Steenwijk - IVN · 2018. 3. 16. · kinderen van 8-12 jaar, hun onder-zoek naar een uilenbal. Wat...
32
Transcript of Steenwijk - IVN · 2018. 3. 16. · kinderen van 8-12 jaar, hun onder-zoek naar een uilenbal. Wat...
Woubrugseweg 80
2401 LT Alphen a/d Rijn Telefoon: 0172-518316
E-mailadres: [email protected] Website: www.zuivelboerderij.info
Ook kunt U bij ons terecht voor kinderpartijtjes,
bedrijfsuitjes, familiefeesten, Boerenlunches en
mooie Cadeaumanden (weer eens wat anders!)
Aan de Woudbrugseweg 80 in Alphen aan den Rijn vindt u de zuivelboerderij van de familie Steenwijk, natuurlijk ook met een fraaie Landwinkel op het erf! Hier vindt u heerlijke en eerlijke ambachtelijke streekproducten, onder andere de verrukkelijke zuivelproducten van eigen makelaardij, zoals boter en diverse soorten boerenyoghurt.
Welzijn voor de dieren staat voorop Familie Steenwijk heeft een groot aantal koeien die dagelijks voor de nodige liters melk zorgen. Het welzijn van de dieren staat op de boerderij voorop. De koeien krijgen voer van eigen land en verblijven in schitterende, ruime loopstallen. In de zomers grazen ze in prachtige weilanden. Die zorg voor het dier proeft u in de producten!
Van alles te beleven voor de kleintjes Wanneer u toch naar de Landwinkel gaat, breng dan meteen even een be-zoekje aan de dierenweide. Kinderen kunnen kennismaken met de diverse dieren, zoals een shetlandpony, geitjes, kipjes, eenden en een ezeltje. Op de Kakelhoeve kan uw kind zich vermaken met de speelattributen en zo spelenderwijs het leven op de boerderij ontdekken. Ook voor de leukste kinderfeestjes kunt u bij hen terecht.
Kom kijken! Kom proeven! Kom winkelen op de boerderij!
Steenwijk - Alphen aan den Rijn
Landwinkel Steenwijk
Woubrugseweg 80
2401 LT Alphen aan den Rijn
T: (0172) 51 83 16
Onze faciliteiten zijn:
Veehouderij | Zuivelboerderij |
Pakketten | Streekproducten
Openingstijden:
Maandag: gesloten
Dinsdag: 09:00 - 18:00
Woensdag: 09:00 - 18:00
Donderdag: 09:00 - 18:00
Vrijdag: 09:00 - 21:00
Zaterdag: 09:00 - 16:00
Zondag: gesloten
bont allerlei 3
Raadhuisstraat 118,
2406 AH Alphen aan den Rijn
Telefoon: 0172-476205
ANBI
Algemeen Nut Beogende Instelling
• Giften zijn vaak aftrekbaar door onze ANBI status.
• RSIN nummer: 816027766
Inhoud 3. Colofon / Voorjaar
4. Adressen
5. Van het bestuur
6. Nieuw algemeen bestuurslid
7. Fladderaars / Pampus
8. Pampus
9. Vlinders
10. Barnevelders boos om rosse buurtverlichting'
11. Duurzaam vliegen
12. Uitgaanstip
13. Mutaties
14. Exoot of niet? /Exoten, een gevaar of verrijking?
15. Exoten, een gevaar of verrijking?
16. Wasbeerhonden
17. Invasieve Exoten
18. De Chayote
19. Quetzal travel / Vogelwerkgroep
20. WoesteLand
21. Nieuwjaarswandeling …… Achter de schermen
22. Activiteiten
23. Activiteiten
24. Parels van het Groene Hart
25. De Veenweiden Nieuws
26. De stilte zonder woorden / Snoeien
27. Winterwandeling
28. Ygdrassil
29. Algemene Leden Vergadering
30. Groene Jaarkalender 2018
Voorjaar
D e futen op de coverfoto, gemaakt door Robert Balkenende,
zijn inheemse vogels. Het thema van deze Bont Allerlei heeft
echter alles te maken met uitheemse planten en dieren uit verre
en vreemde landen. Wij nemen u mee op reis en laten u kennisma-
ken met de veranderde flora en fauna in Nederland.
Veel leesplezier met dit voorjaarsnummer van Bont Allerlei.
bont allerlei 3
Redactie Jolanda Zwaan, Henk Jan Habermehl Vormgeving : Marius Stout Eindredactie : Jolanda Zwaan Bezorging Bont Allerlei: Henry Loeters Redactie adres Tel: 06-20577860 e-mail: [email protected] Fotografie: de Natuurkiekers e-mail: [email protected] Foto omslag: Robert Balkenende Kopij inleveren voor vrijdag 25 mei inleveren op het redactieadres. Overname van artikelen is toegestaan met bronvermelding. Uitlatingen in dit blad gedaan, geven niet noodzakelijk de standpunten weer van de redactie of het afdelingsbestuur. Druk Evo Repro Alphen aan den Rijn Secretariaat Grada Hooijmans e-mail: [email protected] Postadres: Zuiderkeerkring 399 2408 HT Alphen aan den Rijn Internet: www.ivn.nl/alphenaandenrijn www.facebook.com/ivn.alphenaandenrijn Tarieven Lidmaatschap Contributie leden € 23,00 per jaar Huisgenootleden € 10,00 per jaar Donateurschap v.a. € 11,50 per jaar Rabobanknummer: NL85 RABO 0301 6899 62 Contributieberekening loopt per kalenderjaar. Opzeggingen schriftelijk 3 maanden voor afloop van het kalenderjaar. Verdere gegevens of adressen van bestuur en coördinatoren van werkgroepen vindt u op pagina 4.
4 bont allerlei 5
Adressen
Voorzitter: vacature
e-mail: [email protected]
Secretaris: Grada Hooijmans tel: 0172 577663
e-mail: [email protected]
contactpersoon algemene zaken, (tijdelijk) materiaalbe-
heer en lezingen
Penningmeester: Jan Bouwhuis, tel: 0172 438524
e-mail: [email protected]
email:[email protected]
Werkgroepen: Vrijwillig landschapsbeheer en jeugd
Algemeen bestuurslid: Corry Dierdorp tel: 0172
471550 e-mail: [email protected]
Werkgroepen: Public Relations, fotowerkgroep,
(Bont Allerlei, Social Media, Website)
Algemeen bestuurslid: Antoon Zonneveld
e-mail: [email protected] tel:0172420058
Werkgroepen: Excursies , Vrienden van het Heempad, ex-
posities, werkgroep planologie en milieu
COÖRDINATOREN EN LEDEN VAN DE WERKGROEP
Lezingen: vacature
Liesbeth Bos tel: 06 12883574
e-mail: [email protected]
Leden: Liesbeth Bos, Maria Chardon, Monique Smulders,
Dick Warmerdam
Excursies: Dick Warmerdam tel: 0172 518480
e-mail: dickw@xs4all
Lid: Ton van Ruiten
Communicatie: (BA, PR, Soc. Media, Webbeheer)
Corry Dierdorp tel: 0172 471550
e-mail: [email protected]
PR Corry Dierdorp tel: 0172 471550
e-mail: [email protected]
Leden : Lydia Beekhuis Sattija Ramdin
Bont Allerlei tel: 0172 425217
e-mail: [email protected]
Leden: Jolanda Zwaan, Henk Jan Habermehl, Marius Stout,
de Natuurkiekers, Hans van Dam, Henry Loeters
Webmaster: Dick de Graaf tel:0172422092
vervanger Annette Bredius
e-mail: [email protected]
Facebook Annette Bredius met vervanger Sattija Ramdin.
e-mail: [email protected]
Vrijwillig landschapsbeheer
Wim Dieho tel: 06 54200459
e-mail: [email protected]
Vrienden van het Heempad
Hans van Dam tel: 0172 214775
e-mail: [email protected]
Leden: Jenny en Jack Heemskerk, Wil Zandvliet
Fotowerkgroep ,,Natuurkiekers’’
e-mail: [email protected]
Chris Groesser tel: 06 51746780
Hans Pet tel: 06 14985101
Vlinders en Fladderaars
Gerda Bonninga tel: 06 53403123
e-mail: [email protected]
Leden: Jenny Heemskerk, Annemiek van Eeuwen,
Elly Slagter
Vlinderwerkgroep Aad Geeve, Tel. 0172 430557
E-mail: [email protected]
Planologie en Milieu:
e-mail: [email protected]
Leden: Joost van Beek, Sebastiaan de Kruif , Hans van Dam,
Gerard Been en Liesbeth Bos
Exposities Pieter Verkade tel. 06 51 08 3741 e-mail: [email protected]
Leden: Pieter Janssen
Vogelwerkgroep Stef Strik tel: 0172 472748
e-mail: [email protected]
Leden: Maikell Verkade, Dick Warmerdam,
Martijn de Jong, Wim Kok
Materiaalbeheer Lydia Beekhuis tel: 06 48753604
e-mail: [email protected]
REGIO CONTACTPERSOON
Boskoop Hans van Dam tel: 0172 214775
e-mail: [email protected]
Kaag en Braassem Dick Warmerdam tel: 0172 518480
e-mail: [email protected]
Koudekerk aan den Rijn Jan Bal tel: 071 3412168
e-mail: [email protected]
Hazerswoude Jan Kuijt tel: 071 3412597
e-mail: [email protected]
VERENIGINGSGEBOUW “De Vlinder”
Burg. Bruinsslotsingel 15, 2403 NC Alphen aan den Rijn
tel: 0172 533296
Openingstijden
Vlinder: woensdag, zaterdag en zondag;
zomertijd: 14.00 tot 17.00uur
:
e-mail:[email protected]
Vlinder-en Vogelwerkgroep
4 bont allerlei 5
Van het Bestuur
Grada Hooijmans
Keuzes
Rumi, Soefi dichter
“Schoonheid omringt ons,
maar meestal moeten we
wandelen
in een tuin om dat te be-
seffen.”
Vanwege het 40-jarig bestaan
van onze buren, IVN afdeling
Leiden, bezocht een deel van
het bestuur de afsluiting van
het feestjaar. Het was een
zeer inspirerende dag. Voor
deze gelegenheid hadden zij
de Soefi-tempel in de duinen
van Katwijk-aan-Zee gehuurd.
Een bijzondere plek waar ook
veel van hun wandelingen
starten. Een middag vol mu-
ziek waarbij ze de gespannen
verhouding zichtbaar wilden
maken waar vele IVN afdelin-
gen mee van doen hebben:
De wrijving tussen de realiteit
van de zorgwekkende staat
van de Nederlandse natuur
maar tegelijkertijd de natuur-
excursies “leuk” willen hou-
den voor de deelnemers.
Zij hoopten een beweging
(opnieuw) in gang te zetten,
om de zorg voor de natuur
openlijk uit te durven dragen,
hierbij ondersteund door de
(live)muziek; o.a. : Joni Mit-
chell ”They paved paradise,
put up a parking lot”.
Meerjarenvisie
IVN Nederland
2021
”de natuur is een prachtig sa-
menhangend geheel
waar jij onlosmakelijk mee ver-
bonden bent”
IVN Nederland heeft een visie
voor de komende jaren vastge-
steld:
In hun nieuwe vrijwilligersbe-
leid staat: Afdelingen werken
lokaal en putten hun kracht uit
de passie van vrijwilligers.
Geheel mee eens natuurlijk.
Wij hebben onlangs ook het
Alphense vrijwilligersbeleid
aangepast. En al doende werd
duidelijk dat we hierbij ook een
vrijwilligerscoördinator willen
toevoegen, iemand die de be-
langen van de vrijwilligers be-
hartigt, een aanspreekpunt is.
Dat lijkt ons nodig om het ple-
zier van een passende vrijwil-
ligersfunctie voor iedereen te
waarborgen.
Petje af!
Op de komende Algemene Ledenvergadering in april
(zie uitnodiging elders in het blad) willen we een foto
maken van de aanwezige leden en donateurs (voor
wie dat wil).
Zichtbaarheid en uitdragen waar we voor staan zijn
doelen die we voor 2018 gesteld hebben. Dus kom
langs en laat zien welke pet je op zet!
Soefi tempel Katwijk
Grada draagt een IVN-pet
Algemene Ledenvergadering op dinsdag 24 april 2018
6 bont allerlei 7
Nieuw algemeen bestuurslid
Even aan u voorstellen…
Jolanda Zwaan
A ntoon Zonneveld is onze nieuwe algemeen bestuurslid en heeft
de werkgroepen: Excursies, Vrienden van het Heempad, Exposities
en Planologie & milieu onder zijn beheer.
Dit lijkt mij een goede gelegenheid om nader kennis met hem te maken.
We spreken af in het bezoekerscentrum de Vlinder.
,,Ik hoef niet zo nodig op de voorgrond te treden hoor”, zegt Antoon als ik
hem uitnodig voor een in-terview. Toch wil ik graag van hem weten wie hij
is, wat hij doet en waar hij vandaan komt.
Antoon vertelt: ,,Ik ben geboren en getogen in Alphen aan den Rijn, ge-
trouwd en ik heb 2 zoons van 16 en 18 jaar. Vroeger was ik bakker, tegen-
woordig werk ik bij een bedrijf wat planten levert aan verschillende bedrij-
ven zoals supermarkten en doe-het-zelfzaken”.
,,Hoe ben je terecht gekomen bij het IVN”, vraag ik hem. Antoon enthou-
siast: ,,Ik heb gereageerd op de advertentie waarin een bestuurslid werd
gevraagd. Na een paar maanden te hebben “meegelopen” heb ik besloten
om algemeen bestuurslid te worden. Het is een leuk en prettig team om
mee samen te werken”.
Antoon voelt zich erg betrokken bij onze gemeente. ,,Wat betreft de natuur
vind ik Alphen erg ondergewaardeerd. Graag wil ik Alphenaren stimuleren,
om wat betreft de natuur, de omgeving beter te leren kennen en zo meer
betrokken te raken bij natuurbehoud”.
Op mijn vraag hoe hij dit meer inhoud wil geven zegt Antoon: ,,Ik heb het
idee dat er eigenlijk een waterheffing moet komen. Veel mensen hebben
nog een tegeltuin waardoor je meer kans krijgt op overstromingen. Daarom
vind ik project Steenbreek ook zo’n goed initiatief”.
Niet onbelangrijk om te weten: ,,Wat voor natuurliefhebber ben jij”? ,,Ik ga
regelmatig met mijn gezin wandelen in de natuur in combinatie met iets
wat de kinderen leuk vinden. Ik vind het belangrijk om kinderen te stimule-
ren zoveel mogelijk buiten te zijn.
Ik ben nu wel nieuwsgierig geworden naar zijn hobby’s. Geestdriftig begint
Antoon te vertellen: ,,Mijn tuin is mij heilig, zowel in mijn voor- als achter-
tuin heb ik fruitbomen en ik heb zelf een vijver aangelegd. Ook ben ik jury-
lid bij AAV’36 (Alphense Atletiek Vereniging). Mijn zoon Ferdinand is fer-
vent visser.
Ook vertelt Antoon mij dat hij zijn huis zoveel mogelijk energieneutraal wil
maken en gasvrij.
Antoon eindigt met: ,,Ik heb genoeg ideeën maar deze houd ik nog even
voor mezelf.
6 bont allerlei 7
Fladderaars
CSI-onderzoek door Fladderaars
Zaterdag 13 januari
Gerda Bonninga
I ngespannen doen de Fladderaars,
kinderen van 8-12 jaar, hun onder-
zoek naar een uilenbal. Wat heeft de uil
gegeten en hoeveel kadavers zitten er in
zijn braakbal.
Op zaterdagochtend komen 32 kinderen
van de IVN-jeugdgroep bij elkaar om
eerst van alles te horen over de in Ne-
derland levende uilen.
Corry Uljee van de Stichting Groen Licht
(Kaag en Brasem) vertelt over de zes in
Nederland voorkomende uilen: de kerk-
uil, de ransuil, de bosuil, de oehoe, de
steen- en de velduil. Elke uil heeft zijn
specifieke eigenschappen en vliegperio-
den. Dat hangt af van de kleur van de
ogen van de uil.
De oogkleur van een uil
In Nederland komen uilen voor met
zwarte-, oranje- en gele ogen. Uilen met
zwarte ogen, zoals de bosuil en de kerk-
uil, zijn pure nachtjagers. Soorten die
oranje ogen hebben, zoals de oehoe en
de ransuil, jagen ook in de schemering,
dus met zonsopgang of zonsondergang.
Uilen met een gele iris, zoals steenuil,
velduil en ook de sperweruil, zijn voor
een groot deel ook overdag actief. Je kunt dus over het algemeen
zeggen: hoe lichter de ogen van de uil, hoe meer daglicht er is op het
tijdstip waarop hij jaagt.
Andere eigenschappen
Een uil kan zijn kop 270 graden draaien en de uil is bijziend. Hij kan
dus alleen verre afstanden goed bekijken. Een uil vliegt geruisloos,
maar heeft ook een prima gehoor. De uil is een echte rover en hij eet
dan ook graag muizen, kikkers, kuikentjes en insecten.
Braakballen pluizen
Maar na het eten kan hij niet alles verteren. Dan spuugt hij de resten
uit in de vorm van braakballen. Braakballen lijken drolletjes, maar dat
zijn het niet. Je vindt ze onder bomen waar de uilen rusten.
De kinderen krijgen allemaal een braakbal van een steenuil. Natuurlijk
vinden de meeste kinderen het eerst best eng en een beetje vies,
maar dan wint de nieuwsgierigheid. Snel gaan de kinderen met het
aangeboden gereedschap aan de slag. En in elke braakbal zitten min-
stens vier schedeltjes, dan kun je als *CSI-speurder concluderen dat
er vier muizen gegeten zijn. En aan de vorm van de schedel kun je
zien of het een gewone -, een spits- of een woelmuis is geweest. Er is
zelfs een braakbal met tien schedeltjes. Alle kinderen gaan met een
stoere plank met ribbetjes, dijen, scheenbenen en kaken naar huis.
*CSI: crime scene investigation of forensisch onder-
zoek plaats delict
Het uitpluizen van uilenballen door de Fladderaars
Pampus
Pampus uit de startblokken
Gerda Bonninga
N atuureiland Pampus is een initiatief van be-
woners van de wijk Nieuwe Sloot. Er is subsi-
die aangevraagd door het bestuur van het bezoekerscentrum De
Veenweiden bij de Provincie Zuid-Holland en verkregen. De gemeente
Alphen aan den Rijn werkt aan alle kanten volop mee, het Hoogheem-
raadschap van Rijnland ondersteunt het project met adviezen over
oeverbeplanting en heeft een bijdrage gegeven om deze beplanting
te realiseren.
Kinderen van groep 6 en 7 van de basisschool Het Palet uit de Ja-
vastraat hebben een aantal lessen gevolgd over het natuureiland.
Enthousiasme is groot
Susan van der Zon van Studio NOZ (zij is grafisch ontwerpster)en be-
woner van onze wijk, heeft de lessen begeleid en een Plan van Eisen
voor het eiland opgesteld. José van der Bas (IVN-er, Samen Groen
8 bont allerlei 9
Doen) heeft het ontwerp voor het eiland gemaakt en sa-
men met Wim Dieho (coördinator IVN Landschapsbeheer)
het ontwerp aangepast aan de mogelijkheden. Wim stuurt
de aannemer aan en zo besparen wij geld op de uitvoering.
Geld dat wij dan anders kunnen besteden. José en Wim
hebben heel veel kennis van bomen, planten en bodem-
structuren; een prachtige combinatie. Liesbeth Bos, Anne-
miek van Eeuwen, Susan van der Zon en Gerda Bonninga
geven lessen en organiseren workshops in de wijk en op
scholen. Er worden excursies georganiseerd en vogels ge-
teld.
Pampus heeft aantrekkingskracht
Naast Het Palet is ook het
Scala College aan de Kees
Mustersstraat aangehaakt.
Klassen van deze school wer-
ken actief mee op het eiland.
De Prismaschool maakt hou-
ten bijenhotelletjes voor
workshops.
Bont Allerlei plaatst een serie
artikelen over Pampus, De
Natuurkiekers, de IVN-
fotowerkgroep, volgt het ei-
land een jaar lang. De Vlinder-
stichting heeft een vlinderi-
dylle aan de Max Euwesingel
aangebracht en een insecten-
hotel in de boomgaard geplaatst.
Ook de lokale pers heeft heel veel aandacht voor de ont-
wikkeling van het natuureiland. Er verschijnen dan ook
regelmatig artikelen over Pampus.
Wat doet het project Pampus op dit moment
De basisinrichting wordt nu afgemaakt. Bomen worden
nog door de aannemer geplant. De brug naar het eiland is
aangelegd. In de maand maart is er volop actie. Workshops
voor wijkbewoners met hun kinderen: insectenhotelletjes
en minituintjes geven meer aandacht aan "Operatie
Steenbreek". Haal een tegel uit je tuin en zet er een plant
in.
Op de Boomplantdag gaan de kinderen van de school en
mensen uit de wijk struiken planten samen met wethouder
De Jager. Aan het einde van de maand is er een grote op-
schoonactie door alle betrokkenen. Kinderen van Het Palet
gaan samen met wethouder De Leest de omgeving van het
gemeentehuis schoonmaken.
Verfijningen in de wijk
Op initiatief van Pampus zijn er samen met medewerkers
van de gemeente prullenbakken en dispensers voor hon-
denpoepzakjes geplaats. Ook hier hebben 5 vrijwilligers
zich gemeld om deze te vullen en bij te houden. Kinderen
uit de wijk hebben bordjes ontworpen die mee gaan hel-
pen om de hondenpoep op te ruimen. Maar ook stoepran-
den en opstelplaatsen voor huisvuilcontainers zijn aange-
bracht of aangepast op verzoek van de bewoners. En klas-
sen van het Scala College gaan de wijk en de sloot opscho-
nen. Basisschool Het Palet gaat op 23 maart de omgeving
van het gemeentehuis opschonen samen met wethouder
De Leest.
Pampus voorlopig nog gesloten
Na alle plantacties zal er nog regelmatig gewerkt worden
om het eiland af te krijgen. Maar vanaf eind maart zal er
toch voornamelijk rust op het eiland zijn. De planten en
bomen kunnen zich dan zetten. De vogels kunnen in alle
rust broeden. We hopen dat het zwanenpaar toch weer
een nest gaat bouwen.
Opening van Pampus
8 bont allerlei 9
Zaterdag 23 juni zal het eiland Pampus groots worden geo-
pend. De plannen hiervoor worden uitgewerkt. En dan
wordt het genieten voor de kinderen en bewoners van de
wijk.
Binden en verbinden
Met recht kunnen wij zeggen
dat Pampus een mooi stukje natuur wordt midden in de
stad. Een stapsteen naar de buitengebieden zoals de Ze-
gerplas. Een stukje natuur waar de kinderen uit de wijken
rondom Nieuwe Sloot kunnen genieten van alles wat leeft.
Scholen kunnen op onderzoek gaan naar sloot- en kriebel-
diertjes. De BSO’s (buitenschoolse opvang) reageren en-
thousiast: "Weer iets om met de kinderen naar toe te
gaan". Maar ook voor de cliënten van Philadephia, zij kun-
nen een leuke wandeling maken van de Uranusstraat naar
de boomgaard of het natuureiland. Ook bewoners van
Driehoorne en Oudshoorn kunnen deze gebieden bezoe-
ken.
Foto’s van Natuureiland Pampus, gemaakt door Gerda
Bonninga
Vlinders
Vlinders doneren handdoeken
voor Egelopvang Zoetermeer
Zondag 14 januari
Gerda Bonninga
A ls dank voor de komst van de Egelopvang Zoetermeer
op zondagmiddag brengen alle kinderen van de IVN-
jeugdgroep De Vlinders oude handdoeken of schoonmaak-
middelen mee. Deze handdoeken hebben ze in de
afgelopen maanden verzameld bij opa en oma, de
buren en natuurlijk gewoon thuis. Dagelijks heeft
de Egelopvang Zoetermeer heel veel handdoeken
nodig voor de opvang van de zieke dieren.
De vos lust graag egels. De vos is slim en rolt de
opgerolde egel als een pingpongbal het water in.
Dan moet de egel wel gaan zwemmen en al zijn
pootjes spreiden om boven water te komen. Dit is
de kans voor de vos. Hap en de vos vangt de egel.
En als er geen sloot of vijver is, dan plast de vos al
zijn urine over de egel heen. Ook dan schrikt de
egel, die op dat moment denkt dat hij in het water
is gevallen.
Egelweetjes
De kinderen horen heel veel over de egel: over het
in winterslaap gaan (zijn lichaamstemperatuur daalt naar
vier graden), dat hij een goede zwemmer is, een insecten-
eter, bij geboorte zitten de ste-
kels nog in een vlies, zij
wonen gewoon in je tuin
als je maar een beetje
verwilderd stukje tuin
hebt. En de egels
slapen in een slaap-
zakje van krantenpapier.
Egelopvang Zoetermeer
Astrid en John, vrijwilligers bij deze egelopvang komen met
twee leskisten en een aantal opgezette egels en speelgoe-
degels naar ons toe. Gelukkig laten zij de zieke egels lekker
in hun eigen hok slapen. Maar zelfs een opgezette egel is
heel aaibaar en lief.
Meer dan 30 kinderen en hun
ouders hebben daarna nog
prachtige egels van klei ge-
maakt.
10 bont allerlei 11
De Vogelbescherming wil 200.000 hectare aan bloemrijke
weides in 2020 gerealiseerd hebben.
Door intensieve landbouw zijn de weilanden leeg en kaal
geworden en worden weidevogels met uitsterven bedreigd.
De weidevogels hebben te weinig plek om hun jongen
groot te brengen en te weinig voedsel. Het gras wordt ge-
maaid voordat de kuikens kunnen vliegen; de meeste kui-
kens overleven dit niet.
Met 200.000 hectare is er genoeg ruimte voor enkele dui-
zenden boeren om hun koeien te laten grazen op natuurlij-
ke, bloemrijke weides. Genoeg ruimte voor weidevogels,
vlinders en bijen om in gezonde aantallen te overleven en
jongen groot te brengen.
Door weidevogelvriendelijke zuivel te kopen, verkrijgbaar in
supermarkten zoals Jumbo en Plus, krijgen de boeren een
eerlijke prijs voor de melk en kaas, afkomstig van bloemrij-
ke weides.
www.redderijkeweide.nl
Barnevelders boos om rosse buurtverlichting'
O p Woensdag 21 februari las ik op de website van de
NOS het volgende bericht:
Vorig jaar heeft het Nederlands Instituut voor Ecologie in
Wageningen onderzoek gedaan naar het effect van licht
op de natuur. Uit dat onderzoek kwam naar voren dat de
ogen van vleermuizen gevoelig zijn voor blauw en ultravi-
olet licht maar minder gevoelig voor oranje- en roodkleu-
rig licht.
Sinsdien wordt De Nesciostraat in Barneveld met rood
licht verlicht omdat de wijk op de vliegroute van de vleer-
muizen ligt. Vleermuizen zijn een beschermde diersoort
en derhalve heeft de gemeente zich aan de Flora- en Fau-
nawetgeving te houden.
De bewoners van de wijk zijn hier echter niet over te spre-
ken: ,,Het lijkt hier wel een hoerenbuurt”! Zij hebben
daarom een klacht ingediend bij de gemeente.
Een woordvoerder van de gemeente Barneveld laat we-
ten dat zij samen met natuurorganisaties naar een oplos-
sing zullen zoeken.
Euromarkt 15-17 2406 BA Alphen aan den Rijn 0172 73236 [email protected]
10 bont allerlei 11
te compenseren. We willen zodoende meer greep houden
op de financiële investering en we hebben gekozen voor
een gegarandeerde oplossing dichterbij. Van donaties ko-
pen we in Nederland of een ander West-Europees land een
bos. De bomen in dit bos mogen niet gekapt worden en
leggen daardoor de CO2 in hout vast. Dit is gelijk aan de
CO2 die wij met onze reizen uitstoten. Het bos beheren we
zelf met de donateurs. Deelname is niet beperkt tot kleine
kring; iedereen mag vriend worden. En overhead is er niet
want het bestuur werkt kosteloos. Ook hebben we de ANBI
-status.
We gaan binnenkort starten met een bos van ca. 5 ha.
Waarom planten we eigenlijk geen bos aan? Daarvoor heb
je landbouwgrond nodig. En de prijs hiervoor is in West-
Europa veel hoger dan de bosprijs. Dus dat is niet erg
effectief. Bovendien zijn overheden minder bereid om pro-
ductieve landbouwgrond om te zetten in bos. Met dit initi-
atief willen we aantonen dat je als privé-persoon zelf ook
het heft in handen kunt nemen bij de aanpak van het CO2-
probleem. Ik durf de stelling aan dat ook bij toekomstige
maatregelen het particuliere initiatief een stevige plek
dient te krijgen. Juist om te voorkomen dat bijvoorbeeld
heffingsgelden niet controleerbaar en/of ver weg worden
besteed.
Voor meer informatie:
Email: [email protected]
Website: www.beekenbos.eu
Foto, Theo Schiere
Duurzaam vliegen
Duurzaam vliegen, een illusie?
E nkele weken geleden is dit onderwerp besproken in
Nieuwsuur. Omdat het een actueel onderwerp is, heb
ik het opiniestuk van Joost van Beek geplaatst. Het komt
uit de Nieuwsbrief Beekenbos.
Opiniestuk Trouw
In Trouw van 28 november jl. stond een opiniestuk van
Joost van Beek, dat u hieronder aantreft.
De milieueffecten van (vlieg)verkeer leiden tot veel discus-
sie. Feit is dat het aantal reiskilometers fors is toegenomen
en blijft stijgen. Bij dit vervoer komt CO2 als afbraakpro-
duct van fossiele brandstoffen in de atmosfeer. Zodoende
stijgt het CO2-gehalte in de atmosfeer hetgeen een bijdra-
ge levert aan de klimaatopwarming. Natuurlijk kun je min-
der reizen. Een andere elegante manier is de uitgestoten
CO2 weer opvangen in hout van bomen, dankzij het proces
van fotosynthese. Als reiziger kun je bij het kopen van een
vliegticket kiezen voor CO2- compensatie. Dan betaal je
een bescheiden bedrag dat wordt geïnvesteerd in bijvoor-
beeld een bosproject, meestal ergens in de (sub)tropen.
Op zich goed, maar bij verder onderzoek ontdek je dat je
wordt gefopt: niet alle kosten worden doorberekend in dat
bedrag en er is veel overhead onder andere door kosten
voor certificering. Het bos wordt vaak niet gekocht maar er
wordt ‘slechts’ een overeenkomst gesloten over het be-
houd. Dat biedt geen garantie voor langjarige bescher-
ming.
Daarom hebben wij de Stichting Beekenbos opgericht van-
uit een familie-, vrienden- en kennissenkring om het reizen
Duurzaam
vliegen,
een illusie?
Euromarkt 15-17 2406 BA Alphen aan den Rijn 0172 73236 [email protected]
12 bont allerlei 13
Uitgaanstip
D e komende tijd kunt u een paar mooie natuurfilms
bekijken in het Parkfilmhuis.
Wild
Film van Luc Enting, 80 minuten
Voorstellingen op donderdag 29 maart (20.00), zaterdag
31 maart (20.00), dinsdag 3 april (13.30) en woensdag 4
april (20.00)
De Veluwe, ontstaan in de ijstijd, is door de jaren heen
uitgegroeid tot een groots natuurgebied met een verschei-
denheid aan leven. In al haar schoonheid en door de sei-
zoenen heen, vertelt deze film de verhalen van drie hoofd-
rolspelers: de vos, het edelhert en het wilde zwijn. Onder
meer krijgen de dieren jongen, die opgroeien naar volwas-
senheid. Kleinere rollen zijn er voor de raaf, buizerd en
ijsvogel. Zo komt de vliegtocht van de buizerd over de di-
verse landschappen van de Veluwe aan bod, evenals het
nestleven van de ijsvogel. De spectaculaire beelden zijn
normaal niet te zien, omdat de regisseur speciale toestem-
ming kreeg om te filmen in niet toegankelijke gebieden.
André van Duin verzorgt de voice-over.
De Wilde Stad
Film van Mark Verkerk, 85 minuten
Voorstellingen op donderdag 26 april (20.00), vrijdag 27
april (14.00 en 16.00), dinsdag 1 mei (13.30) en woensdag
2 mei (20.00
Bergketens van glas en beton, industriële savannes, kilo-
meters rioolbuizen. Voor een groot aantal wilde dieren,
bomen en planten zijn onze straten, tunnels, waterwegen
en gebouwen van baksteen net zo geschikt en aantrekkelij-
ke als een oerbos of nieuwe wildernis. De stad verdringt of
vervangt niet de natuur, het ís natuur. Van de makers van
de natuurfilms De Nieuwe Wildernis (Gouden Kalf 2013) en
Holland–Natuur in de Delta (Gouden Film 2015) is er nu De
Wilde Stad: een bioscoopfilm die spannende gescripte scè-
nes verbindt met verrassende documentaire beelden van
de stedelijke natuur. Een stadse film die de dynamiek, snel-
heid, kracht, schoonheid en humor van de natuur in een
stedelijke omgeving laat zien met verrassende plotwendin-
gen. Een meeslepend verhaal vol avontuurlijke ontmoetin-
gen tussen dieren en mensen met in de hoofdrol de beken-
de filmkater Abatutu. De kat is een rasechte stadsbewo-
ner. Hij houdt van de stad, weet elk plekje te vinden en
kent zijn bewoners, zowel dieren als mensen. Hij ziet din-
gen die voor veel mensen onopgemerkt blijven , simpel-
weg omdat ze te druk zijn, met zichzelf of met hun mobiele
telefoon en geeft zijn commentaar daarop (voice-over:
Martijn Fischer).
Wild Wild
De wilde stad
12 bont allerlei 13
Mutaties
Tot onze spijt hebben onze vereniging verlaten
Leden
Mw. Ank van Staveren per 14-12-2017
Mw. Suzan van Lienden per 16-12-2017
Dhr. Adriaan Breukel per 26-12-2017
Dhr. Albert van den Boogaard per 31-12-2017
Dhr. Martin Jung per 31-12-2017
Dhr. Frans Richters per 31-12-2017
Mw. Catrine IJnzonides per 31-12-2018
Donateurs
Mw. Thea Cornelissen per 31-12-2018
We heten van harte welkom
Dhr. Jouke Hoekstra Lid per 07-12-2017
Mw. Emmy Klooster Donateur per 30-12-2017
Dhr. Hans van de Berg Lid per 04-01-2018
Mw. Ada van den Berg- van Gerven
Huisgenoot per 04-01-2018
Mw. Sandra Vletter Lid Landelijk per 15-01-2018
Huidige Aantallen
Leden 260
Huisgenootleden 31
Donateurs 47
Totaal 338
Arjan’s Big Year:
Film van Michiel van den Bergh, 78 minuten
Voorstellingen op 8 juni (20.00 uur), 10 juni (14.30 uur) en
12 juni (20.00 uur).
De jonge vogelaar Arjan Dwarshuis trok in 2016 de wereld
rond om zoveel mogelijk vogelsoorten in één jaar tijd te
zien. Zijn doel: het voorgaande record breken. Hij spotten.
Arjan bezocht ruim veertig landen, bewandelde de hoogste
bergketens, de heetste woestijnen en de meest afgelegen
tropische regenwouden. Zijn vastberadenheid en door-
zettingsvermogen komen mooi in beeld tijdens de vele
hoogte- en dieptepunten van de zoektocht. Natuurlijk zijn
er ook prachtige beelden van kleurrijke vogels en indruk-
wekkende landschappen te zien. Daarnaast is er aandacht
voor het verwoestende effect dat de mens heeft op de
natuur en er komen diverse lokale natuurbeschermers aan
het woord met soms hoopgevende succesverhalen die het
tij kunnen keren. Met voice-over van Humberto Tan.
Alleen via de website van het Parkfilmhuis kunnen kaartjes
voor de films gekocht of gereserveerd worden. Daar vind je
bij 'kaartsoort' (op kleine zwarte pijltje klikken) de optie
'Normaal IVN leden'. Als IVN’ers of vrijwilligers van het
Bezoekerscentrum dit kaartje kopen gaat er van elk kaartje
één euro naar het IVN.
Wild en De Wilde Stad staan reeds op de Filmhuiswebsite.
Arjan’s Big Year komt er eind maart op.
website Filmhuis: www.parkvilla.nl/filmhuis/
adres Filmhuis: Cornelis Geellaan2, 2406 Alphen aan den
Rijn (dat is in het Rijnstroompark aan de Raadhuisstraat)
Ledenmutaties tot en met 23-02-2018
De wilde stad
14 bont allerlei 15
Exoten, een gevaar of verrijking?
Hans van Dam
A ls we over exoten praten, gaat het meestal over plan-
ten en dieren die overlast veroorzaken.
Het gaat dan over exoten die een risico voor de gezond-
heid vormen, zoals de tijgermug. Of over planten die onze
inheemse flora verdringen. Vogels die nestplaatsen inne-
men en knoppen van fruitbomen eten, zoals de halsband-
parkiet. Dieren die onze leefomgeving bedreigen, zoals de
muskusrat. Of de visstand nadelig beïnvloeden, bijvoor-
beeld de Amerikaanse rivierkreeft. Zo zijn er nog tientallen
voorbeelden te noemen. We kunnen exoten in twee
hoofdgroepen indelen. Soorten die iets toevoegen en de
biodiversiteit niet schaden en invasieve soorten. Dan is er
nog een verschil van opvatting, wat de een verrijking vindt,
ziet de ander als een gevaar. Ook de plek van voorkomen
maakt het verschil. Wat zijn exoten?
Het zijn net mensen
Velen ontvluchten hun land vanwege oorlog en geweld.
Anderen doen het om economische redenen. Onze autoch-
tone bevolking denkt daar verschillend over. De mens die
zich aanpast, raakt ingeburgerd. Vaak is dat een culturele,
culinaire en humane verrijking. Maar het kan ook overlast
Inheemse soort
ja
nee
ja
nee nee
ja
Kan de soort zich
enorm in aantal en
verspreiding uitbreiden
en dan een bedreigin-
gen vormen voor de
inheemse soorten?
Nieuwe soort waarvan het
verspreidingsgebied naar
Nederland is uitgebreid exoot
Invasie exoot
Is dit soort geïntro-
duceerd door men-
selijk handelen Was de soort voor
1500 al in Neder-
land aanwezig?
Exoot of niet?
Reuzenbalsemien, foto van Wikipedia
14 bont allerlei 15
geven, als de balans ontbreekt en integratie mislukt.
Planten en dieren zoeken door toenemende droogte nieu-
we leefgebieden en slagen soms.
Reislustige exoten
Exoten kunnen op eigen kracht door opwarming naar
noordelijke richting opschuiven.
Mensen zorgen vaak zelf voor verspreiding door slordig om
te gaan met (huis)dieren en planten die hier van nature
niet horen. Aquariums worden in sloten en vijvers omge-
keerd.
Exoten kunnen ons land ongewild ook via handel, toerisme
en verkeer bereiken.
Krabben en kreeften komen van verre oorden via koelwa-
ter van vrachtschepen naar Europa.
Zaden liften mee met zuidelijke luchtstromingen naar het
noorden of via zuigkracht van het verkeer. Mooi voorbeeld
is het bezemkruiskruid langs autowegen, afkomstig uit Zuid
-Afrika.
De mens maakt wereldreizen en neemt vaak onbewust
zaden mee aan kleding en in bagage.
Een exoot die onschuldig lijkt kan zich invasief ontwikkelen
als er geen predatoren zijn.
Er zijn invasieve exoten die de biodiversiteit bedreigen,
zelfs ecosystemen ontwrichten.
Inheemse jongens en meisjes
zijn ook geen lieverdjes
Voordat ik dieper in ga op exoten eerst een waarheid over
onze eigen flora. Veel planten hebben een goede en kwade
kant. Een brede rietzoom laat nauwelijks andere soorten
toe, maar geeft wel broedgelegenheid aan rietzanger en
kleine karekiet. Brandnetels domineren, maar het zijn wel
waardplanten voor veel rupsen. Een berm met groot
hoefblad is saai en ongewenst maar de plant heeft wel
medische eigenschappen. Klimop kan bossen terroriseren,
maar wat een weelde aan bloemen in het najaar voor bijen
en bessen voor vogels in de winter. Andere planten die
door een dominante rol weinig biodiversiteit toelaten zijn
haagwinde, akkerdistel, ridderzuring, boterbloemen, ze-
venblad, grassoorten enzovoort.
Exoten uitroeien of tolereren?
Veel siertuinen staan vol met exoten, in feite zijn dat de
meeste tuinplanten. Vooral prairietuinen zijn geliefd.
Meestal zaaien ze zichzelf niet, maar planten die elders
(Amerika, Azië en Australië) ook in gematigde streken
groeien, kunnen zich onvoorspelbaar gedragen.
Onze inheemse plant look-zonder-look is in Amerika een
invasieve exoot. Het knopkruid is enkele eeuwen geleden
door biologen via koopvaardij in Parijs terecht gekomen.
De planten werden in wijngaarden gezaaid, men hoefde
minder te maaien en de planten bleven laag. Inmiddels is
het één van de meest en snelst ontkiemende onkruiden in
open grond op kwekerijen. Veel exoten zijn inmiddels inge-
burgerd omdat uitroeien zinloos is. Een kweker zal ze be-
strijden met spuiten en schoffelen, in bermen komt deze
eetbare plant zelden voor.
Prachtige reuzenbalsemien
Het is een mooie plant, rijk aan nectar, fraaie kleuren, vari-
ërend tussen rood, roze en wit.
De plant kan 2 meter hoog worden, is bekend om zijn
springende zaaddozen (ook wel springbalsemien ge-
noemd). De plant is eenjarig, groeit graag in vochtige tui-
nen en aan oevers. In delen van de Biesbos vult het lange
oevers en dat gaat ten koste van inheemse flora.
Maar ook inheemse flora kan woekeren, zoals eerder ge-
zegd, een oever met enkel harig wilgenroosje is net zo na-
delig voor biodiversiteit. De reuzenbalsemien zal gewoon-
lijk geen overlast geven, is gemakkelijk te verwijderen, het
probleem zit in moeilijk bereikbare plekken. Volgens de EU
-exoten-verordening behoort deze plant tot de verboden
lijst.
Reusachtig mooie berenklauw
De reuzenberenklauw heeft bloemschermen tot 30 cm
doorsnee. De plant wordt 2 tot 3 meter hoog en heeft for-
se bladeren met gelijkenis op de klauw van een beer. De
plant komt oorspronkelijk uit de Kaukasus en behoort tot
de schermbloemigen. In het begin van de 20e eeuw werd
ze als tuinplant geïntroduceerd. Het aanpassingsvermogen
in ons klimaat bleek groot en zo kon ze snel verwilderen.
Reuzenberenklauw, foto van Wikipedia
Dit zijn slechts een paar voorbeelden van de vele tientallen
exoten die zich in ons land hebben gevestigd, zijn ingebur-
gerd, soms tot overlast zijn, maar ook goede eigenschap-
pen kennen. Volgende keer zoeken we onze exoten in het
dierenrijk en er zijn verrassende ontdekkingen.
Wasbeerhonden
Monique Smulders
J e ziet ze niet, maar ze zijn er wel: wasbeerhonden ko-
men in Nederland in kleine aantallen voor, zoals je op
het kaartje van de Nationale Databank Flora en Fauna kunt
zien. Ze leiden een teruggetrokken bestaan, vandaar dat
de meeste mensen deze exoot nog niet hebben ontmoet.
De wasbeerhond hoort namelijk niet thuis in ons land. Van
oorsprong leeft hij in het verre oosten: Korea, Vietnam,
Japan en nog een
aantal landen. Het
dier is in Rusland
geïntroduceerd van-
wege zijn pels en
van daaruit rukt hij
op naar het westen.
Een wasbeerhond is
ongeveer zo groot
als een vos, maar
door de langharige
pels oogt hij forser.
Ze leven in bossen
met dichte onder-
groei in kleine fami-
liegroepjes. Was-
beerhonden verde-
digen in principe
een territorium,
maar er zijn ook dieren die er een zwervend bestaan op na
houden. Ze leggen dan grote afstanden af, tot wel 500 km.
Dus dan schiet het wel op om nieuwe gebieden te koloni-
seren. Ze hebben een gevarieerd dieet van plantaardig en
dierlijk voedsel. In de winter houden wasbeerhonden rust,
maar geen winterslaap. Bij mild weer gaan ze er op uit.
Tijdens onze vakantie in Estland zagen we wasbeerhonden
tijdens een nacht die we doorbrachten in een schuilhut.
Het was mijn eerste “ontmoeting” met deze dieren. Wie
weet, kom ik in Nederland nog wel eens sporen van ze
tegen.
Monique heeft een blog:
Natuurnotitiesmoniquesmulders.blogspot.com
16 bont allerlei 17
De bloemen zijn vooral geliefd bij zweefvliegen en kevers.
De zaden worden door bijvoorbeeld vinken en puttertjes
gegeten en via uitwerpselen verspreid.
De plant is tweejarig en ontkiemt vooral op plekken waar
niet of weinig gemaaid wordt.
Het gevaar zit in het sap van de plant, het bevat furocou-
marinen, stoffen die bij aanraking vrijkomen en onder wer-
king van zonlicht een allergische reactie oproepen. Je ziet
de plant vaak langs autowegen. Daar kunnen ze geen
kwaad en worden doorgaans niet verwijderd.
Regelmatig maaien is de beste methode om de plant in
groei te beperken en kwijt te raken.
Twee neefjes van de plant, de Perzische- en de Sosnows-
ky’s berenklauw rukken op vanuit het oosten en naderen
ons land. Alle familie van onze inheemse minder gevaarlij-
ke berenklauw.
Wortelkracht van de Japanse
duizendknoop
Deze plant gedijt al minstens 50 jaar
in ons land. Op plaatsen waar ze
staat, kan ze enorme oppervlakten
beslaan. Ze groeien graag op ruig-
ten, bosranden en droge oevers. De
plant is familie van het perzikkruid
en verwant aan de klimmende
bruidssluier. Het gevaar zit hier in
de wortelstokken die meters hori-
zontaal onder de grond kruipen.
Hun uitlopers zijn krachtig genoeg
om zich door steen, asfalt en dus
paden heen te boren. Door hoogte
(tot 3 meter) en grote bladeren
neemt het groeikansen weg van
overige vegetatie. Neem dat de
exoot niet kwalijk, het is zijn eigenschap. Onze inheemse
fluitenkruid doet in feite hetzelfde: hele bermen vullen. De
ongebreidelde drang tot woekeren maakt deze fraaie plant
niet geliefd. En daarom staat hij op de verboden lijst. In de
gemeente Alphen zijn 15 plekken gelokaliseerd waar de
Japanse duizendknoop voorkomt. De ophef is wat overdre-
ven, op geïsoleerde gebieden doet ze nauwelijks kwaad.
Bestrijden met het (vermoedelijk) kankerverwekkende
glysofaat is een groter gevaar voor onze gezondheid. Al-
phen zint op proeven met laseren. Grondig en regelmatig
maaien toomt de groei in. Maaisel kan als biobrandstof
dienen. Op de Veluwe worden door zwijnen de wortels
uitgegraven en gegeten. Als laatste advies aan tuincentra:
Stop met de verkoop van exoten en waterplanten met
kans op invasieve eigenschappen.
16 bont allerlei 17
Invasieve Exoten
Jolanda Zwaan
O nder invasieve exoten rekenen we planten en dieren
die door de mens naar Nederland zijn gebracht.
Sommige exoten kunnen zich prima handhaven in Neder-
land en zich zelfs voort- planten. Exotische planten en die-
ren kunnen schade toebrengen aan de inheemse flora en
fauna. Soms neemt een exotische soort explosief toe en
kan daardoor de inheemse soort verdringen. Ook kan de
exotische soort parasieten en bacteriën
bij zich dragen waar onze inheemse
soorten niet tegen bestand zijn.
Roodwangschildpad, een invasieve
exoot?
In het schildpaddenopvangcentrum in
Alphen aan den Rijn worden alleen
schildpadden van particulieren én in
het wild gevonden exemplaren opge-
vangen. De schildpad wordt als een
invasie exoot beschouwd. Hoewel een
schildpad in het Nederlandse klimaat
niet kan overleven valt zij wel onder de
Europese regelgeving. Een afgedankte,
in de sloot gedumpte schildpad, kan in
Nederland niet overleven en sterft een
langzame dood. In het wild gevonden en vaak ernstig ver-
zwakte schildpadden sterven vaak alsnog in het opvang-
centrum. In bijvoorbeeld Griekenland, waar het veel war-
mer is, kan een schildpad wel overleven en zich zelfs voort-
planten.
De roodwang- en geelwangschildpad en de geelbuikschild-
pad zijn in het wild de meest voorkomende schildpadden
in Nederland.
Schildpadden zijn ongeschikt als huisdier want ze hebben
een zeer specifieke verzorging nodig en kunnen heel oud
worden. Als de eigenaar besluit de schildpad naar het op-
vangcentrum te brengen, moet men
daarvoor een speciale afstandsverkla-
ring ondertekenen. Eenmaal opgevan-
gen gaat een schildpad eerst in quaran-
taine; dit duurt ongeveer 2 weken. In
deze periode worden ze ontwormd en
onderzocht op parasieten. Als het goed
gaat wordt de schildpad uiteindelijk bij
de andere schildpadden gezet.
Het opvangcentrum heeft plaats voor
5000 exemplaren maar nu verblijven er
ruim 1900 schildpadden.
Stichting Schildpaddencentrum Nederland
J. Keplerweg 26, 2408 AC Alphen aan den Rijn
Bedrijventerrein Molenwetering
Website: schildpaddencentrum.nl
18 bont allerlei 19
De Chayote
De chayote, een vreemde vrucht
Leen van de Lagemaat
D e chayote, niet alleen qua uiterlijk maar ook qua
voortplanting een vreemde vrucht. Nieuwsgierig ge-
worden? Hieronder vertel ik er meer over.
Oorspronkelijk komt deze vrucht uit Midden-Amerika. Zij is
familie van de komkommer. Heel bijzonder is de manier
van voortplanten. Zij is een “naaktkiemer”. Dat houdt in
dat ze na de oogst, als ze op de fruitschaal ligt, na verloop
van tijd uit eigen vrucht ontkiemt.
Zo rond februari is het handig om de vrucht op te potten,
half in, half onder de grond. In de herfst geeft de klimmen-
de/kruipende plant een enorme hoeveelheid vruchten. De
vruchten hebben de smaak van een sappige aardappel. Ze
kunnen rauw, met wat citroen en zeezout, gebakken of
gekookt worden gegeten. Opvallend is dat bij het bakken
of koken de zachte structuur behouden blijft. Je bakt of
kookt ze dus niet tot moes.
Overigens, de bloemen, bladeren, groei- en wortelscheu-
ten zijn ook eetbaar. Op internet zijn diverse recepten te
vinden. Er bestaan trouwens ook gladde exemplaren –
alleen zijn die minder smaakvol!!!
Ik heb de vrucht besteld bij Vreekens Zaden in Dordrecht
en ik heb er veel plezier van.
Uit het verenigingsblad Inktzwam van afdeling IVN IJssel
en Gouwe, februari 2016.
Foto, van www.vreeken.nl
18 bont allerlei 19
I n 2019 staat voor februari een speciaal voor de VWG-
Alphen ontwikkelde vogelreis naar Costa Rica ingepland.
Tegenwoordig is de officiële vogellijst van Costa Rica circa
900 soorten lang. Daarmee is Costa Rica per oppervlakte-
eenheid één van de meest vogelrijke landen ter wereld-
Daarnaast is Costa Rica een veilig en politiek stabiel land,
bestaat er een goede toeristische infrastructuur met
mooie en goede be-
schermde natuurge-
bieden die goed toe-
gankelijk zijn. Hier-
door is Costa Rica
aangenaam en re-
laxed om te reizen.
Zonder extreem lange
reisdagen en zonder
gebruik te maken van
binnenlandse vluch-
ten kunnen we voor
een schappelijke prijs
een zeer degelijke
vogelreis organiseren.
Bij onvoldoende aan-
meldingen wordt de
reis ook aangeboden
aan de VWG-
Nieuwkoop en VWG-
Koudekerk/
Hazerswoude.
Richtprijs reissom per persoon uitgaande van 12 personen
en 6 kamers op basis van de tarieven van februari 2018 in
een 18 persoons coaster. De geplande reisduur is 12 dagen
(10 nachten), er is de mogelijkheid om dit voor individuele
behoeften te verlengen.
Landarrangement € 1.350, KLM vlucht € 750, dus totaal €
2.100. Bij belangstelling kunt u direct contact opnemen
met Stef Strik of Jan Bouwhuis (zie gegevens bij contact-
personen IVN). U kunt bij hen ook een complete reisbe-
schrijving opvragen, opgesteld door Quetzal Travel.
Vogelwerkgroep
Excursie Amsterdamse Waterleidingduinen
O p woensdag 27 december 2017 organiseerde Vo-
gelwerkgroep Alphen aan den Rijn de traditionele
oudejaars-vogelexcursie naar de Amsterdamse Waterlei-
dingduinen (Vogelenzang).
De klapekster is de eerste “klapper” van de dag!
Met 17 vogelaars wordt gestruind door de duinen en
bosschages van het infiltratiegebied voor Amsterdams
drinkwater. De vele damherten lopen (nog) vredig door
het mistige veld te grazen.
Bij ingang Panneland laten glanskop, boomklever en gro-
te bonte specht al goed van zich horen. Bij de eerste
watergang (Nieuwkanaal) ontdekken we een klapekster
boven in een boomtop. De vogel is niet schuw en laat
Waterspreeuw,
foto Stef Strik
Filmpje water-
spreeuw
(Damian Pieter-
se): https://
youtu.be/
Q3Td_2wdn3o
zich goed bewonderen.
In en langs het Sprenkelkanaal vinden we de grote gele
kwikstaart en de ijsvogel. Een waterspreeuw bevindt zich
in een waterloop nabij ingang Oase. De vogel laat zich
nog van geen vijf meter afstand goed bekijken.
Na een opwarmertje in uitspanning de Oase lopen we
terug naar Panneland. Onderweg laat een groep van
vijftig sijsjes zich goed zien in een els, op zoek naar zaden
uit elzenproppen.
Even bijkomen… foto, Caro Grimbergen
kolibrie
quetzal
20 bont allerlei 21
K en je WoesteLand, de jongerenafdeling van
IVN?
WoesteLand is de jongerenafdeling van IVN. Alle activi-
teiten in binnen- èn buitenland worden voor en door
jongeren van 12-30 jaar georganiseerd. In de activiteiten
-voornamelijk vakanties en weekenden - is WoesteLand
duurzaam bezig met onder andere vrijwilligerswerk in de
natuur. Maar ook in veel andere activiteiten is ,,bewust
omgaan met natuurlijke bronnen” verweven. Dat lees je
in de volgende alinea. Uiteraard heeft WoesteLand geen
winstoogmerk.
Het programma
Iedere activiteit heeft een thema dat als een rode draad
door het programma loopt. Vaak doen we een halve dag
vrijwilligerswerk in de natuur, zoals hooien, plaggen of
boompjes steken. Maar er zijn ook workshops en creatie-
ve activiteiten, we verkennen de omgeving en zitten ge-
zellig rond een kampvuur. De vakanties zijn niet overge-
organiseerd, want er is ruimte voor jouw inbreng en is er
elke dag genoeg vrije tijd om te ontspannen of een spel-
letje te doen. Het (vegetarisch) eten wordt door de bege-
leiding met hulp van de deelnemers klaargemaakt. Bekijk
de activiteiten van 2018 op www.woesteland.nl
De begeleiding
Begeleiders van WoesteLand-activiteiten zijn enthousias-
te vrijwilligers, die het leuk vinden om voor jou en samen
met jou er een onvergetelijke vakantie van te maken. De
begeleiders zijn jong en zelf ook mee geweest als deelne-
mer. Ze weten precies wat jij leuk vindt en staan altijd
voor je klaar. De begeleiders hebben trainingen gevolgd
en ervaring in het begeleiden van groepen jongeren.
Tijdens de activiteiten zijn altijd begeleiders met een
EHBO-diploma aanwezig.
Kerngroep WoesteLand wordt verzorgd door de kerngroep: Lu-thien, Sil, Edo, Frank en Rob. Het algemene emailadres van de kerngroep is: [email protected]
F facebook.com/woesteland W woesteland.nl [email protected]
De meeste foto's zijn, tenzij anders aangegeven, met
dank & copyright aan Robin Zeilmaker, Sil Schuuring,
Daniel van der Pluijm, Rob Venderbos en Kelley van
Evert
20 bont allerlei 21
Foto’s zijn van Grada Hooijmans
Nieuwjaarswandeling …
… Achter de schermen
D it jaar zijn er veel enthousiaste wandelaars die deelne-
men aan de traditionele nieuwjaars wandeling. Het is
prachtig zonnig, maar wel koud weer.
Intussen wordt er
driftig gesmeerd; rog-
gebrood met spek en
kaas
De deelnemers
Janny wacht geduldig
op haar eerste
“soepklanten”
Bij binnenkomst staat
Corry Dierdorp klaar
om de bestelde IVN-
kleding uit te delen.
Na terugkeer van de
wandeling krijgen de
deelnemers erwten-
soep en brood
Corry deelt IVN-
kleding uit. Deze dame
is erg blij met haar
nieuwe kleding
22 bont allerlei 23
ACTIVITEITEN
April Bont Allerlei 4-2017
mei Beleef de natuur met IVN Alphen a.d. Rijn
juni en bekijk ivn.nl/alphenaandenrijn
2018 [email protected]
Voor info IVN:
of [email protected] of 0172 471550
NATUURFILMS
Wild - film over de Veluwe, van Luc Enting, 80 min.
do 29 maart 20.00 uur di 3 april 13.30 uur
za 31 maart 20.00 uur wo 4 april 20.00 uur
Plaats: Parkfilmhuis, Rijnstroompark bij Raadhuisstraat, Alphen
Kaarten alleen via https://www.parkvilla.nl/filmhuis. Bij kaart-
soort
kiezen 'normaal IVN leden' en €1 per kaartje gaat naar IVN Al-
phen.
Twaalf maanden natuur in het Groene Hart,
met IVN-presentatie
ma 9 april 14.00 - 16.00 uur,
van Monique Smulders, 50 min.
Plaats: Wijkcentr.Swaenswijck, Jongkindt Coninckstr.2b, Alphen
Toegang € 5 p.p. incl. 2 consumpties. Aanmelden is niet nodig.
De Wilde Stad - over natuur in Amsterdam
Mark Verkerk (van De nieuwe Wildernis) 85 min.
do 26 april 20.00 uur
vr 27 april 14.00 uur
vr 27 april 16.00 uur
di 1 mei 13.30 uur wo 2 mei 20.00 uur
Meer gegevens: zie bij de film 'Wild
Arjan’s Big Year - over alle vogels in de wereld
Film van Michiel van den Bergh, 78 min.
vr 08 juni 20.00 uur
zo 10 juni 14.30 uur
di 12 juni 20.00 uur
Meer egevens: zie bij de film 'Wild'
EVENEMENT
za 21 en zo 22 april 10.00 – 17.00 uur
Bijenmarkt met Operatie Steenbreek (Steen eruit, plant
erin)
Landelijke actie voor minder stenen, meer groen en meer
bijen! Plaats: Archeon, Archeonlaan 1, Alphen
LEZINGEN/PRESENTATIES
Info: Liesbeth Bos, [email protected], 06 12883574
Plaats: de Vlinder, Burg. Bruins Slotsingel 15, Alphen-Zegersloot
Kosten: IVN-leden € 4 per lezing, niet-leden € 6, incl. excursie en
koffie
Aanmelden: bij Liesbeth Bos, [email protected], 06 12883574
di.av. 10 en 17 april en zondagochtend 15 en 22 april
Cursus Vogelzang = 2 lezingen en 2 excursies
Voor beginners; 10 apr. tuinvogels, 17 apr. riet- en moerasvogels
Plaats: 10 en 15 april, De Stal, Kennedylaan 33a, Nieuwkoop.
17 en 22 apr.: de Vlinder, Bruins Slotsingel 15, Alphen
Aanmelden, plaats en kosten: zie cursief onder ‘Lezingen’.
di.av. 5 juni 20.00 – 22.00 uur en za.ocht. 9 juni
Struinen door de duinen – zijn er al jonge damhertjes geboren?
Lezing over de A’damse Waterleidingduinen met korte filmpjes
ver vossen, herten, vogels, libellen, vlinders en mierenleeuw…
Aanmelden, plaats en kosten: zie cursief onder ‘Lezingen’.
Tijden en startplaats excursie: hoort u tijdens de lezing.
Kosten excursie: toegang Waterleidingduinen € 2 p.p.
EXCURSIES
Info: Dick Warmerdam, [email protected] of 06 17718203
do 5 april 09.00 – 11.00 uur gratis
Voorjaarswandeling Weteringpad
Welke bloemen en planten zijn er? En voorjaarspaddenstoelen?
Start: bij het informatiebord Weteringpad, Alphen, Kerk&Zanen
zo 8 april 14.00 – 16.00 uur
Rondje Kromme Aar gratis
Hondsdraf en klein hoefblad bloeien volop en er zijn al ‘zomer-
gasten’. De mannetjes verleiden de vrouwtjes met hun zang.
Start: De Veenweiden (de Vlinder), Bruins Slotisingel 15, Alphen
za 21 april 14.00 – 16.00 uur
Natuur & Cultuur door ‘t Gilde i.s.m. IVN
Een gids van ‘t Gilde belicht de geschiedenis en een natuurgids-
van IVN wat er ‘tussen, op en in de stenen’ te ontdekken is.
Start: bij Oude Raadhuis, Burg. Visserpark 28-32, Alphen
Aanmelden: Ton v. Ruiten, ton.vanruiten@lijbrandt. 0172
431464 Kosten: €2,50 p.p., €1,25 per kind, te voldoen aan de
Gildegids Info: [email protected] of 06 12883574
zo 22 april 10.00 - 12.00 uur gratis
Vogelexcursie Zaanse Rietveld, Alphen - Kerk&Zanen
Dit natuurgebied ontwikkelt zich steeds beter voor vogels.
Start: vanuit Alphen P-plaats Rietveldsepad, voorbij tunnel N11
22 bont allerlei 23
za 28 april 10.00 – 12.30 uur
Kievietsbloemen en Vogelzang gratis
Benieuwd naar de resultaten van onze zaaiacties op de bermen
in een woonwijk-in-ontwikkeling, het waterrijke gebied West?
Start: Natuurtuin De Veenmol, Zwartepad/Heempad, Boskoop
za 5 mei 10.00 – 12.00 uur gratis
Vogels in het Gouwebos (Nationale Vogelweek)
Thema van deze boswandeling is vogels herkennen aan hun zang.
Start: Kinderboerd. Contactweide, Snijdelwijklaan 6, Boskoop
za 12 mei 10.00 – 12.00 uur
Rondje Kromme Aar gratis
Vlinder en libellen vliegen weer. En bloemen laten zich uitbundig
zien. Vogels hebben hun partner gevonden. Dat wordt genieten!
Start: De Veenweiden (de Vlinder), Bruins Slotsingel 15, Alphen
za 19 mei 10.00 - 12.00 uur
Vaartocht Windakkers Boskoop gratis
Een unieke vaartocht langs oude houtwallen. IVN-gidsen ver-
tellen over historie, bedreiging en bescherming van deze natuur.
Aanmelden: vóór 16 mei, ton.vanruiten@lijbrandt. 0172 431464
za 26 mei 10.00 – 12.30 uur
Eetbare kruiden gratis
Lekkere dingen maken met zelfgeplukte eetbare planten/kruiden.
Plaats: Natuurtuin De Veenmol, Zwartepad/Heempad, Boskoop
za 26 mei 13.00 – 15.00 uur
Vlinders in het Zaanse Rietveld gratis
We zoeken de vlinders die het Zaanse Rietveld hebben ontdekt.
Start: vanuit Alphen P-plaats Rietveldsepad, voorbij tunnel N11
Aanmelden: bij Aad Geeve, [email protected] of 0172 430557
zo 27 mei 10.30 -12.00 uur
Ontdekkingstocht langs Wijde Aa gratis
Activiteit is geschikt voor personen met een visuele beperking.
Hoe is het na de renovatie met oevers van Wijde Aa en Plaspol-
der?
Start: P-plaats Wijde Aa, t.o. hm-paal 6,2 N446 Woubr.Hoogmade
za 2 juni 10.00 – 12.30 uur gratis
Polderflora en Vogels in historisch weidegebied
Activiteit is geschikt voor personen met een visuele beperking.Na
herinrichting ontstond een mooi plasdras gebied voor vogels.
Start: bij Rietveldsepad 4b 2409 AA Alphen, Kerk en Zanen
zo 3 juni 14.00 – 16.00 uur
Natuur & Cultuur, Alphen, stadswandeling Gilde i.s.m.
IVN Zie gegevens bij 21 april.
Start: Parkvilla in Park Rijnstroom, Raadhuisstraat, Alphen
za 9 juni 14.00 - 16.00 uur
Waterbeestjes gratis
Waterbeestjes vangen en hun namen opsporen.
Speciaal leuk voor kinderen, onder verantwoordelijkheid van
(groot)ouders.
Plaats: De Veenweiden (de Vlinder) Bruins Slotsingel 15, Alphen
zo 10 juni 14.00 - 16.00 uur
Rondje Kromme Aar gratis
We laten ons verrassen wat de natuur te bieden heeft.
Start: De Veenweiden (de Vlinder), Bruins Slotisingel 15, Alphen
za 30 juni 10.00 – 12.30 uur
Fietstocht naar het Bentwoud gratis
We fietsen vanuit Boskoop naar Bentwoud-West, een jong bos
in ontwikkeling met weids uitzicht over het nieuwe natuurgebied.
Start: kinderboerderij Contactweide, Snijdelwijklaan 6, Boskoop
VLINDERWERKGROEP
za 23 juni 22.30 – 24.00 uur (Nationale Nachtvlinder-
nacht) Nacht van de Nachtvlinders gratis
Van de 2200 soorten nachtvlinders in Nederland zijn ca 1400
kleine en 800 ‘grote’ soorten. We richten ons op de grote soor-
ten.
Plaats: De Veenweiden (de Vlinder), Bruins Slotisingel 15, Alphen
Aanmelden/info: Aad Geeve, [email protected] of 0172 430557
VOGELWERKGROEP
zo 22 april 08.00 – 17.00 uur
Vogels in de omgeving van Rotterdam
Aanmelden/info: Martijn de Jong, 06 27354050, vwgal-
Start: P-plaats Golfclub, Kr. Aarweg 5, Alphen. Carpoolkosten
delen.
zo 3 juni ca 08.00 – 17.00 uur
Bij Rotterdam zijn interessant: Crezée-polder (wateropvang en
natuur) en Sophiapolder (zand, kreken, getij, voedselrijkdom).
Natuureiland Tiengemeten
Eiland in ’t Haringvliet en uniek zoetwatergetijdenlandschap.
Een eldorado voor vogels en natuurliefhebbers!
JEUGD
Info: Gerda Bonninga, [email protected], 06
53403123
1x p.mnd: zo.midd. Vlinders 4-8 en za.ocht. Fladderaars 8-12 jaar
Vraag de speciale jeugdfolder aan bij Gerda Bonninga.
24 bont allerlei 25
Parels van het Groene Hart
Parels van het Groene Hart
Parels van het Groene Hart
Chris Groesser
Dit verslag gaat over de laatste bijeenkomst van de Na-
tuurkiekers in 2016.
W e hebben een mooi jaar achter de rug met het
inrichten van onze eerste expositie in het bezoe-
kerscentrum.
Er ontstaat een kleine discussie over de groenblauwe slin-
ger, een ecologische verbindingszone die loopt van Mid-
den-Delfland via Pijnacker, Berkel en Rodenrijs en ten wes-
ten van Zoetermeer naar Alphen aan den Rijn en het land
van Wijk en Wouden. Met name in het land van Wijk en
Wouden liggen een aantal natuurgebieden die meer dan
de moeite waard zijn om foto-impressies van te maken.
Gebieden die luisteren naar namen zoals Bentwoud, Gnep-
hoek, Geerplas, Kruiskade, s’Molenaarsbuurt, Prielenbos,
Spookverlaat en Starrevaart. Een aantal natuurgebieden
worden niet genoemd, maar daar zijn we wel geweest. Op
de laatste bijeenkomst van 2016 ontstaat het idee om een
fotoboek te maken en Jordan gaat dit boek geheel samen-
stellen met teksten geschreven door Ellen. Om alles te
laten kloppen wordt er een beroep gedaan op de natuur-
kennis van Stef.
In 2017 zijn de Natuurkiekers, vaak ruim voor zonsopgang,
voorzien van camera en meerdere lenzen, op pad gegaan
naar de diverse natuurgebieden om foto’s te maken voor
het boek. Een scala aan foto’s zijn gemaakt en na kritische
controle tijdens onze maandelijkse bijeenkomsten in het
bezoekerscentrum op de gezamenlijke drive gezet. Ruim
300 foto’s zijn dit geworden. Jordan heeft een deel van de
afgelopen kerstvakantie besteed aan de samenstelling van
het boek en het resultaat mag er zijn. Een boek met ruim
140 pagina’s aan foto’s, geeft een hele mooie impressie
van de bezochte gebieden. Vol trots heeft Jordan zijn boek
dan ook gepresenteerd op onze bijeenkomst in januari jl.
waarin de door Ellen geschreven teksten op diverse plek-
ken te lezen waren.
Op het moment dat ik dit schrijf is de eerste
druk, een kleine oplage van 15 stuks, onderweg
om afgeleverd te worden en wij - als Natuurkie-
kers - zullen het resultaat daarvan beoordelen.
We hopen daarna een sponsor te vinden om het
in een grotere oplage te kunnen laten drukken
zodat het voor een redelijke prijs aangeboden
kan worden.
Ben je benieuwd naar de inhoud?
Kijk dan op de website van de Natuurkiekers voor
een kleine impressie: https://natuurkiekers.nl
Heb je interesse? De prijs wordt €27,50,
graag zo snel mogelijk intekenen via
onderstaand emailadres:
24 bont allerlei 25
men bekijken. We starten met een fotorapportage over het polderleven en tegen de zomer nemen de
Natuurkiekers het stokje over met een expositie van nieuwe natuurfoto’s.
Leuke uitdagingen dus voor 2018. Heb je zelf ook nog verhalen, weetjes, foto’s, video’s of wat dan ook, die we in een toegangspoort naar de veenweidepolders niet mogen missen, laat het ons dan weten!
En natuurlijk, met groene hartelijke groeten van Bas Wienbelt, [email protected]
Foto’s: Dirk Koster
Van het Stichtingsbestuur
W e zijn stevig aan de slag om de vernieuwing van ons bezoekerscentrum als toegangs-
poort naar ons prachtige veenweiden- en polder-landschap handjes en voetjes te geven. Ons land-schap in de Rijn- en Veenstreek heeft zoveel kwali-teiten en is zo uniek in de wereld, dat het eigenlijk op de werelderfgoed lijst van Unesco niet zou mo-gen ontbreken.
En daar mogen we met z’n allen best wat trotser op zijn én ook meer van genieten.
Want vraag het maar aan een willekeurige Al-phenaar, Nieuwkoper of Woubruggenaar, ze heb-ben nauwelijks een idee van wat er in de polder aan natuur, attracties of bezienswaardigheden te genieten valt. Eerder hebben ze het idee dat de polder maar saai is, dat er niks te doen is. Heel an-ders dan bijvoorbeeld aan zee of op de Veluwe.
Als bezoekerscentrum en IVN’ers weten we na-tuurlijk dat dat niet waar is. De kunst is om ons verhaal op een andere manier in onze vaste expo-sitie, op onze site of bijvoorbeeld via een app naar het grote publiek te brengen. Fris, met humor ge-schreven, met mooie foto’s en filmpjes, kaartjes en
tips waar je wat kunt verwachten.
In maart organiseren we in samenwerking met Alphen Marketing, het Platform voor Recreatie en Toerisme (PReT) en de Stichting Molenviergang een netwerkavond voor zo’n 50 ondernemers en organisaties rond Park Zeegersloot en de Molen-viergang om dat soort dingen in kaart te brengen. Vast en zeker dat die avond mooie nieuwe verha-len op gaat leveren.
Resultaten daarvan kunnen jullie de volgende maanden in de nieuwe tentoonstellingen zelf ko-
2 6 bont allerlei 27
In januari en februari was in het Bezoekerscentrum
de Veenweiden een expositie over stiltegebieden
in Nederland. Onderstaand gedicht was te lezen
tijdens de expositie.
De stilte zonder
woorden
Stilte die zwelt
Zonder woorden
Van dromen die luid fluisteren
Maar een geruis doorbreekt ze
Als van de wind
Die aan ze rukt
En heel somtijds
Bezwijkt de aarde onder de druk
Van het verlangen
Die dan de zachte kracht
Van liefde
Doet ontzeggen
Snoeien Henk-Jan Habermehl
G eprikkeld door de tekst van Hans van Dam over
snoeien, groeien en bloeien, dacht ik aan de ‘variant’
die in mijn omgeving aan de gang is. De rustieke laan die
het Rietveldse pad was, is gewoon en rigoureus plat ge-
zaagd met als restant stobben van slechts enkelhoogte. De
drogreden die gegeven werd, is dat er gesloot moet wor-
den, maar aan de andere kant van de sloot is een brede
grasberm respectievelijk zelfs een weilandstrook. Als men
vanaf het pad aan de gang gaat, moet daarna de asfalteer-
machine weer komen. Andere taludbebossing wordt
‘gesnoeid’ op basis van het uitgangspunt: iedere tien jaar
met de kettingzagen alles plat.
De rurale Spijkerboorse kade is na tien jaar rust door de
crisis ook weer in het oog geraakt. Deze kade is een water-
scheiding tussen de Polder Alphens Rietveld en de Nesse-
polder, er is zelfs een duiker om de 10 cm verschil aan te
kunnen passen. Aan de zuidkant van de kade stond een
zeer gevarieerde begroeiing van bomen en struiken die
heel functioneel ‘schermgroen’ was. Geen zicht op de bijna
industriële sierteelt er achter. De wetering zelf is ieder
decennium gebaggerd, de laatste keren met een scherm-
boot en een zuiger. De sloot aan de kant van de kwekerijen
was niet bereikbaar voor zulke activiteiten en de laatste
gebruiker van de baggerbeugel heeft al jaren geleden in
Huize Irene het biljarten opgegeven. De enkele eend met
pullen die zich nog in de overvolle sloot waagden, trokken
bij het moeizaam zwemmen een modderspoor.
Het Waterschap beschikte weer over financiën en het bag-
geren werd verordend; vanaf de kade, met modern materi-
eel. En zo’n maai- en baggerbalg moet de ruimte krijgen.
Dus werden de kettingzagen ingezet. Het schermgroen is
nu slechts een jaloezieën-afscheiding met veel ruimte tus-
Grauwe ganzen op nest. Foto, Ellen van den Adel
2 6 bont allerlei 27
Winterwandeling zondag 28 januari
Mieke Toebosch.
Deelnemer Winterwandeling
D e Zegersloot is een begrip in Alphen aan de Rijn. Dat
blijkt wel op deze winderige zondag, als zo'n 25 men-
sen zich verzamelen. Op tijd vertrekken 2 groepen de ruige
natuur in. De leek zou zeggen "Wat zie je nu in januari aan
de bomen en op de grond"? Maar wat blijkt? De gids weet
veel, maar ook de deelnemers geven leuke informatie.
Door de harde storm zijn takken van de bomen gewaaid.
Nu kun je de bottende knoppen goed zien. De rode kor-
noelje en de zwarte els geven kleur aan het
"bos".Verrassend is het om de witte stammen van de wal-
noot te zien. En waar bomen en struiken zijn hoor je ook
vogels. Het winterkoninkje waarschuwt zijn vriendjes voor
onze komst. In dit gebied kun je groepen puttertjes zien.
Deze vogeltjes zijn ook bekend als distelvinkjes. Bij de klei-
ne vogeltjes moet ik ook de koolmees niet vergeten. Deze
maken nogal veel lawaai. De blauwe reiger en de ooievaar
laten zich ook zien. De buizerd zweeft in de lucht. De dood-
aard zien we bij de watervogels, het maakt het tafereel
compleet. Voldaan gaat iedereen zijns weeg nadat we de
gids bedankt hebben.
sen de enkele resterende stammen geworden. Die stam-
men werden wel opgemerkt door eco-stokers, maar het
handmatig afvoeren van alle takken richting versnipperaar
is een heel ander verhaal.
Maar nu kunnen de aalscholvers en ijsvogels weer op jacht
in en boven diep water.
Hoewel ik geen druppeltje Zeeuws bloed in de aderen heb,
voel ik wel mee met het ongemak waarmee Zeeuwen aan-
kijken tegen het onder water zetten van de op de zee ver-
overde polders. Ik kende onze polders niet anders dan als
grasvlakten als biljardlakens gelardeerd met bonte koeien,
een enkele molshoop en karakteristieke bruggen en hek-
ken. En nu zie ik weilanden die afgegraven worden tot plas
-dras-gebieden met allerlei woekerende kruidgewassen
(vroeger door plattelanders ‘vuil’ genoemd, in Boskoop
heetten onkruidwieders ‘vuilrapers’. Er waren en zijn van
die zomeravonden waarop ik het gezang van legioenen
Hollandse nachtegalen waardeer, maar lokt dit geen inva-
sies van reigers uit? De mee-eters van Avifauna
(=ooievaars) zijn al verkast naar het grof-groen-
verwerkingsbedrijf tegenover de Containerterminal. Dus:
groene polders met de echte blaarkop en melkbussen op
de kruispunten.
“Stop nu, opa, het busje voor het seniorencomplex staat al
voor de deur!”
Foto, Ellen van den Adel
Blauwe reiger. Foto, Chris Groesser
28 bont allerlei 29
Es, foto: Georges Jansoone
Essenvlieskelkje, foto: Maurice van der Molen
Ygdrassil
Jolanda Zwaan
I n de Scandinavische mythologie heeft de es altijd in hoog
aanzien gestaan. De es werd gezien als een waardevolle,
geneeskrachtige en magische boom. In de Scandinavische
mythologie werd de es Ygdrassil genoemd, die met zijn wor-
tels en takken hemel, aarde en hel bijeenhoudt. Volgens de
Keltische bomenkalender hoort de es bij de derde maand (18
februari t/m 17 maart). Het is een mannelijke en kosmische
boom die voor inzicht en verbinding zorgt.
De es (Fraxinus excelsior) is een inheemse boom en stamt uit
de olijffamilie (Oleaceae). Deze boom is snelgroeiend en kan
wel tot 40 meter hoog worden. De es is, net als de wilg, ge-
schikt om te knotten.
De boom is bladverliezend en heeft een oneven geveerd
blad, dat bestaat uit zeven tot dertien lancetvormige gezaag-
de deelblaadjes. De bladeren zijn kruiswijs tegenoverstaand.
Essen bloeien voordat ze in blad komen.
Het zaad wordt verspreid door de wind, door middel van de
bekende “vleugeltjes”. De gewone es komt voor in eiken- en
beukenbossen op voedselrijke bodem.
De es komt op vrijwel het gehele Europese continent voor.
Het hout van de es is licht van kleur, sterk en taai. Daardoor
is het hout geschikt voor liggers van gymnastiektoestellen,
maar ook voor stelen van bijlen en spades. Het hout heeft
een mooie vlamtekening zodat het ook gebruikt wordt voor
het maken van meubels, vloeren en trappen. Erg duurzaam is
het hout echter niet en is dan ook niet geschikt voor buiten-
gebruik.
In het Arboretum Trompenburg in Rotterdam staan enkele
essen uit 1870. In Dwarsgracht bij Giethoorn staat een es van
meer dan 220 jaar oud. Goed hakhoutbeheer zorgt ervoor
dat essen nog veel ouder kunnen worden. De windsingel van
essenhakhout van Eendenkooi Stokman bij Vijfhuizen bestaat
al vanaf 1701. De stobben worden om de 10 jaar afgezet.
Helaas heeft, sinds de jaren negentig, de essentaksterfte hard
toegeslagen. De essentaksterfte wordt veroorzaakt door een
schimmel: essenvlieskelkje (Chalara fraxinea). Deze schimmel
is een invasieve exoot en komt oorspronkelijk uit Oost-Azië.
Een klein deel van de essen lijkt minder vatbaar voor deze
ziekte. Wellicht kan men met deze bomen resistente bomen
kweken. Men had eerder succes met deze methode met de
iepenziekte.
Wilt u meer weten over de mythologie van bomen bezoek
dan de site: www.abedeverteller.nl
Bronnen: wikipedia en oude volksgeneeskunde van Karen
Thesen.
28 bont allerlei 29
IVN Alphen aan den Rijn
postadres: Zuiderkeerkring 399
2408 HT Alphen aan den Rijn
tel: (0172) 577663
e-mail: [email protected]
website: www.ivn.nl/alphenaandenrijn
Aan de leden en donateurs van IVN Alphen aan den Rijn
Beste IVN’er,
IVN Alphen aan den Rijn nodigt u van harte uit voor de Algemene Ledenvergadering op dinsdag 24 april 2018 in gebouw De Vlinder aan de Burgemeester Bruins Slotsingel 15 te Alphen aan den Rijn
Start Algemene Ledenvergadering: 20:00 uur (koffie/thee staan vanaf 19:30 uur klaar) Na de pauze: ‘Parels van Wijk en Wouden’
AGENDA*
1. Opening en mededelingen.
2. Notulen van de ledenvergadering van 28 november 2017.
3. Vaststelling jaarverslagen 2017.
4. Korte presentatie Planologie & Milieu.
5. Bespreking financieel jaarverslag 2017.
6. Verslag kascommissie over 2017.
7. Vaststelling financieel jaaroverzicht 2017.
8. Benoeming kascommissie 2018.
9. Bestuurssamenstelling**
10. Nieuws vanuit Bezoekerscentrum
11. Rondvraag.
12. Sluiting.
Pauze
Presentatie:
De Fotowerkgroep presenteert haar fotoboek ‘Parels van Wijk en Wouden’.
Enkele Natuurkiekers komen vertellen over de totstandkoming en inhoud van het boek,
onder begeleiding van de prachtige foto’s.
Na afloop kan nog gezellig worden nagepraat onder het genot van een hapje en een drankje.
Met vriendelijke groeten, Grada Hooijmans Secretaris
*Bijlagen staan vanaf twee weken vóór de vergadering op de website: ww.ivn.nl/alphenaandenrijn
Tijdens de vergadering zal er een beperkt aantal exemplaren van de bijlagen aanwezig zijn.
** Bestuursvacatures: Voorzitter en Algemeen Bestuurslid. Tenminste vijf leden tezamen kunnen een kandidaat voor de ge-
noemde vacatures voordragen. Deze voordracht dient schriftelijk, voorzien van tenminste vijf handtekeningen van IVN leden,
één week voor aanvang van de vergadering bij het bestuur te worden ingediend.
30 bont allerlei
30 bont allerlei
Buller en Rijnbeek notarissen
Vijverstraat 7/9 – 2405 BW Alphen aan den Rijn
Postbus 300 – 2400 AH Alphen aan den Rijn
Telefoon 0172 – 475972 Fax 0172 – 476338
www.bullerenrijnbeek.nl
Voor Natuurwinkel Alphen aan den Rijn is een gezonde aarde het fundament. Want een
gezonde aarde geeft ons een gezonde basis voor al het leven en dus ook voor onze voe-
ding. Daarom delen wij onze passie en verantwoordelijkheid voor biologisch en duurzaam
leven graag met jou on onze winkel vol gezonde, eerlijke en lekkere producten.
Natuurwinkel Alphen aan den Rijn
Hoofdstraat 103 - 105
2406 GG Alphen a/d Rijn
Telefoon: 0172 493 883
w.natuurwinkelalphen.nl
Openingstijden
Maandag 13.00 tot 18.00 uur Volg ons op
Dinsdag t/m vrijdag 10.00 tot 18.00 uur
Zaterdag 8.30 tot 18.00 uur
Zondag gesloten
