Samen leren leven: Wereldbeelden in perspectief

Ph.D.; Onderzoeker, auteur, sociaal ondernemer www.annickdewitt.com annick@annickdewitt.com

In deze presentatie…

I Het ideaal: Samen leren leven

II De condities: Leren / leren leven

III De condities: Samen / samen leven

IV Mini-college over wereldbeelden

V Interactief onderzoek eigen wereldbeeld

Iets meer over mij

Waar het begon…

Maatschappelijke org.

Academische carriere. Proefschrift @ VU; Post-doctoraal onderzoek @TU Delft; nu UU.

Nu free-lancer en bezig

met ‘sociale onderneming.’

I Het ideaal: Samen leren leven

Samen leren leven: een nobel doel

“The fate of humanity is entirely dependent on its moral development.”

~ Albert Einstein

“The survival of mankind will depend to a large extent on the ability of people who think differently to act together. International collaboration presupposes some understanding of where others’ thinking differs from ours.” ~ Geert Hofstede, 1984.

Wat betekent leren voor jullie? 3 kernwoorden

II Condities: Leren / leren leven

Mijn 3 woorden: Leven, spelen, transformeren.

Leren zou ten dienste van het leven moeten staan!

Leren is spontaan, inherent. Spelen!

Onderscheid tussen traditionele en transformatieve educatie: WAT je weet versus HOE je weet.

III. Condities: samen / samen leven

Samen vergt dat we met elkaar overweg kunnen, ondanks dat we anders zijn;

Samen vergt reflectie op het zelf, op het eigen perspectief en wereldbeeld.

Dus…

Samen leren leven is een urgent en nobel doel dat van ons vergt dat we reflecteren op onze waarden en wereldbeelden.

Wanneer we een open en reflectieve houding hebben tav onze wereldbeelden ontstaat er meer ruimte voor:

1) de afwijkende waarden en ideeën van de ander;

2) diepgaande en transformatieve manieren van leren.

IV Minicollege over wereldbeelden

Wat zijn wereldbeelden?

Welke grote vragen beantwoorden ze?

Welke wereldbeelden bestaan er in Nederland?

Waar staan die verschillende wereldbeelden voor?

Is er een relatie tussen wereldbeeld en gedrag?

Wat is een wereldbeeld?

“Overkoepelende kaders van betekenis (vorming) die op wezenlijke wijze beïnvloeden hoe mensen de werkelijkheid ervaren, interpreteren, en vormgeven.”

Beantwoorden de grote vragen in het leven;

Zijn onvermijdelijk, maar lang niet altijd bewust;

Vormen onze (sociale) identiteiten;

Filteren hoe en welke informatie we tot ons nemen.

De grote levensvragen

Wat is de aard van de werkelijkheid? Wat is het universum? Hoe is het ontstaan?

Hoe weten we wat waar is? Hoe kunnen we tot kennis komen?

Wat is een goed leven, zowel in morele als in kwalitatieve zin? Wat zijn onze waarden?

Wat voor een wezens zijn wij mensen eigenlijk? Wat is onze rol in dit bestaan?

Hoe kunnen we ons samenleven het beste organiseren?

Survey-onderzoek in NL en USA

We vonden 4 wereldbeelden met redelijke betrouwbaarheid en samenhang. Plus consistente relaties tussen wereldbeeld-groepen en opinies, milieugedrag, en politieke prioriteiten.

Vier dominante wereldbeelden

Begrip van eerste drie wereldbeelden sterk verankerd in sociologie, filosofie, en psychologie. Laatste is nieuwer en meer speculatief van aard.

Het zijn ideaal-typen!

Traditioneel wereldbeeld

Overtuigingen gebaseerd op traditie, religie, autoriteit, en dogma.

Traditionele rolverdeling; nadruk op familie en gemeenschap.

Waarden zoals hard werken, zelfopoffering, soberheid, conformisme, discipline, dienstbaarheid.

Modern wereldbeeld

Empirische wetenschap als weg naar waarheid en (tech.) vooruitgang;

“Onttovering” (materiali-

sering, objectivering, dualisme, reductionisme);

Waarden als hedonisme, maatschappelijke status, autonomie, vrijheid, welvaart, gelijkheidsidealen.

Postmodern wereldbeeld

Bekritiseert moderniteit;

Weten voorbij de wetenschap; werkelijkheid als relatieve constructie;

“Post-materiele waarden” als verbeelding, expressie, emotie, intuïtie.

“Kwaliteit van leven issues” ~ sociale rechtvaardigheid, milieu, gelijkwaardigheid.

Integratief wereldbeeld

Probeert tegenstellingen te verenigen ~ wetenschap & spiritualiteit; mens & natuur; economie & ecologie.

Visie van een samenhangend, spiritueel-evolutionair universum;

Nadruk op universele waarden ~ zelfrealisatie, leven en dood, mondiaal/kosmisch bewustzijn

En nu: wat is uw wereldbeeld?!

Zie ook: www.annickdewitt.com

Dank u!

“Man is made by his belief. As he believes, so he is.”

~ Johann Wolfgang von Goethe