Terug naar school - VSK leest u de les

�M e m o r a n d u m 2 0 0 9n a a r a a n l e i d i n g v a n d e V l a a m s e V e r k i e z i n g e n

COVER.pdf 4/8/09 3:00:03 PM

MEMORANDUM.indd 1 4/10/09 9:20:57 AM

INHOUD

LES 1 > Kwaliteit in het onderwijs

LES 2 > Een goed gevoel op school

LES 3 > Kostenbeheersing in het secundair onderwijs

LES 4 > Onderwijs voor en door leerlingen

LES 5 > Duidelijke rechten en plichten

COLOFON

Verantwoordelijke uitgever:

Maarten Mommaerts

Paleizenstraat 90

1030 Brussel

Tekst en foto’s:

Vlaamse Scholierenkoepel vzw

Vormgeving

Emma Thyssen

De Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) vzw

is de officieel erkende spreekbuis van de

scholieren in Vlaanderen en de

netoverschrijdende koepel van

leerlingenraden. VSK is een vereniging

voor en door scholieren uit het secundair

onderwijs en wil ervoor zorgen dat

scholieren betrokken worden in het

onderwijs(beleid). De vereniging gelooft

dat goed onderwijs wordt gerealiseerd

mét jongeren. Momenteel zijn er 600

leerlingenraden aangesloten bij de

koepel.

4

6

8

10

12


�

Beste lezer

Op 7 juni 2009 zijn er Vlaamse verkiezingen. Het Vlaams Parlement wordt opnieuw

samengesteld en een nieuwe minister van Onderwijs treedt aan. Hoewel de meeste

scholieren nog niet mogen stemmen, hebben ze wel een (uitgesproken) mening.

Daarom wil de Vlaamse Scholierenkoepel vzw (VSK) ook die scholieren een stem

geven. VSK ging actief naar deze meningen op zoek. De resultaten van alle

inspraakmomenten vindt u terug in dit memorandum.

In het project ‘Stem JOS’ (Jongeren Over School) gaven 4000 jongeren aan wat zij

graag willen veranderen aan het onderwijs. Ook via inspraakdagen voor leerlingen,

schoolbezoeken, klasgesprekken en uit vele intense contacten met leerlingenraden

verzamelde de Algemene Vergadering van VSK wensen, frustraties en dromen van

leerlingen.

Wij lezen u deze keer de les. Als scholierenkoepel dagen we u uit om onze

aandachtspunten mee te nemen bij het uittekenen van uw school- en

onderwijsbeleid.

Lees ze aandachtig, zodat u maar één keer ‘terug naar school’ moet.

Jeff Bortels Voorzitter Vlaamse Scholierenkoepel vzw


�

“Het is toch te gek voor woorden

dat we allemaal afstuderen en

weten wat er bijvoorbeeld

gebeurt bij een aardbeving,

maar dat niemand van ons zijn

belastingen kan invullen,

iets over verzekeringen weet

of eerste hulp kan aanbieden.

Ik vind dat onlogisch. Onderwijs

moet ons net op dit soort zaken

voorbereiden.”

“Leerlingen uit het BSO mogen best meer uitgedaagd worden. Wij kunnen wel meer dan in kranten knippen en de regel van drie.”

“Na een paar weken een

blok studie van � à � uur

heb je het wel gehad en

raak je vooral gefrustreerd.

Die praktijklessen zijn te

belangrijk voor ons.” “Ik heb al �0 keer ons schoolreglement moeten overschrijven, maar weet nog niet wat erin staat.”

blok studie van � à � uur

overschrijven

Onderwijs

moet ons net op dit soort zaken

voorbereiden.

r uitgedaagd


�

Recht op kwaliteitsvol onderwijs betekent voor leerlingen in de eerste plaats

onderwijs waarbij de leerstof aansluit bij wat nodig is voor het latere leven.

De eindtermen en de ontwikkelingsdoelen moeten in dit licht voortdurend in vraag

gesteld worden en regelmatig vernieuwd worden. Laat de lesinhoud relevant, actueel en uitdagend zijn en inspelen op de leerbehoeften van jongeren. We vragen

ook een betere afstemming over de leerjaren heen, want nog te vaak wordt leerstof

gewoon herhaald.

Leerlingen pleiten voor stages en praktijkervaringen voor alle leerlingen in de

derde graad. Stages bieden belangrijke leer- en ontwikkelingskansen en iedere

leerling heeft het recht om gedurende een korte periode in een professionele

setting attitudes, vaardigheden, kennis en inzichten op te doen. Een stage kan op

verschillende manieren opgevat worden en is meer dan het voorbereiden van

leerlingen op één bepaalde job. Investeer in kwalitatieve stageplaatsen voor alle

leerlingen.

Leerlingen willen binnen hun gekozen studierichting één of meerdere vakken zelf kiezen. Nu kiest de school dikwijls voor hen en dan zijn ze verplicht om het volledige

pakket vakken te aanvaarden. Via keuzevakken leggen leerlingen eigen accenten

in hun studietraject. Ze gaan voor nieuwe uitdagingen of diepen

een gekend talent verder uit. Mogelijke keuzevakken zijn politiek, economie,

lichamelijke opvoeding, huishoudkunde, actualiteit, Spaans, gezondheid,

EHBO, ICT…

Leerlingen vragen zinvolle invulling van (straf)studies. Te veel leerkrachten laten

hun leerlingen als straf het schoolreglement overschrijven of een opstel maken.

Leerlingen stellen de zin en meerwaarde van zulke straffen in vraag.

Ook het (tijdelijk) wegvallen van leerkrachten is in sommige gevallen problematisch.

Zeker wanneer de uren studie elkaar opvolgen, komt het leren van leerlingen in

het gedrang. Leerlingen geven aan dat ze ook op die momenten recht hebben op

kwaliteitsvol onderwijs. De Vlaamse Scholierenkoepel vraagt scholen om werk te

maken van een zinvol en toekomstgericht (straf)studiebeleid waarbij ‘leren’ voorop

staat.

TE ONTHOUDEN> Nuttige, actuele en uitdagende leerstof

> Stages en praktijkervaringen voor alle leerlingen

> Keuzevakken om talenten te ontdekken of te verdiepen

> Zinvolle invulling van (straf)studies

KWALITEIT IN HET ONDERWIJS


�

‘Leerkrachten gaan ervan uit dat

leerlingen met slechte punten

zich niet goed voelen. Maar ook

leerlingen met goede punten

voelen zich wel eens minder

goed in hun vel.’

‘Groepswerk is leuk, maar vraagt veel meer tijd dan individuele taken.’

‘Zeven toetsen plannen in één week tijd zorgt voor onnodige stress.’

‘Ik ga bij ons op school

niet naar het toilet, want

het wc-papier is altijd

op.’

r onnodige stress

t wc-papier is altijd

Groepswerkr vraagt meer

tijd

leerlingen met goede punt

voelen zich wel eens minder

goed in hun vel


�

Een goede schoolinfrastructuur beïnvloedt de motivatie en prestaties van leerlingen. Toch blijven er nog heel wat onhygiënische toiletten, onpraktische klaslokalen en onaangename en ontoegankelijke schoolgebouwen bestaan. Op de speelplaats ontbreekt vaak nog groen, zitbanken, sportmogelijkheden of een overdekt deel. Binnen de school ijveren leerlingen voor voldoende computerklassen en een ontspanningsruimte. We vragen leerlingeninspraak in het verbouwen van schoolgebouwen en buitenruimten.

Leerlingen vinden het belangrijk dat er op school meer aandacht naar LO en beweging gaat. Sport draagt bij tot een gezonde school en een goede conditie. Tussen het lange stilzitten door is zinvolle ontspanning noodzakelijk. Ook actievere werkvormen tijdens de lessen kunnen het verschil maken. Leerlingen wijzen er ook op dat bij lestijden van 50 minuten lichamelijke opvoeding veel tijd verloren gaat door het verplaatsen en omkleden. VSK wil ervoor pleiten om lesblokken LO van 100 minuten in te richten.

Leerlingen spenderen nogal wat tijd aan taken, toetsen en examens, maar het frustreert hen dat de planning soms weinig rekening houdt met hun draagkracht. VSK pleit voor een duidelijk huiswerk- en toetsenbeleid in elke school; een beleid dat rekening houdt met wat de groep leerlingen van één studierichting of klas aankan. Een goed beleid zorgt ervoor dat leerlingen hun werk nog beter kunnen plannen en minder lijden onder stress. We vragen om hierbij rekening te houden met álle (kansrijke en kansarme) leerlingen. De volgende minister moet scholen ondersteuning bieden in het uitwerken van dit huiswerkbeleid.

De kwaliteit van lessen hangt onder meer af van de variatie aan didactische werkvormen, waaronder groepswerk. De meeste leerkrachten passen deze werkvorm regelmatig toe. Het gevaar dreigt dat de extra taaklast voor leerlingen die groepswerken met zich meebrengen, over het hoofd wordt gezien. Het maken van duidelijke afspraken, het samenkomen zelf, het verdelen van het werk en het komen tot een afgerond product vergen meer tijd bij groepswerk dan bij individueel werk. VSK vraagt om binnen de school een plafond vast te leggen voor het aantal groepswerken dat een leerling jaarlijks krijgt.

TE ONTHOUDEN> Leerlingvriendelijke schoolinfrastructuur

> Meer beweging en sport op school

> Draagkracht van leerlingen respecteren

EEN GOED GEVOEL OP SCHOOL


�

Lange schoolreis weegt zwaar op gezinsbudget(Gazet van Antwerpen, 26 maart 2008)

Studiebeurs voor 1 leerling op 4(Het Laatste Nieuws, 30 april 2008)

Gratis secundair onderwijs is nog vera f. Nochtans lopen de kosten daar veel hoger op.(De Standaard, 25 augustus 2008)

Scholen schakelen

incassobureau in(Het Nieuwsblad, 8 februari 2009)


�

Onderwijs heeft zijn prijs. Dat ouders en scholieren nu en dan de rekening

gepresenteerd krijgen, is onvermijdelijk. Maar de schoolkosten kunnen in het

secundair onderwijs sterk oplopen: vervoer van en naar de school, uitstappen en

reizen, kopies, boeken, rekenmachine … Een schooljaar kost gemiddeld 978 euro.

Voor sommige studierichtingen is de prijs een stuk hoger. Sinds 1 september 2008

werken de basisscholen met een maximumfactuur. De kosten voor toneelbezoek,

zwembeurten, uitstappen of een meerdaagse schoolreis mogen een bepaald

bedrag niet overschrijden. De maximumfactuur is een sterke prikkel om een

kostenbewust schoolbeleid uit te stippelen. VSK pleit voor een maximumfactuur in de eerste graad van het secundair onderwijs. Hier zijn de verschillen tussen de

kostprijs van de studiegebieden minder groot. Een brede basisvorming moet voor

iedereen betaalbaar zijn.

Alle scholen moeten een kostenbewust beleid voeren. Bijzondere aandacht moet

gaan naar een correcte en transparante bijdrageregeling. De kostprijs van een

studierichting mag niet langer leerlingen uitsluiten. Het is voor ons onaanvaardbaar

dat een leerling een ‘verkeerde studierichting’ kiest omdat thuis de centen

ontbreken of omdat zijn ouders denken dat de voorkeurrichting te duur is. Ook

meerdaagse schoolreizen blijven voor veel mensen te duur.

Leerlingen moeten naar school. Niet iedereen heeft privé-vervoer. De Lijn, de MIVB

en de NMBS leveren al inspanningen met voordeeltarieven. Voor kansarme

leerlingen mag de afstand niet langer een hinderpaal zijn. Het beleid moet ernaar

streven om gratis openbaar vervoer van en naar school te financieren.

De gebreken van het systeem van de schooltoelagen zijn voor een deel verholpen.

Ouders kunnen nu ook een schooltoelage vragen voor hun kinderen in het

basisonderwijs. De inkomensgrenzen zijn opgetrokken en het gezinsdossier maakt

een einde aan de administratieve rompslomp. Sommige kansarme ouders geloven

niet dat ze recht hebben op een toelage. Een efficiënt overheidsapparaat is in staat

automatisch de schooltoelage toe te kennen aan de leerlingen en hun ouders die

er recht op hebben. Zo komt er een einde aan het bedelaspect en blijven de

leerlingen die recht hebben op een toelage niet in de kou staan.

TE ONTHOUDEN> Maximumfactuur in de eerste graad

> Gratis openbaar vervoer van en naar school

> Schooltoelagen automatisch toekennen

KOSTENBEHEERSING IN HET SECUNDAIR


�0

‘Als er vertrouwen is tussen

de leerkracht en de leer-

lingen, kan je beter zeggen

wat je graag wil veranderen.

Niet vanuit een vijandige

houding, maar zodat je

samen iets constructiefs

kan doen.’

‘Het gaat er toch om de leerkracht te evalueren als leerkracht en niet als persoon! En wie kan dat beter dan de leerlingen?’

‘De directeur was niet erg enthousiast om

het verbod op gsm’s en mp�’s te bespreken.

We luisterden daarom eerst naar zijn

opmerkingen. De bezwaren waren: slecht

voor het gehoor en asociaal. Uiteindelijk

kon de leerlingenraad dit wel begrijpen.

Als alternatief was er trouwens al muziek

op de speelplaats.’

‘De discussies in de schoolraad zijn vaak moeilijk. Maar het is wel belangrijk dat we als leerlingen gehoord worden.’

samen iets constructiefs

e leerkrachvalueren

leerkracht

direet verbod op gsm’s en mp�’s te bespreken.

muziek

op de speelplaats.

belangals leerlingen gehoord worden.’

evalueren alsvaluereleerkrachtleerkrach

leerkrachtleerkrachn alsenn alsen


��

Leerlingen willen lessen mee kunnen ‘maken’. Ze willen enthousiaste en goede

leerkrachten vooraan in de klas. Leerlingen hebben een mening over de manier

van lesgeven, maar durven dit vaak niet vertellen. Het is tijd dat scholen en de

minister een kader creëren waarbinnen leerkrachten op een veilige manier

feedback kunnen vragen aan leerlingen. De leerkracht kan aangeven met welke

verwachtingen van leerlingen hij wel of geen rekening kan houden. Dit zorgt voor

een open relatie en betere lessen.

Leerlingen willen mee kunnen nadenken over het beleid op hun school. Ze liggen

wakker van thema’s als schoolinfrastructuur, examenroosters, de kwaliteit van de

school en de indeling van de schooldag. VSK vraagt dat de school voor een aantal

thema’s verplicht advies inwint bij de leerlingen. Als de directie een advies van de

leerlingenraad niet volgt, moet ze die beslissing motiveren. We vragen het

participatiedecreet in die zin bij te sturen. De leerlingenraad is niet op elke school

hetzelfde samengesteld. VSK wil dat iedere leerlingenraad zijn eigen samenstelling

kan bepalen.

Er is nood aan nieuwe initiatieven en meer middelen voor participatie. Stimuleer

participatie van leerlingen binnen de klas. Een kader waarbinnen leerkrachten

feedback kunnen vragen aan hun leerlingen is één concreet voorstel. Leerlingen

dromen ook van meer interactieve werkvormen tijdens de les. We verwachten dat

lerarenopleidingen hier meer aandacht aan besteden. Nieuwe leerkrachten

moeten weten hoe ze dagelijks op een participatieve manier kunnen werken. VSK

vraagt bovendien dat de minister investeert in stevige ondersteuning van leerlingen

in de schoolraad en de Lokale Overleg Platforms.

Meer onderzoek naar participatie is noodzakelijk. VSK vraagt meer onderzoek

naar het verband tussen participatie en andere thema’s, zoals gelijke

onderwijskansen, welbevinden van leerlingen en diversiteit. Verschillende

leerlingen hebben nood aan verschillende participatiestijlen.

TE ONTHOUDEN> Leerkrachten tips kunnen geven voor betere lessen

> Nood aan extra ondersteuning en onderzoek rond participatie

ONDERWIJS VOOR EN DOOR LEERLINGEN


�2

‘De taal van het

schoolreglement

begrijp ik niet en

ik vind het

lettertype veel te

klein.’

‘Een leerling bij ons op school werd van verschillende scholen weggestuurd en werd na lange omzwervingen terug bij ons opgevangen. Kan dit wel?’

‘Ik moet als straf de toiletten

kuisen en de kuisvrouw kijkt

toe. Is dat geen kinderarbeid?’

‘Plastieken teenslippers mogen niet, lederen

teenslippers wel. Die regel is toch gemaakt voor

leerkrachten.’

e taal van he

schoolreglemen

n weggestuurd em i

kinderarbeid?’

teenslippers

leerkrachten.’


��

Leerlingen willen weten wat hun rechten en plichten zijn. Scholen wijzen hen op

het bestaan van het schoolreglement, maar dat blijft dikwijls vaag en onduidelijk.

Niet alle schoolreglementen zijn bovendien even volledig en toegankelijk, waardoor

leerlingen en hun ouders met vragen blijven zitten. De rechten van leerlingen

staan verspreid over heel wat decreten. Dat maakt het voor leerlingen niet

gemakkelijker om snel de nodige informatie terug te vinden. Bovendien zijn

wetteksten niet opgesteld op maat van leerlingen. VSK vraagt de rechten en plichten van leerlingen duidelijk te formuleren en te bundelen in een toegankelijk

instrument en op grote schaal bekend te maken.

Elk schoolreglement bevat een orde- en tuchtreglement. De basis daarvan staat in

de wet, maar de concrete uitwerking wordt overgelaten aan elk schoolbestuur.

Hoewel dit meestal niet tot problemen leidt, zijn er situaties waarin het misloopt.

Hier blijkt dat een leerling weinig rechtsmiddelen en gronden heeft om op terug te

vallen. Op dit moment voorziet elke school een interne beroepsprocedure die wordt

gevolgd bij de behandeling van klachten over een B- of C-attest of een definitieve

uitsluiting. De beslissing die deel uitmaakt van die procedure, ligt in handen van de

inrichtende macht, waaronder de directeur. Concreet komt het erop neer dat de

directeur zowel rechter als betrokken partij is. Wij pleiten voor de oprichting van

een onafhankelijke, onpartijdige en schoolexterne commissie waar leerlingen en

ouders terecht kunnen bij klachten over attesten en orde- of tuchtmaatregelen.

Die commissie biedt de garantie dat klachten op een objectieve en doorzichtige

manier behandeld worden.

Leerlingen begrijpen dat er regels nodig zijn op school. Toch bevatten heel wat

schoolreglementen absurde regels. VSK vraagt dat scholen hun reglement met

gezond verstand (her)bekijken en zich afvragen of die regels wel echt noodzakelijk

zijn. We verwachten van de minister garanties dat alle leerlingen inspraak krijgen

in het opstellen van het schoolreglement.

TE ONTHOUDEN> Rechten en plichten van leerlingen bundelen en bekendmaken

> Onafhankelijke commissie voor klachten

> Weg met absurde schoolregels

DUIDELIJKE RECHTEN EN PLICHTEN


Algemene Vergadering van de

Vlaamse Scholierenkoepel vzw 2008-2009


> Nuttige, actuele en uitdagende leerstof > Stages en praktijkervaringen voor alle leerlingen> Keuzevakken om talenten te ontdekken of te verdiepen > Zinvolle invulling van strafstudies> Leerlingvriendelijke schoolinfrastructuur > Meer beweging en sport op school > Draagkracht van leerlingen respecteren> Maximumfactuur in de eerste graad > Gratis openbaar vervoer van en naar school > Schooltoelagen automatisch toekennen> Leerkrachten tips kunnen geven voor betere lessen> Nood aan extra ondersteuning en onderzoek rond participatie> Rechten en plichten van leerlingen bundelen en bekendmaken> Onafhankelijke commissie voor klachten > Weg met absurde schoolregels

P16.pdf 4/9/09 6:17:49 PM


Terug naar school - VSK leest u de les

Documents

Transcript of Terug naar school - VSK leest u de les