Software engineering-Software Product Quality...

66
اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ ﺟﻤﻬﻮريIslamic Republic of Iran اﻳﺮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد- اﻳﺰو- ﺳﻲ اي آي اﻳﺮان ﺻﻨﻌﺘﻲ وﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺆﺳﺴﻪISIRI/ISO/IEC 25000 Institute of Standards and Industrial Research of Iran 25000 اول ﭼﺎپ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﻛﻴﻔﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺮم اﻓﺰاري آن ارزﺷﻴﺎﺑﻲ و- راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮSQuaRE Software engineering-Software Product Quality Requirements and Evaluation(SQuaRE)-Guide to SQuaRE ICS: 35.080 1st. Edition

Transcript of Software engineering-Software Product Quality...

Page 1: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

جمهوري اسالمي ايرانIslamic Republic of Iran

-ايزو-استاندارد ايرانISIRI/ISO/IEC مؤسسه استاندارد وتحقيقات صنعتي ايران آي اي سي

25000 Institute of Standards and Industrial Research of Iran 25000

چاپ اول

كيفي هاي نيازمندي – افزار نرم مهندسيراهنمايي - و ارزشيابي آنافزاري نرممحصول

SQuaREبر

Software engineering-Software Product Quality Requirements and

Evaluation(SQuaRE)-Guide to SQuaRE

ICS: 35.080

1st. Edition

Page 2: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

اخد نام به

ايران صنعتي تحقيقات و استاندارد مؤسسة با آشنايي مؤسـسة مقـررات و قـوانين اصـالح قـانون 3مـادة يـك بنـد موجـب بـه ايـران صـنعتي تحقيقـات و دارداسـتان مؤسـسة

تعيـين، وظيفـه كـه اسـت كـشور رسـمي مرجـع تنهـا 1371 مـاه بهمـن مـصوب ايـران، صـنعتي و تحقيقـات اسـتاندارد

.دارد عهده به را ايران) رسمي(استانداردهاي ملي نشر و تدوين* و مراكـز نظـران صـاحب كارشناسـان مؤسـسه از مركـب فنـي هـاي كميـسيون در مختلـف هـاي حـوزه در استاندارد تدوين

بـا و ملـي مـصالح بـا همگـام وكوشـشي شـود مـي انجـام مـرتبط و آگـاه اقتـصادي و توليـدي پژوهـشي، مؤسـسات علمـي،

شـامل ،نفـع و حـق صـاحبان منـصفانة و آگاهانـه مـشاركت از كـه اسـت تجـاري و توليـدي، فنـاوري بـه شـرايط توجـه

هـاي سـازمان نهادهـا، تخصـصي، و علمـي مراكـز كننـدگان، وارد و كننـدگان، صـادركنندگان مـصرف توليدكننـدگان،

و نفـع مراجـع ذي بـه نظرخـواهي بـراي ايـران ملـي نـويس اسـتانداردهاي پـيش . شـود مـي حاصـل ا دولتـي غيـر و دولتـي آن بـا مـرتبط ملـي كميتـة در پيـشنهادها و ظرهـا ن از دريافـت پـس و شـود مـي ارسـال مربـوط فني هاي كميسيون اعضاي

.شود مي منتشر و ايران چاپ )رسمي( ملي استاندارد عنوان به تصويب صورت در و طرح رشته تهيـه شـده تعيـين ضـوابط رعايـت بـا نيـز ذيـصالح و منـد عالقـه هـاي سـازمان و مؤسـسات كه استانداردهايي نويس پيش

.شـود مـي منتـشر و چـاپ ايـران ملـي اسـتاندارد عنـوان بـه تـصويب، درصـورت و بررسـي و طـرح ملـي كنند دركميتـة مي 5 شـمارة ايـران ملـي اسـتاندارد در شـده نوشـته مفـاد اسـاس بـر كـه شـود مـي تلقـي ملي بدين ترتيب، استانداردهايي

.باشد رسيده تصويب به دهدمي تشكيل استاندارد مؤسسه كه مربوط ملي استاندارد كميتة در و تدوين1 بـين كميـسيون (ISO)اسـتاندارد المللـي بـين سـازمان اصـلي اعـضاي از ايـران صـنعتي تحقيقـات و اسـتاندارد مؤسسة

4 قـانوني شناسـي انـدازه المللـي بـين سـازمان و (IEC)2المللي الكتروتكنيك 3(OIML) رابـط تنهـا بـه عنـوان و اسـت

بـه توجـه ضـمن ايـران ملـي اسـتانداردهاي نتـدوي در.كنـد مـي فعاليـت كـشور در (CAC)5 كدكس غـذايي كميسيون

اسـتانداردهاي و جهـان صـنعتي و فنـي علمـي، يهـا تپيـشرف آخـرين از كـشور، خـاص هـاي نيازمنـدي و كلـي شـرايط

.شودمي گيريبهره بين المللي

از حمايـت بـراي قـانون، در شـده بينـي پـيش مـوازين رعايـت بـا توانـد مـي ايـران صـنعتي تحقيقـات و اسـتاندارد مؤسسة

زيـست مالحظـات و محـصوالت كيفيـت از اطمينـان حـصول عمـومي، و فـردي ايمنـي و سـالمت كننـدگان، حفـظ مصرف

اقـالم يـا / و ر كـشو داخـل توليـدي محـصوالت بـراي را ايـران ملـي اسـتانداردهاي از اجـراي بعـضي اقتـصادي، و محيطي

المللـي بـين بازارهـاي حفـظ منظـور بـه توانـد مـي مؤسـسه . نمايـد اسـتاندارد، اجبـاري عـالي شـوراي تـصويب اب وارداتي،

بـراي همچنـين . نمايـد اجبـاري را آن بنـدي و درجـه صـادراتي كاالهـاي اسـتاندارد اجـراي كـشور، محـصوالت بـراي

بازرسـي، آمـوزش، مـشاوره، در زمينـة فعـال مؤسـسات و هـا سـازمان خـدمات از كننـدگان اسـتفاده بـه بخـشيدن اطمينان

كاليبراسـيون و مراكـز هـا آزمايـشگاه محيطـي، زيـست مـديريت و كيفيـت مـديريت هـاي يـستم س صـدورگواهي و مميـزي تأييـد نظـام ضـوابط اسـاس بـر را مؤسـسات و هـا سـازمان گونـه ايـن اسـتاندارد مؤسـسة ، سـنجش وسـايل )واسـنجي (

عملكـرد بـر و اعطـا آنهـا بـه صـالحيت تأييـد گواهينامـة الزم، شـرايط احـراز صـورت در و كنـد مـي ارزيابي ايران صالحيت

فلـزات عيـار تعيـين سـنجش، وسـايل )واسـنجي (كاليبراسـيون يكاهـا، المللـي بـين دسـتگاه تـرويج .كنـد نظـارت مـي آنها

.است مؤسسه اين وظايف ديگر از ايران ملي استانداردهاي سطح ارتقاي براي تحقيقات كاربردي انجام و گرانبها

ايرانصنعتيتحقيقاتواستانداردموسسة *

1- International Organization for Standardization 2 - International Electrotechnical Commission 3- International Organization for Legal Metrology (Organization International de Metrology Legal) 4 - Contact point 5 - Codex Alimentarius Commission

ب

Page 3: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ج

كميسيون فني تدوين استاندارد »SQuaREراهنمايي بر - و ارزشيابي آنافزاري نرممحصول كيفي هاينيازمندي – افزار نرم مهندسي«

يا نمايندگي/ سمت و :رئيس يحيايي مهري

)فناوري اطالعاتكارشناس (افـزار مركـز تحقيقـات صـنايع كارشناس نرم

انفورماتيك

:دبير ، عليرضامنافي

)كارشناس ارشد كامپيوتر(

هــاي فنــاوري اطالعــات معــاون سيــستم مركز تحقيقات صنايع انفورماتيك

)اسامي به ترتيب حروف الفبا: (اعضاء اخوان، سيد انوشيروان

) IT مديريت كارشناس ارشد(

معاون طرح و برنامه شركت ايزايران

پردازي ايران افزار شركت داده مدير كل نرم ليالزي، اميررضا )افزار كارشناس ارشد نرم(

هــــاي نــــوين وزارت مــــدير توســــعه فنــــاوري مروجي، سجاد بهداشت

)كارشناس ارشد كامپيوتر(

ــرم فاطمه ،حسيني ــناس نـ ــنايع كارشـ ــات صـ ــز تحقيقـ ــزار مركـ افـ انفورماتيك

)يوترپكام كارشناس(

ــرم فاطمه،قرباني ــناس نـ ــز تحقي كارشـ ــزار مركـ ــنايع افـ ــات صـ قـ انفورماتيك

)كارشناس كامپيوتر(

افــزار مركــز تحقيقــات صــنايع كارشــناس نــرم محبــي، نــدا انفورماتيك

)كارشناس كامپيوتر(

بانك سامانمدير بخش تحقيق و توسعه نادري، محمد ) ركارشناس كامپيوت(

Page 4: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

فهرست مندرجات

صفحه عنوان ب ايران صنعتي تحقيقات و استاندارد مؤسسة با آشنايي

 ج كميسيون فني تدوين استاندارد و پيش گفتار

 ح مقدمه 12 دامنه كاربرد هدف و 1

 12 انطباق2

 12 مراجع الزامي3

 12 ريف اصطالحات و تعا4

 13 كارفرما(سفارش دهنده

5 SQuaRE :مجموعه استانداردها براي –افزاري وارزشيابي آن هاي كيفي محصول نرم نيازمندي افزاري و ارزشيابي آن كيفي محصول نرمهاي نيازمندي

SQuaRE ساختارمجموعه استانداردهاي 1- 5

SQuaRE مروري بر استانداردهاي مجموعه 2 - 5

5 - 2- 1 ISO/IEC 2500n -كيفيت مديريت5 - 2- 2 ISO/IEC 2501n - مدل كيفيتبخش5 - 2- 3 ISO/IEC 2502n –بخش سنجش كيفيت 5 - 2- 4 ISO/IEC 2503n -بخش نيازمنديهاي كيفي 5 - 2- 5 ISO/IEC 2504n –بخش ارزشيابي كيفي SQuaREيافته مجموعه توسعه- 25099 تا استاندارد ISO/IEC 25050 استاندارد6 -2 - 5

SQuaRE مدلهاي عمومي 3 - 5

كليات3-1 - 5SQuaRE مدل مرجع عمومي 2 -3 - 5

افزاري مدل چرخه حيات كيفي محصول نرم3 -3 - 5 ساختار مدل كيفيت4 -3 - 5

پيوست الفISO و ساير استانداردهاي SQuaRE رابطه ميان مجموعه استاندارد

پيوست بISO/IEC 9126 و ISO/IEC 14598مروري بر استانداردهاي

27 

27 

29 

29 

29 

29 

30 

30 

30 

31 

31 

33 

33 

35 

36 

36 

42 

42 

د

Page 5: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ه

 63 پيوست پ

 SQuaRE 63 و مجموعه استاندارد ISO/IEC 9126, ISO/IEC 14598تاريخچه و انتقال فرآيند بين

Page 6: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

پيش گفتارراهنمـايي بـر - و ارزشـيابي آن افـزاري نـرم محـصول كيفـي هـاي نيازمنـدي -افـزار نـرم مهندسي "استاندارد

"SQuaRE ايع انفورماتيـك تحقيقـات صـن مركـز توسـط مربـوط هـاي دركميـسيون آن نـويس پـيش كـه

31/6/1389 مـورخ رايانـه اسـتاندارد ملـي ميتـة ك اجـالس هـشتاد و چهـارمين در و شـده تـدوين و تهيـه مقـررات و قـوانين اصـالح قـانون 3 مـادة يـك بنـد اسـتناد بـه اينـك ، اسـت گرفتـه قـرار تـصويب مـورد

ايـران ملـي اسـتاندارد عنـوان بـه ، 1371 مـاه بهمـن مـصوب ايـران، صـنعتي تحقيقات و استاندارد مؤسسة

.دشومنتشر مي و علـوم صـنايع، زمينـة در جهـاني و ملـي هـاي پيـشرفت و تحـوالت بـا همـاهنگي و همگـامي حفـظ براي

بـراي كـه پيـشنهادي هـر و شـد خواهـد نظـر تجديـد لـزوم مواقـع در ايـران ملـي خـدمات، اسـتانداردهاي

توجـه مـورد مربـوط فنـي كميـسيون در نظـر تجديـد هنگـام شـود، ارائـه اين اسـتانداردها تكميل و اصالح

.كرد استفاده ملي استانداردهاي تجديدنظر آخرين از همواره ن، بايدبنابراي . گرفت خواهد قراراي از حركتـــي اســـت بـــه ســـمت مجموعـــه 25000 ايـــزو -تـــدوين مجموعـــه اســـتانداردهاي ايـــران

-اســتانداردها كــه ضــمن برخــورداري از ســاختار منطقــي و يكنواخــت، دو فرآينــد اصــلي را پوشــش مــي

ايـن . افـزار افـزار و فرآينـد ارزشـيابي كيفـي نـرم كيفـي نـرم هـاي فرآيند مـشخص كـردن نيازمنـدي : دهندكـاربران ايـن مجموعـه اسـتاندارد را . افـزار پـشتيباني كنـد دو فرآيند را بايـد فرآينـد سـنجش كيفيـت نـرم

ايـن مجموعـه . دهنـد خرنـد يـا سـفارش مـي كننـد، مـي دهند كه نرم افزار را توليـد مـي كساني تشكيل مي ــراي مــشخص كــردن نيازمنــدياســتاندارد معيارهــايي را ــرمب افــزاري، ســنجش و هــاي كيفــي محــصول ن

.كندارزيابي آن تعيين ميسـسه اسـتاندارد و تحقيقـات صـنعتي ايـران نيـز همـسو بـا مجموعـه ؤبا توجه بـه اهميـت ايـن موضـوع، م

ــه اختــصار ISO/IEC 25000المللــي اســتانداردهاي بــين ، شــوند شــناخته مــيSQuaRE كــه در جهــان بافــزاري را در دســتور كــار خــود قــرار داده و بــه لحــاظ حفــظ اســتانداردهاي كيفيــت محــصول نــرمتــدوين

ســاختار منطقــي مــشابهي را بــراي ايــن مجموعــه ، SQuaREارتبــاط منطقــي بــا مجموعــه اســتانداردهاي ــت ــوده اس ــظ نم ــتاندارد حف ــومي . اس ــوان عم ــا عن ــتاندارد ب ــه اس ــن مجموع ــرم «اي ــي ن ــزارمهندس -اف

ــرمهــاي نيازمنــدي ــزاري و ارزشــيابي آنكيفــي محــصول ن ــرانو » اف ــه اســتاندارد اي ــا -در مجموع ــزو ب اي :اين مجموعه استاندارد داراي ساختار زير است. شود، تدوين و منتشر مي25000شماره هاي استانداردهاي بخش مديريت كيفيت با شمارهn2500 هاي استانداردهاي بخش مدل كيفيت با شمارهn2501 هاي هاي بخش سنجش كيفيت با شمارهاستانداردn2502 هاي هاي كيفي با شمارهاستانداردهاي بخش نيازمنديn2503 هاي استانداردهاي بخش ارزشيابي كيفيت با شمارهn2504

و

Page 7: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

25050هـاي شـماره . پـذيرد را مـي 9 تـا 0 مقـادير nالزم به يـادآوري اسـت كـه در ايـن مجموعـه حـرف ــا ــراي گــسترش اســت 25099ت ــز ب ــن مجموعــه ني ــا انداردهاي اي ــشار مشخــصات فنــي و ي ــدوين و انت و ت

.هاي فني در نظر گرفته شده استگزارش :است زير شرح به گرفته قرار استفاده مورد استاندارد اين تهية براي كه منابع و ماخذي

ISO/IEC25000, 2005 –Software engineering-sofware product Quality Requirements and Evaluation (SQuaRE)-Guide to SQuaRE

ز

Page 8: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

مقدمه-عمليـات يـا بهـره گيرنـد و مـورد اسـتفاده قـرار مـي مختلـف هـاي در زمينـه گـسترده بـه صـورت ها رايانه

ــرداري مــورد انتظــار و ــراي موفقيــت در ب ــسان عملكــرد صــحيح آنهــا ب ــا ايمنــي ان ــسيار كــسب وكــار ي ب .اسـت اهميـت اساسـي برخـوردار كيفيـت بـاال از بـا يافـزار نـرم محـصوالت يا انتخـاب توسعه.استحياتي

ــرممحــصول يــك جــامعمشخــصات ــزاري ن عامــل اصــلي اطمينــان از كيفيــت آن و ارزشــيابي كيفيــت اف، ضـمن در نظـر گـرفتن كـاربرد مــورد كيفـي مناسـب خـصوصيات بـا تعريـف موضـوع ايـن . اسـت مناسـب

رد كـه هـر خـصوصيت كيفـي محـصول بـسيار اهميـت دا .شـود حاصـل مـي افـزاري انتظار از محـصول نـرم هــاي صــحه گــذاري شــده يــا توافــق شــده، 1افــزاري، هرگــاه كــه ممكــن باشــد بــا اســتفاده از ســنجه نــرم

. مشخص و ارزشيابي شود افـزاري نـرم محـصول يابي يـك شـ نـه تنهـا بـراي ارز مربـوط هـاي سـنجه كيفي و از آنجايي كه خصوصيات

3 ،هــستند كيفــي مفيــد هــاينيازمنــديبلكــه بــراي تعريــف 2SQuaRE ــا عنــوانپيــشين ISO/IEC ب

: با دو استاندارد بين المللي 9126:19914 9126 ISO/IEC) افــــزاري نــــرممحــــصول كيفيــــت ( وISO/IEC 14598) محــــصول يابي شــــارز

ــرم ــزاري ن ــرهــايي كــه در نكتــه. اســت جــايگزين شــده )5اف دو كــاربرد عملــي آن از كــهده آورده شــ زيرا SQuaREهــاي اســتاندارد جديــد مجموعــههــاي منطقــي ايجــاد ، محــركنتيجــه شــده اســتمجموعــه :كندبيان مي

ــر دو ــتاندارده ــدي، ISO/IEC 14598 وISO/IEC 9126 اس ــاينيازمن ــع،ه ــاكاربرد و مراج يه .مشترك دارند

ISO/IEC 9126و ISO/IEC 14598هستندهاي تكميل كننده يكديگر استانداردمجموعه. استآورده بوجود آنهاناهماهنگي بين ، نهاآل مستق حياتهايچرخه .

، غنــي ويــك ســاختار منطقــي حركــت بــه ســمتSQuaRE هاي اســتانداردمجموعــه ايجــادكلــي هــدفيابي كيفـي شـ ارز« و »6افـزار نـرم كيفـي هـاي نيازمنـدي مـشخص كـردن « اصـلي فرآيند كه دو است متحدـ كيفـي سـنجش فرآينـد توسـط و دهـد پوشـش را » 7افـزار نرم هـدف مجموعـه .شـود پـشتيباني افـزار رمن

هـاي كيفـي، بـه ايـن اسـت كـه از طريـق مـشخص كـردن و ارزشـيابي نيازمنـدي SQuaREاستانداردهاي هـاي معيار ايـن مجموعـه، .دهنـد كمـك كنـد افـزاري را توسـعه يـا سـفارش مـي كساني كه محصوالت نـرم

.دكنـ مـي تعيـين را آنهـا يابيشـ رزا وسـنجش ، افـزاري نـرم محـصول كيفـي هاينيازمندي نمودن مشخصسـازي تعريـف مـشتري از كيفيـت بـا صـفات اين مجموعـه شـامل مـدل كيفيـت دو قـسمتي بـراي همـسو

1 -Measures 2 -Software Product Quality Requirements and Evaluation 3 -Predecessor 4 -Software Product Quality 5 -Software Product Evaluation 6 -Software Quality Requirement 7 -Software Quality Evaluation

ح

Page 9: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

صــفات توصــيه شــده SQuaRE اســتانداردهاي ن، مجموعــهآ عــالوه بــر .مــرتبط بــا فرآينــد توســعه اســت و )كارفرمايــان(هــا نــدهفارش دهتوســعه دهنــدگان، ســه كــ دهــد ارائــه مــي را افــزاري نــرممحــصول كيفــي .اده كنندف استاز آن توانند ها مي ارزياب

ط

Page 10: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

1 ــرم كيفيــت مخــتص فقــط SQuaRE اســتانداردهاي مجموعــه كــه بايــد تاكيــد شــود ــزار محــصول ن ياف4يافــزار محــصول نــرم كيفــي هــاينيازمنــديمشخــصات بــه و اســت 3 يابيشــ و ارز2 اشــاره آنهــا ، ســنجش تعريــف شــده ISO 9000 كــه در خــانواده اســتانداردهاي»5تمــديريت كيفيــ«هايفرآينــداز وكنــد مــي .است و متفاوتمجزا

ــرين ــلي مهمت ــد اص ــهفوائ ــتانداردهاي مجموع ــسبت SQuaRE اس ــه ن ــتانداردهاي ب ــشيناس ــودپي خ :است موارد زير شامل

و ارزشيابي آنافزاري محصول نرم ت كيفيسنجشراهنماي بين هماهنگي .

و افزاري محصول نرم تكيفي هاييازمندين كردن براي مشخصرهنمودي

اســتاندارد بــاســازي هماهنــگ ISO/IEC 15939 محــصول تكيفيــســنجش مــدل مرجــع بــر حــسبو افـزاري محـصول نـرم كيفـي هـاي نيازمنـدي -افـزار نـرم مهندسـي اسـتاندارد ارائـه شـده در افزاري نرم

. راهنما و(SQuaRE) ارزيابي سنجشمدل مرجع SQuaRE مجموعــه وISO/IEC 9126 ، ISO/IEC 14598هــاي بــين اســتاندارد تفــاوتمهمتــرين

:استموارد زير جديد،عمومي مدل مرجع معرفي

بخش براي هر تفصيلي واختصاص داده شده راهنماي معرفي ، كيفيت، سنجش بخشدر كيفيتهاي سنجه مولفه معرفي

كيفي،هاينيازمندي بخش معرفي ر در فرآيندهاي ارزشيابيلحاظ كردن و تجديد نظ هامعرفي راهنما در مورد استفاده عملي در قالب مثال ي استاندارد همكاري و هماهنگ سازي با محتوا ISO/IEC 15939

:استي ذيل ها ش شامل بخSQuaRE استانداردهايمجموعه

ISO/IEC 2500n - تبخش مديريت كيفي

ISO/IEC 2501n –بخش مدل كيفيت

ISO/IEC 2502n - ت كيفيسنجش بخش

ISO/IEC 2503n - كيفيهاينيازمندي بخش

ISO/IEC 2504n- ارزشيابي بخش

اســـتانداردهاي مجموعـــه بـــه عنـــوان ISO/IEC 25099 تـــا اســـتاندارد ISO/IEC 25050اســـتاندارد .شود اضافي يا گزارشات فني استفاده مي

1 -Software Product Quality 2 - Software Product Quality Requirement 3 -Measurment 4 -Evaluation 5 -Quality Management

ي

Page 11: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ك

:كند ميتعيينموارد زير را SQuaRE استانداردهايمجموعه اصطالحات و تعاريف

مرجعهاي مدل

راهنماي عمومي

هر بخشراهنماهاي اختصاصي

ارزشيابي ريزي و مديريت، سنجش و ، طرحهانيازمندي كردن مشخصاستانداردهايي براي

و كيفــيهــاينيازمنــديهــا و همچنــين مــدل كيفــي و ســنجهشــامل SQuaRE اســتانداردهاي مجموعــهــي ــتي باارزش ــن . اس ــهاي ــايگزين امجموع ــتانداردها ج ــهس ــتانداردهاي مجموع و ISO/IEC 9126 اس . شودمي ISO/IEC 14598 استانداردهاي مجموعه

ــه ، SQuaRE هاي اســتانداردمجموعــه ازبخــشايــن هــدف مرجــع، هــاي مــدلمجموعــه مــشتركي از ارائمربـوط ي فنـي هـا شگـزار و ها اسـتاندارد بـراي اسـتفاده عملـي از هـايي ييهـا و راهنمـا اصطالحات، تعريف

. است

Page 12: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

برييراهنما - و ارزشيابي آنافزاري نرممحصول هاي كيفي نيازمندي -افزار مهندسي نرمSQuaRE

هدف و دامنه كاربرد1ــا عنــوان ينداردها اســتامجموعــهاســتفاده از بــرايييراهنمــا تبيــين اســتانداردايــن هــدف از تــدوين ي ب

. است ،(SQuaRE) شيابي آنافزاري و ارزهاي كيفي محصول نرمنيازمندي

ــا ــن راهنم ــدف از اي ــواي ه ــر محت ــي ب ــرور كل ــاريف و SQuaREم ــدل، تع ــاي م ــع ه ــشترك مرج وماز بهتــر كــاربران، مطــابق بــا نيازشــان،درك موجــب كــه اســتاســتانداردها ارائــه رابطــه ميــان همچنــين انتقـال بـين مجموعـه نـد فرآي شـامل توضـيحاتي در مـورد اسـتاندارد ايـن . شـود مـي اسـتانداردها مجموعه

ــديمي ــه ISO/IEC 9126قـ ــه و 14598 و مجموعـ ــت SQuaRE مجموعـ ــاتي . اسـ ــين اطالعـ همچنـ ارائـــهشـــان را قبلـــي در شـــكل 14598 و ISO/IEC 9126از مجموعـــه دهادرمـــورد چگـــونگي اســـتف

.دهد ميــتاندارد ــه اس ــراي SQuaRE هايمجموع ــعه ب ــدگانتوس ــفارشدهن ــده و س ــا و دهن ــزانه ــستقل ممي م

كيفــي و مــسئول هــاينيازمنــدي تعريــفخــصوص بــراي كــساني كــه مــسئول بــه، يافــزار نــرممحــصوالت شـود توصـيه مـي . ولـي محـدود بـه ايـن افـراد نيـست رود هـستند بكـار مـي افـزاري نـرم محصول ارزشيابي

و مجموعــه اســتانداردهاي ISO/IEC 14598 و مجموعــه اســتاندارد SQuaREكــه كــاربران مجموعــه .استفاده كنندوظايف خود براي اجراي يين استاندارد به عنوان راهنما از اي9126

انطباق 2 1ــن ــاق خاصــي در اي ــيچ انطب ــتاندارده ــدارداس ــود ن ــ. وج ــتاندارد ك ــه اس ــتفاده از مجموع ــراي اس اربران ب

SQuaRE انطباق منحصر بفرد معين شده در هر سند متابعت كنندبايد از. مراجع الزامي 3 2

. ارائه شده استنامه در كتابذيربط ي اطالعاتمراجعتمام . الزامي نياز ندارد به مراجعد استاندارينا اصطالحات و تعاريف 4

:رود در اين استاندارد، اصطالحات و تعاريف زير به كار مي

.است مشترك SQuaREهاي مجموعه تعاريف براي تمام قسمت:يادآوري

1 - Conformances 2- Normative References

12

Page 13: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4- 1 )كارفرما(سفارش دهنده

سـفارش كننـده تـامين بـه را يافـزار نـرم خـدمات يـا افـزاري نـرم محـصول سيـستم، كـه سـازماني يـا فـرد

.خردوي مياز يا دهد مي

ISO/IEC 12207:1995 استاندارد تعاريف اساس بر - يادآوري

4- 2 مدل تحليل 1

گيـري تـصميم معيارهـاي بـا را مـشتق سـنجه يـا و پايـه سـنجه چنـد يـا يـك كـه محاسباتي يا الگوريتم

.كند مي تركيب مربوط،4- 3

صفت 2ي صـورت بـه توانـد مـي كـه اسـت موجوديـت ذاتـي خصيصه يا خاصيت يـا انـسان توسـط كيفـي يـا كمـ

.شود داده تشخيص ابزارهاي خودكار

12755 ملي استاندارد در شده ارائه تعريف اساس بر - 1 يادآوري

وجـود چيـزي ذات در كـه دائمـي خصيـصه :كنـد مـي تقـسيم دسـته دو بـه را صـفت ISO 9000اسـتاندارد - 2 يـادآوري

اكتـسابي، خصيـصه . )محـصول مالـك محـصول، قيمـت مـثال ( سيـستم يـا فرآينـد محـصول، اكتـسابي خصيـصه و دارد؛

.نيست سيستم يا فرآيند ذاتي محصول، كيفي خصيصه

4- 4

3 كيفي سنجه براي صفت

مربـوط آن توسـعه فرآينـد بـه يـا افـزاري نـرم ول محـص كـاربرد بـه ،افـزاري نرممحصول خود به كه صفتي

.شود مي

.رود مي به كار سنجش هاي پايه آوردن دست به در كيفي، سنجه براي صفات - يادآوري

4- 5

4 مبنا سنجه

.است شده تعريف آن كردن كمي روش و صفت يك حسب بر كه است اي سنجه

1 -Analysis model 2 - Attribute 3 - Attribute for quality measure 4 - Base Measure

13

Page 14: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

.است ها سنجه ساير زا مستقل كاركردي، لحاظ از مبنا، سنجه هر -يادآوري

]12755استاندارد ملي [

4- 6

1 فروشي يافزار نرم بسته

آن بـودن مناسـب و اسـت دسـترس در تجـاري شـكل بـه شـده، تعريـف بـازار نيـاز اسـاس بر كه افزاري نرممحصول .است شده بارز تجاري كاربران وسيع طيف با استفاده براي

4- 7

استفاده زمينه 2 آن در محـصول كـه اجتمـاعي و فيزيكـي محـيط و )مـواد و افـزار نـرم افـزار، سـخت (جهيـزات ت وظـايف، كـاربران،

.گيرد مي قرار مورد استفاده

4- 8

سفارشي افزار نرم 3 .است شده ايجاد كاربر يها نيازمندي مشخصات اساس بر و خاص كاربرد براي كه افزاري نرممحصول

4- 9

داده 4 .است شده منسوب ها شاخص يا و مشتق يها سنجه مبنا، يها سنجه به كه مقادير از اي مجموعه

]12755استاندارد ملي [

4- 10

گيري تصميم معيارهاي 57 كمي اهداف مقادير ،6 اعتمـاد تـشريح يـا بيـشتر، بررسـي يـا اقـدام بـه نيـاز تعيـين بـراي كـه الگوهايي يا ها نهآستا

.گيرد مي قرار استفاده مورد مفروض نتيجه به

]12755رد ملي استاندا[

1 - Commercial-Off-The-Shelf Software Product 2 - Context of Use 3 - Custom Software 4 – Data 5 - Decision Criteria 6 - Thresholds 7- Targets

14

Page 15: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4- 11 1مشتق سنجه

.است شده تعريف مبنا سنجه چند يا دو مقادير از تابعي صورت به كه است اي سنجه

]12755استاندارد ملي [

.شود گرفته نظر در مشتق سنجه تواند مي نيز رياضي تابع از استفاده با مبنا سنجه بديل ت -يادآوري

4- 12

دهنده توسعه 2 را )پـذيرش مرحلـه تـا تـست طراحـي، هـا، نيازمنـدي تحليـل شـامل (توسـعه هـاي فعاليـت كـه يسـازمان يـا فـرد

.دهد مي انجام افزار نرم حيات چرخه فرآينددر

ISO/IEC 12207:1995 استاندارد در شده ارائه تعريف اساس بر -يادآوري4- 13

3 استانداردها گروه

.دارند مكمل مقاصد و دهند مي لتشكي را استانداردها از يا خانواده كه گروهي

4- 14

نهايي كاربر 4 .شود مي مند بهره سيستم دستاوردهاي از نهايتا كه فردي

.باشد جامعه از عضوي نظير موردي كاربر يا افزاري نرممحصول عادي اپراتور است ممكن نهايي كاربر -يادآوري

4- 15

موجوديت 5 .شود مي شخصم صفاتش، سنجيدن با است قرار كه ايشيء

.باشد منبع يا پروژه محصول، ،فرآيند واندت مي شيء -مثال

4- 16 6 ارزشيابي روش

روي بـر معـين، سـنجش از گـرفتن نتيجـه بـراي ارزيـاب كـه دهـد مـي شـرح را اقـداماتي كـه يا رويـه

.دهد انجام بايد محصول، تمامي يا محصول از مشخصيعناصر

1- Derived measure 2- Developer 3 - Division of Standards 4 - Eend User 5 - Entity 6 - Evaluation Method

15

Page 16: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4- 17

1 ارزشيابي پيمانه

صـفات يـا افـزار نـرم فرعـي و اصـلي كيفـي يهـا صهخصيـ سـنجيدن بـراي كـه ارزشيابي فناوري از اي بسته

.گيرد مي قرار مورد استفاده آن بايـد كـه ييهـا داده شـوند، ارزشـيابي بايـد كـه هـايي ورودي ارزشـيابي، فنـون و هـا شرو شامل نظر مورد بسته - يادآوري

.است پشتيباني يابزارها و ها رويه و شوند آوري وجمع سنجيده

4- 18

2ارزياب .دهد مي انجام را ارزشيابي كه فردي يا سازمان

4- 19

3 افزار نرم بيروني كيفيت

و تـصريحي نيازهـاي بـرآوردن جهـت در سيـستم رفتـار توانمندسـازي در افـزاري نـرم محـصول توانـايي .شود مي گرفته كار به مشخصي شرايط در سيستم كه تلويحي هنگامي

يـا و تـصديق بـرداري بهـره يـا آزمـون حـين ،افـزاري نـرم محـصول اجـراي طريـق از توانـد مـي رفتـاري صفات -رييادآو

.گذاري شود صحه

خطاهـاي تعـداد بـا كـه اسـت افـزار نـرم بيرونـي كيفيـت سـنجه آزمـون، حـين در داده رخ هـاي خرابـي تعـداد -مثـال

و شـود نمـي كـشف آزمـون حـين در خطاهـا همـه زيـرا ستندنيـ يكـي لزومـا سـنجه دو اين .است برنامه مرتبط در موجود .شودمنجر مختلفي هاي خرابي به مختلف درشرايط است ممكن خطا يك

4- 20

4خرابي محـدوده در عمليـات اجـراي در آن نـاتواني يـا ضـروري كـاركردي اجـراي در محـصول يـك توانـايي انقضاء

.شده قبل مشخص از

-IEEE 610.12 1990 استاندارد در دهش ارائه تعريف اساس بر -يادآوري

4- 21 5عيب .كامپيوتري برنامه در داده نادرست تعريف يا نادرست فرآيند نادرست، گام

[IEEE 610.12-1990]

1 - Evaluation Module 2 - Evaluator 3 - External Software Quality 4 - Failure 5 -Fault

16

Page 17: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4 – 22

1كاركردي نيازمندي آن بتوانـد بايـد سيـستم از عنـصري يـا سيـستم كـه كنـد مـي مـشخص را كـاركردي كه است نيازمندي آن

.داجرا كن را[IEEE 610.12-1990]

يـا كـردن مـشخص مـورد در توانـد شـود، مـي مـي شـناخته "كـاركرد انجـام قابليـت "عنوان با كه كيفي خصيصه -يادآوري

قـرار اسـتفاده مـورد كـاركرد، هـر بـراي اسـتانداردها بـا انطبـاق و امنيـت درونـي، سـازگاري دقـت، بـودن، مناسـب ارزشيابي

).مراجعه شود ]ISO/IEC 25010 ISO/IEC 9126-1 [استاندارد به( .گيرد4- 23

2يتلويح نيازهاي

.هستند واقعي نيازهاي اما باشند نشده بيان است ممكن كه نيازهايي

كـار بـه خاصـي شـرايط در افـزاري نـرم محـصول كـه شـود مـي آشـكار زمـاني تنهـا تلـويحي نيازهـاي از برخي -يادآوري

.شود گرفته

مـستتر تـصريحي نيازهـاي سـاير در امـا انـد نـشده بيـان كـه نيازهـايي :اسـت زيـر مـوارد ملشـا تلـويحي نيازهـاي -مثال

.اند شده فرض بديهي زيرا اند ه نشد بيان كه نيازهايي و هستند

- 24 4 3شاخص

مـدلي از كـه دهـد مـي دسـت بـه اي شـده مـشخص صـفات از ارزشـيابي يـا تخمـين كـه اسـت اي سـنجه

.است شده مشتق شده عريفت اطالعاتي با نيازهاي متناسب

]12755استاندارد ملي [

تخمـين بـراي توانـد مـي كـه اي سـنجه : اسـت شـده تعريـف طـور ايـن شـاخص ISO/IEC 14598اسـتاندارد در -يادآوري

.شود استفاده ديگر اي سنجه بيني يا پيش

4 – 25 اطالعاتي نياز 4

اي انگاره .است ضروري كالتمش و هاخطا مقاصد، اهداف، مديريت براي كه است 5 ]12755استاندارد ملي [

1 - Functional Requirement 2- implied needs 3 - indicator 4- information need 5- insight

17

Page 18: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4 -26

1 اطالعاتي محصول

.دهد مي پاسخ را اطالعاتي نياز كه آن با مرتبط تفسيرهاي و شاخص چند يا يك

نـشان آنهـا تفـاوت كـه ايـن ارزيـابي همـراه بـه شـده يـزي ر حطـر خرابـي نـرخ با شده گيرياندازه خرابي نرخ مقايسه -مثال

.خير يا هست مشكل دهنده وجود ]12755استاندارد ملي [

4 -27

اطالعاتي سيستم نيازهاي 2 عنـوان بـه درونـي، يهـا سـنجه هـم گـاهي و بيرونـي يهـا سـنجه از اسـتفاده بـا توانـد مـي كـه نيازهـايي

.شود مشخص كيفيهاينيازمندي4 -28

فزارا نرم مياني فرآورده 3 افـزار نـرم توسـعه فرآينـد از ديگـري مرحلـه ورودي عنـوان بـه كـه افـزار نـرم توسـعه فرآينـد از اي فـرآورده

.گيرد مي قرار مورد استفاده

.باشد برنامه متن و مستندات ساير پويا، و ايستا هايمدل شامل تواند مي افزار نرم مياني فرآورده -مثال

4 -29

فزارا نرم مياني فرآورده نيازهاي 4 .شوند مشخص دروني، يها سنجه توسط كيفي، يها نيازمندي عنوان به توانند مي كه نيازهايي

4 -30 5 افزار نرم دروني كيفيت

نيازهـاي سـاختن بـرآورده در اسـت افـزاري نـرم محـصول ايـستاي صـفات از ي ا مجموعـه توانمنـدي

.شود مي گرفته كار به مشخصي شرايط در افزاري نرممحصول كه هنگامي تلويحي و تصريحي

.شود مي مربوط افزار نرمعناصر و ساختار معماري، به كه گيرد مي بر در را صفاتي ايستا صفات -1 يادآوري

.شوند تصديق خودكار ابزارهاي يا و بازرسي بازنگري، طريق از توانند مي ايستا صفات -2 يادآوري

1 - information product 2- Information System Needs 3- Intermediate Software Product 4- Intermediate Software Product Needs 5 - Internal Software Quality

18

Page 19: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

يهمگـ بـازبيني، در شـده كـشف خطاهـاي تعـداد و پيچيـدگي بـه مربـوط يهـا سـنجه برنامـه، خطـوط تعـداد -مثـال .شوند مي مربوط محصول خود به كه هستند افزار نرم دروني كيفيت يها سنجه

4 -31 نگهدارنده 1

.دهد مي انجام را نگهداشت هاي فعاليت كه سازماني يا فرد

ISO/IEC 12207:1995 استاندارد در شده ارائه تعريف اساس بر - يادآوري

4 -32 سنجه2

.شود مي داده نسبت آن به اريمقد سنجش، نتيجه در كه است متغيري

.رود مي كار به ها شاخص و مشتق يها سنجه مبنا، يها سنجه به ارجاع براي جمعاها سنجهكلمه -يادآوري

]12755استاندارد ملي [

4– 33

سنجيدن 3 سنجش اجراي

[ISO/IEC 14598-1:1999] 4-34

سنجش 4 .است جهسن يك مقدار تعيين آن هدف كه است كارها از اي مجموعه

]12755استاندارد ملي [

4 - 35 سنجش تابع 5

.شود مي انجام مبنا سنجه چند يا يك تركيب براي كه است محاسباتي يا الگوريتم

]12755استاندارد ملي [

1- Maintainer 2- Measure (noun) 3- Measure (verb) 4- Measurement 5 - Measurement function 6- Measurement method

19

Page 20: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4 – 36

1سنجش روش

ي بـراي و اسـت شـده تعريـف عـام صورت به كه كارها منطقي ترتيب مقيـاس حـسب بـر صـفت كـردن كمـ

.رود مي ركا مشخص به

]12755استاندارد ملي [

4 –37

سنجش رويه 2 مبنـاي بـر ويـژه سـنجش اجـراي بـراي تـا اسـت شـده تعريـف خـاص صـورت بـه كـه كارها از يا همجموع

.شود گرفته كار به روشي مفروض ]12755استاندارد ملي [

4 -38

سنجش فرآيند 3 سـنجش سـاختار در يـا پـروژه كـل در زارافـ نـرم سـنجش ارزشـيابي و اجـرا يـزي، ر حطـر اسـتقرار، فرآينـد

.سازماني

]12755استاندارد ملي [

4-39

4مشاهده .مبنا سنجه يك مقدار تعيين منظور به سنجش رويه يك كارگيري به از موردي

]12755استاندارد ملي [

4 -40

5 بردار بهره

.كند مي برداري بهره سيستم از كه سازماني يا فرد

ISO/IEC 12207:1995 استاندارد در شده ارائه تعريف اساس بر - يادآوري

1 - Measurement method 2 - Measurement procedure 3 - Measurement process 4- Observation 5 -Operator

20

Page 21: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4 – 41 فرآيند 1

.كند مي تبديل ها خروجي به را ها ورودي منابع، از استفاده با كه ها فعاليت از سيستمي

9000 ايزو -استاندارد ملي ايران4 -42

كاربري در كيفيت )سنجه(2 اثربخـشي، بـا مـشخص اهـداف بـه دسـتيابي در مـشخص كـاربران نيازهـاي سـاختن بـرآورده ميـزان

.استفاده خاص زمينه در محصول كارگيري به طريق از رضايت ايمني و وري، بهره4 -43

3 كيفي سنجه هاي مؤلفه

كيفـي يهـا سـنجه سـاختن در و باشـد مـشتق سـنجه يـك يـا مبنـا سـنجه يـك توانـد مـي كـه يا هسـنج

.شود مي كارگرفته به افزار نرم

افـزار نـرم كيفـي سـنجه محاسـبه بـا اسـت كـه موجوديـت يـك بـه مربوط افزار نرم فرعي يا اصلي كيفي صهخصي -يادآوري

.آيددست مي به

4 – 44

كيفيت مدل 4 كـردن مـشخص بـراي چهـارچوبي كـه ،آنهـا بـين روابـط و هـا صهخصيـ از يا هشـد تعريـف مجموعـه

.كند مي فراهم كيفي ارزشيابي و هاي كيفي نيازمندي4 -45

5 بنديبهرت

بنـدي رتبـه سـطح تعيـين بـراي .متناسـب بنـدي رتبـه سـطح بـه شـده سـنجيده مقـدار نگاشـت عمـل

.شود مي استفاده افزاري نرممحصول كيفي خصيصه

1 -Process 2 -Quality In Use 3 -Quality Measure Elements 4 - Quality Model 5 - Rating

21

Page 22: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4 -46

بندي رتبه سطح 1 .رود مي كار به سنجش مقياس بندي طبقه براي كه ترتيبي، مقياسي از مكاني

.كند مي فراهم تلويحي يا شده تصريح نيازهاي اساس بر را افزار نرم بندي رده امكان بندي، رتبه سطح -1 يادآوري

ديـدگاه ماننـد باشـد مـرتبط كيفيـت از مختلـف هـاي ديـدگاه بـا متناسـب بنـدي رتبـه سـطوح اسـت ممكـن -2 يادآوري

.دهندگان توسعه ديدگاه و مديران ديدگاه كاربران،

4 -47

اهنيازمندي 2 .پذيرد تحقق يا شود انجام كه چيزي مورد در شده درك نياز بيان

تعيـين دهنـده توسـعه سـازمان توسـط يـا شـود، مـشخص قـرارداد از بخـشي عنـوان بـه هـا نيازمندي است ممكن -يادآوري

اسـت ممكـن يـا مـصرفي، هـاي افزار نـرم مثـل شـود مـي توليـد نامـشخص كـاربران بـراي محصولي كه هنگامي مانند شود .كند مي ارزشيابي انتخاب و مقايسه هدف با را محصولي كاربر كه هنگامي نظير شدعام با خيلي ها نيازمندي

4 -48

مقياس 3 نگاشـته آنهـا بـه صـفت كـه هـا طبقـه از يا همجموعـ يـا گسـسته، يـا پيوسـته مقـادير، از مرتبي مجموعه

.شود مي

اصــطالحات المللــينامــه بــين ارائــه شــده در واژه بــر اســاس تعريــفISO/IEC 15939:2002اســتاندارد [ ] 1993 ، علم اوزان و مقياساتپايه و عمومي

كـه ترتيبـي مقيـاس هـا؛ طبقـه از يا همجموعـ بـا اسـت متنـاظر كـه اسـمي مقيـاس : از اسـت عبـارت مقيـاس انـواع -مثال

در قيـاس نقـاط از مرتبـي مقيـاس بـا اسـت متنـاظر كـه يا هبـاز مقيـاس مقيـاس؛ نقـاط از مرتبـي با مجموعـه است متناظر

.هـست نيـز مطلـق صـفر داراي مـساوي، فواصـل در قيـاس نقـاط بـودن دارا بـر عـالوه كـه مقيـاس نـسبتي مـساوي؛ فواصل كـه ييهـا سـنجه و كننـد مـي توليـد كيفـي يهـا داده گيرنـد مـي كـار بـه را ترتيبـي يـا هـاي اسـمي سمقيـا كه ييها سنجه

.كنند مي توليد كمي يها داده گيرند مي كار به را نسبتي و يا هباز هاي مقياس

4 -49

افزاري نرممحصول 4 .آنها با مرتبط يها داده و مستندات و ها رويه كامپيوتري، هاي برنامه از يا همجموع

[ISO/IEC 12207:1995]

1- Rating Level 2 - Requirements 3 - Scale 4- Software Product

22

Page 23: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

در هـا را و نگهدارنـده دهنـده توسـعه محـصوالت شـامل محـصوالت ميـاني و محـصوالتي كـه كـاربراني ماننـد -1 يادآوري .استنظر دارند

ــادآوري ــه اســتانداردهاي-2ي ــرم كيفيــت SQuaRE در مجموع ــزار ن ــرمهمــان مفهــوم كيفيــت اف ــزاري محــصول ن را اف .دارد

4 -50

افزاري نرممحصول ارزشيابي 1 اي رويـه اسـاس بـر افـزاري نـرم محـصول خصيـصه چنـد يـا يـك ارزيـابي انجـام از متـشكل فنـي عمليـات

.مشخص4 -51

افزار نرم كيفيت 2بـه خـاص شـرايط در كـه هنگـامي تلـويحي و تـصريحي نيازهـاي بـرآوردن در افـزاري نـرم محصول اييتوان .شود گرفته مي كار

اسـت ايـن آن اصـلي دليـل .دارد تفـاوت 9000 ايـزو -ملـي ايـران اسـتاندارد در شـده ارائـه تعريـف با تعريف اين -يادآوري

در شـده ارائـه تعريـف كـه حـالي در كنـد، مـي اشـاره تلـويحي و تـصريحي نيازهـاي ايضـ ار بـه افـزار نـرم كيفيت تعريف كه

.كند مي اشاره ها نيازمندي ارضاي به ،9000 ايزو -ملي ايران استاندارد استاندارد

4 -52 3 افزار نرم كيفي خصيصه

.بردارد در را افزار نرم كيفيت كه افزار نرم كيفي صفات از يا هطبق

كيفـي صـفات بـه نهايتـا و فرعـي يهـا صهخصيـ از متعـددي سـطوح بـه توانـد مـي رافـزا نـرم كيفي يها صهخصي -يادآوري

.شود تقسيم افزار نرم

4 – 53

فزارا نرم كيفي ارزشيابي 4 را تلـويحي و تـصريحي نيازهـاي حـد چـه تـا افـزاري نـرم محـصول يـك كـه ايـن سيـستماتيك بررسـي

.ندك ميه برآورد

1 - Software Product Evaluation 2 - Software Quality 3 - Software Quality Characteristic 4 - Software Quality Evaluation

23

Page 24: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4 -54 1 افزار نرم كاربري در كيفيت

بـا مـشخص اهـداف بـه دسـتيابي بـراي مـشخص كـاربران توانمندسـازي در افـزاري نـرم محـصول وانـايي ت

.استفاده خاص شرايط در رضايت و ايمني وري،اثربخشي، بهره

نظـر، مـورد كـاربران بـراي آزمـون، محـيط در توانـد مـي كـاربري در كيفيـت يابـد، انتـشار محصول كه آن از قبل -آوري ياد

بـا وانتـ مـي را كـاربري در كيفيـت انتـشار، از پـس .شـود سـنجيده و تعيـين نظـر، مـورد كـاربرد زمينـه و رنظـ اهداف مـورد

يهـا نيازمنـدي بـا اسـت ممكـن كـاربران واقعـي نيازهـاي .سـنجيد واقعـي كـاربرد زمينـه و واقعـي واقعـي، اهـداف كـاربران شـده، سـنجيده آزمـون محـيط در آنچـه بـا تاسـ ممكـن واقعـي كـاربريِ در كيفيـت نتيجـه نباشـد، در يكي شده بيني پيش

.نباشد يكي

4 -55 2 افزار نرم كيفيت سنجه

افزار نرم كاربري در كيفيت و بيروني كيفيت دروني، كيفيت سنجه

ISO/IEC 25010 اسـتاندارد كيفيـت مـدل در افـزار نـرم كـاربري در كيفيـت و بيرونـي كيفيـت درونـي، كيفيـت -يادآوري .استده شح يشرت

4 -56

ذينفع 3 انتظـارات و نيازهـا شـدن بـرآورده بـراي سيـستم آن يهـا صهخصيـ بـودن دارا در يـا سيـستم در كه طرفي

.است ادعا يا سهم داراي حق، وي[ISO/IEC 15288:2002]

هـاي سـازمان نهـايي، كـاربران :شـوند نمـي محـدود اينهـا بـه ذينفعـان ولـي شـوند مي محسوب ذينفع زير موارد - يادآوري

هنـدگان، د منظـ نگهدارنـدگان، دهنـدگان، آمـوزش توليدكننـدگان، دهنـدگان، توسـعه كننـدگان، نهـايي، پـشتيباني كـاربر

.قانوني نهادهاي و كننده تامين هايدهندگان، سازمان سفارش

4 -57

كننده تامين 4 شـرايط تحـت ي،افـزار نـرم خـدمت يـا افـزاري نـرم محـصول سيـستم، تـامين بـراي كـه سـازماني يـا فـرد

.ندك مي منعقد قرارداد دهنده، با سفارش راردادق[ISO/IEC 12207:1995]

1 - Software Quality In Use 2 -Software Quality Measure 3 -Stakeholder 4 -Supplier

24

Page 25: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

4 -58

سيستم 1 .ندا هشد دهي سازمان شده تصريح هدف چند يا يك به دستيابي براي كه متعامل عناصر از تركيبي

.باشد خدمت يا محصول است ممكن سيستم - 1 يادآوري

.شـود مـي شـفاف هواپيمـا، سيـستم مـثال بامـسمي، نـام يـك بـردن كـار بـه اب اغلب آن، معني تفسير عمل، در - 2 يادآوري حالـت ايـن در شـود، مـي جـايگزين هواپيمـا، مـثال ذيـربط، حـوزه در متـرادف يا هكلمـ بـا سيـستم كلمـه حـاالت ديگـر، در

.گردد ابهام دچار سيستم دورنماي اصول است ممكن [ISO/IEC 15288:2002]

4 – 59 2 فرآيند هدف

يـا سـنجش فرآينـد و شـود مـي اجـرا افـزاري نـرم محـصول توسـط كـه يا هوظيفـ يـا افـزاري نـرم ول محـص

.رددگ مي اعمال آن برروي ارزشيابي4 -60

سنجش واحد 3 مقايـسه آن بـا نـوع، همـان هـاي كميـت سـاير و شـده پذيرفتـه و تعريـف عـرف در كـه خـاص كميتـي

.شود بيان كميت آن نسبت به آنها تا بزرگي شوند مي

]12755استاندارد ملي [

4 -61 كاربر 4

.كند مي استفاده خاصي كار انجام براي سيستم از كه سازماني يا فرد

.باشد افزار نرم نگهدارنده يادهنده توسعه ،افزار نرم نتايج كننده دريافت بردار، بهره است ممكن كاربر -يادآوري

]12755استاندارد ملي [

4-62

گذاري صحه 5 طريـق از نظـر مـورد كـاربرد يـا خـاص اسـتفاده مـورد يـك بـه مربـوط ياهـ نيازمنـدي شدن برآورده تاييد

.عيني شواهد فراهم آوردن

1 -System 2 - Target Of Process 3- Unit Of Measurement 4 - User 5- Validation

25

Page 26: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

.شود مي استفاده وضعيت اين دادن نشان شده براي گذاري واژه صحه - 1 يادآوري

9000 ايزو -ملي ايران استاندارد

كـاربر نيازهـاي بـا انطبـاق تعيـين منظـور بـه محـصول بررسـي آينـد فر بـه توسـعه، و طراحـي در گذاري صحه – 2 يادآوري

.شود اطالق مي

صـورت شـده تعريـف عمليـاتي شـرايط تحـت و نهـايي محـصول مـورد در بطـور معمـول گـذاري صـحه – 3 يـادآوري

.باشد ضروري نيز تر ابتدايي درمراحل است ممكن. گيرد مي

خواهـد انجـام دفعـات بـه گـذاري صـحه باشـد، داشـته وجـود مختلفـي انتظـار مـورد كاربردهاي كه صورتي در - 4 يادآوري

.شد

4 -63 1 مقدار

.است شده داده نسبت موجوديت يك از صفتي به سنجش، طريق از كه يا هطبق يا عدد4 - 64

تصديق 2 .عيني شواهد آوردن فراهم طريق از خاص هاي نيازمندي شدن برآورده تاييد

.شود مي استفاده وضعيت اين دادن نشان ه برايشد واژه تصديق - 1 يادآوري

9000 ايزو -ملي ايران استاندارد

بـا انطبـاق تعيـين منظـور بـه خـاص فعـاليتي نتـايج بررسـي فرآينـد معنـي بـه تـصديق توسـعه، و طراحـي در -2 يادآوري .است فعاليت آن شده تصريح هاي نيازمندي

1 - Value 2- Verification

26

Page 27: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

5 SQuaRE: ــدي ــاي نيازمن ــي ه ــصول كيف ــرممح ــز ن ــيابي آن ارياف ــه – وارزش مجموع ارزشيابي آن وافزاري نرممحصول كيفي يها نيازمندي براياستانداردها

آن ارائــه و هــدفدهــد را نــشان مــيSQuaRE مجموعــه يــاتمحتو از ســاختار و اي خالصــهايــن قــسمت

. ثر مستندات ذيربط استؤمنظور انتخاب ماربران به كمورد نياز اطالعات SQuaREعه استانداردهاي ساختارمجمو5-1

بخش ارزشيابي كيفي

بخش مدل كيفيت

n 2501

n 2504 هاي كيفي بخش نيازمندي بخش مديريت كيفيت n 2503 n2500

بخش سنجش كيفيت n 2502

SQuaRE هاي ساختار مجموعه استاندارد-1شكل

ر ايـــن شـــكل خـــانواده د. دهـــد را نـــشان مـــيSQuaRE ســـاختار مجموعـــه اســـتانداردهاي 1شـــكل

.شود، نشان داده شده استاستانداردها كه بخش خوانده مي

: عبارتند ازSQuaRE مختلف مدل هاي بخش ISO/IEC 2500n- 1كيفيت مديريت بخش

تعـاريف و اصـطالحات هـا، مـدل تمـام دهنـد مـي مجموعـه اسـتانداردهايي كـه ايـن بخـش را تـشكيل

.كنــد مــي تعريــف را انــد قرارگرفتــه اســتفاده وعــه مــوردمجم اســتانداردهاي ســاير در كــه مــشترك،

1- Quality Management Division

27

Page 28: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ــه در عملــي كــالن پيــشنهادات و) SQuaREمــستندات راهنمــاي( ارجــاع مــسيرهاي كــارگيري ب

بخـش ايـن . كننـد مـي كمـك كـاربران انـواع تمـام خـاص بـه كـاربرد مـوارد بـراي مناسـب اسـتانداردهاي مـشخص مـديريت مـسئول كـه ابيبيتشواحـد پـ اختيـار در نيـز هـايي راهنمـايي و اهـ نيازمنـدي ،همچنين

.دهد مي قرار است، افزاري نرممحصول كيفي ياه نيازمندي و ارزشيابيكردنكيفيت مدل 1 ISO/IEC 2501n - بخش

برگيرنــده در كــه را تفــصيلي كيفيــت مــدل دهــد، مــي تــشكيل را بخــش ايــن كــه يهااســتاندارد

آن، بـر عـالوه . دهـد مـي ارائـه رااسـت كـاربري در وكيفيـت بيرونـي كيفيـت درونـي، كيفيـت يها صهخصي

عملـي راهنمـاي .شـود مـي تجزيـه فرعـي يهـا صهبـه خصيـ افـزار نـرم بيروني و دروني كيفيت يها صهخصي

.است شده ارائه نيز كيفيت مدل از استفاده براي ISO/IEC 2502n - 2كيفيت سنجش بخش

محـصول كيفيـت سـنجش مرجـع دلمـ شـامل دهنـد، مـي را تـشكيل بخـش ايـن كـه اسـتانداردهايي .اسـت هـا آن از اسـتفاده بـراي عملـي راهنمـاي و كيفـي يهـا سـنجه رياضـي تعـاريف ،افـزاري نـرم

مـورد كـاربري در كيفيـت و افـزار نـرم بيرونـي كيفيـت ،افـزار نـرم درونـي كيفيت براي شده ارائه يها سنجه

،سـازند را مـي شـده ذكـر كيفـي يهـا هسـنج توابـع كـه كيفـي سـنجه هـاي مؤلفـه . دگيـر مـي قرار استفاده .شده است ارائه و تعريف

3 ISO/IEC 2503n – كيفي هاي نيازمنديبخش ايـن كنـد مـي كمـك كيفـي هـاي نيازمنـدي كـردن مـشخص بـه دهد مي شكل را بخش اين كه استانداردي

دسـت در افـزاري نـرم محـصول كيفـي يهـا نيازمنـدي اسـتخراج فرآينـد در تواننـد مي كيفي هاي نيازمندي

تعريـف فرآينـد نگاشـت . دگيـر قـرار اسـتفاده مـورد ارزشـيابي فرآينـد ورودي عنـوان بـه يـا توسـعه

مــديريت – فنــاوري اطالعــات–ISO/IEC 15288 در شــده تعريــف فنــي هايفرآينــد بــا اهــ نيازمنــدي .است شده ارائه هاي چرخه حيات سيستمفرآيند –چرخه حيات

4 ISO/IEC 2504n – يفيارزيابي كبخش بـراي راهنماييهـايي و هـا توصـيه ،اهـ نيازمنـدي دهنـد، مـي تـشكيل را بخـش ايـن كـه اسـتانداردهايي

طالعـاتي ا. دهنـد مـي ارائـه توليدكننـدگان يـا كارفرمايـان ،هـا ارزيـاب توسـط افـزاري نرممحصول ارزشيابي

.است شده ارائه نيز ارزشيابي پيمانه عنوان يك به سنجه يك مستندسازي برايSQuaRE ــافي ــتانداردهاي( اض ــا ISO 25050اس ــي ) ISO 25099 ت ــتانداردهاي كيف ــه اس ــصول ب مح

شـود يـا اشـاره مـي در حـوزه كـاربرد خـاص و يـا بـه گزارشـات فنـي كـه اختـصاص داده شـده افـزاري نرم .رود بكار ميSQuaREل استانداردهاي براي تكمي

1- Quality Model Division 2 - Quality Measurement Division 3 - Quality Requirements Division 4 - Quality Evaluation Division

28

Page 29: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

SQuaRE مجموعه استانداردهاي يمرور 2 - 5 بر . شده استدسته بندي بخش 5 تشكيل شده كه در استاندارد14 از SQuaREارد مجموعه استاند

ــر تمــام ي مــرورقــسمتايــن اســتانداردهاايــن . را ارائــه مــي كنــد ش بخــدر هــر اســتانداردها مختــصر ب .مواردي از استانداردهاي اشاره شده در پرانتزها را عينا به كاربرده است

1 5- 2- 1 ISO/IEC 2500n -تفيكي مديريت 25000 - راهنمــايSQuaRE : معمــاري مــدل SQuaRE ، ،مــروري بــر مــستندات، اصــطالحات

را ISO/IEC 9126-1) و(1-14598 مرجــع هــاي مــدلي مــرتبط بــا مجموعــه و نيــز هــا شكــاربران و بخــ .دهد ارائه مي

ييراهنمــا و الزامــات بخــش، ايــن: يــزي و مــديريتر حطــر - 25001 ايــزو - اســتاندارد ملــي ايــران محـصول كيفـي يهـا نيازمنـدي و ارزشـيابي كـردن مـشخص مـديريت واحـدي كـه مـسئول بـراي ISO/IEC 14598-2 ).(دهد مي ارائه است افزاري نرم

ISO/IEC 2501n - 2 -2 -5 تمدل كيفيبخش 25010- كــاربري در ت كيفيــ وافــزاري نــرممحــصول بيرونــي درونــي، ت كيفيــمــدل :مــدل كيفــي

كيفـي درونـي فرعـي يهـا صهخصيـ هـا و صهخصيـ ،سـند ايـن در .دهـد شرح مـي را افزاري نرممحصول

.دهد ميرا ارائه كاربري درت هاي كيفي و خصيصه افزار نرم بيروني و

5- 2- 3 ISO/IEC 2502n – سنجش كيفيتبخش 25020- هــاي بــراي مولفــه كــهمرجــع توضــيحات مقــدماتي و مــدل: ســنجش مرجــعمــدلراهنمــا و

ــت ــنجه كيفي ــنجه، س ــ س ــاي كيفي ــيته ــي، درون ــاربري و بيرون ــت در ك ــرمكيفي ــزاري محــصول ن افــشترك ــير ،اســتم ــشان م ــد ا ن ــين .ده ــايي همچن ــاربران راهنم ــراي ك ــتب ــا توســعه جه انتخــاب ي

ــنجه ــا س ــارگي ه ــاي رو بك ــتانداردهايآنه ,ISO/IEC 9126-1, 9126-2, 9126-3, 9126-4) از اس

. دهد ارائه ميرا ) 14598-1

25021- ســنجه هــاي توصــيه شــده مبنــا مشخــصات مجموعــه و تعــاريف :هــاي ســنجه كيفيــت مولفــه .، ارائــه شــده اســترونــد بكــار افــزار نــرم چرخــه حيــات تمــامدرانتظــار مــي رود كــه و مــشتق شــده

كيفـي درونـي و شتوانـد بـه عنـوان ورودي بـراي سـنج كـه مـي هـايي اي از سـنجه مجموعـه همچنين .دهد شرح ميبري بكار رود را بيروني يا كيفيت در كار

25022- بــراي ســنجش كمــي كــهكنــد مــيتعريــفي درونــي را هــا ســنجه : درونــيتســنجش كيفيــ .رود بكار ميي فرعي آنها صه و خصيافزاري نرممحصول درونيي كيفيها صهخصي

(ISO/IEC 9126-3) 25023- سـنجش كمــي بــراي كـه كنــد مـي تعريــفونـي را بيري هــا سـنجه :سـنجش كيفيـت بيرونــي

.رود بكار ميي فرعي آنها صه و خصيافزاري نرممحصول درونيي كيفيها صهخصي (ISO/IEC 9126-2)

1- Quality Management Division

29

Page 30: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

25024- هــا بــراي ســنجش كيفيــت در ســنجه مجموعــهاســتانداردايــن : ســنجش كيفيــت در كــاربري .ددهــ مــيارائــههــاي كيفيــت در كــاربري ســنجهكــاربردراهنمــايي بــراي د ودهــ كــاربري را شــرح مــي(ISO/IEC 9126-4)

5- 2- 4 ISO/IEC 2503n - كيفيهاينيازمنديبخش 25030- نيازمنـدي توسـعه فرآينـد و راهنمـايي بـراي الزامـات اسـتاندارد ايـن : كيفـي هـاي نيازمندي-

.ارائه مي كند كيفيهاينيازمندي براي الزاماتيها و توصيه و همچنينكيفي هاي (ISO/IEC 9126-1, 9126-2, 9126-3, 9126-4, 14598-1, 14598-3, 14598-4 , 14598-5)

5- 2- 5 ISO/IEC 2504n – ارزشيابي كيفيبخش 25040- بـراي مـشخص عمـومي ي اهـ نيازمنـدي ند شـامل سـ ايـن :ي ارزشـيابي مدل مرجع و راهنمـا

ــ ارزشــيابي و كــردن ــرم تكيفي ــزار ن ــاهيم شــفاف ســازي و اف همچنــين چــارچوبي . اســتعمــومي مفــرا ــه مــيافــزاري محــصول نــرمي ارزشــيابي كيفــي ب و ي ســنجش هــا شي رواهــ نيازمنــديكنــد و ارائ

).ISO/IEC 9126-1 و 14598(كند ارائه ميرا افزاري نرممحصول ارزشيابي

25041 –ــه پيما ــا ن ــيابيه ــه :ي ارزش ــستنداتي ك ــواي م ــاختار و محت ــراي س ــشريحب ــهت ــاي پيمان ه .(ISO/IEC 14598-6)ند ك را مشخص ميرود ارزشيابي بكار مي

25042 – كــه اســت هــايي و توصــيهاهــ نيازمنــديشــامل : ناگــ دهنــد توســعه ارزشــيابي بــراي فرآينــد ي كــه ارزشــيابي و توســعه همزمــان امگــهن افــزاري نــرممحــصول ســازي عملــي ارزشــيابي بــراي پيــاده .(ISO/IEC 14598-3) كاربرد دارد گيرد صورت مي

25043 - ــد ــرا فرآين ــيابي ب ــاني ارزش ــامل : كارفرماي ــستند ش ــن م ــدياي ــ نيازمن ــيهاه ــا و ، توص هــرمارزيــابي و ارزشــيابي كيفــي ،اصــوليبــراي ســنجش كــه اســت ييهــا راهنمــا در افــزاري محــصول نــرم محــصوالت دادن ســفارشهنگــام ــزار نــرمصوالت محــ آمــاده فــروش،افــزار ن ــا ي فروشــياف ــرايي ب

.(ISO/IEC 12119 and 14598-4)رود ميبكار موجود افزار نرم در محصوالت تغيير دادن

25044 - ــابفرآينــد ــراي ارزي ــراي كــه اســتيي هــا و توصــيههــا نيازمنــدي شــامل:هــا ارزشــيابي ب بــرم عملــي ارزشــيابي ســازي پيــاده قابــل قبــول و قابــل ، قابــل فهــم بــه طــوري كــه افــزاري محــصول ن

). ISO/IEC 14598-5 (رد داردكارب، باشد هاي مختلف براي گروه نتايج ارزشيابيازاطمينان SQuaRE يافته توسعه مجموعه - 25099 تا استاندارد ISO/IEC 25050 استاندارد6 -2 -5

ــدي – 25051 ــرم كيفــي هــاي نيازمن ــزاري محــصول ن ــايي اف ــروش و راهنم ــاده ف ــراي آم ــايي ب ــونه آزم1(COTS) : ــستند ــن م ــدياي ــاي نيازمن ــرم كيفــي ه ــزاري محــصول ن ــرواف ــاده ف ــرار را COTS ش آم برق

ــي ــد م ــدي و شــامل كن ــا نيازمن ــونه ــوارد ،ي آزم ــون م ــزارش آزم ــون و گ ــين شــامل واســتآزم همچن .استCOTS آماده فروش افزاري محصول نرم ارزشيابي انطباق بادستورالعمل براي

نتـايج دادن نحـوه گـزارش : آزمـون گزارشـات قابـل اسـتفاده بـودن بـراي عمـومي صـنعتي قالب - 25062 .كند زمينه استفاده خاص را مشخص ميدرزمون آ

1 Requirements for quality of Commercial Off-The-Shelf

30

Page 31: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

SQuaRE عموميهاي مدل3 -5 كليات 3-1 -5

ايــن . اســت SQuaRE اســتانداردهاي مجموعــهعمــومي هــاي مــدل، تمــام ليــذدر موجــود بنــدهاي فرعــيختــصاص ا مــستنداتتوســطبعــدا كــه،اســتســر ايــن مجموعــه لــي در ســرتاعمهــدايت مبنــاي هــا مــدل

:عبارتند از ها مدل. شود مياشاره بيان شده، تفصيليا يداده شده و عمــومي مرجــع مــدل SQuaRE - اســتاندارد مجموعــهبــراي هــدايت راهنمــاي SQuaRE بــه عنــوان

كاربر،عملكاركرد ت كيفيـ ديـدگاه ، افـزار نـرم درونـي ت كيفيـ ديـدگاه – افـزاري محـصول نـرم تمدل چرخه حيات كيفيـ

،افزار نرم در حين چرخه حيات افزار نرم در كاربريت في كيديدگاه و افزار نرمبيروني

ي فرعــي و هــا صه، خصيــهــا صه بــه خصيــافــزار نــرمبنــدي صــفات كيفــي طبقــه – ســاختار مــدل كيفــي .كيفيتصفات

31

Page 32: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

SQuaRE مدل مرجع عمومي - 2شكل

ارزشيابي ها مشخصات نيازمندي

افزاري محصول نرمافزاري دروني نرمكيف

سيستم تجاري

كيفيت در كاربري

اطالعات سيستم

افزاركيفيت بيروني نرم

افزاري محصول نرم افزار كيفيت دروني نرم

25022 25023 25024

25030 25041 25042 25043 25044

25021

25020

25010

25000

25040 25001 25001

كسب و كارسيستم

سيستم اطالعاتي

هدف فرآيند

فرآيند

اجرا

راهنماي ويژه

راهنماي عمومي

32

Page 33: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

SQuaRE عموميمرجع مدل2 -3 - 5

ــدل ــع م ــوميمرج ــكل (SQuaRE عم ــراي ) 2ش ــدايت ب ــاربرانه ــه درك ــتانداردمجموع SQuaRE اســستندات اســتانداردها ومناســبانتخــاب . شــده اســتايجــاد ــه م ــه SQuaREمجموع ــستگي ب نقــش ب

ي هـا قـسمت اسـتفاده از عـالوه بـر شـود بـه تمـام كـاربران توصـيه مـي .دارد وي ياطالعاتهاي كاربر و نياز ــه ــوط ب ــاتي و نقــشاطنيازهــاي مرب ــا، خــاصالع ــدا در آنه را ISO/IEC 25000)( عمــوميراهنمــاي ابت .مطالعه كنند

افزاري محصول نرممدل چرخه حيات كيفي 3 -3 -5ــرممــدل كيفــي چرخــه حيــات ــزاري محــصول ن ــه كيفيــت ) 3شــكل ( اف ــرممحــب در ســه افــزاري صول ن

2محـصول تحـت توسـعه : دكنـ مـي اشـاره چرخـه حيـات مرحله اصلي و محـصول در عمليـات ، محـصول 1 .3در هنگام استفاده

است افزار نرم دروني تتوسعه، موضوع كيفيمرحله محصول تحت. است افزار نرم بيروني تمحصول موضوع كيفي مرحله محصول در عمليات. استكاربري در افزار نرم ت استفاده موضوع كيفيامهنگمحصول در مرحله.

تكيفيــســازي دهــد كــه پيــاده مــي نــشانافــزاري همچنــين محــصول نــرم تمــدل چرخــه حيــات كيفيــ، هـا نيازمنـدي : اسـت بـراي هـر نـوع كيفيـت افـزار، نـرم توسـعه فرآينـد ي شـبيه فرآينـد نيازمنـد افزار نرم

. نتايجگذاري صحهسازي و پياده .كنــد مــشخص مــيرا از نظــر كاربرنهــايي مــورد نيــاز، ســطح كيفيــت هــاي كيفيــت در كــاربري نيازمنــدي

در كـاربري ت كيفيـ هـاي نيازمنـدي . دشـو زمينـه اسـتفاده مـشتق مـي هـر در هـا از نياز هاي نيازمندياين هــاي نيازمنــدي .رود بكــار مــي توســط كــاربر افــزاري محــصول نــرم گــذاري صــحه بــه عنــوان هــدفي بــراي

ــ ــا صهخصي ــاربرييه ــت در ك ــدي كيفي ــر اســت در مشخــصات نيازمن ــتفاده از بهت ــا اس ــي و ب ــاي كيف ه .عنوان معيار، استفاده شود هاي كيفيت در كاربري بيان شده و هنگام ارزشيابي محصول به سنجه

افزاركمــك بيرونــي نــرمت كيفيــهــاي نيازمنــدي تعريــف كيفيــت دركــاربري بــه شناســايي و هــاي نيازمنــدي - يــادآوري .كند مي

كنـد بيرونـي مـشخص مـي مـورد نيـاز را از منظـر ، سـطح كيفيـت افـزار بيرونـي نـرم تهاي كيفي نيازمنديهــاي كيفيــت در از جملــه نيازمنــدي هــاي كيفــي كــاربر، هــايي اســت كــه از نيازمنــدي و شــامل نيازمنــدي

فنـي ذاريگـ و صـحه بـراي تـصديق ، افـزار نـرم بيرونـي ت كيفيـ هـاي نيازمنـدي . شـود كاربري، مـشتق مـي افــزار بهتــر اســت هــاي كيفيــت بيرونــي نــرم هــاي خصيــصه نيازمنــدي.رود افــزاري بكــار مــي محــصول نــرم

1 - Production Under Control 2- Product In Operation 3 - Product In Use

33

Page 34: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

هــاي بيرونــي بيــان شــده و هــاي كيفــي و بــا اســتفاده از ســنجه صــورت كمــي در مشخــصات نيازمنــدي بــه .استفاده شود عنوان معيار، هنگام ارزشيابي محصول به

افـزار درونـي نـرم ت كيفيـ هـاي نيازمنـدي تعريـف افـزار بـه شناسـايي و بيرونـي نـرم تيـ كيفهـاي نيازمنـدي - 1 يـادآوري .كند كمك مي

.رود كيفيت در كاربري بكار ميبيني براي پيشافزار نرم بيروني تارزشيابي كيفي - 2يادآوري

كنـد و سـطح كيفيـت مـورد نيـاز را از منظـر درونـي مـشخص مـي ، فـزار ا نـرم دروني ت كيفي هاي نيازمندي

ــدي ــامل نيازمن ــدي ش ــه از نيازمن ــت ك ــايي اس ــرم ه ــي ن ــت بيرون ــاي كيفي ــي ه ــشتق م ــزار م ــود اف .شكـار بـه افـزار نـرم ميـاني هـاي فـراورده بـراي مـشخص كـردن خـواص افزار نرم دروني ت كيفي هاي نيازمندي

ـ نيازمنـدي .رود مي افـزاري قابـل توانـد بـراي محـصوالت نـرم افـزار همچنـين مـي ي نـرم هـاي كيفيـت درونافـزار هـاي كيفيـت درونـي نـرم نيازمنـدي .كـار رود تحويل و غير قابل اجـرا، ماننـد مـستندات و راهنمـا بـه

ها نيازمندي محصول

نيازها

كيفيت در كاربري هاي كيفيت در كاربري نيازمندي

كيفيت بيروني بيرونيتهاي كيفي نيازمندي

كيفيت دروني درونيتهاي كيفي نيازمندي

سازيپياده

تصديق و گذاري صحه

گذاريصحه

تصديق

سازيپياده

ي مدل چرخه حيات كيفي محصول نرم افزار-3شكل

34

Page 35: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

تواننــد بــراي آنهــا همچنــين مــي. كــار بــرده شــود توانــد بــراي تــصديق در مراحــل مختلــف توســعه بــه مــيــه تعريــف راهبردهــاي توســعه ــصديق در حــين توســعه ب ــد و معيارهــاي ارزشــيابي و ت ــار رون ــر ايــن. ك ام

ــا ســنجه اســتفاده ازشــامل ــ(ي اضــافي ه ــد قابل ــارگيري مجــدد تمانن ــه خــارج از ،)بك ــاربرد ك ــه ك دامنصــورت كمــي و بهتــر اســت بــه درونــي ت كيفيــهــاي نيازمنــدي .اســت، SQuaREمجموعــه اســتانداردهاي

.شودهاي دروني مشخص بر حسب سنجه

.رود بكار مي افزار نرم بيروني ت كيفيبيني براي پيشافزار نرم دروني ت ارزشيابي كيفي -1يادآوري

مدل كيفيت ساختار 4 -3 -5بــه نيــز كــه آنهــا شــود بنــدي مــي دســتهخصيــصه چنــد بــهافــزار نــرمكيفيــت SQuaRE مــدل كيفــيدر

.)4شكل (دنشو كيفي تقسيم ميصفاتفرعي و هاي خصيصه و مـدل افـزار نـرم تكيفيـ بيرونـي ،دو بخـش تـشكيل شـده اسـت، مـدل درونـي از SQuaREمدل كيفـي ــت در ــ كيفي ــه ب ــاربري ك ــصيل هك ــتاندارددر تف ــام ISO/IEC 25010 اس ــا ن ــي ب ــرممهندس ــزار ن -اف، مــدل كيفيــت – SQuaRE راهنمــايي بــر- و ارزشــيابي آنافــزاري محــصول نــرم كيفــي هــاي نيازمنــدي

فرعــي هــاي خصيــصهو كيفــي خصيــصهتفــصيل بــراي هره تعــاريف بــدر ايــن ســند . ت شــده اســمعرفــي .شده است آوردهافزاري محصول نرم

صفت صفت صفت صفت

افزاريمحصول نرمكيفيت

2خصيصه 1 خصيصه

2فرعي خصيصه mفرعي خصيصه 1فرعي خصيصه

nخصيصه

– 4شكل مدل كيفيت ساختار

35

Page 36: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

پيوست الف )اطالعاتي(

ISOو ساير استانداردهاي SQuaRE رابطه ميان مجموعه استاندارد

ISO/IEC 12207:1995/Amd 1:2002 1 -الف كـه در آن كنـد مـي ارائـه افـزار نـرم هاي چرخـه حيـات فرآينـد بـراي عمـومي چـارچوب يك اين استاندارد

در كـه اسـت يهـا و امـور ها، فعاليـت فرآينـد شـامل ايـن چهـارچوب . انـد تعريف شـده يخوب به ،اصطالحات .دنشو ميبكارگرفته يافزار نرمالت و نگهداري محصوعملكرد، توسعه، عرضهحين

ــد ــعهتودر دوره فرآين ــي، س ــعه م ــست توس ــده باي ــديدهن ــاي نيازمن ــرم ه ــزار ن ــف اف ــامل تعري ــه ش كــ ــا صهخصي ــستند ايجــادشــود را مــي ي كيفــيه ــد و م ــ . كن ــردن خصي ــراي مــشخص ك ــا صهب ي كيفــي هــرم ــزار نـ ــي افـ ــوان مـ ــا از تـ ــودراهنمـ ــتاندارد در ي موجـ ــتفا IEC 25010 ISO/ اسـ ــودده اسـ از . نمـ

ــتانداردهاي ــي 25024 و 25023 25022اس ــوان م ــراي ت ــي ب ــصيص كم ــاديرتخ ــدف مق ــراي ه ب ارزيـابي ميـاني و منظـور بـه SQuaREهمچنـين مجموعـه اسـتاندارد .كـرد اسـتفاده كيفـي هـاي نيازمندي

. دشو ميگرفته كار بنيز توسعهفرآيند در يافزار نرمنهايي محصوالت ISO/IEC 15504 -2الف

. تــشكيل شــده اســت SPICE1 هژ پــروازمبتنــي بــر تجربيــات بدســت آمــده پــنج بخــشاز ايــن اســتاندارد . است افزار نرم تعيين توانمندي فرآيند ارزيابي و فرآينددر اين استاندارد كاربرد

ول محــص در كيفيــت افــزاري محــصول نــرمهاي بكــار رفتــه در توليــد فرآينــدفرضــيه اوليــه ايــن اســت كــه كيفـي فرآينـد بايـد افـزاري محـصول نـرم بنـابراين بـراي بهبـود كيفيـت . اسـت بسيار تاثيرگـذار افزاري نرمــدافــزار نــرم تعمــيم داده ي فرآينــد بــه افــزار نــرم كيفيــت فرآينــدفرضــيه دوم ايــن اســت كــه . بهبــود ياب توســط ه فرضــي ايــن. و بــه صــورت مــداوم بهبــود يابــد ســنجشا تعريــف، مــديريت،صــريحشــود كــه مــي

. شود نشان داده ميفرآيندتوانمندي

ــاي ورودي ــابيه ــتاندارد در ارزي ــابي – ISO/IEC 15504-2اس ــف شــده-اجــراي ارزي ــد تعري ــه .ان مجموعــتانداردهاي ــه ISO/IEC 25000اس ــع ب ــوان مرجع ــنجش و ين ــابي س ــد در ارزي ــفرآين ــازمانت كيفي س

ــچــارچوباســتاندارد راهنمــا و ايــن . رود مــيبكــار ــه فرآينــد توانمنــدي ســنجشرايي را ب وكنــد مــيارائ :كند زير را مقرر ميهاي نيازمندي

ارزيابياجراي )الف 2هاي مرجع فرآيند مدل )ب 3

1 - Software Process Improvements and Capability Determination 2 - Performing an Assessment 3 - Process Reference Models

36

Page 37: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

هاي ارزيابي فرآيند مدل )پ 1ارزيابي فرآيندتصديق انطباق ) ت 2

9000 ايزو -ايران خانوادهملي استانداردهاي3 -الفبــه تمــام ، اســت، كــه فهرســت آنهــا در زيــر آورده شــده9000 ايــزو -رانايــخــانواده ملــي اســتانداردهاي

كمــك ي كــه آنهــا ارائــه مــي كننــد، محــصولبــدون در نظــر گــرفتن بــا هــر انــدازه هــا از هــر نــوع ســازمان . دنسازي و اجرا كن پيادهبخشي را اثر تهاي مديريت كيفي كند تا سيستم مي

ــتاندارد ــران اس ــي اي ــزو -مل ــستماصــول 9000 اي ــ سي ــديريت كيفي ــاي م ــي را ته ــرح م ــد ش و ده .كند را مشخص ميتهاي مديريت كيفي سيستماصطالحات

اســتاندارد ISO/IEC 9003 ملــي ايــران اســتاندارد بــراي اســتفاده ازهــا بــه ســازمانكارهــايي را راه- ارائــه كــامپيوتر يافــزار نــرم و نگهــداري عمليــات، توســعه، عرضــهســفارش، جهــت دادن 9001ايــزو .ندك مي

ــتاندارد ــران اس ــي اي ــزو -مل ــدي 9001 اي ــا نيازمن ــديريت ه ــي م ــستم تكيفي ــاييراسي ــه در ج كــ باهــا ســازمان هــاي نيازمنــدي و مــشتري در ارائــه محــصوالتي كــه رضــايت هايــشان را توانمنــديدي

ايـن اسـتاندارد هـدف .كنـد مـشخص مـي ، دنـ نـشان ده كنـد مـي بـرآورده تنظيماتي قابـل كـاربرد را .استيت مشتري باالبردن رضا

تيي و اثربخــشي مــديريت كيفيــآ در مــورد كــارهــايي اهنمــايير 9004 ايــزو -ملــي ايــران اســتاندارد نهـدف ايـن اسـتاندارد بهبـود عملكـرد سـازمان و راضـي نگهداشـتن مـشتريا . دهـد سيستم ارائه مـي

.استمند هاي عالقه و ساير گروه

ــتاندارد ــران اس ــي اي ــزو -مل ــايي را ر19011 اي ــزي هنموده ــورد ممي ــديريت در م ــاي م ــستم ه سي . دهد محيطي سيستم ارائه ميزيست و مديريت كيفيت

ــده ــر ش ــتانداردهاي ذك ــاالدر اس ــتانداردهاي ب ــه اس ــك مجموع ــستم ي ــسي ــديريت كيفي ــشكيل تم را ت . شود هاي ملي و بين المللي مي ه مبادلمتقابل درفهم ايجاد موجبدهند كه مي

ــ ي مــديريتهــا نيازمنــدي تكميــل كننــده ،انــد اســتانداردها مــشخص شــده ايــن در كــه سيــستمتكيفي ISO/IEC JTC1/SC 7 اســتانداردهايماننــد محــصوالت مــشخص شــده دري محــصوالتي هــا نيازمنــدي

. هستند افزار نرممهندسي سيستم و كــرده و همچنــين تــشويقي مــشتريهــا نيازمنــديتحليــل بــه را هــا ســازمان سيــستم،تمــديريت كيفيــ

ــه محــصول كــه هاييفرآينــد ــد را ،در رســيدن ب ــه ،كنــد شناســايي مــيشــركت دارن ــراي طــوري كــه ب ب مــداوم بهبــود سيــستم، چــارچوبي را بــراي تمــديريت كيفيــ . تحــت كنتــرل باشــد قابــل قبــول ومــشتري

. دهــد مــيافــزايشرا رقــابتي ســازمان يهــا شارز رضــايت مــشتري و بهبــود كنــد و همچنــين مقــرر مــي

1 - Process Assessment Models 2 - Verifying Conformity Of Process Assessment

37

Page 38: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ــ ــديريت كيفي ــستم تم ــشتري سي ــازمان و م ــه س ــ ب ــن اطمين ــايش اي ــيه ــ ان را م ــيده ــه م ــنتوا د ك دن . ار داشته باشنديدر اخت كند مي برآورده دائمبطور ها را آن يها نيازمنديمحصوالتي كه

كــه موضــوع ت مــديريت كيفيــهــاي سيــستماصــول ســتانداردا ايــن : 9000 ايــزو -ملــي ايــران اســتانداردــران خــانوادهملــي ســتانداردهايا ــزو -اي مــشخص و اصــطالحات مــرتبط را داده را شــرح اســت 9000 اي

:استاين استاندارد براي موارد زير قابل كاربرد .كند مي .هستند تمديريت كيفيسيستم سازي ي پيادهها ت مزي به دنبالهايي كه سازمان -الف بـرآورده را شانتـ محصواليهـا نيازمنـدي كـه هـستند تـامين كننـدگاني بـه دنبـال هـايي كـه سازمان - ب .دنكن مي كاربران محصوالت- پ

ــازمان - ت ــا س ــه ه ــار رفت ــه ك ــات ب ــه درك لغ ــه ب ــيي ك ــديريت كيفي ــد (تدر م ــدگانمانن ــامين كنن ، ت دهند، اهميت مي)1هارگوالتور، ها مشتري

مــديريت سيــستم بــه لحــاظرا هــا ســازماننظــر بيرونــي منظــر درونــي و چــه از م آنهــايي كــه چــه از - ثماننـد (9001 ايـزو -ملـي ايـران اسـتاندارد هـاي نيازمنـدي انطبـاق بـا بـراي د يـا نـ كن ارزيابي مـي ،تكيفي

كنند، مميزي مي) مراجع صدور گواهي، رگوالتورها، مميزان

تسيـستم مـديريت كيفيـ مـورد دهنـد يـا در بـه سـازمان مـشاوره مـي يا بيـرون و دروناز آنهايي كه - ج .دنده يمموزش آ آن سازمان مربوط به

استانداردهاي مرتبط،تدوين كنندگان – چ:ISO 90003 ايـزو -ملـي ايـران اسـتاندارد در بكـارگيري هـا سـازمان بـراي رارهنمودهـايي سـتاندارد ن ايـ ا

. دكن ارائه ميافزار نرم و نگهداري بهره برداري ،توسعه، تامين، سفارشدر مورد 9001 :كاربرد داردوارد زير در مراهنما براي سيستم كامپيوتري اين ؛ها انسازمساير رداد تجاري با اقريك به عنوان - الف

يك محصول آماده به عنوان - ب ؛ در بازار2 ؛ سازمانكسب و كارهاي فرآيند پشتيباني ازبراي - پ

هاي سرخودافزار نرم به عنوان -ت ؛ و ي در محصول سخت افزار3 رويس نگهداري و پشتيباني س افزار، نرمبرداريبهرهتامين -ث

ــب ــه مراجــع اغل ــاي جهــت ارائ ــه اســتانداردها اضــافيرهنموده ــي ب ــرممهندس ــزار ن ن ــه توســط اف كميتISO/IEC/JTC1/SC7 ســـــتانداردهاياو خـــــصوصا ISO/IEC 9126, 12207, 15939 15504 و

.اند گردآوري شده

1 - Regulator 2 - Available 3 - Embeded

38

Page 39: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ـ پرداز مـي شـد اشـاره كـه بـه آنهـا هـايي جنبـه به شناسـايي المللي هاي بين استاندارداين ،وريفنـا بـه د و ن شـده فتـه رگ بكـار زماني اسـ يـا سـاختار هـا تهاي توسـعه، ترتيـب فعاليـ فرآينـد چرخـه حيـات، هـاي مدل

ارائــه جــامعصــورت بــهتواننــد مــي مــشخص شــده مــسائلراهنماهــا و . وابــسته نيــستند توســط ســازمانغيـر از توسـعه هـايي شـامل حـوزه زمان ي سـا هـا ت فعاليـ قلمـرو كـه جـايي . نه بـا تمـام جزئيـات اما شوند و سـازمان تسيـستم مـديريت كيفيـ يا رايانـه افـزار هـاي نـرم رابطـه بـين مولفـه باشـد، ي ا رايانـه افـزار نرم

.شود سازي روشن مستند طوربهبايد ت سيستم مديريت كيفيمنطبق بر ها ساير جنبه سيـستم را مـشخص ت مـديريت كيفيـ هـاي دينيازمنـ اسـتاندارد ايـن : 9001 ايـزو -ملي ايـران استاندارد

:در موارد زير كاربرد دارد وكند ميــف ــا ســازمان - ال ــه ه ــديي ك ــدي باي ــشان را توانمن ــه هاي ــداوم ب ــد طــور م ــه تولي ــهدر زمين محــصوالتي ك

، كار گيرند بهدنكن مي برآورده مشتري را يها نيازمندي

ــردن رضــايت مــشتري هــا ســازمان - ب ــاال ب ــا در يي كــه هدفــشان ب سيــستمكــاربرد و كــاراييارتبــاط بــه ،اســت ــد از جمل ــههاييفرآين ــستم و ك ــداوم سي ــود م ــراي بهب ــضمين ب ــا ت ــاق ب ــدي انطب ــاي نيازمن ه .رود بكار مي ،اجراقابل و منظم ،يرمشت

ها بـدون توجـه بـه نـوع، انـدازه و سـاختار و بـراي تمـامي بـوده عمـومي ، اين استاندارد يها نيازمنديكليه ماهيــتبــه دليــل هـا نيازمنــدي اگــر هــر كـدام از ايــن .اســتكـاربرد كننــد قابــل ه ارائــه مـي محـصولي كــ

يد كـه هـر اسـتثنائ نشـو در نظرگرفتـه مـي بـه عنـوان اسـتثنا ،دنقابل كـاربرد نباشـ و محصول آن سازمان ايـن . چنـين اسـتثناهايي بايـد توجيـه شـوند . شـود محـدود مـي هـا نيازمنـدي به زيرمجموعـه مشخـصي از

هـاي خواسـته ارائـه دادن محـصولي كـه توانند بـر توانـايي سـازمان يـا مـسئوليت سـازمان در نمي ناهااستث .، تاثيري بگذارندكند مي برآوردهمشتري را ــرايش ــي وي ــين الملل ــتاندارد ب ــن اس ــال دراي ــذيرش موجــب 2000 س ــدپ ــعه توفرآين ــادهس ــازي و پي س

در بهبـود مـداوم، نيـاز زيـاد بـا تاكيـد همـراه آينـد فر بـه ايـن دسـتيابي . شـود مي تسيستم مديريت كيفي گيــري كــارا و بــر اســاس واقعيــت در مــورد ها دارد تــا بتــوان تــصميمفرآينــدســنجش ، هدفمنــدپــايشبــه

.بهبود گرفت بـه اطالعـات موجـود در كـاربرد معيارهـا بايـد هـاي سيـستم مـديريت كيفـي فرآينـد در ارزيابي موثر بودن

ــيابي ــ در ارزش ــصول ن ــاي مح ــزاره ــوديرم اف ــه ش ــتانداردهاي . توج ــه اس ــين مجموع SQuaREهمچن ت كيفيــهــاي نيازمنــديبــراي مــشخص كــردن 9001 ايــزو-ملــي ايــران اســتاندارد همــراه بــهتوانــد مــي

. و انتظارات مشتري بكار رودها نيازمنديبعنوان ابزاري براي تعيين كردن ــتاندارد ــران اس ــي اي ــزو -مل ــتاندارد: 9004 اي ــ اس ــي اي ــزو-رانمل ــايي 9004 اي ــاوراي رهنموده م اثربخـشي و هـم دهـد، بطوريكـه ارائـه مـي 9001 ايـزو -ملـي ايـران اسـتاندارد داده شـده در هاي نيازمندي

را در "لقوه بــراي بهبــود عملكــرد ســازماناســتعداد بــا" در نتيجــه سيــستم مــديريت كيفــي و هــم كــاراييــا .گيــرد نظــر مــي ــسه ب ــران اســتاندارددر مقاي ــزو-ملــي اي ــرآورد ايــن اســتاندارد هــدف از ، 9001 اي نب

39

Page 40: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

مـورد هـم منـد و عملكـرد سـازمان هـاي عالقـه رضـايت گـروه و نيـز ،رضايت مـشتري و كيفيـت محـصول . استهدف

عملكـرد يـا موفقيـت سـازمان عالقمنـد بـه فـرد يـا تيمـي كـه "هـاي عالقمنـد گـروه " در مـتن ايـن اسـتاندارد يادآوري :، هـستند )هـا يـا انجمـن هـا، شـريك ، بانـك دارهـا، اتحاديـه كننـدگان عرضـه اعـضاي سـازمان، مانند مشتري ها، صـاحبان، (

.شود تعريف مي بنــا شــده وتاصــول مــديريت كيفيــبــر اســاس هاي ســازمان و فرآينــدايــن اســتاندارد بــين المللــي بــراي

سـنجش رضـايت بهبـود مـداوم و بـه توجـه ايـن اسـتانداردها .شـود اجـرا و اعمـال تواند در كل سازمان مي .استهاي ذينفع هها و بقيه گرو مشتري

، كيفيـت مـديريت اهي سيـستم صـدورگو بـر ي و قـصد اسـت هـا و توصـيه رهنمودهـا شـامل اين اسـتاندارد . ندارد9001 ايزو-ملي ايران استانداردسازي پيادهي يا راهنمااستفاده در قراردادها

در مـورد اصـول را رهنمودهـايي 19011 ايـزو -ي ايـران ملـ اسـتاندارد : 19011 ايـزو -ملـي ايـران اسـتاندارد سيــستم مــديريت وتمميــزي سيــستم مــديريت كيفيــانجــام هــاي مميــزي و ، مــديريت برنامــهمميــزي .دهد محيط و كيفيت ارائه ميزيست سيستم مديريت ان مميزصالحيت محيط و نيززيست

كننـد و را مـديريت افـزار نـرم رونـي يب و كيفيـت درونـي بايـد كـه ييهـا سـازمان تمامي براي استاندارد اين .د داردركنند كارب محيطي سيستم را مميزي زيست يا مديريت

امـا بيـشتر ،هـا بكـار بـرد ارزشـيابي هـا و هـا، ارزيـابي انـواع ديگـر مميـزي بـراي را اين استانداردها توان مي .گيرندمورد توجه قرار مي ي مميز اعضاي تيماثبات صالحيتبراي

ISO/IEC 15939 4 -الف

12755 ملــي ســنجش اســتانداردفرآينــد و تعــاريف مــرتبط ســنجش هماهنــگ شــدند ايــن كــه از بعــد مجموعـــه اســـتاندارد باشـــدمناســـب SquaRE ارزشـــيابي تعريـــف شـــده در مجموعـــه فرآينـــدبـــراي

SQuaRE كند پيدا ميرابطه نزديك 12755 ملي با استاندارد.

ــتاندارد ــي اس ــد 12755 مل ــومي هاي فرآين ــين و عم ــهمچن ــا تفعالي ــييه ــه ب ــف، ك ــايي، تعري راي شناس شجسـن بـراي سـاختار يـا باشـد ضـروري هـاي نـرم افـزار گذاري و بهبـود سـنجه ، صحه گيريانتخاب، بكار

.كند را مشخص ميرود بكار نيسازما بطـور مـوثر بتوانـد تـا كنـد را شناسـايي مـي مـورد نيـاز سـنجش فرآينـد هـاي و خصيـصه همچنين اصول

ــاي ــه نيازه ــرم ب ــي ن ــديري و فن ــات م ــر اطالع ــزار در پ ــازماني هژواف ــه س ــا زمين ــاره ي ــد اش ــدف از. كن ه : ازعبارت است12755 ملياستاندارد

هــاي ســازي ســنجه پيــاده از كــهطــوري مناســب ســنجش، فرآينــد مــشخص كــردنعمــوميبــه طــور . كند پشتيبانيفزارا م نرندسي مهن توسطمشخص مورد نياز

40

Page 41: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

مجمـوع از كـه بـه طـوري ، دار معنـي بـه صـورت اطالعـات سـنجش فرآينـد هـاي نشان دادن خصيصه . پشتيباني كند ،هاي سنجش محصول ها و دادهفرآيند

ــشان دادن اصــول جمــع ــرو حــوزههــاي ســنجش در آوري و اســتفاده داده ن ــا هژ پ ــه ه ازطــوري كــه بــر ــرو وورد كــردنآب ــال كــردن پ ــابي ولمحــص، ارزشــيابي هژدنب ــد، ارزي ــود فرآين ــا نيازمنــدي و بهب ، ه

.باني كندپشتي چرخـه تمـام كـاربران و تمـامي بـراي قابـل كـاربرد كـه كـردن اصـطالحات عمـومي سـنجش مشخص

.باشد حيات

ISO/IEC 15288 5 -الفــراي شــرح چرخــه يــك چــارچوب مــشتركISO/IEC 15288 اســتاندارد ــستم كــه توســط ب حيــات سي

ايـن . كنـد ها و اصـطالحات مـرتبط را مـشخص مـي فرآينـد يـك سـري و دهـد ان مـي نش ايجاد شده، انسان يــك ســري از ايــن . دنــرو نــد در هــر ســطحي ازسلــسله مراتــب ســاختار سيــستم بكــار نتوا ها مــيفرآينــدتفـاوت بـين . دنشـو اسـتفاده مـي چرخـه حيـات سيـستم اجـراي مراحـل و كـردن ها براي مـديريت فرآيند

ــتاندارد ــدي 15288و ISO/IEC 12207اس ــرتاكي ــد ب ــف فرآين ــديتعري ــاي نيازمن ــان ه ــت ذينفع . اس :هاي فني عبارتند ازفرآيندبه خصوص در ISO/IEC 15288استاندارد هدف از بـراي كـاربران و خـدمات مـورد نيـاز توانـد مـي سيـستمي كـه بـراي هـا نيازمنـدي مشخص كردن

. كند ارائه راساير ذينفعان دريك محيط مشخص

نتيجــه شــده از منظــر خــدمات مناســب، بــه ديــدگاه هــاي نيازمنــديديــدگاه ذينفــع، تغييــر دادن .ن خدمات را ارائه دهدآتواند فني يك محصول مورد نياز كه مي

دن كبرآوردها ر سيستمهاي نيازمنديكند كه ايجاد مي راه حلي طراحي معماريبا.

سيستممشخص يك مولفه ايجاد .

معماري سازگار باشد ن يك سيستم كه با طرحدكر سوار .

دنشو ميبرآورده توسط سيستم ، مشخص شده طراحيهاي نيازمندي اينكهتاييد. مــشخص ان ذينفعـ هــاي نيازمنـدي يــك توانمنـدي كــه بتوانـد خــدماتي كـه توســط ايجـاد كـردن

.شده، در محيط عملياتي ارائه دهد

كــاربري،سيــستم در شــده توســط يــك ارائــهكــه خــدمات مبنــي بــر اينارائــه يــك گــواهي عينــي . كند ميبرآوردهرا ذينفع هاي نيازمندي

دهد مي كه خدماتي را ارائهي از توانمندي سيستمپشتيباني. شــده بكــار گرفتــه ISO/IEC 25030 كيفــي در اســتاندارد هــاي نيازمنــديكــه بــراي توســعه هاييفرآينــد

ارزشـيابي تعريـف فرآينـد يگـر از طـرف د . اسـت ISO/IEC 15288هاي فنـي اسـتاندارد فرآينـد مبتنـي بـر ــده در ــتاندارد ش ــه SQuaREاس ــك ب ــراي كم ــد" ب ــيابيفرآين ــتاندارد " ارزش ISO/IEC 15288 در اس .رود بكار مي

41

Page 42: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

پيوست ب)اتياطالع(

ISO/IEC 9126و ISO/IEC 14598 استانداردهاي مروري بر ISO/IEC 9126 و ISO/IEC 14598 استانداردهايمروري بر 1 -ب ISO/IEC 9126 و ISO/IEC 14598 ساختار استانداردهاي 1-1 -ب

ــه ــتانداردهاي ISO/IEC 9126مجموع ــيناز اس ــي ب ــات و الملل ــيگزارش ــك فن ــي از ي ــدف كل ــدل ه م اسـتاندارد مجموعـه .دهـد ارائـه مـي هـايي از معيارهـا و مثـال كنـد تعريـف مـي هاي كيفي خصيصه و كيفي

ISO/IEC 14598 و همچنــين رهنمودهــاداشــته افــزاري محــصول نــرمهاي ارزشــيابي فرآينــد مــروري بــر ركتي مربــوط بــه ســطح بخــشي يــا مــشا6 و 2ي هــا شبخــ. كنــد را ارائــه مــي ارزشــيابيهــاي نيازمنــديو

ــه بخــ اســت پــشتيبانيبــراي مــديريت ارزشــيابي و و هــا نيازمنــدي 5 و4 ،3ي هــا ش، در حــالي كــودي ــرو رهنم ــطح پ ــيابي در س ــراي ارزش ــي ژ ب ــه م ــدد ه را ارائ ــكل .ه ــتاندارد و 1ب ش ــين اس ــه ب رابط

.دهد گزارشات فني را نشان مي

.دهد اين استانداردها و گزارشات فني رانشان ميابطه ميان ر1-شكل ب

تاثيرات محصول

افزار نرم

منابع و محيط

فرآيند ارزشيابي

محصولزارياف نرم

5 - 14598

تامين ارزشيابي

2 -14598 3 - 14598

4 - 14598

2 -14598

فرآيند ارزشيابي

معيارهاي دروني

3-9126

معيارهاي بيروني

معيارهاي كيفيت در

كاربري

1-9126

1-14598 1-14598

4-9126 2-9126

9126و 14598 رابطه بين مجموعه استانداردهاي -1بشكل

42

Page 43: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

چارچوب مدل كيفي2 -ب

هــاي دســتيابيهــاي روشكــه رابطــه بــين ،دهــد مــينــشان راايــن قــسمت يــك چــارچوب مــدل كيفــي . كند بيان ميمختلف به كيفيت را

ابي به كيفيت دستي1 -2 -ب

فرآيند ها سنجه

كيفيتفرآيند

صفاتكيفيت دروني

صفات كيفيت بيروني

اثرات افزاري محصول نرم

هاي سنجه بيروني

هاي كيفيت سنجه در كاربري

هاي سنجه دروني

تاثيرگذار

وابسته به وابسته به وابسته به

تاثيرگذارتاثيرگذار

هاي زمينه استفاده

صفات كيفيت در

كاربري

فرآيند

كيفيت در چرخه حيات -2بشكل

. اســتي كيفيــت دركــاربري در زمينــه اســتفاده معــين هــا نيازمنــديكيفــي كــاربر شــامل هــاي نيازمنــدي

ه بـا اسـتفاد افـزار نـرم شناسـايي شـده بـراي مـشخص كـردن كيفيـت درونـي و بيرونـي يها نيازمندياين . رود بكارميافزاري محصول نرمي فرعي ها صهي كيفي و خصيها صهاز خصي

هاي فرآينـد ، يكـي از افـزار نـرم تي كيفيـ هـا نيازمنـدي كـردن بـرآورده بـراي افـزاري محصول نرم ارزشيابي افـزار نـرم را بـا سـنجش كيفيـت درونـي افـزاري محـصول نـرم كيفيـت . اسـت افـزار نرمچرخه حيات توسعه

بـه طـور (افـزار نـرم ، يـا بـا سـنجش كيفيـت بيرونـي )ونه سنجش اسـتاتيكي محـصوالت ميـاني به طور نم (ــام اجــرا ــار كــد در هنگ ــه ســنجش رفت ــاربري )نمون ــا ســنجش كيفيــت در ك ــا ب ــرم، ي ــزار ن ــياف ــوان م ت

.) 2-شكل ب (است محصول در زمينه استفاده معين رويالزم داشتن تاثير ،هدف. ارزشيابي كردــتاندارد فرآينـــدكيفيـــت هركـــدام از ( كيفيـــت فرآينـــد هاي چرخـــه حيـــات مـــشخص شـــده در اسـ

ISO/IEC12207 (كنــد و كيفيــت محــصول بــه بهبــود كيفيــت در بــه بهبــود كيفيــت محــصول كمــك مــي و هدشـ منجـر بـه بهبـود كيفيـت محـصول فرآينـد بنـابراين ارزيـابي و بهبـود يـك . كنـد كاربري كمك مي

بــه طــور ســاده . شــود بهبــود كيفيــت در كــاربري منتهــي مــيارزشــيابي و بهبــود كيفيــت محــصول، بــه ــازخور ــيابي كيدب ــوده ارزش ــصول ب ــود مح ــاربري، بهب ــت در ك ــود وفي ــصول، بهب ــيابي مح ــاب ارزش بازت . است فرآيند

43

Page 44: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

صــفات بيرونــي مناســب الزم و پــيش نيــاز رســيدن بــه كيفيــت بيرونــي افــزار نــرمصــفات درونــي مناســب ). 2شكل ب (است الزمكيفيت در كاربري پيش نياز رسيدن به افزار نرم

ت، كيفيــافــزار نــرم درونــي ت شــامل معيارهــاي ارزيــابي كيفيـ افــزاري محــصول نـرم كيفــي هــاي نيازمنـدي ، گان توسـعه دهنـد هـاي نيازمنـدي كـردن بـرآورده بـراي كـه و كيفيـت در كـاربري اسـت افـزار نرمبيروني :مراجعه به استاندارد(. تاس و كاربران نهايي گان، سفارش دهندگاننگهدارند

)ISO/IEC 14598-1: 1999 8، بند( كيفيت محصول و چرخه حيات 2 -2 -ب

تغييــر افــزار نــرم و كيفيــت در كــاربري در حــين چرخــه حيــات افــزار نــرم درونــي و بيرونــي تنمــاي كيفيــبــه طــور نمونــه، در مرحلــه شــروع يــك چرخــه حيــات كيفيــت، كيفيــت مــشخص شــده ماننــد . يابــد مــي

بـا كيفيـت ميـاني كـه شـود رونـي بيـشتر ديـده مـي ي كيفـي از ديـدگاه كـاربران و كيفيـت ب هاي نيازمندي ؛شــود و كيفيــت درونــي ديــده مــيدهنــده توســعهمحــصول ماننــد طراحــي كيفيــت كــه بيــشتر از ديــدگاه

فنــوني كــه بــراي رســيدن بــه ســطح الزم كيفيــت، ماننــد مشخــصات كيفــي و ارزشــيابي . متفــاوت اســتـ . هـاي مختلـف را پـشتيباني كنـد رود بايـد ديـدگاه مـي بكاركيفيت، صـحيح راي مـديريت كيفيـت بطـور ب

. به كيفيت در هر مرحله از چرخه حيات تعريف شودمربوطها و فنون ديدگاهالزم است تا اســتاندارد . اســت كــاربران هــاي نيازمنــدي كــردن بــرآوردهدســتيابي بــه كيفيــت الزم و كــافي، در واقــع

ISO8402 ــدي ك ــسب توانمن ــر ح ــت را ب ــرآورده ،يفي ــف ب ــويحي تعري ــصريحي و تل ــاي ت ــردن نيازه ك داليـل واقعـي كـاربر نيـست كـه هـاي نيازمنـدي نيازهاي بيان شده توسـط كـاربر هميـشه بازتـاب . كند مي

ايـن امكـان هـا نيازمنـدي بعـد از بيـان -2. نيـست آگـاه غالبـا كـاربر از نيازهـاي واقعـي -1: آن عبارتند از . عامـل گونـاگون داشـته باشـد هـاي كـاربران مختلـف ممكـن اسـت محـيط -3. نـد نتغيير ك كه دارد وجود

وجـود درحـال فـروش افـزاري محـصول نـرم امكان مشورت بـا تمـام انـواع كـاربران، بـه خـصوص بـراي -4 . را قبل از شروع طراحي بطور كامل مشخص كرد كيفيهاي نيازمنديتوان بنابراين نمي .دارد

.اسـت ضـروري ،هـا نيازمنـدي نـشان دادن آن در عـي كـاربر بـا جزئيـات هرچـه بيـشتر و هـاي واق فهم نياز اسـتفاده بـا هـر زمينـه درهدف، رسيدن بـه كيفيـت عـالي نيـست امـا رسـيدن بـه كيفيـت الزم و كـافي،

. است درهنگام تحويل محصول و استفاده توسط كاربران ضروري ،معينرود مطـابق بـا رتبـه آنهـا از يمـ كيفـي بكـار هـاي نيازمنـدي زان ميـ تعيـين ي سنجش كه بـراي ها سمقيا

بـه عنـوان مثـال، مقيـاس بـه دو دسـته . شـود هـاي مختلفـي تقـسيم مـي گـروه بـه ها نيازمندي نظر تامين ، هـدف، قابـل قبـول و غيـر قابـل قبـول تقـسيم هـاي نيازمنـدي رضايت و نارضايتي يـا بـه چهـار دسـته از

بنـابراين ،هـا بايـد مـشخص شـود بنـدي دسـته ). مراجعـه شـود ISO/IEC14598-1د بـه اسـتاندار ( شود مي . جلوگيري كنندريزي برنامهي غير ضروري و خارج از ها نهاز هزي توانند مي دهنده توسعهكاربر و

44

Page 45: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ارزشيابيفرآيند 3-ب عيت ســه وضــ در راارزشــيابي فرآينــد هــاي نيازمنــدي و رهنمــود ISO/IEC 14598مجموعــه اســتاندارد

:كند مطرح مي مختلف ارزشيابي براي توسعه دهندهفرآيند 1-3 -ب

ــراي طــرحISO/IEC 14598-3 از اســتانداردهــا ســازمان ــراي ب ــا ب ريــزي توليــد يــك محــصول جديــد يو بـراي ارزشـيابي عملكـرد محـصول از كارمنـد فنـي خودشـان كننـد فاده مـي تاسـ بهبود محصول موجـود

ـ هـا مـي ندارد بـا اسـتفاده از شـاخص اين اسـتا . كنند استفاده مي از طريـق د كيفيـت محـصول نهـايي را توان .كندپيشگوئي اند، سنجش محصوالت مياني كه در چرخه حيات توسعه توليد شده

ارزشــيابي اســتفاده فرآينــد بــراي ISO/IEC 14598-3از اســتاندارد افــزاري محــصول نــرمهنگــام توليــد در اسـت فروشـي افـزاري محـصول نـرم هـاي ندارد بـراي سـفارش دهنـده و همچنين كاربرد ايـن اسـتا شود مي

. دن، حـضور داشـته باشـ افـزار نـرم در حـين توليـد افـزاري محـصول نـرم كه قصد دارند در ارزشـيابي كيفـي ــتاندارد ــوارد از اسـ ــن مـ ــوان ISO/IEC14598-3در ايـ ــه عنـ ــل بـ ــتاندارد مكمـ ISO/IEC14598-4اسـ

. توان استفاده كرد مي

مـديريتي توسـعه تاثيرگـذار اسـت يـك ابـزار فرآينـد زمانيكـه ارزشـيابي محـصول در حـين توليـد در اصـالح از: يادآوري از قبـل تعيـين شـده كـه ييهـا نيازمنـدي اي انجـام شـده و هـ ايـن بهبودهـا بـا مقايـسه سـنجش . آيد به شمار مي قدرتمند .دهد ي انجام شود را نشان ميسازي مراحل بعد كه اصالحاتي را كه بايد قبل از پيادهشود، حاصل مي

ارزشيابي براي كارفرمايانفرآيند 2 - 3 -ب افــزاري محــصول نــرم دادن ســفارشريــزي برنامــه بــراي هــا ســازمانتوســط ISO/IEC14598-4 اســتاندارد ــراي ــا ب ــتفاده ي ــاره اس ــرم دوب ــزاري محــصول ن ــده اف ــد ش ــل تولي ــي از قب ــار م ــراي . رود بك ــين ب و همچن محــصول يــا بــراي انتخــاب يــك محــصول در ميــان محــصوالت جــايگزين يرد قبــولگيــري در مــو تــصميم

يــا بخــشي از محــصول بزرگتــر شــامل خــودش يــا بخــشي از سيــستم فقــطيــك محــصول ممكــن اســت(ــه ســفارش، اســتاندارددر ايــن). باشــد ــرم محــصوالت دادنب ــزار ن ــروش همچنــين محــصوالت اف ــاده ف آم

. اشاره دارد ارزشيابي با جزئيات در هر مورد فرآيند به نهنشا، كه شود اشاره مي فروشي افزار نرم مميزها برايفرآيند 3-3 -ب

ــرايISO/IEC14598-5اســتاندارد ــابي انجــام ب ــرممحــصول مــستقل ارزي ــزاري ن بكــار مميــزان توســط اف انجـام هـا گـروه يـا سـاير )دهنـده سـفارش (، كارفرمـا دهنـده توسـعه درخواسـت اين ارزيابي بنـا بـر . رود ميبطـور آنهـا .دهنـد خواهنـد انجـام ارزيـابي بـه طـور مـستقل مـي كـه كساني است اين بخش براي . شود مي

كنـد كـه توصـيه مـي هـا سـازمان بـه مـستندات ايـن . كنـد عمـل مـي هـا سـازمان سـوم گـروه برايمعمول .اده كننـد ي مـستقل، اسـتف هـا ارزيـاب از خـدمات ارائـه شـده توسـط افـزاري محـصول نـرم ارزشـيابي براي

تحويـل ي كـه هـا و محـصوالت ا شـرايط قـراردادي، وظيفـه SO/IEC14598-5اسـتاندارد شـود مـي يـادآوري قبــول قابــل،قابــل دركچنــدين گــروه بــراي اگــر ارزيــابي. كنــد مــيرا در ارزشــيابي مقــرر شــود مــيداده ــابيدن باشــآن از نتــايج مطمــئن و باشــد هاي فرآينــداين بنــابر .شــود واقــع مــي مفيــد در آن صــورت ارزي

45

Page 46: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ي قابــل تكــرار، هـا صه ارزشــيابي، خصيــفرآينـد ايـن اســتاندارد قــصد بـر آن دارنــد كــه در تعريـف شــده در . دنكن تضمين را عيني بودنقابل تكثير،

ــد ــابي فرآين ــعهارزي ــراي توس ــده ب ــ دهن ــفارشه ــده ا و س ــا دهن ــتانداردهاي ه ــتفاده از اس ــا اس SO/IECب

.شود ميكامل ،هافرآيندخصوصيات فردي در نظر گرفتن و ،ISO/IEC 14598-4 و 14598-3 از ارزشيابي پشتيباني 4 -ب

و ) يــزي و مــديريت ر حطــر (ISO/IEC14598-2اســتاندارد تــوان از مــيهاي ارزشــيابي فرآينــدبــراي .كرداستفاده ) ارزشيابيهاي پيمانهسازي ندمست (ISO/IEC 14598-6استاندارد

يت يزي و مديرر ح طر1 -4 -ب تــامين بــرايهــا راهنماهــا و نيازمنــديشــامل - و مــديريت ريــزي طــرح - ISO/IEC 14598-2اســتاندارد

ريــزي و مــديريت طــرحهبــط وبــ مرتــامين كــردنايــن . اســتار زافــ كاركردهــا در ارزشــيابي محــصول نــرم كــردن، ، اســتانداردســفارش دادن، ســعه كــه شــامل تواســت ييهــا ت و فعاليــافــزار نــرمارزشــيابي فرآينــد

را ISO/IEC 14598 ايــن بخــش از اســتاندارد. شــود و بــازخورد ارزشــيابي در ســازمان مــيتغييــر كنتــرل، مـديريت فرآينـد تـامين كننـد كـه بـراي اسـتفاده مـي از نظـر كمـي مديران بـراي ايجـاد طـرح ارزشـيابي

. استبيان شده همچنين توسط همان سند،شود استفاده مي پروژه ارزشيابيبراي ي ارزشيابي ها نه پيما2 -4 -ب

هـــاي ارزشـــيابي ارائـــه در مـــورد مـــستندسازي پيمانـــهرهنمـــودي را ISO/IEC 14598-6اســـتاندارد ــي ــد م ــه. ده ــن پيمان ــشخص اي ــامل م ــا ش ــردنه ــت ك ــدل كيفي ــصه ( م ــال خصي ــراي مث ــلي، ب ــاي اص ه

مربـوط بـه هـا و اطالعـات داده )مربـوط بيرونـي هاي فرعـي كيفيـت و معيارهـاي كيفـي درونـي و خصيصهــاربرد ــدل ك ــرم ــي آن ر حط ــاربرد واقع ــاره ك ــات درب ــده و اطالع ــزي ش ــتي ــيابي . اس ــر ارزش ــراي ه ،بهــاي جديــد بــه ارائــه پيمانــه شــود و در بعــضي مــوارد، نيــاز هــاي ارزشــيابي مناســب انتخــاب مــي پيمانــه

ــيابي ــن بخــشدر. اســتارزش ــتاندارد از اي ــازمان ISO/IEC 14598 اس ــا س ــه ه ــاد پيمان ــراي ايج ــاي ب ه .كنند ارزشيابي استفاده ميموجود هاي ارزشيابي و همچنين براي استفاده مجدد از پيمانهجديدهـاي كيفـي هاي ارزشيابي تمام اطالعـات مـورد نيـاز بـراي ارزشـيابي يـك جنبـه خـاص از خصيـصه پيمانه

جنبـه از كـه كـدام دهـد مـي و نـشان رود كـه بـراي ارزشـيابي فنـي معـين بكـار مـي كنـد را گردآوري مي نيــزدر ايــن اســتاندارد نحــوه عملكــرد ســنجش و . ســنجش شــده اســتافــزار نــرمهــاي كيفــي خصيــصه

. شود ميمشخص شرايط از پيش تعيين شده و صحت سنجش ــه ارزشــيابي ISO/IEC 14598-6 پيوســت اســتاندارد ــشان مــيســعه توفرآينــددر پيمان ــز را ن دهــد و ني

.دهد رزشيابي ارائه ميهاي ا چندين مثال در مورد پيمانهــد در ــابي، فرآين ــه ارزي ــاربرد پيمان ــيابي ك ــاي ارزش ــه مشخــصات ارزه ــستگي دارد ب ــازمان ب ــابي س ــن . ي اي

در غيـر اينـصورت، تـالش . ارزيـابي شـود فرآينـد بهبـود موجـب ي ارزيـابي موجـود ممكـن اسـت ها نهپيماـ يـك سـعه تو بـراي ي ارزشـيابي هـا نـه پيما. اسـت اي سـاختن كتابخانـه پيمانـه ارزشـيابي نيـاز رمـضاعف ب

46

Page 47: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

بكارگرفتـه بعـدي هـاي بـراي ارزيـابي آنهـا توليـد از هـدف مـشخص بـا ؛ يـا توليد شـوند توانند محصول مي . شوند مي و معيارهاافزار نرمهاي كيفي خصيصه5 -ب

ISO/IEC 9126ي اســتانداردهــا شخــ بابــ ISO/IEC14598اســتاندارد يهــا شبخــ تركيــبازبــا اســتفاده : شرح دادرا و معيارها افزار نرمهاي كيفي خصيصهتوان مي استانداردISO/IEC 9126-1 : ي فرعي كيفيت،ها صه و خصيتي كيفيها صهخصي استانداردISO/IEC 9126-2 : بيروني،تمعيارهاي كيفي استانداردISO/IEC 9126-3: دروني،ت معيارهاي كيفي استانداردISO/IEC 9126-4 : اي كيفيت در كاربري،معياره

و رابطـه بـين مربـوط هـاي فرعـي خصيـصه هـاي كيفـي و خصيـصه ISO/IEC 9126 بخش يـك اسـتاندارد كيفيــت (آن و دو بخــش مــدل كيفــي ) ي فرعــي و صــفاتهــا صه و خصيــهــا صهخصيــ(ســه ســطح بــاالي

.كند را تعريف مي) و كيفيت در كاربريافزار نرم بيروني ،درونيــش ــاي بخ ــت4 و 3 ،2ه ــت ISO/IEC9126 اندارد اس ــراي كيفي ــاربرد ب ــل ك ــاي قاب ــه معياره ــوط ب مرب

و دادهكننـد، معيارهـاي مناسـب خـواص را شـرح آنهـا تمـام انـواع معيارهـا را مـشخص مـي . است افزار نرم . دهند را ارائه ميكاربرداي از معيارهاي قابل مجموعه هـا و خصيـصه طبـق را)رونـي و بيرونـي د(معيـار هـر رابطـه ISO/IEC 9126 اسـتاندارد 3 و2 هـاي بخـش

كــه برخــي معيارهــاي درونــي معيارهــاي شــود يــادآوري مــي. كنــد شناســايي مــي ،هــاي فرعــي خصيــصهــي ــوطبيرون ــدمرب ــاي4بخــش. را دارن ــاربري معياره ــت در ك ــيكيفي ــشان م ــه را ن ــد ك ــاربردده ــر ك اث .سنجد را مي براي كاربرافزاري نرممحصول

ي فرعي آنها صهي و خصيي كيفها صه خصي1 -5 -بــتاندارد ــه ISO/IEC 9126-1اس ــصه مجموع ــي و اي از خصي ــاي كيف ــصهه ــي خصي ــاي فرع ــوط ه را مرب

هـاي رود، خصيـصه مـي بكـار رايانـه بـه عنـوان بخـشي از سيـستم افـزار نـرم كـه هنگـامي .كند مشخص مي ــي ــكار فرع ــيآش ــفات م ــا از ص ــوند و آنه ــاكنش ــرم س ــصول ن ــزاري مح ــي اف ــه م ــو نتيج ــتاندارد .دش اس

ISO/IEC 9126-1 بنـابراين . رود ريـزي سـه سـطح بـاالي مـدل كيفيـت بكـار مـي بـه عنـوان پايـه طـرح . است اهداف كيفيت از نظر كاربر تماميكيفيت در كاربري نشان دهنده

:دهد مي ارائه افزاري محصول نرمبراي كيفيت دو بخش مدل ISO/IEC 9126-1استاندارد مــدل بخــش اول . كيفيــت در كــاربري- بيرونــي بافــزار نــرم درونــي و كيفيــت افــزار نــرمكيفيــت -الــف

هنگــامي كــه . شــود هــاي فرعــي تقــسيم مــي كنــد كــه خــود بــه خصيــصه مــشخص مــي راشــش خصيــصهد و آنهــا نشــو مــيآشــكارهــاي فرعــي خصيــصه بكــار رود،رايانــه بــه عنــوان بخــشي از سيــستم افــزار نــرم

ــاكن ازصــفات ــرمس ــزار محــصول ن ــيياف ــه م ــود نتيج ــتاندارد در .ش ــن بخــش از اس ISO/IEC 9126اي . نشده است آورده،هاي فرعي در زير سطح خصيصهافزار نرمدروني و بيروني مدلي براي كيفيت

47

Page 48: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

كنــد، امــا مــدلي هــاي كيفيــت در كــاربري را مــشخص مــي نــوع از خصيــصه چهــار ،مــدلبخــش دوم كيفيــت در كــاربري . دهــد نمــيشــرح اي كيفــي هــ بــراي كيفيــت در كــاربري در زيــر ســطح خصيــصه

.است براي كاربر افزاري محصول نرمجمع اثرات شش خصيصه كيفي ــي ــدل كيف ــرم م ــصول ن ــزاري مح ــتاندارد اف ــرح ISO/IEC9126-1در اس ــتداده ش ــد و در اس فرآين

ارزشـيابي بـراي يو همچنـين بـه عنـوان مرجعـ افـزاري محـصول نـرم هـاي نيازمنـدي مشخص كـردن . رود بكار مي افزاري حصول نرممكيفي

معيارهاي بيروني2 -5 -بدر نـرم افـزار ي كـه هنگـام ، بيرونـي ديـدگاه از كيفيـت نـرم افـزار ي معيارهـا ISO/IEC 9126-2استاندارد

آنهـا رفتـار سيـستمي كـه محـصول نـرم افـزار بخـشي از آن اسـت را . دهـد شرح مـي راحال استفاده است ـ سنجه .سنجند مي نـرم افـزار در حـال هـاي از قبـل مـشخص شـده را مـوقعي كـه ي برخـي دوره هاي بيرون

پايـه بعنـوان ،كميـت ماننـد زمـان و سـعي و تـالش از نظـر هـا ايـن ارزش . گيـرد مي استفاده است به عهده آزمـون . رونـد بكـار مـي عملكـرد و آزمـون هحلـ مر دو در هـا ايـن سـنجه روند كه ي بيروني بكار مي ها سنجه

ــيش اســتدر هنگــام ــه معنــي پ ــردن انتظــاري فاده ب ــزار در اســتبينــي ك ــرم اف ــه از كيفيــت ن ــام ك هنگ .دهند كيفيت مرتبط با كاربران را نشان ميبطور معمولها اين سنجه. رود و استفاده ميعملكرد

ــي ــايي بيرون ــا اســتفاده از معياره ــ ارزشب ــ هــدف ايه ــراي تاز نظــر كمي ــديب ــهــاي نيازمن ت كيفيكـاربري هـدف كيفيـت در هـاي ارزش هـدف از هـاي ارزشايـن . شـود مـي شخص مـ افـزار نـرم بيرونـي

. بيني كيفيت در كاربري استفاده كرد آنها براي پيش توان از بنابراين مي،دنشو مشتق مي معيارهاي دروني3- 5 -ب

دهـد كـه ، نـشان مـي سـنجد مـي را افـزار نـرم درونـي كـه صـفات ، معيارهـايي ISO/IEC 9126-3استاندارد اينكــه آنچــه از بــراي رود بكــار مــينــشانگرهــا بــه عنــوان ســنجه ايــن. شــود مــي طراحــي آن هط بــوبــمرهـاي بنـابراين از زمـاني كـه سـنجه . بينـي كنـد رود را پـيش انتظـار مـي آزمون و عملكرد هنگام درافزار نرم

خيلـي توليـد هـا بـراي مـديران رود، آن سـنجه دروني ابزار با ارزشـي بـراي پـايين آوردن مـشكل بكـار مـي . رود بكار ميمربوط ي بيرونيها سنجهبيني مقدار ي دروني براي پيشها سنجه. مهم است

نــشان دهنــده ايــن اســت كــه كــدام معيارهــاي درونــي، معيارهــاي بيرونــي ISO/IEC 9126-3اســتاندارد . دارد

از نظـر كميـت ونـي ربيبـا اسـتفاده از معيارهـاي افـزار نـرم درونـي كيفـي هـاي نيازمنـدي هدف ايه ارزشرونــي مــشتق ي هــدف از معيارهــاي كيفيــت دركــاربري و معيارهــاي بهــاي ارزش ايــن. شــود مــيمــشخص

و كيفيــت در كــاربري افــزار نــرم رونــييب بينــي كيفيــت تــوان بــراي پــيش بنــابراين از آنهــا مــيشــود؛ مــي .استفاده كرد

48

Page 49: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

معيارهاي كيفيت در كاربري 4 -5 -بــتاندار ــاربري ISO/IEC 9126-4داس ــت در ك ــاي كيفي ــي رامعياره ــرح م ــ ش ــا ده ــه ب ــوري ك ــه ط د ب

ــد ــديســنجش محــصول بتوان ــا هــاي نيازمن ــه اهــداف مــشخص ب ــاربر را در رســيدن ب مــشخص شــده كــشي ــين اثربخ ــتفاده مع ــه اس ــايت در زمين ــان و رض ــد، اطمين ــت تولي ــرآورده، قابلي ــدب ــت در . كن كيفي

سـازي هـا بـا شـبيه سـنجه . شـود اسـتفاده واقعـي ارزيـابي مـي كاربري با مشاهده نماينده كاربران در زمينـه ــار واقعــي ــال (يــك محــيط ك ــاربريبطــور مث ــل ك ــشگاه قاب ــشاهده عملكــرد اســتفاده ) در آزماي ــا م ــا ب ي

در هنگـام سـنجش كيفيـت در كـاربري بـه ايـن نكتـه مهـم توجـه شـود كـه در . آينـد محصول بدست مي . سترس داده شودهاي در د به كاربر كمك و همياري،محيط اجراــاربريهــاي نيازمنــدي ــزار اســتفاده اراتي كــه از انتظــ از كيفــي در ك ــرم اف ــه اســتفاده محــصول ن در زمين

ــي ــشخص م ــي م ــه م ــود رود نتيج ــنوش ــدي اي ــا نيازمن ــاالترين ســطحدر ،ه ــرا، ازب ــدي اج ــاي نيازمن ه .شود مشتق ميافزار نرم بيروني و دروني تكيفي ارزشيابيفرآيند 6-ب

مجموعــه دربكــار رفتــه ارزشــيابي فرآينــد مراحــل ) ISO/IEC 14598-1 اســتاندارد از( 3 بشــكل : شده است دادهحر شبندهاي زيردر ،دهد ميناشرا ن ISO/IEC 14598ي هااستاندارد

: استآورده شده ISO/IEC 14598استاندارد مستندات درتفصيل ه ب ارزشيابيفرآيند ــتاندارد ــايد ISO/IEC14598-1 اســ ــد رك مبنــ ــي را فرآينــ ــرر مــ ــد مقــ ــتانداردكنــ 3، اســ

ISO/IEC14598-ــا ــد ب ــهفرآين ــعه هايي ك ــرم در توس ــصول ن ــزاري مح ــي اف ــار م ــد، بك ــه رون ــصوصب خ . ســازگار اســتباشــد كيفــي نهــايي محــصولهــاي نــشانگرهدفــشان دســتيابي بــه هــاي ميــاني كــه ســنجه

ــتاندارد ــذيرفتن 4-14598اس ــراي پ ــد ب ــفار فرآين ــراي س ــصوالت دادنش هايي، ب ــرم مح ــزار ن ــاده ياف آمــروش و محــصوالت ــرمف ــزار ن ــي اف ــار م ــتاندارداز . رود ي فروشــي بك ــان ISO/IEC14598-5اس ــراي هم ب

و رابطـــه بـــين محـــصوالت نتـــايجارزشـــيابيبـــر و تاكيـــد، شـــود اســـتفاده مـــي ارزشـــيابيفرآينـــد . كند مي ارزياب و هكنند درخواست

رزشيابي اهاي نيازمندي تعيين 1 -6 -ب اهداف ارزشيابي تعيين 1-1 -6 -ب

ــيابي ــدف از ارزش ــي ه ــور كل ــه ط ــرمب ــزاري محــصول ن ــارت اســت ازاف ــت : عب محــصول ســنجيدن كيفي افـزاري محـصول نـرم ، يـا انتخـاب اسـت كننـده نيازهـاي كـاربر بيـان كـه كيفي، هاي نيازمندي با افزاري نرم

ايـن . اسـت رقيبـانش بـا توجـه بـه محـصول بنـدي رتبـه يـا افـزار نـرم مختلـف محـصوالت با مقايسه كردن :ماننــدنقطــه نظرهــاي ارزشــيابي محــصول نــرم افــزاري شــود كــه اهــداف كلــي زمــاني بهتــر مــشخص مــي

. در نظر گرفته شودعمليات تحت يا شرايط، در حين توسعهدادن سفارشISO/IEC 14598-1 : ــن ــفهــاي وضــعيتارزشــيابي در ازاســتاندارد هــدف اي توضــيح را ابي ارزشــي مختل

ارزشـــيابي را تـــامين 3-14598 4-14598 ,، 5-14598 هاياســـتاندارداگـــر چـــه بنـــابراين . دهـــد مـــي

49

Page 50: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

50

اســتفاده ISO/IEC 14598-1 اســتاندارداز بيــشتر شــود بــراي كــسب اطالعــات مــي توصــيهامــا ، كنــد مــي .شود

ISO/IEC 14598-3 : است نشدهبياناين استاندارد مطلبي در مورد هدف ارزشيابي در . ISO/IEC 14598-4: ــق ــتاندارد طب ــي ISO/IEC 14598-1 اس ــت نم ــه تبعي ــه مرحل ــه از س ــد و ب كن

. كند اشاره ميعنوان بند منفرد، به هدف و دامنه كاربرد ارزشيابيي هـا تبـراي فعاليـ مـورد نيـاز جزئيـات و هـا نيازمنـدي كـردن عيـين ت يي در مـورد هـا ه در اين بنـد نـسخ

قــرار هــدف از ارزشــيابي مــد نظــر در ايــن اســتاندارد دامنــه كــاربرد ونيــز و اســتارزشــيابي آورده شــده .گيرد مي

ISO/IEC 14598-5 : ارائــه افـزاري محــصول نـرم چنـد مثـال در مــورد سـطح ارزشـيابي مطــابق بـا كـاربرد نــشان راافــزار نــرميكپارچــه ح و ســطبــا در نظــر گــرفتن سيــستم و مربــوطو احتمــال خطرهــاي دهــد مــيح مختلــف ارزشــيابي مربــوط بــه اطمينــان، اقتــصاد، امنيــت و وط ســدر چنــد جــدول همچنــين. ددهــ مــي .كند را ارائه مي هاي محيطي جنبه

ــه ــا جنب ــره ــه ســازمان دادن : ي ديگ ــا ها كمــك مــيفرآينــدهــدف و دامنــه كــاربرد ارزشــيابي ب كنــد تــود ــه ش ــدي پذيرفت ــل بع ــيابي در مراح ــاربر را د . ارزش ــد ك ــاب باي ــابراين ارزي ــن بن ــردن اي ــشخص ك ر م

. كندپشتيبانيها جنبه

Page 51: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

14598 -1 ارزيابي مطابق با استاندارد فرآيند ديدگاه 3 شكل ب

9126-1هاي كيفيت خصيصه

9126-2معيارهاي بيروني 9126-3معيارهاي دروني

معيارهاي كيفيت در كاربري 4-9126 ةاي ارزشيابي پيمانه

6- 14598

تيين اازامات ارزشيابي

مشخص كردن

ارزشيابي

طراحي ارزشيابي

اجراي ارزشيابي

يابيتيين اهداف ارزش

شناسايي انواع محصول

مشخص كردن مدل كيفيت

انتخاب معيارها

بندي سطحها براي متريكها تعيين رتبه

تعيين معيارهاي ارزشيابي

ريزي ارزشيابيايجاد طرح

هاي سنجهخصيصه

كردن با معيارهامقايسه

نتايج ارزيابي

51

Page 52: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

شود ع محصولي كه ارزيابي مينو شناسايي2 -1 -6 -بــوع ــابي مــي كــهي محــصولن ــه هــدف ارز ارزي ــستگيشــيابيشــود ب ــه اول، . دارد آن ب ــزمرحل ــدممي باي

. مــشخص كنــد يــا نهــايي) توســعهدر حــين چرخــه حيــات ( ميــاني تمحــصوال عنــوان محــصوالت را بــه معيارهــاي :شــوند مــوارد ذيــربط ســنجش مــيبــا اســتفاده از ارزيــابي شــوندخواهنــد مــيي كــهمحــصوالت اســت؛اجــراســخت افــزار تحــت /ارهنگــامي كــه محــصول بخــشي از يــك سيــستم كامــل نــرم افــزدرونــي،

) كـد منبــع ، مشخـصات ماننــد (افـزار نـرم رونــي د بــراي سـنجش خـواص توانـد كــه مـي معيارهـاي بيرونـي .سنجد مي شخص رام در محيط افزار نرم كاربرداثربخشي ، بكار رود و معيارهاي كيفيت در كاربري

ISO/IEC 14598-1 : ــن اســتاندارد ــاي ــرمم كيفيــت ومفه ــزار ن ــياف ــاربري و درون ــي و كيفيــت در ك ، بيرون كيفــي و هــاي نيازمنــديهمچنــين انــواع . دهــد شــرح مــي بــه هــر مــورد را مربــوطهمچنــين معيارهــاي

.دهد را نشان ميافزار نرمي قابل كاربرد در چرخه حيات توسعه ها سنجهISO/IEC 14598-3 . است اين استاندارد نظرشونده مد ارزياب محصولانواع :

ISO/IEC 14598-4 .است شونده مد نظر اين استاندارد انواع محصول ارزياب :

ISO/IEC 14598-5 : را بـــه عنـــوان مجموعـــه شـــوند مـــي يارزيـــابتي كـــه محـــصوالايـــن اســـتاندارد .گيرد بكارگرفته شود، در نظر ميها ش كه در آنها سنجييها مولفه رد. اسـت ارزشـيابي فرآينـد حلـه اصـلي مر شـوند مـي يارزيـاب ي كـه شناسـايي محـصوالت : ي ديگر ها جنبه

.شـود ارزيـابي مـي محـصول ،جزئيـات بيـشتر دادنبـا كـه آيـد مراحل بعدي اطالعات بيشتري بدسـت مـي : كه عبارتند از گرفته شود قرار مد نظربايد ها برخي جنبه از ارزشيابيدر اين مرحله

طبـق هـاي آن را لفـه وي از م يـا برخـ افـزاري محـصول نـرم كـل تـوان مـي نهـايي يابي محصول شدر ارزـ يا ايـن تعريـف زمـاني تحقـق مـي . انتخاب كرد ،هدف ارزشيابي كيفـي هـاي نيازمنـدي ،ه حـداقل د كـ ب

. شده باشندمشخصاوليه ــدر ارز ــاني ش ــرميابي مي ــزار محــصول ن ــات ،ياف ــه حي ــده چرخ ــه ش ــعه پذيرفت ــازمان توس توســط س

ايـن توجـه بـه از طـرف ديگـر .دخواهـد شـ ي ارزيـاب ي اسـت كـه صولحـ مـشخص كـردن نـوع م مبناي قابـل انتظـار بيرونـي ت كيفيـ كـه شـوند انتخـاب بايـد طـوري كـه معيارهـاي درونـي مهم اسـت نكته

ردي بـراي دسترسـي بـه ارزشـيابي مـوثر در ابتـدا ادر چنـين مـو . مـنعكس كنـد را افزاري محصول نرم رهـاي درونـي بـراي چـه بيرونـي بـراي نتيجـه گـرفتن از اينكـه چـه معيا هـاي نيازمنديضروري است

. شودمقررنوع محصول مياني قابل كاربرد است

مشخص كردن مدل كيفي 3 -1 -6 -ب

ي محـصول نـرم افـزار هـا نيازمنـدي تعيـين كيفي معين شده براي ارزيـابي، بـه عنـوان مرجعـي بـراي مدل و شــدهشــرح داده مربــوطهــاي كيفــي بــراي خصيــصههــا نيازمنــدي ارزشــيابي، ازدر ايــن مرحلــه. اســت

. مطابق نيازهاي كاربر اولويت بندي مي شوند

52

Page 53: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ISO/IEC 14598-1 : هـاي و خصيـصه ي اصـلي هـا خصيـصه ايهـ را بـه بخـش كيفـي مـدل اسـتاندارد اين فرآينـد بـراي . خـالص كـرد سـنجيد تـوان ب كـه صـفاتي حـسب بـر را آنهـا تـوان و مي دكن مي تقسيم فرعي

تعريـــف شـــده در مـــدل ، ISO/IEC 14598هاي اســـتانداردمجموعـــهارزشـــيابي تعريـــف شـــده در .شود مي پذيرفته ممتاز عنوان مرجع بهISO/IEC 9126-1 استاندارد

ISO/IEC 14598-3: ،هـايي كـه گـروه وكنـد را مـشخص مـي هـا نيازمنـدي تعريـف فرآينـد ايـن اسـتاندارد تجربيــات و از كنــد ي مــي را بررســدهنــد قــرار مــي نظــر را مــدهــا نيازمنــديبنــدي اولويــت، در ارزشــيابي

از نظـر بايـد كـه ييهـا نيازمنـدي . كننـد مـي ده ااسـتف مـشابه هـاي نيازمنـدي بـا ديگـر هاي ارزشيابي هژپرو . كند را تاكيد مي باشدتصديق، قابل قبول، تكميل كننده، قابل دسترسي و قابل پذير امكان فني

ISO/IEC 14598-4 : همچنـين بـه . ودشـ مـي نظـر گرفتـه در هـا نـدي نيازمانـواع مختلـف در اين استانداردــدهــاي بعــضي جنبــه ــراي اشــاره مــي) ISO/IEC 12207طبــق اســتاندارد ( ســفارش دادن فرآين شــود، ب

ــامين ــط ت ــده توس ــه ش ــدمات ارائ ــابي خ ــال، ارزي ــده مث ــات كنن ــه اطالع ــين ب ــا و همچن ــاز ه ــورد ني م . شود ارزشيابي اشاره ميفرآيندها در كننده تامين

ISO/IEC 14598-5 : ــه ــه ارائ ــده ب ــزام درخواســت كنن ــر ال ــتاندارد حاض ــه اس ــدل اولي ــديم ــاي نيازمن هتجزيــه و هــا را در مــشخص كــردن و كننــده درخواســت ،هــا كننــده ارزيــاب. دهــد ارزشــيابي را توضــيح مــي

پوشـش شـدت درسـطح ارزشـيابي و ايـن انتخـاب . دنـ كن مـي حمايـت هـا نيازمنـدي اهميـت كردن تحليل توافــق هــا نيازمنــدي بــرروي هــا كننــده ارزيــابهــا و كننــده درخواســتزمــاني كــه . اســتر مــوثارزشــيابي

.رود داشته باشند ارزشيابي پيش ميكنـد، امـا از نمـي تعيـين را خاصـي مـدل كيفـي ISO/IEC 14598مجموعـه اسـتاندارد : ي ديگـر ها جنبه

مــرتبط شــد، بكــارگيري ISO/IEC 9126-1 بــا مــدل اســتاندارد ه ارزشــيابي تعريــف شــدفرآينــدزمانيكــه .دوش مي راحتتر ،مدلاين با استفاده از فرآينداين

ـ ، تعريف كردن مـدل كيفيـت هنگام هـر خصيـصه كيفـي بـراي كيفـي هـاي نيازمنـدي مـشخص كـردن ر ب و انـد نـشده مـشخص ه معيارهـاي بيرونـي بكارگرفتـه شـد مرحلـه اگـر چـه در ايـن . شـود مي تاكيد مربوط

نتـوان و ايـن تـا زمـاني اسـت كـه را شناسـايي كـرد هـا نيازمنـدي تـوان ب سـختي ، بـه شـود اين موجب مي كيفــي هـاي نيازمنـدي شناسـايي فرآينـد ايـن بـدين معنـي اسـت كــه . هـا را دانــست جنبـه كميـت مقـدار

ISO/IEC 9126-1هــا بــر اســاس اســتاندارد ليــست چــك. بايــد در مراحــل ارزشــيابي بعــدي بهبــود يابــد . مفيد باشندها نيازمنديتوانند براي تعريف مي

53

Page 54: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

مشخص كردن ارزشيابي2 -6 -ب انتخاب معيارها1- 2 -6 -ب

از معيارهــا ، بــا اســتفادهافــزاري محــصول نــرم كيفــي هــاي نيازمنــديمــشخص كــردن كميــت و ســنجش ــذير انجــام ــهواســت پ ــصه ب ــوط خصي ــيهــاي كيفــي مناســب مرب ــا ممكــن اســت . شــود م ــفمعياره -ال

ــ بينــي كيفيــت محــصول و پــيششــود مــيمربــوط افــزاري نــرممحــصول ه معمــاري معيارهــاي درونــي، بــايي؛ ــي، - بنه ــاي بيرون ــي معياره ــصول را م ــرد مح ــنجند عملك ــاربري، - پس ــت در ك ــشي كيفي اثربخ . .دكن ميارزشيابي رارفزاا ممحصول نر كاربرد

ــراي معيارهــايي كــه ــرمارزشــيابي ب ــه هــدف ارزشــيابي، نشــو مــيانتخــاب افــزاري محــصول ن د بــستگي بي بكارگرفتــه شــده هــا ســنجهبــودن بـودن و اقتــصادي ي كيفــي انتخــاب شــده و ميــزان راحــتهــا صهخصيـ .دارد

كـه هـايي سـنجش د بـه طـوري كـه نبـا دقـت كامـل باشـ معتبـر و بايـد شـوند انتخـاب مـي ي كـه يمعيارها بــا صــحيحهــا بايــد هدفمنــد، ايــن بــدان معنــي اســت كــه ســنجش. بــا اطمنيــان باشــددنــده انجــام مــي

. و قابل تكثير باشدمعتبر يك مقياس از استفاده ISO/IEC 9126-1 : ــتاندارد ــن اس ــايي اي ــابع معياره ــواص ت ــراي خ ــه ب ــتك ــي مطابق ــار م ــد بك و رون

ــه مــياينكــه همچنــين ــوان چگون رونــي و درونــي ي بت كيفيــهــاي نيازمنــدي ،نيازهــاي كيفــي كــاربر ازت . دهد را نشان ميه گرفت را نتيجافزار نرم

ISO/IEC 9126-2 ، 9216-3 ــي، درونــي و كيفيــت در ايــن اســتانداردها : 4-9126 و ــه معيارهــاي بيرون ب .كند ارائه ميبراي انتخاب معيارها به عنوان مرجع چند مثالو كند مياشاره كاربري

ISO/IEC 14598-1 :افــزار نــرم بــراي ارزشــيابي ردكــاربهــاي قابــل ســنجش انــواع مختلــف ايــن اســتاندارد انتخـاب درسـت معيارهـا مخـصوصا اهميـت بـه و همچنـين دهـد توضـيح مـي را هدف ارزشـيابي با مطابق

هـا بـراي سـنجش اهـ نيازمنـدي برخـي . كنـد تاكيـد مـي مختلـف صـفات محـصول بـا سـنجيدن در هنگام . بطور خالصه بيان شده است

ISO/IEC 14598-3 : ــتاندارد ــن اس ــوناي ــابا گيچگ ــي نتخ ــشان م ــفات را ن ــد ص ــه ده ــده ك ــشان دهن ن افـزار نـرم بيرونـي ت كيفيـ هـاي نيازمنـدي و افـزار نـرم درونـي ت كيفيـ هـاي نيازمندي ، كيفي هاي نيازمنديشـوند انتخـاب مـي صـفات درونـي كـه در حـين توسـعه كـه كنـد مـي تاكيد و است هاي مختلف در قسمت . دنده نشان مي بيروني را هاي نيازمندي

راهنمــايي در مــوارد زيــر افــزار نــرم درونــي ت كيفيــهــاي نيازمنــدي بــرايرا دهنــده توســعهيــن اســتاندارد ا :كند مي

ــاني اينكــه در چــهشناســايي كــردن ــرد؛ ســنجشزم ــا انجــام شــود و تحــت چــه شــرايطي صــورت گي ه يصـفات اينكـه چـه يي سـنجش و ارزيـابي شـود؛ مـشخص كـردن هـا تموجوديـ اينكـه چـه كردن مشخص

54

Page 55: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

كــه توســط صــفات موجــههــاي نيازمنــدي كــردن تجزيــه و تحليــل؛ مربــوط شــود و معيارهــايســنجش . شوند بيان مي :كند راهنمايي ميافزار نرم بيروني ت كيفيهاي نيازمندي در موردرادهنده توسعه

اينكــه چــه كــردن مــشخص ،و تحــت چــه شــرايطي انجــام شــود بايــدهــا ســنجش زمــاني كــهشناســايي؛ مربــوط ســنجش شــود و معيارهــاييصــفاتاينكــه چــه مــشخص كــردن ؛ شــود ش يي ســنجهــا تموجوديــ

. صفات بيروني بكار روندنشانگرهايتوانند به عنوان بكه شوندانتخاب طوريصفات درونيISO/IEC 14598-4 : ــتاندارد ــن اس ــدا اي ــاب در ابت ــزام انتخ ــ ال ــاي كيفي ــت در ت معياره ــي و كيفي بيرون

ــاربري را ــد ك ــشان مــي ده ــا و جــدان ــالولي را ب ــد مث ــه مــي چن ــاتي ارائ ــد در يــك پيوســت اطالع . دههـا، ايـن توصـيه ايـن عـالوه بـر . كنـد اشـاره مـي دسـترس در ارزشـيابي ي هـا نـه پيما شناسايي به همچنين

ماننـد چـك ) و در نتيجـه، معيارهـا بترتيـب (ي ارزيـابي هـا شمستند با ارائـه چنـد مثـال بـه شناسـايي رو كـاربر و مـستندسازي فنـي، سـابقه عملكـرد محـصول افـزاري محـصول نـرم بي يـا ارزيـا بـازنگري ها، ليست

ــا ــ ي محــصول، و غيــره مــيهــا يــب، ليــست عهــا مــشتريب انتخــاب هــايي در مــورد توصــيهو نيــز ردازدپ .ها نيازمندي پوشش و ها شهزينه بكارگرفتن رو: مانندكند ارائه ميهاي ارزشيابي روش

بـه " ي ارزشـيابي اوليـه هـا تفعاليـ كـاربرد ، اسـتفاده كـرد ايـن اسـتاندارد از تـوان ميبراي انتخاب محصول سـتد و داددفتـر هـا يـا تجربـه كـاربر، مـروري بـر يـا مميـزي كـردن مرورهـا ماننـد "صورت غيـر رسـمي

محـصول كـاربر ، مـروري بـر انبـار بانـك اطالعـاتي، همـه آنهـا انتخـاب قابل دسـترس تندات مسمحصول، . كند محدود مي راهاي بعدي براي ارزشيابيرا باشد كاركرد مناسب كه از نظر يمحصول

ISO/IEC 14598-5 : ايـن ،كنـد مـي انتخـاب ارزشـيابي كلـي فرآينـد يـك ،براي مـشخص كـردن ارزشـيابي : شود تقسيم مي زيرفعاليت به سه فعاليت فرعي

تعريفتحليل محصول، وشود ي آن انجام ميها هايي كه بر روي محصول و مولفه مشخص كردن سنجش

يابيش ارزهاي نيازمنديمشخصات محصول توليد شده مطابق با بر گذاري صحه.

:استهدف از اين سه فعاليت فرعي به شرح زير

اطالعـات مـورد نيـاز در نظـر گـرفتن بـا شـود رفتـه مـي گ بكـار هايي كه براي ارزيابي شناسايي مولفه -الفــورد ــن در م ــهاي ــا؛ مولف ــصاص -ب ه ــدي اخت ــا نيازمن ــيابي ه ــه ي ارزش ــودب ــه خ ــصول و مولف ــاي مح ه

ــده ــايي ش ــف شناس ــز . مختل ــورد ب ممي ــردن را م ــشخص ك ــراي م ــنجهب ــايي س ــابي ه ــراي ارزي ــه ب كو رود بكـار مـي اب شـده خـ انتهـاي هـاي فرعـي و صـفات محـصول و مولفـه و خصيـصه ي اصـلي ها خصيصه

اينكـه اطالعـات مـورد بررسـي -پ كنـد مـي مجـاز شـود مـي معيارهايي كـه بكارگرفتـه اتمشخص ارائه نيزــراي ارزشــيابي در دســترس ــاز ب ــه و همچنــين ســنجشاســت ني كــافي مــشخص شــدههــاي هــا و تاييدي

. كنندبرآوردهي ارزشيابي را ها نيازمنديهستند تا اهداف ارزشيابي بيان شده در

55

Page 56: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ــادآوري ــد در -ي ــاب فرآين ــتاندارد انتخ ــا در اس ــدر 5-14598 معياره ــه تعري ــديف چرخ ــا نيازمن ــاه ــاب معياره و انتخ از قلـم هـا نيازمنـدي انتخـاب معيارهـا، برخـي از بعـد از زيـرا ممكـن اسـت نيـاز باشـد، ممكن است به بـيش از يـك تعامـل

.ين شوند و با استفاده از معيارها سنجش شونديعت، كه در اين صورت بايد باشدافتاده

معيارهابندي رتبهسطوح تعيين 2 -2 -6 -ب تعريــف شــود، در مربــوطبنــدي بــراي مقيــاس رتبــه ارزش بايــد شــود مــي انتخــاب ي كــهاي هــر معيــاربــر

ـ مـي مـورد قبـول مقيـاس . شـود سـنجش مـي ، صفتجايي كه سطح مورد نياز حـد و حـدود را بـراي دتوانحـداقل قابـل قبـول، بـه طـور غيـر قابـل قبـول، اگـر سـنجش مـورد مقـدار و نيـز هر صفت مشخص كند،

.كند شناسايي مي باشد را ها نيازمندي متجاوز ازهدف يامحدوده در ISO/IEC 14598-1 : بــا در نظــر گــرفتن تــوان مقيــاس را مــي چگونــهدهــد كــه نــشان مــيانداردتاســايــن

. گذارند بناكرد به نمايش ميسنجش را مورد يها ش كه ارزجايير دبندي رتبه سطوح

ISO/IEC 14598-3 :ــده د توســعه در ايــن اســتاندارد ــوان هن ــه عن ــاديري را ب ــي مق ــار بيرون ــراي هــر معي بايـن مقـادير بـه عنـوان معيـار . دهـد كيفـي را نـشان مـي هـاي نيازمنـدي كند كـه كميـت هدف تعريف مي

در زمـان مربـوط ايـن مقـادير مـورد هـدف را بـراي صـفات درونـي دهنـده توسـعه . رود ارزشيابي بكـار مـي كيفيــتنــشانگرهاي كــه اســتفاده از صــفات درونــي بــاشــود كــه يــادآوري مــي. كنــد تعيــين مــي،بمناســ در حـين چرخـه حيـات بـا اسـتفاده از را افـزار نـرم بيرونـي ت صـفات كيفيـ تـوان مـي است افزار نرم بيروني

هـاي نيازمنـدي بـا تـوان مـي ايـن صـفات كيفـي تخمـين زده شـده را . تخمـين زد شـده بينـي مـدل پـيش .بيروني مقايسه كرد

ISO/IEC 14598-4: بــا هــا نيازمنــديانتخــاب . نــشده اســتاشــاره ، بــه ايــن موضــوع ر ايــن اســتانداردد تــوان مــي. توضــيح داده شــده اســت) ارزشــيابيهــاي نيازمنــديتــدوين (جزئيــات كامــل در مرحلــه قبــل

از قبــل شناســايي شــده را پوشــش هــاي نيازمنــديمتوجــه شــد كــه معيارهــاي انتخــاب شــده بايــد تمــام از قبـل هـاي نيازمنـدي از كميـت مقـادير فـراهم شـده بـراي شـوند، نتخـاب مـي كـه معيارهـا ا همين. دهد

. كنند شناسايي شده حمايت ميISO/IEC 14598-5: نشده استاشاره موضوع به اين در اين استاندارد .

، شـود تعيـين بايـد هـا نيازمنـدي بعـد از انتخـاب معيارهـا، مقـادير مـورد هـدف بـراي :ي ديگـر ها جنبهــاريف ــدينياتع ــا زمن ــراي ه ــدي ب ــاي نيازمن ــاميه ــود ن ــل ش ــت . تكمي ــروري اس ــات ض ــضي اوق ــه بع كهــاي تجزيــه و تحليــل شــده بطوريكــه بــا ســنجشه هــم بريــزد، مــشخص شــده اوليــه بــهــاي نيازمنــدي

. توسط معيارهاي انتخاب شده همخواني داشته باشند

ه هـر معيـار بـه يـك كـ سـنجش بهتـر اسـت بـه صـورتي مقادير مـورد سـنجش در مـورد مقيـاس نگاشتبـا دقـت بـراي تـدوين كـردن و يـك كـار موجـب زيـادي از معيارهـا شـمار . شـود مقياس خاصـي مـرتبط

عـالوه بـر ايـن ضـروري اسـت كـه يـك روشـي بـراي خالصـه كـردن . شود مي ها ستمام مقيا سازي ندمست

56

Page 57: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ــدوين شــود، كــه ــايج ارزشــيابي ت ــد ســفارش بطــور نت ــصميماتي مانن ــراي حمايــت از ت ــا عمــده ب دادن ي . باشدافزاري محصول نرمسفارش ندادن

ايـن سـطوح بـراي هـر ارزشـيابي و هـر . شـود از قبـل معلـوم نمـي هـا س حد مقيا حتي يابندي رتبهسطوح ايـن مقـادير دشـوار اسـت، امـا بعـد از كمـي مقـرر كـردن هـاي اوليـه درارزشـيابي . سازماني مشخص است

تواننــد مــيهــا ســازمانخواهــد داشــت كــه مهمــي وجــودهــاي داده،اطالعــات بدســت آمــده از انجــام آن . مقرر كنندتر معيارهاي كيفي را يه صورت صحيح

تدوين معيارهاي ارزيابي3 -2 -6 -بISO/IEC 14598-1 :را ي روشــبايــدمميــز ، افــزاري محــصول نــرم ارزيــابي كيفيــت بــراي اســتانداردايــن در

كـه هـر كـدام ممكـن اسـت بـا مختلـف كيفـي ي هـا صه بـراي خصيـ جـدا بـا معيارهـاي كنـد سـازي آمادهــ ــا صهخصي ــي ه ــرد ي فرع ــه صــورت منف ــ ب ــب خصي ــا تركي ــا صهي ــيه ــرتبط شــودي فرع ــن شــامل. م اي در محـيط افـزاري محـصول نـرم ت كـه بـه ارزيـابي كيفيـ شـود مـي ي ديگري مانند زمـان و هزينـه ها جنبه . كند مي همكاري و كمكخاص

ISO/IEC 14598-3 : ــهايــن اســتاندارد ــابيمعيارهــاي تعيــين ب ماننــد ســنجش تركيــب د نظــر ور مــارزيمـورد هـدف بـراي هـر معيـار كـه بـه هـاي ارزشايـن بخـش فقـط . كنـد نمـي اشـاره هاي فرعـي، صهخصي

. كند رود را بيان مي عنوان معيارهاي ارزشيابي بكار ميISO/IEC 14598-4 : ــد ــر باي ــوارد زي ــتاندارد م ــن اس ــايي در اي ــود شناس ــا شرو: ش ــايج يه ــابي نت ارزي

ــا شرو ؛ارزشــيابي ــان محــصوالت ه ــه انتخــاب محــصول در مي ــابي ك ــدي ارزي ــراي درجــه بن ي مناســب بمحـصول بـيش از يـك زمـاني كـه محـصول هـا بـراي سـنجيدن بنـدي طـرح رتبـه . دانـد مشابه را مجاز مي

ي هـا صهبنـدي ممكـن اسـت مطـابق بـا اولويـت خصيـ طـرح رتبـه . شـود مـي واقـع مفيـد باشـد، افزاري نرم .كيفي سنجش شوندISO/IEC 14598-5: كند نميبه مطلب خاصي اشارهموضوع اين اين استاندارد در.

ــابيهــايمعيار: ي ديگــرهــا جنبــه ــشانگر ارزي ــراي بدســت آوردن ن را يفيــت محــصول كــه كواحــدي بتعيـين يهـا نيازمنـدي از تبعيـت كيفيـت بـا آنجائيكـه از نـدارد، هـا سـنجش مقـادير نيازي به دهد، نشان

يي هزينــه و برنامــه زمــاني ممكــن اســت بــراي هــر كــدام از هــا شدر چنــين رو. شــود مــيشــده مــشخص ــدي ــاي نيازمن ــي ته ــا شارز ن شــده وعي ــم باشــد ه ــي . ي ســنجش شــده مه ــدوقت ــراي فرآين ــيابي ب ارزش

كـه تعيـين شـود يـك مـدل رود، ضـروري اسـت مـي ميـان محـصوالت مختلـف بكـار ر د محـصول انتخاب را بيــشتر هــا كننــده مقايــسهتــا ،نــشان دهــد ســنجش مــورديهــا شارز محــصول را از هــرارزش تجــاري .هدفمند كند

57

Page 58: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

طرح ارزشيابي3 -6 -ب طرح ارزشيابي محصول 1 -3 -6 -ب

ISO/IEC 14598-1 : ــيابي ــرح ارزش ــتاندارد ط ــن اس ــا ش رو،اي ــيابي و ه ــهي ارزش ــزي برنام ــاي ري كاره .دهد ميرا شرح ارزياب

ISO/IEC 14598-2 : سـازي بـراي آمـاده يزهـايي ه چچـ اينكـه و ايـن بخـش مفهـوم كلـي طـرح ارزشـيابي از نظــر طــرح ارزشــيابيدر مــوردهــايي مثــال .دهــد را نــشان مــي بايــد مــد نظــر قــرار گرفتــه شــود طــرح

بــر اطالعــات عــالوهشــود كــه واقــع مــيمفيــد الگــو زمــاني ايــن.يوســت آورده شــده اســتكميــت در پي اطالعــات تنهــا در ايــن رخــ ببــه دليــل آن كــه اســتفاده شــود،ي هــم داردهاي ديگــراســتانموجــود، از

.وجود دارد استانداردو ) افــزار نــرم بيرونــي ت كيفيــهــاي نيازمنــديدر مــورد (، ارزشــيابي بيرونــي دهنــده توســعهدر ايــن بخــش

ــي ــيابي درون ــورد (ارزش ــديدر م ــاي نيازمن ــه ــي ت كيفي ــرم دررون ــزار ن ــرل در حــين تواف ــعه و كنت را ) سدهـد و همچنـين جزئيـات مـرتبط بـا طـرح سـنجش را هـم ارائـه مـي اسـتاندارد ايـن .كنـد مي يزي ر حطر

توليـد بـراي بدسـت آوردن داده تغييـر كنـد، مـشاوره فرآينـد يي كـه ممكـن اسـت در هـا شدر مورد سنج .دهد مي

ISO/IEC 14598-4 : دهـد يابي ارائـه مـي ارزشـ ايـن مرحلـه از مـورد در را تـرين توضـيح ايـن سـند كامـل ،ي هــا شرو كــردن هــا، مــشخص شــرايط عملكــرد ارزشــيابي، جنبــه هزينــه: اشــاره شــده ماننــدهــاي جنبــه

ي توسـعه و هـا شيـزي بـراي هـر ارزيـابي و نيـاز بـه شناسـايي رو ر حارزشيابي، زمان توقـف ارزشـيابي، طـر . است ها سنجه ارزيابي، معيارها و فرآيندگذاري معيارها و استاندارد كردن صحه

ISO/IEC 14598-5: طرح ارزشيابي عبارتند از مقرر كردنبراي الزمسه فعاليت : ماننداشاره شدههاي نويس، جنبه ي ارزشيابي و انجام يك طرح پيشها شروسازي ندمست :

ها يگذار ها يا صحه هاي فني مرتبط با سنجش محدوديت.

شودسازي ندها بايد مست گذاري ي ارزشيابي براي هر سنجش يا صحهها شرو .

ها براي سنجششده گرفتهبكار افزار نرمشناسايي ابزار.

شود هاي محصولي كه روش ارزشيابي بكارگرفته مي شناسايي مولفه.

مشخص كردن تفسير نتايج در مواقع الزم.

شرح محيط.

ماننداشاره شدههاي بهينه كردن طرح ارزشيابي جنبه :

دو بار انجام دادن ارزيابي ح ارزشيابي براي ممانعت ازنويس طر مروري بر پيش برنامه : ماننداشاره شدههاي اقدامات ارزشيابي مطابق با منابع در دسترس، جنبهريزي

58

Page 59: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

ــد ــنجش فرآين ــهو س ــزي برنام ــرح ري ــدامات ط ــرفتن اق ــر گ ــا در نظ ــده، ب ــزي ش ريــه ــل محــصول و مولف ــ زمانبنــدي تحوي ــين ه ــزاي آن، رابطــه ب ــده وســعهت و ممي و دهن

.هاي عمليات اجرايي دسترسي به توسعه و محل

از ممكـن اسـت ،طـرح ارزشـيابي سـازي آمـاده بـراي هااسـتاندارد مجموعـه كـاربر ايـن :ي ديگـر ها جنبهــتفاده 5-14598و 4-14598 ,3-14598 ,2-14598 ,1-14598 مـــستندات موجـــود دراطالعـــات اسـ

كـه مطالعـه بنـدهاي مـرتبط از شـود توصـيه مـي . شـود مـي هـا نبـه بيـشتر از ايـن ج فهـم موجب كه كنند . شروع شود ISO/IEC 14598-2استاندارد

اجراي ارزشيابي4 -6 -ب ها استفاده از سنجه1- 4 -6 -ب

ISO/IEC 14598-1 : ــه ــده نتيج ــه ش ــار گرفت ــاي بك ــاب معياره ــرم در انتخ ــصول ن ــزاري مح ــزان در اف مي . استمقادير معيارها

ISO/IEC 14598-3 :ــاني و همچنــين محــصول نهــايي در ــراي محــصوالت مي ايــن اســتاندارد ارزشــيابي ببايــد هــا توليدكننــده، شــود بكارگرفتــه مــي معيارهــا بــراي صــفات درونــيي كــههنگــام. گيــرد انجــام مــي

هنگــاميو دنــي جمــع آوري شــده انجــام دههــا داده از كيفيــت را جهــت حــصول اطمينــاناقــدامات الزم را انجــام اصــالحي و اقــدامات بفهمــد را مــشكلتوانــد مــي توليدكننــده بدســت آمــد، تدرســ نامقــاديركــه . دهد

ISO/IEC 14598-4 : بيـان دو جنبـه مختلـف در كـه دكنـ اشـاره مـي بـه مرحلـه سـنجش ايـن اسـتاندارد :شود مي

ــف ــدف از -ال ــايي ه ــد شناس ــابي مانن ــتي ارزي ــا در كاس ــدي ه ــاي نيازمن ــد ه ــيابي، ح ــتفاده ارزش اســرممحــصو ــزاري ل ن ــوارداف ــاربرد ي از و م ــرم ك ــزاري محــصول ن ــهاف ــيابي تحــت پوشــش ك ارزش

. ندا هبودنــوابق-ب ــيابي س ــراي ارزش ــه اج ــراي نمون ــود، ب ــايي ش ــد شناس ــه باي ــيابي، : ك ــراي ارزش مراحــل اج

و صـالحيت آنهـا مميزهـا ي ارزشـيابي، هـا تهـا يـا اسـتثناها در فعاليـ كـسري هـا، ها، محدوديت شرط .عهده داردرا به

ISO/IEC 14598-5: ــن در ــناي ــتاندارد بخــش از اي ــاره اس ــه اش ــنجش،ب ــشتر س ــدگاه ازبي ــديريت دي م .شود مي

:كند بيان مي رااستاين استاندارد وظايف ارزياب كه عبارتند از موارد زير ــديريت ــهم ــا مولف ــه ي محــصول ه ــدهدرخواســتتوســط ك ــي كنن ــه م توســطمحــصوالت : شــود ارائ

را هـا فـه و ارزيـاب تمـام محـصوالت و مول شـود داده مـي تحويـل ريـزي طبـق برنامـه نـده كن درخواست ،كند مينام ثبت

59

Page 60: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

مديريت محصول توليد شده توسط اقدامات ارزشيابي :

كـه شـامل هـا دادهايـن .شـود ي اصـلي و مـستندات محافظـت مـي هـا مولفهي مياني به همان روش ها داده .رود بكار مي براي تفسيرهستندسوابق ارزشيابي

ــا ــديريت ابزاره ــه يم ــام ي ك ــراي انج ــي ب ــار م ــيابي بك ــدامات ارزش ــه در : رود اق ــار رفت ــاي بك ابزاره . در گزارش ارزشيابي مشخص شوندبايدارزشيابي

انجــام توليدكننــده يهــا ســازمانتوســط از آنرزشــيابي بطــور كامــل يــا بخــشي ا :ي ديگــرهــا جنبــه . شود رح ارزشيابي انجام ميدر اين مورد طبق مشخصات و ط. شود مي با معيارهامقايسه 2 -4 -6 -ب

ISO/IEC 14598-1 : ردســنجش شــده بــا معيارهــاي تــدوين شــده يهــا شارزدر ايــن اســتاندارد . شود ميمشخصات مقايسه

ISO/IEC 14598-3 : ــن ــادير اســتاندارددر اي ــي و ارزشــيابي محــصول مق ــراي ارزشــيابي درون ســنجش ب، تعريــف شــدههــاي شــاخص ســنجشمقــاديربــراي ارزشــيابي درونــي از . شــود مــيگرفتــه نهــايي در نظر

ــتفاده ــياس ــود م ــد ش ــشگوئي كن ــايي را پي ــصول نه ــت مح ــا كيفي ــن . ت ــين اي ــتانداردهمچن ــوع اس وقرا مقـادير محـصول نهـايي، ايهـ سـتاندارد بـراي سـنجش ايـن ا .كنـد مـي بيـان را 1هـشته برون يها شارز . كند ميمقايسه هدف مقاديربا

ISO/IEC 14598-4 : ي مــورد ســنجش بــراي هــا ش، ارزشــود ايــن مرحلــه بــه تحليــل كــار اشــاره مــي در :رود شناسايي موارد زير بكار مي

ايــن اســتاندارد چنــد مثــال بــراي حــل رفــع . بــراي شناســايي عيــوب محــصول و چگــونگي رفــع آن .عيوب محصول آورده است

ايـن . هـاي شـناخته شـده را رفـع كنـد بايـد انجـام شـود ز باشـد تـا عيـب اي كه نيا هر ارزشيابي اضافه ايـرادي وجـود نـدارد تاييـد كنـد، يـا مبنـي بـر اينكـه تواند محـصول را ارزشيابي اضافه، براي نمونه، مي

هنگـامي افـزاري محـصول نـرم گـذاري محـصول و بـراي قابـل قبـول بـودن عملكـرد تواند براي صحه مي .يا تغييراتي براي تصحيح عيوب انجام شده باشد، بكار رودكه تغييراتي در طراحي

بعنـوان چـه ضـروري باشـد، چـه مـورد در ايـن افـزاري محـصول نـرم كـردن كنترل كردن يا محـدود يــا در طراحــي كــاربردداردنيــاز بــه ارزشــيابي اضــافي ضــروري اثــر بگــذارد، هــاي نيازمنــديمثــال، بــر

. گذارد ي اثر مريزي برنامه بودجه يا زيرا در ي مــرور"ي نتــايج هــر ارزشــيابي ماننــد هــا تيــا محــدودي/هــر اســتثنائي از دامنــه كــاربرد ارزشــيابي و

. "شود نميشامل اين ارزشيابي كاركرد محصولتفصيلي از

1- Outlier

60

Page 61: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

يـك نتيجـه كلـي افـزاري محـصول نـرم روي هـاي انجـام شـده بـر نتايج تمام ارزشيابي يآور جمع از ، . دشو ارزشيابي تصويب مي

ــادآوري ــتاندارد -ي ــار در اس ــل ك ــه تحلي ــه ب ــاني ك ــه، از زم ــن مرحل ــي ISO/IEC 14598-4در اي ــاره م ــن اش ــود اي ش . است "نتايج ارزيابي" كه خيلي نزديك به مرحله آخر بنام ISO/IEC 14598-1استاندارد گسترده تر ازاستاندارد

ISO/IEC 14598-5: ــن ــاره اي ــه اش ــور خالص ــه بط ــت مرحل ــده اس ــردن ب. ش ــان ك ــابي ي ــايج ارزي در نت طــرح ارزشــيابي، برخــي نتــايج ميــاني يــا تفــسير تــصميمات مــشخص بــودنو هنگــام گــزارش ارزشــيابي

.شود آورده ميگزارش ارزشيابي در همميـاني انجـام وظيفـه بـراي دسـتيابي بـه نتيجـه ارزشـيابي بطـور معمـول در ايـن مرحلـه : ي ديگر ها جنبه رونــد خاصــي را بــراي نتيجــه ISO/IEC 14598تند از مجموعــه اســتانداردبنــابراين هــر مــس. شــود مــي

اگرچـه بيـان كـردن . تـوان از آنهـا اسـتفاده كـرد گيري نهايي ارزشيابي در ايـن مرحلـه ارائـه داده، كـه مـي خالصه نتايج ارزشيابي براي نتيجـه گيـري كلـي نيـاز اسـت، ولـي مقايـسه كـردن هـر نتيجـه سـنجش بـا

مطـابق بـا كـه هـايي عمـل هـا، يـا هـا، محـدوديت بـراي تـصويب شـرط . اسـت مهم معيارهاي مشخص شده .شود مي ذكر شده در زير انجام مديريتيمعيارهاي

نتايج ارزيابي3 -4 -6 -بISO/IEC 14598-1 : ــراي ،ندســدر ايــن ــابي يــك مجموعــهب گــردآوري شــدهبنــدي رتبــه مقــادير، ارزي

كنـد، بـرآورد را افـزاري محـصول نـرم كيفـي هـاي نيازمنـدي ينكـه مبنـي بـر ا اضـافي اي بيانيهو است شده در . ي ديگـر ماننـد زمـان و هزينـه سـنجيده مـي شـوند از جنبـه گـردآوري اين ايـن بنـابر . شده است ايجاد

ــر اســاس معيارهــاي ــا تــرخيص نكــردن مــديريتينهايــت ب ــا تــرخيص ي ــا رد قبــولي ي ، درمــورد قبــولي ياثـرات نتـايج ارزشـيابي در مراحـل بعـدي چرخـه . شـود گرفتـه مـي مـديريتي ، تـصميم افـزاري محصول نرم بايـد عـوض شـود يـا منـابع بيـشتري بـراي هـا نيازمنـدي " است چنانكه، براي نمونـه، افزار نرمحيات توليد

" مورد نياز است؟سعه توفرآيندISO/IEC 14598-3 : ــان فعاليــ ــند، هم ــن س ــا تاي ــتاندارد ه ــه در اس ه آورد SO/IEC 14598-1يي ك

. دهد را ارائه ميدهنده توسعهشده، مطابق با ديدگاه

ــادآوري ــابي در -1ي ــرمايــن مرحلــه، ارزي ــار انجــام ه در حــين توســعافــزاري محــصول ن ــا دوب ــراي و شــود مــي، يــك ي ب را درطــول چرخــه حيــات مــديريتي تــصميمات نتيجــهود و در ر پيــشگوئي كيفيــت نهــايي محــصول در عملكــرد بكــار مــي

.دارد مجاز مي افزار نرمتوسعه

، امكـان دنبـال كـردن ارزشـيابي افـزار نـرم نگهـداري سـوابق نتـايج ارزشـيابي در حـين چرخـه حيـات توسـعه -2يادآوريــي ــرمكيف ــزار ن ــي را اف ــد م ــي. ده ــابراين م ــراي بن ــوان گ ــا شت ــاي ه ــال، اثربخــشي، نموداره ــراي مث ــايي را، ب ي كيفيــت نه

. ي قابل استفاده را نگاشتها شگراي

61

Page 62: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

62

ISO/IEC 14598-4 : ــه ــن مرحل ــايج "اي ــيم نت ــام دارد"ترس ــيح داده . ن ــل توض ــا دو روش مكم ــايج ب نت :شده است

ــه رســمي -1 ــايجتب ــا اســتفاده از در آوردن نت ــرآوردن "ب ــرآورد كــه چگــونگي"هــا نيازمنــديبيانيــه ب ب . دهد را توضيح ميها نيازمنديكردن

ــصميم - 2 ــا ت ــول ي ــراي قب ــايي ب ــري نه ــو گي ــتفاده رد قب ــرملي اس ــصول ن ــزاري مح ــرفتن اف و در نظرگــايگزين ــاي ج ــنه ــا ممك ــود ي ــالح ش ــد اص ــصول باي ــد مح ــولي باش ــصميم رد قب ــر ت ــه، اگ ــراي نمون ، ب . ي آن عوض شودها نيازمندي

ISO/IEC 14598-5 :ــن ــه اي ــتن مرحل ــق م ــر طب ــتاندارد ب ــت ISO/IEC 14598-1 اس ــز. اس ارش گمرحلــه . كننــده اســتدرخواســت امــا نتــايج نهــايي بــه عهــده شــود يمــنتــايج ارزشــيابي شــامل ارزشــيابي

ي هــا دادهنهــايي ارزشــيابي شــرح داده شــده در ايــن اســتاندارد بــه تحويــل گــزارش ارزشــيابي و جابجــايي . پردازد مستندات مي ارزشيابي و

تي مـسئول نتيجـه گيـري از ارزيـابي اسـت، امـا ارزيـابي نهـايي فقـط در صـور ،مميـز : ي ديگـر هـا جنبه گــزارش ارزيـابي كــه بطــور معمـول مميـز . مشخــصات ارزيـابي عنــوان شـده باشــد كـه در شــود مـي انجـام

كننـده بـر اسـاس درخواسـت دهـد، و سـپس كننـده تحويـل مـي درخواسـت است را به شامل برخي نتايج ديراهبـر بـه دليـل اينكـه در ارزيـابي نهـايي بـه تـصميمات . رسـاند اين گزارش، ارزيـابي را بـه اتمـام مـي

.شود مد نظر قرار گرفته مي،سازي و زمان تحويل ها، پذيرش پياده سازمان، مانند، هزينه

Page 63: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

پيوست پ

)اطالعاتي(

SQuaRE و مجموعه استاندارد ISO/IEC 9126, ISO/IEC 14598 بين فرآيندتاريخچه و انتقال تاريخچه1-پ

2 ــسه ــستند درجل ــن م ــازاو ك1WG6 در اي اي ــال در ان ــاد1999س ــسه ايج ــد و در جل ــد ش اي در مادريــا تحليــل .اصــالح شــده اســت ــه و اســتنتاج ب ــا فهرســت 14598 و 9126هاي ارد اســتانداي از مجموع و ب

كـه بـه دسـت آمـد نتيجـه ايـن اسـتفاده از ايـن مـستندات، بـراي بهبودهاي الزم و نيز نبود وضـوح كردن

. استبه يك مستند واحدي نياز ايجــاداز اولــين اصــالح و بعــد )JTC1/SC7 3 (ي بــا تمــام اعــضا در مادريــدطــرح پيــشنهادي بــا نشــست نگــارش آن اصــالح و برخــي 2000 در نــوامبر ســال WG6در نشــست پراگــو .يــك ســاختار تــصويب شــد .متون با جزئيات تعريف شد

4 ــا JTC1/SC7 در ــي ســال ناگوي ــاه م ــضا درم ــام اع ــا تم ــه 2001 نشــستي ب ــه مجموع ــدي ب ــداد جدي تعــستندات ــسخه SQuaRE م ــه ن ــف، ب ــاي مختل ــان راهنماه ــسه مي ــس از مقاي ــد و پ ــصاص داده ش اخت

ــام . جديــد اشــاره شــد 6ايــن نــسخه در ثبــت ن 5WD و CDدر . منتــشر شــدJTC/SC7 بوســان كــره در . و بكـار گرفتـه شـد شـماره نهـايي ايـن مجموعـه تـصويب 2002نشستي با تمـام اعـضا در مـاه مـي سـال

ه تـ ايـن نـسخه در پـيش ثبـت نـام كمي . غـاز شـده اسـت آتندات مجموعـه عمـده بـر مـس مروريهمچنين .تصويب شد

ــه 2 -پ ــين مجموعـ ــه بـ ــهISO/IEC 9126رابطـ ــه ISO/IEC 14598 و مجموعـ و مجموعـ SQuaREتانداردهاي اس

ارائــه راهنمــايي روشــن بــراي كــاربران اســتانداردهاي 1پ هــدف از اطالعــات نــشان داده شــده در جــدول اســـتفاده از مجموعـــه ارا بـــ بـــه راحتـــي عمليـــات حاضـــر كـــه اســـت ISO/IEC 14598 و9126

. منتقل كنندSQuaREاستانداردهاي

1 - Workinggroups 2 - Kanzawa 3 - Joint Technical commoittee 1 / Sub Comoitte 7 4 - Nagoya 5 - Western Digital 6 - Compact Disc

63

Page 64: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

SQuaRE جاري كيفيت محصول: 9126 بخش مديريت كيفي : 25000

مدل كيفي : SQuaRE (NP) 1راهنماي : 25000 نيمعيارهاي بيرو : 2 ريزي و مديريت طرح : 25001

معيارهاي دروني : 3 بخش مدل كيفي : 25010معيارهاي كيفيت در : Rev ) ( 4مدل كيفي : 25010

كاربري بخش سنجش كيفي : 25020

مدل مرجع سنجش و راهنما : 25020 (NP )

پيشنهاد جديد

و 9126راهنماي استفاده هاي سنجه كيفيت مولفه : 25021 14598

اي پايهمعيارهاي جش كيفي درونيسن : 25022 كيفيهاي نيازمندي سنجش كيفي بيروني : 25023 سنجش كيفيت در كاربري : 25024

ارزشيابي محصول : 14598 كيفيهاي نيازمنديبخش : 25030 كليمرور -1 ( NP) كيفي هاي نيازمندي : 25030

ديريتريزي و م طرح-2 بخش ارزشيابي كيفي : 25040مدل ارزشيابي كيفي مرجع : 25040

و راهنما ها دهنده توسعه برايفرآيند-3

سفارش براي فرآيند -4 هاي ارزشيابي پيمانه : 25041 ها دهنده

ها ارزياب برايفرآيند -5 ها ارزياب فرآيند : 25042 برايفرآيند : 25043

ها سفارش دهندههاي مستندات پيمانه-6

شيابيارز ها ارزياب برايفرآيند : 25044

و مجموعه ISO/IEC 9126 ،ISO/IEC 14598 بين استانداردهاي فرآيند رابطه و انتقال – 1پ جدول SQuaREاستاندادهاي

64

Page 65: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

هرســت تمــام اســتانداردهاي موجــود، يعنــي مجموعــه اســتانداردهاي درحــال اســتفاده ف "جــاري"ســتون )ISO/IEC 9126و ISO/IEC 14598 (ــده و ــشنهاد شـ ــد پيـ ــتانداردهاي جديـ ــت اسـ ــتون .اسـ سـ"“SQuaRE فهرست كامل از استانداردها يSQuaRE است.

دهـد و و مجموعـه جديـد را نـشان مـي مربـوط ها رابطـه دقيـق بـين مجموعـه قبلـي اسـتانداردهاي پيكانســازي و يكــيدهــد، چنانكــه اســتانداردهاي جديــد نتيجــه اتــصال، انتقــال را نــشان مــيفرآينــدهمچنــين

ــي ــستندات قبل ــستند از م ــد م ــه چن ــتخالص ــتانداردهاي . اس ــه اس ــاد مجموع ــراي ايج SQuaREببكارگرفتــه شــده كــه در زيــر بــه آنهــا ISO/IEC 14598و ISO/IEC 9126تغييراتــي در اســتانداردهاي

:شود اشاره مي

مستندات استاندارد جديد اســتانداردISO/IEC 25000 : راهنمــاي مجموعــهSQuaRE) و ارزشــيابي كيفــي هــا نيازمنــدي

ISO/IECهـا بـه اسـتانداردهاي ضـوع و از ممـروري سـازي و يكـي تسلـسل، بـراي ) افـزاري محصول نرم

ارزشــيابي كيفــي – ISO/IEC 14598-1 مــدل كيفــي و اســتاندارد -كيفيــت محــصول -9126-1 كند، كلي اشاره ميمروري –محصول

اســتانداردISO/IEC 25020 –ــدا ــدل ان ــسل، يكــي زه م ــراي تسل ــا ب ــري مرجــع و راهنم ســازي و گي مـدل كيفـي، – كيفيـت محـصول - ISO/IEC 9126-1 از اسـتاندارد مربـوط ي هـا ش بخـ بـر مـروري

ــتاندارد ــصول - ISO/IEC 9126-2اس ــت مح ــاي– كيفي ــتاندارد معياره ــي، اس ISO/IECبيرون

كيفيــت - ISO/IEC 9126-4اســتاندارد معيارهــاي درونــي و –كيفيــت محــصول - 9126-3 .كند استفاده مي را كاربري كيفيت در–محصول

اســتانداردISO/IEC 25021 –بطــور هــاي ســنجه كيفــي بــه عنــوان يــك مــستند اســتاندارد مولفــه -كيفيــت محــصول - - ISO/IEC 9126-2از اســتاندارد اي جديــد بــا اطالعــات درونــداد پايــهكامــل

ــاري ــتاندارد معي ــي و اس ــاي بيرون ــصول – ISO/IEC 9126-3ه ــت مح ــي، –كيفي ــاي بيرون معياره . كيفيت در كاربري-كيفيت محصول ISO/IEC 9126-4استاندارد

ــتاندارد ــدي - ISO/IEC 25030اس ــا نيازمن ــل ه ــتاندارد كام ــستند اس ــك م ــوان ي ــه عن ــي ب ي كيف -يافــزار محــصول نــرم ارزشــيابي - - ISO/IEC 14598-1جديــد بــا بخــشي از ورودي از اســتاندارد

كلي مرور

اصالحات اصلي:

اســتانداردISO/IEC 25010 –ي مــرتبط هــا ش مــدل كيفــي بــراي اصــالحات اصــلي مــروري بــر بخــ . مدل كيفي- كيفيت محصول - ISO/IEC 9126-1با استاندارد

ستاندارد اISO/IEC 25022 - ي هـا شبخـ بـراي اصـالحات اصـلي مـروري بـر سـنجش كيفـي درونـي . معيارهاي دروني - كيفيت محصول- ISO/IEC 9126-3استاندارد

اســتانداردISO/IEC 25023 اســتاندارد ســنجش كيفــي بيرونــي بــراي اصــالحات اصــلي مــروري بــر ISO/IEC 9126-2 - معيارهاي بيروني -كيفيت محصول.

65

Page 66: Software engineering-Software Product Quality …parsetraining.com/wp-content/uploads/2018/11/ISIRI-25000.pdfناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ Islamic Republic of Iran-وﺰﻳا-ناﺮﻳا

66

ــتاندارد ــروري ISO/IEC 25024اس ــلي م ــالحات اص ــراي اص ــاربري ب ــت در ك ــنجش كيفي ــر س ب . كيفيت در كاربري-كيفيت محصول - - ISO/IEC 9126-4استاندارد

ــتاندارد ــر ISO/IEC 25040 اس ــروري ب ــراي اصــالحات اصــلي م ــا ب ــدل مرجــع و راهنم ارزشــيابي م .يل بازنگري ك-افزاري محصول نرم ارزشيابي ISO/IEC 14598 – 1ي استاندارد ها شبخ

اصالحات جزئي

ــتاندارد ــر ISO/IEC 25001اس ــراي ر حط ــديريت ب ــزي و م ــ ي ــر بخ ــروري ب ــي م ــا ش اصــالحات جزئ ي ه يزي و مديريتر ح طر-ارزشيابي محصول ISO/IEC 14598-2استاندارد

اسـتانداردISO/IEC 25041 ي هــا شي ارزشــييابي بــراي اصـالحات جزئــي مــروري بــر بخــ هــا نــه پيما يابي شي ارزها نه مستندسازي پيما– محصول ارزشيابي 6-14598استاندارد

بـر هـا بـراي اصـالحات جزئـي مـروري ارزشـيابي بـراي توسـعه دهنـده فرآينـد ISO/IEC 25042استاندارد ها براي توسعه دهندهفرآيند – محصول ارزشيابي 3-14598ي استاندارد ها شبخ ــتاندارد ــد ISO/IEC 25043اس ــده فرآين ــفارش دهن ــراي س ــيابي ب ــي ارزش ــراي اصــالحات جزئ ــا ب ه

ــ ــر بخ ــروري ب ــا شم ــتاندارد ه ــيابي محــصول – ISO/IEC 14598-4ي اس ــد – ارزش ــفارش فرآين س ها دهنده

ــتاندارد ــد ISO/IEC 25044اس ــراي فرآين ــيابي ب ــاب ارزش ــا ارزي ــي ه ــالحات جزئ ــراي اص ــه ب چنانك مميز براي فرآيند – افزاري محصول نرم ارزشيابي ISO/IEC 14598-5ستاندارد امروري بر