drent-

meester aen hem verschoten ende dreste 4 st. een oortken sijndeSchip ende Wagenvracht.

Opten 15 Novembris Ste Martini taux.

Opten 8en Desembris 31 st. tot onderholt van Soldaten op de fl.

A0 1580.Opten 8 Januarij 31 st. op de fl. tot maentlijcke contributie.Tenseluen tijt de floreen 4 st. tot Schip Wagenvracht sampt cos-

ten vacatien bij volmachtigen van wegen deele gedaen.

Page 222: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

218 REGISTER VAN

Opten 20 Februarij 31- st. opte fl. gedaen tot maentlijke contri-butie.

Opden 27 Aprilis op de fl. 31 st. ter cause vss.Opden 7 Maij op de ff. 11IJ st. ter cause vss.0 pten 17 Junij op de fl. 31 st. tot maentlijcke contributie der

negende Maert voor Aprilis ende Maius ieder maent tot tweephlip st.

Opden 17 Junij vss. op den fl. tot voile betalinge vande walscheende duitsche Soldaten xv st.

Op den 17 Junij vss. 3 st. op de fl. gepubliceert tot Schip endeWagenvracht.

Op den 2 Julij op de fl. gepubliceert 14 st. tot maentlijcke con-tributie.

Opten 5 Julij 31 st. op de 1 tot loopgelt dGrietman soldaten towennen inplaetse vande derde man.

Den 25 Julij 14 st. op de fl. gepubliceert tot maentlijcke con-tributie.

Op den 17 Augusti St. Jacobi Taux.Den 2 Septembris 1 st. op de ft. tot Schansen bij Dockum.Den 20 Septembris 11 st. op de fl. ter cause.Den 7 Novembris 7 st. op de fl. tot maentlijcke contributie.Opten 14 Nouembris St. Martinijtaux.

Ao 1581.Den 12 Februarij twee philip st. op de fl. tot schip ende wagen-

vrachten costen ende vacatien.Den 20 Februarij 14 st. op de fl. rente als maentlijcke contributie.Den 20 Martij 61 st. op de fl. min een scheijsken tot peerden

wagens foerluden en andere oncosten om tonset voor Steenwijck.Den 16 Meij 7 st. op de fl. tot fortificatie van Dockum.Den Ben Junij vu st. op de fl. tot maentlijcke contributie.Den 12 Junij 3 st. op de 1 tot Schip ende Wagenvracht sampt

vacatien ende costen.Den 22 Julij 14 st. op de fl. tot maentlijcke contributie.

Tenzeluen tijde S. Jacobi Jaertaux.Den 30 Septembris 11 st. op de fl. tot Schansen bij Dockum ende

Nije Zijl in Groningerlant.Den 9 Septembris 1 st. op de fl. tot dSchansen vss.Den 7 Octobris 4 st. op de fl. tot onderholt van Soldaten.Den 12 Octobris een blanck op den fl. tot die Schansen vss.

Page 223: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

HEEREN SCHATTINGEN. 219

Den 26 Octobris 61 st. op de fl. tot maentlijcke contributie.Ste Martini Jaertaux.

Den 13 Novembris een oortzen op de fl. tot grauen vande Zijl indeLeppedijck.

Den 23 Nouembris een half blanck tot verteringe bij ruijtersbinnen Leeuwarden gedaen op de fl. rente dat vermidts die vandeDorpe Hielsum een bende ruijters groote affbroeck deden aen peer-den , cleeren ende packen en onder dStadt gejaecht , om die vss'ruijters wilden sonder patent int dorp vss. gefouriert zijn.

A° 1582.Den 4 Januarij 1 st. op de fl. tot impost van slachten solt ende

coop van peerden.Den 4en Februarij op de fl. 11 st. tot fendel trommen ende on-

costen van dien.Den 14 Februarij 7 st. opte fl. tot onderholdinge van het oorloch.Den 27 Aprilis 7 st. op de fl. tot onderholt van Soldaten.Den 5 Meij 11 st. opte fl. omd grietman soldaten to winnen in

plaetse vande derde man tot resistentie vande vijant.In dese vss. maent een oortzen op de fl. tot onse Colonel zijnde

dGrietman vss.Den 13 Meij op de fl. 11 st. tot de derde man vss.Den 200n Meij een st. op de fl. ter cause vss.Den 30 Meij een st. een doyt op de fl. ter cause vss.Den 12 Junij 2 st. op de fl. tot die derde man vsz.Den 13 Junij 7 st. tot onderholt van het oorloch dat op de ff.Den 24 Junij gepubliceert 2 st. op den fl. tot die derde man vss.Den 16 Julij 3 st. op den fl. tot die derde man vss.Den 22 Julij op de fl. 7 st. op den fl. tot onderholdinge van het

oorloch.

Den 27 Julij 1 st. op den fl. tot de derde man vss.Den 5 Augusti 31 st. op de fl. tot 20000 gl. bij de landen ver-

schoten tot het oorloch.

Den 6 Augusti op de fl. 1 st. tot betalinge vande 33 persoenenvanwegen Deel liggende tot Oldeboorn tot restitutie vande vijant.

Den 25 Augusti 1 st. op de fl. tot die 33 persoonen vss.S. Jacobi Jaertaux.

Den 5 Septembris op den fl. 7 st. tot onderholdinge van hetoorloch.

Den 27en Septembris ; st. op de if. tot die 33 persoonen vss,

Page 224: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

220 REGISTER VAN

Den yen Octobris 1 st. op die fl. tot die 33 persoonen vss.Den lesten Octobris 8 st. op de fl. de 7 st. voor 2 maenden

contributie Nouember Desember ende dreste st. tot die befelhebbe-ren toldeboren.

Den 22 Decembris 7 st. op de fl. voor twee maenden contributieJanuarius ende Februarius.

Ste Martini Taux.

Ao 1583.Den 13 Februarijus 6 st. op de fl. tot betalinge vande Grietman

ende ander volmachten ter cause van wtgaeff ende vacatien bijhaerluden gedaen.

Denlesten Februarius 7 st. op de fl. voor 2 maenden contributieMartij ende Aprilis.

Den xi Meij 7 st. op den fl. rente voor 2 maenden contributieMaius en Junius yder maent 31 st.

Den 15 Junius 2 st. op de fl. rente tot loopgelt om die dertienfendels op onse reperticie tot verfollinge yder vendel van twee hon-dert in de leste lantsdach veraccordeert.

Denlesten Junij 8 st. op de fl. tot voor 2 maenden contributieJulij en Augusti Ider maent 4 st.

Den 12 Julij 3 st. op de fl. tot die Schans op Eewal tusschenLeuwarden ende Dockum Ende tot behoeff oft Loopgelt tot diederde man vanwegen het deel bijden Grietman vss. aengenomen.

Den 27 Julij gepubliceert St. Jacobi Jaertaux.Den 5 Augusti gepubliceert 31 st. een totten Schans vss. en

21 st. totten Derde man vsz.

Den 12 Augusti gepubliceert derdehalue st. totten derde man vss.Den lesten Augusti gepubliceert 9 st. tot maentlijcke contributie

voor September ende Octobris.Den 13 Septembris gepubliceert 21 st. tonderholdinge vande derde

man vss.Den 18n Octobris gepubliceert 3 st. min een oortken totten derde

man vsz.Den 28 Octobris gepubliceert negen st. tot maentlijcke contri-

butie voer 2 maenden Nouembris ende Desembris met nosh eenoortzen tot het pleijt tuschen Landen ende Steden.

Ten zeluen tijde gepubliceert Sinte Martini Jaertaux.Den 19 Desembris gepubliceert xxi st. op de ft. rente negen st.

tot maentlijcke contributie voor 2 maenden Januarius en Februarius

Page 225: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

HEEREN SCHATTINGEN. 221

ende de reste 12 st. tot nijuwe aengenomene ruijteren ende solda-ten ende mede tot versterckinge vande Schans tot Otterdom inGroningerlant daer the Joncker van Nijenoort leijt van wegen dieStaten van Vrieslant , Hollant ende Gelderlant.

Ao 1584.

Op den 22 Aprilis omgeslagen 7 st. voor de maenden Aprilis endeMaijs tot behoeff van Soldat en.

Den len Junij gepubliceert 9 st. van Junius ende Julius tot be-hoeff van Soldaten.

Tenzeluen tijde gepubliceert een oortzen tot het pleijt tuschenLanden ende Steden.

Op den 28 Julij gepubliceert 41 st. tot Soldaten voor de maentAugusti.

Ste Jacobi Jaertaux.

Opten 5 Augusti gepubliceert thien st. tot Soldaten over Septem-ber en Octobris.

Tenseluen tijde 11 st. op de fl. tot betalinge vande oncosten opden leste lantsdach gedaen.

Op den 27 October gepubliceert thien st. voor November Desem-ber tot behoeff van Soldaten.

Ste Martinij Jaertaux.

Den 7 Desember gepubliceert ses st. tot den Schans van Oter-dum ende drij nijuwe fendelen aengenomene soldaten.

Ao 1585.

Den len Januarij gepubliceert thien st. tot soldaten voor Januarijende Februarij.

Den 28 Februarij gepubliceert thien st. tot soldaten voor Martij

ende Aprilis.Den 30 April gepubliceert 12 st. voor de maenden Maij en

Junius.Tenseluen tijde gepubliceert 2 st. tot tontset van Antwerpen.Den 28 Junij gepubliceert 12 st. voor 2 maenden Julij ende Au-

gusti.Ste Jacobi Jaertaux.

Den 18 Augusti gepubliceert twelff st. voor September ende Oc-

tober.Den 3 September 1 st. tot foeraet in de frontier plaetsen.

Page 226: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

222 REGISTER VAN

Den 12 September 3 st. tot behoeff van t veitleger vande gene-rael Staten vergaren bij de Maes.

Den 24 October 4 st. tot deels oncosten.Den 28 Octobris 13 st. voor November en December hieraff een

st. tot behoeff vande frontierplaetsen vss.Ste Martini Jaertaux.

Ao 1586.Den len Januarij gepubliceert twelff st. voor twee maenden Ja-

nuarij ende Februarij.Den 28 Januarij een blanc tot deels oncosten.Den 5 Martij gepubliceert Twelff st. voor de maenden Martij

ende Aprilis.Sinte Jacobi Jaertaux.

Den 3e September gepubliceert twee geheele jaertaux ende datextraordinaris.

Denlesten September 31 st. op de fl. voor Maij ende Junij.Den lesten Junij 31 st. voor Julij en Augusto.Den 28 Augusto gepubliceert 31 st. voor September en October.Den 3en November 5 st. gepubliceert voor 2 maenden. November

en December.Tenseluen tijde gepubliceert 2 st. tot eertwerck die Schans van

Smallingee.Sinte Martini Jaertaux.

Ao 1587.Den len Januarij 4 st. tot leninge vande ruijters bij Campen.Den 12 Januarij gepubliceert 5 st. voor Januarij en Februarij tot

Soldaten.Den 30 Januarij 21 st. tot betalinge van deels costen.Den 8 Februarij 2 st. tot behoeff vande Schansen.Den 27 Februarij 5 st. voor 2 maenden Martij ende Aprilis.Den 3 Aprilis 11 st. op de fl. rente in plaetse van het horngelt

voor de maent Aprilis.Den 8 Maij acht stuuers op den 9. voor twee maenden Maij ende

Junij.Tenzeluen tijde gepubliceert 4 st. tot behoeff van tgenerale Velt-

leger.Den 5 Julij acht st. opden S. voor Julij ende Augusti tot Sol-

daten.

Page 227: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

HEEREN SCHATTINGEN. 223

Sinte Jacobi Jaertaux.Den 10 Augusti gepubliceert vier stuuers opde ff. renthe tot be-

talinge van Ruijters ende voetvolck sampt pioniers die van oostenzullen comen.

Den 29 Augusti omgeslagen acht st. op de fl. renthe voor 2 m aen-den contributie September en October.

Den 4 Nouember acht st. op de fl. voor Nouember ende Decem-ber tot onderholt van Soldaten.

Sinte Martini Jaertaux.Den 4 October acht stuuers op de fl. renthe omgeslagen extra,

ordinaris tot het generale veltleger ende den duijtse ruij ter voet-volck sampt pijoniers hier voren verhaelt.

1588.Den lesten Desember acht st. voor 2 maenden Januarij ende Fe-

bruarij tot behoeff van Soldaten.Den 3en Martii acht stuuers op de fl. rente gepubliceert voor 2

maenden Martij en Aprilis tot behoeff van Soldaten.

Ten zeluen tijde op de fl. renthe gepubliceert 21 st. tot betalingevan deels onkosten.

Noch tenzeluen tijde xxi penningen op de fl. rente gepubliceertende dat ouer het noorder tremdeel van Leeuwerderadeel tot diuer-sche vacatien ende oncosten.

Page 228: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 229: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

Floreenen enz.

1. De ingezetenen van Anjum verkoopen. aan Cornelis Bosman c. u.,vier floreen uit des Dorps overschietende Floreen ,

le proclamatie 19 Septemb. 1687.

2. Dezelfden verkoopen aan G. Botma c. ux. gelijkelijk vier Floreen ,le proclamatie 19 Septemb. 1687.

3. De erven C. Bosman verkoopen de onder 1 vermelde vier Floreen

aan G. Botma ,le proclamatie 21 Maart 1735.

4. De erven 11. L. van Ilaersma c. 'ux. verkoopen aan W. Bergsma

2 3 van een floreen gaande uit zes pond. onder Ee ,le proclam. 21 Maart 1735.

5. Dezelfden verkoopen aan Jacob IJpes tier pondematen zylschat-ting gaande uit Klein Ilumalda Zathe onder Ee ,

le proclam. 21 Maart 1735.

----,,,C4

Page 230: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 231: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

227

EXTRACTPROCLAMATIEBOEK van OOST-DONGE-RADEEL , 1683-1696. (Deel 7.)

Fol. 93r°.

Den 19 Sep-temb. de le Cornelis Bosman , Secretaris van Oostdongerdeel ende Aureliaproclamatie , van Wijckel echteluijden tot Metselwijer , B. B. & C. op de Coopden 26 dito van seckere vier floreen renthe wt des Dorps overschietende flo-

mde2

i, den 3la-

at reen , omme deselve alle omslagen te ontfangen met alle wat opOctob. 1687 de floreen omgeslagen werdt , ofte sulx van haer eijgen landende 3e procla- tot Aenjum schietende in 't Ontfanghboeck der floreen te laten affmade.Fiat Consent. tekenen ende haer landtsfloreen daermede doen verminderen. Al-

dus gecocht van de ingesetenen van den dorpe Aenjum , yder flo-reen voor de somma van vijff ende seventigh gouden gulden 14stuv. reed ende vrij geldt , bij haer reets ontfangen , breder ver-mogens Coopbrieff daeraff sijnde.

(2.) ALS VOREN. Fol. 93ro. & vo.

Den 19 Sept. .Gerrijt Botma ende Jantie Hannis echtel. tot Morra wonende B.1687 de le

proclamatie , B. en C. op de coop van seckere vier floreen rente wt des dorpsden 26 dito overschietende floreen , omme deselve alle omslagen te ontfangen

met alle wat op de floreen omgeslagen werdt , ofte sulx van haermde

a2tiee,

prdoecnla

3-

Oct. 1687 de eijgen landen tot Aenjum schietende in 't Ontfangh boeck der flo-3e proclam. reen te laten aff tekenen , ende haer Landts floreen daermede

doen verminderen.Fiat Consent Aldus gecocht van de ingeseten van den dorpe Aenjum , yder

floreen voor de somma van vijff en seventigh goudgulden 14 stu-vers reed ende vrij geldt bij haer reets ontfangen , breder ver-mogens Coopbrieff daeraff zijnde.

Page 232: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

228

(3.) EXTRACT ALS VOREN , 1731-1742.21Maart 1735de le procla-

matie, 4 April Gerrit Botma , Bisitter van Oostdongerdeel tot Morra , B. B. en1735 de twee-

(Deel 10.)

de, 25 dito instatu, 9 Maij1735 de dar-de.Fiat consent.

40e penn.aenget.

C. op de coop van vier floreenen gaende uit het Ontvangh vanden dorpe Anjum , om deselve alle omslagen te ontfangen met alwat op de floreen wordt omgeslagen , ofte sulx van haer eijgenlanden te Anjum schietende in 't Ontvangh der floreen te latenafteikenen en haer Landsfloreen daermede te doen verminderen ,soo en in dier voegen als de Oude Heer Cornelis van Bosmancum ux. deselve van de ingesetenen van Anjum in den jaere 1687in coop hebben bekomen , volgens Coopbrief daeraf sijnde en ge-tekent in de Kerke van Anjum den 25 Julij 1687 , sampt 's Ge-regts adjudicatie daeraghter staende.

Dus in coop bekomen van de kinderen en erven van wijlen deHeer Hector Livius van Haersma , in leven Oud Raed Ordinarisin den Hove van Vriesland en Vrouw Titia van Bosman , in tijdenEghteluiden , voor Vier hondert en taghtigh Goudgulden, te betalenmet klinkende munte sander 's Lands obligatien op Maij 1735 en1736 yder mael de gereghte helfte in vrijen gelde , soo dat deoncosten bij strijkgelt gevallen , mitsgaders consent , 40e penningen wijdere ongelden sullen komen ten laste van de Coper alleen,breeder 't Coopbrief daeraf sijnde.

Page 233: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

229

EXTRACT ALS VOREN.

Pag. 269.

21Maart 1735 Wilhelmus Bergsma , Ontvanger general van Oostdongerdeel ,de le procla- B. B. en C. op de Coop van twee darde parten van een Floreenm17

a3t5ie

d,e4tAw

perei-1

met de Deels costen en al wat op de floreen wort omgesiagen ,de, 25 dito in gaende uit ses pondematen de Scheme genaemt geleegen onderstatu, 9 Maij Ee, tegenwoordigh eigenaar is Feije Dirx.1735 de dar- 'de. Dus in Coop bekomen van de kinderen en erven van wijien deFiat consent. Heer Hector Livius van Haersma in leeven Oud-Raed Ordinaris in40e Penn. den Hove van Vriesland en Vrouw Titia van Bosman , in tijdenaenget.

Eghteluiden , voor de summa van negen en veertigh goudguldens ,to betalen met klinkenden munte , sonder 's Lands obligatien , optwee termijnen , als op den eersten Maij 1735 en 1736 , yder maalde gereghte heifte en suix in vrij cost en schadelosen gelde, soo-dat de oncosten bij strijkgelt gevallen , mitsgaders consent , 40epenningh en alle ongelden sullen komen ten laste van den Coperalleen , breeder 't Coopbrief daer of sijnde.

Page 234: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

EXTRACT ALS VOREN.

230

21Maart 1735de le procla:matie, 4 April1735 de 2e,25 dito in sta-tu , 9 Maij1735 de dar-de.Fiat consent.

40e penn.aenget.

Pag. 270.

Jacob 14es , huisman tot Ee , B. B. en C. op de Coop van tienpondematen Zijlschattinge gaende uit Klein Humalda Zathe ondervoorsz. dorpe van Ee geleegen , waarvan de Coper eigenaer is.

In Coop bekomen van de erven van wijlen de Heer Hector Li-vius van Haersma in leeven Oud-Raed Ordinaris in den Hove vanVriesland en Vrouw Titia van Bosman, in tijden Eghteluiden, voorde summa van tien goudgulden seven stuijvers , to betalen metklinkenden munte , sonder 's Lands obligatien op twee termijnenals op den eersten Maij 1735 en 1736 ijder mael de gereghte helfteen sulx in vrijen gelde , soo dat de oncosten bij strijkgelt gevallen,mitsgaders consent , 40e penning en vordere ongelden sullen ko-men ten laste van de Coper alleen , breder 't Coopbrief daeraf sijnde.

Page 235: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 236: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 237: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VERBETERIN GEN.

Aan de opgave der verbeteringen moet ik enkele opmerkingenlaten voorafgaan. Ik heb getracht de verkortingen , die vooral inden Aanbreng van Oostergo vrij talrijk zijn , zooveel mogelijk aante vullen ; die verkortingen zijn evenwel niet altijd even duidelijken zoo kan 't dan ook wel zijn , dat ik niet overal den juistenzin getroffen heb ; het woord Landheer wordt nu eens geschrevenLandtheer dan weer Lantheer , ook wel Landthee ; in 't laatstegeval heb ik gerneend er Landtheer van te moeten maken , ook alstond er in de kopij geen afkortingsteeken ; het meervoud komtnu eens voor als Landtheeren of Lantheeren , dan weer als Landt-heren of Lantheren , dikwijls ook afgekort , en in dit laatste gevalwas 't niet altijd duidelijk , welke lezing er bedoeld werd ; 't isdaarom wel mogelijk , dat bij den druk niet altijd de juiste spel-ling is teruggegeven , en evenzoo is het gelegen met pondematen,

pondten , ponten , pondt of pont , welke spellingen afwisselen.Verder is mij bij naauwkeurige nalezing van den gedrukten tekst

gebleken , dat in 't verschillend gebruik van g en y niet overalde noodige consequentie is volgehouden.

Het cijfer 4 komt in de kopij nagenoeg altijd voor als 1111; ikheb gemeend de meer gewone schrijfwijze iv te moeten aannemen ;maaf ook in dit opzigt heb ik bespeurd , dat er bij den druk bieren daar afwijkingen van den door mij aangenomen regel hebben

plaats gevonden.Het teeken J dat in den Aanbreng van 1511 de beteekenis heeft

van , is in de kopij niet altijd even duidelijk geschreven. ; somsis 't onzeker , of dit teeken bedoeld is , dan of eenvoudig de laat-ste i van het cijfer lI , iii of nil , eenigzins langer is uitgehaald ;vooral is dit het geval in den aanbreng van Bilgaerdt en Tayngen-buyeren , Dl. I , bl. 77 volgg. Het is daarom wel mogelijk , datbier enkele fouten in den gedrukten tekst zijn ingeslopen.

Page 238: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

li

1k heb het evenwel Diet noodig geacht al deze kleine onnaauw-keurigheden , vooral waar onzekerheid bestond , in de verbeterings-lijst op te nemen.

Eindelijk moet ik nog opmerken, dat de interpunctie meerendeelsdoor mij is aangevuld.

En nu volge de opgave der verbeteringen.

Dl. 1.

EL 3 regel 17 van boven staat iv fl. moet zijn Hi fl.

, 21 . n , in 't Deel , . int Deel

, 6 , 15 . . , Saecklez , , Sacklez• 7 . 11 . . , Janke IP 71 Jancke

. 9 . 10 . . , i fl. ix st. . . i 1 1XJ st.

. 13 . 5 . . . in ort. . „ in ort. st.9. in ort. in ort. st.• X X II, X X

, 14 , 17 . . V iv ort. ,, „ iv ort. st.I/ X X 18 . , . iv ort. . . iv ort. st.

3 9 9 20 . , , iv ort. , i iv ort. st., 15 . 17 van onderen . F . x f„ 16 . 17 van boven i xi' fl. . , x fl.

17 . 11 . . . 1 fl. ix st, , . 1 fl. 1XJ st.. 24 . 10 . . , in fl. xiv st. . , in fl. vii st.„ 26 . 11 . . „ X St. w , XJ st.

. . . 14 van onderen „ iii ort. . „ in ort. st.

. . . 12 . . . x st. . . XJ st.9 9 V 3 . . , iv ort. . , iv ort. st.. 27 . 17 van boven „ to woonen . , te woonen. 28 . 5 van onderen, ort.. . „ i ort. st., 29 . 4 van boven . commissarius , , commissaris

„ 30 . 10 . . , vi ort. . . vi st.„ 35 . 13 . , , iv st. 9 X ix st.

1 van onderen is aan 't einde weggevallen xx st.. . .„ 36 . 12 . . staat xi st. moet zijn XJ st., 39 . 1 r i , susteren , ,, Zusteren„ 40 . 21 . . . i fl. xxi st. . . Ii fl. xxi st.9 9 9? 20 , . . Kampztera It 99 .Kampstera• 43 . 16 van boven . XX1I v /7 XXIII.

X 9 71 13 van onderen „ Sgds , „ Sgdts, 44 , 11 van boven , Landtheren , . Landtheeren. . . 20 van onderen ,, Dowe 9 „ Dowa

Page 239: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

111

Bl. 46 regel 15 en 14 van onderen staat ii fl. moet zijn in fl.1

9 48 9 9 van onderen staat Jongema moet zijn Jongenas , ,, 2 . . ,, Ponddemate . , Pondemate, 49 . 2 van boven ,, Remmerte n n Remmerts

„ 50 . 14 , , . hue ; zoo staat ook werkelijk inde kopij , maar 't zal hoer moeten zijn.

„ 53 . 14 van onderen staat Sguerdts moet zijn Syurdtsn s

*10 . . . Claas n r Claes

• n 7 , , , n Scheltenan n Scheltema, 59 ,, 2 . . . Foekel n n Foeckel

„ 63 . 9 . . . broeren n . broren

. 64 . 7 , 7.. Ryurds n ' Sgurds

, 67 . 16 van boven . Wopka 7, " Wopke

„ 68 . 9 . . . Hgngie , „ ilangie

„ 69 . 15 van onderen„ , buur. .„ 71 n 2 van boven . xix st. 9 9 xiv st.

. . . 19 , ,, het tweede „Fennen” moet hier wor-den veranderd in ,meden".

. 73 , 9 „ • staat Docka , n Docke

18 van onderen • Jungena Jungenma

9 A 9 9

9 9 N 9 , . . Roucken n . Rouken

„ 75 , 5 van boven . Kamstera , , Sampstera

.. 8 , Rioerd N Rioird

. . . .2. 10 van onderen . vii st. viii st.

. . .. 79 . 8 „ 9! 1, taxeert 9 ) tauxeert. 80 " 10 van boven . ponden , ik geloof , dat dit zal

moeten zijn penningen, en evenzoo in regel 12, 13, 15 en 16.„ 81 . 2 van boven staat ix fl. moet zijn xi fl.

14 . Item . . Hiern n

n n 9 17 „ ,, . Docka n . Docka, 20 . . . Sneek . „ Sneeck

„ 823 van onderen landheeren „ landtheeren

. . ., 86 . 12 . . . voersz . . voirsz.„ 87 . 7 van boven . Gas hugs n , Gasthuys

. *2. 2 van onderen ,, Seedlandt . „ Seedtlandt

. 89 . 11. Wibrenz Wybrenzn r n 9

, 92 , 9 . ., Hesling n , Heslingen

„ 93 ,, 15 . . . landheer , . lantheer

,

n n 10 , . Goslings , , Goslingenn

Page 240: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

IV

Bl. 94 regel 12 van boven staat xii fl. moet zijn ii fl.

77 ft 77 4 van onderen ,, Goslings ', , „ Gosligen

„ 9517 selff , , self,, , ,, 96 , 4 , , „ fegtras , in de kopij staat feytra

met een afkortingsteeken , ik denk dat het zalmoeten zijn feytiama.

„ 97 „ 10 van baven achter scuff in te voegen : in fl.,14 ,, staat vp and moet zijn v pondN 71 77

, 98 , 8 , , , met ,, . mit/I tt 11 10 II I/ II lantberenlantheren17 If

, , 99 If 4 /1 II „ Trepha ; zoo komt 't ook werkelijkin de kopij voor , maar ik vermoed , dat 't zalmoeten zijn Tiepka, en evenzoo later op bl.:108, 112.

599 van boven staat Tiaerd moet zijn Tiaerdt,, 77

71 7/ /7 10 van onderen „ Montrama ; zoo staat ook werke-lijk in de kopij ; ik vermoed , dat het zal moetenzijn Montiama.

„ 103 „ 3 van boven staat Sgtrama ; zoo staat ook werkelijk inde kopij ; ik vermoed , dat het zal moeten zijnSgtiama , en evenzoo op bl. 105, 106, 107, 108, 112.

„ 104 71 7 van boven staat xxxiii moet zijn XXX1I1J

,, ,, ,, 9 ,, ,, ,, Syts ,, 7/ Zyts„ 10619 Fmingen77 77 /7 /1 77 71 Emingen„ 109 ,, 3 /1 11 11 Feytrama ; zoo staat ook in de

kopij ; ik vermoed, dat het zal moeten zijn Feytiama.„ 110 17 13 van onderen staat alsen , dit zal waarschijnlijk moeten

zijn alias.„ 1126 van boven staat Kamstera moet zijn Kampstera17

71 I/ 7/ 1 van onderen I/ st. 71 /7 a st.„ 114 „ 1 van bovenWESTDONGERADEEL moet zijn11

DONGERDEEL WESTERZIJDE DER PAESENS,en evenzoo vender in het bovenschrift.

,, ,, /I 7 van onderen , in plaats van 't geen daar staat, telezen : Lantheeren scuff ende Claricamp somma

xxxvu fl. my st. Dierck Willemsz xxx pondten binnen Dijck ,xLv pondten buiten Dijck , Lantheeren Clarieamptaxetur.

„ 1173 van boven staat Claas moet zijn Claes17

11 11 7/ 4 van onderen // pont/5 „ ponten

„ 118 7/ 13 van boven „ water 7/ ,, 'waiter

Page 241: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

V

lf ,, 17

/7 ,, /1

„ 121 7/

„ 122„ 123 /,

„ 1241,

1, 17 ,,

// 71 77

„ 126 7/

„ 127 /7

7, 71

7, /, I/

„ 128 /,

1, 7, /,

„ 129 11

1, 17

„ 130 71

„ 132„ 133 7/

/1 11 1,

136 7,

„ 138 17

„ 140 /1

1/ /7 77

„ 142

„ 143 77

7, /1

/, 77 11

„ 144„ 145„ 155 1,

• 156 /7

/7 17 ,,

„ 15971

71 1, 11

„ 162 /,

zijn Elck

7, Landtheer

„ Wylie„ Dijcken„ groet goet toe

7, Landtheer

51 Mennye

11 pondtenGerleff

7, XXIVJ st.

1, aen

7, Tyaerdt

11 Lantheer

1, tiaerdt

1/ toe huer

15 Hemmeng

/7 Kaigh

5, toe Ekaert

/7 Dickxx st.Tgepka

)1 patroen

71 7, OOSTDONGERADEEL moet zijnDONGERDEEL OISTERSYDE DER PAESENSen evenzoo verder in het bovenschrift.

4 van boven staat Priesteren moet zijn Pristeren10 van onderen hier moet summa wegvallen.10 van boven staat iIl pondematen Aeltie self moet zijn

Aeltic scuffiIt pondematen.3 van boven staat Patroen moet zijn patroen

17 Kensch /7 /7 KensckHeer Haer7, 7/ ,,

Jellsz Jellcz1, 1, 7,

,, Schillingen ,, ,, Schillengen

,, Bergwegen 7, // Berghwegenkinden kinderen/, 7, /,

,, ,,Tiaerd Tiaerden /,

Menno Menne/, ,, 1/

xvii st. xviii st.,, ,, /,

Eruem Eruen/, /1 17

Bl. 118 regel 18 van boven staat elck

moet

2 van onderen

1 „ 1,

3 /7

7 van boven2 1,

1,

11 77

17

14 /7

1,

15 van onderen10 van boven5 5, 1,

6 ,,

1,

9 van onderen11 van boven

13, 14 „ /,

17 1,

1,

18 1,

1,

5 van onderen

7 ,, 1,

9 van

11 77

117,

1 7,

boven

/7

1,

/1 Lantheer /7

11 Wyttie /1

1, Dicken57

77 groet toe 1,

5, Lantheer/1

1, Menge17

5, pondlen17

11

Gerteff1.

xxiv st. 1,

1, aan 15

1, Tgaerd1,

/I Lantheeren 7,

11 tiaerd 15

1, toe toe huer 1,

It Hemmingen 1,

1, Kaegh 1,

1, Ekaert 11

1, Dicks /7

7, xxs t. 1,

/7 Tiepka 1,

1, Patroen 7,

10 „ 7,

2 van onderen16 van boven8 van onderen

13 van boven

12 11

7,

1371

51

12/1

1,

207,

7/

5 1,

57

Page 242: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

J fl. 1 fl.11 11 7,

4 van onderen14 van boven4 van onderen

Frederik Fredericklileckema illeckamaHerckema Ilerkema

11 ,, 1,

„ 217 17

„ 218 11

1/

1,

1,

/, I,

1, ,,

77 ,,

NT1

BI. 162 regel 19 van onderen staat Renick moet zijn Renick„ 165 ,, 12 " /1 17 pondematen 1, „ pondematen„ 169 17 13 van boven 7, vi st. 1, „ vn st.„ 170 1, 11 1/ 1, 1, Schonkers 7, „ Sconkers„ 180 11 1 /1 1, ,, DANTUMADEEL moet zijn

DANTUMMADEEL , en evenzoo verder in hetbovenschrift.

,, ,, ,, 14 van onderen staat Stange„ 181 1, 2 van boven /1 Sydsz

„ van Gaestra „ ,,

,, ,,

11 1,

11

11

1, 7, Donnge

„ ” ”

17 200

71

1 van boven 11

11 ,, /i 9 ,, ,,

,,

I, ,,

11

//

,,

,,

16

/1 7 van onderen 17 Lgopkama

1, 15 van boven 11 Donge7 van onderen „ SAENWALD ; zoo staat ook in

de kopij ; maar 't zal FAENWALD moeten. zijn.8 van boven staat Brongker moet zijn Brongher

/7 14 van onderen 7, Donge

,, 9 7, 1, 11 fennen 11 ,, fen,, 11 van boven 1, Schelte 17 7, Schelten

1, 15 ,, 1, 1, Visscher /1 19 Vischer23 7, /1 71 Schelte 77 1, Schelten

1, 3 f, 7, 1, Down 9, 79 Dowa

7, 20 ,, ,, 1, Schelta 1, Schelten4 van onderen

9 van boven6

151512

,,xxiv fennen „ „ xxiv pondten

fennenACHTKARSPELEN moet zijn

ACHTKARSPEL , en zoo verder in het bovenschrift.13 van onderen staat xi st. 1 ort. st. moet zijn xi st.

1 ort st. summa :,, bet eckeren moet zijn bet 1 ec-

kerenLgtie Ly ttieBallingen BalingeDickema Dickamaxiv fl. xin fl.ort oert

1, 7,

7, 11

17 11

1, ,,

,,

moet zijn Stannge

Sydzsvan den

GaestraLgopkaDonny

/,

,,

1,

17

,,

11

7,

,,

lf,

17

/1

,,

,,

4 „ 11

„ 185„ 186„ 190

„ 192

,, 9,

„ 193„ 194

77 ,,

„ 201

„ 202

,, 203

17

1,

„ 208 11

„ 209 7,

„ 210 ,,

„ 211 //

„ 2121,

„ 216 77

Page 243: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

9 1, ,,

18 11 1,

2 ,, ,,

16 1, 71

17 1/ 1,

17 7, 5,

8 van onderen3 van boven

5 17 1,

4 van onderen19 van boven

20 " "2 van onderen5 van boven

10 van onderen14 van boven9 van onderen2 van boven

13 ,, 1/

11 ,, ,,16 1, 17

6 van onderen

15 „ 1,

19 van boven3

1217 van12 „9 van127

17

1,

,,

,,

10 van

,,1,

11

/,

1,

,,

11

7,

,,

I?

1/

,,

1,

5,

I,

11

1,

1,

1,

11

7,

f,

1,

51

,, ,, 51

,, •, ,, ,f

,, ,, ,,

onderen „

5, 11

boven ,,

1, 7,

1, I/

,, ,,

onderen /5

x fl. J st. ,1 1,

co-nuentPondtenRitschazself

in eckerenSeedlantSicka

pondema-xi st.meden

SgtieBlinxter

PatroenmetDoekegroendykfennenJonckX1XJ

Jongerschip181-16--1Laurentiusdat ander

vi'

Bl. 220 regel 3 van boven staat XV1J

11 ,, 11

” 221 ,,„ 224 /1

” 225 ,,1, 1, It

” 22611

,, 2281,

,, 229 /9

,,

11 1, 1,

” 232 17

,, 1, 1/

” 233 in" 235 11

” 236 1,

" 239 11

„ 249 It

” 250 7,

” 252 11

” 262 ,," 266 1,

,, 17 1,

„ 267 ,," 268 55

„ 270 ,,,, 5, 1,

,. 272 ,,), ,, ,,,, ,, ,,” 275 7,

„ 276 ,,„ 279 1,

,, 1, 1,

51 7, ,,

7, 5, 1,

xxv fl.

moet zijn xviisynvii st.

1, Gertinge

1, con-

1, uent

Bypera

1/ Did

in de kopij ;buuer

ix fl. J st.con-uentPondematenRitsckazself

iii eckenS eedlandtSikkapondemae-xii st.medten

SgtiezBlincxterPastoermitDoeckegroendyckfenneJonckX1VJ

Jongerscip181-16-0Laurenciussumma

zynvi st.Gertingenconu-ent.RilpemaDit

buue ; zoo staat ookhet zal moeten zijnDotingen moet zijn Dottingen

/9

17

,,

77

1,

1,

11

,,

,,

Fegke Tierckz , summa : moet zijnxiv st. Doeytie Folperts 1 Pondte Seedlant , XXX111J

pondten meden , xl, fennen , v pondten meed-lant , iv pondten reedlant , hijr wt Doeytie

Page 244: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

VIII

self 1J fl., den Priesteren i ±1., dat ander FegkeTierckz , summa:

Dl. II.

Bl. 3 regel 9 van boven staat jaar moet zijn jaerDieerrveroWewerfgrdgumxviii st.thonnearmszeedijckenlandhera

id.landherenlandheraSeedlandt7 zialinghPondtenklinkerdenLantheerpersonatschiplandtklinkerdenpondtenheefft

pondtepondwestereijndoestereijnd

pondenX1J ponden

pondenid.

Seerpsz

pondenhoijland

ponden

,, 7 „ 4 5 , ,, ,, die11 van onderen6 van boven

11 van onderen

,, 1 , , ,,3 van boven

18 van onderen„ 17 7, 3 van boven

10

1316

ervenWeyerfirdgumxvii st.tonnearmrs

seedijckenlandhear

id.landheerenlandhearSeedlantTzialingpondtenkinkerdenlantheer

1, ,,7,77,, ,7

,, 8„ 13„ 14„ 15

5, ,, ,,,,

,7 ,, 7,,,

,, ,, 5,

,7 ,, ,,,,

,, 7, ,77, 777,

5, ,, 77

,57, 57 7,5, 575, 5,

,7 ,, ,,,57, ,,,, 77

,, 7, ,, 7,5,

,, ,, ,, 7, ,7 7,

,, 18 ,,5 ,, ,,71 7, 7,

4), ,, ,,

12 van onderen

„ 19 7, 8 van boven9

10„ 20 ,, 21 ,7 ,,

„ 21 ,, 8 ,,9

5/ 797,,, ,,15

,, ,7,,

,7 5,,, ,55,5, ,,

,, ,,5,V),, ,, ,,,,personaetschip „landkinkerdenPondtenheeftpondtenpondtenwestereijndeoestereijndepondtenxii pondten

pondtenid.

Secrpzpondten ,, ,,hoijlandt

achter to voegen : Livii

/5,,

,5,, ,, ,5

7, 17

6 van onderen7 van boven

193

1420

912151823

5! ,, 7,,,

1,4),,5,, 75 ,,

23 ,5 777,,7,5

5,,, 77 ,577,, 77 ,7

„ 27 ,, 5,,,,,75,5

,5 5,,, ,,,5

7, ,,7,,,,,

,5 5,,,,7,5 ,,

715,,, ,,,7,, 5, 79

,, 5, 7,

,, 57 5,

,, 7, ,,

7,,, ,5 1557

,, 5, 7,,5

,7 7, f, ,57,

,, ,,,, ,,„ hier

onderen staat iv st.

5, 5,

30,, 7, ft

5 ,, ,5 5,,,,,21 „1 van moet zijn 1I1J st.

7, 77 f,

Page 245: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

IX

Bl. 32 regel 18 van boven staat soltland moet zijn soltlant

. 6 ,, N 7, op leijen . . op die leijen35, 36 . 17 van onderen , oestereijnde oen elinx land. moet

zijn oesterside menne landt.Item my ponden grasland , die westereijnde leitan hoijta wala ende die oestereijnde oen elinx land.

. 38 . 19 van onderen staat 1 pond moet zijn J pond

. ,, . 3 . . „ eijnsen . . eijnssen

. 40 . 10 van boven . eijnde , die ” 7, eijnde die

. . . 17 van onderen . ffettia ft /7 ffetthia

ft 77 7, 6 . . ,, grasland . . graslandt

6 . . . noerdt . „ noerd

• 14 van boven ,, die nanna 7/ 77 nanna

S ,, x 17 van onderen . hennaz lant , , hennaz toe

. 13 van boven . xviu fl. moet wegvallen.

,, 4 . . . Jan Jennaz moet zijn Zan Jennaz

. ,, . 6 . . „ aestereijnde .

. 7 van onderen . .

. boven19 van

. 9 .. 14 .. 24 .3 r

• 15, 54

5. 55 7t

209 5 G 7/

. 3. 57

. 157, m

8 n ,,. • .

„ (31 . 16 van boven„ . 20 . .. 626 van onderen.

1 , , hottga ,•

„ 64 . 14 van boven , alsoe is gemerct,

p recommen- .

dacie cie

. 68 boven regel 14 van onderen in te voegen : Item 1J pond en

graslant leggende toe Westa hugs

„ 70 regel 8 van boven staat lecht Aeuka moet zijn lecht an Aeuka

. , . 19 p 7, achter die te voegen hoep

„41

4?

» 44

3 45

. 49

„ 51

• 52

vanvan

"

van

.onderenboven

nonderen

LXVII

graslandt

• gaff a X

, deuwa ,deeklant .

• VII

, Menka ,

hap. .. ponden .

oestereijnde .. part. dia• good friond,, westereijnde

.

„ oestereijnde

3 LXV1J

. graslantgoffa,

• aeuwa

. deecklant

n V1J

menka,, hagez

. pond

. oestereijnd

. . paert. die„ g oodffriond„ westereijnd

, hottgaz. alsoe is, ge-

merctreconmenda-

Page 246: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

x

Bl. 72 regel 5 van boven staat strekkende moet zijn streckende

2 V 77 16 van onderen „ eijnde . ,, eijnden, 74 . 8 van boven . Sibo 9 9 Siba

9 10 .9 X 2 Wattia . . Watthia

. 75 . 7 , , ,, Ili ponden . . IIJ ponden

. 76 . 13 van onderen „ genoempt ,, „ genoemt

. 78 . 18 van boven . en . . ende, 79 . 11 . , . xiv st. . . X11IJ st.

Westa. 8 van onderen3 . , Weste . .

. 80 . 17 , . . Bennertz 9 9 Bennertsz

m 81 . 18 . . . schonken . » schoncken• 83 . 15 . , . Hottiaz . . Hotthiaz

. 85 . 17 . . . xxvii st. . . xxvii ponden86 14 van boven vad van9 9 9 2 N

89 5 „ , Gaepke9 9 „ 9 , Gaepka

. * . 16 . . „ genoemt . genoempt

. 91 . 16 van onderen . die patroens . . die patroens

„ 93 . 9 . . . dle 9 n die. 95 . 1 , . • oester n X vester„ 97 . 11 van boven , Tjaerd .Tgaerd. . 103 . 10 . X 9 Epka . . Eepka

• 104 , 19 van onderen , legggende . . leggende106 . 13 van boven , Offingawier . „ Offingwier

. 110 . 10 . . . lopt op die . . lopt die, 111 , 10 . . . xi' . . X1J

9 IP 9 2 van onderen . ix st. , 9 DE fl.. 112 , 8 van boven . Siboltz . . Siboldtz

. . . 14 . . . Atta . „ atta.. 21 . hier achter te voegen : v ponden9 77 X

1 X 23 , staat Bennertsz moet zijn Bennerts

, .. 118 * 17 . u , fl. , • i fl.• 130, 12 van onderen • Sneeck 9 . Sneeck

. . , 4 . . . oestereiijade „ . oestereijnde

. 13415 . graslandt . . grasland, , ,, 3 . genoemd genoempt71, X X 79

137 • 7 . , . swdereijnde . , swdereijnd. 141 . 13 . , , Aemswer . . aemswer, 144 onder aan bij te voegen :

Item 111J ponden hoijland , die noerder eijnde lecht

Page 247: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

. vii fl., horse

. Tiepkez

. in fl.

. xiv st.

, Lamsz

. Claesn fl. iv.Kartsts.

• swdereijnd• en

, nertssz

, Sennaz

. V11

meerslo-,,, swdereijnd

. Petersz

, , vin fl.s s horsse. , Tiepkes, ,, ii fl.

s s xxiv st.

/I n Lamsszst Claesz,

79 7911 fl . iv st.

2 Karsts2

2 n swdereijnde

X 2 ende

I n nertz

n i Zennaz

n n V1J

I N M e ers slo -, swdereijnde2 Peterssz77

. WOLDSEIJNDT moet zijn WOLS-EIJNDT

. WOLDSEIJND moet zijn WOLDS-EIJNDT

, moet zijn hinxstehinxte

Xi

an Hoijtes vorss. graslandt , die swdereijnde lopt anEbe Lijaukaz 1J ponden. (*)

B1.145 regel 13 van boven staat daan moet zijn daen,, na regel 16 van boven in to voegen :

Item I1J ponden hoijlant leggende in Wijbrens land,die noerdereijnde loept op die poelswal. (f)

..,

149 regel 10 van onderen. staat Isem moet zijn Item• . vp

, . swdereijnde

I 2 Ottez

. „ agga

, , loept

n )1 1I1J

. . string

150 . 3 van boven

. . . . .

. 151 . 14 van onderen

. . 9 van153

boven

. ,, . 13 X .

onderen2 N 2 van.„ 15920 ,

. .boven, 160 . 10 van

, 165 . 1 . '

. 16620 .

. .onderen,, , . 7 van

167 . 6 . .. 168 X 13 van boven

. 18 .2 X 7!

. 16917 van onderen.,, , ,, 6 ,, .. 171 . 8 . ,,

172 16 van boven,, 10 van onderen. . .

„ 173 . 11 van boven

• 2 2 2 van onderen

, 174 „ 3 van boven

2 9 2 8 , .

. 12 van onderen2 .

175 . 12 van boven,,

178 . 5 van onderen.. 179 . 7 van boven

. op„ swdereijnd. Ottesz79 Agga

. IoeptIVX

„ streng

1 Dit is doorgehaald.

j-) Dit is doorgehaald.

Page 248: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

,,11

11

XlI

B1.181 regel 2 van onderen staat Swotte

. 182 . 16 van boven

. 1866 . ..• 187 8 .

, . 18b 1077 YI

. 188 . 7„ 200 . 3

• 8.. . 201 . 8. 209 . 17. 218 7, 9. 219 . 7

. . . 20• . . 25• 224 7 van onderen.. 229 „ 19 van boven„ 231 . 20 . .

. . 7 van onderen

„ 232 . 19 . ,. 235 . 8 van boven

. 15

. . 20 .

. * . 4 van onderen9 239 . 9 van boven. • . 16, 242 >, 12 17 ”

.. . 1 van onderen• 243 ,, 17 van boven. 249. 18 van onderen

250 19 van boven. .

251 211/ 1,

252 2111 17

254256257259

,,

/1

/1

. .

.

van onderen

van boven

.

,, /t ,,

,, ,,7 van onderen4 van boven

13 van onderen7 „ 17

11

11

11

11

.Fegta.. fenna. naegescreven

. . wa„ noerdereijnde

. „ oestereijnd

. . peelswal

. . noerdwester-eijnd

n » IXJ

. . Walta

Gertgess. .eijnd. .rijedt. .

. . Nazaret

. . eijnssen

. , erffnamen

. . loept

. , olde

. „ heijde

. . meerssloten

. . noerdeijnde. dae

. " E.pkaz

79 99 Groldgraslant

,, ,, westereijnde

11 17 Sgbrien

7/ 1/ Megnssa

11 /1 fennade patroon1, /7

VJ11 aft

1, /Y Rioerd

moet zijn Swottaenende9 9

. Ipkolgae X 9 Ipkolga

. hier achter to voegen : op an Lollevors. huijs , die swdereijnd loept

. Paeulz moet zijn PauelzFegtta

. fenne

77 * ,, naescrevenvan onderen waz

van boven . noerdereijndvan onderen , oestereijend

. . . peelswalvan boven . noerdwester-

eijnde, IVJ

79 99

Walla.

. G-ertgesz

. eijnde

. reijdtNazareth.eijnsen

. erftgenamen

. „ lopt

. . olden* heide

meersloten.” I, 1, noerdereijnde

. dieEpkez.Griold

„ hoijland„ westerside

SybrenMegnsafennedie patroonvi.Ryoerd

Page 249: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

X11I

Bl. 265 repel 5 van boven onder Ilgika Jaekelaz bij te voegen : eij-gen erffd.

» 292 » 12 van onderen staat )(Iv moet zijn xxiv» 301 . 16 » , , rijedland . 5> rijeedland» 311 . 15 v D ), Somme . . Somma

» 318 . 5 van boven » swdereijnd . . swdereijnde» 322 . 5 » . . doehters » D dochters

» 324 . 11 » D ) jaars . D jaers

» 330 D 12 van onderen » en . » an

» 335 . 5 , ), » dessen landen » .> dessen vors.landen

, 337 ,, 12 . D hier achter te voegen : die swdereijndan Blanxstera terp.

» 342 . 5a . . staat xi1 moet zijn nil» 347 . 19 » . . op * » an) 350 . 6 van boven . hoert die . . hoert toe die, 364 . 13 » . . voerwittigen . . voerwitigen. 373 . 15 van onderen . hoijland . . hoijiant» 380 » 6 » 2. . dessen ende » » dessen landen

ende» 382 . 2 » . dereijnde . » dereijnd» 392 . 11 van boven » Gosslick » » Go sselick• 395 P 10 » . » grasland gras- » » grasland

land

. . 17 » . » westereijnde , D westereijnden„ 396 . 4 » . . Langaerdera » , Langaerder» 397 J) 9 » . . bruijckt 2, * bruijck» 399 ' 10 van onderen , Wijbrn » » TVgbren

» 400 » 20 » , . fenny• 2. * fenne» 406 . 11 . . . nordereijnd * » noerdereijnd» 407 . 5 van boven » graelant » » graslant

b 409 D 7 van onderen achter ix fl. in te voegen : ende ItoDekema vi 11.

» 414 . 12 van boven staat Item i hoij- moet zijn Item 1 pondland hoijland

» 417 . 7 » . » Rioedke , D Rioerdke, . . 17 van onderen . Blenka . » Menke, 421 . 8 van boven . rijedland . » reijdland

, 425 . 2 van onderen . Dickxz » » Dirckxz* 427 . 8 3, . » xvi . , xiv

Page 250: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

X I V

Bl. 427 regel 2 van onderen staat Heilige

• 430 , 18 van boven , hoijland, 431 . 2 , , 2. ponden

, , 18 , , 2. op moer, 433 2. 13 van onderen swdereijnd, 435 ' 17 van boven • hoefftpriesters

. , . 10 van onderen • hoijlant3439 2, 7 van boven • ende

moet zijn Heillige

• haenlandPonden

• op die moerswdereijndehoefftpriester

hoijland, en

Dl. III.

Bl. 1 regel 7 van boven staat Sevenwol- moet zijn Seuenwol-den

2 6 van onderen

Rijnthe4 ) veer-

• 3 , 15 van boven zelven) n 23 , , id.4 5

id.) • 13 van onderen • meijer. 7 ' 14 , • dartich

, 8 14 van boven zelven. 10 D 8 van onderen

seuentien• 13 , 6 van boven

voorschreven• , 14 , , toebehoorende

18 , zelven• ' , 21 2. pastoer

14 9

toebehoorende )14 ) vijftiendehalue

• ‘, 19

Vijftehalve4 van onderen

Alsoo I

, 15 , 12 van boven pont

. D 16 ,

daarvoor

, 16 6 van onderen

Bornswerds. 17 , 16 van boven

brandt

, 19 , 13 van onderen

Obbo21 , 17 van boven st.

11 van onderen X I I

2. 23 , 9 ,2. 25 , 10

27 21

den• Rijnthije) vier-) zeluen

id.• id.• Meijer

dertich• zeluen

seuenteen• voorschreuen• toebehorende• zeluen

pastoor• toebehorende

vijfteendehalue• Vijfftehalue

Alzoo• ponte• daervoor

Bornwerdsbrant

• Obbe• stuuers, 12• voorz eruen• ende

aengeschreuen

• voorschreuen2. en• angeschreuen

Page 251: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

aengebrochtWeluerstaende

wertaen-Buwez

zelue. Able

zeluenstuuerssteedeJijmpcknaesteScheltama

1,

1,

lt

7,

ange-VIII

seluen

xv

121N 2

9 7 van onderen30 6

31 , ,, , 3, 32 , 4 . ,

33 , 3 van boven, 34 , 10 ,, ,

V V 15 , ,9 , 3 van onderen35 , 17 , 9

, , , 15 . 9

9 41 , 14 van boven, 10 van onderen,42 4 van boven5, 7,

77 48 ,7 8 !, 77

8 van onderen

,, 51 71 5 van boven57 15 van onderen17 17

71 60 ,, 10 van boven

moet zijn Kercke

seluen zeluenpontenHolwert leg- ,

gende ,angebrochtveertien 9 2

Beneditusangebrocht

Welverstaendewerdt

, an-, Buurz

selueAeblezelven

/, st.

If stede

11 Iijmpck

,, toe naeste

11 Scheltema

7,

7,

77

Bl. 29 regel 9 van boven staat kercke

,,

,,

ponteHolwert, leg-

gendeaengebrochtveerteenBenedictus

17 I, 77

8 van onderen

,, 6212 van bovenIf

18

1, 6311,, ,, ,,,, ,, ,f 21 It ,,

,, 64 ,, 2 ft lt

66 1077 ,7 ,, ,7

157, 17

5 van onderen

1, 67 3 van boven

69 2 „

7, 10 van onderen

1,

670 7, 12

,, 6

77 71

15 van boven

(twintich floreen) dit komt niet voorin de kopij.

pondematen moet zijn pondemate

aenge-XVIII

zeluende , achter ponte moet wegvallentoe moet zijn to

,, sus ,, ,, luster/t Sijurd ,, ,, Sijurdt17 ponten ses „

1, ponten , metdie voorsz ses , terwijl de , achtergras moet wegvallen.

angebrocht moet zijn aengebrochtseluen zeluendijck

1, dijcxdijx

7, ,, DijxnnOsster

Ooster

77

77

,,

7,

7,

77

f,

11

1,

,,

7,

7,

7, 1, ,,

Page 252: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

XVI

Bl. 71 regel 13 van onderen (voor ii floreen) dit komt niet voor inde kopij.

77 72 71 7 van boven staat saedland moet zijn saedlant

,7 73 17 2 „ 77 77 hier beschieten moet zijn biereen ponte meer beschieten

77 77 77 7 van onderen 17 ponten , die moet zijn pontenvier ponten, die

f, 75 77 13 17 17 ,, voorde moet zijn voordie

71 79 tusschen. regel 20 en' 21 van boven in to voegen :Nihil. Lourens toe Beijntum bruijckt anderhalue pondematen

meden toecomende voorsz. Eelcke toe Hijem leggendebij Genumma utsijoen in die Horne , welcke niet aen-gebrocht zijn geweest , ergo taxeert op xiv st.

Jan Wijthiema toe Blija bruijckt anderhalue pontentoecomende Wopke Gieltsz leggende bij Oesterbeijntum ,Geert Meijnsma toe Blija opt noerdt loepende , metdander eijndt an Blijara meedwech , die in den olden an-brengh niet zijn befonden worden , ergo taxeert op

xxi st. 09B1.79 regel 9 van onderen staat Saedlandt moet zijn Saedtlandt

8 tien77 77

,, 77 17 17 71 77

5 eertijdsteeneertijts

17 17 77 ,, 77 71 77 77

,, 80 ,, 6 van boven 77 Holwert toe ,, „ Holwert landttoe

,, 77 77 12 van onderen (xiv st.) dit staat niet in de kopij.

,, 82 77 11 77 77 staat eigen moet zijn eijgen

86 16 toecomende tocomende77 77 77 77 77 77 77

7, 87 77 14 ,, 77 „ Oesterbentuma „ ”. Oesterben-tumma

7, 88 17 15 van boven 77 tocomende ,7 71 toecomende

,, 92 ,7 2 ,, ,, „ tzeuntich 77 17 tzeuentich

8 floreen floreenen,, 77 77 ,, 7777 77 77

77 97 77 9 van onderen ,, waeraff ” ,9 wairaff

,, 98 ,, 20 ,, ,, 77 van 77 77 vande

,, 7 ,99 23 stuuers st. 11 77 7, 77 11

,, 12 ,,71 ,9 7, rijoatsz rijoutsz7,

„ 100 ,, 8 ,, 77 77 daarom 77 77 daerom

,, 101 ,, 9 ,, ,, ,, XIII 77 ,, XIV

*) Dit is doorgehaald.

Page 253: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

XVII

moet zijn zelffsflloreencommissa-

risen

T7 ffloreen

Bl. 104 regel 3 van onderen staat selffs

1, 105 „ 19 van bovenfloreen7,

,) 108 ,, 13 van onderen 0 commissa-rissen

,, 109 ,7 7 van boven „ floreen,, 110 ,7 2 van onderen angebrocht ende moet zijn ange-

brocht ende wordt nu angebrocht ende• Sipche moet zijn Sipcke

,7 pastoor ,, ,, pastoer

0 Roisseau ,, ,, Roesseau

toecomende , 9 toecoemende

,7 aandeel ,, ,, aandeel

77 vertich 7, ,, veertich

,,,,noordwerts noordtwerts ,,voor te voegen het cijfer 1.

staat DICKA- moet zijn DIJCKA-GIE GIE

,, 115 ,, 12 „

,, 116 ,, 2,, 124 7, 9 van boven• 125 , 3

7, 11 ,7 ,7

,, ,, ,, 10 van onderen

1, 127 ,, 12II 128 ,7 2 77 77

7, 130 7, 1 van boven

,, 131 ,, 16 van onderen

,, 132 ,, 15 ,, 7,

,7

7, 10 7,

,, 133 ,, 2 ,7 ,,

ft 135 ,, 15 I, 77

1/ 137 ,, 3 77 ,,

,, 138 ,, 3 van boven

4), 1,

7, 8 ,7

7,

„ 142 „ 6 „

7, 144

6 „

,7 146 ,7 15 van boven

148 7, 2 van onderen

149 77 9 van boven

voorschreven „

,7 is 1/,

Wgthiezoon

scriftelickenAlbertzoon 7,

scriftelickeneijnsen 7,

„ heeft scrifte-licken

BUITEN-DUCKS

daeraffisschriftelicken „

dijck noorden „

„ welcke landen „

Lgau,ekema

,7 land 1,

pondematensaetlant 7,

7, voorscreven

,5 te

77 Wytthiezoon

„ schriftelicken„ Albertszoon„ schriftelicken

5, eijnssen

5, heeft onsscriftelicken

75 BUIJTEN-DUCKSdairaff

,7 esscriftelickendijck ten

noorden„ welcke voor-screven landen

Lyauckama

landt„ pondemaeten

saetlandt

„ 140 „

7, 16 ,1

7,

7, ,, 3 van onderen

141 ,7 19 7,

,, 77 5 7,

Page 254: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

metwairvanwaervangenSumaremdeDirickenverclairtLijauckema

,, ,,/,

7,

7,

,,

,Y 7,

I/

,,

,,

,,

7,

I,

,,

,,

1,

7,

Y, 171

!I 172. 174. .. 177, 181, 182, 183

9 185

9 187

,, 5 van boven

I, 2 van onderen

. 14 van boven• 21 . .9 6 , m

. 12 „ ,,

. 2 „ .

. 15 van onderen

. 14 , .

. 22 „ .

, 191 . 21 „ .

. 192 . 6 . .

. ,5. . .

. 197 . 20 . .

XVIII

B1.1149 regel 6 van onderen staat gebruijken moet zijn gebruijcken

,, 150 11 5 van boven „ scriftelelicken „1, scriftelicken

i, 151 ,, 13 ,, 7, ,,

I, 160 ,, 4 I, 1, ,,

I, 1, I,

6 „ 1,

,, 161 I, 10 van onderen,, 162 ,, 17 van boven

,, 164 /7 13 'I ,,

1, 165 1, 9 ,, 1,

7, 166 ,Y 16 „ ,,

/,

/I ,,

6 van onderen

,, 167 ,, 2 van boven.

,Y 169 1, 2 van onderen

mijtwaervanwairvanghenSumarumdieDirckendeverclaertLijauckama

Sijnade lantsaet , van moet zijnSijnade , lantsaet van

9 199 . 15 „ ,, 200 . 2 van boven

n n , 16 van onderen, 203 . 4 ft 9

. 20418 .9 9

helftlandsate

„ Sumarum tf

. dematen .

. eijnsen .„ ses, huijsvrouw .„ ponde .„ lants. pondematen .

, Oosterbierum ,

, welcke ),w van 9

. pondematen „

. Ripper .m huijssteed .„ Leeuwar- ,

helftelantsate

7, Sum arem. demate. eijnssen• sess„ huijsvrouwe• pondemate9 landts

. pondematenlants

. Oosterbie-rumme

. welke, to

. pondemate, Rippert

. huijssteedt„ Leeuwair-

moet zijn

,, 11

, DoceiceDoeekeft 9

achter Oisterbierum moet landen weg-vallen.

„ 206 . 18 van boven staat genoemt. , . 15 van onderen „ saetlant

9207 13 van boven . vierendeel9

9 208 . 2 van onderen ,, en

moet zijn genoempt.. saetlandt

, vierndeel.. , ende

Page 255: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

. , pond . „ pondeboven de , achter eijnse to verplaatsen ach-

ter min

onderen staat eijnsen moet zijn eijnseboven , schriftelicken . . scriftelicken

. . id. . , id.91 . naastlegers . . naestlegers

bovenonderen

)

boven

Sumarum77

kagen.

ponden p

Sumarum )

n Harlinghen .

. Sumarem, KagenD pondematen

Sumarem

) Herlinghen

„ scriftelicken

>>

onderen . schriftelicken ,

.,

»

,

MX

Bl. 210 regel 13 van onderen staat naestleger moet zijn naestlegers, 211 . 12 van boven „ met

71 17 mijt

. 215 „ 13 en 17 „ in saetlant en naestlegers is de 1 uit-gevallen

15 van onderen staat Dirckzson moet zijn Dirckzoon

)1 M

„ 217 . 6 van boven „ naastlegers „ naestlegers, 218 . 17 van onderen in Sexbierumme is de r uitgevallen ,

de , moet worden verplaatst achtermeden.

221 T. 8 , ) staat 54 » . 53225 ) 18 van boven , scriftelicken , , schriftelic-

ken, 229 ) 18 ) T. , huijsvrouw ) ) huijsvrouwe. 230 ) 19 van onderen , fennen ) , fenne

D 233 ) 15 van boven ) pondemate 2. » pondematen

238 , 6 ) ) ) Sijhrandt ) ) Sijbrandt, 241 ) 12 ) ) D lantheer ) 2. Lantheer

, 243 ), 11 van onderen ) stnck , , stuck244 ) 6 van boven ,

• 249 ) 18 ,251 , 19 . 9

253 , 19 van

. 256 . 14 van• 257 , 16 ,.. 11 van

If

. 260 . 5 van

. 262 . 21 van• 1 " 10 7)

• 264 ) 22. 271 . 11 van. s n 2 van

272 ., . 22. 275 , 3 van

286 r 2 van.„ 288 9! 10 van. . . 20 ,

. 289 . 5 „

Sumarem Lvu moet zijn Sumarem'NH ponden.

) ) Sgmenzoon moet zijn Sgmonzoongreijdlant , :> greijdlandt

onderen de , achter Roorda moet verplaatstworden achter saetlandt

boven staat Franeker moet zijn franekerT. . gebruijcken

onderen . Herlinghengebruijken

,, .Herlingen .

Page 256: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

en deende fennegebruijkenen de

gestaanXV11J

gebruickenanderhalfisenen denaastlegersen deJohanneswaer v aninhimstradaerinnewaervan

endeende de fennegebruijckenende

gestaenxvmgebruijckenanderhalffesendeendenaestlegersendeJohanniswairvaninhimsteradairinnewairvan

7, t,

7, ,,

7, ,,

71 ,,

71 7,

7, ,,

7, 7,

,, ,,

7, 7,

7, 7,

77 ,,

7, 71

7, 77

77 ,,

7, 77

77

77 7,

7,

XX

Bl. 289 regel 11 van boven staat naastlegers moet zijn naestlegers

7, ,, 77 Abbes 77

7,

7, 7, BTJIJTEN- 77

77

DIJKS

77

9 9

1,

7,

77 !I

7,

17

76

71 77 7! 1 7,

„ 291 4 van7,

577

871 7,

„ 292 178 van

„ 296 71 5 77

„ 298 21 „„ 299 5 van

11 van7 van

16 van

3 77 7, 7,

8 van boven vOOr Ghee te voegen 10.13 „ „ achter westen moet de , wegvallen15 van onderen staat van Andries moet zijn van ?glen

Andries

7, 7, 14 „ „ waervan „ wairvan

71 7, 17 10 „ 77

de woorden Van dese . . . grontheerentusschen ) to plaatsen.

„ 302 7, 1 7, staat maikers moet zijn maickers„ 303 77 10 van boven 7, gebruijken ,, 7, gebruijcken7, 77

7,

12 7,

7,

77

de,7

die„ 304 7, 10 van onderen 77 pondemate pondematen„ 305 7, 4 7,

7,

7, gebruicken gebruijcken„ 306 7, 12 77

,,

7, Ilionninckhug- Monnynck-stera hugstera

„ 307

9 van boven de achter eijnsen te verplaatsenachter min

77 ,7

/I

„ 300 7,

t, 77

71

7, 77

77

„ 301 7,

I, 77

7,

7,

7,

7, 7,

77

7,

,, 77 77

„ 290 1

2• 8

1517 „ „

14 van onderen

,,

7,

77

15

7,

7,

7,

7,

17

9

77

17

7,

boven 17

77 7,

77 77

77

onderen „

7, 7,

,, f,

boven „onderen „boven „onderen „

5,

AbbisBUIJTEN-

DUCKSde , achter zijlroedt moet vervallen.

• staat verclaert moet zijn verclaert77

7,

7,

7,

Page 257: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

X XI

Bi. 308 regel 16 van onderen staat gebruicken moet zijn gebruijcken, 309 9 van boven ,

, , 21 van onderen ,

22 77 8 71„

„ 310 . 1 van boven

saetlant , , saetlandthuer,

, , Sumarem. , BUIJTEN-

DUCKS

heurSumarem

. BUIJTEN-DIJKS

de , achter baesema moet wegvallen3. D 15,, 19, . ,, staat Arum-

, meedt

, 203P X

, 311 , 6 . . . en„ pondematen, 13 van onderen2 2

. id.3 van boven

' , ! 12 , , 2 Tiete

,, . . 16 , , ,, zijden, , , gebruijken.. , ,

. 313 . 3 . , , aange-. . de2 3142,

,, . deze

, 202 2

. 315 . 8 , . . zes. . Pingjum5> >> 27 13

22 22 2116 . . , zes

. ,, . gebruicktm n n 21lantheer. 31718,

van onderen . vugten, 318 . 15

, X . hugsvrouw, . 14

,, „ gebruicken,, X X7

,, 3 n die ende. 319 . 14. » . scriftelij-1> 320 , 11

van boven , derffgenamen, 321 , 13, , daengevenX A 11 5

,, , , gebruijkenX 72 b

19van onderen . gebruijct9

2/ N

. . , Wijthie. ,, » 4

,, . „ mij

, 2, I

, . hemrich. 322 , 7van boven ,, gebruicken, 323 , 7

. , . naestlegers

, 15, .. 324 , 6 ,, . . eenenveer-

tichste

, 326 , 17 , , i vijf

moet zijn Aram-miedt. .

„ in.. „ pondemate

. X id.. Tietes. zijnen

gebruijckens n

,,. aenge-,, . die

. dese. . ses

Pingum.

. . sesgebruijckt. .

. landheervugtten* .huysvrouwe

, . gebruijcken• ende die

. . scriftelic-. d' erffgenamen. d' aengeven„ gebruijcken.. gebruijckt.

, * Wijtthie

. . mijt. hemrick.,. gebruijcken

, . naastlegers, . eenenvier-

tichste, vijff

. 312 n

Page 258: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

*

van onderen. . .

van boven .van onderen 7!

. .

. . I

van boven „

. .

. .

.van onderenvan boven

„331

„ 332

N X

N V

, 333„ 338„ 341

. 11

. 9

. 3

. 21

. 5

. 12

. 10

. 6

,, 14

. 21

. 11,, 1

XX11

gebruicken moet zijn gebruijckenzeedijken . zeedijckenmin to voegen pondeneinsen moet zijn eijnsen

Bl. 326 regel 23 van boven staat. 327 . 18 . . .

,, 5 van onderen vOOr,,. 328 ,, 9 . . staat

. . . 6 . . ,,, 329 , 18 . . .. ,,9 .

3 N X

. 330 . 1 van boven

X X • 21 van1?, 2

„ 343 17 7 /7

71 344 7, 13 van20 van

It 17 11 11 ,,„ 346 77 3 van„ 347 17 10 1,

. 348 5 van„ 349 7/ 3 van

15 van„ 351 77 15 ,,„ 352 1, 10 van

14 van8 ,,

2 71

,, 354 1, 8 van„ 355 1 8 .

Lokleema I

ses .lantheer r

BUIJTEN- ,,,DIJKS

deze .26 .Doengheurer „heuren .Scraerdergenthien n

weick xt

gebruicken

id. n

id. .

naestlegersBUIJTEN- .DIJKSen de .

gebruicken 11

nochthans 1,

pondematen 77

vie hornthis ll

vuijtgenomen „Hesselzoon ,7

Haijethiema /,naestlegers I

aange- 71

breedt /7

verclaert II

pondematen ,,weudwe 17

Douwezoon /1

xxxi/1

pondematen 1/

Haijtema !,

9 Loldeme. sess. landheer

„ BUIJTEN-DIJCKS

. dese. 27„ Doenghewier, hueren, Scraerdere

» gentien. welcke„ gebruijckeni id.

. id.naestleger

. BUIJTEN-DIJCKS

ende de

71 gebruijcken

17 nochtans

71 pondemate

77 vier hornthies

1, vuijtgecomen

,, Hessel

11 Haijthiema

. naestleger

7, aenge-

/1 breet

1, verclairt

ft ponden

/7 weduwe

1/ Douwezoon

11 XXXJ

,, pondemate

17 Haij tiem a

17

17

17

7/ ,, 17

/1 ,, ,,

/9

17

1,

77

,,

71

7, 17 11

onderen I

77 ,,

11 17

boven 1,

onderen /0

,7

7,

boven 17

,,

71

onderen .boven 11

onderen /I

1? 1,

boven1,

onderen 7,

7? /1

7, 1,

boven ,,

. I

Page 259: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

XXIII

Bl. 356 regel 12 van onderen staat es moet zijn is„ 357 ,, 8 van boven , saetlaedt n 31 saetlandt„ 358 . 3 van onderen „ Gerioff . Gerloff. 359 1! 16 .n es n is. .„ 361 . 8 van boven „ int , , in 't

) • >, , lantheer , * landheerx /1 9t

n , n 18 n n n saetlants . „ saetlandts71 X 7! 3 van onderen , lant N /1 landt, 362 . 9 .saetlandt saetlant. .

„ 363 . 10 19 n x van * , te36415 van boven dander * dander. . .

„ 368 . 1 . . , BUIJ TEN- , 9 BUIJ TEN-

DIJKS DIJCKS

* • 14 van onderen , saetlandt saetlants71 71

12 . saetlants saetlandtn 79 11 N 71 saetlants 7,

. .. 10 „ achter pondemate te voegen saetlandt

• 371 ,, 2 van boven staat voir- moet zijn voor-.s* , 7 van onderen . es . l

„ 372 . 16 van boven „ Xaer- . . Haer-

. 375 . 9 . , „ Wijtthie . » Wijthie

N N 7115 van onderen . cardlant 7/ 71 cardlandt

71 I I/ 6 , . ,, saetlandt r N saetlant„ 37622 . . pastoer . pastoor* . .

,• 16 domewiere . doniewiere!! n n n x

377 gebruijcken„ 2 van boven gebruicken „. ,, .

. . ., 6 . . saetlands . saetlants378 . 4 . . . Gerloffszoon * Gerloffzoon

. 379 . 13 van onderen . dander , . d' ander

. • . 11. welke , welcke

77 11 N

., . 4 . gebruicken . . gebruijcken

. 380. .

. 2 van boven , Douwezoon * , Douwezonen

. 381 . 14 . , , Tijaardt . n Tijaart

, 382 . 12 . . . Goslick * * Beer Goslick

, 383 . 14 . N* is v * es

„ pondematen15 pondemate77 77 ,i 7, J1 /1 /1

„ 85 1114 ,, ,, ,, Tijreckzoon 11 „ Tijerckzoon

16 ,, ,, ,, en ,, 77 ten11 77 77

.. 21 . . . Folkertzoon * * Folckertzoon

386 . 12 . . , Costercamp . , Costerscamp

Page 260: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

XXIV

n

Bl. 386 regel 11 van onderen staat aengegeven

„ 387 * 17 van boven • gebruicken„ 389 * 6 „ W

n Tgaart

, 390 * 17 , m , leechland

9 9 9, 21 , , gebruicken

**

n14 van onderen * vijfftien

, Bottezoon„ 391 * 7 *

r 1 r

6 X 9 ” vijfftien„ 392 * 7 van boven , naestlegers

* * 3 van onderen , kerkelanden*99 39314 van boven de

m r

, 394 * 2 * * * Tijaart* * , 4 van onderen , saetlandt9 9 X 1 , 9 , lant„ 395 „ 4 van boven „ pondematen, , , 5 van onderen , naastlegers

* * 4 * , „ voirsz.* 397 , 18 van boven , Sgouckezoon

* 398 * 11 van onderen, 399 , 8 van bovenX 9 X 10 van onderen, 400 , 4 van boven

71 X 9 10 van onderen401 , 13 van boven

* 9 X 17 . n

, 402 * 10 van onderen

, 103 * 5 van boven

9 9 • 12 *

* * * 15 . *W X * 2 van onderen„ 404 , 6 van boven, 406 „ 7 van onderen

W71 • 9 , 9

, 407 * 20 , ** * 9

6 * *9 9 " 4 „ *

moet zijn aengegevenende

„ gebruijcken

• ,, Tgaardt

* „ leechlandt* gebruijcken

* * vijftienn , Bottezoon

huijs* * vijftien* * naastlegers

* „ kerckelanden

* * die

* * Tijaardt* saetlant

l,, ,,andt

, ,, pondemate, , naestlegers•, , voorsz.x „ Sgoucke we-

duwe

* * gebruijcken, , id., . Sgurdtzoon» . thien

m Hessels-, is

* „ gebruijcken, „ meden leg-

gende op

* * greijdlandt

n ,i, Ilenrick

X 9 voirsz., , creecxlant

X , capelle„ pondemate

* „ Subriger

* * Erven

wairvan** n Sgbrandt

* gebruickenid.

, Sgurdtszoon' tien, Hessel-

,) es* gebruicken* meden op

„ greijdlant

,, Hendrick„ voorsz., creecxlandt* cappelle„ pondematen3 Suriger9, erven* wairva„ Sgbrant

2.

»

Page 261: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

X X V

Bl. 408 regel 10 van boven staat Suriger moet zijn Suijriger„ 409 . 9 9 • , gebruicken . , gebruijcken

9 9 9 16 van onderen achter meden te voegen op Surigermeden

9 staat theilige

. isgebruicken

vanvan bovenpondemate.

onderen » gebruickenvan

* , ,, voorsreven

van boven „ Surigervan onderen . id.

» Harickzoon » » Hauckzoon

. . . 15 . . de , achter landen moet wegvallen„ 418 . 15 van boven staat de moet zijn die

17 van onderenI I V

. 420 . 2 van boven »» . 5 . .

79 ,,

„ 410

„ 411

e 412

, 414. 416

,, 9

» 417 » 16 » »

), g onderen „ gebruicken

• 11, 5

» 6» 11

. 12

,, 1520

3.. 4

7

. 15. 12

5

/7

• . . pondematen

. . „ aenbrengh

I

t) n

n ,,

n ”

n t

)1 n

n n

moet zijn theilighe

I , es

. „ gebruijcken

. . pondemate" bruijckt

t r aenbringh» pondematen * , pondemate

X X gebruijcken

. . pondematen

9 9 gebruijcken

), voorscreven

. . Suijriger

. 7/ id.

7 ,

1 f

naestlegers .dielanden »

, naastlegers„ de» Landen

» )) » 16 » n

19 ' *

10 van onderen

» 422 » 12 , *

» 423 » 6 van boven. . , 10 » *. . . 8 van onderenA A A 5 ) )

» 424 » 10 van boven. 3. 15 van onderen

» 425 A 1 van boven» * , 18 van onderen» 426 . 19 .* * * 18 »n n v * »

. bruijct

verclairt gebruijcken moet zijnverclairt te gebruijcken.

* Tijaardt

moet zijn Tijaart) dat deggendom A 7, dat om deg-

gendompennigen » » penningengebruicken » » gebruijckenvoorsreven * » voorscrevenes . » isgebruicken » » gebruijcken

id. n »

id.Liewis » LieuwisPINGJ UM * » PINGUMnaeslegers » , naestlegersopt . op 't

tSant ) ) 't Sant

Sijmonzoon * , Stmenzoon

Page 262: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

BL 427 regel 8 van boven staat liffszoon moet zijn liffzoon. 430 ) 15 ». 2 , Sgtthie x st Syttie• 431 2. 7 van onderen , gebruicken > gebruijcken

432 2 14 van boven '> pondematen , pondemate• 433 2. 9 van onderen. 3. erfgena- >> erffgena-, 434 :0 18 van boven , saetlandt ) saetlant. 435 :0 6 van onderen , Foucke , Fouke• 436 ;., 19 b N I selffs toe- 2. scuffs voor-

screven toe-) ) ) 5 ) 2. , pondemate '> , pondematen) 437 2. 18 , 2 , pondematen ) , pondemateX 438 ' 11 van boven , maetlandt 2 , maetlant, 440 „ 20 van onderen , Hiddema . . Hiddama. 443 , 11 , , 9 t Gasthuys , x 't Gasthugs

9 9 9 3 ,, ,, , meden 7t ft meden„ 444 , 19 van boven /7 scriftelicken . „ scriftelijcken

. • . ,20 . , pondematen pondemate

tf. 9 2

8 van onderen op 't , . opt. 445 . 1 . , , gebruicken . , gebruijcken, 447 . 17 van boven . Kimser . . Kemser

. . 20 . . , Stotinga . „ Stotinge• 3 van onderen. . den9 X , die

• 448 . 10 van boven , scriftelijcken . „ scriftelicken„ 449 , 12 . . , Iske . „ Iscke• . . 18 gebruicken . gebruijcken. . . ,• 452 N 5 van onderen . scriftelicken , , scriftelijcken„ 453 . 3 van boven , saetlandt , . saetlant

6 , . landt ,. • . 2, . lant. 454 , 12 van onderen . wairvan Sijoucke moet zijn wair-

van His Sijoucke, 455 , 18 van boven . pondematen moet zijn pondemate„ 457 „ 19 van onderen 9 id. V 9 id.

13 Sijmenzoon 9 Sijmonzoonn 7, . , . . .

ft 71 ft r,, • 8 , . greijdlant greijdlandt. 458 . 8 , , . dander . „ d' ander9 459 , 5 van boven . Repckama ) , Repckema

6 .. pondematen . ,, pondemate,2 9

460 . 15 X 9 , vijffthien . , vijfthien„ 461 II 3 van onderen ft naegen 71 ,, negen„ 463 IT 8 ,, ,, II saetlant 11 1/ saetlandt

Page 263: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

XXVII

Bl. 464 regel 20 van onderen staat maeden moet zijn maiden„ 467

19 „ 17

/7 scriftelicken „ 77 scriftelijcken

77 77

1)

4 7, /1

11 Oedzinge 77 „ Oedzinge metmaeden maeden

„ 469 17 5 van boven achter naestlegers to voegen : zijn ,„ 470 7, 13 77

77 staat fennen oosten moet zijn fennen ten

oosten

1, 77 77 11 van onderen 17 maiden 77 ,, maeden

77 77

71 8 /7 7/

71 Aenezoon 77 71 Anezoon

„ 472 71

7 van boven 77 Tijaardt 77 /7 Tijaart

„ 473 /7 14 „ 77

77 pondematen 17 17 pondemate

77 77

77

6 van onderen 77 met ,, 17 mit

„ 474 77 8 77 77 /7 broeders 71 77 breeders

„ 476 77

3 van boven 77 saetlandt ten 77 77 saetlant ten

„ 477 11 13 /7 77 77 mae- 77 77 mai-

„ 479 77 19 71 77 77 saetlandt 17 17 saetlant

„ 481 71 18 van onderen in Gerliff is de e uitgevallen.

„ 482 77 6 van boven staat scriftelicken moet zijn scriftelijcken

77 17

77 77

77 77

„ 483

77 12 „16 „77 77

7 van onderen4 „

10 van boven19 „4 van7

1154

77 einsen 17 71

77 gebruijct 77 77

77 scriftelicken 77 77

77 Doijema ,, 77

77 scriftelicken 77 ,,

77 gebruijct 77 77

77 broers 17 71

/, scriftelicken 77 77

77 en 17 77

77 scriftelicken 77 /7

77 gebruicken 17 17

eijnsengebruijcktscriftelijckenDoijemescriftelijckengebruijcktbroeders

scriftelijckentenscriftelijckengebruijcken

77

77

77

71 /7

77

77 27 17

,, 484 71

77 77

77

„ 486 77

77 77

71

77

77

77

77

77

77

71

onderen

7/

77

77

77

Dl. IV.

Bl. 3 regel 21 van boven staat Leeuwerde- moetradeel

13 van onderen

Rentmeester- 7/

schip

7 7/ 77

17 wyt /1

16 van boven 77 kning11 „ 7/

„ Zybrantbuije- 71

ren

,, 5 1/

17 6 71

8,7 11

If 9 7/

zijn Leeuwerder-deel

11 Rentmeester-scip

11 wijt

/7 kening„ Zijbrantbuije-

ren

Page 264: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

XXVIII

Bl. 9 regel 11 van boven staat en de moet zijn ende

71 11 17 14 van onderen „ Nyenhusum 77 17 Nijenhusum

71 10 17 4 van boven ,, Zybranthuijs ,, 77 Zijbranthuijs

77 11 ,, 12 ,, ,, ,, VALV1IJ fl. ,, ,, vJeLviu pd.

10 van onderen Oesterlyetens Oesterlijetens17 77 77 77 77

„ 122 van boven jaarlicx jaerlicx

/7 77 17 1 7

7? 9/ ,, 3 77 77 17 honderd 12 li hondert

77 13 71 12 77 17 71 uuytgeven 77 77 uuijtgeven

16 8 van boven. Syttiama Sijttiama/7 71 11 17 7!

9 Zyts Zijts17 17 77 ,, ,, • ,, ,, ,,

71 11 I, 13 van onderen „ xe pd. 11 77 XL pd.

17 7 van boven ome77 77 17 12 7! omme

18 vryheyt 27 /7 vrijheijt77 77 77 77 /7 77

77 21 „ Wybe Gerrytz „ „ Wijbe Gerrijtz

17 ,, 77

It 25 geteykendt geteijckendt77 77 ,, 77 97 ,, I!

72 18 21 3 ,, yet 79 12 ijet

77 97

geteijc-12 geteyc- 72 If77 77 /7 77 79 77

7/ 77 77 13 van onderen 77 yet 77 !I ijet

4 CXXVIJ 77 7177 77 17,, ,, i ,, CXXXVIJ

17 19 7-

7 71 van boven 77 vuytgeven 77 77 vuijtgeven

77 77 7710 van onderenFox77 77 -, Focx

2016 geteykent geteijkent77 77 71 77 11 /7 17

10 gemaeckt gemaect7717 77 77 77 77 77 71

21 19 mr. meester77 77 77 77 77 77 17

77 1722 8 ontfanck vol ontfanck

17 17 17 17 77

77 77 7710 van onderen „ Cambuyer Cambuijer77 17

77 77 1723 16 van boven XXX VJXXVJ 72 77

14 79 vijftichvan onderen „ vyftich 7777 77 77

5 x p. x SC.,, 77 77 ,, 17 ,, ,, 77

27 17 10 77 71Reiner 71 77 Reijner

77 77

71 28 177 ,, 77 77 oast 77 77 oost

71 29 779 van boven 77 van 7, 77 vande

71 en ,, ,, ende17 /7 77 17 77 77

77 77 1715 van onderen 77 gevende 77 77 geevende

77 volcomen 77 I/ volcommen7/ 71 17 77 77 77

7,14 „ Rentmeester- Ren.tmees-

II 17 77 77 17 77

scappe 71 terschappe1,

„ „ mvo31 fine7771 77 3 11 71

'I 32 10 van boven 71 grie-

77 ,, Grie- 77

14 van onderen Finkum77 77 77 Finckum77 ,t 77

Page 265: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

XXIX

Bl. 34 rege117 van boven staat Sybrande- moet21 „

,, 35 in 5 ,, 7, 77

17 van onderen77 ,, ,, ,,

17 36 /7 8 van boven ,,,, 38 in 4 ,.7 77 77

77 77 77 11 „ 77 77

77 40 n 5 van onderen ,,

17 77 ,, 1 .,7 ,, 71

77 77 77 77 77 77 77

,, 42 77 8 van boven ,,

77 77 77 12 van onderen 77

17 17 77 5 ,, 77 77

17 43 ,, 2 van boven 71

11 „77 77 71 77 71

,, 48 ,, 17 van onderen 77

77 50 ,, 17 van boven 75

58 2277 77 77 71 77

,, 62 ,, 17 ,, ,, ,,

,, 69 ,/ 7 ,, ,, in

77 77 ,, 18 7, 77 77

23 ,,77 ,, 77 77 77

,, 70 ,, 3 van onderen in

in 778 van boven. ,,71

19 van onderen ,,

77

77

77 77 ,, Grietenije ,,

Gonijehuysum „hondert 77

hoadert 17

Blesdijck77

hondert dertich „

°Aiwa!overlevertsommederthienachtien

denBoijtziemavolKa-Camin-minlinggeblevenlevenen

Ervenwijff enerven

77 7,

77 77

77 7,

77 77

77 71

77 77

77 77

77 7,

77 77

71 77

7,

77

77

77

77

77

71

zijn Sijbrande-GrietmanGonijehuijsumhonderthondert

„ ende Blesdijck,, hondert acht en

dertichwetenoeverlevertsummedertien

Achtien

deBoijttziemavollKam-Cammin-migalinghgebleuenleuenendeErwenWijiT vnderwen

77

77

77

77

17

79

77

77

77

77

77

77 77

77 72 77

77 77 77

77

2 „722 van

17 77

12 van

77 7, 3 van.7374 1 van

17

76 5in ,, in15

77 78 in /) 79 7 7

16 77

12

77 776

in 71 in 5 in7, 4 „

,, 80 ,, 18 van

77 81 17

2 „

Sybrantz „ „ Sijbrantzboven achter Jongema to voegen en zijn moderonderen staat 1 fl. moet zijn ii ft.boven „ wijff 97 ,, Wijffonderen „ p.p.p. ,/ ,, po.

„ en Charterb. Charterb.7/ 17 77

77„ Ritscke Ritsche77

77 77 Katrijn ,, in Kathrijn

,, ,, Donije 77 ,, Donija

,, ,, weduwe ,, 97 wedueDoecke Doecko77 7? 77

,, ,,weduwe wedue 77

boven 9, dselve ,, 77 dselue

77 77 schrijvende „ 7, schrijuende

77 17

77

7,

77

71

77

77

77

17

77

77

Page 266: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

XXX

Bl. 82 regd. 9 van boven staat Grave moet zijn Graue

77 84 77 6 77 17 It onser 77 IT onser

/I 85 17 10 ,, 71 7, jare 77 /I Jare

27 17 77 9 van onderen,,21 ,, ,, aen

17 89 77 5 van boven 77 is 77 77 is

77 ,7 77 9 17 77 77 mat 77 77 mat.

17 11 11 7 van onderen „ huere 17 7, heure

11 17 71 11 77 YY 77 nu 77 77 11W

77 93 ,, 16 17 ,, I/ Generael ,, ,, General

27 77 27 14 71 77 77 , id. 17 71 General.94 4 faute welks „ faute van welks71 77 72 17 7/ II

)7 95 77 15 17 1, 77 Generael 71 77 General

7 • 7 , 4' 13 17 If 7, Rentmeester 72 77 Rentemeester1

„ 105 77 18 ,, 7, 7, advies 77 77 advis

77 11 11 15 ,, 17 It hand 11 11 handt„ 106 37 18 van boven ,, Staatswijze 77 77 Staatswijse„ 108 77 10 van onderen ,, ijder 77 17 yder„ 114 77 11 van boven 77 J. U. Sprong „ 7/ S. U. Sprong

7' 17 1/ 4 van onderen.meen.e1, 7, )7 merle„ 125 ,, 9 77 ., 77 worden 77 71 werden.„ 126 ,, 7 ,, 17 it van der Sande 11 ,, van den Sande„ 138 II 3 van boven 17 jaar 71 77 Jaar7, 71 7, 13 71 77 77 opkomen ,, 7 7 opcomen„ 140 21 11

37 77 ,, guldens 17 17 guldens77 17 97 16 van onderen 77 Jaartaux

77 77 Jaar TauxII /1 11 7 17 ,, 11 jaare 77 27 Jaare„ 141 Jt 19 van boven 71 in 17 7/ In77 77 17 1 van onderen If jaar 17 77 Jaar„ 142 77 5 van boven 77 Dus 17 77 dus77 17 77 21 van onderen „ jaar 71 77 Jaar11 11 77 15 ,, 77 7, ITJ ,, ,, 1TI

1) IP 11 9 11 ,, „ doodtslaagers 71 11 dootslaagers

I) 7, 77 4 11 1, 77 Dus ,, 77 dus„ 143 77 15 van boven 17 Jaartaux ,, 77 Jaar Taux17 17 77 18 van onderen „ jaar ,, 71 Jaar„ 144 77 19 van boven 17 jaare 77 11 Jaare• 145 , 12 van onderen 2, wtgave n . » wijtgave„ ) v 6 9 9 2. laeste ) ' laesten9 146 , 12 van boven 72 23584 i n 23584--15-

„ 9 n 13 van onderen » guldens 11 11 Guldens

Page 267: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten

van boven bij te voegen p. 268staat ontfangen moet zijn ontvangen»

XXXI.

B1.146 regel 5 van onderen staat stuivers moet zijn stuvers, , proffijte ,, proffijtte

boven ,, ende • , Ende• achter Deniers te voegen Dus hier, staat gebruickt moet zijn gebruijckt

„ 148 , 13 „• 149

6 vanX , 19 ,

, 152 » 18, 154 *, 17 ». 155 onderen) 13 van, 158 boven• 5 van) 168 ,, 10 .

onderen, 7 van173 ». 4 . )

2, 174 )' 5 ,• 175 , 8 „ )

• 181 D 10 van boven, , 13 van onderen,

. 191 • 3

, 192 . 3 van boven) ) ) 11

197 9 1 11 Ifft

, 201 ' 2 . I,

,, 206 /1 13 1,1, 207 » 6 91 1,

,, ,, 11

12 „ ,,

,, 208 /1 1 van onderen,, 209 11 19 „ /1

11 214 1, 7 van boven

/1 215 ,, 20 van onderen

// /1 /1 14 1/ 19

11

/1

/1 11 „ ,,

,, 216 11 2 van boven

11 » ,, /I 71 t/

,, 218 11 6 0 ,,,, 219 ,, 7 17 //

7/ 220 1, 5 van onderen

» 222 tt 19 ,, ,,» 228 ,, 2

» II 5

11 230 » 5 » »

9 tt It

3 XJ

9 9

, somma , 9

. ordonnantien , »'A een )

) id. 4 9

, verhoogt ) »

) 't selve ) )

• gebruickers ) ,

I, anderts , y>. en Burmania . ,,. Ferwerderadeel . ,

Vin,).Vijffgae a D

. HUISREN- 9 9

TEN , D

* stuver ,, 9

1/ 100 1/ ,,

11 bij 11 ,,

,. huisrenten I/ 1/

„ pernicosum ,, .7,, unifersos ,, ,,,, Leuwarden 1, 11

11 maanden » 1/

11 dus ent 7/ /7

1/ zelven ,, /1

17 denselven ft

„ de Schanss tt

,, It

lt der tt tt

,, Leeuwarden tt 1 /

t/ voer 0 /1

,, en /7 tt

xiSommaOrdonnantienEenid.verhooghtt selvegebruijckersandersa BurmaniaFerweradeelvimVijfgaeHUIJSRE N-

TENstuuer10sijhuisrenthenperniciosumuniversos

Leeuwardenmaendendusentzeluen

denselvend SchansdenLeuwardenvoorende

*

/7 waarvan /I „ waervan„ seven ,, ,, seeven

Page 268: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 269: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten
Page 270: VAN DEN AANBRENG VAN 1511 EN f · Bl. Aanbreng van het Kollumer Nieuw Kruisland van 1540 . . 183 Registerken van de renten der landen en steden . . . . 189 Specificatie van de huisrenten