Grondboor en Hamer, jrg. 43, no. 5/6, p. 286-288, 1 fig., november 1989

" T E E W E N IN NIEUW PERSPECTIEF"

A . J . G . Machiels*

De firma Teewen is als fabrikant van bouwmaterialen al bijna 150 jaar een begrip bij vele aanne­mers en handelaren van bouwmaterialen. Als producent heeft Teewen de doelstelling om in de negentiger jaren deze positie nog uit te bou­wen onder het motto: "Teewen maakt bouwen mooier". Zij doet dit als zelfstandig opererende B.V. binnen het concern Redland Bouwprodukten Ne­derland. Teewen in zijn huidige vorm is een samensmelting van de twee bedrijven, Teewen en Redland Bredero Baksteen, elk met een rijke en soms stormachtige historie.

T E E W E N

De fabrikage van Tee(u)wen-produkten begon in 1844 in Tegelen. Paulus Teeuwen, tot dan toe landbouwer, hoefsmid, ijzerhandelaar en vrachtrijder van beroep, verwerft zich in dat jaar een vergunning tot het oprichten van brik-kenovens en een bestendige steenbakkerij of tegelarij op een perceel grond in het Engerveld in Tegelen. Het oorspronkelijke bedrijf was zeer eenvou­dig en ambachtelijk van aard. Er werd alleen 's zomers geproduceerd en het werk bestond uitsluitend uit handarbeid. In 1867 werden door Stephanus en Paulus Teeuwen de stoomfabrieken voor dakpannen, grèsbuizen en stenen opgericht. Gezien de toendertijd slechte infrastructuur en de, vooral gezien de aard van het produkt, beperkte transportmogelijkheid (paard en wagen), be­perkte de afzet zich tot de Nederlandse en Duitse plaatsen in de onmiddellijke nabijheid. Naarmate de tijd verstreek maakte het bedrijf een grote groei door. De produktiecapaciteit werd vergroot en nieuwe produkten deden hun intrede. Ook de produktiemethoden verander­den. Spade en kruiwagens werden vervangen door baggers en vrachtwagens. In plaats van kolen kwam olie, olie werd verdrongen door aardgas. De kamerovens werden ringovens en de ringovens werden vervangen door tunnelo­vens. Teeuwen werd Teewen om buitenlanders hun tong niet te laten breken. Het van oor­sprong familiebedrijf Teewen heeft familieru­zies en bedrijfsafscheidingen niet kunnen ont­lopen. Gelukkig is hierdoor het streven naar eenheid, samen sterk, niet verloren gegaan. In 1971 zijn twee grote familie-eenheden, te we­

ten Paul Teeuwen en de GIT (Greswaren In­dustrie Teeuwen) bij elkaar gekomen en zijn de krachten gebundeld. In het kader van positieversterking moet ook de toetreding gezien worden tot de bouwdivisie van D S M in 1973. In haar bouwdivisie pro­beerde D S M , met behoud van het eigen karak­ter van de aangesloten bedrijven, tot een opti­male samenwerking te komen. Dit heeft o.a. geleid tot een samenwerking op het technische en het commerciële vlak tussen Teewen en M o -sa, en werden er enkele reeds eerder binnen D S M ontwikkelde bouwprodukten zoals Kor-l in, Inkalite en Poriso qua produktie en com­merciële begeleiding aan het Teewen-assortiment toegevoegd. Aan de samenwerking met het DSM-concern kwam eind 1984 een einde. Tot dan beschikte Teewen over de volgende vestigingen: Tegelen (centrale diensten; splijttegelfabriek), Reuver (grèsbuizen en raamdorpels), Swalmen (klei-veredeling), Weert (betondakpannen), Bruns-sum (Poriso en Decostone) en Kaldenkerken (Verblendklinker). Eind 1984 werd Teewen door D S M aan Redland Bredero B . V . ver­kocht en werd de buizenfabriek in Reuver ei­gendom van N G I Hepworth B . V .

In afwachting van een definitieve beslissing bleef de Verblendklinkerfabriek te Kaldenker­ken eigendom van D S M . In 1985 is deze aktivi-teit beëindigd. In augustus 1985 kregen de medewerkers van de splijttegelfabriek in Tegelen een dienstver­band bij Mosa B . V . . Hierdoor heeft Teewen geen produktielokatie meer in Tegelen. Op dat moment bestaat Teeuwen uit de navol­gende vestigingen: Tegelen (hoofdvestiging;

158-(286)

centrale diensten) Reuver (raamdorpels) Swal­men (gevelbekledingsplaten; kleiveredeling) Weert (betondakpannen) en Brunssum (kera­mische lichtgewicht binnenmuursteen).

R E D L A N D B R E D E R O B A K S T E E N

De geschiedenis van Redland Bredero Baksteen C V . is niet indrukwekkend. Deze vennootschap is in 1983 gevormd uit een drie­tal groepen van bedrijven die fungeren als be­herende vennoten in de C . V . . De geschiedenis van deze groepen en nog meer van de individuele bedrijven van deze groepen, is echter des te indrukwekkender. Delta Baksteen b.v. omvat een drietal bedrijven n . l . Koninklijke Steenfabrieken van Looker en Campagne b.v. te Haafden, idem te Hurwe-nen, en Heuff & Co's . Steenfabriek b.v. te Vuren. Van de eerste twee bedrijven, samengebracht in een b.v., bestaat " V a n Lookeren Campag­ne" te Haaften 124 jaar. Dit bedrijf is in 1863 gesticht door de Familie Van Lookeren Campagne die zich in 1968 te­rugtrok uit het beheer van de bedrijven. Heuff & Co's Steenfabriek is van iets recentere datum, deze steenfabriek is n . l . gesticht in 1890. Beide vennootschappen hebben gemeen dat zij als een van de weinige bedrijven al tientallen jaren een handelsmerk voerden in stenen. Het

handelsmerk van Heuff is gedeponeerd in 1918. Tevens hebben zij gemeen dat zij op de met-selsteenmarkt een vooraanstaande positie in­nemen en in die markt een reputatie hebben opgebouwd van een goed en betrouwbaar as­sortiment. Met name de Lilliputtersteentjes van Heuff en de Rockfacestenen van Haaften zijn een be­grip in het buitenland. Vóór de sanering in de 70-er jaren was Delta Baksteen belangrijk groter. O.a. behoorden tot de vennootschap het Belgische bedrijf Yper Bricks en Belvédère te Maastricht. Interessant om te weten is dat bij de overname van Belvedere een pakket aandelen aanwezig was van het huidige Ruga Udenhout b.v., een vennootschap die op de parallelmarkt geno­teerd stond. Als aandeelhouder heeft de direk-teur van Delta Baksteen b.v. verschillende ma­len de aandeelhoudersvergadering van Ruga Udenhout b.v. bijgewoond. De naam Ruga is een afkorting van De Ruiter-waard Gameren die deel heeft uitgemaakt van Ruga Beheer b.v.. Bij de overname van Ruga Beheer b.v. was een sanering in volle gang waarbij bedrijven, die oorspronkelijk eigendom waren van de familie Janssens, werden gesloten. Thans resteren Ru-ga Udenhout b.v. en Ruga Heteren b.v.. Deze laatste vennootschap is onder de naam van Van Wijcks Waalsteenfabrieken b.v. op-

159-(287)

gericht in het midden van de vorige eeuw. Het was een van de weinige bedrijven die zich, tot aan de overname door Ruga, gespecialiseerd had in een massa-produktie van eenvoudige gevelstenen en binnenmuurstenen. Van Hesteren en Janssens b.v. omvat een be­drijf in Ochten en in Lienden. Het bedrijf te Ochten is een van de weinige bedrijven in Ne­derland dat in het begin van de 60-er jaren vol­komen nieuw is gebouwd en in die jaren een belangrijk excursiedoel was van baksteenfabri­kanten uit binnen- en buitenland.

Het bedrijf vervaardigt evenals de fabriek in Heteren een ruim assortiment strengpersste­nen. Door het produktieproces is een grote va­riëteit in maten, modellen en oppervlaktebe­werking mogelijk. Lienden vervaardigt een handvormsteen, even­als Udenhout en Vuren. Oppervlakkig gezien zijn de drie elementen van R . B . Baksteen C V . op een willekeurige manier bij elkaar gekomen. Binnen de vennootschap wordt weieens gesproken over bloedgroepen. In het vooraf­gaande blijkt dat er toch verbindingen geweest zijn, al zijn deze misschien van anecdotische waarde.

Met ingang van 1 januari 1988 werden de beide bedrijven geïntegreerd. Medio 1988 werden aan deze bedrijven nog twee steenfabrieken in Limburg toegevoegd n . l . Steenfabriek Thorn en Corubona. Al le bedrijven tezamen opere­ren in de markt onder de naam Teewen. Met veel inzet en inventiviteit is de laatste ja­ren er aan gewerkt om de slogan "Teewen maakt bouwen mooier' ' waar te maken. In de jaren 1988 en 1989 is deze ontwikkeling zicht­

baar geworden in een nieuw kleuren-assortiment dakpannen, nieuwe kleuren voor Touche raamdorpels en een heldere indeling van het komplete baksteen-assortiment. Poriso binnenmuurstenen in diverse afmetin­gen met goed isolerende eigenschappen zowel voor Stuc- als Decoratief metselwerk. A l deze doelstellingen zijn alleen haalbaar in­dien voor de produktie van deze bouwmateria­len voldoende grondstoffen in de juiste kwali­teit en op het juiste tijdstip voorhanden zijn. De grondstoffen voor deze produkten worden verworven door eigen exploitatie van delfstof­fen en door aankoop van derden. Zo beschikt Teewen over zijn eigen groeven in Brunssum en in de Betuwe voor winning van klei. De winbare hoeveelheden zijn voldoende voor een produktie op langere termijn. Daarnaast zijn met vele grondstoffenleveran-ciers in binnen- en buitenland afspraken en contracten gemaakt voor de levering van di­verse grondstoffen zoals cement, zand, mijnsteen, zaagsel, vliegas en andere hulpstoffen. Het totale grondstoffenpakket van de Teewen bedrijven bedraagt ca. 1 milj . ton per jaar. Afgezien van de omvang is het een grote opga­ve om op het juiste moment, de juiste hoeveel­heid in de gewenste kwaliteit op de bestemde plaats beschikbaar te hebben. Alleen als hieraan voldaan is kan in de bedrij­ven worden gewerkt aan de produktie van mooie bouwmaterialen welke voldoen aan de wensen van de gebruiker.

*Teewen BV Postbus 3008, 5930 A A Tegelen Tel. 077-734444 Telex 58852

160-(288)