TECHN A

“Een goed begin is het halve w erk ;” zo w il een gebru ikelij k spreekw oord. Met het verschijnen van deze T ECHNA z ijn w e al over de helft van het schooljaar . I n die z in , nóg het halve w erk . Het w erk zélf zal er n iet m inder om zijn ; het gaat e igenlij k om de vraagstelling: is er een goed begin gem aak t ? W at v ind U ? En U m ag het zeggen; van directeur , team leider , technator , technasium docent , TOA, leer ling tot ouder ; ieder voor z ich.

I nm iddels z ijn , onder andere, de tw eede -k lassers van de “Pilot - licht ing 2 0 1 1 - 2 0 1 2 ” van star t gegaan, - hebben eerstek lasser s hun bijenhotel aan de im ker gepresenteerd, - z ijn de bijenhotels in het park geplaatst , - w as er de voor licht ingsavond van het Technasium voor ouders en hun k inderen, die een goede schoolkeuze w illen m aken.

Het ha lve w erk

EUREKA CUP – docentendag in Delft

Om dat d e St icht ing Techniekprom ot ie er de opdrachten van dit school jaar presenteerd e van de Eurekacup 2 0 1 3 .

De dag begon met een lezing door een hoogleraar over de faculteit Bouwkunde. Met een diapresentat ie vertelde hij over hoe de renovat ie van het huidige gebouw werd aangepakt na de brand in 2008, die een modern ander pand volledig onbruikbaar maakte. Hij vertelde ook hoe, na onderzoek, het bouwtechnisch mogelij k was, dat de brand een heel flatgebouw in de as kon leggen.

De renovat ie was een ingewikkeld gebeuren

pagina

Van de redact ie: Het halve werk 1 Eureka Cup – workshop voor docenten 1

Eureka Cup – de opdrachten 2

Eureka Day – 16 m ei 2013 in AHOY 4

Het tweede leerjaar “Proef” van tweedeklassers 5

Presentat ies van het bij enhotel 6

Bij enhotels in het park bij stat ion Barendrecht 7

De voorlicht ingsavond op 14 m aart 2013 9

Het bij enhotel is er helem aal klaar voor 10

Blik op Barendrecht - 21 m aart 2013 10

A p r i l 2 0 1 3

Ja a r g a n g 2

Heb je, m et dit schooljaar, een goed begin gem aakt ? Ben je op de goede weg ?

I n 2008 werd het m oderne gebouw van de faculteit Bouwkunde in Delft door brand volledig verwoest . Er m oest heel snel voor een ander gebouw gezorgd worden, zodat de studenten geen enkel leerjaar hoefden te m issen.

Vervolg op pagina 2 pagina 1

I n dit num m er 3

Donderdag 7 febru ar i w aren de TOA én a lle Technasium docenten van het Da lton Lyceum m et een behoor lij k aanta l andere Technasium d ocenten een dag te gast op de Faculte it Bouw kunde van de Technische Universite it De lft . En w aarom ?

waarbij architecten, aannemers, onderaan-nemers en bouwvakkers tegelij k met al het personeel en de studenten een oud pand aan de Julianalaan in Delft bet raden.

Een overzicht van de planning, uitgemeten in t ij dsblokken, maakte diepe indruk. Tegelij kert ij d gebeurde er van alles, terwij l het proces van de renovat ie weer afhankelij k was, dat alles volgens planning verliep. Er mocht geen schakelt je ontbreken of m isgaan én elke deadline moest worden gehaald. Alles werd uit de kast gehaald om

Pagina 2

TECHNA

EUREKA CUP – de opdrachten

W e w aren natuur lij k naar De lft gegaan voor de Eurekacup ! Studenten van de Technische Universite it Tw ente in Enschede presenteerden voor de St icht ing Techniekprom ot ie de opdrachten voor de Eureka!Day in Ahoy op 1 6 m ei a .s.

W at is de Eureka!Cup ?

De Eureka!Cup is een landelij ke ontwerpwedst rij d met een technologisch en (natuur- ) wetenschappelij k karakter voor jongeren uit de onderbouw van HAVO/ VWO; de klassen 1 t / m 3.

Jaarlij ks bedenken vooraanstaande bedrij ven ontwerpopdrachten binnen een vastgesteld thema. Op basis van opdrachten worden deelnemende teams aangemoedigd innovat ieve oplossingen te bedenken voor het vraagstuk dat binnen de bedrij ven een actueel punt van aandacht is.

De ontknoping vindt plaats t ij dens de Eureka!Day. Een finaledag waarop de deelnemers aan de ult ieme test worden onderwerpen onder krit isch toezicht van een professionele jury.

Presenta t ie Er werden zes opdrachten gepresenteerd voor de leerjaren 1 t / m 3. En elk leerjaar kan weer k iezen uit twee verschillende opdrachten. Elke opdracht werd door een andere student gepresenteerd met een Powerpointpresentat ie.

De Eurekacup heeft een eigen website > ht tp: / / www.eurekacup.nl/ index_site.php <

pagina 2

Vervolg op pagina 3

er een succes van te maken; de naam van de Faculteit Bouwkunde stond im mers ook op het spel. Dit was écht een nauwgezet te en veeleisende planning op universitair topniveau !

Hoewel er toen werd uitgegaan van een t ij delij k onderkomen, is inm iddels besloten, dat dit gebouw een perm anent onderkomen zal zijn van studenten Bouwkunde in Delft .

Bij de rondleiding aan het eind van de m iddag konden we de renovat ie m et eigen ogen zien. We werden in twee grote groepen van docenten van verschillende scholen verdeeld. Afwisselend kreeg een groep een rondleiding of een workshop. Voor de rondleiding werd de aanzienlij ke groep docenten weer in v ieren verdeeld én stond er, per groep van een t iental docenten, een student Bouwkunde klaar om ons van alles te laten zien en te vertellen. De andere groep van docenten kreeg een workshop door Sander Mulder van Yppah over hoe je de verrassende denkkracht van jongeren in kunt zet ten bij het oplossen van technische uitdagingen uit het bedrij fsleven. > Zie eventueel: ht tp: / / www.yppah.com/

De gerenoveerde faculteit Bouwkunde aan de Julianalaan.

pagina 3

Pagina 3

TECHNA

Vervolg op pagina 4

Eureka!Cup 2 0 1 3 "Bouw en&Const rueren" - De opdrachten t / m leer jaar 3 op een r ij t j e :

- LEGO® Educat ion - The w hole package leer jaar 1

LEGO Educat ion is onderdeel van de LEGO Group, de ontwikkelaar en producent van de wereldberoem de LEGO® steent jes. De LEGO Group richt zich op de ontwikkeling van kinderen door m iddel van spelen en leren. Om dat leren zo’n cent raal them a is binnen het bedrij f, ontwikkelt LEGO Educat ion specifieke onderwij soplossingen die leerlingen in staat stelt om te werken als act ieve, creat ieve probleem oplossers. LEGO produceert jaar lij ks ongeveer 22 m iljard onderdelen, groot en klein. Maar hoe weet je als producent dat de juiste (aantallen) m aterialen in de doos terechtkom en? Help de LEGO Group door na te denken over geschikte m anieren om hun bouwpakket ten sam en te stellen!

- Océ - Desi gn. Pr int . Eat ! leer jaar 1

Océ ontwikkelt printers voor grote bedrijven. Een nieuw type printer is de 3D-printer, m et een 3D-printer kun je producten in allerlei m aterialen uitpr inten. Hierbij kun je denken aan m aquet tes, speelgoedpoppet jes en zelfs bonbons! Océ onderzoekt nieuwe toepassingen van deze print techniek. Zoek uit hoe een 3D-printer werkt en gebruik deze kennis om Océ te helpen bij het ontwerpen van een 3D-foodprinter. Word j ij st raks de ult iem e “ cake boss” m et de m ooist geprinte taart?

- ASML - Freeze the Floor leer jaar 2

ASML produceert m achines die gebruikt worden om m oderne com puterchips te m aken. Het aanbrengen van st ruct uren op deze chips gebeurt door m iddel van lithografie. ASML is m arkt leider op het gebied van zogenaam de lithograf iem achines, dit zijn m achines die zeer nauwkeurig kunnen schrijven op silicium . Deze m achines staan op een vloer die de t r illingen opvangt zodat het lithograf ieproces niet ont regeld raakt . Maar hoe voorkom je het t r illen van een fabr ieksvloer? Verdiep je in verschillende const ruct ies en ontwerp voor ASML een t r illingvrije v loer, zodat de m achines niet ont regeld raken!

- Boskalis - Move the Earth leer jaar 2

Boskalis is een toonaangevende dienstverlener op het gebied van baggeren & waterbouw en aanleg en onderhoud van m arit iem e infrast ructuur. Baggeren en bouwen is de grootste act iv iteit binnen het bedrij f. Boskalis heeft projecten over de gehele wereld, van Brazilië tot Aust ralië, van Nederland tot Mexico. Onze projecten m oeten som s onder zeer uitdagende om standigheden uitgevoerd worden, zoals bijvoorbeeld in de om geving van koraalr iffen of in arct ische gebieden. Maar hoe zorg je er nu voor dat de natuur niet verstoord raakt door onze bagger- en bouwwerkzaam heden? Help Boskalis door na te denken over een geschikte m anier van baggeren en bouwen, zodat de natuur daar geen last van heeft en zelfs versterkt wordt !

- Thales - Right on Track leer jaar 3

Thales is een bedr ij f waarbij veiligheid erg belangrijk is! I n Nederland werkt Thales aan defensiesystem en voor m arineschepen, de product ie en ontwikkeling van elekt ro-opt ische apparatuur en aan com m unicat iesystem en voor t ransport , zoals de OV-chipkaart . Door de dreiging van aanslagen op het openbaar vervoer m oeten deze com m unicat iesystem en steeds beter worden. Daarom aan j ullie de vraag; hoe kan Thales een internat ionale t rein (bijvoorbeeld de Thalys) bescherm en tegen aanslagen zonder dat passagiers er iets van m erken?

- Rijksw aterstaat - Go w it h t he Flow leer jaar 3

Rijkswaterstaat is de uit voeringsorganisat ie die in opdracht van de m inister en de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat de nat ionale infrast ructurele netwerken beheert en ontwikkelt . Rijkswaterstaat werkt voor jou aan droge voeten, voldoende en schoon water, v lot en veilig verkeer over weg en water én bet rouwbare en bruikbare inform at ie. Een van de uitdagingen is het verkorten van wacht t ijden voor de scheepvaart bij de vele sluizen die Nederland r ij k is. Kun j ij echt out of the box denken? Bevrijd dan ons dagelij kse t ransport over water uit zij n 'BOX'! Wie weet help je m et jouw idee niet alleen de scheepvaart , m aar los je ook nog 's het fileprobleem op onze snelwegen op.

De St icht ing Techniekprom ot ie heeft uiteraard óók een interessante website: > ht tp: / / www.techniekpromot ie.nl/ # < Het is deze st icht ing, die ons heeft uitgenodigd voor de Eureka cup.

De opdrachten van de Eureka!Cup zijn geschik t voor het technasium onderw ij s.

Eén van de O&O projecten m ag vervangen w orden door een Eureka!Cup - opdracht .

Het 1 e en 2 e leer jaar z ijn bij ons op school, in Per iode 3 , bezig m et de Eureka Cup.

Pagina 4

TECHNA

EUREKA!DAY – 1 6 m ei 2 0 1 3 in AHOY

pagina 4

De Eureka!Day op 1 6 m ei in Ahoy va lt sam en m et de She ll Eco - m arathon . Op deze f ina ledag zullen de beste team s uit Neder land hun ontw erpproces presenteren é n hun prototype dem onst reren aan een deskundige jury . She ll Eco - m arathon & Energy Lab Dit jaar kun je dus ook een kij k je nemen bij de Shell Eco-marathon én het bijbehorende Energy Lab. Naast de wedst rij den en presentat ies zal er ook weer een randprogramma georganiseerd worden met allerlei leuke, leerzame en uitdagende act iv iteiten.

Wil j e alles te weten komen op het gebied van innovat ie en technologie of ben je benieuwd naar de ontwikkelingen op het domein van duurzaam r ijden?

Bezoek dan de Shell Eco-marathon. Dit is een van ‘s werelds meest uitdagende studenten-wedst rij den op het gebied van innovat ie, techniek en duurzaamheid.

Jaarlij ks wordt deze compet it ie gehouden in Europa, de Verenigde Staten en Azië. Met de Shell Eco-marathon daagt Shell hen uit zo zuinig m ogelij k te r ij den in een zelfgemaakt voertuig.

De winnaar is het team dat het verst r ij dt op het equivalent van 1 kWh of 1 liter brandstof, dankzij hun creat ieve design en technische kennis. > www.shell.nl/ ecomarathon <

Shell Energy Lab Shell Eco-marathon biedt naast de studentencompet it ie een breed aanbod aan interact ieve at t ract ies en act iv iteiten voor jong en oud in het Shell Energy Lab. Een plek waar energie het m iddelpunt is en waar men de wereld van morgen kan beleven. Het Shell Energy Lab gaat verder waar de lessen ophouden. Het brengt de lessen in de prakt ij k . Scholieren kunnen in LAB zelf experimenteren, innoveren en energie opwekken met hun eigen lichaam.

Veel mensen in de technische sector hebben in hun jeugd een moment meegemaakt dat hun interesse voor het vak aanwakkerde. Shell hoopt met de Shell Eco-marathon en het Shell Energy lab die ene vonk te kunnen laten overslaan naar de jeugd van nu. Kij k voor meer informat ie op: > www.shellenergylab.nl <

Het v ir tue le racecircuit : > ht tp: / / www.shell.nl/ nld/ environm ent -

society/ shell- in- the-society/ shell-eco-m arathon/ program m e/ locat ion.htm l

TECHNA Pagina 5

pagina 5

Het tw eede leer jaar “Proef” van tw eedek lassers De “pilot - k las van 2 0 1 1 - 2 0 1 2 ,” nu de huidige tw eedek lassers, is, ne t a ls vo r ig jaar, in Per iode 3 begonnen m et het vak O&O. Voor hun is het de star t van w eer een nieuw leer jaa r in het Technasium . Het bleek nie t haa lbaar om hen dr ie of v ie r per iode n Technasium aan te bieden. Gelukk ig kan er w él aan het m inim ale aanbod w orden voldaan voor een “pilot - k las” van tw ee projecten per j aar. De “pil ot - k las 2 0 1 2 - 2 0 1 3 ” bestaat uit tw aa lf leer lingen.

Voor komend, 3e, leerjaar valt het nog steeds te bezien of we meer dan twee projecten kunnen aanbieden, al doen we, uiteraard, ons best voor meer.

I n periode 3 sluiten de tweedeklassers aan bij de Eureka Cup. Zij sluiten aan bij de opdrachten van ASML en Boskalis, zoals op pagina 3 te zien. De leerlingen hebben voor de Eureka Cup een keuze moeten maken tussen twee opdrachten:

1. Het zorgen voor een t r illingvr ije v loer om machines op te kunnen plaatsen die computer chips maken (ASML) of

2. op een m ilieuvriendelij ke manier dij ken aanleggen in kwetsbare gebieden (Boskalis) .

Na een aantal vooronderzoeken zijn er ideeën uitgewerkt om deze vervolgens in de prakt ij k uit te testen. De bevindingen worden vastgelegd en gebruikt om t ij dens de grote presentat ie in Ahoy aan te geven hoe er naar een oplossing toe is gewerkt .

En daarom zijn de groepen ook bezig om dit alles op een poster inzichtelij k te maken.

TECHNA Pagina 6

pagina 6

Op 2 9 januar i j . l. hebben de k lassen T1 C en T1 D hun dee londerzoeken m et een diapresenta t ie , he t inform at iebord én hun bijenhote ls gepresenteerd aan de heren Leeuw enburgh en G oudzw aard, aanw ezig nam ens de gem eente Barendrecht a ls opdracht gever én a ls expert w as in de m iddag, de im ker, dhr. W it te r aanw ezig .

De heren Schermer en Zuur waren respect ievelij k present voor de klassen T1C en T1D. Na afloop hebben deze heren, na intensief beraad, een beoordeling over dit alles gegeven. Van het voor elke groep alt ij d belangrij ke én spannende moment , een foto- impressie:

Presentat ies van het bijenhote l

Presentaties

T1C

Presentat ies

T1D

Presentat ies

T1C

Presentat ies

T1D

Presentat ies

T1D

Presentat ies

T1C

TECHNA Pagina 7

Op w oensdagochtend 1 3 m aart 2 0 1 3 , m et een gevoelstem peratuur van enke le graden onder nul, kw am en de leer lingen en bege le iders om 0 9 .1 5 uur aan bij he t besneeuw de sta t ion Barendrecht . Konden w e de kou t rotseren ?

I n het park op de overkapping van het sta t ion k regen de bijenhote ls een definit ieve plek naast een vij ver.

Om 09.00 uur vert rokken de heren Van Tol en Schermer met de leerlingen van T1C en T1D op de fiets naar de overkapping van het stat ion Barendrecht , terwij l dhr. Van Reede met de bijenhotels in de auto erheen ging.

Bij het stat ion stonden de heren Goudzwaard en Leeuwenburgh op ons te wachten.

We liepen gezamenlij k naar de uitgekozen plek. Voordat we daar aankwamen zagen we een enorme berg zand, dat voor ons klaar was gelegd. Hier vandaan m oest twee kruiwagen gevuld én gebracht worden naar een plek naast een vij ver waar de bijenhotels zouden komen te staan.

Afwisselend werd een klas bij het zand of bij de bijenhotels aan het werk gezet .

Dhr. Leeuwenburgh had een bouwtekening gemaakt voor de bijenhotels; er m oesten

Bijenhote ls in het park op het sta t ion Barendrecht

pagina 7

stenen worden gelegd waartussen de hotels geplaatst worden. We begonnen overwegend bewolkt . Het was op bepaalde mom enten behoorlij k koud. Toch hadden we het geluk, dat later de zon doorbrak. Nu werd de tem- peratuur wat beter, maar koud bleef het wel.

Ook de imker, dhr. Wit ter, was gekomen en wat later kwam ook de wethouder onderwij s, dhr. Gebben, een kij k je nemen. Dhr. Gebben hield ook nog een korte toespraak waarbij hij de leerlingen, na afloop, bedankte voor de uit voering van hun opdracht .

De gemeente heeft voor al het materiaal gezorgd om dit alles mogelij k te maken én hiervoor willen wij , van het Technasium, de gemeente Barendrecht enorm bedanken. Dhr. Gebben lij k t het een goed idee, dat we bij een volgende keer de leerlingen ook de kosten laten berekenen, zodat zij zich bewust worden van de werkelij ke kosten, die ermee gemoeid kunnen zijn; een begrot ing maken.

Toen er nog een klein hoopje zand overbleef, vonden de heren van de gemeente het genoeg. De leerlingen en wij konden eerder weggaan vanwege de kou om op te warmen.

Er wordt nog voor ext ra zand gezorgd om de bijenhotels boven aan één kant te bedekken én daar weer over aarde, waarbij het de bedoeling is, dat het bouwwerk voor een groot deel zal begroeien met allerlei flora.

Het winnende inform at iebord is ook al bekend.

Vervolg op pagina 8

TECHNA Pagina 8

Wij zijn natuurlij k enorm benieuwd hoe het allemaal uitwerkt én of er volgende j aar bijen in de hotels zullen overwinteren ! Wij zullen er, uiteraard, regelmat ig een kij k je gaan nemen. Het is nu toch een werkelij k bestaand deel van onze inzet geworden.

pagina 8

“Allem aal gefeliciteerd én natúúrlijk óók bedankt ; het is écht iets héél bij - zonders ! ! ! ” pagina 8

De voor licht ingsavond op 1 4 m aar t 2 0 1 3

TECHNA Pagina 9

Op deze donderdagavond w as de aula van het hoofdgeb ouw bijna volledig bezet door be langste llende ouders én hun kinderen, die de best e schoolkeuze w illen m aken.

I edere belangstellende werd welkom geheten door onze directeur Peter Timmers. Daarbij vertelde hij een anekdote over zijn zoon in het licht van het gebrek aan personeel in technische beroepen.

Hierna gaf Peter Nienkemper, teamleider van de bovenbouw Vwo én hoofdverantwoordelij k voor het Technasium, informat ie aan de hand

van een diapresentat ie. Van informat ie over de St icht ing Technasium, het vak O&O, het waarom én de vorm van dit projectonderwij s, een bekend landelij k voorbeeld van een project tot specifieke voorbeelden van projecten op onze school.

De informat ie werd in twee delen gegeven. Tijdens de onderbreking presenteerde één groep leerlingen hun eerste project van dit schooljaar; het ontwerpen van een spel over de brugklas voor scholieren van groep 8.

Het gaf direct inzicht op een manier van denken én doen. Alle stappen komen in zo’n presentat ie aan de orde: van deelonderzoek tot resultaat . En dat werd nu voorbeeldig gedaan, waarbij de zaal werd bet rokken om antwoorden op vragen te geven.

Nadat dhr. Nienkemper het tweede deel van de informat ie had gegeven, sloot dhr. Timmers dit deel van de avond af.

Nu kon er eindelij k op vragen of opmerkingen worden ingegaan.

Na afloop stonden zes bet rokken docenten

k laar om eventuele vragen te beantwoorden.

pagina 9

Zie voor algem ene inform at ie over het Technasium > > > www.technasium .nl pagina 10

TECHNA Pagina 10

Het bijenhote l is er he lem aal k laar voor Ondertussen heeft de gem eente Barendrecht nie t st il gezeten.

Een paar dagen, nadat T1 C en T1D een gezam enlij ke a anzet voor het bijenh ote l hadden gem aakt , stuurde dhr. Goudzw aard ons onderstaande f oto’s op.

Beha lv e dat he t sta t ion een overkapping heeft , is ook het bijenhote l he lem aal overkapt .

- De leerlingen maken een korte beschrij v ing van hoe het hotel erbij staat . - Én maken er een paar foto’s. Foto’s, die we m isschien voor een “stop- mot ion” gaan gebruiken.

Op deze manier willen we de ontwikkeling van het bijenhotel bijhouden met o.a. vragen als: - maken solitaire bijen er gebruik van ? - hoe verloopt de begroeiing ?

Wij zijn er nog met de gemeente over in bespreking. En ja, wanneer we voor adopt ie k iezen, wordt het een kleine, t ij delij ke, taak, die leerlingen “er-bij ” krij gen. Wanneer dit plan werkelij k gestalte krij gt , zullen wij alle ouders hierover, per brief, informeren.

I n de gemeentekrant BLI K OP BARENDRECHT van 21 maart 2013 was er bij zondere aandacht voor het bijenhotel. Bovendien is er een leuke, bijdehante, st r ip bij geplaatst > > >

ht tp: / / www.barendrecht .nl/ document .php?m= 6&fileid= 31863&f= 6ac8b67ed7a04a6f4b0fea75dd8b1756&at tachment= 0&c= 32401

Er is serieus werk van gemaakt , waarbij meteen een stevige basis gelegd is voor de begroeiing van allerlei flora. En flora is een (natuurlij k) ander woord voor het plantenrij k .

En m isschien dat solitaire bijen er in de toekomst ook een rol in de begroeiing gaan spelen … ?

Als Technasium hebben wij het plan opgevat om dit bijenhotel te “adopteren.”

Het is dan de bedoeling, dat afwisselende groepjes leerlingen van T1C én T1D elke week (wanneer we geen schoolvakant ie hebben) een kij k je nemen bij het bijenhotel.

En ook wanneer zij tweedeklassers zijn.

BLI K OP BARENDRECHT - 2 1 MAART 2 0 1 3

Adopt ie