*UDWLV OHVSDNNHW 3DGGHQVWRHOHQ · ‘paddenstoel’. Als de heksen ’s nachts in een kring hadden...

䜀爀愀琀椀猀氀攀猀瀀愀欀欀攀琀

倀愀搀搀攀渀猀琀漀攀氀攀渀漀渀搀攀爀搀攀攀氀甀椀琀栀攀琀戀漀攀欀

ᠠ䄀氀氀攀欀椀渀搀攀爀攀渀渀愀愀爀戀甀椀琀攀渀ᤠ

䄀愀渀最攀戀漀搀攀渀搀漀漀爀䬀一一嘀ⴀ唀椀琀最攀瘀攀爀椀樀攀渀愀甀琀攀甀爀猀瘀愀渀栀攀琀戀漀攀欀 ᠠ䄀氀氀攀欀椀渀搀攀爀攀渀渀愀愀爀戀甀椀琀攀渀ᤠ

Alle kinderen naar buiten! Alle kinderen naar buiten! 238238 Speuren

7.10 ~ Paddenstoelen

In de herfst schieten ze massaal uit de grond. Vooral in het bos, maar ook in het park en zelfs in je tuin zĳ n paddenstoelen te zien. Je vindt ze op bomen, afgeva� en ta� en en bladeren, op uitwerpselen, je kunt het zo gek niet bedenken.

Paddenstoelen hebben altij d iets magisch

gehad voor de mens. Vroeger dacht men

dat heksen de paddenstoelen tevoor-

schij n toverden. Omdat heksen padden

als huisdier hielden, werd de naam al snel

‘paddenstoel’. Als de heksen ’s nachts in

een kring hadden gedanst, stond er de

volgende ochtend een heksenkring: een

cirkel van paddenstoelen.

Op zoek naar paddenstoelen

Paddenstoelen zij n eigenlij k schimmels.

Wat je boven de grond ziet, is maar een

heel klein stukje van de schimmel. Het

zij n opruimers van de natuur. Ze ‘eten’ af-

val op uit de bodem, waardoor de grond

niet verstikt. Je vindt paddenstoelen

meestal op donkere plekk en en in vochti-

ge grond. » Kĳ k onder de

hoed van een paddenstoel met een

spiegeltje. Heeft de hoed lamellen

of buisjes?»

» Het hele jaar door

kun je paddenstoelen

vinden, alleen in de

herfst zie je de meeste.

lamellen

buisjes

Alle kinderen naar buiten! SpeurenAlle kinderen naar buiten! 239239

Hoe fotografeer ik een paddenstoel?

Van paddenstoelen kun je mooie foto’s maken, als je maar weet hoe. Zo pak je het aan:

# De mooiste foto’s maak je in de schaduw.

# Fotografeer niet bij te veel licht, dan wordt het verschil tussen donker en licht te groot.

# Zet je camera eventueel op de tas, om bewogen foto’s te voorkomen.

# Ga eens op je buik liggen en maak een foto vanaf de grond.

# Maak meerdere foto’s van de paddenstoel, van alle kanten. Zo weet je zeker dat er een

goede foto bij zit.

»Levenscyclus

van een

paddenstoel

Hoe fotografeer ik een paddenstoel?

»Levenscyclus

van een

paddenstoel

Volgroeide paddenstoel

De sporen vallen op de grond.

Er ontwikkelt zich een zwamvlok met

vruchtlichamen.

Binnen in het vlies vormt zich het vruchtlichaam.

Het breken van het vlies.

Het vruchtlichaam ontwikkelt zich

verder. Er vormt zich een steel.

Bij verdere groei breekt het vlies dat de lamellen beschermt.

1

3

2

5

6

7

4


Hoe groeien schimmels?

Een paddenstoel groeit net als a� e andere schimmels. Met dit proe� e kom je erachter hoe dat gaat.

DIT HEB JE NODIG:

> 2 sneetjes brood

> bord

> plastic zakje

> water

ZOLANG DUURT HET: 4-5 dagen

Sprenkel over beide sneetjes brood een beetje water. Leg het ene sneetje op het bord, de

andere in een plastic zakje dat je dichtknoopt. Wat gaat er gebeuren? Er groeien schim-

mels! De kans is groot dat er op het sneetje op het bord andere schimmels te zien zij n

dan op het sneetje in het zakje.

Maak een sporendoos

Kun je het je voorstell en? Onder de pad-

denstoelen zitt en miljoenen sporen ver-

stopt. Met het blote oog zij n ze niet te

zien, maar in een sporendoos wel.

DIT HEB JE NODIG:

> schoenendoos

> zwarte verf

> champignon

> zaklantaarn

> schaar

> vochtig doekje

ZOLANG DUURT HET: 2 uur

Verf de binnenkant van de doos zwart,

ook de deksel. Knip in de zij kant en in de

voorkant van de doos een gat. Maak in het

midden van de deksel ook een gat, iets

kleiner dan de hoed van de paddenstoel.

Leg de paddenstoel in het gat en leg in de

buurt een vochtig doekje, zodat de hoed

niet uitdroogt. Schij n met de zaklantaarn

door het gat aan de zij kant en kij k goed

door het gat aan de voorkant. Na een tij dje

zie je de sporen uit de paddenstoel vall en.

» De schimmels op

brood zĳ n niet giftig, maar

smaken wel vies.

> 2 sneetjes brood

> bord

> plastic zakje

> water

»

» Tip: Bekĳ k

de schimmels met

een loep.

Alle kinderen naar buiten! SpeurenAlle kinderen naar buiten! 241241

Maak een sporen� guur op papier

ZOLANG DUURT HET: 1 dag

Leg een verse hoed van een paddenstoel

op een zwart of wit papier, a ankelij k van

de kleur sporen. Om te voorkomen dat de

paddenstoel uitdroogt, is het goed er een

vochtig doekje bij (niet op!) te leggen. Zet

een glas over de hoed van de paddenstoel.

Laat dit een dag staan. Neem het glas en

de hoed voorzichtig weg. Je sporen guur

is klaar.

Maak een paddenstoelenpaspoort

» Leg een stuk vershoudfolie (doorzichtig)

over het figuur, om het langer te bewaren. Door het plastic blĳ ven

de sporen op hun plek. »


Laat een aardappelbovist ontplo� en

Ze lĳ ken op aardappelen, deze kleine bo� etjes op de grond. Zie je een mooie grote bovist? Deze staat op ontplo� en. Op die manier verspreidt deze paddenstoel zĳ n sporen. Help hem hierbĳ . Stamp er maar met je voet op. Kĳ k uit, er ontstaat een grote wolk!

Maak zelf inkt

Van inktzwammen kun je, inderdaad, inkt maken. Vroeger schreef iedereen op die manier zĳ n brieven.

DIT HEB JE NODIG:

> kale inktzwammen, die al fl ink

donker zijn

> kruidnagels

> pan

> vergiet

> potje

ZOLANG DUURT HET: 30 minuten

Doe de inktzwammen samen met de

kruidnagels in een pan en breng aan de

kook. Er ontstaat een zwarte smurrie.

Laat vij f minuten doorkoken en giet af

met behulp van een vergiet. De vloeistof

is de inkt. Neem een kroontjespen of een

satéprikk er en schrij ven maar!

Van inktzwammen kun je, inderdaad, inkt maken. Vroeger schreef iedereen op

» Doop een vogelveer in de inkt.

Ook een manier om te schrĳ ven.

Heb je geen inkt, maar wel een veer?

Knip het puntje eraf en stop hier

een vulling van een pen in.

Heb je geen inkt, maar wel een veer?

» Vroeger gebruikten ze ganzenveren als pen. De punt

van de veer werd in de inkt gedoopt en men kon schrĳ ven. Ze namen

de veren van de linkervleugel, deze buigen zo dat het prettig schrĳ ft als

je rechtshandig bent.

»

»

» Tik eens tegen een geweizwam aan.

Je ziet een stuifwolk van sporen.»

» De kruidnagels

zorgen ervoor dat de inkt

langer goed blĳ ft.

Alle kinderen naar buiten! Speuren243 243

Alle kinderen naar buiten! Herkenningskaart244 244

Padd

ensto

elen

De herfst is dé periode om op zoek te gaan naar paddenstoelen. Echt zoeken hoe� niet eens, je ziet ze overal om je heen. Maar wie extra goed oplet zal ook paddenstoelen ontde� en op ple� en waar je ze misschien niet verwacht. Op poep bĳ voorbeeld, op dood hout of zelfs in bomen. Maak er een spe� etje van: wie ziet de meeste paddenstoelen? En kun je ze a� emaal herkennen?

Je ruikt de grote stinkzwam (1) al van verre. Hou je neus dus open!

Kij k onder de hoed van het

eekhoorntjesbrood (2). Je ziet all emaal kleine buisjes.

let op: de groene knolamaniet (3) is gift ig, zelfs dodelij k als je ervan eet.

De porseleinzwam (4) groeit vooral op takk en van beuken. Kij k dus ook eens

omhoog.

De vliegenzwam (5) leeft op wortels van berken en naaldbomen.

De hoed van de grote parasolzwam (6)kan wel dertig centimeter breed worden.gift ig, zelfs dodelij k als je ervan eet.

Herkenningskaart

1

6

4

5

3

2

Duivelsei

» De stinkzwam stinkt met een goede reden. De geur, die lĳ kt op rottend vlees, trekt vleesvliegen aan die uitgebreid smullen van het slĳ m van de zwam. In één vleesvliegenpoepje zitten miljoenen stinkzwamsporen! Succes gegarandeerd dus

voor de stinkzwam.

Alle kinderen naar buiten! Herkenningskaart245 245

p

r

a

s

do

t

y

u

e

i

9

q

8

7

Geschubde Inktzwam

Geelwitte russula

Honingzwam

Kleverig koraalzwammetje

Berkenzwam

Platte tonderzwam

Parelamaniet

Panteramaniet

Elfenbankjes

wGewone krulzoom

Paarse schijnridder

Gewone zwavelkop

OesterzwamGeweizwam

Reuzenbovist

Aardappelbovist

倀愀搀搀攀渀猀琀漀攀氀攀渀猀瀀攀甀爀瀀愀欀欀攀琀

䴀攀琀搀椀琀瀀愀欀欀攀琀眀漀爀搀琀栀攀琀稀漀攀欀攀渀渀愀愀爀瀀愀搀搀攀渀猀琀漀攀氀攀渀渀漀最氀攀甀欀攀爀⸀䴀攀琀瘀攀爀爀愀猀猀攀渀搀攀漀瀀搀爀愀挀栀琀攀渀甀椀琀栀攀琀搀漀攀戀漀攀欀樀攀攀渀洀攀琀搀攀栀愀渀搀椀最攀栀攀爀欀攀渀渀椀渀最猀欀愀愀爀琀欀漀洀樀攀洀攀攀爀漀瘀攀爀瀀愀搀搀攀渀猀琀漀攀氀攀渀琀攀眀攀琀攀渀⸀嘀攀爀搀攀爀戀攀猀琀愀愀琀栀攀琀瀀愀欀欀攀琀甀椀琀攀攀渀猀瀀椀攀最攀氀琀樀攀Ⰰ 攀攀渀氀漀攀瀀樀攀Ⰰ 攀攀渀瀀漀琀氀漀漀搀攀渀搀愀琀愀氀氀攀猀椀渀攀攀渀栀愀渀搀椀最攀爀甀最稀愀欀⸀

匀瀀攀挀椀愀氀攀愀愀渀戀椀攀搀椀渀最

倀愀搀搀攀渀猀琀漀攀氀攀渀瀀愀欀欀攀琀

瘀愀渀 갠 㜀Ⰰ㤀㔀瘀漀漀爀 갠 㐀Ⰰ㤀㔀

䄀挀琀椀攀挀漀搀攀㨀倀愀搀搀攀渀猀琀漀攀氀倀愀搀搀攀渀猀琀漀攀氀

䈀攀猀琀攀氀栀椀攀爀㸀㸀㸀

眀眀眀⸀搀攀猀瀀攀甀爀稀漀攀欀攀爀猀⸀渀氀

https://www.jasperderuiter.com/product/paddestoelenspeurpakket-art-nr-500001/www.despeurzoekers.nl

倀爀椀樀猀 갠 ㈀㤀Ⰰ㤀㔀

一漀最洀攀攀爀戀甀椀琀攀渀愀挀琀椀瘀椀琀攀椀琀攀渀氀椀最最攀渀漀瀀樀漀甀琀攀眀愀挀栀琀攀渀 ⸀⸀⸀⸀

䜀攀攀渀瘀攀爀稀攀渀搀欀漀猀琀攀渀

匀瀀攀挀椀愀氀攀愀愀渀戀椀攀搀椀渀最

䈀漀攀欀 ⬀ 䜀爀愀琀椀猀䈀氀漀琀攀瘀漀攀琀攀渀欀愀愀爀琀

䄀挀琀椀攀挀漀搀攀㨀䈀氀漀琀攀瘀漀攀琀

䈀攀猀琀攀氀栀椀攀爀㸀㸀㸀

眀眀眀⸀愀氀氀攀欀椀渀搀攀爀攀渀渀愀愀爀戀甀椀琀攀渀⸀渀氀

Ben je enthousiast geworden en wil je nog meer activiteiten voor buiten? Koop dan Alle kinderen naar buiten! Het grote natuuractiviteitenboek.Met meer dan 500 buitenactiviteiten, interessante weetjes, praktische tips en spannende natuurproefjes. Voor een ultieme natuurbeleving voor kinderen.
https://www.jasperderuiter.com/product/boek-alle-kinderen-naar-buiten-het-grote-natuuractiviteitenboek-art-nr-340005/www.allekinderennaarbuiten.nl

*UDWLV OHVSDNNHW 3DGGHQVWRHOHQ · ‘paddenstoel’. Als de heksen ’s nachts in een kring hadden...

Documents

Transcript of *UDWLV OHVSDNNHW 3DGGHQVWRHOHQ · ‘paddenstoel’. Als de heksen ’s nachts in een kring hadden...