Thư viện Thầy Thông Lạc - THIỀN CĂN BẢN...TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 17 THIỀN...

TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 1

THIỀN CĂN BẢN

THIỀN CĂN BẢN - TẬP I

2

Saùch naøy chæ kính bieáu, khoâng baùn!

AÁn baûn ñieän töû ñöôïc ñaêng taïi trang web:

http://www.thuvienthaythonglac.net


NHAØ XUAÁT BAÛN TOÂN GIAÙO

TRÖÔÛNG LAÕO THÍCH THOÂNG LAÏC

--o0o--


4


Nhöõng loaøi hoa soáng trong nöôùc ñoïng buøn laày maø vaãn khoâng hoâi tanh muøi buøn, cuõng nhö nhöõng ngöôøi ñeä töû cuûa ñöùc Phaät soáng trong theá gian maø khoâng oâ nhieãm theá gian, töùc laø khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi vaø khoå taát caû chuùng sinh.


6


Lôøi noùi ñaàu

Caùch ñaây möôøi hai naêm chuùng toâi ñaõ

daïy Thieàn caên baûn, moät loaïi thieàn cuûa Phaät

giaùo Nguyeân Thuyû, nhöng chuùng toâi giaûng

mieäng thu baêng, chöù khoâng coù vieát thaønh

saùch, vì chuùng toâi nghó raèng vieát thaønh saùch

laø ñieàu kieän taïo danh vaø lôïi deã daøng trong

giôùi Taêng Ni vaø Phaät töû.

Ñöùc Phaät daïy: “Coù danh coù lôïi thì


8

neân aån boùng”, do lôøi daïy naøy, neân khi tu

chöùng chuùng toâi daïy mieäng khoâng ghi cheùp

laïi thaønh saùch, maõi cho ñeán moät hoâm chuùng

toâi nhaän ñöôïc moät cuoán baêng cassette do moät

Phaät töû trao vaø nhôø chuùng toâi nhuaän laïi.

Thaáy nhaân duyeân vöøa ñuû ñeå nhuaän laïi

baøi giaûng naøy, vì tröôùc kia chuùng toâi giaûng

vöøa ñuû ñeå cho tu só taïi tu vieän Chôn Nhö

chuyeân tu, khoâng ñöôïc phoå bieán, neân yù nghóa

ñöôïc coâ ñoïng laïi trong phaùp LY vaø XAÛ.

Nhöõng ngöôøi ôû taïi tu vieän Chôn Nhö ñöôïc

söï höôùng daãn tröïc tieáp cuûa chuùng toâi neân khi

tu taäp coù söï gì khoâng hieåu roõ thì tröïc tieáp

thöa hoûi lieàn. Coøn khi ñaõ nhuaän laïi thaønh

saùch laø moät ñieàu raát khoù cho ngöôøi thöïc

haønh. Taïi sao vaäy?

Vì kinh saùch khoâng theå höôùng daãn tu

taäp ñöôïc. Moät chöõ maø ngöôøi hieåu nghóa naøy


keû hieåu nghóa khaùc, cho neân kinh saùch hieän

giôø thaønh kinh saùch kieán giaûi quaù nhieàu.

Vôùi taát caû caùc toân giaùo khaùc thì caùc ñeä

töû cuûa caùc toân giaùo ñoù thöôøng kieán giaûi boå

sung cho giaùo lyù Thaày Toå cuûa mình hoaøn

chænh hôn. Ngöôïc laïi, vôùi Phaät giaùo thì

khoâng theå laøm theá ñöôïc, vì taát caû ñeä töû cuûa

ñöùc Phaät sau naøy khoâng coù ai hôn ñöùc

Phaät. Cho neân, lôøi Ngaøi daïy nhö ñinh

ñoùng coät, khoâng ai thay ñoåi vaø theâm bôùt

ñöôïc, vì thay ñoåi vaø theâm bôùt laø laøm leäch yù

cuûa Phaät. Laøm leäch yù cuûa Phaät thì bieán

lôøi daïy cuûa Ngaøi trôû thaønh theá tuïc hoùa hay

bò caùc toân giaùo khaùc ñoàng hoùa. Cho neân, kinh

saùch Phaät giaùo hieän giôø noùi nhieàu, lyù luaän

hay song tu taäp chaúng ñeán ñaâu, chæ coøn caàu

cuùng döôùi nhieàu hình thöùc meâ tín dò ñoan;

döôùi nhieàu hình thöùc tu taäp öùc cheá taâm, khieán


10

taâm rôi vaøo nhöõng traïng thaùi töôûng, roài cho

ñoù laø ñònh töôùng. Thaät laø ñieân ñaûo!

Do ñoù, khi nhuaän laïi thaønh saùch chuùng

toâi raát lo ngaïi, sôï moïi ngöôøi hieåu laàm danh

töø roài tu sai laïc.

Ví duï: “Taâm tuøy töùc”, taâm tuøy töùc coù

nghóa laø “Taâm nöông theo hôi thôû”. Theo

nhö nghóa trong kinh saùch Nguyeân Thuûy thì

“Taâm tuøy töùc töùc laø taâm ñònh treân thaân”,

coù nghóa laø taâm heát phoùng daät, khi taâm heát

phoùng daät thì taâm ôû ñaâu? Taâm ôû treân hôi

thôû vì hôi thôû laø thaân haønh noäi cuûa thaân.

Neáu taâm heát phoùng daät maø khoâng ñònh treân

thaân thì taâm rôi vaøo Khoâng. Taâm rôi vaøo

Khoâng laø moät traïng thaùi cuûa töôûng ñònh, töùc

laø Khoâng Voâ Bieân Xöù Töôûng Ñònh. Coøn

“tuøy töùc” cuûa Luïc Dieäu Phaùp Moân laø

do söï öùc cheá taâm, baét buoäc taâm phaûi nöông


theo hôi thôû. Coøn kinh saùch Nguyeân Thuûy

daïy tuøy töùc laø do taâm Ly Duïc Ly AÙc

Phaùp, maø taâm ñaõ ly duïc ly aùc phaùp laø taâm

thanh tònh, taâm thanh tònh neân taâm ñònh vaøo

thaân goïi laø “tuøy töùc”. Cho neân, tuøy töùc

trong kinh saùch Nguyeân Thuûy vaø tuøy töùc

trong kinh saùch Ñaïi Thöøa khoâng gioáng

nhau. Do khoâng hieåu yù nghóa cuûa danh töø

trong kinh Nguyeân Thuyû, neân ngöôøi sau cheá

ra Luïc Dieäu Phaùp Moân duøng ñeå tu öùc

cheá taâm. Phaùp Luïc Dieäu cuõng gioáng nhö

thieàn Minh Saùt Tueä baèng caùch öùc cheá taâm,

sau khi öùc cheá taâm ñöôïc thì laïi quaùn xeùt

(Quaùn, Hoaøn, Tònh) hay laø Minh Saùt

ñeå xaû taâm. Ñoù laø loái tu taäp ñi ngöôïc laïi

Giôùi - Ñònh - Tueä cuûa ñaïo Phaät.

Bôûi vaäy, khi nhuaän laïi thaønh saùch,

chuùng toâi raát sôï nhöõng danh töø, ngöôøi ta seõ


12

hieåu sai tu thieàn cuûa ñaïo Phaät maø trôû thaønh

tu thieàn cuûa ngoaïi ñaïo. Giaùo phaùp cuûa ñöùc

Phaät laø giaùo phaùp ly tham, ñoaïn aùc phaùp,

muïc ñích laø khaéc phuïc tham öu ñeå con ngöôøi

ñöôïc giaûi thoaùt töø ngay luùc ñaàu môùi baét tay

vaøo söï tu taäp laø coù keát quaû ngay lieàn. Neáu

khoâng bieát caùch, chæ tu sai moät chuùt xíu laø

ñaõ bò öùc cheá taâm.

Ví duï: Ngoài tu taäp Ñònh Nieäm Hôi

Thôû, neáu cöù maûi lo taäp, taäp trung hôi thôû

thì bò öùc cheá taâm. Tu hôi thôû maø quan saùt

Thaân, Thoï, Taâm, Phaùp neáu coù moät

chöôùng ngaïi phaùp naøo hieän ñeán trong boán choã

naøy thì coá gaéng khaéc phuïc, ñaåy lui nhö trong

Töù Nieäm Xöù ñaõ daïy: “Treân thaân quaùn

thaân ñeå khaéc phuïc tham öu, treân thoï quaùn

thoï ñeå khaéc phuïc tham öu, treân taâm quaùn

taâm ñeå khaéc phuïc tham öu vaø treân phaùp


quaùn phaùp ñeå khaéc phuïc tham öu”.

Nhöng khi boán choã Thaân, Thoï, Taâm,

Phaùp khoâng coù chöôùng ngaïi phaùp thì taâm ôû

ñaâu? Taâm ôû taïi hôi thôû. Taâm ôû taïi hôi thôû

maø khoâng baét buoäc taâm ôû taïi hôi thôû. Taâm

ñònh treân nieäm cuûa hôi thôû, töùc laø khoâng öùc

cheá taâm vaøo hôi thôû. Neân trong kinh

Nguyeân Thuûy , Phaät goïi laø “Ñònh Nieäm

Hôi Thôû” chöù khoâng goïi laø “Quaùn Nieäm

Hôi Thôû”, vì Quaùn Nieäm Hôi Thôû töùc

laø öùc cheá taâm vaøo hôi thôû. Quaùn soå töùc, quaùn

tuøy töùc cuõng laø phaùp öùc cheá taâm. Chuùng ta

neân ñoïc laïi baøi kinh “Nhaäp Töùc Xuaát

Töùc” trong kinh Nguyeân Thuyû: “Quaùn ly

tham, toâi bieát, toâi hít voâ. Quaùn ly tham,

toâi bieát, toâi thôû ra”. Coù nghóa laø, quaùn xeùt

taâm ñeå taâm khoâng coøn tham, saân, si nöõa thì

taâm seõ bieát hôi thôû hít voâ. Quaùn xeùt taâm ñeå


14

taâm khoâng coøn tham, saân, si nöõa thì taâm seõ

bieát hôi thôû thôû ra. Chöù khoâng phaûi hít voâ

toâi bieát toâi hít voâ, thôû ra toâi bieát toâi thôû ra,

ñoù laø caùch thöùc tu taäp öùc cheá taâm ñeå tænh

thöùc, chöù khoâng phaûi xaû taâm.

Bôûi caùc nhaø hoïc giaû tu chöa ñeán ñaâu

maø laáy lyù trí höõu haïn cuûa mình ñoïc kinh saùch

Phaät roài vieát ra ñuû loaïi thieàn khieán cho

ngöôøi sau tu haønh chaúng ra gì.

Cuõng phaùp cuûa ñöùc Phaät maø hieåu sai,

tu thaønh phaùp öùc cheá taâm. Cuõng nhö nghe noùi

“Soáng Ñoäc cö laø bí quyeát thaønh coâng cuûa

Thieàn ñònh”. Coù ngöôøi khoâng hieåu ñoäc cö

nhö theá naøo laïi soáng öùc cheá taâm mình, soáng

coâ ñôn chòu ñöïng, ñeán khi söùc chòu ñöïng

khoâng noåi, baét ñaàu thaàn kinh höng phaán, noùi

loaïn töôûng, gioáng nhö ngöôøi ñieân.


Khi ñaõ nhuaän laïi thaønh saùch, quyù vò

muoán tu haønh thì phaûi ñöôïc gaàn Thieän Höõu

Tri Thöùc, chöù khoâng neân döïa vaøo kinh saùch

maø tu taäp, trí tueä höõu haïn cuûa quyù vò nhaän

thöùc khoâng chính xaùc ñaâu, phaûi thöa hoûi vôùi

ngöôøi coù kinh nghieäm, coù nghóa laø ngöôøi ta

ñaõ tu vaø coù keát quaû thöïc söï. Tuy vaäy, khi

nhuaän laïi chuùng toâi cuõng heát söùc laøm saùng

toû phaùp haønh ñeå quyù vò tu taäp coù keát quaû.

Khi muoán tu taäp theo phaùp moân naøy,

chuùng toâi xin quyù vò neân vieát thö hoûi choã naøo

nghi ngôø, nhaát laø phaùp haønh hoûi kyõ töøng chöõ

nghóa cho roõ raøng.

Quyù vò neân nhôù, tu ñuùng thì khoâng laâu,

thôøi gian ngaén keát quaû nhanh, coøn tu sai maát

thôøi gian maø khoâng coù keát quaû. Tu ñuùng coù

xaû taâm lieàn, taâm an oån, thanh thaûn vaø voâ söï.

Tu sai thì chöôùng ngaïi phaùp doàn daäp tieán


16

tôùi khieán cho thaân taâm baát an, tu haønh maõi

daäm chaân taïi choã vaø cuõng khoâng bieát caùch

thöùc naøo tu taäp tieán tôùi, chæ coøn bieát an uûi

“Tu haønh phaûi nhieàu kieáp nhö trong kinh

Ñaïi Thöøa daïy”.

Xin löu yù quyù vò, khi tu haønh daäm chaân

taïi choã, töùc laø taâm tham, saân, si coù giaûm bôùt

nhöng khoâng heát vaø khoâng bieát caùch laøm chuû

sanh, giaø, beänh, cheát laø quyù vò ñaõ tu sai phaùp

thì phaûi mau tu taäp söûa laïi, khoâng kheùo maát

thaân roài khoù tìm laïi ñöôïc.

Kính ghi,

Tu Vieän Chôn Nhö

(Naêm 2008)


THIỀN CĂN BẢN

Hoâm nay laø ngaøy moàng moät Teát naêm

Bính Tyù, 1996, Thaày coù ñoâi lôøi nhaén nhuû cuøng

caùc Phaät töû trong söï tu taäp. Caùc Phaät töû haõy coá

laéng nghe, choã naøo quyù Phaät töû tu taäp ñuùng thì

haõy tieáp tuïc tu hoïc, choã naøo tu taäp sai thì neân

söûa ñoåi laïi ngay lieàn, khoâng kheùo maát thì giôø voâ

ích vaø coù khi coøn beänh taät raát nguy hieåm.

Thôøi gian thaám thoaùt troâi qua quaù nhanh.

Môùi ñoù maø ñaõ heát moät naêm tu taäp cuûa quyù Phaät

töû. Giôø ñaây kieåm ñieåm laïi sau moät naêm tu taäp

xem coù tieán boä hay daäm chaân taïi choã. Ñeå xaùc

ñònh ñieàu naøy, coâ Dieäu Quang ñaõ traéc nghieäm ñeå

choïn vaø ñöa caùc quyù Phaät töû leân tu taäp lôùp Thieàn

ñònh thöù II. Keát quaû hoaøn toaøn thaát voïng. Moät

naêm tu taäp ñaõ qua vaø taát caû quyù Phaät töû ñeàu thi

rôùt. Chæ coù moät mình coâ Hueä AÂn laø ñuû ñieåm ñaäu

ôû giai ñoaïn “Xaû” thöù nhaát, phaàn I. Coøn quyù Phaät

töû ñaønh phaûi ôû laïi moät naêm nöõa ñeå tu taäp ôû giai

ñoaïn I ñeå “Ly” cho ñöôïc baûn ngaõ vaø aùc phaùp cuûa

mình.

Taïi sao quyù Phaät töû laïi rôùt? Xeùt ra coù nhieàu

nguyeân nhaân tu sai maø quyù Phaät töû khoâng bieát:

1/ Tu sai maø khoâng bieát mình tu sai.


18

2/ Coâ Dieäu Quang nhaéc nhôû maø khoâng

chòu nghe theo.

3/ Cöù döïa vaøo Thaày ñeå nghe thuyeát giaûng,

tích luõy söï hieåu bieát suoâng neân taïo thaønh baûn

ngaõ to lôùn.

4/ Hoïc taäp, thuoäc nhieàu, noùi nhieàu, ñeán khi

haønh thì sai heát. Lôùp naøy tu taäp chöa xong, laïi

tu lôùp khaùc.

5/ AÊn, nguû chöa troïn veïn.

6/ Ñoäc cö giai ñoaïn I chöa xong, laïi vöôït

qua giai ñoaïn II, III.

7/ Nhaãn nhuïc chöa troøn maø voäi tuyø thuaän,

baèng loøng laø neùn taâm, öùc cheá taâm ñoù laø tu sai.

8/ Thieáu loøng tin ôû ngöôøi Thieän höõu tri

thöùc ôû gaàn guõi beân mình, nhö coâ Dieäu Quang.

9/ Khoâng nghe lôøi daïy baûo khuyeân raên cuûa

Thieän höõu tri thöùc.

10/ Thöôøng soáng trong baûn ngaõ vaø aùc

phaùp, coá giöõ kieán chaáp khö khö khoâng chòu boû,

khoâng chòu thaáy vaø xa lìa caùc loãi laàm nhoû nhaët.

Thöôøng hay töï lyù luaän, che ñaäy loãi laàm vaø coá

tranh chaáp, caõi lyù, neân taâm thöôøng baát an.

11/ Soáng thieáu luïc hoaø, sanh taâm ganh tò.


12/ Soáng ñoäc cö sai, taïo caûnh neùn taâm, öùc

cheá taâm, laøm thinh khoâng noùi, nhöng yù noùi raát

nhieàu.

13/ Tu sai, khoâng thöa hoûi kyõ Thieän tri

thöùc, ñeå thaønh loái tu coù hình thöùc beân ngoaøi.

14/ Tình caûm ngöôøi thaân khoâng chòu quaùn

xeùt, xa lìa, neân taâm thöôøng bò phaân taùn.

15/ Khi nghe nhaéc nhôû, thieáu trí thoâng

minh, khoâng chòu thöa hoûi kyõ laïi.

16/ Nhöõng loãi laàm tu sai cuûa nhau thöôøng

che daáu.

17/ Taâm luoân luoân sôï haõi, khoâng daùm chæ

maët, vaïch teân baïn ñoàng tu coù loãi laàm ñeå giuùp

nhau söûa sai. Ñoù laø thieáu loøng duõng caûm, khoâng

gan daï xaây döïng mình toát, baïn toát, taäp theå toát.

18/ Khoâng daùm thaúng thaén nhaän loãi mình,

chæ loãi ngöôøi laø tính heøn nhaùt.

19/ Vò tình, thöông baïn ñoàng tu, khoâng

daùm chæ loãi laø ñaët tình thöông khoâng ñuùng choã,

ñeå baïn mình sai laïi caøng sai hôn.

20/ Sôï baïn beø ñoàng tu xaáu hoå vì phaïm loãi

laàm, khoâng daùm chæ sai cho ngöôøi khaùc söûa ñoù laø

laøm haïi baïn mình, haïi taäp theå, haïi xaõ hoäi.

21/ Moãi böõa aên naøo cuõng khoâng giöõ yeân


20

laëng ñeå nghe lôøi chæ baûo cuûa Thieän höõu tri thöùc

ñeå tu söûa thaân taâm trong khi aên uoáng, trong aên

uoáng thöôøng tranh luaän, bieän lyù, kieán chaáp vaø

che ñaäy loãi laàm cuûa mình.

22/ Thöôøng nöông töïa kieán thöùc theá gian,

sanh kieán chaáp, nuoâi lôùn ngaõ maïn, khinh thöôøng

ngöôøi Thieän höõu tri thöùc trôï giuùp mình tu hoïc.

23/ Khoâng chòu nöông kieán thöùc xuaát theá

gian ñeå dieät ngaõ, xaû taâm, kính troïng ngöôøi Thieän

höõu tri thöùc cuûa mình.

24/ Thieáu loøng toân kính vôùi ngöôøi Thieän

höõu tri thöùc gaàn beân, hoï laø ngöôøi taïo nghòch

duyeân ñeå mình tu xaû taâm giaûi thoaùt.

25/ Khoâng chòu ñoäng naõo, suy tö, quaùn xeùt

ñeå tìm ra caùc kieán chaáp vaø söï tu taäp sai cuûa mình

ñeå deïp boû vaø söûa sai.

26/ Cöù döïa vaøo lôøi giaûi thích cuûa Thaày, maø

khoâng chòu nghe lôøi chæ thaúng cuûa coâ Dieäu

Quang.

27/ Khoâng chòu ñoäng naõo, quaùn xeùt loãi

mình, ñeå söûa sai theo lôøi chæ thaúng cuûa coâ Dieäu

Quang.

28/ Nghe Thaày ôû xa, khoâng nghe coâ Dieäu

Quang ôû gaàn. Ñoù laø boû moài, baét boùng.


29/ Nghe tieáng noùi cuûa Thaày, khoâng chòu

nghe tieáng noùi cuûa coâ Dieäu Quang. Ñoù laø oâm

vang, boû tieáng.

30/ Khoâng nghe lôøi chæ thaúng cuûa coâ Dieäu

Quang ñeå trieån khai trí tueä voâ sö, ly duïc, ly baát

thieän phaùp.

Do 30 nguyeân nhaân treân ñaây maø quyù Phaät

töû thi rôùt. Cuõng nhôø söï tuyeån thi naøy, quyù Phaät

töû môùi ñöôïc bieát mình roõ hôn, giaûi thoaùt ôû möùc

ñoä naøo sau moät naêm tu taäp ôû Tu vieän Chôn Nhö.


22

12 ĐIỀU QUAN TRỌNG

CẦN GHI NHỚ ĐỂ LY DỤC

LY BẤT THIỆN PHÁP

Sau ñaây laø nhöõng ñieàu quan troïng maø quyù

Phaät töû caàn ghi nhôù trong khi tu taäp Thieàn ñònh

ôû giai ñoaïn I trôû laïi:

1/ Thöôøng tu taäp tónh giaùc trong moïi haønh

ñoäng cuûa thaân, khaåu, yù.

2/ Thöôøng tu taäp caån thaän, töø vieäc laøm nhoû

nhaát, ñeán vieäc laøm lôùn nhaát. Phaûi deø daët, kyõ

löôõng.

3/ Thöôøng yù töù trong moïi haønh ñoäng thaân,

khaåu, yù trong thieän phaùp vaø traùnh aùc phaùp.

4/ Thöôøng tu taäp, baûo veä vaø giöõ gìn taâm

mình thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï ñeå ñöôïc saùng

suoát bình tónh vaø ñaåy luøi caùc chöôùng ngaïi phaùp.

5/ Thöôøng tu taäp nghò löïc ñeå chieán ñaáu vôùi

taâm mình, ly duïc, ly ngaõ, ly baát thieän phaùp, tröôùc

moïi nghòch caûnh töùc laø aùc phaùp.

6/ Phaûi toû loøng toân kính, caàu xin Thieän

höõu tri thöùc thaân caän cuûa mình ñeå ñöôïc nghe


nhöõng lôøi chæ thaúng, vaïch traàn nhöõng loãi laàm,

nhöõng choã tu sai laïc ñeå xaû ngaõ vaø aùc phaùp ñeå tu

taäp laïi cho ñuùng.

7/ Khi thieän höõu tri thöùc baûo laøm gì thì

phaûi laøm ñuùng, khoâng neân laøm sai. Ñoù laø tu taäp

ñöùc tuøy thuaän ôû ngöôøi, laøm sai lôøi daïy laø tuyø

thuaän ôû mình.

8/ Khi ngöôøi Thieän höõu tri thöùc noùi oan öùc

vaø maéng chöûi mình laø ñeå mình tu taäp ñöùc Nhaãn

nhuïc.

9/ Khi ngöôøi Thieän höõu tri thöùc noùi traùi yù

mình laø ñeå daïy mình tu taäp ñöùc Baèng loøng.

10/ Khi ngöôøi Thieän höõu tri thöùc cheâ mình

laø ñeå xem mình coù reøn luyeän caùch thöùc xaû ngaõ

aùc phaùp.

11/ Khi ngöôøi Thieän höõu tri thöùc khen

mình laø ñeå xem mình coù xaû ngaõ aùc phaùp ñöôïc

chöa?

12/ Khi ngöôøi Thieän höõu tri thöùc baûo mình

phaûi töï tìm caùch xaû taâm, ly duïc, ly aùc phaùp,

khoâng ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñoù laø chæ cho mình

ñoäng naõo, khai trieån trí tueä voâ sö, ly duïc, ly baát

thieän phaùp.

Trong 12 ñieàu treân ñaây, quyù Phaät töû caàn


24

phaûi ghi nhôù cho kyõ. Nhöõng gì chöa hieåu, phaûi

thöa hoûi theâm ñeå bieát caùch tu taäp xaû taâm cho

ñuùng.

Ruùt tæa öu khuyeát moät naêm tu taäp ñaõ qua,

quyù Phaät töû ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm hôn. Böôùc

sang naêm môùi, quyù Phaät töû haõy chuaån bò tinh

thaàn duõng maõnh, nghò löïc kieân cöôøng ñeå luoân

luoân chieán ñaáu trong maët traän sinh töû, ly duïc, ly

baát thieän phaùp; ñeå ñem laïi cho quyù vò moät taâm

hoàn thanh thaûn, yeân vui vaø voâ söï; ñeå ñem laïi keát

quaû tuyeån thi moät naêm saép tôùi toát ñeïp hôn; ñeå

thöïc hieän böôùc sang giai ñoaïn tu hoïc cao hôn. Ñoù

laø thöïc hieän ñöôïc muïc ñích laøm chuû sanh, giaø,

beänh, cheát vaø chaám döùt taùi sinh luaân hoài.

Coá gaéng hôõi quyù Phaät töû! Quyù vò haõy coá

gaéng leân! Phaàn thöôûng chieán thaéng danh döï cho

nhöõng ai bieát coá gaéng ñang chôø ñoùn ôû phía tröôùc.

Vaäy ôû ñaây, chieán thaéng caùi gì? Khoâng phaûi

chieán thaéng ñeå coù thaàn thoâng pheùp taéc quyù Phaät

töû aï! Khoâng phaûi ôû choã ngoài thieàn baûy taùm ngaøy

quyù Phaät töû aï! Khoâng phaûi ôû choã nhaát taâm baát

loaïn, maø ôû choã taâm baát ñoäng tröôùc caùc phaùp vaø

caùc caûm thoï.

Ñöøng thaáy nhöõng thaát baïi ñaõ qua maø hoái

tieác. Haõy nhìn hieän taïi vaø vò lai maø tieán böôùc tu


taäp. Coù quyeát taâm, phaûi coù thaønh coâng. Söï tu taäp

khoâng khoù, nhöng khoù vì nhöõng ngöôøi khoâng coù

quyeát taâm, thieáu yù chí vaø nghò löïc duõng maõnh.

Nhöõng lôøi saùch taán naøy, quyù Phaät töû phaûi

nhôù maõi treân böôùc ñöôøng tu taäp Thieàn ñònh. Quyù

vò ñöøng ngaïi khoù khaên, vì beân caïnh quyù vò ñaõ coù

coâ Dieäu Quang, keá ñoù coøn coù Thaày. Ñöôøng ñi khoù

laø vì chöa bieát ñöôøng. Nhöng khi ñaõ bieát ñöôøng,

thì duø ñöôøng ñi coù khoù ñeán ñaâu cuõng ñi ñeán ñích.

Maïnh daïn tieán leân hôõi quyù Phaät töû! Ñeå chaám döùt

sanh töû luaân hoài muoân ñôøi. Ñöøng ñeå thaân taâm

naøy troâi laên trong saùu neûo luaân hoài, tieáp dieãn

maõi ñau khoå muoân kieáp.

Sau khi nghe lôøi Thaày giaûng traïch choã tu

sai, quyù Phaät töû ñaõ hieåu roõ roài, vaø ñaõ nhaän ra,

baây giôø quyù Phaät töû coá gaéng suy tö, ñoäng naõo,

tìm hieåu choã sai cuûa mình, ñeå tu söûa laïi, ñeå ñöôïc

giaûi thoaùt, ñeå ñöôïc tu taäp lôùp cao hôn. Thaày seõ

baét ñaàu giaûng traïch boå tuùc theâm nhöõng ñieàu quyù

vò ñang tu taäp dôû dang.

Hoâm nay baét ñaàu cho moät naêm tu taäp môùi,

Thaày xin nhaéc laïi treân con ñöôøng tu taäp theo ñaïo

Phaät, coù ba giai ñoaïn tu Thieàn ñònh:

1- LY: Coù nghóa laø rôøi xa, lìa xa, caùch xa.

2- DIEÄT: Coù nghóa laø ñoùng laïi, laøm cho


26

ngöng hoaït ñoäng, döøng laïi.

3- XAÛ: Coù nghóa laø boû ra, neùm ra, khoâng

caàn duøng nöõa, khoâng coøn trôû laïi thoùi quen taät cuõ

töùc laø nghieäp cuõ.

Giai ñoaïn thöù nhaát trong moät naêm tu taäp,

quyù vò chæ coù tu taäp ly duïc, ly baát thieän phaùp.

Theá nhöng, quyù vò ñaõ laàm laãn neân chæ tu taäp dieät

vaø xaû. Vì theá, söï tu taäp cuûa quyù vò trôû thaønh muø

môø, neân khoâng bieát tu caùi naøo chính, caùi naøo

phuï. Caùi chính laø ly duïc, ly baát thieän phaùp, töùc

laø tu taäp Ba Ñöùc, Ba Haïnh. Coøn caùi tu phuï laø

nhieáp taâm trong hôi thôû. Noù chæ phuï trôï cho söï

tu taäp LY maø thoâi. Quyù Phaät töû ñaõ laàm neân laáy

caùi tu chính laøm caùi tu phuï; coøn caùi tu phuï laøm

caùi tu chính. Vì theá, khi thi quyù Phaät töû ñeàu rôùt

heát laø phaûi. Qua moät naêm tu taäp, quyù vò coù nhieàu

kinh nghieäm cho cuoäc tuyeån thi môùi. Nhôø cuoäc

tuyeån thi vöøa qua quyù vò môùi nhaän ra caùi tu sai

cuûa quyù vò.

Baây giôø Thaày seõ giaûng traïch giai ñoaïn thöù

nhaát laø LY ñeå quyù Phaät töû hieåu ñuùng caùch, roài

nöông vaøo coâ Dieäu Quang chæ thaúng, ñaäp thaúng

maø tu taäp. Xöa, ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni phaûi

tu ôû giai ñoaïn naøy saùu naêm khoå haïnh môùi ly duïc.

Coøn ôû giai ñoaïn II, III, Thaày khoâng giaûng, vì neáu

giaûng thì quyù Phaät töû seõ hieåu loän xoän, roài khoâng


bieát caùch thöùc tu taäp. Chôø khi naøo quyù vò tu taäp

xong giai ñoaïn I, Thaày seõ giaûng giai ñoaïn II. Tu

xong ôû giai ñoaïn II, Thaày seõ giaûng tieáp giai ñoaïn

III.

Tu taäp ôû giai ñoaïn I laø phaûi xeùt laïi Ba Ñöùc,

Ba Haïnh. Ñaây laø phöông phaùp tu taäp Ly Duïc,

Ly Baát Thieän Phaùp. Ba ñöùc laø: Nhaãn Nhuïc,

Tuøy Thuaän, Baèng Loøng. Ba haïnh laø: AÊn, Nguû,

Ñoäc Cö.


28

TU THIỀN GIAI ĐOẠN I

Noäi dung tu taäp giai ñoaïn I goàm hai phaàn:

Phaàn I laø “Ly Duïc”, phaàn II laø “Ly Baát Thieän

Phaùp”.

I- PHAÀN I: LY DUÏC

Ly duïc laø xa rôøi loøng ham muoán cuûa mình.

Muoán lìa xa thì quyù vò phaûi tìm xem ñoái töôïng

cuûa loøng ham muoán laø gì. Trong ñôøi soáng haøng

ngaøy cuûa con ngöôøi coù naêm ñoái töôïng duïc laïc

khieán quyù vò sanh taâm ham muoán. Ñoù laø: aên,

nguû, saéc duïc, danh, lôïi. Muoán lìa caùc thöù duïc naøy

quyù vò phaûi tu taäp ba haïnh: AÊn, Nguû, Ñoäc Cö.

Quyù vò caàn phaûi hieåu roõ caùi lôïi vaø caùi haïi cuûa aên,

nguû, ñoäc cö nhö theá naøo?

1- Haïnh AÊn

Haïnh aên uoáng laø moät phöông tieän ñeå tu taäp

ly duïc veà aên uoáng. Ngöôøi ñôøi thöôøng noùi: “ham

aên, hoát uoáng” laø ñeå chæ nhöõng haïng ngöôøi xaáu

ham aên, ham uoáng. Chuùng ta laø nhöõng tu só tu

taäp haïnh giaûi thoaùt maø chöa giaûi thoaùt ñöôïc caùi

aên thì coøn giaûi thoaùt ñöôïc caùi gì? Vaäy, chuùng ta

phaûi taäp aên ngaøy moät böõa ñeå nuoâi soáng thaân

chuùng ta maø thoâi. Khoâng ñöôïc aên uoáng laët vaët,

khoâng ñöôïc aên uoáng phi thôøi, khoâng ñöôïc chaïy


theo duïc laïc veà aên uoáng. Phaûi luoân luoân coá gaéng

khaéc phuïc trong aên uoáng, aên uoáng khoâng khaéc

phuïc ñöôïc thì coøn khaéc phuïc ñöôïc caùi gì?

Phaät khoâng daïy chuùng ta tuyeät thöïc hay

tieát thöïc (aên quaù ít) nhö ngoaïi ñaïo ñaõ daïy, hoaëc

daïy chuùng ta aên uoáng phi thôøi, ñöùc Phaät daïy:

“Thöøa töï phaùp khoâng neân thöøa töï thöïc

phaåm”. Xöa kia, Ngaøi ñaõ tu khoå haïnh, tieát thöïc

aên uoáng quaù ít, thaáy cô theå hao moøn, tinh thaàn

khoâng coøn saùng suoát neân Ngaøi boû. Ñoù laø tu sai,

khoâng tìm ñöôïc giaûi thoaùt. Cho neân, Ngaøi quyeát

ñònh aên ngaøy moät böõa cho ñuû soáng, ñeå cô theå

khoûe maïnh maø tu taäp.

Chæ aên ngaøy moät böõa maø ñöùc Phaät vaãn khoeû

maïnh vaø soáng ñeán 80 tuoåi môùi cheát. Chuùng ta

baây giôø cuõng vaäy, aên moãi ngaøy moät böõa maø vaãn

khoûe maïnh. Trong nhöõng ngaøy lao ñoäng quyù

Phaät töû cuõng vaãn tham gia lao ñoäng maø cô theå

vaãn bình thöôøng. Quyù vò caàn xeùt kyõ duïc aên uoáng,

raát laø quan troïng trong cuoäc soáng haøng ngaøy.

Ngöôøi ngoaøi ñôøi vì aên uoáng maø sinh taâm tham

lam neân ngöôøi ta xaâu xeù laãn nhau, gieát haïi nhau,

chaø ñaïp leân nhau khoâng chuùt loøng xoùt thöông, so

saùnh vôùi loaøi vaät thì chuùng ta cuõng khoâng khaùc.

Phaûi khoâng quyù vò?

Vì aên uoáng maø ngöôøi ta ngheøo ñoùi, khoå sôû,

nôï naàn; vì aên uoáng maø ngöôøi ta laøm ñuû ñieàu gian


30

laän, maùnh khoùe; vì aên uoáng maø saûn nghieäp tieâu

tan; vì aên uoáng maø coát nhuïc töông taøn; vì aên

uoáng maø phaûi daàm söông, daõi naéng, chaïy xuoâi,

chaïy ngöôïc, buoân taûo, baùn taàn. Quyù Phaät töû coù

thaáy khoâng?

Caùi duïc veà aên uoáng ñoái vôùi ñôøi ngöôøi noù

mang ñeán söï khoå ñau bieát laø döôøng naøo! Vaäy töø

ñaây veà sau, quyù Phaät töû phaûi duøng nghò löïc duõng

maõnh choáng laïi caùi duïc veà aên uoáng. Chæ aên ngaøy

moät böõa maø thoâi, ngon dôû, nguoäi laïnh khoâng

maøng. Chæ caàn giaûi quyeát nghieäp ñoùi cuûa thaân laø

ñuû laém roài, ñuû ñeå thaân yeân oån, thanh tònh, tu taäp

Thieàn Ñònh, giaûi quyeát luaân hoài sinh töû. Ñöøng

nghó raèng nay ñoøi aên thöù naøy, mai ñoøi aên thöù

kia. Ngöôøi tu haønh ai cho gì aên naáy, ngon cuõng

aên, dôû cuõng aên, khoâng khen, khoâng cheâ, khoâng

ham, khoâng thích, chæ aên ñuû no loøng maø thoâi.

Ñöøng sinh taâm lyù luaän “AÊn nhö vaäy thieáu chaát

boå”. Ñoù laø caùi lyù luaän chaïy theo aên uoáng.

Quyù Phaät töû phaûi hieåu thaân laø moät khoái baát

tònh do caùc duyeân hôïp laïi maø thaønh, neân khoâng

coù caùi gì trong thaân laø ta, laø cuûa ta, laø baûn ngaõ

cuûa ta, noù khoâng thöôøng haèng baát bieán, maø

thöôøng voâ thöôøng thay ñoåi, neân luoân luoân ñau

khoå, phieàn luïy. Vaäy maø muoân ñôøi ngöôøi ta laàm

chaáp thaân naøy laø baûn ngaõ chaân thaät cuûa mình.

Laïi coù moät soá ngöôøi cho raèng trong caùi khoái naøy


coù caùi “Baûn theå Chaân Nhö Phaät Taùnh” cuûa mình.

Chính vì caùi laàm chaáp ñoù neân luoân luoân lo baûo

veä vaø giöõ gìn khoâng cho ai chaïm ñeán. Vì theá, maø

“duyeân sanh” sanh ra muoân ngaøn thöù ñau khoå,

phieàn luïy vaø luoân luoân tranh ñaáu ñeå baûo veä noù.

Quyù Phaät töû cuõng vaäy, cuõng laàm chaáp nhö bao

nhieâu ngöôøi khaùc. Ngaøy naøo caùc duyeân tan raõ thì

oâ hoâ! Coøn laïi caùi gì laø cuûa quyù vò ñaâu nöõa? Cheát

chæ coøn moät khoái nghieäp löïc nhaân quaû, thieän aùc

tieáp tuïc taùi sanh maø quyù Phaät töû ñaõ laàm chaáp

trong suoát cuoäc ñôøi cuûa mình, cho noù laø linh hoàn

thaàn thöùc, Phaät Taùnh, Baûn Lai v.v..

Söï tieáp dieãn luaân hoài naøy maõi maõi muoân ñôøi

muoân kieáp ñeå traû vay vay traû, khoâng bao giôø taøn

phai. Quyù Phaät töû coù bieát raèng trong cuoäc ñôøi

naøy khoâng coù moät söï vieäc gì xaûy ra ngaãu nhieân

caû. Taát caû ñeàu coù nguyeân nhaân, ñeàu coù lyù do. Ñoù

laø nhaân quaû, quyù vò coù bieát khoâng? Khoâng phaûi

nhö caùc nhaø Nho ngaøy xöa vaø moät soá ngöôøi ngaøy

nay baøi baùc lyù nhaân quaû. Hoï cho raèng taát caû ñeàu

laø ngaãu nhieân. Hoï coøn cho thí duï laø nhöõng chieác

laù vaøng ôû treân caây kia voâ tình (do ngaãu nhieân

ñöa ñaåy), gioù thoåi bay ñi, caùi rôi xuoáng ñaát, caùi

xuoâi doøng nöôùc, caùi rôi xuoáng buøn. Ñôøi soáng

ngheøo ñoùi, giaøu sang cuûa con ngöôøi cuõng nhö vaäy.

Thöïc ra gioù naøo coù phaûi laø ngaãu nhieân; maø

chính laø do nhaân duyeân maët trôøi nung ñoát khoâng


32

khí. Khoâng khí bò chaùy, troáng ñi moät khoaûng,

caùc khoâng khí choã khaùc aäp vaøo, laáp voâ choã troáng,

taïo thaønh côn gioù, côn baõo. Söï ngheøo ñoùi vaø giaøu

sang cuûa chuùng ta khoâng theå do ngaãu nhieân maø

coù ñöôïc. Hoaû hoaïn, thuyû tai, giaëc giaõ cöôùp maát

söï giaøu sang, ñeå laïi söï ngheøo ñoùi cho muoân ngöôøi.

Ñaây laø nhöõng caän duyeân trong hieän kieáp. Coøn

nhöõng duyeân saâu xa trong nhieàu kieáp quaù khöù

nöõa. Duyeân nhaân quaû khôûi truøng truøng taïo thaønh

khoái nghieäp nhaân quaû ñi luaân hoài sanh töû baát

taän.

Ñöùc Phaät trong baøi thuyeát phaùp Möôøi Hai

Nhaân Duyeân ñaõ chæ roõ kieáp soáng cuûa moät con

ngöôøi töø khi sanh ra, lôùn leân cho ñeán khi tan raõ.

Chæ laø Voâ Thöôøng, Khoå, Voâ Ngaõ. Khoâng coù gì toàn

taïi ngoaøi 12 Nhaân Duyeân naøy tieáp dieãn noái nhau

maõi trong loä trình nhaân quaû (Thaày seõ giaûng roõ

hôn veà 12 Nhaân Duyeân vaøo moät dòp khaùc). Theá

neân, cuoäc ñôøi con ngöôøi chaúng qua chæ laø moät

khoái nhaân duyeân Voâ Minh nhaân quaû traû vay, vay

traû trieàn mieân, cuøng vôùi duyeân tan hôïp maø thoâi.

Cho neân, trong gia ñình, cha meï, vôï choàng,

con caùi luyeán aùi, gaén boù hoaëc ñau khoå, phaân ly

cuõng laø do nôï naàn muoân ñôøi muoân kieáp trong

nghieäp löïc nhaân quaû. Coù gì ñaâu maø thöông nhôù,

tieác mong. Boû xuoáng ñi, haõy boû xuoáng ñi! Ñôøi

chaúng coù gì ñaùng cho ta löu luyeán caû.


“Quyeát moät ñôøi tu taäp khoâng lui,

Giöõ thaân taâm thanh thaûn an vui.

Nhaäp Thieàn Ñònh xa lìa nhaân quaû,

Ñaïo quaû vieân thaønh, ñoä chuùng vui”.

Baây giôø quyù Phaät töû ñaõ thaáu roõ ñöôïc haïnh

aên uoáng laø ñoái töôïng dieät ngaõ aùc phaùp. Töø nay

veà sau, quyù vò coá gaéng khaéc phuïc noù ñeå moãi ngaøy

aên moät böõa, ñuû soáng maø thoâi, ñöøng baét chöôùc caùc

vò thaày khaùc aên uoáng phi thôøi maø con ñöôøng tu

haønh khoâng ñuùng ñaïo Phaät, nhöng cuõng khoâng

neân aên quaù ít, hoaëc aên quaù nhieàu. AÊn ít laø tieát

thöïc, ñieàu naøy tai haïi cho söï tu taäp vì söùc khoeû

yeáu keùm. AÊn nhieàu laø dö thöøa, sanh duïc, ham

nguû, meâ muoäi, cuõng haïi cho ñöôøng tu. Phaûi saùng

suoát, linh ñoäng.

AÊn ñuùng caùch laø tu. Tu ñuùng caùch laø

laøm chuû caùi aên. Ñöøng baét chöôùc nhöõng ngöôøi

khaùc maø aên ít (vì baûn chaát ngöôøi aáy khoâng aên

nhieàu ñöôïc), vaø cuõng ñöøng raùng aên nhieàu (vì sôï

ñoùi). Phaûi tuøy ôû theå taïng cuûa mình, vaø phaûi laøm

chuû mình trong khi tu haïnh aên uoáng.

2- Haïnh Nguû

Nguû cuõng laø moät ñoái töôïng ñeå chuùng ta tu

taäp laäp haïnh nguû ly duïc, meâ muoäi. Nguû laø moät

nghieäp duïc naëng cuûa thaân. Neáu khoâng nguû seõ


34

sinh ra beänh, roài cheát; cuõng nhö aên vaäy. Nguû laø

moät thoùi quen cuûa nghieäp löïc. Noù sinh ra voâ

minh, löôøi bieáng, khieán cho thaân taâm ta ueå oaûi,

baàn thaàn, moûi meät, daõ döôïi. Thieáu nguû con ngöôøi

thieáu nghò löïc, khoâng coøn sieâng naêng, tinh taán,

laøm vieäc, hay tu taäp, hoïc haønh. Nguû nhieàu ngöôøi

sinh ñaàn ñoän, ngu si, khoâng thoâng minh, khoâng

bao giôø laøm vieäc lôùn, thöôøng soáng trong caûnh

ngheøo ñoùi.

Nguû laø moät duïc laïc trong naêm thöù duïc laïc

cuûa theá gian, khieán ngöôøi ta raát thích thuù ham

meâ. Khi khoâng nguû laø hoï quaù sôï, nhöng khi nguû

nhieàu thì laïi aùm ñoän, meâ muoäi. Ngöôøi tu haønh

caàn phaûi khaéc phuïc noù, chieán ñaáu tröôøng kyø vôùi

noù. Noù khieán chuùng ta khoâng tænh taùo ñeå phaùn

xeùt moïi vieäc ñuùng sai, thieän aùc treân böôùc ñöôøng

ly duïc, ly baát thieän phaùp. Chính noù khieán taâm

ta khoâng tænh giaùc, neân taâm thöôøng ôû trong taø

nieäm, sanh ra nhieàu duyeân laøm ñau khoå cho

mình cho ngöôøi. Chính noù khieán ta laøm caøn, laøm

baäy, thieáu suy tö, thieáu caån thaän, neân thöôøng

maéc phaûi loãi laàm. Chính noù khieán cho taâm ta muø

môø, khoâng thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï, vì theá

sanh ra loaïn töôûng, traïo hoái. Chính noù khieán

taâm ta maát bình tónh, thieáu saùng suoát, vì theá deã

sinh ra hôøn giaän, ñau khoå, nghi nan, phieàn toaùi.

Chính noù khieán cho taâm ta muø môø, khoâng thaáu

roõ caùc aùc phaùp. Chính noù khieán cho taâm ta rôi


vaøo naêm loaïi voâ kyù:

1/ Voâ kyù hoân traàm.

2/ Voâ kyù thuøy mieân.

3/ Voâ kyù moäng töôûng.

4/ Voâ kyù hoân tòch.

5/ Voâ kyù ngoan khoâng.

Chính noù laëng ñi, khieán ta toïa thieàn maát töï

chuû, thaân nhuùc nhích rung ñoäng, laøm cho thaân

khoâng baát ñoäng, khoù nhaäp chaùnh ñònh, rôi vaøo

taø ñònh.

Nhöõng ñieàu Thaày neâu ôû treân ñaây cho thaáy

ham nguû tai haïi ñeán söï tu taäp bieát laø döôøng naøo!

Ñaõ bieát roõ noù, quyù Phaät töû phaûi coá gaéng tu taäp

khaéc phuïc cho ñöôïc baèng:

1/ Ñi kinh haønh nhieàu.

2/ Vöøa ñi kinh haønh, vöøa höôùng daãn taâm

theo böôùc chaân ñi.

3/ Thöôøng xuyeân nhaéc taâm tænh thöùc theo

haønh ñoäng cuûa thaân maø ñöùc Phaät goïi laø Thaân

Haønh Nieäm.

4/ Thöôøng xuyeân höôùng taâm nhö lyù taùc yù,

nhaéc taâm chôù ham nguû.

5/ Khi gaëp hoân traàm thuøy mieân naëng thì

phaûi coá gaéng baèng moïi caùch phaù tröø cho ñöôïc


36

nhö:

- Laáy kinh saùch ra nghieân cöùu veà moät ñieàu

gì ñeå ñoäng naõo thì môùi phaù ñöôïc nguû.

- Phaûi laøm moät vieäc gì ñeå ñoäng thaân.

- Khoâng ñöôïc ngoài hoaëc naèm yeân moät choã.

- Chaïy boä, hoaëc ñi taém.

- Phaûi taäp theå duïc, taäp vaøi theá döôõng sinh,

hoaëc ñi moät baøi quyeàn (voõ thuaät).

- Cöû taï, ñaøo ñaát.

Quyù vò neân nhôù kyõ: “Nguû laø moät thöù duïc laïc

raát khoù trò. Theá neân luoân luoân luùc naøo cuõng ñeà

cao caûnh giaùc, chieán ñaáu vôùi noù baèng taát caû nghò

löïc cuûa mình. Neáu quyù vò khoâng chieán ñaáu heát

söùc, chöøng ñoù noù seõ thaønh thoùi quen löôøi bieáng,

quyù vò seõ thaát baïi eâ cheà trong cuoäc ñôøi tu haønh”.

Bieát bao nhieâu ngöôøi tu haønh ñaõ qua, cuõng vì noù

maø tu haønh chaúng tôùi ñaâu. Quyù vò neân nhôù nguû

laø moät thöù duïc laïc trong thaân neân phaûi

thöôøng xuyeân tu taäp ñi kinh haønh, vaø sieâng

naêng höôùng taâm nhö lyù taùc yù tænh taùo môùi

ly noù ñöôïc. Phaûi tröôøng kyø tranh ñaáu vôùi noù.

Ñeán khi nhaäp ñònh xaû boû thaân taâm, noù môùi heát

ñöôïc.

AÊn cuõng vaäy, phaûi nhaäp ñònh xaû boû thaân

taâm, noù môùi heát. Hai thöù duïc laïc naøy laø coäi goác,


maàm soáng cuûa thaân; neáu khoâng nguû, khoâng aên

thì thaân phaûi cheát. Coøn ba thöù duïc laïc kia (saéc

duïc, danh, lôïi) laø coäi goác cuûa taâm neân chuùng ta

tu taäp deã ly hôn. Xa lìa aên nguû nghieâm chænh, laø

xa lìa ñöôïc naêm thöù duïc laïc. Phaûi kheùo leùo, linh

ñoäng, tuyø theo söùc mình, tu taäp daàn daàn leân.

Khoâng ñöôïc eùp cheá khoâng nguû. Nguû phaûi ñuùng

giôø khaéc, nguû phaûi coù taäp luyeän höôùng taâm nguû.

Khoâng ñöôïc muoán nguû hoài naøo laø nguû, muoán tu

hoài naøo laø tu. Nguû ñuùng caùch laø tu taäp ñuùng, nguû

khoâng ñuùng caùch laø tu taäp sai, cho neân tu taäp

ñuùng caùch laø laøm chuû nguû. Haønh ñoäng laøm chuû

nguû laø tu, töùc laø tænh thöùc, haønh ñoäng tu laø laøm

chuû nguû, töùc laø ly duïc, ly aùc phaùp. Ly duïc ly aùc

phaùp töùc laø taâm thanh tònh, taâm thanh tònh töùc

laø taâm ñònh.

3- Haïnh Ñoäc Cö

Ñaây laø moät haïnh khoù tu taäp nhaát trong ba

haïnh aên, nguû, ñoäc cö. Nghe noùi ñeán noù thì deã,

maø thöïc haønh soáng thì khoù khaên voâ cuøng. Ñoäc

cö laø moät phöông tieän tu taäp ñeå baûo veä, phoøng

hoä, giöõ gìn, hoä trì, ngaên ngöøa, che chôû, baûo veä

saùu caên töùc laø baûo veä thaân taâm ñöôïc an oån, traùnh

caùc duyeân beân ngoaøi, khieán cho taâm vaø caûnh an

oån, yeân vui ñeå tu taäp deã daøng hôn. Ñoäc cö coøn

giuùp cho taâm quyù vò coù dòp tuoân traøo bao nhieâu

nhöõng kyù öùc, nhöõng kyû nieäm khoù queân. Ñoäc cö


38

cuõng laø dòp giuùp cho quyù vò nhaän ra ñöôïc duïc laïc

ham nguû, ham vui laø tai haïi treân ñöôøng tu taäp.

Ñoäc cö laø ñoái töôïng ñeå quyù vò duøng moïi phöông

tieän tu taäp thu nhieáp thaân taâm thaønh khoái noäi

löïc.

Ngöôøi khoâng soáng trong haïnh ñoäc cö ñöôïc

laø ngöôøi hay phaân taâm. Ngöôøi phaân taâm laø ngöôøi

khoâng coù söùc tænh thöùc cao, khoâng coù söùc taäp

trung maïnh, chæ lo öùc cheá taâm baèng töôûng thöùc.

Ngöôøi thích quay ra ngoaøi thöôøng raát sôï coâ ñôn,

taâm thöôøng bò phaân taùn theo caùc duyeân. Taâm

chuùng ta coù, voán töø nhaân quaû maø ra, neân thöôøng

bò caùc duyeân nhaân quaû chi phoái. Vì theá, taâm luùc

naøo cuõng bò phaân chia ta naùt, khoâng hôïp nhaát

laïi ñöôïc. Chæ moät vaøi giaây hôïp laïi laø bò phaân ra

lieàn theo caùc duyeân trong ba thôøi gian: quaù khöù,

hieän taïi, vò lai. Töø ngaøy naøy sang ngaøy khaùc, töø

naêm naøy sang naêm kia, taâm chuùng ta luoân luoân

bò phaân taùn lieân tuïc cho ñeán khi naèm xuoáng loøng

ñaát. Muïc ñích cuûa ngöôøi tu thieàn laø gom taâm laïi,

duø laø thieàn döôùi baát cöù hình thöùc naøo, chæ tröø

loaïi thieàn do caùc nhaø hoïc giaû saûn xuaát ra duøng

ñeå öùc cheá taâm. Bôûi theá, ngöôøi tu thieàn maø khoâng

soáng trong röøng nuùi thanh vaéng, ñoäc cö thì

khoâng laøm sao nhaäp ñònh ñöôïc. Taïi sao vaäy? Ñoù

laø vì boán lyù do sau ñaây:

1/ Taâm phaân taùn.


2/ Taâm khoâng thaønh khoái.

3/ Taâm khoâng noäi löïc.

4/ Taâm khoâng tænh thöùc.

Muoán cho taâm thaønh khoái, coù noäi löïc

duõng maõnh, ñeå ñoùng môû saùu caên vaø tieán

vaøo giai ñoaïn II cuûa Thieàn ñònh laø DIEÄT thì

phaûi soáng ñoäc cö moät traêm phaàn traêm.

Muoán tu haïnh soáng ñoäc cö phaûi tu taäp ba

giai ñoaïn:

1/ Taäp soáng ít noùi chuyeän, chuyeän gì ñaùng

môùi noùi.

2/ Taäp soáng rieâng, laøm vieäc rieâng moät

mình.

3/ Taäp soáng, khoâng laøm vieäc, ngoài chôi voâ

söï.

Sau ñaây laø phaàn thöù nhaát cuûa haïnh ñoäc cö

laø taäp soáng ít noùi chuyeän.

Quyù vò phaûi bieát löïa choïn caùi gì caàn thieát

môùi noùi, môùi thöa hoûi; khoâng caàn thieát thì khoâng

ñöôïc noùi, khoâng ñöôïc thöa hoûi. Duy nhaát chæ thöa

hoûi veà chuyeän tu taäp, vaø phaûi thöa hoûi rieâng,

khoâng phaûi hoûi tröôùc ñaïi chuùng vì hoûi nhö theá

quyù vò seõ bò phaân taùn taâm lo ngaïi, khoù taäp trung.

Phaûi hoûi Thieän tri thöùc ñeå chæ cho roõ, haønh cho

ñuùng. Ngoaøi ra, nhöõng chuyeän khaùc phaûi caån


40

thaän khi muoán noùi ra. Khoâng ñöôïc hoûi linh tinh.

Coù hai möôi ñieàu ñeå giöõ gìn im laëng (traùnh tieáp

duyeân):

1/ Traùnh noùi chuyeän taøo lao, nhaûm nhí.

2/ Traùnh keát tình nghóa, keát baïn beø thaân.

3/ Traùnh nghe chuyeän ngöôøi khaùc, vì

chuyeän ngöôøi khaùc khieán taâm ta bò ñoäng, baát an,

thöôøng sanh ra nhieàu chuyeän vaø phaûi noùi ra.

4/ Traùnh gaëp nhau, vì gaëp nhau deã sanh

noùi chuyeän. Neáu coù gaëp nhau thì khoâng noùi

chuyeän laø toát nhaát.

5/ Khoâng neân ñem söï hieåu bieát cuõng nhö

kinh nghieäm veà tu haønh cuûa mình ñi daïy ngöôøi

khaùc khi mình tu chöa xong, töùc laø bò taâm tham

danh khoe khoang.

6/ Thaáy baïn mình tu sai, khoâng ñöôïc ñeán

daïy baûo, maø phaûi baùo cho thieän tri thöùc chæ daïy

ngöôøi aáy, vì ñeán daïy baûo laøm ñoäng mình, ñoäng

ngöôøi vaø thaønh quen thuoäc vôùi nhau, neân khoâng

giöõ haïnh ñoäc cö ñöôïc…

7/ Thaáy baïn ñoàng tu buoàn khoå, khoâng ñöôïc

ñeán an uûi, chia seû. Chæ caàn baùo thieän tri thöùc

giuùp laø ñuû.

8/ Traùnh ñoå loãi ngöôøi khaùc, vì nhö theá seõ

taïo duyeân baát an trong taâm, gaây neân caõi coï,


tranh tuïng.

9/ Traùnh ñi ñeán thaát cuûa ngöôøi khaùc vì

nhö theá laø laøm ñoäng mình, vaø laøm ñoäng taâm

ngöôøi.

10/ Laøm lao ñoäng chung, traùnh noùi chuyeän

cöôøi ñuøa.

11/ Khi giuùp baïn ñoàng tu ñang beänh, traùnh

noùi chuyeän ngoaøi vaán ñeà thaêm beänh. Toát hôn heát

laø chæ hoûi thaêm beänh ñeå duøng phöông tieän trò

lieäu.

12/ Khi laøm vieäc chung vôùi ngöôøi khaùc neân

tuyø thuaän ñeå traùnh caõi coï, ñoå thöøa.

13/ Thöôøng taäp soáng thô thaån moät mình ñeå

ñaåy lui caùc chöôùng ngaïi phaùp trong taâm.

14/ Luoân giöõ taâm thanh thaûn, an laïc vaø

höôùng taâm ñeán thanh thaûn, an laïc.

15/ Thöôøng giöõ taâm voâ söï, vaø höôùng taâm

ñeán voâ söï.

16/ Thöôøng traùnh xa caùc duyeân ñeå giöõ taâm

khoâng bò phaân taùn.

17/ Khoâng neân ñem taâm söï cuûa mình noùi

cuøng ai, ngoaøi ngöôøi Thieän höõu tri thöùc cuûa

mình.

18/ Thaáy vieäc laøm naëng nhoïc, cuøng nhau


42

chia seû laøm, nhöng khoâng ñöôïc noùi chuyeän.

19/ Thaáy ai laøm chöa xong, cuøng laøm phuï,

nhöng khoâng noùi chuyeän.

20/ Thöôøng soáng im laëng trong vaø ngoaøi

taâm, vaø höôùng taâm ñeán söï im laëng.

Quyù Phaät töû phaûi ghi nhôù 20 ñieàu keå treân

ñeå giöõ taâm im laëng. Toát nhaát laø traùnh xa, traùnh

xaûy ra caùc duyeân, traùnh taïo caùc duyeân môùi ñeå

taâm khoâng bò phaân taùn. Caøng tieáp duyeân thì

caøng taïo hoaøn caûnh baát an, taâm bò phaân chia,

khoù tu thaønh khoái noäi löïc, vaø tu taäp seõ daäm chaân

taïi choã, khoâng tieán boä ñöôïc. Coá traùnh duyeân thì

hoaøn caûnh môùi thuaän tieän, yeân vui tu haønh.

Quyù vò neân nhôù ñoäc cö ôû giai ñoaïn I laø Tònh

Khaåu. Tònh khaåu laø noùi lôøi thanh tònh, khoâng

noùi lôøi baát tònh. Tònh khaåu laø noùi lôøi thieän, töùc

laø noùi lôøi laøm vui loøng mình vaø vui loøng ngöôøi.

Noùi lôøi baát tònh laø noùi lôøi aùc, laøm ñau khoå mình

vaø ñau khoå ngöôøi. Tònh khaåu laø noùi lôøi thieän,

chöù khoâng coù nghóa laø aù khaåu, vì aù khaåu laø

caâm, khoâng noùi ñöôïc. Theá neân, quyù vò phaûi caån

thaän, keûo rôi vaøo tu hình thöùc, ít noùi maø thaønh

noùi raát nhieàu. Chuyeän gì cuõng noùi, khi taâm bung

ra, phaân taùn noùi thoâi khoâng heát, nhö nöôùc vôõ bôø.

Haïnh ñoäc cö khoù laém. Noù laø bí quyeát thaønh

coâng cuûa thieàn ñònh. Noù coù ba nhieäm vuï:


1/ Baûo veä taâm traùnh caùc duyeân.

2/ Gom taâm hôïp nhaát thaønh khoái.

3/ Laøm cho taâm tuoân traøn ra heát.

Saùu naêm trôøi tu khoå haïnh cuûa ñöùc Phaät

Thích Ca Maâu Ni laø saùu naêm tu ly duïc. Nhôø ñoù

ñöùc Phaät traùnh ñöôïc caùc duyeân, thu nhieáp thaân

taâm thaønh khoái noäi löïc. Khi taâm ñaõ thaønh khoái

coù noäi löïc, ñöùc Phaät ñaõ xaû boû khoå haïnh toái ña, vì

khoå haïnh chæ laøm haïi cho söùc khoeû, vaø trôû laïi

ñôøi soáng bình thöôøng cuûa moät tu só ñi khaát thöïc

aên ngaøy moät böõa vaø chæ khaùc naêm anh em oâng

Kieàu Traàn Nhö laø Ngaøi ñaõ nhaän theâm söõa do coâ

beù chaên deâ cuùng döôøng. Trong 49 ngaøy döôùi coäi

boà ñeà, ñöùc Phaät duøng noäi löïc nôi taâm ñaõ coù, ñem

ra chieán ñaáu vôùi noäi taâm mình ñeå ly duïc, ly baát

thieän phaùp. Luùc baáy giôø ñöùc Phaät goïi laø haøng

phuïc Ma Vöông, keá ñoù ñöùc Phaät dieät taàm töù,

ñoùng môû saùu caên, nhaäp Nhò Thieàn, sau khi nhaäp

Nhò Thieàn Ngaøi loaïi tröø töôûng thöùc nhaäp Tam

Thieàn, sau khi nhaäp Tam Thieàn xong Ngaøi döøng

caùc haønh trong thaân, nhaäp Töù Thieàn, nhaäp Töù

Thieàn xong Ngaøi daãn taâm ñeán Tam Minh, thaønh

töïu giaûi thoaùt.

Toùm laïi, ly duïc laø lìa xa yù muoán cuûa mình.

Nghe noùi ly duïc thì raát deã daøng, maø lìa xa yù

muoán cuûa mình thì khoù voâ cuøng. Baäc Thaùnh nhö

Ñöùc Khoång Phu Töû ñeán 70 tuoåi môùi daùm tuyeân


44

boá: “Ta ñeán tuoåi naøy môùi laøm theo yù muoán cuûa

moïi ngöôøi”. Nghóa laø ñeán 70 tuoåi, OÂng môùi ly duïc

vaø aùc phaùp nôi taâm OÂng. Theo Thaày nghó, muoán

ly duïc lìa aùc phaùp thì ít ra phaûi ba naêm reøn

luyeän. Coøn tu lô mô thì 30 naêm cuõng chöa chaéc

ñaõ laøm ñöôïc. Caùi yù muoán cuûa mình laø caùi gì? Laø

Baûn Ngaõ AÙc Phaùp. Baûn ngaõ aùc phaùp khoâng ly thì

laøm sao coù Nieát baøn? Voâ Ngaõ AÙc Phaùp laø Nieát

Baøn, chöù khoâng phaûi voâ ngaõ laø Nieát baøn, vì voâ

ngaõ aùc laãn thieän laø caây ñaù.

Ñi tu cuõng nhö ñi hoïc. Ngöôøi ngoaøi ñôøi, neáu

hoïc khoâng ñeán nôi ñeán choán thì chaúng coù ích lôïi

gì cho mình maø coøn laø gaùnh naëng cho xaõ hoäi.

Ngöôøi tu cuõng vaäy, tu khoâng ñeán nôi, ñeán choán

seõ laøm baïi hoaïi toân giaùo, nhö hieän giôø chuùng ta

thaáy phaàn ñoâng tu só Phaät giaùo tu khoâng ñeán nôi

ñeán choán laøm hö hoaïi Phaät giaùo. Ngöôøi tu ñeán

nôi ñeán choán laøm saùng toû Phaät Phaùp qua göông

haïnh soáng cuûa mình, khieán cho moïi ngöôøi quy

ngöôõng vaø toân kính Phaät Phaùp. Chuùng ta quyeát

choïn con ñöôøng tu, thì phaûi tu cho ñeán nôi ñeán

choán. Ngöôøi tu löøng chöøng khoâng coù ích cho

mình, cho ngöôøi maø coøn coù haïi cho toân giaùo. Ñöùc

Phaät daïy: “Tu laø phaûi lìa xa yù muoán cuûa

mình”. Tu laø quyeát taâm buoâng boû, boû ñeå ñöôïc

giaûi thoaùt, thaûnh thôi, an vui moät ñôøi. Boû caùi gì?

Boû loøng ham muoán (aùi duïc).


Toùm laïi, trong giai ñoaïn I cuûa Thieàn Ñònh

laø giai ñoaïn Ly, duøng ba haïnh AÊn, Nguû, Ñoäc Cö

laøm ñoái töôïng ñeå tu taäp, khaéc phuïc cho ñöôïc taâm

ly duïc. Quyù vò neân nhôù, chuùng ta laø tu só cuûa ñaïo

tu haïnh giaûi thoaùt thì thôøi gian naøo, ngaøy naøo,

thaùng naøo, naêm naøo cuõng laø muøa Xuaân, muøa

Xuaân vónh cöûu trong taâm hoàn cuûa chuùng ta, muøa

Xuaân khoâng coù nhaân quaû, muøa Xuaân khoâng coù

dieãn bieán luaân hoài. Vì theá, chuùng ta khoâng coù

chuùc thoï, khoâng coù möøng tuoåi möøng Xuaân theá

gian. Haõy soáng bình thöôøng, haõy giöõ taâm bình

thöôøng tröôùc moïi dieãn bieán cuûa khoâng gian vaø

thôøi gian baèng moät taâm hoàn thanh thaûn, an laïc

vaø voâ söï thì ñoù laø muøa Xuaân vónh cöûu.

--o0o--

II- PHAÀN II: LY BAÁT THIEÄN PHAÙP

Ly laø lìa xa, rôøi xa. Baát thieän phaùp laø tham,

saân, si, maïn, nghi, nhöõng thoùi quen, taät xaáu,

nhöõng ñieàu suy nghó, nhöõng lôøi noùi, nhöõng haønh

ñoäng laøm cho mình khoå, ngöôøi khaùc khoå. Baát

thieän phaùp coøn goïi laø phaùp aùc, phaùp hung döõ,

phaùp laøm khoå ñau. Vaäy, muoán lìa xa phaùp aùc thì

quyù Phaät töû phaûi reøn luyeän, tu taäp ba ñöùc: Nhaãn

Nhuïc, Tuøy Thuaän, Baèng Loøng. Quyù vò neân löu

yù ba ñöùc giaûi thoaùt naøy laø ñeå lìa xa caùc phaùp aùc,

raát laø khoù tu:


46

Neáu khoâng bieát tu ñuùng caùch thì seõ hoaøi

coâng, voâ ích.

Khoâng ñuû nghò löïc, beàn chí, gan daï, kieân

trì, thì cuõng boû cuoäc tu haønh giöõa ñöôøng.

Neáu khoâng caàu xin phaùp chæ thaúng, ñaäp

thaúng maïnh meõ cuûa Thieän höõu tri thöùc thì cuõng

khoù maø tu ñöôïc ba ñöùc ba haïnh naøy vöõng vaøng.

Ba ñöùc ba haïnh naøy laø coát tuûy cuûa Giôùi luaät ñeå

thöïc hieän taâm ly duïc ly aùc phaùp. Neáu Phaät töû

xem thöôøng ba ñöùc ba haïnh naøy thì con ñöôøng

tu taäp tôùi ñaây duø tu taäp bao laâu cuõng khoâng coù

keát quaû.

1- Nhaãn Nhuïc

Thaày thöôøng nhaén nhuû vôùi quyù Phaät töû

cuõng nhö ñöùc Phaät ngaøy xöa ñaõ daïy: “Nhaãn moät

vieäc khoù nhaãn, laøm moät vieäc khoù laøm”. Ñoù laø

nhaéc nhôû quyù Phaät töû ly duïc, ly baát thieän phaùp

ñeå nhaäp vaøo thieàn ñònh. Ñaây laø moät vieäc tu taäp

khoù khaên voâ cuøng, chöù khoâng phaûi ngoài treùo

chaân hít thôû hoaëc giöõ taâm khoâng voïng töôûng laø

thieàn ñònh. Nguyeãn Thaùi Hoïc ñaõ noùi: “Ñöôøng ñi

khoâng khoù vì ngaên soâng caùch nuùi, maø khoù vì loøng

ngöôøi ngaïi nuùi e soâng”. Ñöôøng ñi khoâng khoù maø

khoù vì ngöôøi khoâng bieát ñöôøng. Quyù Phaät töû cuõng

vaäy, khi tu khoâng bieát caùch tu maø tu theo kieán

giaûi cuûa caùc nhaø hoïc giaû Ñaïi thöøa, thì ñoù laø ñöôøng

ñi khoù (vì chöa bieát ñöôøng). Coá gaéng ñi maø ñöôøng


ñi khoâng thu ngaén laïi, chæ ñi loøng voøng, khoâng

coù loái ra, nhö con kieán boø treân mieäng lu.

Khi ñaõ bieát ñöôøng, thì duø cho khoù ñeán ñaâu,

chuùng ta cuõng ñi ñeán ñích, chæ caàn coù yù chí laø

thaønh töïu. Cuõng nhö quyù Phaät töû ñaõ bieát phaùp

tu thì moãi böôùc ñi seõ thu ngaén quaõng ñöôøng.

Tröôùc khi baét tay vaøo vieäc tu taäp cuï theå ôû phaàn

II cuûa giai ñoaïn I naøy, töùc laø Ly AÙc Phaùp thì quyù

vò phaûi tu taäp döùt ñieåm ôû phaàn I laø Ly Duïc, hay

ít ra quyù vò cuõng phaûi soáng ñuùng Giôùi luaät thaáy

nhöõng loãi nhoû nhaët ñaùng sôï, thaáy loãi mình

khoâng thaáy loãi ngöôøi. Quyù Phaät töû phaûi hoaøn

thaønh taâm mình ly duïc, nghóa laø hoaøn toaøn Ly

Chaáp Ngaõ.

Ngöôøi chöa ly duïc hoaøn toaøn maø voäi ly aùc

phaùp laø moät haønh ñoäng ñieân ñaûo, tu taäp nhö vaäy

laø öùc cheá taâm, laø neùn taâm, chòu ñöïng, an phaän.

Cuõng ví nhö ngöôøi soáng phaïm giôùi, phaù giôùi maø

ngoài thieàn nhaäp ñònh thì chaúng coù ích lôïi gì.

Neáu ngöôøi ñang soáng trong caûnh duïc laïc theá

gian, taâm chöa ly duïc maø theo hoïc hoûi nhöõng

thieän phaùp trong kinh saùch thì chæ môùi gieo

chuûng töû ly duïc, ly aùc phaùp cuûa ñaïo giaûi thoaùt maø

thoâi. Khoâng phaûi söï hoïc hoûi, söï hieåu bieát ñoù laø

ly duïc, ly baát thieän phaùp ñöôïc maø coøn phaûi tu

taäp nhieàu nöõa.

Neáu taâm chöa ly duïc maø hoïc hoûi kinh saùch


48

ñeå tích luyõ giaùo phaùp giaûi thoaùt cuûa ñaïo Phaät thì

ngöôøi naøy chæ nuoâi lôùn lôùn baûn ngaõ aùc phaùp, chöù

khoâng ly duïc, ly aùc phaùp ñöôïc chuùt naøo.

Neáu moät ngöôøi taâm chöa soáng ly duïc, maø

thöôøng hoïc hoûi nhöõng thieän phaùp trong kinh

saùch ñeå laøm kieán giaûi rieâng cuûa mình, roài duøng

ñoù xaû ly aùc phaùp vaø taâm ham muoán cuûa mình,

thì khoâng bao giôø ly duïc, ly aùc phaùp ñöôïc, maø ñoù

chæ laø loái tu taäp ñeø neùn taâm mình, hoaëc traùnh neù

taâm mình, hoaëc troán chaïy taâm ham muoán vaø aùc

phaùp maø thoâi.

Ngöôøi naøo ñang soáng trong duïc laïc theá gian

maø tu Thieàn ñònh thì chaúng bao giôø nhaäp ñöôïc

ñònh caû. Neáu coù nhaäp ñöôïc thì cuõng chæ rôi vaøo

taø thieàn, taø ñònh maø thoâi.

Neáu moät ngöôøi coøn soáng trong duïc laïc maø

tu ñöùc Nhaãn nhuïc, thì chaúng nhaãn nhuïc ñöôïc gì,

maø ngöôïc laïi, ñoù laø loái tu taäp neùn taâm, öùc cheá

taâm, laøm cho taâm theâm ñau khoå vaø thaàn kinh bò

höng phaán.

Neáu moät ngöôøi duøng hình thöùc beà ngoaøi ñeå

ly duïc, maø trong taâm khoâng ly duïc, voäi tu ñöùc

Nhaãn nhuïc, cuõng chaúng tu nhaãn nhuïc ñöôïc gì.

Traùi laïi taâm hoàn coøn theâm ñau khoå. Gioáng nhö

quyù Phaät töû ñaõ töøng noùi söï tu haønh xaû taâm phaûi

“baèng maùu vaø nöôùc maét”. Ñoù laø söï tu sai, do neùn

taâm chòu ñöïng neân môùi thaáy söï khoå ñau nhö vaäy,


chöù tu ñuùng thì taâm baát ñoäng, duø baát cöù phaùp aùc

naøo cuõng khoâng laøm noù ñoäng taâm ñöôïc.

Neân nhôù, ly duïc laø lìa xa caùi taâm ham

muoán, chöù khoâng phaûi ly vaät duïng, vaät chaát. Moät

ngöôøi soáng ôû röøng nuùi khoâng coù vaät duïng gì, nhö

loaøi khæ, vöôïn, ngöôøi naøy ly vaät duïng, chöù khoâng

ly taâm duïc. Loaøi ñoäng vaät cuõng vaäy, ly vaät duïng,

chöù khoâng phaûi ly taâm duïc cuûa noù.

Ngöôøi ngheøo khoâng coù vaät tuøy thaân, khoâng

phaûi laø ngöôøi ly duïc. Ngöôøi coù ñaày ñuû vaät chaát

treân theá gian maø khoâng dính maéc vaøo nhöõng vaät

chaát aáy, ngöôøi aáy ly duïc!

Ngöôøi aên thöïc phaåm dôû maø khoâng ñoøi thöïc

phaåm ngon, khoâng thích ngon, khoâng cheâ dôû, ñoù

laø ngöôøi ly duïc.

Ngöôøi aên thöïc phaåm ngon maø khoâng ñoøi aên

thöïc phaåm dôû, ñoù laø ngöôøi ly duïc.

Ngöôøi aên thöïc phaåm dôû maø ñoøi aên thöïc

phaåm ngon laø ngöôøi khoâng ly duïc. Ngöôïc laïi cuõng

vaäy.

Ngöôøi khoâng theøm aên thöïc phaåm naøy, thöïc

phaåm khaùc laø ngöôøi ly duïc.

Ngöôøi coøn theøm aên thöïc phaåm naøy, thöïc

phaåm khaùc laø ngöôøi chöa ly duïc.

ÔÛ caûnh ñoäng maø khoâng ñoøi ôû caûnh tònh, laø


50

ngöôøi ly duïc.

ÔÛ caûnh ñoäng maø ñoøi ôû caûnh tònh laø ngöôøi

chöa ly duïc.

Ngöôøi maëc aùo ñaïo, xuaát gia tu haønh maø taâm

coøn ham muoán caûnh theá gian laø ngöôøi chöa ly

duïc.

Ngöôøi xuaát gia tu haønh maø taâm coøn laøm

nhöõng chuyeän caàu danh ôû theá gian laø ngöôøi chöa

ly duïc.

ÔÛ caûnh ñoäng, caûnh chöôùng tai gai maét maø

khoâng bò ñoäng, khoâng thaáy chöôùng tai gai maét

laø ngöôøi ly duïc.

Ngöôøi naøo luoân giöõ taâm thanh thaûn laø ngöôøi

ly duïc.

Ngöôøi naøo luoân giöõ taâm voâ söï laø ngöôøi ly

duïc.

Ngöôøi naøo taâm khoâng phoùng daät laø ngöôøi ly

duïc.

Ngöôøi naøo taâm chöa voâ söï laø ngöôøi chöa ly

duïc.

Ngöôøi naøo khoâng giöõ taâm thanh thaûn, taâm

hay sanh chuyeän naøy, chuyeän kia, laø ngöôøi chöa

ly duïc.

Ngöôøi thaáy ngöôøi khaùc coù aùo môùi maø ñoøi hoûi


aùo môùi laø ngöôøi chöa ly duïc.

Ngöôøi thaáy ngöôøi khaùc coù aùo môùi maø khoâng

ñoøi aùo môùi laø ngöôøi soáng an phaän thuû thöôøng,

chöa phaûi laø ngöôøi ly duïc.

Ngöôøi thaáy ngöôøi khaùc coù aùo môùi, mình

cuõng coù aùo môùi maø khoâng ham thích, laø ngöôøi ly

duïc.

Ngöôøi ñöùng nuùi naøy troâng nuùi noï laø ngöôøi

chöa ly duïc.

Ngöôøi soáng trong caûnh tu haønh naøy maø ñoøi

hoûi caûnh tu haønh khaùc laø ngöôøi chöa ly duïc.

Soáng trong hoaøn caûnh naøy maø vui vôùi hoaøn

caûnh naøy laø ngöôøi ly duïc.

Ngöôøi soáng trong hoaøn caûnh naøy maø ñoøi

hoaøn caûnh khaùc laø ngöôøi chöa ly duïc.

Cuøng moät coâng vieäc coù nhieàu ngöôøi laøm,

nhöng hoâm nay khoâng ai laøm chæ coù moät mình

laøm neân taâm sanh ra chöôùng ngaïi, ñoù laø taâm

chöa ly duïc.

Coøn bieát bao nhieâu ñieàu so saùnh veà vaán ñeà

ly duïc vaø khoâng ly duïc. ÔÛ ñaây, Thaày chæ neâu ra

moät soá vaán ñeà cuï theå ñeå quyù Phaät töû hieåu roõ

trong khi tu taäp ly duïc cho ñuùng caùch.


52

2- Tuøy Thuaän

Ñieàu quan troïng trong söï tu taäp laø luoân luoân

toû loøng toân kính yù kieán vaø vieäc laøm cuûa ngöôøi

khaùc. Ñoù laø yù kieán vaø vieäc laøm ñuùng, coøn yù kieán

vaø vieäc laøm sai cuûa ngöôøi thì ta tuyø thuaän ñeå ly

aùc phaùp, nhöng khoâng ñeå loâi cuoán. Bôûi vaäy, tu

taäp ñöùc tuyø thuaän laø moät vieäc laøm khoù khaên voâ

cuøng, khoâng phaûi deã laøm. Chæ coù soáng ly duïc,

traùnh caùc duyeân, vaø baûo veä taâm giöõ gìn saùu caên

thì môùi coù theå ly duïc, ly aùc phaùp deã daøng maø

thoâi.

Tuyø thuaän coù hai chieàu, tuøy thuaän ngöôøi vaø

tuøy thuaän mình.

Tuyø thuaän ngöôøi laø toân kính moïi lôøi noùi,

vieäc laøm cuûa ngöôøi khaùc.

Tuyø thuaän mình maø toân kính mình thì

khoâng kheùo mình chaïy theo duïc vaø nuoâi aùc phaùp,

nuoâi ngaõ cuûa mình. Neân nhôù, tuøy thuaän mình laø

tuøy theo khaû naêng cuûa mình maø laøm, traùnh

tröôøng hôïp nuoâi duïc, nuoâi baûn ngaõ. Tuøy thuaän laø

ñeå ly duïc, ly aùc phaùp vaø dieät ngaõ. Muïc ñích cuûa

noù khoâng phaûi ôû yù kieán vaø vieäc laøm cuûa mình,

maø chính laø ñeå ñöôïc taâm hoàn giaûi thoaùt, an vui,

thanh thaûn. Ñoù cuõng laø böôùc ñaàu ngaên chaën vaø

chaám döùt caùc duyeân nhaân quaû, khoâng cho tieáp

dieãn theo nghieäp löïc cuûa noù.


3- Baèng Loøng

Ñöùc Baèng loøng tu taäp raát khoù. Neáu tu ñöôïc

ñöùc Tuøy thuaän, ñöùc Nhaãn nhuïc maø taâm chöa bao

giôø baèng loøng thì taâm chaúng ñöôïc an oån, yeân vui.

1/ Taâm chöa an oån yeân vui thì taâm coøn

trong aùc phaùp, trong taâm duïc. Muoán tu taäp ñöùc

Baèng loøng thì phaûi laäp haïnh toân kính, kính

troïng moïi ngöôøi. Xöa, Ngaøi Thöôøng Baát Khinh

Boà Taùt laäp haïnh kính troïng moïi ngöôøi, moãi khi

gaëp ai duø giaø hay treû, giaøu hay ngheøo, vua hay

quan, Ngaøi cuõng ñeàu cuùi ñaàu ñaûnh leã nhö toân

kính Phaät. Nhôø tu haïnh toân kính neân taâm hoàn

Ngaøi luùc naøo cuõng thanh thaûn, an vui, baèng loøng

tröôùc moïi caûnh, moïi vieäc, xa lìa caùc aùc phaùp, ñöôïc

giaûi thoaùt thaønh Phaät.

2/ Muoán tu taäp ñöùc Baèng loøng thì phaûi coù

chaùnh kieán. Muoán coù chaùnh kieán thì taâm phaûi ly

duïc, ly aùc phaùp. Nhöng baây giôø taâm quyù Phaät töû

chöa ly duïc, ly baát thieän phaùp, coøn ñang tu taäp

ñöùc Baèng loøng ñeå ly aùc phaùp thì laøm sao ñaây?

Khoâng coù chaùnh kieán thì laøm sao phaùn xeùt moïi

ngöôøi, moïi vieäc ñuùng sai? Khoâng coù chaùnh kieán

thì laøm sao hieåu ngöôøi, hieåu mình baèng chaùnh

kieán ñöôïc? Do ñoù, muoán ñöôïc chaùnh kieán thì ta

phaûi can ñaûm, duõng maõnh nhìn nhaän taát caû yù

töôûng, lôøi noùi, vieäc laøm cuûa ngöôøi khaùc laø ñuùng,

laø toát, laø thieän. Nhôø ñoù ta thöïc hieän ñöùc baèng


54

loøng deã daøng. Duø laø ngöôøi hung aùc, ngu khôø, ñeâ

heøn nhaát trong xaõ hoäi, Thöôøng Baát Khinh Boà

Taùt vaãn kính troïng moïi ngöôøi nhö toân kính ñöùc

Phaät. Ñoù laø haïnh baèng loøng, ñeå thöïc hieän söï giaûi

thoaùt trong taâm cuûa mình. Khi thöïc hieän haïnh

baèng loøng laø quyù Phaät töû ly ñöôïc aùc phaùp trong

vaø ngoaøi taâm. Ly ñöôïc aùc phaùp trong vaø ngoaøi

taâm, quyù vò môùi coù chaùnh kieán. Neân nhôù: chæ coù

taâm Ly Duïc, Ly Baát Thieän Phaùp ta môùi hieåu ñöôïc

mình vaø ngöôøi baèng Chaùnh Kieán.

Toùm laïi, phaûi tu taäp ba ñöùc (nhaãn nhuïc, tuøy

thuaän, baèng loøng), vaø ba haïnh (aên, nguû, ñoäc cö)

ñeå ly duïc, ly baát thieän phaùp. Ñieàu caàn thieát vaø

quan troïng nhaát laø phaûi trieån khai trí tueä voâ sö,

ly duïc, ly baát thieän phaùp.

Trong ñaïo Phaät coù ba loaïi trí tueä: vaên tueä,

tö tueä, tu tueä:

a. Vaên Tueä: Trí tueä hieåu bieát baèng caùch

tích luõy kieán giaûi, töôûng giaûi cuûa coå nhaân trong

kinh saùch, hoaëc nghe thuyeát giaûng, hay hoïc

thuoäc loøng. Trí tueä naøy laø trí tueä traùnh neù, troán

chaïy caùc duïc, caùc aùc phaùp. Noù coøn goïi laø trí tueä

sôû tri chöôùng. Caøng hoïc taäp, caøng tích luyõ nhieàu

thì kieán chaáp, ngaõ chaáp caøng theâm saâu daøy (baûn

ngaõ to lôùn). Trí tueä naøy raát nguy haïi cho ngöôøi

tu haønh ñaïo giaûi thoaùt cuûa ñaïo Phaät. Xöa OÂng A

Nan vì coù trí tueä naøy maø söï tu haønh trôû neân


chaäm chaïp.

b. Tö Tueä: Trí tueä suy tö, nghó ngôïi, tìm

toøi, trieån khai söï hieåu bieát cuûa rieâng mình,

khoâng vay möôïn trong kinh saùch. Noù coøn goïi laø

trí thoâng minh. Tö tueä laø trí tueä thoâng minh cuûa

mình ñeå phaùt minh nhöõng ñieàu chöa ai laøm ñöôïc

ñeå hoaù giaûi nhöõng saân haän, tî hieàm, nhoû nhen,

ích kyû, ñeå thöïc hieän ba ñöùc, ba haïnh cho roát raùo.

Bôûi vaäy, tö tueä laø trí tueä thoâng minh raát caàn

thieát cho söï tu taäp ôû giai ñoaïn I, tu ly duïc, ly baát

thieän phaùp. Neáu quyù Phaät töû khoâng chòu trieån

khai trí tueä naøy thì khoù maø thöïc hieän ñöôïc ba

ñöùc, ba haïnh. Neáu khoâng thöïc hieän ñöôïc ba ñöùc,

ba haïnh thì laøm sao ly duïc, ly aùc phaùp ñöôïc? Ñoù

laø trí tueä thoâng minh, voâ sö trí cuûa moïi con

ngöôøi, neân phaûi ñoäng naõo, laøm vieäc thì môùi trieån

khai ñöôïc noù.

c. Tu Tueä: Laø trí tueä do tu taäp thieàn ñònh

maø coù. Noù coøn goïi laø Trí Tueä Voâ Sö Tam Minh;

goïi taét laø Trí Tueä Voâ Laäu. Ñaây laø trí tueä sieâu

ñaúng, vieân maõn, thaønh töïu ñaïo giaûi thoaùt cuûa ñöùc

Phaät. Noù ñöôïc khai môû khi nhaäp Töù Thieàn, noù

laø moät loaïi thieàn ñònh vieân maõn ñuû ñeå daãn taâm

veà Tam Minh, cho neân noù ñöôïc xem laø trí tueä

cuoái cuøng cuûa ñaïo Phaät. Noù chöùng minh roõ raøng

söï laøm chuû, noù chaám döùt söï khoå ñau trong sanh

töû luaân hoài cuûa chuùng ta. Noù khoâng giuùp ích gì


56

cho söï tu taäp ly duïc, ly baát thieän phaùp. Noù chæ laø

moät söï minh xaùc chaân thaät, kieåm nghieäm laïi söï

thaønh töïu tu taäp cuûa chuùng ta maø thoâi. Toùm laïi,

trong ba thöù trí tueä: Vaên, Tö, Tu, chæ coù Tö Tueä

laø trí tueä caàn thieát cho ta ñeå tu taäp ly duïc, ly aùc

phaùp ôû giai ñoaïn thieàn thöù nhaát. Neáu moät ngöôøi

chöa ly duïc, ly baát thieän phaùp, thì khoâng nhaäp

ñònh ñöôïc. Neáu khoâng nhaäp ñònh ñöôïc thì laøm

sao khai môû trí tueä voâ sö voâ laäu ñöôïc? Sö coâ Minh

Caûnh hieåu laàm laø tu taäp thieàn ñònh, roài töø thieàn

ñònh phaùt sinh ra trí tueä voâ sö, töø trí tueä voâ sö

seõ dieät saïch baûn ngaõ, khoâng coøn laäu hoaëc nöõa.

Ñoù laø kieán giaûi cuûa nhöõng nhaø hoïc giaû Ñaïi thöøa,

chöù khoâng phaûi cuûa haønh giaû, cuûa ngöôøi tu theo

Phaät giaùo.

Chæ coù Tö Tueä laø quan troïng vaø ích lôïi cho

söï tu taäp cuûa chuùng ta, coøn Vaên Tueä laø sôû tri

chöôùng, Tu Tueä chæ laø keát quaû cuûa söï tu taäp ñeå

xaùc minh söï tu taäp ñaõ chöùng quaû roõ raøng. Neáu

moät ngöôøi tu taäp caån thaän, coù yù töù, thaän troïng

giöõ gìn töøng lôøi noùi, haønh ñoäng; trong vieäc laøm

bieát soáng hoaø hôïp thöông yeâu vaø tha thöù cho

nhau, khoâng tî hieàm ganh gheùt, khoâng tranh

ñua hôn thieät, khoâng chaâm bieám mæa mai, giöõ

gìn kyû luaät tu vieän nghieâm tuùc, khoâng vi phaïm

loãi laàm, ngöôøi ñoù laø ngöôøi ly duïc, ly baát thieän

phaùp. Soáng nhö vaäy laø taïo ñieàu kieän, hoaøn caûnh

yeân tònh, thanh nhaøn ñeå cuøng nhau tu haønh.


Soáng maø nay taïo duyeân naøy, mai taïo caûnh khaùc,

khieán cho hoaøn caûnh baát an, maát thanh tònh thì

mình tu khoù, maø ngöôøi khaùc tu cuõng khoù.

Ñeán ñaây Thaày xin chaám döùt baøi phaùp hoâm

nay. Quyù Phaät töû haõy ghi nhôù vaø coá gaéng tu taäp.

“Coù coâng maøi saét, coù ngaøy neân kim”. Söï giaûi thoaùt

ñang chôø quyù vò ôû phía tröôùc neáu quyù vò tu taäp

ñuùng lôøi Thaày ñaõ daïy.

Ñeán ñaây laø Thaày ñaõ giaûng xong noäi dung

vieäc tu thieàn giai ñoaïn thöù nhaát. Khi naøo quyù

Phaät töû tu xong, Thaày seõ giaûng giai ñoaïn thöù hai,

thöù ba nhö Thaày ñaõ höùa, coøn baây giôø Thaày boå

tuùc theâm sô ñoà ñöôøng loái tu taäp ñeå boå sung cho

giai ñoaïn tu thieàn phaàn thöù nhaát (ly duïc ly aùc

phaùp).


58

BỔ TÚC SƠ ĐỒ ĐƯỜNG LỐI TU TẬP

Trong baøi giaûng vöøa roài, Thaày coù yeâu caàu

quyù Phaät töû haõy töï heä thoáng ñieàu kieän tu hoïc töø

deã ñeán khoù, töø baét ñaàu ñeán cuoái cuøng, töø söï tu

phuï ñeán söï tu chính. Nhöng Thaày nghó raèng phaûi

giuùp ñôõ quyù vò, chöù khoâng theå ñeå quyù vò töï heä

thoáng hoaøn chænh ñöôïc vì coøn coù nhöõng ñieàu chöa

ñöôïc hoïc thì laøm sao quyù vò töï heä thoáng ñöôïc?

Baây giôø Thaày seõ giaûng Sô Ñoà Ñöôøng Loái Tu Taäp.

Phaàn ñaàu quyù vò ñaõ hoïc vaø ñaõ ñöôïc tu taäp,

coøn nhöõng phaàn chi tieát theâm vaøo thì quyù vò phaûi

chòu khoù ñoäng naõo, thieát laäp phöông aùn tu haønh

cho phuø hôïp vôùi cô theå vaø tinh thaàn cuûa quyù vò;

töùc laø tuøy caên cô cuûa quyù vò. Trong caùc vò saùng

laäp ra caùc toân giaùo, ñöùc Phaät laø moät ngöôøi Thaày

duy nhaát khoâng bò aûnh höôûng cuûa caùc toân giaùo

khaùc, khoâng theo ñuoåi moät caùi gì khaùc ngoaøi vieäc

trôû thaønh con ngöôøi trong saïch vaø giaûn dò. Ñöùc

Phaät khoâng xem mình laø moät vò Thaàn Thaùnh,

hay Thöôïng Ñeá. Ñöùc Phaät chæ nhìn mình laø moät

con ngöôøi nhö bao nhieâu con ngöôøi khaùc. Cho

neân, Ngaøi töï xöng 10 hieäu khoâng coù hieäu naøo laø

Thaàn Thaùnh caû. Ví duï nhö Sö coù nghóa laø ngöôøi


Thaày; Phaät coù nghóa laø ngöôøi giaùc ngoä lyù chaân

thaät ôû ñôøi, coøn taát caû caùc hieäu khaùc chæ cho nhöõng

Ñöùc haïnh maø thoâi. Vì theá, chuùng ta choïn ñaïo

Phaät laø choïn söï thaät cuûa kieáp ngöôøi, duø cho khoù

khaên ñeán ñaâu ta cuõng quyeát taâm theo ñuoåi ñeán

cuøng. Bôûi tu theo ñaïo Phaät laø phaûi coù moät coâng

phu tu taäp vó ñaïi, nhöng raát gaàn guõi vôùi cuoäc

soáng laøm ngöôøi. Chæ coù ngöôøi tu só phaûi bieát töï

raên mình, töï söûa loãi mình ñeå trôû thaønh moät con

ngöôøi trong saïch vaø soáng giaûn dò. Trong saïch ôû

ñaây coù nghóa laø khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi.

Söï tu haønh naøy khoâng chæ ñoåi baèng söùc löïc

vaø tinh thaàn, maø coøn phaûi ñoåi baèng maùu vaø nöôùc

maét cuûa chuùng ta nöõa. Tu taäp theo ñaïo Phaät, neáu

khoâng “trui” mình trong löûa ñoû, thì söï tu haønh

cuõng chæ laø hình thöùc suoâng maø thoâi. Quyù vò ñöôïc

veà ñaây tu taäp vôùi Thaày vaø coâ UÙt Dieäu Quang;

nhaát laø phaàn coâ UÙt Dieäu Quang, chæ thaúng ñaäp

maïnh, khoâng nhaân nhöôïng moät ai. Heã thaáy ai

lui, ngaõ, chaïy theo duïc laïc, soáng theo aùc phaùp,

thì ñaäp cho nhöõng nhaùt buùa nhö saám seùt. Chæ

mong sao quyù vò xa lìa baûn ngaõ aùc phaùp vaø taâm

ham muoán ñeå coù moät taâm hoàn an vui, thanh thaûn

vaø voâ söï, ñeå ñi vaøo Thieàn ñònh moät caùch vöõng

chaéc khoâng coøn rôi vaøo taø thieàn, töôûng ñònh.


60

Theá neân, hoâm nay quyù vò môùi nhaän ra

ñöôøng loái tu haønh cuûa ñaïo Phaät voâ cuøng khoù

khaên, maø tröôùc kia quyù vò khoâng ngôø, maø cöù

töôûng laø goõ moõ tuïng kinh, ngoài thieàn, nieäm Phaät

v.v.. Coøn baây giôø thì quyù vò ñaõ vaø aùp duïng lieàn

ngay trong cuoäc soáng, taäp söûa töø nhöõng haønh

ñoäng thaân, mieäng, yù ñeå thaân, mieäng, yù khoâng

coøn taïo ra aùc phaùp vaø caùc loãi laàm, aùp duïng roài

hoïc tieáp, hoïc vaø tu vaø soáng khoâng coøn coù giôø phuùt

naøo raûnh roãi. “Hoïc baèng caùch soáng, soáng

baèng caùch tu”. Thaày giaûng traïch, an uûi, saùch

taán, khuyeân baûo… Coâ UÙt Dieäu Quang chæ thaúng

choã sai, raên ñe, la heùt… Cho neân, tu haønh khoâng

ñôn giaûn nhö ngöôøi ta töôûng. Neáu quyù vò ñeå yù

moät chuùt seõ thaáy Thaày vaø coâ Dieäu Quang chæ daïy

moät caùch thieát thöïc, cuï theå con ñöôøng giaûi thoaùt

cuûa ñaïo Phaät. Quyù vò caøng suy ngaãm caøng thaám

thía cuoäc ñôøi do mình laàm laïc, taïo ra laém ñieàu

cay ñaéng, khoå ñau cho mình. Chöøng ñoù môùi bieát

ñöôïc mình vaø hieåu ñöôïc ngöôøi roõ hôn.

Khi quyù vò ñaõ quyeát taâm tu haønh, khoâng sôï

gian nan, khoù khoå thì khoâng nhöõng Thaày vaø coâ

UÙt Dieäu Quang saün loøng giuùp ñôõ, chæ daïy taän

tình, maø coøn ñem heát loøng thöông yeâu, vì caûm

thoâng ñöôøng tu haønh khoù khaên voâ cuøng, ñeå cuøng


soáng, cuøng xaây döïng laïi ngoâi nhaø Phaät phaùp.

Chuùng ta laø nhöõng ngöôøi ñeä töû Phaät phaûi coù boån

phaän heä thoáng con ñöôøng tu taäp Giôùi - Ñònh -

Tueä cuûa ñöùc Phaät. Con ñöôøng naøy taïm chia ra

laøm 42 giai ñoaïn tu taäp. Trong moãi giai ñoaïn coù

nhieàu caùch thöùc taäp luyeän rieâng, khoâng ñôn giaûn

nhö lyù luaän vaø thuyeát giaûng suoâng trong caùc kinh

saùch.


62

42 GIAI ĐOẠN TU TẬP (CON ĐƯỜNG TU TẬP GIỚI, ĐỊNH, TUỆ)

1/ Phaûi luoân luoân caûnh giaùc, daãn taâm vaøo

ñaïo, ñöøng daãn ñaïo vaøo taâm.

2/ Daãn taâm vaøo ñaïo baèng caùch soáng laäp ba

ñöùc, ba haïnh. Ba haïnh laø: AÊn, Nguû, Ñoäc cö. Ba

ñöùc laø: Nhaãn nhuïc, Tuyø thuaän, Baèng loøng.

3/ Ba ñöùc, ba haïnh laø phöông tieän tu taäp


4/ Chæ coù taâm ly duïc, ly baát thieän phaùp môùi

hieåu ñöôïc mình, ñöôïc ngöôøi baèng taâm Chaùnh

kieán.

5/ Hieåu ñöôïc mình, ñöôïc ngöôøi thì môùi

hieåu ñöôïc Phaät phaùp chaân chính.

6/ Hieåu ñöôïc Phaät phaùp chaân chính laø taâm

thöôøng ôû trong Chaùnh nieäm.

7/ Taâm thöôøng ôû trong Chaùnh nieäm laø taâm

Tænh giaùc.

8/ Taâm tænh giaùc laø taâm saùng suoát vaø bình

tónh.

9/ Taâm saùng suoát vaø bình tónh laø taâm chuû

ñoäng ñieàu khieån nhaân quaû thaân, khaåu, yù.


10/ Taâm chuû ñoäng ñieàu khieån nhaân quaû

thaân, khaåu, yù laø taâm khoâng coøn tham, saân, si,

maïn, nghi.

11/ Taâm khoâng coøn tham, saân, si, maïn,

nghi laø taâm heát chöôùng ngaïi.

12/ Taâm heát chöôùng ngaïi laø taâm giaûi thoaùt.

13/ Giaûi thoaùt taâm laø taâm thanh thaûn, an

laïc vaø voâ söï.

14/ Taâm thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï laø taâm


15/ Taâm ly duïc, ly baát thieän phaùp laø

taâm nhaäp Töù Nieäm Xöù. Sau khi nhaäp Töù

Nieäm Xöù xong ta môùi Ly Duïc, Ly AÙc Phaùp

nhaäp Sô Thieàn.

16/ Taâm nhaäp Sô Thieàn laø taâm lìa yù muoán

vaø dieät Taàm aùc.

17/ Taâm lìa yù muoán vaø dieät Taàm aùc laø taâm

thanh tònh.

18/ Taâm thöôøng thanh tònh laø taâm tuyø töùc.

19/ Taâm tuøy töùc laø taâm dieät Taàm aùc.

20/ Taâm dieät Taàm aùc laø taâm döøng ñöôïc saùu

thöùc.

21/ Taâm döøng ñöôïc saùu thöùc laø taâm dieät Töù.

22/ Taâm dieät Töù laø taâm nhaäp Nhò


64

Thieàn.

23/ Taâm nhaäp Nhò Thieàn laø taâm chuû ñoäng

ñieàu khieån saùu Thöùc.

24/ Taâm chuû ñoäng ñieàu khieån saùu Thöùc laø

taâm ñoùng môû saùu Caên.

25/ Taâm ñoùng môû saùu Caên laø taâm chuû ñoäng

ñieàu khieån Saéc aám (thaân töù ñaïi).

26/ Taâm chuû ñoäng ñieàu khieån Saéc aám laø

taâm ñieàu khieån vöôït qua saùu traïng thaùi Töôûng

aám: saéc töôûng, thinh töôûng, höông töôûng, vò

töôûng, xuùc töôûng, phaùp töôûng.

27/ Taâm ñieàu khieån vöôït qua saùu traïng thaùi

Töôûng aám laø taâm ly Hyû.

28/ Taâm ly Hyû laø taâm heát chieâm bao.

29/ Taâm heát chieâm bao laø taâm nhaäp

Tam Thieàn.

30/ Taâm nhaäp Tam Thieàn laø taâm môùi ñuû

söùc ñieàu khieån xaû Thoï aám.

31/ Taâm ñieàu khieån xaû Thoï aám laø taâm coù

noäi löïc.

32/ Taâm coù noäi löïc laø taâm chuû ñoäng ñieàu

haønh Thoï aám.

33/ Taâm ñieàu haønh Thoï aám laø taâm coù Ñònh

löïc.


34/ Taâm coù Ñònh löïc laø taâm dieät Thoï aám.

35/ Taâm dieät Thoï aám laø taâm ñieàu khieån

Thöùc aám.

36/ Taâm chuû ñoäng ñieàu khieån Thöùc aám laø

taâm xaû Haønh aám.

37/ Taâm xaû Haønh aám laø taâm nhaäp Töù

Thieàn.

38/ Taâm nhaäp Töù Thieàn laø taâm xaû Thöùc aám.

39/ Taâm xaû Thöùc aám laø taâm nhu nhuyeãn deã

söû duïng höôùng ñeán Tam Minh.

40/ Taâm höôùng veà Tam Minh laø taâm nhaäp

trí tueä voâ laäu.

41/ Taâm nhaäp trí tueä voâ laäu laø taâm nhaäp trí

tueä giaûi thoaùt.

42/ Taâm nhaäp trí tueä giaûi thoaùt laø taâm

chaám döùt ñau khoå vaø sanh töû luaân hoài.

Treân ñaây laø “Sô Ñoà 42 Giai Ñoaïn Tu Taäp”

ñeå giaûi thoaùt ñôøi ngöôøi, chaám döùt ñau khoå, sinh

töû, luaân hoài. Thaày seõ giaûng traïch söï tu taäp vaø

reøn luyeän cuûa töøng giai ñoaïn cho quyù vò tu taäp.

Giaûng ñeán ñaâu, quyù vò tu taäp ñeán ñoù. Tu taäp xong

giai ñoaïn ñoù, Thaày seõ giaûng daïy tu taäp giai ñoaïn

tieáp theo.


66

TỔNG KẾT GIAI ĐOẠN I

Phaûi luoân luoân caûnh giaùc daãn taâm vaøo

ñaïo, ñöøng daãn ñaïo vaøo taâm. Caâu naøy daïy

ngöôøi môùi baét ñaàu tu taäp phaûi ñeà phoøng caûnh

giaùc, caån thaän, khoâng ñöôïc ñuïng phaùp moân naøo

laø tu theo phaùp moân aáy, maø phaûi deø daët choïn löïa

phaùp moân tu taäp ñeå ñaït ñöôïc giaûi thoaùt laøm chuû

söï soáng cheát. Neáu ñaõ choïn löïa phaùp moân vaø tu

taäp khoâng ñuùng, tu thaønh thoùi quen roài thì veà

sau söûa laïi thaät laø khoù khaên, coù khi khoâng coøn

söûa laïi ñöôïc nöõa. Thí duï, coù ngöôøi laïc vaøo taø

thieàn, öùc cheá taâm, gaây roái loaïn thaàn kinh, ñieân

khuøng, khoâng coøn tænh taùo, vaø khoâng theå naøo söûa

laïi ñöôïc, ñaõ trôû thaønh pheá nhaân taøn taät. Cuõng

nhö ngöôøi hoïc nhieàu giaùo lyù, tích luyõ kieán thöùc

theá gian quaù nhieàu cuõng khoù söûa laïi: Hoï ñaõ nuoâi

lôùn baûn ngaõ baèng trôøi. Ñoù laø do huaân taäp sôû tri

chöôùng quaù nhieàu. Con ñöôøng tu taäp cuûa hoï qua

nhöõng kieán thöùc naøy ñaõ chaám döùt ñôøi tu cuûa hoï.

Neáu moät ngöôøi tu taäp coù thaàn thoâng buøa chuù cuõng

khoâng söûa laïi ñöôïc vì kieán chaáp cuûa hoï cheát cöùng

trong lôùp voû naøy. Neáu ngöôøi tu laïc vaøo Thieàn

Ñònh Töôûng, coù traïng thaùi khinh an, hyû laïc,

ngöôøi naøy cuõng khoù söûa laïi vaø cheát cöùng trong

lôùp voû naøy.

Bôûi vaäy, trong giai ñoaïn I naøy, Thaày luoân


luoân nhaéc nhôû quyù vò phaûi ñeà cao caûnh giaùc, neáu

khoâng tu thì thoâi, maø ñaõ tu thì phaûi tu cho ñuùng

phaùp, neáu tu haønh sai, thaønh thoùi quen löôøi

bieáng, maát heát nghò löïc, khoù tieán vaøo Ñònh. Ñoù

laø nhöõng ngöôøi muoán tu maø khoâng ñöôïc söï höôùng

daãn caën keõ, tu taäp theo yù muoán cuûa mình, sinh

taâm löôøi bieáng laøm tieâu hao nghò löïc, laïi coøn laïc

vaøo traïng thaùi cuûa ñònh töôûng, khieán cho ñôøi tu

chaúng ñi ñeán ñaâu. Tu haønh phaûi bieát giôø giaác

nghieâm chænh, giôø naøo vieäc aáy. Phaûi luoân luoân

caûnh giaùc naêm ñieàu sau ñaây:

1/ Giöõ gìn taâm baát ñoäng, chuyeân roøng moät

hôi thôû, khoâng ñöôïc xen taïp nieäm.

2/ Khi toïa thieàn, phaûi giöõ thaân baát ñoäng,

khoâng nhuùc nhích, laéc qua laéc laïi. Khoâng ñöôïc

ngoài thaúng quaù (öôõn ngöïc), khoâng ñöôïc ngoài

chuøng quaù (khoøm löng).

3/ Khoâng ñöôïc huaân taäp, hoïc nhieàu caùc

phaùp khoâng phaûi laø Phaät phaùp.

4/ Khoâng ñöôïc hoïc loái lyù luaän, hyù luaän cuûa

caùc phaùp, maø phaûi hoïc phaùp chuyeân roøng, tu taäp

vaø reøn luyeän laøm chuû thaân taâm.

5/ Khoâng ñöôïc hoïc phaùp ôû ñaàu moâi choùt

löôõi, caät vaán thieân haï, tranh chaáp hôn thua ñeå

nuoâi lôùn baûn ngaõ.

Quyù vò phaûi luoân luoân ñeà cao caûnh giaùc


68

nhöõng loaïi taø sö thöôøng hay caät vaán ngoaøi vaán

ñeà tu taäp, coá yù ñeå tranh hôn thua. Haõy luoân luoân

phaûi hoïc taäp ñöùc Phaät. Khi coù taø sö ngoaïi ñaïo

ñeán caät vaán ñöôøng loái tu taäp giaûi thoaùt ngoaøi vaán

ñeà ñöùc Phaät ñaõ daïy thì khoâng traû lôøi; vì hoûi

khoâng ñuùng ñöôøng loái tu taäp giaûi thoaùt maø hoûi

nhöõng ñieàu treân trôøi döôùi ñaát thì khoâng ñaùp,

hoaëc laøm thinh, hoaëc traû lôøi: “Ñoù khoâng phaûi

laø vaán ñeà cuûa Ta, khoâng phaûi laø ñöôøng loái

cuûa Ta”. Ñöùc Phaät khoâng ñeå thì giôø lyù luaän,

tranh ñua vôùi thieân haï, voâ ích. Vaäy töø nay veà sau

quyù vò phaûi hoïc taäp theo ñöùc Phaät. Neáu coù ai thaät

loøng tha thieát, muoán caàu phaùp tu hoïc, kính troïng

thöa hoûi thì quyù vò neân chæ daïy. Coøn nhöõng ngöôøi

hiu hiu töï ñaéc, caät vaán, hoûi ñieàu naøy ñieàu kia thì

quyù vò saùng suoát laøm thinh, hoaëc baûo: “Nhöõng

ñieàu quyù vò hoûi khoâng ñuùng caùch thöùc tu taäp ôû

ñaây, chuùng toâi xin mieãn noùi vì ôû ñaây chæ bieát tu

taäp ñeå ñöôïc giaûi thoaùt khoå ñau, chöù khoâng tranh

luaän hôn thua. Xin quyù vò thoâng caûm”. Ñoù laø ñieàu

neân caûnh giaùc ñoái vôùi nhöõng loaïi ngöôøi naøy. Khi

thöa hoûi phaùp tu, khoâng ñöôïc ñoøi hoûi phaûi giaûi

thích chöõ nghóa, vì giaûi thích chöõ nghóa seõ laøm

maát thì giôø voâ ích. Bôûi trí voâ sö cuûa quyù vò do tu

taäp ñeå laøm chuû taâm mình, chöù khoâng phaûi ñeå ra

giaûi thích nhöõng chuyeän linh tinh. Ngöôøi giaûi

thích cho deã hieåu laø Giaûng sö, ngöôøi khoâng giaûi

thích laø Thieàn sö. Tuyø ôû Thieän höõu tri thöùc, khi


caàn giaûi thích thì hoï giaûi thích, khoâng caàn thì

hoï khoâng giaûi thích. Thieän höõu phaûi bieát linh

ñoäng, kheùo leùo, luùc ñoùng, luùc môû. Luùc ñoùng laø ñeå

cho ñeä töû khai trieån trí tueä, luùc môû laø ñeå khích

leä, saùch taán noã löïc tu taäp. Nhöõng ñieàu naøy phaûi

luoân luoân caûnh giaùc.

Taäp ít noùi, khoâng noùi chuyeän taøo lao, khoâng

baøn ñeán chuyeän ngöôøi khaùc. Luoân luoân giöõ taâm

thanh thaûn, vaø höôùng ñeán thanh thaûn.

Thöôøng soáng moät mình vaø höôùng taâm soáng

ñoäc cö moät mình. Luoân giöõ taâm voâ söï vaø höôùng

taâm ñeán voâ söï. Ñoù laø phaûi luoân luoân caûnh giaùc.

Thöôøng giöõ gìn yù töù khi laøm coâng vieäc hay

tieáp xuùc vôùi moïi ngöôøi. Haõy deø daët, caån thaän

töøng lôøi noùi, haønh ñoäng. Luoân luoân phaûi giöõ gìn,

oân toàn, nhaõ nhaën, töø aùi vôùi moïi ngöôøi. Nhöõng

haønh ñoäng naøy phaûi luoân luoân giöõ gìn, caûnh giaùc.

Tu taäp nhö vaäy laø daãn taâm vaøo ñaïo. Nhôø coù tu

taäp daãn taâm vaøo ñaïo ta môùi ly duïc, ly baát thieän

phaùp, taâm ñöôïc giaûi thoaùt, an vui, thanh thaûn,

an laïc vaø voâ söï.

Töø nay, haøng ngaøy quyù vò phaûi tu taäp

thöôøng xuyeân khoâng neân giaùn ñoaïn. Luùc naøo, giôø

naøo, ngaøy naøo, thaùng naøo, naêm naøo, luoân luoân

phaûi caûnh giaùc giöõ gìn taâm, daãn taâm vaøo ñaïo. Coù

nhö vaäy môùi ly duïc, ly aùc phaùp ñöôïc. Nhö quyù vò

ñaõ bieát trong laàn chuyeån phaùp luaân laàn ñaàu tieân,


70

ñöùc Phaät thuyeát veà Töù Dieäu Ñeá, nguyeân nhaân

ñau khoå cuûa con ngöôøi laø taâm aùi duïc. AÙi duïc laø

loøng tham muoán, öa thích, say ñaém, ñam meâ.

Vaäy, muoán xa lìa noù, phaûi daãn taâm vaøo ñaïo, ñöøng

daãn ñaïo vaøo taâm.

Theá naøo laø ñöøng daãn ñaïo vaøo taâm? Laø nghe

nhieàu, hoïc nhieàu kinh saùch maø khoâng coù thöïc

haønh, hoaëc coù thöïc haønh thì cuõng chæ laø hình

thöùc, laáy leä. Caøng hoïc nhieàu, baûn ngaõ caøng to lôùn

thì taâm tham danh, thích lôïi caøng nhieàu, neân bít

maát ñöôøng loái tu taäp cuûa hoï. Cho neân, suoát ñôøi

cuûa hoï khoâng coù söï giaûi thoaùt maø chæ coù söï ñam

meâ. Coâ Dieäu Quang khoâng giaûi thích laø ñeå caùc

con töï xaû ngaõ, dieät taâm vaø töï trieån khai trí voâ sö

cuûa tö tueä. Phaàn nhieàu ngaøy nay ngöôøi ta daãn

ñaïo vaøo taâm, ít coù ai bieát caùch daãn taâm vaøo ñaïo.

Trong kinh Nguyeân Thuûy, Phaät daïy Nhö Lyù Taùc

YÙ, ñoù laø daãn taâm vaøo ñaïo. Trong kinh Tieåu Thöøa,

Phaät daïy Phaùp Höôùng Taâm, töùc laø phaùp daãn taâm.

Xöa, ñöùc Phaät coøn taïi theá khoâng cho vieát

kinh saùch vì sôï caùc ñeä töû daãn ñaïo vaøo taâm, neân

Ngaøi chæ noùi cho tu taäp, maø khoâng cho ghi cheùp

laïi. Ñeán sau naøy, kieát taäp môùi coù ghi cheùp.

Nhöng töø khi coù ghi cheùp, ngöôøi ta khoù chöùng

ñaïo chæ vì hoï daãn ñaïo vaøo taâm quaù nhieàu. Roài

phaùt trieån nhöõng kieán giaûi, töôûng giaûi, vieát raát

nhieàu kinh saùch, laøm leäch con ñöôøng cuûa ñöùc

Phaät. Ñaïo Phaät baây giôø laø ñaïo Phaät trieát lyù, ñaïo


Phaät khoa hoïc, ñaïo Phaät sieâu vieät, ñaïo Phaät taâm

lyù, ñaïo Phaät meâ tín... Ñaïo Phaät nhieàu nhö vaäy

neân khoâng coù moät toân giaùo naøo hôn ñaïo Phaät

ñöôïc! Thaät ra, ñaïo Phaät khoâng coù daïy trieát lyù,

khoâng coù daïy meâ tín, khoâng coù daïy khoa hoïc,

khoâng coù daïy sieâu vieät, khoâng coù daïy taâm lyù. Ñaïo

Phaät chæ laø moät Ñaïo Ñöùc Nhaân Baûn - Nhaân Quaû

thuaàn tuùy cuûa con ngöôøi ñeå höôùng daãn con ngöôøi

treân theá gian naøy coù moät ñaïo ñöùc thoaùt ra baûn

chaát cuûa loaøi ñoäng vaät, caàm thuù.

Nhöng chæ coù nhöõng ngöôøi phaûi bieát soáng

moät ñôøi soáng an vui, khoâng laøm khoå mình, khoå

ngöôøi, soáng thanh thaûn tröôùc nhöõng dieãn bieán

cuûa nhaân quaû, vaø luoân luoân luùc naøo cuõng laøm chuû

nhaân quaû.

Töø ñaây quyù vò haõy coá gaéng tu taäp ñeå khaéc

phuïc taâm mình. Khi naøo khaéc phuïc ñöôïc taâm

mình thì Thaày seõ giaûng tieáp nhöõng giai ñoaïn sau

naøy, coøn baây giôø chuùng ta taïm döøng ôû ñaây ñeå traû

lôøi nhöõng caâu hoûi cuûa quyù vò.


72


HỎI ĐẠO CỦA TU SINH

Haûi Taâm

Hoûi: Phaân tích, hieåu thaáu suoát, quaùn saéc

beùn, thöa Thaày ñoù coù phaûi laø phaùp tu xaû taâm

khoâng?

Ñaùp: Phaân tích, hieåu thaáu suoát, quaùn saéc

beùn laø phaùp moân Quaùn Voâ Laäu töï trieån khai tri

kieán giaûi thoaùt, ñeå ly duïc, ly baát thieän phaùp maø

coâ UÙt Dieäu Quang ñaõ töøng chæ thaúng, ñaäp maïnh,

töùc coâ duøng ñeå quyù vò töï trieån khai tri kieán giaûi

thoaùt ñoù ñeå xaû taâm.

Hoûi: Xin Thaày chæ daïy theâm veà söï quan

troïng cuûa tònh khaåu.

Ñaùp: Laø moät tu só Phaät giaùo phaûi laøm chuû

thaân, mieäng, yù neân khi noùi khoâng ñöôïc cöôøi ñuøa;

neân khi noùi khoâng ñöôïc noùi teáu; neân khi noùi

khoâng ñöôïc noùi chaâm choïc; neân khi noùi khoâng

noùi mæa mai; neân khi noùi khoâng noùi moùc loø. Noùi

phaûi suy nghó kyõ roài môùi noùi. Vì theá, lôøi noùi raát

quan troïng trong vieäc tu taäp xaû taâm. Neáu khoâng

suy nghó, lôøi noùi ra seõ laøm khoå mình, khoå ngöôøi

vaø khoå caû hai vaø lôøi noùi coù theå noùi ra laøm maát

maïng chuùng sinh; coù theå laøm haïi maïng ngöôøi; coù

theå laøm maát giaù trò ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi noùi. Cho


74

neân, con phaûi caån ngoân, thöôøng im laëng laø toát

nhaát (ít noùi). Lôøi noùi ra caøng nuoâi döôõng baûn ngaõ

theâm to lôùn, vì theá khi coù chöôùng ngaïi phaùp

nghòch yù traùi loøng con deã sinh ra aùc phaùp. Neân

caån thaän yù töù, tö duy lôøi noùi ñoù cuõng laø ñeå dieät

ngaõ, xaû taâm, ly duïc ly aùc phaùp, chöù khoâng phaûi

tònh khaåu laø khoâng noùi. Tònh khaåu laø ít noùi, noùi

ra khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi vaø noùi ra coù

lôïi ích cho mình, cho ngöôøi.

--o0o--

Dieäu Thieän

Hoûi: Kính thöa Thaày, tröôùc kia con hay

khoe khoang, khoâng chaân thaät, giaän döõ hay

phieàn naõo, nhôø coâ Dieäu Quang chæ thaúng ñaäp

maïnh neân nay con coù tieán boä raát nhieàu, nhaát laø

veà hôi thôû con nhieáp taâm raát toát, vaäy xin nhôø

Thaày chæ daïy theâm cho con ñeå con tu taäp cho

ñuùng.

Ñaùp: Sau thôøi gian tu taäp, con ñöôïc coâ UÙt

Dieäu Quang chæ thaúng ñaäp maïnh, phaù vôõ maøn voâ

minh ñen toái ngaõ chaáp, hoâm nay con ñaõ tieán boä

nhieàu trong söï giöõ gìn, khoâng ñi ñaây ñoù, trong

söï khoâng khoe khoang, trong söï khoâng xaûo traù,

luoân chaân thaät, khoâng giaän döõ, khoâng phieàn naõo

ñau khoå; moïi maët ñeàu coù tieán boä. Vaäy töø nay con

raùng tu hoïc kyõ löôõng hôn ñeå trôû thaønh ngöôøi


chaân thaät, oân toàn, khieâm haï, nhaõ nhaën, v.v.. ñaày

ñuû ñaïo ñöùc vaø ñaïo haïnh cuûa ngöôøi tu só Phaät giaùo.

Con haõy nghe kyõ lôøi daën trong baêng ñeå thieát laäp

ñöôøng loái tu haønh tröôùc sau roõ raøng.

Veà phaàn tu taäp hôi thôû, con ñaõ nhieáp taâm

toát. Neân thöa hoûi coâ Dieäu Quang ñeå ñöôïc kieåm

tra kyõ, roài môùi tieán leân giöõ thaân taâm baát ñoäng.

Coâ Dieäu Quang ñang choïn ngöôøi tu taäp toát veà ñöùc

haïnh cuõng nhö veà hôi thôû ñeå ñöa leân lôùp Thieàn

ñònh thöù hai. Tröôùc khi tu taäp ñoùng môû saùu caên,

con haõy coá gaéng giöõ gìn, tu taäp xaû taâm, dieät ngaõ,

laäp ñöùc, laäp haïnh cho roát raùo ñeå ñöôïc tuyeån choïn

leân tu ôû lôùp cao hôn. Con ñöøng neân töï maõn ôû söï

tu taäp cuûa mình vì söï tu taäp coøn xa laém. Söï ly

duïc, ly aùc phaùp cuûa con coøn nhieàu, khoâng phaûi coù

bao nhieâu ñoù laø heát ñöôïc. Phaûi coá gaéng, vaø coá

gaéng nhieàu hôn nöõa con aï!

--o0o--

Minh Caûnh

Hoûi: Kính thöa Thaày, taïi sao con dieät ngaõ,

xaû taâm maõi maø khoâng saïch?

Ñaùp: Coâ UÙt thöông con nhö moät baø meï, bieát

roõ baûn ngaõ con to lôùn nhö nuùi. Noù to lôùn theo söï

coâng phu thieàn ñònh tu taäp cuûa con. Vì trong tu

vieän, con laø ngöôøi tu taäp thieàn ñònh ngoài laâu,


76

nhieáp taâm nhieàu naêm thaùng neân coù vöõng vaøng

hôn moïi ngöôøi. Vaø do nhöõng ñieàu kieän tu taäp naøy

maø con cöù ngôõ raèng mình tu ñuùng neân baûn ngaõ

cuûa con theâm lôùn. Vaø vì theá, loøng töï ñaéc cuûa con

caøng cao, con khoâng bao giôø chòu nghe lôøi coâ UÙt

söûa sai. Cöù döïa vaøo Thaày, cho raèng coâ UÙt Dieäu

Quang chaúng bieát gì veà phaùp tu. Nhöng con phaûi

bieát moät ngöôøi maø Thaày ñeà nghò ñöùng ra ñeå

höôùng daãn quyù vò tu taäp laø phaûi coù ñuû baûn lónh.

Neáu khoâng, chaéc laø Thaày khoâng giôùi thieäu coâ UÙt

Dieäu Quang cho quyù vò. Coâ UÙt Dieäu Quang raát

bieát taâm nieäm con, nhöng khoâng naûn chí, coá tìm

moïi keõ hôû cuûa con ñeå ñaäp phaù. Caùi ngaõ chaáp voâ

minh ñen toái muoân ñôøi maø con chaúng bieát,

thöôøng lyù luaän, che ñaäy dieät ngaõ, xaû taâm. Caøng

ñaäp phaù thì taâm con caøng bò neùn, roài duøng haïnh

khoâng noùi töùc laø aù khaåu maø ngöôøi khoâng hieåu goïi

laø haïnh ñoäc cö chöù haïnh ñoäc cö maø Thaày ñaõ daïy

laø phaùp phoøng hoä saùu caên.

Con chöa nhaän roõ ñöôøng loái tu taäp cuûa ñöùc

Phaät laø xaû taâm, neân thay vì xaû taâm, con laïi coá

nhieáp taâm tónh giaùc. Trong luùc Thaày ñang daïy

quyù vò tu taäp laø ôû giai ñoaïn ñaàu “ngaên aùc dieät aùc

phaùp” ñeå ly duïc, ly baát thieän phaùp, thì con

khoâng tu taäp maø laïi tu ôû giai ñoaïn II vaø III. Ñoù

laø nhöõng giai ñoaïn Thieàn ñònh vaø Laäu Taän Minh.

Do söï hieåu bieát laàm laãn naøy, con ñaõ tu sai phaùp

neân bò öùc cheá taâm luoân chòu ñöïng, vì theá voâ tình


con ñaõ nuoâi lôùn baûn ngaõ cuûa mình. Do öùc cheá

taâm, chuyeân tu tænh thöùc con ñaõ rôi vaøo Ñònh

töôûng, phaùp töôûng xuaát hieän neân con sinh ra

nhieàu lyù giaûi, nhieàu lyù luaän, noùi thì hay, luaän thì

gioûi, nhöng xaû taâm thì dôû neân baûn ngaõ to lôùn, vì

theá oai nghi, teá haïnh cuûa con khoâng ñöôïc troïn

veïn, lôøi noùi thieáu oân toàn hoøa nhaõ, eâm dòu, chæ

laøm thinh im laëng chòu ñöïng, vì theá oai nghi teá

haïnh khoâng ñaày ñuû neân con caàn phaûi söûa chöõa

laïi nhieàu hôn, toát hôn.

Con neân, bieát toaøn boä giaùo lyù ñaïo Phaät, hôn

chín möôi phaàn traêm, ñeàu daïy ly duïc, ly baát

thieän phaùp chôù khoâng phaûi tu thieàn ñieân, tu

thieàn khuøng nhö con, chæ lo öùc cheá taâm, nhieáp

taâm an truù taâm; chæ bieát nhieáp taâm ôû giai ñoaïn

Thieàn ñònh vaø ñeå thöïc hieän giai ñoaïn trí tueä voâ

sö, voâ laäu Tam Minh. Ñöùc Phaät luoân xaû taâm,

khoâng neùn taâm, vì theá Ngaøi ñaõ soáng khoå haïnh

saùu naêm, ly duïc, ly baát thieän phaùp. Con haõy xeùt

laïi kyõ, töø ngaøy tu theo Phaät, con thöôøng soáng

theo yù muoán cuûa mình töø caùi aên, caùi maëc, caùi

nguû, caùi ôû, ñeàu theo yù muoán cuûa con. Vì vaäy, caøng

nuoâi lôùn duïc. Hình thöùc beân ngoaøi, con ly yù

muoán, vaät duïng, nhöng noäi taâm beân trong con

khoâng ly yù muoán cuûa mình. YÙ muoán laø taâm duïc

cuûa con. Con haõy nghe lôøi daïy trong baêng, maø

thieát laäp ñöôøng loái tu taäp coù ñaàu, coù ñuoâi, coù deã,

coù khoù, chôù khoâng phaûi tu loän xoän nhö theá naøy


78

ñöôïc nöõa. Ñöøng coù nhaém vaøo Thieàn ñònh maø

khoâng coù Ñònh gì ñöôïc caû, maø phaûi nhaém vaøo

Ñöùc haïnh vaø Giôùi luaät cuûa Phaät ñeå xaû taâm, ñeå ly

aùc phaùp. Tu taäp phaûi bieát phöông phaùp vaø caùch

thöùc. Tu caùi gì tröôùc? Tu caùi gì sau? Laøm caùi gì

tröôùc? Laøm caùi gì sau? Xaû caùi gì tröôùc? Xaû caùi gì

sau? Ñöông ñaàu vôùi caùi gì tröôùc? Ñöông ñaàu vôùi

caùi gì sau? Ly nhö theá naøo? Dieät nhö theá naøo?

Xaû nhö theá naøo?

Nhöõng böùc thö con ñaõ trình baøy trong taäp

nhaät kyù thôøi khoaù veà söï ly duïc, veà hôi thôû, caùch

thöùc tu taäp coøn loän xoän, ñaàu ñuoâi chöa phaân

minh. Cuõng vì theá maø moãi laàn bò ñoäng, hay bò

traéc nghieäm thì con thaáy baát an, thöôøng neùn taâm

chòu ñöïng, hoaëc oâm hôi thôû chòu ñöïng, hoaëc duøng

yù nieäm thieän phaùp, vaø nhôø thôøi gian laøm giaûm

ñi söï baát an ñoù. Vì theá, con caàn phaûi ñöôïc thieát

laäp ñöôøng loái, caùch thöùc tu taäp roõ raøng ñeå ñöông

ñaàu vôùi moïi söï, moïi vieäc khoù khaên vaø nghieäp

chöôùng, khieán cho noù coù theå hoaù giaûi ngay,

khoâng theå neùn taâm, töùc nöôùc vôõ bôø nhö ñaõ xaûy

ra trong nhöõng laàn traéc nghieäm tuyeån thi tröôùc.

Moãi laàn Thaày nhaéc coâ Dieäu Quang haõy xem coâ

Minh Caûnh nhieáp taâm toát maø tuyeån thi, choïn coâ

tu taäp leân lôùp treân. Nhöng moãi laàn tuyeån thi, con

ñeàu rôùt. Cuoái cuøng con töôûng raèng mình ñaõ xaû

taâm, dieät ngaõ, khoâng ngôø taâm ngaõ coøn chaáp khö

khö.


Baây giôø con khoâng neân quan taâm veà vieäc

toïa thieàn, maø phaûi noã löïc tu taäp veà ly duïc, ly baát

thieän phaùp. Coát tuûy Thieàn ñònh, hay noùi moät

caùch khaùc, neàn taûng Thieàn ñònh cuûa ñaïo Phaät, laø

choã ly duïc, ly baát thieän phaùp. Neáu khoâng hieåu

thì con neân hoûi kyõ laïi coâ Dieäu Quang ñeå tu taäp

xaây döïng moät con ngöôøi ñaïo ñöùc chaân thaät, giaûi

thoaùt trong ñaïo Phaät. Ñöøng thöa hoûi loøng voøng,

maø phaûi thöa hoûi ñuùng caùch, ñuùng phaùp, ñuùng

giai ñoaïn tu taäp thì tu taäp môùi coù keát quaû toát.

Thöa hoûi loøng voøng laø ñem kieán giaûi, töôûng giaûi

trong kinh saùch ra thöa hoûi thì khoâng ñuùng; phaûi

thöa hoûi ngay choã tu cuûa mình, choã xaû taâm laøm

sai, choã khoâng ñuùng thôøi khoùa tu taäp cuûa mình,

thì ñöôïc Thaày giaûng daïy ngay. Coøn hoûi loøng voøng

khoâng ñuùng caùch thì khoâng ñöôïc giaûng daïy.

--o0o--

Hueä AÂn

Hoûi: Thöa Thaày vaø coâ UÙt, dieät ngaõ coù phaûi

laø khi nghe baøi hoïc thöû thaùch cuûa ai, con töôûng

ñoù laø cuûa mình, neân laáy ñoù quaùn xeùt loãi mình vaø

vui veû nhaän loãi aáy ñeå xaû taâm, dieät ngaõ coù ñöôïc

khoâng?

Ñaùp: Ñuùng vaäy, ñoù laø laáy loãi ngöôøi töï söûa

loãi mình, hoaëc ngöøa loãi mình ñeå tieán tu, dieät ngaõ

aùc, xaû taâm, ly duïc, ly aùc phaùp. Coøn tröïc tieáp ngay


80

loãi mình, cuõng phaûi töï quaùn xeùt, töï nhaän ra loãi

mình. Nhaän ra ñieàu sai quaáy ñeå söûa mình, dieät

ngaõ xaû taâm. Môùi baét ñaàu tu taäp ba ñöùc, ba haïnh

ñeå dieät ngaõ, xaû taâm ly duïc, ly baát thieän phaùp, thì

phaùp quaùn veà nhaân quaû raát laø caàn thieát. Vì caøng

quaùn veà nhaân quaû thì tri kieán giaûi thoaùt (tö tueä)

cuûa chuùng ta caøng phaùt trieån, thaáy roõ ñöôøng ñi

loái veà cuûa nhaân quaû. Coøn neáu khoâng chòu quaùn

maø cöù baùm theo lôøi daïy cuûa Thaày thì khoâng roõ

ñöôøng ñi cuûa nhaân quaû, khoâng roõ söï dieãn bieán

caùc nhaân quaû ñang truøng truøng duyeân khôûi xung

quanh chuùng ta. Cho neân, muoán tu taäp ba ñöùc,

ba haïnh ñeå ly duïc, dieät ngaõ xaû taâm, ly duïc, ly aùc

phaùp thì phaûi khai trieån tri kieán nhaân quaû, phaûi

suy xeùt tö duy thaáu ñaùo nhaân quaû. Töø ñoù, phaùp

maø Thaày chöa daïy quyù vò ñaõ thoâng suoát, vaø thoâng

suoát hôn nhöõng ñieàu Thaày ñaõ daïy nöõa. Vì vaäy,

môùi goïi laø thaáu roõ ñöôøng ñi loái veà cuûa nhaân quaû.

Khi thaáu roõ ñöôøng ñi loái veà cuûa nhaân quaû

thì taâm chuùng ta môùi xaû ñöôïc moïi chöôùng ngaïi

phaùp, moïi nghieäp löïc, nhôø ñoù taâm môùi ñöôïc

thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï. Chính luùc ñoù môùi

ñöôïc goïi laø taâm baát ñoäng tröôùc caùc aùc phaùp vaø

caùc caûm thoï. Taâm baát ñoäng tröôùc caùc aùc phaùp vaø

caùc caûm thoï laø chaân lyù hieän tieàn.

Tu haønh nhö vaäy môùi goïi laø hoä trì vaø baûo

veä chaân lyù.

--o0o--


An Tònh (Dieäu Tònh)

Ñaùp: Xeùt veà vieäc tu taäp cuûa con, buoåi

khuya laø giôø tu taäp keùm nhaát. Do ñoù, töø nay con

phaûi daäy sôùm, ñuùng giôø. Phaûi ñoäng thaân, ñi kinh

haønh nhieàu, khoâng neân löôøi bieáng, phaûi luoân

thöùc khuya daäy sôùm vaø nhôù höôùng taâm tænh giaùc.

Phaûi daãn taâm vaøo moät ñoái töôïng maø taâm thích

nhö ñoïc kinh, nghieân cöùu caùc phaùp tu, hay tö duy

caùc loãi laàm, hoaëc quaùn xeùt caùc ñeà muïc tu haønh

thì môùi mong chieán thaéng ñöôïc söï thuøy mieân,

hoân traàm cuûa con. Nhaát laø phaûi ñi kinh haønh

phaùp Thaân Haønh Nieäm.

--o0o--

Dieäu Haûo

Ñaùp: Caàn laáy taát caû loãi laàm cuûa caùc baïn

ñoàng tu ñeå quaùn xeùt, ñeå töï trieån khai trí tueä xaû

taâm, dieät ngaõ aùc, ly duïc, ly aùc phaùp. Laáy nhöõng

loãi laàm cuûa baïn ñoàng tu ñeå ngaên ngöøa taâm mình,

khoâng coøn phaïm phaûi nhöõng loãi laàm, ñoù laø ly

duïc, ly aùc phaùp. Veà tu taäp hôi thôû, con caàn phaûi

taäp kyõ, taäp hôi thôû cho ñuùng. Töùc laø ñaàu tieân con

taäp nhieáp taâm cho ñöôïc trong hôi thôû roài sau ñoù

phaûi tu taäp an truù trong hôi thôû cho ñöôïc. Nhôù

tu taäp cho coù chaát löôïng, khoâng neân taäp trung

cao. Khoâng ñöôïc tu lôø môø, tu laáy leä. Phaûi luoân


82

nhaéc taâm, khoâng ñöôïc ñeå taâm meâ môø trong hôi

thôû. Phaûi tu cho thaät laø tu, tu cho coù söùc chuû

ñoäng, ñieàu khieån hôi thôû vaø truï taâm vöõng chaéc.

Tu ít chaát löôïng nhieàu, khoâng caàn ngoài nhieàu,

chæ caàn tu moät phuùt coù chaát löôïng chuû ñoäng ñieàu

khieån taâm vaø hôi thôû nhieáp phuïc nhau cho toát.

Dieäu Haûo, con phaûi nhôù kyõ ñieàu naøy: Ñöøng thích

ngoài nhieàu maø tu sai con ñöôøng maø Thaày ñaõ daïy.

Tu ít maø chaát löôïng cao, coøn tu lôø môø thì phí

thôøi gian voâ ích. Tuoåi con cuõng quaù giaø yeáu, cheát

nay, cheát mai, neân phaûi tu cho ñuùng, ñeå thôøi gian

tu ngaén laïi vaø tu mau coù keát quaû.

--o0o--

Tuù (Myõ Linh)

Ñaùp: Möôøi hôi thôû trong nöûa phuùt thôøi

coâng phu naøo cuõng toát. Ñoù laø moät söï tu taäp coù

tieán boä, coù nhieáp taâm ñöôïc, phaûi coá gaéng hôn ñeå

nhieáp taâm trong hôi thôû ñöôïc 30’ roài môùi chuyeån

qua an truù taâm cho ñöôïc trong hôi thôû 30’. Ñoù laø

keát quaû ban ñaàu ñeå ñaåy lui beänh khoå ra khoûi

thaân. Veà phaàn xaû taâm, con coøn yeáu laém. Caàn tö

duy quaùn xeùt ñeå xaû taâm nhieàu hôn. Muoán ñöôïc

vaäy con caàn phaûi heä thoáng caùch thöùc tu taäp nhö

Thaày ñaõ daïy, caùi naøo tu tröôùc, caùi naøo tu sau,

moät ngaøy tu bao nhieâu thöù? Tu caùi gì? Taäp caùi

gì? Muoán tu taäp ly duïc, ly baát thieän phaùp thì


phaûi dieät ngaõ xaû taâm, con phaûi luoân luoân deø daët

töøng yù töù, töøng lôøi noùi. Khi noùi thì phaûi tö duy

quaùn xeùt roài môùi noùi. Ñoái vôùi ngöôøi khaùc khoâng

ñöôïc noùi, cöôøi ñuøa. Khoâng ñöôïc noùi mæa mai,

khoâng ñöôïc noùi moùc loø. Phaûi caån thaän trong lôøi

noùi. Phaûi taäp suy nghó kyõ roài môùi noùi. Lôøi noùi

raát quan troïng, neáu khoâng suy tö kyõ, lôõ noùi ra

khoâng laáy laïi ñöôïc vaø noù seõ laøm maát giaù trò ñaïo

ñöùc cuûa con. Neân phaûi caån ngoân, lôøi noùi ra caøng

nuoâi döôõng baûn ngaõ theâm lôùn. Neân caàn phaûi yù töù

tö duy lôøi noùi ñeå ly ngaõ xaû taâm, ly duïc, ly aùc

phaùp. Ñaây laø phöông phaùp caùch thöùc baûo veä taâm

qua khaåu nghieäp ñeå xaû taâm, ly duïc, ly aùc phaùp.

Con caàn phaûi tònh tu khaåu nghieäp ñeå dieät ngaõ

aùc, xaû taâm roát raùo.

Con phaûi nhôù ñaây laø con ñöôøng tu taäp Ñònh

Voâ Laäu, luoân luoân nhôø vaøo tri kieán giaûi thoaùt. Vì

chính tu taäp phaùp naøy xaû taâm ñi ñeán choã roát raùo

ñeå hoä trì vaø baûo veä chaân lyù. Khi naøo chaân lyù hieän

tieàn thì luùc baáy giôø quyù vò ñaõ chöùng ñaïo.

--o0o--

Dieäu Hoàng

Ñaùp: Veà phaàn dieät ngaõ, xaû taâm, con ñaõ

ñöôïc coâ UÙt Dieäu Quang tuyeån thi. Con ñaõ ly ñöôïc

aùc phaùp, xaû ñöôïc ngaõ aùc, nhöng chöa troïn veïn,

coi chöøng con neùn taâm. Con coøn caàn coá gaéng


84

nhieàu hôn ñeå xaû cho thaät roát raùo. Trong taäp nhaät

kyù thôøi khoùa con ñaõ trình, töø ngaøy ñöôïc coâ UÙt

Dieäu Quang ñaäp vôõ maøn voâ minh, con ñaõ nhaän

ra aùnh saùng giaûi thoaùt, nieàm tin maõnh lieät.

Nhöng töø ñaây veà sau, con phaûi nhaän taát caû moïi

ngöôøi laø Thieän höõu tri thöùc, khoâng phaûi chæ coù

moät coâ UÙt Dieäu Quang, maø taát caû ñeàu laø coâ UÙt

Dieäu Quang. Coù nhö theá taâm con môùi xaû ngaõ aùc

vaø ly aùc phaùp roát raùo. Veà hôi thôû, con tu raát toát,

nhöng phaûi caån thaän tónh giaùc töøng hôi thôû. Phaûi

sieâng naêng höôùng taâm, giöõ gìn thaân baát ñoäng,

truï taâm taïi moät ñieåm duy nhaát. Töø baét ñaàu toïa

thieàn cho ñeán xaû thieàn, phaûi tónh giaùc hoaøn toaøn

trong hôi thôû baèng yù thöùc, coi chöøng rôi vaøo

töôûng thöùc maø con khoâng bieát. Moät traïng thaùi

an laïc trong hôi thôû laø ñaõ rôi vaøo töôûng thöùc,

phaûi khoâng coù moät traïng thaùi gì trong hôi thôû,

thì môùi thaät söï laø Ñònh Nieäm Hôi Thôû, khi chöa

höôùng taâm: “An tònh thaân haønh toâi bieát toâi

thôû ra, an tònh thaân haønh toâi bieát toâi hít voâ”

maø coù an laø sai. Coù gì chöa roõ veà hôi thôû con neân

thöa hoûi coâ Dieäu Quang ñeå ñöôïc chæ daïy caën keõ

caùch thöùc tu taäp. Muoán bieát caùch thöùc soáng ñoäc

cö cuõng neân thöa hoûi coâ Dieäu Quang, hoaëc nghe

lôøi daïy trong baêng cuûa Thaày. Nhôù kyõ, thöïc haønh

ñuùng, khoâng tu sai caùch ñoäc cö nhö con ñaõ bieát.

Thôøi gian ñoái vôùi con thaät laø quyù baùu, vì tuoåi

caøng cao, söùc caøng yeáu, ñöôøng tu taäp cuûa con caøng


xa, phaûi hoûi kyõ ñeå tu ñuùng, thu ngaén ñöôïc thôøi

gian laøm chuû sanh, giaø, beänh, cheát vaø chaám döùt

luaân hoài.

--o0o--

Giaùc Quang

Hoûi: Kính baïch Tröôûng Laõo Thích Thoâng

Laïc!

Xin Thaày cho pheùp con ñöôïc hoûi: Kinh Thuû

Laêng Nghieâm daïy: “Khoâng cho pheùp moät vò tu só

noùi mình tu chöùng quaû, duø vò ñoù ñaõ thaät chöùng

cuõng phaûi giöõ bí maät maø khoâng ñöôïc noùi ra cho

tín ñoà bieát”. Con ñöôïc bieát Tröôûng Laõo ñaõ laøm

chuû ñöôïc sinh, laõo, beänh, töû trong nhöõng thôøi

phaùp ñöôïc phaùt haønh trong ñóa, nhö vaäy coù traùi

lôøi Phaät daïy khoâng, hay laø do kinh saùch phaùt

trieån cuûa maáy toå bieân soaïn caám cheá?

Thaønh kính ñaûnh leã Tröôûng Laõo - Con,

Giaùc Quang.

Ñaùp: Kinh Thuû Laêng Nghieâm döïng leân moät

Phaät taùnh aûo töôûng (taùnh thaáy, taùnh nghe, taùnh

bieát) cuûa ba Thöùc trong nhoùm saùu Thöùc cuûa thaân

töù ñaïi. Vì theá, laøm sao ngöôøi ta tu chöùng ñöôïc,

do khoâng ai tu chöùng neân kinh kheùo che ñaäy:

“Ngöôøi naøo tu chöùng maø noùi mình tu chöùng laø

chöa tu chöùng”.


86

Xöa, ñöùc Phaät tu chöùng Ngaøi ñaõ tuyeân boá

ngay lieàn:

“Thieân thöôïng thieân haï.

Duy ngaõ ñoäc toân.

Nhaát thieát theá gian.

Sinh laõo beänh töû”.

Taïm dòch:

“Treân trôøi döôùi trôøi.

Khaép trong theá gian.

Ta (laø) ngöôøi duy nhaát.

(Laøm chuû) sinh, giaø, beänh, cheát”.

Ñöùc Phaät ñaõ xaùc ñònh phaùp moân tu taäp cuûa

Ngaøi chöùng ñaït laøm chuû thaân taâm cuï theå thieát

thöïc lôïi ích cho loaøi ngöôøi nhö vaäy, chöù ñaâu nhö

“Kieán taùnh thaønh Phaät” cuûa Thieàn toâng vaø Ñaïi

thöøa. Cho neân, qua lôøi xaùc ñònh naøy cuûa Phaät,

caùc Toå Ñaïi thöøa quaù sôï haõi boán caâu keä treân. Caùc

Toå höõu yù neân chæ laáy hai caâu ñaàu trong baøi keä

boán caâu döïng leân huyeàn thoaïi Phaät ñaûn sinh:

“Khi ñöùc Phaät vöøa sinh ra ñi baåy böôùc, tay chæ

trôøi, tay chæ ñaát vaø noùi:

Thieân thöôïng thieân haï.

Duy ngaõ ñoäc toân”.

Ñoù laø moät ñieàu ñaõ laøm cuûa caùc Toå, daùm caét


xeùn lôøi Phaät daïy thaønh caâu chuyeän khoâng thöïc

teá, thieáu thieát thöïc, khoâng khoa hoïc.

Ñaïo Phaät ra ñôøi khoâng daïy ngöôøi tu laøm

Tieân, laøm Phaät, khoâng daïy ngöôøi tu thaàn thoâng

pheùp thuaät ñeå laøm troø du hyù, khoâng ích lôïi, löøa

ñaûo ngöôøi.

Ñaïo Phaät ra ñôøi daïy ngöôøi soáng khoâng laøm

khoå mình, khoâng laøm khoå ngöôøi vaø khoâng laøm

khoå taát caû chuùng sanh: “Chö aùc maïc taùc chuùng

thieän phuïng haønh” hoaëc “Ngaên aùc dieät aùc phaùp,

sinh thieän taêng tröôûng thieän phaùp”, hoaëc “Ly

duïc, ly aùc phaùp, nhaäp Sô thieàn” hoaëc “Thaáy loãi

mình khoâng thaáy loãi ngöôøi”... Con ñöôøng tu

taäp theo giaùo phaùp nguyeân thuûy cuûa ñöùc

Phaät maø trong kinh Nikaya daïy laø laøm chuû

sanh, giaø, beänh, cheát vaø chaám döùt taùi sinh

luaân hoài moät caùch cuï theå roõ raøng. Töøng

böôùc tu taäp coù phaùp daãn taâm, coù tri kieán

chæ ñaïo haún hoi, chöù khoâng nhö kinh saùch Ñaïi

thöøa vaø Thieàn toâng daïy tu taäp nhieáp taâm öùc cheá

taâm moät caùch chung chung, tu maø khoâng bieát

mình tu tôùi ñaâu, gioáng nhö ngöôøi ñi trong ñeâm

toái khoâng ñeøn ñuoác môø mòt. Phaùp moân nguyeân

thuûy cuûa ñaïo Phaät luoân ñem laïi söï lôïi ích cho

loaøi ngöôøi moät caùch thieát thöïc cuï theå, khoâng mô

hoà tröøu töôïng nhö kinh saùch phaùt trieån.

Kinh Thuû Laêng Nghieâm laø moät loaïi kinh


88

töôûng, kinh khoâng phaûi Phaät thuyeát maø do caùc

Toå bieân soaïn möôïn danh Phaät thuyeát ñeå moïi

ngöôøi laàm laãn tin töôûng. Cho neân, kinh kheùo leùo

che ñaäy böng bít, khieán cho Phaät töû khoâng bieát

vò tyø kheo naøo tu chöùng, vò tyø kheo naøo tu chöa

chöùng: “Keû naøo tu haønh coøn thaáy mình tu chöùng

laø chöa chöùng!” (Voâ sôû ñaéc).

Ngöôøi tu chöùng noùi ra mình tu chöùng

laø noùi söï thaät thì coù maéc toäi gì trong Giôùi

luaät cuûa ñaïo Phaät ñaâu! Phaûi khoâng quyù Phaät

töû? Ngaøy xöa khi ñöùc Phaät tu chöùng, Ngaøi cuõng

tuyeân boá cho moïi ngöôøi bieát, nhö vaäy coù sai choã

naøo ñaâu? Chæ coù nhöõng ngöôøi chöa tu chöùng maø

noùi mình tu chöùng môùi laø maéc toäi voïng ngöõ trong

Giôùi luaät Phaät. Coù ñuùng khoâng quyù Phaät töû?

Do kinh saùch Ñaïi thöøa ñeå laïi nhöõng ñieàu

phi Phaät phaùp khieán chuùng ta môùi thaáy söï coá yù

dieät Phaät giaùo cuûa caùc Toå. Caùc Toå ñaõ ñeå laïi moät

phaùp moân laøm hao taøi toán cuûa, toán coâng söùc cuûa

bao nhieâu theá heä mai sau, tu haønh chaúng ra gì.

Hình aûnh ñau ñôùn nhaát cuûa Phaät giaùo hieän nay

laø caùc sö thaày khoâng soáng ñuùng Giôùi luaät, khoâng

lo tu chöùng ñaïo maø ngöôøi naøo cuõng tu danh (baèng

caáp), tu lôïi (tieàn baïc), tu xaây chuøa to, tu ñuùc töôïng

Phaät lôùn, vaø chaïy theo nguõ duïc laïc aên nguû phi

thôøi. Cho neân, thôøi nay tìm moät vò tu haønh laøm

chuû sinh, giaø, beänh, cheát raát khoù.


Kinh Thuû Laêng Nghieâm laø moät loaïi kinh

chòu aûnh höôûng kinh saùch Veä Ñaø do kieán giaûi cuûa

caùc Toå Baø La Moân. Xin quyù Phaät töû haõy trôû veà

nghieân cöùu nhöõng kinh ñieån nguyeân thuûy cuûa

Phaät giaùo ñöôïc Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu

dòch töø tieáng Pali sang tieáng Vieät vôùi ñaày ñuû

nghóa lyù vì baûn dòch cuûa Ngaøi coøn giöõ song ngöõ

ñeå ñoái chieáu.

Ñaây laø lôøi noùi chaân thaät cuûa moät ngöôøi tu

haønh ñaõ laøm chuû ñöôïc sanh, giaø, beänh, cheát, neáu

quyù vò tin thì seõ coù lôïi ích cho quyù vò coøn khoâng

tin thì thoâi chaúng coù sao caû.

Thaêm vaø chuùc Giaùc Quang maïnh khoûe, nhôù

soáng ñuùng Giôùi ñöùc hieáu sinh, khoâng laøm khoå

mình, khoâng laøm khoå ngöôøi vaø khoâng laøm khoå

taát caû chuùng sanh thì ngay ñoù laø giaûi thoaùt.

--o0o--

Thieän Taâm

Saùu Caùi Bieát Coù Phaûi Laø Taùnh Bieát

Khoâng?

Thöa Ñöùc Tröôûng Laõo Thoâng Laïc!

Coù nhieàu ñieàu con muoán hoûi Thaày, nhöng

con ngaïi maát thôøi gian cuûa Thaày vaø con thaáy söùc

tu cuûa con coøn keùm, cho neân con seõ coá gaéng suy

tö nhieàu hôn tröôùc khi hoûi. Nhöng con cuõng xin


90

pheùp Thaày cho con ghi nhöõng caâu hoûi ra ñaây ñeå

khi naøo coù dòp con seõ gôûi nhöõng caâu hoûi naøy cho

Thaày. coøn chuyeän traû lôøi thì tuøy Thaày, vì Thaày

bieát luùc naøo traû lôøi, luùc naøo khoâng. Coù leõ caùi tính

ham muoán hieåu bieát cuûa con maïnh quaù, cho neân

hay thaéc maéc.

Xin Thaày hoan hyû tha toäi cho con.

Caâu hoûi 1: Ñöùc Phaät coù daïy: “Caùi thaáy, caùi

nghe khoâng phaûi cuûa ta, khoâng phaûi laø cuûa ta vaø

khoâng phaûi laø baûn ngaõ cuûa ta”.

Vaäy caùi thaáy ôû ñaây coù phaûi laø caùi bieát cuûa

tính thaáy hay khoâng?

Caùi nghe ôû ñaây coù phaûi laø caùi bieát cuûa tính

nghe hay khoâng?

Caùi bieát ôû ñaây coù phaûi laø caùi bieát cuûa yù thöùc

hay khoâng?

Neáu phaûi thì coù theå goäp chung laø caùi bieát

khoâng phaûi laø ta, khoâng phaûi laø cuûa ta vaø khoâng

phaûi laø baûn ngaõ cuûa ta? Caùi bieát ôû ñaây laø caùi bieát

cuûa 6 thöùc. Vaäy taïi sao khoâng thaáy ñöùc Phaät noùi

veà caùi bieát cuûa muøi, vò vaø xuùc?

Xin Thaày giaûi thích roõ hôn cho con veà ñieàu

naøy.

Ñaùp: Ñöùc Phaät ñaõ daïy saùu thöùc roõ raøng:

1/ Caùi thaáy ôû ñaây laø caùi thaáy cuûa maét goïi


laø caùi thaáy cuûa nhaõn caên, chöù khoâng phaûi caùi bieát

cuûa tính thaáy naøo caû.

Caùi thaáy bieát ôû ñaây laø caùi thaáy bieát cuûa maét

goïi laø nhaõn thöùc.

2/ Caùi nghe ôû ñaây laø caùi thaáy cuûa tai goïi laø

caùi nghe cuûa nhó caên, chöù khoâng phaûi caùi bieát

cuûa tính nghe naøo caû.

Caùi nghe bieát ôû ñaây laø caùi nghe bieát cuûa tai

goïi laø nhó thöùc.

3/ Caùi bieát ôû ñaây laø caùi bieát cuûa yù thöùc, chöù

khoâng phaûi caùi bieát ôû ñaây laø caùi bieát cuûa tính

bieát naøo caû.

Caùi bieát ôû ñaây laø caùi bieát cuûa yù caên neân goïi

laø yù thöùc.

Phaät thöôøng day: Saùu caên, saùu traàn vaø saùu

thöùc, nhöng quyù vò khoâng löu yù neân khoâng nhôù.

Saùu caên, saùu thöùc, saùu traàn goàm coù:

1/ Nhaõn caên laø con maét. Nhaõn thöùc laø caùi

bieát cuûa con maét. Nhaõn traàn laø hình saéc cuûa vaïn

vaät.

2/ Nhó caên laø loã tai. Nhó thöùc laø caùi bieát

cuûa loã tai. Nhó traàn laø aâm thanh cuûa vaïn vaät.

3/ Tyû caên laø loã muõi. Tyû thöùc laø caùi bieát cuûa

loã muõi. Tyû traàn laø höông vò cuûa vaïn vaät.

4/ Thieät caên laø mieäng löôõi. Thieät thöùc laø


92

caùi bieát cuûa mieäng löôõi. Thieät traàn laø muøi vò cuûa

vaïn vaät.

5/ Thaân caên laø cô theå. Thaân thöùc laø caùi

caûm giaùc cuûa cô theå. Thaân traàn laø tính meàm,

cöùng, noùng, laïnh cuûa vaïn vaät.

6/ YÙ caên laø boä oùc (tri thöùc). YÙ thöùc laø söï

phaân bieät cuûa boä oùc. YÙ traàn laø töøng taâm nieäm

quaù khöù, vò lai vaø hieän taïi.

Saùu caên, saùu traàn, saùu thöùc môùi ñaày ñuû 18

giôùi cuûa Phaät giaùo ñeå taïo thaønh duyeân nhöõng

Xuùc, Höõu, Thuû, Sinh, Öu bi saàu khoå giaø cheát.

Muoán bieát roõ caùc duyeân naøy, neân ñoïc Thaäp Nhò

Nhaân Duyeân. Ngöôøi ta ít noùi veà Muøi, Vò vaø Xuùc,

thì ñoù laø moät söï thieáu soùt, chöù trong kinh Phaät

daïy raát ñaày ñuû. Nhöng khi chuùng ta hoïc thì hay

nhaéc ñeán Saéc, Thinh, Höông (muøi) laø xong, coøn

ít ai noùi ñeán Vò (cay, ñaéng, ngoït, buøi), Xuùc (caûm

giaùc eâm, aám, cöùng, meàm), Phaùp (nhöõng nieäm

trong taâm, voïng nieäm).

Caâu hoûi 2: Khi aên côm coù phaûi baét buoäc

phaûi ngoài döôùi ñaát hay khoâng? Vì con thaáy moãi

laàn ngoài döôùi ñaát aên côm thì kieán nhieàu quaù, cho

neân con chuyeån sang ngoài treân gheá, con khoâng

bieát coù phaïm giôùi hay khoâng?

Ñaùp: Ngoài döôùi ñaát aên laø khaát só vì ñöùc

Phaät ñaõ buoâng xaû saïch, soáng khoâng nhaø cöûa,


khoâng gia ñình, khoâng coù cuûa caûi taøi saûn tieàn

baïc, chæ coøn ba y moät baùt, ñi xin veà aên haøng

ngaøy. Vì theá, khi xin coù thöùc aên, lieàn tìm nôi naøo

coù boùng maùt ngoài aên cho tieän, coøn ngoài aên treân

baøn gheá laïi theâm coù baøn gheá thì ñaâu goïi laø ñôøi

soáng ba y moät baùt. Khi coù Phaät töû cuùng döôøng

taïi nhaø môøi Phaät vaø chuùng Thaùnh Taêng ñeán thoï

trai thì Phaät vaø chuùng Thaùnh Taêng vaãn ngoài

treân baøn aên uoáng haún hoi, nhöng aên roài thì ñi

veà, coøn baøn gheá thì chuû nhaø seõ doïn deïp. Cho neân,

aên ngoài döôùi ñaát tieän hôn ngoài treân baøn, vì aên

roài chæ coù ñi röûa baùt laø xong, khoâng coù lau baøn,

lau gheá, cho neân raát tieän lôïi, khoâng theâm baän

roän, khieán cho ñôøi soáng luoân luoân voâ söï. Muïc ñích

soáng giaûi thoaùt ra khoûi cuoäc ñôøi naøy laø taâm phaûi

Voâ Söï. Ngoài döôùi ñaát hay ngoài treân baøn gheá

khoâng coù phaïm giôùi, nhöng ngoài döôùi ñaát aên

cuõng laø Phaïm haïnh cuûa ngöôøi tu. Ñoù laø moät oai

nghi dieät ngaõ xaû taâm. Moät teá haïnh buoâng xaû. Coù

baøn gheá maø ngoài döôùi ñaát aên laø khoâng thöùc thôøi,

coá chaáp.

Caâu hoûi 3: Nhaân quaû cuûa moät ngöôøi ñaët

tình thöông khoâng ñuùng choã laø gì?

Ñaùp: Ñaët tình thöông khoâng ñuùng choã laø

ñaët tình thöông theo thaát tình, luïc duïc. Ñoù laø ñaët

tình thöông theo aùc phaùp, tình thöông ñoù laø tình

thöông trong ñau khoå, khoå mình, khoå ngöôøi. Con


94

coù bieát thaát tình, luïc duïc laø gì chöa?

Thaát tình goàm coù: Hyû, Noä, AÙi, OÁ, Ai, Laïc,

Duïc.

Luïc duïc goàm coù: Nhaõn duïc, Nhó duïc, Tyû

duïc, Thieät duïc, Thaân duïc, YÙ duïc.

Khi ñaët loøng yeâu thöông phaûi quan saùt kyõ

loøng yeâu thöông aáy coù rôi vaøo baûy tình saùu duïc

naøy khoâng? Neáu rôi vaøo thì loøng yeâu thöông naøy

seõ coù söï khoå ñau.

Ví duï: Loøng ghen tuoâng cuõng laø loøng yeâu

thöông do aùi duïc, neân laøm mình khoå, ngöôøi khaùc

khoå. Loøng yeâu thöông aáy goïi laø loøng yeâu thöông

khoå.

Caâu hoûi 4: Ví duï, boá thí sai thì nhaân quaû

laø gì? Boá thí vì loøng yeâu thöông, nhöng sau ñoù

bieát raèng boá thí nhaàm cho ñoái töôïng thì nhaân

quaû laø gì? Ví duï moät laàn con ñang chaïy xe ôû

thaønh phoá Vuõng Taøu, con thaáy moät anh thanh

nieân naèm beân leà ñöôøng quaèn quaïi oâm buïng troâng

raát toäi nghieäp nhö ngöôøi ñau daï daøy. Con ngöøng

xe laïi vaø quay laïi aân caàn hoûi thaêm vaø tính chôû

anh ta ñi beänh vieän, anh ta khoâng ñi maø vaãn

naèm oâm buïng reân la. Ñeán giôø con phaûi ñi laøm,

cho neân con cho anh ta tieàn goïi xe ñeán beänh vieän

vaø tieàn chöõa beänh, vaø nhôø oâng chuû nöôùc ngay ñoù

neáu caàn thì goïi xe duøm, roài con ñi laøm. Sau vaøi


thaùng con thaáy anh ta ôû Saøi Goøn cuõng vôùi tình

traïng nhö vaäy. Laàn naøy con ñaët caâu hoûi khoâng

bieát thaät hay giaû ñaây? Nhöng con nghó thoâi, thaät

hay giaû thì coi nhö ñaõ giuùp moät laàn vaø töï an uûi

raèng ít ra mình khoâng thôø ô tröôùc nhöõng caûnh

khoå cuûa ngöôøi khaùc vaø con tieáp tuïc ñi khoâng

döøng laïi nöõa. Con ñaët giaû thuyeát neáu nhö anh ta

ñoùng kòch thì coi nhö vieäc con laøm laø ñaët tình

thöông khoâng ñuùng choã, sai leäch. Vaäy thì coù ñaùng

traùch laø con thieáu tónh giaùc hay khoâng?

Ñaùp: Boá thí khoâng ñuùng phaùp laø bò ngöôøi

löøa gaït, neân khoâng laøm lôïi ích cho mình, vì mình

bò gaït; khoâng laøm lôïi ích cho ngöôøi vì taïo duyeân

cho ngöôøi laøm aùc nhieàu hôn (löôøng gaït ngöôøi

khaùc).

Trong ñöùc boá thí ñeàu do loøng yeâu thöông,

noù laø nhaân quaû thieän, nhöng neáu thieáu trí tueä

quan saùt ñoái töôïng ñöôïc boá thí khoâng thieän maø

boá thí thì ñoù laø nhaân quaû aùc vì taïo duyeân cho

ngöôøi laøm aùc nhieàu hôn. Tröôøng hôïp cuûa con boá

thí bò löøa gaït nhö ñem haït gioáng toát gieo treân

ñaát xaáu khoâ caèn coãi.

Theo Phaät giaùo Nguyeân Thuûy, boá thí phaûi

coù trí tueä nhaân quaû. Khi thaáy moät ngöôøi taøn taät

hay gaëp moät ngöôøi bò tai naïn, hoaëc moät ngöôøi

oám ñau khoâng tieàn thang thuoác, ñi baùc syõ, hay

ñi beänh vieän. Ñaây laø nhaân quaû cuûa nhöõng ngöôøi


96

naøy, hoï ñang traû vay, nhöng coù nhaân duyeân kieáp

tröôùc neân kieáp naøy môùi gaëp ta trong hoaøn caûnh

naøy. Vaäy ta neân giuùp ñôõ hoï nhö theá naøo cho ñuùng

phaùp?

Thaáy ngöôøi taøn taät bieát roõ hoï thaät söï taøn

taät thì giuùp ñôõ, coøn gaëp hoï ôû giöõa ñöôøng thì ta

neân traùnh, vì ngöôøi taøn taät ñeàu coù choã ôû do caùc

nhaø töø thieän hoaëc nhaø nöôùc, coøn taøn taät ôû ngoaøi

ñöôøng laø giaû doái, ngöôøi taøn taät ôû ngoaøi ñöôøng ñi

xin aên laøm nhuïc ñaát nöôùc ñoù. Chuùng ta khoâng

neân cho nhöõng ngöôøi aên xin ngoài ñöôøng. Ngöôøi

taøn taät baát haïnh trong xaõ hoäi ñeàu coù nhaø döôõng

laõo, nhaø nuoâi treû moà coâi, nhaø nuoâi nhöõng ngöôøi

khuyeát taät, nhaø tình thöông nuoâi daïy treû lang

thang v.v.. Ñoù laø traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc, cuûa

nhöõng nhaø töø thieän. Nhö vaäy, ñaâu coù côù naøo laïi

coù ngöôøi aên xin ngoaøi ñöôøng. Ngöôøi boá thí cho

keû aên xin ngoài ñöôøng laø khoâng ñuùng phaùp, ñoù laø

boá thí voâ tình taïo theâm nhöõng ngöôøi löøa gaït

ngöôøi khaùc vaø cuõng voâ tình laøm nhuïc ñaát nöôùc

(ñaát nöôùc aên maøy).

Coøn boá thí cho ngöôøi beänh taät thì khoâng

neân trao tieàn cho hoï maø ñöa hoï vaøo beänh vieän,

ñi baùc syõ, neáu baùc syõ baûo ñoù laø beänh thaät thì

chuùng ta môùi boû tieàn ra boá thí, coøn neáu chuùng ta

baän vieäc khoâng ñöa ñi baùc syõ hay beänh vieän thì

khoâng neân boá thí. Boá thí laø giuùp ngöôøi maø giuùp

ngöôøi thì phaûi ñem heát loøng ra giuùp, chöù khoâng


theå boá thí theo kieåu laáy coù. Boá thí nhö vaäy laø taïo

duyeân cho keû aùc laøm aùc theâm (löøa ñaûo).

Caâu hoûi 5: Thaät ra maø noùi, con chöa hieåu

roõ caùch laøm sao ñeå traùnh tröôøng hôïp ñaët tình

thöông khoâng ñuùng choã. Ví duï, trong tu vieän coù

2 ngöôøi con thaáy raát thöông hoï, ñoù laø coâ Nguyeân

Thanh vaø sö Chôn Nieäm. Taïi sao con thöông hoï?

Vì con thaáy moïi ngöôøi ai cuõng khoâng thích hai

ngöôøi naøy.

Ñaùp: Ñaët tình thöông ñuùng choã laø ñaët tình

thöông trong thieän phaùp, nhöng tình thöông cuûa

Phaät giaùo laø tình thöông ña höôùng, neân höôùng

thieän hay höôùng aùc ñeàu ñaët tình thöông ñöôïc caû.

Thöông yeâu, thöông xoùt, thöông haïi moïi ngöôøi,

chöù khoâng phaûi thöông nhaân quaû cuûa moïi ngöôøi.

Cho neân, nhaân quaû hoï laøm laø hoï phaûi gaùnh chòu,

coøn rieâng chuùng ta thöông thì chuùng ta chæ mong

hoï thaáy ñöôïc nhaân quaû ñeå ñöøng söû duïng nhaân

quaû aùc laøm khoå mình, khoå ngöôøi. Nguyeân Thanh

vaø Chôn Nieäm ñeàu ñaùng thöông vì chuùng ta bieát

chaéc laø hai ngöôøi chuyeån mình theo khoâng kòp

lôùp tu hoïc, neân coù nhöõng caûm nghó vaø haønh ñoäng

sai leäch khieán cho hoï phaûi lìa xa caùc lôùp hoïc, vì

vaäy maø moïi ngöôøi khoâng thöông.

Caâu hoûi 6: Con chæ coù dòp hoïc chung vôùi

sö Chôn Nieäm khoùa ñaïo ñöùc naøy thoâi, nhöng con


98

khoâng xem troïng nhöõng gì Sö laøm sai, noùi sai

maø chæ ñeå yù ñeán nhöõng maët toát cuûa Sö ñeå hoïc

hoûi thoâi vaø laáy Sö laøm ñoái töôïng trong lôùp ñeå xaû

taâm. Nhöng hình nhö con ñaët tình thöông khoâng

ñuùng choã thì phaûi vì con thaáy moïi ngöôøi ñeàu

khuyeân Sö söûa caùi naøy söûa caùi kia, coøn con thì

khoâng noùi tröôùc lôùp maø chæ gaëp rieâng thoâi ñeå

traùnh laøm maát söï ñoaøn keát trong lôùp. Vaø con

thaáy raát toäi nghieäp cho Sö khi bò Thaày ñöa ra

quyeát ñònh vöøa roài.

Xin Thaày chæ daïy cho con bieát laøm sao ñeå

bieát laø mình ñaët tình thöông khoâng ñuùng choã vaø

sai leäch. Thaät tình maø noùi, ai con cuõng thaáy

thöông heát, vaø con khoâng muoán ñeå trong taâm

hình aûnh xaáu veà ai caû.

Ñaùp: Hình aûnh xaáu xa cuûa hoï laø hình aûnh

cuûa nhaân quaû aùc. Ñaõ bieát laø nhaân quaû thì coøn ñeå

yù haønh ñoäng aùc ñoù ñeå laøm gì. Cho neân, thöông

ngöôøi maø thaáy caùi xaáu cuûa ngöôøi khaùc thì laøm

sao thöông ngöôøi ñöôïc, caùi khoù nhaát laø thaáy caùi

toát cuûa ngöôøi khaùc, caùi deã nhaát laø thaáy caùi xaáu

cuûa ngöôøi khaùc.

Hoïc ñaïo ñöùc môùi thaáy roõ mình laø ngöôøi

thieän hay laø ngöôøi aùc, neáu mình thaáy loãi ngöôøi,

noùi loãi ngöôøi thì mình laø ngöôøi baát thieän, ngöôøi

aùc; neáu thaáy loãi ngöôøi maø khoâng noùi loãi ngöôøi,

khoâng bôùi moùc loãi ngöôøi khaùc laø ngöôøi thieän.


Caâu hoûi 7: Giôùi ñöùc vaø giôùi haïnh phaân bieät

nhö theá naøo?

Ñaùp: Muoán phaân bieät giôùi ñöùc vaø giôùi haïnh

thì neân phaân bieät ñöùc vaø haïnh. Ñöùc laø chæ cho

nhöõng tính thieän, coøn haïnh chæ cho nhöõng oai

nghi teá haïnh thuoäc veà haønh ñoäng thieän. Cuøng

moät danh töø ñaïo ñöùc, coù luùc ta goïi laø ñöùc, coù luùc

ta goïi laø haïnh, do söï coâng duïng ñaïo ñöùc luùc ôû ñöùc

hay luùc ôû haïnh maø goïi; do söû duïng danh töø ñaïo

ñöùc luùc duøng laøm chuû töø thì goïi laø Ñöùc; luùc duøng

laøm ñoäng töø thì goïi laø Haïnh. Cho neân, phaân bieät

giôùi ñöùc vaø giôùi haïnh ñoøi hoûi chuùng ta phaûi coù tri

kieán thaám nhuaàn ñöùc haïnh thì bieát luùc naøo laø

ñöùc vaø luùc naøo laø haïnh. Cho neân, chuùng ta caøng

hoïc ñaïo ñöùc thì caøng thaám nhuaàn.

Ví duï 1: “Thöông ngöôøi nhö theå thöông

thaân”, caâu naøy daïy Ñöùc Hieáu Sinh khaåu haønh...

Ví duï 2: Chuùng ta neân thöông yeâu moïi ngöôøi

vì moïi ngöôøi quaù ñau khoå trong côn baõo soá 9 vöøa

qua. Caâu naøy daïy Ñöùc Hieáu Sinh khaåu haønh...

Hai caâu treân laø lôøi keâu goïi neân noù mang

tính chaát ñaïo ñöùc, neân goïi laø Ñöùc.

Ví duï 3: Chuùng ta ñem thöïc phaåm, quaàn aùo

cöùu trôï cho ñoàng baøo bò hoûa hoaïn taïi chôï Quy

Nhôn. Caâu naøy daïy Haïnh Hieáu Sinh thaân haønh.

Taïi sao caâu naøy goïi laø Haïnh Hieáu Sinh? Vì


100

ñoù laø haønh ñoäng ñi cöùu trôï.

Caâu hoûi 8: Naèm giöôøng cao laø sao? Trong

phoøng con coù caùi giöôøng, khi con ngoài leân thì

“hoång chaân”, vaäy thì coù phaûi goïi laø cao khoâng

Thaày?

Ñaùp: Ñeå bieát giöôøng cao hay thaáp, trong

Giôùi luaät coù daïy kích côõ roõ raøng: Giöôøng cao laø

giöôøng laøm cao hôn taùm ngoùn Nhö Lai. Moãi ngoùn

Nhö Lai baèng 1 taác, vaäy taùm ngoùn Nhö Lai laø

taùm taác, giöôøng laøm cao hôn taùm taác laø giöôøng

cao, ngöôøi tu só khoâng ñöôïc naèm. Trong Giôùi luaät,

coù ngöôøi dòch laø taùm loùng tay Nhö Lai, moãi loùng

tay 2 phaân. Nhö vaäy giöôøng chæ cao coù 1 taác 6

phaân. Giöôøng cao coù 1 taác 6 thì khoâng theå goïi laø

giöôøng maø goïi laø phaûn. Cho neân, theo Thaày nghó

taùm ngoùn Nhö Lai laø ñuùng, coøn taùm loùng Nhö

Lai laø sai.

Caâu hoûi 9: Xin Thaày cho con bieát khi 2

ngöôøi cuùi chaøo nhau, con thaáy coù ngöôøi chaøo raát

saâu (90 ñoä), coù ngöôøi (20 - 30 ñoä), coøn con chaøo

nghieâng ñaàu 45 ñoä, vaäy thì chaøo saâu laø chaøo bao

nhieâu ñoä vaäy haû Thaày?

Ñaùp: Chaøo nhau 45 ñoä laø vöøa.

Caâu hoûi 10: Xin Thaày chæ daïy cho con

hieåu roõ ñoaïn vaên cuoái trong baøi “Coù soáng ñaïo


môùi vui ñôøi” coù nghóa laø gì?

Ñaùp: Ñaïo Phaät laáy Giôùi luaät ñöùc haïnh laøm

cuoäc soáng cuûa mình, cho neân ngöôøi naøo soáng Ñaïo

ñöùc Nhaân Baûn - Nhaân Quaû khoâng laøm khoå mình,

khoå ngöôøi vaø khoå taát caû chuùng sinh thì cuoäc ñôøi

hoï môùi coù söï an vui chaân thaät, vì theá caâu kinh

naøy daïy: “Coù soáng ñaïo môùi vui ñôøi”. Ñaïo ñöùc laø

giôùi luaät ñöùc haïnh.

Caâu hoûi 11: “Nhìn nhaän söï töông quan

sinh toàn, chí nhaân khoå caùi khoå cuûa ngöôøi, vui caùi

vui cuûa muoân loaøi, neân lôïi ngöôøi tröôùc mình. Caùi

vui naøy laø caùi vui voâ löôïng”.

Theo con hieåu khi thaáy ai khoå mình coá gaéng

giuùp ngöôøi ta heát khoå tröôùc vaø khi thaáy ai vui thì

luùc ñoù mình môùi vui, nghóa laø chæ neân nghó ñeán

ngöôøi tröôùc. Taâm mình ñaõ thanh thaûn roài, baát

ñoäng roài thì ñaâu coøn vui buoàn gì nöõa, nhöng

mình laáy caùc ñoái töôïng khoå vui cuûa ngöôøi khaùc

ñeå soáng hoøa ñoàng bieát thöông yeâu ngöôøi, giuùp ñôõ

hoï vaø an vui vôùi hoï. Coù soáng vôùi ngöôøi, taïo theâm

nieàm vui cho ngöôøi cho mình thì cuoäc soáng theâm

vui chöù sao phaûi khoâng Thaày? Ñaâu phaûi noùi laø

tu xong roài khoâng coøn bieát vui buoàn gì nöõa thì

coù leõ trôû thaønh caây ñaù roài. Xin Thaày giaûi thích

roõ cho con theâm.

Ñaùp: Ñuùng! Con noùi raát ñuùng. Ngöôøi tu só

Phaät giaùo thaáy caùi aùc, caùi khoå cuûa ngöôøi lieàn tìm


102

caùch khuyeân ngaên ñöøng laøm aùc vaø giuùp cho ngöôøi

thoaùt khoå, ñeå ñem laïi cho ngöôøi nguoàn vui haïnh

phuùc, chöù khoâng laøm cho ngöôøi khoå hoaëc bôùi moùc

chuyeän xaáu cuûa ngöôøi, hoaëc noùi xaáu hoaëc noùi theâu

deät, theâm bôùt hoaëc noùi ly giaùn v.v.. Cho neân,

ngöôøi tu só Phaät giaùo laáy caùi vui cuûa ngöôøi vaø laáy

caùi thieän ñeå chuyeån hoùa caùi khoå cuûa ngöôøi ñeå laøm

nguoàn vui chung cho mình, cho ngöôøi. Ngöôøi tu

só Phaät giaùo khoâng coù caùi vui rieâng cho mình. Vì

vui buoàn ñoái vôùi ngöôøi tu só Phaät giaùo chæ laø phaùp

voâ thöôøng neân chaúng vui cuõng chaúng buoàn, luùc

naøo thaân taâm cuõng thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï

maø thoâi.

Caâu hoûi 12: Vì Phaät daïy khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi. Khi mình hy sinh cöùu ngöôøi vaø

cöùu vaät, bò taät nguyeàn hay hy sinh maø khoâng

muoán laøm khoå mình thì mình phaûi quaùn xeùt laøm

sao?

Ñaùp: Ngöôøi tu só Phaät giaùo ñaõ bieát thaân,

thoï, taâm vaø phaùp laø voâ thöôøng, khoâng coù caùi naøo

laø ta, laø cuûa ta, laø baûn ngaõ cuûa ta thì hy sinh

giuùp ngöôøi thoaùt khoå, thoaùt cheát, nhöng taâm vaãn

baát ñoäng. Maø taâm baát ñoäng thì thaân naøy coù cheát,

coù taät nguyeàn, coù sao ñi nöõa thì hoï coù buoàn khoå

ñaâu. Cho neân, hoï daùm xoâng pha vaøo löûa ñoû, vaøo

soùng to luõ luït ñeå cöùu ngöôøi maø khoâng heà sôï hieåm

nguy ñeán tính maïng cuûa mình nhö nhöõng caâu


chuyeän: Veát theïo cuûa ngöôøi meï, Con chim öng

cuûa Thaønh Caùt Tö Haõn, vaø caùi cheát thaûn nhieân

cuûa coâ gaùi Evin trong chieác taøu töø töø chìm xuoáng

ñaùy bieån mang theo coâ... Khi quaùn xeùt caùc phaùp

voâ thöôøng thì veát theïo treân göông maët cuûa ngöôøi

meï, caùi cheát cuûa con chim öng vaø caùi cheát cuûa coâ

Evin thì ñaâu coù nghóa gì nöõa. Coøn nhöõng ngöôøi

khoâng hieåu caùc phaùp voâ thöôøng thì cho ñoù laø laøm

khoå mình, nhöng khi hoï hieåu caùc phaùp voâ

thöôøng, voâ ngaõ thì taâm hoï baát ñoäng. Taâm hoï baát

ñoäng thì caùi thoï khoå khoâng taùc ñoäng vaøo tinh

thaàn saét ñaù cuûa hoï.

Tu haønh muoán ñaït ñöôïc choã taâm baát ñoäng

khoâng phaûi deã, nhaát laø khi chuùng ta ñöùng tröôùc

caùc loaïi caûm thoï cuûa thaân maø taâm baát ñoäng, ñoù

laø moät loaïi Thieàn ñònh xaû caûm thoï thì taâm môùi

baát ñoäng deã daøng. Choã naøy noùi thì deã nhöng tu

taäp cho ñuùng phaùp môùi ñaït ñöôïc.

Taâm baát ñoäng coù hai phaàn:

- Taâm baát ñoäng thuoäc veà taâm do tri kieán

giôùi luaät ñöùc haïnh.

- Taâm baát ñoäng thuoäc veà thaân do tri kieán

tænh thöùc Ñònh Töù Thieàn...

Nhôø nhaäp vaøo Töù Thieàn, söùc ñònh löïc cuûa

Töù Thieàn queùt saïch caùc caûm thoï neân taâm khoâng

coøn caûm nhaän thoï khoå, vì theá taâm môùi baát ñoäng

deã daøng.


104

Coøn coù moät taâm baát ñoäng, ñoù laø yù chí nguùt

ngaøn xem thöôøng caùc caûm thoï, maëc duø taâm chöa

coù Thieàn ñònh nhöng nhôø Tín löïc “cheát boû”

khoâng sôï caùc caûm thoï neân thaûn nhieân tröôùc söï

ñau ñôùn taän cuøng cuûa söùc chòu ñöïng baûn thaân.

Caâu hoûi 13: Phaûi chaêng mình nghó raèng

mình raát töï haøo veà nhöõng ñieàu mình ñaõ laøm,

khoâng hoái tieác, khoâng coi troïng caùi thaân naøy. Duø

cho caùi thaân coù taøn taät thì cuõng khoâng sao.

Nhöng neáu caùi thaân naøy bò taøn taät do cöùu ngöôøi

maø laøm khoå gia ñình mình phaûi chaêm soùc cho

mình thì mình laïi laøm khoå ngöôøi thaân cuûa mình,

vaäy thì laøm sao ñaây? Xin Thaày chæ daïy roõ cho

con bieát. Vì ñöùc Phaät noùi “phaûi huøng löïc cöùu

ngöôøi, cöùu vaät”. Vaäy tröôùc khi cöùu ngöôøi cöùu vaät

coù phaûi tö duy suy nghó hay khoâng?

Ñaùp: Ngöôøi tu só Phaät giaùo bao giôø cuõng

trang bò tri kieán hieåu bieát cuûa mình ñaày ñuû, ñeå

khi laâm traän chæ coøn chieán ñaáu vaø giaønh phaàn

thaéng veà mình... Nhö quyù vò ñaõ bieát: Lôùp hoïc

Giôùi luaät ñöùc haïnh laø lôùp trang bò kieán thöùc

khoâng nhöõng ñeå hoïc nhöõng baøi hoïc vaø coøn aùp

duïng nhöõng baøi hoïc ñaïo ñöùc ñoù vaøo ñôøi soáng

haøng ngaøy ñeå khi höõu söï töùc laø coù söï vieäc xaûy ra

laø töï öùng phoù moät caùch töï nhieân töùc laø phaûn xaï

töï nhieân, chöù khoâng caàn phaûi quaùn xeùt suy tö, vì

quaùn xeùt suy tö thì quaù chaäm.


Trang bò ñöùc hieáu sinh cho caùc con, khi caùc

con hy sinh cöùu ngöôøi, thaân caùc con coù taøn taät

hay naèm beänh vieän, nhöõng ngöôøi thaân coù nuoâi

caùc con, coù giuùp ñôõ cho caùc con baát cöù söï naëng

nhoïc naøo thì hoï cuõng vui söôùng coù ngöôøi con hay

ngöôøi thaân coù taâm hoàn yeâu thöông cao caû, bieát

hy sinh vì moïi ngöôøi; tuy cô theå coù caùc caûm thoï

khoå, song tinh thaàn caùc con haïnh phuùc voâ cuøng.

Moät chaùu beù 13 tuoåi cöùu thoaùt 11 ngöôøi cheát ñuoái.

Moät chaøng thanh nieân xoâng vaøo löûa ñoû cöùu 6

ngöôøi thoaùt cheát thieâu, chaøng bò phoûng naëng

nhöng tinh thaàn chaøng raát haïnh phuùc vaø moïi

ngöôøi ai cuõng quyù troïng. Trong thôøi gian chöõa

trò, moïi chi phí thuoác men chaøng ñeàu ñöôïc moïi

ngöôøi lo laéng ñaày ñuû.

Laøm vieäc thieän trong hoaøn caûnh naøo cuõng

coù ñaày ñuû phöôùc baùo, cho neân nhaân naøo quaû naáy,

chuùng ta cöù haønh thieän, cöù thöông yeâu moïi ngöôøi

roài moïi ngöôøi seõ thöông yeâu chuùng ta.


106

KẾT LUẬN

Ñeå keát thuùc buoåi giaûng hoâm nay, Thaày

toùm löôïc: Phaøm laø con ngöôøi, taát yeáu ai cuõng coù

sai laàm, nhöng bieát ñöôïc sai laàm maø tu söûa laø

trôû thaønh baäc Thaùnh nhaân. Ñaïo Phaät laø moät toân

giaùo khoâng coù choã ñeå cho linh hoàn con ngöôøi

nöông töïa. Chæ coù nhöõng ngöôøi bieát töï mình tu

söûa theo giaùo phaùp maø ñöùc Phaät ñaõ vaïch ra. Nhôø

tu taäp ñuùng maø con ngöôøi coù theå töï cöùu mình

khoûi nhöõng khoå ñau, vaø höôûng ñöôïc söï an vui,

haïnh phuùc. Neáu moät laàn, hai laàn maø chöa tu söûa

ñöôïc thì möôøi laàn, moät traêm laàn, moät ngaøn laàn,

roài cuõng phaûi söûa ñöôïc, chæ caàn coù quyeát taâm tu

söûa thì seõ coù keát quaû toát. Ñöøng thaáy tu söûa moät

vaøi laàn chöa ñöôïc maø boû cuoäc, thì ñoù laø ngöôøi heøn

keùm, thieáu nghò löïc, thieáu beàn chí. Trong ñôøi

chuùng ta ñaõ coù bieát bao nhieâu ngöôøi tu söûa ñöôïc.

Caùi gì cuõng do chuùng ta taäp thaønh thoùi quen,

thoùi quen thì coù xaáu vaø toát. Tu söûa coù nghóa laø

boû thoùi quen xaáu maø haèng soáng thoùi quen toát. Töø

ngaøn xöa, ñöùc Phaät vaø caùc ñeä töû cuûa Ngaøi cuõng

vaäy ñaõ tu söûa nhö vaäy neân Ngaøi baûo: “Tu haønh

gioáng nhö ngöôøi huaán luyeän voi”. Ngaøy nay,

cuõng coù nhieàu ngöôøi tu söûa ñöôïc thì taát nhieân


quyù vò cuõng tu söûa ñöôïc, khoâng coù gì phaûi naûn

chí. Phaûi beàn chí tu taäp con ñöôøng giaûi thoaùt

ñang chôø quyù vò ôû phía tröôùc, phaûi khoâng hôõi quyù

vò?


108

LY BẤT THIỆN PHÁP

Baây giôø Thaày trôû laïi baøi giaûng Ly Baát

Thieän Phaùp ñeå boå tuùc theâm cho ñöôïc ñaày ñuû caùc

phaùp haønh. Muoán tu taäp ly baát thieän phaùp thì ta

phaûi duøng ba ñöùc: Nhaãn nhuïc, Tuyø thuaän,

Baèng loøng. Nghóa laø ñöùng tröôùc moïi hoaøn caûnh,

moïi söï vaät, moïi ñoái töôïng, quyù vò phaûi tu taäp

Phaùp höôùng taâm. Phaùp höôùng taâm coøn goïi laø

Phaùp daãn taâm. Daãn taâm nhö theá naøo? Daãn taâm

cuõng nhö daãn moät ñöùa beù con coøn thô, neáu daãn

noù vaøo choã saïch seõ khoâng dô baån (ñaïo ñöùc) thì

noù chôi saïch seõ, neáu daãn noù vaøo choã dô baån thì

noù dô baån, oâ nhieãm (thieáu ñaïo ñöùc). Cuõng vaäy

daãn taâm vaøo chaân lyù giaûi thoaùt cuûa ñaïo thì taâm

seõ giaûi thoaùt. Chaân lyù giaûi thoaùt cuûa ñaïo laø chæ

thaúng vaøo moïi duyeân, moïi hoaøn caûnh, moïi ñoái

töôïng, moïi söï vieäc ñeå bieát roõ noù laø voâ thöôøng,

khoå, vaø khoâng coù thöïc theå baûn ngaõ trong ñoù. Taát

caû ñeàu do caùc duyeân hôïp laïi maø thaønh, vaø duyeân

tan laø maát heát, khoâng coøn coù caùi gì toàn taïi. Khi

ñaõ hieåu roõ nhö vaäy vaø thaáy roõ nhö vaäy, thì duøng

Phaùp Höôùng Taâm maø nhaéc taâm nhö vaày:

1. Nhö lyù taùc yù: “Caùi taâm töø ñaây veà sau

khoâng ñöôïc kieán chaáp caùi taâm laø coù thaät,


maø phaûi thaáy noù khoâng phaûi cuûa ta, khoâng

phaûi laø ta, khoâng phaûi baûn ngaõ cuûa ta”. Vì

quaùn xeùt nhö vaäy neân ta khoâng coøn chaáp ngaõ, do

khoâng chaáp ngaõ neân ñau khoå, phieàn naõo trong

taâm khoâng coøn nöõa.

2. Nhö lyù taùc yù: “Caùc duyeân tan hôïp

theo nhaân quaû, dieãn bieán luaân hoài neân

khoâng coù thaät theå baûn ngaõ, toaøn laø voâ

thöôøng, khoå, voâ ngaõ”.

3. Nhö lyù taùc yù: “Ñôøi soáng cuûa con

ngöôøi laø duyeân tan hôïp cuûa nhaân quaû, cho

neân khoâng coù baûn ngaõ chaân thaät, toaøn laø voâ

thöôøng vaø ñau khoå. Töø ñaây caùi taâm phaûi boû

xuoáng, khoâng ñöôïc chaáp caùi ta nöõa, vì chaáp

caùi ta laø taïo theâm ñau khoå vaø aùc phaùp trong

taâm”.

4. Nhö lyù taùc yù: “Ai theo caùi duyeân nhaân

quaû, taïo aùc, laø phaûi thoï laáy caùi quaû khoå, ta

khoâng daïi gì ñem khoå vaøo thaân. Töø nay, caùi

taâm haõy boû xuoáng ñi ñeå ñöôïc an vui, thanh

thaûn vaø voâ söï”.

Quyù vò haõy coá gaéng ñoäng naõo, trieån khai

nhöõng trí tueä nhaân quaû, duyeân tan hôïp ñeå thaáu

roõ lyù Voâ Thöôøng, Khoå, Voâ Ngaõ cuûa ñaïo giaûi thoaùt

thì chöøng ñoù quyù vò môùi nhaãn nhuïc, tuyø thuaän,


110

baèng loøng ñöôïc. Ñaây laø phaùp daãn taâm, laäp ñöùc

nhaãn nhuïc, vaøo taâm aán cuûa ñöùc Phaät theo duyeân

tan hôïp, dieãn bieán luaân hoài cuûa nhaân quaû. Khi

coù moät nieäm khôûi ra trong ñaàu thì quyù vò mau

daãn taâm vaøo lyù giaûi thoaùt, ñeå taâm hoàn ñöôïc

thanh thaûn, an laïc, vaø voâ söï. Muoán giöõ taâm cho

ñöôïc thanh thaûn, an laïc vaø voâ söï thì khi coù moät

nieäm taøo lao noåi leân, quyù vò phaûi nhaéc taâm nhö

theá naøy:

1. Nhö lyù taùc yù: “Caùi taâm phaûi thanh

thaûn, khoâng ñöôïc nghó ngôïi taøo lao, vì nghó

ngôïi taøo lao thì taâm bò phaân chia ra tan naùt

khoù maø vaøo thieàn ñònh ñöôïc”.

2. Khi bieát taâm mình thöôøng giaän hôøn,

phieàn naõo, ñau khoå thì daãn taâm theo phaùp Nhö

lyù taùc yù theá naøy: “Caùi taâm phaûi thanh thaûn,

an laïc vaø voâ söï, khoâng ñöôïc giaän hôøn, ñau

khoå, phieàn naõo nöõa, vì ñau khoå, phieàn naõo

laø caùc phaùp aùc”.

3. Khi coù moät nieäm thöông nhôù, lo sôï thì

phaûi daãn taâm taùc yù nhö sau: “Caùi taâm thanh

thaûn, khoâng ñöôïc thöông nhôù, lo sôï vì caùc

phaùp ñeàu laø do duyeân tan hôïp theo nhaân

quaû neân khoâng coù gì laø cuûa mình. Vaäy haõy

boû xuoáng, ñöøng thöông nhôù lo sôï, vì thöông


nhôù lo sôï laø aùc phaùp, laø phaùp laøm ñau khoå

trong taâm hoàn cuûa ta”.

4. Khi taâm khoâng coù nieäm khôûi, ñang ôû

trong traïng thaùi thanh thaûn, thì haõy daãn taâm

nhö theá naøy: “Caùi taâm phaûi thanh thaûn trong

traïng thaùi thanh thaûn, vì coù thanh thaûn thì

taâm môùi coù noäi löïc. Taâm coù noäi löïc thì môùi

nhaäp thieàn ñònh”.

Treân ñaây laø phaùp höôùng Nhö lyù taùc yù ñeå giöõ

taâm thanh thaûn. Muoán giöõ taâm thanh thaûn thì

phaûi nöông vaøo hôi thôû tuyø töùc, tuyø töùc maø khoâng

öùc cheá taâm môùi goïi laø Ñònh Nieäm Hôi Thôû.

Thænh thoaûng laïi nhaéc taâm thanh thaûn moät laàn.

Ñoù laø giöõ taâm thanh thaûn trong hôi thôû. Luùc naøo,

ngaøy naøo, giôø naøo, heã coù raûnh laø daãn taâm vaøo

thanh thaûn. Ñoù laø tu phaùp An truù taâm thanh

thaûn, an laïc vaø voâ söï baèng phöông phaùp daãn taâm

vaøo trong traïng thaùi thanh thaûn. Daãn taâm vaøo

traïng thaùi thanh thaûn laø daãn taâm taäp nhaäp Sô

Thieàn, daãn taâm nhaäp Sô Thieàn laø ñeå laäp ñöùc

nhaãn nhuïc, tuyø thuaän, baèng loøng. Laäp ñöùc nhaãn

nhuïc, tuyø thuaän, baèng loøng laø ñeå ly duïc ly aùc

phaùp. Taâm coù thanh thaûn thì taâm môùi coù bình

tónh, saùng suoát. Taâm coù bình tónh saùng suoát thì

taâm môùi coù nhaãn nhuïc. Taâm nhaãn nhuïc thì taâm

môùi tuyø thuaän. Taâm coù tuøy thuaän thì taâm môùi


112

baèng loøng. Taâm coù baèng loøng thì taâm môùi xaû

ñöôïc. Taâm coù xaû ñöôïc thì taâm môùi ly duïc ly aùc

phaùp. Taâm coù ly duïc ly aùc phaùp thì taâm môùi coù

an vui, haïnh phuùc. Taâm coù an vui haïnh phuùc laø

taâm nhaäp Sô Thieàn, taâm nhaäp Sô Thieàn laø taâm

baát ñoäng tröôùc caùc aùc phaùp vaø caùc caûm thoï.


TU TRONG BA NGHIỆP

Baây giôø Thaày daïy quyù vò tu taäp phaùp yù töù,

ly aùc phaùp, laäp ñöùc nhaãn nhuïc.

I- ÑÖÙC NHAÃN NHUÏC

1/ Baét ñaàu quyù vò neân tu taäp yù töù, yù haønh

nieäm. Khi taâm khôûi leân moät nieäm, quyù vò phaûi

quan saùt nieäm ñoù, phaân tích, tìm ra nguyeân nhaân

vaø muïc ñích cuûa noù, noù ñeán vôùi quyù vò laø coù söï

vieäc gì trong taâm. Khi thaáu roõ ñoù laø phaùp aùc thì

noù lieàn tan bieán. Ñaây goïi laø tu taäp yù töù, yù haønh

nieäm, ly aùc phaùp, laäp ñöùc nhaãn nhuïc.

2/ Khi quyù vò muoán noùi ra moät lôøi naøo ñoù,

quyù vò phaûi khôûi ra moät yù nieäm tröôùc. Khi yù nieäm

khôûi xong, quyù vò quan saùt yù nieäm ñoù, tìm

nguyeân nhaân, muïc ñích cuûa noù. Khi thaáu roõ yù

nieäm ñoù quyù vò môùi noùi ra lôøi. Ñaây laø tu taäp yù töù

khaåu haønh nieäm ñeå ly baát thieän phaùp laäp ñöùc

nhaãn nhuïc.

3/ Khi taâm quyù vò muoán laøm moät ñieàu gì

quyù vò phaûi khôûi ra yù nieäm cuûa vieäc laøm ñoù, roài

cuõng tìm ra nguyeân nhaân, muïc ñích cuûa noù. Khi

ñaõ tìm xong, bieát noù laø thieän phaùp thì thaân môùi

baét ñaàu haønh ñoäng. Ñoù laø tu taäp yù töù thaân haønh

nieäm ñeå ly caùc aùc phaùp, ñeå laäp ñöùc nhaãn nhuïc.


114

Khi thaân laøm vieäc gì, phaûi yù töù caån thaän,

kyõ löôõng trong vieäc laøm ñoù, khoâng laøm böøa baõi,

khoâng laøm doái traù. Ñaây laø tu taäp caån thaän yù töù

kyõ löôõng thaân haønh nieäm ñeå ly baát thieän phaùp,

thöïc hieän ñöùc nhaãn nhuïc.

Khi tu taäp yù töù yù haønh nieäm, khaåu haønh

nieäm, vaø thaân haønh nieäm thì duøng tö tueä quaùn

saùt yù nieäm, lôøi noùi, vieäc laøm, bieát roõ ñuùng sai,

thieän aùc, coù loãi khoâng loãi, phaïm giôùi khoâng phaïm

giôùi, dieät hay nuoâi ngaõ, xaû taâm hay dính maéc

v.v.. Ñaây laø tu taäp trieån khai tö tueä trong yù haønh

nieäm, khaåu haønh nieäm, thaân haønh nieäm ñeå ly

duïc, ly aùc phaùp, ñeå tu luyeän taäp ñöùc nhaãn nhuïc.

Toùm laïi, ñöùc nhaãn nhuïc giuùp cho quyù vò trôû

thaønh ngöôøi hieàn hoaø, bình tónh vaø saùng suoát,

oân toàn, nhaõ nhaën vaø töø aùi. Noù giuùp cho con ngöôøi

töø phaøm phu trôû thaønh Thaùnh Nhaân. Ñöùc nhaãn

nhuïc giuùp quyù vò xa lìa caùc aùc phaùp trong vaø

ngoaøi taâm, dieät saïch baûn ngaõ, tieâu tröø taùnh hung

aùc, nham hieåm, tî hieàm, ganh gheùt. Ñöùc nhaãn

nhuïc coøn mang ñeán cho quyù vò nieàm an vui, an

laïc haïnh phuùc ñôøi ñôøi, khoâng coøn bieát sôï haõi, oaùn

thuø ai caû. Ñöùc nhaãn nhuïc coøn mang ñeán cho quyù

vò nhöõng lôøi noùi hieàn hoøa, nhöõng haønh ñoäng nheï

nhaøng, eâm aùi; nhöõng aùnh maét dòu hieàn, ñaày loøng

thöông yeâu ñoái vôùi moïi ngöôøi. Ñöùc nhaãn nhuïc ñi

ñeán ñaâu thì chuyeän lôùn thaønh chuyeän nhoû,

chuyeän nhoû maát tieâu vaø thöôøng mang ñeán nguoàn


an vui ôû ñoù. Ñöùc nhaãn nhuïc ñi ñeán ñaâu thì an laïc

ñi ñeán ñoù cho moïi ngöôøi.

II- ÑÖÙC TUYØ THUAÄN

Ñöùc tuøy thuaän laø moät phöông tieän ly baát

thieän phaùp, xaû ngaõ roát raùo. Neáu moät ngöôøi coøn

chaáp moät chuùt aùc ngaõ cuõng khoâng tu taäp ñöùc tuøy

thuaän ñuùng caùch ñöôïc. ÔÛ ñôøi, ai cuõng muoán laøm

thaày thieân haï, chæ huy thieân haï, luoân luoân thaáy

mình hay, gioûi hôn thieân haï, ít ai tuøy thuaän ai

ñöôïc. Bôûi tuøy thuaän laø moät ñöùc haïnh cao quyù ñeå

xaây döïng, reøn luyeän con ngöôøi trôû thaønh ngöôøi

khieâm haï, luoân luoân bieát laøm cho ngöôøi khaùc vui

loøng. Noù cuõng xaây döïng, reøn luyeän cho con ngöôøi

thaønh ngöôøi yù töù trong coâng vieäc laøm, khoâng ñeå

cho thaát baïi. Noù cuõng xaây döïng, reøn luyeän con

ngöôøi thaønh ngöôøi bieát toân troïng yù kieán ngöôøi

khaùc. Noù cuõng xaây döïng, reøn luyeän con ngöôøi

thaønh ngöôøi hoïc hoûi caùi hay vaø bieát caùi dôû cuûa

ngöôøi khaùc. Noù cuõng xaây döïng, reøn luyeän con

ngöôøi trôû thaønh ngöôøi saùng suoát vaø bình tónh

tröôùc moïi yù kieán cuûa ngöôøi khaùc.

Ñieàu quan troïng nhaát trong söï tu taäp ñöùc

tuøy thuaän laø xaây döïng reøn luyeän con ngöôøi thaønh

ngöôøi ñaày ñuû nghò löïc, gan daï, chaáp nhaän moïi yù

kieán ngöôøi khaùc ñeå trôû thaønh ngöôøi nhoû nhaát,

maø cuõng laø ngöôøi lôùn nhaát. Vaäy, ñöùc tuøy thuaän

laø gì?


116

Tuøy laø döïa theo, laøm theo. Thuaän laø hoøa

thuaän, khoâng choáng traùi nhau. Tuøy thuaän laø döïa

theo, laøm hoøa hôïp yù kieán, vieäc laøm cuûa ngöôøi

khaùc, maø khoâng choáng traùi nhau. ÔÛ ñôøi, vì thieáu

ñöùc tuøy thuaän laãn nhau, ai cuõng coá chaáp ngaõ,

chaáp kieán neân môùi sanh ra bieát bao söï choáng

traùi laãn nhau, taïo neân caûnh nghòch yù traùi loøng.

Do ñoù, gaây ra bieát bao aùc phaùp, khieán cho mình

khoå, ngöôøi khoå. Vì theá, chuùng ta laø tu só cuûa ñaïo

Phaät, phaûi coá gaéng tu taäp vaø reøn luyeän ñöùc tuøy

thuaän. Muoán tu taäp vaø reøn luyeän ñöùc tuøy thuaän

ñeå ly aùc phaùp vaø dieät baûn ngaõ aùc thì quyù vò phaûi

luoân luoân thöïc hieän:

1/ Luoân luoân laøm theo yù kieán ngöôøi khaùc,

baát cöù ngöôøi naøo, duø ôû giôùi naøo, giai caáp naøo, giaø

hay treû, beù hay lôùn, nam hay nöõ, sang hay heøn,

hay vua quan trong xaõ hoäi. Ñoù laø tu taäp ñöùc tuøy

thuaän, ly aùc phaùp, xaû ngaõ dieät aùc phaùp.

2/ Khoâng laøm theo yù kieán cuûa mình, duø yù

kieán cuûa mình coù ñuùng moät traêm phaàn traêm. Ñoù

laø tu taäp ñöùc tuøy thuaän, ly aùc phaùp, dieät ngaõ xaû

taâm.

3/ Laøm theo yù muoán cuûa thieän höõu tri thöùc

maø khoâng laøm theo yù muoán moïi ngöôøi, ñoù khoâng

phaûi laø tuøy thuaän, ly aùc phaùp. Ñoù laø taâm sôï haõi

(laøm theo leänh chæ huy). Laøm theo yù muoán cuûa

thieän tri thöùc, vaø cuõng laøm theo yù muoán moïi


ngöôøi môùi laø tu taäp ñöùc tuøy thuaän, ly aùc phaùp, xaû

ngaõ.

4/ Tröôùc khi muoán laøm moät vieäc gì thì

phaûi hoûi yù kieán cuûa thieän höõu tri thöùc vaø cuûa moïi

ngöôøi. Neáu tuøy tieän laøm theo yù cuûa mình laø haønh

ñoäng theo baûn ngaõ, nuoâi döôõng baûn ngaõ vaø caùc

aùc phaùp. Nhö theá thì khoâng theå naøo tu taäp ñöùc

tuøy thuaän, ly aùc phaùp, xaû ngaõ aùc.

5/ Khi thöa hoûi xong, phaûi laøm ñuùng theo

yù kieán moïi ngöôøi. Ñoù laø tu taäp ñöùc tuøy thuaän, ly

aùc phaùp, dieät ngaõ aùc.

6/ Khi thi haønh coù sô soùt, bò la raày, lieàn

töùc khaéc chuyeån söï tu taäp tuøy thuaän sang tu taäp

nhaãn nhuïc, ñeå ly aùc phaùp. Coù nhö vaäy môùi goïi laø

tu taäp ñöùc tuøy thuaän trong ñöùc nhaãn nhuïc.

7/ Luoân luoân phaûi toân kính yù kieán cuûa moïi

ngöôøi, vì coù toân kính yù kieán cuûa ngöôøi khaùc ta

môùi tuøy thuaän ñöôïc yù kieán ngöôøi khaùc maø khoâng

laøm theo yù kieán cuûa mình. Ñoù laø ly duïc, ly baát

thieän phaùp.

8/ Luoân luoân phaûi haï mình kính troïng moïi

ngöôøi, vì coù kính troïng moïi ngöôøi thì môùi coù tuøy

thuaän ñöôïc ngöôøi.

9/ Muoán ly aùc phaùp vaø dieät ngaõ thì phaûi tu

taäp nhaän thaáy mình laø nhoû nhaát, keùm nhaát.

10/ Muoán trôû thaønh baäc Thaùnh hieàn thì


118

phaûi tu taäp thaáy mình nhoû nhaát, keùm nhaát.

Tuøy thuaän, nhöng khoâng bò loâi cuoán vaøo aùc

phaùp, quyù vò neân löu yù, coù nhieàu khi chuùng ta tuøy

thuaän maø thieáu trí phaùn xeùt nhöõng yù kieán aùc cuûa

ngöôøi khaùc ñeå bieán chuùng ta thaønh toøng phaïm.

Khi tu haïnh ñöùc tuøy thuaän, ñoái vôùi aùc phaùp

ta neân traùnh neù vaø traùnh xa nhöõng keû aùc, yù kieán

aùc thì tuøy thuaän maø khoâng bò loâi cuoán. Nhôù kyõ:

Tuøy thuaän maø khoâng bò loâi cuoán trong aùc phaùp,

nhö vaäy môùi thaät laø tuøy thuaän. Muoán tuøy thuaän

ñöôïc nhö vaäy thì phaûi trieån khai tri kieán nhaân

quaû cho thoâng suoát, nhôø coù trieån khai nhö vaäy

môùi coù tuøy thuaän vöõng vaøng tröôùc caùc aùc phaùp.


TÂM THƯ GỬI QUÝ CƯ SĨ

Chôn Nhö, ngaøy 28 - 4 - 2000.

Kính göûi: Quyù cö só.

Hoâm nay Thaày ñaõ nhuaän xong taäp saùch

“Thieàn Caên Baûn”. Caùch ñaây boán naêm Thaày ñaõ

giaûng daïy thieàn nhöng chaúng maáy ngöôøi bieát. Do

sôï noäi dung khaùc yù vôùi kinh saùch phaùt trieån coù

theå laøm buoàn loøng Thaày Toå cuûa mình, neân Thaày

khoâng cho löu haønh roäng raõi. Cho tôùi gaàn ñaây,

Thaày nhaän ñöôïc moät baêng treân maïng toaøn caàu

töø moät quyù cö só coù nhieät taâm muoán laøm soáng laïi

Thieàn Ñònh cuûa ñaïo Phaät maø laâu nay tín ñoà Phaät

giaùo laïi xem thöôøng, cho noù laø Thieàn Phaøm Phu,

Tieåu Thöøa, ngoaïi ñaïo thieàn...

Sau khi nhuaän xong Thaày nhôø coâ Chaâu ñöa

leân maïng ñeå quyù cö só moïi nôi treân toaøn caàu

nhaän ñöôïc vaø “tuyø yù in thaønh saùch” ñeå trôï giuùp

cho nhöõng ai quyeát chí tu haønh theo Thieàn Ñònh

cuûa Phaät giaùo Nguyeân Thuyû.

Nguyeän öôùc mong sao quyù cö só gaëp ñöôïc

phaùp baûo naøy aùp duïng thöïc hieän coù keát quaû ngay

lieàn trong cuoäc soáng haøng ngaøy ñeå minh chöùng

giaùo phaùp cuûa ñöùc Phaät khoâng löøa ñaûo doái ngöôøi,

vì coù tu ñuùng môùi coù keát quaû giaûi thoaùt, soáng


120

ñuùng moät ñôøi soáng ñöùc haïnh laøm ngöôøi, khoâng

laøm khoå mình, khoå ngöôøi vaø khoå taát caû chuùng

sinh, ñaây laø söï giaûi thoaùt chaân thaät cuûa ñaïo Phaät.

Neáu cuoäc soáng haøng ngaøy khoâng kieåm soaùt

ñöôïc vaø laøm chuû ñöôïc thaân, mieäng, yù cuûa mình

thì duø coù ngoài thieàn hai, ba thaùng hoaëc nieäm

Phaät nhaát taâm baát loaïn baûy, taùm ngaøy maø taâm

tham, saân, si vaãn coøn thì phoûng coù ích lôïi gì.

Thieàn ñònh cuûa ñaïo Phaät khoâng khoù maø khoù

laø ôû choã soáng ñuùng Giôùi luaät, Ñöùc haïnh laøm ngöôøi

khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi vaø khoå caû hai.

Vì theá, khi môùi vaøo ñaïo tu haønh thì ñöùc Phaät

daïy: “Naêm giôùi” vaø thöôøng nhaéc nhôû chuùng ta:

“Chö aùc maïc taùc, chuùng thieän phuïng haønh” hoaëc

khuyeân raên: “Ngaên aùc dieät aùc phaùp, sanh thieän

taêng tröôûng thieän phaùp”.

Nhöõng lôøi daïy treân ñaây laø nhöõng lôøi daïy

ñaïo ñöùc nhaân baûn laøm ngöôøi, khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi; nhöõng lôøi daïy naøy quaù thieát

thöïc vaø cuï theå lôïi ích cho mình, cho ngöôøi, cho

xaõ hoäi vaø cho loaøi ngöôøi treân haønh tinh naøy; noù

mang ñeán cho con ngöôøi moät haïnh phuùc, an vui

cuûa kieáp soáng laøm ngöôøi tuyeät vôøi, maø ñöùc Phaät

goïi laø giaûi thoaùt. Cho neân, ñaïo Phaät laø ñaïo giaûi

thoaùt laø vaäy. Coù ñuùng khoâng quyù vò?

Quyù vò cö só cöù suy ngaãm nhöõng lôøi daïy treân

ñaây trong kinh saùch cuûa ñöùc Phaät coù ñuùng ñaây laø


Thieàn ñònh cuûa ñöùc Phaät khoâng? Neáu ñuùng coù lôïi

ích thieát thöïc cho ñôøi soáng cuûa quyù vò vaø moïi

ngöôøi thì quyù vò tin, baèng ngöôïc laïi thì khoâng

neân tin. Tin hay khoâng tin ñeàu khoâng sao caû.

Bôûi vì tin laø moät ñieàu caàn phaûi hieåu roõ, phaûi thaáy

ñöôïc lôïi ích thieát thöïc cuï theå cho ñôøi soáng, coøn

tin maø khoâng hieåu roõ laø tin muø quaùng. Tin muø

quaùng gioáng nhö ngöôøi ñi trong ñeâm toái, khoâng

ñeøn, khoâng ñuoác.

Cuoái cuøng Thaày xin coù lôøi thaêm vaø chuùc quyù

Phaät töû ñöôïc gaëp nhieàu may maén treân ñöôøng tu

taäp, heïn gaëp laïi quyù vò khi quyù vò trôû veà thaêm

queâ höông Tu vieän Chôn Nhö, Thaày coù nhieàu

ñieàu taâm söï vaø göûi gaém laïi quyù vò.

--------

HEÁT


122

MỤC LỤC

Lời nói đầu ................................................................ 7

Thiền căn bản .......................................................... 17

12 điều quan trọng cần ghi nhớ để ly dục, ly bất thiện

pháp ......................................................................... 22

Tu thiền giai đoạn I ................................................. 28

I- Phần I: Ly dục .................................................. 28

1- Hạnh ăn ....................................................... 28

2- Hạnh ngủ ..................................................... 33

3- Hạnh độc cư ................................................ 37

II- Phần II: Ly bất thiện pháp ............................... 45

1- Nhẫn nhục ................................................... 46

2- Tùy thuận .................................................... 52

3- Bằng lòng .................................................... 53

Bổ túc sơ đồ đường lối tu tập .................................. 58

42 giai đoạn tu tập ................................................... 62

Tổng kết giai đoạn I ................................................. 66

Hỏi đạo của tu sinh .................................................. 72

Hải Tâm ................................................................ 73

Diệu Thiện ............................................................ 74

Minh Cảnh ............................................................ 75

Huệ Ân .................................................................. 79


An Tịnh (Diệu Tịnh) ............................................. 81

Diệu Hảo ............................................................... 81

Tú (Mỹ Linh) ........................................................ 82

Diệu Hoàng ........................................................... 83

Giác Quang ........................................................... 85

Thiện Tâm ............................................................. 89

Kết luận ................................................................. 106

Ly bất thiện pháp ................................................... 108

Tu trong ba nghiệp ................................................ 113

I- Đức nhẫn nhục .............................................. 113

II- Đức tùy thuận ............................................... 115

Tâm thư gửi quý cư sĩ ........................................... 119

Mục lục .................................................................. 122


124

GIÔÙI THIEÄU SAÙCH

1- Ñaïo Ñöùc Laøm Ngöôøi (taäp I, II - 2011)

2- Soáng Möôøi Ñieàu Laønh (2011 - Quyù IV)

3- Nhöõng Lôøi Goác Phaät Daïy (4 taäp - 2011)

4- Ñöôøng Veà Xöù Phaät (10 taäp - 2011)

5- Vaên Hoùa Phaät Giaùo Truyeàn Thoáng (2 taäp

- 2011)

6- Loøng Yeâu Thöông - taäp II (2011)

7- Loøng Yeâu Thöông (2009, 2011)

8- Linh Hoàn Khoâng Coù (2010 - Quyù IV)

9- Ngöôøi Phaät Töû Caàn Bieát (2 taäp - 2011)

10- Nhöõng Chaëng Ñöôøng Tu Hoïc Cuûa Ngöôøi

Cö Só (2011)

11- Giôùi Ñöùc Laøm Ngöôøi (2 taäp - 2010)

12- Thanh Quy Tu Vieän Chôn Nhö (2010)

13- Möôøi Hai Cöûa Vaøo Ñaïo (2012)

14- Soáng Moät Mình Nhö Con Teâ Ngöu (2010)

15- Ba Möôi Baûy Phaåm Trôï Ñaïo (2010)

16- Muoán Chöùng Ñaïo Phaûi Tu Phaùp Moân

Naøo (2010)

17- Hoûi Ñaùp Oai Nghi Chaùnh Haïnh (2011)

18- Taïo Duyeân Giaùo Hoùa Chuùng Sinh (2011)

19- Lòch Söû Chuøa Am (2010)


20- Thieàn Caên Baûn - taäp I

21- Thôøi Khoùa Tu Taäp Trong Thôøi Ñöùc Phaät

22- Giaùo AÙn Reøn Nhaân Caùch Lôùp Nguõ Giôùi:

Ñöùc Hieáu Sinh (taäp I, II, III - 2012)


Ñöùc Ly Tham (taäp I)


Ñaïo Ñöùc Gia Ñình (taäp I)

25- Möôøi Giôùi Thaùnh Ñöùc Sa Di (taäp I, II)

26- Giôùi Ñöùc Thaùnh Taêng, Thaùnh Ni

27- Phaät Giaùo Coù Ñöôøng Loái Rieâng Bieät

28- Ñònh Nieäm Hôi Thôû

29- Nhöõng Lôøi Taâm Huyeát (taäp I, II)

30- Phaùp Moân Nieäm Phaät Töù Baát Hoaïi Tònh

31- Nghi Thöùc Thoï Trai

32- Thoï Tam Quy Nguõ Giôùi (2012)

...


126

AÁn baûn ñieän töû ñöôïc ñaêng taûi treân trang

web:

http://www.thuvienthaythonglac.net

Öôùc mong moïi ngöôøi soáng khoâng laøm khoå

mình, khoå ngöôøi vaø khoå chuùng sinh.


----------------------------------------

NHAØ XUAÁT BAÛN TOÂN GIAÙO

Phöôøng Yeân Hoøa - Q. Caàu Giaáy - Haø Noäi

ÑT: (04) 37822845 - Fax: (04) 37822841

Chòu traùch nhieäm xuaát baûn:

NGUYEÃN COÂNG OAÙNH

Bieân taäp: Nguyeãn Thò Haø

Bìa: Thanh Tueä

Trình baøy: Thanh Tueä

Söûa baûn in: Ngoïc Phuùc

Ñoái taùc lieân keát:

TU VIEÄN CHÔN NHÖ

Ñieän thoaïi: (066) 389.2911

Email: [email protected]

Soá löôïng in: 5.000 baûn, khoå: 13 x 20,5 cm

In taïi CTY COÅ PHAÀN IN KHUYEÁN HOÏC PHÍA NAM

(Tp.HCM. ÑT: 38164415)

Soá xuaát baûn: 1433-2014/CXB/01-169/TG

In xong vaø noäp löu chieåu quyù III naêm 2014


Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC


128

Thư viện Thầy Thông Lạc - THIỀN CĂN BẢN...TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 17 THIỀN...

Documents

Transcript of Thư viện Thầy Thông Lạc - THIỀN CĂN BẢN...TRƯỞNG LÃO THÍCH THÔNG LẠC 17 THIỀN...