STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau...

16
Gemeente Etterbeek Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling V.U.: het college van burgemeester en schepenen van de gemeente Etterbeek - Oudergemlaan 113 - 1040 Etterbeek Als je kippen wil houden in goede omstandigheden, dan moet je een aantal dingen weten over deze intrigerende beestjes... STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids

Transcript of STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau...

Page 1: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Gemeente Etterbeek

Schepen van Leefmilieu en Duurzame

Ontwikkeling

V.U.: het college van burgemeester en schepenen van de

gemeente Etterbeek - Oudergemlaan 113 - 1040 Etterbeek

Als je kippen wil

houden in goede

omstandigheden,

dan moet je een

aantal dingen

weten over deze

intrigerende

beestjes...

STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids

Page 2: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

2 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Kippen houden in de stad Waarom kippen houden? ........................................................................................................... 3

Een kippenhok, hoe werkt dat? .................................................................................................. 4

Welke zorgen voor de kippen? ................................................................................................... 6

Eten en drinken ..................................................................................................................................6

Regelmatig schoonmaken ..................................................................................................................7

Ziektes voorkomen ............................................................................................................................8

Beschermen tegen roofdieren ...........................................................................................................9

Over de eieren .......................................................................................................................... 10

Tips en trucs ............................................................................................................................. 11

Een recepten dat je niet mag missen ......................................................................................... 12

Hoe de weeggegevens aan de gemeente Etterbeek bezorgen? ................................................... 13

Kleur jouw twee kippen in en geef ze een mooie naam! ............................................................. 14

Bibliografie ............................................................................................................................... 15

NB: Deze praktische gids verzamelt informatie en teksten uit verschillende bronnen waarnaar

verwezen wordt in de bibliografie.

Praktische gids: alles wat je moet weten om thuis

kippen te houden

Page 3: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

3 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Een kippenhok in de tuin biedt heel wat voordelen:

We valoriseren onze tafelresten en ons groenafval:

Kippen zijn alleseters met een grote eetlust. Ze kunnen zich voeden met het grootste deel van onze schillen van fruit en groenten, die niet langer moeten weggooien! Onze vuilniszakken zullen minder wegen en dat is goed voor het milieu!

We controleren de kwaliteit en de oorsprong van onze voeding:

Lekkere, kakelverse eieren die je elke ochtend kunt rapen. Wat een plezier!

We weten wat onze kippen gegeten hebben en in welke omstandigheden ze leven. Dat is

belangrijk. Bovendien hebben ze geen kilometers afgelegd voor ze op je bord belanden!

We vrolijken onze tuin op en zorgen voor leven in de tuin!

We hebben de keuze uit kippen met zachte, gekroesde,

rechtopstaande of veelkleurige pluimen. Er zijn talloze soorten

kippen: van klassiek tot chique of rock-'n-rol!

Onze vrienden zullen zeker jaloers zijn!

We voeden onze kinderen spelenderwijs op:

We brengen de kinderen verantwoordelijkheid bij door hen de zorg van de dieren toe te

vertrouwen en maken van de gelegenheid gebruik om hen bewust te maken van de

oorsprong en de kwaliteit van onze voeding. Bovendien zorgen de kippen voor tederheid en

helpen ze bij de levensopvoeding van kinderen.

We gebruiken een “huisgemaakte” meststof:

De uitwerpselen van de dieren zijn een zeer krachtige

meststof! Op die manier verbeteren de kippen een terrein op

natuurlijke wijze. Het hele jaar lang hebben onze planten

energie nodig om te groeien en bloemen en fruit te

produceren. Of het nu voor moestuinen, vaste planten of

zelfs de bomen van een boomgaard is, de aarde wordt

geregeld bemest om de supplementen toe te voegen die

noodzakelijk zijn voor onze planten.

Goed om te weten: Deze meststof wordt in het ideale geval op verschillende manieren gebruikt: Rechtstreeks gebruik: Onder de aarde mengen met het stro/gebruikte schaafkrullen Als compost: Wissel lagen van groenafval (gemaaid gras, bladeren) af met afval uit het kippenhok. Sproei om de tien dagen en je zult evenwichtige compost krijgen (2/3 koolstof en 1/3 stikstof) Opgelet, gebruik deze compost spaarzaam, want hij is zeer krachtig!

Waarom kippen houden?

Page 4: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

4 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

a) Waar zet je het kippenhok? Een vlakke plaats beschut tegen de wind is ideaal. Plaats je kippenhok met de achterzijde

naar de dominerende windrichting om te vermijden dat het wegvliegt wordt door de wind.

Richt de voorzijde van het kippenhok naar het oosten of het zuidoosten zodat de kippen 's

ochtends van de zon kunnen genieten.

Als je een omheind terrein wil voor je kippen, is het belangrijk dat je het kippenhok niet op

een betonnen ondergrond plaatst. Kippen zijn immers erg gevoelig voor schokken van de

bek op een te hard oppervlak. Op een betonnen ondergrond zullen ze niet kunnen pikken en

zullen ze ook de bodem niet kunnen omkrabben. Dat zou jammer zijn, want dat is net een

van de favoriete activiteiten van kippen.

b) Met of zonder geïntegreerd omheind terrein? Je kunt ervoor kiezen om je kippen vrij te laten ronddartelen in de tuin (let wel op voor

planten en bloemen want kippen hebben de neiging om niets achter te laten na hun

doortocht) of om ze op een afgebakende ruimte te zetten. Als je beslist om een deel van je

tuin te omheinen zodat de kippen je groenten niet kunnen opgraven, dan moet je minstens

5 m² per kip voorzien. Stadstuinen zijn doorgaans niet groot, maar als het mogelijk is, voorzie

dan meer ruimte voor je kippen. Voor kippen is het nog beter als er planten, struiken of hagen in het kippenhok aanwezig zijn,

want die bieden schaduw, beschermen hen tegen de wind en zijn een herkenningsteken als

ze zich verplaatsen.

Als je kippen kunnen ronddartelen op een omheind terrein, kun je kiezen voor een echt

“hok” (figuur 1) zoals we dat gebouwd hebben met onze deelnemers.

Als je liever geen omheining plaatst in je tuin, dan kies je beter voor een kippenhok met

omheining (figuur 2 en 3), maar in zo'n hok hebben de kippen minder plaats.

Om te vermijden dat je kippen over de omheinging vliegen, moet die hoog genoeg zijn (1,20

tot 1,50 m).

Figuur 2: kippenhok met geïntegreerd omheind terrein

Figuur 1: kippenhok zonder geïntegreerd omheind terrein

Figuur 3: mobiel kippenhok

Een kippenhok, hoe werkt dat?

Page 5: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

5 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

c) Wat vinden we zoal terug in een kippenhok?

De hoofdruimte

Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid.

Bovendien is het goed voor het welzijn van de kippen, die instinctief hoger gaan zitten. Het

hok moet toegankelijk zijn via een kleine opening, die afgesloten kan worden met een

poortje of een luik. Via een hellend vlak kunnen de kippen gemakkelijk naar binnen en naar

buiten. Het strodek, dat bestaat uit een laag stro en een laag schaafkrullen, isoleert tegen de

koude en absorbeert de vochtigheid van de uitwerpselen. In het kader van ons project

hebben we binnen een ruimte van 1 m² voorzien voor twee kippen, maar we hebben er

daarbij wel rekening mee gehouden dat ze overdag naar buiten kunnen.

Het legnest of leghok

Die kleine compartimenten van 30 cm bij 30 cm bieden een

plaats tijdens de legtijd (en de broedtijd als er een haan

aanwezig is). Gemiddeld is er één legnest voor twee kippen

en wordt er één extra legnest voorzien voor drie kippen.

Kippen leggen namelijk niet allemaal op hetzelfde moment

een ei, maar om beurten.

Leg wat stro of schaafkrullen in het legnest. Als je het nest gemakkelijk wilt kunnen

schoonmaken, kun je ook een krant onder het stro leggen. Er bestaan kippenhokken met een

uitwerpselenschuif, die het onderste deel van het kippenhok vormt en gemakkelijk

uitgeschoven kan worden om het kippenhok gemakkelijk schoon te maken.

De zitstok Om ervoor te zorgen dat de kippen in alle rust kunnen zitten,

moet je voor elke kip een zitstok van 20 à 25 cm voorzien op 40 à

70 cm boven de grond (naargelang de soort). Houten, rechthoekige

balken of planken bieden de beste stabiliteit. De randen moeten

goed geschuurd zijn om verwondingen te vermijden.

Een extraatje: het stofbad

Kippen baden niet. Om proper te blijven, nemen ze een stofbad. Zo onderhouden ze hun pluimen en ontdoen ze zich van externe parasieten. Voorzie dus een bak die je vult met een mengeling van zand en as (van onbehandeld hout!). Je zult zien dat je kippen erin rollen en zich daarna uitschudden. Zorg ervoor dat de bak beschut is tegen regen zodat hij droog blijft.

Kippen die vrij kunnen rondlopen zullen zelf een plaats vinden waar ze een stofbad kunnen nemen.

Wist je dat? Als je op

verschillende hoogtes zitstokken plaatst, dan loop

je het risico dat er een competitie ontstaat tussen de kippen, die allemaal op

de hoogste stok willen zitten.

Kippen leggen graag eieren op een plaats waar ze zich geborgen voelen

Page 6: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

6 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Eten en drinken voor de kippen

Het eten wordt in voederbakken gegeven. Die kun je kopen of zelf maken. Het voordeel van

een voederbak is dat de kippen het eten niet overal rondstrooien en dat je de overschotten

gemakkelijk kunt opruimen.

De voederbak moet zwaar genoeg zijn zodat de kippen hem niet omstoten. (Eventueel

kun je er een grote steen in leggen.) Zorg ervoor dat het deksel goed afgesloten is om te

vermijden dat de voederbak volledig geplunderd wordt.

Net als wij zijn kippen alleseters. Hun voedsel bestaat voor 70% uit energierijke

voedingsmiddelen zoals granen (tarwe, maïs, gerst, haver, rogge, gierst...) en vetten. De

overige 30% bestaat uit voedingsmiddelen rijk aan proteïne (erwten, koolzaad,

zonnebloem, lijnzaad, soja...). Die twee soorten voedingsmiddelen vind je in principe in

de graanmengelingen in de winkel en het is belangrijk om ze elke dag te geven (ongeveer

130 g granen per kip en per dag is voldoende). Proteïnen zijn erg belangrijk: kippen

wroeten in de aarde om wormen, larven en insecteneitjes te zoeken.

Als je kippen niet op gras zitten, geef je hen wat gras want groen is noodzakelijk in hun

voeding. Het zit immers boordevol vitaminen (gehakte brandnetel, paardenbloem,

madeliefje, grasachtige planten, “onkruid” uit de moestuin). Opgelet, geef geen gemaaid

gras dat kan gisten! Het groen mag gegeven worden in een net of opgehangen worden

zodat het proper blijft.

Controleer altijd of de ingrediënten die je gebruikt niet gisten of rotten.

Een kip drinkt tot een halve liter water per dag! Geef ze daarom elke dag vers water. Er

moet altijd voldoende proper water beschikbaar zijn.

Geef je kippen niet te veel graan, want dat kan schadelijke dieren aantrekken (vogels,

muizen...).

Welke zorgen voor de kippen?

Page 7: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

7 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Regelmatig schoonmaken

Je moet aandacht besteden aan de hygiëne en de gezondheid van het kippenhok, aan het

zonlicht en aan de verluchting.

Om alle risico's op ziektes en parasieten en slechte geurtjes te vermijden en voor een positief

effect op het gezondheidsevenwicht:

moet het strodek droog, comfortabel en absorberend zijn om het risico op

besmettingen door paddenstoelen en schimmels te beperken.

moeten vocht en de vorming van waterplassen en modderzones vermeden worden. Die

zijn immers een echte kweekbodem zijn.

moet er aandacht besteed worden aan de afwatering van de tuin en de afvoer van

regenwater. Zo moet het regenwater op het dak van het kippenhok ver genoeg

afgevoerd worden.

Het is belangrijk dat je het kippenhok regelmatig schoonmaakt: het strodek moet een

keer per week vervangen worden. Maak de drink- en eetbakken leeg en was ze af.

Doe ook een grote lenteschoonmaak waarbij je het oude stro en de uitwerpselen

verwijdert en schrobt met water en ontsmettingsmiddel en/of insectenwerend middel.

Laat het stro goed drogen voor je het in het kippenhok legt.

Om de twee jaar moet je de muren en het plafond witkalken.

Ziektes voorkomen

Observeer je kippen regelmatig en grijp in als je verdacht gedrag ziet zoals lusteloosheid, gezwollen pluimen, een bleke of afhangende kam, diarree, geen eetlust, geen of minder eieren leggen, enz.

Wees gerust, er is weinig kans dat je kippen ziek worden als je aandacht besteedt aan de

hygiëne in de omgeving van de dieren. Het geheim? Preventie!

Droog en goed verlucht!

Illustratie uit het boekje van SIVOM waarvan de referentie op pagina 15 staat.

Page 8: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

8 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

De meest voorkomende ziektes die je kippen kunnen oplopen zijn te wijzen aan:

interne parasieten

Die zijn vaak voorkomend bij kippen en verzwakken het immuunsysteem waardoor andere ziektes ontstaan.

Kippen moeten preventief ontwormd worden, liefst een of twee keer per jaar. De kippen die de deelnemers gekregen hebben werden ontwormd.

Er bestaan ook preventieve fytotherapieprogramma's op basis van tijm bijvoorbeeld.

externe parasieten

Het is belangrijk dat je de kippen bakken met zand en as (van niet-behandeld hout) ter

beschikking stelt om zoveel mogelijk te vermijden dat er externe parasieten (mijtachtigen)

komen: bloedluizen, vederschurft ter hoogte van de nek en potenschurft.

Het gebruik van natuurlijke insecticiden op basis van pyrethrum (zoals Pistal

of Zerox-P) of wormkruid (plant van dezelfde familie als de pyrethrum), de

bepleistering met kalk of het sproeien met zwarte zeep blijken zeer efficiënt

tegen bloedluizen.

Voor schurft (lente-zomer) worden de poten drie keer per dag ingesmeerd met

jeneverhoutteer nadat ze eerst gewassen worden met zwarte zeep. Vervolgens worden de

poten ingesmeerd met olie of vaseline om te vermijden dat ze opnieuw infecteren, om de

mijten te verstikken en om de genezing te bevorderen.

Kalkpoten bij kippen is een ziekte die veroorzaakt wordt door parasieten die zich onder de

schubben van de poten nestelen. Er vormen zich witachtige korsten die jeuk veroorzaken.

Enerzijds moeten de dieren behandeld worden met een desinfecterend product en

anderzijds moet het kippenhok schoongemaakt en gedesinfecteerd worden. Mijtachtigen

nestelen zich vaak in spleten en houtscheuren.

schimmels

Factoren die het optreden van ziektes door schimmel bevorderen zijn een te vochtig strodek

of schimmels in de granen. Schimmels worden geassocieerd met een slechte verluchting van

het kippenhok. Ze kunnen schade veroorzaken bij de kippen. De eerste tekenen zijn

ademhalingsmoeilijkheden (uiterlijk zichtbaar door gapen, reutelen en een snelle

ademhaling) en grote dorst.

Om ze te genezen, moeten het graan en het strodek droog blijven en moet het kippenhok

verlucht worden.

wormkruid

Opgelet voor

“grootmoeders recepten”,

die soms niet juist zijn.

Azijn is bijvoorbeeld geen

wormverdrijvend middel.

Het is zelfs schadelijk voor

het skelet van vogels.

Page 9: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

9 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

stress

Stress kan ernstige gezondheidsschade (en legproblemen) veroorzaken bij kippen!

Er zijn veel oorzaken van stress: gebrek aan comfort (temperatuur, vochtigheid...),

agressiviteit of angst (verenpikken onder de dieren, slechte behandeling door de kweker,

loslopende hond/zwerfkat/ratten...), slechte voeding (onevenwichtige voeding,

onvoldoende voeding...).

virussen

Het is interessant om zo weinig mogelijk voederpunten buiten te installeren. Die trekken

immers wilde vogels en ratten aan.

De kippen die de gemeente Etterbeek geschonken heeft zijn ingeënt tegen vier ziektes:

bronchitis, de ziekte van Marek, vogelpest en coccidiose. In noodgevallen kun je een dierenarts bij jou in de buurt contacteren als die ervaring heeft

met pluimvee.

Beschermen tegen roofdieren

Kippen hebben heel wat vijanden in de stad. Het is dus belangrijk om hen daartegen te

beschermen!

Honden en katten zullen nieuwsgierig zijn, maar zullen de kippen in principe niet aanvallen.

Ratten, muizen en bosmuizen zullen het eten van de kippen (soms de eieren) stelen en dat

kan voor stresse zorgen. Steenmarters en vossen kunnen de kippen daarentegen wel

aanvallen!

Hier zijn enkele voorzorgsmaatregelen die je kunt nemen:

Laat buiten geen graan liggen.

Sluit de kippen 's nachts op in een afgesloten hok (dak en vloer).

Plaats een hoge afsluiting die ingegraven is in de grond zodat vosser er niet over of

onder kunnen.

Page 10: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

10 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Het leggen

• Start: 6 maanden. Maximumrendement: tot 18 maanden.

• één ei per dag of om de twee dagen.

• Geen eieren tijdens de rui in augustus.

• Er worden meer eieren gelegd van februari tot eind april. Daarna

is er een terugval tot oktober en soms worden er vanaf november tot het volgende jaar zelfs

helemaal geen eieren gelegd.

Tips om de eieren van je kippen goed te bewaren

- Raap je eieren elke dag. In de winter vermijd je zo dat ze bevriezen en in de zomer bescherm je hen tegen de warmte, die hun bewaring zou schaden.

- Zorg dat ze niet gebarsten zijn want dan kunnen er zich bacteriën vormen.

Tip: Als je twijfelt, tik dan twee eieren zachtjes tegen elkaar naast je oor. Het geluid moet helder zijn, niet dof.

- Was de eieren niet want dan beschadig je het dunne laagje dat de schaal beschermt tegen bacteriën en de eieren helpt te bewaren.

- Bewaar ze in een eierdoosje (proper). Zorg ervoor dat het breedste uiteinde bovenaan staat zodat het geel mooi in het midden van het eiwit blijft.

- Bewaar ze bij een temperatuur van ongeveer 5°C dus niet per se in de koelkast.

- Je kunt eieren vier weken bewaren. Eieren worden als “kakelvers” beschouwd tijdens de eerste negen dagen nadat ze gelegd werden.

http://www.poulaillerdesign.com/content/14-conserver-et-consommer-les-oeufs-du-poulailler-familial

Tip: Schrijf met potlood de datum waarop het ei gelegd is op de schaal.

Tip: Je kunt ze langer bewaren als je ze invriest! Breek ze in een recipiënt en maak kleine porties. Op die manier kun je ze bijvoorbeeld gebruiken voor gebak.

- Twijfel je over de versheid van een ei?

Tip: Leg het ei in een glas water. Een vers ei zinkt terwijl een rot ei zal blijven drijven. Als een ei oud wordt, verliest het zijn water en zet zijn luchtbel zich uit. Hoe ouder een ei, hoe beter het drijft.

Als het ei zich ergens tussenin bevindt, moet je het zo snel mogelijk consumeren nadat je het goed gekookt hebt.

Informatie

- Culinaire bereidingen op basis van rauwe eieren kunnen slechts twee dagen koel bewaard worden.

- Goed gekookte eieren beperken het risico op salmonella.

Over de eieren...

Page 11: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

11 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Bij aankomst van de kip:

Het wordt aangeraden om de kippen bij aankomst twee tot drie dagen op te sluiten in hun

nieuwe kippenhok zodat ze vertrouwd raken met hun nieuwe omgeving. Het is mogelijk dat ze

gedurende enkele dagen geen eieren leggen door de verandering van omgeving. Een ander

voordeel is dat ze leren om eieren te leggen in hun legnest en niet zomaar om het even waar in

de tuin.

Let in de zomer op voor de warmte:

Zorg ervoor dat je kippen in de schaduw kunnen schuilen tegen de zon want hoge temperaturen kunnen schadelijk zijn.

Er moet altijd voldoende proper water beschikbaar zijn. Het is belangrijk om de drinkbakken regelmatig leeg te maken en schoon te maken. Met de warmte kunnen de kippen immers ziek worden van vuil water!

Zorg ervoor dat ze altijd voldoende water hebben! Zo niet, dan kunnen ze problemen krijgen met de vertering.

De sleutelwoorden voor de zomer zijn: proper water, verluchting en schaduw.

Tips voor de winter: Laat je kippen in de herfst en in de winter ronddartelen in de tuin! Aangezien kippen alleseters zijn, zullen ze met plezier het groenafval uit de tuin wegwerken (stengels van groenten, gras...). Ze zijn echter vooral dol op insecten (eieren, larven, rupsen) en naaktslakken.

Als je ze loslaat in de tuinen, zullen ze de bodem vruchtbaarder maken met hun uitwerpselen.

De temperatuurschommelingen kunnen verrassend zijn. Hoewel kippen sterke dieren zijn die bestand zijn tegen de koude, is het belangrijk om ze te beschermen tegen wind, regen en vrieskou. Windstoten en tocht kunnen hen immers kwetsbaar maken. Een goede oriëntatie en bescherming van het kippenhok zijn dus noodzakelijk om te vermijden dat het meegenomen wordt door de wind. Hagen waaronder de kippen kunnen schuilen zijn ook interessant.

Tips en trucs

Bek open, vleugels uit elkaar: die kip heeft het warm!

Page 12: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

12 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Dit recept werd bedacht door Catherine Piette, voedingscoach.

Op deze website vind je heerlijke recepten op basis van eieren: http://www.lesoeufs.ca/recettes/

Een recept dat je niet mag missen

Ingrediënten

-6 eieren - 110 g geraspte emmentaler - het groen van twee botten radijzen - zout - peper - nootmuskaat - olijfolie

Bereiding Voor de groenten

Was de radijzenbotten met koud water. Verwijder beschadigde bladeren. Wring uit (met je handen) en hak in grove stukken van 1 tot 2 cm.

Laat die stukken 15 minuten stomen. Zodra het groen gekookt is, wring je het uit met behulp van een pureestamper in een zeef.

Terwijl de groenten koken:

Verwarm de oven voor op 180°C.

Klop zes eieren met zout, peper en muskaat. Voeg de emmentaler toe.

Vet de ovenplaat in.

Zodra de groenten gekookt en uitgewrongen zijn, voeg je ze toe aan de omelet en giet je alles in de ingevette schotel.

Zet 30' in de oven en controleer de garing. Laat 5 of 10' extra in de oven staan voor een vaste cuisson zodat je de bereiding kan meenemen als die afgekoeld is.

Bereiding: 10”

Cuisson: 30 tot 40”

€ 3 per pers.

Gemakkelijk

Alternatieven: paprika, aardappelen (zomer) - bloemkool, wortelen en komijn (zomer/herfst) - snijbiet en muskaat (zomer/herfst) - spinazie en zeste van citroen (lente/herfst) - groene kool en komijn (herfst/winter).

Tip: Restjes gebruiken: Met alle andere restjes van gekookte groenten kun je een heerlijke frittata maken, ook met kruiden naar jouw smaak. Met de radijzen kun je een kleine salade maken voor bij je frittata!

Recept voor een heerlijke frittata Lenterecept voor een diner met vrienden!

Page 13: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

13 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Dat is heel gemakkelijk! Gedurende twee maanden na ontvangst van de kippen moet je elke

week een onlineformulier invullen (idealiter op zondag). Wij zullen de antwoorden rechtstreeks

ontvangen. Voor elke week is er dus een formulier (enkel de datums zullen anders zijn) waarvan

je de link ontvangt in je mailbox. Het formulier invullen neemt slechts vijf minuten tijd in beslag!

Dit is een voorbeeld van het weegformulier:

Wie ons gedetailleerdere resultaten wil bezorgen over de voeding die ze aan de kippen

gegeven hebben kan ons die informatie via e-mail bezorgen.

Tijd om te wegen!

Hoe de weeggegevens aan de gemeente

Etterbeek bezorgen?

Page 14: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

14 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Kleur jouw twee kippen in en geef ze een mooie

naam!

Page 15: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

15 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

BOEKEN:

Tout pour ma poule : la choyer, la soigner, l'élever, Elise ROUSEAU. Parijs: Delachaux et

Niestlé, 2012.

J'élèverais bien des poules ! / Michel AUDUREAU. Mens: Terre Vivante, 2012.

Quelques poules dans mon jardin. Comment les choisir et bien s’en occuper, Jean-Michel

GROULT, uitgeverij Ulmer, 2014.

WEBSITES

Vereniging “La Petite Ferme de Gaia.” z.d. Centrer toutes nos informations sur les poules.

Online http://www.la-ferme-de-gaia.com/pages/la-vie-des-poules-toutes-les-infos.html

Poulailler Design. 2011. La déco vivante du jardin. Online

http://www.poulaillerdesign.com/content/category/4-construction-

poulailler?id_cms_category=4

SIVOM (Syndicat Intercommunal à Vocations Multiples). 2013. Opération « Foyers témoins :

des poules pour réduire les déchets ». Guide pratique : tout ce qu’il faut savoir sur les poules

pondeuses. Online http://www.sivom.com/wp-content/plugins/downloads-

manager/upload/guide_poules_net.pdf

Gallinette. 2003. Elevage de poules et d'animaux de basse-cour. Online http://gallinette.net

Poule’s club. 2011. Le blog poule’ s club. Online http://poules-club.com/

AREHN (Agence régionale de l’Environnement de Haute-Normandie). Un poulailler chez soi.

Fiche de documentation. Online http://arehn-

asso.superdoc.com/Documents/pdf/Ficheoutil/poulailler_chez_soi.pdf

Bibliografie

Page 16: STADSKIPPEN IN ETTERBEEK Praktische gids...De hoofdruimte Als het kippenhok op een hoger niveau geplaatst wordt, is het beschermd tegen vochtigheid. Bovendien is het goed voor het

Project “Stadskippen” Etterbeek Praktische gids over het beheer van een kippenhok

16 Gemeente Etterbeek - Schepen van Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Andere boeken en websites:

OM JE KIPPENHOK TE BOUWEN:

Pratique. s.d. Les guides pratique.fr. Construire un poulailler. Online

http://www.pratique.fr/construire-poulailler.html

Construire un poulailler. z.d. Construire un poulailler. Online http://www.construire-un-

poulailler.com/construire-un-poulailler.html

WikiWow. s.d. Comment construire un poulailler. Online http://fr.wikihow.com/construire-un-

poulailler

VOOR WIE NOG VERDER WIL GAAN EN LEGBATTERIJKIPPEN EEN NIEUW LEVEN WIL GEVEN:

La feuille de l’animal et son île d’Espoir vzw. Poules. Online

http://home.scarlet.be/~tpm16973/fr/ferme/poules.htm

Les poules heureuses de la ferme Lovely vzw. Non aux élevages intensifs des poules

pondeuses en cages. Online http://www.lespoulesheureuses.org/index.html

Le rêve d’Aby vzw. Ils cherchent leur famille ! Les poules. Online

http://www.lerevedaby.be/165512447

Animal sans toit vzw. Animaux à adopter. Online http://www.animal-sans-

toit.com/adoptables_selecteur.php?