Scriptie van den Brink Jacintha 2182019 DEF Herkansing · 2016. 8. 9. · op internet dat zich...
Transcript of Scriptie van den Brink Jacintha 2182019 DEF Herkansing · 2016. 8. 9. · op internet dat zich...
Scriptie
Vormenlifestylebloggerseenbedreigingvoordepositievanlifestylejournalistenbinnendejournalistiek?
JacinthavandenBrink FontysHogeschoolJournalistiekStudentnummer:2182019PCN:256655Cohort:2011VT Vorm:onderzoekAssessmentperiode:augustus
2
Voorwoord
Bestelezer,Ditismijnscriptieoverhoelifestylebloggerszichdezedagenpositionerenbinnendewereldvanonlinepubliceren.Metditonderzoekgaikantwoordgevenopdevraag:Vormenlifestylebloggerseenbedreigingvoordepositievanlifestylejournalistenbinnendejournalistiek?Metdezescriptiewilikueenbeeldgevenvanwaarhetlifestylebloggenopditmomentstaat,hoebloggersaankijkentegendeklassiekekernwaardenvanjournalistiekenhoevanuitdejournalistieknaarhetlifestylebloggenwordtgekeken.Totslotgeefikinmijnconclusieeenantwoordentoelichtingopdehoofdvraagvandezescriptie.DezescriptieiseenonderdeelvanmijnafstudeerportfoliovoorheteindassessmentaandeFontysHogeschoolvoordeJournalistiek.
3
InhoudsopgaveHoofdstuk1.Aanleiding P.4-51.1-StageBellesqa.nl1.2-Hoofdvraag1.3-DeelvragenHoofdstuk2.Theoretischkader P.6-102.1-Ontstaanvanblogs2.2-Bloggenanno20162.3-Lifestyleblogs2.4-Lifestylejournalistiek2.5-JournalistiekversusbloggenHoofdstuk3.Onderzoeksmethode P.11-153.1-Keuzevoorlifestylebloggers3.2-Devragen3.3-Keuzevoorlifestylejournalisten3.4-devragen
Hoofdstuk4.Resultatenveldwerkonderzoeklifestylebloggers P.16-274.1-JournalistiekekernkwaliteitenKovachenRosenstiel4.2-Positiebloggersbinnenjournalistiek4.3-Tussenconclusie
Hoofdstuk5.Resultatenveldwerkonderzoek P.28-33lifestylejournalisten5.1-Visielifestylejournalisten5.2-JournalistiekekwaliteitHoofdstuk6.Conclusie P.34-35Literatuurlijst P.36-37Bijlage P.38-66-Uitgewerkteinterviewslifestylebloggersenlifestylejournalisten
4
Hoofdstuk1.Aanleiding
1.1-StageBellesqa.nlDetendensvandelaatstejarenisdatdejournalistiekzichsteedsmeerverplaatstnaarhetinternet.Naastdaterallerleionlineplatformsontstaan,waardoorkranten,tijdschriftenentelevisiezichsteedsmeeronlinebegeven,zijnblogsdaarooksteedsvakeronderdeelvan.Tijdensdeopleidingjournalistiekishetprincipebloggennietveelaanbodgekomen.Watikonderanderewelhebgeleerdisdattijdschriften,endandoelikmetnameoplifestylebladen,vallenonderdenoemerlifestylejournalistiek,journalistiekdus.Maarindejarendatikblogsvolg,hebikgeregeldonderwerpenvoorbijzienkomendievaakidentiekwarenaanonderwerpenintijdschriftenalsCosmopolitan,Glamour,VivaenLibelle.Tochislifestylebloggengeenonderdeelgeweestvanmijnleertraject.Eenstageopderedactievaneenlifestyleblogleekmijdaaromeeninteressanteuitdaging.IkhebmijnvierdejaarsstagegedaanbijlifestyleblogBellesqa.nl.TijdensdesollicitatiegafoprichtereneigenaarFrancesBerkhofaandatzejournalistiekstudentenzocht,omdatzemeerjournalistiekegenreswildeophaarblog.Tijdensmijnstagehebikinterviews,Q&A’s(QuestionsandAnswers)metprofessionelebronnenenandersoortjournalistiekegenrestoegevoegdaandealbestaandecontent.Ikhebervarendathetnietmoeilijkisomeeninterviewofeenachtergrondartikeltemakenvooreenblog,maarwatikwelwilonderzoekenisoflifestylebloggersinstaatzijnzichneertezettenalsserieusjournalistiekmedium.Daarmeebedoelikdatjournalistenenlezershetideehebbenbijeenlifestyleblogdaterweldegelijkwordtnagedachtoverdekernkwaliteitenvandejournalistiek,toegepastindecontentendeopzetvandeblog.Denkhierbijaankernkwaliteitenvan1KovachenRosenstielzoals:‘deloyaliteitligtbijhetvolk’,‘journalistenmoetenonafhankelijkzijn’en‘journalistenmoetenhunverhalennaarzichzelfkunnenverantwoorden’.Wantalsdatzois,watbetekentdatdanprecies?Natuurlijkkanookblijkendatditniethetgevalisendatbloggentochechteenanderetakvanpublicerenis.Dooreenantwoordopmijncentralevraagtegeven,hoopiknietalleenhelderheidtegevenaanbloggers,journalistenenlezers,maarookaanmijzelf.Endaarmeebedoelikmijzelfalsafgestudeerdjournalistmetinteressesbinnenlifestyle-enhumaninterestthematiek.
5
1.2-HoofdvraagVormenlifestylebloggerseenbedreigingvoordepositievanlifestylejournalistenbinnendejournalistiek?1.3-Deelvragen1.Watwordtverstaanonderlifestylebloggenenlifestylejournalistiek?2.Isbloggentevergelijkenmetjournalistiek?3.Hoekijkenlifestylebloggersaantegen(lifestyle)journalistiek?4.Waarzitdejournalistiekegrensbijblogsengaathetovernaarcommercieelbloggen?5.Hoekijkenlifestylejournalistenaantegenlifestylebloggen?
6
Hoofdstuk2.Theoretischkader
2.1-OntstaanvanblogsBlogswarenineersteinstantievooralonlinedagboeken.Daaruitisookdetermweblogontstaan,eenonlinelogboek.Ditgebeurdein1994endeeerstebloggerdiekwammethetwoordweblogwasdeAmerikaansebloggerJornBargervandeblogRobotWisdom.Daarnawerdhetwoordweblogsteedsmeervervangenvoorblog,doordatin1999deAmerikaansebloggerPeterMerholzalsgraphetwoordweblogintweesplitsteindezijbalkvanzijnweblogPeterme.com.Inhetzelfdejaarwerdwww.blogger.comopgericht.Datwaseenvandeeerstegratisplatformswaaropiedereenkonbloggen,ookalsjegeenkennishadvanhetbouwenvanwebsites.VoorzoverbekendisdeeersteNederlandseblogDailyWacko,datin1997werdopgericht.DezeblogwasineersteinstantieeenparodieopdedagelijksenieuwsbriefvanDailyPlanetdiedoorinternetjournalistFranciscovanJolevoorinternetproviderPlanetInternetwerdgeschreven.AndereweblogpioniersinNederlandwaren:Alt0169enPfoe.net2.Hetmooievaninternetisdatjedirectkuntpubliceren.Twitterberichten,nieuwsberichtenenblogartikelenzijnsnelgetypt.Hetartikelstaatmeteenonlineenisdirectbeschikbaarvoorhetpubliekdatopiedermomentvandedaghongerigisnaarnieuwecontent.Internetjournalistiekiseenrelatiefjongevormvanjournalistiek,maarhetbloggenisnogjonger.JezouhetkunnenvergelijkenmetUberindetaxiwereldenAirbnbbinnendeverhuurvanvakantiehuizen.Indeloopderjarenontwikkeldehetbloggenzichinbrederezin.Hetbegonmetpersoonlijkbloggenenvervolgenskwamenermensendieblogdenoverhandigewebsiteseninformatieopinternet.Bloggenwaseenmanierommetelkaarenmetanderentecommuniceren.Erwasdaardoorheellangsprakevaneenbloggercommunity.Eengroepbloggersdieallemaalelkaarsblogslazen.Datwasopzijnhoogtepunttussen2004en2009.Erwasdaarnasprakevandatdepopulariteitvanbloggenafzounemen,maarindejarendaarnanamdepopulariteitomeenblogtestartenalleenmaarmeertoeenblevenbloggercommunitiesbestaan.3(Meindersma,2015)2.2-Bloggenanno2016Tegenwoordigzijnblogsopinternetnietmeerwegtedenken.Datkanpersoonlijkbloggenofcommercieelbloggenzijn.Bedrijvenzienditookenzettenhetdelaatstejareninvoor(content)marketing.Bloggeniseenmiddelomtecommuniceren.Hetbloggenwordtvolgens4(juridisch)bloggerenauteurCharlotteMeindersma(2015,p.9)nueenstukprofessionelerenserieuzeraangepaktdanin1999.Blogszijneennieuweinformatiebrongewordenensuccesvollebloggerswordenvolgenshaarsteedsmeeronderhetkopje‘journalisten’geplaatst,terwijlooksteedsmeerjournalistenjuistgaanbloggen.Blogshebjeinallerleisegmenten.Nietalleendeonlinejournalistiekontwikkeldezich,ookdehoeveelheidaanblogsnamdeafgelopenjarentoe.Volgensgegevensvan5Trouw(2014)verdiendenongeveer2000bloggersinNederlandeengoedeboterhammethunblog.Datzijnnietallebloggers,wanterzijnernoggenoegdiedithobbymatigdoenenernietsofweinigaanverdienen.Nietalleenzijnermeerblogsontstaan,maarisditfenomeenooksteedsinvloedrijkergeworden.Volgensonlinemarktonderzoekbureau6Adwiseblijktdat84%vanderuim1000ondervraagdendieonlinewinkelt,weleens
7
eenproductheeftgekochtnaaraanleidingvaneenblog.ZijbaserenditopBritsonderzoekgedaandoor7ResearchNow(2014).Ditbedrijfonderzochtwatdeinvloedvanbloggersisophetkoopgedragvanconsumentendieblogslezen.2.3-LifestylebloggenIndezescriptieisgekozenvoorlifestylebloggersalsuitgangspunt,vanwegedeachtergrondvanmijnstagebijlifestyleblogBellesqa.nl.Metlifestylebloggenwordtbedoelddateenblogcontentplaatstoverlifestyle-onderwerpen,zoals:mode,beauty,eten,gezondheid,sport,opvoeden,interieur,boeken,films,muziek,reizen,fotografieendesign.Ofernuwordtgeschrevenoverdenieuwstemake-up,delaatstemode,denieuwstegadgetsofhetlaatsteentertainment-enlifestylenieuws;eriseenpubliekvoor.Ennieteenkleinpubliek,maarerzijnblogsdiedoorduizendenlezerspermaandwordenbezocht.OmeenideetegevenvantweebloggersdiebehorentotdeblogtopinNederland:AnnaNooshinvan8NSMBL.nlheeft1,3miljoenuniekebezoekerspermaanden9Fashionchick.nlzitmaandelijkszelfsrondde1,5miljoenuniekebezoekerspermaand.Tervergelijkingwordteentijdschriftals10Glamourdoor180.000lezerspermaandgelezen.AnderegrotelifestyleblogsinNederlandzijnonderandere11Beautygloss.nl(650.000uniekebezoekerspermaand)en12Beautylab.nl(750.000uniekebezoekers).2.4-LifestylejournalistiekLifestylejournalistiekisindekernhetzelfdealsbijvoorbeeldnieuwsjournalistiek.Hiermeebedoelikdatdebasisprincipeshetzelfdezijn,denkaanhetvoorzienvaninformatie,hoorenwederhoortoepassen,transparantzijn,kritischdurvenzijneneerlijkheidnaardelezertoe.HetwoordlifestyleisontleendaanhetEngels,enbetekentsimpelwegdemaniervanlevenvanéénpersoon,eengroepofeen(sub)cultuurdusookwellevensstijlgenoemd.Dethema’szijnnetzoalsinparagraaf2.3beschrevenheeluiteenlopend,dusdenkookhieraan:mode,beauty,eten,gezondheid,sportenzovoorts.13Welishetprincipevanwerkeninjournalistiekegenresmeervanzelfsprekend.Isdebasisvanhetbloggentochvooraleenonlineblogartikel,ishetbinnenlifestylejournalistiekvanzelfsprekendomtevariëreningenres,zoalsinterview,achtergrondverhaal,reportageofrecensie.Ookishetmeervanzelfsprekenddatdebasisprincipesvandejournalistiekwordentoegepastbijhetmakenvancontent.2.5-JournalistiekversusbloggenAlswesprekenvaneenjournalistiekemaniervanwerken,omvatditonderandere:vergarenvaninformatie,verifiërenenviamassamediaverspreidenvannieuwsenhetbiedenvancontextenduiding.Alshetgaatombeoefenaarsvanjournalistiek,dusjournalistenenredacties,wordtergehandeldvolgensberoepsstandaardenenopvattingenoverdekwaliteitwaaraanhunjournalistiekeproductiesdienentevoldoen.Volgensjournalistensocioloog14KeesBuijs(2011,p.25)beoefenthetovergrotedeel
8
vanbloggersenanderepublicistengeenjournalistiekzoalshierbeschrevenenhoudenzijzichnietbezigmetnieuwsproductie.Daaromiservolgenshemeenprobleemalshetgaatomjournalistiekekwaliteitinhetdigitalewerkveld.Ditzitnietindestortvloedaangedrukte,audiovisueleeninternetinformatie.Nietinhettoenemendaantalpublicistenopinternetdatzichbezighoudtmethetdoorgeven,opnieuwgebruiken,aanvullenenbecommentariërenvanalgepubliceerdecontent.Enooknietinwebsitesenblogsdiesomshetwoord‘journalistiek’gebruiken,maarwelinbeweringenengeruchtenongefilterdennietgechecktonlinepubliceren.Hetprobleemzitbijdebronvaninformatiediemensenwillenenkunnenvertrouwenenwaarnuonduidelijkhedenzittenalshetgaatomtransparantie.15Buijs(2011)MediasocioloogPeterVastermansprakin2008zijnzorgenaluitineenartikelvan16DeNieuweReporteroverdebetrouwbaarheidvanbloggers.Dediscussiedietoengaandewasovertransparantie,wasvolgenshemweldegelijkterecht.Ditomdatdejournalistieknietvoornietseisensteltaandegehanteerdemethodeomfeitentebepalen.Hetbelangrijkstekenmerkdaarvanisverifieerbaarheid.Hetmoetmogelijkzijnomdewerkwijzevandejournalistofdebloggertecontrolerenennategaan,omtezienofhijofzijopeenbetrouwbaremaniertewerkging.Diemeningisanno2016nietveranderd.Volgens17Vasterman(2016)isernogsteedsveelteweinigtransparantiebijblogsenishetvoorlezersonduidelijkof(lifestyle)bloggersdoormerkenwordengesponsord.Ditmoetduidelijkervermeldstaanopdeblog.18Buijs(2011,p.99)zietbrontransparantiealskwaliteitsbewakingomberichtgevingbetertemakenendientdaarmeeookdegeloofwaardigheidvanhetmedium.Wanneerditnietgebeurt,kanditwantrouwenwekkenbijdelezer.Datisvolgens19Meindersma(2015,p.24-25)eenvanderedenenwaaromblogsheellangnietserieuswerdengenomen.Deartikelendiebloggersmaakten,haddenvolgenscriticigeennieuwswaardeenwarenniettevertrouwen.Voorheenkondenjournalistenzichnogmakkelijkonderscheiden,maarhetbloggenisveranderd.Delijntussenjournalistiekenbloggenwordtvolgenshaarsteedsvager.Devraagwanneeriemandzichzelfechtjournalistmagnoemen,isnietaltijdduidelijk.Journalistzijnisgeenbeschermdberoep,waardooriedereenzichzomagnoemen.TochwordtvolgensMeindersmabinnendejournalistiekandersgekekennaarjournalistendannaarbloggers.Journalistenwordenvaakserieuzergenomenenerwordtmeerwaardegehechtaanwatzijmelden.Zewordengezienalswaarheidsvindersenbrengenhunverhalenzoneutraalenobjectiefmogelijk.Columnistennoemenzichvaakookjournalisten,terwijlzijmeestalopiniërendhunvisiedelenovereenbepaaldthema.20Buijs(2011,p.144)vindtdatalsblogszichvoordoenalsjournalistiekzonderzichtehoudenaanderegels,zijvooralverwarringzaaien.Tochbloggenvolgens21Meindersma(2015,p.26)steedsmeerjournalistenenwordenbloggerssteedsobjectiever.Wildenbedrijvenenmerkeneerstnoggraaggratispubliciteitviajournalisten,nunodigenzeookbloggersuitvoorevenementen.Totongenoegenvansommigejournalisten.Maarontkomenaandeverschuivingdoortechnologielijktbijnaonmogelijk.Volgensbladenmakerencontentstrateeg22CarolienVader(2013)heefttechnologievolgenshaarnietalleenmedia,maardehelesamenlevingveranderd.Consumentenstaandoor
9
technologiesteedsintensievermetelkaarinverbindingendaarbijzijnzijookproducentenvanmediageworden.Interpersoonlijkecommunicatieenmassacommunicatierakensteedsmeermetelkaarvervlochten,waardoorhetonderscheidvervaagt.Datblijktookuitoplagecijfersvan23NationaalOnderzoekMultimedia(NOM).
Bron:StimuleringsfondsvoordeJournalistiek(2016)Vrouwenweekbladen,betaaldeoplage,2000-2015
24Vasterman(2016)ziet(lifestyle)bloggendanookalseenvormvanjournalistiek,maardanwelalsbloggerszichaanjournalistiekestandaardenhouden.Denkaanonafhankelijkheidenbetrouwbaarheid.Dankunnenbloggersweldegelijkeenserieuzepositiebemachtigen,vooralomdatzegratiscontentaanbiedenterwijljevoorjournalistiekecontentdoorgaansmoetbetalen.Daaromishetvoorbloggersbelangrijkomduidelijktezijnwaardeblogvoorstaat.Eenblogismeerdanalleeneenplatformomcontentopteplaatsen,namelijkookeenplekvoorbetekenisvolleinteractiemetdelezer.25(YuliZiv,2011)EenvoorbeeldhiervanisdeblogCorporette.com.DeAmerikaansebloggerKatGriffinweethetvoorelkaartekrijgenomdagelijksduizendenlezerstetrekken,doormethaarartikeleninteractieopgangtekrijgentussenzakenvrouwendieeriederedagfashionableuitwillenzienmaarookmeteendresscodezitten.Hierdoorcreëertzijeensoortcommunityvoormodebewustezakenvrouwen.26Ernst-JanPfauth(2010)schrijftinzijnboekSeks,blogsenrock’nrolldatdeintentiewaarmeeeenblogpostwordtgeschrevenveelbelangrijkerisdanmeegaaninwatopdatmomentpopulairis.Metwaardeschrijvenisbelangrijk,dusdooraftevragen:Ishetartikelwelinteressant?Ookalszemenietkennen?Datklinktheellogisch,maaromdatveelbloggersoverzichzelfschrijven,alseensoortdagboek,ishetvolgenshemgoedomdelaatstevraagooktestellen.Ditomechtietstoetevoegenaandeenormehoeveelheidartikelendieonlinewordengepubliceerd.
10
JournalistiekekernkwaliteitenvanKovachenRosenstiel
JournalistenBillKovachenTomRosenstielhebbeninhunboek27‘TheElementsofJournalism’tienkernkwaliteitenopgestelddiejournalistenhulpenduidelijkheidbiedenomgoededoordachtejournalistiektebedrijven.Ineersteinstantiewarenhetnegenpunten,maardoordatdejournalistieksteedsmeerverschuiftnaarinternet,isdaareentiendeelementaantoegevoegd.
28BillKovach&29TomRosenstielBillKovachiseenAmerikaansejournalistenheeftgewerktvoorTheNewYorkTimesenAtlantaJournal-Constitution.TomRosenstielisookeenAmerikaansejournalistendaarnaastauteur,onderzoeker,mediacriticusenwerkteonderanderevoordeLosAngelesTimesenwashoofdredacteurvanAmericanPressInstitute.
Deinsteekvandezetienpuntenisnietalleendatjournalistenhouvasthebben.Hetpubliek(delezer,luisteraarenkijker)heeftrechtopduidelijkheidalshetgaatomhetjournalistiekhandelenvaneenjournalist.Zekerindehuidigemaatschappijwaarincomplexevraagstukkennietmeerwegtedenkenzijn.Daarnaastzijndezepuntenookinteressantalshetgaatomdejournalistiekegrensvanbijvoorbeeldlifestylejournalistiek.DetienjournalistiekekernkwaliteitenvolgensKovach&Rosenstiel:1.Journalism’sfirstobligationistothetruth 2.Itsfirstloyaltyistocitizens 3.Itsessenceisadisciplineofverification 4.Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover 5.Itmustserveasamonitorofpower6.Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise7.Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant8.Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensiveandproportional9.Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience10.Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves
11
Hoofdstuk3.Methode
Dithoofdstukgaatinopdemethodedieisgehanteerdomuiteindelijkantwoordtegevenopdecentralevraag.Deinzichtenvanlifestylebloggersenlifestylejournalistenzijnvoordezescriptieergbelangrijk.Omditgoedinkaarttebrengen,zijnzeslifestylebloggersuitgebreidgeïnterviewd.3.1-KeuzevoorlifestylebloggersIndezeparagraafleestudepuntenwaaropikdelifestylebloggershebgeselecteerdenwaaromzeinteressantzijnvoordezescriptie.Isheteenlifestyleblog?Hetgrootstekenmerkvaneenlifestyleblogis:veelzijdigheidaanonderwerpen.Veelvanbovenstaandebloggersschrijvenophunblogoversport,voeding,mode,lifestyle,interieur,studie,werk,creativiteitenbeauty.Eennicheblogzouhierhooguiteenoftweeonderwerpenvanbehandelen,maarlifestyleblogszijnvaakbreedinhunkeuzevooronderwerpen.Ditisinteressant,omdatjedaarmeemeerruimtehebtvoorverschillendeonderwerpen,vergelijkbaarmethumaninterest-enlifestylemagazinesalsGlamourenCosmopolitan.Vinddebloggerzichzelfookeenlifestyleblogger?Hetwashandigalsindeaboutmeletterlijkstonddateenbloggerzichzelfzietalslifestyleblogger.Hetisnietmeteeneenredengeweestomiemandniettebenaderenalsditnietletterlijkvermeldstond,maarhandigwashetwel.Zekeromzogeenmisverstandenovermijnvragennaardebloggertekrijgen.Isdeblogineersteinstantiealteduidelijkcommercieel?Eeneiswasookdatdelifestylebloggernietalleenmaaradvertorialsencampagnesplaatst.Natuurlijkverdienenbloggersaanbepaaldereviews,advertorialsofcampagnes,maaralsdatteduidelijkdebasisvandeblogis,danpasthetnietbijhetsoortbloggervoorindezescriptie.Erzijnbijnatwintigbloggersbenaderd,maardezezesbloggershebbendaadwerkelijkmeegewerktaanhetonderzoek:-AnnemijnMeeuwse(www.lifebyannemijn.nl) 1200uniekebezoekerspermaand-DaniqueEkstein (www.glambeauty.nl) 16.000uniekebezoekerspermaand-FemkeKamps (www.youniqueblog.nl) 9.000uniekebezoekerspermaand-FrancesBerkhof (www.bellesqa.nl) 100.000uniekebezoekerspermaand-LauraMensink (www.style-remains.nl) 5.000uniekebezoekerspermaand-TedjevanGils (www.teddlicious.nl) 10.000uniekebezoekerspermaandDezelifestylebloggerszijnintedelenineengroepmeteenjournalistiekeachtergrondeneengroepzonderjournalistiekeachtergrond.Dezedriebloggers-FrancesBerkhof(Bellesqa.nl),AnnemijnMeeuwse(Lifebyannemijn.nl)enLauraMensink(Style-remains.nl)-hebbengeenjournalistiekeachtergrondenzijnverderooknietwerkzaamop
12
journalistiekgebied.Inhetonderstaandekaderzietudedrielifestylebloggersmeteenjournalistiekeachtergrond.Daarbijzietuookwatzijprecieshebbengestudeerdenhoezijopditmoment(journalistiek)werkzaamzijn.
TedjevanGils-Teddlicious.nlStudie:Journalistiek(HBO)afgerondWerkzaamalshoofdredacteurvoorStylecowboysencontent-encommunitymanagervoorRedBananaDaniqueEkstein-Glambeauty.nlStudie:Journalistiek(HBO)afgerondWerkzaamalsjuniorcontentmarketeervoorLeisureGroupFemkeKamps-Youniqueblog.nlStudie:communicatieeninformatiewetenschappen(WO)afgerondWerkzaamalsonlinecontentredacteurvooronderandereCosmopolitanenFashionista
13
VoorheteerstedeelvandeinterviewsisgebruikgemaaktvandetienpuntenvanKovachenRosenstiel.Debloggersreflecteerdeinditdeelopallepuntenenvergelekenditmethuneigenwerkwijze.Dekeuzevoordezetienelementenisgebaseerdomhetideedathetdehedendaagsejournalistiekewerkwijzehetbestesamenvat.Daarkomtbijdatdevraagstellingligtineengebiedvanlifestylejournalistiek,waarbijdegrensvanwelofnietjournalistieknietaltijdduidelijkis.Dezetienpuntengeveneenhouvastomdegrensmeerheldertemaken.
3.2-DevragenHettweededeelvanhetinterviewbevatvragendieverderingaanophandelswijzeenkeuzesvandebloggers.Devragenhieroverzijn:-Isjeblogbetrouwbaar?Zoujedaaromkunnenzeggendatdiejournalistiekis?-Vindjedatwatjedoetjournalistiekis?-Noemjejezelfookeenjournalist?Zoja,waaraankenmerktzichdat?Zonee,waaromniet?-Iserruimtevoorjournalistiekegenreszoalseeninterview,achtergrondverhaalofcolumnopjeblog?-Bedenkjealjeonderwerpenzelfofwordjetochookgestuurddoorwaarandereblogsoverschrijven?-Alsjeeenproductontvangtvaneenbedrijf,vermeldjedataltijdinjeartikelofzijneranderemanierenwaaropjedatjelezerlaatweten?-Waarzitvoorjoudegrensvaneentecommerciëleblog?-Vindjedatbloggenjournalistiekis?
14
3.3-keuzevoorlifestylejournalistenNaastinterviewsmetlifestylebloggersbevatdezescriptieookinterviewsmetverschillende(lifestyle)journalisten.Ditomdekantvanhetjournalistiekewerkveldinbeeldtebrengen,omzobeidekantenmeetenemeninhetbeantwoordenvandecentralevraag.KeuzevoordejournalistenBijhetbenaderenvanverschillendejournalisten,hebikgekekennaardewerkplek,ervaringennatuurlijkofzijactiefzijnindelifestyletakbinnendejournalistiek.Erzitookvariatieinwerkervaringinjaren,waardoorikeengoedbeeldwilgevenhoezoaldevisieoplifestylebloggenisenhoezijdejournalistiekekwaliteitinhuneigenwerkwaarborgen.Alleredacteurenzijnopgeleidbinneneenjournalistiekestudie.
DejournalistenRianneSepersFreelance(humaninterest)journalistenbladenmaker.Schreefonderanderevoor:VROUWMagazine,Flair,ADReiswereld,ANBOMagazine,Trouw,Getinshape,DeTelegraafennogveelmeermedia.Zewerktsinds2008alsfreelancejournalist.
KarolienKoolhof(Online)redacteurAlgemeenDagbladenfreelance(lifestyle)journalist.Zewerktsinds2010als(online)journalistenwerktetot2015bijBNDeStem.RomyApeldoornSocialmediaredacteurbijRivièraMaisonenschreefvoorheenvoortijdschriftenalsPippamagazineenMEIDENmagazine.Zekentdoorhaarhuidigebaanenvorigebanenalsjournalistbeidekantenvanpubliceren,duszoweldejournalistiekealscommerciëlekant.Zeissinds2013actiefals(journalistiek)redacteur.RositavanderKwaakRedacteurenredactiechefbijmodevakbladTextilia.Zewerktsinds2007bijhetvakbladenschrijftvoorsegmentenalsvrouwenmode,jeansensport.
15
3.4-Devragen-Hoekijkjevanuitjewerkalsfreelance(lifestyle)journalistnaarlifestylebloggen?-Islifestylebloggeneenvormvanjournalistiek?Enwaaromwelofniet?-Zijnlifestylebloggersconcurrentievoorlifestylejournalisten?-Hoezorgjevoordejournalistiekekwaliteitinjewerk?-Hoegajeommetdrukofinvloedvancommerciëlepartijen?-Zijnermomentendatjejeingrijsgebiedmoetbegeven?
Ditzijndebasisvragenwaarmeedeinterviewstelefonisch(enéénpere-mail)zijnafgenomen.Dezevragengeveninformatieoverdevisiediedezejournalistenhebbenoplifestylebloggenenhoezijzelfomgaanmetjournalistiekekwaliteitencommerciëleinvloeden.Bijeenaantalisdoormiddelvandoorvragennogeenextravraagtoegevoegd.Ukuntdeuitgewerkteinterviewsterugvindenindebijlagevandezescriptie.
16
Hoofdstuk4.Resultatenveldwerkonderzoeklifestylebloggers
Indithoofdstukleestupergesteldevraaguitdeverschillendeinterviewswatdaaralsalgemeneconclusiesuitkomen.Indebijlagekuntudevollediguitgewerkteinterviewsterugvinden.Dezebestaan,zoalseerderalaangegeven,uittweeonderdelen.Heteerstegedeeltevandithoofdstukgaatinophetgedeeltemetdetienpunten.Hierinzijndelifestylebloggersdetienkernkwaliteitenvandejournalistiekvolgens30BillKovach&TomRosenstielvoorgelegd.4.1-JournalistiekekernkwaliteitenKovachenRosenstielNogmaalsdetienpuntenopeenrij:1.Journalism’sfirstobligationistothetruth 2.Itsfirstloyaltyistocitizens 3.Itsessenceisadisciplineofverification 4.Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover 5.Itmustserveasamonitorofpower6.Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise7.Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant8.Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensiveandproportional9.Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience10.Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves
Perkernkwaliteitkrijgtueenanalysetelezenvanwateruitdeinterviewsblijkt,nadatdelifestylebloggersreflecteerdeopdetienkernkwaliteiten.Hierbijwordtkortsamengevatwatalleantwoordenvandebloggersbijelkaarvoorinzichtengeven.1.Journalism’sfirstobligationistothetruth(Deeersteplichtvaneenjournalistisdewaarheid)Datditnietalleengeldtvoorjournalistenblijktuitdeantwoordenvandebloggers.Allemaalvindenzehetbelangrijkombetrouwbaarovertekomen.Daarnaastblijkenpersoonlijkebloggerserextraoptehamerendateerlijkzijnnaardelezerheelbelangrijkis.DitblijktvooraltegeldenvoorLifebyannemijn.nl,Youniqueblog.nlenStyle-remains.nl.Ditomdatzijhundenkwijzeenlevenservaringduidelijknaarvorenbrengenbinnenhuncontent,endatvoeltzeertegenstrijdigalsdeinhouddannietklopt.Hetprincipe‘waarheid’blijktookheelbelangrijkbijhetschrijvenvanreviews.VolgensFemkeKamps(Youniqueblog.nl)benjealsbloggertocheensoort‘controlepunt’voorjelezer.Zodrajevolgenshaarnieteerlijkbentendelezerkomtdaarachter,danisjegeloofwaardigheidverdwenen.OokDaniqueEkstein(Glambeauty.nl)enTedjevanGils(Teddlicious.nl)gaanmeeindiegedachte.
17
Deenigedieafwijkendismethaarantwoord,isFrancesBerkhof(Bellesqa.nl).Tijdblijktvoorhaareensleutelwoordalshetgaatomdewaarheid.VolgensDaniqueEksteinisuitstralendatjeeenwaarheidsgetrouwebloggerbenthaalbaardoorvoorbepaaldeartikelenresearchtedoen.DitblijktvoorFrancesBerkhofnietaltijdhaalbaar.Zijwilookdewaarheidachtereenverhaalweten,maargeefteerlijktoedatsnelheidvanpublicerenbijblogsookmeespeelt.Alsvoorbeeldgeeftzeaandatwanneereeninteressantgeruchtoverietsofiemandrondgaatbinneneenthemawaaroverzeschrijft,zesomshetverhaalalpubliceertzonderhelemaalzekertewetenofhetklopt.2.Itsfirstloyaltyistocitizens(Deloyaliteitvandejournalistiekligtbijhetvolk)Demeerderheidvindtdatdeloyaliteitligtbijdelezer.Ditwordtgedaandoorconstanttebedenkenwatdelezergraagzoulezen,deruimtetegevenommetsuggestiestekomenendaarwatmeetedoenendoortevoorzienineerlijkereviews.TedjevanGilsdoetjaarlijkseenenquêteonderhaarlezers,omzoeenbeeldtekrijgenvanwatdeinteresseszijn,hoetevredendelezerisenwaternogmist.Dooreenbeeldtehebbenvanhaarlezers,probeertzedaarmeeropintespelen.FemkeKampsenLauraMensinkhebbendittijdenshunblogperiodeeenmaliggedaan.Nietiederebloggervindtdelezersdeeersteprioriteit.FemkeKampsenLauraMensinkgevenbeideaandatzeineersteinstantievoorzichzelfbloggen.Natuurlijkwordteengeïnteresseerdpubliekgewaardeerdeneenstijgendaantalbezoekersdestemeer.Tochblijftbijallebeidekernvanhetbloggendathetbelangrijkisteschrijvenoverwatzijgraagkwijtwillen.3.Itsessenceisadisciplineofverification(Deessentievanjournalistiekligtindedisciplineomstukkenteverifiëren)Opéénbloggernageeftmenaandatwaarmogelijkinformatiewordtgecheckt.Deredendiewordtgegeven,isdathetvervelendisalsdelezermoetwijzenoponjuistheden.Hierinlijktbijnageenverschiltezijnofdatdebloggerwelofgeenjournalistiekeachtergrondheeft.TochgeeftDaniqueEksteinaandatdoordejournalistiekopleidingfeitencheckenvanzelfsprekendis.TedjevanGilsgeeftaandatzeheeftgeleerddatéénbronteweinigis,dusdatzebrederzoektomdejuisteverificatietedoen.Deenigedieaangeeftdaarnietstandaardvanuittewerken,isFrancesBerkhof.Zijgeeftaandatdedrukhoogligtbijonlinepubliceren.Doordatopinternetallessnelgaat,isernietaltijdtijdomietsnatebellenomhetteverifiëren.Daarnaastdoetzesindskortookweinigaanbronvermelding.Ditvindtzenietzonoodzakelijk,wantzehaaltinformatieoveréénonderwerpvanverschillendenieuwssites(vooralEngelseenAmerikaanse).Zeverifieertwel,maarlaatdatnietzienaandelezerdoormiddelvanbronvermeldingonderaaneenartikel.Voorheenstonddebronwelonderaanhetartikel,maarnuvindtzehetstorendomeenrijaanbronnenonderaaneenartikelteplaatsen.
18
4.Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover(Journalistenmoetenonafhankelijkzijnvanhetgeenwaaroverzeschrijven)Watduidelijkuitdeverschillendeantwoordennaarvorenkomt,isdatdeonafhankelijkheidnaarbedrijventoeandersisdannaarbekenden.Alshetomcontactmetbedrijvengaat,gevenbijnaallebloggersaandatzeeenzoonafhankelijkemogelijkepositieproberenintenemen.Ditomdatandersdegeloofwaardigheidvandebloggergeschaadkanworden.Deenigedieaangeeftdateenbedrijfsomswelinvloedheeft,isTedjevanGils.Alseenevenementgoedgeorganiseerdis,erresearchisgedaannaarhaaralsbloggerendeproductendiezekrijgtprettigzijn,iszesnellergeneigderietsoverteschrijven.Hettweedegedeeltevandithoofdstukgaatnogverderinophetthemaonafhankelijkheidenwaardecommerciëlegrensvoorbloggerspreciesligt.Alshetgaatombekenden,inditgevalwordendaarcollegabloggersmeebedoeld,danblijktonafhankelijkheidnietaltijdbelangrijk.ZodeeltFemkeKampssomsartikelenvanbloggersdiezijinteressantvindtoflichtzeeenbepaaldebloggeruitophaareigenblog,omzomeeraandachtvooriemandtegenereren.VolgensLauraMensinkiserzelfssprakevanheusevriendjespolitiektussenbloggersonderling.Zozoudenzeelkaarsdienstenofproductenaanprijzen,denkaanboeken,evenementenoflezingen.Ditomdatzeelkaarkennenennietzozeeromdeinhoudofdekwaliteit.5.Itmustserveasamonitorofpower(Journalistenzijnwaakhondenvandesamenleving)‘Monitorofpower’isnietietswatdezezesinzichzelfterugzienalsblogger.Eenwaakhondvandesamenlevingzienzijmeerteruginthematiekdiedesamenlevingzowelpositiefalsnegatiefbeïnvloedt.FemkeKampsgeefthetvoorbeelddatalszijoverinterieurschrijft,zijdaardeoverheidnietmeeopscherpstelt.Tochvoegtdehelftdaarwelaantoedatjealslifestylebloggerfiltertwatbelangrijkofinteressantisbinnenhetgenrewaarbinneniemandblogt.FrancesBerkhofverwoordtditinhetzijnvaneenlifestylewatcher.TedjevanGilsdenktdatwaakhondgewoonniethetgoedewoordis.Maarophetniveauvanbloggenishetfilterenvanonderwerpenwelhetzelfdeidee.TochdenktFemkeKampsdatderolvan‘lifestylewaakhond’maarvooreenkleinegroeplifestylebloggersechtvantoepassingis.EenvoorbeelddaarvanisdeblogIkbenirisniet.nl.Dezebloggerisveelbezigmetmilieu,dusgroeneproducteneneerlijkemode.MaarzijisvolgensFemkeeenvandeweinigedieechtgefocustisopeenbiologischeeneerlijkesamenleving.6.Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise(Lezersmoetenkunnenreagerenenkritiekkunnenleveren)Allebloggersvindendatreactieskrijgenvanlezershoortbijhetbloggen.Datgeldtookvoorhetontvangenvankritiek.Hetkrijgenvanreactieswordtalsleukeninteressantervaren.Daarzijntweeredenenvoor,namelijkdathetheenenweerreagerenhelptomeenbandmetdelezeroptebouwen.Daarnaastgeefthetookeenbeeldvanwatdelezerbezighoudtofinteressantvindt.Hetmerendeelvandebloggersvraagtookbewustaan
19
heteindevanartikelenomreacties,doorbijvoorbeeldeenvraagaandelezertestellennaaraanleidingvandeinhoud.
DaniqueEksteinenFemkeKampsvindendatdeinteractietussendebloggerendelezerdirecterisdandietusseneenlezerenjournalist.Ditheeftalsredendatdereactiesopeenblogpersoonlijkerzijn.Bijeenartikelgeschrevenvooreenopdrachtgeverzijndezealgemenervanaard.Meergerichtopdeinhoudennietopdejournalistalspersoon.Ditwetenbeidendoorfreelancewerkwatzijdoenofdedenvoorverschillendejournalistiekewerkgevers.7.Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant(Journalistenmoetenernaarstrevenhetbelangrijkeinteressantenrelevanttemaken)Ditstrevenkomtnietduidelijknaarvorenindewerkwijzevanallebloggers.Doordateenlifestyleblogeenspecifiekpubliektrekt,wordtweldoorbijnaallemaalduidelijkingespeeldoplifestyletrends.Tochervaartmenditnietalsofdieonderwerpenechtbelangrijkerenrelevantverwoordmoetenworden.Ditwordtmeergezienalseenwerkwijzevoorjournalistendieovergrotelandelijkethema’sschrijven,waardoorditdegehelesamenlevinginformeert.
AnnemijnMeeuwsegeeftaandatzehelemaalnietbezigismetwaterspeeltbinnendethema’swaaroverzijschrijft.Watzijwelvergelijktmetdezewerkwijze,isdatzijeerderhaarrelatieverbrakendatdeeldemethaarlezers.Daarnaastschreefzeookartikelenmettipsoverliefdesverdriet,hoehetisalsvrijgezelenmeersoortgelijkeonderwerpen.Zodeeldezenietalleenietsmethaarlezer,maarhooptezemetdeandereaanverwanteartikelenooknogietsmeetegevenwaariemandietsaanheeft.Binnenhetthema‘verbrokenrelatie’kwamenmeerderaspectenaanbod,waardoorhetvolgenshaarinteressanterwerd.
8.Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensiveandproportional(Journalistenmoetenhetnieuwspresenterenopeenmanierdathetbegrijpelijkeninproportieis)Allebloggershebbenalsovereenkomstdatzijbepaaldegrotethema’svanuitverschillendeinvalshoekenbenaderen.Deinsteekisnietzozeergerichtopietsbegrijpelijkermaken,maareerderomeenonderwerpvanmeerderekantentebelichten.Denkhierbijaanfeestdagen,vakanties,afvallenengadgets.Bijnaallemaalgevenzijaandatwanneerzijdenkenaanbegrijpelijkenproportioneel,zijeerderdenkenaangroteofingewikkeldenieuwsverhalenalsaanslagen,wetgevingofproblemenindezorg.Dezebenaderingzienzijophelekleineschaalterugophunblog.Erwordtopgemerktdatjebinnenlifestylethematiekookwelwatdieperopeenonderwerpinkangaan,maardathetwelblogartikelenmoetenblijven.Hierdoorblijfthetmeeropdeoppervlakte,dusvergelijkbaarmeteenzachtverhaalwanneerjehethebtovereenjournalistiekartikel.
20
9.Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience(Journalistenmoetenverhalennaarzichzelfkunnenverantwoorden)Allemaalzijnzeheterovereensdatjeookalsbloggerverhalennaarjezelfmoetverantwoorden.Metnamepersoonlijkeverhalen.Watookmeespeeltzijndereactiesopartikelen.AnnemijnMeeuwseenFemkeKampsgevenaandatzealtijdhetgevoelwillenhebbendatzehunkeuzeskunnenverantwoorden,zodralezersdaarnaarvragen.DaarvoegtFemkenogaantoedatditvolgenshaarnogwelmeeropbloggersdanopjournalistenvantoepassingis.Zijkunnenzichvolgenshaarnogenigszinsverschuilenachtereentitel.Alsbloggerbenjeechtpersoonlijkverantwoordelijkvoorjecontent.TedjevanGilsvindtdatvoornamelijkbijgesponsordecontent,netalsLauraMensink.EenvoorbeelddatLaurageeft,iseenartikeloverCoca-Cola,waarinzehetaanprijstendaargeldvoorkrijgt.Ditterwijlzehetnooitdrinktenheteigenlijkongezondspulvindt.Danvindtzehetnietteverantwoordennaarzichzelf.Alleenalszeookduidelijkmagvermeldendathetnietgezondis,maarwelgewoonlekker.
10.Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves(Burgershebbenookrechtenenverantwoordelijkhedenbijhetnieuws–zelfsmeeralszijzelfookgaanpubliceren)Hetvoornaamsterechtdatdelezerheeft,isdemogelijkheidomeenreactietegeven.Demeestebloggersvindenheteenfijngegevendathunlezeraangeefthetergensnietmeeeenstezijnofomophelderingvraagt.Datwordtmeteengezienalsdeverantwoordelijkheiddieeenbezoekervoelt.Tochzijntweemeningenhierovertotaalverschillend.FrancesBerkhofvindtdatzijdeverantwoordelijkheidheeftenniethaarlezers,inwatvooropzichtdanook.LauraMensinkvindtjuistdatlezersverantwoordelijkheidmoetennemen.Alszeietsziendatinhunogennietklopt,hebbenzedemogelijkheidomditaantegeven.Ditzietzijlieverdandaterietsheelnegatiefswordtgezegdendebloggernietderuimtekrijgtzichtoetelichten.
4.2-PositiebloggersbinnenjournalistiekIndevorigeparagraafheeftugelezenhoedezeslifestylebloggerstegenoverdetienjournalistiekekernkwaliteitenvanKovachenRosenstieluithetboekTheElementsofJournalismstaan.Indezeparagraafgaandebloggersinophoezijtegenovercommercieenonafhankelijkheidstaan.Bloggenencommercie
31CharlotteMeindersma(2015)maaktinhaarboekeenonderscheidinpersoonlijkbloggenencommercieelbloggen.Bedrijvenzettenvolgenshaarblogsdelaatstejarensteedsvakerinvoor(content)marketing.Maarisdedescheidingtussenpersoonlijk
21
bloggenencommercieelbloggenwelzoduidelijk?Wanneerdewoorden‘onafhankelijkheid’en‘transparantie’vallenindeinterviews,blijktditnietaltijdvanzelfsprekendtezijn.Devoorbeeldendiehierbijwordengegeven,gaanbijnaallemaaloverhetschrijvenvanreviews.Ditzijnartikelenwaarbijdebloggerzijnofhaarmeninggeeftoverbijvoorbeelddenieuwstemascaravaneenbepaaldmerk.Daarnaastzijnvijfvandezesbloggerspersoonlijkebloggers.Dithoudtindatzijookverhalenplaatsenmeteenpersoonlijkeervaringofverhaaldaarinverwerkt.AlleenFrancesBerkhofplaatstenkelartikelenwaarinnietzij,maareenlifestylethemacentraalstaat.
Reviewsschrijven
Allebloggersgevenaanzoeerlijkmogelijktezijnovereenproductofdienst.Erzitwelverschilinoferalleenpositievereviewsgepubliceerdwordenofdatditooknegatievezijn.DaniqueEkstein(Glambeauty.nl)geeftinhaardisclaimerhetvolgendeaan:Hetontvangenvaneengratisproductheeftgeeninvloedopmijnmening.Allereviewsbestaanuitmijneerlijkemeningenzijngeschrevenvanuitmijnbevindingen.Ikbehandelzoweldepositievealsnegatievekantenvaneenproduct.“Hetrisicodatikdaarmeeloop,isdathetcontactmethetpr-bureauverlies.Tochvoelthetalscensuuralsikkiesomernietoverteschrijven.Daarheeftmijnlezernietsaan.”Redenendiezeonderanderegeeftvooreenminderebeoordelingiseenverkeerdereactieopdehuidbijeenbodylotionofdateenkleurvaneenoogschaduwhaarnietmooistond.TedjevanGils(Teddlicious.nl)bepaaltvoordatzeeenreviewschrijftofeenartikelnietsowiesoalteveelnegatievepuntenheeft.“Alsikeenproductnietgoedvind,danzegikdateerlijk.EenvoorbeelddaarvanwaseenhandcrèmevandeBodyshopmethennepgeur.Datvindikgeenaangenamegeur,dusdangaikdaarnietoverliegen.”Hetkomtookweleensvoordatzeeenproductbijvoorbaatalechtnietgoedvindtofernietsmeekanendanschrijftzeernietover.“Ikkreegeensetverzorgingsproductenvoordeouderehuid.Hetheeftgeenzinvoormijomdaaroverteschrijven.”FemkeKamps(Youniqueblog.nl)zietzichzelfalseensoortcontrolepuntvoorhaarlezers,waarbijbetrouwbaarheidheelbelangrijkis.Alsdelezersvolgenshaardoorhebbendatjenieteerlijkbent,isjegeloofwaardigheidverdwenen.“Alsikeenreviewschrijf,gaikookinhoudelijkinopdespecificatiesvanhetproduct,duswathetpreciesdoetenwaarhetvoorwerkt.Zogeefikeencompleeteneerlijkbeeld.”LauraMensink(Style-remains.nl)hanteerteengelijkevormvanreviewen.“Alsikbijvoorbeeldschrijfovereen‘gezondethee’,dancheckikuiteraardweldeingrediëntenoferechtgeentroepinzit.”
TransparantieoverontvangenproductNaastlifestyle-enpersoonlijkeartikelen,komenreviewsookonline.Voordezereviewssturenbedrijvenvaakproductennaarbloggerstoeindehoopdateroverwordtgeschreven,omzomeerpubliciteittegenereren.Ditweetdeblogger,maardelezerisdaarnietaltijdvanopdehoogte.Opdeblogvan32CharlotteMeindersmavalttelezen
22
datsinds1januari2014regelszijnopgenomenbinnendeNederlandseReclameCode,diegeldenvoorblogs,foraensocialmedia.Ditomlezersniettemisleiden.33DeReclameCodeCommissiekangeensanctiesuitdelen.Welkanhetiemandbenaderendienietduidelijkgenoegaangeeftdathetomreclamegaat,metdevraagditaantepassenofhetartikelteverwijderen.Wordtdaargeengehooraangegeven,plaatstdecommissiereclame-uitingendienietdoordebeugelkunnenopeenzwartelijst.
Bijdezesbloggersindezescriptiewordthieropviermanierenopgewezen:
-Hetwordtaangegevenindetekstvandereview-Onderaanhetartikelstaateenzinwaarinditwordtvermeld-Erstaateen€logobijhetartikel-ErstaatindedisclaimeruitgelegdhoedelezerweetdathetgaatomeengesponsordartikelofdienstBijdrieblogs(Teddlicious.nl,Glambeauty.nlenYouniqueblog.nl)wordtzowelinalsonderaandetekstvermelddathetopeengesponsordproductgaatenbijdelaatstetweeooknogindedisclaimer.Opvallendisdatditdebloggerszijnmeteenjournalistiekeachtergrond.Transparantiealshetgaatomontvangenproductenisduidelijkeraanwezig,danbijdeanderedriebloggers.Tochblijktditnietaltijdvanzelfsprekend.Drievandezesbloggersgeveneerlijktoedatzeditpassindskortdoen.InteressantisdathethierbijonderanderegaatomDaniqueEkstein(Glambeauty.nl).Redenenhiervoorzijn:datbedrijvenditnietwilden,omdatbijreclameeenlezersnellerafhaakt,nietwetenwatpreciesderegelszijnofdathetnietnodigleek.AnnemijnMeeuwse(Lifebyannemijn.nl)heeftweleensvanuitbedrijvendevraaggehadomniettevermeldendathetomeengesponsordartikelging.“Toeniknetbegonmetbloggen,deedikdatnogweleens.Datdoeiknunietmeeromdatheteigenlijkonzinis.Waaromzouikdatnietmogenvermelden?Datzegttochietsoverhetproductenjeservicedenkikdan.”Eenvoorbeelddaarvangaatovereentelefoonhoesje.“Ikmoestdanheelenthousiastzijnoverditproduct,maarmochtnietzeggendatikhetgratishadontvangen.”Hetgevoelvanoprechtheidnaardelezerblijktinditgevaltochzwaardertewegendandekeuzevoorsluikreclame.Pasthetproductbijdeblog?Datbedrijvenblogsgebruikenalsonderdeelvanhunmarketingmogeduidelijkzijn.Tochwordtdoorbedrijvennietaltijdgekekenofdedesbetreffendeblogookdaadwerkelijkpastbijhettoegestuurdeproduct.Debloggersmakengeregeldmeedatbepaaldeaanvragentotaalnietpassenbijdethematiekvandeblog.Tochkrijgenzijwelbetaalddoordezebedrijven.Watisuiteindelijkdoorslaggevendomhetwelofniettedoen?TedjevanGils:Ikhebgeregeldaanvragengehadvoorautobanden.Natuurlijkkanikomditonderwerpweleenverhaalbedenken,ikhebzelfeenautoensomsnieuwebandennodig.Maaralsikeerlijkben,staatditonderwerpzoverafvanwaarTeddlicious.nlvoorstaatendatwilikgewoonniet.Ikwilgraaggeldverdienen,maarditvindikmoeilijkte
23
verantwoordennaarmijnlezertoe.FemkeKamps:Toeniknetbegon,ongeveerzevenjaargeleden,deedikweleenssamenwerkingenmeteenwebshopvoorkleding.Achterafvraagikmijafofditwelechteentoegevoegdewaardewasaanmijnblog,maarikwastoennietzobezigmetofhetbijmijnblogpaste.Ikvondhetgewoonleukdatiemandmetmijwildesamenwerken.Numijnbloggroterisenikmeerweetovercommerciëlesamenwerkingen,kiesikalleennogvooradvertentiesdiedaadwerkelijkbijmijnblogpassen.AnnemijnMeeuwseherkentzichhierookin:Tegenwoordigkijkikbijhetaannemenvanopdrachtenofhetietstoevoegtaanmijnblog.Ikkrijgsomsaanvragenvoorlangemannenshirts,waardoorjegeenbouwvakkerspleetkrijgt.Dandenkik:Watmoetikdaarmee?Datwijsikdanaf.
LauraMensink:Somskrijgikaanvragenvooreenbetaaldartikel,dieikmeteenalafwijs.Eenvoorbeeldhiervanwasvaneenheelongezonddrankjedatonderhetmomvaneen‘gezondemilkshake’moestwordenvermeld.Dithebiktoennietgedaan,omdatikernietbijmochtzettendathethelemaalnietzogezondwas.Hetdrankjebevattenamelijkheelveelsuiker.Eenandereredenvoorafwijzingkanzijndathetgewoonnietbijmijnblogpast.FrancesBerkhof:Ikkrijgweleensmailsoveronlinegokken,maardienegeerikwantdatpastnietbijmijnblog.VerderbenikaangeslotenbijcontentmarketingbedrijfAdfactor,waardoordeaanvragendieikbinnenkrijg,passenbijBellesqa.nl.DaniqueEkstein:Ikprobeerbijdeaanvragendieikkrijgweltekijkenwatechtpastbijmijnblog.Ikhebbijvoorbeeldeenkeereenaanvraagvaneencasinohoudergehadomzijncasinoaanteprijzen,maarmijnpubliekisgemiddeldonderdeachttienjaar.Daarnaastwilikhetnietaanprijzen,omdaterookgenoegmensenmetgokverslavingenzijn.
ReviewDaniqueEkstein(Glambeauty.nl)
24
DecommerciëlegrensWaardegrenspreciesloopttusseneenpersoonlijkblogeneencommercieelblog,isnietduidelijktezeggen.Welblijktuiteigenervaringenvanbloggersenhetvolgenvanandereblogs,datdaarweleenbeeldvanteschetsenis.Omdestempelvancommerciëleblogtekrijgen,gevendebloggerstweeredenen.Allereerstisbetaaldecontentdieduidelijknietbijeenblogpasteenkenmerkvancommercialiteit.Ditwordtgezienalsdevoorkeurgevenaaninkomstenennietaandetoegevoegdewaardeaandeinhoudvandeblogofvoordelezer.Maardevoornaamsteredenisdefrequentieaanbetaaldecontent.Ditblijktdoorslaggevendvoorhetgevenvaneencommerciëlestempelaaneenblog.Meerdereadvertorialsperweekzonderdatdelezerdaarechtietsaanheeft,wordtervarenalscommercieel.Ookdeverhoudingvanartikelenblijktdaareenvoorbeeldvan,bijvoorbeeld80%betaaldecontentenmaar20%eigencontent.Ditkanerzelfsvoorzorgendatdeeigenuniekecontentnietechtmeeropvaltendatdeinteresseomiemandtevolgenverdwijnt.Ditomdatdegeloofwaardigheidvandebloggerintwijfelwordtgetrokken.
BloggenenjournalistiekAanheteindevandezescriptiekrijgtuantwoordopdevraag:Vormenlifestylebloggerseenbedreigingvoordepositievanlifestylejournalistenbinnendejournalistiek?Hetvolgendegedeeltegeefteerstnogeenbeeldvanwaardezebloggerszichzelfzienbinnendewereldvanonlinepublicatie.Omtebeginnenmetdevraag:Islifestylebloggeneenvormvanlifestylejournalistiek?Ja,zegtFrancesBerkhof.Zijzietjournalistenalspersonendieoverbepaaldeonderwerpenschrijvenendaarmeedelezervaninformatievoorziet.Opwatvoormanierdanook.Zezietdaarwelniveauverschillenin.“AlseenjournalistbijvoorbeeldnadeaanslagennaarBrusselgaatendaarinformatieverzameltenbeschrijftwatdieziet,danisdatvoormijechtejournalistiek.Tochnoemikmijzelfookjournalist,omdatwatdoeinmijnogenookeenvormvanjournalistiekis,maardanmeerlaagdrempelig.”LauraMensinkzietdatanders.Zijzietgrotereplatformsmeeralsvormvanjournalistiek.Nieuwswebsitesmeteenredactie,waarbewustnaaronderwerpenvoornieuwscontentwordtgezocht.Haareigenpersoonlijkeblogschaardtzenietonderdenoemerjournalistiek.Zeziethetmeeralseenplatformompersoonlijkeverhalentedelenoftipstegeven.Eerdertevergelijkenmeteendagboek.FemkeKampszietdemeestelifestylebloggers,waaronderzichzelf,nietalsjournalisten.“Bijjournalistiekdenkikalsnelaankrantenjournalistiek.Hetechtenieuwscreëren.Alslifestylebloggercreëerjeeerdercreatievecontent,dandaadwerkelijkartikelenmetnieuwswaarde.”VolgensFemkeisheteenperdefinitienietbeterdanhetander.“Ikhebeenminorgevolgdwaarbijkrantenjournalistiekcentraalstond.Ikleerdetoendathetgewooneenheelanderemaniervanwerkenis.Tijdenshetbloggenzieikmezelfnietalsjournalist,alprobeerikweldenormenenwaardenvandenieuwsjournalistiektijdens
25
hetbloggeninmijnachterhoofdtehouden.”TedjevanGilsziethetbloggenwelalsvormvanjournalistiek,alleenalseenheleanderevorm.Welstiptzeaandatzedevergelijkingzietalshetgaatomhetbegrip‘betrouwbaar’ennietalshetgaatomnieuwsjagen.Tochzitdoorhaarjournalistiekopleidinghetgevoelvaneenprimeurwillenhebbenerwelin,ookalsblogger:“Jewilttochopvallenmetjeartikel.”Alshetaankomtopdefunctietitelbijhaarblog,zegtzezichzelfeerderbloggertenoemendanjournalist.Nietiedereenheeftoverdezevraagnagedacht.AnnemijnMeeuwseisdaarsindszegestartismetbloggennooitechtmeebeziggeweest.Maarzodrazedevraagkrijgtvoorgelegd,denktzedathetweleenvormvanjournalistiekis.“Jedeeltinformatiemetjelezersenjepubliceert.Tochishetnietgelijkaanwatvolgenshaareen‘klassieke’nieuwsjournalistdoetennoemtzezichzelfdaaromgeenjournalist.Ditvindtzemeereenfunctietitelvooriemanddiebijdekrantofhetjournaalwerkt.”.DaarisDaniqueEksteinhetniethelemaalmeeeensalshetaankomtopdewerkwijze.“Alsikeenartikelschrijfwaarmeerkennisenonderzoekvoornodigis,dandoeikresearchencheckikmijnbronnen.Indatopzichtzouikzeggendatmijnblogweleenvormvanjournalistiekis.Ikhebeenkeereenartikelgeschrevenoverdewerkingvanzonnebrandcrème,waarvoorikveelresearchdeedenbronnensprak.Datzieikdanalseenjournalistiekemaniervanbloggen.”Nietalleenhetschrijven,maarookdeeindredactiediejealsbloggerdoet,iseenonderdeelvanjournalistiekwerken.“Ikletoptaalgebruikenopdeopbouwvaneenartikel.Datdoejeookalsjournalist,dusindiezinzegikdatmijnmaniervanbloggenjournalistiekis.”Datisvolgenshaarwelgekomendoorhetvolgenvaneenjournalistiekopleiding.Tochzijndevormenvanartikelenenhetfeitdatzenietvoorallesuitgebreidresearchdoet,voorhaarredenenombloggennietcompleethetzelfdetevindenalsjournalistiek.“Bepaaldeonderdelenbinnenmijnwerkwijzealsbloggerzijndusandersdanbinnendewerkwijzevanmijalsjournalist.Alsikhetovermijnblogheb,noemikmezelfbloggerenalshetgerelateerdisaanmijnstudieofwerkdanzegikjournalist.”
Iserruimtevoorjournalistiekegenres?Allebloggersgevenaanruimtetehebbenvoorjournalistiekegenres.Opbijnaalleblogshebbendanookaleensjournalistiekegenresgestaan,zoalseeninterview,eencolumnofeenachtergrondartikel.AlleenopStyle-remains.nlisditnietgeval.Tochgeeftiedereenaanweldebehoeftetevoelenomditmeertedoen,metverschillenderedenen.ZogeeftAnnemijnMeeuwseaandatzesomsgastcolumnsplaatstenmogenlezersmeteeninteressantverhaalhaarmailen.Zosteltzehaarblogopenalsplatformvoorlezersomhunverhaaltedoen.DaniqueEksteingeeftaandatjemeteenachtergrondverhaaleenonderwerpwatmeerdiepgangkuntgeven.VoorFrancesBerkhofspeeltwederomtijdeengroterol,waardoorernietvaakjournalistiekegenresverschijnen.Voorinterviewsiszeveeltijdkwijtmethetvindenvandejuistepersoon,hetdoenvanhetinterviewenhetuitwerken.Datisvoorhaarderedenomditnietsneltedoen.
26
Watinspireertofbeïnvloedtdezebloggersvoorblogcontent?Alsbloggerwordjebeïnvloed,datblijktweluitdeantwoordenopdevraagwaardeinspiratievooronderwerpenvandaankomt.Naastdatiedereenzijnbestdoetzelfzoveelmogelijktebedenken,gevenzeallemaalaanookinvloedvanbuitenaftehebben.Watditpreciesis,verschiltnogal.“Ikwordookwelgestuurddoorwatandereblogsennieuwssitesschrijven.Watspeelterenwatis‘trending’.MeestalkijkikopbuitenlandsenieuwssitesalsDailymail,CosmopolitanofBuzzfeed.DezewebsiteszijnwatsnellerenactuelerdanNederlandselifestylesites”,aldusFrancesBerkhof.Nietalleeninternetkaninspiratietezijn,blijktuithetantwoordvanAnnemijnMeeuwse:“Ikraaksomsgeïnspireerddooreenleukartikelineentijdschriftofsimpelwegalsikopdefietszitenietszieofbedenkwatikinteressantofleukvind.”InspirerendebloggersofboekenhelpenLauraMensinkaanideeën.“Maarookdereactiesenvragenvanmijnlezerskunneninspiratiezijnvooreennieuwartikel.”TedjevanGilszegtvoorhaarblogveeloverproductenteschrijvenendaardoorinbepaaldemategestuurdtewordendoorwatzetoegestuurdkrijgt.Daarnaasthelptdetijdvanhetjaarook,duswanneerzeopzomervakantiegaatenKerstavondofKoningsdageraankomt.VoorDaniqueEksteingeldtookdatproductendiezeontvangt,haarbeïnvloedeninonderwerpkeuze.Daarnaastkunnenanderebloggershaarookboeiendeinzichtengeven.FemkeKampsheefteenaantalbloggersdiehaarvoorbeeldenzijnenhaardaardoorinspireren.“Datzijnbuitenlandsebloggersals:Fromroses.co.ukenTheprivatelifeofagirl.com.”
Keuzesmakenvoordeblogandersdanvoorjournalistiekewerkgever?Aanhetbeginvandithoofdstukistoegelichtdatvandezeslifestylebloggersdriebloggerseenjournalistiekeachtergrondhebben.Henisdevraagvoorgelegdofbepaaldekeuzesdiezijmakenalsblogger,ookgemaaktwordenwanneerzijvooreenjournalistiekeopdrachtgeverwerken.Ofisdittocheenanderemaniervanwerken?FemkeKamps:“Ikdenkweldateenbelangrijkekeuzedieikmaakzowelvoormijnblogalswerkgelijkliggen,namelijk:pastdezecontentwelbijhetuitgangspuntvandewebsiteofmijnblog?Insommigeopzichtenbenikstrengeralshetommijnwerkgaatenbijanderedingenweeralshetommijnbloggaat.Eenvoorbeeldhiervan:Cosmopolitaniseenmerkmetaanzienencommuniceertookvanuitdatmerk.Hieraanzijnregelsverbondenenhierdoorzijnbepaaldeuitingenwelgeschiktvoormijnblog(want:mening),maarnietbinnencontentvoorCosmopolitan.Daarentegenbenikalsbloggerweerminderafhankelijkvanadverteerders,omdatikmetbloggennietmijnbroodhoefteverdienen.”
TedjevanGils:“Datzijninmijnogenechttweeverschillendemanierenvanwerken.Opmijnblogschrijfikwaarikaandenkenwatikleukvind.Ikschrijfhet,leeshetnogéénkeerdoorenzethetdanonline.Alsikbijvoorbeeldvooreentijdschriftschrijf,dusvooreenopdrachtgever,danbenikwelkritischerenmeergefocustenprobeerikechtzomooimogelijkezinnentemaken.Hetiseenanderemaniervanwerken.Alsfreelancerbenikwatstrengerenmeergefocustenbijhetbloggenishetlosenalseensoortgesprekmetmijnlezers.”
27
DaniqueEkstein:“Ikwerktevoorheenalsfreelancervooreentekstbureauendanschreefikovertotaaluiteenlopendeonderwerpen.Vanhypothekentotreizen.Metdieonderwerpenmoestikzocreatiefmogelijkomgaan.Datlaatsteisookvantoepassingopmijnblog.Maardoordeverschilleninonderwerpenkonikoverhetenethemameteenschrijvenenmoestikmebijhetandereonderwerpeerstgoedinlezen.Ikdenkdathetdaardoorweltweeverschillendemanierenvanwerkenis.”
4.3-Tussenconclusiehoofdstuk4.Opvallendisdatallebloggersgeenenkelekeerzichzelfvergelijkenmetlifestyletijdschriftenofwebsites.Eénblogger(FrancesBerkhof)geeftaanlifestylewebsitesterinspiratietegebruiken,maarverderkomthetniettersprake.Watdezejournalistiekekanalenaancontentmaken(CosmopolitanenBuzzfeed),valtbinnen(lifestyle)journalistiek.Enveelvandezeonderwerpenzijnookterugtevindenopdeverschillendeblogs.Watweltegenhunwerkwijzewordtafgezet,ishetjournaalenkrantenjournalistiek.Hetlijktofdegrensvan‘echtejournalistiek’bijdemeestebloggershierpasbegint.Tochverschijnenermetgroteregelmaatachtergrondartikelenindekrantofintv-programma’swaarindieperwordtingegaanopeennieuwsthema.Hierbijwordtnietperdefinitienieuwsgecreëerd,maarvooraleenonderwerpmeeruitgelicht.Tweebloggers(DaniqueEksteinenFemkeKamps)hebbenhetgevoeldatdeinteractietussendebloggerendelezerkleineris,dantusseneenlezereneenjournalist.Ditheeftalsredendatdereactiesopeenblogpersoonlijkerzijn.Hierdoorkunnenlezersdebloggerdirectaansprekenopdeinhoudvaneenartikelofeenvraagstellen.FemkeKampsspreektzelfsvanhetzijnvaneen‘controlepunt’voordelezer.Tochlijktditlostestaanvandejournalistiekekwaliteitvandeblogpostsenlijkthetnietdezorgenvooreenmeerjournalistiekebenaderingvanpubliceren.Eigenideeën,ervaringenenopgestuurdeproductenlijkendeleidraadvandemeestebloggersvoorcontent.Nietbepaaldeenjournalistiekemaniervanwerken.Ookalzienbijnaallebloggerszichzelfnietalsjournalist;tochisbloggenvoordemeestenweleenvormvanjournalistiek.Ditomdatzeverhalenvertellenenpubliceren.OpvallendhierinisdatFrancesBerkhofzichzelfalsenigewelalsjournalistziet,maarniettransparantisalshetgaatombronvermelding.Dooraantegeven‘zichtelateninspireren’kanditookhetideegevenaandelezersdatzijcontentoverneemtvanverschillendebuitenlandsewebsites.Alsditnietzois,danwerktdezemaniervanwerkenechtaverechtsendoetzijzichzelfdaarmeetekort.Daarnaastgeeftzeeerlijktoedatsommigeartikelenongeverifieerdonlinegaan,omzonietdelaatstetezijndiepubliceert.DitgaatintegendegehanteerdekernkwaliteitenvanKovachenRosenstiel,waarinverificatieentransparantiealszeerbelangrijkwordengezienendaarbijüberhauptbinnendealgemenebasisprincipesvanjournalistiek.Daarbijkomtdatmeerderebloggersaangevendathuncontentwelblogartikelenmoetenblijven,waardoordeinhoudmeeropdeoppervlakteblijft.
28
Hoofdstuk5.Resultatenveldwerkonderzoeklifestylejournalisten
Dithoofdstukgaatinopdevisiesvanvierlifestylejournalistenuithetjournalistiekewerkveld.Eendeelvanderesultatengaatinopdevisiesvandejournalistenopbloggenendepositiediehetinneemtbinnendejournalistiek.Hetanderedeelgaatinopdehandhavingvanjournalistiekekwaliteitinhetwerkvandezejournalistenenhoezijomgaanmetcommerciëleinvloed.5.1-VisielifestylejournalistenHoekijkendezevier(lifestyle)journalistennaarlifestylebloggen?FreelancejournalistRianneSepersdenktdaterzekergoedeblogszijn,maardatzijninhaarogeneerderblogsdiezichtoespitsenopéénonderwerp,zoalsgezondheidofbeauty.Ditwordtookweleennichebloggenoemd.Alsfreelancejournalist,vooralgefocustoptijdschriften,maaktzeverschillendehumaninterestartikelenalsinterviewsenportretseries.“Veelblogartikelenzijnvaakgeschrevenvanuiteigeninteresseofideeën,maardatbetekentnietmeteendatjeeenjournalistbent.Natuurlijkkunnenbloggersookonderwerpenuitzoekeneninterviewsplaatsen,maarechtgoedschrijveneninterviewsdoendoejenietzomaareven.”Hardgezegddenktdejournalistdaterveelmensenzijndiedenkendarzedatechtkunnen,dandatditdaadwerkelijkookzois.“Eenhumaninterestinterviewdoejenietzomaarevenenalhelemaalnietviadee-mail.Ikzienamelijkbestvaake-mailinterviewsvoorbijkomen.Diekanikerechtweluithalen."Zedenktdatlifestyleblogswelgoedwerken,omdatmensenmetheelveelpassiewerkenaanhunblogenzichechtwelinlezenoverdeonderwerpenwaaroverzeschrijven,maardatwilvolgensSepersnognietzeggendatbloggersookjournalistenzijn.AD-(online)redacteurKarolienKoolhofzietbloggenwelalseenvormvanjournalistiek.“Bloggersvertelleneenverhaalendatiswatalsjealsjournalistookdoet,ongeachtofdatvooreenblogisofeenjournalistiekmedium.”KoolhofzitindesectieinternetvandeNederlandseVerenigingvanJournalisten(NVJ)enookdaarisbloggeneenpuntvandiscussie.“BijeenrecentebijeenkomstisbesprokenofbloggerswelofniettoegangmoetenkrijgentotdeNVJ.Datwaseenhelelangediscussie,maaruiteindelijkishetcriteriumgewordendatalsjeergeldmeekuntverdienen,danvaljeookonderhetprincipe‘journalist’volgensdeNVJ.”Koolhofzietwelverschilinkwaliteitvanartikelenalshetgaatomwerkvanbloggersenjournalisten.“Jehebthobbyistendieleukestukjestikkenwaargeenenkelestructuurinzit,maarerzijnookbloggersdievannaturemakkelijkengoedschrijven.OoklifestylejournalistRomyApeldoornzietbloggenalseeninteressantetoevoegingaandejournalistiek.“Veellifestylejournalistenzijntegenwoordigookblogger.Meteenblogkunjeheelsnelnieuwsbrengen.Snellerdanbijeenandermedium,daaromvindiklifestylebloggenietsheelpositiefs.”ModevakbladredacteurRositavanderKwaakvindtdatbloggenwelwatveranderdheeftbinnendejournalistiekemarktenmedia.“Datzit‘mvooralinhetsnelkunnen
29
publicerenvancontent.Datzaleenbepaaldedoelgroepergaanspreken.”Welheeftdejournalisthetideedatbloggersgeregeldwordenomgekocht,doordegratisspullendiezeontvangenendepersreizendiezedoen.“Datstuurteenbloggerwelinmijnopzicht.”Doorhetgrotebereikwatzevaakhebben,ishetvolgensVanderKwaakwelinteressantvoorbedrijven.Zezietooksteedsmeerpersevenementendiezijngerichtopbloggers.“Merkenwerkenooksteedsmeersamenmetbloggers,maardanwordteenblogtochmeereensoortreclamekanaal.Ikvraagmijdanafhoeonafhankelijklifestylebloggerszijnenhoeserieusikzedaaromkannemen.”Isbloggeneenvormvanjournalistiek?Koolhofvindtbloggenookweljournalistiekennoemtheteen‘subgenre’.Tochvindtzedatjehetnietopallepuntenkuntvergelijken.“Alshetgaatomtoepassenvankernkwaliteitenalsbijvoorbeelddevijfw’senhenwederhoorisdatwellastig.Hetlijktmijweldatjedevijfw’senhgebruikt,andershebjegewooneenslechtverhaal,maarwatjezietisdatblogsvaakcommerciëleringesteldzijnendanisietsalshoorenwederhoornietietsvanzelfsprekends.”ZevergelijktdecontentvanlifestylebloggenmetdegesponsordeverhaleninhetweekendmagazinevanhetAD.“Datiseenbeetjehetzelfdegenre.”VolgensApeldoorniseenblogjournalistiekzolangerobjectiefgeschrevenwordt.“Ermoetdanwederhoortoegepastwordenenermoetenechtfeitenineenstukstaan.Meestaliseenblogeenmeningvanéénpersoon,danmagjehetabsoluutgeenjournalistieknoemen.”Sepersvindtbloggennietaltijdjournalistiek.“Maaralsbijvoorbeeldfoodbloggersofhealthbloggersechtingaanopachtergrondenendaaronderzoekbijdoen,kanhetweleenvormvanjournalistiekzijn.”Tochishetvolgensdefreelancejournalistlastigomechtduidelijkjaofneetezeggenopdevraagofbloggenjournalistiekis.“Hetiseendunnelijnvanwanneeriemandwelofnietmeerjournalistiekbezigis.Eenbloggerdiealleenmaarartikelenvanuitzijneigenervaringenvisieschrijft,datvindikgeenjournalistiek.”Tochzietookzijsteedsmeerpersevenementenwaarookveelbloggersvoorwordenuitgenodigd,omdatdieeengrootbereikhebben.“Waaromookniet.Zezijneenbepaaldevormvandepers,maarinmijnogenzijnbloggersoverhetalgemeengeenjournalistenindeklassiekezinvanhetwoord.Ikweetooknietofikmethonderdprocentkanzeggendatikdatben.Ikhebeenopleidinggedaan,maarikziemijzelfbijvoorbeeldnietalshoedervandesamenleving.Eendiplomajournalistiekzegtnietmeteendatjeeengoedejournalistbent.Erzullengenoeggoedejournalistenzijndienoggeenminuutopleidinghebbengevolgd.”
Deenigediebloggenechtgeenvormvanjournalistiekvindt,isdemodevakbladredacteur.“Demeestebloggerszijnnietjournalistiekopgeleid.Ikziehetmeeralseenvormvanmarketing.Ikhebnognooiteenbloggerechtietsnegatiefshorenzeggenofeenkritischevraagdurvenstellen.Hetisallemaalleukenmooi.Zekrijgenoverhetalgemeengoedbetaaldombepaaldemerkentepromoten.Daarvindikniksjournalistieksaan.”
30
Duserisgeensprakevanconcurrentie?
Daternoggenoegruimtevoordiscussieisoflifestyleblogsopkwalitatiefniveauwelofnietjournalistiek,blijktwel.Maarisdanhelemaalniettevrezenvoorlifestylebloggers?
“Datikdemeesteblogsnietalsechtjournalistiekzie,betekentnietdatzevooradverteerdersminderinteressantzijn.Alshetalconcurrentieisvoorjournalisten,danisdatenkelenalleenuitcommercieeloogpunt,wantnogmaalsdenkikdatlifestylebloggersechtinteressantzijnvooradverteerdersdoorhungrotebereik”,aldusSepers.OokKoolhofdenktdaterweldegelijkcommerciëleconcurrentiegaandeis:“Hetkomtvoordatzoweleenjournalistalseenbloggeroverbepaaldvoedselofeenanderthemabinnengezondheidschrijft,endaniserweleenbepaaldeconcurrentieomlezerstebereiken.Maarikdenkweldathetpubliekdatblogsleestgemiddeldjongerisdanhetpubliekdatdekrantendeweekendbijlageleest.”Sepersvoegtdaaraantoe:“Bladenzijntochcommerciëledingenenalsadverteerdersbijbloggersgaanadverterenenminderintijdschriften,danishetopdatmomentconcurrentievoordelifestylejournalisten.Maarlifestylejournalistiekgaatwelietsdieperdandemeestelifestyleblogs.Ikzegnietdanallelifestyleblogs,maarweldandemeeste.”VanuithaarwerkalsredacteurbijTextilia,zietVanderKwaakhetnietalsconcurrentie.“Textiliaiseenvakbladenvoordeinformatiediemensenbijonskrijgen,moetenzenietbijeenbloggerzijn.”Zekanzichwelvoorstellendatbloggerseeninteressantemarketingtoolzijnconsumentenbladen.“Ikdenkdatdejongeregeneratie,dusbijvoorbeeldvijftienjarigendielezen,waarschijnlijkeerderblogsdantijdschriftenlezen.”VoorApeldoornisdevraagofhetconcurrentieisheelduidelijk:datisabsoluuthetgeval.“Adverteerderskiezentegenwoordigsnellervooreensamenwerkingmeteenblogger.Nietgek;wanteenbloggerheeftvaakeengroterbereikenkandirectinspelenopeennieuwproduct.Magazineswerkenveellangervoorruit.Vooradverteerdersisdatonhandig.Natuurlijklevertnietelkebloggerkwaliteit,maarerzijnsteedsmeerbloggersdiehunwerkserieusnemen.Eenjongedoelgroepneemttegenwoordigookvaakeenartikelvaneenbloggerserieuzer,daneenartikelineenmagazine.”5.2-Journalistiekekwaliteit
Nietalleendevisieopdepositievanlifestylebloggersdoordeogenvanjournalistenisinteressantvoordezescriptie.Hetisookinteressantomtewetenhoedejournalistenzelfomgaanmetdejournalistiekekwaliteitvanhunwerkenofzijzelfweleensincommercieelgebiedbelanden.Hoezorgendezejournalistenzelfvoordejournalistiekekwaliteitinhunwerk?
LifestylejournalistentegenwoordigPR-medewerkerApeldoornheeftvoorverschillendetijdschriftengeschreven:“Alsjeschrijftvooreenmagazine,danschrijfjenooitvanuitjeeigenmening.Jezorgtaltijddatjefeiteninjestukverwerktenwederhoortoepast.Alsikeenadvertorialmoestschrijven,danstonddaterookduidelijkbijvermeld.Lezersmoetenwelwetendatzeeenreclametekstvoorzichhebben.”Tegenwoordigstaatzeaandeanderekant,namelijkaandecommerciëlekant.Datverreisteenanderemanier
31
vanwerken.“Ikwerkopditmomentvooreenmerk.NaastmijnwerkalssocialmediaredacteurbenikookPR-contactpersoonvoorbloggers.Watikopditmomentschrijfzijnvooralinspirerendetekstendieaanzettentotverkoop.Alslezersmijnstukkenlezenonlineofinonseigenmagazine,danwilikdatzegeïnspireerdrakenendirectnaardewinkelrennenomonzeproductentekopen.Ditheeftniksmetjournalistiektemaken.”
Koolhof:“Ikvolggewoondejournalistiekebasisprincipes,dusdatikdingencheckenmeerderbronnenspreek.LosvanmijnwerkbijAD,blogikookvooreenanderkanaaloverItalië.Tochzieikditnietalseenanderemaniervanwerken.Ikcheckdanookmijn(online)bronnen,watvaakookItaliaansebronnenzijn,enzorgvooreencompleetbeeldenroepiknietzomaarwat.”VoorSeperszijnookdebasisprincipesvandejournalistiekeenhouvast.Voorhaarhumaninterestverhalenspreektzevoornamelijkgewonemensenoverdingendiezehebbenmeegemaakt.“Daarkomenweldevijfw’senhinterug,maarhetisgeennieuwsjournalistiekduswederhoorisdannietvantoepassing.Alsiemandmijverteltovereenernstigongeluk,dangaiknietstandaardookdeanderepersoonsprekenvandatongeluk.”Zeheeftdaarbijeensoortwaardenvoorzichzelfdiezehanteerttijdenshaarwerk.“Denkhierbijaanhetcontactmetmensen.Ikprobeerdemensendieikinterviewaltijdrespectvoltebehandelen.Tijdensmijninterviewsvraagikaltijdzoveelmogelijkdoor,zodatikechthetheleverhaalheb.Ikmaaksomsbureauredactiegezondheidsverhalenendaarinterviewikaltijdeendeskundigevoorenteronderbouwingvandeinformatieinmijnartikel,gebruikikbijpassendewetenschappelijkestudies.”Sepersheeftbijsommigebloggershetideedaterteweinignaarfeitelijkeonderbouwingwordtgezocht.“Ikvinddatersomshealthbloggersoffoodbloggerszijndiedingenroepen,wathelemaalnietonderbouwdisendaaromdenkikdatjournalistenaltijdnogeenstreepjevoorhebbenopbloggers.”JournalistenwetenvolgensSepersvaakbeterhoezeonderwerpenmoetenuitzoekenengaandaarzorgvuldigermeeom.“Jewilttochnietdatjeietspubliceert,watachterafnietwaarblijkttezijn.”VanderKwaak:“Ikhebeenjournalistiekeopleidinggedaanendaarhebikdebasisprincipesvanhetvakgeleerd.Regelsalsgebruikmakenvanmeerderebronnen,verificatieenkritischevragenstellenvindikdaterbijhoort.Ikdenkdateenjournalistiekmediumdaarzichmeeonderscheidvananderemedia.”Zezietbijbloggerstochvaakmaareenkantvanhetverhaal.Hoegaanzeommetcommerciëledruk?
Nietalleenbloggersmoetenhethebbenvangesponsordeartikelen,advertorialsencommerciëlesamenwerkingen.Hetgaataleentijdnietgoedbijzowelkrantenalstijdschriften.Ookdezemediamoetengeldverdienendoormiddelvanadvertenties,redactioneleartikelenenadvertorials.Allevierkregenookdevraagvoorgelegdhoezijomgaanmetdiedruk.
32
Koolhofzegtdedrukniettehebben.“ErzitbijADeenscheidingtussendecommerciëleafdelingdiegaatoveradvertenties,advertorialsenzovoortsendeandereafdelingenvanderedacteuren.Alsjournalistbenikgelukkigvrijomeenonderwerpoptepakkenenteschrijvenzoalsikdatwil.”VanderKwaakheeftbijTextiliaweltemakenmetadverteerders,maarstreefternaaromzoonafhankelijkmogelijkteblijvenalsjournalist.“Eenaantalpagina’sinonsbladzijnvooradverteerders,maardanbepalenwijalsnogweldeinvullingvandebladzijdes.Hierkunnenzebijvoorbeeldhunnieuwecollectielatenzienofstaateenkortredactioneelartikel.Bovenaandepaginastaatdanvermeld‘vanonzepartners’.Derestvandepagina’svullenikendeandereredacteurenwelechtinzoalswijdatwillen.”
Seperszietdatdejournalistiekdelaatstejarenonderdrukstaat.Zijmerktweldedrukbijverschillendeopdrachtgevers,omdatbladentochverkochtmoetenworden.“Adverteerderszijnontzettendbelangrijkvoorbladenenzonderkunjegewoongeentijdschriftenmaken.”Tochvoeltzealsfreelancerdedrukniettijdenshaarwerk.“Ikziedelaatstejarenwelechtdeadvertorialopkomen.Datadverteerdersmindersneleenadvertentiewillenplaatsen,maarlievereenadvertorialofredactioneelverhaal.”Dejournalistschrijftdezesomsook,maarditvoeltvoorhaaralseenandersoortopdracht.“Jemaakthetverhaaldanvoordeadverteerderendanschrijfikdaarnieteensuperkritischverhaalover,omdatdatnietdepetisdiejeopdatmomentophebt.Ikmaakdanookeenhumaninterestverhaal,maardanverkoopikalsnoggeenonzinookalisheteenadvertorial.”Zeprobeertgoedtekijkenwatdeopdrachtisvoordatzejazegtopeencommerciëleopdracht:“Alsdeopdrachtis‘schrijfoverditproductenzegdathetwonderbaarlijkwerktenjeertwintigkilovanafvalt’daarwerkikgewoonnietaanmee.Ikkrijgnormaalgesprokengewoonderuimteommijneigenvragenbijditsoortartikelentestellen.”
VoorApeldoornzijnderollennujuistomgedraaid.“Opditmomentben'ik'decommerciëlepartij.Iksluitdealsmetbloggersomoveronzeproductenteschrijven.Zowelbloggersalsmagazineskunnennietbestaanzondersponsoredcontent.”Zomoethetduidelijkvermeldstaandaterisbetaaldvoorhetartikel.“ToeniknogwerktevoorMEIDENmagazineschreefikookweleenssponsoredcontent.Dathoorterbij,wanthetloonvanredacteurenmoetookbetaaldworden.Welvondikhetbelangrijkdaterduidelijkbijstonddathetgingomeenadvertorial.”Datditduidelijkmoetwordenvermeld,vindtookSepers.“Ikleesnogweldooreenadvertorialheen,omdatikdaarweloogvoorheb,maarikvinddathetintijdschriftenduidelijkerisaangegevendanbijblogs.Erstaatdanmeestalboven‘advertorial’of‘advertentie’enbijveelblogsvindikdatnietaltijdevenzichtbaar.Watisnouwelenwatisnounietgesponsord,denkiksoms.Journalistenzijnindekernopgeleidomonafhankelijkenobjectieftezijnendatistochweleenverschil.”Begevendejournalistenzichdannooitingrijsgebied?VanderKwaakgeeftaaninderuimachtjaardatzevoorhetmodevakbladwerkt,zichnooitechtingrijsgebiedheeftmoetenbegeven.“Ikdenkdatdittemakenheeftdatderedactionelepagina’svooradverteerdersmeestalwordengeschrevendoordefreelancersofandereredacteuren.Hierdoorkanikmijbezighoudenmethetschrijven
33
vanartikelenopdejournalistiekemanierdieikwil.”Koolhofheeftookniethetgevoeldatzezichquacommercialiteitingrijsgebiedheeftmoetenbegeven.“Maarerisweleenandergrijsgebiedwaarikkeuzesbijmaakomhetwelofniettedoen.EenvoorbeelddaarvanisdatiknetterugbenuitNice.Ikzagdaarmensenhuilendoverstraatlopenenikbennietiemanddiemeteeneropafstaptenvragenafvuurt.Erzijngenoegjournalistendiedatweldoen,maarikdoedatgewoonniet.Datismijnpersoonlijkewaardeineensituatiealsdeze.”
VolgensSepersheeftzealsfreelancerdevrijheidomcommerciëleopdrachtgoedaftewegen.“Ikhebmijdaaromnooitineentwijfelachtigesituatiehoevenbegeven.Daarbijhebbenadverteerdersdoordathetnietwerktomalleenmaartezeggenonsproductisgeweldig,maardatjemeerlezersbereiktdooreenmooiverhaaloverjeproductofdienstteschrijven.”Voorbeeldenvanadvertorialsdiezerecentdeed,warenvooreenfertiliteitskliniekeneencampagnevoorRabobank.“Bijdeeersteopdrachthebikdeverschillendestappenuitgelegdoverwatzo’nkliniekdoetvoorstellendiezwangerwillenwordenwaarbijhetnietlukt.BijdeopdrachtvoorRabobankginghetomhetinhetzonnetjezettenvanvrijwilligersbinnendesport,inaanloopnaardeOlympischeSpelen.
34
Hoofdstuk6.Conclusie
Dezescriptiemetzijnverschillendeonderdelengaatuiteindelijkoverdevraag:Vormenlifestylebloggerseenbedreigingvoordepositievanlifestylejournalistenbinnendejournalistiek?Incommercieelopzichtishetantwoord:ja.Blogshebbendelaatstejarenvoorverschuivinggezorgdbinnendemedia.Hetisalgemeenbekenddatzoweldagbladenalstijdschriftenhetaljarenmoeilijkhebben.Watdaardannietbijhelptzijnbloggersdieonlinegratiscontentbiedenendirectkunnenpubliceren.Bloggershebbeneencommunityvoorzichzelfgecreëerd.Zozijnerduizenden(ensomsmeerdaneenmiljoen)lezersdiedagelijksblogsvolgen.Doorhetgrotebereikwatzedaarmeecreëren,zijnzeinteressantgewordenvoorcommerciëlebedrijven.Adverteerdersdievoorheenhunboodschapbinnendeklassiekemediauitten,vindennuookandereplatformsomdittedoen.Inhetgevalvanblogs,werktditsneleneffectief.Jebereiktnamelijkineenkeeraanpaarduizendtotsomseenmiljoenmensen.Hetgrotevoordeeldatbloggersdaarbijhebben,isdedirecterelatietotdelezer.Eenbelangrijkaspectishetfeitdatlezersmeteenkunnenreageren.Hiermeedienenzijnietalleenalsinspiratiemaarookals(kritische)volgersdiebloggersdirectkunnenwijzenoponjuistheden.Debloggerishetgezichtvandeblogenwordtdaarompersoonlijkaangesproken.Hierdoorheefthetpubliekdemogelijkheidommetdiegenemeetedenkenendatzorgtvoorengagementnaareenbloggertoe.Jegeloofwaardigheidalsbloggerisergbelangrijkineenonlineomgevingwaarinvelenproberenzoveelmogelijklezersnaarhunblogtetrekken.Jerichtenophetcreërenvaneencommunityisdaaromaljarenvanzelfsprekend.Ditisooksteedsmeerwaartraditionelemedianaartoegaan,omdatmeninzietdatenkelinformatiezendennietmeergenoegis.KwaliteitAlshetgaatoverofjournalistenookmoetenvrezenvoordekwaliteitdiebloggersleveren,danisditnee.Watduidelijknaarvorenkomtindeuitgangspuntenvanzoweldebloggersalsdevisiesvandejournalisten,isdatcommercialiteiteengroterolspeeltbijhetbloggen.Bijhetdoenvandeinterviews,kreegikhetideedatdebloggersallemaalmetveelpassieschrijvenvoorhunblog.Tochzitdaardeelswelsturingvancommerciëlepartijenachter.Ditmaakthetlifestylebloggeninmijnogengeenjournalistiekindeklassiekezinvanhetwoord.ZoalsKarolienKoolhofhetookalverwoordde,moetjeheteerderzienalseensubgenre.Eenmaniervanpubliceren,maardaarmeenietmeteeneenjournalistiekemaniervanpubliceren.Ikkanmijvoorstellendathetvoorjournalistenwelinteressantisomnaarhunjournalistiekebaantedoen.Alsmanieromactiefmetschrijvenbezigtezijnofompersoonlijkeinteressestedelen.Daarmeezegiknietdateen‘klassiekjournalist’nieteenadvertorialofredactioneelartikelmagschrijven.Ookzijmoetenhungeldverdienen.Debloggersindezescriptiezijnzichwelbewustvanhetfeitdattransparantieenbetrouwbaarheidbelangrijkekernbegrippenzijn.Tochishettoepassenvanverificatie,
35
wederhooreneenkritischehoudingaannemennietaltijdvanzelfsprekend.AlsikkritischkijknaarhoeveelvandepuntenvanKovachenRosenstielechtwordenaangehouden,danisditnietmeerdandehelft.Ikdenkdaaromdatklassiekelifestylejournalisten,werkzaamvoorjournalistiekemedia,diebewustomgaanmetdejournalistiekebasisprincipesaltijdeensteentjevoorhebbenoplifestylebloggers.Ikwilechtnietbewerendatiedereklassiekejournalistvoordathijeenartikelschrijft,altijdeerstallepuntenvanKovachenRosenstielnalooptvoordaterietswordtgepubliceerd.Maarikdurfweltezeggendatermeerbewustzijnenvanzelfsprekendheidisalshetgaatomjournalistiekebasisprincipes,diehelpenbijhetschrijvenvaneengoedonderbouwdartikel.Ikganuuitvandealgemeneindrukdieikhebopgedaantijdensmijnresearchendeinterviewsmetvierjournalistenenzeslifestyleblogsindezescriptie.Ikzegdaarbijnietdateenopleidingeenstandaardisomeengoedjournalisttezijn,maarhetzorgtwelvooreenbasis.ZoalsRianneSepersverwoordde-journalistenzijnindekernopgeleidomonafhankelijkenobjectieftezijn-maaktditweldegelijkhetverschilinjournalistiekekwaliteittussenlifestylebloggersenlifestylejournalisten.Alsafgestudeerdjournalist,hebikstraksmeerbasisomkwalitatievejournalistiekeartikelenteschrijven.Welisdevraagofdeverschillendeklassiekemediastraksnoggenoegruimtebiedenomdezeartikelentekunnenschrijven,ofdatjeookalsafgestudeerdjournaliststrakstochjewegvoornamelijkophetwebmoetvinden.
36
Literatuur-enbronnenlijstHoofdstuk1.Aanleiding1Kovach.B.&Rosenstiel.T.(2014).TheElementsofJournalism.NewYork:ThreeRiversPress.Hoofdstuk2.Theoretischkader2Wikipedia(2016).Weblog.Internet:https://nl.wikipedia.org/wiki/Weblog.(Geraadpleegd20mei2016)3Meindersma.C.(2015).Wetboekvoorbloggers.DenHaag:Charlotte’sLaw.4Meindersma.C.(2015).Wetboekvoorbloggers.(p.9).DenHaag:Charlotte’sLaw.5Trouw(2014).Bloggenvoorjeleven.Internet:www.trouw.nl/tr/nl/30020/Uitgelicht/article/detail/3593101/2014/02/09/Bloggen-voor-je-leven.dhtml(Geraadpleegd12mei2016)6Adwise(2015).DeInvloedvanbloggersoponlineshopping.Internet:www.adwise.nl/blog/de-invloed-van-bloggers-op-online-shopping.html.(Geraadpleegd12mei2016)7ResearchNow(2014).Blogpower.Internet:www.42bis.nl/2015/01/infographic-blog-power-de-invloed-van-blogs-op-verkoopgedrag/.(Geraadpleegd12mei2016)8NSMBL(2016).NSMBLjouwfavorieteafleiding.Internet:http://wayneparkerkent9Sanoma(2016).Fashionchick.nl.Internet:www.sanoma.nl/merken/nieuws/fashionchick-elke-dag-een-look/digital/fashionchicknl/.(Geraadpleegd20mei2016).com/titel/nsmbl/.(Geraadpleegd20mei2016)10Glamour(2016).Glamour.Internet:www.genj.nl/glamour.(Geraadpleegd12mei2016)11Wikipedia(2016).BiografieMaschaFeoktistova.Internet:https://nl.wikipedia.org/wiki/Mascha_Feoktistova12Beautylab.nl(2016).Adverteren?Internet:www.beautylab.nl/adverteren/.(Geraadpleegd12mei2016)13Wikipedia(2016).Lifestyle(marketing).Internet:https://nl.wikipedia.org/wiki/Lifestyle_(marketing)14Buijs.K.(2011).Journalistiekekwaliteitinhetcrossmedialetijdperk.(p.25).DenHaag:BoomLemmauitgevers.15Buijs.K.(2011)Journalistiekekwaliteitinhetcrossmedialetijdperk.(p.23).DenHaag:BoomLemmauitgevers.16DeNieuweReporter(2008).Bloggenversusjournalistiekendecontroleerbaarheidvandemethode.Internet:www.denieuwereporter.nl/2008/10/bloggen-versus-journalistiek-en-de-controleerbaarheid-van-de-methode/.(Geraadpleegd16mei2016)17MediasocioloogPeterVasterman(2016).Contactviae-mail.18Buijs.K.(2011).Journalistiekekwaliteitinhetcrossmedialetijdperk.(p.99).DenHaag:BoomLemmauitgevers.19Meindersma.C.(2015).Wetboekvoorbloggers.(p.25).DenHaag:Charlotte’sLaw.20Buijs.K.(2011).Journalistiekekwaliteitinhetcrossmedialetijdperk.(p.144).DenHaag:BoomLemmauitgevers21Meindersma.C.(2015).Wetboekvoorbloggers.(p.26).DenHaag:Charlotte’sLaw.
37
22Bladendokter(2013).Watglossieskunnenlerenvanbloggers.Internet:www.bladendokter.nl/wat-glossies-kunnen-leren-van-bloggers/.(Geraadpleegd16mei2016)23SchoolvandeJournalistiek(2016).Publiekbladenrakenuidegratie.Internet:www.svdj.nl/uitgelicht-home/publieksbladen-raken-uit-de-gratie/.(Geraadpleegd16mei2016)24MediasocioloogPeterVasterman(2016).Contactviae-mail.25Ziv.Y.(2011).Fashion2.0:Bloggingyourwaytothefrontrow.(p.24).Charleston,SC.:CreateSpace26Pfauth.E.J.(2010).Seks,blogs&rock’nroll.(p.147).Amsterdam:ThomasRap27Kovach.B.&Rosenstiel.T.(2014).Theelementsofjournalism.NewYork:ThreeRiversPress.28Wikipedia(2016).BiografieBillKovach.Internet:https://en.wikipedia.org/wiki/Bill_Kovach29LinkedIn(2016).TomRosenstiel.Internet:www.linkedin.com/in/tom-rosenstiel-011121b.(Geraadpleegd25april2016)Hoofdstuk4.Resultatenveldwerkonderzoeklifestylebloggers30Kovach.B.&Rosenstiel.T.(2014).Theelementsofjournalism.NewYork:ThreeRiversPress.31Meindersma.C.(2015).Wetboekvoorbloggers.DenHaag:Charlotte’sLaw.32Charlotteslaw(2013).ReclamecodeSocialMedia.Internet:www.charlotteslaw.nl/2013/12/social-media-reclamecode/.(Geraadpleegd25april2016)33StichtingReclameCode(2013).Algemeen.Internet:www.reclamecode.nl/nrc/pagina.asp?paginaID=0&deel=2.(Geraadpleegd25april2016)
Geïnterviewdebronnen:
-AnnemijnMeeuwse (www.lifebyannemijn.nl) -gesproken6april2016-DaniqueEkstein (www.glambeauty.nl) -gesproken6april2016-FemkeKamps (www.youniqueblog.nl) -gesproken4april2016-FrancesBerkhof (www.bellesqa.nl) -gesproken29maart2016-LauraMensink (www.style-remains.nl) -gesproken29maart2016-TedjevanGils (www.teddlicious.nl) -gesproken23maart2016
-RianneSepers -gesproken19juli-KarolienKoolhof -gesproken19juli-RomyApeldoorn -gesproken20juli-RositavanderKwaak -gesproken26juli
38
Bijlage
Deinterviews
AnnemijnMeeuwse-Lifebyannemijn.nl
Ditzijnde10journalistiekekernwaardengeformuleerddoorjournalistenKovach&Rosenstiel.Inhoeverrezijndezekernwaardenvantoepassingopjouwblog?1.Deeersteplichtvaneenjournalistisdewaarheid(Journalism’sfirstobligationistothetruth)“Ikziedatookwelzoalsblogger.Ikprobeerindecontentdeikschrijfzoveelmogelijkmijneigenverhaaleneeneerlijkmeningtegeven.Mijnblogisookechteenpersoonlijkeblog,dusikzouhetheelvreemdvindenalsiknieteerlijkbennaarmijnlezerstoe.Alsikhetergenslievernietoverwilhebben,danschrijfikergewoonnietover.Datvoorkomtdatiknieteerlijkoverietsben.”2.Deloyaliteitvandejournalistiekligtbijhetvolk(Itsfirstloyaltyistocitizens)“Datiszekerzo.Ikprobeermijnlezerwelechtbijmijnverhalentebetrekken.Alsiemandmeteenleukonderwerpkomtalssuggestie,danprobeerikdaarietsmeetedoen.Daarnaastkunnenlezersnatuurlijkookreageren.Somskandatbestheftigzijn,maartochreageerikaltijdopdereacties.VorigjaarhebikbijvoorbeeldeenvakantieafgezegdomdatopdieplekeventueeleenaanslagvanISkonplaatsvinden.Toenikdatopmijnblogdeelde,kreegikveelreactieswaarinmensenzeidendathetaanstellerijwasenikmijgewoonbanglietmaken.Natuurlijkisdatnietheelleukomtelezen,maarikreageerdanwelnetjesopiemandsreactie,omdateenblogdaarjuistookvooris.”3.Deessentievanjournalistiekligtindedisciplineomstukkenteverifiëren(Itsessenceisadisciplineofverification)“Alsikeenartikelschrijfwaarinfeitelijkeinformatievoorkomt,danprobeerikdatwelaltijdeersttechecken.Ikwilnietdatmensenreagerenmet‘hédatishelemaalnietwaar’.Alsikbijvoorbeeldeenlijstjemaakmettipsvooreengezondehuidendaarinverwerkikfeitelijkeinformatie,danvindikweldatdieinformatiekloppendmoetzijnennietdatikmaarwatonzinloopteverkondigen.”4.Journalistenmoetenonafhankelijkzijn(ookvanbekenden)(Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover)“Ikprobeerzoveelmogelijkonafhankelijktezijn,maartoeniknetbegonmetbloggen,vondikdatbestwellastig.Ditomdatinhetbeginveelvanmijnlezersbekendenwarenendanwerdiktocheenwelbeïnvloedzovan‘watzoudenzijervanvinden’endaardoorhadikmeertwijfelsbijbepaaldeartikelen.Tegenwoordighebikdieangstnietmeerendurfikonafhankelijktezijnengewoonteschrijvenoverwatikleukofinteressantvind.Ikstanietmeerzostilbijwelkepersonenmijnbloglezen,maarschrijfikvooreensoortijk-persoondieinmijnhoofdzit.Dusiemandvanmijnleeftijdmetdezelfdeinteressesalswaarikoverschrijfopmijnblog.”
39
5.Journalistenzijnwaakhondenvandesamenleving(Itmustserveasamonitorofpower)“Nee,zozieikmijzelfniet.Ikbennietzobezigmetwaterspeeltbinnendelifestylewereld.”6.Lezersmoetenkunnenreagerenenkritiekkunnenleveren(Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise)“Ja,datmoetzekerkunnen.Ikvinddatmijnlezersgewoonhunmeningmoetenkunnengevenenikhouderookaltijdwelenigszinsrekeningmeedaterkritiekopeenartikelkankomen.Ikmoetzeggendatikdatinhetbeginbestmoeilijkvond,omdatikwelgevoeligbenvoorkritiek.Danhadikhetgevoeldatikdaarookmeteenietsmeemoestdoen,maarnuprobeerikhetwelietsmeertenuancerenvoormezelf.Hierdoorraakthetmenietmeteenzo.”7.Journalistenmoetenernaarstrevenhetbelangrijkeinteressantenrelevanttemaken(Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant)“Ikweetnietofikdatalsbloggerookperdefinitiedoe.Zoalseerderalgezegd,benikeigenlijknooitzobewustbezigmethetvolgenvanwaterspeelt.Daardoorbenikooknietechtbepaaldeonderwerpeninteressantenrelevantaanhetmaken.Watikwelalseensoortvergelijkingzie,isdatikvorigjaarmijnrelatieverbrakendatmetmijnlezersdeelde.Maardatwasniethetenige.Ikschreefdaarbijooknogeenartikelmettipsoverliefdesverdriet,hoehetisomweervrijgezeltezijnenzovoorts.Daarmeevertelikmijnlezeriets,maarhoopikzeooknogietsmeetegevenwaarzewataanhebben.”8.Journalistenmoetenhetnieuwspresenterenopeenmanierdathetbegrijpelijkeninproportieis(Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensiveanproportional)“Ikprobeersommigethema’swelineengroterkadertezien,dooroveréénthemadanmeerdereartikelenteschrijven.Eenvoorbeelddaarvanisdatikbezigwasmetafvallenendanhieldikeeneetdagboekbij,lietikaandehandvanfoto’smijnweekzienenschreefikoverhoeikwildeafvallen.”9.Journalistenmoetenverhalennaarzichzelfkunnenverantwoorden(Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience)“Ja,datmoetikalsbloggerzeker.Mijnblogiseenpersoonlijkeblog,dusikmoetstaanachterwatikschrijf.Daarnaastvindikhetfijndatzodraikreactieskrijg,datikdannaardiegenekanverantwoordenwaaromikdatvind.”10.Burgershebbenookrechtenenverantwoordelijkheidbijhetnieuws(Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves)“Mijnlezershebbenhetrechtomtereageren,mijergensoptewijzenofmijtebenaderenalszedatwillen.Ikdenknietdatmijnlezerseenverantwoordelijkheidhebbenalshetgaatomcontentopmijnblog.”
40
-Isjeblogbetrouwbaar?Zoujedaaromkunnenzeggendatdiejournalistiekis?“Mijnblogisinmijnogenbetrouwbaar.Ikprobeeraltijdzoeerlijkmogelijktezijnengewoontezeggenwatikdenk.Ofmijnblogdaaromjournalistiekis,durfikniettezeggen.Ikhebdaarookeigenlijknooitechtovernagedacht.”-Vindjijdatwatjedoetjournalistiekis?“Deelswel,wantikverteleninformeermensenenopdiemanierzouikwelzeggendatheteenjournalistiekemaniervanwerkenis.Journalistenbrengenimmersookinformatieover.”-Noemjejezelfookeenjournalist?Zoja,waaraankenmerktzichdat?Zonee,waaromniet?“Nee,ikzounietzeggendatikjournalistben.Ikziemijzelfalsbloggerenalsikdenkaaneenechtejournalist,dandenkikaaniemanddiebijhetjournaalofbijdekrantwerktenmetnieuwsbezigis.”
-Iserruimtevoorjournalistiekegenreszoalseeninterview,achtergrondverhaalen/ofcolumnopjeblog?“Ja,datiserzeker.Ikheblaatstiemandeengastcolumnlatenschrijvenvoormijnblog.Verderdoeiksomseenseenoproepmetdevraagofiemandeenverhaalheeftwatdiegenegraagzouwillendelen.Danfungeertmijnblogdaaralseensoortplatformvoor.”-Bedenkjealjeonderwerpenzelfofwordjetochookgestuurddoorwaarandereblogsoverschrijven?“Demeesteonderwerpenbedenkikzelf,maarikwordookweleensgeïnspireerddooreenleukartikelineentijdschrift,eenfilmpjeopYouTubeofsimpelwegalsikopdefietszieenietsziewatikinteressantofleukvind.Ikzieweleenswatbijanderebloggersvoorbijkomen,maarikneemsowiesonietletterlijkeenartikelover.Ikhebgeenvastekanalendiemijaltijdwelinspireren.”-Alsjeeenproductontvangtvaneenbedrijf,vermeldjedataltijdinjeartikelofzijneranderemanierenwaaropjedatjelezerlaatweten?“Datvermeldikaltijdonderaanhetartikel,doortezeggendatheteengesponsordberichtofvideois.Maarikhebweleensgehaddatbedrijvennietwildedatikdatdeedentoeniknetbegon,deedikdatnogweleensmaardatdoeiknunietmeeromdatheteigenlijkonzinis.Waaromzouikdatnietmogenvermelden?Datzegtdantochietsoverjeproductenjeservicedenkikdan.Eenvoorbeelddaarvanwasvaneentelefoonhoesje,waarikdanheelenthousiastovermoestdoenennietmochtzeggendatikdiegratishadontvangen.”-Waarzitvoorjoudegrensvaneentecommerciëleblog?“Voormijneigenblogprobeerikerechtoptelettendatikniettevaakachterelkaargesponsordecontentplaats.Ikplaatsomdedageenartikelenikwilnietdatmijnhoofdpaginaalleenmaarvolstaatmetbetaaldeartikelen,dusmijnmaximumiséénbetaaldartikelindetweeweken.Voorandereblogsvindikeigenlijkhetzelfdegelden.Ik
41
volgdeeerdereenblogendiehadechtiedereweekofzelfsdagelijksegesponsordecontent.Toenwistikopeengegevenmomentnietmeerwatnouwelennietbetaaldwas.Dangajetocheenbeetjetevervindik.Ookprobeeriktegenwoordigbijhetaannemenvanopdrachtenechttekijkenofhetietstoevoegtaanmijnblog.Ikkrijgsomsechtaanvragenvoorlangemannenshirts,waardoorjegeenbouwvakkerspleetkrijgt.Dandenkik:Watmoetikdaarmee?Datwijsikdanaf.Daarnaastismijnstandaardtarief50eurovooreenartikel,dusbedrijvenwetenmeteenwaarzeaantoezijn.Maarjehebtgenoegbedrijvendievooreendubbeltjeopdeeersterijwillenzitten.”
-Vindjedatbloggenjournalistiekis?“Ja,ikdenkweldatheteenvormvanjournalistiekis,aangezienjeinformatiedeeltenpubliceert.Maarikvindhetwelandersalsikdenkaaneenklassiekenieuwsjournalist.”-Totslot:Hoeveeluniekebezoekersheeftjeblogpermaand?1200uniekebezoekerspermaand.
DaniqueEkstein-Glambeauty.nl
1.Deeersteplichtvaneenjournalistisdewaarheid(Journalism’sfirstobligationistothetruth)“Ikdenkdatdatookalsbloggervantoepassingis.Ikbehandelopmijnblogvoornamelijkbeautyproductenendaargeefikdanmijnmeningoverendatdoeikzoeerlijkmogelijk.Hetisnatuurlijkaanmijnlezeromtebepalenofikbetrouwbaaroverkom,maarmijninsteekisiniedergevalomdatzoeerlijkmogelijktedoen.Daarnaastschrijfiksomsookartikelenwaarikmeerresearchvoordoe,dusdatikmeeronderzoekdoenaardefeitenendankloptdeinformatieook,dusdatkunjedanookalswaarheidzien.”2.Deloyaliteitvandejournalistiekligtbijhetvolk(Itsfirstloyaltyistocitizens)“Datgeldtookvoormijalsbloggernaarmijnlezertoe.Alsikkijknaarproductreviews,danwilikmijnlezernatuurlijkzogoedmogelijkinformeren.Zowelalsheteengoed,maarookalshetgeengoedproductis.Danmoetikeerlijkkunnenuitleggenwaaromikdatvind.Ikdatopzichtvindikmezelfdanloyaal,omdatikdaarmeemijnlezerdekeuzegeefomeenproductjuistwelofjuistniettekopen.”3.Deessentievanjournalistiekligtindedisciplineomstukkenteverifiëren(Itsessenceisadisciplineofverification)“Alsbloggerprobeerikookzoveelmogelijkmijnbronnentechecken.Kijkeenmeningiseenmeningendaarvaltweinigaanteverifiëren,maarikhebookeenkeereenachtergrondartikeloverzonnebrandcrèmegeschrevenendaarhebikheelveelresearchvoorgedaan.Opdezemanierkonikopeenonderbouwdemanierinformatiegevenenisheteenanderartikeldanalsikzouzeggenwatikvaneenbepaaldecrèmevind.Ikmoetookwelzeggendatdoordatikdejournalistiekopleidinghebgedaan,heteensoort
42
tweedenatuurisgewordenomzoveelmogelijkmijnbronnentechecken.Ikdenkdatikdatmeerdoedandegemiddeldelifestyleblogger.” 4.Journalistenmoetenonafhankelijkzijn(ookvanbekenden)(Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover)“Hetiswelzodatalseenproductslechtis,danschrijfikalsnogeeneerlijkstuk.Hetrisicowatikdaarmeeloop,isdatikhetcontactmetdatpr-bureauverlies.Tochvoelthetalscensuuralsikervoorkiesomernietoverteschrijvenendaarheeftmijnlezerooknietsaan.Mensendiemijproductenopsturen,wetendathetvrijblijvendisendatikerzowelpositiefalsnegatiefoverkanschrijven.Ikmoeteerlijkzeggendatiknietheelvaaknegatievereviewshebhoevenschrijvenovereenproduct.Alshetvoorkomt,washetbijvoorbeeldomdatmijnhuidernietgoedopreageerdeofdathetnieteenkleuroogschaduwwasdiemijstond.Danzetikergewoonduidelijkbijwaaromhetbijmijnietwerktenlichtikdatverdertoe.Ikvindhetbelangrijkomookdezeinformatiegeven,wantdoorditachtertehouden,voelthetnieteerlijknaarmijnlezertoe.Vanuitpr-bureaushebikookgeziendatzesomsjuistheelsportiefreageerdenenzeiden:‘Jammer,maarwenemendepuntenmeeenhopelijkbevalteenanderproductvanonsvolgendekeerbeter’.Zokanhetdusookgaan.”
5.Journalistenzijnwaakhondenvandesamenleving(Itmustserveasamonitorofpower)“Alsbloggerschrijfikgeenbaanbrekendenieuwsartikelen.Ikhoudnatuurlijknietsachterenprobeerallestedelen,maarikziemijzelfalsbloggerenalseensoortwaakhondbinnenlifestylethematiek.”6.Lezersmoetenkunnenreagerenenkritiekkunnenleveren(Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise)“Ikdenkdatbloggersmedegrootzijngewordendoordatzeeenplatformcreërenwaaropmensenheelmakkelijkkunnenreagerenenhunmeningkunnengeven.Deinteractietusseneenbloggerendelezerisveelkleinerdandietusseneenjournalistendelezervanbijvoorbeeldeenkrant.Jekuntalsbloggerookweergemakkelijkreagerenenzoeenbandopbouwenmetjepubliek.Ikvraagzelfvaakookaanheteindevanmijnartikelenwatmensenervanvindenofhoezijertegenaankijken.”7.Journalistenmoetenernaarstrevenhetbelangrijkeinteressantenrelevanttemaken(Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant)“Hetisnietzodateenopmijnblognieuwsgerichteartikelenplaats,dusindatopzichtzouiknietzeggendatikbelangrijkeonderwerpendiespelenperseinteressantofrelevantmaakopmijnblog.Watwelzois,datalsereenbepaaldetrendisofereenbepaaldproductuitkomt,danprobeerikdaarwelzosnelmogelijkeenartikeloverteplaatsen.Dusopdiemanierprobeerikwelintespelenopwatvoormijnlezerbelangrijkis.”8.Journalistenmoetenhetnieuwspresenterenopeenmanierdathetbegrijpelijkeninproportieis(Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensivean
43
proportional)“Watikalsbloggerweldoe,isalsdeKerstofPaseneraankomt,danschrijfikdaarwelmeerdereartikelenoveromzomeerderekantenvanhetonderwerptebelichten.Alsbloggerdoeikdatnietomditonderwerpvoormijnlezerbegrijpelijkertemaken,maarwelomhetthematerugtelatenkomenopverschillendemaniereninartikelen.VoorKerstdoeikdanbijvoorbeeldeenkerstmake-uplook,feestnagelsoftipsvoorleukecadeaus.”9.Journalistenmoetenverhalennaarzichzelfkunnenverantwoorden(Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience)“Bloggersdenkikook.Jemoetwetenwatenwaaromjeietsschrijft.Ikbenmijnblogineersteinstantievoormezelfbegonnenendaarnaastbeniknaastdeauteurookdeeindredacteur,hoofdredacteurennoemmaarop.Ikhebernietsaanalsikietsschrijfwaariknietachterkanstaan.”10.Burgershebbenookrechtenenverantwoordelijkhedenbijhetnieuws(Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves)“Hetrechtdatmijnlezershebben,isdatzealleskunnenuitsprekenbijdereacties.Deverantwoordelijkheiddiezekunnennemen,isdoortezeggendatwatikschrijfnietklopt.Dereactieszijnopenbaarendaarpleegikgeencensuurop,ofiemandmoetmijofanderebezoekersechtbeledigenofuitschelden,datisweldegrens.”-Isjeblogbetrouwbaar?Zoujedaaromkunnenzeggendatdiejournalistiekis?“Ja,inmijnogenisGlambeauty.nleenbetrouwbareblog.Ikgeefeerlijkmijnmeningenhoudgeeninformatieachter.Enalsikeenartikelschrijfwaarmeerkennisenonderzoekvoornodigis,dandoeikookresearchencheckikmijnbronnen.Indatopzichtzouikdanzeggendatmijnblogookweljournalistiekis.Kijkheteneartikelisgewoonjournalistiekerdanhetandere.Sommigeartikelenbedenkenschrijfikbijwijzevaninvijfminutenendangaatergeenjournalistiekspeurwerkaanvooraf,maarikvindnietdaterhelemaalgeenjournalistiekinmijnblogtevindenis.”-Vindjijdatwatjedoetjournalistiekis?“Deelsduswelendeelsdusniet.Alsikeenartikelschrijfmetmeerinhoudenresearchwel.Daarnaastdoeiknatuurlijkookdeeindredactie,dusletikoptaalgebruikenopdeopbouwvaneenartikel.Datdoejeookalsjournalist,dusindiezinzegikdatmijnmaniervanbloggenjournalistiekis.”-Noemjejezelfookeenjournalist?Zoja,waaraankenmerktzichdat?Zonee,waaromniet?“Ikdenknietdatikmezelfeenjournalistnoem,alsikaanhetwerkbenalsblogger.Ditomdatertochonderdelenvanhetwerkenalsbloggeranderszijndanbijdewerkwijzevaneenjournalist.Alsikhetovermijnblogheb,noemikmezelfbloggerenalshetgerelateerdisaanmijnstudiedanzegikweerjournalist.Bepaaldemanierenvanwerkendieikhebgeleerdopdeopleidinghadikechtnietgewetenalsikdatniethadgestudeerd.Natuurlijkhadikdanalsbloggeralsnogkunnenzeggendatikjournalist
44
ben,maarikweetdatikdanbepaaldetechniekengewoonzoumissen.Mezelfdanzoindemarktzetten,slaatdaneigenlijknergensop.”-Iserruimtevoorjournalistiekegenreszoalseeninterview,achtergrondverhaalen/ofcolumnopjeblog?“Ja,datdaariszekerruimtevoor.Ikhebweleenscolumnsgeschrevenendiewarendanweloverluchtigethema’s,dusnietnieuwsgerelateerde.Daarnaasthebikookweleenseeninterviewgedaanofeenachtergrondverhaalopmijnbloggeplaatst.EenvoorbeeldvaneeninterviewwasmethuidspecialistJetskeUlteeeneenachtergrondverhaalwasbijvoorbeeldoverdewerkingvanzonnebrandcrème.Ikhebwelgemerktdatjeditsoortartikelennietaltegrootmoetmakenquawoorden,omdatnietiederelezerzittewachtenopeenartikelvan1000woorden,alsjenormaalkortereartikelengewendbent.”-Bedenkjealjeonderwerpenzelfofwordjetochookgestuurddoorwaarandereblogsoverschrijven?“Jaallebeiwel.Somskomenideeënineensinmeop,maardaarnaastwordikookgeïnspireerddoordeproductendieikopgestuurdkrijgenkijkikwatikquaartikelkandoenbijditproduct.Demeesteartikelenzijnreviews,maarsomszieikopandereblogsleukeanderevormenvanartikelenenprobeerikmetneteenandereinsteekhetzotemakendatikhetookvoormijnblogkangebruiken.”-Alsjeeenproductontvangtvaneenbedrijf,vermeldjedataltijdinjeartikelofzijneranderemanierenwaaropjedatjelezerlaatweten?“Ikhebhetsowiesoaltijdonderaanhetartikelstaan.Inmijndisclaimerhebikstaanhoeiktewerkgaalsikovereenproductschrijf,duswatzowelbedrijvenalslezersvanmijkunnenverwachtenzodatikdaarnooitgedoeoverkrijg.Ikmoeteerlijkzeggendatikhetnietaltijdhebgedaan,maarnudoeikhetwelaltijdomdathetgewoonwelzonetjesisnaardelezerstoe.”-Neemjebepaaldekeuzesdiejealsfreelanceredacteur/copywritermaaktookalsbloggerbijhetmakenvancontentvoorjeblog?Ofzijndattochechttweeanderemanierenvanwerken?“Ikwerktevoorheenalsfreelancervooreentekstbureauendanschreefikovertotaaluiteenlopendeonderwerpen.Vanhypothekentotreizen.Metdieonderwerpenmoestikzocreatiefmogelijkomgaan.Datlaatsteisookvantoepassingopmijnblog.Maardoordeverschilleninonderwerpenkonikoverhetenethemameteenschrijvenenmoestikmebijhetandereonderwerpeerstgoedinlezen.Ikdenkdathetdaardoorweltweeverschillendemanierenvanwerkenzijn.”-Waarzitvoorjoudegrensvaneentecommerciëleblog?“Ikdenkdatalsbijna80procentvanjewebsitebetaaldecontentis,waardoorhetideevanbloggenerinmijnogeneenbeetjevanafgaat.Alsbloggenalleennogmaaropgelddraait,danbenjedusduidelijkeencommerciëleblog.Ikhebvoormijnblognieteenbepaaldeverhoudingdaarindieikaanhoudbijmijnartikelen,maarhethangterookvanafhoeveelaanvragenikkrijg.Deenemaandisdatsomsmeer,endanplaatsikook
45
watmeerbetaaldecontentensomsalserminderaanvragenzijn,verschijnenerlogischerwijsookminderreviews.Ikleteriniedergevalwelaltijdopdaternietnaelkaarbetaaldeartikelenonlinekomt.Daarnaastprobeerikbijdeaanvragendieikkrijgweltekijkenwatechtpastbijmijnblog.Ikhebbijvoorbeeldeenkeereenaanvraagvaneencasinohoudergehadomzijncasinoaanteprijzen,maarmijnpubliekisgemiddeldonderdeachttienjaarendaarnaastwilikhetnietaanprijzen,omdaterookgenoegmensenzijnmetgokverslavingen.Ikhebnognooitspijtgehadvaneenbetaaldartikel,maarwatwelminderfijnisalsbedrijvenheellangwachtenmetbetalen,waardoorikerzelfmeerderekerenachteraanmoet.Danisdekansdatikinhetvervolgjazegopeenaanvraagwelkleiner.”-Vindjedatbloggenjournalistiekis?“Jaennee.Hethangtgewoonafvandemaniervanwerken.Hetverschiltdenkikookperblogger.Ikdenkdatmijnbloggermeerjournalistiekisdanbijvoorbeeldeenblogvaneenhuismoederdieverdergeenjournalistiekeervaringheeft.Ikvindmijnblognujournalistiekerdantoenikbegonopmijnvijftiende,wanttoenkeekikeranderstegenaan.Ikvindhettelastigomduidelijktezeggenofbloggenwelofnietjournalistiekis.Ikkannietallelifestyleblogsovereenkamscheren.”Totslot:Hoeveeluniekebezoekersheeftjeblogpermaand?Gemiddeld16.000uniekebezoekerspermaand.
FemkeKamps-Youniqueblog.nl
1.Deeersteplichtvaneenjournalistisdewaarheid(Journalism’sfirstobligationistothetruth)“Ja,datiswelvantoepassingopmijalsblogger.Jebentalslifestylebloggerzelfverantwoordelijkvoordetekstendiejeschrijftendeinformatiedejegeeft.Mijnlezeressenvertrouwenopmijnmeningengaanervanuitdatikaltijddewaarheidspreekt.Omeenvoorbeeldtegeven,alsikeenreviewschrijfdangaikookinhoudelijkinopdespecificatiesvanhetproduct,duswathetpreciesdoetofwaarhetvoorwerkt.Alsbloggermoetjegewooneerlijkzijn,wantvoorjelezeressenbenjetocheensoort‘controlepunt’enalszijjoubetrappenopeenleugen,danisjeblogcarrièredenkikheelsnelvoorbij.”2.Deloyaliteitvandejournalistiekligtbijhetvolk(Itsfirstloyaltyistocitizens)“Inhetgevalvanbloggenvindikvanniet.Ditomdatikvooralvoormezelfblogoverdingendieikleukvind.Natuurlijkvindikhetfijndatermensenzijndiehetleukvindenomtelezen,maarhetisnietpersemijneersteprioriteit.Hetwordtwelsteedsbelangrijker,omdatmijnlezersaantallendeafgelopenjarensteedsmeerzijngegroeidenikzetochookgraagwilinspireren.”3.Deessentievanjournalistiekligtindedisciplineomstukkenteverifiëren
46
(Itsessenceisadisciplineofverification)“Ikdenkdatdeonderwerpenwaarikoverschrijfzichdaarnietechtvoorlenen.Natuurlijkishetwelbelangrijkomeerlijktezijnnaarjelezertoe,maarvooreenlifestylebloggerdenkikdatditindemeestegevallennietvantoepassingis.Ikhebmaarweinigstukkengeschrevenwaarbijdatnodigwas.Bijmijnblogheeftdatvoornamelijktemakenmethetfeitdatikveelpersoonlijkecontentmaakendaardoorweetikdathetaltijdklopt.Kijkalsikbepaaldetipsgeefoverbijvoorbeeldhuidverzorging,dankijkikwelevenofwatikvertelookwelechtklopt.”4.Journalistenmoetenonafhankelijkzijn(ookvanbekenden)(Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover)“Quaonafhankelijkzijnzouikzeggendatjedatweltegenoverbedrijvenmoetzijn,zodatjenieteenreviewofadvertorialschrijftdienieteerlijkis.Maaralsikkijknaaronafhankelijkzijnvanbekenden,moetikweleerlijkzeggendatikweleensietsdeelvaniemand,omdatikdiegenemagofgundateenblogpostmeeraandachtkrijgtofdatdiebloggeropmijneigenbloguitgelichtwordt.”5.Journalistenzijnwaakhondenvandesamenleving(Itmustserveasamonitorofpower)“Ikvinddatnietechtvoorlifestylebloggengelden,omdatiknietechtbezigbenmetgrotekwesties,dusthema’sdiedesamenlevingechtpositiefofnegatiefkunnenbeïnvloeden.Binnendenieuwsjournalistiekbenjebijvoorbeeldinmijnogenechtbezigmetnationalegrotekwestiesdieiedereenaangaanenalslifestylebloggerbenjeopmicrobasisbezig.Alsikschrijfoverinterieur,danisdatleukvoorlezersdiezichdaarvoorinteresseren,maariksteldaarnietdeoverheidmeeopscherp.Alsikhetoplifestylebloggerniveaubekijk,dankanikergenswelzeggendatjealslifestylebloggeralseensoortwatcherfungeertophetgebiedvanlifestyle.Maarikdenkdatdatmaaropeenkleinaantalbloggersechtvantoepassingisdiemeerkritischnaarbepaaldethema’skijken.EenvoorbeelddaarvanisIkbenirisniet.nl.Zijisveelbezigmetmilieu,dusgroeneproducteneneerlijkemode.Maarzijiseenvandeweinigedieechtgefocustisopeenbiologischeeneerlijkesamenleving.”6.Lezersmoetenkunnenreagerenenkritiekkunnenleveren(Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise)“Ja,datiszekervantoepassing.Ikdenkdatditnogmeeropbloggersdanopjournalistenvantoepassingis.Ikmerkvaakdatalsikblogikdirectfeedbackenreactieskrijgopzowelmijnblogalsopdesocialmediakanalen.Jezietookvaakdatdeengagementvandelezersbijbloggersveelhogerligtdanbijtijdschriften.AlsikvoorbijvoorbeeldFashionistaeenonlineartikelschrijf,dankrijgikdaarveelminderreactiesopendatisdanooknietdirectnaarmijgerichtmaarmeeropdeinhoudvanhetartikel.” 7.Journalistenmoetenernaarstrevenhetbelangrijkeinteressantenrelevanttemaken(Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant)“Alsbloggerletjewelopwaterspeeltinalgemenezinenbijjelezers.Alsikdatnamelijkweet,danprobeerikdaarmetonderwerpenopintespelen.Datzijnniet
47
onderwerpenoplandelijkniveau,maaralsikeeninteressantelifestyletrendvoorbijziekomen,danspringikdaarwelopindooreenonderwerptebedenkenbijdietrendendatopmijnblogteplaatsen.Indiezinzoujekunnenzeggendatik‘belangrijke’lifestyleonderwerpeninteressantenrelevantmaak.Watextrahelptisdatikrecenteenenquêtehebgehoudenondermijnlezersen189personenhebbendieingevuld(zowelmedebloggersalslezerszonderblog).Hierdoorhebikeenbeeldvanwatwelennietwerktopmijnblogenwelkethema’sikmoetbehandelen.”8.Journalistenmoetenhetnieuwspresenterenopeenmanierdathetbegrijpelijkeninproportieis(Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensiveanproportional)“Alshetopbloggenaankomt,isdatweleenbeetjelastig.Maarbijvoorbeeldthema’salsKerst,Pasenenvakantiezijnonderwerpendieikalsgrootthemazieendanaandehandvankleinereartikelenineengroterkaderplaats.”9.Journalistenmoetenverhalennaarzichzelfkunnenverantwoorden(Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience)“Alsbloggerisdatzekerhetgeval,omdatalspersoonlijkbloggermoetikechtachtermijnverhalenstaan.Naardelezerstoemoetikverantwoordingkunnenafleggenalszijvragenwaaromikbepaaldekeuzesmaak.Ikdenkdatditpuntmisschiennogwelmeeropbloggersdanopjournalistenvantoepassingis,omdatjealsbloggerookpersoonlijkverantwoordelijkbentvoorjeartikelen.Alsjournalistkunjejevaaknogenigszinsverschuilenachtereentitelofmerk,onderhetmom‘ditiszoalswijhetalsredactiebenaderenennietperseoppersoonlijkvlak’.”
10.Burgershebbenookrechtenenverantwoordelijkheidbijhetnieuws(Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves)“Ikdenkdatmijnlezerstocheensoortverantwoordelijkheidvoelenomsomstereagerenmeteigeninputoftipsbijbepaaldeartikelen.Steldatikietsschrijfenhetzounietkloppen,dankunnenmijnlezersdatmeteenbijmijaangeven.Ikzounietwillenzeggendatzeeenbepaaldeverantwoordelijkheidhebbenvoormijncontent,wantdathebik.Maarzehebbenwelhetrechtommijopbepaaldedingentewijzen.”-Isjeblogbetrouwbaar?Zoujedaaromkunnenzeggendatdiejournalistiekis?“Ikdurfzekertezeggendatmijnblogbetrouwbaaris,omdatmijnlezerservanuitkunnengaandatikeerlijkbenoverwaarikoverschrijf.Maarjournalistiekzouikhetnietwillennoemen,omdatikdandenkaandatjemeerresearchtenfactchecktendatdoeiknietvoormijnblog.Natuurlijkervaarikbepaaldedingen,dusisdatmijnresearchmaardatnoemiknietechteresearchendaaromnietjournalistiek.”-Vindjijdatwatjedoetjournalistiekis?“Nee,zoalsineerdereantwoordenaangegeven.”
48
-Iserruimtevoorjournalistiekegenreszoalseeninterview,achtergrondverhaalen/ofcolumnopjeblog?“Ikhebhetoverwegenombijvoorbeeldeenseeninterviewtedoenofeencolumnteschrijven,wantdaariszekerwelruimtevoor.Maarikmoetookzeggendatalsikdemogelijkheidhebomeeninteressantinterviewtedoen,datikdateerderalsideepitchbijeenGlamour,FashionistaofeenCosmopolitandandatikdatvoormijnbloggebruik.Ergenszieikdattochalstweeverschillendeplatformsenalsikbetaaldeenopdrachtmagdoenvooreenvandebladen,gaikdatnietooknogpublicerenopmijnblogzodathetdaargratistelezenis.”-Bedenkjealjeonderwerpenzelfofwordjetochookgestuurddoorwaarandereblogsoverschrijven?“Veelonderwerpenbedenkikwelgewoonzelf,maarhetisniettevermijdenombeïnvloedtewordendooranderebloggers.Ikzienatuurlijkookvanallesvoorbijkomenenmisschienonbewustbeïnvloedtdatookwelmijninspiratievoornieuweartikelen.Ikhebzekerookwelvoorbeeldendiemijinspirerenophetgebiedvanbloggenendatzijnbuitenlandsebloggersals:Fromroses.co.ukenTheprivatelifeofagirl.com.” -Waarzitvoorjoudegrensvaneentecommerciëleblog?“Hetmomentdatiemandnietmeerobjectiefisen/ofdenadrukteveelligtopcommercie.Denkhierbijaanmeerdereadvertorialsperweek,zonderdatdelezerdaadwerkelijkéchtietsaandeinformatieheeft.Ikmoetzeggendatikbestwelveelaanvragenvooradvertorialsafwijs.Dankrijgikbijvoorbeeldeenaanvraagvaneenwebshopdathangmattenverkooptendandenkikweldatisleuk,maardanzieikechtniethoeikdaareeninteressantartikelvoormijnlezervankanmaken.Perdagkrijgikmeestalweltienaanvragenbinnenenikwijsermeestalwelnegenaf.Datklinktmisschieneenbeetjeverwend,maarhetzijndanvaakmensendievoorvijfeuroeenadvertorialwillenkopen,maardatisechteenstuklagerdanmijngebruikelijketariefdusdanhoudthetgewoonop.Maarikhebdeluxedatikmijnbroodniethoefteverdienenmetmijnblog,dusikkandaardoorwatmakkelijkeraanvragenafwijzen.Natuurlijkblijftwelaltijdvooropstaandathetproductwaarikoverschrijfbijmijnblogmoetpassen,andersishetsowiesoaleennee.Ikmoetwelzeggendattoeniknetbegon,ongeveerzevenjaargeleden,ikweleenseensamenwerkinggedaanhebmeteenwebwinkelvoorkleding.Ikkeektoennietechtofhetbijmijnblogpasteendaarnaasthadikgeenideewatikmoestvragenvoorzo’nadvertorial,duswerdikdanbijvoorbeeldbetaaldmeteensleutelhanger.Nuvindikdatnatuurlijkbelachelijkenzouikhetomdiereden,ommaarmetiemandtekunnensamenwerken,nietdoen.Ikmoetwelzeggendathetbloggentoenechtnogeenstukminderbekendwas,dusikwistnietwatikkonvragenenbedrijvenzagenblogsookechtnognietalsheelbelangrijk.”Ophetgebiedvanadverteerdershebiktotnutoevoormijngevoelechteerlijkkunnenzijnofmevrijgevoeldalsikbetaaldecontentschreef,maarhetlijktmijwelheelvervelenddatalsikeenartikelterugstuurendanmoetmeldendatikhetproducttocheigenlijkniksvond.Ikhebzelftotnutoenognieteenslechtberichtterugmoeten
49
sturen,maarikgeloofweldatbloggerserinbepaaldematentochdoorbeïnvloedworden,omdatzemisschienbangzijndatzeinhetvervolgnietmeerbenaderdworden.”-Alsjeeenproductontvangtvaneenbedrijf,vermeldjedataltijdinjeartikelofzijneranderemanierenwaaropjedatjelezerlaatweten?“Alsditicoontjebijeenartikelstaat: ,danbetreftheteenadvertorial,ofweleenbetaaldepost.Ditbeïnvloedtmijnmeningoverhetproductofdienstniet.Ikkiesalleenmaaradverteerdersuitdiedaadwerkelijkbijmijnblogpassenenprobeerdezepostszoleukmogelijktemakenvoorjulliealslezers”-Hoekijkjealslifestylebloggeraantegenjournalistiek?Bijjournalistiekdenkikalsnelaankrantenjournalistiek-hetéchtenieuwscreëren.Alslifestylebloggercreëerjeeerdercreatievecontent,dandaadwerkelijkartikelenmetnieuwswaarde.Inmijnopinieishetéénnietperdefinitiebeterdanhetander.Ikhebeenminorgevolgdwaarbij(kranten)journalistiekcentraalstond.Hetisgewooneenheelanderemaniervanwerkenendingenbekijken.Mijnpassiebleekechtertochmeerteliggenbijdelifestyle.Alprobeerikweldenormenenwaardendiewordengehanteerdinde'normale'journalistiektijdensmijndagelijksebezighedeninmijnachterhoofdtehouden.”-Noemjejezelfjournalist?Zoja,waaraankenmerktzichdat?Zoniet,waaromniet?Nee,ikziemijzelfnietalsjournalist.Zoalsindevorigevraagverteld,vindikdatjournalistennieuwscreëren,oftenminste:verhalenmetnieuwswaarde.Zelfdoeikditnietperdefinitie.Ikcreëerdaarentegeninspirerendecontent.Inzekerezinookwaardevol,maarnietperse'nieuwswaardig'.-NeemjebepaaldekeuzesdiejealsonlinecontentredacteurvoorbijvoorbeeldCosmopolitanenFashionistamaaktookalsbloggerbijhetmakenvancontentvoorjeblog?Ofzijndattochechttweeanderemanierenvanwerken?“Ikdenkdatsommigekeuzesdieikmaakzowelvoormijnblogalswerkgelijkliggen.Denkhierbijaankeuzesals:Pastdezecontentwelbijhetuitgangspuntvandezewebsiteofdeblog?Insommigeopzichtebenikstrengeralshetommijnwerkgaat,omanderedingenweerstrengeralshetommijnbloggaat.Voorbeeld:Cosmopolitaniseenmerkmetaanzienencommuniceertvanuiteenmerk.Hieraanzijnregelsverbondenenhierdoorzijnbepaaldeuitingenmisschienwelgeschiktvoormijnblog(want:mening),maarnietvoormijnwerkvoorCosmopolitan.Daarentegenbenikweerminderafhankelijkvanadverteerders,omdatikmetbloggennietmijnbroodhoefteverdienen.”-Vindjedatbloggenjournalistiekis?“Nee,inprincipeniet.Hetisnatuurlijkwelafhankelijkperblog(ger).Echtervindikdemeestelifestylebloggers(waarondermijzelf)geenjournalistombovengenoemderedenen.”
50
-Totslot:Hoeveeluniekebezoekersheeftjeblogpermaand?9000uniekebezoekerspermaandmethogeengagement.
FrancesBerkhof-Bellesqa.nl
1.Deeersteplichtvaneenjournalistisdewaarheid(Journalism’sfirstobligationistothetruth)“Ja,datisnatuurlijkwaar.Ookalsbloggerwiljedewaarheidachterhalen.Alleendenkikweldatsnelheidbijblogsookmeespeelt.Ikmoetsomsgewoonsnelzijnmetpubliceren,waardooriknietaltijdtijdhebomdingenteonderzoeken.Alserbijvoorbeeldeenbepaaldgeruchtis,weetiknietaltijdmeteenofhet100%waaris,maardoordedrukomnietdelaatstetezijnmetpubliceren,hebiksomsgewoonmindertijdomdewaarheidteachterhalen.”2.Deloyaliteitvandejournalistiekligtbijhetvolk(Itsfirstloyaltyistocitizens)“Ja,datisheelbelangrijk.Daarbenjealtijdmeebezig.Jehoudtinjeachterhoofdwiejedoelgroepisenwatzijgraagzoudenlezen.”3.Deessentievanjournalistiekligtindedisciplineomstukkenteverifiëren(Itsessenceisadisciplineofverification)“Datistelinkenaandeeerstevraag.Ikhebhetideedatdedrukhoogligtmetonlinepubliceren.Opinternetgaandingenzosnel.Ikkannietallesverifiëren,doorbijvoorbeeldnatebellen.”4.Journalistenmoetenonafhankelijkzijn,ookvanbekenden(Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover)“Datiszekerzo.Ikstaaltijdachterwatikschrijf.Alsikerovermoetofwilschrijven,doeikdat.Ongeachtwieofwat.”5.Journalistenzijnwaakhondenvandesamenleving(Itmustserveasamonitorofpower)“Ikdenkhetniet.Waakhondismeteenookzostrengenhardverwoord.Alhoewelikweldenkdatikalslifestylebloggerfiltertwatbelangrijkeninteressantisbinnenlifestylevoormijnlezer.”
6.Lezersmoetenkunnenreagerenenkritiekkunnenleveren(Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise)“Datiszekerzo.Ikvinddatookjuistzoleukaaneenblog,dateenlezerkanlatenwetenhoedieoverietsdenktofwatdievindtvaneenartikelofvanietsspecifiekinhetartikel.Zokrijgikookeenideehoedelezereroverdenkt.”
51
7.Journalistenmoetenernaarstrevenhetbelangrijkeinteressantenrelevanttemaken(Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant)“Ja,datiswaar.Jeschrijftwatvoorjedoelgroepinteressantis.IkkanhetzelfdelifestylenieuwsbrengenalsNU.nl,maardatdoeikdanmeteenandereinvalshoek.Ditzodathetbeterpastbijmijndoelgroep.”8.Journalistenmoetenhetnieuwspresenterenopeenmanierdathetbegrijpelijkeninproportieis(Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensiveanproportional)“Datprobeerikook.Ikkiesbinnenhetsegmentlifestyleverschillendekantenalsonderwerpomoverteschrijven.Zohoopikmijnlezersvanzoveelmogelijklifestyleonderwerpentevoorzienenwatdieperoponderwerpenintegaan.Natuurlijkismijnblogquaonderwerpenwatoppervlakkigeralswanneerjenaarserieuzenieuwssiteskijkt.Maarhetmoetenookwelblogartikelenblijven,wantdaarkomtmijnlezervoor.”9.Journalistenmoetenverhalennaarzichzelfkunnenverantwoorden(Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience)“Ja,jemoetstaanachterwatjeschrijft.”
10.Burgershebbenookrechtenenverantwoordelijkheidbijhetnieuws(Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves)“Nee,datdenkikniet.DeverantwoordelijkheidligtbijmijalsbloggervanBellesqa.nl”
-Isjeblogbetrouwbaar?Zoujedaaromkunnenzeggendatdiejournalistiekis?“Ja,omdatwealtijdeerlijkschrijven,onzemeninggevenennooitietsvervormenofandersverwoordendanwij(ikenmijnfreelancers)vinden.Ikenmijnteamproberenzominmogelijkonjuisthedentepubliceren.Aanbronvermeldingdoenwesindskortweinig,maardatiseenbewustekeuze.Ikvindhetnietzonoodzakelijk,wantikleesverschillendenieuwssites(vooralEngelseenAmerikaanse)enhaalietsdannietvanéénwebsitemaarfilterinformatieovereenonderwerpvanverschillendewebsites.Endanzouikzo’nhelelijstaanbronnenonderaanmoetenzettenenisnietduidelijkwelkstukjeinformatieikvanwelkesitehaal.”-Vindjijdatwatjedoetjournalistiekis?“Ja,datvindikwel.Ikziejournalistenalspersonendieoverbepaaldezakenschrijvenendaarmeeinformatiedelenmethunlezers,opwatvoorniveaudatookis.Natuurlijkzieikdaarwelverschilin.Alsiemandeenuitgebreiddiepte-interviewdoetofeenjournalistnadeaanslagennaarBrusselgaat,daarinformatieverzameldenbeschrijftendatdeelt,datisvoormij‘echtejournalistiek’.Maarwatikdoeisgewoonandersoortjournalistiek.” -Noemjejezelfookeenjournalist?Zoja,waaraankenmerktzichdat?Zonee,
52
waaromniet?“Ja,iknoemmijzelfjournalist.Ikvindjournalistiekeenbreedbegrip.Inmijnogenisiedereendieartikelenschrijftjournalist,maarnatuurlijkiserbinnendejournalistiekwelonderscheid.Ikvindeenbloggereenjournalist,maareenandersoortjournalistdaniemanddievoorhetnieuwswerkt.”-Iserruimtevoorjournalistiekegenreszoalseeninterview,achtergrondverhaalen/ofcolumnopjeblog?“Ja,daariswelruimtevoormaarhetneemtvaakveeltijdinbeslag.Vooralinterviews;hetzoekennaariemand,hetdoenvanhetinterviewenhetuitwerken.Danmerkiktochvaakdatikvoorsnellenieuwtjeskies.Andersoortartikelenwordenwelgelezen,maarnieuwtjestochvaakbeter.” -Zoujejeblogjournalistiekerwillenzien?“Ikzoumijnbloggraagjournalistiekerwillenzien,doormeerdiepte-interviewstepubliceren.Maardaarmoetikdangewoonmeertijdvoorvrijmaken.”-Bedenkjealjeonderwerpenzelfofwordjetochookgestuurddoorwaarandereblogsoverschrijven?“Ja,ikwordwelgestuurddoorwatandereblogsennieuwssitesschrijven.Watspeelterenwatis‘trending’.MeestalkijkikopbuitenlandsenieuwssitesalsDailymail,CosmopolitanofBuzzfeed.Dezewebsiteszijnwatsnellerenactueler.”-Alsjeeenproductontvangtvaneenbedrijf,vermeldjedataltijdinjeartikelofzijneranderemanierenwaaropjedatjelezerlaatweten?“Onderaanhetartikelzetikeenzinnetjewaarinikverteldatditgesponsordecontentis.Verderhebikdaarnietergensandersopmijnblogietsoverstaan.”-Waarzitvoorjoudegrensvaneentecommerciëleblog?“Eentecommerciëleblogiseenblogwaarbijdecombinatievangesponsordeennietgesponsordecontentnietmeerinbalansis.Datwilzeggentéveelgesponsordecontent.Daterdusmeerbetaaldeartikelenopstaan,diedegewoneartikelenalshetwareoverschaduwen.Ikkrijgweleensmailsoveronlinegokkenofdingenindietrant,maardienegeeris.VerderbenikaangeslotenbijcontentmarketingbedrijfAdfactorendiezorgenervoordatdeaanvragendieikbinnenkrijgechtpassenbijBellesqa.Dusopdieaanvragenhebiktotnutoenooitneehoevenzeggen.”-Vindjedatbloggenjournalistiekis?“Ja,metderedendieikindeeerderevragenhebgegeven.”-Totslot:Hoeveeluniekebezoekersheeftjeblogpermaand?100.000uniekebezoekerspermaand
53
LauraMensink-Style-remains.nl
1.Deeersteplichtvaneenjournalistisdewaarheid(Journalism’sfirstobligationistothetruth)“Daarbenikhetmeeeens.Ikvindnietdatjeonwaarhedenkuntdelenopeenpersoonlijkeblog.Alsikietsnietwildelenovermijnleven,dandeelikhetnietenandersbenikereerlijkover.Ditgeldtookvoorgesponsordeartikelen:Alsikergensenthousiastoverben,danschrijfikerover.Zoniet,danslaikhetaanbodafofbenikereerlijkoverinmijnartikel.”
2.Deloyaliteitvandejournalistiekligtbijhetvolk(Itsfirstloyaltyistocitizens)“Niethelemaalmeeeens,maarhangtervanafhoejeloyaliteitinterpreteerd.Mijnblogisvanmijengaatovermijpersoonlijk,dusikbenindeeersteplaatsloyaalnaarmezelftoe.Ditbetekentdatiknietpostalsikbijvoorbeeldtedrukbenmetmijnstudie,endatiknietschrijfoverdingendiemenietinteresseren.Maarloyaalindezinvaneerlijkzijnnaarmijnlezers,datvindikwelbelangrijk.”
3.Deessentievanjournalistiekligtindedisciplineomstukkenteverifiëren(Itsessenceisadisciplineofverification)“Ditisniethelemaalopmijvantoepassing,omdatikalleenschrijfvanuitpersoonlijkeervaringen.Alsikschrijfoverbijvoorbeeldeen‘gezondethee’,dancheckikuiteraardweldeingrediëntenoferechtgeentroepinzit.”
4.Journalistenmoetenonafhankelijkzijn(ookvanbekenden)(Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover)“Ikdenkdaterindebloggerswereldheelveelvriendjespolitiekbestaat,tussenbloggersonderling.Datzeelkaarsproductofdienstaanprijzenomdatzeelkaarkennenennietzozeeropdeinhoudofkwaliteit.Logischookwel,maareerlijkheidmoetwelvooropstaan.”
5.Journalistenzijnwaakhondenvandesamenleving(Itmustserveasamonitorofpower)“Datweetikniet.Misschienwelalshetgaatoverpolitiekejournalistenofanderezwareonderwerpen,maarinmijngevalgaatditdenkiknietop.”
6.Lezersmoetenkunnenreagerenenkritiekkunnenleveren(Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise)“Ditvindikzekerwaar.Ikvinddeinteractiemetmijnlezerseenvandeleukstedingenaanbloggenenreactiesgevenmijinspiratieenmotivatieomdoortegaan.Ookkritiekhoorthierbij,mitsditwordtonderbouwd.”
7.Journalistenmakenhetbelangrijkeinteressantenrelevant(Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant)
54
“Ikdenkdathiermeewordtbedoelddatmoeilijkeof“saaie”onderwerpenopeeninteressantemanierwordtaangeboden.Misschienrelevantvoorjournalistendieschrijvenvoorhetgrotepubliek,maarikschrijfalleenoveronderwerpendieikzelfookbelangrijkeninteressantvind,dusdiehoefikdenkiknietnogineen“interessantenrelevantjasje”testeken.”
8.Journalistenmoetenhetnieuwspresenterenopeenmanierdathetbegrijpelijkeninproportieis(Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensiveandproportional)“Daarbenikhetookmeeeensalsblogger.Ikdenkdathetbelangrijkisomopentestaanvoorverschillendeperspectieven.Datprobeerikzelfooktedoeninmijnartikelen,omdatiedereenverschillendisenanderstegenoverbepaaldeonderwerpenofgevoelensstaat.”
9.Journalistenmoetenverhalennaarzichzelfkunnenverantwoorden(Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience)“Daarbenikhetzekermeeeens,maarikdenkdatpersonalconscienceeenheelwijdbegripis.StelikschrijfbijvoorbeeldoverCoca-Cola.Ikprijshetaanenikkrijgergeldvoor,terwijlikhetnooitdrinkomdatikhettroepvind.Danvindiknietdatikditnaarmezelfkanverantwoorden.Alleenalsikinhetartikelookverteldathetnietgezondis,maarwellekker.”
10.Burgershebbenookrechtenenverantwoordelijkhedenbijhetnieuws,vooralalszijzelfookgaanpubliceren.(Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves)“Ja,ookalslezervindikdatjenietzomaarietsmoetroepen,maareenbloggerdekansmoetgevenomietstoetelichten.Enhetgebeurtechtdatmensendatgewoondoen,maaralszehetergensnietmeeeenszijn,daniserdemogelijkheidombijdecommentshelderheidtevragen.”
-Isjeblogbetrouwbaar?Zoujedaaromkunnenzeggendatdiejournalistiekis?“Mijnblogisbetrouwbaar.Daarbedoelikmeedatikaltijdeerlijkbentegenovermijnlezers,ookalsikbetaaldkrijgvooriets.Datikverhalendeelzoalszegebeurdzijn.”Hoekijkjeals(lifestyle)bloggeraantegenjournalistiek?Ikziejournalistiekechtalseenberoep,enpersoonlijkbloggenniet.Hetvoeltwelalsietswatdichtbijbloggenligt,omdathetooktemakenheeftmetveelschrijven.
-Noemjejezelfjournalist?Zoja,waaraankenmerktzichdat?Zoniet,waaromniet?Nee,ikvindmezelfgeenjournalist.Alsikaanjournalistendenkzieikmensenvoormedieopzoekgaannaarverhalenofnieuws,waaroverzekunnenschrijven.Meercommercieel.Ikschrijfgewoonwatinmeopkomtomdatikhetwildelenenomdatikhetleukvindomoverteschrijven.Heelpersoonlijk.
55
-Bedenkjealjeonderwerpenzelfofwordjetochookgestuurddoorwaarandereblogsoverschrijven?“Erzijnbloggersdiemijopinteressanteideeënbrengen,maardatgeldtookvoorinteressanteboeken,zoals:Eat,PrayLove,DekrachtvanstillemensenenBigMagic.Maarookdereactiesenvragenvanmijnlezerskunneninspiratiezijnvooreennieuwartikel.”
-Alsjeeenproductontvangtvaneenbedrijf,vermeldjedataltijdinjeartikelofzijnerookanderemanierenwaaropjedatjelezerlaatweten?“Ja,ikzegaltijddatikhethebontvangenvanbedrijfX,ofdathetinsamenwerkingismetbedrijfY.Alsheteengesponsordartikelisdanstaatditerookbij!Ikvinddatmijnlezersdatmoetenweten,hoewelikernietpositiefoverzouschrijvenalsikheteigenlijkeenslechtproductofbedrijfvind.Maardatzegtnatuurlijkiedereblogger(ookbloggersdieditnietzoaanpakken),dusikvinddathetergewoonbijmoetstaan.”
-Jerichtjeopeenduidelijkedoelgroep,maarhoeweetjedatjedieookvoldoendebereikt?“Mijndoelgroepisdegroepvrouwenvanbegintwintigdienogbezigzijnmethunstudieofnetklaarzijn.Eigenlijkvrouwenzoalsikzelf,diezittenmetstress,onzekerheden,angstenen'hoegaathetlevennamijnstudieeruitzien'.Decommentsdieikkrijg,detweetsenmailtjes,latenmezienhoeveelherkenningerisoverdezeonderwerpen.Heelvaakkrijgikreactiesvanmeidendieinhetzelfdeschuitjezittenalsik,diehetfijnvindendateroverdezeonderwerpengeschrevenwordt,dieersteunuithalen.Opdiemanierweetikdatikdegoededoelgroepaanspreekendatzijookwathebbenaanmijnartikelenenervaringen.Ookkanikhetnatuurlijkzienaanhoepopulair(ofniet)mijnartikelenzijn.Vorigjaarhebikeenenquêtegehoudenmetpersoonlijkevragenovermijnlezers,endaaruitkwamheelsterknaarvorendatditmijndoelgroepis.
-Vindjijwatjedoetjournalistiekis?“Nietecht,ikdeelpersoonlijkeverhalenentipsvanuitmijneigenervaringen.Ikdenknietdatikdatnoualsjournalistiekzoubestempelen.”
-Iserruimtevoorjournalistiekegenreszoalseeninterview,achtergrondverhaalofcolumnopjeblog?“Ja,maaralleenalshetgaatovereenonderwerpwaarikzelfgeïnteresseerdinbenenalsikhetvantevorenhebgelezen.”-Vindjedatbloggenjournalistiekis?“Misschienzijndegrotere,commerciëleplatformsweleenvormvanjournalistiek.(Grote)websitesmeteenredactiebijvoorbeeld.Zij'zoeken'bewustnaaronderwerpenencontent,enwillenbijvoorbeeldnieuwtjesdelenophetgebiedvanmodeofbeauty.Blogszoalsdievanmijvindikeigenlijknietonderjournalistiekvallen.Meeronderhetdelenvanervaringenuitjeeigenleven,ofhetgevenvantipsvanuitpersoonlijkeervaring.Eenpersoonlijkeblogismeereendagboekendatvindikgeenjournalistiek.-Waarzitvoorjoudegrensvaneentecommerciëleblog?(Wijsjeweleensadvertorialsaf?Ofhebjeweleensadvertentiesgeaccepteerdwaarjeniet
56
helemaalachterstond?)“Ikhebweleenseenadvertorialafgewezen.Diegingovereenheelongezonddrankjedatonderhetmomvaneengezondemilkshakemoestwordenvermeld.Dithebiktoennietgedaanomdatikernietbijmochtzettendathethelemaalnietzogezondwas.Hetdrankjebevattenamelijkheelveelsuiker.Ookkrijgikregelmatigverzoekenvooreensamenwerkingdieikafwijsomdathettotaalnietbijmijnblogpast.Ikvindafentoeeenadvertorialgeenprobleemenreclamebannersookniet.Bijanderebloggersgaathetmijstorenalserbijnaalleennogmaargesponsordepostsverschijnen,alsikhetgevoelhebdatdebloggereralleenvoorhetgeldoverschrijft,ofalsikeen“zouditweergesponsordzijn”gevoelkrijg.”-Totslot:Hoeveelbezoekersheeftjeblog?“NuiknietmeerzoveelblogvanwegemijnMasterzitikrondde5000uniekebezoekerspermaand.Ditwarenereerstongeveer10.000tot15.000.
TedjevanGils-Teddlicious.nl
1.Deeersteplichtvaneenjournalistisdewaarheid(Journalism’sfirstobligationistothetruth)“Datherkenikzekeralsblogger.Ikben100%eerlijk.Altijd.Alsikeenproductnietgoedvind,danzegikdateerlijkensomsheeftietsalzoveelnegatievepuntenendanschrijfikernieteensover.Ikhebweleenseenpakketjebinnengekregenmetproductenvooreenouderehuid.Daarkanikgewoonnietsmee.IkhebrecentookoverproductenvandeBodyshopgeschrevenendaarzatdanookeenhandcrèmemethennepgeurbij.Datisgewooneengeurdieiknietprettigvindendankanikdaarovergaanliegentegenovermijnlezers,maarwathebbenzedaaraan.Daarnaastschrijfikookveelovermijnleven,maarerzijnnatuurlijkwelbepaaldegrenzenaanwatikdeel.Ikhebweleensgehaddateropeendaggeenartikelonlinekwam,omdaterdingengaandewareninmijnleven.Dangaiknietpreciesvertellenwaterallemaalaandehandis,maargeefikmijnlezerwelaandaterdingennietgoedgaanendatikopdatmomentevengeenartikelkanplaatsen.”2.Deloyaliteitvandejournalistiekligtbijhetvolk(Itsfirstloyaltyistocitizens)“Ikprobeerzekerteluisterennaarmijndoelgroep.Watvindenzeinteressantenwatniet.Ikdoeiederjaareenenquêteondermijnlezersomtevragenofzetevredenzijn,welkeonderwerpenzeleukvindenenwatzeeventueelmeerzoudenwillenlezen.Zokwamikerookachterdat99%vanmijnlezersvrouwisendegrootstegroeptussende15-35jaarismetwisselendeopleidingen.Zohebikeenbeeldvanwiemijncontentleestenkanikdaarmeeopinspelen.”
3.Deessentievanjournalistiekligtindedisciplineomstukkenteverifiëren
57
(Itsessenceisadisciplineofverification)“Watikschrijfovermijneigenleven,isnatuurlijkwaar.Watbetreftandereonderwerpenhebikweleengoedvoorbeeld.Ikhadlaatsthetonderwerp’10dingendiejenognietwistoverdeTitanic’.DatvondikopeenEngelsewebsite,maarikhebvanuitmijnjournalistiekopleidinggeleerddatéénbronteweinigisomvanuittegaan.Ikkijkdanzekerverderrondofdebeweringendanwelechtkloppenvoordatikuiteindelijkhetartikelechtschrijf.”4.Journalistenmoetenonafhankelijkzijn(ookvanbekenden)(Itspractitionersmustmaintainanindependencefromthosetheycover)“Hetkomtvoordateenbepaaldbedrijfmeerderekerenpushtomoverietsteschrijvenendanvraagikmealtijdafwaaromzedatdoen.Dezinomdaadwerkelijkietsoverdatproductteschrijvenwordtdansteedsminder.Maaralsiknaareenevenementgaenhetisgoedgeregeld,zehebbenechtevenresearchnaarmijgedaanendeproductenzijnooknogeensfijn,danbenikwelsnellergeneigddaarietsoverteschrijven.”
5.Journalistenzijnwaakhondenvandesamenleving(Itmustserveasamonitorofpower)“Bloggerszijninmijnogengeenwaakhonden.Ikvindhetmoeilijkeomlifestylebloggerstevergelijkenmetklassiekenieuwsjournalisten.Misschienzoujeergenswelkunnenzeggendatlifestylebloggerswaakhondenzijnvanlifestyle,maarikdenkdat‘waakhond’gewoonniethetgoedewoordis,maardeboodschapinessentiewelhetzelfdeis.”6.Lezersmoetenkunnenreagerenenkritiekkunnenleveren(Itmustprovideaforumforpubliccriticismandcompromise)“Datmoetzekerkunnen.Daaromhebikookeenreactiesysteemingebouwd,zodatlezersaltijdkunnenreageren.Daarnaastkunjeonderhetkopje‘contact’ookcontactmetmijopnemenalsjehetbijvoorbeeldnieteensbentmeteenartikel.Datgebeurteigenlijknooit,maartoeniknetbegonmetbloggenhebikweleenseennegatiefberichtvaniemandgehad,dievonddatikhetabsoluutnietgoedaanhetdoenwas.Datmoetookkunnen.” 7.Journalistenmoetenernaarstrevenhetbelangrijkeinteressantenrelevanttemaken(Itmuststrivetomakethesignificantinterestingandrelevant)“Datprobeerikookalsblogger,alleendanbinnendethema’sdieikopmijnblogbehandel.”8.Journalistenmoetenhetnieuwspresenterenopeenmanierdathetbegrijpelijkeninproportieis(Itmustpresentthenewsinawaythatiscomprehensiveanproportional)“Hetisaltijdgoedomonderwerpenietsmeeruittediepen.VoormijnwerkbijStylecowboys.nlkwameenartikelovereennieuwsoortgadgetvoorbij.Daarschrijfikdanover,maardanprobeerikwelneteveneenandereinsteekdoorwatmeerinformatietevindenofvergelijkingentetrekkenmetsoortgelijkegadgetofwatdanjuisthetverschilis.Zoprobeerikeenkleinonderwerptochineengroterkaderteplaatsen.”
58
9.Journalistenmoetenverhalennaarzichzelfkunnenverantwoorden(Itspractitionershaveanobligationtoexercisetheirpersonalconscience)“Bijhetbloggenkomikdanuitbijbetaaldeartikelen.Ikhebweleensaanvragengehadvoorbetaaldeartikelenoveronlinegokkenofautobanden.Natuurlijkkanikhetwelmeeruitdiepen.Ikhebzelfeenautoenikhebookweleensnieuwebandennodig,maardangaikzoverafvanwaarTeddlicious.nlvoorstaat.Datwilikgewoonniet.Natuurlijkwilikgeldverdienen,maarikhebgeregeldperiodesdatikachtvandetienaanvragenafsla,omdatwehetdannieteenswordenoverdeprijsofdathetdanvreemdewebshopszijn.Ikprobeerheelbewustomtegaanmetwatikwelennietopmijnblogtoelaat.”10.Burgershebbenookrechtenenverantwoordelijkheidbijhetnieuws(Citizenshaverightsandresponsibilitieswhenitcomestothenewsaswell-evenmoresoastheybecomeproducersandeditorsthemselves)“Deenquêtedieikjaarlijksafneem,ishetenigewaarbijmijnlezersinspraakhebben.Ikhebweleenkeereenpanelvoordamesmetkorthaargevormdvoorstylingproductendiezedanvoormijgingentesten.Indiezinhebikdedamesinditpaneltoenweleensoortverantwoordelijkheidgegeven.”
-Isjeblogbetrouwbaar?“Ja,omdatikaltijdeerlijkbenoverreviews.Alsikhetnietsvind,laatikhetachterwege.Ikgeefmijnlezersookvaaktips,overmake-upofleukestedentripsendatdoeikookechtzoeerlijkmogelijk.Ikgatochnietzeggen‘ganaardatrestaurant’alsikhetnietteetenvond.”
-Zoujedaaromkunnenzeggendatdiejournalistiekis?“Ja,wantjournalistenmoetenookeerlijkzijn.Hetisweleenheleanderevorm.Ikbenalsbloggergeennieuwsjagerendatwordtwelsnelgedachtbijjournalisten.Ikzouwelmeerinterviewsopmijnblogwillenhebben.Tijdensmijnscriptiehebikiemandgesprokenoverhetbrandenvanbloggers,dusalsbloggereenmerkzijn,endatartikelhebikopmijnbloggezetenkreegikleukereactiesop.Voornamelijkvananderebloggers.”-Vindjijwatjedoetjournalistiek?“Ja,maardanhebikhetpuurenalleenoverhetbegrip‘betrouwbaar’.Nietalshetgaatovernieuwsjagen.Natuurlijkzithetgegevenvaneenprimeurwillenhebbenerookinalsblogger,wantjewilttochopvallenmetjeartikel.VooreenartikeloverBodyshopproductenzateenembargoopdeinformatie.Ikprobeerdanweleenartikelteplaatsenopdedagdathetembargoerafgaat,zodatikhopelijktocheenvandeeersteben.”-Noemjejezelfookeenjournalist?Zoja,waaraankenmerktzichdat?Zonee,waaromniet?“Nee,alsbloggerzouikzeggenvanniet.Maarinprincipemagiedereenhetzeggen,want
59
jepubliceert.Maarhetiseengevoel.Ikzegtochaltijdsnellerdatikbloggerenjournalistben.” -Iserruimtevoorjournalistiekegenreszoalseeninterview,achtergrondverhaalen/ofcolumnopjeblog?“Ja,maarzouzoalsikeerderalzeizouikdatwelmeerwillen.OpmijnandereblogAdorablebooks.nlisdatwelmeer.Dezebloghebikmetnogdrieanderenenomenominterviewtiemandeenschrijvervaneenboekdatweofeenvanonsheeftgelezen.Zokunnenweonzelezerzoweleenrecensiealseeninterviewmetdeauteuraanbieden.”-Bedenkjealjeonderwerpenzelfofwordjetochookgestuurddoorwaarandereblogsoverschrijven?“VoorTeddliciousschrijfiktochwelveeloverproductenendiestureninzekerematetochwelwaarikoverschrijf.Voordeandereartikelenkijkiknietopandereblogs.Ditomdatiksimpelwegdoortijdgebrekgeentijdmeerhebomallemaalblogsaftegaanvoorinteressanteonderwerpen.Omtocheffectiefmetmijnschrijftijdomtegaan,probeerikgewoonnategaanwatikleukzouvindenomtelezen.Zobeniksindskortgestartmeteenrubriekmetweetjesoverfilms.Ikkijkooknaarwatnogeentoevoegingisaandealbestaandecontent.Ookdetijdvanhetjaarkanhelpenmetideeën.Zoschrijfikindewintermaandenbijvoorbeeldoverwatjekandoentegeneendrogehuidofwatleukekersttrendszijnenindezomerkandatjuistoverzonnebrandcrèmeenzonnebrillenzijn.”-Alsjeeenproductontvangtvaneenbedrijf,vermeldjedataltijdinjeartikelofzijneranderemanierenwaaropjedatjelezerlaatweten?“Ikmoeteerlijkzeggendatikdatpasdoesindseenpaarmaanden.Ikwasaltijdalinmijnteksttransparantoverhetproduct,maarnuzetikeenzinnetjeonderaanmijnartikelomhetextraduidelijktemaken.”-Neemjebepaaldekeuzesdiejealsfreelanceredacteurmaaktookalsbloggerbijhetmakenvancontentvoorjeblog?Ofzijndattochechttweeanderemanierenvanwerken?“Datzijninmijnogenechttweeverschillendemanierenvanwerken.Opmijnblogschrijfikwaarikaandenkenwatikleukvind.Ikschrijfhet,leeshetnogéénkeerdoorenzethetdanonline.Alsikbijvoorbeeldvooreentijdschriftschrijf,dusvooreenopdrachtgever,danbenikwelkritischerenmeergefocustenprobeerikechtzomooimogelijkezinnentemaken.Hetisgewooneenanderemaniervanwerken.Alsfreelancerbenikwatstrengerenmeergefocustenhetbloggenislosenalseensoortgesprekmetmijnlezers.”-Waarzitvoorjoudegrensvaneentecommerciëleblog?“Ikkrijgwekelijksaanbiedingenvoorbetaaldecontentoveronlinegokkenencasino’s,maardaarstaikechtnietachter,ookalbiedenzedehoofdprijs.Hetpastgewoonnietbijmij,dusdanzouhetraarzijnalshetwelopmijnblogzoustaan.Ikbennuweleensamenwerkingaangegaanmeteenbedrijfdatfotoboekenprint.Eenleukedeal,maarikheberweleensoortkleinecampagneomheenbedacht,dusvoorMoederdagendatiker
60
daneenvoormijnmoederaanhetmakenbenenhetalsleukecadeautiplaatzienendatikdaardanooknogtipsvooranderecadeausbijzet.Zopasthettochbijmijenmijnblog.Ikvinddatjedegrensoverbentalsjebetaaldecontentplaatstdietotaalnietpastbijjeblogendathetduidelijkisdathetalleenomhetgeldgaat.”-Vindjedatbloggenjournalistiekis?“Lastig,wantaandeenekantwel,denkmaaraanbetrouwbaarheid,transparantieenonafhankelijkheid.Aandeanderekantnietalsjehetmetanderepuntenvergelijkt.Genreswaarinikpubliceerzijngeenjournalistiekegenres.Mijnartikelenzijnechtblogsenmijnlezerszittenookniettewachtenoplangeenmoeilijkeverhalen.Diewillengewoonkorte,leukeenontspannendeblogs.”-Totslot:Hoeveeluniekebezoekersheeftjeblogpermaand?“Mijnblogheeft10.000uniekebezoekerspermaand.”
RianneSepers(Telefonischcontactgehadop19juli)
-Hoekijkjevanuitjewerkalsfreelance(lifestyle)journalistnaarlifestylebloggen?“Bloggenishartstikkeleukenikdenkookechtdatergoedebloggerszijn.Ikbengeenferventbloglezer,dusikvolgnietbepaaldeblogsmaaralsikinteressantelinkstegenkomopTwitter,danklikiknogweleensdoorendankomikopblogsterecht.Nogmaalsdenkikdatergoedeblogszijn,maardatzijnmijnogenweldeblogsdieechttoegespitstzijnopéénonderwerp(nicheblog),bijvoorbeeldovergezondheidofbeautyzodatdebloggerzichechtdaaropfocust.Ikbenvoornamelijkeen(freelance)tijdschriftjournalistentijdschriftenzijnoverhetalgemeenbredergeoriënteerdendaardoormaakikookverschillendesoortenhumaninterestverhalen,duslangeinterviewsofportretseries.Veelblogartikelenzijnvaakgeschrevenvanuiteigeninteresseofideeëngeschreven.Datbetekentnietdatjedaaromookmeteeneenjournalistbent.Natuurlijkkunnenookbloggersonderwerpenuitzoekeneninterviewsplaatsen,maargoedschrijveneninterviewsdoeniswelechteenvakendoejenietzomaareven.Hardgezegddenkikdaterveelmensenzijndiedenkendatzedatechtkunnen,dandathetdaadwerkelijkookzois.Eenhumaninterestinterviewdoejenietzomaarevenenalhelemaalnietviae-mail.Ikzienamelijkbestvaake-mailinterviewsvoorbijkomen.Diekanikerechtweluithalen.Ikdenkdatlifestyleblogsheelgoedwerken,omdatmensenmetheelveelpassiewerkenaanhunblogenzichechtwelinlezenoverdeonderwerpenwaaroverzeschrijven,maardatwilnognietzeggendatbloggersookjournalistenzijn.”-Islifestylebloggeneenvormvanjournalistiek?Enwaaromwelofniet?“Nietaltijd.Somswel.Bijvoorbeeldfoodbloggersofhealthbloggersdieookechtingaanopachtergrondenendaaronderzoekbijdoen,kunnenweleenvormvanjournalistiekzijn.Ikmoetwelzeggendathetlastigisomhierechtduidelijkjaofneeoptezeggen.Het
61
iseendunnelijnvanwanneeriemandwelofnietmeerjournalistiekbezigis.Eebloggerdiealleenmaarartikelenvanuitzijneigenervaringenvisieschrijft,datvindikgeenjournalistiek.Maarikziewelveelpersevenementenwaarookveelbloggersvoorwordenuitgenodigd,omdatdieeenheelgrootbereikhebben.Enwaaromookniet.Zezijneenbepaaldevormvandepers,maarinmijnogenzijnbloggersoverhetalgemeengeenjournalistenindeklassiekezinvanhetwoord.Ikweetooknietofikmethonderdprocentkanzeggendatikdatben.Ikhebeenopleidinggedaan,maarikziemijzelfbijvoorbeeldnietalshoedervandesamenleving.Eendiplomajournalistiekzegtnietmeteendatjeeengoedejournalistbent.Erzullengenoeggoedejournalistenzijndienoggeenminuutopleidinghebbengevolgd.”-Zijnlifestylebloggersconcurrentievoorlifestylejournalisten?“Datikdemeestebloggersnietalsechtjournalistiekzie,betekentnietdatzevooradverteerdersminderinteressantzijn.Alshetalconcurrentieisvoorjournalisten,danisdatenkelenalleenuitcommercieeloogpunt,wantnogmaalsdenkikdatlifestylebloggersechtinteressantzijnvooradverteerdersdoorhungrotebereik.Bladenzijntochcommerciëledingenenalsadverteerdersbijbloggersgaanadverterenenminderintijdschriften,danishetopdatmomentconcurrentievoordelifestylejournalisten.Maarlifestylejournalistiekgaatwelietsdieperdandemeestelifestyleblogs.Ikzegnietdanallelifestyleblogs,maarweldandemeeste.Ikkennietallelifestyleblogs,maartussenhetgroteaanbodzullenerechtwelsteengoedebijzittendaarbenikvanovertuigd.”
-Hoezorgjevoordejournalistiekekwaliteitinjewerk?“Ikdoevoornamelijkhumaninterest,dusikspreekvoornamelijkgewonemensenoverdingendiezijhebbenmeegemaakt.Datisheeluiteenlopendvanietsontzettendleukofbijzondertotheelnaar.Daarkomenweldevijfw’senhinterug,maarhetisgeennieuwsjournalistiekdushoorenwederhoorisdannietvantoepassing.Alsiemandmijverteltovereenernstigongeluk,dangaiknietstandaardookdeanderepersoonsprekenvandatongeluk.Hetgaatdanomhetverhaalvanhoeiemandhetervarenheeft.Zoalsikeerderalzei,kanikdaaromooknietzeggendatikeen‘klassiek’journalistben.Watikwelheb,zijnbepaaldewaardenwaarikmeaanhoud.Denkhierbijaanhetcontactmetmensen.Ikprobeerdemensendieikinterviewaltijdrespectvoltebehandelen,endaarbijbenikmijbewustdatikenderedactievanhetbladwaarikopdatmomentvoorschrijfdatwebladenvullenmetdeverhalenvanmensen.Tijdensmijninterviewsvraagikaltijdzoveelmogelijkdoor,zodatikechthetheleverhaalheb.Ikmaakookweleensbureauredactiegezondheidsverhalen,endaarinterviewikaltijdeendeskundigevoorenalsikdingenschrijfdanzorgikerwelvoordatikditonderbouwmetbijpassendewetenschappelijkestudies.Ikvindnamelijkweldatersomshealthbloggersoffoodbloggerszijndiedingenroepen,wathelemaalnietonderbouwdisendaaromdenkikdatjournalistenaltijdnogeenstreepjevoorhebbenopbloggers.Zewetenvaakbeterhoezedingenmoetenuitzoekenendaarzorgvuldigermeeomgaan.Jewilttochnietdatjeietspubliceert,watachterafnietwaarblijkttezijn.”-Hoegajeommetdrukofinvloedvancommerciëlepartijen?“Ikdenkdatdejournalistiekdelaatstejaren,misschienwelaltienjaar,onderdruk
62
staat.Ikmerkweldedruktijdensmijnwerk,omdatbladentochverkochtmoetenworden.Adverteerderszijnontzettendbelangrijkvoorbladenenzonderkunjegewoongeenbladenmaken.Ikmerkzelfnietechtinvloedvanadverteerders.Ikzieweldelaatstejarenechtdeadvertorialopkomen.Datadverteerdersmindersneleenadvertentieplaatsen,maarlievereenadvertorialwillenofredactioneelverhaal.Ikschrijfsomsookadvertorials,maardanisdeopdrachtgewoonanders.Jemaakthetverhaaldanvoordeadverteerderendanschrijfikdaarnieteensuperkritischverhaalover,omdatdatnietdepetisdiejeopdatmomentophebt.Ikmaakdanookeenhumaninterestverhaal,maardanverkoopikalsnogechtgeenonzinookalisheteenadvertorial.Kijkalsdeopdrachtis‘schrijfoverditproductenzegdathetwonderbaarlijkwerktenjeertwintigkilovanafvalt’daarwerkikgewoonnietaanmee.Ikkrijgnormaalgesprokengewoonderuimteommijneigenvragenbijzo’nsoortartikeltestellen.”
-Zijnermomentendatjejeingrijsgebiedmoetbegeven?“Nee,gelukkigniet.Endaardoeikookgewoonnietaanmee.Ikneemgewoongeenopdrachtaanvooreenadvertorialovereenproductofdienstwaariknietachtersta.Adverteerdershebbendoordathetnietwerktomalleenmaartezeggenonsproductisgeweldig,maardatjemeerlezersbereiktdoorgewooneenmooiverhaaloverjeproductofdienstteschrijven.Voorbeeldenvanadvertorialsdieikrecentelijkhebgedaan,zijnovereenfertiliteitskliniek.Daarinhebikdeverschillendestappenuitgelegdoverwatzekunnendoenvoorstellendiezwangerwillenwordenwaarbijhetnietlukt.IkhebookeenverhaalgemaaktvooreencampagnevanRabobank,dieinaanloopnaardeOlympischeSpelenvrijwilligersbinnendesportinhetzonnetjewilzetten.Datwaseenverhaalvaneenvrouwdieheelergbegaanismeteensportploegopamateurniveauendaarhebikeenverhaalbijgemaaktoverhaarenhaargezinenwaaromzedaarzodrukmeeisenwathethaarbrengt.Kijkwaarikdannietverderopinga,zijnbijvoorbeeldanderehobby’sdiezeheeftwanthetblijfteenverhaalvoordeRabobank.Omnogeventerugtekomenoplifestylebloggers.Ikleesnogweldooreenadvertorialheen,omdatikdaarweloogvoorhebmaarikvinddathetintijdschriftenduidelijkerisaangegeven.Erstaatdanmeestalboven‘advertorial’of‘advertentie’enbijveelblogsvindikdatnietaltijdevenduidelijk.Watisnouwelenwatisnounietgesponsord,denkiksoms.Journalistenzijnindekernopgeleidomonafhankelijkenobjectieftezijnendatistochweleenverschil.”
KarolienKoolhof-(Online)redacteurADenfreelance(lifestyle)journalist(Telefonischgesprokenopdinsdag19juli)
-Hoekijkjevanuitjewerkals(lifestyle)journalistnaarlifestylebloggen?“Ikdenkzekerdatheteenvormvanjournalistiekis.Bloggersvertelleneenverhaalendatiswatjealsjournalistookdoet,dusongeachtofdatvooreenblogisofvooreenbestaandjournalistiekmedium.IkzitindesectieinternetvandeNVJendaarhebbenweheterookovergehadofwebloggerswelofniettoegangmoetengeven.Datwastoenweleenhelelangediscussie,maaruiteindelijkishetcriteriumgewordenalsjeergeld
63
meekuntverdienendanvaljeerookonderenbenjevolgensdeNVJeenjournalist.Kijkinkwaliteitvanartikelenopblogszieikwelverschil.Jehebthobbyistendieleukestukjestikken,waargeenenkelestructuurinistevinden.Maarerzijnerookdievannaturemakkelijkengoedschrijven.EenblogdieikzelfvolgisStoerevrouwensporten.nl.Datvindikeengoedeenprettigeblogendaarnaastloopikzelfhardensluitdezebloggoedopdieinteresseaan.”-Islifestylebloggeneenvormvanjournalistiek?Enwaaromwelofniet?“Ja,ikvindheteensubgenre.Maaralshetgaatomtoepassenvankernkwaliteitenvanbijvoorbeelddevijfw’senhenhoorenwederhoorisdatwellastig.Hetlijktmijweldatjedevijfw’senhgebruikt,andershebjegewooneenslechtverhaal,maarwatjezietisdatblogsvaakcommerciëleringesteldzijnendanishoorenwederhoortochwelietsanders.IkvindlifestylebloggenvergelijkbaarwatwijhebbeninhetmagazinevanAD,waarinookgesponsordeverhalenstaan.Datiseenbeetjehetzelfdegenre.”-Zijnlifestylebloggersconcurrentievoorlifestylejournalisten?“Ja,ikdenkdaterweleenbepaaldeconcurrentieistussenlifestylejournalistenenlifestylebloggers.Hetkomtvoordatzoweleenjournalistalseenbloggeroverbepaaldevoedselofeenthemabinnengezondheidschrijft,daniserweleenbepaaldeconcurrentieomlezerstebereiken.Maarikdenkweldathetpubliekdatblogsleestgemiddeldjongerisdanhetpubliekdatdekrantleestendebijlageerbijkrijgen.”
-Hoezorgjevoordejournalistiekekwaliteitinjewerk?“Ikvolggewoondejournalistiekebasisprincipes,dusdatikdingencheckenmeerderbronnenspreek.LosvanmijnwerkvanAD,blogikookvooreenanderkanaaloverItalië.Tochzieikditnietalseenanderemaniervanwerken.Ikcheckdanookmijn(online)bronnen,watvaakookItaliaansebronnenzijn,enzorgikvooreencompleetbeeldenroepiknietzomaarwat.”-Hoegajeommetdrukofinvloedvancommerciëlepartijen?“Diedrukhebikeigenlijkniet.ErzitbijADeenscheidingtussendecommerciëleafdelingdiegaatoveradvertentie,advertorialsennoemmaarop.Maaralsjournalistbenikvrijomeenonderwerpoptepakkenenteschrijvenzoalsikdatwil.”-Zijnermomentendatjejeingrijsgebiedmoetbegeven?“Nee,datideehebikniet.Quacommercialiteithebikdatsowiesoniet,maarookalshetgaatomnieuwsmaakikkeuzesoverwaarikwelofnietoverschrijf.Datwordtdangewoonbijeenandereredacteurgelegd.EenvoorbeelddaarvanisdatiknetterugbenuitNice.Ikbennietiemanddiedirectachterslachtoffersaangaat.Ikzagdaarmensenhuilendoverstraatlopenenikbennietiemanddiemeteeneropafstaptenvragenafvuurt.Erzijngenoegmensendiedatweldoen,maarikdoedatgewoonniet.Datisgewoonmijnpersoonlijkewaardeineensituatiealsdit.”
64
RomyApeldoorn-VoorheenredacteurMEIDENmagazine,nusocialmediaredacteurRivièraMaison(Mailcontactgehadop19juli)
-Hoekijkjealslifestylejournalistaantegenlifestylebloggen?“Veellifestylejournalistenzijntegenwoordigookblogger.Meteenblogkunjeheelsnelnieuwsbrengen.Snellerdanbijeenandermedium,daaromvindiklifestylebloggenietsheelpositiefs.”
-Ishetvolgensjoueenvormvanlifestylejournalistiek?Enwaaromwelofniet?“Zolangeenblogobjectiefgeschrevenwordt,vindikheteenvormvanjournalistiek.Ermoetdanhoorenwederhoortoegepastwordenenermoetenechtfeitenineenstukstaan.Meestaliseenblogeenmeningvaneenpersoon,danmagjehetabsoluutgeenjournalistieknoemen.”-Zijnlifestylebloggersconcurrentievoorlifestylejournalisten“Absoluut!Adverteerderskiezentegenwoordigsnelleromsamentewerkenmeteenblogger.Nietgek;wanteenbloggerheeftvaakeengroterbereikenkandirectinspelenopeennieuwproduct.Magazineswerkenveellangervoorruit.Vooradverteerdersisdatonhandig.Natuurlijklevertnietelkebloggerkwaliteit,maarerzijnsteedsmeerbloggersdiehunwerkserieusnemen.Eenjongedoelgroepneemttegenwoordigookvaakeenartikelvaneenbloggerserieuzer,daneenartikelineenmagazine.”-Hoebewaakjezelfdejournalistiekekwaliteitinjewerk?“Alsjeschrijftvooreenmagazine,danschrijfjenooitvanuitjeeigenmening.Jezorgtaltijddatjefeiteninjestukverwerktenwederhoortoepast.Alsikeenadvertorialmoestschrijven,danstonddaterookduidelijkbijvermeld.Lezersmoetenwelweten,datzeeenreclametekstaanhetlezenzijn.”
-Isditookmogelijknujesocialmediaredacteurbentvooreenmerk?“Ikwerkopditmomentvooreenmerk,enikziemezelfnietmeeralsjournalist.MijnfunctiebehoorttotdeafdelingPR.NaastmijnwerkalssocialmediaredacteurbenikookPR-contactpersoonvoorbloggers.Watikopditmomentschrijfzijnvooralinspirerendetekstendieaanzettentotverkoop.Alslezersmijnstukkenlezenonlineofinonseigenmagazine,danwilikdatzegeïnspireerdrakenendirectnaardewinkelrennenomonzeproductentekopen.Ditheeftniksmetjournalistiektemaken.”
-Hoegajeommeteventueledrukofinvloedvancommerciëlepartijen?“Opditmomentben'ik'decommerciëlepartij.Iksluitdealsmetbloggersomoveronzeproductenteschrijven.Zowelbloggersalsmagazinekunnennietbestaanzondersponsoredcontent.Ikvindweldatmagazinesenbloggersditeerlijkmoetenvermelden.Alserbetaaldwordtvooreenartikeldanmoetdatduidelijkzichtbaarzijnvoordelezer.ToeniknogwerktevoorMEIDENmagazineschreefikookweleenssponsoredcontent,dathoorterbij,wanthetloonvanredacteurenmoetookbetaaldworden.Welvondikhetbelangrijkdaterduidelijkbijstonddathetgingomeenadvertorial.”
65
RositavanderKwaakChefredactie&redacteurvrouwenmode,jeansensportbijmodevakbladTextilia
(Telefonischgesprokenopdinsdag26juli)
-Hoekijkjealsmodevakbladredacteuraantegenlifestylebloggers?“Hetheeftwelwatveranderdbinnendejournalistiekemarktenindemedia.Datzit‘mvooralinhetsnelkunnenpublicerenvancontent.Datzaleenbepaaldedoelgroepergaanspreken.Ikhebhetideedatbloggerssomswordenomgekocht,doordatzespullengratisopgestuurdkrijgenenmeemogenoppersreizen.Datstuurteenbloggerwelinmijnopzicht.Doorhetgrotebereikwatzesomshebben,ishetwelinteressantvoorbedrijven.Ikzieooksteedsmeerpersevenementendiegerichtzijnopbloggers.Merkenwerkenooksteedsmeersamenmetbloggers,maardanwordteenblogtochmeereensoortreclamekanaal.Ikvraagmijafhoeonafhankelijklifestylebloggerszijnenhoeserieusikzedaaromkannemen.”-Ishetinjouwogeneenvormvanlifestylejournalistiek?Enwaaromwelofniet?“Nee,datzieiknietalsjournalistiek.Demeestebloggerszijnnietjournalistiekopgeleid.Ikziehetmeeralseenvormvanmarketing.Ikhebnognooiteenbloggernouechtietsnegatiefshorenzeggenofeenkritischevraagdurvenstellen.Hetisallemaalleukenmooi.Zekrijgenoverhetalgemeengoedbetaaldombepaaldemerkentepromoten.Daarvindikniksjournalistieksaan.”
-Zijnlifestylebloggersconcurrentievoorlifestylejournalisten?“VanuitTextiliagezienzieikhetsowiesonietalsconcurrentie.Textiliaiseenvakbladenvoordeinformatiediemensenbijonskrijgen,moetenzenietbijeenbloggerzijn.Vooreenconsumentenbladkanikmijwelvoorstellendatbloggerseeninteressantemarketingtoolzijn.Ikdenkdatdejongeregeneratie,dusbijvoorbeeldvijftienjarigendielezen,waarschijnlijkeerderblogsdandatzetijdschriftenlezen.”-Hoebewaakjezelfdejournalistiekekwaliteitbinnenjewerk?“Ikhebdejournalistiekopleidinggedaanendaarhebikdebasisprincipesvanhetvakgeleerd.Regelsalshoorenwederhoor,verificatieenkritischevragenstellenvindikdaterbijhoort.Ikdenkdateenjournalistiekmediumdaarzichmeeonderscheidvanandere.Bijblogsziejetochvaakmaareenkantvaneenverhaal.Hetbloggenisnietbegonnenzoalswehetnukennen.Danwarenerbloggersdieschrevenoverwatzijzelfinteressantvondenofwatzijgraagwildedelenvanuithunkennis,zonderdrukvancommerciëlepartijen.”-Volgjeüberhauptblogs?“Nee,ikheberechtnietsmee.IkzieweleenswatopInstagramvoorbijkomen,maarverderdoeikerweinigmee.Zepostentienkeerperdagcontentendatvindikechtteveel.Somskomiktijdenshetresearchenovereenmerkofeenbedrijfweleensuitopeenblog,maaralsikziehoebepaaldeartikelensomszijngeschreven;echttenenkrommend.Alseenschoolmeisjemeteenboekbesprekingovereenmake-
66
upartikellijkthetwel.Ikwilechtnietzeggendatalleblogsslechtzijn.Binnendejeanswereldhebjeookbloggers,zoalsDenimhunters.com.Dieschrijvendanalleenspecifiekdaaroverenookechtmetveelpassie.Diekanikdannogwelwaarderen.Enwatikooknogwelleukvind,zijnbloggersdiestreetstylefoto’smaken.Evennietzichzelfindebelangstellingplaatsen,maardestraatopgaanominspireerdeoutfitsvastteleggen.”
-Hoegajeommeteventueledrukofinvloedvancommerciëlepartijen?“BijTextiliahebikooktemakenmetadverteerders,maarikstreeferwelechtnaaromonafhankelijktezijn.Eenaantalpagina’sinonsbladisvooradverteerders,maardanbepalenwijalsnogweldeinvullingvandebladzijdes.Hierkunnenzebijvoorbeeldhunnieuwecollectielatenzienofstaateenkortredactioneelartikel.Bovenaanstaatdanvermeld‘vanonzepartners’.Derestvandepagina’svullenikendeandereredacteurenwelechtinzoalswijdatwillen.”-Zijnermomentengeweestdatjejeingrijsgebiedmoetbegeven?“Nee,gelukkigniet.Deredactionelepagina’svooradverteerderswordengeschrevendoordefreelancers.Zelfkanikgewoonartikelenschrijvenopdejournalistiekemanierdieikwil.”