Schuman

12
SCHUMAN

description

 

Transcript of Schuman

Page 1: Schuman

SCHUMAN

Page 2: Schuman

Een wijk waar diversiteit troef is

Station Schuman, dat is Europa-

Centraal. Op het middaguur

wisselen ambtenaren in een

ecologisch verantwoorde salad

bar hun jargon uit en spreken zich,

nippend van hun ristretto, uit in

afkortingen. Daar, in de schaduw

van het Justus Lipsius-gebouw, staat

een onopvallend herenhuis. Achter

de gevel ervan is de wereld nog veel

groter dan Europa. In dat huis werkt

rabbi Michael Rosenblum.

Ik wacht op hem in de European

Jewish Library. Boeken in alle

Europese talen. Over alle aspecten

van het Jodendom, maar ook

romans van bijvoorbeeld Marcel

Möring en Arnon Grunberg. “We

zijn gestart met twee rekken”, hoor

ik plots in Amerikaans Engels achter

mij zeggen. “Ik hoop er echt iets

groots van te kunnen maken.”

De begroeting door rabbi

Rosenblum, volle baard, pretlichtjes

in de ogen, entertainend en

intelligent causeur, openhartig en

zeer hartelijk, zet de toon van het

volgende anderhalf uur. Hij is de

directeur van EU Jewish Building.

“Je vergelijkt het misschien nog het

best met een bedrijvencentrum,

maar dan voor Joods-Europese

organisaties. We zorgen dat ze hier

allemaal onder één dak kunnen

zitten, een dak vlakbij de Europese

instellingen.” Een muur in de hal

hangt inderdaad vol plaketten van

Joodse NGO’s, van de Europees-

Joodse studentenvereniging en

de European Jewish Press, van de

The Rabbinical Center of Europe...

Een uitvalsbasis voor lobbyisten

dus? “Neen, zeker niet exclusief.

In vele gevallen gaat het zelfs

voornamelijk om het creëren van

een intern Europees netwerk,

eerder dan om belangengroepen

die hun aandachtspunten op

de drempel van de Europese

instellingen in deze buurt willen

gaan leggen.” Michael Rosenblum

gelooft in de meerwaarde van zulk

intern overleg tussen Joden uit

verschillende Europese landen. “Ook

in wat misschien op het eerste zicht

plaatselijke kwesties lijken. Een kleine

lokale gemeenschap in, pakweg, het

oosten van Frankrijk kan misschien

iets leren uit de ogenschijnlijk

even ‘lokale’ ervaringen van een

andere gemeenschap ergens in het

Verenigd Koninkrijk. “

Het gebouw huisvest ook de

Europese synagoge Ohel Eliezer.

Het adjectief Europese doet

misschien vermoeden dat het om

een belangrijk religieus centrum

gaat. Maar Michael Rosenblum

corrigeert me: “Het is zeker niet

de ‘Great European Synagogue’ of

iets van die aard. We hebben hier

een kleine lokale gemeenschap,

maar een minstens even belangrijk

aspect voor ons is dat we ook

gericht zijn op wie bijvoorbeeld om

professionele redenen in Brussel is

en hier de Shabbat wil vieren. Voor

die gelovigen bieden we dan ook

onderdak aan hier in de buurt.”

Of hij zelf ook aan lobbying doet,

vraag ik. “Neen, zeker niet in de

traditionele betekenis die men

onder dat woord verstaat. Maar

ik draag wel mijn overtuiging uit’’,

lacht de rabbi. “Men ziet, of meent

te zien, waar ik voor sta. En net

daarom wil ik dat ook altijd weer

onderstrepen door te tonen hoe

ik in het leven sta. Het is dus niet

zozeer mijn keppel die me definieert,

al zet net die me er in zekere zin

wel toe aan om in mijn dagelijks

doen en laten mijn levensfilosofie

van verdraagzaamheid en mijn

gemeende belangstelling in

anderen rondom mij zoveel mogelijk

te tonen. Een filosofie die wezenlijk

heel universeel is, die gedeeld wordt

door vele gelovigen, onafhankelijk

van hun precieze religie, en trouwens

ook door niet-gelovigen. Dat

probeer ik ook in de kleinste dingen

te realiseren, zoals bijvoorbeeld door

geen enkele dag te laten passeren

zonder welgemeend goedendag te

knikken en een praatje te slaan met,

bijvoorbeeld, de straatveger die hier

regelmatig voor de deur passeert.”

Oorspronkelijk komt hij uit Brooklyn.

Als ik hem vraag een vergelijking te

maken, zegt hij even dat New York

“meer vibreert”. Maar hij voelt zich

zeker ook thuis in zijn wijk, die hij als

de Brusselse “EU bubble” omschrijft.

“Een wijk waar diversiteit troef is.

Waar je ziet dat de stad vandaag niet

echt meer van iemand specifiek is

en dus vooral van iedereen. Waar

de diversiteit zeker ook gestalte

krijgt door anderen dan alleen de

ambtenaren. Ze deint uit, ze zit ook

in de hoofden van de oorspronkelijke

bewoners, de huiseigenaren, de

mensen die hier een zaak hebben.

De diversiteit deint ook uit naar de

rest van de stad.” Een stad waarin

hij allang niet meer schrikt wanneer

iemand eerst zegt geen Engels te

spreken, maar je vervolgens wel lang

in diezelfde taal te woord staat.

Niettemin lag de verhuis naar

Europa niet zo voor de hand: “Mijn

aankondiging veroorzaakte wel

wat schokgolven in de familie.”

Terug naar het continent waar

zijn grootmoeder Auschwitz

overleefde. Het continent waar zijn

eigen moeder in een kamp werd

geboren. Het continent ook waar

hij zich nu zorgen maakt over het

antisemitisme dat hier en daar weer

de kop opsteekt. Ik vraag hem of we

hier in zijn ogen de lessen van de

geschiedenis verleerd zijn, of de

slinger van die geschiedenis ons

terug naar pakweg de jaren net

voor de eerste wereldoorlog of de

jaren dertig drijft, zoals sommigen

beweren. Michael Rosenblum

schudt zijn hoofd. “Neen,” zegt hij

nadrukkelijk. “Er is wel degelijk een

groot verschil met die periodes:

burgers zijn nu meer ‘empowered’

dan vroeger. Dat betekent voor mij

niet alleen dat je sneller negatieve

stromingen zal zien opduiken,

omdat men ze makkelijker en breder

kan verspreiden dan vroeger. Neen,

dat houdt precies ook in dat je

hetzelfde kan doen met de strijd

tegen die negatieve stromingen,

of met positieve initiatieven tout

court. Misschien, toegegeven,

nemen die laatste wat meer tijd

om opgezet te geraken, maar ze

brengen uiteindelijk altijd licht in

een duisternis, en zijn in die zin

duurzamer van aard.”

We staan op en de rabbi leidt me

rond in het gebouw. Achteraan in

een aanbouw staat een tafel gedekt

voor de familieleden en vrienden van

een overledene. “Hier komen we ook

altijd samen na het middaggebed.”

Er zijn bureaus. En er is de synagoge

zelf. Niet zo heel groot, dezelfde

ruimte wordt ook gebruikt voor

conferenties, lezingen, recepties.

Op zulke evenementen worden de

deuren gesloten van de ark waarin

men de Thorarollen bewaart. Kan

dat zo maar, vraag ik. Kan je door

het aanpassen van het uitzicht van

de ruimte diezelfde ruimte ook echt

inhoudelijk transformeren, ze als

het ware tijdelijk van haar religieus

karakter ontdoen? “Je moet dat

omkeren”, zegt Rosenblum. “Religie

is finaal geen zaak die begint en

ophoudt met sacrale ruimtes. Het is

niet de plaats, maar wie in die plaats

is, die de religie vorm geeft. Het gaat

om leven in een gemeenschap.” Zijn

ogen stralen als hij zegt dat hij het

privilege heeft om drie keer per

dag samen met vrienden te mogen

bidden. “Dat bidden is belangrijk,

dat je het met vrienden doet allicht

evenveel: de religie heeft beide

nodig.”

Op weg naar buiten, in de hal

met de plaketten, krijg ik nog een

warme handdruk, een presentje, de

uitnodiging om nog eens binnen

te springen als ik een boek wil

ontlenen of gewoon in de buurt

ben, een joviale groet.

Later, bij het uitschrijven van ons

gesprek, leer ik dat Hachnasat

Orchim, het verwelkomen en

tonen van gastvrijheid aan een

vreemdeling, een mitswa is, één

van de belangrijke geboden,

dat teruggaat tot Genesis en

de manier waarop Abraham en

Sara vreemdelingen in hun tent

binnenlieten. Ook daarvoor is rabbi

Rosenblum dus, in doen en laten,

een voortreffelijk lobbyist.

Page 3: Schuman

Un quartier où la diversité est un atout

La station Schuman pourrait être

rebaptisée «Europe-Centrale».

Pendant la pause de midi, les

fonctionnaires jargonnent dans

un salad bar écologique ou

s’expriment en abréviations tout

en dégustant leur ristretto. À deux

pas, dans l’ombre du Justus Lipsius,

se dresse une discrète maison

de maître. Le monde qu’abrite

sa façade dépasse largement les

frontières européennes. Dans cette

maison travaille le rabbin Michael

Rosenblum.

Je l’attends dans la European Jewish

Library. J’aperçois des livres dans

toutes les langues européennes,

sur tous les aspects du judaïsme,

mais aussi des romans de Marcel

Möring et Arnon Grünberg, pour

ne citer que ces auteurs. «Nous

avons démarré avec deux étagères»,

dit soudain une voix en anglais

américain, derrière moi. «J’espère de

tout cœur en faire une bibliothèque

grandiose.»

Le ton de l’heure et demie qui suivra

est donné d’emblée par cette entrée

en matière du rabbin Rosenblum,

longue barbe, yeux pétillants,

causeur divertissant et intelligent,

homme franc et chaleureux. Il est

le directeur du EU Jewish Building.

«Le meilleur point de comparaison

serait probablement un centre

d’affaires, si ce n’est que celui-ci

est réservé aux associations juives

européennes. Nous faisons en

sorte qu’elles puissent se réunir

sous un même toit, qui plus

est à deux pas des institutions

européennes.» Dans le hall, un mur

est en effet couvert de plaquettes

d’ONG juives, de l’association

d’étudiants juifs européens, de

la European Jewish Press, du

Rabbinical Center of Europe...

S’agirait-il d’une base d’opérations

pour lobbyistes? «Non, en tout

cas pas exclusivement. Souvent, il

s’agit d’ailleurs principalement de

créer un réseau européen interne

plutôt que d’accueillir des groupes

d’intérêts désireux de déposer

leurs points à l’ordre du jour sur le

seuil des institutions européennes

du quartier.» Michael Rosenblum

est convaincu de la valeur ajoutée

d’une telle concertation interne

entre Juifs issus de différents pays

européens. «Même pour ce qui à

première vue, peut ressembler à

des questions locales. Une petite

communauté installée dans l’est de

la France peut probablement tirer un

enseignement des expériences en

apparence tout aussi locales d’une

autre communauté établie quelque

part au Royaume-Uni.»

Le bâtiment abrite également

la synagogue européenne Ohel

Eliezer. L’adjectif européen donne

peut-être à penser qu’il s’agit d’un

centre religieux important, mais

Michael Rosenblum me corrige:

«Il ne s’agit assurément pas de la

«Great Synagogue of Europe» ou

de quelque autre institution de

cette nature. Nous sommes une

petite communauté locale, mais

un autre aspect au moins aussi

important à nos yeux est le fait que

nous nous adressons aussi aux Juifs

qui se trouvent à Bruxelles pour

raisons professionnelles et veulent

y célébrer le sabbat par exemple.

Nous offrons un toit à ces croyants,

ici, dans le quartier.»

Je lui demande s’il fait également du

lobbying. «Non, certainement pas

dans le sens traditionnel de ce terme.

Mais je propage mes convictions»,

précise le rabbin en souriant. «Le

public voit, ou pense voir, ce que

je défends. C’est précisément pour

cette raison que je veux réaffirmer

sans cesse mes opinions en

montrant de quel œil je considère

la vie. Ce n’est donc pas tellement

la kippa qui me définit, même si elle

me permet tout de même, dans un

certain sens, d’afficher dans mon

quotidien ma philosophie de vie,

qui est la tolérance, et mon intérêt

sincère pour ceux qui m’entourent.

Une philosophie par essence très

universelle, et partagée par de

nombreux croyants, quelle que

soit leur religion, mais aussi par

des non-croyants. Je m’efforce

de la concrétiser dans des actes

très anodins, par exemple en ne

laissant passer aucune journée sans

souhaiter le bonjour et échanger

quelques mots avec, par exemple,

le balayeur de rue qui passe

régulièrement devant notre porte.»

Michael Rosenblum vient de

Brooklyn. Lorsque je lui demande

de comparer ces deux villes, il lâche

brièvement que New York «vibre

davantage». Mais il se sent vraiment

chez lui dans son quartier, qu’il décrit

comme la «EU Bubble» bruxelloise:

«Un quartier où la diversité est un

atout. Un quartier où on constate

qu’aujourd’hui, la ville n’appartient

à personne en particulier, mais

surtout à tout le monde. Un

quartier où la diversité n’est pas

l’apanage des seuls fonctionnaires.

Elle se partage, elle est également

le fait des habitants d’origine, des

propriétaires, des personnes qui

possèdent un commerce dans le

quartier. Et cette diversité s’étend

au reste de la ville.» Une ville dans

laquelle on ne s’étonne plus depuis

longtemps quand une personne

prétend de prime abord ne pas

parler anglais avant de finalement

répondre longuement dans cette

langue.

Néanmoins, le déménagement en

Europe n’était pas si évident: «Mon

annonce a provoqué quelques

ondes de choc dans la famille.» Un

retour vers le continent où sa grand-

mère est décédée, à Auschwitz. Le

continent où sa mère a vu le jour,

dans un camp. Mais aussi le continent

où il se fait aujourd’hui du mauvais

sang à propos de l’antisémitisme

qui relève la tête ici ou là. Je lui

demande si, à ses yeux, nous avons

tiré des leçons de l’histoire ou si son

balancier nous ramène aux années

qui ont précédé la Première Guerre

mondiale ou aux années trente,

comme l’affirment certains. Michael

Rosenblum secoue la tête. «Non»,

affirme-t-il avec force. «Il y a une

grande différence avec ces périodes:

à l’heure actuelle, les citoyens sont

davantage «empowered» qu’avant.

Ce qui à mon sens ne signifie pas

uniquement que des tendances

négatives émergeront plus

rapidement parce qu’elles peuvent

se diffuser plus facilement et plus

largement que par le passé. Non,

grâce à des citoyens «empowered»,

il est possible de se montrer tout

aussi rapide et efficace dans la lutte

contre ces tendances négatives, ou

dans le cadre d’initiatives positives

tout simplement. J’admets que ces

dernières nécessitent peut-être plus

de temps avant de s’organiser, mais

elles finissent toujours par apporter

la lumière dans les ténèbres, sans

oublier qu’elles sont de nature plus

durable.»

Nous nous levons et le rabbin me

fait visiter le bâtiment. À l’arrière,

dans une annexe, se trouve une

table dressée pour les membres de

la famille et les amis d’un défunt.

«C’est aussi le lieu où nous nous

réunissons tous les jours pour la

prière de midi.» Il y a aussi des

bureaux, ainsi que la synagogue

proprement dite. Elle n’est pas

très grande, et l’espace accueille

également des conférences, des

lectures et des réceptions. Lors de

ces événements, les portes de l’arche

qui abrite les rouleaux de la Thora

sont fermées. «Est-ce si simple»,

demandé-je. Peut-on en modifiant

l’aspect de la salle modifier

également sa nature? La dépouiller

de son caractère religieux, ne fût-ce

que temporairement? «Vous devez

inverser la logique», répond Michael

Rosenblum. «Finalement, la religion

n’est pas délimitée par des espaces

sacrés. Ce n’est pas le lieu mais le

public qui l’occupe qui donne forme

à la religion. Il s’agit de la vie au

sein d’une communauté.» Ses yeux

brillent pendant qu’il m’explique

qu’il a le privilège de pouvoir prier

trois fois par jour avec des amis.

«Prier est important, prier avec ses

amis l’est certainement autant: la

religion a besoin des deux.»

Sur le chemin de la sortie, dans le

hall où se trouvent les plaquettes,

je reçois encore une poignée de

main chaleureuse, un petit cadeau,

une invitation à repasser pour

emprunter un livre ou si je suis de

passage dans le quartier, ainsi qu’un

au revoir jovial.

Plus tard, au moment de coucher

notre discussion par écrit, j’apprends

que Hachnasat Orchim, accueillir

un étranger et lui témoigner son

hospitalité, est une mitsvah, l’un

des principaux commandements

juifs, qui remonte à la Genèse et à

la manière dont Abraham et Sara

accueillaient les étrangers dans leur

tente. Le rabbin Rosenblum s’avère

donc un lobbyiste accompli sur ce

point aussi.

Interview: Tom Van Puyenbroeck Foto/Photo: Marie Wynants

Page 4: Schuman

Helen en genezen

Ik had een afspraak met dokter Rachel

Verheul. Ze was een Engelstalige

moedertaalspreker en dat maakte

mij nog nerveuzer. Daarom had ik

mijn man gevraagd om met me mee

te gaan. Zelfs al deed hij niets, kon

hij mij toch vertrouwen geven. Hij

zat naast mij op de metro en was

heel ontspannen. Ik daarentegen

voelde me alsof ik een examen

moest afleggen: bonkend hart,

toegeknepen keel... De normale

symptomen dus.

Toen we aan de dokterspraktijk

kwamen, haalde ik nog eens

diep adem en duwde op de bel.

‘‘Binnen!’’ Een vrouw opende met

een glimlach de deur. Ze zag er mooi

uit. Ze leidde ons naar een gezellige

kamer op de tweede verdieping met

comfortabele sofa’s en schilderijen

aan de muur. Ik ging op een sofa

tegenover haar zitten, stijfdeftig.

Rachel kwam in 2007 naar Brussel

wonen samen met haar man en

vier kinderen. Allemaal hebben ze

hier een nieuw leven opgebouwd,

uitgezonderd de oudste zoon. Die

studeert op dit ogenblik in het

Verenigd Koninkrijk. ‘‘De schilderijen

aan de muur zijn van de hand van

mijn zoon’’, verklaart ze trots. ‘‘We

leven vandaag als familie gescheiden

maar met Kerstmis komt iedereen

naar Brussel.’’

Ze vertelde me dat ze een succesvolle

medische praktijk hadden in

Engeland. Ik was verrast dat ze haar

briljante carrière had opgegeven.

‘‘We voelden echt dat God ons

inspireerde. Wanneer je dat gelooft,

hoef je je geen zorgen te maken over

de kleine dingen des levens zoals de

school, een huis, talen enzovoort.

God zorgt voor Zijn kinderen.’’

Rachel wijdt heel wat tijd aan gebed.

‘‘Wanneer ik de hond uitlaat, bid

ik altijd: voor de Europese Unie,

dit land, de Belgische politici en

de koning. Als ik over politieke

problemen lees, vind ik dat je het

best Gods hulp vraagt.’’ Ik staarde

naar haar. ‘‘U bidt zelfs voor de

Belgische Koning?’’ ‘‘Ja, dat doe ik.

Dat is zeer belangrijk’’, lachte ze. Ik

dacht: ‘‘Er is tenminste iemand die

voor hem bidt.’’ Ik moet toegeven

dat ik vroeger dacht dat een baan als

dokter geloof uitsloot, maar Rachel

verduidelijkte: ‘‘Voor sommige

dokters is geloof niet verenigbaar

met wetenschap, maar persoonlijk

denk ik dat God wetenschap moet

kennen aangezien hij de wereld

geschapen heeft. Er is geen conflict

tussen beide. Ik bid om bekwaam

genoeg te zijn om patiënten te

helpen en ik wens dat ze minder

zouden lijden. In Brussel zijn er veel

arme mensen. Dankzij een bepaalde

organisatie kunnen we hen gratis

helpen.’’

Ik voelde me dankbaar omdat ik

zo’n gevoelig en redelijk persoon

heb mogen ontmoeten. Haar geloof

geeft haar een warm en vredig

hart. In mijn ogen is haar grootste

kwaliteit haar menselijkheid, de wil

om mensen te helpen en haar liefde

voor het leven... Plots onderbreekt

een stem mijn gedachten. Ik draai

mij om en zie mijn man achter mij

hollen. ‘‘Wist je niet meer dat ik mee

was?’’

Interview: Jiaoyang Tong Foto/Photo: Caro Deraedemaeker

Guérir et apaiser

J’avais rendez-vous avec un médecin

répondant au nom de Rachel

Verheul. C’était une anglophone,

ce qui m’a rendue encore plus

nerveuse. J’ai donc demandé à mon

mari de m’accompagner; même s’il

ne faisait rien, il pourrait toujours

me donner confiance. Il était assis

à côté de moi, très détendu. Alors

que moi, de mon côté, je ressentais

le même stress que pour un examen:

le cœur qui s’emballe, la gorge qui

se noue… les symptômes habituels.

Quand nous sommes arrivés au

cabinet, j’ai inspiré profondément

et j’ai sonné. «Entrez», ai-je

entendu. Une femme a ouvert

la porte en souriant. Elle avait

l’air sympathique et elle nous a

emmenés au deuxième étage,

dans une belle pièce agrémentée

de canapés confortables et de

peintures murales. J’ai pris place

avec une certaine raideur dans un

canapé en face d’elle.

Rachel est arrivée à Bruxelles en

2007 avec son mari et ses quatre

enfants. Ils se sont tous construit une

nouvelle vie ici, sauf son fils aîné, qui

étudie pour l’instant au Royaume-

Uni. «Les peintures au mur, c’est

mon fils qui les a faites», explique-

t-elle avec fierté. «Notre famille est

souvent séparée maintenant, mais

tout le monde vient à Bruxelles pour

Noël.»

Elle me raconte qu’ils avaient un

cabinet médical qui fonctionnait

bien en Angleterre. Cela me

surprend qu’elle ait abandonné

une brillante carrière de cette façon.

«Nous avons vraiment ressenti une

inspiration divine. Quand vous

avez cette conviction, inutile de

s’inquiéter pour tous les détails de

la vie comme l’école, la maison, la

langue et le reste. Dieu prend soin

de Ses enfants.»

Rachel se consacre longuement à

la prière. «Quand je promène mon

chien, je prie toujours. Pour l’Union

européenne, pour ce pays, pour les

responsables politiques belges et

pour le roi. Quand j’apprends l’un

ou l’autre problème politique dans

l’actualité, je demande à Dieu de

nous aider, c’est le meilleur moyen!»

Je la regarde avec insistance. «Vous

priez même pour le roi?» «Oui, bien

sûr», me répond-elle en riant. «C’est

très important.» Au moins quelqu’un

prie pour lui, ai-je alors pensé. Je dois

avouer qu’avant, je pensais qu’être

médecin ne requérait aucune foi,

mais Rachel m’expliquera ceci: «Pour

certains médecins, la religion est

incompatible avec la science; mais

moi, je pense que, comme Dieu a

créé le monde, il doit aussi connaître

la science. Il n’y a pas de conflit entre

les deux. Je prie pour être assez

intelligente pour aider mes patients

et j’aimerais qu’ils souffrent moins.

Il y a beaucoup de gens pauvres à

Bruxelles. En s’organisant d’une

certaine manière, on peut aussi les

aider gratuitement.»

En fin de compte, je me suis sentie

heureuse d’avoir rencontré une

personne aussi sensible et sensée.

Sa foi la rend paisible et chaleureuse.

À mes yeux, sa principale qualité est

son humanité, sa volonté d’aider les

gens et son enthousiasme face à la

vie… Soudain, une voix interrompt

ma pensée@; je me retourne et je

vois mon mari courir derrière moi.

«Tu te souviens que je suis là aussi?».

Page 5: Schuman
Page 6: Schuman

20

1

1

2

3

45

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

1718

18

19

20

De

fiets

kaar

t /

La c

arte

cyc

liste

Dez

e to

cht

voor

ziet

een

fiet

svri

ende

lijk

traj

ect

lang

s m

etro

- en

vill

osta

tion

s. K

asse

istr

oken

, hel

linge

n en

ver

keer

skno

op-

punt

en k

onde

n da

arin

moe

ilijk

ont

brek

en, z

e zi

jn n

u ee

nmaa

l de

rea

litei

t va

n fie

tsen

in B

russ

el. O

nder

weg

kan

je z

elf e

en

aant

al z

ijspr

onge

n m

aken

lang

s he

t tr

ajec

t, m

eer

info

rmat

ie

over

de

vers

chill

ende

pla

atse

n vi

nd je

op

de v

olge

nde

pagi

na.

Voor

jou

ligt

slec

hts

een

stuk

je v

an d

e vo

lledi

ge t

ocht

lang

s al

le 2

8 st

atio

ns v

an m

etro

lijn

5. D

e ov

erig

e vi

er t

ocht

en v

ind

je t

erug

in d

e an

dere

kra

nten

en

de m

obie

le a

pplic

atie

bij

dit

proj

ect.

Veel

fiet

sple

zier

!

Cet

itin

érai

re c

yclis

te p

erm

et d

e re

lier

une

séri

e de

sta

tion

s de

m

étro

et

de s

tati

ons

Vill

o. Il

pou

vait

diffi

cile

men

t fa

ire

l’im

pass

e su

r le

s tr

onço

ns p

avés

, côt

es e

t gr

os c

arre

four

s ca

r ce

ux-c

i fon

t pa

rtie

de

la r

éalit

é du

cyc

liste

à B

ruxe

lles.

En

chem

in, q

uelq

ues

écha

ppée

s vo

us s

ont

prop

osée

s. P

our

de

plus

am

ples

info

rmat

ions

sur

les

diff

éren

tes

poss

ibili

tés,

co

nsul

tez

la p

age

suiv

ante

. Ce

que

vous

ave

z so

us le

s ye

ux n

e re

prés

ente

qu’

une

part

ie d

e la

pro

men

ade

com

plèt

e qu

i rel

ie

les

28 s

tati

ons

de la

lign

e 5.

Les

qua

tre

prom

enad

es c

ompl

é-m

enta

ires

vous

son

t pr

opos

ées

dans

les

autr

es jo

urna

ux e

t su

r l’a

pplic

atio

n m

obile

con

sacr

ée a

u pr

ojet

. À v

os v

élos

!

Fiet

srou

te /

Itin

érai

re c

ycla

ble

Vill

o!-s

tati

on /

Sta

tion

Vill

o!

Met

rost

atio

n /

Stat

ion

de m

étro

Fiet

svoo

rzie

ning

en /

A

mén

agem

ents

cyc

labl

es

Bezi

ensw

aard

ighe

id /

Cur

iosi

Uit

gaan

stip

/ A

faire

Verh

aal i

n de

ze k

rant

/

His

toire

dan

s ce

jour

nal

Verh

aal v

ersc

hijn

t el

ders

/

His

toire

app

araî

t ai

lleur

s

Fiet

srou

te /

Itin

érai

re c

ycla

ble

Vill

o!-s

tati

on /

Sta

tion

Vill

o!

Verh

aal i

n de

ze k

rant

/

His

toire

dan

s ce

jour

nal

Verh

aal v

ersc

hijn

t el

ders

/

His

toire

app

araî

t ai

lleur

s

Uit

gaan

stip

/ A

faire

Uit

gaan

stip

/ A

faire

Verh

aal i

n de

ze k

rant

/

His

toire

dan

s ce

jour

nal

Verh

aal i

n de

ze k

rant

/

Met

rost

atio

n /

Stat

ion

de m

étro

Fiet

svoo

rzie

ning

en /

A

mén

agem

ents

cyc

labl

es

Bezi

ensw

aard

ighe

id /

Cur

iosi

Uit

gaan

stip

/ A

faire

Fiet

svoo

rzie

ning

en /

A

mén

agem

ents

cyc

labl

es

Met

rost

atio

n /

Stat

ion

de m

étro

Fiet

svoo

rzie

ning

en /

Fi

etsv

oorz

ieni

ngen

/

Am

énag

emen

ts c

ycla

bles

Bezi

ensw

aard

ighe

id /

Cur

iosi

Uit

gaan

stip

/ A

faire

Am

énag

emen

ts c

ycla

bles

Bezi

ensw

aard

ighe

id /

Cur

iosi

Uit

gaan

stip

/ A

faire

Page 7: Schuman

20

1

1

2

3

45

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

1718

18

19

20

geve

ls t

e ve

rsie

ren

vind

je

vaak

ter

ug i

n

de a

rt n

ouve

au.

De

luch

tvaa

rth

al

van

h

et

leg

er-

mu

seu

m

is

op

zi

jn

min

st

gez

egd

indr

ukw

ekke

nd. J

e lo

opt

tuss

en, r

ond,

in

en o

nder

vlie

gtui

gen

van

alle

rlei

form

aten

en t

ijdp

erke

n.

De

toeg

ang

is

volle

dig

gra

tis.

Op

en v

an d

insd

ag t

ot

en m

et

zond

ag.

De

trio

mfb

oo

g

(190

5)

is

het

opva

llend

ste

bouw

wer

k in

het

Jub

elpa

rk.

Via

de

inga

ng v

an h

et le

germ

useu

m k

an

je g

rati

s o

p h

et p

ano

ram

a b

oven

aan

de

boo

g. G

enie

t va

n h

et u

itzi

cht

en d

e

rela

tiev

e ru

st.

Het

Jube

lpar

k (1

880)

wer

d in

opd

rach

t

van

Ko

nin

g L

eop

old

II

aan

gel

egd

naa

r

aan

leid

ing

van

de

vijf

tig

ste

verj

aard

ag

van

d

e B

elg

isch

e o

naf

han

kelij

khei

d.

De

hal

len

en

pav

iljo

enen

van

wer

eld

-

ten

too

nst

ellin

gen

her

ber

gen

van

daa

g

on

der

mee

r m

use

a en

een

mo

skee

. Ze

vorm

en e

en g

ewel

dig

dec

or

voo

r ee

n

pick

nick

of j

oggi

ng.

Gem

eens

chap

scen

trum

De

Maa

lbee

k

ligt i

n de

Hoo

rnst

raat

97.

Met

kun

stat

elie

rs

en w

orks

hops

kan

je e

r ond

er m

eer t

erec

ht

voor

een

uit

gebr

eid

cult

uree

l pro

gram

ma

voor

jong

en

oud.

Het

Sch

um

anp

lein

is

het

har

t va

n

de

Euro

pes

e w

ijk.

Kijk

je

van

hie

ruit

rich

tin

g

cen

tru

m

Bru

ssel

, d

an

zie

je

rech

ts h

et im

posa

nte

Berl

aym

ontg

ebou

w

(Eur

opes

e C

omm

issi

e) e

n lin

ks h

et J

ustu

s

Lipi

usge

bouw

(Eu

rope

se R

aad)

. De

Raad

neem

t in

de

toek

omst

haa

r in

trek

in

het

eivo

rmig

e g

ebo

uw

- z

oie

ts h

add

en w

e

nog

niet

in B

russ

el.

Ver

bru

ssel

ing

is

d

e u

rban

isti

eke

term

die

wijs

t op

het

afb

reke

n va

n he

le

volk

swijk

en v

oor

nieu

we

bouw

proj

ecte

n.

De

Euro

pese

wijk

is h

ierv

an e

en v

oorb

eeld

.

In d

it p

ark

is d

e Ve

rbru

ssel

ing

uite

inde

lijk

nie

t d

oo

rgeg

aan

: b

ewo

ner

spro

test

sta

k

imm

ers

een

stok

je v

oor

de b

ouw

van

de

hoof

dzet

el v

an d

e Eu

rope

se R

aad.

Tuss

en d

e ka

nto

org

ebo

uw

en d

oo

r

heb

je

hie

r ee

n m

oo

i u

itzi

cht

op

het

kolo

ssal

e Eu

rope

es P

arle

men

t.

Ook

het

sta

tion

Bru

ssel

Lux

embu

rg

heef

t een

fiet

spun

t. Je

kan

er t

erec

ht v

oor

een

hers

telli

ng, c

ontr

ole

of o

nder

houd

. Je

kan

er o

ok je

fiet

s pa

rker

en.

De

over

wel

fde

Maa

lbee

k st

roo

mt

vlak

bij

het

gel

ijkn

amig

e m

etro

stat

ion

.

De

bee

k d

ankt

haa

r n

aam

aan

de

vele

wat

erm

olen

s di

e er

vro

eger

rond

sto

nden

.

Op

het

nab

ijgel

egen

Mar

ie-L

ou

isep

lein

vind

je n

og e

en v

an d

e vi

jver

s la

ngsh

een

de w

ater

loop

.

Het

fiet

spad

van

de

Wet

stra

at b

reng

t

je i

n ee

n vo

etom

draa

i va

n he

t Eu

rope

se

naa

r h

et B

elg

isch

e m

acht

scen

tru

m.

De

kans

is g

root

dat

je p

er fi

ets

de w

eg tu

ssen

beid

e sn

elle

r afl

egt

dan

met

de

wag

en.

Op

het

kru

isp

unt

van

de

Wet

stra

at

en d

e K

un

stla

an i

s d

e au

to d

uid

elijk

koni

ng. D

e tu

nnel

s op

de

klei

ne ri

ng (R

20)

wer

den

aan

gel

egd

in

de

aan

loo

p n

aar

de

Wer

eld

tent

oon

stel

ling

van

195

8. D

ie

zoud

en e

r mee

voo

r zor

gen

dat b

ezoe

kers

snel

ler m

et d

e w

agen

naa

r de

Hei

zelv

lakt

e

kond

en.

Der

gelij

ke i

nfra

stru

ctuu

rwer

ken

hebb

en e

r m

ee v

oor

gezo

rgd

dat

Brus

sel

uit

ein

del

ijk d

e g

asts

tad

van

hee

l w

at

Euro

pese

inst

ellin

gen

is g

ewor

den.

Aan

m

etro

K

un

st-W

et

rijd

je

d

e

Bru

ssel

se

vijf

ho

ek

bin

nen

(r

ich

tin

g

War

and

epar

k)

of

bu

iten

(r

ich

tin

g

Jube

lpar

k). D

e m

idde

leeu

wse

vijf

hoek

ige

stad

som

wal

ling

hee

ft v

and

aag

pla

ats

gem

aakt

voo

r ee

n st

adsa

utos

nelw

eg e

n

met

rolij

nen

2 en

6.

Zow

el

met

rost

atio

ns

Thie

ffry

al

s

Péti

llon

ver

wijz

en

naa

r h

et k

olo

nia

al

verl

eden

va

n

Bel

gië

. Pé

till

on

w

as

gou

vern

eur-

gen

eraa

l in

Bel

gis

ch C

ong

o

(195

2).

Edm

ond

Thie

ffry

maa

kte

in 1

925

de e

erst

e lu

chtv

erbi

ndin

g tu

ssen

Bru

ssel

en K

ongo

. Dat

geb

eurd

e in

wel

gete

ld 5

1

dage

n. Het

ste

egje

lan

gs

de

met

rolij

n i

s

een

vei

lige

verb

ind

ing

tu

ssen

de

Lou

is

Schm

idtl

aan

en d

e Vr

ijwill

iger

slaa

n. R

ijd

wel

vo

orz

icht

ig w

ant

oo

k vo

etg

ang

ers

gebr

uike

n di

t sm

alle

weg

je.

Stee

k d

e L

ou

is S

chm

idtl

aan

ove

r

ter

hoog

te v

an d

e V

liege

r Th

ieff

ryst

raat

.

Dez

e la

an m

aakt

dee

l uit

van

de

Brus

sels

e

mid

den

rin

g

(R21

),

met

d

agel

ijks

e

filek

lass

ieke

rs

als

Mo

ntg

om

ery,

Mei

ser

en V

an P

raet

. De

veili

gste

man

ier o

m o

ver

te s

teke

n is

lan

gs d

e ve

rkee

rslic

hten

aan

het

met

rost

atio

n Pé

tillo

n.

Cha

rme

of g

een

char

me,

het

Kon

ing

Ove

rwin

naa

rsp

lein

(19

36)

hee

ft z

eker

iets

met

de

zes

sym

met

risc

h ge

bouw

de

wo

on

blo

kken

die

haa

r o

mri

ng

en.

Het

gro

ene

ple

in

is

zon

der

tw

ijfel

ee

n

gesc

hikt

e pl

ek o

m e

ven

te p

auze

ren

in h

et

gras

of

op e

en b

ank

bij m

ooi w

eer.

Tuss

en

de

stat

ion

s Th

ieff

ry

en

Her

rman

n-D

ebro

ux

rijd

t d

e m

etro

gro

ten

dee

ls b

oven

gro

nd

s. K

ijk o

ver

het

muu

rtje

van

de

Fern

and

Dem

anyb

rug

en

je z

iet w

at e

en k

loof

dit

traj

ect s

laat

tuss

en

de g

ebou

wen

.

Ro

nd

d

e Te

rvu

ren

laan

m

erk

je

go

ed d

e aa

nwez

igh

eid

van

Eu

rop

ese

be

lan

ge

no

rgan

isat

ies.

H

ee

l w

at

lob

byg

roe

pe

n

en

p

erm

an

en

te

vert

egen

wo

ord

igin

gen

va

n

Euro

pes

e

reg

io’s

zi

jn

gev

esti

gd

in

st

atig

e

here

nhui

zen

in d

eze

rust

ige

buur

t.

Bij

het

uit

rijd

en v

an h

et J

ub

elp

ark

nee

m

je

bes

t d

e n

oo

rdka

nt

van

d

e

font

ein

zo

dat

je

zon

der

niv

eau

vers

chil

op d

e Te

rvur

enla

an t

erec

ht k

omt.

In d

e

omge

keer

de r

icht

ing

stee

k je

net

voo

r de

inga

ng v

an h

et Ju

belp

ark

de T

ervu

renl

aan

over

om

ove

r he

t as

falt

com

fort

abel

het

park

bin

nen

te fi

etse

n.

Met

d

e g

evel

va

n

zijn

ei

gen

Cau

chie

hu

is

(190

5)

bew

ees

Pau

l

Cau

chie

zijn

ab

solu

ut

mee

ster

sch

ap a

ls

gra

ffit

iku

nst

enaa

r. D

eze

tech

nie

k o

m

Terv

ure

n j

ust

e d

evan

t l’e

ntré

e d

u p

arc

pour

y p

énét

rer

sur

une

conf

orta

ble

allé

e

asph

alté

e.

Pau

l C

auch

ie a

don

né l

a pr

euve

de

son

tale

nt d

e sg

raffi

teur

sur

la fa

çade

de

sa

prop

re m

aiso

n, la

mai

son

Cau

chie

(190

5).

Cet

te t

echn

ique

de

déco

rati

on d

e fa

çade

est

très

fré

quen

te d

ans

l’Art

nou

veau

.

Le h

all

aéro

nau

tiq

ue

du

Mu

sée

de

l’Arm

ée e

st,

pou

r le

moi

ns,

à c

oup

er l

e

souffl

e. V

ous

pass

ez e

ntre

, aut

our,

dans

et

sous

des

avi

ons

de t

ous

les

form

ats

et d

e

tout

es l

es é

poqu

es. L

’ent

rée

est

grat

uite

.

Ouv

ert

du m

ardi

au

dim

anch

e.

L’A

rc

de

trio

mp

he

(190

5)

est

le

mon

umen

t le

plu

s re

mar

quab

le d

u pa

rc.

Pou

ssez

les

po

rtes

du

Mu

sée

roya

l d

e

l’Arm

ée e

t ac

céd

ez g

ratu

item

ent

à la

par

tie

sup

érie

ure

de

cet

arc,

d’o

ù v

ou

s

pour

rez

adm

irer l

e pa

nora

ma

qui s

’off

re à

vous

. Sav

oure

z la

vue

et

le c

alm

e.

Le

parc

du

Cin

quan

tena

ire (

1880

) a

été

amén

agé

sur

ordr

e du

roi L

éopo

ld II

à

l’occ

asio

n du

cin

quan

tièm

e an

nive

rsai

re

de

l’in

dép

end

ance

d

e la

B

elg

iqu

e.

Les

hal

les

et p

avill

on

s d

e l’e

xpo

siti

on

un

iver

selle

ab

rite

nt

aujo

urd

’hu

i d

es

mus

ées

ains

i qu’

une

mos

quée

. Ils

form

ent

un c

adre

fant

asti

que

pour

un

piqu

e-ni

que

ou u

n jo

ggin

g.

Le

cen

tre

com

mu

nau

tair

e «D

e

Maa

lbee

k» s

e tr

ouve

au

num

éro

37 d

e la

rue

du C

orne

t. A

vec

ses

atel

iers

d’a

rtis

tes

et a

utre

s at

elie

rs, i

l pr

opos

e no

tam

men

t

un la

rge

prog

ram

me

cult

urel

pou

r pe

tits

et g

rand

s.

Le r

ond-

poin

t Sc

hum

an e

st l

e cœ

ur

du q

uart

ier e

urop

éen.

Tou

rnez

vos

rega

rds

vers

le c

entr

e de

Bru

xelle

s; à

dro

ite,

vou

s

avez

le B

erla

ymon

t, un

impo

sant

bât

imen

t

qui a

ccue

ille

la C

omm

issi

on e

urop

éenn

e,

et à

gau

che

le J

ustu

s Li

psiu

s, q

ui a

brit

e

po

ur

sa p

art

le C

on

seil

euro

pée

n.

Le

Con

seil

dém

énag

era

bien

tôt

un p

eu p

lus

bas

, d

ans

un

bât

imen

t en

fo

rme

d’œ

uf

com

me

nous

n’e

n av

ions

enc

ore

jam

ais

eu à

Bru

xelle

s.

La

«bru

xelli

sati

on

» es

t le

te

rme

urb

anis

tiq

ue q

ui d

ésig

ne l

a d

estr

ucti

on

de q

uart

iers

ent

iers

pou

r fa

ire p

lace

à d

e

nouv

eaux

pro

jets

. Le

quar

tier

eur

opée

n en

est u

n bo

n ex

empl

e. M

ais

la b

ruxe

llisa

tion

a fi

nal

emen

t ép

arg

ce

par

c:

les

prot

esta

tion

s de

s ri

vera

ins

ont

empê

ché

que

le s

iège

du

Con

seil

euro

péen

y s

oit

cons

trui

t.

Entr

e le

s im

meu

bles

de

bure

aux,

vou

s

avez

une

bel

le v

ue s

ur c

e co

loss

e qu

’est

le

Parl

emen

t eu

ropé

en.

La g

are

de

Bru

xelle

s-Lu

xem

bo

urg

poss

ède

égal

emen

t so

n po

int

vélo

. Vou

s

pouv

ez y

pas

ser

pour

une

rép

arat

ion,

un

con

trô

le,

un

en

tret

ien

, o

u s

imp

lem

ent

gare

r vo

tre

vélo

.

Le c

ou

rs v

té d

u M

aelb

eek

pas

se

à cô

té d

e la

sta

tio

n d

u m

ême

no

m.

Le

ruis

seau

do

it s

on

no

m a

ux

no

mb

reu

x

mou

lins

à ea

u qu

i le

bor

daie

nt.

À d

eux

pas,

au

squa

re M

arie

-Lou

ise,

se

trou

ve l’

un

des

étan

gs q

ui p

onct

uaie

nt le

cou

rs d

’eau

.

La p

iste

cyc

labl

e de

la

rue

de l

a Lo

i

vou

s em

mèn

e d

’un

co

up

de

péd

ale

du

cent

re d

u po

uvoi

r eu

ropé

en a

u ce

ntre

du

po

uvo

ir b

elg

e. L

a p

rob

abili

té q

ue

vou

s

parc

ouri

ez c

ette

dis

tanc

e pl

us v

ite

en v

élo

qu’e

n vo

itur

e es

t gr

ande

.

Au

car

refo

ur

de

la r

ue

de

la L

oi

et

de l’

aven

ue d

es A

rts,

la v

oitu

re r

ègne

en

maî

tre.

Les

tun

nels

de

la p

etit

e ce

intu

re

(R20

) on

t ét

é am

énag

és e

n pr

évis

ion

de

l’exp

osi

tio

n u

niv

erse

lle d

e 19

58,

po

ur

qu

e le

s vi

site

urs

en

vo

itu

re

pu

isse

nt

accé

der

plu

s ra

pid

emen

t à

l’esp

lan

ade

du H

eyse

l. C

’est

not

amm

ent

grâc

e à

ces

trav

aux

d’in

fras

truc

ture

que

Bru

xelle

s es

t

final

emen

t de

venu

e le

siè

ge d

’un

gran

d

nom

bre

d’in

stit

utio

ns e

urop

éenn

es.

À l

a st

atio

n d

e m

étro

Art

s-Lo

i, so

it

vous

ent

rez

dans

le p

enta

gone

bru

xello

is

(dir

ecti

on

par

c d

e B

ruxe

lles)

, so

it v

ou

s

vou

s en

él

oig

nez

(d

irec

tio

n

par

c d

u

Cin

quan

tena

ire).

Les

mur

s qu

i ent

oura

ient

la v

ille

au M

oyen

-Âg

e o

nt a

ujo

urd

’hu

i

cédé

la p

lace

à u

ne a

utor

oute

et a

ux li

gnes

de m

étro

2 e

t 6.

Les

stat

ion

s d

e m

étro

Th

ieff

ry e

t

Péti

llon

évoq

uent

le

pass

é co

loni

al d

e la

Belg

ique

. Lé

o Pé

tillo

n a

été

gou

vern

eur

géné

ral

du C

ongo

bel

ge (

1952

). Q

uant

à

Edm

ond

Thie

ffry

, il a

eff

ectu

é la

pre

miè

re

liais

on

aér

ien

ne

entr

e B

ruxe

lles

et l

e

Con

go, e

n 19

25. U

ne li

aiso

n qu

i lui

a p

ris

51 jo

urs.

La r

uelle

qui

lon

ge l

a vo

ie d

e m

étro

per

met

de

relie

r en

to

ute

séc

uri

té l

e

boul

evar

d Lo

uis

Schm

idt

et l

’ave

nue

des

Volo

nta

ires

. Ro

ule

z p

rud

emm

ent

tou

t

de m

ême,

car

des

pié

tons

l’e

mp

runt

ent

égal

emen

t.

Trav

erse

z le

b

ou

leva

rd

Lou

is

Schm

idt

à la

hau

teur

de

la r

ue A

viat

eur

Thie

ffry

. C

e b

ou

leva

rd f

ait

par

tie

de

la

moy

enn

e ce

intu

re d

e B

ruxe

lles

(R21

),

il re

lie q

uelq

ues-

uns

des

zo

nes

les

plu

s

fréq

uem

men

t em

bout

eillé

es d

e Br

uxel

les 

:

Mo

ntg

om

ery,

M

eise

r et

V

an

Prae

t.

Le m

oyen

le

plu

s sû

r d

e le

tra

vers

er?

Emp

runt

ez l

e p

assa

ge

po

nct

de

feu

x

de s

igna

lisat

ion

deva

nt la

sta

tion

Pét

illon

.

La q

uest

ion

n’es

t pa

s de

sav

oir

si l

a

plac

e du

Roi

Vai

nque

ur (1

936)

a d

u ch

arm

e

ou n

on, e

lle a

ass

urém

ent

quel

que

chos

e

avec

ces

six

im

meu

bles

de

cons

truc

tion

sym

étri

qu

e q

ui

l’ent

ou

rent

. C

ette

pla

ce

vert

e es

t san

s co

ntes

te l’

endr

oit i

déal

pou

r

faire

une

pet

ite

paus

e da

ns l’

herb

e ou

sur

un b

anc

si le

tem

ps le

per

met

.

Entr

e le

s st

atio

ns

Th

ieff

ry

et

Her

rman

n-D

ebro

ux,

le

mét

ro r

ou

le e

n

surf

ace

sur

la m

ajeu

re p

arti

e d

u t

raje

t.

Jete

z un

œil

par-

dess

us l

e m

ur d

u po

nt

Fern

and

Dem

any,

vou

s dé

couv

rirez

le fo

ssé

que

la li

gne

a cr

eusé

ent

re le

s bâ

tim

ents

.

Sur

cett

e av

enue

, vo

us r

emar

quer

ez

san

s p

ein

e la

pré

sen

ce d

e n

om

bre

use

s

org

anis

atio

ns

char

gée

s d

e d

éfen

dre

div

ers

inté

rêts

au

prè

s d

es i

nst

itu

tio

ns

euro

pée

nn

es.

Un

g

ran

d

no

mb

re

de

lob

byi

stes

et

d

e re

pré

sen

tati

on

s

per

man

ente

s d

e m

ult

iple

s ré

gio

ns

euro

péen

nes

ont

inve

sti l

es s

ompt

ueus

es

mai

son

s d

e m

aîtr

e d

e ce

q

uar

tier

tran

quill

e.

Pou

r so

rtir

d

u

par

c,

lon

gez

d

e

pré

fére

nce

la f

onta

ine

par

le

nord

pou

r

évit

er

tou

te

bo

rdu

re

en

rejo

ign

ant

l’ave

nu

e d

e Te

rvu

ren

. D

ans

la d

irec

tio

n

op

po

sée,

vo

us

fran

chis

sez

l’ave

nu

e d

e

1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20

Page 8: Schuman
Page 9: Schuman

Een Spaans-Argentijnse man die houdt van Brussel

Ik nam metrolijn 5 naar Schuman (‘het

hart van Europa’) om mijnheer Joan

Manuel Lanfranco te ontmoeten.

We schudden elkaar de hand en

maakten een korte wandeling naar

de nabijgelegen sandwichbar waar

hij van beweerde dat het de beste

was. Van de bar gingen we naar het

park, waar we een goed plaatsje op

het gras vonden. Ik schakelde mijn

opnameapparaat in en begon met

het interview.

Een baan bij Vote Watch Europe

Joan werd 27 jaar geleden in

Argentinië geboren en groeide op in

Spanje. Hij spreekt Engels, Italiaans,

Frans en Spaans. Zijn kindertijd

bracht hij door in Catalonië, een

vier provincies tellende autonome

gemeenschap in Spanje.

Hij kwam in 2008 naar België

op Erasmusuitwisseling. Hoewel

hij eerst verondersteld was naar

Nederland te gaan, kwam Joan in

België terecht en meer bepaald

in Leuven, waar hij het laatste

semester van zijn opleiding Politieke

Wetenschappen afwerkte. Daarna

volgde hij een jaar postuniversitair

onderwijs in het Europacollege.

In 2010 verhuisde hij naar Brussel,

waar hij nu in de buurt van metro

5 woont. Hij werkt voor Vote Watch

Europe, een NGO opgericht in 2009.

Een leven opbouwen in Brussel

Wat hij denkt van het leven in

Brussel? ‘‘Ik ben een van die

mensen die van Brussel houdt.

Veel expats klagen over het weer

en het openbaar bestuur of de

bureaucratie, maar ik denk niet

dat het hier erger is dan in andere

landen. Brussel is een plaats op de

wereld met tamelijk veel diversiteit,

waar kleur of seksualiteit er niet toe

doen.’’ Voor Joan is het in Brussel

gemakkelijk om openlijk als homo

te leven. Hij ontmoette iemand die

zijn hart heeft gestolen. Ze werken

beiden in Europese zaken en zijn

beiden half Italiaans. Je kunt zien en

voelen dat hij zich gemakkelijk voelt

bij wie hij is. Joan is heel tevreden

met zijn leven in Brussel, hoewel het

vergeleken met Barcelona een kleine

stad is.

Joan heeft een appartement in

Etterbeek. ‘‘Dat is mijn geheime

paradijs’’, zegt hij. Hij gelooft dat

Brussel heel wat culturele kansen

biedt, en nog zo veel meer, zoals

een druk nachtleven en winkelen.

Brussel ligt ook dicht bij andere

Europese hoofdsteden zodat het

makkelijk is om die voor je werk of

plezier te bezoeken.

‘‘Bovenop mijn werk hou ik ook van

koken. Italiaans koken, natuurlijk’’,

lacht Joan, ‘‘en ik zing ook in het

Internationale Koor van Brussel’’.

Het koor wordt georganiseerd door

het Catalaans Cultureel Centrum

in Brussel. Ze repeteren in het

hoofdkwartier van de Catalaanse

Regeringsdelegatie aan de EU op

het Schumanplein en zingen vooral

in het Catalaans, Engels, Frans en

Latijn. ‘‘Als er dan nog tijd over is,

beoefen ik origami, de Japanse

kunst van het papierplooien. Ik ben

ook lid van een NGO in Barcelona en

ik organiseer in Brussel activiteiten

rond Europese zaken.’’ Joan is een

bezige bij.

Interview: Buyani Makatangana Foto/Photo: Eva Beazar

Un hispano-argentin qui se plaît à Bruxelles

Je prends la ligne de métro 5 à

destination de Schuman («le cœur

de l’Europe») pour rencontrer M.

Joan Manuel Lanfranco. Nous nous

serrons la main et marchons un peu

en direction de la sandwicherie qui

se trouve à deux pas et qui, d’après

mon interlocuteur, est la meilleure

du coin. De la sandwicherie, nous

nous rendons au parc, où nous nous

installons à un endroit sympa sur

l’herbe. J’allume mon enregistreur

vocal pour démarrer l’interview.

Un emploi à Vote Watch Europe

Né en Argentine il y a 27 ans, Joan a

grandi en Espagne. Il parle l’anglais,

l’italien, le français et l’espagnol. Il

a passé son enfance en Catalogne,

une région autonome de l’Espagne

qui compte quatre provinces.

Il est arrivé en Belgique en 2008

dans le cadre d’un échange

Erasmus. Même si au départ, il

était censé aller aux Pays-Bas,

Joan a débarqué en Belgique, à

Louvain plus particulièrement, pour

terminer son dernier semestre. Joan

Manuel a fait une licence (4 ans) en

sciences politiques et a donc passé

son dernier semestre dans la ville

flamande. Ensuite, il a fait une année

supplémentaire au Collège d’Europe.

Il a emménagé à Bruxelles en 2010;

aujourd’hui, il vit dans les environs

de la ligne de métro 5. Joan travaille

pour une ONG appelée Vote Watch

Europe, qui a été fondée en 2009.

Une nouvelle vie à Bruxelles

Ce qu’il pense de la vie à Bruxelles?

«Je suis une de ces personnes

qui aiment Bruxelles. Beaucoup

d’expatriés se plaignent de la météo

et de l’administration publique

ou de la bureaucratie, mais je ne

pense pas que ce soit pire que

dans d’autres pays. Bruxelles est un

coin du monde très diversifié où

la couleur de peau et la sexualité

ne sont pas un problème.» Cela

a été facile pour Joan de vivre

ouvertement son homosexualité ici.

Il a rencontré quelqu’un dont il est

tombé amoureux. Ils travaillent tous

deux aux affaires européennes et ils

sont tous deux à moitié italiens. On

sent bien qu’il est à l’aise avec lui-

même. Il est très satisfait de sa vie à

Bruxelles, même si c’est une petite

ville par rapport à Barcelone.

Joan habite à Etterbeek. «C’est mon

paradis secret», explique-t-il. Il pense

que Bruxelles a de nombreuses

opportunités culturelles et bien

d’autres choses à offrir à ses

habitants, comme une vie nocturne

bien remplie et un shopping très

développé. Et puis, comme Bruxelles

n’est pas loin d’autres capitales

européennes, il est facile d’aller les

visiter pour les affaires ou le plaisir.

«À part travailler, j’aime cuisiner. Des

plats italiens, bien sûr», dit Joan en

riant. «Et en plus, je chante au Chœur

International de Bruxelles.» Le chœur

est organisé par le Centre culturel

catalan de Bruxelles. Les répétitions

se tiennent Place Schuman, au siège

de la délégation du gouvernement

de la Catalogne auprès de l’Union

européenne, et les participants

chantent principalement en catalan,

en anglais, en français et en latin.

«Pendant mes loisirs, je pratique

l’origami, l’art japonais du pliage du

papier. Je suis aussi membre d’une

ONG à Barcelone et j’organise des

activités à Bruxelles sur les affaires

européennes.» Bref, Joan n’a pas

vraiment le temps de s’ennuyer!

Page 10: Schuman

De véritables Bruxellois immigrés

Anne et Peter se sont rencontrés

pendant leurs études, à Louvain. En

1994, ils ont emménagé ensemble

à Bruxelles. Pour Anne, il s’agissait

d’un retour aux sources. Aujourd’hui,

tous deux travaillent pour les

autorités flamandes. Chaque jour,

ils empruntent la ligne 5 du métro

pour traverser la capitale.

«Nous habitons près de la place

du Luxembourg. Lorsque nous

avons emménagé, le quartier

était plutôt morne. Mais l’arrivée

de la Communauté européenne

a totalement changé la donne»,

explique Anne. «Le jeudi et

le vendredi soir, la place du

Luxembourg se transforme en

discothèque en plein air, lorsque

sortent ceux qui recherchent

un partenaire dans le vivier des

fonctionnaires européens.»

Mosaïque multiculturelle

«La multiculturalité est le plus

plaisant de tous les aspects de

Bruxelles : culture, religion, cuisine…

tout. En outre, je suis fréquemment

en contact avec des institutions

internationales. Un Africain de

Genève récemment venu en visite

est resté stupéfait devant la diversité

bruxelloise, qui tranche totalement

avec la situation genevoise. En

Suisse, on ne voit que des blancs

en rue. Ici, la multiculturalité

s’affiche fièrement. Il suffit d’aller

au marché du Midi! Ce choix en

matière de cuisines, de produits, de

démonstrations, et j’en passe! Nous

habitons à proximité de Matongé.

Si bien que lorsque notre quartier

semble mort ou ennuyeux, nous

pouvons nous plonger rapidement

dans l’ambiance qui règne là-bas,

ne fut-ce qu’en arpentant les rues.»

Plus d’une manifestation par jour

Des centaines de personnes qui

manifestent dans votre rue…

rien de plus normal pour Anne et

Peter. «Nous y sommes habitués»,

explique Anne. «Nous n’en sommes

plus à une manifestation près. À

l’heure actuelle, il y en a tant qui

visent la Commission européenne et

tutti quanti. On voit passer le monde

entier: Tibétains, Roms, Africains,

défilés pour ou contre la Syrie... Il se

dit que Bruxelles accueille chaque

jour une manifestation, mais un

véritable Bruxellois sait qu’il y en a

plus d’une», précise Peter en riant.

Malgré tout, certains manifestants

parviennent encore à surprendre le

couple. «Il y a eu notamment une

manifestation de la Commission de

régularisation. C’était un cortège

anarchique qui passait devant nous

quand soudain, tous se sont mis à

danser et à jouer de la musique en

rue. On n’a rien vu, rien entendu, et

tout à coup, une fête se tenait sur le

pas de notre porte», explique Anne

comme si l’événement datait d’hier.

Un signe du pape

Mais les manifestations et autres

événements culturels ne sont pas

seuls à animer la vie bruxelloise.

En 1995, le pape Jean-Paul II est

venu à la basilique de Koekelberg.

Anne et Peter ne s’intéressaient

pas spécialement à l’événement.

Ce jour-là, ils ont décidé d’aller au

parc du Cinquantenaire. «Nous

sommes arrivés dans la rue de la

Loi pour nous apercevoir qu’elle

était totalement vide», explique

Anne. «Tout à coup, nous avons vu

la papamobile émerger des tunnels.

Il n’y avait personne d’autre dans

la rue, si bien que c’est vers nous

qu’il a dirigé son regard avant

d’agiter la main. Nous ne savions

pas comment réagir, nous lui avons

donc fait signe en retour. Il n’y a

qu’à Bruxelles qu’on peut imaginer

pareille situation: le pape qui vous

fait signe personnellement!»

Echte ingeweken Brusselaars

Anne en Peter leerden elkaar kennen

tijdens hun studententijd in Leuven.

In 1994 verhuisden ze samen naar

Brussel. Voor Anne was het een

terugkeer naar haar geboorteplaats.

Vandaag werken ze allebei voor de

Vlaamse overheid. Metro 5 voert hen

dagelijks doorheen de hoofdstad.

“We wonen dicht bij het

Luxemburgplein. Toen we hier

pas woonden, was de buurt

nogal saai. Daar heeft de opkomst

van de Europese Gemeenschap

veel verandering in gebracht”,

vertelt Anne. “Donderdag-

en vrijdagavond wordt het

Luxemburgplein omgetoverd tot

een openluchtdiscotheek. Iedereen

die op zoek is naar een Europese

ambtenaar als levenspartner komt

dan naar buiten.”

Multiculturele mozaïek

“Het multiculturele blijft op alle

vlakken het leukste aan Brussel:

cultuur, religie, eten, alles. Bovendien

kom ik veel in contact met

internationale instellingen. Zo had

ik onlangs een Afrikaan uit Genève

op bezoek, die vol ongeloof was

over het verschil in diversiteit tussen

Brussel en Genève. In Zwitserland zie

je enkel blanken op straat, hier zie

je onmiddellijk de multiculturaliteit.

Ga maar eens naar de Zuidmarkt!

Het aanbod van eten, goederen,

manifestaties,…noem maar op.

We wonen op wandelafstand van

Matongé. Dus als het in onze buurt

wat doods of saai is, zijn we snel in

de ambiance. Zelfs te voet.”

Meer dan één betoging per dag

Honderden mensen die in je straat

manifesteren, Anne en Peter vinden

het de normaalste zaak van de

wereld. “We zijn er al aan gewend,”

legt Anne uit, “we kijken al niet

meer op van een betoging meer of

minder. Nu zijn er veel manifestaties

voor de Europese Commissie en

dergelijke. Zo zie je heel de wereld

passeren. Tibetanen, Romagroepen,

Afrikaanse betogingen, betogingen

voor en tegen Syrië. Men zegt

dat er dagelijks een betoging in

Brussel plaatsvindt, maar een echte

Brusselaar weet dat het er meerdere

per dag zijn”, lacht Peter. Toch slagen

de manifestanten er af en toe nog

in om het koppel te verbazen.

“Zo was er een manifestatie van

de Regularisatiecommissie. Een

anarchistisch uitziende stoet die

passeerde. Plots muziek en gedans

op straat. Niets gezien, niets

gehoord en ineens: een feestje voor

de deur,” vertelt Anne alsof het net

gebeurd was.

Privé-wuif van de Paus

Niet enkel manifestaties of andere

culturele evenementen zorgen voor

leven in Brussel. In 1995 bezocht

Johannes Paulus II de basiliek van

Koekelberg. Anne en Peter hadden

daar weinig belangstelling voor en

besloten naar het Jubelpark te gaan.

“We komen aan in de Wetstraat

en we zien dat die totaal leeg is,”

vertelt Anne. ‘‘En ineens zien we uit

de tunnels de Pausmobiel opduiken.

En er was niemand anders om naar

te kijken, dus hij kijkt ons aan en

begint te zwaaien. We wisten niet

goed wat te doen, en dus wuifden

we maar terug. Dat is iets dat je

enkel in Brussel kan meemaken: een

privé-wuif van de Paus!’’

Interview: Klaartje Janssens Foto/Photo: Camille Marcus

Page 11: Schuman
Page 12: Schuman

Metrolijn 5 anders bekeken

Gebruikers van het openbaar

vervoer, en zeker reizigers met de

metro, beschouwen hun traject vaak

als louter functioneel. Men stapt op

de metro zo dicht mogelijk bij de

vertrekplaats om er pas uit te gaan

bij de eindbestemming.

Brussel is nochtans een stad die

telkens opnieuw kan ontdekt worden

en telt enorm veel interessante en

toffe plaatsen. Waarom niet eens

een halte vroeger op- of afstappen

en een stuk van het overblijvende

traject per fiets of te voet afleggen?

De vraag klinkt eenvoudig, maar

voor velen is de drempel groot.

Ik ondersteun ten volle dit project

dat de bruisende, vaak ondergrondse

wereld van metrolijn 5 in contact

wil brengen met de wijken die zich

rond de 28 metrostations situeren.

Dankzij getuigenissen en foto’s van

de Brusselaars die wonen langsheen

het traject van metrolijn 5, krijgen

buurten een gezicht. Wijken worden

vermenselijkt en nodigen uit om

ontdekt te worden. Uiteraard niet

Un autre regard sur la ligne de métro 5

Les usagers des transports publics,

et en particulier les voyageurs

dans le métro, considèrent leur

trajet uniquement d’un point de

vue fonctionnel. On monte dans

le métro au plus près de l’endroit

de départ pour en descendre à sa

destination.

Bruxelles est pourtant une ville

que l’on peut redécouvrir à chaque

promenade et qui compte de

nombreux endroits agréables

et intéressants. Pourquoi ne pas

descendre ou monter à un arrêt plus

tôt et effectuer une partie du trajet

à pied ou à vélo? Cette question

semble simple, mais de nombreuses

personnes redoutent de faire le pas.

Je soutiens pleinement ce projet

qui a pour objectif de faire entrer

en contact ce monde, trépidant et

souvent souterrain de la ligne de

métro 5, avec les quartiers situés

autour des 28 stations de métro.

Les témoignages et photos des

Bruxellois qui habitent le long de la

ligne de métro 5 confèrent une iden-

tité aux quartiers. Les quartiers sont

humanisés et invitent à leur décou-

verte, et ce non seulement par les

visiteurs de notre ville, mais aussi

par les Bruxellois.

Je vous invite à commencer votre

expédition à l’aide de ce journal

ou de l’application sur votre

smartphone. Quittez cette station

de métro et entrez dans le monde

captivant de Bruxelles à pied ou à

vélo. Les histoires, photos et activités

qui vous sont proposées vous en

donnent déjà un bel aperçu. Mais

partez surtout à la découverte des

quartiers de la manière dont vous le

souhaitez: votre excursion n’en sera

que plus instructive.

Ministre bruxelloise des Travaux

Publics et des Transports

Metro 5: Moving People, Moving Stories

Metrolijn 5 doorsnijdt Brussel van

west naar oost, en heeft precies

28 haltes nodig voor zijn tocht

door een bonte mengeling wijken

en buurten. Tussen september en

december 2013 krijgt elke halte

een eigen krant, gemaakt door een

ploeg enthousiaste gelegenheids-

journalisten. Studenten en

medewerkers van de HUBrussel

en Luca namen de metro naar

een hun onbekende ‘Brusselaar’.

Deze inspirerende ontmoetingen

resulteerden in 112 unieke

portretten. Studenten van ISFC

gaven het geheel mee vorm. Om

metrolijn 5 verder in de bloemetjes

alleen door bezoekers van onze stad,

maar zeker ook door de Brusselaars

zelf.

Ik nodig u uit om met deze krant

in de hand of met de App op uw

smartphone uw ontdekkingstocht

aan te vatten. Verlaat dit metro-

station en stap of fiets de boeiende

wereld van Brussel in. De verhalen,

foto’s en activiteiten die men

aanbiedt zetten u al een flink eind

op weg.

Brussels minister van Openbare

Werken en Vervoer

te zetten zijn bij een aantal stations

leuke activiteiten gepland. Cactus

& Co gidst al wie wil gratis met de

fiets langs het metrolijn 5 parcours

en directe omgeving, met uitstapjes

naar de plekjes die in de interviews

aan bod komen.

Meer info via: www.facebook.com/

metro5be

Metro 5: Moving People, Moving Stories

La ligne de métro 5 traverse Bruxelles

d’ouest en est, et pas moins de 28

stations lui sont nécessaires pour

relier tous ces quartiers très bigarrés.

De septembre à décembre 2013,

chaque station aura son propre

journal, réalisé par une équipe de

journalistes occasionnels débordant

d’enthousiasme. Des étudiants et des

collaborateurs de la HUB et de Luca

ont pris le métro à la rencontre d’un

«Bruxellois» inconnu. Ces rencontres

inspiratrices ont débouché sur 112

portraits exceptionnels, que des

étudiants de l’ISFC ont mis en pages.

Pour garder les projecteurs braqués

sur la ligne 5, une série d’activités

seront organisées dans plusieurs

stations. Cactus & Co se fera un

plaisir de guider gratuitement tous

ceux qui souhaitent découvrir le

parcours de la ligne 5 et ses environs

à vélo et organisera des promenades

vers les lieux évoqués dans les

interviews.

Toutes les informations se trouvent

sur www.facebook.com/metro5be

Verantwoordelijke uitgever / editeur responsable: Dirk De Ceulaer, Warmoesberg 26, 1000 Brussel. Contact: [email protected] - 02 210 12 57. Ne pas jeter sur la voie publique. Niet op de openbare weg gooien.

Met de steun van de