11

Studiereis Estland1 tot 4 april 2019

2

Meer informatie? Scan dan de QR-codes met je iPad of iPhone om een achterliggende website op te roepen.

Je hebt je opgegeven voor de studiereis die SD Fryslân organiseert, in samenwerking met Bloomtravel en Ferenc Jacobs van BryteLyte. Het doel van de reis is om te zien hoe een klein land – met 1,3 miljoen inwoners twee keer zo groot als Fryslân – het onderwijs in dienst stelt van vaardigheden die in deze eeuw nodig zijn om hun economie draaiende te houden.

Dat betekent in sommige gevallen dat dingen radicaal anders gaan dan ze vroeger gewend waren. Dat doen ze deels vanuit de visie dat het land voorbereid en sterk moet zijn ten opzichte van de activiteiten van ‘grote buurman’ Rusland, met een dui-delijke blik naar Europa.

We gaan proberen zoveel mogelijk van die dingen te laten zien tijdens de studiereis. Dat betekent in de praktijk dat we scho-len gaan bezoeken, maar ook met diverse instanties in gesprek gaan. In deze brochure vind je informatie over het programma en krijg je verwijzingen naar bronnen waar je meer informatie kunt vinden.

Teun Meijer en Sijbrand DijkstraCoördinatoren SD Fryslân.

3

Geschiedenis

Estland heeft als land meerdere overheersers gehad: vikingen, Denemarken, Zweden, Duitsland, Polen en Rusland zijn tussen de 7e en 19e eeuw de meest bekende. Vanaf 1918 is Estland een zelfstandige staat, maar ook de twintigste eeuw werd het land grotendeels bezet door grotere landen.

In 1939 was Estland onderdeel van een akkoord tussen Rus-land en Duitsland, het zogenaamde Ribbentrop-Molotovpact. Zonder dit akkoord had Hitler de inval van Polen niet kunnen starten, omdat hij anders op twee fronten had moeten vechten. Hiermee heeft het land ongewild een cruciale rol gehad in de start van de tweede wereldoorlog.

Na 1945 viel het land onder Russische bezetting en was het onderdeel van de Sovjet-Unie. Deze overheersing duurde tot het afbrokkelen van deze unie eind jaren ‘80. Op 23 augustus 1989 ontstond een vreedzaam protest, door het vormen van een menselijke ketting van 600 kilometer. Deze ketting liep van Tallinn naar Vilnius. Deze zogenaamde Baltische Weg luidde de nieuwe zelfstandigheid van Estland in 1991 in. Op 1 mei 2004 werd Estland lid van de Europese Unie. In 2011 werd de Esti-sche Kroon als nationale munteenheid vervangen door de Euro.

Meer informatie

4

Feitjes

De eerste indruk van Estland doet bijna Scandinavisch aan, maar de link met Rusland is er ook! Dit Baltische land heeft een oppervlakte van meer dan 45.000 vierkante kilometer en is daarmee groter dan Nederland. Toch wonen er maar iets meer dan 1,3 miljoen mensen. Deze Baltische staan grenst in het Noord-en Zuid-Oosten aan Rusland en in het Zuiden aan Letland. De hoofdstad Tallinn ligt aan de Balti-sche zee. Hier vandaan vertrekken ook schepen naar Scan-dinavië en verder.

Tallinn heeft een modern centrum en een oud stadscen-trum. Ons hotel ligt aan de haven, op loopafstand van het oude stadshart met gotische stadhuis-en kerktorens die spits en slank de lucht in steken. Wie goed kijkt ziet ook nog duidelijke tekenen van het Sovjet verleden. Nog zo’n 30% van de bevolking is Russisch van origine en de Russi-sche taal hoor je ook nog overal.

Hoofdstad: TallinnInwoners Tallinn: 1,3 miljoenMunteenheid: EuroTaal: Ests, Russisch

Website VVV Tallinn

5

Digitale maatschappij

Na de onafhankelijkheid in 1991 besloot Estland dat de aan-wezige Sovjet-infrastructuur op alle fronten niet toereikend was. Men heeft vanaf de grond een nieuwe fi losofi e op burgerschap in de 21e eeuw ontwikkeld, waarin IT centraal staat. Centraal mantra van het land hierin: “Als je iets nodig hebt, moet je het zelf maken.”

In 2007 was Estland het eerste land dat door een cyberaan-val getroff en werd. Daarna is er e-cyberafdeling van het leger opgericht, bemand door betrokken burgers en be-doeld om hackers buiten de deur te houden. Estland loopt voorop bij digitale vernieuwingen. Zo kunnen de Esten al sinds 2005 via het internet hun stem uitbrengen bij de ver-kiezingen. Ook zijn er veel technologiebedrijven opgericht, bijvoorbeeld Skype.

Digitale dienstverleningDe Estse overheid kent vele digitale toepassingen, zoals stemmen via het internet, vanaf elke computer, waar ook ter wereld. Het belastingformulier kan digitaal worden in-gevuld; eventuele teruggaaf is binnen 48 uur geregeld. Een papieren recept voor de apotheek is ook niet meer nodig.

De website van de Estse over-heid rondom het digitaal bur-gerschap en de toepassingen

6

Al meer dan 85% van de scholen in Estland maakt gebruik van de elektronische school. Daarmee wordt 95% van alle scholieren bereikt.

Privacy en identiteit is een grondrechtVeilige, geauthenticeerde identiteit is het geboorterecht van iedere Est: voordat een pasgeboren baby thuiskomt, heeft het ziekenhuis al een digitaal geboortebewijs afgege-ven en is zijn ziektekostenverzekering al ingegaan.

e-Residency - digitaal burgerschap voor buitenlandersDoor nieuwe regelgeving is het voor buitenlanders moge-lijk om een Estse elektronische identiteitskaart aan te vra-gen. In 2025 zouden 10 miljoen mensen, wereldwijd, over een digitale identiteitskaart kunnen beschikken. Daarmee zou het aantal Esten verachtvoudigen.

De digitale Esten hebben niet dezelfde rechten als inwo-ners van het land. Hun wettelijke positie is vergelijkbaar met die van buitenlanders die wonen in de Baltische staat. Met het digitale burgerschap mogen ze bijvoorbeeld een bedrijf beginnen en deelnemen aan het economisch ver-keer in het land.

Whitepaper over de toekom-stige ontwikkelingen van het

digitaal burgerschap

7

OnderwijsHet onderwijssysteem wijkt af van de Nederlandse situatie. Het basis- en lager voortgezet onderwijs (põhiharidus) duurt 9 jaar. Het bestaat uit 4 jaar basisonderwijs, leeftijds-groep van 7 tot 11 jaar, gevolgd door 5 jaar lager voortge-zet onderwijs, leeftijdsgroep 11 tot 16 jaar, waarmee de leerplichtige periode van negen jaar eindigt.

De tweede fase van het voortgezet onderwijs duurt 3 jaar. Er wordt onderscheid gemaakt tussen algemeen vormend (üldeskeskharidus/gümnaasiumiharidus) en secundair be-roepsgericht onderwijs (kutsekeskharidus). Het algemeen voortgezet onderwijs wordt verzorgd aan het gümnaasium. Het secundair beroepsgericht onderwijs wordt gegeven aan een kutseõppeasutus. Van de leerlingen die na 9 jaar doorstromen naar de bovenbouw van het voortgezet on-derwijs gaat ongeveer tweederde naar het gümnaasium.

Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan competenties en leeruitkomsten. Om de digitale ambities van het land vorm te geven zijn ICT-vaardigheden integraal onderdeel van de les. In de PISA-scores doet het land het op de gebie-den Science, Mathematics en Reading beter dan Nederland. Het geluk van studenten blijft echter achter (zie hiernaast).

Brochure van Kennisnet over di-gitale geletterdheis in het Estse

onderwijssysteem

Rapport van Nuffi c over de opbouw van het Estse onder-

wijssysteem

Link naar OECD-rapportage en highlight Estse overheid

8

9

Adres HotelHestia Europa HotelPaadi 5 – Tallinn+3726699777

Het Hestia hotel Europa is een goed 4-sterren hotel aan de haven, op loopafstand van het centrum van Tallin. De rest van de stad is goed bereikbaar. Elke ochtend wordt er een uitge-breid ontbijtbuff et geserveerd. Verzorging inclusief ontbijt en lunchpakket

VerzorgingHotelWe verblijven in het Hestia Europa Hotel. Dit is een goed 4-sterren hotel in het centrum van Tallinn. Iedereen heeft beschikking over een eigen kamer.

ArrangementHet arrangement is inclusief ontbijt, lunchpakket en diner. Tijdens het diner zijn twee drankjes inclusief. De transfers van de vliegvelden naar de accommodaties zijn inbegrepen in de reissom. Voor vervoer naar programma-onderdelen in Tallinn is er een bus beschikbaar.

De website van het hotel

10

11

12

SmartLabsSmartLabs zijn door de Estse overheid opgezet als ‘klooiruim-te’ voor jeugd, met het doel om het aantal jongeren dat IT-gerelateerde studies volgt te vergroten. Gezien de koers van het land is dit ook noodzakelijk. Daarnaast hebben de Smart-labs een functie om jongeren een zinvolle vrijetijdsbesteding te bieden. Aandachtsgebieden van deze ruimtes zijn: Robotica (Lego), webdesign, program-meren, 3D-modelling, mobiele applicaties, computertechniek en elektronica en exacte en toe-gepaste wetenschappen.

Dag 1 - Maandag 1 april

10.20 uur - 13.40 uur Vlucht Amsterdam - TallinnHet vervoer naar de luchthaven is op eigen gelegenheid.De vliegreis vanaf Schiphol naar Tallinn wordt verzorgd door Air Baltic.

Bagage per persoon1 stuks ruimbagage - 20 kilo1 stuks handbagage Zorg dat je uiterlijk 8.20 op de luchthaven aanwezig bent.

15.30 - 17.00 uur Bezoek SmartLabNa aankomst in Tallinn worden we per bus vervoerd naar een Smartlab.

18.00 - 20.00 uur DinerHet diner vind deze avond in buffetvorm plaats tijdens een boottocht op de Baai van Tallinn.

13

De praktische integratie van ICT-gericht onderwijs in de klas. De scholen die bezocht wor-den, zijn door de Estse overheid voorgedragen voor een bezoek omdat ze een grote bijdrage leveren aan de doelstellingen die de regering heeft. Iedere school kiest wel voor een eigen invul-ling, passend bij de identiteit.

Dag 2 - Dinsdag 2 april

09.00 – 12.00 uur Bezoek Tallinna Sydalinna Kool Sydallina Gymnaasium besteed veel aandacht aan bewe-gingsonderwijs en talentontwikkeling. Dit zie je onder andere terug in hun classroom of the future.

14.00 – 16.00 uur Bezoek e-Estonia showroomDe plek om te ontdekken en te begrijpen op basis waarvan Estland zich heeft ontwikkeld tot een van de leidende na-ties op het gebied van ICT. De e-Estonia showroom staat in de “Silicon Valley of Estonia”. (Technopolis Smart City). Dit bezoek is om te ontdekken waarom Estland een voorsprong heeft op het gebied van ICT en hoe dit eff ect heeft op het onderwijs.

Dit programma-onderdeel is nog onder voorbehoud. Indien het niet mogelijk is wordt een alternatief geboden.

19.00 uur Diner Restaurant RibeMenu met keuze tussen vlees of vis

De website van Südallina Kool

e-Estonia showroom

14

Dag 3 - Woensdag 3 april

09.00 – 12.00 uur Bezoek Tallinna Pelgulinna Gümnaasium Op deze school wordt kunst geïntegreerd met ICT. Zo maakten de kinderen een boekverslag met behulp van een stop-motion fi lm. Ook wordt er actief met robots, drones en bee-bots gewerkt en leren kinderen coderen en pro-grammeren. Deze school heeft bijna 1000 leerlingen in de leeftijden van 7 tot 18 jaar.

14.00 – 19.30 uur ConferentieConferentie met presentaties en mogelijkheid tot gesprek over de onderwijsontwikkelingen binnen Estland. Tijdens deze conferentie krijgen we inzicht in de ontwikkelingen van het onderwijs in Estland en de ‘borging’ van onderwijs-kwaliteit. Is er aandacht voor speciale behoeften? Hoe zit het met een inspirerende leeromgeving en leerlinggeluk? Daarvoor ontmoeten we een aantal inspirerende en zeer gedreven mensen van binnen het onderwijs belangrijke organisaties. We zoeken hierin samenwerking met organi-saties die door de Estse overheid worden gefi nancierd en mensen uit de Estse onderwijspraktijk.

20.00 uur Diner op het oude marktplein

De website van Pelgulinna Gümnaasium

15

HITSAOrganisatie voor ICT in het onderwijs (vergelijkbaar met Kennisnet). HITSA is onder andere eigenaar van het Progetiiger project, een landelijkea database met lesideeën op het gebied van 21e eeuwse vaardigheden.

InnoveEen organisatie die bijdraagt aan ontwikkeling van curri-culum en leermaterialen, onder andere e-learning. Deze worden aangeboden via eKoollikot, oftewel eSchooltas.

eKoolEstse ontwikkelaar van landelijk gebruikt leerlingvolgsys-teem en oudercommunicatieplatform over de visie en de manier waarop het systeem bijdraagt aan beter onderwijs.

HITSA

Innove

eKool

1616

IDEABRYTE LYTE

IDEA