Suïcide en schizofrenie, risicofactoren en implicaties voor behandeling

M. De Hert & J. Peuskes

Inleiding

•Sterftecijfer bij schizofrenen: tweemaal zo hoog dan de algemene bevolking

•Meest voorkomende doodsoorzaak = suïcide

•Vooral jonge schizofrene patiënten (10 %)•Enkele risicofactoren: mannelijk geslacht,

negatieve houding tegenover behandeling, impulsief gedrag,…

Inhoud

•Inleiding•Demografische gegevens en risicofactoren•Suïcide en schizofrenie in België•Hypotheses omtrent zelfmoord bij

schizofrene patiënten•Richtlijnen voor behandeling•Besluit

Demografische gegevens + risicofactoren

•Algemene factoren: worden door schizofrenen gedeeld met de algemene bevolking

•Vb. blank, mannelijk, alleenwoond, ongehuwd,…

•Specifieke factoren: specifiek bij schizofrenen•Vb. korte ziektegeschiedenis, jonge leeftijd,…

•Tussen 30-50 procent van de schizofrene patiënten doet ooit een zelfmoordpoging, dikwijls met een hoogletale methode

Suïcide en schizofrenie in België

•1995: case-control bij schizofrenen (+- 870 pers)

•Follow-up van 11,4 jaar•Resultaten: 63 zelfmoord (49 M, 14 V)•Suïcidefrequentie: 7,2%•Cijfers per geslacht zijn 40 x hoger dan de

zelfmoordcijfers bij de leeftijdsgroep van 20-39j•Veel keuze voor hoogletale methode•Meest gekozen methode = springen voor een

trein

Suïcide en schizofrenie in België•Beschermende factoren tegen zelfmoord:

- Symptoomvrije patiënten- Zinvolle dagactiviteit- Ambulante behandeling

•Tussen deze drie bestaat er een correlatie

Hypotheses omtrent zelfmoord bij schizofrene patiënten

•Schizofrenie = sociale en persoonlijke catastrofe

•Treft jonge mensen in belangrijke periode van hun leven

•Verschillende verliessituaties leiden tot gevoelens van hopeloosheid en depressie

hoe meer deze gevoelens aanwezig zijn, hoe groter het risico tot zelfmoord

Hypotheses omtrent zelfmoord bij schizofrene patiënten•Belangrijke risicofactoren: psychotische

symptomen & episoden•Hoge correlatie tussen impulsief gedrag

en suïcide•Afwijking in genetisch materiaal =

indicator voor agressief en zelfdestructief gedrag

•Weinig hoopvolle situatie: geen werk, isolatie, geen zinvolle dagactiviteit versterken gevoelens van depressie

Richtlijnen voor behandeling

•Voorkomen van recidive en verergering•Toedienen neuroleptica: bestrijden van

stemmingsschommellingen•Cognitieve gedragstherapie: behandeling

voor hallucinaties•Levenslange begeleiding•Psycho-educatie: info over ziekte aan

patiënt + familie•Psychosociale rehabilitatie: gebruik

maken van de nog aanwezige vaardigheden

Besluit

•Suïcide = meest dramatische uitkomst van schizofrene psychose

•Gebeurd meestal op jonge leeftijd, terwijl er zich belangrijke ontwikkelingen voordoen

•Behandeling moet zich richten op de risicofactoren

•Op lange termijn: sociaal isolement tegengaan door middel van aangepaste opleidingen op vlak van werk en sociale vaardigheden