SJ LA GR 2014 · 2 Verslag van het bestuur 10 3 De kern van de VBDO: 14 visie, missie, ambitie en...

JAARVERSLAG

2014WAARDECREATIE

waar·de·cre·at·ie (de; meervoud: waardecreaties) het schep-pen van (meer) waarde voor klanten, de eigen organisatie enandere betrokken partijen, op basis van nieuwe inzichten endoor middel van co-creatie, een heroverweging van het be-staande businessmodel en continue aandacht voor innovatie.Waardecreatie vergroot het onderscheidend vermogen ende continuïteit van iedere organisatie.

OPGAVE

2

INHOUDS-

Over dit verslag Lectori Salutem! 51 Voorwoord van de directie 62 Verslag van het bestuur 103 De kern van de VBDO: 14

visie, missie, ambitie en strategie

4 Duurzaam beleggen projecten 165 Duurzaam ondernemen projecten 186 Communicatie 207 Netwerken 228 Vooruitzichten voor 2015 249 VBDO en financiën 26

10 Duurzame bedrijfsvoering 42

BIJLAGEN:1 LIJST INSTITUTIONELE LEDEN 452 ENGAGEMENT 463 BEREKENINGEN MILIEUBELASTING 474 OVERZICHT MEDIA 485 GRI INDEX 50

3

4

VOORWOORDDIREC-TIE

Utrecht, 22 april 2015

Lectori Salutem!De Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling is al enige jaren de grootsteen meest productieve Sustainable Investment Forum (SIF) van Europa en is sindsvorig jaar aangesloten bij het wereldwijde netwerk van de grootste SIF’s in de wereld,de “Global Sustainable Investment Forum” (GSIA).

De VBDO is de enige beleggersvereniging in Nederland die opkomt voor de belangenvan institutionele en particuliere beleggers die willen bijdragen aan duurzameontwikkeling. In 2013 hield de vereniging een interne stakeholderdialoog met vertegenwoordigers van stakeholders uit de achterban. Uit deze stakeholderdialoog zijnacties voortgekomen die we afgelopen jaar en de komende jaren zullen uitvoeren.Deze liggen op het vlak van het vergroten van onze impact op de samenleving, de samenwerking met de leden en het verbeteren van de financiële veekracht.

De VBDO heeft dit verslag volgens de G4 richtlijnen van het Global Reporting Initiativegeschreven. Hierbij wordt aandacht besteed aan de afbakening van onze activiteitenen aan de materialiteit ervan. Daarnaast vindt een controle plaats door een externeaccountant.

Voor een kleine organisatie zoals de VBDO is dit een hele investering, maar wezijn het aan onze stand verplicht. We spreken bedrijven immers ook aan op hun(maatschappelijke) verslaglegging.

De VBDO kan haar werk niet doen zonder haar particuliere en institutionele leden,die ons inhoudelijk en financieel bijstaan. We willen ze hierbij dan ook van hartebedanken voor hun bijdrage in het afgelopen jaar. Ik wil u van harte uitnodigen ommet de VBDO in gesprek te gaan over dit jaarverslag en uw opmerkingen en suggestiesmet ons te delen.

Voor informatie, vragen en opmerkingen kunt u rechtstreeks contact opnemen metde executive director van de VBDO, Giuseppe van der Helm.

Met hartelijke groet,

Giuseppe van der HelmExecutive director VBDO+ 31 (0)30 - 234 00 [email protected]. vbdo.nl

5

D

6

De vereniging zette in 2014 onderwerpenals ‘verantwoord belastingbeleid’ en ‘circu-laire economie’ op de agenda bij beurs-genoteerde bedrijven. Samen met onzeachterban dachten we mee over controver-siële onderwerpen en best practices metbetrekking tot verantwoord en duurzaambeleggen. Daarnaast neemt VBDO deelaan de internationale coalitie die de eer-ste mondiale ‘Corporate Human RightsBenchmark’ gaat opzetten.

OmgevingDe economische crisis hield in 2014 aan. Ditleidde tot hernieuwde aandacht voor kosten-besparing bij bedrijven. De financiële mark-ten kwamen evenmin tot rust, waarbij vooralaandacht was voor geldverruiming.

In de financiële sector was het onrustig,onder andere door de aanstaande privatise-ring van SNS Reaal en ABN AMRO en desplitsing van ING en Nationale Nederlanden.De Europese richtlijn voor de niet-financiëlerapportage wierp zijn schaduw vooruit.

ledenDe VBDO verwelkomde in 2014 een aantalnieuwe institutionele leden, waaronder Ach-mea, IBS Asset Management, Unicef Neder-land, Avans Hogeschool, Bank ten Cate & CieNV, SNS Retail Bank en Hivos. Voor instituti-onele beleggers werden de activiteiten vanhet analistennetwerk verruimd en werden ereen aantal seminars rondom duurzaam be-leggen georganiseerd. De vereniging zorgtop deze manier voor het delen van best prac-tices en zorgt voor netwerkmogelijkheden.

Het aantal particuliere leden van de vereni-ging daalde van 636 tot 573. De VBDO ont-wikkelde voor particuliere beleggers en ledenvan de VBDO de cursus ‘Duurzaam beleggenin de praktijk’.

Onderzoek naar duurzaam beleggenDe VBDO voerde in 2014 een aantal onder-zoeken uit, die de praktijk van duurzaam be-leggen stimuleren. Voorbeelden hiervan zijnde onderzoeken naar ‘engagement’ en ‘ESG-Integratie’. De vereniging onderzoekt de bestpractices op deze terreinen, brengt er eenrapport over uit en zorgt dat de uitkomstenbesproken worden op seminars.

De benchmark over het duurzaam beleg-gingsbeleid van pensioenfondsen in Neder-land besprak de VBDO bij De NederlandscheBank met voormalig directielid, Joanne Kel-lerman tijdens een rondetafelgesprek. Tijdensdit gesprek, samen met de koplopers van deVBDO benchmark, was het betrekken vanpensioendeelnemers bij het duurzaam be-leggingsbeleid een van de belangrijkste on-derwerpen.

De VBDO bracht onderzoek uit naar het duur-zaam beleggingsbeleid van Nederlandse ver-zekeraars en hield een bijeenkomst met alsdoel om de sector naar een hoger plan tebrengen.

Voor de eerste keer werd het jaarlijkse onder-zoek ‘Duurzaam sparen en beleggen in Ne-derland’ ondersteund door vier banken: ABNAMRO, ASN Bank, ING en Triodos Bank.

Het VBDO analistennetwerk heeft in 2014 bij-eenkomsten georganiseerd over het belas-tingbeleid en transparantie van multina-tionals, over globale duurzaamheidstrends,over engagement en impact investment. Eennieuw onderdeel waren de ESG-webinarsmet beursgenoteerde bedrijven, dit eerstejaar met Frans van Houten, CEO van Philipsen Ton Bu� chner, CEO van AkzoNobel.

De VBDO ontwikkelde ook een website insamenwerking met Accenture, waar pensioen-deelnemers eenvoudig inzicht kunnen krijgenin de duurzaamheidprestaties van hun pen-sioenfonds: www.meerdoenmetjepensioen.nl.

Duurzaam OndernemenDe VBDO verbeterde het afgelopen jaar dekwaliteit van het engagementtraject. Datheeft tot gevolg gehad dat er minder aan-deelhoudersvergaderingen zijn bezocht danin de voorgaande jaren. Daarnaast zijn er‘sectorcommissies’ in het leven geroependie de jaarthema’s zoals circulaire econo-mie, mensenrechten en verantwoord belas-tingbeleid per sector beoordelen.

Op deze manier werd het mogelijk omspecifiekere vragen per bedrijf te stellen. Devereniging bezocht bedrijven in Duitslanden de UK voor Fonds 1818. De kwaliteit vande vragen en de manier van het engage-ment voeren door VBDO werd bijzondergewaardeerd.

De VBDO heeft in 2014 stakeholderdialogengeorganiseerd voor ABN AMRO, Royal BAMGroup, SNS Bank, Van Lanschot Bankiers enVodafone.

VBDO publiceerde het rapport “Good TaxGovernance in Transition - Transcendingthe tax debate to CSR” samen met Oikos enmet ondersteuning van PwC. De publicatiedraaide om de zes ‘tax governance principles'.Het rapport is mede mogelijk gemaakt metfinanciële ondersteuning van ICCO.

Bijzonder was het ontstaan van een inter-nationale coalitie die gezamenlijk de eerstemondiale ‘Corporate Human Rights Bench-mark’ gaat opzetten. In de stuurgroep zittenzes partijen, waarvan VBDO de enige ver-eniging en de enige partij uit continentaalEuropa is.

De methodologie van de benchmark verant-woord ketenbeheer werd geheel herzien,met meer nadruk op sectoren en internatio-nale vergelijkbaarheid.

De jaarlijkse conferentie over Human Rights,samen met ICCO, CNV Internationaal enPwC, werd druk bezocht door investeerders,bedrijven en NGO’s.

1 Verslagvan de Directie

7

CommunicatieDe VBDO organiseerde een aantal seminarsvoor institutionele beleggers. “Passief be-leggen: van missie naar rendement” metThink ETF’s, IBS Capital Management enEIRIS, “Engagement” in het Amstelhotelmet AXA IM en het seminar “Duurzaam be-leggen door pensioenfondsen” met HSBC.Deze werden gewaardeerd door de bezoekers.

Er was veel belangstelling voor de Weekvan het Duurzaam Beleggen (10 tot 14 no-vember 2014). De interesse voor de confe-rentie op Beursplein 5 was erg groot. Hetwas een boeiende dag voor wie het themaduurzaam beleggen hoog op de agendaheeft staan. Zo sprak onder meer keynotespeaker Klaas van Egmond, hoogleraar Ge-owetenschappen aan de Universiteit Utrecht.Er was een discussie met experts op het ge-bied van duurzaam beleggen.

De partners van de week van het duurzaambeleggen (ABN Amro, ASN Bank, TriodosBank, Rabobank, EY en Vigeo) spraken inbreak out sessies over verschillende aspec-ten van verantwoord en duurzaam beleg-gen. Chris Buijink, voorzitter van de Neder-landse Vereniging van Banken, nam heteerste exemplaar van het rapport ‘Duur-zaam sparen en beleggen in Nederland’ inontvangst.

De website www.vbdo.nl werd vernieuwd en dewebsites www.Goed-Geld.nl en www.duur-zaamaandeel.nl worden het komende jaargeïntegreerd in deze hernieuwde website.

InternationalisatieDe VBDO lanceerde een aantal initiatievenom het gedachtegoed van de vereniging in-ternationaal onder de aandacht te brengen.De VBDO ontwikkelde een voorstel om dehaalbaarheid van een aantal internationalebenchmarks in de financiële sector te on-derzoeken.

Samen met Oxfam Novib werden mogelijk-heden onderzocht om engagement plat-forms op te kunnen zetten in opkomendeeconomieën. Op die manier kunnen lokaleNGO’s en investeerders lokale bedrijven be-naderen met een dialoog over duurzaam-heid. Verder ondersteunt de VBDO hetopzetten van Sustainable Investment Forumsin landen als Colombia en China.

Eurosif en GSIAEurosif is zich in rap tempo aan het ontwik-kelen als dè vertegenwoordiger van duur-zame beleggers bij de EU. Er is een duide-lijke invloed bij richtlijnen als niet-financiëlerapportage en long term investments. Eurosifis een vaste deelnemer aan het CSR Plat-form van de EU. Het panel over de rol vaninvesteerders bij Conflict Minerals tijdenshet Annual Event werd druk bezocht. Naeen overgangsperiode van drie jaar zal Eu-rosif direct gefund worden door de SIF’s, inplaats van de member affiliates, zoals datnu het geval is. In 2014 is veel gesprokenover de wijzigingen in governance die hier-mee gepaard gaan. Voor de VBDO kunnende consequenties aanzienlijk zijn. Begin2015 wordt hier meer over bekend.

De Global Sustainable Investor Alliance(GSIA) kwam in 2014 in Utrecht bij elkaar,waarbij de strategie en het jaarlijkse trend-rapport werden besproken. Ook was er eengesprek met de Principles for ResponsibleInvestment (PRI). Maandelijks zijn er con-ference calls met GSIA.

In dit internationale gezelschap is de VBDOinmiddels de tweede grootste SIF van dewereld, maar ook de SIF’s in Duitsland en Italië groeien sterk. In 2015 en 2016 voertde VBDO het secretariaat van de GSIA.

VBDO’s voorman Giuseppe van der Helm ishet afgelopen jaar een aantal maal als ex-pert duurzaam beleggen geraadpleegd bijRTLZ en BNR Nieuwsradio. Daarnaast heeftde VBDO een flink aantal keer met artikelenin verschillende dagbladen gestaan. Vooralverantwoord belastingbeleid en verantwoordbeleggen door pensioenfondsen kregen aan-dacht in de media.

De VBDO heeft in overleg met de partnersbesloten te stoppen met het MVO Verslag-legging seminar, omdat het onderwerp doorvoldoende andere partijen is opgepakt. Hetseminar krijgt een opvolger, waarbij we van-uit investeerders naar de optimalisatie van debruikbaarheid van MVO verslagen kijken.

OrganisatieDe organisatie blijft groeien om het groei-ende aantal projecten uit te voeren en tege-lijkertijd de kwaliteit ervan te borgen. DeVBDO had eind 2014 in totaal 9.5 fte’s.Daarnaast bieden we kansen aan traineesom ervaring op te doen en hun netwerk uitte bouwen. Deze groep geeft ons de gele-genheid om projecten op een kostengun-stige wijze uit te voeren en zo onze impactte vergroten.

De groeiende organisatie heeft steeds meerbehoefte aan ondersteunende systemen enprocedures. Er wordt gewerkt aan een ma-nagementhandboek, het verbeteren van debereikbaarheid en een nieuw IT systeem voorons projectmanagement en de database. In2015 implementeert de VBDO deze zaken.

Om meer lijn te krijgen in de prioriteit en di-versiteit aan projecten is er een begin ge-maakt met een beleidsplan. Hierin wordt destrategie geoperationaliseerd. Ook worden deselectiecriteria voor projecten vastgelegd. In2015 zal dit beleidsplan worden vastgesteld.

8

Financiële resultatenAan de opbrengstenkant kreeg de VBDOzowel van de kant van de contributies alsdoor projecten beduidend meer inkomstendan begroot. Dit woog op tegen investerin-gen in het team, waardoor de personeels-kosten ook flink hoger waren dan begroot.

De overige kosten waren in lijn met de be-groting. Het uiteindelijke resultaat was hier-door licht positief. In de komende jaren wilde VBDO meer aandacht besteden aan hetop peil brengen van de reserves, tot hetniveau van maximaal zes maanden van debegrote personeels- en huisvestingskosten.

Wat kan er beter?Ondanks de inzet zijn er ook zaken voor ver-betering vatbaar. Beoogde projecten zoals:‘Impact investing’ en ‘Strategische sector-allocatie’ gingen niet door vanwege een ge-brek aan funding en daaruit voortvloeiendcapaciteit. De nieuwsbrief voor de particu-liere leden verscheen zeven maal, dit wasiets minder frequent dan we begin van hetjaar planden. Door een slordigheid kon deVBDO een project in het kader van het pro-gramma ‘Pleiten en beïnvloeden’ van hetMinisterie van Buitenlandse Zaken niet in-dienen.

De Benchmark Verantwoord Ketenbeheerwerd ernstig vertraagd en kan pas in hetvoorjaar van 2015 worden gepubliceerd.Het jaarlijkse event met awarduitreikingrondom deze benchmark ging daarom ookniet door. Een tweede medewerker kreegeen burn-out en is een geruime tijd bezigmet herstel. Ondanks een aantal opstart-gesprekken werd het seminar over ‘Inves-teerders en MVO Verslaglegging’ door-geschoven naar 2015.

10

2WaardecreatieDe afgelopen jaren heeft de VBDO laten zienook in een guur economisch klimaat opniveau te kunnen opereren. De VBDO streefteen duurzame en verantwoorde kapitaal-markt na, vanuit de achterliggende gedachtedat dit leidt tot een gezondere wereld en eenmeer rechtvaardige samenleving. De VBDOwil met haar acties en impact de toenemendebelangstelling voor duurzaam beleggen ver-der stimuleren.

ResultatenDe VBDO sluit af met ! 4.747 winst, na tweejaar verlies te hebben gedraaid.

Goedkeuring jaarverslagConform de statuten van de VBDO leggen wijde verenigingsleden hierbij het Jaarverslagover 2014 ter goedkeuring voor.

Het bestuur wil een algemene reserve aan-houden ter grootte van maximaal zes maan-den van de jaarlijkse begrote structurelelasten. Uitgaande van de structurele lasten in2015 (dit zijn de personeels- en huisves-tingskosten) ligt de gewenste omvang van dealgemene reserve op ca. ! 312.000.

Algemene Leden-vergadering 2014De Algemene Ledenvergadering (ALV) van deVBDO vond op 25 maart 2014 plaats in hetTerreplein, de overkapte binnenplaats van hetbastion Sonnenborgh, museum & sterren-wacht, te Utrecht. Tijdens de rondleiding dievolgde lieten de publieksbegeleiders hetmuseum zien en informeerden zij de ledenover de sterrenwacht, het oude bastion enhet meteorologisch instituut.

Jan Pieter SixBestuursvoorzitter VBDOUtrecht, 22 april 2015

Bestuurs-vergaderingenHet bestuur van de VBDO kwam in 2014 vijfmaal bij elkaar. De vergaderingen werden inoverleg met de bestuursvoorzitter voorbe-reid door de directie. Aan de orde kwamenonder veel meer de periodieke toetsing vande financiële resultaten aan de begroting ende beleidsontwikkeling voor de middellangetermijn (2015 - 2018). Hierbij zijn de resul-taten van de interne stakeholderdialoog2013 verwerkt.

VooruitblikIn 2015 bestaat de VBDO 20 jaar. Dit heuge-lijke feit zal centraal staan op het in het na-jaar te houden jubileumcongres. Nationaalen internationaal neemt het duurzaam be-legd kapitaal duidelijk in omvang toe, maardit is nog allerminst mainstream geworden.Voor de VBDO is er daarom nog volop werkaan de winkel.

Verslagvan het bestuur

11

Bestuursvoorzitter: J.P.H. SixDatum van benoeming: 30 maart 2010Einde termijn: 2014 (eerste termijn)Werkzaam als: Zelfstandig adviseur(SIX*CSR Consulting)

Relevante nevenfuncties:• Voorzitter Raad van Commissarissen

ASN Vermogensbeheer BV• Voorzitter/penningmeester van de

Districtscommissie ’s-Hertogenbosch/Eindhoven van Stichting Fonds 1815

• Algemeen Secretaris van het Studie-gezelschap voor EconomischePolitiek (opg. 1931)

• Voorzitter Stichting Vrienden van het Geldmuseum

• Eigenaar van SIX CSR Consulting, adviesbureau voor maatschappelijk verantwoorder ondernemen.

Penningmeester: J.A.J.W. NieuwenhuysDatum van benoeming: 24 maart 2009(Penningmeester vanaf 30 maart 2010,daarvoor ‘lid van bestuur’)Einde termijn: 2013 (eerste termijn)Werkzaam als: Directeur ASN Vermogensbeheer

Relevante nevenfuncties:• Bestuurslid Stichting Haëlla• Bestuurslid stichting Human Rights Watch• Bestuurslid stichting Jan 17• Bestuurslid stichting Pymwymic• Bestuurslid bij Koninklijke Nederlandsche

Heidemaatschappij.

Bestuurslid: M.J.A. van PuttenDatum van benoeming: 30 maart 2010Einde termijn: 2014 (eerste termijn)Werkzaam als: Managing Director at GlobalAccountability

Relevante nevenfuncties:• Lid Raad van Toezicht Share Fair Fund

Triodos Bank• Sinds mei 2013 Onafhankelijk

Lid OESO National Contact Point• Independent expert panel complaints

mechanism FMO• Lector Accountability in Financial

Sector Windesheim Hogeschool

Bestuurslid: L.M. van WesterlaakDatum van benoeming: 17 april 2012Einde termijn: 2016 (eerste termijn)Werkzaam als: Beleidsadviseur Sociaal-Economische Zaken FNV Vakcentrale

Relevante nevenfuncties:• Mede-oprichter van het Initiatief

Duurzame Handel IDH• Plaatsvervangend lid SER commissie IMVO• FNV vertegenwoordiger bij stakeholder-

bijeenkomsten NCP en bij TUAC, OESO (vanwege de OESO richtlijnen voor multinationals)

• Bestuurslid QuestionMark• Voorzitten Raad van Toezicht

‘Loenen energie neutraal’

Bestuurslid: R.L.M. KooloosDatum van benoeming: 17 april 2012Einde termijn: 2016 (eerste termijn)Werkzaam als: Director Sustainable Banking ABN AMRO Bank N.V.

Relevante nevenfuncties:• Commissaris start Green Fonds 2• Lid Raad van Toezicht Green Business

Club Zuid As

12

Benoeming en rooster van aftredenHet bestuur bestaat uit minimaal drie enmaximaal zeven personen, die door de alge-mene vergadering uit de leden worden be-noemd. Een bestuurslid treedt uiterlijk vierjaar na zijn (her)benoeming af, volgens on-derstaand rooster van aftreden. Een aftredendbestuurslid is slechts één maal herkiesbaar.De vergoedingen van het bestuur worden al-leen gegeven op basis van gemaakte onkos-ten. Het bestuur stelt het rooster van aftredenvast aftreden vast.

De verantwoordelijkheid voor de uitvoering vande dagelijkse werkzaamheden en aansturingvan de medewerkers ligt bij de directeur, dieaan het bestuur verantwoording aflegt. Opbasis van de door de Algemene Ledenverga-dering vastgestelde visie, missie en strategiestelt het bestuur het jaarplan en de daaraan ge-koppelde begroting vast. De begroting wordtter kennisgeving voorgelegd aan de AlgemeneLedenvergadering.

VBDO lidmaatschapDe VBDO heeft institutionele en particuliereleden. Deze leden zijn geïnteresseerd of werk-zaam in het veld van duurzaam beleggen enmaatschappelijk verantwoord ondernemen.Zowel institutionele alsook particuliere ledenhebben directe inspraak op de jaarlijkse Alge-mene Ledenvergadering.

Particuliere ledenHet aantal particuliere leden daalde van 635 in2013 naar 573 in 2014. Opzeggingen houdenvooral verband met bezuinigen in de huiselijkesituatie en vanwege de crisis. Er is geen leden-werfactie gedaan in 2014.

Institutionele ledenDe VBDO verwelkomde in 2014 de volgendeinstitutionele leden: Achmea, IBS Asset Man-agment, Unicef Nederland, Avans Hogeschool,Bank ten Cate & Cie NV, SNS Retail Bank enHivos. In bijlage 1 staat het volledige overzichtvan de organisaties die bij de VBDO aangeslo-ten zijn.

PlatformoverlegVBDO organiseert elk kwartaal een bijeen-komst met haar institutionele leden, het zoge-naamde ‘Platformoverleg’. Tijdens dezeoverleggen worden projecten besproken enkennis, ervaring op het terrein van duurzaambeleggen uitgewisseld en nieuwe projectengestart.

Algemene Leden-vergadering 2014De algemene vergadering van de leden van deVBDO wordt jaarlijks gehouden. Toegang totde vergadering hebben particuliere en institu-tionele leden van de VBDO. De algemene le-denvergadering van de VBDO in 2014 werdgehouden in Sonnenborgh ‘museum & sterren-wacht’, op 25 maart in Utrecht.

Naam Benoemd Herbenoeming Einde lopendetermijn

J.P.H. Six 31/3/ 2010 2014 2018

J.A.J.W. Nieuwenhuys31/3/2010 2014 2018

M.J.A. van Putten 31/3/2010 2014 2018

L.M. van Westerlaak 17/4/2012 2016 2020

R.L.M. Kooloos 17/4/2012 2016 2020

14

De VBDO is de enige vereniging voor be-leggers in Nederland die zich specifiek richtop duurzaamheid. De VBDO treedt om diereden op in het maatschappelijke debatover duurzaam beleggen en ondernemen.

Visie, missie en ambitieDe Vereniging van Beleggers voor DuurzameOntwikkeling is opgericht met het doel om dekapitaalmarkt te verduurzamen. Een marktdie naast financiële criteria ook rekeninghoudt met sociale en milieucriteria. De VBDOmaakt multinationals en beleggers bewustvan hun bijdrage aan een duurzame kapitaal-markt. Dit doet de vereniging door hen tewijzen op hun maatschappelijke verant-woordelijkheid.

StrategieAan het verduurzamen van de kapitaalmarktwerkt de VBDO door het bewegen van alle re-levante stakeholders. Financiële instellingen,beursgenoteerde bedrijven, maatschappelijkeorganisaties, particuliere en institutioneleleden en consumenten zijn partijen waaropde VBDO invloed kan uitoefenen richtingduurzaamheid. Dit overzicht van stakehol-ders is gedeeltelijk het resultaat van de in-terne stakeholderdialoog die de VBDOorganiseerde in 2013.

Financiële instellingenFinanciële instellingen kunnen lid worden vande VBDO. De vereniging roept deze organi-saties op om meer mogelijkheden aan te bie-den voor beleggers die duurzaam willenbeleggen en tegelijkertijd hun eigen bedrijfs-voering te verduurzamen. De vereniging doetdit door deze bedrijven en hun producten kri-tisch te volgen en samen de markt van duur-zaam beleggen te vergroten. Dit laatste doetde VBDO door middel van samenwerking inonderzoeken, websites en seminars.

Beursgenoteerde bedrijvenEnerzijds volgt de VBDO de Nederlandsebeursgenoteerde ondernemingen kritischdoor benchmarks en engagement, maar ookprobeert de vereniging oplossingen en bestpractices aan te bieden. Een voorbeeld daar-van is de uitgave “Good Tax Governance inTransition - Transcending the tax debate toCSR” samen met Oikos en met ondersteu-ning van PwC. Daarnaast organiseert deVBDO jaarlijks een aantal stakeholderdialo-gen met verschillende Nederlandse beurs-genoteerde bedrijven.

Maatschappelijke organisatiesDe VBDO is lid van het MVO Platform en trektsamen met andere NGO’s op om de overheiden de politiek op te roepen duurzaamheid ac-tiever te stimuleren en bedrijven op te roepente verduurzamen. De VBDO richt zich daarbijop internationaal erkende normen. Het nastre-ven van (inter-)nationale normen en afsprakenis voor de VBDO belangrijker dan het najagenvan incidenten en issues.

LedenDe VBDO organiseert bijeenkomsten en eve-nementen voor haar leden om aan kennisde-ling en netwerken te doen op het gebied vanduurzaam beleggen. De Week van het duur-zaam beleggen en het platformoverleg voor in-stitutionele leden. Tevens worden workshopsvoor particuliere leden georganiseerd.

ConsumentenParticulieren beleggers worden door de VBDOdirect benaderd via sociale en traditionelemedia. Daarnaast host de VBDO websites om-trent duurzaam beleggen.

Waar mogelijk probeert de VBDO gezien haarunieke positie te bemiddelen tussen de ver-schillende belanghebbenden. Tenslotte is enblijft de VBDO een multistakeholderorganisatiemet particuliere en institutionele leden.

3 De kernvan de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling

15

De basisDe organisatieDe VBDO wil voor haar particuliere en institu-tionele leden stevige ambities realiseren. Ditdoet de vereniging met een toegewijd bestuuren een deskundig team dat zich met de dage-lijks werkzaamheden van de vereniging bezig-houdt.

StructuurHet bestuur heeft voornamelijk een toezicht-houdende functie als het aankomt op de dage-lijkse werkzaamheden. Zij bestuurt op afstand.De leden van het bestuur worden benoemddoor de Algemene Ledenvergadering. Het be-stuur telde in 2014 vijf leden.

16

4Benchmark verant-woord beleggen door NederlandsepensioenfondsenIn november 2014 is de achtste editie van debenchmark pensioenfondsen uitgekomen.Net als vorig jaar haalde de studie een re-spons rate van 100% van de 50 grootstepensioenfondsen in Nederland. Hiermeemaakt deze benchmark het niveau van duur-zaam beleggen van samen meer dan 1 tril-joen euro door pensioenfondsen inzichtelijk.

Duurzaam beleggen blijkt verankerd op deagenda van de meeste pensioenfondsen. Ditzien we in een verbetering van de gemiddeldescore van 10%. De gedeelde eerste plek wasvoor BPF Landbouw en PFZW. De groep kop-lopers groeit snel. De onderste regionen vande benchmark zijn echter weinig in beweging.

Belangrijke uitkomsten uit het onderzoekwaren dat pensioenfondsen een grotere regiekunnen nemen in de duurzame aspecten vanhet beleggingsmandaat aan de fiduciair ver-mogens- en fondsmanagers. Hiertoe is hetbelangrijk dat het bestuur actief aandacht be-steedt aan de ambities op het gebied vanduurzaam beleggen. Het betrekken van dedeelnemers, als begunstigden van de pen-sioengelden, kan hierbij een belangrijke rolspelen. Nog maar 28% van de pensioenfond-sen raadpleegt de deelnemers. Om het duur-zaam beleggen door pensioenfondsen juistvoor deze deelnemers inzichtelijk te makenheeft de VBDO, in samenwerking met advies-bureau Accenture, de resultaten van de bench-mark op een speciaal ontwikkelde websitegepubliceerd:www.meerdoenmetjepensioen.nl

Het eerste exemplaar van het rapport is over-handigd aan Joanne Kellerman, directielidvan De Nederlandsche Bank, tijdens een ron-detafelgesprek met pensioenfondsbestuur-ders en de DNB over duurzaam beleggen.Het onderzoek is financieel ondersteund doorOxfam Novib.

Benchmark verzekeraarsEind 2014 is de vijfde editie van de benchmarkduurzaam beleggen door verzekeraars uitge-komen. Met een response rate van 66% vande 29 verzekeraars dekt de benchmark eenaanzienlijk deel van de sector.

Uit het onderzoek onder de 29 verzekerings-maatschappijen blijkt dat de koplopers aan-zienlijke ontwikkeling door hebben gemaaktqua duurzaam beleggen en de scores van detop van de pensioenfondsen naderen. De top4 blijft ongewijzigd met: Zwitserleven opnummer 1, gevolgd door REAAL, ASR enAchmea. Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheidis de grootste stijger dit jaar, van plek 20 naar10. Er zijn slechts kleine veranderingen onderlaag scorende verzekeringsmaatschappijen.Over het algemeen ziet de VBDO vooruitgangin de sector, maar vindt zij dat de ambitiesonder verzekeraars aangescherpt kunnenworden.

Het eerste exemplaar van de benchmark ver-zekeraars overhandigde Giuseppe van derHelm aan directievoorzitter van ZwitserlevenSeada van der Herik, de nummer 1 van debenchmark. Daarnaast heeft de VBDO naaraanleiding van de benchmark een rondetafel-gesprek met verzekeraars georganiseerd.Naast een vruchtbare uitwisseling bleek dat alleaanwezige verzekeraars duurzaamheid inhun organisatie willen integreren, ondanksde uitdagingen die er zijn.

Duurzaam sparen enbeleggen in NederlandIn 2014 is de studie 'Duurzaam Sparen enBeleggen in Nederland' voor het tweede jaarop rij uitgebracht in de Week van het Duur-zaam Beleggen. Het marktonderzoek is ditjaar uitgebreid met diepte-interviews met ex-perts en het meten van duurzame mandaten.

Uit het onderzoek bleek dat de particulieremarkt voor duurzame spaar- en beleggings-

producten fors doorgroeide met 11% totruim 25 miljard euro. Deze groei is bedui-dend hoger dan de algemene marktgroei van1,5%. Duurzaam beleggen steeg met 12,1%

naar 9,7 miljard euro. Duurzaam beleggenvia fondsen en mandaten groeide sterk met37,1% tot 5,9 miljard euro. Groene, fiscaalvrijgestelde beleggingen lieten echter eenforse krimp zien van 40,5% naar 1,7 miljardeuro. Hiermee zet de krimp van groene be-leggingen door, die sinds de eerste wijzigin-gen van de fiscale voordelen in 2010 is in-gezet. Duurzaam en groen sparen bleef on-verminderd in trek en het toevertrouwde ka-pitaal groeide met 10,3% naar 15,4 miljardeuro. Naast de groeicijfers wijst de studie uitdat het aanbod aan duurzame productenkwantitatief en kwalitatief is toegenomen. Eris bijvoorbeeld meer aanbod van duurzametrackers en vermogensbeheerders biedenruimere mogelijkheden voor duurzame man-daten. Deze veranderingen hebben bijgedra-gen aan de mogelijkheid om een beleggings-portefeuille volledig duurzaam in te vullenmet verschillende asset classes en een goedespreiding.

Het eerste exemplaar van het rapport is over-handigd aan Chris Buijink, voorzitter van deNederlandse Vereniging van Banken tijdensde Week van het Duurzaam Beleggen. Hetonderzoek is mogelijk gemaakt met inhoude-lijke en financiële steun van ABN Amro, ASNBank, ING en Triodos Bank.

Duurzaam beleggenprojecten

Seada van den Herik, directievoorzitter van Zwitserleven

nam het eerste exemplaar van het onderzoeksrapport

‘Duurzaam Beleggen door Nederlandse Verzekeraars 2014’

in ontvangst uit handen van Giuseppe van der Helm.

17

Cursus duurzaam beleggen voor bestuurders van pensioenfondsenIn samenwerking met CNV heeft de VBDO-voor de tweede maal een cursusavond ge-organiseerd voor pensioenfondsbestuurders.Tijdens deze avond werd uitgebreid bespro-ken waarom duurzaam beleggen van belangis, wat het effect is op het rendement, welkeinstrumenten er zijn om duurzaam beleggenvorm te geven en wat de verantwoordelijk-heden van het bestuur zijn op dit thema.

Duurzame projecten financierenNederland kent verschillende ondernemersen bedrijven die inzetten op duurzame inno-vatie. De Rijksdienst voor OndernemendNederland (RVO) ziet dat veel bedrijven suc-cesvol zijn in het ontwikkelen van nieuweduurzame producten en innovaties, maardat er belemmeringen zijn voor een gedegenfinanciering van deze bedrijven vanuit deNederlandse financiële sector.

VBDO heeft hier onderzoek naar gedaan in2013 en concludeerde dat institutionele be-leggers, zoals verzekeraars en pensioenfond-sen, steeds meer aandacht besteden aan hetzogenaamde “impact investing”. Het blijktechter dit in de huidige marktomstandig-heden voor veel beleggers lastig is om in depraktijk te brengen.

In 2014 werkte de VBDO aan een vervolgon-derzoek met RVO en het MKB Multifundsover manieren om de financiering van duur-zame projecten en ondernemers te stimule-ren. Het onderzoek verschijnt in 2015.

ESG-Integratie: de toepassing en best-practicesDe VBDO studie “ESG-integratie; Toepassingen best-practices binnen de Nederlandsemarkt” is eind 2014 uitgebracht. Het rapportbestaat uit twee onderdelen. Aan de hand vanliteratuuronderzoek wordt kort de meer-waarde van ESG-integratie geduid. Vervol-gens wordt inzicht gegeven in de manierenwaarop vermogensbeheerders ESG-integra-tie in de praktijk brengen.

De VBDO sprak met ESG-analisten en port-folio managers van zeven Nederlandse ver-mogensbeheerders. Deze studie werd onder-steund door Actiam en Syntrus Achmea enwerd gepresenteerd op het seminar “ESG-integratie” in partnership met Actiam, SyntrusAchmea en Sustainalytics.

Institutionele investeerders en de Palestijnse gebiedenDe bezette Palestijnse gebieden zijn een po-litiek gevoelig thema. Er zijn institutionele be-leggers die via beleggingen hierbij betrokkenkunnen zijn. In samenwerking met UnitedCivilians for Peace voerde de VBDO onder-zoek uit, waarin de context wordt geschetsten de internationaal rechtelijke aspecten inkaart zijn gebracht. Daarnaast zijn aanbeve-lingen ontwikkeld over hoe institutionele in-vesteerders met dit thema om kunnen gaan.

In de media is uitgebreid aandacht besteedaan het onderzoek. Zo was het voorpaginanieuws in Trouw. Ook vanuit de sector heeftde VBDO veel positieve reacties ontvangenop het onderzoek. Het onderzoek werd te-vens actueel door de discussie die begin2014 werd gevoerd over de investeringenvan PFZW en ABP in Israëlische banken.

Wat is effectief engagement?Engagement is een methode binnen duur-zaam beleggen die door steeds meer institu-tionele investeerders wordt uitgevoerd. Hetis echter tot op heden onduidelijk wat effec-tief engagement is en hoe engagement wordtervaren door de bedrijven waarmee engage-ment wordt gevoerd. Dit was de reden omsamen met Triodos Bank, ASR en AXA-IMonderzoek te doen naar deze vragen.

VBDO interviewde bedrijven in binnen- enbuitenland over hoe zij engagement ervarenen hoe engagement effectiever kan wordengemaakt. Het rapport en de daarbij horendeaanbevelingen werden in april gelanceerdtijdens een seminar in het Amstel Hotel,samen met AXA IM.

Het eerste exemplaar van het rapport “Verantwoord be-

leggen door Nederlandse Pensioenfondsen" is door VBDO

directeur Giuseppe van der Helm op 17 oktober 2014 uit-

gereikt aan Joanne Kellermann, voormalig directielid van De

Nederlandsche Bank (DNB).

18

Aandeelhoudersvergaderingenrapport2014: sectorspecifieke benaderingIn augustus publiceerde de VBDO de rappor-tage over de resultaten van de bezoeken aan68 aandeelhoudersvergaderingen van beurs-genoteerde bedrijven. Het rapport ‘Sustaina-bility performance of Dutch stock listedcompanies’ werd aangeboden aan MinisterPloumen van Buitenlandse Handel en Ontwik-kelingssamenwerking bij het Ministerie vanBuitenlandse Zaken in Den Haag.

Het rapport biedt inzicht in de prestaties vanNederlandse beursgenoteerde ondernemin-gen op de thema’s: circulaire economie,mensenrechten, verantwoord belastingbe-leid. De VBDO onderzocht ook de prestatiesop de engagementthema’s: integratie van ex-ternaliteiten, diversiteit, broeikasgasemissiesen verantwoord ketenbeheer.

VBDO rapporteerde de toezeggingen van debedrijven waarvan zij de aandeelhoudersver-gaderingen bezocht en engagementgesprek-ken voerde. De vereniging deed vervolgensaanbevelingen voor ondernemingen, zodat zijde prestaties op de engagementthema’s konverbeteren. Bijlage 3 geeft een overzicht vande contactmomenten met bedrijven.

Stakeholderdialogen:nieuwe inzichtenDe VBDO verzorgt stakeholderdialogen voor(beursgenoteerde) ondernemingen. Dezedialogen voorzien bedrijven van feedback ennieuwe inzichten. In 2014 heeft de VBDO eeninterne- en externe stakeholderdialoog geor-ganiseerd voor ABN AMRO Bank. Voor RoyalBAM Group, SNS Bank, Van Lanschot Ban-kiers en Vodafone verzorgde zij externe sta-keholderdialogen.

Benchmark Verantwoord Ketenbeheer: internationalisering,sectorspecifieke benadering en vernieuwing methodologieDe Benchmark Verantwoord Ketenbeheer isin 2014 voor de negende keer uitgevoerd,met ondersteuning van ICCO. Het is de oud-ste benchmark van de VBDO. De benchmarkbrengt in kaart hoe 32 nationale en 8 inter-nationale beursgenoteerde ondernemingenzich inzetten voor het verduurzamen van hunketen. De methodologie is uitgebreid met eenmultistakeholdertraject, aangepast aan delaatste internationale ontwikkelingen. De re-sultaten zijnvoor de eerste keer sectorspe-cifiek gerapporteerd.

OESO-richtlijnenDe VBDO is in opdracht van het Ministerievan Buitenlandse Zaken een traject gestartwaarbij het onderschrijven en implementatievan de OESO Richtlijnen voor MultinationaleOndernemingen in Nederland verbeterdwordt. De VBDO doet dit door intensieve dia-logen te voeren met bedrijven over de kansenvan het onderschrijven en implementatie vande OESO richtlijnen. Dit doet de verenigingzowel bilateraal alsook tijdens de bezoekenaan de aandeelhoudersvergaderingen.

‘Human’In 2014 organiseerde de VBDO voor de derdekeer de HUMAN Conferentie in samenwer-king met CNV Internationaal, ICCO Coopera-tion en PwC. Doel van de conferentie was ombedrijven aan te zetten tot volledige imple-mentatie van de UN Guiding Principles onBusiness and Human Rights. Keynote spre-kers waren John Morrison (Institute forHuman Rights and Business) en Etta Rosales(Commission on Human Rights of the Repu-blic of the Philippines).

In de break-out sessies werd dieper ingegaanop de praktijk in vijf verschillende sectoren20 vanuit een multi-stakeholder perspectief.In totaal namen 160 professionals deel aande dag waaronder bedrijven, investeerders,NGO’s, en overheden. De conferentie werdgemiddeld met een 7+ beoordeeld door be-zoekers. In 2015 zet de VBDO deze samen-werking met CNV Internationaal, ICCOCooperation en PwC voort.

Verbeterpunt voor de conferentie is om nogmeer diepgang te brengen in de conferentieen om meer vertegenwoordigers uit het be-drijfsleven te trekken.

5 Duurzaam ondernemenprojecten

19

Corporate HumanRights BenchmarkOp de UN ‘Annual forum on business andhuman rights 2014’ is het Corporate HumanRights Benchmark (CHRB) initiatief gelan-ceerd. De CHRB is een samenwerking tussende VBDO, Aviva Investors, Calvert Invest-ments, EIRIS, the Institute for Human Rightsand Business en de Business & HumanRights Resource Centre.

Het doel van deze benchmark is om de pres-taties van bedrijven op het gebied van men-senrechten te verbeteren. In 2015 wordt demethodologie ontwikkeld in een multistake-holderproces, en wordt een pilot uitgevoerdop 150 tot 200 internationale bedrijven.

Verantwoord belastingbeleidIn april 2014 hebben de VBDO en Oikos hetrapport ‘Good tax governance in transition:Transcending the tax debate to CSR’ uitge-bracht met ondersteuning van PwC en eenfinanciële bijdrage van ICCO Cooperation.

Het rapport bevat zes concrete richtlijnenvoor een verantwoord belastingbeleid voormultinationals. Het rapport is positief ontvan-gen door bedrijven, investeerders en politici.Het seminar waar het rapport werd gepresen-teerd, werd goed bezocht met ruim 75 deel-nemers. Keynote spreker was Jonathan LeighPemberton, Deputy Head International Co-operation & Administration bij de OECD.

Circulaire economieDe VBDO is gestart met het opstellen van eenbenchmark waarin de prestaties van degrootste Nederlandse bedrijven op het gebiedvan circulaire bedrijfsvoering worden verge-leken. In 2014 organiseerde VBDO een ex-pertsessie, waarin de beoordelingscriteriavoor deze benchmark werden aangescherpt.In 2015 worden de eerste resultaten ver-wacht.

Duurzaamaandeel.nlDuurzaamaandeel.nl is een website die duur-zaamheidinformatie per bedrijf, sector enthema weergeeft met als doel de particulierebelegger te infomeren over de mogelijkhedenvoor duurzaam beleggen in Nederlandsebeursgenoteerde bedrijven. In 2014 is decontent van de website geupdatet, en is dewebsite op enkele punten visueel verbeterd.Deze website wordt in 2015 geïntegreerd inde VBDO website.

Minister Ploumen heeft op het ministerie van Buitenlandse

Handel en Ontwikkelingssamenwerking te Den Haag het

rapport van de VBDO over de duurzaamheidprestaties van

68 Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen in ont-

vangst genomen uit handen van Giuseppe van der Helm.

VBDO flink in de mediaVBDO heeft in 2014 een flink aantal keer deverschillende dagbladen gehaald, waaronderde voorpagina van Trouw. Ook andere dag-bladen zoals NRC, De Financiële Telegraaf,het Financieele Dagblad en online mediawaaronder Fondsnieuws, NRCQ en Nu.nl rap-porteerden over de onderzoeken en eventsvan VBDO. Daarnaast is VBDO een aantalmaal op BNR Nieuwsradio te horen geweesten was Giuseppe van der Helm een aantalkeer op RTLZ te zien. De VBDO wordt steedsvaker benaderd door de pers als onafhanke-lijke en betrouwbare expert.

Door aandacht in de media wint de VBDO aanbekendheid onder breder publiek. DirecteurGiuseppe van der Helm stond in 2014 opnummer 73 van de Duurzame 100 van Trouw.Zie bijlage 4 voor het media overzicht.

Nieuwe websitewww.VBDO.nl metfrisse uitstralingDe website van de VBDO is afgelopen jaarhelemaal vernieuwd. De site heeft een frisseuitstraling met ruimte voor inhoud en beeld.De website wordt de komende jaren uitge-breid met de website met informatie over duur-zaam beleggen voor particulieren ‘Goed-geld.nl’(de duurzame beleggerswijzer) en de websitemet MVO informatie ‘duurzaamaandeel.nl’.

Social media: nieuwsen engagementVBDO heeft verschillende social media kana-len op LinkedIn, Twitter en Facebook. DeVBDO brengt via deze platformen nieuws,rapporten en events uit van de vereniging enhaarleden.

Digitale nieuwsbrievenInstitutionele leden van de VBDO ontvangende digitale Engelstalige “VBDO PlatformNieuwsbrief”. Hier staat nieuws in over on-derzoeken, platformoverleg, partnerships enevents. Voor leden en voor particulieren diebelangstelling hebben voor het werk van deVBDO is er een algemene nieuwsbrief. Via devbdo.nl website van de VBDO is het mogelijkom kosteloos in te schrijven.

EventsSeminar DuurzaamBeleggen door PensioenfondsenDe VBDO organiseerde in het najaar metHSBC een seminar ‘duurzaam beleggen doorpensioenfondsen’. Het werd een inspirerendemiddag waar gesproken werd over actueleontwikkelingen op het gebied van duurzaambeleggen. Uitgangspunt was de "BenchmarkVerantwoord Beleggen door Pensioenfond-sen in Nederland”. Inzet van het seminar wasom pensioenfondsen meer inzichten te gevenin de toepassing van duurzame instrumentenin alle beleggingscategorieën en om duur-zaam beleggen in de hele portfolio te imple-menteren. Centraal stonden de expertsessieswaarbij in kleine groepen werd gesprokenover dilemma's en handelingsperspectievenvoor pensioenfondsen.

Passief beleggen: van missie naar rendementGoede doelen, ofwel fondsenwervende in-stellingen, kunnen nog grote stappen zettenten aanzien van het duurzaam beleggen vanhun reserves. Dat was een van de conclusiesvan de 22 bijeenkomst over duurzaam pas-sief beleggen met indextrackers. Tijdens debijeenkomst op het hoofdkantoor van Binck-Bank in Amsterdam met VBDO, IBS CapitalManagement, Think ETF’s en EIRIS kwamonder meer de uitdaging ter sprake om aande specifieke wensen van elk goed doel tevoldoen.

20

6 Communicatie

21

Week van het Duurzaam Beleggen: duurzaamheid naar devolgende versnellingDe innovaties in duurzaam beleggen zijn nau-welijks bij te houden. Het aantal duurzamebeleggingsproducten groeit in rap tempo.Tijdens de Week van het Duurzaam Beleggennamen we nieuwe ontwikkelingen onder deloep.

Donderdag 13 november luidde VBDO direc-teur Giuseppe van der Helm de gong op-Beursplein 5. Hij opende daarmee niet alleeneen nieuwe handelsdag, maar ook de confe-rentie, een van de hoogtepunten van ‘deWeek'. De gehele week waren er mogelijk-heden om events en webinars bij te wonenover duurzaam beleggen.

Tijdens de conferentie betraden een aantalgerenommeerde sprekers het podium om hetpubliek op te warmen voor een serie break-out sessies waarin deelnemers nieuwe ken-nis opdeden over duurzaam sparen enbeleggen. Daarnaast bood de conferentieruimschoots de gelegenheid om te netwer-ken en waardevolle contacten op te doen.

De Week van het Duurzaam Beleggen zit elkjaar bovenop de actualiteit. De trends en in-novaties die tijdens het evenement bespro-ken werden, kwamen namelijk heet van denaald. Op de conferentie van 13 novemberwerd het jaarlijkse onderzoeksrapport "Duur-zaam Sparen en Beleggen in Nederland" ge-presenteerd. Het eerste exemplaar werd uit-gereikt aan Chris Buijink, voorzitter van DeNederlandse Vereniging van Banken.

Duurzaam beleggen in Europees perspectiefOok bood het internet nog genoeg gelegen-heid om iets mee te pikken van de ‘week vanhet duurzaam beleggen’. Zo was er het we-binar van dataprovider Vigeo over groene,ethische en sociale beleggingsfondsen voorparticulieren in Europa. Federico Pezzolato,CSR Consultant van Vigeo, presenteerde enVBDO directeur Giuseppe van der Helm wasgastspreker.

Beleggen met impactHet tweede webinar, georganiseerd door ABNAMRO, in de ‘week van het duurzaam beleg-gen’ draaide om de vraag hoe beleggers eenbijdrage kunnen leveren aan een meer duur-zame wereld, zonder dat dit ten koste gaatvan het financieel rendement? De presentatiewas in handen van Mari Carmen Oudendijk.Eric Buckens, Directeur ABN AMRO SocialImpact Fund en Nanno Kleiterp, CEO vanFMO waren gastsprekers.

Praktijkcursus duurzaam beleggenDe week van het duurzaam beleggenvormde het startschot voor de inschrijvin-gen van de cursus ‘Duurzaam beleggenvoor particulieren’.

De week van het duurzaam beleggen werdmogelijk gemaakt door Gold Sponsors: ABNAMRO, ASN Bank, Rabobank en TriodosBank en de Silver sponsors: EY, BNP Paribasen Vigeo.

Mediapartners van de week van het duur-zaam beleggen: BNR Nieuwsradio, Fonds-nieuws en FD

22

7VBDO is aangesloten bij een aantal net-werken. Hierdoor dragen we bij aan deverspreiding van kennis en expertise overduurzaam beleggen en duurzaam onder-nemen.

Eerlijke Bank- en Verzekeringswijzer Bij de Eerlijke Bank- en Verzekeringswijzerheeft de VBDO een onafhankelijke en bemid-delende adviseursrol. Deze wijzers zijn eeninitiatief van Amnesty International, Dieren-bescherming, FNV Mondiaal, Pax, Milieu-defensie en Oxfam Novib.

MVO Platform – Werkgroep Financiële sectorOok in 2014 heeft de VBDO het voorzitter-schap vervuld van de werkgroep Financiëlesector van MVO Platform. In deze werkgroepwordt de gezamenlijke lobby besproken vande leden van MVO Platform op dit thema.

In de politiek werd in 2014 veel aandacht ge-schonken aan duurzaamheid en de bancairesector. Vanuit MVO Platform zijn daarom ver-schillende gesprekken met Kamerleden ge-voerd. VBDO directeur Giuseppe van derHelm presenteerde namens de VBDO zijnvisie op de Ronde Tafel Duurzaam Bankierendie door de commissie financiën van deTweede Kamer werd georganiseerd. In de-cember stond naar aanleiding van dezeRonde Tafel een algemeen overleg geplandover duurzaam bankieren.

Als voorbereiding voor dit overleg heeft dewerkgroep van MVO Platform een brief ge-stuurd naar de Kamerleden over dit themawaarin onder andere het belang van trans-parantie en een positieve rol van toezicht-houder op dit onderwerp onder de aan-dacht werden gebracht.

EurosifEurosif is de Europese zusterorganisatie vande VBDO en heeft als doel de duurzaamheidvan Europese financiële markten te bevorde-ren. De VBDO maakt deel uit van het Eurosifbestuur en is sinds de oprichting in 2001 lid.VBDO-directeur Giuseppe van der Helmwerd in de zomer van 2009 president vanEurosif. Deze functie legt hij neer in 2015.www.eurosif.com.

Global Sustainable Investment Alliance (GSIA)De GSIA brengt in 2015 de tweede GlobalSustainable Investment Review uit. Dit is eenrapport over de omvang en de trends binnende duurzame beleggingsmarkt.

De GSIA is in 2012 opgericht en is een wereld-wijd samenwerkingsverband voor duurzaambeleggen waar VBDO bij aangesloten is.www.gsi-alliance.org.

Netwerken

24

8VBDO Analisten NetwerkHet VBDO analistennetwerk brengt ESG- enklassieke analisten een paar keer per jaar bijelkaar. In 2015 organiseert de VBDO vier bij-eenkomsten en vier webinars.

Voor meer informatie kunt u contact opnemenmet [email protected]

cursus Duurzaam beleggen voor particulieren ledenDe VBDO organiseert in het voorjaar van2015 de cursus: ‘Duurzaam beleggen: hoedoe je dat?’. Deze cursus richt zich op de par-ticuliere belegger en zal ingaan op de moge-lijkheden die er zijn om als particulier tebeleggen op een verantwoorde en duurzamemanier. De cursus wordt voor de eerste keergeorganiseerd januari van 2015 in samen-werking met BinckBank, DoubleDividend enIBS Capital Management. De VBDO organi-seert voor en na de zomer deze cursus nogeen keer.


Tax TransparencyBenchmarkVBDO onderzoekt 50 multinationals op trans-parantie op het gebied van belasting betalen.Het onderzoek wordt uitgebracht op 2 juli, tij-dens een internationale conferentie over be-lasting, opgezet door het Ministerie vanBuitenlandse Zaken en mede georganiseerddoor de VBDO.


Bedrijfs assessment‘circularity’De VBDO brengt een vergelijkend onderzoekuit naar de prestaties op het gebied van ‘cir-culariteit’ van de grootste Nederlandse be-drijven. De gegevens worden gebaseerd opopenbaar beschikbare bronnen. Het onder-zoek verschijnt eind 2015.


Corporate HumanRights BenchmarkDe Corporate Human Rights Benchmark(CHRB) is een samenwerking tussen de AvivaInvestors, Calvert Investments, EIRIS, the In-stitute for Human Rights and Business en deBusiness & Human Rights Resource Centreen de VBDO. Het doel van deze benchmark isom de prestaties van bedrijven op het gebiedvan mensenrechten te verbeteren. In 2015wordt de methodologie ontwikkeld in een mul-tistakeholderproces, en wordt een pilot uitge-voerd op 150 tot 200 internationale bedrijven.

Voor meer informatie over deze benchmarkkunt u terecht op de website www.ihrb.orgen bij [email protected]

EngagementEen van de kerntaken van de VBDO is enga-gement voeren met (inter)nationale beursge-noteerde bedrijven. De vereniging stelt vragenop aandeelhoudersvergaderingen over duur-zaamheidthema’s en voert daarnaast op hoogniveau nog engagement gesprekken in bin-nen- en buitenland. De VBDO brengt iederjaar stemadviezen uit voor de bedrijven waarzij de aandeelhoudersvergaderingen van be-zoekt. De adviezen zijn gebaseerd op infor-matie van bedrijven op financieel-econo-misch gebied en op sociale en milieuge-gevens en openbaar beschikbaar.

Voor meer informatie kunt u contact opne-men met [email protected] en [email protected]

European impact investment studyIn 2015 wil de VBDO onderzoek doen naarimpact investing voor institutionele beleg-gers. Descope is Europees en het doel is ominzichten te bieden in de best-practices,producten en mogelijkheden die bestaan opdat gebied.

Voor meer informatie kunt u contact opnemenmet [email protected] en [email protected].

Duurzaam sparen en beleggen in Nederland in 2014Vooral voor professionals in de financiëlesector is dit rapport een baken om op tevaren. Het rapport geeft een actuele helikop-terview op de markt voor duurzaam sparenen beleggen. De laatste trends dus in dezesnel groeiende markt. Het rapport verschijntook in 2015.


Vooruitzichten 2015

25

Benchmark verantwoord beleggen door pensioenfondsenin EuropaNaast de benchmark over het verantwoordbeleggingsbeleid van pensioenfondsen inNederland, wil de VBDO ook een Europesevariant uitbrengen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemenmet Jacqueline.duiker @vbdo.nl en [email protected].

RondetafelgesprekVerzekeraarsRondetafelgesprekken over specifieke duur-zaamheidskwesties die spelen in bij verzeke-raars worden besproken. VBDO organiseerter enkele in 2015.


Duurzaamheid enstrategische assetallocatieHoe kunnen de risico-rendement effecten vanmaatschappelijke kwesties opgenomen wor-den in beleggingsbeslissingen op strategischniveau? Door bijvoorbeeld scenario’s entrends zoals klimaatverandering en duurzameenergie mee te nemen. In het onderzoek naarduurzaamheid en strategische asset allocatieontwikkelt de VBDO scenario’s voor langetermijn maatschappelijke risico’s en inte-greert deze in de ALM-modellen van institu-tionele beleggers.


Events en masterclassesElk jaar organiseert de VBDO verschillendeseminars en masterclasses over duurzaamen verantwoord beleggen. Met de bevlogenmoderatie door Giuseppe van der Helm,samen met de inhoudelijke kennis van VBDOkrijgen deze bijeenkomsten hoge waarderin-gen van de bezoekers. De bijeenkomsten zijngericht op institutionele beleggers zoals ver-zekeraars, banken, vermogensbeheerders, fa-mily offices, pensioenfondsen en datapro-viders. Ze zorgen voor kennisoverdracht,best practices en uitstekende netwerkmoge-lijkheden.

Dit jaar staan de volgende onderwerpen op deagenda: duurzaam beleggen door pensioen-fondsen, duurzaam beleggen door verzeke-raars, missie gerelateerd investeren enduurzaam beleggen door filantropische in-stellingen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemenmet [email protected].

VBDO viert 20-jarig jubileumOp 8 september 1995 werd de VBDO opge-richt door Piet Sprengers. De afgelopen 20jaar is de VBDO uitgegroeid tot een thoughtleader op het gebied van duurzaam beleggen,duurzaam ondernemen en engagement. Ditjaar viert de VBDO haar jubileum met haarparticuliere en institutionele leden aan heteinde van het jaar met hoogstaande gastenuit binnen en buitenland.


Platform overleg institutionele ledenDe VBDO organiseert voor haar institutioneleleden (aangesloten organisaties) elk kwartaaleen 'Platform overleg'. Het is de kans voorVBDO leden om feedback te geven op VBDOonderzoek en om samen nieuwe initiatievente starten.


26

9 VBDO en financiën 31/12/14 31/12/13 ! ! ! !

ACTIVA

Materiële vaste activa Inventaris en apparatuur 4.097 5.355

Financiële vaste activa Effecten 8.971 8.623

Vlottende activa Vorderingen - Debiteuren 74.766 140.050 Waarborgsom 905 905 Vooruitbetaalde kosten

en overlopende activa 19.715 17.850

Totaal vorderingen 95.386 158.805 Liquide middelen 165.914 136.822

Totaal vlottende activa 261.300 295.627

TOTAAL ACTIVA 274.368 309.605

PASSIVA Eigen vermogen Algemene reserve 152.768 135.555 bestemmingsreserve Innovatiefonds - 12.466

152.768 148.021Kortlopende schulden en overlopende passiva Crediteuren 25.512 20.937 Loonheffing en sociale premies 16.542 13.097 Omzetbelasting 5.626 6.384 Vooruitontvangen bedragen 20.374 50.258 Nog te betalen kosten 53.546 70.908 121.600 161.584 TOTAAL PASSIVA 274.368 309.605

Balans per 31 december

27

Werkelijk 2014 Begroot 2014 Werkelijk 2013! ! ! ! ! !

BATENContributies 244.494 230.000 205.427Bijdrage innovatiefonds 28.942 23.000 23.777Activiteiten 462.141 400.000 381.298Financiële baten

en lasten 1.153 2.500 2.550Diverse baten 11.507 - 1.186

TOTAAL BATEN 748.237 655.500 614.238

LASTENPersoneel 523.929 463.000 452.322Reis- en verblijf 13.065 9.000 10.743Communicatie 44.378 45.000 20.558Huisvesting 36.261 35.000 32.914Algemeen 48.539 45.000 48.742Afschrijvingen 2.995 3.500 3.136Activiteiten 69.695 45.000 84.475Diverse lasten 4.628 - -

TOTAAL LASTEN 743.490 645.000 652.890

RESULTAAT 4.747 10.000 - 38.652

Toegevoegd aan: Algemene reserve 17.213 10.000 - 38.855Bestemmingsreserve - 12.466 - 203Innovatiefonds

Resultaat ná resultaatbestemming 4.747 10.000 - 38.652

Staat van baten en lasten

28

2014 2013 ! ! ! !

Liquide middelen begin boekjaar 136.822 218.621Liquide middelen einde boekjaar 165.914 136.822

Toenameliquide middelen 29.092 - 81.799

Kasstroom uit operationele activiteiten:

Resultaat 4.747 - 38.652 Afschrijvingen 2.995 3.136

7.742 - 35.516Veranderingen in werkkapitaal:

Toename c.q. afname vorderingen en voorraad 63.419 - 76.387

Toename c.q. afname schulden - 39.984 32.500 23.435 - 43.887

31.177 - 79.403Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in materiële vaste activa 3.037 1954

Desinvesteringen in materiële vaste activa - 1.300 - 450

Investeringen in financiële vaste activa 348 892

2.085 2.396 Toename 29.092 - 81.799

kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht is volgens de indirectemethode bepaald, waarbij het exploitatieresultaatals uitgangspunt is genomen.

29

De jaarrekening is opgesteld conform de richt-lijn jaarverslaggeving van " Kleine rechts-personen afdeling C1 organisaties zonderwinststreven"

Grondslagen vanwaarderingMateriele vaste activaDe materiële vaste activa zijn gewaardeerdtegen historische aanschaffingsprijs. Hetgehanteerde afschrijvingspercentage be-draagt 20% voor inventaris, automatise-ringsapparatuur wordt afgeschreven in 3jaar, derhalve 33,33%. Alle inventaris wordtafgeschreven tot nihil. In het jaar 2014 isvoor ! 3.037 aan nieuwe computers geïn-vesteerd. Bedragen boven de ! 450 wordengeactiveerd.

Financiële vaste activaEffecten zijn gewaardeerd tegen markt-waarde op balansdatum.

Onderhanden projecten Per jaareinde onderhanden projecten wor-den gewaardeerd tegen de daaraan bestedekosten, zoals werk door derden etc. en dewerkelijk bestede uren van het eigen perso-neel tegen vaste interne tarieven. De met be-trekking tot deze opdrachten in rekeninggebrachte (deel-)facturen worden hiermeeverrekend.

Overige activa en passivaDe vorderingen, liquide middelen, voorzie-ning, schulden en overlopende activa enpassiva worden opgenomen tegen nominalewaarde; Waardering van vorderingen ge-schiedt eventueel onder aftrek van een voor-ziening wegens oninbaarheid, gebaseerd opeen individuele beoordeling van de vorde-ringen.

Grondslagen van resultaatbepalingProjecten De kosten van de in deze jaarrekening opge-nomen projecten bestaan uit toegerekendedirecte lasten, overhead en personele las-ten. De allocatie van de overhead en perso-nele lasten is berekend op basis van de wer-kelijk gemaakte uren zoals verantwoord inhet urenregistratiesysteem van de VBDO.

Bepaling resultaat Het resultaat wordt bepaald als het verschiltussen baten en lasten over het boekjaar. Debaten worden verantwoord in het verslag-jaar waarin deze zijn gerealiseerd. De kostenworden toegerekend aan het verslagjaarwaarop zij betrekking hebben.

Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

30

Balans

De mutatie in de post materiële vaste activahoudt verband met de reguliere, jaarlijkseafschrijvingslast en daarnaast is er in 2014voor een bedrag van ! 3.037 geïnvesteerdin computerhardware.

De aandelen, die wij aanhouden voor hetuitoefenen van stemrecht op de AVA’s, zijnin het verslagjaar fractioneel gestegen toteen bedrag van ! 8.971.

Eind 2014 stond er een aanzienlijk lager be-drag uit bij de debiteuren. Een aantal vorde-ringen staat langer dan 12 maanden openen daarom is in het verslagjaar een voorzie-ning dubieuze debiteuren gevormd voor eenbedrag van ! 4.628. Het totale bedrag aanvorderingen nam met circa 40% af tot eenbedrag van ! 95.386.

De liquide middelen namen met circa ! 29.000toe tot en totaalbedrag van ! 165.914.

De bestemmingsreserve Innovatiefonds isin 2014 in zijn geheel gebruikt voor de fi-nanciering van de vernieuwing van debenchmark Ketenbeheer en het onderzoekTax Responsibility, waarvoor wij slechts be-perkte financiering konden vinden. Voor hetverloop van de bestemmingsreserve in hetboekjaar wordt verwezen naar de toelichtingop de balans op pagina 33 van dit jaarver-slag.

De kortlopende schulden en overlopendepassiva zijn in 2014 met circa ! 40.000 af-genomen als gevolg van het feit dat er rela-tief minder project doorschuiven naar hetvolgend boekjaar.

Staat van Baten en LastenDoor de verdere toename van het aantal in-stitutionele leden is de post contributies in2014 gestegen tot een bedrag van ! 244.494.De inkomsten uit vrijwillige bijdragen voorhet Innovatiefonds stegen met bijna 22% toteen totaalbedrag van ! 28.942.

In 2014 werden aanzienlijk meer projectenuitgevoerd; hierdoor stegen de projectbatenten opzichte van 2013 met ruim ! 80.000.De externe kosten van deze projecten daal-den in 2014 met circa 18% tot een bedragvan ! 69.695.

De post personeelskosten is in 2014 ten op-zichte van de begroting met circa 13% over-schreden. Dit werd veroorzaakt door de nietvoorziene uitbreiding van het personeels-bestand met circa 1,6 fte. Het betreft hier tij-delijke vervanging van langdurig ziekemedewerkers. Van de totale personeelskos-ten is circa 67% doorberekend aan de uit-gevoerde projecten.

Eind 2014 heeft de VBDO-website eennieuwe look and feel gekregen en tevens zijnde websites goedgeld.nl en duurzaamaan-deel.nl geïntegreerd in de nieuwe VBDO-website. Met deze makeover is een in-vestering gemoeid van circa ! 28.000. Dekosten hiervan zijn in de staat van baten enlasten verwerkt.

Verschillenanalyse

31

INVENTARIS APPARATUUR TOTAAL ! ! !

MATERIËLE VASTE ACTIVAStand per aanvang boekjaar Aanschafwaarde 7.381 28.409 35.790 Cumulatieve afschrijving - 5.845 - 25.848 - 31.693

Boekwaarde aanvang boekjaar 1.536 2.561 4.097 Mutaties in het boekjaar Investeringen - 3.037 3.037 Desinvesteringen - - 1.300 - 1.300 Afschrijvingen - 747 - 2.248 - 2.995

Totaal mutaties in het jaar - 747 - 511 - 1.258 Stand per ultimo boekjaar Aanschafwaarde 7.381 28.409 35.790 Cumulatieve afschrijving - 5.845 - 25.848 - 31.693

Stand einde boekjaar 1.536 2.561 4.097

FINANCIËLE VASTE ACTIVA 31/12/2014 31/12/2013

Effecten Effectenrekening Rabobank 8.196 7.838 Meerwaarde Beleggingsfonds 193 193 Binck Bank 490 500 ASN Mixfonds 92 92

8.971 8.623

VLOTTENDE ACTIVADebiteuren Uitstaande vorderingen 79.394 140.050 Af: voorziening oninbaar 4.628 -

74.766 140.050Waarborgsom TNT depot bedrag 905 905

905 905

TOELICHTING OP DE BALANS (activa)

31-12-2014 31-12-2013 ! !

Vooruitbetaalde kosten en overlopende activa

Nog te ontvangen interest 1.275 1.988 Vooruitbetaalde huur en servicekosten 6.645 6.460 Ziekteverzuimverzekering, uitkering december 5.321 2.818 Contributies en bijdrage innovatiefonds particulieren - 470 Abonnementen - 684 Diverse vooruitbetaalde kosten 6.474 5.430

19.715 17.850

LIQUIDE MIDDELEN ING betaalrekening 83.657 19.898 ING inbedrijfrekening 28 28 Rabobank betaalrekening 1.239 777 Rabobank effectenrekening 582 695 Rabobank bedrijfstelerekening 1.077 1.077 ASN bank 47.300 85.784 ASN ideaalsparen 32.031 28.563

165.914 136.822 Alle liquide middelen zijn direct opeisbaar.

TOELICHTING OP DE BALANS (activa)

32

EIGEN VERMOGEN 01.01.2014 31.12.2014 Stand Toevoeging Onttrekking Result.bestemming Stand Algemene Reserve " 135.555 " 17.213 " - " 17.213 " 152.768Bestemmingsreserve Innovatiefonds: " 12.466 " 28.942 " 41.408 " - 12.466 " - TOTAAL " 148.021 " 46.155 " 41.408 " 4.747 " 152.768

De algemene reserve heeft ten doel de continuïteit van de organisatie voor een langere periode te waarborgen. Voor de omvang van deze reservehanteert het bestuur een normering, die gelijk is aan maximaal de helft van de voor dat jaar begrote personeels- en huisvestingskosten.

Voor 2014 kan de gewenste omvang van de algemene reserve becijferd worden op een bedrag van ! 249.000. Aan het einde van het boekjaar enna verwerking van het resultaat komt deze reserve uit op een bedrag van circa ! 153.000. De komende jaren zal verder prioriteit worden gegevenaan de versterking van de algemene reserve.

Om ons onderzoekswerk ten behoeve van nieuwe, innovatieve projecten mogelijk te maken, heeft de VBDO in 2012 het Innovatiefonds in hetleven geroepen. Het doel en de aard van de bestedingen uit het Innovatiefonds worden door het bestuur van de VBDO bepaald. In 2014 hebbenzowel de institutionele - als de particuliere leden een extra financiële bijdrage geleverd aan de bestemmingsreserve Innovatiefonds.In totaal is voorhet Innovatiefonds een bedrag van ! 28.942 ontvangen. Uit het Innovatiefonds zijn in 2014 de volgende projecten (mede) gefinancierd:

Project Omschrijving Totale kosten Overige financiering Projectlasten T.l.v. Innovatiefonds 14.330 Onderzoek Belastingontwijking " 16.629 " 5.000 " 11.629 " 11.62914.360 Vernieuwing Benchmark Ketenbeheer " 45.231 " 10.000 " 35.231 " 29.779

TOTAAL " 61.860 " 15.000 " 46.860 " 41.408

De overige financiering voor het project Onderzoek Belastingontwijking heeft betrekking op een van Oikos ontvangen bijdrage van ! 5.000. VanICCO is in 2014 een bedrag van ! 10.000 ontvangen voor het project Vernieuwing benchmark Ketenbeheer.

De netto projectlasten voor het Onderzoek Belastingontwijking zijn geheel gefinancierd vanuit de bestemmingsreserve Innovatiefonds. Voor definanciering van de vernieuwing van de benchmark Ketenbeheer is voor een bedrag van ! 29.779 uit de bestemmingsreserve geput. De overigelasten van dit project komen ten laste van de exploitatie 2014.

33

VBDO - TOELICHTING OP DE BALANS 31 DECEMBER 2014

31-12-2014 31-12-2013 ! !

KORTLOPENDE SCHULDEN EN OVERLOPENDE PASSIVA

Crediteuren Nog te betalen facturen 25.512 20.937

Loonheffing en sociale premies Aangifte loonheffing december 16.542 13.097

Omzetbelasting Aangifte omzetbelasting 4e kwartaal 2014 5.626 6.384

Vooruitontvangen bedragen Projecbaten vooruit ontvangen 28.119 56.050 Af: project uren doorrekening onderhanden werken 7.745 5.641 project kosten al betaald - 151 20.374 50.258

Nog te betalen kosten Reservering vakantiegeld, verlofdagen en 13e maand 36.942 43.766 Pensioenpremie 1.185 - Accountant jaarcontrole 5.500 4.500 Directe projectkosten 10.139 22.271 Overig - 220 371

53.546 70.908

TOELICHTING OP DE BALANS (passiva)

34

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGENEr is een huurcontract afgesloten t.b.v. Pieterstraat 11 teUtrecht. In 2014 bedroeg de huur ! 8.375 per kwartaal en isin dat jaar niet geïndexeerd. Het huurcontract loopt t/m september2016 en zal zonder opzegging verlengd worden met telkens1 jaar. De maand september is huurvrij.

35

Werkelijk 2014 Begroot 2014 Werkelijk 2013 ! ! !

BATEN

Contributies Particulieren 22.168 25.000 22.777 Institutionele leden 222.326 205.000 182.650 Bijdrage Innovatiefonds 28.942 23.000 23.777 Financiële baten en lasten 1.153 2.500 2.550 Diverse baten 11.507 - 1.186 286.096 255.500 232.940

Activiteiten Baten 462.141 400.000 381.298

Hieronder volgt een specificatie van de baten van de in 2014 en 2013 gereedgekomen projecten. De baten hebben betrekking op de in die jaren aan afnemers van onze diensten gefactureerde bedragen.

Projecten Duurzaam Beleggen: Benchmarks 75.000 60.000 Impact Investing 36.687 24.300 Kennisoverdracht 1.400 4.400 Marktonderzoek 36.500 12.000 Overige projecten 9.662 60.400

159.249 200.000 161.100

Projecten Duurzaam Ondernemen: Multistakeholderdialogen 95.865 68.850 Benchmarks 30.000 27.278 Human Rights Conference 42.509 41.127 Engagement 20.500 - Overige projecten 41.369 4.000

230.243 200.000 141.255

Projecten Communicatie: Seminars 30.949 28.443 Week van Duurzaam Beleggen 35.700 43.500 Overige projecten 6.000 7.000

72.649 78.943 Totale activiteiten Baten 462.141 400.000 381.298

In 2014 is voor verschillende projecten van de volgende ngo's (mede)financiering ontvangen: Oxam Novib 75.000 ICCO 35.000 CNV 26.356 Oikos 5.000 Fonds 1818 20.500 UCP 2.412 164.268

TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN


36


LASTEN

Personeel Salarissen 442.161 363.224 Sociale lasten 77.219 52.304 Pensioenen 29.626 30.876 Overige personeelskosten 22.492 20.006 Ontvangen ziekengeld - 47.569 - 14.088

523.929 463.000 452.322

Reis- en verblijf 13.065 9.000 10.743 Communicatie Nieuwsbrieven en publicaties 2.824 13.285 Websites 30.786 4.927 Overige communicatie 10.768 2.346 44.378 45.000 20.558 Huisvesting Huur kantoor 30.708 27.708 Servicekosten 5.413 5.206 Overige huisvesting 140 - 36.261 35.000 32.914

Algemeen Kantoor 32.261 28.012 Accountant 7.655 4.682 Administratie 5.275 5.073 Bestuur 1.346 10.975 Overige algemene kosten 2.002 -

48.539 45.000 48.742

Afschrijvingen Inventaris 747 672 Apparatuur 2.248 2.464

2.995 3.500 3.136

Onder de post communicatie is een bedrag van ! 28.314 verantwoord, dat verband houdt met de ontwikkeling van de nieuwe website.Bij overige communicatie is een post van ! 6.945 opgenomen, die betrekking heeft op training en teambuilding van het VBDO-team.

Het bestuur kan aanspraak maken op de volgende onbelaste onkostenvergoeding: voorzitter ! 1.000 en overige leden ! 250 per jaar;niet alle bestuursleden maken van deze regeling gebruik. In 2013 waren onder de post bestuur tevens begrepen de aan vrijwilligersuitbetaalde vergoedingen voor het bezoeken van de diverse AVA's. De post overige algemene kosten heeft betrekking op de notaris-kosten, die verband houden met de in 2014 doorgevoerde statutenwijziging.

In 2014 waren er gemiddeld 9,5 (FTE's) werknemers in loondienst (2013 :7,9 FTE's). De uitbreiding houdt verband met tijdelijke ver-vanging voor langdurig zieke medewerkers. Onder de post salarissen is ook een bedrag van ! 20.340 opgenomen uit hoofde van ver-strekte stagevergoedingen. De kosten van de stagiairs worden met ingang van dit boekjaar doorbelast naar de afzonderlijke projecten.


Activiteiten lasten Totale activiteitenlasten 421.603 320.000 349.032 Af: in produktie gedekte kosten 351.910 275.000 264.557

69.693 45.000 84.475

Conform de indeling van de projecten op pagina 35. Kan de post totale activiteitenlasten als volgt worden onderverdeeld:

Projecten Duurzaam Beleggen: Benchmarks 88.291 69.145 Impact Investing 29.060 17.663 Kennisoverdracht 1.715 2.963 Marktonderzoek 36.439 11.367 Overige projecten 6.280 55.656

161.785 160.000 156.814

Projecten Duurzaam Ondernemen: Multistakeholderdialogen 35.717 43.895 Benchmarks 74.089 32.547 Human Rights Conference 41.981 40.078 Engagement 41.651 - Overige projecten 18.577 12.363

212.015 160.000 128.883

Projecten Communicatie: Seminars 23.944 19.211 Week Duurzaam beleggen 23.719 40.916 Overige projecten 140 3.208 47.803 63.335

421.603 320.000 349.032


37Het nagekomen resultaat projecten 2013 van ! 9.382 is in mindering gebracht op de post overige projecten bij het onderdeel Duur-zaam Ondernemen. De externe kosten verband houdend met de AVA-bezoeken ( ! 19.167) zijn in 2014 verantwoord onder de postEngagement; voorheen werden deze kosten geboekt onder de post Algemene Kosten.

Bij het onderdeel Duurzaam Beleggen zijn de lasten verantwoord, die betrekking hebben op de door Oxfam Novib in 2014 gefinancierdeprojecten. Het betreft een totaalbedrag van ! 87.240.

Onderstaand volgt een specificatie van de lasten van de in 2014 en 2013 gereedgekomen projecten. Deze lasten bestaan uit de directelasten. De lasten bestaan uit directe inkopen zoals werk derden en de werkelijk bestede uren tegen vaste tarieven. Ter vermijding vandubbeltelling wordt op het totaal van de aldus bepaalde directe lasten het eigen personeel (in productie gedekte kosten) in minderinggebracht. In de begroting zijn alleen de directe inkopen verantwoord.

38

Begroting 2015 realisatie 2014 BEGROTING 2014 ! ! !

BATEN

Contributies institutioneel 235.000 222.326 205.000 Contributies particulier 22.000 22.168 25.000 Bijdragen Innovatiefonds 25.000 28.942 23.000 Financiële baten en lasten 1.500 1.153 2.500 Projectbaten 565.000 462.141 400.000 Overige baten 7.500 11.507 -

TOTAAL 856.000 748.237 655.500

LASTEN

Projectlasten incl. personeel 465.000 421.603 320.000 Personeel 587.000 523.929 463.000 Doorrek. personeel naar projecten - 375.000 - 351.908 - 275.000 Reis en verblijf 12.000 13.065 9.000 Communicatie 50.000 44.378 45.000 Huisvesting 38.000 36.261 35.000 Algemeen 55.000 48.539 45.000 Afschrijvingen 5.000 2.995 3.500 Overige lasten - 4.628 -

TOTAAL 837.000 743.490 645.500

Totaal resultaat 19.000 4.747 10.000

BEGROTING 2015

39

2015Overige gegevens

Gebeurtenissen nà balansdatum. Er zijn geen gebeurtenissen nà balansdatum, die van invloed zijn op het jaarverslag 2014.

In dit hoofdstuk beschrijven we de socialeprestaties en milieu aspecten. VBDO richtzich daarbij op de materialiteit van de soci-ale en milieu indicatoren. De materialiteits-analyse voor duurzame bedrijfsvoering isgedaan via meerdere overleggen tussen drievaste medewerkers en een trainee.

De prestaties die in dit hoofdstuk staan,zijn betrekkelijk. Een verandering in deaantal fte’sheeft significante gevolgen voorde relatieve prestaties van de organisatie

Sociale prestatiesWerknemersIn 2014 waren er gedurende het jaar veertienmedewerkers, waarvan zeven met een vastcontract, werkzaam bij de VBDO. Een volle-dige werkweek bedraagt 36 uur. In totaalwaren er 9,5 fte’s werkzaam gedurende hetgehele jaar. Ten opzichte van het voorgaandejaar is dit een stijging van 0,7 fte.

DiversiteitDe VBDO vindt het belangrijk dat er eengoede balans is tussen mannelijke en vrou-welijke werknemers. In 2014 waren er achtmannen en zes vrouwen werkzaam bij dezeorganisatie.

Stagiaires en vrijwilligersIn 2014 werkten er vijftien stagiaires en 52vrijwilligers bij de VBDO. Zij krijgen een on-kostenvergoeding.

Secundaire arbeids-voorwaardenDe secundaire arbeidsvoorwaarden voor debetaalde medewerkers zijn:• bijdrage in pensioen• flexibele werktijden• een vergoeding voor woonwerk verkeer

De inschaling en beloning vinden plaats vol-gens de systematiek van Hivos

Intern overlegEen keer per week is er een teammeeting metalle vaste medewerkers van de VBDO. Verderis er een keer per jaar een strategisch overlegen er is twee keer per jaar een voortgangs-gesprek. De directeur voert het voortgangs-gesprek met de medewerkers en het bestuurmet de directeur. In 2014 zijn de medewer-kers betrokken geweest bij de keuze van eennieuwe pensioenverzekeraar.

VerzuimHet ziekteverzuim bedroeg in 2014 gemiddeld16,9 procent. In 2013 was dit 6,7 procent. Hetpercentage ziekteverzuim wordt berekenddoor het aantal uren ziekteverzuim te delendoor het totaal aantal gewerkte uren.

In 2014 waren twee medewerkers langdurigziek en vanwege het kleine aantal medewer-kers van de VBDO heeft dit een sterk effectop het ziekteverzuimpercentage. Wanneerbijvoorbeeld de langdurig zieke medewerkersniet zouden zijn meegenomen in de bereke-ning dan zou het ziekteverzuim op 1,0 % zijnuitgekomen. Het vergelijkbare percentage in2013 was 0,9%.

PersoneelsbeleidDe VBDO is in 2014 gestart met de ontwik-keling van een interne klachtenproceduremet een vertrouwenspersoon. Gezien hetziekteverzuim ziet de VBDO het als een pri-oriteit om een gezonde werken levensba-lans te ondersteunen voor haar werk-nemers. In 2015 stelt de VBDO de vertrou-wenspersoon aan en legt de klachtenproce-dure in een kantoorhandleiding vast.

UitbesteedwerkIn 2014 werden devolgende werkzaam-heden uitbesteed:• Vormgeving en druk publicaties

Store of Images, Culemborg• Netwerkbeheer, automatisering

A-mac, Utrecht• Kantoorartikelen en kopieerpapier

Viking, Venlo• Verhuur en onderhoud pand

C.N. van der Brugge, Utrecht• Salarisadministratie

Zweers & Wijbenga, Utrecht• Accountantscontrole

Dubois & Co, Amsterdam• Ontwerp en vormgeving www.vbdo.nl

Blikskaters, Amsterdam• Hosting www.goed-geld.nl

Duurzaam Internetbureau, Haarlem• Hosting www.duurzaamaandeel.nl

Schuttelaar & Partners, Den Haag• Teksten en tekstredactie

SnappyNL

42

10 Duurzame bedrijfsvoering

TYPE VROUW MANCONTRACT

VORM

7 Vast 3 4

7 Tijdelijk 3 4

15 Stage 7 8

50 Vrijwilliger 40 10

Totaal: Totaal: Totaal: 79 53 26

AANTAL MEDEWERKERS IN DIENST BOEKJAAR 2014

De VBDO is bewust in de keuze van haar leve-ranciers omdat deze moeten bijdragen aan deeisen die de VBDO zichzelf stelt op sociaal- enmilieugebied (bijvoorbeeld: het leveren vankringlooppapier). We geven de voorkeur aanleveranciers die affiniteit hebben met deduurzame doelstellingen van de VBDO. In2015 zal de VBDO haar leveranciers indivi-dueel benaderen specifiek over hun duur-zame bedrijfsvoering.

Duurzaam bankierenDe VBDO houdt bij de selectie van bankenvoor de spaartegoeden rekening met duur-zaamheidaspecten.

Milieu-prestatiesMilieu-effectenDe VBDO draagt bij aan de uitstoot van CO2

voornamelijk door energiegebruik (gas enelektriciteit) en transport. Andere vormen vanmilieubelasting als gevolg van de kantoor-activiteiten zijn materiaalgebruik (voorname-lijk papier), watergebruik en afvalproductie.Deze zijn wegens een beperkte materialiteitniet langer meegenomen in dit rapport.

CO2-emissies als gevolg van kantoorgebondenenergiegebruikDe CO2- emissies als gevolg van kantoorge-bonden energiegebruik zijn afkomstig uitgasgebruik (verwarming) en elektriciteitge-bruik. Deze zijn in vergelijking met 2013 ge-daald als gevolg van de zachte wintermaanden.CO2-emissies van kantoorgebonden energie-verbruik in 2014

CO2-emissies als gevolg van transportVoor een bepaling van de omvang van hettransport zijn de aan de VBDO gerelateerdewerkkilometers meegerekend (woonwerk-verkeer en externe afspraken van directie enmedewerkers), alsmede de afstand die isoverbrugd voor het bijwonen van internatio-nale afspraken. Het kilometerverbruik van be-zoekers, of door de VBDO ingeschakeldeonderzoekers van andere organisaties, wordtbuiten beschouwing gehouden. Bus-, tram-en taxivervoer naar bestemmingen in grotesteden (meestal aansluitend op treinreis) zijndit jaar ook meegenomen.

In 2014 werden zowel per trein als per vlieg-tuig aanzienlijk minder kilometers afgelegddan in 2013. Het aantal kilometers met deauto is in het verslagjaar licht toegenomen.

CO2-emissies van transport in 2014

CO2-emissies van transport

Sinds 2001 is een vrijwel klimaatneutrale be-drijfsvoering bereikt, door de CO2-uitstoot te-compenseren met de aanschaf van CO2-credits. Om de CO2-emissie van de VBDO tecompenseren, kochten we CO2-credits. De bij-drage van de VBDO wordt geïnvesteerd in kli-maatprojecten op het gebied van duurzameenergie en bosherstel- en aanplant. Deze pro-jecten zorgen voor een onafhankelijk gecon-troleerde vermindering van CO2 in de atmos-feer. De CO2-credits zijn gecrediteerd op deCO2-rekening van de VBDO. Het CO2-rekening-afschrift is opgenomen in dit jaarverslag. Meerinformatie hierover vindt u op: www. clima-teneutralgroup.nl.

CO2-emissies in kg per jaar

Afstand CO2 emissie(km/jaar) (km/jaar)

Trein 88.429 3.537Auto 23.447 4.455Vliegtuig 5.220 -Totaal 117.452 7.992

2014 2013 2102

Energiegebruik 7.487 8.670 7.509Transport 7.992 13.681 9.078Totaal 15.479 22.351 16.587Totaal per fte 1.629 2.539 2.178

2011 2010 2109

Energiegebruik 5.240 5.232 5.279Transport 7.382 10.217 9.433Totaal 12.621 15.449 14.712Totaal per fte 2.124 3.252 3.502

Totaal km Totaal kg CO2

2014 117.452 7.9922013 206.217 13.6812012 132.633 9.0782011 117.313 10.2842010 95.469 10.2172009 66.295 9.433

43

Dit certificaat is het bewijs dat de VBDO

20.200 kg CO2equivalenten heeft gecompenseerd met Gold Standaard CookingStove projecten.

44

Institutionele leden 1. ABN AMRO Mees Pierson2. Access to medicine Foundation3. Aegon Asset Management4. ASN Bank5. ASR6. Atmosphere7. Bank Sarasin AG8. Between-us9. Binckbank NV

10. Climate Neutral Group11. CNV International12. Cordaid13. Createlli14. CREM15. Deloitte16. Delta Loyd17. Dexia Asset Management18. Double Dividend19. Eiris20. EMG CSR consultancy (ElcaMedia)21. Ernst & Young Accountants LLP22. Fair Impact23. Financial Wise24. FMO25. FNV / St. GBF26. Fonds 181827. Form International28. ICCO en KerkinActie29. IMS, Institutional Management Services Bv

30. ING Bank31. Instituut voor Vastgoed & Duurzaamheid32. KPMG Sustainability33. Mensen met een Missie34. Milieudefensie35. MSCI36. Nierstichting Nederland37. Oxfam Novib38. Pensioenfederatie39. PwC40. Profundo41. Rabobank42. Raedthuys Groep BV43. Respequity44. SNS Asset Management45. Stichting Natuur en Milieu46. Stichting Pensioenfonds DHV47. Stichting Prins Bernard Cultuurfonds48. Sustainalytics49. Triodos Bank50. van lanschot/kempen51. Vigeo52. Wereld Natuur Fonds WNF53. Zwitserleven54. Instituut voor Vastgoed en Duurzaamheid55. Protestantse Kerk in Nederland,56. Pure Ambition57. AXA Investment Managers58. Justitia et Pax

Nieuwe leden in 2014Velthuys & Mulder Vermogensbeheer, IBS Asset Management,Financial Assets, Standard life investment, True Price, SpringAssociates, HSBC, Hornbill, Unicef, Avans hogeschool, Hivos,Ten Cate bank, SNS Bank, Metropolis, Achmea.

Opzeggingen in 2014Oikocredit, Atmosphere, De Eenhoorn advies, Stichting Pequeno,Hornbill, FairFood, Instituut voor vastgoed & duurzaamheid.

BIJLAGE1

45

Bedrijfsnaam Bezoek Engagement SchriftelijkAVA gesprek

Aalberts Industries 1 1Accell Group 1 1Acomo 1Adidas 11-11-14 1Aegon 1 03-07-14 1

13-11-14Air France-KLM 1 1AJAX 1 1AkzoNobel 1 29-11-14 1Allianz 14-10-14 1AMG 1 1Anglo American 19-10-14 1Aperam 1 1Arcadis 1 1ArcelorMittal 1 20-11-14 1ASMI 1 1ASML 1 03-11-14 1AstraZeneca 23-10-14 1BAE Systems 23-10-14 1Ballast Nedam 1 1BAM Groep 1 1Barclays 17-11-14 1BASF 11-11-14 1BESI 1 1Beter Bed 1 1BG Group 1BHP Billiton 22-10-14 1Binck Bank 1 1BMW 14-10-14 1Boskalis 1 07-05-14 1British American Tobacco 1Brunel 1BT Group 22-10-14 1Corbion 1 1Corio 1 1Crown van Gelder 1 1Delta Lloyd 1 30-05-14 1Deutsche Bank 16-10-14 1DSM 1 1E.on 1 06-10-14 1EADS 1 04-05-14 1Eurocommercial Properties 1Exact 1Fugro 1 1Gemalto 1 1Glencore Xtrata 05-11-14 1

Bedrijfsnaam Bezoek Engagement SchriftelijkAVA gesprek

Grontmij 1Heijmans 1 1Heineken 1 1Holland Colours 1Imtech 1 1ING 1 17-11-14 1KAS Bank 1 1Kendrion 1Koninklijke Ahold 1 20-11-14 1Koninklijke Ten Cate 1 1KPN 1 30-10-14 1Linde 20-11-14 1Macintosh Retail Group 1 1Nedap 1Nieuwe Steen Investments 1Nutreco 1 1Ordina 1 1Philips 1 1PostNL 1 12-11-14 1Rabobank 1 1Randstad 1 1Reed Elsevier 1 20-11-14 1Royal Dutch Shell 1 1RWE 10-11-14 1SAP 1 01-11-14 1SBM Offshore 1 1Siemens AG 15-11-14 1Sligro 1 1Standard Chartered 22-10-14 1Telegraaf Media Group 1 1TKH Group 1 1TNT Express 1 1Unilever 1 10-11-14 1Unit 4 1USG People 1 1Van Lanschot 1 1Vastned 1Vopak 1 02-10-14 1Wereldhave 1 24-05-14 1Wessanen 1 12-05-14 1Wolters Kluwer 1 04-04-14 1

10-10-14 X5 Retail Group 1 1

56 37 87

engagement

BIJLAGE2

Totaal contactmomenten

46

CO2-emissiesDe CO2-emissies van het kantoorgebondenenergiegebruik zijn als volgt berekend:

• Gas: verbruik op basis van eindafrekeninggasleverancier; 1000 m3 gas = 31,65 GJ primaire energie; 1 GJ primaire energie (gas) = 56,0 kilogram CO2

• Elektriciteit: verbruik op basis van eindafrekening elektriciteitsleverancier; duizend kWh elektriciteit = 3,6 GJ / 0,4 (40 procent rendement elektriciteitsopwekking) = 9 GJ; 1 GJprimaire energie (elektriciteit) = 70,8 kilogram CO2

De CO2-emissies van transport zijn berekendaan de hand van de volgende gemiddeldeomrekeningsfactoren:

• Trein: gemiddeld 0,04 (0,02-0,06) kilogramCO2 per persoon per kilometer

• Vliegtuig (korte afstanden):0,15 (0,11-0,18) kilogram CO2 per persoonper kilometer

• Vliegtuig (lange afstanden):0,10 (0,08-0,11)kilogram CO2 per persoonper kilometer

• Auto: 0,19 (0,12-0,26) kg CO2

per autokilometer (middelmaat auto, benzine, één persoon per auto, korte afstanden tot ongeveer 150 kilometer)

Emissies en klimaat-effecten van transportVoor spitsverkeer buiten de stad (korte af-stand < 100 km) geldt dat de CO2-emissievan het openbaar vervoer ongeveer 20% isin vergelijking met auto’s bij een bezettings-graad van één persoon per auto. Zelfs als erdrie personen in een auto zitten, zijn de CO2-emissies per reizigerskilometer van de autonog steeds groter dan die van het openbaarvervoer. Het klimaateffect van vliegtuigen= isgroter dan de uitstoot van CO2 alleen doetvermoeden. Ook de op grote hoogte uitge-stoten waterdamp en NOx hebben een kli-maateffect. De meest waarschijnlijke schat-ting is dat het klimaateffect van de luchtvaartongeveer 2,7 keer zo groot is als het klimaat-effect van de CO2-uitstoot alleen. Dit betekentdat het klimaateffect van een vliegtuig per rei-zigerskilometer gemiddeld ongeveer vijf maalzo groot is als dat van de gemiddelde auto-passagier. Zelfs ten opzichte van een alleenrijdende automobilist is het klimaateffect vaneen gemiddelde vliegtuigpassagier groter.

De trein blijkt zowel op korte als langere af-stand het minst vervuilende vervoermiddel.Doordat de VOS en NOx emissies van elek-triciteitscentrales bijna nul zijn, steekt de treinook op dit onderdeel gunstig af ten opzichtevan auto en vliegtuig. Bij een snelheid van au-to’s boven de 120 km/uur nemen de emissiesonevenredig snel toe.

Op dit moment is er vanuit het GRI nog geenprotocol beschikbaar met omrekeningsfacto-ren voor CO2-emissies. Zodra dit zoge-naamde ‘Measurement Protocol Energy’beschikbaar komt, is het mogelijk dat de ge-bruikte omrekeningsfactoren opnieuw her-zien moeten worden. Deze emissiefactorenzijn lager dan die gebruikt werden in voor-gaande rapportages. Op basis van dezenieuwe factoren zijn de gegevens van voor-gaande jaren herberekend, waardoor ver-schillen ontstaan met de cijfers in voor-gaande jaarverslagen.

papierHet papierverbruik wordt berekend met be-hulp van de volgende formule: [papierver-bruik 2012] = [voorraad kilogram papier per01-01-2012] + [inkoop kilogram papier ge-durende 2012] - [voorraad kilogram papierper 01-01-2013].

achtergronden berekening

BIJLAGE3

milieubelasting

47

TITELBankklant stopt geld vaker in duurzame belegging

Verantwoord beleggen, niet altijd vanzelfsprekend

Beleggers malen niet om mensenrechten

Beleggers malen niet om mensenrechten

Grote bedrijven maken maatschappelijke kosten zichtbaar

Desinvesteren uit bezette gebieden draagt bij aan vrede

VBDO en Oikos komen met richtlijnen voor tax governance

‘Bedrijven nauwelijks bezig met verantwoord belastingbeleid'

Groen lenen in opmars

Top 50 socially responsible corporations: 2014

Een korte geschiedenis van het duurzame geld - Waar is de Paul Polman van het bankwezen?Maatschappelijk verantwoord beleggen en private banking - een tussenbalans

AEX bedrijven langs de duurzame meetlat

Beleggers: Chemiesector aan kop op gebied duurzaamheid

Onverantwoord belastingbeleid bij gros bedrijven

Weinig bedrijven tegen belastingontwijking

Duurzaam fiscaal beleid ver te zoeken

Bedrijven voeren slecht belastingbeleid

Derde beursgenoteerde bedrijven werkt aan circulaire economie

Slechts 15% van bedrijven heeft verantwoord belastingbeleid

Duurzaam is credo, maar ‘fossiel’ blijft gewoonin het pakket

Duurzaam beleggen kan nog lonen

Waarom duurzaamheid loont

ONDERWERPDuurzaam beleggen

Duurzaam beleggen door pensioenfondsen

Beleggen in bezette gebieden


Maatschappelijke kosten inzichtelijk maken


Tax transparancy guidelines

Tax transparancy guidelines

Duurzaam bankieren

VBDO Verantwoord Ketenbeheer Award Philips

Geschiedenis van het duurzame geld

OECD Guidelines (citaat)

Duurzaamheid AEX bedrijven/Analyseaandeelhoudersvergaderingen

Duurzaamheid AEX bedrijven/ Analyse aandeelhoudersvergaderingen

Belastingontwijking/Analyse aandeelhoudersvergaderingen

Belastingontwijking/Analyse aandeelhoudersvergaderingen / OESO





Pensioenfondsen en beleggingen in fossiele energie

Duurzaam beleggen algemeen

Duurzaam beleggen voor particulieren/ Aandeelhoudersvergaderingen

DATUM14 januari 2014

18 januari 2014

12 februari 2014

12 februari 2014

15 februari 2014

26 april 2014

22 april 2014

22 mei 2014

10 juni 2014

Mei en juni 2014

Juli 2014

25 augustus 2014

25 augustus 2014

25 augustus 2014

25 augustus 2014

26 augustus 2014

26 augustus 2014

27 augustus 2014

28 augustus 2014

2 september 2014

17 september 2014

17 september 2014

Overzicht Media

BIJLAGE4

48

BronTelegraaf.nlTrouw de Verdieping

Trouw - voorpaginaTelegraaf.nlGroeneRuimte.nl

Reformatorisch Dagblad

Accountancy Nieuws

NU.nl

Financiële Telegraafmacleans.ca

P - Plus Magazine

VBA Beleggingsprofessionals, nummer 18 - G. v.d. Paal

NRC-Q

NRC Handelsblad

Financiële Telegraaf

Volkskrant

De Telegraaf

Het Financieele Dagblad

Afvalonline.nl

Taxence.nl

FD Energie PRO

Volkskrant Managementteam.nl

BronManagers onlineRTL–Z, Kijker aan ZBelegger.nl

Managementteam.nlMilieu Magazine

Fondsnieuws

RTL Nieuws

Duurzaambedrijfsleven.nl

TITELZelfs de wind is partner in duurzaam beleggingsland

Duurzaam beleggen verstandig?

Dit is de vakjury voor de Gouden Stier 2014

Hoe Philips conflictvrije tin inkoopt

Duurzaam pensioen ver weg

VBDO wil meer aandacht duurzaamheid in studies

Genationaliseerde verzekeraars het duurzaamst

- ‘Pensioenfondsen stil over duurzaam beleggen- ’Unilever en Philips aan kop in duurzaam ketenbeheerranglijst

- ‘Commissaris Duurzaamheid voor banken’

- Zwitserleven, REAAL en ASR opnieuw duurzaamste verzekeraars- Duurzame beleggingsproducten in de lift- Het jaarcijferseizoen: Kritische vragen over mvo- Zes redenen om de waardeketen te verduurzamen- Bedrijven willen kosten milieu-impact zichtbaar maken

ONDERWERPDuurzaam beleggen voor particulierenDuurzaam beleggen voor particulierenGiuseppe van der Helm in vakjury Gouden StierVerantwoord Ketenbeheer BenchmarkDuurzaam beleggen door pensioenfondsenOnvoldoende aandacht voor duurzaamheidsaspecten in de opleidingvan Nederlandse beleggingsanalisten en portfoliomanagersBenchmark duurzaam beleggen doorNederlandse verzekeraars

DATUM17 september 201425 september 2014 30 september 2014

20 oktober 2014Oktober 2014

12 december 2014

16 december 2014

49

50

GRI index

BIJLAGE5 Van elke kernindicator uit de GRI-richtlijnen voor duurzaamheidsverslaglegging is vermeld of en zo ja op welke pagina vanhet VBDO jaarverslag deze beschreven wordt. P : Paginanummer waarop indicator beschreven wordt. N.B. : Gegevens zijn(nog) niet beschikbaar. N.V.T. : Indicator is niet van toepassing op de VBDO.

Omschrijving Pagina Strategie en analyse G4- 1 Visie en strategie p.5, p.14 en p.15

Profiel van de organisatie G4- 3 Naam van de organisatie Vereniging van beleggers voor duurzame ontwikkelingG4- 4 Belangrijkste merken, producten en diensten p.16 - p.21G4- 5 Locatie van het kantoor Pieterstraat 11, UtrechtG4- 6 Landen waarin de activiteiten plaatsvinden Hoofdzakelijk NederlandG4- 7 Rechtsvorm VerenigingG4- 8 Afzetmarkt p.16 - p.22G4- 9 Omvang van de organisatie p.29, p.27-37G4-10 Aantal werknemers naar type arbeidscontract en gender p. 42G4-11 Percentage werknemers betrokken in collectieve Geen arbeidsvoorwaarden onderhandelingen G4-12 Toeleveringsketen p.42 en p.43G4-13 Significante veranderingen tijdens verslagperiode GeenG4-14 Voorzorgsbenadering p.14 en p.15G4-15 Lijst van extern ontwikkelde verklaringen en principes p.18 en p.19 Good Tax Governance-principles, Corporate Human Rights Benchmark, Tax Justice, Natural Value Initiative. G4-16 Lidmaatschappen van nationale en internationale associaties p.23 : GRI, Eurosif, GSIA, en belangenorganisaties Eerlijke Bankwijzer, MVO platform Materialiteitsaspecten en afbakeningG4-17 Lijst van geconsolideerde financiële gegevens p.26-p.41G4-18 Proces voor het bepalen van de inhoud van het rapport p.14, p.42G4-19 Lijst van onderwerpen van materieel belang p.14, p.42 en p.43G4-20 Afbakening van de onderwerpen van materieel belang binnen p.42 en p.43 de organisatie G4-21 Afbakening van de onderwerpen van materieel belang buiten p.10-p.12, p.14 de organisatie G4-22 Uitleg over de gevolgen van eventuele herformuleringen van NVT eerder verstrekte informatie G4-23 Significante veranderingen ten opzichte van reikwijdte en NVT afbakening van vorige rapportages

51

Omschrijving Pagina Betrokkenheid stakeholders G4-24 Lijst van stakeholders p.14, p.15, p.45G4-25 Inventarisatie en selectie van stakeholders p.14G4-26 Aanpak om stakeholders te betrekken p.14, p.24 en p.25G4-27 Voornaamste reacties van stakeholders p.5, p.14 en p.15

Reikwijdte van het verslagG4-28 Verslagperiode 2014G4-29 Datum van het vorige jaarverslag 12-03-2014G4-30 verslagleggingscyclus jaarlijksG4-31 contactpunt voor vragen over het verslag p.5G4-32 de gekozen 'in overeenstemming met'-optie In dit jaarverslag streeft de VBDO naar rapportage in overeenstemming met de 'Core' optie van de GRI 4 richtlijnen.G4-33 Externe betrouwbaarheidsverklaring Financiële gegevens in dit jaarverslag p.26- p.41 zijn door Dubois & Co gecontroleerd. Voor inhoudelijk deel is er geen sprake van externe verificatie. BestuurG4-34 De bestuursstructuur van de organisatie p.10, p.12, p.14 en p.15 Ethiek en Integriteit G4-56 Toepasselijke formele gedragcodes Geen Economische prestaties G4-EC1 Rekening van baten en lasten p.26 - p.41Extra Bankieren en beleggingsbeleid p.18, p.43 Milieu prestaties G4-EN15 Directe uitstoot broeikasgassen p.43 - p.47G4-EN31 Gecertificeerde CO2-compensatie p.44 Sociale prestaties G4-LA6 Letsel-, beroepsziekte, uitvaldagen en verzuimcijfers van p.42 : ziekteverzuim in 2014 was 16,9% personeelG4-LA11 Percentage van werknemers met regulier functioneringsgesprek p.42 : 100% G4-NGO9 Intern klachtenmechanisme p.42

VBDO (Dutch Association of Investors for Sustainable Development)

www.vbdo.nl I www.duurzaamaandeel.nl I www.goed-geld.nl I www.eurosif.org I www.meerdoenmetjepensioen.nl

Pieterstraat 11, 3512 JT Utrecht, T +31 (0) 30 234 00 31, the Netherlands, [email protected]

SJ LA GR 2014 · 2 Verslag van het bestuur 10 3 De kern van de VBDO: 14 visie, missie, ambitie en...

Documents

Transcript of SJ LA GR 2014 · 2 Verslag van het bestuur 10 3 De kern van de VBDO: 14 visie, missie, ambitie en...