UIBEE~

Vogelciland volvemssingenGe moet op een mooie voorjaaTsdag

eens een treinkaartje nemen naarHoek van Holland en daar aange­komen naar de Berghaven lopen. Gevindt daar aan een van de steigertjeseen kittig motorbootje, dat u vooreen kwartje meeneemt op de d8n~

sende flolven van de monding van deNieuwe Waterweg. Op dat wijdewater krijgt u gelegenheid. afscheidte nemen van de drukte der bewoon­de wereld; het rumoer van havens enfabrieken, van de Harwieh boten ende •. Duke of York", die omzwermdwordt door een sneeuwbui van meeu­wen. Mooi nietwaar, die blankevogels teaen het blauw VBn de hemel.Dat zijn nu voor vandaa, uw metge-

zeilen, wilnt u gaat met hen meen881' het vogelparadijs .,De Beer", deWestpunt van het eiland Rozenburg.Het is geen verrassende ontdekkings­reis, die u gaat ondernemen, Mis­schien was u er al eens eerder en inieder geval gingen tallozen u voor.Maar als u er in lange tijd niet bentgeweest, zal het toch zijn of u eengeheel nieuwe tocht gaat maken endan zult u er over willen vertellen ofschrijven, want ieder, die de Beerbezoekt, wil dat.

De veerman zet u af bij de aanleg­steiJter en als u 't lange plankier teneinde gelopen bent, staat u aan derand van 't mooiste vogelreservaatvan Nederland, dat zelfs een unicumis in Europa, zoals de vogelkennerRinke Tolman onlangs verklaarde.Het is een natuurmonument van 1200ha oppervlakte, dat tijdens de oorlogwerd bezet door 2500 Duitse soldaten.Soldaten, die werkten als bezetenenom dit belangrijke punt te verster­ken: die tientallen bunkers en onder­aardse schuilplaatsen bouwden, ont­sierende uitkijktorens en telefoon­palen oprichtten, putten groeven enzwaar geschut plaatsten, maar diebovendien kans zagen, (is het won­der?) om duizenden vogels van hunkolonies te verjagen!

De Beer likt nog zijn wonden, maarhet herstel is zeer vlot verlopen ende pels ziet er weer glanzend en a:e-

Foto in de kop: Zilvermeeuw bij nestop de strandvlakte

Hiernaast: Jonge, bV'UI vliegvluggekokmeeuw

243

zond uit. Zie eens hoe het prachtigehuis van de opzichter omringd isdoor de beroemde vlierstruiken, detrots van de Beer. Nee. toon lieverde toegangskaart, die u voor driekwartjes hebt ontvangen van de ad·ministratie der stichting, J. M. Kern·perstraat 3 te Utrecht. Die kaartgeeft u recht op een rondleiding,want van 15 April tot 15 Juli wordter alleen toegang verleend onder ge.leide van één der bewakers. In dieperioc;le broeden n.l. de vogels envoorzichtigheid is dus geboden.

Vroeger begon de tocht (het is eenwandeling van 31/1 uur) bij het be­roemde vlierenlaantje, maar de Duit­sers oordeelden het nodig deze zeld­zame bossage, evenals het dennenbos.om te kappen. ]n ruil daarvoor Jeg-

Kokm~euwen in de jong~ duintjes

Met een schorre kreet vliegt eenfonkelende fazanthaan voor uw voe­ten op; de lucht is vervuld van 't ie­kwinkeleer van tientallen zangvogE:l­tjes; fltisjes, mezen, lijsters. winter­koninkjes, rietz.angers, vinken en watniet al. En om de haverklap rent eenduinkonijn met opgestoken staartdoor het terrein. Fazanten, patrijzen,houtsnippen, eenden en konijnen zijner i novervloed.

Het landschap op dit 2ondcrlin~e

schiereiland is zeer gevarieerd. Alsge de vallei hebt verlaten, staat geeensklaps voor een ondiepe plas. eenaanwinst uit de oorlog, die Kieviten­plas wordt genoemd. Als ge de kijkergebruikt, ziet ge kieviten, scholek­sters, eenden en waterhoentjes. diez.ich hier best vermaken.

Het hele vogeleiland ritselt entintelt van leven en vertier. Detocht gaat verder door weiden enstuifduinen, kreupelhout, ruige vlak­ten, bebossing en strand. Ge ontdektde prachtig getekende bergeenden.wit met zwart, die dit jaar veel tal­rijker zUn dan vorige jaren. Ze zulJenstraks weer bij honderden broedenin verlaten konijnenholen. Kievitenduikelen. grutto's roepen. ekstersklappen er lustig op los. Nergenswordt het herstel feestelijker gevierddan op De Beer. Het eiland is weergereed om gasten te ontvangen. Inde afgelopen jaren Îs er veel werkverzet. Ge kijkt eens rond naar devele merkwaardig gevormde heuvelsin het landschap. En dan geeft degoedmoedige gids u een knipoogje.. Bunkers". zegt hij tevreden. Indel'~

daad, bunkers, onder een laag zandbedolven en daarna bezet met plag­gen, helm en struikgewas. Hier endaar ontsieren nog betonnen bouw.~els de harmonie van het land­schap en langs het strand vindt genog roestige handgranaten en anderwapentuif(. Maar het ingespannenwerk heeft resultaat gehad.

Dat merkt f{e. Rls de gids u via hetprachtige duinlandschap naar het:drand voert. Hondl~l"(ien paren zil-

den z.e dwars door het tClTeineen straatweg aan. Wat eenzeldzaam stukje Nederland i~

die punt van Rozenburg! Daardaalt de stevige bewaker met II

af in een p~aclige vallei, waarduindoorns, ierstruiken, Il­guster, kam erfoelie, tientallenbloemen e plantensoortengroeien en bloeien.

..Luister", zegt e gids, ..denachtegaal." Een eldza8mschoon geluid, die sm }.tendetonen in de wijde stilte. Maarde koning der zangers, dienestelt in de brandnetels. voerthier geen alleenheerschappij.Ge laat u vertellen dat er op DeBeer in de loop der jaren bijna200 verschiUende vogelsoortenzijn waargenomen. En tiental.len soorten vinden hier eenplaats om te broeien. Dat mel'ktge, als de tocht verder gaat.

Visdiefje bij nest tussen hetmelkkrtLid

244

Broedende bontbekplevier

vermeeuwen zijn daar aan de wo­ningbouw. Het zijn overigens onge­wenste gasten, die men tracht te ver­drijven door het rapen van eieren.want zij hebben het voorzien op leg­sels en jongen van andere vogels.

En daar staat ge dan eindelijk opde uitjit:e5trekte stranden, waar de zeeu teltenbuldert. De kokmeeuwen­kolonie heeft zich al geïnstalleerd.Duizenden nesten Iiglen open enbloot in een oppervlakte met watruigt. Daar gaan de vogels al opde vleugels. Hebt ge dat ooit be­leefd, dat duizenden glanzende vo­gels met luid misbaar boven uv.:hoofd vliegen? Dat is lets. wat genooit meer vergeet! Het is buiten­gewoon aardig, om juist op eenvroege voorjaarsdag met die bewakerrond te snuffelen in het lerrein. Hijis dan ten minste zo enthousiast als gezelf zijt. want kijk. de kolonie grotesterns (men verwacht 16-18 duizendexemplaren) is zich aan 't nestelen.Ziet ge dat reusachtige witte lakenop het strand? NOl een paar stappendoet ge, en dan gaat het laken in hon­derden flarden de lucht in. Er klinkteen hoog, fluitend geluld. also! eenorkaan losbarst. Dat is de samenbun­deling van het geluid uit meer dantienrluizend vogelkelen. Indrukwek.kend, onvergetelijk.

Pas op! In dit schelpenveldje heb­ben de gracieuze bontbekpleviertjeseen kuiltje gemaakt en daarin liggen.bijna onzichtbaar, twee eitjes. EHdaar, aan de zeekant, trippelt eenlegertje sierlijke, deftige vogels.scherp afgetekend tegen de blauwehemel. Let eens op die prachtigezwart-wit verdeling van het veren­pak. Het z,ijn kluten. Verleden jaarkon men er hier zeshonderd teUen.Door de grote werkzaamheden voorde afdamming van de Brielsche Maasetc. hebben deze vogels de oorspron­kelijke broedplaats. de z.g. kluten­bank, voor een deel moeten verlaten.Vele kluten hebben echter in het af­gelopen broedseizoen reeds een meerWestelijk gedeelte von de bank op­gezocht.

Verder Itaat de tocht en steedsnieuwe vogelsoorten komt u tegen.Sternen en meeuwensoorten. weide-vogels, waadvogels. zangvogels .VOlelpandijs zonder weerga .Steeds meer bezoekers trekt ditprachtige stukje Nederland tot zich.En alleen reeds de wijze waarop mende oorlo,sgevol,en heeft bestreden.wekt bewondering en waardering!

Die kunt ge ook voelen voor hetruim 70 ha omvattende bebossings­plan. waarvan de uitvoering door hetStaatsbosbeheer in het najaar van1948 is begonnen. Op den duur zalhet natuurmonument aan de polder­zijde door een bosgordel worden af­gesloten. Er werd reeds 20 ha beplant.

Als ge eindelijk weer op de plan­keI) van de steiger staat. vol van on­vergetelijke indrukken. klinkt in uworen nog het meerstemmig vogellieden het ruisen van de zee.

Leo L. Leeuwis

Klultt bij het nest

245