Toyota en excellent onderwijs!

donderdag 11 april

Cijfers en feiten• crebo’s• competentie gericht • studenten• scholen• Shared Services Center

0

Organogram

College van Bestuur

Raad van Toezicht

Centrum voor

Bedrijfsgericht Opleiden

ROC Tilburg vmbo SSC Onderwijs

Concernstaf OR en GMR vmbo

SSC

Toen en nu

0

Ons doel vandaag• kijken en praten over bedrijfsvoering

• management/leiderschap

• veranderingsprocessen

• verbinden met jullie vragen/uitdagingen

“Onderwijsorganisatie als ware het een bedrijf”

0

Maar eerst• Waar hebben jullie toe nu toe

gehoord/geleerd? • Wat is volgens jullie specifiek aan de

PO context?

“Een vis ontdekt als laatstehet water waarin hij zwemt”

Strategie

Management-stijl

Systemen

Personeel

Cultuur

Structuur

Over doelmatigheid

en toegevoegde

waarde

0

“Als ware het een bedrijf”• focus op toegevoegde waarde• core business = onderwijsproces• organisatie opbouwen • hanteerbare “regeleenheid”• benodigdheden• regelen aansturing

0

Toegevoegde waarde• wat is goed onderwijs• met welk “recht” wordt gewerkt• kwaliteit personeel

0

De school: de regeleenheid met de menselijk maat

• focus/visie op buitenwereld• overleg en besluitvorming • interactie• monitoring • innovatie • identiteit

Regeleenheid

Menselijke maat

0

Wat levert het ons op om als een “bedrijf” te

denken• output - outcome • core business = onderwijsuren-

machine• business in kaart brengen

Businessmodel

0

Businessmodel in ’t onderwijs

• aanbod• doelgroep• toegevoegde waarde• kostenstructuur• positionering• onderscheid en profilering

0

Toegevoegde waarde (1)

• input• throughput• output• outcome

0

Toegevoegde waarde (2)

0

Toegevoegde waarde (3)

0

Toegevoegde waarde (4)

0

Toegevoegde waarde (5)

0

Wat is een organisatie?• “machine”• “organisme”• “politiek systeem”• “symbolisch iets”• …..

Wat is dan een onderwijs-

organisatie?

0

Dienstverlenende organisatie

• niet tastbaar• kan niet geruild worden• persoonsgebonden / subjectief• klant = onderdeel van

productieproces• goede dienstverlening als

vanzelfsprekend • in een keer goed / geen voorraad public value

0

Richting geven aan een onderwijsorganisatie (1)

• missie• visie• strategie (SWOT)• beleid herkenbaarheid in de onderdelen

0

Voorbeeld

0

Richting geven aan een onderwijsorganisatie (2)

• Waardeoriëntatieneem je waar, stel je niet vast

• Identiteit vs Imagoherkenbaarheid met de visie

0

Onderwijsorganisatie ordenen• Minzberg Wat kun je ermee?• procesdenken (activiteiten)• netwerkdenken (afhankelijkheid

omg.)• post-modernnistisch perspectief• vanuit P.P.

0

Maar eerst …

Besturingsfilosofie• IM• doelmatigheid• SSC• laag in de organisatie• menselijke maat

Visie

Missie Waarden

Verantwoor-delijkheden

Doel-stellingen

Principes

Competenties

Zin Bereidheid

Bekwaamheid

Actie

0

Leiderschap• positie innemen• durven differentiëren• zelfreflectie• kennis• relatie tot de ander• voorbeeldgedrag• wanneer is iemand professional?

0

Escalator failure

0

Integraal management (1)

• in de lijn komen functionaliteiten samen

• daar begint en eindigt de PDCA• focus op toegevoegde waarde (i.p.v. op

inspanning)

• onderwijskundig én bedrijfsmatig• sturen op professioneel gedrag en

waarden

0

Integraal management (2)

• kiezen• risico’s• weten• ordenen• leiderschap

0

Onderwijskundig leiderschap

• Wat is dat?

“it’s not a happy world”

0

Onderwijskundig leiderschap

• leidinggeven aan leren• goede school creëren

(succes, samenwerking, tijd, ordelijk klimaat, georganiseerdheid, betaalbaar, stakeholders,

professionaliteit, veranderingen, consistentie)

0

Voorwaarde (technisch)

• titel• procuratie

0

BesturenG

overn

an

ce

0

Sturen beheersenPlan Do Check Act• prestaties managen• risico’s managen

Ris

ico’s

man

ag

en

Ris

ico’s

man

ag

en

Ris

ico’s

man

ag

en

0

Balanced score card (1)

• Prestatie indicatoren• Financieel perspectief• hoe gezond zijn we?

• Klant perspectief• hoe zien/beoordelen leerlingen, ouders,

de overheid ons?

0

Balanced score card (2)

• Perspectief interne processen• wat is essentieel ten aanzien van

inzetbaarheid, kwaliteit mensen, huisvesting, ict, …?

• Perspectief lerend vermogen/innovatie• hoe is ons leervermogen?• hoe en waarop kunnen we ons

verbeteren?

• Prestatie indicatoren: sluit aan op werkelijkheid van de werkvloer

0

Besluitvormingsproces• Wie gaat over:• wat • wanneer en • waar is dat terug te vinden

• Besluiten <> het over iets hebben• Een besluit is pas genomen als het

bekend is gemaakt

“Een goed besluit is het halve werk”

0

Niveaus van besluitvorming

0

Overlegstructuur• wie praat met wie wanneer en

waarover• informatief, besluitvormend,

opiniërend • wat stuur je mee met welke opdracht• tijd/eigenaarschap van het

agendapunt• naast georganiseerd• ook ad hoc de dialoog faciliteren

0

Cultuur, gedrag• PDCA

• ORI

• voorbeeldgedrag

• throughput vs. output

• achterkant

• arena

• symbolen

• reciprociteit

0

Verwaarloosde organisatie• need to do nice to do• organisatie hygiëne• micromanagement• verborgen lagen

0

Hoe stuur je aan • in de problemen gaan staan• sturen op gedrag• integraal managen/integrerend

managen• respecteer je besturingsmodel

Verantwoorden

Plannen Bijsturen

Delegeren

0

PDCA in Flow:

0

Flow Jan Bommerez

0

Veranderingsproces• Wat is geslaagd, waarom?• Wat is mislukt, waarom?

0

Veranderingsproces voorwaarden

• burning platform• leiderschap, sterk team• goede communicatiekanalen• oriëntatie op gedrag • concreet kunnen zijn• kunnen institionaliseren

0

Veranderingsproces stappen

• urgentiebesef oproepen• een sterk team samenstellen• een visie op de verandering

ontwikkelen• en dit communiceren middels

symbolen, gedrag• belangen in kaart brengen• beginnen met Korte-termijn

successen • volhouden, en consolideren• goed voorbeeldgedrag koesteren

0

Orde van verandering• 1e spel beter spelen• 2e spelregels veranderen• 3e nieuw spel bedenken

Er zit altijd een mens achter

Bestaat weerstand

tegen verandering?

0

Veranderen• hier & nu vs. straks & de ander• object vs. subject• reïficatie• (h)erken belanghebbenden • veranderteam vs. krachtenveld

0

Veranderingsproces fases

• terugkijken• praktijk• nieuw

0

Leiderschap• voelen• denken• kracht • woordvoerderschap• verantwoordelijkheid <> schuld• plek in de structuur (zorg vs.

verantwoordelijkheid)

• bevoegdheid = aansprakelijkheid• meer hard- dan software

0

Eigen actieplan• Wat wil je in actie zetten of anders

gaan doen?• Wat is de verander-agenda voor jouw

organisatie?• Wat zou je verder willen

onderzoeken?

0

Hoe houd je het werkend• opleiden• kwaliteit management• kennis• dialoog• planning & control• integraal kwaliteitssysteem• gedrag• reflecteren• verantwoordingsgesprekken

0

Wat hebben we bereikt• deelnemerstevred

enheid• -5 +1 mio• meer kwaliteit• groei• afbouw educatie • inburgering

• minder gedoe, rust

• PDC• klaar voor MBO

‘11-´15• Kordesprijs • bezoek OC&W

0

Reflectie• organisatie in de greep• niet vol te houden• feedback• regie• interventies• patroon doorbreken

0

NB• model ordening• werkelijkheid <> model

0

Theoriën• Stafford Beer; viable systems• Osterwalder; business model• Porter; waardeketen• Kotter; veranderen • Covey; leiderschap• Minzberg, Hatch; organiseren

Vragen?