STRAF! Verhalen uit de strafrechtketen

Nummer 4 - februari 2017

EN VERDER

Aangifte-app woninginbraak Handig voor burger en professional

Lees verder >>

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

2/14

Sinds 1 december 2016 is een digitale handtekening wettelijk

toegestaan als ondertekening van een aangifte. Voor politie-

teams die de komende tijd gaan werken met de aangifte-app

zal het nog even wennen zijn, zo zonder papier. De politie is

nu volop bezig met het verder testen van de digitale handte-

kening. Als alles goed gaat, wordt de pilot in februari uitge-

breid met het basisteam Enschede, gevolgd door de Meijerij

en Dronten. Voor de eenheid Den Haag is het nieuwe er al af.

Sinds mei 2016 draait daar een pilot met de aangifte-app van

MEOS (Mobiel Effectiever Op Straat).

Hoofdagent Kevin de Ruiter heeft het gebruik van de app al

aardig in de vingers. Al is het soms een karwei om alle infor-

matie op het kleine scherm van een smartphone in te voeren.

Het afgelopen jaar nam hij zo’n zestig aangiftes op met zijn

telefoon. ‘Je wordt automatisch door de aangifte geleid,

waardoor je de aangifte veel vollediger invult. Als we voor-

heen een woninginbraak moesten opnemen,

App is handig voor iedereen Nu de elektronische handtekening in de strafrechtketen een wettig waarmerk is, houdt de eenheid Den Haag een proef waarbij burgers niet meer naar het bureau hoeven om hun aangifte te ondertekenen. Politiemedewerkers nemen de aangifte thuis op via de MEOS aangifte-app, burgers ondertekenen ter plekke. Dat scheelt tijd, papieren rompslomp en is nauwkeuriger dan aangifte op papier.

lees verder >>

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

Via de MEOS aangifte-app verwerkt de politiemedewerker direct de gegevens van het slachtoffer in het systeem

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

AANGIFTE WONINGINBRAAK

3/14

dan noteerden we in steekwoorden de feiten in ons notitie-

boekje. Terug op het bureau moest je de gegevens invoeren

in BVH (Basisvoorziening Handhaving). De aangever moest

apart langskomen voor een ondertekening. Het kon ook

gebeuren dat de aangever het niet eens was met wat er op

papier stond, waarna de verbalisant de aangifte weer moest

aanpassen.’

Snel en betrouwbaar

Dankzij de app kunnen politiemedewerkers de gegevens direct

invoeren in het systeem, inclusief foto’s van schade of andere

bewijsstukken. Agenten kunnen de aangifte alleen voltooien

als alle verplichte velden zijn ingevuld. De identiteit en

bevoegdheid van de agent worden aan de aangifte gekoppeld.

Nadat de aangifte met een handtekening is afgesloten, kan

hierin niets meer worden gewijzigd.

Over de aangifte-app zijn de medewerkers in Gouda overwe-

gend enthousiast. De enige kwetsbaarheid is de verbinding,

weet De Ruiter. ‘Die haperde in het begin nog wel eens. Het

blijft een app, dus er zijn ook regelmatig updates nodig. Maar

we hebben al minder storingen dan in het begin. Nadat we ter

plaatse alle informatie hebben opgenomen, neemt de verwer-

king op het bureau minder tijd in beslag. En voor burgers is het

prettig dat ze niet meer naar het bureau hoeven te komen.’

Gemak voor burger en professional

De voordelen van de MEOS aangifte-app met digitale

handtekening:

• SNEL: uit de pilot blijkt dat een aangifte van woning-

inbraak gemiddeld een half uur sneller gaat.

• NAUWKEURIG: agenten moeten alle velden invullen om

de aangifte te voltooien. Hoe meer feiten zij vermelden,

hoe groter de kans op een succesvolle opsporing.

• GEBRUIKSVRIENDELIJK: de aangever ontvangt de aangifte

in pdf. Op deze manier is de aangifte makkelijk door te

sturen naar de verzekeringsmaatschappij, woningbouw-

vereniging of slachtofferhulp.

• HULP OP AFSTAND: de zaak is eenvoudig door te mailen

naar de afdeling Forensische Opsporing, die de aangifte en

de foto’s kan bekijken en beoordelen.

Handig voor handelaren

De zogenaamde ‘natte handtekening’ met pen maakt dus

plaats voor een druk op de knop. De aangifte wordt hiermee

direct doorgestuurd naar de server en kan zo eenvoudig

gekoppeld worden aan andere systemen. Zoals een digitaal

opkopersregister, waarin zoveel mogelijk informatie verza-

meld wordt vanuit verschillende branches over de aan- en

verkoop van goederen. Juweliers, telefoonwinkels, fietshan-

delaren, autobedrijven en zelfs kringloopwinkels kunnen hun

informatie aanleveren. Zo zijn gestolen goederen die op de

markt komen sneller te traceren. ● lees verder >>

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

4/14

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

INHOUD

Mail de redactie

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

‘Digitaal werken veronderstelt dat je in de hele keten al gedi-

gitaliseerd bent. Dat is nu nog niet het geval. De digitale aan-

gifte met elektronische handtekening is wel een belangrijke

stap in dat proces. Binnen de keten wil iedereen zo snel

mogelijk van het papier af, maar digitaliseren is meer dan

alleen een technische aanpassing. Het betekent een andere

manier van werken. Hoewel we al veel digitaal doen, zal het

volledig digitaal werken veel vragen van de organisatie. Niet

alleen het werken in omvangrijke digitale dossiers, maar ook

het leidinggeven aan medewerkers in een digitale werkom-

geving brengt nieuwe vragen met zich mee. Daar moeten we

in een vroeg stadium met elkaar een antwoord op vinden.

Daarnaast heeft de wetgever bepaalt dat aangifte op papier

ook mogelijk moet blijven. Voor bijvoorbeeld ouderen is dat

nog altijd het meest vertrouwd. Dat betekent dat er voorlo-

pig nog twee vormen van aangiften naast elkaar blijven

bestaan.

We zitten in een overgangsfase. Vanuit het OM leveren we zo

veel mogelijk digitaal aan bij de rechtbank. We ontvangen de

processen-verbaal, ook als die digitaal zijn ingevoerd, toch

nog op papier, om die vervolgens weer in te scannen. De

systemen van de verschillende partners in de keten worden

nog op elkaar afgestemd. Het komende jaar hopen we daar

samen met de politie en de rechtspraak stappen in te zetten.

Maar er zijn veel meer ontwikkelingen gaande. Zo is er al een

portaal waar advocaten processen-verbaal kunnen downloa-

den. Ook kunnen burgers al digitaal in beroep gaan tegen

verkeersboetes en staan we aan de vooravond van het digi-

taal informeren van slachtoffers. Digitalisering heeft veel

potentieel. Het is een kwestie van tijd en techniek, maar we

gaan hiermee een grote kwaliteitsslag maken.’

‘We zitten in een overgangsfase’Peter Bruins, landelijk productowner Digitaal Werken bij het Openbaar Ministerie, over digitaal werken:

5/14

‘Na de aanslag op een kerstmarkt in Berlijn zijn de NCTV en

de inlichtingen- en veiligheidsdiensten extra alert. Politie,

KMar en het Openbaar Ministerie hebben nauw contact met

hun Duitse collega’s. In principe hebben we in Nederland

voldoende wetgeving om terrorisme aan te pakken. Maar

samen met ketenpartners, zoals het OM, de ministeries van

Veiligheid en Justitie en Buitenlandse Zaken en de politie kij-

ken we naar wat er nog beter kan.

Het verlengen van de voorlopige hechtenis van maximaal

twintig naar vijftig dagen, ook zonder dat het criterium ‘ern-

stige bezwaren’ van toepassing is, geeft het OM meer tijd om

het dossier van een terugkerende Syriëganger verder te

onderzoeken om de bewijslast in de zaak op te bouwen.

Daartoe heeft minister Van der Steur een wetsvoorstel ver-

sterking bestrijding terrorisme ingediend.

Bij de terugkeer van Nederlandse Jihadisten uit Syrië is elke

casus specifiek. Op dit moment lopen er in Nederland onge-

veer 365 aan jihadisme gerelateerde strafrechtelijke onder-

zoeken naar circa 415 verdachten. We volgen zo’n 190 indivi-

duen die zich hebben aangesloten bij een terroristische

organisatie. Elke terugkerende Syriëganger wordt aangehou-

den en in detentie genomen. Op basis van het dossier dat het

OM heeft opgebouwd kan de strafrechter een uitspraak doen

over strafbare feiten. Daarnaast kijkt de NCTV ook naar het

risico voor onze nationale veiligheid.’ ●

‘Ook DNA afnemen bij verdenking terrorisme’Dick Schoof, Nationaal Coördinator Terrorisme bestrijding en Veiligheid, is het gezicht van de terrorismebestrijding in Nederland. Samen met ketenpartners kijkt de NCTV hoe de wetgeving op terroristische misdrijven nog beter kan worden ingericht.

Dick Schoof Van 1999 tot 2003 was Dick Schoof hoofddirec-teur van de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND). Eind 2010 werd hij directeur-generaal politie bij het ministerie van Veiligheid en Justitie en was hij belast met de vorming van de nieuwe Natio nale Politie. Sinds 1 maart 2013 is Schoof Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).

DE MENING VAN…

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

6/14

Verkeerstoren houdt vaart erinMarianne van der Linden en Joke Wilsing komen uit verschillende organisaties, maar hebben dezelfde functie. Beiden zijn zittingscoördinator in de Verkeerstoren Rotterdam, het logistieke centrum om meervoudige kamer strafzaken tijdig en efficiënt op zitting te plannen. Medewerkers van de Rechtspraak en het OM werken hier nauw samen.

Grote computerschermen, een planningsbord vol briefjes en

stapels dossiers. Wat gebeurt hier in de Verkeerstoren?

Marianne (zittingscoördinator OM): ‘Dit is het logistieke centrum

voor het inplannen van MK strafzaken. Aan de kleur van het

briefje is te zien of een verdachte in voorlopige hechtenis zit

of een vrije voeter is. Zaken van preventief gehechte ver-

dachten hebben prioriteit. Op de kaartjes staan bijzonderhe-

den: wordt de zaak inhoudelijk behandeld of is het een pro

forma zitting? (zie begrippenkader) In de kasten ligt de voor-

raad zaken die nog gepland moet worden.’

Joke (zittingscoördinator Rechtspraak): ‘Wij controleren vooral of

een zaak klaar is voor inhoudelijke behandeling. Ook kijken we

kritisch naar de voorgestelde behandelduur en passen die

indien nodig aan voordat we het aan de voorzitter van de

rechtbank voorleggen.’

Wat is het doel van de Verkeerstoren?

Joke: ‘Efficiënt plannen van zaken en zittingen en het beperken

van vermijdbare aanhoudingen. Vermijd bare aanhoudingen

komen nog te vaak voor. Dit zijn zaken die wor-

Marianne van der Linden, zittingscoördinator vanuit het OM en Joke Wilsing, zittingscoördinator vanuit de Rechtspraak.lees verder >>

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

7/14

Eind 2015 is in Rotterdam de

Verkeers toren ++ van start gegaan.

Inmiddels heeft ieder arrondissement

een verkeerstoren. In Rotterdam wer-

ken 14 medewerkers vanuit de recht-

bank en het parket samen in de verkeer-

storen aan de planning, logistiek, roostering

en monitoring van straf zaken. In Rotterdam lopen

veel (grote) zaken van het arrondissementspar-

ket, Functioneel Parket en het Landelijk Parket,

waaronder veel zogenaamde megazaken. Het

zaak-aanbod groeit enorm in Rotterdam. De

verkeerstoren is de schakel tussen het OM en de

rechtbank. Een belangrijke taak van de verkeer-

storen is het optimaal laten verlopen van de

MK- (meer voudige kamer) zaakstroom.

den stopgezet door de rechter omdat bijvoorbeeld bepaalde

getuigen niet zijn gehoord of tolken niet zijn opgeroepen. Te

veel strafzaken worden aangehouden. Ons doel is onnodig

tijdverlies voorkomen, zodat slachtoffers, verdachten

en advocaten eerder duidelijkheid hebben over

het verloop van de zaak.’

Marianne: ‘We proberen dit te realiseren

door zaken van vrije voeters pas in te plan-

nen als wij hebben gecontroleerd of het

dossier compleet is. In zaken van preventief gehechte ver-

dachten proberen we tijdig te signaleren of deze moeten

worden gepland voor een pro forma behandeling.’

Wat gaat er beter dan vroeger, nu medewerkers van OM

en Rechtspraak samen op één afdeling zitten?

Joke: ‘Het proces gaat al efficiënter, de lijnen zijn

korter nu we fysiek naast elkaar zitten.’

Marianne: ‘We hebben meer inzicht gekregen in

elkaars werkprocessen en kunnen zo gezamenlijk

sneller inspelen op verzoeken en problemen.’

Jullie zitten dichtbij de zittingzalen.

Is dat ook nog een voordeel?

Marianne: ‘Zeker. We zitten lekker centraal. Zowel

medewerkers van de Rechtspraak als het OM

komen regelmatig op onze kamer met dossiers

en vragen. Officieren en rechters weten ons nog

sneller te vinden. Ik verwacht dat er nu meer zaken voor

bepaalde tijd worden aangehouden. Je weet dan van te

voren hoe lang een zaak wordt uitgesteld. Dit inzicht

maakt dat we beter weten hoe de doorlooptijd van een

zaak er uit ziet, waardoor we beter kunnen plannen en

anticiperen.’

Hebben de Rechtspraak en het OM tegengestelde

belangen?

Joke: ‘De rechtbank krijgt geld voor het lees verder >>

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

8/14

aantal vonnissen per jaar, de Rechtspraak is dus gebaat bij zo

veel mogelijk vonnissen.’

Marianne: ‘Ook het OM wil zoveel mogelijk zaken afdoen. Het

efficiënt benutten van de zittingsuren is ons gezamenlijk

belang.’

Hoe is het om met jullie verschillende achtergrond hetzelfde

werk doen?

Marianne: ‘Joke heeft jarenlang als griffier gewerkt. Zij heeft

meer lef en feeling om de juiste inschatting van de behandel-

duur te maken. Ik leg geregeld een zaak aan haar voor.’

Joke: ‘Jij weet weer meer over de routing, de aanloop tot het

dossier en hoe het gaat bij reclassering. Zo vullen we elkaar

mooi aan.’

Marianne: ‘We leren veel van elkaar.’

Wanneer is een zaak inhoudelijk nog niet klaar voor zitting?

Joke: ‘Als er nog getuigen gehoord moeten worden of er nog

rapporten ontbreken. Dan plannen we een zaak nog niet in

voor inhoudelijke behandeling. Het is zonde als we voor een

zaak 2,5 uur reserveren en na een kwartier blijkt dat het

strafdossier niet compleet is. Dan wordt er ruim twee uur

van een zitting niet gebruikt, terwijl er nog een werkvoorraad

ligt van veertig à vijftig dagen.’

Marianne: ‘Ook als we voorzien dat de advocaat nog met

onderzoekswensen komt, kunnen we de zaak beter inplan-

nen voor een behandeling pro forma/regie.’

lees verder >>

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

Begrippen:• Pro forma zitting

Wanneer een zaak na het verstrijken van de voorlopige hech-

tenis nog niet inhoudelijk behandeld is, wordt tijdens een

pro formazitting besloten over de noodzaak van het voort-

duren van de voorlopige hechtenis. Tijdens een pro forma

zitting wordt de zaak niet inhoudelijk besproken.

• Regiezitting

Tijdens een regiezitting wordt de stand van het onderzoek

besproken. Het gaat dan met name om de vraag of aanvul-

lend onderzoek nodig is, zoals het horen van getuigen. Op

basis van de regiezitting wordt de verdere procesgang

bepaald.

• Pro forma regiezitting

Een pro forma zitting waarbij de verdediging en het OM de ge-

legenheid hebben om onderzoekswensen kenbaar te maken.

9/14

Is het lastig om een juiste inschatting te maken?

Joke: ‘Je vertrouwt op toezeggingen. Vijf weken voor aanvang

van de zitting moeten we een zaak inplannen. Verdachten,

slachtoffers, advocaten, rechters en officieren moeten tenslot-

te op tijd een uitnodiging krijgen. Als de rapportage van de

psycholoog of psychiater op dat moment niet gereed is, dan

moeten wij een inschatting maken. Is het rapport op tijd af en

kan de zaak inhoudelijk behandeld worden? De kans bestaat

echter dat het rapport niet op tijd gereed is en dan reserveren

we voor niets tijd. Om het zekere voor het onzekere te nemen,

adviseren we soms om een zaak pro forma in te plannen.

Meestal neemt de voorzitter ons advies over.’

Wat doen jullie nog meer om de vaart erin te houden?

Joke: ‘Er zijn maandelijks regiezittingen waarop ongeveer

veertig meervoudige kamerzaken van vrije voeters worden

besproken door de officier, advocaat en eventueel de

verdachte. Wij zitten als griffier bij die bespreking. In zo’n

regiezitting inventariseren we in tien minuten tijd of er nog

onderzoekswensen zijn en of er nog rapportages moeten

worden aangevraagd. Worden de onderzoekswensen

toegewezen dan plannen we een volgende regiezitting.

Blijkt de zaak zittingsgereed, dan wordt de zaak bepaald

aangehouden voor inhoudelijke behandeling.’

Marianne: ‘Daarnaast hebben we periodiek overleg met

officieren om te bespreken welke zaken we pro forma en/of

pro forma regie kunnen inplannen. De capaciteit van de

rechtbank is onvoldoende om alle zaken eerst regie te plan-

nen. In nieuwe zaken waarin nog geen advocaat bekend is, DEEL VIA SOCIAL MEDIA

sturen we de verdachte een brief om een advocaat regelen.

Doet hij dit niet, dan plannen we de zaak in op een regie-

zitting. En als we stukken verstrekken aan de advocaat, dan

sturen we een brief mee om binnen een aantal weken onder-

zoekswensen in te dienen. Als de advocaat niet reageert of

geen onderzoekswensen heeft, dan kunnen we de zaak zon-

der regiezitting direct inplannen voor inhoudelijke behande-

ling. Zo houden we de vaart erin.’ ●

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

Sneller de uitkomst

In de gemeenschappelijke ‘verkeerstoren’ worden alle zaak-

stromen begeleid, bewaakt, alle zittingen gepland en het

rooster samengesteld.

Goed functionerende Verkeerstorens ++ leiden tot kortere

doorlooptijden, minder vermijdbare aanhoudingen en meer

zaken die in één keer goed gaan. De professionals (rechters,

officieren, griffiers, secretarissen) houden zo meer tijd en aan-

dacht over voor de inhoud van hun vak.

Slachtoffers en verdachten horen sneller de uitkomst van hun

zaak en zien bovendien minder ‘gezichten’ (van rechters en

officieren). Advocaten weten beter waar ze aan toe zijn, omdat

alle verkeerstorens volgens een vergelijkbare wijze werken.

10/14

Ruud: Omdat ons systeem GPS nog niet volledig is uitgerold, moeten we

inderdaad nog een deel via de mail of via een verbinding met ons huidige

systeem aanleveren. We verwachten dat in 2017 al weer een groter deel

van al het berichtenverkeer elektronisch via onze primaire processystemen

GPS en NIAS naar het AICE kan en dat in 2018 GPS volledig is ingevoerd

en daarmee het berichtenverkeer volledig digitaal zal zijn.

Voor het deel dat al wel via de nieuwe verbinding gaat, boeken we overi-

gens al mooie resultaten samen. We hebben in korte tijd ervoor gezorgd

dat we veel meer beslissingen in een keer correct aanleveren. Daardoor

krijgen de verschillende ketenpartners sneller een goede opdracht, met een

beter ketenresultaat als gevolg. En daar doen we het voor!

‘Wanneer wordt het berich ten verkeer volledig digitaal?’Vraag van het CJIB (Henk Brouwer, hoofd coördineren & informeren bij het AICE) aan het OM (Ruud Bloembergen, directeur bedrijfsvoering arrondissementsparket Zeeland-West-Brabant)

STRAF BAKKIE

Henk: Het AICE coördi-

neert de uitvoering van

strafrechtelijke beslissin-

gen die het OM bij ons

aanlevert. Vorm en kwali-

teit van aanlevering spe-

len een belangrijke rol bij

een goede en snelle ten-

uitvoerlegging. Een deel

van de beslissingen krij-

gen we nog via de mail

aangeleverd. Die moeten

we vervolgens handmatig

invoeren. Ik weet dat jullie

er hard aan werken om

ook dat deel aan te pak-

ken. Kun je inschatten

hoe lang het nog duurt

voordat ook dit gedeelte

via de processystemen

wordt aangeleverd?

Wat is AICEHet Administratie- en Informatie Centrum voor de Executieketen

Wat is GPSGPS staat voor Geïntegreerde Processen Systeem. Alle han-delingen van intake van een zaak tot het afdoen van een zaak vinden plaats in dit systeem. GPS is hét bronsy-steem waarin de OM-mede-werker een zaak registreert, behandelt en afdoet. Alle documenten die bij de betref-fende zaak horen zitten in dit systeem.

Wat is NIASNias is een primair processy-steem dat door het Ressorts-parket (hoger beroep) en de strafsector van de gerechtsho-ven wordt gebruikt. NIAS staat voor Nieuw Appelsysteem Strafrechtzaken. Het systeem bevat voor een belangrijk deel gemeenschappelijke functio-naliteiten voor het OM en de Rechtspraak.

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

11/14

Monster wordt sukkel bij slachtoffer-dadergesprekHoewel slachtoffers meer rechten hebben gekregen, gaat de aandacht nog steeds bijna automatisch naar daders. Vlak voor zijn vertrek bij Slachtofferhulp Nederland bespreekt Harry Crielaars de positie van slachtoffers met Gerrit van der Burg, lid van het college van procureurs-generaal van het OM.

De afgelopen jaren is er veel gebeurd op het gebied van

slachtofferrechten. In 2005 werd het spreekrecht ingevoerd,

in 2011 kwam de Wet versterking positie slachtoffers, er wer-

den slachtofferloketten geopend en in 2016 werd het spreek-

recht uitgebreid. Op 8 december 2016 maakte de Tweede

Kamer nog eens 1,5 miljoen euro vrij voor mediation. Harry

Crielaars: ‘Een mooie zaak, al die wetten. Maar hoe zorg je er

nu voor dat die rechten in de uitvoering geborgd worden?’

Crielaars maakt zich zorgen. Bijna automatisch gaat de aan-

dacht naar de dader, terwijl daar onlosmakelijk een slachtof-

fer aan is verbonden. Crielaars vertelt over een recente evalu-

atie naar betekenisvolle afdoening bij ZSM, waarbij bekeken

is of de straf zinvol is voor de dader. ‘Prima om dat te onder-

zoeken. Maar er zit ook een andere kant aan straf: gerechtig-

heid voor het slachtoffer. Als de staat het belang van het

slachtoffer verdedigt, hoort daarbij dat we ook

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

lees verder >>

Mail de redactie

DUBBELINTERVIEW POSITIE SLACHTOFFERS

Harry Crielaars in gesprek met Gerrit van den Burg over de positie van slachtoffers.

12/14

kunnen uitleggen waarom we voor een bepaalde straf kiezen

en dat we het slachtoffer daarvan in kennis stellen.’

Bel het slachtoffer

‘Het OM staat voor het slachtoffer’, zegt Van der Burg.

‘Officieren zijn van nature gefocust op de dader, maar zij

hebben het slachtoffer steeds meer op het netvlies.’ Volgens

Crielaars is dit van belang als je stilstaat bij de bedoeling: in

de strafrechtketen willen we iets doen voor mensen. ‘Een

slachtoffer is geen naam in een dossier, maar een mens dat

we normaal en fatsoenlijk moeten bejegenen.’ Van der Burg

is het daarmee eens. ‘Medewerkers kiezen voor dit werk

omdat ze een bijdrage willen leveren aan een veiligere

samenleving. Aan intrinsieke motivatie geen gebrek. Om

ervoor te zorgen dat medewerkers de menselijke kant niet

uit het oog verliezen, zeg ik vaak: “Wat als in dit dossier je

moeder slachtoffer zou zijn; hoe zou je dan willen dat het OM

haar benadert?” Ook al is de werkdruk hoog: één telefoontje

van 10 minuten aan het begin van het proces is beter vanuit

menselijk oogpunt én het levert later tijdwinst op.’ In 1990,

toen Van der Burg bij het OM begon als officier van justitie,

kreeg hij mee: bel na afloop van de zitting met het slachtof-

fer. ‘Dat konden slachtoffers altijd waarderen. “Wow, de offi-

cier belt, ik hoor uit eerste hand hoe de zaak is afgelopen.”’

Uitgebreid spreekrecht

Hoogtepunt van het afgelopen jaar was volgens beiden de

invoering van het ‘spreekrecht plus’. Slachtoffers van zware

misdrijven hebben sinds 1 juli 2016 uitgebreid spreekrecht. lees verder >>

‘Als het goed is, heeft de officier een warm hart en een koel hoofd’

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

Voorheen moesten ze zich beperken tot wat het delict voor

hen had betekend. Nu mogen ze zich ook uitlaten over de

bewezenverklaring, het strafbare feit, de schuld en de persoon

van de verdachte en de hoogte van de strafeis. In zedenzaken

willen slachtoffers voorkomen dat de dader nog meer mensen

aanrandt of verkracht. Sommige slachtoffers wensen financië-

le compensatie. Crielaars: ‘Als je partner is vermoord, die altijd

een goed inkomen had, en je plotseling in de bijstand komt,

dan is het begrijpelijk dat je enige compensatie wenst. Geld

speelt een rol bij het op orde brengen van je leven.’

Lang niet iedereen maakt gebruik van het spreekrecht. Toch

vindt Crielaars het belangrijk. ‘Het feit dát het kan, geeft het

slachtoffer het gevoel: ik ben geen marionet in de rechts-

zaal.’ Tegenstanders zeggen dat emoties niet thuishoren in

de rechtszaal. Van der Burg is van mening dat emoties juist

wel getoond mogen worden in het debat over wat er is

gebeurd. ‘Het is belangrijk dat slachtoffers zeggen wat zij

willen zeggen. Dat helpt bij de verwerking. De officier van

justitie kan emoties en feiten prima scheiden. Als het goed is,

heeft de officier een warm hart en een koel hoofd.’

Slachtoffer-dadergesprekken

Het ministerie van VenJ geeft 1,2 miljoen euro subsidie per jaar

aan Slachtoffer in Beeld (SIB) voor

13/14

slachtoffer-dadergesprekken. Daar zijn de bestuurders blij

mee. Crielaars sprak een vrouw twee dagen na het slachtof-

fer-dadergesprek. ‘De vrouw was van haar fiets getrokken en

verkracht. Ze durfde niet naar de rechtszaak; in haar hoofd

had ze een monster gemaakt van de verkrachter. Ze vroeg zich

af of hij haar had uitgezocht of dat ze een willekeurig slachtof-

fer was. We organiseerden een slachtoffer-dadergesprek. Het

eerste wat ze dacht bij binnenkomst was: “Wat een sukkel.”

Na het gesprek van tweeënhalf uur liep ze opgelucht naar bui-

ten. Ze wist dat ze een willekeurig slachtoffer was. Er viel een

last van haar schouders.’ Van der Burg knikt. lees verder >>

Digitaal dossier vervangt menselijk contact niet

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie

Harry Crielaars (rechts) verlaat Slachtofferhulp Nederland

Dag van het Slachtoffer: 24 februariIn het kader van de Europese Dag van het Slachtoffer organi-

seert Slachtofferhulp Nederland samen met de Politie op 24

februari 2017 een symposium. Het thema is: Beoordelen en

Beschermen, Dilemma’s rond hulp aan kwetsbare slachtoffers.

Meer weten? Kijk hier

Vanaf 1 februari 2017 gaat Harry Crielaars aan het werk als een-

hoofdige Raad van Bestuur van SMO Traverse, een zorgorgani-

satie in Tilburg die ondersteuning biedt aan dak- en thuislozen.

Hij verlaat Slachtofferhulp Nederland en Slachtoffer in Beeld

waar hij zes jaar lang algemeen directeur en voorzitter van de

Raad van Bestuur was.

14/14

COLOFON Straf! is een initiatief dat voortkomt uit de samenwerking tussende diverse organisaties in de strafrechtketen, ondersteund door directie Strafrechtketen. Straf! verschijnt vier keer per jaar. Redactieraad: Pim Miltenburg (politie), Marieke Jansen (OM), Marleen Oele (rechtspraak/OM), Sanne Borst (MinVenJ/DGSenB) Hoofdredactie: directie Strafrechtketen o.l.v. Johan Bac Eindredactie: Ellen Weber (Maters & Hermsen Journalistiek) Teksten: Sarah Leers, Ellen Weber (Maters & Hermsen Journalistiek) Beeld: Maria van der Heyden, Gerritjan Huinink, Jurgen Huiskens Vormgeving: Maters & Hermsen Vormgeving

Dag van de Strafrechtketen 9 februari 2017

#�samenwerken

Op 9 februari 2017 vindt de

Dag van de Strafrechtketen

plaats in de Jaarbeurs in

Utrecht. Hiervoor worden

alle ketenpartners en betrok-

kenen van het maatschappe-

lijk veld uitgenodigd – van

bestuurders tot professio-

nals. Op deze dag kunnen

deelnemers zich gezamenlijk

verdiepen in verschillende

thema’s vanuit het lokale

perspectief: het werk van de

professional voor slachtof-

fers, verdachten, daders en

de inwoners van dit land.

Kijk hier

voor meer informatie.

‘Zo’n gesprek is vele malen effectiever dan alleen straf.

De kans bestaat dat de dader tot inzicht komt en het

slachtoffer kan doorgaan met zijn leven.’

Op dit moment testen de eerste slachtoffers het

slachtofferportaal. Een online omgeving van politie,

OM, Slachtofferhulp Nederland, Schadefonds

Geweldsmisdrijven en CJIB, waar slachtoffers de

voortgang van hun zaak kunnen volgen. Crielaars: ‘Op

het moment dat de slachtoffers het willen, kunnen zij

hun dossier digitaal inzien. Een goede ontwikkeling,

maar let op: dit komt niet in de plaats van menselijk

contact.’ Van der Burg waarschuwt voor een ander

risico. ‘Wij gaan ervan uit dat burgers mondig zijn.

Maar dat geldt niet voor iedereen. Het is de kunst om

ook kwetsbare mensen te bereiken.’ Crielaars bena-

drukt nogmaals het belang van het telefoongesprek.

‘Een eerste telefoontje is belangrijk. Met een paar

simpele vragen - heb je de website al gezien? - kun je

onderzoeken of iemand zelf informatie kan vinden.

Het is een spookbeeld dat alles straks alleen nog maar

online kan.’ ●

DEEL VIA SOCIAL MEDIA

INHOUD

Voorpagina

MEOS-AANGIFTE APP

Druk op de knop vervangt ‘natte handtekening’ >>

DE MENING VAN Terrorismebestrijder Dick Schoof>>

DE VERKEERSTOREN

Het logistieke centrum in de rechtbank >>

WARM HART, KOEL HOOFD

Harry Crielaars en Gerrit van der Burg over spreekrecht slachtoffers >>

STRAF BAKKIE

Berichtenverkeer tussen ketenpartners steeds meer digitaal>>

Mail de redactie