TL/14/0211 1 / 2

Handreiking De Levensloopbestendige Wijk

Een integrale analyse over de woning- en zorg markt

1. Aanleiding

Bureau HHM, TimesLab Onderzoek & Innovatie, Invisor en Ten Hag Consultancy hebben deze analyse ontwikkeld naar aanleiding van de volgende ontwikkeling die van invloed zijn op de woonbehoefte van senioren. Het gaat hier om de:

• Impact van beleidsmaatregelen; het scheiden van wonen en zorg en de extramuralisering • Impact van demografische ontwikkelingen • Behoefte aan langer zelfstandig wonen onder senioren.

Met deze analyse proberen we te voorkomen dat er een duurzame mismatch ontstaat tussen vraag en aanbod op de woningmarkt voor senioren.

We kijken hierbij naar de totale woningmarkt (zowel koop als huur). Ook kijken we naar de woonbehoefte van de gehele groep senioren 55+, dus niet alleen naar de zorgbehoevende senioren.

2. Visie In onze analyse hanteren we de volgende uitgangspunten:

• De ontwikkeling van de woonbehoefte kan niet los gezien worden van de aanwezige zorg- en welzijnsinfrastructuur in de wijken.

• Deze infrastructuur is noodzakelijk om langer thuis te blijven wonen. • Dit geldt evenzeer voor het aanpassen/op maat maken van de woonomgeving. • De juiste balans tussen beide domeinen creëert de optimale situatie om langer ‘zorgeloos’

thuis te blijven wonen mogelijk te maken.

3. Maatschappelijk relevant

Deze analyse is interessant voor gemeenten omdat het een bijdrage levert aan het vinden van het juiste antwoord op onderstaande maatschappelijke vragen:

• Hoe speel je lokaal in op de maatschappelijke vraag naar zorg thuis in de eigen (directe) omgeving?

• Hoe speel je in op de beleidsmaatregelen scheiden wonen en zorg? • Hoe kun je inspelen op de behoeftetoename aan zorg thuis in de organisatie van zorg(infra)

en doordachte investeringen in de woningmarkt (nieuwe projecten, verbouw, sloop)?

4. Analyse

De analyse maakt de woonbehoefte van senioren inzichtelijk op basis van

• De ontwikkeling van de zorg en ondersteuningsbehoefte (gepland, ongepland, met toezicht) beïnvloedt door beleidsmaatregelen (Wlz, Wmo en Zvw).

• De dynamiek van de woningmark; het type en aantal woningen dat vrijkomt door mortaliteit en door verhuizingen, het ontwikkelsaldo per woningtype waar overschot dan wel tekort is.

TL/14/0211 2 / 2

Hierin is ons model uniek. Het brengt als enige model het effect van zorgbeleid en demografie op de ontwikkeling van de lokale en regionale woningmarkt in kaart. Ook is het model dynamisch wat betekent dat het herijkt kan worden al naar gelang de economische ontwikkeling en dat het tevens instelbaar is met behulp van lokale gegevens. In de analyse gaan we daarnaast uit van bestaand vastgoed en aanwezige woningtypes op lokaal niveau en de lokale demografie en ontwikkeling hier van.

5. Uitkomsten

De uitkomst van de analyse stelt gemeenten in staat om nader invulling te geven aan:

• Lokale regierol • Woningbouwprogrammering op het sociaal en particulier domein • Hergebruik van maatschappelijk vastgoed • Inrichting van de Wmo om langer zelfstandig thuis wonen te faciliteren

Daarnaast biedt het handvatten voor:

• Opstellen en onderbouwen van de woonvisie • Onderbouwing van bestemmingsplannen • Beoordelen van vastgoedprojecten (nieuw- en verbouw) • Gesprek aan te gaan met ontwikkelaars, corporaties en particuliere woningbezitters

6. Combineren van gegevens

De uitkomsten van deze analyse kunnen eenvoudig gecombineerd worden met andere geodata met betrekking tot onder andere de woningmarkt, zorgbehoefte en demografische ontwikkelingen. Door deze verschillende databestanden met elkaar te koppelen ontstaat er een dieper en gelaagd beeld. Onze analyse is misschien net dat extra puzzelstukje dat een gemeente verder kan brengen om het langer zelfstandig thuis wonen van senioren vorm te geven.

Daarnaast verkennen we op dit moment de mogelijkheden om ook de woonbehoefte van mensen met een handicap en mensen met een geestelijke beperking toe te voegen aan onze analyse.

7. Contact

Voor meer informatie over deze analyse kunt u contact opnemen met Lennart Homan of Nico Dam van Bureau HHM.