Suiker Unie CSR Report

68
Natuurlijk duurzaam Duurzaamheidverslag 2010

description

 

Transcript of Suiker Unie CSR Report

Natuurlijk duurzaam Duurzaamheidverslag 2010

Met een omzet van EUR 705 miljoen, was 2010 voor Suiker Unie een goed jaar. Dit was vooral te danken aan extra afzet van surplussuiker, als gevolg van de grotere suikervolumes die in de campagne van 2009/2010 zijn geproduceerd. Vanaf medio jaren tachtig is de suikeropbrengst per hectare met 40 tot 50% toegenomen tot een recordhoogte van 14,0 ton in 2009. In 2010 was de opbrengst, ondanks de minder gunstige weersomstandig-heden, toch nog een respectabele 12,6 ton per hectare. Duurzaamheid betekent voor Suiker Unie allereerst alles uit de biet halen wat erin zit door ook rest–producten te verwerken. We onderzoeken de mogelijkheden om biomassa als grondstof voor brandstof te benutten en investeren hier in. Zo bouwen we momenteel een vergistinginstallatie en staat er nog een op de planning voor 2012. Daarmee worden we in Nederland een van de grootste producenten van groen gas.

Kerngegevens 2010

In dit Duurzaamheid-verslag over 2010

presenteert Suiker Unie haar activiteiten aan de hand van een overzicht van haar economische, sociale en milieupresta-ties. We willen laten zien

welke vooruitgang we boeken. In het kader van transparantie en verge-lijkbaarheid hebben wij besloten aan te sluiten

bij de richtlijnen van het Global Reporting

Initiative, de inter-nationaal geaccepteerde

standaard voor duur-zaamheidverslaggeving.

GRI C

Financieel Omzet Suiker Unie totaal (miljoen EUR) 705Investeringen (miljoen EUR) 33

EcologischProductie suiker (ton x 1000) 911Waarvan rietsuiker (ton x 1000) 38Carbon footprint (kg CO

2 eq/ ton suiker) 480

Energie (MWh/ ton suiker) 975 Grond en leidingwater (m3 x 1000) 220Productie groene stroom (MWh) 3085

Sociaal maatschappelijkAantal medewerkers 757Aantal ongevallen (met verzuim tot gevolg) 14

-20 % Ziekte- verzuim

in 2010

77 % Medewerkers tevreden

met hun werk

-46.000 km

Transportin 2010

72.000hectare

Suikerbietenin 2010

10.000Bietentelers

in onze coöperatie Carbon footprint

480 kg CO2 equivalent

per ton suiker

-42% Energie-verbruik

sinds 1990

1400 Huishoudens

groene stroomvan Suiker Unie

911.000ton

Suikergeproduceerd

in 2010

2

Duurzaamheidbeleid

Suiker Unie wil de beste zijn in het optimaal en op duurzame wijze tot waarde brengen van alle componenten van de suikerbiet ten behoeve van haar klanten, telers en medewerkers

Keten verantwoorde-

lijkheid

Suiker Unie zet zich in

voor kwaliteit en duur-

zaamheid in de hele

keten, van de teelt van

suikerbieten tot en met de

levering van suiker. We

houden rekening met

andere belanghebbenden

in de keten en werken

waar mogelijk samen met

ketenpartners aan opti-

malisatie, ook in logistiek.

Klimaat &

Energie

We zoeken in onze hele

bedrijfsvoering naar de

juiste balans tussen milieu

en rendement. We gaan

zorgvuldig om met

natuurlijke hulpbronnen.

We spannen ons continu

en met succes in om

energie en water te

besparen, efficiënter te

werken en emissies te

beperken. Ook door groen

gas te produceren uit

reststromen leveren we

een bijdrage aan een

beter milieu.

3

DuurzaamheidambitiesSuiker Unie heeft de ambitie om tot de top van suikerproducenten te behoren, zowel in (kosten)efficiëntie als in duurzaamheid. Wij willen bij relevante stakeholders positief bekend staan om ons duurzaamheid-beleid, waardoor de maatschappe-lijke acceptatie toeneemt voor het voortbestaan van een florerende en duurzame suikersector op de langere termijn. Het is onze ambitie om de waarde van de totale keten steeds verder te verhogen. We doen dat op een zo duurzaam mogelijke manier. De zorg voor klimaat en natuur is een randvoorwaarde voor onze economi-sche continuïteit.We zijn een sociaal en maatschappe-lijk betrokken bedrijf. Onze maat-schappelijke betrokkenheid begint bij onze rol van werkgever, in de relatie met onze eigen medewerkers. Om duurzaamheid te bevorderen hechten wij veel waarde aan onder-linge samenwerking. We zijn betrokken bij maatschappelijke initiatieven, zowel in Nederland als daarbuiten.

Natuurlijk &

Gezondheid

Suiker is een prima

energiebron. Het is

een natuurproduct uit

bieten en suikerriet.

Samen met Suikerstich-

ting Nederland wijzen we

op het belang van

gezonde gevarieerde

voeding en een actieve

leefstijl. Ook via het

merk Van Gilse lichten

we consumenten

hierover voor.

Sociaal & Maatschappelijk

betrokken

Onze betrokkenheid komt

zeker tot uitdrukking in de

coöperatieve structuur

van ons bedrijf. De maat-

schappelijke waarde ervan

heeft zowel economische

als sociale en ecologische

dimensies. Suiker Unie

staat bekend als een

goede werkgever. We

vinden de ontwikkeling,

gezondheid en veiligheid

van onze medewerkers

belangrijk. We zetten ons

in voor de samenleving

met nationale en interna-

tionale projecten en

thema’s die nauw

aansluiten bij onze

vakkundigheid.

Bijvoorbeeld via hulp

aan rietsuikerboeren

in Afrika.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie4

Suiker is

100% natuurlijk

Inhoud

07

10

14

18

26

32

33404952

58

60

Natuurlijk duurzaam

Over dit verslag

Bedrijfsprofiel

Contacten met de stakeholders

Borging MVO in de organisatie

Verslag 2010 over vier pijlers

KetenverantwoordelijkheidKlimaat & EnergieNatuurlijk & GezondheidSociaal & Maatschappelijk betrokken

Blik op de toekomst

GRI index

Van klant naar leverancier

24

5

Welzijn van medewerkers

centraal 52

Duurzaam ondernemen is vanzelfsprekend

voor

Suiker Unie

33

Staatssecretaris Bleker over duurzaam ondernemen

met een verhaal

16

Van klant naar leverancier

24

Gezonde bodem

is het

fundament28

Eerlijk communiceren

over suiker

50

Suiker Unie wordt ook grote

producent van groen gas

43

6Albert MarkusseAlgemeen directeur Suiker Unie

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 7

Suiker Unie is in de kern al jaren bezig met Maat-schappelijk Verantwoord Ondernemen. De coöpe-ratie en de 10.000 telers zorgen goed voor hun omgeving, voor hun land, het is hun huidige en toekomstige bestaansgrond. Bij ons primaire proces, de productie van suiker, gaan economie, sociale verantwoordelijkheid en zorg voor het milieu hand in hand. Zo moet het ook zijn, want alleen dan

kun je het op de lange termijn volhouden. Alles wat wij investeren in de teelt, de fabrieken en in onze logistieke processen is goed voor onze marktpositie én voor het milieu. We dragen onze ambities actief uit, bijvoorbeeld via ons Plant & Planet-programma en via dit duurzaam-heidverslag. Het is niet een onderwerp van het management alleen. Als duurzame partner maken

— Voorwoord —

‘Natuurlijk duurzaam’

Bij suikerproductie gaan economie, sociale verantwoordelijkheid

en milieuzorg hand in hand

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie8

we met alle medewerkers onze visie op duurzaam-heid in de praktijk waar. Onze stakeholders verwachten dat ook. Zij vragen gericht naar onze duurzaamheidinspanningen en naar de bijbeho-rende transparantie over onze prestaties.

Met alle medewerkers onze visie op duurzaamheid waarmaken in de praktijk

Daarom koppelen wij onze duurzame ambities aan thema’s die de toekomst en het welzijn van onze wereld bepalen zoals bevolkingsgroei, klimaat-verandering en energie. Natuurlijk spannen we ons ook in voor de continuïteit van onze sector, daarmee dienen wij eveneens een economisch belang.Maatschappelijk verantwoord willen we zeker zijn als werkgever. Suiker Unie is een uniek bedrijf met een bijzonder sociaal beleid. Dat is een bewuste keuze. Met name tijdens het campagneseizoen verwachten we veel van onze mensen. Daar zetten wij goede arbeidsvoorwaarden tegenover. Mensen werken gelukkig graag bij Suiker Unie. Ook als werkgever kunnen we de toekomst daarom positief tegemoet zien.

Overleg over toekomst suikersectorHet Europese beleid is bepalend voor de toekomst van de suikersector, daarvan zijn wij ons bewust. Onze sector kent een unieke balans tussen eigen productie en import van rietsuiker uit met name Minst Ontwikkelde Landen (MOL-landen). Een mooi systeem. De EU onderzoekt verschillende scenario’s hoe zij met het gemeenschappelijk landbouwbeleid om moet gaan. Suiker Unie en haar moederbedrijf Royal Cosun zitten regelmatig aan tafel in Den Haag en Brussel om te praten over het landbouwbeleid. Ook daar is duurzaamheid een belangrijk topic. Als wij laten zien hoe duur-zaam deze sector is, dan heeft dat ook een posi-tieve invloed op de discussie op Europees niveau. Daar ben ik van overtuigd.Ik ben trots op de rol die Suiker Unie speelt in onze sector. We staan er goed voor. Suiker Unie heeft de economische crisis gelukkig goed doorstaan. Onze fabrieken behoren tot de grootste van Europa. Het resultaat van honderd jaar hard werken. We zullen alles op alles zetten om op dat niveau te blijven. We onderscheiden ons in efficiency en de geïnte-greerde keten met onze telers. Met de duurzame keuzes die wij maken, lopen we voorop in de markt.

Vormgeven aan de biobased economy

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 9

Duurzame keuzesDuurzaamheid betekent voor Suiker Unie allereerst alles uit de biet halen wat erin zit door ook restpro-ducten te verwerken. Onder andere tot diervoe-ding en biobased grondstoffen. Suiker Unie neemt bovendien het initiatief om de kansen van bio-massa als brandstof te onderzoeken en te benutten en investeert hier op grote schaal in. Wij bouwen momenteel een vergistinginstallatie in Dinteloord en in Hoogkerk (Vierverlaten) staat er nog één op de planning voor 2012. Daarmee worden we in Nederland één van de grootste producenten van groen gas.We zijn een aantrekkelijke partner voor nieuwe partijen zoals de chemische industrie, die bio -chemische producten uit restproducten wil maken. Een mooi project waar we hard aan werken is AFC Nieuw Prinsenland, een Food en Agro themapark met 50 hectare bedrijven en 220 hectare glastuin-bouw bij onze suikerfabriek in Dinteloord. We kunnen daar straks daadwerkelijk een gesloten kringloop laten zien en de basis leggen voor bio-based producten in onze regio. Dit alles past bij ons bedrijf: duurzaamheid concreet maken.Daar hoort natuurlijk bij dat we onze duurzame prestaties meetbaar maken, via onder meer de Carbon Footprint. We willen laten zien hoe serieus we duurzaamheid nemen en welke vooruitgang we

boeken. Ook dit duurzaamheidverslag waarmee we voor het eerst volgens GRI-richtlijnen rapporteren, draagt daar aan bij.

Blijven zoeken hoe het beter kanWe blijven zoeken naar hoe het anders en beter kan. We onderzoeken de nieuwste technieken om de biet nog slimmer te benutten. Zo ontdekken we nog steeds nieuwe duurzame mogelijkheden.

We ontdekken nog steeds duurzame mogelijkheden om de biet slimmer te benutten

Wat betreft energieverbruik kunnen we al indruk-wekkende resultaten laten zien over de laatste decennia, zoals een energiereductie van meer dan 40% sinds 1990. Samen met ons moederbedrijf Cosun pakken wij onze verantwoordelijkheid op om vorm te geven aan een biobased economy. Kortom, natuurlijk duurzaam, dát is Suiker Unie.

Albert Markussealgemeen directeur Suiker Unie

Biovergister in aanbouw, Dinteloord

10

1

Over dit verslag

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 11

Centraal in dit duurzaamheidverslag staan ons duurzaamheidbeleid en de dialoog met onze stakeholders, die we steeds meer vorm en inhoud geven. We doen verslag van onze duurzame activiteiten aan de hand van een overzicht van onze economische, sociale en milieuprestaties. Zorg voor het milieu en duurzaamheidprestaties worden steeds transparanter via onder andere ons duurzaamheidprogramma Plant & Planet. De implementatie van ISO 26000, de internationale richtlijn voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, binnen Suiker Unie in 2011 zal dit nog bevorderen.Suiker Unie presenteert al jaren een duurzaam-heidverslag. We hebben besloten voortaan ieder kalenderjaar een duurzaamheidverslag volgens internationaal geaccepteerde richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) uit te brengen. Deze rapportage omvat uitsluitend gegevens van alle vestigingen van Suiker Unie in Nederland. In dit verslag wordt gerapporteerd over het jaar 2010. Het kent een toepassingsniveau van GRI C. Wij hebben GRI-indicatoren gekozen die passen bij de strategie, de kernactiviteiten en die rele-vant zijn voor de stakeholders van Suiker Unie. Een GRI-index is opgenomen achter in dit verslag. In dit duurzaamheidverslag presenteren we de vier pijlers van ons duurzaamheidbeleid

—Scope—

Vier pijlers bepalenons duurzaamheidbeleid

Rapporteren over prestatie-indicatoren die passen bij onze strategie

en kernactiviteiten en die relevant zijn voor onze stakeholders

gekoppeld aan de GRI-rubrieken: • Ketenverantwoordelijkheid: gerelateerd aan economische prestaties, samenwerking en innovatie • Klimaat & Energie: energiebesparing en productie van groene energie, milieuprestaties en zorg voor de natuur • Natuurlijk & Gezondheid: suiker als natuurproduct, voedselveiligheid en voorlichting • Sociaal & Maatschappelijk betrokken: onze sociale prestaties als werkgever en onze maatschappelijke betrokkenheid

Ten opzichte van vorig jaar hebben we enkele aanpassingen gedaan in de indeling van de pijlers. Natuurlijk & Gezondheid hebben we samenge-voegd. Om onze rol als werkgever en onze maatschappelijke inspanningen te benadrukken, is een nieuwe pijler toegevoegd onder de noemer Sociaal & Maatschappelijk betrokken. Het verslag is bestemd voor klanten, onze telers, overheden, medewerkers van Suiker Unie, de Raad van Beheer, directie en medewerkers van Cosun, partners en leveranciers. Enkele stakeholders komen ook zelf aan het woord. Zij vertellen hoe zij de relatie met Suiker Unie zien.

12

Suiker Unie is een sociaal en maatschappelijk betrokken bedrijf

24,7is het

gemiddeld aantal

dienstjaren

13

Maecenas ut odio nulla, vitae volutpat metus. Duis eleifend gravida consectetur.

10.000 belangstellenden

bezoeken onze

suikerfabrieken

14

2

Bedrijfsprofiel

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 15

Suiker Unie produceert in 2010 in Nederland 873.000 ton suiker uit bieten en in Anklam (Duitsland) 112.000 ton. De omzet van Suiker Unie totaal bedraagt over 2010 EUR 705 miljoen. Wij verwerken naast bietsuiker ook rietsuiker, die we betrekken uit landen buiten Europa. In 2010 hebben we in Nederland 38.000 ton rietsuiker verwerkt, 4,2% van de totale productie. De suikerfabrieken produceren tijdens de cam-pagne van medio september tot eind januari suiker. Het overgrote deel daarvan is voor binnenlands gebruik, het overige wordt geëxporteerd naar Duitsland, Engeland, België en Scandinavië. Onze industriële klanten nemen het grootste deel af. Deze bedrijven verwerken de suiker in voedings-middelen zoals frisdranken, brood of zuiveltoetjes. Daarnaast leveren wij suiker aan de retail- en foodservicemarkt. In de supermarkt zijn onze kristalsuiker, klontjes en sticks, basterdsuiker, kandij en stropen te vinden onder de merknaam Van Gilse.Wij verwerken jaarlijks ruim 5 miljoen ton suiker-bieten, wat naast het kernproduct suiker meerdere bijproducten en reststromen oplevert.

Die vinden hun weg in nieuwe producten of nuttige toepassingen. Zo produceren wij biogas, door organisch materiaal van waswater in methaanreactoren te vergisten. Het Centraal Kantoor van Suiker Unie is gevestigd in Dinteloord. Er zijn fabrieken voor de productie van suiker uit suikerbieten in Dinteloord en Hoogkerk (Vierverlaten) en specialiteitenfabrieken in Puttershoek en Roosendaal. Suiker Unie heeft een dochteronderneming in Noord-Duitsland. Eind 2010 had Suiker Unie 757 medewerkers, van wie 143 in Duitsland.Suiker Unie is onderdeel van Royal Cosun. Dit internationale concern ontwikkelt, produceert en vermarkt natuurlijke voedingsmiddelen eningrediënten. Cosun is een coöperatie van Nederlandse suikerbietentelers, met ongeveer 10.000 leden die tegelijk de enige aandeelhouders zijn. In oorsprong is het bedrijf ruim honderd jaar geleden opgericht. In 2010 realiseert Cosun een jaaromzet van 1,7 miljard euro en heeft ruim 4.000 medewerkers in dienst.

—Onze activiteiten—

Suiker Unie wil de beste suikerproducent

van Europa zijn

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie16

—Interview—

Ondernemen met een verhaal

‘Ik vind het een uitstekende ontwikkeling dat Suiker Unie het initiatief neemt om reststromen

te gebruiken om groen gas te produceren.’

Henk Bleker, staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie ‘Van ondernemers verwacht ik dat zij zelf kiezen met welke duurzaamheiduitdagingen ze aan de slag gaan. Voorwaarde is wel een dialoog met de omgeving.’ In de biobased economy, die hij een enorme kans voor Nederland noemt, vormt de land- en tuinbouw volgens Bleker een cruciale schakel als grootste producent van biomassa. ‘Ik vind het daarom een uitstekende ontwikkeling dat Suiker Unie het initiatief neemt om reststromen

te gebruiken om groen gas te produceren.Ondernemers in de land- en tuinbouw zijn van oudsher bezig met het vinden van een balans tussen het verdienen van een boterham binnen de grenzen die mens en natuur ons stellen. Soms komen rendement op de korte termijn en duur-zaamheid op de lange termijn tegenover elkaar te staan. Het is niet aan de overheid om aan te geven wat een goede balans is. Die balans wordt duidelijk op het moment dat de akkerbouwer met zijn omgeving in gesprek gaat. Dat kan een gesprek

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 17

met je buurman zijn, maar ook gesprekken met milieufederaties en brancheorganisatie zijn daar onderdeel van. Dat noem ik ondernemen met een verhaal. Deze sector heeft een sterke internatio-nale (kennis)positie in het importeren, produceren, raffineren en verwerken van biomassa (zoals reststromen) en is in staat om een alternatief voor aardolie te bieden. Dit biedt de land- en tuinbouw-sector kansen voor innovatie en groei. Daarom ben ik blij dat de landbouw niet meer enkel als veroorzaker van CO2-uitstoot wordt gezien, maar juist als onderdeel van de oplossingen.

De ontwikkeling van de biobased economy is voor Nederland een enorme kans, onder andere door de sterke agrosector

Het Ministerie vindt dat bedrijven ook de komende jaren moeten werken aan de productie van duurzame energie en stimuleert dat ook via de Subsidieregeling Duurzame Energie Plus.’

Uitdagingen voor de toekomst‘De wereld staat voor grote uitdagingen. In 2050 moeten we 9 miljard mensen kunnen voorzien van kwalitatief goed, gezond en veilig voedsel. Dat betekent dat boeren wereldwijd meer voedsel moeten gaan produceren. We bevorderen de duurzame landbouwproductie en productiviteit in de gehele agrosector door in te zetten op zowel betere als verhoogde productie tegen lagere kosten, met efficiënter gebruik van land, water, kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen. Boeren moeten leren omgaan met extremer weer, maar kunnen ook zelf een rol spelen bij het beperken van de klimaatverandering. De hogere landbouwproductie willen we niet ten koste laten gaan van de verdere achteruitgang van de bio-diversiteit. Het nieuwe Europese landbouwbeleid moet helpen om aan deze uitdagingen het hoofd te bieden.’

Rol Europa in voedselzekerheid ‘In Europa is voor landbouwproducten een zeer hoge graad van zelfvoorziening gerealiseerd.

Het Europees landbouwbeleid heeft een uitermate belangrijke rol gehad in de ontwikkeling van ex- porterend naar importerend handelsblok. Voedsel-zekerheid blijft een belangrijke verantwoordelijk-heid. De afgelopen jaren hebben we gezien dat we alert moeten blijven. Voortdurend lage prijzen of grote schommelingen in prijzen kunnen grote gevolgen hebben. Een vangnet is daarom nodig. Tegelijkertijd moeten we de concurrentiekracht blijven stimuleren. En investeren in het innovatief vermogen van de sector en het vergroten van duurzaamheid, inclusief het in standhouden en beheren van onze natuurlijke hulpbronnen.’

Marktoriëntatie stimuleren‘Voedselzekerheid, klimaat, energie, water en grondstoffenvoorziening zijn vraagstukken die vragen om een mondiale aanpak. Het handelver-storende karakter van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid met zijn subsidies is zeer sterk afgebouwd. De tijd van grote productieover-schotten en dumppraktijken op de wereldmarkt ligt al lang achter ons. De Europese markt en de wereldmarkt groeien naar elkaar toe. Dat biedt kansen voor de Europese landbouw op de wereld-markt, maar ook kansen voor Minst Ontwikkelde landen (MOL) op toegang op de Europese markt. De EU is momenteel verreweg de grootste impor-teur van landbouwproducten uit ontwikkelings-landen. De MOL-landen hebben de gelegenheid te integreren in de wereldhandel en zich te ontwik-kelen tot volwaardige handelspartners. Dit levert een bijdrage aan economische zelfredzaamheid en koopkracht op de lokale markt. Mede daarom stimuleren we de marktoriëntatie van de Nederlandse en Europese landbouw.’

Steun aan duurzame suikersector‘Behalve voor het Europees landbouwbeleid zet dit kabinet zich in om de positie van de negen topsectoren van de Nederlandse economie te versterken. Een daarvan is de Agrofood sector, waar ook de suikersector deel van uitmaakt. Duurzaamheid zal een belangrijk onderdeel uit-maken van het plan van aanpak, maar het is aan het bedrijfsleven zelf om ambities te stellen. Ik zal met mijn collega Verhagen er alles aan doen om deze topsector zo goed mogelijk te faciliteren.’

18

3

Contacten met de stakeholders

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 19

Suiker Unie voert regelmatig overleg met stake-holders over relevante thema’s die met onze kernactiviteiten te maken hebben. Duurzaam ondernemen is steeds vaker onderwerp van gesprek. Onze belangrijkste stakeholders zijn klanten, telers, consumenten, medewerkers,

—Onze stakeholders—

Onze belangrijkste stakeholders zijn klanten,

telers, consumenten, medewerkers,

overheden, partners en omwonenden

In de contacten met onze stakeholders staat duurzaamheid

altijd op de agenda

overheden, partners en omwonenden. Suiker Unie heeft in 2010 een stakeholderanalyse uitgevoerd, die we in 2011 verder uitwerken. Suiker Unie gaat met alle stakeholders de dialoog aan over duurzaamheid.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie20

KlantenSuiker Unie onderhoudt goede contacten met klanten. Net als in andere jaren hebben we in 2010 klantrelatiedagen georganiseerd. Tijdens deze dagen besteden we veel aandacht aan kennis-deling en uitwisseling van best practices. Verder nodigen we klanten uit een bezoek te brengen aan de Campagnedagen. In 2010 ontvingen wij tijdens deze dagen circa 200 klanten. We gingen met hen in gesprek over het thema Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Klanten vragen steeds meer en met nadruk om transparantie over onze prestaties op het gebied van duurzaamheid.

Samen met klanten zetten wij ons in voor verduurzaming en efficiëntieverbetering

Vooral onze initiatieven in de productie van groen gas blijken aan te spreken. Sommige klanten tonen zich meer dan alleen belangstellend: zij zien ook kansen voor de verwerking van hun eigen rest-stromen via onze biovergistinginstallaties. Voor ons biedt die samenwerking kansen om ons samen met klanten nog meer in te zetten voor verduur-zaming en efficiëntieverbetering.

TelersAls aandeelhouders van Cosun zijn de telers nauw betrokken bij onze bedrijfsvoering. Acht van hen zijn vertegenwoordigd in de Raad van Beheer die eindverantwoordelijk is voor de ontwikkeling en implementatie van het beleid in de coöperatie.Jaarlijks gaan we op de telersvergaderingen in gesprek met de telers in alle teeltregio’s. In bijeenkomsten komen onder andere markt–ontwikkelingen, teelttechnieken en duurzaam–heidaspecten van de teelt aan de orde. In het winterseizoen 2010/2011 waren zo’n 4.000 telers aanwezig. Door het jaar heen heeft de Agrarische Dienst van Suiker Unie nauw contact met telers over bijvoorbeeld gewasbescherming. Verder is binnen Cosun een jongerenraad actief om het (bestuurlijk) contact met de jonge coöperatieleden te bevorderen. In 2010 hebben we voor telers die deelnemen aan Unitip, ons rendementsverbeteringsprogramma, op 40 locaties studiegroepbijeenkomsten georga-niseerd. Leren van elkaar staat hier centraal. Om kennisdeling te bevorderen brengt Unitip een eigen jaarverslag uit voor alle telers waarin kennis en ervaringen van een jaar suikerbietenteelt worden gedeeld. Verder ontvangen onze telers zes keer per jaar het Cosun magazine met algemene bevindingen over de meest recente teelt en opbrengst.In 2010 is Beet Europe voor het eerst in Nederland georganiseerd. Op dit tweejaarlijkse bieten–evenement worden prestaties van rooiers uit heel Europa met elkaar vergeleken. Een moment van kennisdeling met telers, veredelaars en onderzoe-kers. Suiker Unie was in 2010 hoofdsponsor van dit evenement.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 21

Klanten zijn tevreden

Het waarborgen van kwaliteit van onze

producten en diensten vinden we erg belangrijk. Suiker Unie laat daarom elke twee à drie jaar door

een externe partner onderzoek doen naar

klanttevredenheid

In 2010 lag de algemene tevredenheid van klanten in de industrie gemiddeld

op 7,9 (2007: idem) bij een respons van 28% (2007: 21%). In totaal reageerden

230 klanten, 83% van hen is (zeer) tevreden. Suiker Unie scoort hoog op

betrouwbaarheid ( 96%) en wordt gezien als een vakkundige partner (84%). Wij zijn tevreden met deze

scores, maar willen de tevredenheid waar mogelijk verder verhogen.

Zo hebben wij bijvoorbeeld het klachtenmanagement

inmiddels verbeterd.

MedewerkersOnze medewerkers zijn essentieel voor de toekomst ons bedrijf. We houden goede voeling met de mate van betrokkenheid van medewerkers bij ons bedrijf en meten hoe zij aankijken tegen hun eigen perspectieven.

Ons personeelsblad Kristalhelder biedt regel-matig informatie over duurzame ontwikkelingen

Elke drie jaar houden wij daarvoor een medewer-kertevredenheidonderzoek. Met de uitkomsten gaan we in de praktijk aan de slag. In het hoofd-stuk Sociaal & Maatschappelijk betrokken lichten wij dit toe. De Ondernemingsraad is sterk betrokken bij onze organisatie en onze medewer-kers. De directie overlegt zes maal per jaar op een constructieve manier met de Ondernemingsraad.Duurzaamheid brengen we steeds meer onder de aandacht bij medewerkers. We stimuleren hen zelf initiatieven te nemen. Het duurzaamheidverslag draagt bij aan een toename in aandacht voor het onderwerp. Ook het personeelsblad Kristalhelder biedt regelmatig informatie over duurzame ontwikkelingen. Op verschillende interne bijeen-komsten wordt het duurzaamheidprogramma aan de medewerkers gepresenteerd.

Leren van elkaar staat centraal in diverse studiegroepen en Unitip-bijeenkomsten

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie22

OverheidEen goede relatie met de overheid is voor Suiker Unie van wezenlijk belang. We streven hetzelfde doel na, of het nu gaat om projecten ter bevorde-ring van de werkgelegenheid, duurzaamheid of het voortbestaan van de Europese suikersector. Suiker Unie heeft veel contact met overheden en politici, zowel op lokaal, regionaal, landelijk als internatio-naal niveau.

Een goede relatie met de overheid is voor Suiker Unie van wezenlijk belang. We streven hetzelfde doel na

Op Europees niveau worden de suikerbietentelers en -fabrikanten vertegenwoordigd door de Euro-pese belangenverenigingen voor suikerbietentelers en suikerfabrikanten, CIBE en CEFS.

PartnersHet Instituut voor Rationele Suikerproductie (IRS), Suikerstichting Nederland (het kenniscentrum voor suiker en voeding), Platform Suiker en Voeding en NGO’s zoals Bonsucro en Solidaridad zijn belangrijke partners voor Suiker Unie. Zij ondersteunen ons bij de realisatie van een zo duurzaam mogelijke bedrijfsvoering. Wij voeren regelmatig overleg om samenwerking en kennis-uitwisseling in de keten te verbeteren of te bevorderen. Samen zetten we ons ook in voor maatschappelijke initiatieven.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 23

ConsumentenVia de consumentenservice van ons merk Van Gilse onderhouden we nauw contact met de gebruikers van onze producten. We besteden ook veel aandacht aan een zorgvuldige afhandeling van klachten. Suikerstichting Nederland is verantwoor-delijk voor de communicatie over voedingskundige aspecten van suiker richting de consument.

OmwonendenSuiker Unie hecht waarde aan een goede verstand-houding met de regio. Tijdens de campagne merken omwonenden het meest van onze activi-teiten. Omwonenden van de fabrieken in Dinte-loord en in Vierverlaten worden jaarlijks uitgenodigd voor de Campagnebezoekdagen. Andere groepen zijn eveneens altijd welkom voor een excursie. Zij krijgen een rondleiding, worden geïnformeerd over vernieuwingen, ook op het gebied van duurzaamheid, en kunnen vragen stellen over de bedrijfsvoering.

Omwonenden van de fabrieken in Dinteloord en in Vierverlaten worden jaarlijks uitgenodigd voor de Campagnebezoekdagen

Er is veel interesse voor het productieproces van suiker en bijproducten. We zijn trots op onze fabrieken en laten graag zien hoe wij werken. In 2010 ontvingen we in totaal 10.000 belangstel-lenden. Zij kregen ook informatie over ons Plant & Planet-programma. Ook bij de ontwikke-ling van AFC Nieuw Prinsenland worden omwo-nenden nauw betrokken.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie24

—Dubbelinterview—

Groente en suikerbiet, een prachtcombinatie

Ardo gaat ongeveer 2.800 ton reststromen uit bladgroente leveren aan Suiker Unie,

ongeveer 80% van het totaal

Teun van der Weg, Suiker Unie toont trots een foto van de bouw van de vergis-tinginstallatie in Dinteloord aan Ruud ten Cate van Ardo, zijn eerste toeleverancier van biomassa. Diepvriesgroenteproducent Ardo, al jaren indus-triële klant van Suiker Unie, zocht een economi-sche en vooral duurzame oplossing voor haar reststromen. De nieuwe vergistinginstallatie van Suiker Unie komt Ardo goed van pas. ‘Het leuke is dat wij naast klant ook leverancier worden van Suiker Unie. Het is een prachtcombinatie.’

Ruud ten Cate, ArdoArdo is de grootste producent van diepvries-groente en -fruit in Europa, met 14 productie-locaties in 8 verschillende Europese landen. In het West-Brabantse Zundert staat één van de fabrieken waar bladgroente en andere groente-soorten worden verwerkt en verpakt voor alle grote supermarktketens. Ardo verwerkt suiker in sauzen, bijvoorbeeld in rode kool, legt Ten Cate uit. ‘Met onze saus van suiker, azijn, kruidnagel, appelmoes en kaneel krijg je de lekkerste rode kool

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 25

van de wereld.’ Het bedrijf verwerkt de groenten zo dicht mogelijk bij waar ze het beste geteeld kunnen worden. Paprika’s en aubergines in Spanje en Portugal, maïs in Zuid-Frankrijk, bloemkool in België en Bretagne. Prei, koolsoorten en spinazie in Nederland en België. In het verleden kon het bedrijf groenteresten kwijt bij boeren, als groen-bemesting of als veevoer. ‘De wetgeving is zo streng geworden dat onze afnemers niet langer aan de Good Manufacturing Practices-eisen voldeden. Die route was dus einde verhaal’, vertelt Ten Cate. Hij is bij Ardo in Zundert, zoals hij zelf zegt, de rechter- en de linkerhand van de locatiedirecteur en houdt zich met een veelheid van onderwerpen bezig, waaronder de zorg voor reststromen.

Logistiek is de sleutelArdo ging enige tijd in zee met een grote afvalver-werker, maar dat was een kostbare aangelegen-heid. De zoektocht naar een goedkopere oplossing bleek nog niet zo eenvoudig. ‘We kwamen bij een vergister in Noord-Limburg terecht. De afstand was een probleem. De vrachtkosten braken ons op’, vertelt Ten Cate. ‘Logistiek is heel belangrijk bij biomassastromen, daarin moet je elkaar zien te vinden’, beaamt Van der Weg. ‘Het percentage droge stoffen is bij dit soort reststromen aan de lage kant. Per kilometer vervoer je dus niet zo veel biomassa. Daarom moeten de afstanden kort zijn. Dat heeft ook een duurzame kant, want minder kilometers betekent minder CO2 uitstoot.’

Win-winsituatieTijdens de Campagnedagen van Suiker Unie in 2010 raakten de inkoper van Ardo en de account-manager van Suiker Unie met elkaar in gesprek over de nieuwe vergistinginstallatie die Suiker Unie in aanbouw heeft. ‘Toen ik dat hoorde, dacht ik direct: laten we maar eens gaan praten’, vertelt Ten Cate. Dit gesprek is tot zijn genoegen zeer snel, binnen vier maanden uitgemond in een overeenkomst. ‘Wij gaan ongeveer 2.800 ton reststromen uit bladgroente leveren aan Suiker Unie. Dat is ongeveer 80% van onze reststromen. Daar zijn we zeer gelukkig mee. We verrekenen een kleine vergoeding voor het wassen van ons mate-riaal. Onze lokale groentetransporteur zit in

Roosendaal, precies tussen Zundert en Dinteloord in, op een afstand van 30 kilometer. Echt een win-win-situatie.’

De kringloop sluitenOok Suiker Unie is blij met deze overeenkomst, vertelt Van der Weg. ‘Voor ons is het voordeel dat we biologisch niet volledig op één product zitten: de suikerbieten. Ik vergelijk een vergister altijd met een koe, die moet ook eens een keer wat anders te eten hebben. Met andere reststromen kunnen we spoorelementen en micro-ingrediënten toevoegen die in ons eigen product ontbreken, waardoor we een beter vergistingsresultaat krijgen. Dat kunnen we wel corrigeren met chemische ingrepen, maar de biologische weg is duurzamer.’

Logistiek is heel belangrijkbij biomassastromen, daarin moet je elkaar zien te vinden

Van der Weg benut deze eerste leveringsovereen-komst met Ardo ook om ervan te leren. ‘Een van de doelstellingen in het duurzame beleid van Suiker Unie is om de kringloop te sluiten en de hele biologische keten zelf te beheersen. De vergisting-installatie stelt ons daartoe nog beter in staat. Wij gooien niets weg, wij gebruiken onze eigen reststoffen en die van anderen en maken er groen gas van. De digistaten kunnen we nuttig toepassen in de landbouw. Het is in ons beider belang dat de keten zuiver is. Wij gaan ingangscontroles houden. Daarnaast borgen we dat wat binnenkomt, over-eenkomt met de criteria voor biomassa voor deze installatie in het kader van de SDE regeling.’

Volle bak startenDe bouw van de installatie ligt goed op schema. Begin oktober 2011 worden de tanks gevuld. In december start de productie. Ardo’s productiesei-zoen start in het voorjaar van 2012. ‘Dan kunnen we volle bak starten en gaan we de eerste rest-stromen rode kool en prei leveren.’

26

4

Borging MVO in de organisatie

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 27

Plant & PlanetDuurzaamheid is al jaren een thema in ons bedrijf. Om de bewustwording over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen intern verder te vergroten en nog steviger ambities vast te stellen, is eind 2009 een stuurgroep MVO van start gegaan. De directeur Research en Development heeft het onderwerp duurzaamheid in portefeuille en is voorzitter van de stuurgroep. Alle afdelingen zijn vertegenwoordigd. De stuurgroep heeft in 2009 het initiatief genomen voor ons Plant & Planet–programma. Dit aansprekende overkoepe-lende communicatieprogramma verbindt alle duurzame initiatieven van Suiker Unie met elkaar. Hierover is in 2010 via diverse middelen zowel intern als extern gecommuniceerd.

—Governance—

Duurzaamheid is al jaren stevig

verankerd in onze organisatie

Duurzame ambities krijgen extra impuls door Plant & Planet-programma

en deelname aan ISO 26000 Championship-programma

ISO 26000 ChampionOm Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen nog meer te verankeren in de organisatie, stond in 2010 onder meer voorbereidend onderzoek naar het toepassen van ISO 26000 op de agenda. ISO 26000 is de nieuwe internationale richtlijn voor duurzaam ondernemen die ondersteuning biedt bij de implementatie hiervan. De richtlijn biedt internationaal overeengekomen definities, principes, kernthema’s en processtappen voor integratie van MVO. De directie van Suiker Unie heeft besloten om in 2011 met deze richtlijn aan de slag te gaan. Suiker Unie is één van de geselecteerde deelnemers aan het ISO 26000 Championship-programma 2011. Organisaties uit verschillende sectoren worden begeleid om ISO 26000 Champion te worden. Zij hebben de ambitie om koploper te zijn in hun sector op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Onder-nemen. Het project wordt in april 2012 afgerond en resulteert mogelijk in de door NEN ontwikkelde ISO 26000 zelfverklaring NPR 9026.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie28

Harjo Hoiting, akkerbouwer te Eexterveen, behoort tot de generatie jonge boeren. Hij staat nog maar aan het begin van zijn carrière als zelf-standig agrarisch ondernemer, vindt hij. Drie jaar geleden nam hij het akkerbouwbedrijf over van zijn moeder. ‘Een bedrijf als dit toekomstbestendig runnen, kan alleen als het duurzaam gaat, juist vanuit economisch oogpunt. Dat is van wezenlijk

belang.’ Duurzame akkerbouw is nodig voor de toekomst van de suikersector en die van indivi-duele agrarische ondernemers. Maar ook omdat de stijgende vraag naar voedsel in de wereld dat afdwingt. ‘Ik zie die relatie zeker, ook al zal die vraag naar voedsel niet zozeer plaatsvinden binnen Europa. Toch moet je zorgen dat je de grond zo goed verbouwt, dat ook de generatie die na jou

—Interview—

Duurzame akkerbouw is essentieel voor het voort-bestaan van mijn bedrijf

Minder hectares nodig om aan de maximumopbrengst te komen en lagere milieubelasting per kilogram suiker

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 29

komt daarmee verder kan. De grond is niet van jezelf. Ik zou niet direct rentmeesterschap in de mond nemen, maar de gedachte erachter spreekt mij wel aan.’

Gezonde bodem als fundamentEen gezonde bodem is wat Hoiting primair bezig-houdt. ‘De bodem is het fundament. Daar moet je goed voor zorgen. Ik gebruik zoveel mogelijk organische stoffen en zo weinig mogelijk gewas-beschermingsmiddelen. Stroresten laat ik achter op het land en werk ik onder’, vertelt hij. Biodiversiteit door gewaswisseling is een vanzelf-sprekendheid. ‘Mijn bouwplan is de helft zetmeel-aardappelen, een kwart suikerbieten, een kwart gerst en haver, en daarnaast nog een kleine opper-vlakte zomerbloemen. Ik wissel de gewassen over de beschikbare 53 hectaren. Een keer per vier jaar staan er suikerbieten op een perceel.’

De bodem is het fundament. Daar moet je goed voor zorgen

Als ondernemer houdt hij zijn economische belangen scherp in de gaten en volgt hij de ontwikkelingen op de suikermarkt op de voet. ‘Ik ben niet getrouwd met een gewas. Mijn vader is eind jaren zeventig begonnen met suiker. Suiker heeft altijd een consistent aandeel gehad in de omzet van dit bedrijf.’

Rendementsverbetering gerealiseerdHoiting vertelt enthousiast over de rendements-verbetering die hij de afgelopen jaren heeft gerea-liseerd met suiker. ‘Twee jaar terug hadden we een suikerproductie van 17.500 kg per ha. Als ik dat aan mijn vader had kunnen zeggen 20 jaar geleden had hij gezegd: je bent hartstikke gek. Dat gaat nooit lukken. Maar het is gelukt. Ik heb minder hectares nodig om aan mijn maximumopbrengst te komen en de milieubelasting per kilogram suiker is lager.’ Deze vooruitgang dankt hij zeker aan de teeltverbetering en de adviezen daarover van het Instituut voor Rationele Suikerproductie (IRS) en de Agrarische Dienst van Suiker Unie. ‘Daar baseer ik mijn keuze op. IRS doet veel onderzoek naar rassen. Niet alleen naar het economische resultaat,

maar ook naar andere eigenschappen. Aan die informatie heb ik in de praktijk wat aan. Zo kies ik altijd een ras dat vrij snel de grond bedekt, zodat er zo min mogelijk onkruid tussen de planten komt te zitten.’ Hoiting ziet ook de voordelen van zijn deelname aan Unitip, het teeltregistratie- en adviesprogramma van Suiker Unie. ‘Het houdt je scherp door kennis te delen en van elkaar te horen hoe anderen het doen. Als je alleen maar op je eigen bedrijf bezig bent, ben je al vrij snel bedrijfs-blind aan het worden. Je moet wel openstaan voor anderen en de wil hebben om er beter van te worden, dan heeft het toegevoegde waarde.’

Gecontroleerde kwaliteitHoiting vindt het in zijn belang dat Suiker Unie veel doet om een eerlijk beeld neer te zetten van suiker bij de consument. ‘Als mensen geen suiker meer zouden kopen, wordt de afzet van mijn product minder en verlies ik omzet. De goede naam van suiker is voor mij dus zeker belangrijk. Suiker Unie behartigt ook onze belangen in Brussel. Het zou mooi zijn als het huidige land-bouwbeleid gehandhaafd blijft, maar of dat realis-tisch is vraag ik me af. We mogen niet meer produceren dan de markt vraagt, dat is een goed werkend systeem. Je kunt binnen dit systeem extra eisen stellen aan de manier van produceren, daar heb je meer grip op. Als je suiker uit Thailand of Brazilië haalt, dan weet je dat niet. Onze suiker wordt in elk geval onder gecontroleerde omstan-digheden geproduceerd.’

Naast suiker ook energie Naast akkerbouwer is Hoiting tegenwoordig ook energieproducent. ‘Sinds 2010 heb ik ook zonne-panelen op mijn dak, daarmee produceer ik voldoende groene stroom voor 8 tot 10 huishou-dens. Ik ben dit gaan doen omdat de zon toch schijnt, daar kan je iets mee doen.’

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie30

Alle bietentelers die verbonden zijn aan Suiker Unie bezitten een voedselveiligheid-certificaat

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 31

Suiker is een

100%natuurlijk

product

32

5

Verslag 2010 over vier pijlers

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 33

Ketenverantwoordelijkheid: duurzaam en innovatiefDe substantieel groeiende wereldbevolking en stijgende welvaart hebben grote consequenties voor onder meer de voedselvoorziening. Deze ontwikkelingen zullen ook steeds meer beslag leggen op de natuurlijke hulpbronnen van de aarde.

Een geïntegreerde keten, behoud van het landschap en onderlinge samen-werking met ketenpartners staan voorop

Door zo efficiënt mogelijk om te gaan met land-bouwareaal, water, reststromen en brandstoffen willen wij bijdragen aan een duurzame teelt en productie. Een geïntegreerde keten, behoud van het landschap en onderlinge samenwerking met ketenpartners staan daarbij voorop. Suiker Unie wil de standaard zetten in duurzame suikerteelt: via de advisering over bietenzaad-rassen, door ons in te spannen voor duurzame akkerbouw, door een zo efficiënt en schoon mogelijke productie, tot aan de meest efficiënte en milieuvriendelijke levering aan afnemers.

Continuïteit waarborgenVanuit een gezonde bedrijfsvoering gericht op continuïteit zet Suiker Unie zich in voor innovaties die meerwaarde hebben voor economie, natuur en milieu. We houden hierbij de belangen van onze stakeholders nauwlettend in het oog. De teelt en verwerking van suikerbieten zijn van groot belang voor de regionale economie. Aangezien Suiker Unie ook actief is in regio’s met minder bedrijvigheid, spelen we een belangrijke rol in het behoud van de werkgelegenheid. Omdat de telers van Suiker Unie lid zijn van de coöperatie, is het aanbod en de afname van suikerbieten gewaarborgd. We bieden onze 10.000 telers en hun gezinnen daarmee meer zekerheid over hun inkomen. We zetten in op continuïteit van onze industrie met efficiencyverbetering en kostprijs-verlaging als centrale thema’s. Daarbij spelen duurzame innovaties in teelt en productie een steeds meer prominente rol.

—Onze prestaties—

Duurzaam ondernemen is vanzelfsprekend voor Suiker Unie

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie34

Rendementverbetering: Unitip

Een duurzaam akkerbouwbeleid houdt in dat telers zo efficiënt mogelijk omgaan met het beschikbare areaal. Suiker Unie helpt telers hun rendement te verbeteren met het eigen registratieprogramma Unitip. Doelen zijn zowel kostenvermindering als opbrengstverbetering via kennisdeling. Met de nauwkeurige registratie via Unitip is het mogelijk de teelt achteraf goed te analyseren en resultaten te vergelijken.Deelnemende telers hebben inzicht in kosten en milieubelasting. Per perceel krijgen ze gerichte adviezen en tips om hun bietenteelt verder te verbeteren. De gegevens kunnen in een benchmark worden vergeleken met die van collega’s uit de regio. In 2011 gaan we kengetallen beoordelen en van adviezen voorzien in samenwerking met studenten van de Hogere Agrarische School in Den Bosch. Voor de teler wordt dan nog duidelijker waar verbeterpunten liggen.

Duurzame akkerbouw

De grond op een duurzame manier vruchtbaar houden is een voorwaarde voor een gezonde productie, nu en in de toekomst. Onze telers zijn zich daarvan bewust. Suiker Unie levert hier onder andere via Stichting Veldleeuwerik een actieve bijdrage aan. Stichting Veldleeuwerik is een samenwerkingsverband van akkerbouwers, advi-seurs, afnemers, leveranciers en verwerkende industrie die gezamenlijk streven naar een meer duurzame akkerbouw.Binnen Stichting Veldleeuwerik is in Flevoland in 2010 door een groep telers en hun afnemers gewerkt aan verduurzaming van hun bedrijfs-voering. Zij streven naar verbetering op tien

0

5

10

15

20

25

Aantal deelnemende telers aan Unitip

(%)

2008 2009 2010 2011

Doelstelling

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 35

duurzaamheidindicatoren. Bodemkwaliteit is daarbij het centrale thema maar ook andere indica-toren komen aan bod zoals productiewaarde, biodiversiteit, voedingsstoffen, water, energie, menselijk kapitaal en lokale economie. Iedere teler maakt jaarlijks een duurzaamheidplan onder bege-leiding van een geaccrediteerde adviseur. Ook interactie met de lokale economie en het vergroten van de verbondenheid met de regio, via bijvoor-beeld het aanbieden van een streekproduct of het uitnodigen van een school uit de omgeving hebben hun plek.

Gezamenlijk streven naar een meer duurzame akkerbouw

Stichting Veldleeuwerik heeft als ambitieuze doelstelling om de komende jaren met enkele honderden telers te gaan werken. Ook is zij nog in gesprek over de beste manier om de duurzame opbrengst in de toekomst af te zetten.

Minder tarra

Suiker Unie wil de hoeveelheid bietengrond (teel-aarde of tarragrond) die met de suikerbieten naar de fabrieken wordt vervoerd, beperken. Hoe minder tarra, hoe efficiënter het verwerkings-proces van de biet. Door allerlei activiteiten van telers, loonbedrijven, Suiker Unie en het Instituut voor Rationele Suikerproductie (IRS), zijn er grote successen geboekt in het verminderen van de hoeveelheid meegeleverde bietengrond. We hebben een reductie van ruim 70% gerealiseerd vanaf begin jaren 70.

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

Bietengrond: ton/ton geproduceerde suiker

Bietengrond Nederland: Bietengrond/suiker (ton/ton)

1972 1980 1990 20102000

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie36

1kg

1 2 3

4

56

7 8 9

101112

13

1514

16

17

Bietenpuntjes & waswater voor groen gas

Bietenpulp voor diervoeder

Melasse voor fermentatie en diervoeder

Betacal kalkmeststof voor de landbouw

Aanhangende bietengrond voor ophogenlandbouwgrond, wegen en dijken

Op het landIn maart en april worden de bieten gezaaid

Rooien en ladenVanaf september begint de oogst van de suikerbieten

TransportDe bieten worden met vrachtwagens aangevoerd

De fabriekDe bieten gaan het verwerkingsproces in

Bepalen suikergehalteDe aangeleverde bieten worden gewogen en het suikergehalte wordt bepaald

Wassen suikerbietenWasmolens reinigen de bieten grondigen verwijderen aanklevende bietengrond

Snijden bietenDe bieten worden in dunne reepjes gesneden

SapwinningDe suiker wordt uit de cellen van de bieten gehaald, waardoor ruwsap ontstaat

VerdampingDoor waterverdamping (met stoom) dikt het dunsap in en stijgt het suikergehalte naar circa 70%. Nu is het diksap

KokenHet diksap wordt verder ingedikt tot een dikke kristalbrij

CentrifugerenDe centrifuges scheiden de kristalbrij insuikerkristallen en stroop

Drogen en koelenDe suikerkristallen worden gedroogd en gekoeld

OpslagDe suiker wordtopgeslagen in suikersilo’s

Productie voltooidDe suiker verlaat de fabriek

Industriële afnemersDe suiker wordt o.a. in bulkwagens vervoerd naar de afnemers

Van GilseDe suiker wordt onder het Van Gilsemerk in de supermarkt verkocht

SapzuiveringMineralen, zouten en eiwitten worden uit het ruwsap gehaald. Nu is het dunsap met een suikergehalte van circa 15%

Efficiënte productie is duurzaamSuiker Unie werkt toe naar een productieproces waarbij zo min mogelijk verliezen en verspilling optreden. Dat is zowel efficiënt als duurzaam. Zo hebben we een geïntegreerd systeem van Total Productive Maintenance ingevoerd, waarmee we de efficiëntie maximaal willen waarborgen. Dit systeem heeft Suiker Unie inmiddels ingevoerd op alle productielocaties en de resultaten zijn positief en veelbelovend. Op veel verschillende onderdelen

wordt permanent de efficiëntie verhoogd, kosten verlaagd en betrouwbaarheid verbeterd. Suiker Unie blijft zoeken naar mogelijkheden voor verdere efficiëntieverbetering. Zo is in Dinteloord geïnvesteerd in een opslagtank voor het half-fabricaat diksap. Dit vergroot de flexibiliteit bij de productie van suiker. De tank zal tijdens de campagne in 2011 voor het eerst worden ingezet.

Suiker Unie werkt toe naar een productieproces waarbij zo min mogelijk verliezen en verspilling optreden

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 37

IngrediëntSuiker als grondstof voor voedingsmiddelen

Bietenpulp Bietenpulp

voor diervoeder

Direct gebruikSuiker voor in de koffie

BietengrondAanhangende

bietengrond voor wegen

en dijken

BetacalKalk meststof

voor de landbouw

MelasseVoor fermentatie

en gistproductie

BietenpuntjesVoor groen gas

Investeren in innovatieve, duurzame oplossingen

Alles van de biet verwaarden

Suiker Unie weet steeds meer waarde uit de suiker-biet te halen. Als bieten in de fabriek komen, worden ze gewassen. Het organisch materiaal uit waswater van de bieten wordt via onze eigen methaanreactoren omgezet in biogas.

Duurzame winst voor bedrijven en het milieu

De grond die van de bieten afkomt wordt her-gebruikt voor het ophogen van landbouwgrond en in bouwwerken zoals dijken. Ook andere rest-stromen worden hergebruikt. Bietenpulp wordt verwerkt tot diervoeder. Melasse is een grondstof voor onder meer de fermentatieindustrie.

Biobasedeconomy

Nieuwe impulsen voor de regio

De ontwikkeling van AFC Nieuw Prinsenland past

in de ontwikkelingen rond de biobased economy.

De suikerfabriek levert biomassa. Bedrijven die zich gaan vestigen op

het nieuwe bedrijventerrein kunnen deze biomassa benutten als

grondstof. Hieruit kunnen bijvoorbeeld vezels en

grondstoffen worden gemaakt die in de chemische industrie kunnen worden toegepast, ter vervanging van huidige fossiele grondstoffen.

Suiker Unie zet biomassa uitsluitend uit reststromen

zelf om in duurzaam biogas dat wordt opgewerkt tot gas van

aardgaskwaliteit en op het openbare aardgasnet wordt

afgezet.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie38

Schuimaarde is een kalkmeststof voor de land-bouw. Deze meststof (Betacal) is goed voor de bekalking, de structuur van akkergrond en voor het sluiten van kringlopen. Verder verkennen we de mogelijkheden om ook bietenblad om te zetten in groen gas.

Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland:

duurzame winst

Rond de suikerfabriek in Dinteloord ontwikkelt Suiker Unie in samenwerking met de Tuinbouw Ontwikkelings Maatschappij (TOM) een econo-misch cluster van een bedrijventerrein en een glastuinbouwlocatie: Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland. De TOM is een samenwerkingsver-band tussen de provincie Noord-Brabant en NCB Ontwikkeling. Betrokken overheden zijn de gemeenten Steenbergen en Halderberge, de provincie Noord-Brabant en het waterschap Brabantse Delta.AFC Nieuw Prinsenland ligt in de gemeente Steen-bergen bij Dinteloord, tussen de huidige snelweg A29 en de bestaande suikerfabriek bij Dinteloord. Het bedrijventerrein is bestemd voor bedrijven uit en gelieerd aan de agro- en levensmiddelensector. Bedrijven van groot tot klein, van lokaal tot inter-nationaal gaan samenwerken vanuit een visie gericht op winstgevende symbiose. Het bedrijven-terrein zal bestaan uit 50 hectare netto voor agro- en foodbedrijven en de glastuinbouwlocatie uit 220 hectare netto glasoppervlak. Het initiatief levert een duurzame winst op voor de bedrijven en voor het milieu. Samenwerking en uitwisseling van producten en reststoffen, restenergie en -water zijn het uitgangspunt. De suikerfabriek heeft bijvoorbeeld ruim 1,5 miljoen m3 water, dat als gietwater kan dienen in de glas-tuinbouw. We gaan onderzoeken of we restwarmte uit de suikerfabriek kunnen hergebruiken en of we restmaterialen van tuinbouw en agro- & food-bedrijven in onze biovergister kunnen verwerken tot biogas. Daarnaast kunnen de bedrijven geza-menlijk gebruikmaken van procesinstallaties, nuts- en andere voorzieningen. Maar ook de gezamenlijke inkoop van grondstoffen, energie en services levert voordelen op, net als de uitwisse-ling van personeel, kennis en ervaring, netwerken en onderzoek. AFC Nieuw Prinsenland gaat een

nieuwe impuls geven aan West-Brabant/Zuidwest-Nederland. Het plan versterkt de werkgelegenheid en leidt tot minder milieubelasting, zoals CO2-emissie en waterverbruik.

Emissies reduceren, zuinig omgaan met water en fossiele brandstoffen vervangen door groene energie

Bij de ontwikkeling van AFC Nieuw Prinsenland wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met alle belangen. Er is gekeken naar een zo goed moge-lijke inpassing in het landschap. Zo wordt de bestaande Derriekreek ingericht als ecologische verbindingszone. Met gras begroeide grondwallen, variërend in hoogte en vorm, zullen het nieuwe werklandschap omzomen en zo veel mogelijk laten aansluiten op de omgeving. Daarnaast wordt een significante bijdrage aan het natuurfonds van de gemeente gegeven. Voor de algemene begeleiding van de ontwikkeling is een raad van omwonenden opgericht.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 39

Stimulans vanuit de overheidSuiker Unie investeert fors in duurzaamheid. Voor bepaalde projecten maken we gebruik van de regeling Stimulering Duurzame Energieproductie van de overheid. Met onze duurzame investeringen leveren we ook een bijdrage aan de uitvoering van het klimaatbeleid van de overheid met als doel een deel van de fossiele brandstoffen vervangen door hernieuwbare bronnen. De toekenning van de SDE-regeling is zeker een bevestiging vanuit de overheid dat wij op de goede weg zijn.

Duurzaam inkopenSuiker Unie heeft een algemene Code of Conduct die voldoet aan de OESO-voorwaarden, die we bij al onze leveranciers neerleggen.

Leveranciers moeten zich houden aan onze Code of Conduct

In deze code staat onder meer dat we mensen-rechten respecteren en niet willen samenwerken met bedrijven die zich schuldig maken aan kinder-arbeid. In 2011 zullen wij de huidige inkoopvoor-waarden evalueren en waar nodig aanscherpen.

AFC Nieuw Prinsenland

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie40

Klimaat & Energie: zorg voor natuur en milieuBij de teelt van suikerbieten, de productie en het transport van suiker gaan we zo zorgvuldig moge-lijk om met natuurlijke hulpbronnen, voornamelijk fossiele brandstoffen en water. Suiker Unie is continu bezig om emissies die vrijkomen in het hele proces te reduceren, zuinig om te gaan met water en fossiele brandstoffen waar mogelijk te vervangen door groene energie. De bietenvelden van de telers beslaan in totaal zo’n 72.000 hectare en maken dus een belangrijk onderdeel uit van het Nederlandse landschap. We zetten ons in voor behoud van dat landschap, dat tot ons culturele agrarische erfgoed behoort. Voor de groei van de bieten zijn we afhankelijk van een gezonde bodem, het weer en een evenwichtig klimaat. Ook daarin nemen we maatregelen binnen onze mogelijkheden.

Efficiënte teelt is duurzaam Suikeropbrengst per hectare maximaliseren

Zuinig en duurzaam omgaan met de beschikbare landbouwgronden en hulpbronnen is nodig om in de wereldwijd stijgende vraag naar voedsel te kunnen voorzien. Suiker Unie helpt telers om via teeltoptimalisatie een zo hoog mogelijke suikerop-brengst per hectare te realiseren. Een verhoging van de opbrengst per hectare en een hoger suiker-percentage in de biet hebben een directe verlaging van het energieverbruik tot gevolg. Teeltoptimali-satie begint bij de selectie van het juiste zaad en eindigt als de biet geoogst wordt.

Samen met IRS adviseert Suiker Unie de telers hierover, met zichtbaar resultaat. Vanaf medio jaren tachtig is de suikeropbrengst per hectare met 40 tot 50% toegenomen tot een recordhoogte van 14,0 ton in 2009. In 2010 was de opbrengst, ondanks minder gunstige weersomstandigheden, toch nog een respectabele 12,6 ton per hectare. We zetten onze kennis ook in om te zorgen dat bieten zo veel mogelijk suiker bevatten. Het suikergehalte van de bieten blijft toenemen.

Gewasbescherming en bemesting

Suiker Unie adviseert telers ook over optimale gewasbescherming en bemesting. Deelnemers aan Unitip krijgen zelfs per perceel toegepaste adviezen over gewasbescherming en bemesting. Sommige bietenrassen zijn resistent tegen ziekten en plagen, waardoor het gebruik van extra gewas-beschermingsmiddelen niet nodig is. Waar gewas-bescherming nodig is, zetten we middelen in die effectief zijn en tegelijkertijd het milieu zo min mogelijk belasten. Daarnaast adviseren we over het juiste moment van toepassen, onder andere via sms. Het overgrote deel van de telers werkt met deze innovatieve aanpak. We stimuleren het gebruik van organische mest in plaats van kunst-mest. Organische mest is een reststof die op deze manier nuttig wordt gebruikt, zonder dat de productie van de mest extra energie kost.

Carbon Footprint suikerketenHoe duurzaam onze keten is, kunnen we onder meer uitdrukken in onze CO2- voetafdruk, of Carbon Footprint. Suiker Unie heeft in 2010 een extern bureau de Carbon Footprint laten bere-kenen voor suiker en bijproducten bietenpulp, melasse en Betacal over de jaren 2008 en 2009. Als basis voor de berekeningen zijn de Carbon Footprint standaard PAS2050 gebruikt en de internationale levenscyclusanalyse standaarden ISO 14040 en 14044.De hele keten vanaf het zaaien van het bietenzaad totdat het eindproduct suiker in de suikersilo’s ligt, is onderzocht. Er is onder andere rekening gehouden met de broeikasgassen voor de zaad-productie, de teeltomstandigheden, zoals de hoeveelheid gebruikte gewasbeschermingsmid-

6.000

7.500

9.000

10.500

12.000

13.500

15.000

Suikeropbrengst per hectare(Kg/Ha)

1984 1990 2000 2010

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 41

delen en het bemesten van de grond en het transport. Ook het energieverbruik van het productieproces is meegenomen. De Carbon Footprint van bietsuiker is berekend op 480 kg CO2 equivalenten per ton suiker op basis van de economische procesflow allocatie voor suiker en genoemde bijproducten. Het energieverbruik tijdens de productie en de bemesting bij de bietenteelt leveren de belang-rijkste bijdrage aan de emissies.

De hogere suikeropbrengst bij de bietenteelt van de laatste jaren en het lage energieverbruik in de fabrieken hebben een positief effect op de Carbon Footprint. Ook het feit dat in beide suikerfa-brieken alleen aardgas wordt gebruikt als energie-bron is gunstig. Immers, bij aardgas is de CO2-emissie aanzienlijk lager dan bij olie of kolen.

Hogere opbrengst per hectare en een hoger suikerpercentage leiden tot verlaging van het energieverbruik

Hoewel er geen sectorbrede benchmarkgegevens beschikbaar zijn, kunnen wij gerichter streven naar een nog verdere verlaging van de CO2-voetafdruk in onze keten. Dit doen we onder meer door verdere verhoging van de suikeropbrengst bij de teelt en verdere vermindering van het energie-verbruik in het suikerproces.

Emissies suikerproductie

Suiker Unie spant zich in om de emissies die in de laatste decennia al zijn gehalveerd, verder terug te brengen. In de campagne van 2010 is 873.000 ton suiker geproduceerd uit ruim 5 miljoen ton suiker-bieten. Daarnaast is 38.000 ton rietsuiker verwerkt in Vierverlaten en in Dinteloord.Bij de productie van suiker zijn de voornaamste emissies naar de lucht koolstofdioxide (CO2), stikstofoxiden (NOx), Ammoniak (NH3) en stof.

De productielocaties Dinteloord en Vierverlaten vallen onder het Europese CO2-emissiehandelsys-teem. Zij ontvangen vanaf 2010 extra emissie-rechten door de overname van de suikerproductie van de productielocatie Groningen. Van Groningen zijn de rechten komen te vervallen. Door de hoge energie-efficiëntie en energiebesparingen heeft Suiker Unie voldoende rechten voor de CO2- emissies die wij veroorzaken. Wij hoeven dus geen extra rechten bij te kopen op de Europese CO2- handelsmarkt.Naast de Europese emissiehandel is er vanaf medio 2005 een nationale handel in NOx -emissierechten. Aan dit systeem nemen ook de productielocaties Dinteloord en Vierverlaten deel. Ook voor NOx heeft Suiker Unie in 2010 voldoende emissie-rechten.

Carbon Footprint kristalsuiker(CO2 eq/ton suiker)

Lachgas bodem

Diesel (teelt)

Divers (teelt)

Diesel (transport)

Gasverbruik (proces)

Divers (proces)

Carbon footprint of granulated sugar(CO2 eq/ton suiker)

NOx grond

Diesel (teelt)

Divers (teelt)

Diesel (transport)

Gasverbruik (proces)

Divers (proces)

0

50

100

150

200

250

300

0.35NOxCO2

( x 1000)

Emissies(ton/jaar)

2007 2008 2009 2010

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie42

Energiebesparing heeft voortdurende aandachtEnergie besparen is van strategisch belang voor Suiker Unie. Het gebruik van aardgas, een fossiele brandstof, leidt niet alleen tot emissie van broei-kasgassen, maar is ook een belangrijke kostenpost. De productie van suiker is goed voor circa 80% van het totale energieverbruik van een suikerfabriek. Door grote inspanningen is het energieverbruik in de loop der jaren aanzienlijk verminderd. Het is nu 42% minder dan in 1990. Door het lagere suiker-gehalte van de bieten in 2010 was het energiever-bruik voor de suikerproductie in 2010 2,8 % hoger dan in 2009.

We willen ons energieverbruik voortdurend verder verlagen. De productielocaties Dinteloord en Vierverlaten nemen deel aan het MEE-Convenant, het Convenant Meer-jarenafspraak Energie-efficiëntie ETS-onder-nemingen. Het betreft een meerjarenafspraak tot 2020. In 2010 hebben beide locaties een Energie-efficiëntieplan (EEP) opgesteld voor de jaren 2010 tot en met 2012. Wij voorzien extra energiebesparingen van 4,1%.

Door grote inspanningen is het energieverbruik in de loop der jaren 42% minder dan in 1990

Bij het Cosun Food Technology Centre wordt voor Suiker Unie door energie-experts hard gewerkt om met nieuwe energiebesparings-oplossingen te komen. Hiervoor worden voor de productielocaties Energie Masterplannen opgesteld.

0

600

1.200

1.800

Energiegebruik(MWh/ton)

1990 2000 2010

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 43

In Dinteloord gaan wij met de vergistinginstallatie 16 miljoen m3 biogas produceren. Dit biogas wordt opgewerkt tot circa 9 miljoen m3 groen gas (gas van aardgaskwaliteit). Ook het biogas dat de methaanreactoren produceren, gaan we opwerken tot circa 3,5 miljoen m3 groen gas. In totaal kunnen we 12,5 miljoen m3 gas van aardgaskwaliteit aan-bieden aan het openbare aardgasnet. Dat is voldoende voor 9.000 huishoudens. Zodra de biovergistinginstallatie in Vierverlaten in productie komt in 2012, kunnen we nog eens 6.000 huishou-dens van groen gas voorzien. Vanaf dat moment zijn we een van de grootste Nederlandse leveran-ciers van groen gas uit reststromen. In samenwer-king met Essent leveren we groen gas voor het openbaar vervoer.

Suiker Unie ook energieproducentEnergie uit warmte en kracht

In onze suikerfabrieken Dinteloord en Vierverlaten beschikken we over een warmtekrachtkoppeling voor de opwekking van warmte en elektriciteit tijdens de campagne. Hiermee produceren wij meer elektriciteit dan voor de productie van suiker noodzakelijk is. Het verschil leveren we terug aan het openbare elektriciteitsnet. Werken met deze installatie leidt tot een zeer hoge energie-effici-entie, meer dan 90%. Dit is tientallen procenten efficiënter dan wanneer wij alle elektriciteit van openbare nutsbedrijven zouden betrekken.

Groen gas en elektriciteit uit reststromen

Suiker Unie heeft in 2010 het energiegebruik van de keten berekend. Daaruit blijkt dat de keten van teelt tot productie vijf keer meer energie oplevert dan dat er wordt gebruikt! De suikerproductie biedt dan ook duidelijk economische en duurzame kansen voor energieproductie. We willen het gebruik van fossiele brandstoffen nog verder beperken. We besparen nu al 4-5% aardgas per jaar door biogas in te zetten dat wordt gemaakt uit het proceswater. In 2010 is in Vierverlaten een gasmotor geïnstalleerd, waarmee biogas opge-werkt wordt tot groene stroom. Jaarlijks leveren we voldoende groene stroom voor circa 1.400 huishoudens.Ook de nieuwe biovergistinginstallaties op onze productielocaties, die in 2011 en 2012 in bedrijf komen, gaan bijdragen aan onze economische en duurzame ambities. Een extern bureau heeft vastgesteld dat wij ruimschoots voldoen aan de duurzaamheidcriteria van de Commissie Cramer voor wat betreft de duurzaamheid van biomassa. Het CO2-rendement van de installaties is circa 80%, terwijl 50% als norm is gesteld.

reststromen

de productie van gas

groen gas

Suiker Unie heeft in 2011 productiecapaciteit voor groen gas voor 9.000 huishoudens en voor 2012 voor 15.000

44

‘Unitip heeft beslist toegevoegde waarde.’ Harjo Hoiting

45

Deelname

Unitip is nog steeds

groeiende

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie46

Waterverbruik daaltSuikerbieten bestaan voor 75% uit water. Wij gebruiken een deel van het restwater uit de biet efficiënt en zorgvuldig in ons eigen proces. We hebben zelfs een overschot aan water, afkom-stig uit de suikerbieten. Nu wordt een deel - na zuivering - geloosd; bij de ingebruikname van AFC Nieuw Prinsenland kan dit water als gietwater dienen voor de tuinders. Bij het wassen van de bieten komt organisch materiaal in het waswater terecht, dat nu al wordt omgezet in biogas. Voor het overige gebruiken we grond- en leiding-water. Het waterverbruik uit openbare bronnen is sinds 2007 afgenomen. Alleen in de fabriek in Dinteloord gebruiken wij grondwater, om te koelen.

Water Footprint suikerproductie

Suiker Unie stelt zich tot doel de Water Footprint van suiker te berekenen. De Water Footprint is de milieubelasting van het waterverbruik in de keten. Dit hebben we tot nog toe niet kunnen doen, omdat er nog geen internationaal wetenschappe-lijk erkende berekeningsmethode voorhanden is.

Adequaat handelen na incident

Mocht zich een incident voordoen dat schade toe kan brengen aan het milieu, dan handelen wij snel en adequaat. In Dinteloord is in het begin van de campagne in 2010 door materiaalbreuk suikerhou-dend water in de rivier de Dintel terechtgekomen. Door een breuk in een afsluiter stroomde het water van een noodberging naar de rivier. Onmid-dellijk is actie ondernomen om de gevolgen te beperken. Het bevoegde gezag, het waterschap Brabantse Delta, is direct op de hoogte gesteld. Ook zijn maatregelen getroffen om kans op herha-ling uit te sluiten.

Transport: minder kilometersHet minimaliseren van het aantal transportkilo-meters, zowel van de suikerbieten als de suiker-producten, heeft continu onze aandacht. Minder transporten van akkers naar de fabriek is mogelijk doordat we het suikergehalte van de bieten structureel weten te verhogen en de hoeveelheid aanhangende bietengrond weten te verlagen. Ook wordt bijna 90% van de perspulp bij klanten van diervoeding afgeleverd als retourvracht van suikerbieten.

Projecten en resultaten op transportgebied in 2010

In 2010 hebben we verschillende maatregelen genomen om de transportbewegingen en daarmee de CO2-emissie te verminderen. We zetten nieuwe trucks in met een extra voorloopas waardoor het laadvermogen is opgevoerd van 33 naar 36 ton. Dit levert minder filedruk op, minder handling bij het lossen en minder hinder voor omwonenden.Suiker Unie heeft in 2010 vervoerders van suiker-bieten via een investering gestimuleerd lichtere

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000TotaalLeidingwaterGrondwater

Waterverbruik(m3/jaar)

2007 2008 2009 2010

Biet- en grond- en leidingwater

Door hergebruik van water van suikerbieten is de som van het grond- en leidingwater slechts 2-3% van het totale watergebruik in het productieproces.

Water uit de biet

Grond- en leidingwater

Carbon footprint of granulated sugar(CO2 eq/ton suiker)

NOx grond

Diesel (teelt)

Divers (teelt)

Diesel (transport)

Gasverbruik (proces)

Divers (proces)

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 47

kieptrailers te kopen en de oude eerder te vervangen. Deze lichtere wagens kunnen per vracht een paar ton bieten extra vervoeren. In 2010 zijn tientallen wagens vervangen met steun van Suiker Unie, circa twintig procent van ons totale vervoer. In totaal is 295.000 kilometer minder verreden in 2010.

Minder transportkilometers door gebruik lichtere wagens

Verder zijn we gestart met een experiment om bedrijfsauto’s op ‘ons eigen gas’ te laten rijden. We bouwen daarvoor een eigen tankstation in Dinteloord, dat medio 2011 open zal gaan. Dat past in onze ambitie om een deel van het eigen wagenpark te vergroenen.

Plannen voor 2011

We onderzoeken de mogelijkheid om LZV’s (Lang Zwaar Voertuig) in te zetten voor stukgoed- leveringen. Deze kunnen meer vervoeren waardoor een emissiereductie mogelijk is van 15%. Verder doen we onderzoek naar de mogelijkheden van een hogere beladingsgraad van het transport en gebruik van zuiniger en schonere motoren. In 2011 worden nieuwe bulkwagens aangeschaft met een verhoogd laadvermogen. Ook worden in de tweede helft van 2011 een aantal vrachtwagens aange-schaft die als test op ‘eigen gas’ gaan rijden.Onze chauffeurs hebben grote invloed op het brandstofverbruik in de logistieke keten. Daarom brengen we per auto en chauffeur het brandstof-verbruik, rijgedrag en de voertuigprestaties in beeld. Chauffeurs krijgen een rijtraining zuiniger rijden. Verwacht resultaat: 2% tot 5% minder emissie. Een ander plan is om de chauffeurs via boordcomputers te laten communiceren met onze centrale routeplanning. Dit zal leiden tot een efficiëntere route, circa 2% emissiereductie én een hogere leverperformance.

Samenwerking binnen Cosun

Afvalwater wordt energie

Een voedingsmiddelenbedrijf reinigt regelmatig apparatuur en

installaties. Onze Specialiteitenfabriek in Roosendaal

wilde voorkomen dat dit suikerhoudende waswater in het

gemeenteriool terechtkwam. Daarom hebben wij in samenwerking

met Brabant Water een ondergrondse persleiding aangelegd.

Hierdoor wordt waswater naar collega Cosunbedrijf Sensus

getransporteerd, waar in 2010 circa 85.000 m3 biogas van is gemaakt.

Het vervangt bij Sensus een deel van het aardgas voor de stoomproductie,

goed voor circa 110 ton minder CO2- emissie. Bovendien leidt deze

duurzame aanpak tot een elektriciteitsbesparing, omdat dit

restwater niet langer gezuiverd hoeft te worden bij het waterschap.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie48

Suiker Unie onderzoekt of de inzet van elektrische compressoren op loslocaties op loslocaties van bulksuiker haalbaar is. Een compressor levert perslucht die bulksuiker in de silo’s van onze klanten blaast. Vermindering van uitstoot, gebruik van dieselolie én geluid moeten het gevolg zijn.

Be Lean Be Green Award

Suiker Unie neemt vanaf 2011 deel aan een stimuleringsprogramma van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, EVO, TLN en KNV. Via een (getoetst) schriftelijk plan geven we aan de CO2-uitstoot in 2012 ten opzichte van 2007 met minimaal 20% te willen verminderen met onze transportbewegingen. We formuleren KPI’s om de verbeterprestaties te analyseren.

Verpakkingen: minder papierSuiker Unie heeft als doelstelling de hoeveelheid verpakkingsafval te minimaliseren. In 2010 is nieuw papier voor de verpakking van kilopakken van Van Gilse geïntroduceerd. Met het gebruik van lichter papier wordt jaarlijks 14.000 kilo papier bespaard. Dit is een reductie van verpakkings-materiaal van 10%. Het nieuwe papier heeft het keurmerk van de Forest Stewardship Council (FSC) en is afkomstig uit verantwoord beheerde bossen.

De biet is in feite de suikerfabriek

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 49

Natuurlijk & Gezondheid: onze productverantwoordelijkheid Suiker is een 100% natuurlijk ingrediënt uit suiker-bieten of rietsuiker. In feite is de biet zelf de suikerfabriek, want deze produceert immers de suiker. Suiker Unie onttrekt de suiker om deze vervolgens om te zetten in kristalsuiker.

Suiker Unie voldoet aan de traceerbaarheideisen van de General Food Law (GFL) voor de levensmiddelen- en diervoederbranche

Niet iedereen is zich ervan bewust dat suiker een natuurproduct en, bij verantwoord gebruik, een gezonde energiebron is. Suiker Unie wijst mensen, samen met Suikerstichting Nederland op het be- lang van een goede voeding die in balans is met de leefstijl. Uiteraard voldoen onze teelt en productie- processen aan de hoogste voedselveiligheidseisen.

Suiker 100% natuurlijkSuiker Unie zet zich in voor een juist imago van suiker. Suiker is een natuurproduct zonder kunstmatige toevoegingen. Deze natuurlijke voedingsbron past prima in een gevarieerde en uitgebalanceerde voeding, die in overeenstemming is met de adviezen van de Gezondheidsraad. Het is een natuurlijk conserveringsmiddel dat zeer geschikt is om de smaak, structuur en textuur van onder meer frisdranken en zoetwaren voor langere tijd te behouden en te verbeteren. Toch blijken er misverstanden te bestaan over suiker. Via ons consumentenmerk Van Gilse geven we duidelijke voorlichting aan de consument. Op de nieuwe verpakkingen van Van Gilse staat de boodschap dat suiker 100% natuurlijk is plus een verwijzing naar de Dagelijkse Voedingsrichtlijn.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie50

Voorlichting en advies over suikerDe suikerconsumptie is al tientallen jaren gelijk, toch worden mensen dikker. Dat komt vooral door een veranderende balans tussen inname van vetten en koolhydraten en beweging. Suiker moet je verstandig gebruiken, net als andere koolhydraten. Suiker Unie stelt zich niet ten doel het gebruik van suiker te stimuleren. Wel willen we een eerlijke en open discussie voeren. In de hele keten zetten we ons daarvoor in met telers, industrie en onze klanten via Suikerstichting Nederland, het kennis-centrum voor suiker en voeding, en het Platform Suiker en Voeding. We richten ons niet recht-streeks tot de consument, maar wel tot invloedrijke stakeholders als politici of ambtenaren die aan etikettering werken.

Via Suikerstichting Nederland

Suikerstichting Nederland doet onderzoek naar suiker in relatie tot voeding en gezondheid en geeft voorlichting. Het bureau fungeert als vraag-baak en is gesprekspartner in nationale en inter-nationale overlegorganen en adviescolleges op het gebied van voedingsbeleid en wet- en regelgeving. Suikerstichting Nederland wil door het kennis-niveau van de gezondheidsaspecten van suiker te verhogen, een bijdrage leveren aan kennis in Nederland over suiker in relatie tot voeding en

(mond) gezondheid. Zowel Suiker Unie als Suiker-stichting Nederland zijn van mening dat overcon-sumptie van een voedingsmiddel, dus ook suiker, niet gezond is en moet worden voorkomen. In november 2010 is in het UMC Utrecht het vierde symposium over (chronisch zieke) kinderen en bewegen gehouden voor fysiotherapeuten. Suikerstichting Nederland sponsorde dit sympo-sium met het boekje ‘Lekker Actief, de balans tussen brandstof en energie’.Suiker Unie initieerde in 2010 de organisatie van een miniseminar ‘(On)waarheden over suiker’.

Suiker is een natuurproduct en bij verantwoord gebruik, een gezonde energiebron

Het Studiecentrum Snacks en Zoetwaren organi-seert dit in 2011 om marketeers van industriële klanten voor te lichten. Suikerstichting Nederland is verantwoordelijk voor de inhoud van het symposium.

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 51

Via Platform Suiker en Voeding

In het Platform Suiker en Voeding zet Suiker Unie zich in voor het imago van suiker samen met onder andere CIUS-NL - de belangenbehartiger van suikergebruikers; VBZ – de vereniging voor bakkerij- en zoetwarenindustrie en het Product-schap Akkerbouw. Het platform wil het beeld over suiker verbeteren door de kennis over suikers in overeenstemming te brengen met (wetenschappe-lijke) feiten. Het doel is om gezamenlijke stand-punten uit te dragen bij overheid, politiek en belangenorganisaties.

Kwaliteit en voedselveiligheid gegarandeerdHet borgen van processen, kwaliteit en voedsel-veiligheid van de producten in de hele keten is een belangrijk thema. Suiker Unie is gecertificeerd voor ISO 9001, ISO 14001 en BRC en IFS en voldoet aan de laatste eisen van HACCP. Sinds 2010 is Suiker Unie ook gecertificeerd volgens Riskplaza. Om de kwaliteit in de keten van de akker tot de suikerfabrieken te borgen mogen alleen maar suikerbieten worden geleverd van bedrijven die een voedselveiligheidcertificaat (of vergelijkbaar certificaat) bezitten. Alle teeltbedrijven zijn

gecertificeerd en worden elke drie jaar door een onafhankelijke instantie geaudit.Een teler moet aan diverse criteria voldoen, zoals:

• teelt op een perceel dat niet verontreinigd is • gebruik van door Suiker Unie geleverd bietenzaad • gebruik en registratie van wettelijk toege- stane meststoffen conform de voorschriften • dosering van de toegelaten gewasbescher- mingsmiddelen en de bijbehorende registratie.

Ook de traceerbaarheid (tracking & tracing) van grondstoffen en eindproducten is belangrijk bij voedselveiligheid. Suiker Unie voldoet aan de traceerbaarheideisen van de General Food Law (GFL) voor de levensmiddelen- en diervoeder-branche.

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie52

Sociaal & Maatschappelijk betrokken: zorg voor mensen

Welzijn van medewerkers centraalSuiker Unie is van oudsher een bedrijf met een sociaal imago en staat bekend als een goede werkgever. Ontwikkeling, gezondheid en veiligheid van de medewerkers zijn belangrijke onderwerpen in ons personeelsbeleid. We weten onze medewer-kers lang aan ons te binden. Het gemiddeld aantal dienstjaren is 24,7. Ook tijdelijke medewerkers die bij ons werkzaam zijn tijdens de campagne zijn zeer loyaal aan ons bedrijf. Meer dan 90% van hen komt jaarlijks terug.

Arbeidsvoorwaarden

Suiker Unie kent goede arbeidsvoorwaarden. Voor Suiker Unie is dit een bewuste keuze aange-zien medewerkers belangrijk zijn voor de toekomst van het bedrijf. Daarnaast bieden we een compleet secundair pakket arbeidsvoor-waarden en hebben we een goede eigen pen-sioenregeling. Eind 2010 is een CAO-akkoord bereikt voor de periode 2011 tot en met maart 2012.

Opleiding en ontwikkeling

Suiker Unie blijft zich ontwikkelen en stimuleert ook de ontwikkeling van haar medewerkers, via externe en interne opleiding. We meten alle externe opleidingsinspanningen. In 2010 kreeg

Medewerkers zijn sterk betrokken bij onze onderneming, ook via de medezeggenschap

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 53

elke medewerker gemiddeld drie dagen een externe opleiding. Het gaat hier om vakoplei-dingen en cursussen, zoals de veilig werken cursus (VCA) of een heftruckopleiding. In 2010 is een opleidingsplan 2010/2015 gemaakt voor proces-operators.Ook binnen het Total Productive Maintenance-programma (TPM) speelt de ontwikkeling van medewerkers een centrale rol.

TPM vraagt extra betrokkenheid van medewerkers maar creëert die ook, doordat medewerkers enthousiaster worden als ze meer verantwoorde-lijkheid krijgen.Medewerkers worden gestimuleerd zelf verant-woordelijk te zijn voor onderhoud en probleemop-lossing. Daardoor verbetert de productiviteit in onze fabrieken.

Welzijn en medewerkerstevredenheid

Preventief Medisch Onderzoek (PMO) is een periodiek gezondheidsonderzoek. In plaats van afdelings- en locatiegericht is dit onderzoek vanaf 2010 individueel. Uit het PMO blijkt dat er nog verbeterpunten zijn. Daarom gaan we bijvoorbeeld in 2011 voorlichting geven over gezond werken in ploegendienst.Om een gezonde leefstijl te bevorderen, is het assortiment in het bedrijfsrestaurant en in de voedingsautomaten op de specialiteitenlocaties per januari 2011 uitgebreid met gezonde voeding. Medewerkers die roken, kregen het aanbod om met hulp te stoppen. Verder proberen we onze medewerkers te stimuleren meer te bewegen, onder andere door de ‘fiscale fiets’ en korting op fitness aan te bieden. Een onderzoek naar

medewerkertevredenheid maakt deel uit van het PMO. Medewerkers zijn trots op Suiker Unie. Tachtig procent van de medewerkers nam deel aan het onderzoek. Van hen is 77% tevreden met het werk en heeft 78% meestal plezier in het werk.

We weten onze medewerkers lang aan ons te binden. Het gemiddeld aantal dienstjaren is 24,7

Verbeterpunten die naar voren kwamen, zijn besproken met de lokale commissies van de Ondernemingsraad. Naar aanleiding daarvan is een plan van aanpak opgesteld. Managementteams op de verschillende locaties gaan hier in 2011 mee aan de slag.

Aandacht voor diversiteit

We zien een evenwichtig medewerkerbestand als uitdaging voor de toekomst. In werving en selec-tietrajecten is het evenwicht in teams een aandachtspunt.

We hebben jongeren in opleiding via de Beroeps Begeleide Leerweg (leer/werk-trajecten), die bij gebleken geschiktheid een contract krijgen en bieden ook enkele arbeidsplaatsen aan Wajong gehandicapten. In 2010 is het plan Organisatie en Formatie voor de suikerfabrieken onder de loep genomen. Dit plan geeft inzicht in de balans tussen uit- en instroom voor de komende vijf tot tien jaar wanneer meer dan 300 medewerkers met pensioen gaan. Daarop bereiden we ons gedegen voor.

1500

1600

1700

1800

1900

2000

Aantal opleidingsdagen(dagen per persoon/jaar)

2008 2009 20100

1

2

3

4

5

6totaalgemiddeld

0

200

400

600mannenvrouwen

Aantal werknemers

2008 2009 2010

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie54

Veiligheid en verzuim

Veiligheid staat voortdurend hoog op de agenda bij de directie, het werkoverleg en de onderne-mingsraad. Suiker Unie blijft zich intensief inspannen om het aantal ongevallen te vermin-deren. Voorlichting over veilig werken is tijdens het werkoverleg een vast onderdeel van gesprek. Binnen het TPM-programma is SHE (veiligheid, welzijn, Arbo en milieu) één van de acht pilaren.Bij de productie en opslag van suiker is onder meer het voorkomen van stofexplosies een belangrijk aandachtspunt. In 2010 is extra aandacht besteed aan zogenaamde ATEX-richtlijnen over explosie-gevaar. Op de productielocaties zijn de risico’s goed in beeld gebracht en is daarnaast geïnves-teerd in een centrale stofafzuiging voor de locatie Puttershoek en het verbeteren van de explosie-veiligheid bij de suikersilo’s in Vierverlaten. Ook in 2011 zal er extra aandacht zijn voor ATEX. In totaal wordt hierin in 2010 en 2011 meer dan een miljoen euro geïnvesteerd. Ondanks de vele inspanningen en verbeteringen op het gebied van veiligheid vinden er ongevallen plaats. Het totale aantal ongevallen, waarbij een EHBO’er of BHV’er hulp moest verlenen, bedroeg in 2010 61 ten opzichte van 41 in 2009 en 70 in 2008. In veertien gevallen was verzuim het gevolg, maar er was geen sprake van ziekenhuisopname of blijvend letsel. Suiker Unie houdt een uitgebreide ongevallenregistratie bij. Bij elk ongeval wordt nagegaan wat nodig is om herhaling te voorkomen.Suiker Unie investeert ook in het voorkomen en verminderen van verzuim. Zo werken we met een bedrijfsarts op locatie die de situatie van onze medewerkers goed kent. In 2010 hebben leiding-gevenden verzuimbegeleiding meer aandacht gegeven. Zieke medewerkers worden eerder en intensiever begeleid en keren eerder terug in hun eigen functie of krijgen vervangend werk. Ook TPM blijkt positieve invloed te hebben op het ziekteverzuim. Met 4,3% is het ziekteverzuim in 2010 een stuk lager dan in 2009 (5,4%).

Medezeggenschap Medewerkers zijn sterk betrokken bij onze onder-neming, ook via de medezeggenschap. Suiker Unie heeft een vertegenwoordiging van drie leden in de Centrale Ondernemingsraad van Cosun. De onder-nemingsraad (OR) van Suiker Unie bestaat uit twaalf gekozen leden met drie vertegenwoordigers van elke locatie (twee suikerfabrieken, productie-specialiteiten en centraal kantoor). Per jaar zijn er zes OR-vergaderingen en zes overlegvergade-ringen, met de algemeen directeur van Suiker Unie en de adjunct directeur P&O.Elke locatie heeft een eigen Onderdeel Commissie (OC) die vooral vergadert en adviseert over lokale onderwerpen en deze waar nodig inbrengt bij de OR. De OR buigt zich over bedrijfsbrede onder-werpen, zoals veiligheid, ontwikkeling van organi-satie en medewerkers, PMO, ziekteverzuim en financiële zaken.

Maatschappelijk betrokken Suiker Unie staat midden in de samenleving. Onze maatschappelijke betrokkenheid brengen we bij voorkeur tot uiting in nationale en internationale thema’s die nauw aansluiten bij onze core business: de productie van suiker. Verder dragen we via lokale sponsoring bij aan verschillende sportieve evenementen.

Coöperatie: gedeeld belang

Onze betrokkenheid komt zeker tot uitdrukking in de coöperatieve structuur van ons bedrijf. De maat- schappelijke waarde ervan heeft zowel economi-sche als sociale en ecologische dimensies. Solidariteit is daarin een wezenlijk begrip. We komen op voor de belangen van onze telers en voor onze productie. Met onze zorg voor het behoud van het agrarische landschap en de bieten-teelt, en onze gezamenlijke inzet voor een opti-male bietenprijs dienen wij de bedrijfseconomische belangen van onze telers. Met onze 72.000 hectare bietenakkers spelen we een belangrijke rol in het behoud van het agrarische landschap en in het bewaken van biodiversiteit. Door kennis met elkaar te delen, zijn we als Nederlandse suiker-sector in staat te blijven innoveren en een rol van betekenis te spelen op de suikermarkt. We zorgen met elkaar dat wij en onze telers voldoen aan de

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 55

strenge regelgeving voor kwaliteit, Arbo en milieu. Dat is van belang voor ons voortbestaan als coöperatie, dus een gedeeld belang.

Ondersteuning Afrikaanse suikerrietboeren

We kijken beslist ook over onze landsgrenzen heen en leveren een bijdrage aan Fairtrade van riet-suiker afkomstig uit Afrikaanse landen. Daarmee ondersteunen we de suikerrietboeren bij het krijgen van toegang tot de Europese markt. Bonsucro (voorheen Better Sugarcane Initiative) is een samenwerkingsverband van Suiker Unie met andere suikerbedrijven en A-merk-producenten zoals Bacardi en Unilever en non-gouvernemen-tele organisaties als Solidaridad. Solidaridad is ook initiatiefnemer. Doel is het opzetten van een duurzame productieketen voor rietsuiker. Door eerlijke handel is het mogelijk om de lokale economie en daarmee het welzijn van de Afri-kaanse telers op een hoger niveau te brengen. Dit initiatief zet zich ook in voor sociale omstan-digheden op de plantage. Suiker Unie is in maart 2010 een partnership aangegaan met Solidaridad om de duurzame suikerrietteelt in Zuidelijk Afrika te bevorderen. Door lokale voorlichting aan kleine boeren over verbeteringen in de rietsuikerteelt zijn betere rendementen voor deze boeren mogelijk.

Verder zijn educatie en natuurbehoud onderdeel van het programma. Suiker Unie probeert in dit traject afzet te vinden in Nederland voor suiker die geproduceerd is volgens de richtlijnen van Bonsucro.

Beweging stimuleren via lokale sponsoring

Suiker Unie onderkent het belang van voldoende bewegen en wil dit graag stimuleren. We dragen bij aan diverse sportieve evenementen in de buurt van onze productielocaties, zoals de Nationale jeugdfietsronde in Dinteloord en de Thor Roparun in Roosendaal. Ook Suikerstichting Nederland stimuleert via sponsoring dat mensen meer bewegen. Zij ondersteunt Wandelvierdaagse het Gooi.

Lokale betrokkenheid

Onze maatschappelijke betrokkenheid uit zich ook in de contacten die we hebben met omwonen- den van de suikerfabrieken. Suiker Unie hecht aan een goede relatie met omwonenden en probeert hinder van geluid, geur, stof en verkeer tot een minimum te beperken. We investeren hier voortdurend in.

Suiker Unie

stimuleert dat

mensen

bewegen

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie56

—Dubbelinterview—

Biobased economy brengt dynamiek

in de regioWij trekken met AFC Nieuw Prinsenland nieuwe grootschalige

glastuinbouw en vooral duurzame ontwikkelingen aan

Jan Hoogendoorn, burgemeester SteenbergenPaul Hagens , Suiker Unie (links)De gemeente Steenbergen heeft een lange relatie met Suiker Unie. Bij de gemeentelijke herindeling is de suikerfabriek volledig binnen de gemeente-grenzen gekomen. De mensen zijn trots op ‘hun’ suikerfabriek. Het gemeentebestuur, onder leiding van burgemeester Jan Hoogendoorn heeft zich sterk gemaakt voor de komst van Agro & Food Cluster Nieuw Prinsenland.

‘Ons doel is dat we een topregio willen worden voor agro & food productiebedrijven en op het gebied van de biobased economy’, aldus burge-meester Hoogendoorn.De regio West-Brabant en Zeeland zijn zeer geschikt voor de ontwikkeling van de biobased economy. Dat zit ‘m in de combinatie van groot-schalige beschikbare ruimte voor land- en tuin-bouw. Het goede, natuurlijke licht in dit gebied, voor de glastuinbouwsector. De aanwezigheid van chemische industrie, de uitstekende infrastructuur

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 57

met waterwegen en snelwegen en de nabijheid van de grote havens Rotterdam en Antwerpen, somt Hoogendoorn op. Hij is dan ook blij dat de kogel door de kerk is. Omdat het goed is voor zijn gemeente en voor de Zuidwestelijke Delta-regio. ‘De symbiose Agro Food Cluster en Suiker Unie is een belangrijk speerpunt in de strategische agenda van deze regio. Daar liggen grote kansen. Het geeft dynamiek. In ruil voor de ontwikkeling van AFC Nieuw Prinsenland is geld naar de gemeente toegestroomd vanuit de provincie en de Tuinbouw Ontwikkelings Maatschappij, waardoor wij kunnen investeren. Bijvoorbeeld in het aquaduct onder het nieuwe gedeelte van de A4, bij Steenbergen, waardoor de woon- en leefomgeving wordt verbeterd.’ Grootschalige ontwikkelingen aantrekkenDe komst van AFC Nieuw Prinsenland past volgens Hoogendoorn in de ontwikkeling die de regio doormaakt. ‘Vroeger hadden we een gebied met kleinschalige familiebedrijven met zo’n 20 of 30 hectare. Dat is nu anders.

Rondom ons heen food- en agrobedrijven verzamelen, symbiose en samenwerking laten ontstaan

Nu zitten hier hele grote bedrijven, exporterende agrarische ondernemers en tuinbouwers die over de hele wereld leveren. Met AFC Nieuw Prinsen-land trekken we grootschalige glastuinbouw en vooral nieuwe en tegelijk duurzame ontwikke-lingen aan, want dat is immers de opzet van dit initiatief.’ De ontwikkeling van de suikerindustrie past in dit beeld, vindt ook Paul Hagens, bij Suiker Unie verantwoordelijk voor de realisatie van het nieuwe bedrijventerrein. ‘Als suikerindustrie hebben we heel lang geoptimaliseerd door suikerfabrieken te sluiten en de bestaande grootschaliger te maken. Dat proces is aan zijn einde. Suiker Unie heeft twee fabrieken, in Dinteloord en in Vierverlaten. Wij kwamen al een jaar of wat geleden tot de conclusie dat we de groei en concurrentiekracht in andere dingen moesten zoeken. Eén daarvan was om samen met andere bedrijven verder te komen in het verwaarden van onze biomassastromen.

Dat kun je pas echt duurzaam doen als je andere bedrijven dicht om je heen verzamelt waarmee je bijvoorbeeld restwarmte, restwater of biomassa kunnen uitwisselen. Dat was de ‘trigger’ om, rondom ons heen food- en agrobedrijven te verzamelen, symbiose en samenwerking te laten ontstaan.’

Wederzijds belangen Toen de provincie en het rijk in 2004 op zoek waren naar grootschalige ruimte om de glastuin-bouw te concentreren, zag Suiker Unie direct de aanknopingspunten met haar eerdere plannen met het gebied Nieuw Prinsenland. Daarin wordt de suikerfabriek onderdeel van AFC Nieuw Prinsen-land als stimulans voor de biobased economy. ‘Wij denken dat je de biobased economy niet realiseert door vijf jaar lang te gaan studeren en het dan neer te zetten. Wij denken dat je het moet gaan doen, in kleine stapjes’, zegt Hagens. ‘Het is een ontwikkeling waar wij al 100 jaar mee bezig zijn en waar je nog 100 jaar mee door kan gaan. Suiker Unie is het fundament. We hebben er alle baat bij dat het een succes wordt, dat die duur-zame projecten gaan werken. We zoeken hierbij naar een win-win situatie.’

Mooie plaatjes Het duurzame karakter van de streek bewaken ziet Hoogendoorn als belangrijke opdracht van de gemeente. ‘Het moet een mooi kassengebied worden, rekening houdend met natuur, ecologie en zorgvuldig ingepast in het landschap. De gemeente gaat er zeker op toezien dat het die mooie plaatjes worden die geschetst zijn.’ Hagens sluit daarop aan: ‘Laten we eerlijk zijn, het is ook wel wat. Het platteland, kleine dorpjes, daar komt toch een redelijk grote ontwikkeling tussen te liggen. Het is niet gek dat sommige omwonenden daar moeite mee hebben. Gedurende het ontwik-kelingsproces hebben wij een klankbordgroep gehad die ons op de hoogte hield van wat er leefde in de gemeenschap. Dat is voor ons heel belangrijk geweest. De klankbordgroep is nu omgezet in een burenraad die betrokken is tijdens de uitvoering.’De burgermeester besluit: ‘Het gaat erom dat de mensen trots kunnen blijven op hun streek. Vroeger waren ze trots op de suikerfabriek. Nu kunnen we een nieuw gevoel van trots creëren.’

58

6

Blik op de toekomst

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 59

Ambities voor 2011 en daarnaOnze inzet voor duurzaamheid zien wij als continu proces. We blijven ons met al onze medewerkers inspannen om de keten verder te verduurzamen. Met de inwerkingstelling van onze biovergisting-installaties kunnen we een fors gedeelte van onze reststromen verwerken tot groen gas. Ook willen we een duidelijke stempel drukken op de biobased economy. Bijvoorbeeld door onder-zoek te stimuleren naar het winnen van natuurlijke chemicaliën en vezels uit onze restproducten. We zetten al grote stappen met de realisatie van AFC Nieuw Prinsenland, een grootschalig cluster bedrijven en glastuinbouw.In onze eigen fabrieken en logistieke operatie blijven we scherp op de mogelijkheden om ons energieverbruik terug te dringen en verspilling

—Slotwoord—

Duurzaamheid is een continu proces

Over onze ambities voor 2011 en daarna blijven we in onze volgende

duurzaamheidverslagen transparantie bieden

tegen te gaan. Onder meer door TPM verder te ontwikkelen. We zullen over onze duurzame pres-taties in toenemende mate transparantie bieden, mede door de implementatie van ISO 26000.Investeren in samenwerking is nodig, en dat blijven we doen. In eigen land onder meer via Unitip en Stichting Veldleeuwerik, in Afrika met Bonsucro en Solidaridad. Maar ook met klanten zoeken we naar nieuwe samenwerkingsvormen. Een voorbeeld is het verwerken van hun rest-stromen tot nieuwe hoogwaardige toepassingen of energie. Zo willen we in alle opzichten, economisch, sociaal en vanuit onze zorg voor natuur & milieu invulling geven aan onze ambities voor de toekomst.

Suiker Unie: natuurlijk duurzaam.

60

7

GRI index

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 61

In dit verslag rapporteert Suiker Unie volgens de systematiek van GRI. Suiker Unie rapporteert over 2010 op GRI-niveau C over 10 indicatoren.

Strategie en analyse

1.1 Verklaring van de CEO Voorwoord

Organisatieprofiel

2.1 Naam organisatie Suiker Unie

2.2 Producten en diensten Bedrijfsprofiel

2.4 Locatie hoofdkantoor Bedrijfsprofiel

2.5 Landen van vestiging Bedrijfsprofiel

2.6 Rechtsvorm Bedrijfsprofiel

2.7 Markten Bedrijfsprofiel

2.8 Bedrijfsomvang Bedrijfsprofiel

2.9 Organisatieveranderingen In 2010 zijn er geen organisatieveranderingen geweest

Verslagparameters

3.1 Verslagperiode 1 januari 2010 – 31 december 2010

3.2 Voorgaand verslag Kalenderjaar 2009

3.3 Verslaggevingscyclus Kalenderjaar

3.4 Contactperso(o)n(en) Zie colofon

3.5 Proces inhoud verslag Borging MVO in de organisatie

3.6 Afbakening Over dit verslag

3.7 Afbakening beperkingen Over dit verslag

3.8 Basis voor verslaglegging over samenwerkingsverbanden Geen afwijkingen ten opzichte van 2009

3.10 Herformuleringen Geen herformuleringen van toepassing

3.11 Veranderingen in de verslaglegging Dit duurzaamheidverslag is opgesteld conform de GRI-richtlijnen, niveau C

3.12 Standaardonderdelen van de informatievoorziening GRI-index is opgenomen conform GRI-niveau C

Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid

4.1 Bestuursstructuur Bestuursstructuur, Suiker Unie is onderdeel van Royal Cosun

4.2 Voorzitter van het hoogste bestuurslichaam Bestuursstructuur

4.3 Onafhankelijkheid Niet van toepassing op Suiker Unie

4.4 Mechanismen voor aandeelhouders en medewerkers Contacten met de stakeholders

4.14 Lijst van groepen stakeholders Contacten met de stakeholders

4.15 Inventarisatie en selectie van stakeholders Contacten met de stakeholders

GRI Tabel

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie62

Indicator Omschrijving Toelichting Verwijzing

Economische indicatoren

EC1 Directe economische waarde Kerngegevens, Jaarrekening Cosun, Blz.1

Milieu-indicatoren

EN5 Energiebesparingen en efficiëntieverbeteringen.

Energiebesparing in de suikerfabrieken

Klimaat & Energie, Blz.40

EN7 Verlaging indirecte energieverbruik

Transport, maar ook teeltoptimalisatie Ketenverantwoordelijkheid, Klimaat & Energie, Blz.42

EN8 Totale wateronttrekking per bron

Waterverbruik Klimaat & Energie, Blz.46

EN18 Emissie van broeikasgassen Maatregelen om CO2-uitstoot terug te dringen

Klimaat & Energie, Blz.41

EN29 Significante milieugevolgen van het transport

Transport Klimaat & Energie, Blz.46

Sociale indicatoren medewerkers

LA2 Netto werkgelegenheid Zie tabellen Sociaal & Maatschappelijk betrokken, Blz.53

LA7 Ongelukken, ziekte, uitval Ziekteverzuim en veiligheidsprestaties Sociaal & Maatschappelijk betrokken, Blz.54

LA10 Gemiddeld aantal opleidingsdagen per werknemer per jaar

Het betreft extern gevolgde opleidingen

Sociaal & Maatschappelijk betrokken, , Blz.53

Productverantwoordelijkheid

PR5 Klanttevredenheidsbeleid Suiker Unie meet periodiek de klanttevredenheid

Contacten met de stakeholders, Blz.21

Duurzaamheidverslag 2010 —Suiker Unie 63

Duurzaamheidverslag 2010 — Suiker Unie64

Colofon Concept, design en realisatie:

Mattmo, Amsterdam

Tekst: Bondt Communicatie

Redactie:

Suiker UnieMattmo

Fotografie: Kees HummelTimo Sorber (pagina 56)

Drukwerk:

Van As

Speciale vermelding:

Dhr. H. Bleker, Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en InnovatieDhr. J. Hoogendoorn, Gemeente SteenbergenDhr. R. ten Cate, ArdoDhr. H. Hoiting, akkerbouwer

Suiker Unie locatie Puttershoek

Verschijningsdatum

Juni 2011

Dit duurzaamheidverslag Natuurlijk Duurzaam wordt uitgegeven in het Nederlands en Engels. Publicatie vindt plaats door middel van een gedrukte versie en een versie die beschikbaar zal worden gesteld via de internetsite van Suiker Unie, www.suikerunie.nl.

Wij stellen uw reactie op dit duurzaamheidverslag op prijs. Voor een reactie, maar ook voor andere vragen over ons duurzaamheidbeleid kunt u contact opnemen met dhr. A. Backx, manager milieu- en arbozaken, [email protected].

Suiker Unie D

uurzaamheidverslag 2010

Suiker UnieNoordzeedijk 1134671 TL DinteloordPostbus 1004750 AC Oud Gastel

t 0165 525 252f 0165 525 255

[email protected]