T I J D S C H R I F T VAN HET

NEDERLANDSCH GENOOTSCHAP

VOOR

MUNT- EN PENNINGKUNDE ONDER DE ZINSPREUK

„Concordia res parvae crescunt"

TE

A M S T E R D A M

6e Jaargang

AMSTERDAM

G. T H E O D . BOM EN ZOON

1898

Gemengde Berichten

Duitsche wisselkoersen op Holland in 1829.

D e n 3 i s t e n Juli 1829 begon de heer S. Notaris en Bur­

gemeester van L o e n e n aan de V e c h t eene pleizierreis

naar Dresden en was den 2 6 s t e n A u g u s t u s d.a.v. weder

teruggekeerd. Uit A m s t e r d a m eene reiskoets ontboden

hebbende, werden hij en zijn reisgezelschap door 4 paar­

den van eene bevriende familie over Utrecht, A m e r o n g e n

en de G r e b b e naar A r n h e m en verder door 4 postpaarden

over Doesburg, Doetinchem, T e r b o r g en Dinxperlo naar

Bocholt gebracht en trokken toen Pruisen verder in

Behalve de wederwaardigheden en de indrukken van

land en volk, welke ik in zijn reisboek opgeteekend

vind, zijn m. i. niet van belang ontbloot de aantee-

keningen over de geldspeciën en hare verhouding tot

het Hollandsch geld. Hoewel hij meestal met het

gouden tienguldenstuk betaalde, werd ook het gouden

vijfguldenstuk ingewisseld en soms ander Hollandsch

geld aangenomen.

H e t reisje kostte de kapitale som van ƒ 1 5 5 6 — ,

maar op reis werd dan ook geen gebrek geleden.

30i

R O U T E

V a n Bocholt over Borken,

Coesfeld en Appelhülsen

tot Münster.

V a n Münster over W a ­

rendorf, Herzebrock en

Neuenkirchen tot Pader­

born.

V a n Paderborn over L i c h ­

tenau, Ossendorf en W e s t

uffeln tot Cassel.

(Tusschen Ossendorf "en

Westuffeln grensschei­

ding van Pruisen en

Hessen).

Het Hollandsch geld op

deze route doorgaans aan­

genomen tegen ƒ 1.80 of

de ƒ 10. tegen 51/2 Rth

H e t papierengeld is hier

van i en 5 Thaler, waarop

gedrukt staat: Königl ich

Preuss. Cassen-Anweisung.

F ü n f Thlr. Courant nach

dem Münzfusse \ o n 1764.

Geltend in allen Zahlungen

für voll. Ausgefertigt zu

Berlin den 6. Mai 1824.

H e t zilvergeld bestaat uit

Thaler, derde, zesde, twaalf­

de en vierentwintigste ge­

deelten van een Thaler en

Groschen.

H e t kopergeld uit Pfen­

nige, zijnde 12 Pfennige

één Groschen.

T o t Westuffeln wordt ge­

rekend in Reichsthaler, Sil­

bergroschen en Pfennige.

In Hessen metThaler, uit­

makende 24 Gutegroschen.

T e Paderborn voor ieder

tienguldenstuk 5 T h . 16

Ggr. gekregen.

302

V a n Cassel over Heisa, W a l ­

burg, Bischhausen Netra

tot Eisenach.

V a n Eisenach over G o t h a

en Erfurt tot Weimar.

V a n Weimar over E c k a r t s ­

berga, Naumburg, W e i s -

senfels en L ü t z e n tot

Leipzig.

V a n Leipzig tot Dresden.

O p deze route wordt nog

gerekend met Thaler en

Gutegroschen.

V o o r het tienguldenstuk

teruggekregen 5 T h . en 11

a 12 Ggr.

Verlies op de tiengul-

guldenstukken door den

lagen koers, en alzoo daar­

voor bij inwisseling ont­

vangen 5 T h . en 11 a 12

G g r

V o o r t s rekent men öf

met Conventionsgeld, öf

naar de verhouding met

Saksisch of keurvorstelijk

geld, wat ook ten nadeele

der reizigers is

Bij inwisseling van g o u ­

den tienguldenstukken a 5

T h . 12 Ggr. te L e i p z i g

ontvangen voor vijftig gul­

den 27 T h . 12 G g r .

T e Dresden voor / 10 —

Hollandsch bekomen 5 R t h .

16 G g r .

Bij een bankier gewis­

seld ƒ 300.— Hollandsch,

uitmakende a 109% 163.12

3 ° 3

V a n Dresden terug over

Meissen naar Leipzig.

D a n over Weirnar en

Eisenach tot Fulda. V a n ­

daar over N e u h o f en

Hanau tot Frankfort

Verder naar Mainz en

met de boot naar Nij­

megen Vandaar weder

met de reiskoets en 4

postpaarden over A r n ­

hem en Utrecht naar

Loenen.

Saksisch. In Saksisch geld

25.— en voor de overige

838.12 Saksisch a 2V2 %

agio gekregen R f h 141 23

Pruisisch Courant.

T e Fulda eene rekening

van 3 Florijnen 45 K r e u t -

zer voldaan met 3 Thaler

min eene Kreutzer, zijnde

volgens o p g a v e aldaar de

verhouding van één Thaler

Conventionsgeld, uitma­

kende 1 Florijn 43 Kreut­

zer.

O p sommige stations het

gouden vijfguldenstuk aan­

genomen tegen 5 Florij­

nen; op andere plaatsen,

b. v. te Hanau, was dit

muntstuk niet bekend.

Bij aankoopen de vijf-

guldenstukken uitgegeven

tot de waarde van vijf F l o ­

rijnen, maar bij inwisse-

seling slechts 4 F l . 50 K r .

gekregen, dus dan op iede-

ren gulden twee K r . verlies.

S. M . C. N .

V E R G A D E R I N G E N VAN H E T

Nederlandsen Genootschap voor Munt- en Penningkunde

in 1 8 9 7

{Uittreksels uit de /Voluien)

Bestuursvergadering van 14 Januari. — Zie Jaargang V (1897), blz. 358.

Bestuursvergadering van 20 Mei nauw­keurig worden de wijzigingen geformuleerd, die het Bestuur in de Statuten en in 't Huis­houdelijk Reglement noodig acht en op de a. s. Jaarvergadering aan 't oordeel van de leden zal onderwerpen.

6 e Jaarlijksche Vergadering op 16 Juni te Utrecht. (Zie Jaargang V (1897), blz. 266.

Bestuursvergadering van 14 N o v e m b e r . . . . benoemd tot buitenlandsche leden : de heeren Dr. H o R A T i o R. S T O R E R te Newport (N. Ame­rika) en JULIUS M E I L I te Zurich.

Jaarverslag over 1897 van den Secretaris

Het doet mij genoegen over 1897 veel goeds te kunnen rapporteeren. Immers het ledental vermeerderde, het Tijdschrift vond ruimer ver­spreiding en de rekening sloot met een batig saldo.

Leden. Het Genootschap had 't verlies te betreuren van de heeren W . J. F O R T U I J N D R O O G -

L E E V E R (f 6 Januari), Mr. W. J. R O O Y A A R D S

V A N D E N H A M (j- 2 Maart) en Jhr. mr. G. J. T H B E E L A E R T S V A N B L O K L A N D (f 14 Maart), die ons door den dood ontvielen en van den heer A . T H . H A R T K A M P , die uit onzen kring trad.

Daarentegen werden door uwe stemming van 16 Juni in ons midden opgenomen de heeren:

Jhr. mr. F . B E E L A E R T S VAN

B L O K L A N D 's-Gravenhage.

A N T H . B E G E E R Utrecht. Mr. M. C . N I J L A N D Sneek. Jhr. mr. A . F . O . V A N S A S S E

V A N Y S S E L T 'S-Hertogenbosch.

3o6

H . V A N R I J C K E V O R S E I , ' s-Hertogenbosch. H. D. D E W I T T H A M E R Goes.

en benoemde het Bestuur de heeren: Prof. dr. A D Ü N I N G Quedlinburg. JULIUS M E I L I Zürich. Dr. H O R A T I O R . S T O R E R Newport, U.S.A.

tot buitenlandsch lid.

Ons ledental was dus op einde December '97

samengesteld uit:

2 eereleden, 28 gewone leden, 27 buitengewone leden

en 35 buitenlandsche leden,

te zamen dus 92 leden, tegen 87 in 't vorige jaar.

Het is hier de plaats niet om het belang van eene groote ledenlijst te doen uitkomen, doch gaarne zou ik hier alle leden willen op­wekken aan den bloei van ons Genootschap mede te werken en de opgave hunner candi-daten tijdig aan het Bestuur mede te deelen.

Door uwe keuze van 16 Juni 1896 was het Bestuur saamgesteld uit de heeren:

T H . M. R O E S T , Voorzitter. Mr. L. VV. A B E S I E R , Vice-Voorzitter. C . H . F . A . C O R B E L I J N B A T T A E R D , Penningmeester. JOH. W . S T E P H A N I K , Secretaris. H. G. D U C R O C Q , Conservator.

3 ° 7

De jaarvergadering; werd op 16 Juni te Utrecht gehouden

Dank zij de welwillendheid van den heer B E S I E R waren wij dien dag tevens in de ge­legenheid een bezoek aan 's-Rijks Munt te brengen, waar wij de verschillende werkplaat­sen met hunne machinerieën en de verzame­lingen munten, ponsoenen en matrijzen in. oogenschouw namen. Ons bezoek was bizonder gunstig, aangezien de groote aanmunting van nederlandsch-indische pasmunt juist werd be­werkstelligd en alle machines in werking waren.

Daarna stelde de heer A N T H . B E G E E R ons in staat zijne belangrijke fabriek te bezoeken. Wij zagen daar de ontwerpen van penningen in roode was boetseeren; het afgieten van deze modellen in brons; het werken van de graveermachine, die volgens het bronzen mo­del den ponsoen op de verlangde grootte uit­boort; het bijwerken en harden der ponsoenen; het persen van den stalen ponsoen in de ijze­ren matrijs; het vervaardigen van metalen plaatjes en eindelijk het stempelen met de ge­harde matrijs in eene muntschroef.

D e heer B E G E E R had de hoffelijkheid in onze tegenwoordigheid o. a. een bronzen gedenk­penning te doen slaan en dien tot aandenken aan dit bezoek aan alle tegenwoordige leden uit te reiken. Dit stuk vindt gij beschreven

3 o 8

op blz. n 8 van den loopenden Jaargang, zoo­dat ik hier slechts de afbeelding behoef te laten volgen.

Een rijtoer naar Zeist, aangeboden door 't Genootschap en een gemeenschappelijken maal­tijd, besloten dien aangenamen dag.

Bestuursvergaderingen hadden plaats op 14 Januari, 20 Mei en 14 November. Zooals ge­bruikelijk, zullen de uittreksels uit hare notulen in het Tijdschrift worden medegedeeld.

Het Tijdschrift verscheen geregeld op de daarvoor bepaalde tijden en dank zij de me­dewerking van verschillende onzer leden, kon­den wij voor groote verscheidenheid van stof zorg dragen.

De firma G. T H E O D . B O M & Z O O N trad we­derom als uitgeefster op en verdient zeker een hartelijk woord van dank voor hare ijverige en belanglooze bemoeiingen.

3°9

Aan H. M. de Koningin-Regentes mochten wij een gebonden exemplaar van den Jaargang aanbieden. Het is mij aangenaam U te kun­nen mededeelen dat H. M bij het ontvang-bericht tevens Hare hooge sympathie betuigde voor onze studie en voor ons streven.

Ook is 1897 een finantiëel gunstig jaar ge­weest. Want, zooals onze Penningmeester U aanstonds zal mededeelen, liet het een batig-slot van f 254.285 in kas.

Eene belangrijke wijziging ondergingen de Statuten en het Huishoudelijk Reglement. Hier­door is 't thans mogelijk gemaakt, dat Neder-landsche eereleden in 't Bestuur verkozen worden; hierdoor verkreeg 't Bestuur de be­voegdheid diegenen van de ledenlijst te schrap­pen, welke gedurende twee achtereenvolgende jaren hunne contributie niet betalen en hier­door zullen onze boeken, bij mogelijke ontbin­ding van 't Genootschap, aan de Universiteits­bibliotheek van Amsterdam komen.

Nogmaals uwe medewerking inroepend tot uitbreiding van het ledental, eindig ik mijn verslag over het voor ons Genootschap vrucht­bare jaar '97.

J O H . W . S T E P H A N I K .

Inkomsten en Uitgaven van 't Nederlandsch Genootschap voor Munt- en Penningkunde. G e n o o t s c h a p s j a a r 1897.

Ontvangsten

Aan Saldo A.P / 221 56 „ Contributiën )> 639 86

„ Jaarlijksche bijdrage van den Heer H. G. D U C R O C Q )T 25 —

„ Idem N.N )) 2 5 — Tijdschrift: Verkochte exemplaren . J) 117 60 Meerdere overdrukken . )ï 7 25 Geschonken platen. . . .• » 63 60

„ Rente 1897 T 3 72 „ Toevallige bate ' . . 0 90

/ 1114 49

te Haarlem.

Uitgaven.

Kosten Vergadering Utrecht 1896 / 53 25

„ 38 40 Tijdschrift „ 711 57 5

Uitschotten Secretaris . . 19 — „ Penningmees­

ter 37 98 Saldo 254 28=

/ 1114 49

de Vergadering van 16 juni 1898,

(was get.) H. K U I P E R S .

( „ „ ) C . W . B R U I N V I S .

Verslag van den Conservator.

Andermaal is het mij een genoegen verslag uit te brengen over den toestand onzer ver­zamelingen.

De bibliotheek werd met het belangrijke werk van den Heer JULIUS M E I L I te Zürich „Das Brasilianische Geldwesen" verrijkt

Onze numismatische verzameling met 462 stuks, zoowel penningen als munten, vermeerderd.

Steeds onze verzamelingen in uwe welwil­lende aandacht aanbevelende.

Juni 1898. De Conservator,

H . G . DU C R O C Q .

312

Aanwinsten van de Bibliotheek.

E e n i g e opmerkingen naar aanleiding van de 's-Her-

togenbossche Geefhuispenningen. Overdr

E e n i g e opmerkingen omtrent de 's-Hertogenbossche

Brandspuitpenningen. Overdr.

Geschenk van Jhr Mr. M. W . SNOECK.

Méreau gravé de la vieille gilde der Arbalétriers

de Bois-le-Duc. 1680. E x t r .

Bijdragen tot de Penningkunde van Noord-Brabant,

verzameld door Jhr M A . Snoeck.

Geschenk van Jhr M. A Snoeck

Manuali Hœpli. Vocabolarietto pei Numismatici.

(in 7 lingue) 8° g e b

Geschenk van den Heer U ° H œ p l i .

G o e d geld Populair geschrift over de Muntvraag

G u i d a Numismática Seconda edizione

Geschenk van den Heer Joh. W . S t e p h a n i k

L'émission des assignats et monnaie de nécessité en

Zélande, pendant l'an I de la république Batave E x t r .

D e oorsprong der zilveren Manen. Overdr.

Iets over een gildepenning van de scheepstimmer­

lieden te Zierikzee. Overdr.

Geschenk van Mej. M de Man.

Spink & Son's Numismatic Circular I — X X I V .

Geschenk idem.

Catalogus der Bibliotheek van het Sted. Museum

te Alkmaar, iste g e d 1896.

Geschenk van den Heer C. W . Bruinvis.

A p p u n t i di numismática R o m a n a X X X V I I I — X L I V

Estr.

Geschenk van den Heer F r a n c e s c o Gnecchi

313

Numismatisches Literatur-Blatt 93 —98

Geschenk van den Heer M . BAHRFELDT.

Allocution, prononcée à l'occasion du mariage de

Monsieur R o g e r Vallentin du Cheylard avec Made­

moiselle Isabelle d'Arces.

D u florin du poids de Piémont. E x t r .

L ' A t e l i e r delphinal de Piégon (Drôme). E x t r .

Geschenk van den Heer R O G E R V A L L E N T I N .

Sitzungsberichte der Numismatischen Gesellschaft

zu Berlin 1896.

Geschenk idem.

L e s monnaies frappées par François I e r , comme

comte de Provence. E x t r .

E t u d e critique. E x t r .

L e s Gros et le demi-gros des gens d'armes de

Charles V I I . E x t r

l 'Adjonction au domaine royal de la chattelenie de

D u n , et les deniers frappés a Dun, par Philippe I e r

et Louis V I par P A U L BORDEAUX. E x t r .

Geschenk van den Heer P A U L BORDEAUX.

Publications de la Section historique de l'institut

Grand-Ducal de L u x e m b o u r g . V o l u m e X L V .

Geschenk idem.

Numismatische Zeitschrift 28sten Band, W i e n 1896.

D o o r ruiling.

Verslag K o n . kab. 1896.

In Memoriam Mr. G. J. T h Beelaerts van Blok­

land. Overdr.

L e s trouvailles de monnaies des années 1 8 9 5 — 1 8 9 6

O v e r d r .

Geschenk van den Heer H . J . D E D O M P I E R R E

D E C H A U F E P I É .

21

314

Zur Münzkunde der Grafschaft Regenstein, Neudruck,

Hanekoppe, von A Düning.

Geschenk van Prof. A . DüNING, Quedlinburg.

Verslag Museum van Oudheden te Groningen, 1896.

Geschenk van den Heer Mr. J. A . FEITH.

Sceau-matrice du convent „ H e t Besloten H o f " à

Herenthals, ( i r e moitié du X V I e siècle). E x t r .

Monnaies de Reckheim. E x t r .

U n denier frappé à Mayence par l'empereur Lothaire I.

E x t r

U n sceau du Burckard. E x t r .

U n cinquième d'écu de Philippe II, frappé à Arras

en 1582 E x t r .

L e s monnaies frappées à Bois- le-Duc par les archi­

ducs A l b e r t et Isabelle-

Geschenk van den Heer . V t e BAUDOUIN DE JONGHE.

L e s monnaies des seigneurs de Bronchorst-Baten-

bourg. Overdruk

Geschenk van den Heer T H . M . ROEST.

L e s pièces d'or et d'argent à l'effigie de l'empereur

François I, frappées à A n v e r s en 1751.

Geschenk van den Heer A . DE WlTTE

Verslag van het Gemeente-Museum, 's-Gravenhage.

Geschenk Commissie van Beheer.

T h e American Numismatic and Archœologial Society

of N e w Y o r k city. A n n u a l Meetings 1894—1897.

Geschenk idem.

Verslag Gemeente-Museum, Nijmegen 1896.

Geschenk van den Heer T H . H. A . J. ABELEVEN.

D e s fausses monnaies au X V I I e siècle. E x t r 1 — 3 e art.

Geschenk van den Heer J. E . TER G o u w .

315

Mittheilungen der Bayerischen numismatischen G e ­

sellschaft X V Jahrgang I8Q6.

Geschenk idem.

L a Société suisse de Numismatique de 1879—1896.

E x p o s i t i o n Genève, 1896.

Catalogue de la bibliothèque de la Société suisse

Geschenk idem.

Numismática e Medaglistica. Estratto.

Geschenk van den Heer F R A N C E S C O G N E C C H I .

Souvenir de la manifestation de sympathie faite le

26 octobre 1897 en l'honneur de M Georges C u m o n t

Geschenk van den Heer G E O R G E S C U M O N T .

D a s Brasilianische Geldwesen D i e Münzen der

Colonie Brasilien 1645—1822. 1. Theil 40. g e b .

Medalhas e condecoracöes portuguezas.

Geschenk van den Heer JULIUS M E I L I , Zürich.

Newport-Herald. Numismatics.

T h e medals, jetons etc.

Proceedings of the N e w p o r t Natural History Society

Biographical Scetch of Dr. Horatio R. Storer.

T h e Medals of Benjamin Rush.

T h e Memorials of E d w a r d Jenner, 1796—1896.

T h e Medals and tokens of R h o d e Island.

Geschenk van den schrijver Dr. H O R A T I O R. S T O R E R .

Monatsblatt der numismatischen Gesellschaft in

W i e n N°. 162 — 178.

Verschallende verkoop-catalogi.

3 i 6

In ruiling met ons Tijdschrift.

Numismatische Zeitschiift, 2 8 s t e r Band

Rivista Italiana di Numismática.

Revue suisse de numismatique.

R e v u e belge de numismatique.

Annuaire de la Société française.

Aanwinsten van de Numismatische verzameling.

A. Munten.

Holland

West-Friesland

Zeeland

Utrecht

Koninkrijk der

.Willem I

Ver. O . I. C o m p .

Holland

West-Friesland

Utrecht

Zeeland

W . I. b e z i t n

Britsch best

1749

1 7 5 1 .

1678

1 5 9 5 -

I7S8

'/g N e d . gulden

Scheepjesschelling

L e y c e s t e r stooter.

1/4 Ned. gulden.

Nederlanden.

1840. Gulden.

1826.

1827.

1848.

1849.

1756.

1786.

1786

1794. 1794.

1814.

Dubbeltje.

Kwartje

1/2 duit.

Gulden

I/2 Gulden

D u i t

1/4 Ned. gulden.

Java duit.

317

N I Gouvert 1858. 21/2 cent.

1839 i cent.

Geschenk Mr P. D e k e t h .

Holland 1681. Prov. 3 gulden

1681 » 11 1687. 11 ^ 11 1578. !/2 Leeuwendaalder

West-Friesland 1676 Scheepjesschelling. B. P.

Utrecht i 226-36. Obool . Willebrand van

Oldenburg.

n 1665. Stuiver.

11 1786. Scheepjesschelling

Zeeland 1689 Tienschelling.

ii z. j Statenoord.

z. j . Duit

Overijssel 1685. Prov daalder

(sted) 1687 Sted gulden (Zwolle)

Groningen 1636. A c h t e n t w i n t i g

1605. Jager.

Fr. Bewind 1813. Franc

1812. 1/2 Franc

Geschenk van den Heer B J . A . BRUINESTEIJN

Oortjes en Negenmannekes van Brabant, 12 st.

Geschenk van den Heer Joh W S t e p h a n i e .

B. Gedenkpenningen

1840. Inhuldiging W i l l e m II (Z )

Geschenk van Mr P. D e k e t h

1778. A a n v a n g van het jaar (Z.)

1857 Exhibit ion of art treasures Manchester. ( T )

1885. Inwijding Rijksmuseum. (B.)

Geschenk van den Heer C. W . Bruinvis.

i8gy. Vijftigjarige echtvereeniging van A F. J.

Ingen-Housz en M A W . Hollingerus— Pijpers

Geschenk van den Heer INGENHOUSZ

1896. Vijfentwintigjarige echtvereeniging van J P

M. Menger en J. M van Haagen.

Geschenk van den Heer J. P. M . MENGER.

C. Legpenningen.

1392 -1786. 420 uitsluitend Ned. legpenningen K. e n Z

Geschenk van den Heer H . G. D U C R O C Q

1630 ? Penninkje van Adriaan van Cortenbach

( C o m p )

Geschenk van den Heer A U G . S A S S E N

Verslag van de Commissie voor de Redactie van 't Tijdschrift over 1897

In den Jaargang 1897 waren wij in staat een ruime plaats te verleenen aan de afdeeling munten. Wij plaatsten n.1. eene beschrijving met afbeeldingen van de munten der heeren van Bronkhorst—Batenburg (1356—1677), van de Munten te 's-Hertogenbosch geslagen door de aartshertogen (1598—1621) en van belang­rijke variëteiten onzer nederlandsche munttypen. Tevens behoort onder deze rubriek een uit­voerig rapport omtrent de muntvondsten in de jaren 1895—9^ binnen onze landpalen ge­daan.

De afdeeling Gedenkpenningen opende met eene verbeterde opgave der Noordbrabantsche gedenk- en strooipenningen, legpenningen, prijs-, draag- en adrespenningen, ten getale van 640 stuks, hier en daar van verklarende opmer­kingen voorzien. Hierbij sloten zich aan arti-

32o

kelen over de Sneeker magistraatspenningen, de Alkmaarsche loterijpenningen (1703) en de gildepenningen van 't bakkerinnen- en van 't scheepstimmerliedengild te Zierikzee.

Verder: Beschouwingen omtrent den be­roemden zilverdrijver Paulus van Vianen, al­lerlei gegevens uit de brabantsche muntmees­tersrekeningen, voor zoover die op leg- en strooipenningen betrekking hebben en aanvul­lingen op D I R K S 1 8 1 3 — 1 8 6 3

Ten slotte: historische bizonderheden omtrent de Zeeuwsche halve manen en omtrent de broodlootjes (geefhuispenningen) en brandspuit­penningen van 's-Hertogenbosch.

Ons Tijdschrift moet een vraagbaak worden voor de latere onderzoekers. Daarom plaatsten wij met ingenomenheid opstellen over de pen­ningen, geslagen bij gelegenheid van de ex­peditie op Lombok en over die, welke door de Kon. Utrechtsche Fabriek van Zilverwer­ken, firma C. J. Begeer, in de jaren 1 8 9 0 — 9 7 zijn afgeleverd.

In 't bizonder wenscht uwe Commissie de aandacht te vestigen op de artistieke zijde onzer gedenkpenningen en op de levens en werken onzer medailleurs. Immers, waar deze in de verhandelingen over nederlandsche kun­stenaren, tot dusver nog eene zeer misdeelde plaats innemen, is het onze plicht, door on-

321

derzoek en aanvulling, hierin verbetering te brengen.

Uwe Commissie hoopt daarom, dat gij haar, door 't inzenden van talrijke artikelen, in staat zult stellen, die gapingen met kwistige hand aan te vullen.

De Commissie:

T H . M . R O E S T .

M A R I E D E M A N .

JOH. W . S T E P I I A N I K .

L E D E N L I J S T

E E R E - L E D E N

D a g t e e k e n i n g der b e n o e m i n g

V i c o m t e B. D E J O N G H E D ' A R D O Y E , rue d u T r ó n e 60,

Ixel les . 1 7 J u n i 1 8 9 4 .

T H . M . R O E S T , C o n s e r v a t o r v a n het M u n t - en P e n ­

n i n g k a b i n e t v a n T e y l e r ' s G e n o o t s c h a p te H a a r l e m ,

R a p e n b u r g 3 1 , L e i d e n , L i d - O p r i c h t e r . 1 6 J u n i 1 8 9 6

G E W O N E L E D E N

C . H . F . A . CoKBELijN B A T T A E R D , N o t e n b o o m s t r a a t 8 7 ,

G r o e n l o , L i d - O p r i c h t e r .

A D R I A A N B O M , K e i z e r s g r a c h t 1 4 9 , A m s t e r d a m , L i d -

O p r i c h t e r .

P . J. VAN D I J K V A N M A T E N E S S E , G r o o t e M a r k t 1 0 ,

S c h i e d a m , L i d - O p r i c h t e r .

Jhr. M r . J. M . H . J. D E G R E Z , rue B e l l i a r d 1 8 ,

B r u x e l l e s , L i d - O p r i c h t e r .

Jhr. M . A . S N O E C K , K a m e r h e e r in b . d. v a n H . M .

d e K o n i n g i n , B e s t u u r d e r v a n 't P r o v . G e n o o t s c h a p

v a n K . en W . in N o o r d - B r a b a n t , C . 2 2 . H i n t h a m ,

L i d - O p r i c h t e r .

JOH. W . S T E P H A N I K , C o n s e r v a t o r v a n 't M u n t - en

P e n n i n g k a b i n e t v a n 't K o n . O u d h e i d k . G e n o o t s c h a p

te A m s t e r d a m , K e i z e r s g r a c h t 4 1 4 , L i d - O p r i c h t e r .

323

M r . L . W . A . BESIER, V o o r z i t t e r v a n h e t M u n t c o l l e g e ,

M a l i e s i n g e l 2 4 , U t r e c h t 1 2 J u n i 1 8 9 2 .

J. G E R A D T S , K a s t e e l A e r w i n k e l , P o s t e r h o l t ( L i m b u r g ) . —

O . G . H . H E L D R I N G , M a j o o r der Infanterie, L a n g e -

straat 3 0 , A m e r s f o o r t —

C H R . J. VAN E E G H E N , B u r g e m e e s t e r , P u t t e n ( V e l u w e ) , —

T H . H . A . J. A B E L E V E N , V a n W e l d e r e n s t r a a t 5 4 ,

N i j m e g e n . —

C W . BRUINVIS, O u d e g r a c h t 1 8 4 , A l k m a a r . —

J. H . W U N G E R , G e m e e n t e - A r c h i v a r i s , S c h i e k a d e 8 7 ,

R o t t e r d a m . —

Mejuffrouw M A R I E D E M A N , C o n s e r v a t r i c e v a n 't M u n t ­

en P e n n i n g k a b i n e t v a n 't Z e e u w s c h G e n o o t s c h a p

d e r W e t e n s c h a p p e n , St. Pieterstraat 3 9 , M i d d e l b u r g . —

Jhr. C . M . C A . VAN S Y P E S T E Y N , L a n g e V 0 0 1 hout 4 6 ,

' s - G r a v e n h a g e —

M r . J A . F E I T H , R i j k s - A r c h i v a r i s , M a r t i n i p l e i n 1 8 1 ,

G r o n i n g e n . 1 8 J u n i 1 8 9 3 .

H . J. C . VAN G E M U N D , A s s i s t e n t aan h e t K o n i n k l i j k

M u n t - en P e n n i n g k a b i n e t te ' s - G r a v e n h a g e , K l e i n e

H o u t s t r a a t 4 8 . H a a r l e m . 1 7 J u n i 1 8 9 4 .

D r . H . J. D E D O M P I E R R E D E C H A U F E P I É , D i r e k t e u r

v a n h e t K o n i n k l i j k M u n t - en P e n n i n g k a b i n e t , Ja-

v a s t r a a t 7 6 , ' s - G r a v e n h a g e . —

M r . G . N . D E S T O P P E L A A K , C o n s e r v a t o r v a n d e o u d ­

h e i d k u n d i g e v e r z a m e l i n g o p h e t r a a d h u i s , L a n g e -

delft 2 2 / 2 3 , M i d d e l b u r g . —

H . G . DU C R O C Q , L e i d s c h e g r a c h t 1 1 , A m s t e r d a m —

Jhr. L . C . V A N DEN B R A N D E L E R , K a p i t e i n v a n d e n

G e n e r a l e n Staf, S w e e l i n c k s t r a a t 34, ' s - G r a v e n h a g e . 1 6 J u n i 1 8 9 5

W . I. F R E D Z E S S , V o o r s t r a a t 6 4 , U t r e c h t . —

W . K . F . Z W I E R Z I N A , O n t v a n g e r der registratie en

d o m e i n e n , A l f e n (Z.-H.) —

H . K U I P E R S , W i l h e l m i i i a s t r a a t 4 6 , H a a r l e m . 1 6 J u n i 1 8 9 6

Jhr. H . M . R i d d e r B a r o n e t SPEELMAN, K e n a u p a r k 1 3 .

H a a r l e m . —

Mr. P. D E K E T H , P i e t H e i n s t r a a t 3 , ' s - G r a v e n h a g e —

A U G . SASSEN, A r c h i v a r i s , S t e e n w e g , H e l m o n d 1 6 J u n i 1 8 9 7 .

J h r . M r . M . W . S N O E C K , C 2 2 , H i n t h a m . —

324

B U I T E N G E W O N E L E D E N

D r . L . P. H . SCHOLS, Breedestraat 2 3 , M a a s t r i c h t . 1 2 Juni 1 8 9 2 .

J . A . O R T , K o l o n e l , Z w o l s c h e s t r a a t 1 3 , D e v e n t e r . —

D . C . MEIJER Jr., V o n d e l s t r a a t 5 1 , A m s t e r d a m . —

M r . W . M . VAN L A N S C H O T , W e e s s t r a a t 134a, ' s - H e r -

t o g e n b o s c h . 1 8 J u n i 1 8 9 3 .

B . J . A . B R U Y N E S T E Y N , V a n B a e r l e s t r a a t 1 3 , A m ­

s t e r d a m —

J. E . T E R G O U W , K o n i n g s s t r a a t 3 8 , H i l v e r s u m . —

D r . L . J. A . B R A A K E N B U R G , H o o g l a n d s c h e K e r k -

g r a c h t 2 3 , L e i d e n . —

A . C . M . VAN E T T E N , Ingenieur, W i l l e m s p a r k w e g 2 1 ,

A m s t e r d a m . —

F . H . B a r o n VAN V E R S C H U E R , W i l l e m s p l e i n 2, A r n h e m . —

Jhr. M r . P . L . VAN M E E U W E N , N i e u w s t r a a t 1 8 3 , ' s - H e r -

t o g e n b o s c h . 1 7 J u n i 1 8 9 4 .

Jhr. H E . R A M , I n g e n i e u r , P e p e r s t r a a t 1 4 2 , ' s - H e r t o -

g e n b o s c h . ' —

E . P H . E R F M A N N , B i n n e n w e g 1 1 2 , R o t t e r d a m . —

M r . F A . J. VAN L A N S C H O T . P e p e r s t r a a t , ' s - H e r t o -

g e n b o s c h . —

Jhr. M r . W . C . G VAN E Y S I N G A , W i r d u m e r d i j k 9 ,

L e e u w a r d e n . 1 6 Juni 1 8 9 5

JAN H O R D I J K j A C z n . , V o o r s t r a a t 4 1 0 , D o r d r e c h t . —

J. P H M . M E N G E R , V o o r s t r a a t 3 5 . U t r e c h t . —

M r . W A . B a r o n VAN V E R S C H U E R , ' s - G r a v e n h a g e —

M r . C . G . J. BIJLEVELD, N a s s a u s i n g e l 2, N i j m e g e n . 1 6 Timi 1 8 9 6 .

M r . H . J. D D . E N S C H E D É , Zijlstraat 2 7 , H a a r l e m . —

J, D . O O R T M A N G E R L I N G S , O u d e g r a c h t 7 2 , U t r e c h t . —

D s . H . A . J. L U T G E , K e i z e r s g r a c h t 7 1 7 , A m s t e r d a m . —

Jhr. M r . F . B E E L A E R T S VAN B L O K L A N D , K o n i n g i n n e ­

g r a c h t 6 2 , ' s - G r a v e n h a g e . 1 6 Juni 1 8 9 7 .

A N T H . B E G E E R , O u d e g r a c h t 1 7 , U t r e c h t . —

M r . M . C . N I J L A N D , K r u i z e b r o e d e r s t r a a t 2 1 , S n e e k . —

Jhr. M r . A . F . O . VAN S A S S E VAN Y S S E L T , v a n T u l -

denstraat 4 8 , ' s - H e r t o g e n b o s c h . —

H . VAN RIJCKEVORSEL, V u g h t e r s t r a a t 4 9 , ' s - H e r t o g e n ­

b o s c h . —

325

H . D . D E W I T T H A M E R , L a n g e K e r k s t r a a t 3 0 , G o e s . 1 6 J u n i 1 8 9 7 .

A . J. E . VAN DER C R A B , B e z u i d e n h o u t 1 4 1 , ' s - G r a -

v e n h a g e . 1 6 J u n i 1 8 9 8 .

A . H O L L E S T E L L E , O u d e l a n d s c h e straat 4 3 6 , T h o l e n . —

M r . P . S . J. VAN H A L , H a v e r m a r k t 4a, B r e d a . —

B U I T E N L A N D S C H E L E D E N

E . V A N D E N BROECK, rue d u C o m m e r c e 5 0 , B r u x e l l e s . 1 2 J u n i 1 8 9 2 .

A L P H . D E W I T T E , Ingénieur, rue d u T r ô n e 4 9 , I x e l l e s . —

C a v . E R C O L E G N E C C H I , via G e s ù 8, M i l a n o . —

C o m t e T H . D E L I M B U R G - S T I R U M , rue de la L o i 1 6 6 ,

B r u x e l l e s . —

G . G U M O N T , A d v o c a t à l a cour d ' a p p e l , rue de l ' A ­

q u e d u c 1 9 , S a i n t - G i l l e s - B r u x e l l e s .

B a r o n F É L I X B E T H U N E , C h a n o i n e et prélat d e S a S a i n ­

teté, rue d ' A r g e n t 4 0 , B r u g e s . —

C a v F c o G N E C C H I , v i a F i l o d r a m m a t i c i 10, M i l a n o —

M r . J. A . V A N DER CHIJS, L a n d s - A r c h i v a r i s , B a t a v i a . —

C A M I L L E P I Q U É , C o n s e r v a t e u r d u C a b i n e t n u m i s m a t i ­

q u e a la B i b l i o t h è q u e r o y a l e , rue D u p o n t 7 ° ,

S c h a e r b e e k . 9 A u g 1 8 9 2 .

V . D E M U N T E R , A g e n t d e l a B a n q u e n a t i o n a l e , rue

H a u t e 3 0 , A u d e n a r d e . —

A M E D É E D E R O I S S A R T , C o n s e i l l e r d e la c o u r d ' a p p e l

d e B r u x e l l e s , a v e n u e d e l a C o u r o n n e 1 2 , I x e l l e s . —

D r . H A N S R I G G A U E R , C o n s e r v a t o r d e s k . M t t n z k a b i -

nets, M ù n c h e n . —

A R T H U R E N G E L , rue d e la T o u r 4 0 , P a r i s - P a s s y —

B a r o n J E A N B E T H U N E , O o s t - R o o s b e k e . —

C H A R L E S VAN S C H O O R , P r o c u r e u r g é n é r a l près l a c o u r

d ' a p p e l d e B r u x e l l e s , a v e n u e L o u i s e 9 3 , B r u x e l l e s . —

P. I. B RUIJS D E P E R E Z , rue J o s e p h I I 2 6 , B r u x e l l e s . 1 8 Juni 1 8 9 3 .

C h e v . F R E D . M A Y E R VAN D E N B E R G H , rue d e l ' H ô ­

p i t a l 2 1 , A n v e r s —

R O G E R V A L L E N T I N DU C H E Y L A R D , Officier d ' A c a d é ­

m i e , R e c e v e u r des D o m a i n e s , S t . Péray,( A r d è c h e ) . 8 S e p t . 1 8 9 3 .

M A U R I C E B A R B E Y , M a n o i r d e V a l l e y r e s , V a l l e y r e s . —

326

C h e v . L . C . M . V A N EF.RSEL, M a j o r d ' E t a t - m a j o r ,

C h e f d ' E t a t - m a j o r d e la 2 , 6 M E D n . d e C a v a l e r i e ,

V i e i l l e route 7 0 , A n v e r s (Berchem) 8 S e p t . 1 8 9 3 .

G E O R G E C . A D A M S , B r o a d w a y 4 4 8 , A l b a n y N . Y . —

H . C . D O Ü W E S D E K K E R , C o n t r o l e u r 2 ' k lasse bij h e t

b i n n e n l a n d s c h b e s t u u r , P a d a n g O e l a k T a n d i n g .

R O B E R T A C . T H I R K E L L , C o l l i n s - s t r e e t , T a t t e r s a l l ' s -

C l u b . H o b a r t ( T a s m a n i a ) . 2 4 S e p t 1 8 9 3

P. B O R D E A U X , A d v o c a t , B o u l e v a r d M a i l l o t 9 8 , N e u i l l y -

sur-Seine 2 4 M e i 1 8 9 4 .

JOHN E V A N S , N a s h M i l l s , H e m e l H e m p s t e a d , E n ­

g e l a n d . —

W . O . GAI.OIS, B a t a v i a . —

P A U L C H . STRCEHLIN, Président d e l a S o c i é t é Suisse

d e n u m i s m a t i q u e , rue d e la C i t é 2 0 , G e n è v e . 1 7 J u n i 1 8 9 4

A . V I S A R T D E B O C A R M É , rue des A i g u i l l e s 1 8 , B r u g e s . 5 Juli 1 8 9 4 .

A . D E M E U N Y N C K , rue M a s s é n a 2 3 , L i l l e . 1 0 O c t . 1 8 9 5 .

D r . C B A M P S , rue V i e i l l e 2 3 . H a s s e l t , (Belgique). —

Prof. D r A . D U N I N G , Q u e d l i n b u r g . 1 4 J a n 1 8 9 7 .

JULIUS M E I L I , A l p e n q u a i 3 6 " , Z u r i c h 1 4 N o v . 1 8 9 7 .

D r . H O R A T I O R . S T O R E R , W a s h i n g t o n - S t r e e t 5 8 , N e w -

port ( R . I.) U . S . A . —

F R É D . A L V I N , rue v a n V o l s e m 1 7 , Ixel les. 2 6 Jan. 1 8 9 8 .

INHOUDSOPGAVE.

B l z .

O n u i t g e g e v e n variëteit van een denarius van

Pepijn den K o r t e en het Swastika of haken­

kruis, door Mejuffrouw M a r i e D E M a n . . 5

L e jeton dans les comptes des maîtres des M o n ­

naies du duché de Brabant a u x X V I I e et

X V I I I e siècles par M A . D E W i t t e 21, 78 et 151

700-jarig bestaan van 's-Hertogenbosch in 1885

herdacht, door W . S 35

A a n v u l l i n g der Beschrijving van de Penningen

nà 's -Konings dood geslagen in de K o n . F a ­

briek van Zilverwerken, firma C. J. E e g e e r ,

door W K. F. Z w i e r z i n a 41

N o g iets over de 's-Hertogenbossche Brandspuit­

penningen, door W . S 48

In memoriam W . J. Fortuijn Droogleever . . 55

Inhoudsopgave der Tijdschriften die het G e n o o t ­

schap in ruiling ontvangt . 56, 137, 239 en 298

G e m e n g d e Berichten :

A a n v u l l i n g D I R K S N e d . P e n n i n g e n 1 8 1 3 — 6 3 . — M u n t v o n d s t

te ' s - H e r t o g e n b o s c h in 1 8 1 2 — M u n t v o n d s t bij N a a r d e n . —

E e n o n b e s c h r e v e n stuiver v a n W e s t - F r i e s l a n d . — D a s B r a -

zi l ianische G e l d w e s e n , v o n JULIUS M E I L I . — G e d e n k p l a a t

A m s t e r d a m 1 8 9 8 5 8

3 2 8

Essai de restitution d'un tiers de sou mérovin­

gien à Nimégue, par M. F R É D A L V I N . . 69

Gedenkpenning op de inhuldiging van Petrus

Hendrickx, als Burgemeester te A l p h e n , 26 Ja­

nuari 1844, door M. A . S. . • . . . 75

E e n gelegenheidspenning van J. M . L a g e m a n ,

door C W . BRUINVIS 109

Beschrijving der medailles in 1897 geslagen aan

de K o n . Fabriek van Zilverwerken, firma

C. J. Begeer te Utrecht, door W . K. F Z w i E R -

Z I N A 115

Gedenkpenning vereerd door de gemeente Hees-

wijk aan den architect Snickers 1887, door

M . A . S 135

G e m e n g d e Berichten :

D e eerste p e n n i n g e n bij g e l e g e n h e i d v a n d e a. s. I n h u l d i ­

g i n g v a n H . M . de K o n i n g i n . — O v e r het N e d e r l a n d s c h e

m u n t s t e l s e l , d e n m u n t s l a g en het m u n t e s s a a i . — H e t S w a s ­

t i k a . — U t r e c h t , w i j n k o o p e r s g i l d . — T r o u v a i l l e d e m o n ­

naies m é r o v i n g i e n n e s à E s c h a r e n I 3^

Plagerijen der Staten van Holland en W e s t -

Friesland in muntzaken, naar aanleiding van

den Zeeuwschen vijfschellincxpenninck, door

Mejuffrouw M A R I E D E M A N 169

Monnaies de 's-Heerenberg et de Stevensweerd.

Variétés et pièces inédites, par M. T H M .-ROEST. 198

Handelingen van de jaarlijksche vergadering g e ­

houden op 16 juni 1898 te Haarlem . . 236

G e m e n g d e Berichten :

B o e k a a n k o n d i g i n g 242

U n tiers de sou inédit de Maestricht, par M.

le V ' e B. D E J O N G H E . . 249

B l z .

329

Bk. Beschrijving der penningen sedert 23 N o v e m ­

ber 1890 door 's -Rijks Stempelsnijders ver­

vaardigd, door W K . F . Z W I E R Z I N A . - 2 5 3

Strooipenning geslagen te Leur 12 Mei 1874,

door M A S . . . . . . 270

H e t rekenen met leg- of rekenpenningen, door

JOH. W . S T E P H A N I K . . . . . . 273

Gedenkpenningen 1897, door Z W I E R Z I N A 280

In memoriam T H . M ROEST. . . . . 296

G e m e n g d e berichten: D u i t s c h e w i s s e l k o e r s e n o p H o l l a n d in 1 8 2 9

Vergaderingen van 't Genootschap (Notulen) . 304

Jaarverslag over 1897 van den Secretaris 305

Jaarverslag van den Penningmeester . , . 310

Jaarverslag van den Conservator. . . 311

Jaarverslag van de Commissie voor Redactie

van 't Tijdschrift 319

Ledenlijst . . 322

Inhoudsopgave 327

Verwijzing der Platen en Errata . . 330

VERWIJZING DER PLATEN.

Plaat I. N o . 6 zie blz 205

N o I . zie blz. 72 11 7 ín 11 206

11 2 . 75 11 8 11 11 2 1 4

11 3 • ii ii 135 11 9 11 11 2 1 8

Plaat II. Plaat H l .

N o I zie blz 202 N o 10 zie blz. 2 1 8

n 2 . 11 n — 11 11 11 11 226

11 3 • i i i i 203 11 12 11 11 230

11 4 - i i n 204 11 13 11 11 231

11 5 i i j - 205 11 14 11 11 234

ERRATA. Jaargang V (1897), blz 283 2« regel v. b. staat: 100 m . M .

bij 150 m.M., lees: 100 m M . bij 75 m . M .

Jaargang V I (1898) blz. 28 14e r. v. b. staat: gewonen,

lees: g e w o g e n .

blz. 1 1 5 4 e r. v. o. lees: Ingen Housz.

„ 1 1 6 8e „ „ b. „ I N G E N H O U S Z .

,, 150 I 3 e ,, „ „ staat: Cologne, lees: N i m è g u e .

11 244 ioe „ „ „ „ de 1 5 7 9 , » r 5 7 9 de