Stationsomgeving Westervoort - beoordeling verkeersveiligheidssituatie - Gemeente Westervoort

BVA Faradaystraat 2a Postbus 40089 8004 DB Zwolle T:038-4606747 F:038-4604912

Stationsomgeving Westervoort - beoordeling verkeersveiligheidssituatie - Gemeente Westervoort

Projectnummer: 1.030 November 2013

Inhoudsopgave

1.  Inleiding 1 1.1.  Algemeen 1 1.2.  Leeswijzer 2 

2.  Huidige situatie 3 2.1.  Verkeersstructuur 3 2.2.  Vormgeving infrastructuur 4 

2.2.1.  Zuidelijke Parallelweg (noordwestelijke gedeelte) 4 2.2.2.  Zuidelijke Parallelweg (zuidoostelijk gedeelte) 5 2.2.3.  Dorpsplein 8 

2.3.  Ongevallenbeeld 8 2.4.  Gebruik wegennet 9 2.5.  Observatie 10 

2.5.1.  Gedragingen 10 2.5.2.  Vormgeving 11 2.5.3.  Omgevingskenmerken 12 

3.  Maatregelen 14 3.1.  Mogelijke maatregelen 14 

3.1.1.  Afbuiging hoofdroute 14 3.1.2.  Voorrangssituatie handhaven 15 

3.2.  Aanvullende maatregelen 16 

1

1. Inleiding

1.1. Algemeen Rondom het NS-station van Westervoort zijn de afgelopen jaren diverse maatregelen getroffen. Mede door de realisatie van het NS-station in 2011 en de onderdoorgang onder het spoor, zijn er ook diverse maatregelen op de nabijgelegen infrastructuur aangebracht. Vooral de Zuidelijke Parallelweg heeft een metamorfose ondergaan. Ter hoogte van het station zijn langs deze weg bushalte en laad- en losvoorzieningen aangebracht, is een midden-geleider gerealiseerd om het oversteken van voetgangers in twee richtingen mogelijk te maken en is het fietspad verlegd. Het in tweerichtingen bereden fietspad dat in de voor-situatie aan de noordoostzijde van de Zuidelijke Parallelweg lag is verplaatst naar de zuidwestzijde. Dit fietspad maakt onderdeel uit van de snelfietsroute tussen Zevenaar en Arnhem. Door het verleggen van deze fietsvoorziening naar de overzijde van de Zuidelijke Parallelweg is er een aantal oversteken in het in twee richtingen bereden fietspad ontstaan. Het Dorpsplein moet nu worden gekruist en ook de Vredenburgstraat. Ten zuiden van de Vredenburgstraat kruist het fietspad de Zuidelijke Parallelweg om aan te sluiten op het tijdelijke fietspad over het parkeerterrein van het NS-station. Deze kruising is in 2012 verplaatst en bevond zich eerst tussen het Dorpsplein en de Vredenburgstraat in. Over een aantal jaren zal deze oversteek naar verwachting komen te vervallen, omdat het fietspad ten zuiden van de Vredenburgstraat dan aan de zuidoostzijde van de Zuidelijke Parallelweg wordt doorgetrokken. Hiervoor is echter nog een bestemmingsplanwijziging noodzakelijk. De eerste periode na de reconstructie van de Zuidelijke Parallelweg waren er weinig problemen rondom de oversteken, hierin is onlangs echter verandering gekomen. De afgelopen maanden heeft zich een aantal ongevallen op en in de omgeving van de oversteken voorgedaan, waarvan de afloop gelukkig over het algemeen beperkt is gebleven tot materiële schade. Het relatief grote aantal ongevallen in een betrekkelijk kleine periode zijn voor de gemeente Westervoort aanleiding geweest BVA Verkeersadviezen te vragen de situatie onafhankelijk te beoordelen en vast te stellen of, en zo ja, welke maatregelen noodzakelijk zijn om verbetering in de situatie aan te brengen. In voorliggende rapportage doen wij ver-slag van onze bevindingen.

2

1.2. Leeswijzer In hoofdstuk 2 beschrijven wij de huidige situatie. Hierbij gaan wij in op de huidige vormgeving van en de onveiligheid in de stationsomgeving, waarbij wij ons speci-fiek richten op de in de voorrang gelegen fietsoversteken over het Dorpsplein en de Zuidelijke Parallelweg. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 op basis van de bevin-dingen uit hoofdstuk 2 het maatregelenpakket beschreven.

3

Figuur 1: Hoofdwegenstructuur Westervoort

Figuur 2: Fietsnetwerk Westervoort

2. Huidige situatie In dit hoofdstuk beschrijven wij de huidige verkeerssituatie in de stationsomge-ving. Hierbij gaan wij in op de verkeerstructuur en de vormgeving van de infra-structuur, komen de ongevallengegevens aan de orde en gaan wij in op het gere-gistreerde gedrag van weggebruikers.

2.1. Verkeersstructuur In het Verkeersplan Westervoort deel II (Maatregelenpakket) is de verkeersstructuur van Westervoort opgenomen. De in deze no-ta opgenomen hoofdwegenstructuur heeft ter discussie gestaan, maar uiteindelijk is be-sloten de oorspronkelijke ontsluitingsstruc-tuur (Zuidelijke Parallelweg - Dorpsplein Kerkstraat - Klapstraat) te handhaven en niet te kiezen voor een hoofdstructuur via de Zui-delijke Parallelweg en de Liemersallee. Dit betekent voor de omgeving van het stations-plein dat de route Zuidelijke Parallelweg - Dorpsplein de ontsluitingsroute blijft. Deze route is ook de route waarover het busver-keer zich afwikkelt. In figuur 1 is een deel van de hoofdwegenstructuur weergegeven. Hierin is te zien dat de ontsluitings-structuur voor het NS-station langsloopt en vervolgens in zuidwestelijke richting afbuigt naar het Dorpsplein en de Kerkweg. Deze structuur correspondeert met de snelheidregimes op de wegen. Op de Zuidelijke Parallelweg (ten noordwesten van het Dorpsplein) en op het Dorpsplein bedraagt de maximaal toegestane snelheid 50 km/uur. Op het deel van de Zuidelijke Parallelweg ten zuidoosten van het Dorpsplein mag maximaal 30 km/uur worden gereden. De hoofdroute is echter niet duide-lijk in het wegbeeld. In de fietsnota Westervoort - fietsen naar 2020 - is het gewenste fietsnetwerk van Westervoort opgenomen. In figuur 2 is dit netwerk weergegeven. Uit de figuur blijkt dat de route via de Zuidelijke Parallelweg voor het station langs onderdeel uitmaakt van het fietsnetwerk van Westervoort. Deze route maakt overigens ook onderdeel uit van de snelfietsroute tussen Arnhem en Zevenaar. Ook het Dorpsplein en de Kerkstraat zijn op-

4

genomen als onderdeel van het fietsnetwerk van Westervoort. Langs de Zuidelijke Parallelweg is een vrijliggende fietsvoorziening aanwezig die ten noordwesten van de Vredenburgstraat aan de zuidwestzijde ligt en ten zuidoosten van de Vreden-burgstraat aan de noordoostzijde. Het Dorpsplein is voorzien van rode fietssugges-tiestroken aan beide zijden van de rijbaan.

2.2. Vormgeving infrastructuur In deze paragraaf gaan wij in op de vormgeving van de infrastructuur. Hierbij ma-ken wij onderscheid in de Zuidelijke Parallelweg ten noordwesten van het Dorps-plein, de Zuidelijke Parallelweg ten zuidoosten van het Dorpsplein en het Dorps-plein zelf. 2.2.1. Zuidelijke Parallelweg (noordwestelijke gedeelte) Het noordwestelijke deel van de Zuidelijke Parallelweg ligt voor het NS-station. Op

dit wegvak mag zoals al aange-geven 50 km/uur worden gere-den. De weg is voorzien van een asfaltverharding en aan de zuidwestzijde is een vrijliggende voorziening ((brom)fietspad) aanwezig, die deels vorm heeft gekregen in asfalt (langs het parkeerterrein Dorpsplein) en deels in klinkers (voor de be-

bouwing), in beide gevallen in een rode kleur. Ook een deel van de overige infra-structuur (o.a. geleiders tussen Zuidelijke Parallelweg en Dorpsplein) is vormgege-ven in een rode kleur. In dit wegvak is ter hoogte van de ingang van het NS station een middengeleider aanwezig. Deze middengeleider, met een breedte van ruim 3 meter, is voorzien van gele klinkerverharding en herbergt een aantal lichtmasten. Daarnaast biedt de geleider op twee plaatsen de mogelijkheid om de Zuidelijke Parallelweg in twee etappes over te steken. Op deze over-steeklocaties kunnen zowel het (brom)fietsverkeer als voetgan-gers oversteken. De oversteek-locatie is voorzien van een voetgangersoversteekplaats (zebra) en een daarnaast gele-gen oversteek voor het (bromfietsverkeer). De voetgangersoversteek is door mid-del van bord L02 aangegeven. In een aantal gevallen is deze bebording geplaatst

5

op de middengeleider. Het kruisende bromfietsverkeer heeft in tegenstelling tot de voetganger geen voorrang op het gemotoriseerde verkeer op de Zuidelijke Paral-lelweg, maar er is (ten onrechte) wel blokmarkering aanwezig. Beide oversteken en het tussen deze oversteken liggende gedeelte van de Zuidelijke Parallelweg zijn vormgegeven in geel asfalt. Aan beide zijden van de Zuidelijke Parallelweg is een halte-voorziening (haltehaven) aanwezig en een aantal parkeer-plaatsen. De haltehavens zijn niet tegenover elkaar gelegen, maar verspringen. De halte in de richting Arnhem ligt in rij-richting gezien voorbij de halte voor de richting Zevenaar. Tegenover de haltehavens ligt een beperkt aantal parkeer-plaatsen, waarbij de plaatsen aan de zuidwestzijde van de Zuidelijke Parallelweg die tegenover de halte in de richting Arnhem liggen uitsluitend bestemd zijn voor laden en los-sen. 2.2.2. Zuidelijke Parallelweg (zuidoostelijk gedeelte)

Het zuidoostelijke deel van de Zuidelijke Parallelweg heeft een aantal andere kenmerken dan het noordwestelijke deel. Op dit deel van de Zuidelijke Paral-lelweg mag 30 km/uur worden gereden en is er geen sprake van door middengeleiders ge-scheiden rijbanen. De ingang van de 30 km/uur zone ligt

direct ten zuidoosten van de aansluiting met het Dorpsplein en is geaccentueerd door de aanwezigheid van een plateau dat zich uitstrekt tot voorbij de aansluiting met de Vredenburgstraat. Er is weliswaar sprake van duidelijke vormgevingsver-schillen, maar door andere kenmerken in de omgeving (bomenrijen en dergelijke) valt de overgang in snelheid 50/30 km/uur en functie niet echt op. Dit deel van de Zuidelijke Parallelweg kenmerkt zich in een circa 6,5 meter brede rijloper voor verkeer in twee richtingen, waarbij er geen sprake is van middenmarkering. De Zuidelijke Parallelweg is vormgegeven in een asfaltverharding. Ook langs dit deel van de Zuidelijke Parallelweg is een vrijliggend (brom)fietspad aanwezig, wat zich tussen Het Dorpsplein en de Vredenburgstraat ten zuidwesten van de Zuidelijke Parallelweg bevindt en ten zuidoosten van de Vredenburgstraat aan de noordoost-zijde.

6

Kruispunt Zuidelijke Parallelweg - Dorpsplein Het kruispunt tussen de Zuide-lijke Parallelweg en het Dorps-plein is een voorrangskruispunt aangeduid met bord B6 en haaientanden. Verkeer op de Zuidelijke Parallelweg heeft dus voorrang op het verkeer vanuit het Dorpsplein, een situatie die geen recht doet aan de functie van de wegen, waarbij de route Zuidelijke Parallelweg - Dorpsplein de doorlopende ontsluitingsweg is. Op dit kruispunt kruist ook het (brom)fietspad het Dorpsplein. Op deze locatie heeft het (brom)fietsverkeer voorrang op het verkeer vanaf het Dorpsplein. Deze

oversteek is vormgegeven door middel van blokmarkering en haaientanden en geen door-lopende rode kleur voor het (brom)fietspad. Verkeer vanaf het Dorpsplein en rechtsaf-slaand verkeer vanaf de Zuide-lijke Parallelweg wordt door middel van waarschuwingsbe-bording geattendeerd op het twee richtingen (brom)-fietspad. Wij merken op dat de bebording in de verkeerde volgorde is geplaatst. Een eer-

der in het RVV 1990 genoemd bord dient onder een later in het RVV 1990 ge-noemd bord te worden aangebracht.

Kruispunt Zuidelijke Parallelweg - Vredenburgstraat Het kruispunt tussen de Zuidelijke Parallelweg en de Vredenburgstraat is een ge-

lijkwaardige aansluiting, waar verkeer van rechts voorrang heeft. (Brom)fietsverkeer op het (brom)fietspad heeft echter wel voorrang op het verkeer vanuit en naar de Vredenburgstraat. Deze situatie is aangeduid door middel van de borden B6 en de bijbehorende blokmarkering en haaientanden. Tevens loopt het

7

fietspad in een rode kleur door over het kruispunt. Deze oversteek valt nog binnen het plateau dat aanwezig is tussen het Dorpsplein en de Vredenburgstraat.

Kruispunt Zuidelijke Parallelweg - (brom)fietspad Net voorbij de Vredenburgstraat kruist het fietspad de Zuidelijke Parallelweg en loopt vervolgens aan de noord-oostzijde verder. Op de over-steek is er sprake van een voor-rangssituatie voor het overste-kende fietsverkeer. De over-steek is hiervoor voorzien van blokmarkering en van haaien-tanden, maar de rode kleur van het fietspad is niet doorgezet over de rijbaan van de Zuidelijke Parallelweg. Aan beide zijden van de oversteek zijn waarschuwingsborden aanwe-zig. Op een retroreflecterende (gele) ondergrond is bord J24 aangebracht met als onderbord (OB503), twee richtingen overstekend fietsverkeer. Het bord is voorzien van knipperlampen boven en onder deze bebording. Deze knipperlampen knipperen alternerend (boven en onder) en branden permanent. Dat wil zeggen dat ze niet reageren op aanbod van auto en/of fietsverkeer. Onder deze bebording is op juiste

wijze bord B6 (verleen voor-rang) aangebracht Voor de oversteek gezien vanuit zuid-oostelijke richting is een zoge-naamde bliksemschicht op het wegdek aangebracht om de oversteek en het naderende plateau te accentueren. Het (brom)fietspad is op deze loca-tie niet als zodanig aangeduid

(bord G12a), wat betekent dat er geen sprake is van een verplichte voorziening. Met andere woorden er mag formeel op de Zuidelijke Parallelweg ten zuidoosten van de oversteek worden gereden door (brom)fietsverkeer. Dit is ook noodzakelijk omdat anders aanliggende percelen niet met de (brom)fiets kunnen worden be-reikt. Ten zuidoosten van de over-steek loopt het fietspad over het parkeerterrein van het NS-station, wat hiervoor met een barrier is afgezet. Zoals al eer-der aangegeven betreft dit een tijdelijke situatie. In de toe-

8

komst zal het (brom)fietspad aan de zuidwestzijde van de Zuidelijke Parallelweg doorlopen tot voorbij ’t Slag en daar de Zuidelijke Parallelweg kruisen. In de berm tussen het fietspad en de Zuidelijke Parallelweg zijn geen doorsteken aangebracht naar de tegenoverliggende bebouwing. Hierdoor is er zoals al eerder aangegeven dus geen sprake van een verplicht (brom)fietspad.

. 2.2.3. Dorpsplein Evenals op het noordwestelijke deel van de Zuidelijke Parallelweg geldt ook op het Dorpsplein een maximum snel-heid van 50 km/uur. De weg is vormgegeven in asfalt, ken-merkt zich in een centrale rijlo-per zonder middenmarkering en is aan beide zijden van deze rij-loper voorzien van rode fiets-suggestiestroken. Ter hoogte van de aansluiting met de Zui-delijke Parallelweg begint de parkeerschijfzone die in het centrumgebied van toepassing is. De bebording die dit regime aanduidt staat op de rand van het (brom)fietspad. Daarnaast is direct ach-ter de oversteek de bijbehorende markering voor de parkeerschijfzone aange-bracht. Op het eerste deel is het Dorpsplein aanzienlijk breder dan na circa 30 me-ter. Het eerste deel is circa 8 meter breed en na 30 meter beperkt de breedte zich tot circa 6 meter. Op het aangrenzende parkeerterrein is de dichtst bij de Zuidelijke Parallelweg gelegen toegang afgesloten met rood-witte hekken.

2.3. Ongevallenbeeld In de inleiding is al aangegeven dat de afgelopen periode vrij veel ongevallen heb-ben plaatsgevonden verspreid over het gebied. Het is een grote diversiteit aan on-gevallen. Als we ons beperken tot de omgeving van de aansluiting van de Zuidelij-ke Parallelweg met het Dorpsplein en de Vredenburgstraat, inclusief de fietsover-steek over de Zuidelijke Parallelweg dan ontstaat het volgende beeld. Op de aansluiting Zuidelijke Parallelweg - Dorpsplein hebben de afgelopen maan-den drie ongevallen plaatsgevonden. Het eerste ongeval (28-9-2013, 11.28 uur) is een aanrijding tussen een scootmo-biel en een auto. Deze aanrijding vindt plaats doordat de scootmobiel, die rijdt op het Dorpsplein, onvoldoende rechts houdt en in aanraking komt met een auto. Dit betreft een ongeval dat niet kan worden gerelateerd aan (een van) de oversteken. Het tweede ongeval dat enkele dagen later plaatsvindt (1-10-2013, 16.43 uur) be-treft een kopstaart aanrijding tussen twee motorvoertuigen op de Zuidelijke Paral-

9

lelweg. Beide voertuigen kwamen uit de richting Brugweg en de bestuurder van het voorste voertuig wilde rechtsaf slaan naar het Dorpsplein. De betreffende be-stuurder verleent hierbij voorrang aan passerend (brom)fietsverkeer, maar wordt van achteren aangereden. Derde en laatste ongeval (9-10-2013, 12.57 uur) op deze locatie betreft een over-stekende fietser vanuit de richting Brugweg die het Dorpsplein kruist en daarbij wordt aangereden door een auto komende vanaf het Dorpsplein. De afloop van dit ongeval was licht letsel. Geconcludeerd kan worden dat twee ongevallen te relateren zijn aan de fietsover-steek, waarbij slechts in een geval sprake was van een directe relatie met de oversteek. Naast deze ongevallen heeft er op 19 oktober om 13.50 uur een ongeval plaats-gevonden op de oversteek op de Zuidelijke Parallelweg. Bij dit ongeval met letsel is een overstekende fietser aangereden door een automobilist. De exacte toe-dracht is niet bekend, maar op basis van de sporen op de ongevallocatie lijkt het om een auto te gaan vanuit de richting Brugweg en een fietser vanuit de richting Liemersallee. Uit de gegevens blijkt dat alle ongevallen hebben plaatsgevonden in de dagperio-de, bij daglicht en dat de fietsgerelateerde ongevallen plaats hebben gevonden bui-ten de spitsperiode (van het autoverkeer). De hiervoor genoemde ongevallen zijn de door de politie geregistreerde ongevallen. Niet uitgesloten kan worden dat er meer ongevallen hebben plaatsgevonden. Naast de objectieve data is er ook sprake van subjectieve verkeersonveiligheid. De oversteek voor het (brom)fietsverkeer is op het Meldpunt van de Fietsersbond aangemeld als gevaarlijke en onoverzichtelijke situatie. Deze melding is door 18 mensen ondersteund, waarbij nadrukkelijk gevraagd wordt om maatregelen. Hoge snelheid van het verkeer wordt hierbij als oorzaak voor de onveiligheid aangege-ven.

2.4. Gebruik wegennet Het huidige gebruik van de relevante wegen is ontleend aan het verkeersmodel van de gemeente Westervoort. Hieruit blijkt dat op een gemiddelde werkdag (2012) op de Zuidelijke Parallelweg ten noordwesten van het Dorpsplein circa 10.900 motorvoertuigen per etmaal rijden. Tussen het Dorpsplein en de Vreden-burgstraat is dit nog 4.200 en na de Vredenburgstraat neemt dit aantal verder af tot 3.300 motorvoertuigen. Op het Dorpsplein rijden volgens het verkeersmodel circa 7.100 motorvoertuigen per etmaal. De Vredenburgstraat ten slotte verwerkt circa 1.200 motorvoertuigen per etmaal.

10

Telgegevens van het fietsverkeer zijn van deze locaties niet bekend. Wel zijn er tellingen verricht in het verlengde van de route langs de Zuidelijke Parallelweg. De-ze tellingen hebben betrekking op het najaar van 2011 (van 5 november tot en met 9 december 2011). Het gaat hierbij om tellocaties op de Zevenaarseweg tus-sen de Oude Zevenaarseweg en het viaduct IJsseloordweg en op de Zuidelijke Pa-rallelweg tussen de Brullenweide en de Rivierweg. Op eerstgenoemde locatie zijn ruim 4.000 (brom)fietsers geteld op een gemiddelde werkdag. Op de tweede loca-tie zijn dit er aanzienlijk minder, namelijk ruim 1.600. Het is de verwachting dat het aantal (brom)fietsers op de route langs de Zuidelijke Parallelweg dichter bij de 1.600 zal liggen dan bij de 4.000, maar met zekerheid is hier niet iets over te zeg-gen.

2.5. Observatie In de voorgaande paragrafen is ingegaan op de situatie zoals die momenteel aan-wezig is en wordt gebruikt. Om een beeld te krijgen van de gedragingen van de weggebruikers en de mogelijke oorzaken van dit gedrag is een observatie uitge-voerd. In de middagperiode van donderdag 7 november 2013, van 14.00 uur tot 17.30 uur, is de situatie ter plaatse beoordeeld. Tijdens de observatie is de aan-dacht gericht geweest op de verkeersgedragingen op de kruispunten van de Zuide-lijke Parallelweg met het Dorpsplein, de Vredenburgstraat en de solitaire fietsover-steek. In de beschrijving van de bevindingen maken wij onderscheid in het waargenomen verkeersgedrag, de vormgeving van de kruispunten en de omgevingskenmerken. 2.5.1. Gedragingen Over het algemeen is er geen sprake van sterk afwijkend verkeersgedrag. Wel valt een aantal zaken in de gedragingen van de weggebruikers op. Het gaat hierbij over het algemeen niet om structureel gedrag, maar om gedragingen die op meerdere momenten zijn waargenomen en die zouden kunnen leiden tot onveilige situaties. De indruk bestaat dat er sprake is van een vrij hoge snelheid van het gemotori-seerde verkeer op de Zuidelijke Parallelweg. Dit geldt vooral voor verkeer dat van-af de Dorpstraat komt. Hierdoor wordt het kruisende fietspad soms met hoge snelheid genaderd en gekruist, wat kan leiden tot een onveilige situatie. Er zijn geen snelheidsmetingen verricht, maar de snelheid is hoger dan gewenst bij een langzaam verkeeroversteek. Het aanwezige plateau leidt niet tot de gewenste aanpassing van de snelheid van het verkeer vanaf het Dorpsplein. De snelheid van het verkeer op de Zuidelijke Parallelweg vanaf de Liemersallee ligt over het algemeen aanzienlijk lager. Dit verkeer rijdt al in een 30 km/uur zone, terwijl het verkeer uit de tegengestelde richting de zone net inrijdt.

11

Er wordt met enige regelmaat door (brom)fietsverkeer schuin overgestoken over de Zuidelij-ke Parallelweg ter hoogte van de aansluiting met de Vreden-burgstraat. Dit geldt voor bei-de richtingen. Hierbij wordt niet het (brom)fietspad ge-volgd dat de Vredenburgstraat kruist, maar wordt vanaf de (brom)fietsvoorzieningen aan beide zijden van de Zuidelijke Parallelweg het kruis-punt overgestoken. Hiermee wordt de haakse oversteek gemeden. Bij deze gedra-gingen merken wij op dat dit over het algemeen niet leidt tot gevaarzetting. De verkeersdeelnemers die deze manoeuvre uitvoeren doen dit vrijwel alleen als er geen ander verkeer aanwezig is. Ook wordt er in een aantal gevallen gebruik ge-maakt van de rijbaan van de Zuidelijke Parallelweg ten zuidoosten van de Vreden-burgstraat. Meestal zijn dit snor- of bromfietsers die vanaf het fietspad langs het Dorpsplein ter hoogte van de Vredenburgstraat de rijbaan oprijden en op deze wij-ze hun weg vervolgen. Regelmatig wordt door verkeer op de Zuidelijke Parallelweg dat vanuit de richting Dorpsplein komt geen voorrang verleend aan verkeer uit de Vredenburgstraat. Mo-gelijk dat het voorrangsgerechtigde fietspad de indruk wekt dat ook voor verkeer uit de Vredenburgstraat de voorrangssituatie van toepassing is. Tijdens de observatie is een keer geregistreerd dat (brom)fietsverkeer dat de Zui-delijke Parallelweg wil oversteken geen voorrang krijgt van gemotoriseerd verkeer en zelf actie moet ondernemen om een conflict te vermijden. Daarnaast valt op dat de oversteek door fietsverkeer met de nodige voorzichtigheid wordt genaderd als er autoverkeer nadert. Incidenteel wordt rechtsafslaand verkeer, dat voorrang moet verlenen aan door-gaand (brom)fietsverkeer, door rechtdoorgaand verkeer ingehaald op het kruis-punt. Dit is zeker geen structureel gedrag en is geconstateerd bij een nogal onge-duldige automobilist die in het vervolg van de route eveneens gehaast gedrag ver-toonde. 2.5.2. Vormgeving In de vormgeving van het (brom)fietspad ontbreekt, zoals al eerder is aangegeven, het doorlopende rode oppervlak over de kruispunten bij het Dorpsplein en de Zui-delijke Parallelweg. Hoewel dit geen (wettelijke) verplichting is, is het wel aan te bevelen de oversteek in een rode verharding door te zetten om hiermee de voor-rangssituatie te benadrukken. De overige vormgevingsaspecten (markering en be-

12

bording) zijn op beide locaties correct. Wel is er bij de solitaire oversteek over de Zuidelijke Parallelweg nog een voetgangersoversteekplaats aan de zijde van het Dorpsplein, die is aangegeven door middel van kanalisatiestrepen. Omdat deze oversteekplaats dicht op de oversteekplaats van het fietsverkeer ligt, is deze mar-kering niet over de gehele oversteek doorgezet, maar wordt deze onderbroken ter hoogte van de haaientanden. Dit geeft een wat rommelig beeld. De markering is over het algemeen aanwezig en op een juiste wijze aangebracht. Dit geldt ook voor de taludmarkering van het plateau. De vormgeving van het plateau tussen het Dorpsplein en de solitaire oversteek (hoogte en lengte talud) is niet uitgebreid beoordeeld, maar uit de observatie komt duidelijk naar voren dat de maatregel nauwelijks tot geen snelheidsremmend effect heeft voor verkeer op de Zuidelijke Parallelweg. Bovendien is het plateau vrij lang waardoor er sprake is van een relatief grote afstand tussen het talud aan de Dorpsplein zijde en de solitaire oversteek. Het plateau is mede aangelegd in ver-band met de wijzigende snelheid van 50 naar 30 km/uur. De scheiding tussen de Zuidelij-ke Parallelweg en het Dorps-plein is vormgegeven in dezelf-de kleur als de (brom)fietsvoor-ziening, waardoor er geen con-trast is tussen de voorziening en de geleiders. De voorziening valt hierdoor onvoldoende op. Dit aspect wordt nog versterkt door het ontbreken van de rode kleur op het kruispunt met het Dorpsplein. De bebording is vrijwel overal goed geplaatst. Wel is er sprake van een onjuiste plaatsing van de borden op het Dorpsplein. Op deze locatie dienen de borden B6 (verleen voorrang) en J24 (waarschuwing) onder de andere borden te worden ge-plaatst. De bebording die het wijzigen van de snelheid op de Zuidelijke Parallelweg van 50 naar 30 km/uur aangeven staat aan de rechterzijde van de rijbaan, maar valt niet op. Enerzijds door het formaat, anderzijds doordat dicht achter de bebor-ding de fietsoversteek aanwezig is die met veel ‘toeters en bellen’ is aangekleed. 2.5.3. Omgevingskenmerken In de omgeving van de kruispunten is sprake van een wat rommelige situatie. Er is veel bebording aanwezig, voorrangsborden, waarschuwingsborden, bewegwijze-ring, parkeerschijfzone, waardoor een en ander een rommelige aanblik geeft. Hier-bij speelt ook nog de begrenzing van het parkeerterrein een rol. Er is sprake van een parkeerterrein dat op meerdere locaties ontsluit op het Dorpsplein. De dichtst

13

bij de Zuidelijke Parallelweg ge-legen aansluiting is al afgeslo-ten door middel van rood-witte hekken. De markering (voor-rangsdriehoeken) is nog aan-wezig en door deze maatrege-len is er sprake van een rom-melig en enigszins onduidelijk beeld. Komende vanaf de Dorpstraat is de visuele veronderstelling dat de hoofdroute rechtdoor gaat via de Zuidelijke Parallelweg. De aanwezige bomen geven een laanachtig karakter en het wegbeeld wekt ook de indruk dat de doorgaande route rechtdoor gaat. De Zuidelijke Parallelweg heeft op dit deel een vrij brede rijloper in asfalt. In combinatie met de aanwezige vrijliggende (brom)fietsvoorziening wordt geenszins de indruk gewekt dat de hoofdroute afbuigt en dat er sprake is van een 30 km/uur gebied. Deze constatering is waarschijnlijk de oorzaak voor het relatief hoge snelheidsgedrag van het verkeer uit noordwestelijke richting. Ten slotte is het nog mogelijk dat de aanwezigheid van de bomen tussen de Zuide-lijke Parallelweg en het vrijliggende (brom)fietspad het zicht onttrekt voor verkeer op de Zuidelijke Parallelweg op over het (brom)fietspad naderende verkeer.

14

3. Maatregelen In hoofdstuk 2 is de verkeerssituatie rondom de aansluitingen van de Zuidelijke Pa-rallelweg en het Dorpsplein en de Vredenburgstraat uitgebreid geanalyseerd. In dit hoofdstuk geven wij maatregelen aan die de (verkeersveiligheids)situatie kunnen verbeteren. Cruciaal is het feit dat de vormgeving van de wegen en de omgevingskenmerken niet aansluiten bij de (gewenste) verkeersstructuur. Onvoldoende blijkt dat de rou-te Zuidelijke Parallelweg - Dorpsplein - Kerkstraat de doorgaande hoofdroute is en dat het deel van de Zuidelijke Parallelweg ten zuidoosten van het Dorpsplein een (ondergeschikte) 30 km/uur straat is. Vooral dit aspect is een oorzaak van de ver-keersonveiligheid op de solitaire fietsoversteek. De onveiligheid op deze solitaire fietsoversteek is het grootste knelpunt. Ook andere oversteken zijn niet geheel conform wens vormgegeven, maar hier is de gevaarzetting veel kleiner, vooral omdat de snelheid er veel lager is. Ook aan deze locaties wordt aandacht besteed, maar de nadruk ligt op de solitaire oversteek en het beter geleiden van het verkeer over de hoofdroute. Wij merken op dat de problematiek zoals die zich nu voordoet is ontstaan na het verleggen van het fietspad naar de andere zijde van de Zuidelijke Parallelweg. De overwegingen voor de keuze de bestaande (brom)fietsvoorziening te verleggen zijn ons niet bekend. Wel staat vast dat er op de oorspronkelijke locatie geen sprake is van kruispunten met zijwegen. De oplossing van het probleem kan dan ook een-voudig worden gevonden door het realiseren van een voorziening aan de oor-spronkelijke zijde. Dit heeft echter enorme ruimtelijke en financiële gevolgen, om-dat de Zuidelijke Parallelweg tussen de Dorpstraat en ’t Slag dan verlegd moet worden. Mede om deze reden achten wij deze maatregel niet realistisch.

3.1. Mogelijke maatregelen 3.1.1. Afbuiging hoofdroute Als mogelijke maatregel lijkt een afbuiging van de Zuidelijke Parallelweg naar het Dorpsplein logisch. Om het allureverschil daarbij verder te benadrukken ligt het aanbrengen van een inritconstructie voor de hand. Om de structuur te benadruk-ken is het gewenst de inritconstructie in een boog te leggen en het zuidoostelijke deel van de Zuidelijke Parallelweg haaks op deze afbuiging aan te sluiten, waar-door het doorgaande karakter van de Zuidelijke Parallelweg nog eens extra wordt onderbroken. Deze maatregel is vergelijkbaar met de situatie zoals die in het verle-den was, met dien verstande dat er geen inritconstructie aanwezig was, maar een plateau.

Afbeelding 1: Voorgestelde infrastructurele maatregelen

15

Het afbuigen van de route is nagenoeg onmogelijk in verband met de toegankelijk-heid van de bushalte aan de stationszijde. De bus heeft ruimte nodig om deze hal-te te kunnen bereiken. Het afbuigen van de hoofdroute kan alleen als de bushalte wordt verlegd. Dit is niet onmogelijk, maar brengt weer hoge kosten met zich mee. In deze situatie kan dan ook alleen een inritconstructie in het verlengde van het Dorpsplein haaks op de Zuidelijke Parallelweg worden aangelegd. Hiermee wordt naar onze mening de situatie niet duidelijker, maar eerder onduidelijker. Wij adviseren daarom niet te kiezen voor deze oplossing, tenzij de bushalte kan wor-den verlegd en de hoofdroute ook daadwerkelijk kan worden afgebogen. In dat geval kan de oversteek van het (brom)fietsverkeer zo blijven als deze nu is, maar heeft het de voorkeur deze verhoogd (plateau) uit te voeren en in ieder geval in een rode verhardingskleur door te zetten over het kruispunt. 3.1.2. Voorrangssituatie handhaven Een andere mogelijke oplossing is om de aansluiting tussen de Zuidelijke Parallel-weg en het Dorpsplein min of meer omgewijzigd te laten. Dat wil zeggen de huidi-ge voorrangsregeling in stand houden. In ieder geval dient het (brom)fietspad in een rode verhardingskleur over het kruispunt te worden doorgezet en overwogen kan worden deze oversteek verhoogd uit te voeren (plateau). De wegenstructuur komt dan nog niet tot zijn recht. Om de ondergeschiktheid van het 30 km/uur deel van de Zuidelijke Parallelweg aan te geven stellen wij voor het profiel van deze weg te versmallen. De huidige 6,5 meter breedte is teveel van het goede en wij stellen voor de wegbreedte te beperken tot 5,0 meter. Dit is voldoende voor een personenauto en een vrachtauto om elkaar met beperkte snelheid (maximaal 30 km/uur) te kunnen passeren. Vlak voor de aansluiting met de Vredenburgstraat kan dan de versmalling en de 30 km/uur poort worden gerealiseerd. Om deze poort te accentueren stellen wij portaal borden voor, aan beide zijden van de rij-baan. Tevens dient een snelheidremmende maatregel te worden aangebracht. Deze maatregel zien wij als een plateau op het kruispunt Zuidelijke Parallelweg - Vre-denburgstraat. Dit plateau kan worden verlengd tot voorbij de (brom)fietsoversteek. Met dit plateau wordt ook de gelijkwaardigheid tussen de Zuidelijke Parallelweg en de Vredenburgstraat benadrukt, waarbij overwogen kan worde het plateau in een afwijkende kleur vorm te geven. Indien mogelijk wordt de oversteek iets verlegd in de richting van het kruispunt zodat de lengte van het plateau beperkt kan blijven. Het is essentieel dat de taluds van het plateau zodanig zijn dat een lage snelheid fysiek wordt afgedwongen (30 km/uur talud met een plateau hoogte van 0,12 meter). De oversteek dient ook hier weer in een rode verharding te worden doorgezet over het kruispunt. Ten slotte stellen wij voor de uitrit van het parkeerterrein ook daadwerkelijk als uitritconstructie vorm te geven. Deze maatregelen zijn weergegeven op afbeelding 1.

16

3.2. Aanvullende maatregelen Naast deze structurele maatregel zijn er nog een aantal maatregelen die bij zouden kunnen dragen aan het verbeteren van de verkeersveiligheidssituatie. Ten eerste adviseren wij de bromfietser op de rijbaan te zetten en geen gebruik meer te laten maken van de vrijliggende voorzieningen. De snelheid van deze verkeersdeelnemer is, zeker in de 30 km/uur gebieden, beter in overeenstemming met de snelheid van het autoverkeer en bovendien worden oversteken met relatief hoge snelheid op deze wijze voorkomen. Andersom is er geen reden de bromfietser niet van de rij-baan gebruik te laten maken. Het heeft de voorkeur de geleiders tussen de Zuidelijke Parallelweg en het (par-keerterrein) Dorpsplein in een andere kleur vorm te geven. Hierdoor wordt de aanwezigheid van de fietsvoorziening beter geaccentueerd en zal de oversteek mede hierdoor beter opvallen. De ingang van de parkeerschijfzone ligt vlak voor de aansluiting van het Dorps-plein met de Zuidelijke Parallelweg. Wij stellen voor de ingang van deze zone naar achteren te verplaatsen. In combinatie hiermee stellen wij voor de afgesloten toe-gang naar het parkeerterrein fysiek vorm te geven en de rood-witte hekken te verwijderen. Daarnaast is het gewenst het aantal aansluitingen van het parkeerter-rein op de rijloper van het Dorpsplein te beperken. Ook door deze maatregelen wordt meer rust gecreëerd in het wegbeeld waardoor de zaken die voor de ver-keersveiligheid van belang zijn beter opvallen (voorrangssituaties). Op dit moment zijn er waarschuwingsborden aanwezig voor de solitaire fietsover-steek die continu in bedrijf zijn. Wij stellen voor deze bebording niet continu te la-ten knipperen maar alleen tijdens aanbod van fietsverkeer. Dit is eenvoudig te rea-liseren omdat het een solitaire oversteek betreft waarbij naderende fietsers moeten oversteken. Door het aanbrengen van detectielussen op een aantal meter voor de oversteek kan het naderende autoverkeer worden geattendeerd op naderend fiets-verkeer. Tevens is het gewenst deze waarschuwingsborden boven de rijbaan aan te brengen in plaats van ernaast. Ten slotte verdient het aanbeveling om de hoeveelheid aanwezige bebording te beoordelen. Eventueel overbodige borden dienen verwijderd te worden. Ook hier-door kan een rustiger en overzichtelijker verkeersbeeld worden verkregen. Met de voorgestelde maatregelen kan naar onze mening op relatief eenvoudige wijze een aanzienlijke verbetering in de situatie worden verkregen. De eerste maat-regel, het afbuigen van de voorrang, geeft nog iets beter de hoofdstructuur weer, maar leidt tot veel grootschaliger ingrepen. Mede omdat de solitaire oversteek op termijn zal komen te vervallen is niet voor deze oplossing gekozen.