27/06/16  

1  

Margreet Verdel

Stevig Ouderschap

Wat is SO? Opvoedingsondersteuning (beginnend in de zwangerschap) gedurende de eerste twee levensjaren van een kind voor ouders met een verhoogd risico op opvoedingsproblemen en kindermishandeling met als doel:

  Verstevigen van het gezonde opgroeien en opvoeden

  Normaliseren van problemen

  Voorkomen van (ernstige) opvoedingsproblematiek en kindermishandeling

  Duurdere zorg voorkomen

27/06/16  

2  

Geschiedenis   2001-2005: promotie-onderzoek effectiviteit

  2006-2007: pre-implementatie traject en start verspreiding

  2007: oprichting vereniging SO

  2008: ontwikkeling SO-prenataal

  2009: onderzoek lange-termijn effectiviteit

  2012: herformulering materialen

  2015: onderzoek betrouwbaarheid screeningsvragenlijst

Twee componenten   Toeleiding o.b.v. Oudervragenlijst/Verwijsbrief

  Basis: risicofactoren voor opvoedingsproblematiek/kindermishandeling

  Ondersteuning bestaande uit huisbezoeken

  ca 4x prenataal + ca 6x postnataal

  Door JGZ-verpleegkundige met aanvullende opleiding

27/06/16  

3  

Toeleiding:   Keuze o.b.v. theorie/empirisch onderzoek voor vooral psychosociale (i.p.v. demografische) risicofactoren v. opvoedingsproblematiek en kindermishandeling

  Korte, snel in te vullen lijst met stellingen, uitgangspunt = subjectieve beleving (grootste invloed op ouderlijk functioneren)

  Klinische blik/‘Niet-pluis gevoel’ van JGZ en andere professionals

  Stellingen geformuleerd i.s.m. Ouders Online

  Items vertaald naar Verwijsbrief voor professionals (o.a. verloskunde en gynaecologie)

  Vragenlijst en verwijsbrief online beschikbaar, vragenlijst en begeleidende folder vertaald (Engels /Frans /Duits /Pools /Arabisch /Turks /Spaans /Papiamento)

  Introductie tijdens neonatale gehoorscreening of Standaard Zuigelingen HB

Voorbeelden:   “Krijgt u steun van uw omgeving (familie, buren, vrienden)?”

  “Maakt u zich zorgen over het grootbrengen van uw kind?”

  “Gingen uw ouders (of verzorgers) liefdevol met elkaar om?”

  “Wordt u wel eens zo boos dat u niet meer weet wat u doet (of dat u dingen doet waar u later spijt van heeft)?”

27/06/16  

4  

Prenataal   Instroom mogelijk vanaf 16 weken (of zoveel later als aangemeld wordt)

  Huisbezoek omtrent 16, 24, 30, 36 wk (planning afhankelijk van instroom-moment en i.o.m. moeder)

  Thema’s: situatie-beleving, sociaal netwerk, praktische voorzieningen, leefstijl, verwachtingen:

  Wat voor moeder?

  Wat voor vader?

  Wat voor kind?

Postnataal

  Instroom tot 6 maanden na geboorte

  Huisbezoek (90 min) omtrent 6 wk, 3/6/9/12/18 mnd i.o.m. ouder(s) + telefonische contacten

  Thema’s: beleving van het ouderschap, hantering ontwikkelingsgeschiedenis, verwachtingen, sociale steun

27/06/16  

5  

Onderzoek 1 In gezinnen die o.g.v. de vragenlijst in aanmerking komen voor ondersteuning (maar deze niet krijgen)…

  …wordt na 2 jaar 1,2% (ipv 0,1) en na 7 jaar 7,3% (ipv 1,5) gemeld bij Veilig Thuis (AMK)   Sensitiviteit (melding juist voorspeld) 61%

  Specificiteit (niet-melding juist voorspeld) 86%

  …zijn ouders na 7 jaar minder tevreden over het gezinsfunctioneren en hebben een negatievere beleving van het ouderschap

  …hebben kinderen na 7 jaar meer gedragsproblemen, problemen met leeftijdsgenoten en last van hyperactiviteit

Onderzoek 2   Risico op ernstige opvoedingsproblemen neemt af (2 jr)

  Betere fysieke en psychosociale ontwikkeling (2 jr)

  Meer empathische interactie en minder fysieke strafmaatregelen (2 jr)

  Vroegtijdige toeleiding naar minder zware zorg (2 jr)

  Ouders voelen zich beter toegerust voor hun ouderlijke taken (na 7 jaar) en verschillen op dit punt niet meer van ‘laag risico gezinnen’

27/06/16  

6  

Onderzoek/praktijk

%

15%

30%

45%

60%

75%

Response Selectie Deelname

OnderzoekPraktijk pre-implementatieLandelijk

Bereikte ouders

%

10%

20%

30%

40%

Leeftijd <25 AlleenstaandAllochtoon

10 10 11

21 20

38

2321

32

OnderzoekPraktijk Pre-implementatieLandelijk

27/06/16  

7  

Implementatie

  Convenant/vereniging

  Financiering (ca €1.350 per traject obv 5% dlname)

  Implementatieplan

  Scholing

  Verenigings-activiteiten

Vereniging SO   Convenant voor waarborging kwaliteit

  Ondersteuning vanuit bestuur

  Jaarlijkse Algemene LedenVergadering

  Om het jaar landelijke dag

  Website met databank

  Jaarlijkse scholingscyclus SO-verpleegkundige

  Belangenbehartiging methode

27/06/16  

8  

Na 10 jaar…

  Verspreiding in NL: 36% geboortes, 38% gemeenten, 54% organisaties

  Meer dan 1 miljoen ouders kregen de vragenlijst

  Bijna 30.000 gezinnen werden bezocht

  Ruim 250 SO-verpleegkundigen opgeleid

Waar?

Aruba

…en straks ook in België?