UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (http://dare.uva.nl)

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

Culturele ondernemers in de Gouden Eeuw: De artistieke en sociaal-economischestrategieën van Jacob Backer, Govert Flinck, Ferdinand Bol en Joachim von Sandrart

Kok, E.E.

Link to publication

Citation for published version (APA):Kok, E. E. (2013). Culturele ondernemers in de Gouden Eeuw: De artistieke en sociaal-economische strategieënvan Jacob Backer, Govert Flinck, Ferdinand Bol en Joachim von Sandrart.

General rightsIt is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s),other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons).

Disclaimer/Complaints regulationsIf you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, statingyour reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Askthe Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam,The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.

Download date: 06 Jan 2021

211

Bibliografie

Abrahamse 2010 J. E. Abrahamse, De grote uitleg van Amsterdam, Bussum 2010 (oorspronkelijk proefschrift Universiteit van Amsterdam).

Adams 1993 A. Jensen Adams, ‘Rembrandt f(ecit): the italic signature and the commodification of artistic identity’, in: Th. W. Gaehtgens (red.), Künstlerischer Austausch, 3 vol., Berlijn 1993, II, pp. 581-594.

Adams 2009 A. Jensen Adams, Public Faces and Private Identities in Seventeenth-Century Holland. Portraiture and the Production of Community, Cambridge 2009.

Albach 1970 B. Albach, ‘De schouwburg van Jacob van Campen’, Oud Holland 85 (1970), pp. 85-109.

Amstelodamum 1923 ‘De Nachtwacht van Rembrandt en zijn zelfportret’, Amstelodamum 10 (1923), pp. 78-79.

Armstrong 1912 W. Armstrong, ‘A Claim for Gerrit Willemsz Horst’, Burlington Magazine 20 (1912), pp. 258-263.

Angel 1642 P. Angel, Lof der schilder-konst, Leiden 1642 (facsimile), Utrecht 1969.

Badalocchio en Lanfranchi 1607 S. Badalocchio en G. Lanfranchi, Historia del Testamento Vecchio, Rome 1607, uitgegeven door Giovanni Orlandi, 1607; Herdruk Historia del Testamento Vecchio, Amsterdam 1638, uitgegeven door C.J. Visscher.

Van Baerle/Blaeu 1689 K. van Baerle, Blyde Inkomst der allerdoorluchtigste Koninginne, Maria de’ Medici, ’t Amsterdam, Amsterdam 1689, uitgegeven door Johan en Cornelis Blaeu.

Baldinucci 1681-1728 F. Baldinucci, Notizie dei professori del disegno da Cimabue (…), 6 dln., Florence 1681-1728.

Bakker 2008 P. Bakker, Gezicht op Leeuwarden; Schilders in Friesland en de markt voor schilderijen in de Gouden Eeuw, Amsterdam 2008 (proefschrift Universiteit van Amsterdam).

Bakker 2008a P. Bakker, Friese schilderkunst in de Gouden Eeuw, Zwolle 2008.

Bakker 2008b P. Bakker, ‘Een schilder en zijn netwerk: Lambert Jacobsz. en een nieuw beeld van de zeventiende-eeuwse schilderkunst in Friesland’, De Vrije Fries 88 (2008), pp. 31-64.

De Balbian Verster 1915 J.F.L. de Balbian Verster, ‘Een Amsterdams kanon te Berlijn’, Jaarboek Amstelodamum 13 (1915), pp. 58-63.

212

De Balbian Verster 1918 J.F.L. de Balbian Verster, ‘Amsterdam en de groote keurvorst’, Jaarboek Amstelodamum 16 (1918), pp. 115-168.

Bauch 1926 K. Bauch, Jakob Adriaensz. Backer. Ein Rembrandtschüler aus Friesland, Berlijn 1926.

Baxandall 1985 M. Baxandall, Patterns of Intention. On the Historical Explanation of Pictures, New Haven/Londen 1985.

Becker 1999 J. Becker, ‘Het leven van Apelles’. vertaald uit Plinius door J. van Gelder, met een in- en uitleiding door J. Becker’, Kunstschrift 43 (1999) pp. 28-33.

Van den Berghe 1992 E.H. van den Berghe, ‘Italiaanse schilderijen in Amsterdam in de zeventiende eeuw’, Jaarboek Amstelo-damum, 84 (1992), pp. 21-41.

Beuys 2012 B. Beuys, Der Große Kurfürst. Friedrich Wilhelm von Brandenburg, der Mann, der Preußen schuf, München 2012.

Bevers, Schatborn en Welzel 1991-1992 H. Bevers, P. Schatborn en B. Welzel, Rembrandt: De meester & zijn werkplaats. Tekeningen & etsen [tent. cat. Berlijn, Kupferstichkabinet SMPK/ Amsterdam, Rijksmuseum/Londen, National Gallery], Berlijn/ Amster-dam/ Londen 1991-1992.

De Bie 1661 C. de Bie, Gulden Cabinet van de edel vrij Schilder-Const, Antwerpen 1661.

Bikker 2003 J. Bikker, ‘Imitation and Orginality in the History Paintings of Rembrandt’s Pupils’, in: A. Kofuku (red.), Rembrandt and Dutch History Painting in the seventeenth Century, Tokyo 2003, pp. 69-84.

Bikker 2006 J. Bikker, ‘Vragen bij het “Portret van een man uit de familie Wtenbogaert”’, Bulletin van het Rijksmuseum 54, (2006) 2, pp. 190-195.

Blankert 1975 A. Blankert, Kunst als regeringszaak in Amsterdam in de Gouden Eeuw [tent. cat. Amsterdam, Koninklijk Paleis, Amsterdam], Amsterdam 1975.

Blankert e.a. 1981 A. Blankert e.a., God en de goden verhalen uit de bijbelse en klassieke oudheid door Rembrandt en zijn tijdge-noten [tent. cat. Washington, National Gallery of Art/ Detroit, The Detroit Institute of Art/ Amsterdam, Rijksmuseum], Washington/ Amsterdam 1980.

Blankert 1982 A. Blankert, Ferdinand Bol. Rembrandt’s leerling, Doornspijk 1986.

Blankert e.a. 1983 A. Blankert, e.a., Rembrandt, The Impact of a Genius. Rembrandt, his Pupils and Followers in the Seventeenth Century [tent. cat. Amsterdam/ Groningen, Groninger Museum,], Amsterdam 1983.

Blankert/Slatkes 1986 A. Blanker en L. Slatkes (red.), Nieuw licht op de Gouden Eeuw. Hendrick Terbruggen en tijdgenoten [tent. cat. Utrecht, Centraal Museum/Braunschweig, Herzog Anton Ulrich-Museum], Utrecht 1986.

Bibliografie

213

Blankert 1992 A. Blankert, ‘Ferdinand Bol in een Utrechts burgerpaleis’, Kunstschrift 36 (1992) 6, p. 22-27.

Blankert 1997 A. Blankert, Rembrandt A Genius and his Impact [tent. cat. Melbourn, National Gallery of Victoria/ Canber-ra, National Gallery of Austalia], Zwolle 1997.

Blankert 1999 A. Blankert, e.a., Hollands Classicisme in de zeventiende-eeuwse schilderkunst [tent. cat. Rotterdam, Museum Boijmans van Beuningen/ Frankfurt, Städelsches Kunstinstitut], Rotterdam 1999.

Blankert 2011 A. Blankert, ‘Rapen again: Notes on Aemulatio and Plagiarism in Dutch Painting’, in: Boschloo e.a. 2011, pp. 277-287.

De Blecourt 2012 B. de Blécourt, Johannes de Renialme. Een Amsterdamse kunsthandelaar uit de 17de eeuw, Amsterdam 2012 (MA-scriptie Universiteit van Amsterdam o.l.v. Prof. dr. E.J.S. Sluijter, ongepubliceerd).

Bleyerveld 2000 Y. Bleyerveld, Hoe bedriechlijck dat die vrouwen zijn. Vrouwenlisten in de beeldende kunst in de Nederlanden circa 1350-1650, Leiden 2000.

Blom 2007 F.R.E. Blom, ‘Solliciteren met poëzie. Zelfpresentatie in Constantijn Huygens’ debuutbundel Otia (1625)’, De zeventiende eeuw. Cultuur in de Nederlanden in Interdisciplinair perspectief 23 (2007), pp. 230-244.

Le Blon Verscheyden Wapen-Schilden Verciert met Helm en Lof. Seer dienstich voor Schilders, Plaetsnyders, Silversmeden Beelt ende Steenhouwers. Geinventeert bij den H. Agent van Sweden Michiel le Blon. C [laes Iansz.] Visscher, geen datum en plaats.

Bøgh Rønberg/ De la Fuente Pedersen 2009 L. Bøgh Rønberg en E. de la Fuente Pedersen, Rembrandt? The master and his workshop [tent. cat. Kopenha-gen, Statens Museum for Kunst], Kopenhagen 2009.

Bok 1993 M.J. Bok, ‘Biography and documents and list of pupils’, in: Roethlisberger 1993, pp. 547-666.

Bok 1994a M.J. Bok, Vraag en aanbod op de Nederlandse kunstmarkt, 1580-1700, Utrecht 1994 (proefschrift Universiteit Utrecht).

Bok 1994b M.J. Bok, ‘Art-Lovers and their Paintings. Van Manders Schilder-boeck as a Source for the History of the Art Market in the Northern Netherlands’, in: Dawn of the Golden Age: Northern Netherlandish Art 1580-1620 [tent. cat. Amsterdam, Rijksmuseum], Amsterdam 1994, pp.136-66.

Bok 1995 M.J. Bok, ‘Familie, vrienden en opdrachtgevers’, in: Huiskens, Ottenheym en Schwartz 1995, pp. 27-52.

Bok 1998 M.J. Bok, ‘Pricing the Unpriced: How Dutch Seventeenth-Century Painters determined the Selling Price of their Work’, in: Michael North and David Omrod (red.), Art Markets in Europe 1400-1800, Aldershot 1998, pp. 102-111.

214

Bok 1999 M.J. Bok, ‘The Painter and His World: The Socioeconomic Approach to Seventeenth-Century Dutch Art’, in: F. Grijzenhout en H. van Veen (red.), The Golden Age of Dutch Painting in Historical Perspective, Cam-bridge 1999, pp. 224-246.

Bok 2001 M.J. Bok, ‘The Rise of Amsterdam as a Cultural Centre: The Market for paintings, 1580-1680’, in: P. O’Brien (red.), Urban Achievement in Early Modern Europe. Golden Ages in Antwerp, Amsterdam and London, Cambridge 2001, pp. 186-209.

Bok 2004 M.J. Bok, ‘Rembrandt’s Fame and Rembrandt’s Failure. The Market for History Paintings in the Dutch Re-public’, in: A. Kofuku (red.) Rembrandt and Dutch History Painting in 17th Century, Tokyo 2004, pp. 159-180.

Bok 2008 M.J. Bok, ‘Schilderien te coop”: nieuwe marketingtechnieken op de Nederlandse kunstmarkt van de Gou-den Eeuw’, in: M.J. Bok, M. Gosselink e.a. (red.) Thuis in de Gouden Eeuw: kleine meesterwerken uit de SØR Rusche collectie [tent. cat. Rotterdam, Kunsthal 2008], Zwolle 2008, pp. 9-29.

Bok 2009 M.J. Bok, ‘Was Hendrick Terbruggen a melancholic?’, in: Journal of Historians of Netherlandish Art, 1 (2009) 2, < http://www.jhna.org/index.php/home >.

Bok en Van der Molen 2009 M.J. Bok en T. van der Molen, ‘Productivity Levels of Rembrandt and His Main Competitors in the Amster-dam Art Market’, in: H. Bevers, J. Kelch en T. Seifert (red.), Rembrandt: Wissenschaft auf der Suche. Beiträge des Internationalen Symposiums Berlin, 4. und 5. November 2006 (Jahrbuch der Berliner Museen, Neue Folge, Bd. 51, Beiheft, Berlin 2009), pp. 61-68.

Bok en Schwartz 1991 M. J. Bok, en G. Schwartz, ‘Schilderen in opdracht in Holland in de 17e eeuw’, Holland, regionaal-historisch tijdschrift 23 (1991), pp. 183-195.

Bomford e.a. 2006 D. Bomford e.a., Art in the making. Rembrandt, Londen 2006.

Van den Bosch 1650 L. van den Bosch, Konst-cabinet van Marten Kretzer, uitgegeven door N. van Ravesteyn, Amsterdam 1650.

Boschloo 1998 A.W.A. Boschloo, ‘Perceptions of the Status of Painting: The Self-portrait in the Art of the Italian Re-naissance, in: Karl Enenkel e.a. (red.), Modelling the Individual. Biography and Portrait in the Renaissance, Amsterdam 1998, pp. 51-73.

A.W.A. Boschloo e.a. 2011 A.W.A. Boschloo e.a. (red.), Aemulatio, Imitation, emulation and invention in Netherlandish art from 1500 to 1800. Essays in honour of Eric Jan Sluijter, Zwolle 2011.

Bourdieu 1984 P. Bourdieu, Distinction. A social critique of the judgement of taste, Londen 1984.

Bracken 2011 W.W. Bracken, ‘”So as to give birth to your own inventions, too”’, in: Boschloo e.a. 2011, pp. 138-152.

Bredius 1887 A. Bredius, Catalogus van het Rijks-Museum van schilderijen, 3e geheel omgew., Amsterdam 1887.

Bibliografie

215

Bredius 1895 A. Bredius, ‘Een acte over het schutterstuk van 1642 door Nicolaes Elias’, Oud Holland 13 (1895), pp. 180-181.

Bredius 1910 A. Bredius, ‘Bol’s kunstschatten’, Oud Holland 28 (1910), pp. 233-237.

Bredius 1915-1922 A. Bredius, Künstler-Inventare. Urkunden zur Geschichte der holländischen Kunst des XVIten und XVIIten Jahrhunderts, 8 dln., Den Haag 1915-1922.

Briels 1987 J. Briels, Vlaamse schilders in de Noordelijke Nederlanden in het begin van de gouden Eeuw, 1585-1630, Antwer-pen 1987.

Briels 1997 J. Briels, Vlaamse schilders en de dageraad van de Hollandse Gouden Eeuw 1585-1630, Antwerpen 1997.

Van den Brink 1993 P. van den Brink (red.), Het gedroomde land: pastorale schilderkunst in de Gouden Eeuw [tent. cat. Utrecht, Centraal Museum/Frankfurt, Schirn Kunsthalle/ Luxemburg, Musée National d’Histoire et d’Art], Zwolle/Utrecht 1993.

Van den Brink 1997 P. van den Brink, ‘David geeft Uria de brief voor Joab: niet Govert Flinck, maar Jacob Backer’, Oud Holland 111 (1997), pp. 177-186.

Van den Brink 2008 P. van den Brink, Jacob Backer (1608/9-1651) [tent. cat. Amsterdam, Museum Het Rembrandthuis/ Aken, Suermondt-Ludwig-Museum], Zwolle 2008.

Van den Brink 2010 Peter van den Brink, Een tronie met tulband, ongepubliceerde entry voor Jan Six Fine Art, Amsterdam 2010.

Van den Brink 2012 P.B.R. van den Brink, ‘Not Govaert Flinck, but Jacob Backer: the resurfaced Portrait of Cornelis de Graeff ’, in O. Radványi (red.), Geest en gratie. Essays Presented to Ildikó Ember on Her Seventieth Birthday, Boedapest 2012, pp. 56-61.

Van den Brink P. van den Brink, Nieuwe vondsten en aanvullingen op oeuvrecatalogus 2008 van Jacob Backer, in: Kroniek van het Rembrandthuis, te verwachten publicatie 2013.

Broekman 2005 I. Broekman, De rol van de schilderkunst in het leven van Constantijn Huygens, 1596-1687, Hilversum 2005.

Broekman 2010 I. Broekman, Constantijn Huygens, de kunst en het hof, Amsterdam 2010 (proefschrift Universiteit van Amsterdam).

Broos 1981 B. Broos, Oude tekeningen in het bezit van de Gemeentemusea van Amsterdam waaronder de collectie Fodor. Deel 3: Rembrandt en tekenaars uit zijn omgeving, Amsterdam 1981.

Broos 1983 B. Broos, ‘Fame shared is fame doubled’, in: Blankert, e.a. 1983, pp. 35-59.

216

Brown, Kelch en Van Thiel 1991 C. Brown, J. Kelch en P. van Thiel (red.), Rembrandt & zijn werkplaats. Schilderijen [tent. cat. Berlijn, Gemäl-degalerie/Amsterdam, Rijksmuseum/Londen, National Gallery], Berlijn/ Amsterdam/ Londen 1991.

Brown en Vlieghe 1999 C. Brown en H. Vlieghe (red.), Antoon van Dyck 1599-1641 [tent. cat. Antwerpen, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten/Londen, Royal Academy of Arts], Antwerpen 1999.

Brusati 1995 C. Brusati, Artifice and illusion: the art and writing of Samuel van Hoogstraten, Londen/ Chigago, 1995.

Bruyn 1983 J. Bruyn, ‘Boekbespreking Albert Blankert, Ferdinand Bol, Doornspijk 1982’, Oud Holland 97 (1983), pp. 208-216.

Bruyn 1984 J. Bruyn, ‘Boekbespreking W. Sumowski, Gemälde der Rembrandt-Schüler, I (J.A. Backer - A. van Dijck), Landau/Pfalz 1983’, Oud Holland 98 (1984), pp. 146-162 (Gemälde) en pp. 162-186 (Drawings).

Bruyn 1986 J. Bruyn, ‘Patrons and early owners’, in: Corpus I-III 1982-1989, dl. 2, 1986, pp. 91-97.

Bruyn 1987 J. Bruyn, ‘Boekbespreking W. Sumowski, Gemälde der Rembrandt-Schüler, II (G. Van den Eeckhout - I. de Joudreville), Landau/ Pfalz 1983’, Oud Holland 101 (1987), pp. 222-235.

Bruyn 1988 J. Bruyn, ‘Boekbespreking W. Sumowski, Gemälde der Rembrandt-Schüler, III (B. Keil - J. Ovens), Landau/ Pfalz 1986’, Oud Holland 102 (1988), pp. 322-333.

Bruyn 1989 J. Bruyn, ‘Studio practice and studio production’, in: Corpus I-III 1982-1989, dl. 3, 1989, pp. 12-50.

Bruyn 1991 J. Bruyn, ‘Rembrandts werkplaats: funktie en produktie’, in: Brown, Kelch en Van Thiel 1991, pp. 68-89.

Bruyn 1995 J. Bruyn, Boekbespreking W. Sumowski, Gemälde der Rembrandt-Schüler, IV (Ch. Paudiss - Anonyme), Landau/Pfalz ca. 1989, Oud Holland 109 (1995), pp. 101-112.

Bruyn 1996 J. Bruyn, ‘Boekbespreking W. Sumowski, Gemälde der Rembrandt-Schüler, VI (Einleitung und Schluss-wort. Corrigenda und Addenda. Nachträge 2. Ortsregister. Ikonografisch Register. Bibliografie. Künsterver-zeichnis I-VI), Landau/Pfalz ca. 1994’, Oud Holland 110 (1996), pp. 165-173.

Buijsen, Dumas en Manuth 2012 E. Buijsen, C. Dumas en V. Manuth (red.), Face Book: Studies on Dutch and Flemish Portraiture of the 16th-18th Centuries. Liber Amicorum Presented to Rudolf E.O. Ekkart, Leiden 2012.

Buist 1991 M.G. Buist,‘Een elite-trio. Clusterbespreking van J.J. de Jong, Met goed fatsoen. De elite in een Hollandse stad, Gouda 1700-1780; L. Kooijmans, Onder regenten. De elite in een Hollandse stad, Hoorn 1700-1780; M.R. Prak, Gezeten burgers. De elite in een Hollandse stad, Leiden 1700-1780’, Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 106 (1991), pp. 250-257.

Bibliografie

217

Bull 2006 D. Bull, (red.), Rembrandt | Caravaggio [tent. cat. Amsterdam, Van Gogh Museum-Rijksmuseum], Amster-dam 2006.

Burke 1987 P. Burke, The historical anthropology of early modern Italy. Essays on perception and communication, Cam-bridge 1987.

Burke 1994 P. Burke, Venice and Amsterdam. A study of Seventeenth-Century Elites, Cambridge 1994.

Chapman 1990 H.P. Chapman, Rembrandts self-portraits: a study in seventeenth-century identity, Princeton 1990.

Chapman 2010 H.P. Chapman,’Reclaiming the inner Rembrandt: passion and the early self-portraits’, in: S. Dickey en H. Roodenburg, Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek 60 (2010), Zwolle 2010, pp. 233-261.

Castiglione / Haakman 2000 B. Castiglione, Het boek van de hoveling, vertaald en ingeleid door A. Haakman, Amsterdam 2000.

Cavazzini 2008 P. Cavazzini, Painting as business in early seventeenth-century Rome, University Park, Pennsylvania 2008.

Cheney en Armas 2002 P. Cheney en F.A. de Armas (red.), European literary careers: the author from antiquity to the Renaissance, Toronto 2002.

Chong en Wieseman 1992 A. Chong en M.E. Wieseman,‘De figuurschilderkunst in Dordrecht’, in: P. Marijnissen e.a., De zichtbaere werelt: schilderkunst uit de Gouden Eeuw in Hollands oudste stad [tent. cat. Dordecht, Dordrechts Museum], Zwolle 1992, pp. 13-33.

Christie’s, Londen 1996 Christie’s Londen, Veiling Important Old Master Pictures, Londen, 3/5 juni 1996.

Christie’s, Amsterdam 2005 Christie’s Amsterdam, Veiling Old Masters Pictures and Drawings, Amsterdam, 16 november 2005.

Schuckman 1996 C. Schuckman e.a., Rembrandt & Van Vliet. A Collaboration on Copper, Amsterdam 1996.

Cool, Keblusek en Noldus 2006 H. Cool, M. Keblusek en B. Noldus, Your Humble Servant. Agents in Early Modern Europe 1500-1800, Hilver-sum 2006.

Coremans 1949 P.B. Coremans en A. Hardy, Van Meegeren’s faked Vermeers and De Hooghs. A scientific examination, Amster-dam 1949.

Coremans 1950 P.B. Coremans, L’ affaire des faux Vermeer, documents de complément’, Maandblad voor de kunsten, 26 (1950), pp. 199-203.

Cornelis en Filedt Kok 2000 B. Cornelis en J.P. Filedt Kok (red.), De glorie van de Gouden eeuw. Nederlandse kunst in de 17de eeuw. Schilde-rijen, beeldhouwkunst en kunstnijverheid [tent. cat. Amsterdam, Rijksmuseum], Zwolle 2000.

218

Corpus I-III 1982-1989 J. Bruyn, e.a., A Corpus of Rembrandt paintings, (3 dln.), Den Haag/ Boston/Londen 1982 (dl. 1), 1986 (dl. 2), 1989 (dl. 3).

Corpus IV 2005 E. van de Wetering (red.), A Corpus of Rembrandt paintings IV: The Selfportraits, dl. 4, Dordrecht 2005.

Corpus V 2010 E. van de Wetering (red.), A Corpus of Rembrandt Paintings V: The Small-scale History Pieces, dl. 5, Dordrecht 2010.

Costello 1950 J. Costello, ‘The Twelve Pictures Ordered by Velasquez and the Trial of Valguarnera’, Journal of the Warburg and Courtauld Institutes 13 (1950), pp. 237-284.

Crenshaw 2006 P. Crenshaw, Rembrandt’s bankruptcy: the artist, his patrons, and the art market in seventeenth-century Nether-lands, Cambridge 2006.

Diekert 2004 M. Diekert, Rembrandt: Die Opferung Isaaks, München 2004.

Dekker 1996 R. Dekker, ‘Egodocumenten en familiearchieven’, Nederlands Archievenblad 100 (1996) 2, pp. 52-58.

Dibbits 2006 T. Dibbets, ‘Proloog: Caravaggio, de Utrechtse Caravaggisten en de jonge Rembrandt’, in: Bull 2006, pp. 31-53.

Dickey 2004 S.S. Dickey, Rembrandt. Portraits in Print, Amsterdam/ Philadelphia 2004.

Dudok van Heel 1969 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Het mecenaat De Graeff en Rembrandt’, Maandblad Amstelodamum 56 (1969), pp. 150-155.

Dudok van Heel 1978 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Mr Joannes Wtenbogaert (1608-1680): een man uit Remonstrants milieu en Rem-brandt van Rijn’, Jaarboek Amstelodamum 70 (1978), pp. 146-69.

Dudok van Heel 1979 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Het mecenaat Trip. Opdrachten aan Ferdinand Bol en Rembrandt van Rijn’, Kro-niek van het Rembrandthuis, 31 (1979), pp. 14-26.

Dudok van Heel 1979a S.A.C. Dudok van Heel, ‘Jan Niquet ten onrechte op een postzegel’, in: Amstelodamum 66 (1979), pp. 2-7.

Dudok van Heel 1980 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Doopsgezinden en de schilderkunst in de 17e eeuw- Leerlingen, opdrachtgevers en verzamelaars van Rembrandt’, Doopsgezinde bijdragen, 6 (1980), pp. 105-123.

Dudok van Heel 1980/1981 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Enkele portretten “à l ’antique” door Rembrandt, Bol, Flinck en Backer’, De kroniek van het Rembrandthuis 32 (1980/1981), pp. 2-9.

Bibliografie

219

Dudok van Heel 1982 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Het ‘schilderhuis’ van Govert Flinck en de kunsthandel van Uylenburg aan de Lauriergracht te Amsterdam’, Jaarboek Amstelodamum, 74 (1982), pp. 70-90.

Dudok van Heel 1991 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Rembrandt van Rijn (1606-1669): Een veranderd schildersportret’, in: Brown, Kelch en Van Thiel 1991, pp. 50-67.

Dudok van Heel 1994 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Waar stond “‘t Saligh Roemers huys” waar Vondel te gast was?’, Maandblad Amste-lodamum 81 (1994), pp. 51-62.

Dudok van Heel 1995 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Op zoek naar Romelus&Remus. Zeventiende-eeuws onderzoek naar de oude magistraten van Amsterdam’, Jaarboek Amstelodamum v87 (1995), pp. 43-70.

Dudok van Heel 2001 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Rembrandt: his life, his wife, the nursemaid and the servant’, in: J. L. Williams, Rembrandt’s women [tent. cat. Edinburg, The National Gallery of Schotland/ Londen, The Royal Academy of Arts], Londen 2001.

Dudok van Heel 2001a S.A.C. Dudok van Heel, ‘Een nieuwe generatie Bicker-de Graeff geportretteerd’, in: Maandblad Amstelo-damum 88 (2001), pp. 1-16.

Dudok van Heel 2002 S.A.C. Dudok van Heel, ‘Toen hingen burgers als vorsten aan de muur’, in: Middelkoop 2002, pp. 46-63.

Dudok van Heel 2006 S.A.C. Dudok van Heel, De jonge Rembrandt onder tijdgenoten. Godsdienst en schilderkunst in Leiden en Am-sterdam, Rotterdam 2006 (proefschrift Radboud Universiteit Nijmegen).

Dudok van Heel 2008 S.A.C. Dudok van Heel, redactie: A.M.W. Bulk-Bunschoten, R.J. van der Maal en M.B. de Roeve, Van Amsterdamse burgers tot Europese aristocraten : hun geschiedenis en hun portretten: De Heijnen-maagschap 1400-1800, 2 dln., Den Haag 2008.

Dudok van Heel 2009a S.A.C. Dudok van Heel, ‘The Night Watch and the Entry of Marie de’ Medici: a new interpretation of the original place and significance of the painting’, Bulletin van het Rijksmuseum 57 (2009), pp. 4-41.

Dudok van Heel 2009b S.A.C. Dudok van Heel, ‘Frans Banninck Cocq’s Troop in Rembrandt’s Night Watch: the identification of the guardsmen’, Bulletin van het Rijksmuseum 57 (2009), pp. 43-87.

Dürer/Pries 2008 A. Dürer, Reis naar de Nederlanden, Nederlandse vertaling van A. Pries, Hoorn 2008.

Ebert-Schifferer 1994 S. Ebert-Schifferer, ‘Sandrart a Roma 1629–1635: un cosmopolita tedesco nel Paese delle Meraviglie’, in: Roma 1630. Il trionfo del pennello [tent. cat. Rome, Villa Medici], Rome 1994, pp. 97–114.

Ebert-Schifferer 2009a S. Ebert-Schifferer, ‘”Blitz, Mond, Liecht-kerze, Feuer”, Sandrart als Maler von Nachtstücken’, in: Ebert-Schifferer en Cecilia Mazzetti di Pietralata 2009. pp. 31-50.

220

Ebert-Schifferer en Mazzetti di Pietralata 2009 S. Ebert-Schifferer en C. Mazzetti di Pietralata, Joachim von Sandrart: Ein europäischer Künstler und Theore-tiker zwischen Italien und Deutschland. Akten des Internationalen Studientages der Bibliotheca Hertziana, Rome, 3-4 April 2006. Römische Studien der Bibliotheca Hertziana, Bd. 25, Rom und der Norden, vol. 3, Rome 2009.

Van Eeghen 1977 I.H. Van Eeghen, ‘Ongrijpbare jeugd. Bij een portret door Govert Flinck’, Bulletin van het Rijksmuseum (1977), pp. 55-59.

Van Eeghen 1953 P. van Eeghen, ‘Abraham van den Tempel’s familiegroep in het Rijksmuseum’, Oud Holland 68 (1953), pp. 170-174.

Egmond 1994 F. Egmond, Op het verkeerde pad: georganiseerde misdaad in de Noordelijke Nederlanden, 1650-1800, Amster-dam 1994.

Van Eikema Hommes en Van de Wetering 2006 M. van Eikema Hommes en E. van de Wetering, ‘Licht en kleur bij Caravaggio en Rembrandt door de ogen van hun tijdgenoten’, in: Bull 2006. pp. 164-179.

Van Eikema Hommes, Fife en Och 2007 Van Eikema Hommes, Margriet, Gwendoline, R. Fife en Jos van Och, ‘Vier schilderijen van Ferdinand Bol: onderzoek en behandeling’, Cr : interdisciplinair tijdschrift voor conservering en restauratie 8 (2007), pp. 27-29.

Van Eikema Hommes en Froment 2011 M. van Eikema Hommes en E. Froment, ‘”Een doek van geene betekenis” De nachtelijke samenzwering van Claudius Civilis in het Schakerbos van Govert Flinck en Jürgen Ovens technisch onderzocht’, Oud Holland 124 (2011), pp. 141-170.

Van Eikema Hommes 2011a M. van Eikema Hommes, Het materiaalgebruik en de schildertechniek van Rembrandts leerlingen, verslag van het pilotproject december 2009-april 2011, in opdracht van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Rijksmuse-um Amsterdam en Universiteit van Amsterdam (conservering en restauratie), Ongepubliceerd, Amsterdam 2011.

Van Eikema Hommes en Froment 2011b M. van Eikema Hommes en E. Froment, ’Het decoratieprogramma in de galerijen van het Koninklijk Paleis Amsterdam: een harmonieuze interactie tussen schilderkunst, architectuur en licht?’, in: Van der Zwaag en Cohen Tervaert 2011, pp. 34-52.

Van Eikema Hommes 2012 M. van Eikema Hommes, Art and Allegiance in the Dutch Golden Age. The Ambitions of a Wealthy widow in a Painted Chamber by Ferdinand Bol, Amsterdam 2012.

Ekkart 2002a R.E.O. Ekkart, ‘A portrait hitorié with Venus and Cupid: Ferdinand Bol and the Patronage of the Spiegel family’, Simiolus 29 (2002), pp. 14-41.

Ekkart 2002b R.E.O. Ekkart, ‘Amsterdamse portretschilders in de zeventiende en achttiende eeuw’, in: Middelkoop 2000, pp. 28-45.

Bibliografie

221

Ekkart 2007 R.E.O. Ekkart, ‘Het portret in de Gouden eeuw’, in: Ekkart en Buvelot 2007, pp. 17-49.

Ekkart 2009 R.E.O. Ekkart, ‘Rembrandt and Innovation in Amsterdam Portraiture’, in: H. Bevers, J. Kelch en T. Seifert (red.), Rembrandt: Wissenschaft auf der Suche. Beiträge des Internationalen Symposiums Berlin, 4. und 5. November 2006 (Jahrbuch der Berliner Museen, Neue Folge, Bd. 51, Beiheft), Berlin 2009, pp. 39-42.

Ekkart en Buvelot 2007 R.E.O. Ekkart en Q. Buvelot, Hollanders in beeld. Portretten uit de Gouden Eeuw [tent. cat. Den Haag, Ko-ninklijk Kabinet van Schilderijen Mauritshuis /Londen, National Gallery], Zwolle 2007.

Elias 1903-1905 J.E. Elias, De Vroedschap van Amsterdam, 1578-1795, met een inleidend woord van W.R. Veder, 2 dln. Haar-lem 1903-1905.

Falkenburg 2000 R. Falkenburg (red.), ‘Kunst voor de markt’, Nederlands Kunsthistorisch Jaarboek, 50 (1999), Zwolle 2000.

Faret 1633 N. Faret, L’Honnête Homme, 1633.

Flap 2000 H. Flap, ‘Patronage ten tijde van de Republiek. ‘Soogy tot den top der Eeren denckt Te stijgen, of eenig Ampt begeert, soo moet gy Vrienden krijgen’, lezing uit 1986 opgenomen in: J. van Gent, Y. Kuiper en J. van Sluis (red.), Het is niet meer wat het nooit geweest is, Leiden 2000. pp. 19-26.

Fock 2001 C.W. Fock (red.), Het Nederlands interieur in beeld, 1600-1900, Zwolle 2001.

Franken 2006 M. Franken, ‘Leren door imiteren: het navolgen van schilderijen in Rembrandts werkplaats’, in: E. van de Wetering, Rembrandt. Zoektocht van een genie [tent. cat. Amsterdam, Museum het Rembrandthuis/ Berlijn, Gemäldegalerie], Zwolle 2006, pp. 153-177.

De la Fontaine Verwey 1971 H. de la Fontaine Verwey, ‘Drie vrienden, Bredero, Telle, le Blon’, Jaarboek Amstelodamum, 53 (1971), pp. 49-57.

De la Fontaine Verwey 1976 H. de la Fontaine Verwey, ‘Michel le Blon. Graveur, kunsthandelaar, diplomaat’, in: ‘Uit de wereld van het boek, dl. 2. Drukkers, liefhebbers en piraten in de zeventiende eeuw, Amsterdam 1976, pp. 103-128.

Frijhof 1983 W. Frijhof, ’”Non satis dignitatis...” Over de maatschappelijke status van geneeskundigen tijdens de Repu-bliek’, Tijdschrift voor Geschiedenis 96 (1983), pp. 379-406.

Geerdink 2007 N. Geerdink, ‘Self-fashioning’ of zelfrepresentatie? Een analyse van gelegenheidspoëzie van Jan Vos’, neerlandistiek.nl 2007.06a. <http://dare.ubvu.vu.nl/bitstream/handle/1871/24127/207589.pdf?sequence=2 > [24 oktober 2012].

Geerdink 2012 N. Geerdink, Dichters en verdiensten. De sociale verankering van het dichterschap van Jan Vos (1610-1667), Hilversum 2012 (proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam).

222

Van Gent 2011 J. van Gent, Bartholomeus van der Helst (circa 1613-1670): een studie naar zijn leven en werk, Zwolle 2011 (oorspronkelijk proefschrift Universiteit Utrecht).

Gudlaughsson 1951 S.J. Gudlaugsson, ‘Jacob van Campens Amsterdamse schouwburg door Hans Jeurriaensz van Baden uitge-beeld’, Oud Holland 66 (1951), pp. 179-184(6).

Gelderblom en van Zanden 1997 O. Gelderblom en J.L. van Zanden, ‘Vroegmodern ondernemerschap in Nederland’, NEHA Bulletin voor de economische geschiedenis 11 (1997) 2, pp. 3-15.

Giebe 2008 M. Giebe, ‘Ferdinand Bol, “Die Ruhe auf der Flucht nach Ägypten” Eine Untersuchung des Gemäldes aus restauratorischer Sicht’, in: U. Neidhardt (red.) Festschrift zum 80. Geburtstag von Annaliese Mayer-Meint-schel am 26. Juni 2008, Dresden 2008, pp. 72-81.

Gietman 2011 C. Gietman, Republiek van de adel. Eer in de Oost-Nederlandse adelscultuur (1555-1702), Utrecht 2011 (oor-spronkelijk proefschrift Universiteit Utrecht).

Giltaij 1997 J. Giltaij, Ruffo en Rembrandt. Over een siciliaanse verzamelaar in de zeventiende eeuw die drie schilderijen bij Rembrandt bestelde, Amsterdam 1997 (proefschrift Universiteit van Amsterdam).

Golahny e.a. 2006 A. Golahny, M.M. Mochizuki en L. Vegan (red.), In his milieu: essays on Netherlandish art in memory of J.M. Montias, Amsterdam 2006.

Goldthwaite 2010 R.A. Goldthwait, ‘The Painting Industry in Early Modern Italy’, in: Spear and Sohms 2010, pp. 275-301.

Gorissen 1965 F. Gorissen, Govert Flinck, der Kleefsche Apelles 1616-1660: Gemälde und Zeichnungen [tent. cat. Kleef, Städti-sches Museum Haus Koekkoek], Kleef, 1965.

Goossens 2010 E. J. Goossens, Het Amsterdams Paleis: schat van beitel en penseel, Zwolle 2010.

Goosens 2006 M. Boers-Goosens, ‘Prices of Northern Netherlandish Paintings in the Seventeenth Century’, in: Golahny e.a. 2006. pp. 59-71.

Goosens 2001 M. Goosens, Schilders en de markt, Haarlem 1600-1635, Leiden 2001 (proefschrift Universiteit Leiden).

Greenblatt 1980 S. Greenblatt, Renaissance Self-Fashioning. From More to Shakespeare, Chicago/Londen 1980.

Grijzenhout 2010 F. Grijzenhout, ‘Ferdinand Bol’s ‘portrait historié’ in the Hermitage: identification and interpretation’, Simiolus 34 (2010), pp. 33-49.

Groenhuis 1977 G. Groenhuis, De predikanten. De sociale positie gereformeerde predikanten in de republiek der Verenigde Neder-landen voor ca. 1700, Groningen 1977 (proefschrift Universiteit Groningen).

Bibliografie

223

Haak 2003 B. Haak, Hollandse schilders in de Gouden Eeuw, Zwolle 2003.

Haks 1982 D. Haks, Huwelijk en gezin in Holland in de 17de en 18de eeuw: processtukken en moralisten over aspecten van het laat 17de - en 18de eeuwse gezinsleven, Assen 1982.

Van Hall 1963 H. van Hall, Portretten van Nederlandse beeldende kunstenaars: Repertorium, Amsterdam 1963.

Hamman 1936 R. Hamann, ‘Hagar’s Abschied bei Rembrandt und in Rembrandt-Kreise’, Marburger Jahrbuch für Kunstwis-senschaft, 8-9 (1936), pp. 1-108.

Harvard 1881 H. Harvard, Histoire de la peinture Hollandaise, Parijs 1881.

Haskell 1963 F. Haskell, Patrons and Painters: a study in the relations between Italian art and society in the age of the Baroque, Londen 1963.

Heck 2006 M.C. Heck, Théorie et pratique de la peinture Sandrart et la Teutsche Academie, Parijs, 2006.

Heck 2009 M.C. Heck, ‘D’une école de peinture a une “académie de papier’’’, in: Ebert -Schifferer en Mazzetti di Pietralata 2009, pp. 85-95.

Heck 2010 M.C. Heck, ‘Sandrart’s Teutsche Academie and the diffusion of a new style’, Simiolus, 34 (2010), pp. 183-193.

Heesakkers 1987 C.L. Heesakkers (red.), Constantijn Huygens. Mijn jeugd, Amsterdam 1987.

Hillegers 2009 J. Hillegers, ‘Lambert Jacobsz (c. 1598 – 1636) en zijn werkplaats. Atelierpraktijk in Leeuwarden omstreeks 1630’, De vrije Fries, 2009, pp. 67-92.

Hofstede de Groot 1915 C. Hofstede de Groot e.a., Feest-bundel Dr. Abraham Bredius aangeboden den achtienden April 1915, Amster-dam 1915.

Hoet en Terwesten 1752-1770 G. Hoet en P. Terwesten, Catalogus of naamlijst van schilderijen, met derzelver prysen: Zedert een langen reeks van Jaaren zoo in Holland als op andere Plaatzen in het openbaar verkogt: Benevens een Verzameling van Lysten van Verscheyden nog in wezen zynde Kabinetten, 3 dln. Den Haag 1752-1770.

Holstein F.W.H. Hollstein, Dutch and Flemisch etchings, engravings and woodcuts ca. 1450-1700, Amsterdam 1949-2010.

Honig 2008 E. Honig, ‘Art, Honor, and Excellence in Early Modern Europe’, in: M. Hutter en D. Throsby (red.), Beyond Price. Value in Culture, Economics and the Arts, New York 2008, pp. 89-105.

Honour en Flemming 1999 H. Honour en J. Flemming, Algemene kunstgeschiedenis, Amsterdam 1999.

224

Hoogstraten 1657/1756 S. van Hoogstraten, Den Eerlyken Jongeling, of de Edele Konst, van zich by groote en kleyne te doen eeren en beminnen, Dordrecht 1657/Amsterdam 1738.

Hoogstraten 1678 S. van Hoogstraten, Inleyding tot de Hooge Schoole der Schilderkonst: Anders de Zichtbaere Werelt, Rotterdam 1678.

Hoppenbrouwers 1985 P.C.M. Hoppenbrouwers, ‘Maagschap en vriendschap’, Holland, regionaal-historisch tijdschrift 17 (1985), pp. 69-108.

Houbraken 1718-1721 A. Houbraken, De Groote Schouburgh der Nederlantsche Konstschilders en Schilderessen, 3 dln. Amsterdam 1718-1721.

Van Hout 2004 N. van Hout (red.), Copyright Rubens. Rubens en de grafiek [tent. cat. Antwerpen/Quebec], Gent-Amsterdam 2004

Huiskens, Ottenheym en Schwartz 1995 J. Huiskens, K. Ottenheym en G. Schwartz, Jacob van Campen: het klassieke ideaal in de Gouden Eeuw [tent. cat. Amsterdam, Koninklijk Paleis], Amsterdam 1995.

Hummelen 1996 W.M.H. Hummelen, ‘1637: Jacob van Campen bouwt de Amsterdamse Schouwburg. Inrichting en gebruik van het toneel bij de rederijkers en in de Schouwburg’, in: R.L. Erenstein & D. Coigneau (red.), Een theater-geschiedenis der Nederlanden. Tien eeuwen drama en theater in Nederland en Vlaanderen, Amsterdam 1996, pp. 192-203.

Huygens jr. 1688-1696 C. Huygens, jr., Journaal van 21 october 1688 tot 2 september 1696. Tweede deel.

Huys Janssen en Sumowski 1992 P. Huys Janssen en W. Sumowski, The Hoogsteder Exhibition of Rembrandt’s Academy [tent. cat. Den Haag, Hoogsteder & Hoogsteder], Den Haag 1992.

Huys Janssen 2002 P. Huys Janssen (red.), De vier jaargetijden in de kunst van de Nederlanden 1500-1750 [tent. cat. ’s Hertogen-bosch, Noord-Brabants Museum/ Leuven, Stedelijk Museum Vander Kelen-Mertens], Zwolle 2002.

Israels 1995 J. Israels, The Dutch Republic. It’s Rise, Greatness, and Fall 1477-1806, Oxford 1995.

De Jager 1990 R. de Jager, ‘Meester, leerjongen, leertijd’, Een analyse van zeventiende-eeuwse Noord-Nederlandse leerlin-gen-contracten van kunstschilders, goud-en zilversmeden’, Oud Holland, 104 (1990), pp. 69-111.

Jansen 2011 A. Jansen, De portretfabriek van Michiel van Mierevelt ((1566-1641) [tent.cat Delft, Museum Het Prinsenhof], Delft 2011.

Janssen 2005 G.H. Janssen, ‘Patronage en corruptie. Publieke en private rollen van een stadhouder in de Republiek’, Tijdschrift voor sociale en economische geschiedenis 4 (2005), pp. 47-67.

Bibliografie

225

Janssen 2005a G.H. Janssen, Creaturen van de macht. Cliëntelisme bij Willem Frederik van Nassau, Leiden 2005 (oorspron-kelijk proefschrift Universiteit Leiden).

Jeroense 1997 P. Jeroense, ‘Govert Flinck (1615-1660) Eine Künstlerbiographie’, Niederdeutsche Beitrage zur Kunstgeschich-te, 36 (1997), München/Berlijn, pp. 73-112.

Jonckheere 2008 K. Jonckheere, The auction of King William’s Paintings 1713: elite international art trade at the end of the Dutch golden age, Amsterdam 2008.

De Jong 1985 J.J. de Jong, Met goed fatsoen: de elite in een Hollandse stad, Gouda 1700-1780, Amsterdam 1985.

De Jong 1987 J.J. de Jong, Een deftig bestaan. Het dagelijks leven van de regenten in de 17de en 18de eeuw, Utrecht/Antwerpen 1987.

De Jonge 1937 C.H. de Jonge, ‘Portretten van Jan Pietersz. Coen en zijn vrouw Eva Ment’, NRC Handelsblad 1937.

De Jongh 1969 E. de Jongh, ‘The Spur of Wit: Rembrandts Response to an Italian Challenge’, Delta 12 (1969) 2, pp. 49-67.

De Jongh 1986 E. de Jongh, Portretten van echt en trouw: huwelijk en gezin in de Nederlandse kunst van de zeventiende eeuw, Zwolle 1986.

De Jongh 1991 E. de Jongh, ‘De Mate van Ikheid in Rembrandts Zelfportretten’, Kunstschrift 35 (1991), pp. 13-23.

De Jongh 1999 E. de Jongh, ‘Bol vincit amorem’, in: ibidem, Kwesties van betekenis. Thema en motief in de Nederlandse schil-derkunst van de zeventiende eeuw, Leiden 1999, pp. 105-129.

Judson en Ekkart 1999 J.R. Judson en R.E.O. Ekkart, Gerrit van Honthorst 1592-1656, Doornspijk 1999.

Kaufman 1988 T. Kaufman, The School of Prague, Chicago 1988.

Kempers 1987 B. Kempers, Kunst, macht en mecenaat, Amsterdam 1987.

Kempers 1991 B. Kempers, ‘Opdrachtgevers, verzamelaars en kopers. Visies op kunst in Holland tijdens de Republiek’, Holland, regionaal-historisch tijdschrift, 23 (1991), pp.196-209.

Van Kerkwijk 1915 A.O. van Kerkwijk, ‘Begrafenispenningen van 17de eeuwsche Nederlandsche kunstschilders’, in: Feestbundel dr. Abraham Bredius aangeboden den achtienden april 1915, Amsterdam 1915, pp. 130-134.

Kettering 1986 S. Kettering, Patrons, Brokers and Clients in Seventeenth-century France, Oxford 1986.

226

Kettering 2002 S. Kettering, Patronage in Sixteenth- and Seventeenth-Century France, Aldershot/Burlington 2002.

Kiers 2000 J. Kiers, Glorie van de Gouden eeuw. Schilderijen, beeldhouwkunst, kunstnijverheid [tent. cat. Amsterdam, Rijksmuseum], Amsterdam 2000.

Klatter 2012 M. Klatter, ‘Louise Henriette prinses van Oranje’, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/LouiseHenriette [15/04/2012].

Keblusek 2003 M. Keblusek, ‘The business of news’. Michel le Blon and the Transmission of Political Information to Swe-den in the 1630s’, in: Scandinavian Journal of History 28 (2003), pp. 205-213.

Klemm 1986 C. Klemm, Joachim von Sandrart: Kunst Werke u. Lebens Lauf, Berlijn 1986.

Kloek 2002 W. Kloek, ‘Jacob Gerritsz. Cuyp, de Dordtse Proteus’, in: S. Paarlberg e.a., Jacob Gerritsz. Cuyp: 1594-1652 [tent. cat. Dordrecht, Dordrechts Museum], Dordrecht 2002, pp. 45-63.

Kloss 1934 E. Kloss, Michiel Willmann: Leben und Werke eines Deutschen Barockmalers, Breslau 1934.

Kolfin 2010 E. Kolfin, ‘Onvoltooid verleden tijd. Politieke visies in de onvoltooide Batavierenreeks voor het stadhuis in Amsterdam’, in: Van der Zwaag en Cohen Tervaert 2011, pp. 10-25.

Kok 2011 E.E. Kok, ‘Een liefdespaar onthuld. Jacob Adriaensz Backers zogenoemde David en Bathseba opnieuw geïdentificeerd als Isaäk en Rebecca’, Oud Holland 124 (2011) 3/4, pp. 119-140.

Kok 2012 E.E. Kok, ‘Zonder vrienden geen carrière: de succesvolle loopbanen van Govert Flinck en Ferdinand Bol’, De Zeventiende Eeuw. Cultuur in de Nederlanden in Interdisciplinair perspectief 27 (2011) 2, pp. 300-336.

Kooijmans 1985 L. Kooijmans, Onder regenten: de elite in een Hollandse stad Hoorn 1700-1780, Amsterdam 1985 (proefschrift Universiteit Utrecht).

Kooijmans 1987 L. Kooijmans, ‘Patriciaat en aristocratisering in Holland tijdens de zeventiende en achttiende eeuw’, in: J. Aalbers en M. Prak (red.), De bloem der natie, Amsterdam 1987, pp. 93-103.

Kooijmans 1995 L. Kooijmans, ‘Risk and Reputation. On the Mentality of Merchants in the Early Modern Period’, in: C. Lesger en L. Noordegraaf (red.), Entrepreneurs and Entrepreneurship in Early Modern Times. Merchants and Industrialists in the Orbit of the Dutch Staple Market, Den Haag 1995, pp. 25-34.

Kooijmans 1997a L. Kooijmans, Vriendschap en de kunst van het overleven in de zeventiende en achttiende eeuw, Amster-dam 1997.

Bibliografie

227

Kooijmans 1997b L. Kooijmans, ‘Kwetsbaarheid en “koopluider vriendschap”’, in: M. Gijswijt-Hofstra en F. Egmond (red.), Of bidden helpt?: tegenslag en cultuur in West-Europa, circa 1500-2000, Amsterdam 1997, pp. 61-70

Kooijmans 1998 L. Kooijmans, ‘Vriendschap als verzekering 1500-1800’, in: J. van Gerwen en M.H.D. van Leeuwen (red.), Studies over zekerheidsarrangementen. Risico’s, risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanaf de Middel-eeuwen, Amsterdam 1998, pp. 223-233.

Kooijmans 2000 L. Kooijmans, Liefde in opdracht. Het hofleven van Willem Frederik van Nassau, Amsterdam 2000.

Korevaar 2008 G. Korevaar, ‘De regenten van het Nieuwe Zijds Huiszittenhuis door Jacob Adriaensz Backer’, Amstelo-damum 95 (2008), pp. 31-45.

Korthals Altes 2008 E. Korthals Altes, “The biographies of seventeenth-century Dutch artists in Sandrart’s Teutsche Academie and their influence on collecting in Germany around 1700”, in: N. Büttner en E. Meier (red.), Grenzübersch-reitungen: Deutsch-Niederländischer Kunst- und Künstleraustausch im 17. Jahrhundert, Marburg 2011.

Koziel 2001 A. Koziel, Michiel Willmann und sein Kreis: Johann Christophliska, Georg Wilhelm Neunhertz und Johan Jacob Eijbelwieser: Zeichnungen [tent. cat. Salzburg, Salzburger Barockmuseum/Stuttgart, Staatsgalerie Stuttgart/Wroclaw, Graphische Sammlung, Muzeum Narodowe we Wroclawiu], Salzburg/Stuttgard/ Wroclaw 2001.

Kris en Kurz 1979 E. Kris en O. Kurz, Legend, myth and magic in the image of the artist: a historical experiment, Yale 1979.

Kunoth-Leifels 1962 E. Kunoth-Leifels, Über die Darstellingen der ‘Bathseba im Bade’, Studien des Bildthemas 4. bis 17. Jahrhundert, Essen 1962.

Kuijpers 2005 E. Kuijpers, Migrantenstad. Immigratie en sociale verhoudingen in zeventiende-eeuws Amsterdam, Hilversum 2005.

Lafenestre en Richtenberger 1898 G. Lafenestre en E. Richtenberger, La Hollande; La Peinture en Europe: catalogues raisonnés des oevres prin-cipales conserves dans les musées, collections edifices civils et religeux. Paris, Société française d’éditions d’art, 1898. p. 228, no. 361.

Lairesse 1707 G. de Lairesse, Groot schilderboek, Haarlem 1740.

Lammertse en Van der Veen 2006 F. Lammertse en J. van der Veen, Uylenburgh & Zoon: kunst en commercie van Rembrandt tot De Lairesse, 1625-1675, Zwolle 2006.

Lammertse 2006 F. Lammertse, ‘Het kunstbedrijf van Gerrit Uylenburgh tussen 1655 en 1675’, in: Lammertse en Van der Veen 2006, pp. 207-287.

Lamster 2009 M. Lamster, De meester van de schaduw. Peter Paul Rubens, geheim agent. Amsterdam, 2009.

228

Leonhardt 1979 G. Leonhardt, Het huis ‘Bartolotti en zijn bewoners, Amsterdam 1979.

Lesger 1996 C. Lesger, ‘Over het nut van huwelijk, opportunisme en bedrog: Ondernemers en ondernemerschap tijdens de vroegmoderne tijd in theoretisch perspectief’, in: C.A. Davids (red.), Kapitaal, ondernemerschap en beleid: studies over economie en politiek in Nederland, Europa en Azië van 1500 tot heden: afscheidsbundel voor prof. dr. P.W. Klein, Amsterdam 1996, pp. 55-75.

Lesger 2006 C. Lesger, The Rise of the Amsterdam Market and Information Exchange. Merchants, Commercial Expansion and Change in the Spatial Economy of the Low Countries, c. 1550-1630, Aldershot 2006.

Lesger 2008 C. Lesger, ‘Merchants in Charge. The Self-Perception of Amsterdam Merchants, ca. 1550-1700’, in: M.C. Jacob en C. Secretan (red.), The Self-Perceprion of early modern capitalists, New York/Hampshire 2008, pp. 75-97.

Liedtke 1995-1996 W. Liedtke e.a., Rembrandt/ Not Rembrandt in The Metropolitan Museum of Art: Aspects of Connoisseur ship. Volume II Paintings, Drawings, and Prints: Art Historical Perspectives [tent. cat. New York, The Metropolitan Museum of Art], New York 1995-1996.

Liedtke 2004 W. Liedtke, ‘Rembrandt’s “Workshop” revisited’, Oud Holland 117 (2004), pp. 48-73.

Logan 1979 A.M. Logan, The ‘Cabinet’ of the Brothers Gerard and Jan Reynst, Amsterdam/ Oxford/New York 1979.

Logan 1991 A.M. Logan, ‘Kunstenaars, kooplieden en verzamelaars. Venetiaans-Amsterdamse kunsthandel in de zeventiende eeuw’, in: Amsterdam: Venetië van het Noorden [tent. cat. Amsterdam, Gemeentearchief], Den Haag 1991, pp. 137-155.

Lootsma 2008 H. Lootsma, ‘Tracing a pose: Govert Flinck and the emerge of the Van Dykian mode of portraiture in Am-sterdam’, Simiolus 33 (2008), pp. 221-236.

Loughman en Montias 2000 J. Loughman en J.M. Montias, Public and private places in the seventeenth-century Dutch houses, Zwolle 2000.

Magnani 2007 L. Magnani, ‘1666. Een onbekende opdracht uit Genua voor Rembrandt’, Kroniek van het Rembrandthuis (2007), pp. 3-18.

McKay 2001 D. McKay, The Great Elector, Harlow 2001.

Mcneil Kettering 1983 A. McNeil Kettering, The Dutch Arcadia: pastoral art and its audience in the Golden Age, Woodbridge 1983.

Van Mander 1604 M. van Mander, Het schilder-boeck, Haarlem 1604 (facsimile van de eerste uitgave, Utrecht 1969).

Bibliografie

229

Mandrella 2011 D. Mandrella, Jacob van Loo 1614-1670, Parijs 2011.

Manuth 1994. V. Manuth, ‘Aspekte der Zeichenkunst des Michael Willmann’ in: F. Wagner e.a., Michael Willmann (1630-1706), Studien zu seinem Werk, Salzburg 1994.

Manuth 1999-2000 V. Manuth, ‘Rembrandt, portretten van kunstenaars en zelfportretten: traditie en receptie', in: White en Buvelot 1999-2000, pp. 38-57.

Manuth 2006 V. Manuth, ‘“Michael Agnolo van Caravaggio, die te Room wonderlijcke dinghen doet” Over Rembrandts kennis van het leven en werk van Caravaggio’, in: Bull 2006, pp. 180-193.

De Marchi en Van Miegroet 1994 N. de Marchi en H.J. van Miegroet, ‘Art, Value, and Market Practices in the Netherlands in the Seventeenth Century’, The Art Bulletin 76 (1994), pp. 451 - 464.

Marijnissen 1992 P. Marijnissen e.a., De zichtbaere werelt: schilderkunst uit de Gouden Eeuw in Hollands oudste stad [tent. cat. Dordecht, Dordrechts Museum], Zwolle 1992.

Mathias 1995 P. Mathias, ‘Strategies for Reducing Risk by Entrepreneurs in the Early Modern Period’, in C. Lesger en L. Noordegraaf (red.), Entrepreneurs and Entrepreneurship in Early Modern Times. Merchants and Industri-alists in the Orbit of the Dutch Staple Market, Den Haag 1995, pp. 5-24.

Mauss 1954 M. Mauss, The Gift: forms and functions of exchange in archaic societies, (vertaling van: ‘Essai sur le don, forme archaïque de l’échange’, uit 1925 door I. Cunnison), Londen 1954.

Meier 2004 E. Meier, ‘Joachim von Sandrarts “Lebenslauf”. Dichtung oder Wahrheit?’, Marburger Jahrbuch für Kunst-wissenschaft, 31 (2004), pp. 205-239.

Meijer 2000 B.W. Meijer, ‘Italian Paintings in 17th Century Holland. Art Market, Art Works and Art Collections’, in: M. Seidel & B. Brenk (red.), L’Europa et l’arte italiana. Per i cento anni dalla fondazione del Kunsthistorisches Institut in Florenz. (Atti del convegno internazionale, Firenze 1997), Venezia 2000, pp. 377-417.

Meij-Tolsma 1988 M. van der Meij-Tolsma, ‘Lambert Jacobsz. (ca.1598-1636). Een Amsterdamse historieschilder te Leeuwar-den’, De zeventiende eeuw. Cultuur in de Nederlanden in Interdisciplinair perspectief 4 (1988), pp. 29-54.

Meurer 2005 S. Meurer, The composition and context of Joachim von Sandrart’s Teutsche Academie, London 2005 (proef-schrift Londen, Warburg Instituut).

Meurer 2006 S. Meurer, “In verlegung des Autoris’; Joachim von Sandrart and the Seventeenth-Century Book Market’, The library 7 (2006), pp. 419-449.

Meyer 1888 D.C. Meyer, Jr., ‘De Amsterdamse schutterstukken in en buiten het nieuwe Rijksmuseum IV’, Oud Holland 6 (1888), pp. 225-240.

230

Meyssens 1649 J. Meyssens, Images de divers hommes d’esprit sublime, Antwerpen 1649.

Middelkoop 2002 N. Middelkoop, (red.) Kopstukken 1600-1800, Amsterdammers geportretteerd [tent. cat. Amsterdam, Amster-dams Historisch Museum], Amsterdam 2002.

Middelkoop 2009 N. Middelkoop, ‘New light on Sandrart’s Dutch scholars’ portraits’, in: Ebert-Schifferer en Mazzetti di Pietralata 2009, pp. 97-107.

Miedema 1987 H. Miedema, ‘Kunstschilders, gilden en academie. Over het probleem van de emancipatie van de kunst-schilders in de Noordelijke Nederlanden van de 16de en 17de eeuw’, in: Oud Holland 101 (1987), pp. 1-34.

Van der Molen 2007 T. van de Molen, ‘Govert Flinck: “geneigt tot grooter ondernemingen”, Amstelodamum 94 (2007), pp. 3-11.

Van der Molen 2012 T. van de Molen, ‘’Op d’afbeelding van Rozemond, door den beroemde schilder G. Flinck’. Een nieuwe identificatie voor het vrouwenportret door Govert Flinck in Kassel.’, in: Buijsen, Dumas en Manuth 2012, pp. 319-324.

Von Moltke 1965 J.W. von Moltke, Govert Flinck 1615-1660, Amsterdam 1965.

Montias 1982 J.M. Montias, Artists and Artisans in Delft: a Socio-Economic Study of the Seventeenth Century, Princeton 1982.

Montias 1987 J.M. Montias, ‘Cost and Value in Seventeenth-Century Dutch Art’, Art History 10 (1987), pp. 455-466.

Montias 1988 J.M. Montias, ‘Art dealers in the Seventeenth-Century Netherlands’, Simiolus 18 (1988), pp. 244-256.

Montias 1989 J.M. Montias, Vermeer and His Milieu: a Web of Social History, Princeton 1989.

Montias 1990 J.M. Montias,‘The Influence of Economic Factors on Style’, De Zeventiende Eeuw. Cultuur in de Nederlanden in Interdisciplinair perspectief 6 (1990), pp. 49-57.

Montias 1996 J.M. Montias, ‘Works of Art in a Random sample of Amsterdam Inventories’, in: M. North (red.), Economic History and the Arts, Keulen/Weimar/Wenen 1996, pp. 67-88.

Montias 2002 J.M. Montias, Art at auction in 17th century Amsterdam, Amsterdam 2002.

Muller 1880 S. Muller, Schildersvereenigingen te Utrecht, bescheiden uit het Gemeentearchief, Utrecht 1880.

Natter 2008 B. Natter, ‘Het Joodse bruidje. De vroegst bekende duiding opnieuw bekeken’, Bulletin Rijksmuseum (2006), pp. 163-181.

Bibliografie

231

Van Nierop 1990 H.F.K. Van Nierop, Van ridders tot regenten. De Hollandse adel in de zestiende en de eerste helft van de zeven-tiende eeuw, Amsterdam 1990 (oorspronkelijk proefschrift Leiden 1984).

Nijboer 2010 H. Nijboer, ‘Een bloeitijd als crisis. Over de Hollandse schilderkunst in de 17de eeuw’, Holland 3 (2010), pp. 193-205.

Noldus 2006 B. Noldus, ‘Loyalty and Betrayal. Artist-Agents Michel Le Blon and Pieter Isaacsz. and Chancellor Axel Oxenstierna’, in: Cool, Keblusek en Noldus 2006, pp. 51-65.

Noldus 2006a B. Noldus, ‘An “unvergleichbarer liebhaber”, Peter Spierinck, the art-dealing diplomat’, Scandinavian Jour-nal of History, 31 (2006), pp. 173 – 185.

Noldus 2007 B. Noldus, ‘Pieter Isaacsz’s Other Life - Legal and Illegal’, in: Roding en Noldus 2007, pp. 151-163.

NRC 2006 NRC Handelsblad, M special 7 januari 2006. Bron: Gary Schwartz, Rembrandt, zijn leven, zijn schilderijen / Rembrandthuis (Jaap van der Veen).

Orlers 1642 J. Orlers, Beschrijvinge der stadt Leyden, 1642.

Van Os 2005 H. van Os, Rembrandts offer van Abraham in de Hermitage, KNAW, Amsterdam 2005. < http://www.knaw.nl/smartsite.dws?id=26102&pub=20051077 > [24 oktober 2012].

Ottenheym 1989 K. Ottenheym, Philips Vingboons (1607-1678), architect, Zutphen 1989.

Ovidius/ d’Hane-Scheltema 2001 Ovidius Metamorfosen, vertaald door M. d’Hane-Scheltema, Amsterdam 2001.

Paarlberg 2002 S. Paarlberg e.a., Jacob Gerritsz. Cuyp: 1594-1652 [tent. cat. Dordrecht, Dordrechts Museum], Dordrecht 2002.

Paas 2009 J.R. Paas, ‘Joachim von Sandrart as entrepreneur. The Months as print series with verses’, in: Ebert-Schifferer en Mazzetti di Pietralata 2009, pp. 123-131.

Pasquinelli 2006 B. Pasquinelli, Gebaar en expressie, Milaan 2006.

Pieters 2001 J. Pieters, Moments of Negotiation. The New Historicism of Stephen Greenblatt. Amsterdam 2001.

Piles 1677 R. de Piles, Conversations sur la connaissance de la peinture et sur le jugement qu’on doit faire des tableaux, Paris 1677.

Van der Ploeg en Vermeeren 1998 P. van der Ploeg en C. Vermeeren (red.), Vorstelijk verzameld. De kunstcollectie van Frederik Hendrik en Ama-lia [tent. cat. Den Haag, Koninklijk Kabinet van Schilderijen Mauritshuis], Zwolle 1998.

232

Van der Ploeg en Vermeeren 1998a P. van der Ploeg en Carola Vermeeren,‘”Uit de penningen vande zeeprinsen” De stadhouderlijke schilderij-enverzameling’, in: Van der Ploeg en Vermeeren 1998, pp. 34-60.

Van der Ploeg 1999 R. van der Ploeg, Een ondernemende cultuur. Cultuur als confrontatie, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, Zoetermeer 1999.

Van de Pol 1999 L.C. van de Pol, ‘Hoeveel soorten volk? Een reactie op Maarten Prak, Jaarboek Amstelodamum, 91 (1999), pp. 55-61.

Pollmann 2006 J. Pollmann, ‘Dienst en wederdienst: patronage en de kunst van het netwerken in het ancien régime’, in: Veelvormige dynamiek: Europa in het ancien régime 1450-1800. Amsterdam 2006, pp. 214-236.

Porteman 1987 K. Porteman, Joachim von Sandrart, Joost van den Vondel, Caspar Barlaeus: De maanden van het jaar, Wom-melgem 1987.

Porteman en Smits-Veldt 2008 K. Porteman en M. B. Smits-Veldt, Een nieuw vaderland voor de muzen, Amsterdam 2008.

Prak 1999 M. Prak, ‘Velerlei soorten volk. Sociale verhoudingen in Amsterdam in de zeventiende eeuw’, Jaarboek Amstelodamum, 91 (1999), pp. 29-54.

Prak 1994 M. Prak, ‘De nieuwe sociale geschiedschrijving in Nederland’, Tijdschrift voor Sociale geschiedenis, 20 (1994), pp. 121-148.

Prak 1985 M. Prak, Gezeten Burgers. De elite in de Hollandse stad Leiden 1700-1780, Amsterdam 1985 (proefschrift Universiteit Utrecht).

Raupp 1984 H.J. Raupp, Untersuchungen zu Künstlerbildnis und Künstlerdarstellung in den Niederlanden in 17. Jahrhun-dert, Hildesheim/Zürich/New York 1984.

Reinders en Blom 2011 S. Reinders en F.R.E. Blom, ‘’Men zou Virgilius zien opgaen in zijn ‘tolck’ De functie van Vergilius in het artistiek ondernemerschap van Joost van den Vondel’, De Zeventiende Eeuw. Cultuur in de Nederlanden in Interdisciplinair perspectief 27 (2011), pp. 194-213.

Reynolds 1885 J. Reynolds, The literary works of Joshua Reynolds, dl. 2, Londen 1885.

Richardson 1978 H. Richardson, ‘Bol’s David’s ‘Dying Charge to Solomon in the National Gallery of Ireland’, Studies: an Irish quarterly review of letters, philosophy and science, 67 (1978), pp. 212 -233.

Richardson 1982 H. Richardson, ‘A Ferdinand Bol in Ireland and Rembrandt’s Danaë’, Studies: an Irish quarterly review of letters, philosophy and science, 71 (1982), pp. 227-245.

Bibliografie

233

Riemsdijk 1920 B.W.F. van Riemsdijk, Katalog der Gemälde, Miniaturen, Pastelle, eingerahmenten Zeichnungen u.s.w. im Reichsmuseum zu Amsterdam, Amsterdam 1920.

Roding en Noldus 2007 J. Roding en B. Noldus (red.), Pieter Isaacsz (1568-1625): court painter, art dealer and spy, Turnhout 2007.

Roever 1885 N. de Roever, ‘Drie Amsterdamse schilders’, Oud Holland 3 (1885), pp. 171-208.

Roethlisberger 1981 M.G. Roethlisberger, Bartholomeus Breenbergh. The Paintings, Berlin en New York, 1981.

Roethlisberger 1993 M.G. Roethlisberger, met medewerking van M.J. Bok, Abraham Bloemaert and his sons: paintings and prints, Doornspijk 1993.

Roodenburg 1990 H.W. Roodenburg, Onder censuur: de kerkelijke tucht in de gereformeerde gemeente van Amsterdam, 1578-1700, Hilversum 1990.

Roodenburg 1996 H. Roodenburg, ‘Eer en oneer tijdens de Republiek. Een tussenbalans’, Volkskundig bulletin, 22 (1996), pp. 129-148.

Roorda 1984 D.J. Roorda, Partij en factie. De oproeren van 1672 in de steden van Holland en Zeeland, een krachtmeting tussen partijen en facties, Groningen 1961 (proefschrift Universiteit Groningen).

Roscam Abbing M. Roscam Abbing, ‘Samuel van Hoogstraten’s Personal Letter-Rack Paintings: Tributes with a Message.’ in: Thijs Weststeijn (red.) The Universal Art of Samuel van Hoogstraten (1627-1678), Painter, Writer and Courtie, Amsterdam, nog te publiceren.

Salerno 1960 I L. Salerno, ‘The Picture Gallery of Vincenzo Giustiniani, 1: Introduction’, The Burlington Magazine, 102 (1960) 683, pp. 21-27.

Salerno 1960 II L. Salerno, ‘The Picture Gallery of Vincenzo Giustiniani, II: The Inventory, Part I’, in: The Burlington Maga-zine 102 (l960) 684, pp. 92-105.

Salerno 1960 III L. Salerno, ‘The Picture Gallery of Vincenzo Giustiniani, III: The Inventory, Part II’, in: The Burlington Magazine 102 (l960) 685, pp. 135-148.

Sanders en Neuijen 1992 G. Sanders en B. Neuijen, Bedrijfscultuur: diagnose en beïnvloeding, Assen 1992.

Sandrart 1675 J. von Sandrart, Joachim von Sandrarts Teutsche Academie der Edlen Bau-Bild- und Malerey-Künste, Neuren-berg 1675/ 1679 / 1680.

234

TA 1675 J. von Sandrart, Teutsche Academie der Bau-, Bild- und Mahlerey-Künste, Neurenberg 1675 /1679 / 1680, Onli-ne-editie van project Sandrart.net, Kunstgeschichtliches Institut van de Goethe Universität te Frankfurt am Main / Kunsthistorisches Institut Florence. <http://ta.sandrart.net >

Six 1886 J. Six, ‘Nicolaes Eliasz Pickenoy’, Oud Holland 4 (1886), pp. 81-108.

Six/Jacobs 1991 Jan Six van Chandelier, ‘Op het kontrefeitsel van Suzanna Bex lijk: aan heuren man Jan de Neufville, myn neef’, Amsterdam, 1648, in: A.E. Jacobs, J. Six van Chandelier, Gedichten, Studie-uitgave met inleiding en commentaar, verzorgd door A.E. Jacobs, dl. 1, Teksten en dl. 2 Commentaar, Assen/Maastricht, 1991, dl.1, p. 259 en dl. 2, pp. 273-274.

Schreurs 2006 A. Schreurs, Joachim von Sandrart (1606–1688). Ein europäischer Künstler aus Frankfurt (1606-1688) [tent. cat. Frankfurt, Historischen Museums], Frankfurt 2006.

Schreurs 2008 A. Schreurs, “Vorbild Elsheimer: Mondscheinlandschaft mit Amor und Venus pudica von Joachim von Sandrart”, in: S. Gronert en A. Thielemann (red.), Adam Elsheimer in Rom. Werk—Kontext—Wirkung, (Rom und der Norden. Wege und Formen des künstlerischen Austauschs, dl. 2), München 2008, pp. 221–239.

Schreurs 2009 A. Schreurs, ‘Der “Teutse Apelles” malt die götter Minerva und Saturn. Joachim von Sandrarts Ikono-graphischen Spielereien’, in: Ebert-Schifferer en Mazzetti di Pietralata 2009, pp. 51-67.

Schmidt 1986 C. Schmidt, Om de eer van de familie. Het geslacht Teding van Berkhout 1500-1950, Amsterdam 1986 (oor-spronkelijk proefschrift Universiteit van Amsterdam).

Schoon en Paarlberg 2000-2001 P. Schoon en S. Paarlberg, Griekse goden en helden in de tijd van Rubens en Rembrandt [tent. cat. Athene, Nederlands Instituut-Nationale Pinakotheek/Dordrecht, Dordrechts Museum], Athene/Dordrecht 2000.

Schwartz 1984 G. Schwartz, Rembrandt, zijn leven, zijn schilderijen, Maarsen 1984.

Schwartz 1988 G. Schwartz, ‘Rembrandt between history and hermeneutics’, Oud Holland 102 (1988), pp. 334-337.

Schwartz 1994 G. Schwaryz, ‘Montias in the Annales’, in: <http://www.garyschwartzarthistorian.nl/schwartzlist/?id=87 > , 1994.

Schwartz 2002 G. Schwartz, ‘The Night Watch’, Rijksmuseum Dossiers, Amsterdam 2002.

Schwartz 2006 G. Schwartz, De grote Rembrandt, Zwolle 2006.

Seifert 2011 C.T. Seifert, Pieter Lastman. Studien zu Leben und Werk, Petersberg 2011.

Bibliografie

235

Sluijter 1986 E.J. Sluijter, De “heydensche fabulen” in de Noordnederlandse schilderkunst, circa 1590-1670. Een proeve van beschrijving en interpretatie van verhalende onderwerpen uit de klassieke mythologie, Leiden 1986 (proefschrift Universiteit Leiden).

Sluijter 1993 E.J. Sluijter, Lof der schilderkunst: over schilderijen van Gerrit Dou (1613-1675) en een traktaat van Philips Angel uit 1642, Hilversum 1993.

Sluijter 1993a E.J. Sluijter, ‘De entree van de amoureuze herdersidylle in de Noord-Nederlandse prent- en schilderkunst’, in: Van den Brink 1993, pp. 33-75.

Sluijter 1996 E.J. Sluijter, ‘Jan van Goyen als marktleider, virtuoos en vernieuwer, in: C. Vogelaar (red.), Jan van Goyen, Zwolle/Leiden 1996, pp. 8-59.

Sluijter 1998 E.J. Sluijter, ‘Vermeer, Fame, and Female Beauty. The Art of Painting’, in: I. Gaskell en M. Jonker (red.), Vermeer studies, Washington/New Haven/Londen, pp. 265-284.

Sluijter 2000a E.J. Sluijter, De Heydensche Fabulen in schilderkunst van de Gouden Eeuw. Schilderijen met verhalende on-derwerpen uit de klassieke mythologie in de Noordelijke Nederlanden, circa 1590-1670, Leiden 2000 (herziene editie van proefschrift Leiden 1986).

Sluijter 2000b E.J. Sluijter, ‘Over Brabantse vodden, economische concurrentie, artistieke wedijver en de groei van de markt voor schilderijen in de eerste decennia van de zeventiende eeuw’, in: Falkenburg 2000, pp. 113-143.

Sluijter 2000c E.J. Sluijter, Seductress of Sight. Studies in Dutch Art of the Golden Age, Zwolle 2000.

Sluijter 2005 E.J. Sluijter, ‘Over “rapen”en wedijver in de Nederlandse schilderkunst 17e eeuw’, De Zeventiende eeuw. Cultuur in de Nederlanden in Interdisciplinair perspectief 21 (2005), pp. 267-291.

Sluijter 2006 E.J. Sluijter, Rembrandt and the Female Nude, Amsterdam 2006.

Sluijter 2008 E.J. Sluijter, ‘Determing value on the Art Market in the Golden age: an introduction’, in: Tummers en Jonckheere 2008, pp. 7-28.

Sluijter en Spaans 2001 E.J. Sluijter, en N. Spaans, ‘Door liefde verstandig of door lust verteerd? Relaties tussen tekst en beeld in voorstellingen van Cimon en Efigenia’, De Zeventiende Eeuw. Cultuur in de Nederlanden in Interdisciplinair perspectief 17 (2001), pp. 74-106.

Smith 1776 A. Smith, The Wealth of Nations, Chicago 1776. vol. IV, p. 477.

Smits-Veldt en Bakker 1999 M.B. Smits-Veldt en M.S. Bakker (samenstelling), In een web van vriendschap. Brieven van vrouwen uit de zeventiende eeuw, Amsterdam 1999.

236

Smits-Veldt 1992 M.B. Smits-Veldt, ‘Het Brabantse gezicht van de Amsterdamse rederijkerskamer “Het Wit Lavendel”’, in: De zeventiende eeuw. Cultuur in de Nederlanden in Interdisciplinair perspectief 8 (1992), pp. 160-166.

Spear and Sohms 2010 R.E. Spear en Phillip Sohms, Painting for Profit. The Economic Lives of Seventeenth-Century Italian Painters, New Haven/Londen, 2010.

Spear 1997 R.E. Spear, The ‘Devine’ Reni: Religion, Sex, Money and Art in the World of Guido Reni, New Haven/Londen 1997.

Spicer 1997 J.A. Spicer, L. Federle Orr en M.J. Bok, Masters of light. Dutch painters in Utrecht during the golden age [tent. cat. San Francisco, Fine Arts Museums of San Francisco in the California Palace of the Legion of Honor/ Baltimore, Walters Art Gallery], Baltimore/San Francisco/New Haven, 1997.

Spies 1979 M. Spies, Vondel en Amsterdam. Vondels gedicht “De Inwijdinge van’t Stadhuis T’Amsterdam” in beeld gebracht, Amsterdam 1979.

Steinberg 1970 L. Steinberg, ‘The Metaphors of Love and Birth in Michelangelo’s Pietas’, Studies in Erotic Art, (1970), pp. 231-285.

Strauss en van der Meulen 1979 W.L. Strauss en M. van der Meulen, The Rembrandt documents, New York, 1979.

Stegeman 1996 S. Stegeman, Patronage en dienstverlening. Het netwerk van Theodorus Janssonius van Almeloveen (1657-1712) in de Republiek der Letteren. Nijmegen, 1996 (proefschrift KU Nijmegen).

Danesi Squarzina 2001 S. Danesi Squarzina (red.), Caravaggio in Preussen - Die Sammlung Giustiniani und die Berliner Gemäldegale-rie [tent. cat. Rome, Palazzo Giustiniani /Berlijn, Gemäldegalerie Altes Museum], Berlijn 2001, pp. 15-180.

Sumowski 1979-2007 W. Sumowski, Drawings of the Rembrandt-School, 10 dln., New York 1979-2007.

Sumowski 1983-1994 W. Sumowski, Gemälde der Rembrandt-Schüler, 6 dln., Landau 1983-1994.

Tacke 2009 A. Tacke, ’“...auf Niederländische manier” Sandrarts Römisches Willkommesfest im Lichte der Künstlerso-zialgeschichte’, in: Ebert-Schifferer en Mazzetti di Pietralata 2009, pp. 9-21.

Taylor 1992 P. Taylor, ‘The concept of houding in Dutch art theory’, Journal of the Warburg and Courtauld institutes, 55 (1992), pp. 210-32.

Taylor 1998 P. Taylor, “The Glow in late Sixteenth and Seventeenth Century Dutch Painting”, in: ‘Looking through Paintings, the Study of Painting Technics and Materials in Support of Art Historical Research’, Leids Kunst-historisch Jaarboek 11 (1998), pp. 160-178.

Bibliografie

237

Taylor 2008 P. Taylor, ‘Flatness in Dutch Art: Theory and Practice’, Oud Holland 121 (2008), pp. 153-184.

Thoen 2007 I. Thoen, Strategic affection?: gift exchange in seventeenth-century Holland, Amsterdam 2007.

Thøfner 2004 M. Thøfner, ‘Hélèna Fournament’s Het Pelsken’, Art History 27 (2004), pp. 35-63.

Thissen 1994 P. Thissen, Werk, netwerk en letterwerk van de familie Van Hoogstraten in de zeventiende eeuw: sociaal-econo-mische en sociaal-culturele achtergronden van geletterden in de Republiek, Amsterdam 1994 (oorspronkelijk proefschrift KU Nijmegen).

Tummers 2008 A. Tummers, ‘By His Hand’; The Paradox of Seventeenth-Century Connoisseurship’, in: Tummers en Jonckheere 2008, pp. 31-66.

Tummers 2011 A. Tummers, The Eye of the Connoisseur. Authenticating Paintings by Rembrandt and His Contempories, Am-sterdam 2011 (oorspronkelijk proefschrift Universiteit van Amsterdam).

Tummers en Jonckheere 2008 A. Tummers en K. Jonckheere (red.), Art Market and Connoisseurship. A closer look at paintings by Rembrandt, Rubens and their Contempories, Amsterdam 2008.

Tümpel 1974 A. Tümpel, ‘Claes Cornelisz. Moeyaert. Katalog der Gemälde’, Oud Holland 88 (1974), pp. 1-163 en pp. 245-290.

Tümpel 1991 C. Tümpel, Het Oude Testament in de Schilderkunst van de Gouden Eeuw [tent. cat. Amsterdam, Joods Histo-risch Museum/Jeruzalem, Israël Museum], Zwolle 1991.

Van Tussenbroek 2006 G. van Tussenbroek, Grachten in Berlijn. Hollandse bouwers in de Gouden eeuw, Amsterdam/Antwerpen 2006.

Van Veen 1998 H. van Veen en A. Kee, Giorgio Vasari. De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten, geko-zen en van een inleiding voorzien door H. van Veen, vertaald door A. Kee, Amsterdam 1998.

Van der Veen 1992 J. van der Veen, ‘Liefhebbers, handelaren en kunstenaars’, in: Bergvelt, Ellinoor en Renée Kistemaker (red.) De wereld binnen handbereik: Nederlandse kunst- en rariteitenverzamelingen, 1585-1735 [tent. cat. Amsterdam, Amsterdams Historisch Museum], Zwolle 1992, pp. 117-134.

Van der Veen 2005 J. van der Veen, ‘By his own hand. The valuation of autograph paintings in the 17th century’, in: Corpus IV 2005, pp. 3-43.

Van der Veen 2006 J. van der Veen, ‘Het kunstbedrijf van Hendrick Uylenburgh in Amsterdam. Productie en handel tussen 1625’, in: Lammertse en Van der Veen, 2006, pp. 117-205.

238

Van der Veen 2006a J. van der Veen, ‘Hendrick Uylenburgh, factor van de Poolse koning en kunsthandelaar te Amsterdam’, in: Lammertse en Van der Veen, 2006, pp. 13-59.

Van der Veen 2008 J. van der Veen, ‘Jacob Backer, een schets van zijn leven’, in: Van den Brink, 2008, pp. 10-25.

Van der Veen 2008a J. van der Veen, ‘Patronage for Lievens’ Portraits and History Pieces, 1644–1674’, in: A. K. Wheelock Jr. e.a., Jan Lievens: A Dutch Master Reconsidered [tent. cat. Washington, D.C., National Gallery of Art/Milwaukee, Milwaukee Art Museum/Amsterdam, Museum Het Rembrandthuis], New Haven 2008, pp. 30–39.

Verbeek 2006 W. Verbeek, Onverwachte perspectieven: Ferdinand Bol en Govert Flinck in de receptiegeschiedenis van ca. 1650-1800, Amsterdam 2006. (BA-scriptie Universiteit van Amsterdam o.l.v. Prof. dr. E.J.S. Sluijter, ongepubli-ceerd).

Verbeek 2008 W. Verbeek, Ferdinand Bol en Govert Flinck en hun positionering in de Amsterdamse burgerij van 1630-1670, Amsterdam 2008. (Paper voor de MA- onderzoekswerkgroep ‘Historieschilderkunst in het Amsterdam van de Gouden Eeuw’, Universiteit van Amsterdam, o.l.v. E.E. Kok en prof. dr. E.J.S. Sluijter, ongepubliceerd).

Verberne 2001 J. Verberne, ‘De Bentvueghels (1620/21 -1720) te Rome’, in: P. Schatborn, Tekenen van warmte: 17e- eeuwse Nederlandse tekenaars in Italië [tent cat. Amsterdam, Rijksmuseum], Zwolle 2001, pp. 22-32.

Verboven 2002 K. Verboven, The Economy of Friends. Economic aspect of Amicitia and Patronage in the Late Republic, Brussel 2002 (oorspronkelijk proefschrift).

Verwey 1986 Vondel, Volledige dichtwerken en oorspronkelijk proza, verzorgd door A. Verwey. Opnieuw uitgegeven met een inleiding door M.B. Smits-Veldt en M. Spies, Amsterdam, 1986.

Visser 1995 J. Visser (red.), Gloria Parendi. Dagboeken van Willem Frederik, stadhouder van Friesland, Groningen en Dren-te. 1643-1649, 1651-1654, Den Haag 1995.

Vlieghe 1991 H. Vlieghe, ‘Maatwerk en confectie. Over de functie van historieschilderkunst in de Vlaamse stad van de 17de eeuw’, in: J. van der Stock (red.), Stad in Vlaanderen. Cultuur en Maatschappij, 1477-1787, Brussel 1991, pp. 255-268.

Vlieghe 2001 H. Vlieghe, ‘The fine and decorative arts in Antwerp’s golden age’, in: Urban Achievement in Early Modern Europe. Golden Ages in Antwerp, Amsterdam and London, Cambridge 2001, pp. 173-185.

De Vries en Van der Woude 1995 J. de Vries en A. van der Woude, Nederland 1500-1815. De eerste ronde van moderne economische groei, Amsterdam 1995, pp. 647-658.

De Vries 1991 J. de Vries, ‘Art History’, in: D. Freedberg en J. de Vries (red.), Art in History. History in Art, Sta. Monica 1991, pp. 249-282.

Bibliografie

239

De Vries 2011 L. de Vries, How to create beauty: De Lairesse on the theory and practise of making art, Leiden 2011.

Van de Waal 1952 H. van de Waal, H., Drie eeuwen vaderlandsche geschied-uitbeelding, 1500-1800. Een iconologische studie, 2 dln., Den Haag 1952.

De Waardt 1997 H. de Waardt, ‘De geschiedenis van eer en de historische antropologie. Een voorbeeld van een interdiscipli-naire aanpak’, Tijdschrift voor sociale geschiedenis, 23 (1997), pp. 334-354.

Weber 2005 G.J.M. Weber, Rembrandt in contrast. Die Blendung Simsons und Der Segen Jakobs, Kassel 2005.

Westermann 2002 M. Westermann, ‘After iconography and iconoclasm: current research in Netherlandish art, 1566-1700, The Art Bulletin 84 (2002), pp. 351-372.

Weststeijn 2008 T. Weststeijn, The Visible World. Samuel van Hoogstraten’s Art Theory and the Legitimation of Painting in the Dutch Golden Age, Amsterdam 2008.

Van de Wetering 1986 E. van de Wetering, ‘Problems of apprenticeship and studio collaboration’, in: Corpus I-III 1982-1989, dl. 2, 1986, pp. 45-90.

Van de Wetering 1999-2000 E. van de Wetering, ‘De meervoudige functie van Rembrandts zelfportretten’, in: White en Buvelot 1999-2000, pp. 8-38.

Van de Wetering 2000 E. van de Wetering, Rembrandt The Painter at work, Amsterdam 2000.

Van de Wetering 2001 E. van de Wetering, ‘Rembrandts beginnings’, in E. van de Wetering, The mystery of the young Rembrandt [tent. cat. Kassel, Staatliche Museen Kassel, Gemäldegalerie Alte Meister/Amsterdam, Museum Het Rem-brandthuis], Wolfratshausen 2001, pp. 22-58.

Van de Wetering 2006 E. van de Wetering, ‘Rembrandts olieverfstudies: nieuw licht op een oud probleem’, in: B. van den Boogert (red.) Rembrandt - Zoektocht van een genie [tent. cat. Amsterdam, Museum Het Rembrandthuis/Berlijn, Gemäldegalerie van de Staatliche Museen zu Berlin], Zwolle 2006.

Van de Wetering 2009 E. van de Wetering, Rembrandt in nieuw licht, Amsterdam 2009.

Van de Wetering 2011 E. van de Wetering, ‘Rembrandts “Nachtelijke samenzwering van Claudius Civilus in het Schakerbos”’, in: Van der Zwaag en Cohen Tervaert 2011, pp. 20-25.

De Winkel 2006 M. de Winkel, Marieke, Fashion and Fancy. Dress and Meaning in Rembrandt’s Paintings, Amsterdam 2006 (oorspronkelijk proefschrift Universiteit van Amsterdam).

De Winkel 1999-2000 M. de Winkel, ‘Het kostuum in Rembrandts zelfportretten’, in: White en Buvelot 1999-2000, pp. 60-74.

240

Vasari 1550/1568 G. Vasari, Vite de’ più eccellenti architetti, pittori, et scultori italiani, da Cimabue insino a’ tempi nostri, Floren-ce, 1550 en 1568.

Veluwenkamp 1981 J.W. Veluwenkamp, Ondernemersgedrag op de Hollandse stapelmarkt in de tijd van de Republiek. De Amster-damse handelsfirma Jan Isaac de Neufville & Comp., 1730-1764, Leiden 1981 (proefschrift Leiden).

Vos 1662 J. Vos, Alle de gedichten van den Poëet Jan Vos. Jacob Lescailje, dl. 1, Amsterdam 1662.

Wagner 1922 J.D. Wagner, ‘Nieuwe gegevens omtrent Jacob Backer’, Oud Holland 40 (1922), pp. 32-36.

White en Buvelot 1999-2000 C. White en Q. Buvelot (red.), Rembrandt zelf [tent. cat. Den Haag, Koninklijk Kabinet van Schilderijen Mauritshuis/Londen, National Gallery], Zwolle 1999-2000.

Worp 1920 J.A. Worp, (red. J.F.M. Sterck), Geschiedenis van den Amsterdamschen schouwburg 1496-1772, Amsterdam 1920.

Worp 1908 J.A. Worp, Geschiedenis van het drama en van het tooneel in Nederland. Deel II, Groningen 1908.

Van der Woude 1991 A.M. van der Woude, ‘De schilderijenproductie in Holland tijdens de Republiek. Een poging tot kwantifi-catie’, in: J.C. Dagevos (red.), Kunstzaken. Particulier initiatief en overheidsbeleid in de wereld van de beeldende kunst, Kampen 1991, pp. 18-50.

Wijnman 1926 H.F. Wijnman, ‘De afkomst van Jacob en Adriaan Backer’, in: Oud Holland 43 (1926), pp. 289-292.

Wijnman 1934 H.F. Wijnman, ‘De schilder Jacob Backer te Amsterdam’, Oud Holland 51 (1934), pp. 135-136.

Wijnman 1959 H.F. Wijnman, Uit de kring van Rembrandt en Vondel, Amsterdam 1959, pp. 68-69.

De Witt 2007 D.A. de Witt, Jan van Noordt: painter of history and portraits in Amsterdam, Montreal 2007 (oorspronkelijk proefschrift).

Zandvliet 2006 K. Zandvliet, De 250 rijksten van de Gouden Eeuw: kapitaal, macht, familie en levensstijl, Amsterdam 2006.

Zell 2002 M. Zell, ‘The Gift Among Friends: Rembrandt’s Art in the Network of His Patronal and Social Relations’, in: A. Chong en M. Zell (red.), Rethinking Rembrandt, Zwolle 2002, pp. 173-193.

Zell 2011 M. Zell, ‘Rembrandt’s Gifts: A Case study of Actor-Network-Theory’, Journal Historians Netherlandish Art 3:2 (2011), DOI 10:5092/jhna.2011.3.2.2. <http://www.jhna.org >.

Zijlmans 1999 J. Zijlmans, Vriendenkringen in de zeventiende eeuw: verenigingsvormen van het informele culturele leven te Rotterdam, Den Haag 1999 (proefschrift Vrije Universiteit Amsterdam).

Bibliografie

241

Van der Zwaag en Cohen Tervaert 2011 M. van der Zwaag en R. Cohen Tervaert (red.), Opstand als opdracht/The Batavian commission: Flinck, Ovens, Lievens, Jordaens, De Groot, Bol, Rembrandt [tent. cat. Koninklijk Paleis, Amsterdam], Amsterdam 2011.

Tentoonstellingscatalogi

Montreal 1969 Rembrandt and his pupils. A loan exhibition of paintings commemorating the 300th anniversary of Rembrandt [tent. cat. Montreal, The Montreal Museum of Fine Arts/Toronto, Art Gallery of Toronto], Montreal 1969.

Geraadpleegde archieven• SAA: Stadsarchief Amsterdam

• HUA: Het Utrechts Archief

Geraadpleegde webbronnen

• Ecartico: <http://burckhardt.ic.uva.nl/ecartico/database.html>

• Historici.nl: <http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/DVN/lemmata/data/Ment>

• The Kremer collection: <http://www.thekremercollection.com>

• Montias Database of 17th Century Dutch Art Inventories: <http://research.frick.org/montias>

• Lodewijk Petram: <http://www.lodewijkpetram.nl>

• Sandrart.net: <http://ta.sandrart.net>

• Tom van der Molen: <http://www.tomvandermolen.nl>