Sanitair Warm Water Warm Water 2018-02-20 - Slide 2 Inhoud Belang SWW Ontwerpparameters Resultaten...
Click here to load reader
Transcript of Sanitair Warm Water Warm Water 2018-02-20 - Slide 2 Inhoud Belang SWW Ontwerpparameters Resultaten...
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 1
Sanitair Warm WaterBasisprincipes, dimensionering en voorkomen van
Legionella-ontwikkeling
Bart Bleys
WTCB - Labo Watertechnieken
Disclaimer NL
Het cursusmateriaal maakt geen onderdeel uit van de officiële publicaties van het WTCB en mag dus niet als referentie gebruikt worden. De gedeeltelijke, of gehele, verdeling of vertaling van deze documenten is enkel toegestaan met toestemming van het WTCB.
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 2
Inhoud
◘ Belang SWW
◘ Ontwerpparameters
◘ Resultaten recente metingen van waterverbruiken
◘ Dimensioneren
◘ Metingen m.b.t legionellaontwikkeling
▪ Noodzaak spoelen bij niet-gebruik
▪ Verlaging TSWW + regelmatig opstoken
◘ Nieuwe BBT Legionella
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 3
Context - belang SWW
Evolutie van de energiebehoefte in woningen voor de verschillende toepassingen
(Bron: Viessmann)
Evolutie aandeel SWW in totale energiebehoefte
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 4
Evolutie aandeel SWW in totale energiebehoefte
Vroeger
Verhouding energiebehoefte
ruimteverwarming ↔ sanitair warm water
Nu
SWW
CV
SWW
CV
Context - belang SWW
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 5
Recente en lopende onderzoeksprojecten
◘ TETRA SWW (2012-2014)
www.tetra-sww.be
◘ Instal 2020 (2014-2018)
www.instal2020.be
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 6
Comfort
Nuttige gebruikstemperatuur
Toepassing NBN 345 ISSO 55 Recknagel
handen wassen 35 °C 40 °C 35 °C
lavabo 40 °C 40 °C 40 °C
douchen 40 °C 37 °C 40-45 °C
bad 40 °C 37 °C 40 °C
vaat: machine
(hotels,…)
_ 55-65 °C -
vaat : hand 55 °C 50 °C 55 °C
voetbaden _ _ 30-35 °C
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 7
Comfort
◘ Aan het tappunt (l/min) @ 60°C
◘ Gelinkt aan druk aan tappunt, minimaal 1 bar
Vereiste debieten
Toepassing DIN 1988
ISSO 55
NBN 345
AICVF Productinfo
Lavabo 4,2 2,4 5 5 < 6
Douche 9 2,4 5 5-910-18
Bad 9 4,8 12,5 < 30
Gootsteen 4,2 4,8 3,3 - 9
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 8
Comfort
◘ Totale wachttijd = toestelwachttijd + leidingwachttijd
◘ Toestelwachttijd:
tijd tussen het openen van een SWW-tappunt en het
bereiken van de vereiste temperatuur aan de uitgang van
het productietoestel
◘ Leidingwachttijd:
tijd nodig na het openen van een SWW-tappunt
vooralleer de nuttige gebruikstemperatuur bereikt wordt
Aanvaardbare wachttijd
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 9
Comfort
Leidingwachttijd
SWW-productie
Tappunt20°
C
60°
C
20°C
20°C
60°C
Temperatuurtappunt [°C]
Tapduur [s]
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 10
Comfort
Leidingwachttijd
Tappunt
60°
C
20°C
20°C
60°C
Tapduur [s]
60°
C
SWW-productie
Temperatuurtappunt [°C]
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 11
Comfort
Leidingwachttijd
60°
C
60°
C
25°
C
Verdrijvenkoudwater
20°C
60°C
Temperatuurtappunt [°C]
Tapduur [s]
Tappunt
SWW-productie
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 12
Comfort
Leidingwachttijd
60°
C
60°
C
40°
C
10°C
60°C
Temperatuurtappunt [°C]
Tapduur [s]
Tappunt
SWW-productie
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 13
Comfort
Leidingwachttijd
Tapduur [s]
60°
C
10°C
60°C
60°
C
Opwarmenleidingmateriaal
Temperatuurtappunt [°C]
Tappunt
SWW-productie
Ook belangrijke invloed op uittapverliezen!
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 14
Comfort
Wachttijd - eisen
Bron Wachttijd (s)
Temperatuur(°C)
NBN EN 806-2 30 60
ISSO 55 20 45
In Duitsland:
Gootsteen Bad Douche Lavabo
Maximalewachttijd
5 tot 8 s 15 tot 25 s 10 tot 15 s 8 tot 10 s
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 15
Comfort
Berekenen maximale leidinglengte
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 16
SWW-vraag
Comfort
piekdebiet
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 17
◘ Individuele woningen: puls watermeter/vortex + logger
◘ Collectieve woongebouwen: ultrasoon + logger
uitgevoerd: 10
uitgevoerd: 15+
Recente metingen
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 18
◘ Tijdsbasis: 1 s ( 2s voor woningen)
◘ Meetduur per gebouw: 1,5 à 2 maand
(langer bij woningen)
◘ Meting van:
SWW debiet
Temperaturen van koud en warm water
Bij circulatieleidingen bijkomend:
▪ Retourtemperatuur
▪ Circulatiedebiet
Recente metingen
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 19
Recente metingen
TKWTretour
Collectieve SWW-installatie
Datalogger
Gemeten SWW-vraag
=
nuttige energie
+ uittapverliezen
Tvertrek
qsww
𝒒kw
𝒒circ.
waterteller
𝒒sww
Tww
Tmw
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 20
Recente metingen
Kleine tot grote (7 tot 319 appart.)
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 21
SWW-vraag groot appartementsgebouw
Recente metingen
Collectieve SWW-installatie113 appartementen
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 22
Piekdebieten i.f.v. gebouwgrootte
Recente metingenP
iekd
ebie
tSW
W (
l/m
in)
Conclusie:DIN 1988-300:2012 sluithet best aan bij metingen
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 23
Te volgen stappen:
1. Bepalen van het ontwerpdebiet van de tappunten
2. Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
3. Bepalen van het beschikbaar drukverlies voor elk tracé
4. Bepalen van de diameter van elk leidingstuk van
het meest ongunstige tracé
5. Berekenen van het nieuwe beschikbare drukverlies en
vervolgens bepalen van de diameters in het volgende
meest ongunstige tracé
(+ controle reeds gedimensioneerde stukken)
6. Herhalen van stap 5 tot alle tracés gedimensioneerd zijn
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
Algemeen principe van de methode
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 24
Het debiet dat in de berekeningsmethodiek voor een tappunt in
rekening genomen wordt, wordt het ontwerpdebiet van het
tappunt qc (VR) genoemd.
Voor de berekening van de leidingdiameter zijn in principe de
gegevens over ontwerpdebiet en minimale gebruiksdruk van de
tappunten, aangeleverd door de fabrikant, in aanmerking te
nemen.
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
1) Bepalen van de ontwerpdebieten van de tappunten
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 25
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
1) Bepalen van de ontwerpdebieten van de tappunten
Indien geen fabrikantgegevens beschikbaar, geeft de norm een tabelmet voor verschillende types tappunten een waarde bij ontstentenis.
DIN 1988-300:2012 – tabel 2
De in de tabel vermelde waarden mogen enkel gebruikt worden onder bepaalde voorwaarden,
vermeld in de norm (zie volgende slide).
* Het vermelde debiet is zowel geldig voor de aansluiting
‘koud water’ als voor de aansluiting ‘warm water’
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 26
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
1) Bepalen van de ontwerpdebieten van de tappunten
Voor de berekening van de leidingdiameters moeten de gegevens van de fabrikant in rekening
genomen worden. De fabrikant moet de minimale gebruiksdruk en de ontwerpdebieten aan de
koud- en warmwaterzijde (bij mengtoestellen) opgeven. Deze kunnen in belangrijke mate
afwijken van de in tabel 2 opgegeven waarden. Daarbij dient als volgt gehandeld te worden:
A) Liggen de fabrikantgegevens boven de in de tabel 2 opgenomen waarden, dan moet de
installatie ontworpen worden op basis van de fabrikantgegevens.
B) Liggen de fabrikantgegevens onder de in de tabel 2 opgenomen waarden, dan zijn er
twee opties:
B.1) Indien de drinkwaterinstallatie om hygiënische en/of economische redenen op
de geringere waarden te dimensioneren is, dan moet deze aanpak overeengekomen
worden met de opdrachtgever en moeten de veronderstellingen voor de tappunten
(minimale gebruiksdruk, ontwerpdebiet) in de berekeningsnota opgenomen worden.
B.2) Indien de drinkwaterinstallatie niet gedimensioneerd moet worden voor
waarden kleiner dan deze vermeld in de tabel, dan zijn de tabelwaarden te gebruiken.
= keuze overeen te komen met de opdrachtgever !
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 27
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
2a) berekening van piekdebiet voor leiding waarop
tappunten van slechts één en dezelfde ruimte
aangesloten zijn
2b) berekening van piekdebiet voor leiding waarop
tappunten van meerdere ruimtes aangesloten zijn
2) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
Twee verschillende berekeningsniveaus al naargelang
de beschouwde leiding (li)
Lokaal 2Lokaal 1
l1l2l3l4l5
l6
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 28
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
= een ruimte die tappunten omvat (bv.: badkamer,
keuken, wasplaats) in een residentieel gebouw of in
een niet-residentieel gebouw met gelijkaardig
gebruik (bv. hotels, rusthuizen, ziekenhuizen).
2a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
Gebruikseenheid (Nutzungseinheit NE)
die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 29
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
◘ Het piekdebiet qp,l(i) in elk leidingstuk van eenzelfde
ruimte wordt bepaald als de som van de ontwerp-
debieten van de twee grootste tappunten, gevoed
door deze sectie
2a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
ZONDER BINNEN EENZELFDE RUIMTE REKENING TE HOUDEN MET een tweede wastafel, een bijkomende douche naast een bad, of een bidet, urinoir of dienstkraan grenzendaan de toiletten.
qp,l(i) = 𝒒𝒄, max1 + 𝒒𝒄, max2
die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 30
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
Verklaring: Ervaring heeft aangetoond dat binnen eenzelfde ruimtemaximaal twee tappunten gelijktijdig gebruikt worden.
2a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte
ZONDER BINNEN EENZELFDE RUIMTE REKENING TE HOUDEN MET een tweede wastafel, een bijkomende douche naast een bad, of een bidet, urinoir of dienstkraan grenzend aan de toiletten.
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 31
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
qp,l(i) = 𝑞𝑐,max1 + 𝑞𝑐,max2 = qc1
𝑞𝑐1𝑞𝑐2𝑞𝑐3𝑞𝑐4
Lokaal 2
Lokaal 1
2a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
l1l2l3l4
l5
l6
die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 32
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
qp,l(i) = 𝑞𝑐,max1 + 𝑞𝑐,max2 = qc1 + qc2
𝑞𝑐1𝑞𝑐2𝑞𝑐3𝑞𝑐4
Lokaal 2
2a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
l1l2l3l4
l5
l6
die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte
Lokaal 1
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 33
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
qp,l(i) = 𝑞𝑐,max1 + 𝑞𝑐,max2 = qc2 + qc3
𝑞𝑐1𝑞𝑐2𝑞𝑐3𝑞𝑐4
Lokaal 2
2a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
l1l2l3l4
l5
l6
die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte
Lokaal 1
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 34
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
qp,l(i) = 𝑞𝑐,max1 + 𝑞𝑐,max2 = qc3 + qc4
𝑞𝑐1𝑞𝑐2𝑞𝑐3𝑞𝑐4
Lokaal 2
2a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
l1l2l3l4
l5
l6
die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte
Lokaal 1
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 35
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
Voor leidingen die leiden naar tappunten uit
minstens 2 ruimtes (bv. keuken + badkamer) wordt
het piekdebiet bepaald als de som van het piekdebiet
van de ruimtes (qp,L) zolang deze som kleiner is dan qs
(zie verder).
2b) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
qp,g(i) = MIN ( Σqp,L(i) ; 𝐪𝐬)
(formule voor qs : zie verder)
die leidt naar tappunten uit verschillende ruimtes
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 36
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
qp,L2
qp,L(x) = qp,l(imax) = 𝑞𝑐,max1 + 𝑞𝑐,max2
qp,L1
qp,L1 + qp,L2 ? qp,g(i) = MIN ( Σqp,L,i ; 𝐪𝐬)
𝑞𝑐1𝑞𝑐2𝑞𝑐3𝑞𝑐4
Lokaal 2Lokaal 1
2b) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding
qp,g(i) = MIN (qp,L1+ qp,L2 ; 𝐪𝐬)
l1l2l3l4l5
l6
die leidt naar tappunten uit verschillende ruimtes
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 37
De debieten van de verschillende delen van de sanitaire installatie moeten opgeteld worden wanneer ze gelijktijd gebruikt kunnen worden.
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
◘ 2b) Bepalen van het debiet qs
◘ De simultaneïteit hangt af van het gebouwtype :
(équation 9 de la DIN)Formule geldig voor0,2 ≤ Σqc ≤ 500 l/s !𝑞𝑠 = 𝑎 ( 𝑞𝑐)
𝑏− c )
ZONDER BINNEN EENZELFDE RUIMTE REKENING TE HOUDEN MET een tweede wastafel, een bijkomende douche naast een bad, of een bidet, urinoir of dienstkraan grenzend aan de toiletten.
(s = simultaneïteit)
(30 m³/min !)
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 38
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
◘ Rekenvoorbeeld koud water circuit (woongebouw)Lokaal 1: Keuken
qc = 0,07 l/s
Lokaal 2: Badkamer
qc = 0,15 l/s
1 was-machine
1 lavabo1 bad met douchekop
1 douche1 wc1 keukenkraan
qc = 0,07 l/s
qc = 0,20 l/s
qc = 0,20 l/s
qc = 0,13 l/s
Ontwerpdebieten
qp,l2 = 0,22 l/s
qp,l1 = 0,15 l/s
qp,l3 = 0,35 l/s
qp,l4 = 0,35 l/s
qp,l 5 = 0,35 l/s
qp,l6 = 0,07 l/s0,07 l/s+0,15 l/s
0,20 l/s+0,15 l/s
2e douche = genegeerd
Σ2 grootste
Exemple d’après: C. Baker, 2013, « Einfluss der neuen regelwerken auf die computergestützte planung »
0,15 l/s
qp,l(i) = 𝑞𝑐,max1 + 𝑞𝑐, max2
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 39
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
◘ Rekenvoorbeeld koud water circuit (woongebouw)Lokaal 1: Keuken
qc = 0,15 l/s
qc = 0,07 l/s
qc = 0,20 l/s
qc = 0,13 l/s
de l'unité
Débit de pointe qp,g1 = 0,41 l/s
qp,L1 + qp,L2 = 0,07 + 0,35 = 0,42 l/s
qs = 1,48 * (0,07+0,13+0+0,20+0,07+0,15)^0,19 - 0,94 = 0,41 l/sExemple d’après: C. Baker, 2013, « Einfluss der neuen regelwerken auf die computergestützte planung »
ql,5 = 0,35 l/s
qp,L2
qp,l,1 = 0,07 l/s
qp,L1
2e douche = genegeerd!
Σqc=0,62
qc = 0,07 l/sOntwerpdebieten
qc = 0,20 l/s
qp,g(i) = MIN (Σ qp,Lx ; 𝐪𝐬)
1 was-machine
1 lavabo1 bad met douchekop
1 douche1 wc1 keukenkraan
Lokaal 2: Badkamer
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 40
Lokaal 5
Dimensionering volgens de norm DIN 1988-300
◘ Rekenvoorbeeld koud water circuit (woongebouw)Lokaal 1
qp,L2 = 0,35 l/s
qp,L1= 0,07 l/s
Lokaal 3
qp,g2 = 0,60 l/s
qp,g1 = 0,41 l/s
qp,g(i) = MIN (Σqp,L(x) ; 𝐪𝐬)
qp,g(i) = MIN (Σqp,Lx ; 1,48 (Σqc=1,86)^0,19 - 0,94 = 0,73 l/s
qp,L4 = 0,35 L/s
qp,L6 = 0,35 L/s
qp,L3= 0,07 l/s
qp,L5= 0,07 l/s
Lokaal 6
Lokaal 2
Lokaal 4Σqc = 0,62
qc= 0,07 l/sqc = 0,15 l/s
qc = 0,07 l/s
qc = 0,20 l/s
qc = 0,20 l/s
qc = 0,13 l/s
qp,g(i) = MIN (Σqp,L(x) ; 𝐪𝐬)
qp,g(i) = MIN (Σqp,Lx ; 1,48.(Σqc=1,24)^0,19 - 0,94 = 0,60 l/s
Σqc=1,24
Σqc=1,86
Σqp,L,x = 0,42 l/s
Σqp,L,x = 0,84 l/s
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 41© WTCB
Cummulatieve tapprofielen
Dimensioneren SWW-productie
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 42
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
0 21,600 43,200 64,800 86,400
Cu
mu
lati
ef v
erb
ruik
SW
W @
60
°C (L
)
Tijdsduur (meetinterval) (s)
6h 12h 18h 24h
RichtingscoëfficientDebiet (L/s)
Boilervolume (900L)
Rico = Benodigd vermogen24h
6h
Dimensioneren SWW-productie
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 43
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
0 21,600 43,200 64,800 86,400
Cu
mu
lati
ef v
erb
ruik
SW
W @
60
°C (L
)
Tijdsduur (meetinterval) (s)
6h 12h 18h 24h
Richtingscoëfficient
P= 3,4 kW
© CSTC
Dimensioneren SWW-productie
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 44
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
0 21,600 43,200 64,800 86,400
Cu
mu
lati
ef v
erb
ruik
SW
W @
60
°C (L
)
Tijdsduur (meetinterval) (s)
6h 12h 18h 24h
250 L
Maximale afwijking=
Benodigd buffervolume
© CSTC
Dimensioneren SWW-productie
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 45
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
0 21,600 43,200 64,800 86,400
Cu
mu
lati
ef v
erb
ruik
SW
W @
60
°C (L
)
Tijdsduur (meetinterval) (s)
6h 12h 18h 24h
© CSTC
Dimensioneren SWW-productie
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 46
PV curve
© CSTC
Dimensioneren SWW-productie
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 47
Resultaten uit metingen
PV-Curves voor metingen woningenV
erm
oge
n[k
W]
Opslagvolume [L sww @60°C]
© WTCB
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 48
Resultaten uit metingen
PV-Curven voor metingen appartementsgebouwenV
erm
oge
n[k
W]
Opslagvolume [L @60°C]
7
11
36
57
65
96
113
277
312
320
© WTCB
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 49
EN 12831-3:2017
◘ Piekdebiet = DIN 1988-300 OK
◘ Dimensionering via P,V-curve:
aantal verduidelijking nodig, maar principe OK
vraagprofiel wordt omgezet in ‘leveringsprofiel’ dat rekening
houd met het type toestel, bv:
Nationale bijlage
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 50
Vergelijking met DIN 4708-2
Piekverbruik op 10 min uit de metingen vs DIN 4708
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 51
Hygiënische waterkwaliteit
◘ Drinkwater = voedingsmiddel met wettelijke
kwaliteitsvoorschriften
◘ Tussen de teller en het tappunt kan die kwaliteit
beïnvloed worden door de binneninstallatie
◘ Aandachtspunten:
Materialen geschikt voor drinkwater (NBN EN 806-2,
Belgaqua, WTCB infofiche n°45)
Ontwerp en dimensionering die toelaten stagnatie te
vermijden
Hygiënische plaatsing binneninstallatie (spoelen)
Aandacht bij gebruik installatie
© WTCB
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 52
Legionella : temperatuur
Slaap toestand groei afsterven
vermenigvuldigingsgraad
regr
essi
egra
ad
temperatuur
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 53
Voorbeeld: temperatuur en debietverloop in een
installatie met 12 sub-lussen, zonder regelventielen
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 54
Installatie met sterkere pomp
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 55
Legionella: Regionale regelgeving
Regio Regelgeving Inhoud
Vlaamse Regio Besluit van de Vlaamse Regeringbetreffende de preventie van de veteranenziekte op publiektoegankelijke plaatsen (9 februari2007 /M.B. 04/05/07)
Bepaalt eenduidigeaanpak voor installatiesmet een hoog en matigrisico
Régionwallonne
différents arrêtés du Gouvernement wallon du 13 juin 2013 (M.B. 12/07/13) fixant les conditions sectorielles relatives aux bassins de natation
+ on retrouve des mesures en lien avec cette problématique dans les permis d’environnement
Piscines publiques
les installations de refroidissement par dispersion d'eau dans un flux d'air
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 56
Regio Regelgeving Inhoud
Brussels HoofdstedelijkGewest
l’arrêté du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale du 10 octobre 2002
(M.B. 08/11/02) bepaalt exploitatievoorwaarden voorzwembaden
+ men vindt eveneens eisenterug mbt de legionellaproblematiek in de exploitatie / milieuvergunning
Openbare zwembaden
Eis: controle van de douches op aanwezigheid van LegionellapneumophilaMinimum 1x per jaar.
Koeltorens
Legionella: Regionale regelgeving
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 57
Legionella
ISSO-studie Nederland
September 2017
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 58
Analyse van water dat op een installatie is gebleven na de
druktest : kwaliteitsvermindering !!
Totaal Kiemgetal 22°C Voor spoelen Na spoelen
WW DoucheDirecte staalname
76.000 kve/ml WWMin 0 kve/mlMax 320 kve/ml
KW lavaboDirecte staalname
36.000 kve/ml KWMin 29 kve/mlMax 110 kve/ml
KW Kelder collector Na doorstroming 1 emmer
12.000 kve/ml
Stagnatie vermijden
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 59
Stagnatie vermijden
Legionella Analyses voor en na spoeling
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 60
Doel: nagaan of het mogelijk is om energie te besparen, zonder verhoging van het risico op legionella-ontwikkeling. Bv. door de SWW-productietemperatuur teverlagen en regelmatig op te stoken.
Voorbeelden:
Belangrijke opmerking: de hygienische waterkwaliteit is uiteraard belangrijkerdan het verminderen van het energieverbruik
Tproductie Tdesinfectie Desinfectieduur Frequentie
45 °C 60 °C 30 min 1x/week
45 °C 60 °C 1h 1x/week
45 °C 60 °C 30 min 1x/dag
45 °C 60 °C 1h 1x/dag
50°C ….
….
Proefopstelling Legionella
Lopend onderzoek
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 61
Lopend onderzoek
Proefopstelling Legionella
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 62
Distance from
bottom (cm)
Temp. sensor n°5 : 122.4
Temp. sensor n°4 : 95.2
Temp. sensor n°3 : 68
Temp. sensor n°2 : 40.8
Temp. sensor n°1 : 13.6
Temp. sensor n°0 : 0
Testboiler
T° sensor n°5
T° sensor n°4
T° sensor n°3
Koud water toevoer
Retour SWW
200 L
155 L/d
T° sensor n°1
T° sensor n°2
T° sensor n°6
T° sensor n°7
T° sensor n°10
T° sensor n°0
Lopend onderzoek
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 63
Lopend onderzoek
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 64
Lopend onderzoek
Biofilm monitoring
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 65
Tap scheduleDHW Flow-
rateTap duration
Tapped DHW volume
Start hour Type of draw-off l /min s liters
06:59 purge of the shower pipe 6.5 10 1.083
07:00 Shower n° 1 6.5 355 38.5
07:10 Shower n° 2 6.5 393 42.6
08:00 Shower n° 3 6.5 296 32.1
12:00 Kitchen faucet 5 6 0.50
12:30 Kitchen faucet 5 20 1.67
13:45 Kitchen faucet 5 30 2.50
18:15 Children’s bath (40 L) 6.5 311 33.7
19:00 Kitchen faucet 5 6 0.50
19:15 Kitchen faucet 5 3 0.25
20:00 Kitchen faucet 5 30 2.50
Total tapped daily DHW Volume : 155,79 l
Lopend onderzoek
Tapprofiel
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 66
weeks T production
(tank)
T heating( thermal
shock )
Heating duration Frequency Number of thermal shocks
1 and 2 45 °C 60 °C 30 min 1x / week 2 shocks
3 and 4 45 °C 60 °C 1 h 1x / week 2 shocks
5 45 °C 60 °C 30 min 1x / week with extra circulation on
tank
1 shock
6 and 7 45 °C 60 °C 1 h 1x / week with extra circulation on
tank
2 shocks
8 and 9 45 °C 60 °C 1 h 1x / week with extra circulation on
tank.+ 30 minutes thermal
disinfection of the sampling taps
2 shocks
Lopend onderzoek
Opstookregimes
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 67
Lopend onderzoek
Opstookregimesweeks T
production(tank)
T heating( thermal
shock )
Heating duration
Frequency Number of thermal shocks
10 45 °C 60 °C Warming up
+4 x 30 min (for taps
disinfection)
1x / week with extra circulation on tank.
+ 4 x 30 minutes thermal disinfection for each of the
sampling taps and draw-off pipes
1 shock
11 45 °C 60 °C Warming up +30 min (for
tank)+ 4 x 30 min
(for taps disinfection)
1x / week with extra circulation on tank.
+ 4 x 30 minutes thermal disinfection for each of the
sampling taps and draw-off pipes
1 shock
14-18 45 °C 60 °C 1 h 2x / week with extra circulation on tank
9 shocks
19 45 °C 60 °C 1 h 7x /weekwith extra circulation on tank
7 shocks
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 68
Geen enkel opstookregime heeft toegelaten om de
concentraties benden de aanbevolen waarde te houden
(< 1000 kve/l)
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
5.00
6.00
7.00
8.00
05
/01
/20
17
19
/01
/20
17
02
/02
/20
17
16
/02
/20
17
02
/03
/20
17
16
/03
/20
17
30
/03
/20
17
13
/04
/20
17
27
/04
/20
17
11
/05
/20
17
25
/05
/20
17
08
/06
/20
17
22
/06
/20
17
06
/07
/20
17
20
/07
/20
17
03
/08
/20
17
DHW 45°C + shock 60°C
departure recirculation shower kitchen
Legi
on
ella
co
nc.
[cf
u/l
]
log
scal
eLopend onderzoek
Voorlopige resultaten
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 69
https://www.instal2020.be/wp-content/uploads/2015/07/CIBW062-Symposium-2017-publication-Legionella.pdf
Lopend onderzoek
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 70
BBT Legionella
https://www.zorg-en-gezondheid.be/handboek-best-beschikbare-technieken-voor-legionellabeheersing
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 71
Dimensionering verdeelinstallaties
Aanbevelingen nieuwe BBT
◘ DIN 1988-300
◘ snelheden:
Sanitair Warm Water 2018-02-20 - Slide 72
Bedankt voor uw aandacht!
Vragen?