p rak

tisc

h

Spannend, vies… wat mag, wat kan?

Spannend spel, mag dat nogwel? In een boom klimmen, vuurtje stoken, over een hoge balk lopen, slootjes springen

Scharrelkinderen, eenbedreigde diersoort Er is grote behoefte aan stukjes onland. Er moeten meer ontstemmingsplannen komen (pag. 24)

Jongens willen rauzen Teveel vrouwen in de opvoeding beperkt jongens in hun natuurlijke gedrag.Mannen grijpen minder snel in bij ruzies, vinden dingen niet zo gauw gevaarlijken accepteren blauwe plekken als niet te vermijden deel van het leven. (pag. 26)

Kleerscheuren? Moet kunnen! Vies worden en een gat in je broek zijn geen probleem, als je maar goede speelkleren hebt. (pag. 24)

Bewegen met 3 V’s: Veel, Vaak en VerschillendHoe bouw je een hut? In de modder van een heuvel afglijden. Zwieren aan eentouw in een boom.

Meer weten?Marianne de Valck: Wat mag,wat kan? Uitgeverij ElsevierKinderopvang.Workshops en ouderavonden:www.speelgoedadvies.nl

"Wanneer ouders

alles al hebben

opgebouwd, blijft

er voor hun kin-

deren niet veel

anders over dan

de boel weer af te

breken"

G. Cervi“Ieder kind heeft recht

op zijn eigen bult”

e d u c a r e 1/2011 [ pagina 23 ]

e d u c a r e[ pagina 24 ] 1/2011

Websiteswww.buitengidsvoorkids.nl

Lopend vuurtjeEen creatief geduldwerkje metspannende afloop. Met aan-dacht de lucifers langzaam detekening laten ontstaan, houtjevoor houtje en dan mag jijvoorzichtig een lucifer aanste-ken. Hoe doe je dat? Houd hetluciferstokje stevig tussen je vin-

gers en strijk in één strakke haalhet kopje langs het doosje.

Vuurtekening: Op een dikke plak kleimaak je een tekening door allerlei luci-

fers in een zelf gekozen vorm dicht bijelkaar te steken. Als je 1 lucifer aansteekt dan

gaat het als een lopend vuurtje verder.

Plant je voortMet een schok zag Kay dat alle bomen langs de dreef weg waren.Kay snapt er niets van en wil het ook niet snappen: Als jij oud enziek bent, zaag ik jou toch ook niet om? De gedachte dat ze levendworden omgezaagd doet hem bijkans fysiek pijn. Zijn moederbelooft hem dat een nieuwe boom wordt geplant. Door naarwww.plantjevoort.nl te gaan en een certificaat van € 10,- voor een

boom te kopen, kan ze diemiddag nog een boom latenplanten. ‘Plant je voort’ zorgtervoor dat er op kale plekken,waar veel kinderen spelen, oflangs open velden, waar wei-nig beschutting is voor die-ren, bomen worden geplant.Jaar in, jaar uit, geduldig envastberaden, omdat ons lander zoveel mooier en beter vanwordt. En iedereen kan hier-aan mee doen of als cadeauschenken aan een ander.

KleerscheurenUit onderzoek blijkt, dat meer dan 245.000 Nederlandse moeders alle activi-teiten verbieden waarbij de kleding van de kinderen vies wordt. Omgerekendgeldt dan voor 465.500 kinderen dat vies worden niet mag! En waar hebbenwe de wasmachine dan voor? Oude broeken, overalls, regenlaarzen zorgenvoor avonturen waar je lekker vies bij mag worden en kleerscheuren magmaken. Dat is vrijheid en plezier. En al dat avontuurlijke spelen zorgt voor deervaring van de bult na het vallen, het verdriet, de boosheid wanneer iets nietlukt. Daar leer je van incasseren, inschatten (de overkant van de sloot wasverder dan ik dacht) en voelen wat de elementen met je doen.

‘We smelten de kaarsen!’Durf jij je hand in gesmolten kaarsvet te steken? Verzamel uit hethele huis oude kaarsstompjes of misschien heb je ze al opgespaard.Smelt ze in een oude kookpot. Wrijf je handen goed in met zeep ofmet vette crème. Steek nu voorzichtig (Pas op, heet, maar als hetgoed is. net te hebben) de toppen van je vingers in het kaarsvet.Meteen je hand er weer uithalen en laten afkoelen. Omdat er eenbeschermend laagje rond je hand ligt kun je steeds verder steken.Weer afkoelen en herhalen. En langzaam komt er een heel grillige engriezelige hand tevoorschijn. Als de was gestold is haal je 'm voor-zichtig van je hand, dat gaat vrij gemakkelijk doordat je je handenhebt ingesmeerd of ingezeept. Daarna kan je de hand eventueelopvullen met gips. Als je dan de kaarsvethand verwijdert, heb je eenperfecte gipsen afdruk van je hand.

e d u c a r e 1/2011 [ pagina 25 ]

Spelen met alle elementenSpelen met vuur isspannend, geeft rusten je leert heel voor-zichtig en aandach-tig te handelen. Hoehoud je een vuurtjebrandend? Er islucht voor nodig ennatuurlijk hout envuur. Dat zijn de ele-menten die hetvuurtje laten bran-den. Het vuurtjewordt gedoofd metde elementen aardeen water, en zo is deelementencirkelweer rond. Dit spel heet DeZebra en leert kinde-ren op een veiligemanier met vuur omte gaan. Het isgeschikt voor kinderen vanaf een jaar of tien. Bovendien werkt hetvoorzichtig concentreren op de vlam als een meditatie. Je speelt hetzo: de kinderen zitten in een kring. Een kurk wordt in brand gestokenen doorgegeven. Voorzichtigheid en kalmte is geboden bij het doorge-ven, zo blijft het vlammetje branden. Maar voor hoelang? Bij wie dekurk dooft komt er een streep op het gezicht. Het is nog een helekunst om zonder strepen door het leven te gaan…

‘Op tafel!’Dat mag doorgaans niet: op je tafel staan. Of zomaar middenin de klas opde grond gaan liggen. Bij deze energizer ‘Simon zegt’, mag het. Dit spelwerkt als een oppepper in de klas bij verminderde concentratie of na eenflinke mentale inspanning. Bij teveel onrust in de klas helpt het de over-tollige energie te laten afvloeien en kunnen de kinderen zich ontladen.Het is tevens een speelse aandachtsoefening. Laat de energie weer stro-men! Roep een opdracht die de kinderen moeten uitvoeren. Tenminste alser ‘Simon zegt:’ voor staat, moet je de opdracht uitvoeren. Je kunt degekste opdrachten doen, maar pas op: je wordt in verwarring gebrachtdoordat een opdracht klinkt zonder ‘Simon zegt’(niet uitvoeren dus) ofdat je als aangeveriets anders voor-doet dan je zegt(‘Simon zegt’: opde grond zitten!Maar je klimt daar-entegen op detafel.) Laat ookeens een kind deaangever zijn.Eindig altijd meteen ‘tranquilizer’(ontspanningsoefe-ning) om kinderenweer met zachtehand tot rust telaten komen.

Meer energizers en

tranquilizers?

Kijk op www.yokidoki.nl

Thomas van Slobbe, (stichting wAarde): “Verklaar scharrelkinde-ren tot een bedreigde diersoort”. Je kunt het rondscharrelen vankinderen nooit zo regelen dat alle problemen voorkomen wor-den. De oplossing ligt niet in het opstellen van regels, maar inhet tegendeel. Nederland kan wel wat ontstemmingsplannengebruiken. Er is een schrijnende behoefte aan stukjes onlandwaar niemand van weet waartoe ze dienen en van wie ze zijn.Ruige bosschages of sloten met smalle, gladde plankjes.

Sperwers in de dakgoot en paddenstoelen tussen de tegels. Laten we, voordat het laatste scharrelkind is uitgestorven, denatuur een nieuwe kans geven en op zo kort mogelijke termijneen nieuw evenwicht ontwikkelen tussen loslaten en regelge-ving op straathoeken, in plantsoenen, parken, weilanden enbossen. Er is bestuurlijke moed voor nodig om los te laten. Boeken van Thomas van Slobbe en aanverwante schrijvers zijn te vinden op:

www.waarde.nl/producten.htm

Het scharrelkind is een bedreigde diersoort

Een krachtige uiDit spel vraagt om samenwerken en stevig fysiek contact. Maak een langerij, zittend, wijdbeens. Degene die voor je zit houd je stevig vast rondomzijn middel. Zo vorm je een ui met vele lagen. Een volwassene gaat nu éénvoor één de laagjes ‘afpellen’. Pas op! Dat gaat niet zomaar! Onder veelgejoel en gepuf en gehijgwordt ieder kind bij debovenarmen of benengepakt en losgetrokken.Degene achter hem houdthem stevig vast en pro-beert dat uit alle macht tevoorkomen. En degenedaarachter ook en daar-achter ook. Het eerstelaagje helpt als hij is los-getrokken mee met hetvolgende laagje en dieweer verder enz.

e d u c a r e[ pagina 26 ] 1/2011

Tekst: Marien van OsFoto's: Hansvandam Fotografie, Admar Kwant, Antien Grijsseels, Adriënne Baars, Henriëtte Scheiuit, Lies Post

Volgende nummer!Leren van de natuur

Rauzen!Rauzende jongens zijn wild, sterk, druk, intimiderend en overheersend.Typisch jongensgedrag wordt door vrouwen en meisjes niet altijdbegrepen en gewaardeerd. Maar jongens hebben veel meer testosteron,waardoor hun spieren krachtiger worden. Hun lichaamsbouw is gerichtop bewegen. Ze houden van ruimte, grootte en overzicht. Meisjes zijngericht op details, inzicht en emoties. Jongens komen op school en inde kinderopvang steeds minder mannen tegen. Ze missen daarmee nietalleen rolpatronen, maar mogen ook minder ‘typisch jongensachtige’dingen, zoals rauzen. Uit onderzoek blijkt dat jongens daar in toene-mende mate last van hebben. Ze voelen zich door de gedwongen ‘rust’gefrustreerd met de door devrouwen zo gevreesde uitspat-tingen, woede-uitbarstingen enagressie als gevolg. Of ze trek-ken zich niets meer van vrou-welijke bedilzucht aan en gaanzich als ‘haantjes’ intimiderendgedragen. Reden te meer om destop van de fles te halen enjongens lekker te laten rauzen,waarbij meisjes maar een beetjeuit de buurt moeten blijven ofgewoon meedoen, zondergezeur. www.jongensinbalans.nl

SmurrieweekKinderen houden van smurrie. Het voelt en ruikt lekker, plakt, je kunt er opslaan, uitwrijven, ermee verven en gieten. Op een goed kinderdagverblijfmogen kinderen vies worden. Bij de zandbak staan emmers vol water. In eenopblaasbaar bad ontstaat een heuse modderpoel. Vingerverf in afwasteiltjesvoor voet- en handschilderijen (buik mag ook). Behangselplak om te mengenmet krantensnippers en wc-papier tot papiermaché-kledder. Boterhammenom te besmeuren met tomatenpuree, pindakaas en boter, hagelslag of jam.Er staan spuitbussen slagroom en scheerschuim klaar. Er is brooddeeg,‘smurfensnot’ van groene zeep, vla in drie kleuren, en verf op waterbasis inspuitflessen. Het hoogtepunt: ijs en fruit met chocoladefontein!Natuurlijk blijft het niet bij deze ene week! Uit: ‘Wat kan, wat mag’ van Marianne de Valck

Beweging is broodnodigAls we de bewegingsstimulans achterwege laten door kinderen steeds meer achter de computer te zetten en bin-nen te laten spelen, heeft dat grote gevolgen voor het fysieke systeem en de mentale vermogens. De bekende‘neurobehavioral disorders’ zoals ADD, ADHD en autisme hangen nauw samen met een gebrek aan deze stimulan-sen. Onze mentale vermogens en het vermogen om te bewegen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.Evolutionair kun je mentale vermogens zien als geïnternaliseerde (naar binnen gekeerde) bewegingen.Astronauten die uit de ruimte terugkomen hebben ineens last van dyslexie en gedragsproblemen (space dyslexia).Mensen kunnen nu eenmaal niet lang zonder invloed van de zwaartekracht overleven. Dus ermee spelen en degrenzen opzoeken van de zwaartekracht, zoals springen, duiken, ondersteboven hangen zijn broodnodige dagelijk-se voorwaarden voor kinderen om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Meer lezen: Arjan Kuipers, chiropractic neurologist

Dit katern kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):

1. Leren met Hart Focus 2. Schatgraven in jezelf 3. Verrassend tekenen 4. Opgroeien in verbondenheid 5. Leren kun je leren 6. De rol van spiegelneuronen

Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding:

www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden

Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl