SAMEN WERKEN AAN DE TOEKOMST - Waalwijk 2025 · 8. Stimuleren van de deelname aan de arbeidsmarkt...

SAMEN WERKENAAN DE TOEKOMST

2

INHOUDSOPGAVE

SAMENVATTING 4

VOORWOORD 8

PROFIELSCHETSWAALWIJKNU 10

1.VOORUITKIJKEN 13

1.1Missieenambities 14

1.2Doelstellingen:hetWaalwijksL.A.B. 14

1.2.1Leefklimaat 16

1.2.2Arbeidsmarkt:vraagenaanbodinbalans 23

1.2.3Bereikbaarheid:overalmakkelijkkunnenkomen 25

2.HOEWERKENWIJRICHTING2025? 28

2.1Rodedraad:sameninbewegingkomen 30

2.1.1Gemeentelijkeorganisatie 31

2.1.2BinnendegemeenteWaalwijk:schaalverdiepingenzelfsturing 31

2.1.3Buitendegemeentegrenzen:schaalvergroting 32

2.1.4Visiebestuurlijketoekomst 34

2.2Groenedraad:duurzaam 35

3.NAWOORDBURGEMEESTER 39

BIJLAGE1.TERUGBLIKKEN 41

1.1Waaromeenherijkingvandestrategischevisieuit2010? 43

1.2Watwarendemissieenambitiesuit2010? 43

1.3Zijndezemissieenambitiesnogactueel? 44

BIJLAGE2.TOTSTANDKOMINGVISIE 48

Leeswijzer

Eerstdeblikvooruit,dankijkenwepasachterom:we

kiezenervooromdirectmetdedeurinhuistevallen

metonzevisieopdetoekomst,endaarnatoetelichten

waaromweditprocesomtekomentoteenvisie

hebbendoorlopenenwelketrendsenontwikkelingen

makendatwedevisieuit2010een‘opfrisbeurt’geven.

DevisieWaalwijk2025ismedetotstandgekomen

dooreenbijdragevandeprovincieNoord-Brabant.

Een aantrekkelijke gemeente om te wonen, werken, leren en ondernemen.

SAMENVATTING

5

SAMENVATTINGMISSIEDegemeenteWaalwijkiseenstedelijkknooppuntdatmetzijnkrachtigeeconomischefunctieenkarakteristiekekernenenomgevingeenvitaleschakelisinderegionalenetwerkenvanDeLangstraatenMidden-Brabant.

AMBITIES TOT 2025Waalwijkis…

1.eenaantrekkelijkegemeenteomtewonen,werken,lerenenondernemen;eenplekwaaronzekinderenineenfijneomgevingveiligkunnenopgroeien;

2.centrumvanschoen-enlederontwikkelinginNederland; 3.duurzaamregionaalwerkgelegenheidscentrummeteengezondebalans

tussenwoon-enleefklimaatvandegemeentetenzuidenvandeA59,endeeconomischeontwikkelingenopdebedrijventerreinenHavensaandenoordkant;

en: 4.Onzeinwoners,ondernemersenmaatschappelijkeorganisatieszijn

eigenaarvandeWaalwijksesamenleving,waarbijvertrouwenenverantwoordelijkheiddeuitgangspuntenzijn.

Vanuithetprofielvaninnovatievepioniersstadisonzeinsteekomtesturenvanuiturgenties(watzijndezwakkedelendieonderuitdreigentegaan)envanuitpotenties(watiskansrijk).Deuitkomstenvande(digitale)uitvraagonder,engesprekkenmetbelanghebbendenzijnleidendgeweestbijhetbenoemenvandezepotentiesenurgenties.WebenoemendaarvoorWaalwijktot2025tot‘levendL.A.B.’:eenlaboratoriumomtevernieuwenendaarmeezosnelmogelijkresultatenteboekenopthema’sdieervooronzeaantrekkelijkheidtoedoen.Juistalsmiddelgrotegemeentemeteenaanpakkersmentaliteithebbenwedekrachtresultatentebereiken.Erzijndrie

pijlersinhetWaalwijkselevendeL.A.B.waarindeurgentiesenpotentiesterugkomen: 1.Leefklimaat: •Voorzieningen(o.a.binnenstad) •Socialeveerkracht(o.a.zorg) •Veiligheid 1.Arbeidsmarkt:vraagenaanbodinbalans 2.Bereikbaarheid:overalmakkelijkkunnenkomen

Hoedoenwedat?WekiezenvooreenrodeengroenedraaddoorhetL.A.B.Derodedraadisvooronssamenwerken.Samenmetinwoners,ondernemers,maatschappelijkeorganisatiesenandereoverhedenwerkenweaaneenaantrekkelijkWaalwijkin2025.EnWaalwijkwerkt‘groen’,dusduurzaam.

BESTUURLIJKE VISIEWaalwijkheeftbestuurskracht.Oplangeretermijndenkenwedatsociaal-economischeontwikkelingenmakendateennetietsgroteremiddelgrotegemeentemeerveerkrachtkangeven.Wezienmogelijkhedenomdezenetietsgrotereschaaldichtbijhuisteorganiseren,doordeverwevenheidinhetgebiedvanDeLangstraat.Werealiserenonsechterdatweanderen(degemeentenLoonopZandenHeusden)nietkunnen‘dwingen’omook‘verliefd’tewordenopDeLangstraat.Alseralsnogdraagvlakzoukomenvooreengezamenlijkevisieontwikkeling,danpakkenwediehandschoengraagop.

6

Leefklimaat: 1.Stimulerenvaneentransformatievandebinnenstadtoteentoegankelijke

enaantrekkelijkeplekvanontmoetingenvermaak. 2.Verbindenvandeconcentratieschoen-enlederhandelsbedrijvenaande

retail-enleisurefunctievandebinnenstadenaandegebiedsmarketingvanDeLangstraat.

3.Doorontwikkelenvaneenintegraleaanpakinhetsocialedomein. 4.Realiserenvanlaagdrempeligeinloop-enontmoetingsactiviteiten,gericht

opdeversterkingvansocialeparticipatie,onderlinghulpbetoonenhulpdichtbijhuis.

5.Stimulerenvantaalvaardigheidenhethebbenvaneenbaanvoornieuweinwoners.

6.Investerenineenweerbareoverheidenweerbareinwoners.

Arbeidsmarkt: 1.EenregionaalwerkgelegenheidscentruminMidden-Brabantzijn. 2.Stimulerenvandedeelnameaandearbeidsmarktvoorkwetsbare

groepenzoalslangdurigwerklozenenmensenmeteenafstandtotdearbeidsmarkt.

3.EenwerkloosheidscijferonderhetlandelijkeenBrabantsewerkloosheidscijfer.

4.Partnerszoekenomsamentewerkenaanvoldoendehuisvestingsaanbodvoor(tijdelijke)arbeidsmigrantenendaarbijaandachttehebbenvoordesocialeeffectenvandezegroepinonzegemeenschap.

5.HetaantrekkelijkmakenvoorWaalwijksejongerenomnahunstudieweerinWaalwijktekomenwonenen/ofnaafrondenvanhunstudieookinWaalwijkteblijven.

Bereikbaarheid: 1.DebereikbaarheidvanWaalwijkbevorderen,o.a.door: a.deliggingvanWaalwijkaandeMaasbenutten:impulsgevenaan

dehavenontwikkeling; b.hetstimulerenvandeGebiedsontwikkelingOostelijkeLangstraat

(A59)endeontsluitingbijknooppuntHooipolder(A27). 2.Inzettenopdirecte,snelleencomfortabelewandel-enfietsroutes,

o.a.desnelfietsroutestussenTilburgenWaalwijk,enWaalwijken’s-Hertogenbosch.

3.Betereontsluitingvancentravanbedrijvigheidenwerkgelegenheidincombinatiemethetcentrum(winkelgebied,stadhuis,schoenenmuseum)doorhetregionaleopenbaarvervoer.

4.Inzettenopservicenetwerk(openbaarvervoer)methetoogopdegroeiendegroepouderen.

Rode draad: 1.DegemeentealsEersteOverheid. 2.Nastrevenvaneenhogekwaliteitvanpubliekedienstverleningennog

competenterwordenopflexibiliteit,ondernemerschap,betrokkenheidenpartnerschap.

3.Realiserenvanmaximaalmaatschappelijkrendementvanhetgeldvandeinwonerenalsorganisatiebijdebestenhoren.

4.Ontwikkelenvandeomschakelingvaneenoverheiddiebepaalt,naareensamenlevingdiebepaalt.

5.InvestereninmeersamenwerkenmetdeWaalwijksesamenleving(schaalverdieping)enookdaarbuiten(schaalvergroting).

6.Fungerenalseenassertieve,proactievespelerinhetregionalebestuurlijkenetwerk.

Groene draad: 1.Kiezenvoorduurzaamheidenduurzamesuccessen. 2.Klimaatneutraalin2043. 3.Investerenincirculaireeconomie(vanafvalnaargrondstof). 4.Behoudenenverderontwikkelenvangroenenlandschap.

Leefklimaat: 1.Stimulerenvaneentransformatievandebinnenstadtoteentoegankelijke

enaantrekkelijkeplekvanontmoetingenvermaak. 2.Verbindenvandeconcentratieschoen-enlederhandelsbedrijvenaande

retail-enleisurefunctievandebinnenstadenaandegebiedsmarketingvanDeLangstraat.

3.Doorontwikkelenvaneenintegraleaanpakinhetsocialedomein. 4.Realiserenvanlaagdrempeligeinloop-enontmoetingsactiviteiten,gericht

opdeversterkingvansocialeparticipatie,onderlinghulpbetoonenhulpdichtbijhuis.

5.Stimulerenvantaalvaardigheidenhethebbenvaneenbaanvoornieuweinwoners.

6.Investerenineenweerbareoverheidenweerbareinwoners.

Arbeidsmarkt: 7.EenregionaalwerkgelegenheidscentruminMidden-Brabantzijn. 8.Stimulerenvandedeelnameaandearbeidsmarktvoorkwetsbaregroepen

zoalslangdurigwerklozenenmensenmeteenafstandtotdearbeidsmarkt. 9.EenwerkloosheidscijferonderhetlandelijkeenBrabantse

werkloosheidscijfer. 10.Partnerszoekenomsamentewerkenaanvoldoendehuisvestingsaanbod

voor(tijdelijke)arbeidsmigrantenendaarbijaandachttehebbenvoordesocialeeffectenvandezegroepinonzegemeenschap.

11.HetaantrekkelijkmakenvoorWaalwijksejongerenomnahunstudieweerinWaalwijktekomenwonenen/ofnaafrondenvanhunstudieookinWaalwijkteblijven.

Bereikbaarheid: 12.DebereikbaarheidvanWaalwijkbevorderen,o.a.door: a.deliggingvanWaalwijkaandeMaasbenutten:impulsgevenaan

dehavenontwikkeling;

DE 25 BELANGRIJKSTE DOELSTELLINGEN IN HET WAALWIJKS L.A.B. TOT 2025:

b.hetstimulerenvandeGebiedsontwikkelingOostelijkeLangstraat(A59)endeontsluitingbijknooppuntHooipolder(A27).

13.Inzettenopdirecte,snelleencomfortabelewandel-enfietsroutes,o.a.desnelfietsroutestussenTilburgenWaalwijk,enWaalwijken’s-Hertogenbosch.

14.Betereontsluitingvancentravanbedrijvigheidenwerkgelegenheidincombinatiemethetcentrum(winkelgebied,stadhuis,schoenenmuseum)doorhetregionaleopenbaarvervoer.

15.Inzettenopservicenetwerk(openbaarvervoer)methetoogopdegroeiendegroepouderen.

Rode draad: 16.Degemeentealseersteoverheid. 17.Nastrevenvaneenhogekwaliteitvanpubliekedienstverleningennog

competenterwordenopflexibiliteit,ondernemerschap,betrokkenheidenpartnerschap.

18.Realiserenvanmaximaalmaatschappelijkrendementvanhetgeldvandeinwonerenalsorganisatiebijdebestenhoren.

19.Ontwikkelenvandeomschakelingvaneenoverheiddiebepaalt,naareensamenlevingdiebepaalt.

20.InvestereninmeersamenwerkenmetdeWaalwijksesamenleving(schaalverdieping)enookdaarbuiten(schaalvergroting).

21.Fungerenalseenassertieve,proactievespelerinhetregionalebestuurlijkenetwerk.

Groene draad: 22.Kiezenvoorduurzaamheidenduurzamesuccessen. 23.Klimaatneutraalin2043. 24.Investerenincirculaireeconomie(vanafvalnaargrondstof). 25.Behoudenenverderontwikkelenvangroenenlandschap.

VOORWOORD

9

VOORWOORD

WelkomindetoekomstvanWaalwijk!

<interviewsmetinwonersoverhuntoekomstplannenmetfoto’s>

PROFIELSCHETS WAALWIJK NU

11

PROFIELSCHETS WAALWIJK NU

Waalwijk,Sprang-CapelleenWaspik.Eenstadsdorpofeendorpsestadwaarweelkaarnogkennenenwaarweonsonderscheidendooreenmentaliteitvan‘aanpakken’.Vanoudsherbekenddoordeschoen-enlederindustrie,vandePietKlerkxMeubelboulevardenRKCWaalwijk.

Waalwijk:eenstadentweekernendiesinds1997bijelkaarhoren,iedermeteeneigenkarakterenspecifiekekwaliteiten.Eéngemeentemetruim47.000inwoners,waarhetgoedwonen,opgroeien,leren,ondernemenenwerkenis.Eengemeentegelegeninhetgroen,aanderandvandeLoonseenDrunenseDuinen,opdegrenstussenzand(Brabant)enklei(Holland).

Waalwijk,centraalgelegeninMidden-BrabanttussenBreda,TilburgenDenBosch.OnderdeelvanDeLangstraatmetHeusdenenLoonopZand.Waalwijkistrotsophetbloeiendebedrijfslevenendedaaraanverbondengrotewerkgelegenheid.‘Waalwijkwerkt’isnietvoornietsaljarenlangonzeslogan.

AlsmiddelgrotestadkentWaalwijkgoedevoorzieningen,karakteristiekewoonkerneneneendiversiteitaangelovenenculturen.Waarhetverenigingslevenbloeit,en‘onskentons’nogleeft.QuavoorzieningenspringenDeLeest,DeSlagen,DenBolder,SportcampusOlympia,Zidewinde,hetElisabeth-TweeStedenZiekenhuisenhetOlympiabaderuit.

Waalwijkwerktookaanbereikbaarheid.BelangrijkvooronzeinwonersenhetWaalwijksebedrijfsleven,zekervoordelogistiekesector.Waalwijkligtopeenkruispuntvanbelangrijkewegen:deA59enN261,vlakbijdeA27enA2,enaandeBergscheMaas.

EnWaalwijkwerktsamen!Metonzeinwoners,ondernemers,maatschappelijkeorganisatiesenandereoverheden.WaalwijkwerktdaarnaastduurzaamdoorhernieuwbareenergieoptewekkeninhetEcoparkenrekeningtehoudenmeteenveranderendklimaat.

Foto:AdWagemakers

1. VOORUITKIJKEN

14

1. VOORUITKIJKEN

1.1 MISSIE EN AMBITIES

AlswekijkenindetoekomstvanWaalwijk,enwestrevennaareenaantrekkelijkegemeentein2025omtewonen,werken,leren,ondernemenenrecreëren,danisonzehoudingdatwewillenleren,openstaanvoorverandering,envernieuwendenambitieusdekoerswillenuitzettenrichtingdetoekomst.Zonderoogkleppenop,envooralgerichtopwaterbuitenhetstadhuisgebeurt,enhoewedaarophetbestekunneninspelen.

Alswezeggendatwewillenlerenvanonsverleden,danbouwenwenudusnietopnieuweenvisieop,alsofernooitééneerderisgeweest.In2010iseenvisieopdetoekomstvanWaalwijkvastgesteld,endaarpakkenweopterug.Metdekennisvannu,deactueletrendsenontwikkelingeninonsachterhoofd,endemaatschappelijkeopgavendieoponsafkomeninzicht,gooienwijdemissie,ambitiesendoelstellingenuitdevisievan2010nietoverboord1maar‘metenwedetemperatuur’omtepeilenofwenogopdegoedewegzitten,en/ofweherenderbakensmoetenverzetten.Wezienhetookalsonderdeelvanonzebestuurskrachtommetgelijketussenpozeneenvisietrajecttedoorlopen.

WaarweinWaalwijkiniedergevalnietaltijdgoedinzijn,islatenzienhoeveelmooisonzegemeentetebiedenheeft.Ditwordtookbevestigddoordeuitkomstenvandeenquêtesonderonzeinwoners.ZijgavenaandatwevaakvergetenhoeveelWaalwijktebiedenheeft.Inditvisiedocumentlatenwedaaromookgraagzienhoe‘Waalrijk’Waalwijkis!

Demissiediewein2010hebbenvastgesteld,pastWaalwijknogsteedsgoed.WevoegenalleenDeLangstraateraantoeomhetbelangdaarvanvooronsteduiden.Onzemissieluidtdaaromnu:

DegemeenteWaalwijkiseenstedelijkknooppuntdatmetzijnkrachtigeeconomischefunctieenkarakteristiekekernenenomgevingeenvitaleschakelisinderegionalenetwerkenvanDeLangstraatenMidden-Brabant.

Onzeambitieszijnandersdanin2010.Nuzijnonzedoelstellingenvoor2025:

Waalwijkis… 1.eenaantrekkelijkegemeenteomtewonen,werken,lerenenondernemen;

eenplekwaaronzekinderenineenfijneomgevingveiligkunnenopgroeien; 2.centrumvanschoen-enlederontwikkelinginNederland; 3.duurzaamregionaalwerkgelegenheidscentrummeteengezondebalans

tussenwoon-enleefklimaatvandegemeenteaandeenekantvandeA59,endeeconomischeontwikkelingenopdebedrijventerreinenHavensaandeanderekant;

En: 4.Onzeinwoners,ondernemersenmaatschappelijkeorganisatieszijn

eigenaarvandeWaalwijksesamenleving,waarbijvertrouwenenverantwoordelijkheiddeuitgangspuntenzijn.

Voordeonderbouwingvandeaangepasteambitiesverwijzenwenaarbijlage1.Hetrapport‘MidsizeBrabant’vanBrabantKennisdatin2015uitkwam,biedtonsinspiratievoordezetoekomstvisie.Vandescenario’svoormiddelgrotegemeenteninBrabantdiedaarinwordengeschetst,herkennenwijonsvooralinhetscenariovandeinnovatievepioniersstad.Tegelijkertijdlenenweookgraagonderdelenuitdeanderedriescenario’s(aantrekkelijkewoonstad,bloeiendestreekstad,slimmeindustriestad).DieonderdelenkomenterugindeuitwerkingvandepijlersLeefbaarheid,ArbeidsmarktenBereikbaarheid.

1.2 DOELSTELLINGEN: HET WAALWIJKS L.A.B.

Vanuithetbovengeschetstprofielvaninnovatievepioniersstad,metmissieenvier

1Missie,ambitiesendoelstellingenuit2010:www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/visie-uit-2010.pdf

15

ambitiesinhetachterhoofdisonzeinsteekomtesturenvanuiturgenties(watzijndezwakkedelendieonderuitdreigentegaan)envanuitdepotenties(welkedelenzijnkansrijk).

Deuitkomstenvande(digitale)uitvraagonder,engesprekkenmetonzeinwoners,ondernemers,maatschappelijkeorganisaties,medewerkersenspecifiekookjongereninWaalwijk,zijnleidendgeweestbijhetbenoemenvandezepotentiesenurgenties.

AlsurgentieskrijgenwevanuitdeWaalwijksesamenlevingterug: 1.DynamiekindebinnenstadWaalwijk 2.Bereikbaarheid 3.Socialeveerkracht(ouderen,jongeren,zorgzaamheid) 4.Veiligheid

AlspotentiesvoorWaalwijk: 1.Werkgelegenheid 2.DesamenwerkinginDeLangstraat

Detoekomstisniettevoorspellen.Welvindenwehetuitzettenvaneenkoersbelangrijkenmetwelkehoudingwedatdoen.Nietsdoen,enmaarafwachtenwateroponsafkomt,isgeenoptie.Waalwijkisdaarbijvooralvanhet‘doen’.Wegaangraagtotactieoverwantwekrijgenenergievanresultatenbehalen,hetliefstopkortetermijn.

Alsmiddelgrotegemeentezijnwehierjuistgoedin: •Westaandichtbijonzeinwoners,demensenwaarhetomgaat; •Wehebbeneenschaalwaarbijwevoldoendedeskundigheidinhuishebben

c.q.kunnenhalen; •Wezijnkleingenoegomsneltekunnenschakeleninonzeorganisatieen

zakenefficiëntteregelen; •Wezijnverbindend,eenschakeltussenstadenplatteland.

Quacultuurkennenwenoghet‘onskentons’enwezijngrootgenoegomimpacttekunnenhebbeninsamenwerkingsverbanden.DaarnaastkentWaalwijkvanoudshereenmentaliteitvanaanpakken.Metdeslag-endaadkrachtvanmiddelgroot,endezemaniervanwerken,kunnenweWaalwijkaantrekkelijkhouden.WebenoemenWaalwijkdaaromtot‘levendlab’:eenlaboratoriumomtevernieuwenendaarmeeopkortetermijnresultatenteboekenopthema’sdieervooronzeaantrekkelijkheidtoedoen.Vandaardatweinonzevisieookkiezenvooreenrelatiefkortevisietermijn(2025)enniet2050.

WezettendriepijlersinhetWaalwijkselevendeL.A.B.L.A.B.staatvoorhetlevendlaboratoriumendeeerstelettersstaanvoordepijlers:L(eefklimaat),A(rbeidsmarkt)enB(ereikbaarheid).InhetL.A.B.komendeurgentiesenpotentiesvoorWaalwijkterug: 1.Leefklimaat: a.Voorzieningen b.Socialeveerkracht:ouderen,jongeren,nieuweinwoners c.Veiligheid 2.Arbeidsmarkt:vraagenaanbodinbalans a.Werkgelegenheid b.Afstandtotarbeidsmarkt 3.Bereikbaarheid:overalmakkelijkkunnenkomen

Vanuitdezepijlersstellenweonzedoelstellingenvoor2025vast,waarbijwedeelsterug-grijpenopdedoelstellingenuit2010,endaarwaarnodig,dezeactualiserenenaanvullen.

Ditisdusonzekoers:werkenaan,enwerkenin,hetWaalwijksL.A.B.Ditishet‘wat’.Maarjuistookdemanierwaaropweditdoen,het‘hoe’iseencruciaalonderdeelvanonzevisie.WekiezenbewustvooreenrodeengroenedraaddoorhetL.A.B.Derodedraadisvooronssamenwerken.Zoalshetspreekwoordzegt:‘Wiesnelwilgaan,moetalleengaan.Wieverwilkomen,werktsamen’.Samenmetinwoners,ondernemers,maatschappelijkeorganisatiesenandereoverhedenkunnenwewerkenaanhetL.A.B.voorWaalwijk2025.Enbovendien:Waalwijkwerkt‘groen’,dusduurzaam.

16

1.2.1 LEEFKLIMAAT

Maatschappelijke opgaven anno 2017

VoordetoekomstvanWaalwijkishetbelangrijkdatonzejeugdzich–ongeachtafkomstofopleidingsniveau–optimaalkanontwikkelen.Datzekunnenopgroeientotzelfredzameenondernemendemensendieactiefzijnindegemeenschap.Omvoordejeugdaantrekkelijkteblijven,willenwezemeergaanbiedenophetgebiedvangoedmiddelbaaronderwijs,sportvoorzieningeneneenlevendigcentrummetaantrekkelijkeevenementen.

OokinWaalwijkzienwedevergrijzingoponsafkomen.Methetklimmenvandeleeftijdneemtookhetaantalmensenmetdementietoeenhetrisicovansociaalisolement.InWaalwijkishetpercentageeenzameouderensignificanthogerdaninderestvanMidden-Brabant2.Wewillenouderenstimulerenomactiefdeeltenemenaandesamenleving,vitaalteblijveneneenbijdrageteleverenaandegemeenschapomhunveerkrachtoptimaaltehouden.Doordevergrijzingstijgtdezorgvraag.Deuitdagingisdanomdaaraantegemoettekomenentegelijkdekostenbeheersbaartehouden.

AlsgevolgvanderatificatievanhetVN-verdragvoorderechtenvanmensenmeteenbeperking(2016)krijgtdegemeenteookeenbelangrijkerolbijhetrealiserenvaneeninclusievesamenleving,dieplaatsbiedtaanalleinwoners,ongeachteventuelebeperkingen.

Metdeingrijpendeveranderingeninhetsocialedomeinisdegemeentein2015verantwoordelijkgewordenvoordejeugdhulp,demaatschappelijkeondersteuningendearbeidsparticipatievanhaarinwoners.Injuli2012formuleerdeWaalwijkhaarvisieendeprincipesdieleidendzijnbijdevormgevingvanhetbeleid3.Dieblijvendekomendejarenonverminderdvankracht.Zodoenweineersteinstantieeenberoepopdeeigenmogelijkhedenenverantwoordelijkheidvaninwoners.Westrevennaarlokaleennaarinformeleoplossingenwaardatkan,dichtbijdeinwoner.Maarwewerkenregionaal

samenalsdatgebodenis.Doelenzijndeversterkingvandesocialeeneconomischezelfredzaamheid,minimaaléénkostwinnerperhuishoudenenhetuitgangspunt:ééngezin,éénplanenéénregisseur.

Desamenstellingvanonzebevolkingzienweveranderenenhieropwillenweanticiperenmetextraaandachtvoordediversiteitvanhetwoningaanbod.Vanlevensloopgeschiktewoonruimtevoorouderen,startersenalleenstaandentothuisvestingvoormigranten

diehiervoorlangereofkorteretijdkomenwerken.Kwaliteitstaatdaarbijvoorop.WeblijvendediversiteiteneigenheidvankernenalsWaspik,Sprang,VrijhoeveenCapellerespecterenenbehoudenentrekkendatdoorindewijkenvandestadWaalwijkzelf(Baardwijk,Besoyenetc.).JuisthetbredewoonpaletmaaktWaalwijkaantrekkelijkalswoongemeente:voorelkwatwils,meteengoedvoorzieningenniveauennogmet‘onskentons-gevoel’.

Weverwachtenvakerleegstandvangrotegebouwen,bijvoorbeeldkerken.Deherbestemmingvandezeobjectenvormteenserieuzemaatschappelijkeopgave

metaansluitingopvoorzieningenensocialeveerkracht.DeveranderendedynamiekindebinnenstadvanWaalwijksteltonsvooreenuitdaging.Hetkoopgedragverandertendatheeftzijnweerslagopdedetailhandel.Wezienminderbehoefteaanwinkelruimte,endusleegstand.Ditisnadeligvoordeuitstralingenbelevingvanhetcentrum.Eencompactercentrumkandezebelevinginpositievezinbeïnvloeden,maarvormttegelijkeenforseuitdaging.Hetaanleggenvaneenstadstuin,heroriëntatieopparkeertarieven,renovatievanwinkelcentrumDeEls,dekomstvanhetleder-enschoenmuseumnaarhetcentrumenverdere‘branding’vanWaalwijkalscentrumvanschoen-enleerontwikkelingzulleneennieuweimpulsgeven.Onzeinwonerszichveiliglatenvoelen,iseenandereuitdagingrichtingdetoekomst.Onzelokaleaanpakrichtzichdaaromvooralopsocialeveiligheidenpreventie.

2Waalwijkis52%‘matigtoternstigeenzaam’,tegen46%voorMiddenBrabantgemiddeld.Bron:GGDGezondheidsmonitorOuderen20123GemeenteWaalwijk(2012).Visie-enkeuzenota:‘Eigenkracht,samensterk’:www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/visie-keuzenota-awbz-transitie.pdf

17

DOELSTELLINGEN 2025 •Stimulerenvaneentransformatievandebinnenstadtoteentoegankelijkeenaantrekkelijkeplek

vanontmoetingenvermaak.

•Verbindenvandeconcentratieschoen-enlederhandelsbedrijvenaanderetail-enleisurefunctie

vandebinnenstadenaandegebiedsmarketingvanDeLangstraat.

•Faciliterenvanevenementenvaninwonersenondernemers.

•Doorontwikkelenvaneenintegraleaanpakinhetsocialedomein.

•Realiserenvanlaagdrempeligeinloop-enontmoetingsactiviteiten,gerichtopdeversterkingvan

socialeparticipatie,onderlinghulpbetoonenhulpdichtbijhuis.

•Realiserenvantechnologische,bouwkundigeensocialevoorwaardenwaardoormensenmeteen

stijgendezorgvraagzelfstandigkunnenblijvenwonen.

•Stimulerenvaneenvertrouwde,ondersteunendewoonomgevingvoormensenmetbeperkingen

endementie(dementievriendelijkegemeenschap).

•Stimulerenvanhetzelforganiserendvermogenvandebevolkingdoorruimtetebiedenaan

burgerinitiatiefensociaalondernemerschap.

•Stimulerenvantaalvaardigheideneenbaanvooralleinwoners.

•Aanbiedenwoonmilieusdieaanvullendzijnopdeomliggendegrote(re)stedenendorpen.

•Richtenopeenbescheidengroeivandewoningvoorraadgerichtopdeopvangvandeeigen

behoefteenvergrotingvandeverscheidenheidinhetwoningaanbod.Kwaliteitgaatboven

kwantiteit.

•Inbreidinggaatinprincipevooruitbreiding.Openengroenelocatiesinbestaandbebouwd

gebiedzoveelmogelijkbehouden.

•HetaantrekkelijkmakenvoorWaalwijksejongerenomnahunstudieweerinWaalwijktekomen

wonenen/ofnaafrondenvanhunstudieookinWaalwijkteblijven.

•Investerenineenweerbareoverheidenweerbareinwoners.

•Tegengaanvanondermijning.

•Tijdigesignaleringenadequateinterventiebijkinder-enouderenmishandeling.

18

1. Voorzieningen

Nietzozeerhet‘hebben’vaneenvoorzieningdienthetuitgangspunttezijn,maarhetgebruikvandevoorzieningenstaatvoorop.Hetbiedenvankwaliteitishierinbelangrijkenzorgtdatwenognadrukkelijkerzullenmoetenafwegenhoeweinvullinggevenaanvoorzieningenalstheater,bibliotheek,kunstencentrum,sportvoorzieningenenwelzijnsactiviteiten.Beterkwalitatiefencomplementair,danhetopenhoudenstaatvoorop.

BinnenstadHetbelangvaneenimpulsvoordebinnenstadvanWaalwijkisbreedgedragen.Dehuidigeleegstandisnietalleeneenprobleemvanvastgoedeigenaren,maarisvaninvloedopdeleefbaarheidenheteconomischperspectiefvanhethelegebied.Wijnemenonzeverantwoordelijkheid,maarzijnalsgemeenteslechtséénvandepartijen.Samenmetondernemers,vastgoedeigenarenenbewonerswerkenweaaneentransformatie.Doelismeerontmoetingenvermaak,zodateenaantrekkelijkerebinnenstadontstaat.Leegstaandepandenmeteendetailhandelsfunctieomvormennaarnieuwewoonconceptenvormteenbelangrijkonderdeel.Wezienkansenombinnendezetransformatieruimtetebiedenaantrendsrondgezondleven,flexibelewoonunitsvoorjongereneneencompacteentoegankelijkebinnenstadvoorseniorenenmensenmeteenbeperking.

Schoenen en lederNaasthetversterkenvanfunctiesinhetcentrumzettenweookinopbeleving.Onsverledeninschoenenenleder‘kussenwewakker’.Ookwillenwedehuidigeschoen-enlederontwikkelingindegemeentemeeronderdeaandachtwillenbrengen.Natuurlijkdoorhetrealiserenvanhetnieuweleder-enschoenmuseuminhetcentruminwisselwerkingmethetinnovatieveeducatiecentrumSLEM.Ookindeinrichtingvandeopenbareruimte,nieuweretailconceptenopbasisvanambacht,vakmanschapeninnovatiezienwijkansenomonsprofielteversterken.Opdezemanierverbindenwedegroteconcentratievanschoen-enlederhandelsbedrijven

aanderetail-enleisurefunctievanhetcentrumenaandegebiedsmarketingvanDeLangstraatwaardesignenambachteenvandespeerpuntenvanis.

Uitgaan en evenementenHetaanbodaanuitgaansgelegenhedenisinonzegemeentebeperkt.Vooraljongerenlatenzichnegatiefuitoverhetontbrekenvanuitgaansgelegenheden.Tegelijksignalerenwedat‘discotheken’aljarenophunretourzijnenwenietkunnenenwillenconcurrerenmetuitgaansmogelijkhedeninstedenalsTilburgenDenBosch.Prioriteitgevenwedanookaanhetfaciliterenvanevenementenvanuitinwonersenondernemers.Tijdelijk,aantrekkelijkenherkenbaaralsWaalwijks,zodatmensenvanbinnenenbuitendegemeentewordenverrastenvermaakt.Lievereenpaarkeerperjaarindespotlights,danwekelijkseenlegedansvloeronderdediscobal.

2. Sociale veerkracht4

Hetblijftonsuitgangspuntdatkwetsbareinwonersvanonzegemeentemeekunnendoenindesamenlevingdoorhuneigenmentale,socialeenlichamelijkeveerkrachtoptimaaltebenutten.Daarwaarditnietlukt,kijkenwesamenmetinwonersnaardemogelijkhedenbinnenhunsocialenetwerkenproberenwehetnetwerkteversterken.Wewillenhetliefstcoachenommensenvertrouweninhuneigenkunnentegeven.Daarwaarnodigbiedenweprofessioneleondersteuningenzorg,zodatmensenzolangmogelijkzelfstandigkunnenblijvenwonenendeelnemenaandesamenleving.Wewillenzoveelmogelijkdichtbijhuiszakenregelen,duslokaal,enregionaalalleenwatmoet.Juistookomdatwevindendatwezelfhiervooralsgemeentedejuisteslag-endaadkrachthebben,nietomdirectweeropteschalennaareenregionaalniveau.

Zelfstandig wonen bij stijgende zorgvragen Degemeentekreegerindeafgelopendecenniaveeltakenindezorgbij.Deuitdagingisomteinvestereninpreventieendeleefomgevingvanonzeinwoners.Detijdisvoorbijdatwemensennaardezorgtoebrachten,naarhetbejaardenhuis

4www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/sociale-veerkracht-pon.pdf

20

ofdeinstellingen‘indebossen.’Wewillendatonzeinwonersookbijeentoenemendezorgvraagzolangmogelijkzelfstandigkunnenblijvenwonen,indeeigenleefomgeving.Wewillenvoorwaardenscheppenwaarondermensenondankseventuelebeperkingenvolwaardigkunnenwonen,werken,lerenenrecreëren.Kansenzienweopdevolgendeterreinen:

1.Technologischeinnovaties(domotica,e-Health,digitaleplatforms,aanpassingenopdewerkplek)dragenbijaandezelfredzaamheidvankwetsbareinwoners.

2.Bouwkundigeaanpassingenzorgenervoordatgebouwenmeteenpublieksfunctieendebuitenruimtetoegankelijkenbruikbaarzijnvoormensenmeteenrolstoelofscootmobiel.

3.Socialeinnovatiebetrektdeomgeving:heteigensocialenetwerk,hetverenigingslevenenvoorzieningendiedoorinwonerszelfwordengerealiseerd(zorgcoöperaties,zelfhulpgroepen,ontmoetingsactiviteitenetc.).

Tegelijkwerkenweaanvergrotenvandeeffectiviteitenefficiëntie,vanuitéénintegraalsociaaldomeinmetverbindingentussenWmo,jeugdhulpenparticipatie.Eenuitdagingvormtdebalanstussengemeenschapszinenruimtevoorhetindividu.Uitdegesprekkenenenquêtesblijktdatinwonerszichzorgenmakenover‘demanierwaaropmensenmetelkaaromgaan’en‘desfeerindestad’.Ookeenzaamheidvormteenmaatschappelijkeuitdagingwaarweonsnogmeervoorzullenmoeteninzetten.Alsmiddelgrotegemeenteschuiltonzepotentieinhetbenuttenvandeaanwezigesocialeveerkracht.Westaanalsgemeentedichtbijinwoners,delijnenzijnrelatiefkort.Dekomendejarenzettenwenogmeerinophetfaciliterenvanburgerinitiatievenofhetstimulerenvansociaalondernemerschap,nietalleengerichtopdefysiekeleefomgeving,maarookopontmoeting,onderlinghulpbetoonenzorg.Webiedennadrukkelijkruimteaaninwonersdiezelfgemeenschapsvoorzieningenwillenrealisereneninstandhouden.

Jeugd (trek van hogeropgeleide jongeren naar grotere steden)Wekunnennietsveranderenaanhetfeitdatonzejongerenvertrekkennaarelders

omeenopleidingtevolgen.ZorgendatzedaarnaterugkomenenzichinWaalwijk,WaspikofSprang-Capellevestigenvormtonzeuitdaging.WeziennamelijknudatdejongerendieinWaalwijkeenHAVOofVWO-diplomahebbengehaald,eldersgaanstuderenenwonen,envaaknietmeerterugkerennaarWaalwijk.

Wewillendaaromeenactieplanstartenomdeze‘braindrain’eenhalttoeteroepen.Hetaanbodvanstartershuisvestingvraagtaandacht.Jongerenzelfgeven

aandatoptimaliseringvanhetopenbaarvervoer(OV)nodigis.DaarnaastwillenweeenprogrammaoplokalemiddelbarescholenstartenomonzejeugdtewijzenopdegoedewerkgelegenheidsmogelijkhedeninWaalwijkalszeklaarzijnmethunstudieenwillenwefaciliterenomstagevraagen-aanbodbeteraanelkaartekoppelen.InitiatievenalsdievanuitdeRabobank5omDeLangstraatsterkertemakenendenetwerkorganisatie‘TheHonoursClub’6vanHBO/WO-studerendeLangstraatjongerentussende18en25jaardieeldersstuderenmaarietshebbenmetditgebied,stimulerenwedaaromookgraag.

5www.onzelangstraat.nl6www.thehonoursclub.nl

21

GezinnenDedrukophetleefklimaat,huisvestingskostenenbereikbaarheidvangrotestedenneemttoe.Veel(jonge)gezinnenverhuizenvandegrotestadnaarnabijgelegenbuurgemeenten.Waalwijkiszo’ngemeente.Uitdeenquêtesblijktdatinwonersenmaatschappelijkeorganisatieshetonderwijs,hetverenigingslevenendesportvoorzieningeninWaalwijk,WaspikenSprang-Capellepositiefbeoordelen.Hetiseengoedebasisomhieroptegroeienenmeetegaandoenindesamenleving.Wezijnalsgemeentegoedtoegerustopgezinnenmetjongekinderen.MethetaanbiedenvanaantrekkelijkewoonmilieusligthierindekomendejareneenkansommeerjongegezinnennaarWaalwijktelatenkomen.

SeniorenWeziendatdelevensstijlvanouderenaanhetveranderenis.Ouderenhebben–overhetalgemeen-eenbeterinkomeneneenbeteregezondheiddandevorigegeneratie.Langerthuisblijvenwoneniseenveelgehoordewens.O.a.doortechnologischeaanpassingeninhuisisalveelmogelijk.Weverwachtenweldathetaantalzorgvragendeouderenzalgroeien:hetaantalmensenmetdementiegroeit,alsookhetaantaleenzameouderen.Vialaagdrempeligeinloop-enontmoetingsfunctiesenanderemaatschappelijkedienstenenactiviteitendichtbijdragenweeraanbijdatmensenactiefblijvenmeedoen,nietvereenzamen,onderlinghulpverlenenenhulpdichtbijhuiskunnenkrijgen.EengoedvoorbeeldisdeaanpakDementievriendelijkeGemeente,waardegemeenteWaalwijkinvooroploopt.Maatschappelijkeorganisatieswerkendaarbinnensamenmetondernemers,verenigingslevenenindividueleinwonersaaneenvertrouwdeenondersteunendeomgevingvoormensenmetdementie.WeonderschrijvenookhetstrevenvandeRegioHartvanBrabantomtegroeiennaareendementievriendelijkeregio.

Nieuwe inwonersOnzewereldwordtgroter.Dediversiteitonderonzeinwonersneemttoeendaarkunnenmooiedingenuitontstaan.Netalsiedereanderegemeentehebbenweeenopgaveomstatushoudersindesamenlevingoptenemen.

22

Diversiteitbetekentechterookverschillenensomsbotsingenvanbelangen,gewoontesengebruiken.Wehebbenbegrip(nodig)voorcultureleverschillen.Spanningentussenverschillendeetnischegroepenzijnindetoekomstdenkbaar.Datrisicoisgroternaarmategroepenmeerlangselkaarheenleven.DaaromwilWaalwijksterkinzettenopeendeelnamedooriedereenaanonderwijsenarbeidsmarkt.Voorstatushoudersenanderenieuwkomersgoldinhetverledeneenlangewachttijdvoordatdaadwerkelijkkonwordenbegonnenaanintegratie.Ineencrucialefasevanhungewenningsprocesmistenzedeaansluitingmetdesamenleving.Waalwijkstimuleerteenvroegtijdigedeelnameaandesamenleving,nogtijdenshetinburgeringstraject;doorbemiddelingnaarbetaaldwerkofvrijwilligerswerkinafwachtingdaarvan.Detegenprestatieregelingbiedtdemogelijkheidomuitkeringsgerechtigdendaarooktoeteprikkelen.

DeeluitmakenvandesamenlevingstimulerenwedoorhetlerenvandeNederlandsetaalenhetactiefzijnopdearbeidsmarkt.Hetsuccesvandeaanpak‘WaalwijkTaalrijk’ishiervaneenmooivoorbeeld.Ookzijnwevanmeningdattaalvaardigheidenhethebbenvaneenbaanvooriedereenderouteisnaarvolwaardigenzelfstandigdeelnemenaandesamenleving.

3. Veiligheid

Misdaadcijferslopenterug-eengoedteken-maarhetgevoelvanveiligheidwordtnietaltijdenoveralinWaalwijkervaren.Erzijndiversefactorendieinvloedhebbenophetveiligheidscijferenveiligheidsgevoelensvanonzeinwoners.Ditvraagtvanonscontinuealertheidopnieuweontwikkelingen.Wehakeninopdezorgdieinwonersindeenquêtesuitenoverdemanierwaaropmensenmetelkaaromgaan.Weinvestereninsocialeveiligheidenpreventie:voorbeeldenzijnprojectenronddeaanpakenondersteuningvanstraatjeugd,hettegengaanvancybercrimeenschoolprojectenwaarindepositieveontwikkelingvanhetkindennormenenwaardencentraalstaan.DaarnaastzettenwemetVeiligThuisinoptijdigesignaleringenadequateinterventiesbijsignalenvankinder-enouderenmishandeling.

Deveiligheidsbelevingindeeigenwoonomgevinghangtnauwsamenmetdesocialecohesieindewijk(‘kennenengekendworden’).Wewillendaaromdemogelijkhedenvanontmoetingindewijknadrukkelijkstimuleren.Aandachtiserookvoordeverwevenheidvanboven-enonderwereldenvooroverlastinwijkenenbuurten.WeinvesterenindeontwikkelingvanonsBestuurlijkInterventieTeam(BIT)enindeintegraleaanpakvanuitéén(gezamenlijke)overheid.Samenmeerweerbaarzijnstaatcentraal.Daarbijblijvenweinvesterenineengemeentedieveiligisénveiligvoelt.

23

1.2.2 ARBEIDSMARKT: VRAAG EN AANBOD IN BALANS


ErisindegemeenteWaalwijkmeerwerkdandatdeberoepsbevolkinggrootis.Dewerkgelegenheidsgroeiheeftzichdeafgelopenjarendoorgezet.VanoudsherkentWaalwijkeensterkMKB,enheefthetdegrootsteconcentratieschoen-enledergeoriënteerdebedrijveninEuropa7.Delogistiekis,meteenextraimpulsdoordeuitbreidingvanBol.com,eengroeiendesectorwaarveelarbeidskrachtenwordengevraagd.Doordetoenemendegroepouderenvoorzienweoptermijnookeenextrabehoefteaanpersoneelindezorgsector.

Dediversiteittussengroteenkleinerebedrijveninverschillendesectoren,eengoedMKB-klimaatende‘hands-on’-mentaliteitvanonzeinwonersmaaktdatWaalwijk‘werkt’.DeeconomischeveerkrachtvanWaalwijkisdoordemixsterk.EengoedopgeleideberoepsbevolkingisdaaromvanbelangomdevraagvanuitdeWaalwijksearbeidsmarktlokaaltekunnenblijvenbedienen.Voorkomenvanvroegtijdigeschooluitvalblijftookdaaromeenprioriteit.

Demarktvraagtsteedsmeeromwerknemersmeteenflexibeleintelligentie,datwilzeggenmedewerkersdiezichsnelkunnenaanpassenaanontwikkelingenencompetentieskunnenbijstellen.EensterkereverbindingtussenonderwijsenarbeidsmarktenhetaantrekkenvankennisinstellingennaarWaalwijkisdaarbijaanbevelenswaardig.OokinWaalwijksignalerenwedatdearbeidsmarktdelaatstejarenverandertineenflexibelerearbeidsmarkt.Wezieneengrotegroeplangdurigwerklozendiemoeilijkteruginhetarbeidsproceskomt,uitdagingenbijdeuitvoeringvandeParticipatieweteneentoenemendeinstroomvanarbeidsmigranten.

Eenpuntvanaandachtzijndegevolgenvanderobotiseringvoordelokalearbeidsmarkt.Ditheeftvooralbetrekkingophetmiddensegment.Hoogopgeleidewerknemerszijnflexibelerinzetbaarenlaagopgeleidearbeidskrachtenblijvennodig,zekerindevooronzegemeentebelangrijkelogistiekesector.HetzijnvooraldeMBO-functiesdiedreigenteverdwijnen,endatkanopdelangeretermijnjuistvoorWaalwijkgrotegevolgenhebben.

Opdekorteretermijnisvooraldepositievanlaagopgeleidenenmensenmeteenafstandtotdearbeidsmarktkwetsbaarder.Opditmomentwerkenzeminder,verrichtenzevakerlaagbetaaldentijdelijkwerkenzijnzemeerfrequentwerkloosenarm.Indetoekomstzaldezegroepwelslinken,maarhunarbeidsmarkt-eninkomensproblemendreigenteverergerenomdathunkwalificatiesintoenemendematemindergoedaansluitenbijdeeisenvanwerkgevers.OmdatWaalwijkeensubstantieelaandeellaagopgeleidenheeft,isdezeontwikkelingvoorWaalwijkrelevantomindegatentehouden.

Hetverbeterenvandevaardighedenvanonzeberoepsbevolkingisdaaromvanbelang.Gedachtkanwordenaanher-,bij-enomscholingen,hetbevorderenvanpermanenteeducatieenhetstimulerenvancompetentiesalscreativiteit,flexibiliteitensamenwerken.Hetopbouwenvanrelatiesmetondernemers,onderwijs-enkennisinstellingenhoortdaarbij.

7‘Brabantvernieuwt’:longreadovereconomischeinvesteringsstrategie(2016)vandeprovincieNoord-Brabant.

24

DOELSTELLINGEN 2025

•EenregionaalwerkgelegenheidscentruminMidden-Brabantzijn.•Stimulerenvandedeelnameaandearbeidsmarktvoorkwetsbaregroepenzoals

langdurigwerklozenenmensenmeteenafstandtotdearbeidsmarkt.•EenwerkloosheidscijferonderhetlandelijkeenBrabantsewerkloosheidscijfer.•Partnerszoekenomsamentewerkenaanvoldoendehuisvestingsaanbodvoor

(tijdelijke)arbeidsmigrantenendaarbijaandachttehebbenvoordesocialeeffectenvandezegroepinonzegemeenschap.

Waalwijkkenteenmismatchopdelokalearbeidsmarkt.Zowelinkwalitatievealsinkwantitatievezinisdevraagnaararbeidskrachtengroterdanhetaanbod.Wewillendaarominvestereninhetinbalansbrengenvanonzearbeidsmarkt.Dejeugdwerkloosheidvrijezonevormthierindekomendejareneenbelangrijkepijler.ZekerindelogistiekzienweveelbeschikbarebanendieingevuldkunnenwordendoorWaalwijkersdienunogineenuitkeringssituatiezitten.Hetgaatdaarbijveelalomlaagbetaaldearbeid.

Werealiserenonsdatdezebanennietvooriederewerklozeinteressantzijnomaandeslagtegaan,omdatdeuitkeringentoeslagenbijelkaaropgeteldsomsmeeropleveren.Tochwillenweookdezegroepeenextraduwtje8gevenomweeraanhetarbeidsprocesdeeltegaannemen,envanuiteenbaanzichverderteontwikkelen.Baanbrekers,onzeuitvoeringsorganisatievoordeParticipatiewetendeWetsocialewerkvoorzieningheeftdaarineenbelangrijkerol.Wevindenhetwenselijkdatdereïntegratie-activiteiten,uitgevoerddoorBaanbrekers,optimaalwordenafgestemdopdearbeidsbehoeftevanwerkgeversinWaalwijk.Wezijnonservanbewustdatdemogelijkeuitstroomuitdelokalebijstandonvoldoendezalzijnomaandevraagtevoldoen.Wewetenookdatdebehoefteaan‘handjes’medeingevuldwordtdoorarbeidsmigranten.

Inhetkadervan‘Werkenbetekentookwonen’gaanwemeeraandachtschenkenaandehuisvestingsbehoefte9vandezegroep,enaandesociaal-maatschappelijkegevolgenvanarbeidsmigranteninonzesamenleving.Bijdegroeparbeidsmigrantengaathetvooralsnogvooralomtijdelijkehuisvesting.Tachtigprocentverblijfthiervooreenkorteperiode.Watechtervaakoverhethoofdgezienwordt,isdatinWaalwijkookveelbanenvoorhoogopgeleidenzijn.OokhierinheeftWaalwijkeentekortinaanbod.

8Bijvoorbeelddoorkortingopdeuitkeringbijnietwillenmeewerkenaanreïntegratie.9Beleidsnotahuisvestingarbeidsmigranten,statushoudersenoverigepersonendiegeenhuishoudenvormen:

www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/beleidsregels-vaststellen-beleidsregels-huisv-arbeidsmigranten-etc-ww-wijziging-2017.pdf

25

1.2.3 BEREIKBAARHEID: OVERAL MAKKELIJK KUNNEN KOMEN


DeactieradiusvanWaalwijkerswordtsteedsgroter.Afstandwordtminderbelangrijk.Deruimtelijkeomvangvaneconomischeensocialenetwerkengroeit,evenalsdemarktgebiedenvoorwerkenvoorzieningen.Onzeinwonersleggendussteedsmeerkilometersaf.Datgeldtvoorautokilometers,maarookvooropenbaarvervoerenlangzaamverkeer(fietsen).

Internationaleeconomischeontwikkelingenendevoortgaandeglobaliseringleidenooktoteensterkegroeivande(inter)nationaleaan-enafvoer.DitzienweookinWaalwijk,vanafdebedrijventerreinenHavens.Daarnaastsignalerenweeentoenemendedrukophetregionalewegennetdoordeuitbreidingvandevrijetijdseconomie,bijvoorbeelddoordeEftelingendeWoonboulevard.

ICTmaaktnieuwemanierenmogelijkomvraagenaanbodvanmobiliteitslimopelkaaraftestemmenenerdienenzichserieuzenieuwetechnologieënaanmetbetrekkingtotde(elektrische)aandrijvingenaansturingvanvervoermiddelen.Veelaandachtiservoorhetduurzamermakenvandemobiliteit.Tegelijkertijdzienwedoorglokaliseringdatmensenzichooksteedsmeerrichtenophuneigenwijkofkern.Initiatievenomspullen/dienstentedelenzullensteedsmeeropduiken.Ookneemtdevergrijzingtoe.Ouderenblijvenlangerthuiswonen,enhunactieradiuswordtnaarmatedeleeftijdvordert,vaakkleiner.Nadenkenoverveiligelooproutesinkernen/wijkenvraagtdaaromookonzeaandacht.

DOELSTELLINGEN 2025

•DebereikbaarheidvanWaalwijkbevorderen,o.a.door: odeliggingvanWaalwijkaandeMaasbenutten:impulsgevenaande

havenontwikkeling; ohetstimulerenvandeGebiedsontwikkelingOostelijkeLangstraat(A59)

endeontsluitingbijknooppuntHooipolder(A27).•Inzettenopdirecte,snelleencomfortabelewandel-enfietsroutes,o.a.de

snelfietsroutestussenTilburgenWaalwijk,enWaalwijken’s-Hertogenbosch.•Betereontsluitingvancentravanbedrijvigheidenwerkgelegenheidincombinatie

methetcentrum(winkelgebied,stadhuis,schoenenmuseum)doorhetregionaleopenbaarvervoer.

•Inzettenopservicenetwerk(openbaarvervoer)methetoogopdegroeiendegroepouderen.

•Voorkomenenverminderenverkeershinderenbehoudenenversterkenvanhistorischkaraktervandeoudebebouwingslintenendorpen.

UitdedigitaleenquêtesoverWaalwijk2025,endegesprekkendiewehebbengehadmetinwoners,ondernemersenmaatschappelijkeorganisatiesover‘Waalwijk2025’kwamdegoedebereikbaarheidvanWaalwijksteedsterugalspluspunt.Mooigelegeninhetgroen,kleinstedelijkwoonmilieumetgoedevoorzieningenenindedriehoekDenBosch–Breda–TilburgmetgoedeaansluitingenviaN261-A59envlakbijdeA27enA2.

Bereikbaarheidisduseenredenvoorveelmensenomhiertekomenwonen,envoorbedrijvenomzichhiertevestigen.Wewillendaaromdemobiliteitvoordetoekomstborgen.Hetmobiliteitsplan10vanWaalwijkgeeftdaarbijonzeambitiesenuitvoerings-enlobbyagendaweer.

10www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/mobiliteitsplan-waalwijk.pdf

26

GeziendeuitbreidingsplannenvandeEftelingendegroeivandebedrijvigheidopdebedrijventerreinenverwachtenweeentoenemendedrukopdeA59enN261.DitzetdebereikbaarheidvanWaalwijkonderdruk.VersnellenvandeGebiedsopgaveOostelijkeLangstraatenhetstimulerenvanbeteredoorstroomopdeA59enN261zijnvooronsdaaromcrucialedoelstellingen,waarbijweonsrealiserendatweditvooralinsamenspraakmetanderebelanghebbenden(gemeenten,provincie,Rijkswaterstaat)dienenaantepakken.

DecontainerterminalaandeBergscheMaasbijhetbedrijventerreinHavensiseenanderekans.Dezeterminalkandegroeiinhetcontainervervoerverwerken.DitgeefteenextraimpulsaanderolvanWaalwijkalsschakelvoorMidden-BrabantvoordehandelingendoorstroomvangoederenvanuitRotterdam,AntwerpenenhetEuropeseachterland.

Tegelijkertijdsignalerenwedeopkomstvanzelfrijdendeauto’s,e-bikesennieuwedeeldienstendieervoorzorgendatweonsindenabijetoekomstandersgaanverplaatsen.Deverwachtingisnudatrond2025hetomslagpuntkomt;elektrischeauto’swordendanevenduuralsconventioneleauto’sendaarnazelfsgoedkoper.Alsgemeentestaanwepositieftegenoverdezeontwikkelingenendaarwaarmogelijkdenkenwemeeomteversnellenenfaciliteren.Ditdoenwealdoormeerlaadpalenteplaatsen.

Snelfietsroutesvormeneenandereontwikkelingwaaropwewilleninspringen.Eensnelfietsrouteisgeenroutewaarjemetdefietshogesnelhedenkuntontwikkelen.HetiseenroutewaarjeopdefietssnelvanAnaarBkuntverplaatsen.Omdezeterealiseren,zijnverschillendemaatregelennodigzoalshetmakenvanongelijkvloersekruisingen(endaarwaardatnietmogelijkisvoorrangvoordefietsinstellen),ontbrekendeschakelsmaken,comfortbiedenenroutesaantrekkelijkmaken.DesnelfietsroutestussenTilburgenWaalwijk,enWaalwijken’s-Hertogenboschwillenwehetliefstnogvoor2020,innauwesamenwerkingmetdeprovincie,realiseren.

VoorouderenenmensenmetbeperkingeniseengoedOVeenvoorwaardevoorzelfredzaamheidendeelnameaanhetmaatschappelijkeverkeer.Leerlingendiegebruikmakenvanspeciaalonderwijszijnaangewezenopleerlingenvervoer,cliëntenvanzorgvoorzieningenmakengebruikvanspecifiekdoelgroepenvervoer.Waalwijkzetvoordezecategorieënreizigersinopdebereikbaarheidvanbestemmingenbinnenenbuitendegemeente,entegelijkertijdopkostenbeheersing.Wezienmogelijkecreatieveoplossingenindecombinatievanverschillendevervoersmodaliteiten(regulierOV,regiotaxi,doelgroepenvervoer,leerlingenvervoerenaanvullendeinitiatieven).

VerderzienwedathetOVonderdrukkomttestaanopde‘dunnelijnen’,bijvoorbeeldrichtingonzekernenSprang-CapelleenWaspik.OokdebereikbaarheidvandebedrijventerreinenvanafhetbusstationinWaalwijkvraagtaandacht,bijvoorbeelddoorhetbeschikbaarstellenvan‘witte’e-bikesomdelaatstekilometerscomfortabelaftekunnenleggen.

MetdeprovinciedenkenwijookgraagmeeoververdergaandvraaggestuurdOVeninnovatieveoplossingenomervoortezorgendatkernenenbedrijventerreinengoedbereikbaarzijn.

2. HOE WERKEN WIJ RICHTING 2025?

29

2. HOE WERKEN WIJ RICHTING 2025?

<interviewsmetmaatschappelijkemiddenveldoverhuntoekomstplannenmetfoto’s>

30

2.1 RODE DRAAD: SAMEN IN BEWEGING KOMEN

DOELSTELLINGEN 2025•Degemeentealseersteoverheid.•Nastrevenvaneenhogekwaliteitvanpubliekedienstverleningenalsorganisatie

nogcompetenterwordenopflexibiliteit,ondernemerschap,betrokkenheidenpartnerschap.

•Realiserenvaneenmaximaalmaatschappelijkrendementvanhetgeldvandeinwonerenalsorganisatiebijdebestenhoren.

•Ontwikkelenvandeomschakelingvaneenoverheiddiebepaalt,naareensamenlevingdiebepaalt.

•Zakenintegraalaanpakkenendegebruikerstaatcentraal.•Partijenlatendoenwaarzegoedinzijn.Zelfrichtenop:regisseren(kaderstelling

enrichtinggeven),faciliterenenactiveren.•Indedienstverleningaaninitiatiefnemersgeldthet‘jamits’-principeals

uitgangspunt.‘Nee,tenzij’geldtinverdachtesituaties.•Experimentereninnieuweleefomgevingenmaarookinsamenwerkingsprocessen.•Regie-encoördinatievoerenopeengoede(veilige)digitaleinfrastructuur•InvestereninmeersamenwerkenmetdeWaalwijksesamenleving

(schaalverdieping)endaarbuiten(schaalvergroting).•Fungerenalseenassertieve,proactievespelerinhetregionalebestuurlijkenetwerk.

NadenkenoverdetoekomstvandegemeenteWaalwijkimpliceertooknadenkenoverdeeigenrolenpositievandegemeentelijkeorganisatie.Ditbezienwevanuitdrieniveaus:

1.Degemeentelijkeorganisatieopzich; 2.Binnendegemeente:inrelatietotinwoners,ondernemersen

maatschappelijkeorganisaties; 3.Buitendegemeentegrenzen:relatietotandereoverhedenenpartners.

31

2.1.1 GEMEENTELIJKE ORGANISATIE

Degemeenteheefteenprofessioneleorganisatie,isfinancieelgezondenvoertrisicomanagementuit.Dienstverleningenbeheerzijnoporde.DitkwamalterugindeQuickScandieinopdrachtvandeprovincieNoord-BrabantisuitgevoerdnaardegemeenteWaalwijkinhetkadervan(Veer)KrachtigBestuur.OokbestuurlijkisWaalwijkstabiel.

Daarmeeisnietgezegddatweoponzelauwerenkunnenrusten.Klantgerichtheidincontactmetinwonersenondernemerszijneencontinuaandachtspunt.Zorgenvooreeneffectieveenefficiëntebedrijfsvoeringook.Hetuitvoerenvanbenchmarksenklanttevredenheidsonderzoekenblijveneenbelangrijkegraadmeteromtebepalenofweopdegoedewegzijn,enblijven.

Het‘up-to-date’houdenvansystemenenverdergebruikmakenvandigitaliseringmogelijkhedeniseenbasisprincipe.Waalwijkwileen‘slimmestad’zijn:optimaalgebruikmakenvandetechnologieomdienstverleningenkwaliteitvanleven,werkenenondernemenindegemeenteWaalwijkteversterken.Metbigdatabijvoorbeeld.HetEconomischProgrammavanDeLangstraatheefthierveelbaatbijgehad.Technologieisfaciliterendenondersteunend:‘Digitaalwaarhetkan,persoonlijkalshetnodigofbeteris’.

Tegelijkertijdonderkennenweookdebeperkingenenrisico’svantechnologie.Weinvesterenbijvoorbeeldindebeschermingvanpersoonsgegevens.Richtingdetoekomstzienwequadienstverleningdewinstvooraltebehalenin‘gastheerschap11’:alsgemeentelijkeorganisatieiedereenhetgevoelgevendatzewelkomzijn.

Openheid,oplossingsgerichtheid,flexibiliteitenbetrokkenheidzijnkernwaarden.Informelerelatiesendemenselijkemaatzijnhetdoel.‘Ja,mits’,destelregelmaarwezijnnietnaïefensluitenonzeogennietvoor(mogelijk)misbruik.

Deafgelopenjarenhebbenwedaarinaleengroeiprocesdoorlopen.Vanambtenaaropafstandineenbureaucratischeorganisatienaareenflexibele,ondernemende,betrokkenambtenaarmeteenrelevantnetwerkbuitenhetstadhuisishettoekomstbeeld.

2.1.2 BINNEN DE GEMEENTE WAALWIJK: SCHAALVERDIEPING EN ZELFSTURING

Inlijnmetdehierbovengeschetsteontwikkelingvanonzegemeentelijkeorganisatiewillenweooknaarbuitentoeonzehandelswijzeaanpassen.Hetverkleinenvandeklooftussenoverheidensamenlevingisdaarbijvooronsdeuitdaging.

Wewillennadertotelkaarkomendoordeinteractietestimuleren.Vooronsbetekentditinwonersruimtegeven,henbetrekkenenlatenmeedenkenoverbesluitendiedekwaliteitvandegemeenschappenbetreffen.Onzeambitieisimmersdatonzeinwoners,ondernemersenmaatschappelijkeorganisatieszichverantwoordelijkvoelenvoorhunstad,wijken/ofkern.

Ditvraagtbijonseenomkeringinhetdenken.Inplaatsvandatwealsoverheidbepalen,stimulerenweonzeinwonersomzelfverantwoordelijkheidtenemenenvertrouwenweeropdatonzeinwonersheelveelprimazelfkunnen.

Deafgelopenjarenhebbenwestappengezetophetgebiedvanburgerparticipatie.Hetinwonerspanelen‘HetbesteideevanWaalwijk’zijnmooievoorbeelden.Vooronsisdeessentievanburgerparticipatiedatwegoedaansluitenopwatmensenzelfaldoen,endiverseinstrumenten,passendbijdesituatie,kunneninzettenommensentestimulerendebijdrageteleverendiebijhenpast.12

Metelkaaringesprekzijn,enblijvenisdaarbijessentieelomhetvertrouwentelatengroeien.Somsookgewoondoorietsteproberen,entekijkenhoedatgaat.Hetiseenzoektocht,somsgaathetgoed,somslerenweervanhoehetdevolgendekeerbeterofanderskan.

11Dienstverleningsvisie‘Vanzelfsprekenddienstbaar’:www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/dienstverleningsvisie.pdf12Evaluatieennotitieburgerparticipatie’:www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/evaluatie-en-notitie-burgerparticipatie-2017-2018.pdf

32

Rolinwoner Rolgemeente

Kiezer Leiderschap,externeninternKlant DienstverleningOnderdaan RegeltoepassingenhandhavingPartner BeleidsontwikkelingWijkbewoner WijkbeheerBelastingbetaler Efficiënteneffectiefwerken

Bewustzijnvandeverschillenderollendiewealsgemeentespelen,kiezenwedusdaarwaarkan,omzoveelmogelijksameninwoners,ondernemersenorganisatiesaandemaatschappelijkeopgaventewerken.

Vervoor2025faciliterenwedaaromverregaandezelforganisatieinbuurtenenkernen,verschaffenwedaarbijbenodigdekenniseninformatie,stimulerenwemensenenpartijenzichteverbindenentotcreativiteiteninitiatieftekomen.Datisonzemaniervanschaalverdieping.Indenota‘Evaluatieennotitieburgerparticipatie2017-2018’staathoewedatconcreetinvullenopdekortetermijn.Tegelijkertijdbewakenwedebalansinbelangen,houdenwehetalgemenebelanginogenschouwenzorgenwevoornalevingvanregels.Dedoorontwikkelingvanburgerparticipatievraagtdaarbijwelaandachtvoordeverhoudingtussenbijvoorbeeldderolenbetekenisvandetraditionelevertegenwoordigendedemocratieennieuwevormenvandirectevolksdemocratiealseeninwonerspanel.Beideconceptenverschillenvanelkaar.Rolenbetekenismoetennietverwardworden.Hierligtookeenuitdagingvooronzegemeenteraad.

2.1.3 BUITEN DE GEMEENTEGRENZEN: SCHAALVERGROTING

Degemeenteiseenzelfbewusteenproactievespelerinhetbestuurlijkenetwerk.Weziendegemeenteals‘eersteoverheid’.Waalwijkisambitieusenneemtzelf

initiatieveninhetregionalespeelveld.Wezoekenregelmatigdesamenwerkingopomdatwijonsrealiserendatvoorbepaaldeopgavendegemeentelijkeschaalniettoereikendis.Hetisnietlangerdevraagofwemoetensamenwerken,maarmeerhoewedesamenwerkinghetbestekunnenorganiseren.

Wekijkeneerstnaardeinhoudvandeopgave,enbepalenvervolgensofweditzelfhetbestekunnenals‘eersteoverheid’.Zoniet,dankiezenwehetverbanddathetbesteresultaatkanopleveren.Criteriabijdiekeuzezijnonderandere:kosten,kwaliteitenverminderenvankwetsbaarheidmaarookdeborgingvandemocratischelegitimatieende‘spanofcontrol’diedegemeenteheeftbijbesluitvorminginsamenwerkingsverbandenzijnbelangrijkegraadmeters.

Erisdusgeenblauwdruk.Hetisniet,ofdeprovincie,ofdeRegioHartvanBrabant,ofDeLangstraat,ofMidsizeBrabantof…,maarcombinatiesvanpartijen.WijzoekennietalleendeOvanoverheidop,maarsteedsmeerdeverbindingmetandereO’salsondernemers,onderwijsenanderemaatschappelijkeorganisaties.De‘O’vanoverheidheeftnietallewijsheidinpacht,kannietallesalleen,enjuistdeexpertisedieondernemers,onderwijsenmaatschappelijkeorganisatieshebben,biedtmeerwaarde.

Wezittennietineenblancosituatieennemendeelinverschillende,aldannietverplichtesamenwerkingsverbanden,inwisselendesamenstellingen.Lenenvandeschaalgroottevanjeburenomsamendoelentebehalenisdaarbijhetdevies.DeLangstraat,bestaandeuitdegemeentenHeusden,LoopopZandenWaalwijk(114.000inwoners),ishetverbanddathetdichtstbijhuisis,enwaarbijdegemeenteWaalwijkvanoudshereenverwevenheidinhetgebied(h)erkent.HetonderzoekvanTordoir13naarde‘dailyurbansystems’bevestigtdezeverwevenheid.Ookonzeinwonersbevestigenditinhunresponsoponzedigitalevragenlijstover‘Waalwijk2025’.‘DeLangstraat’vindenweonderscheidendendaarinzienwekansenvoordetoekomstdiedegemeente(n)sterkerkunnenmaken.

13Brabantsenetwerken,karteringvanverplaatsingsstromenenmotieven(RuimtelijkEconomischAtelierTordoir):www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/brabantse-netwerken-tordoir.pdf

33

Wehebbenvanuitdegedachtevan‘dichtbij’eenvoorkeurommaatschappelijkeopgavendieonzeinwonersenondernemersrakenzodichtbijmogelijkteorganiseren.Onzeinwonersgeveninonzeenquêtesover‘Waalwijk2025’aanzichinDeLangstraatmeer‘thuis’tevoelendaninstedenalsTilburgofDenBosch.Onzeinwonerskiezenbewustvoorwonenineenkleinstedelijkmilieuvan‘onskentons’ennietvoordegrote(re)stad.DeLangstraatkomtdaaromvooronzegemeentebijopgavenenvoorzieningendieinwonersenondernemersdirectrakenheteersteinzicht.

WewillendesamenwerkingskanseninDeLangstraatdaaromverderverkennenmetdegemeentenHeusdenenLoonopZand.GeziendegroottevandeschaalvanDeLangstraatzienwevooralwinsttebehalenbijoperationeleentactischezakenencollegialedienstverlening.SamennadenkenoverhoeweinDeLangstraatookindetoekomsteengevarieerdaanbodaanvoorzieningenaanonzeinwonerskunnenaanbieden,iseenandereuitdagingdiewegraagingezamenlijkheidzoudenwillenonderzoeken.

VoorstrategischeenbeleidsrijkeopgavenisdeRegioHartvanBrabantvaakhetverbandwaarwevoorkiezen14.DeschaalgroottevanMidden-Brabant(440.000inwoners)legtvoordezeopgavenmeergewichtindeschaal.DeRegioHartvanBrabantheeftdeafgelopenjareneenprofessionaliseringsslagondergaan.DeuitvoeringvandejeugdhulpdoordegemeenteTilburgisdaarbijeenextraimpulsgeweest.OokophetgebiedvandelogistiekhebbenTilburgenWaalwijkelkaarversterktinhetprofielvan‘LogisticCities’.

DegemeentesignaleertdateenrelatiefkleineRegioHartvanBrabant,meteengroterestadalsTilburg(213.000inwoners),tweemiddelgrotegemeenten(WaalwijkenHeusden)endaarnaastzeskleineregemeentenregelmatigvooreendisbalansinverhoudingenenverwachtingenzorgt.DevraagdiebijonsrijstrichtingdetoekomstisofdebehoefteninsamenwerkingvanuitkleineregemeentenrichtingdegroterestadTilburg,vanuitTilburgzelfrichtingdeanderedeelnemendegemeenten,envanuittweede(werk)stadWaalwijksomsnietteveelvanelkaarverschillen.Dit

vraagtaandachtenwederzijdsrespectvoorelkaarsverwachtingenenbehoeftenindetoekomst.TegelijkertijdvaltnietteontkennendatWaalwijkersookveelbandenhebbenmet’s-HertogenboschenhetlandvanHeusdenenAltena.Wewillenookgraagdierelatiesonderhoudenennietbijvoorbaatuitsluitenalshetgaatomopgavenoppakken.Juistineentijdwaaringrenzensteedsmeervervagen,willenwegeennieuweoprichten.

Kansrijkeninspirerendzienwedesamenwerkingmetpartnersvanvergelijkbaregrootte:zowelbinnenMidsizeBrabant15alsbinnenhetPlatformMiddelgroteGemeenten16.

Dèmiddelgrotestadbestaatnietmaareendefinitieis:stedendievanoudshereenbelangrijkeregionalefunctiehebbenvervuldalsdestadmeteencompleetvoorzieningenaanbodenbedrijvigheiddiedaarmeenietalleenvoorzienindebehoeftenvandeeigeninwoners,maarookindievandeinwonersvanomliggendekleinereagglomeraties.

InBrabant:Oss,Roosendaal,BergenopZoom,Oosterhout,Meierijstad,UdenenWaalwijk.

DekansenenuitdagingenvoordeBrabantsemiddelgrotestedenzijnvaakgelijk,ookgezienvanuithetindustriëleverledenvandiesteden.Kennisenkundedelenbiedtdaarinmeerwaarde.Indegesprekkenover‘stadenland’wordtvaakde(schakel)positievanmiddelgrotegemeentenvergeten.Gezamenlijkelobbyomdeaandachtspuntenvoormiddelgrootopdejuistebestuurlijketafelstekrijgen,iseenandereopgavedieweverderwillenexploreren.

OokmetdeprovincieNoord-BrabantonderhoudtdegemeenteWaalwijk–individueel,viaDeLangstraatofdeRegioHartvanBrabant-nauwecontacten

14www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/strategische-meerjarenagenda-hart-van-brabant.pdf15HetrapportMidsizeBrabantvanBrabantKennisheeftkansen,uitdagingenentoekomstscenario’svoormiddelgroteBrabantsestedenopgeleverd:

www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/rapport-handelingsperspectieven-middelgrote-steden-vergeleken.pdfenwww.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/magazine-midsize-nl.pdf16Ziewww.middelgrotegemeenten.nlenhetrapport‘DeKrachtvanMiddelgroot’.EensamenwerkingsverbandvanveertigmiddelgrotegemeenteninNederland:www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/kracht-van-middelgroot.pdf

34

omeenbijdrageteleverenaandedoelstellingvaneenaantrekkelijk,bereikbaarenconcurrerendBrabant.RichtingdetoekomstzietdegemeenteoverigensmeerwaardeineenalliantievormingtussendeRegioHartvanBrabantendeRegioWest-Brabantomtotdejuisteschaalgroottetekomenomopgavenoptepakken.UitonderzoekvanBuckconsultantsisookgeblekendatalsdezetweeregio’ssamenwerken,zedevijfdeeconomievanNederlandvormen,endetweederegiooptoegevoegdewaarden.Opdethema’slogistiek,‘smartindustries’(slimmemaakindustrie),circulaireeconomieenvrijetijdseconomieissynergietevinden.

2.1.4 VISIE BESTUURLIJKE TOEKOMST

Onzeomgevingissindsdevorigevisieuit2010‘groter’(globalisering)maarook‘kleiner’(glokalisering)geworden.Vooronsgaatschaalvergroting(Europa,Nederland,Brabant,RegioHartvanBrabant,MidsizeBrabantenDeLangstraat)gelijkopmetdeschaalverdieping(inwonersindeverschillendekernenenwijken,ondernemersenmaatschappelijkeorganisaties).

HetvoelinghebbenenhoudenmetwaterindeWaalwijksegemeenschapleeftenwaarweietsmeewillen/moeten,enwaterbuitenonzegemeentegrenzenaankansenenuitdagingenvoorWaalwijkvoorbijkomen,isdekunst.Onsvermogenomtekunnenschakelenopdeverschillendeniveaus–tussenschaalverdiepingenschaalvergroting-bepaaltinbelangrijkemateonzekracht.DusookonsvermogenomWaalwijkin2025eenaantrekkelijkegemeentetelatenzijn.

Waalwijkisnueenbestuurskrachtigegemeente.Degemeenteheefteenprofessioneleorganisatie,isfinancieelgezondenvoertrisicomanagementuit.Dienstverleningenbeheerzijnoporde.

Ophetgebiedvangemeentelijkesamenwerkinggeeftdereactie‘Waalwijkisgrootgenoegomkleintezijnenniettekleinomgroottezijn’eenmooieweergavevandeopinievanonzeinwoners.Demiddelgroteschaalwordtalspositiefgezien.Een

balanstusseneenmenselijkemaatenvoldoendeschaalomimpacttehebben.Erzijnookopgavendiewenietalleenkunnenoppakken.Weverwachtendatditersteedsmeerzullenzijn.Onsvermogenomtekunnenverbindenenalliantiestekunnensluiten,wordtdaarmeesteedsbelangrijker.Wewillendaaromonderzoekenofwehetvooronzeinwoners,ondernemersenmaatschappelijkeorganisatiesnógbeterzoudenkunnendoenalsonzemiddelgroteschaalnetietsgroterzouzijn.Beterindezinvan:eeneffectieverenefficiënterambtelijkapparaat.Enbeterindezinvan:oplangeretermijnvooronsverzorgingsgebieddienstenenvoorzieningendichtbijhuiskunnenblijvenborgen.EengroteregemeenteinMidden-Brabantzoutegelijkertijdeenbeterebalansinderegionaleverhoudingenkunnenbieden.

Wezienmogelijkhedenomdiegrotereschaaldichtbijhuisteorganiseren,doordeverwevenheidinhetgebiedvanDeLangstraat.Werealiserenonsechterdatweanderen(degemeentenLoonopZandenHeusden)nietkunnen‘dwingen’omook‘verliefd’tewordenopDeLangstraat.Alseralsnogdraagvlakzoukomenvooreengezamenlijkevisieontwikkeling,danpakkenwediehandschoengraagop.

17Duurzaamheid=deontwikkelingdieaansluitopdebehoeftenvanhethedenzonderhetvermogenvantoekomstigegeneratiesominhuneigenbehoeftentevoorzieningevaartebrengen”aldusVN-commissieBrundtland.

35

2.2 GROENE DRAAD: DUURZAAM

DOELSTELLINGEN 2025•Kiezenvoorduurzaamheidenduurzamesuccessen.•Klimaatneutraalin2043.•Investerenincirculaireeconomie(vanafvalnaargrondstof).•Behoudenenverderontwikkelenvangroenenlandschap.

Wewillen‘groen’endaarmeeduurzaamwerkenmaarwatverstaanweeigenlijkonderduurzaamheid17?

Duurzaamkijktnaardehuidigebehoeftendiedemensenopdeaardehebbenenhoeditindetoekomstontwikkeldkanwordenzonderdatdemensen,hetmilieuofdeeconomieingevaarkomen.

Wevindenalsgemeentedatweverantwoordeintegralekeuzesmoetenmakenenwedagenanderenuitc.q.latenonsgraaguitdagenomsamenmetonsdiezelfdekeuzestemaken.Duurzamekeuzesdiegaanoverevenwichttussenmens(People/Mens),(fysieke)leefomgeving(Planet/Milieu)eneconomie(Profit/Markt).Belangrijkvoornu,enookvoorstraks.

ZekerindestadWaalwijkzienweeenuitdagingrichtingdetoekomstomhetwoon-enleefklimaatvandestadaandeenekantvandeA59inbalanstelatenzijnmetdebedrijvigheidopbedrijventerreinenaandeanderekansvandesnelweg.Onzekeuzeisdaarbijnietomtestoppenmetuitbreidingvandebedrijventerreinenmaarwelomiederekeereenafgewogenenbewustekeuzetemaken,endaarwaarnodigcompensatiemaatregelentenemenomhetwoon-enleefklimaatvandestadendeomliggendegroeneomgevingtewaarborgen.Hetborgenvandebereikbaarheiden

dehuisvestingsbehoeftevannieuwewerknemerszijndaarbijtweecriteriadieiniedergevaleenrolspelen.

Wezienoverigensdatduurzaamheidsvraagstukkenooksteedsvakereconomischeafwegingenzijn.Waarbij‘groene’oplossingeninsteedskortereperiodeswordenterugverdiendensteedsvakerdeeconomischaantrekkelijksteoplossingwordt.Duurzaamheidvraagtdusomvooruitkijkenmaarookomnuhandelen.Erlopenhiermooieontwikkelingeneninitiatieven18.OnlangsvielBol.combijvoorbeeldindeprijzenmethetnoginaanbouwzijndedistributiecentrum.Bol.comkreegdeBreeam-awardvooréénvandemeestinnovatieveenduurzamebouwprojecten.ErzijnnogveelmeerpartijenindegemeenteWaalwijkactief,zoalsdestichtingWaalwijkCO2-vrij.WehebbendeambitieuitgesprokendatWaalwijkin2043klimaatneutraalwilzijn.

Dezeambitiemakenweconcreetdoor:

De productie van duurzame energieHetEcoparkiseenmooiboegbeeldvanduurzameenergieopwekkingentoepassinginWaalwijk.Hieriseencombinatievanwindenergie,zonne-energieenopwekkingvangroengasuitbiomassazichtbaar.UitbreidingvanhetEcopark19iseenoptiedieweonderzoeken,alopkortetermijn.In2017wordendebestaandepanelendoor

18ZieGovernancemonitorduurzamegemeenten(2017Telos,UniversiteitvanUtrechtenVNG):www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/governance-monitor-eindrapport.pdf19UitbreidingvandebiomassacentraleiseenverantwoordelijkheidvanHoSt.

36

Enecovervangendoorpanelendieeengrotereopbrengstgenereren.Degemeentezetwaarmogelijkdedakenvandegemeentelijkegebouweninomzonne-energieoptewekken.Zokomenophetstadhuisookpanelenteliggen.Onzeambitieisomookanderepartijentestimulerenomhundakenbeschikbaartestellenvoorzonne-energie.WoningbouwverenigingCasadeheeftophaarhoogbouwzonnepanelengelegdwaarmeedeservicekostenvandehoogbouwvoorhaarhuurdersomlaaggaat.

Energiebesparing te stimulerenHetterugdringenvanenergiegebruikdoenweonderandereviaverduurzamingvaneigenvastgoedendoorhetstimulerenvanverduurzamingvanparticulierewoningen.SamenmetdegemeenteTilburgontwikkelenwedekomendejareneeninnovatieveaanpakomVerenigingenvanEigenarentehelpenmethetverduurzamenvanhuncomplexen.

Bijdeaanlegvannieuwewoonwijkenwordtgeennieuwgasnetaangelegd.HetRijkwilin2050vanhetgasafzijn.Degemeentewildaaromin2020eenwarmteplanklaarhebbenwaarindevraagenhetaanbodvanwarmtegeïnventariseerdisengekoppeldaankansenvooruitfaseringvanaardgas.

Minderenschonerenergiegebruikmoetookzorgenvoorbetereluchtkwaliteit.DaarombepleitenwebijdeprovincieNoord-Brabanthetoptimaliserenvanhetopenbaarvervoer,stimulerenwelokaalhetgebruikvandefietsenzienweelektrischrijdeneenvluchtnemen.Dezelaatsteontwikkelingondersteunenwebijvoorbeeldvialaadpalen.DeplannentotaanlegvansnelfietsroutestussenWaalwijkenTilburg,enWaalwijkenDenBoschpassenhiernaadloosbijaan.

VanuitondernemersverenigdindestichtingWaalwijkCO2-vrijwordtonderzochtomeenwarmtenetaanteleggen,ineersteinstantieophetbedrijventerreinHaven.Aanbodvanwarmte,bestaandeuitrestwarmtevanbedrijven,zoudaarbijgematchtkunnenwordenmetvraagnaarwarmtevananderebedrijvenen/ofinwoners.Ditinitiatiefisookeenimpulsvoordewerkgelegenheidenbevordertdeaantrekkelijkheidvandebedrijventerreinen.

Circulaire economieHetstimulerenvandecirculaireeconomievoegenwetoeaanonzeambitievoor2025.Decirculaireeconomieiseeneconomischsysteemdatbedoeldisomherbruikbaarheidvanproductenengrondstoffentemaximaliserenenwaardevernietigingteminimaliseren.Andersdaninhethuidigelineairesysteem,waaringrondstoffenwordenomgezetinproductendieaanheteindevanhun

37

levensduurwordenvernietigd.WezienvoorWaalwijkinteressantemogelijkhedenin(hetverwerken)vanretourstromen.ErisbehoefteaanlocatieswaardezeverwerkingplaatskanvindenendaarkanWaalwijkgoedinvoorzien.

Oplokaalniveaudoenweafvalscheidingzoduurzaammogelijkviahetterugbrengenvandehoeveelheidrestafvalenstimulerenvangescheidenafvalinzameling.In2020voldoenweaandelandelijkeambitie‘Vanafvalnaargrondstof’(VANG),100kilorestafvalperinwonerperjaaren75%scheidingvanhethuishoudelijkafval.Slimhergebruikvangrondstoffenenrestproductenishiervanhetdoel.Ookhetzwerfafvalpakkenweactiefaan.

De gezonde mens/WaalwijkerStimulerenvandegezondheidvanonzeinwonerszienweookalsonderdeelvanduurzaamheid.Jongerenopgezondgewicht(JOGG)iseenprojectdatvanuitdieambitievoortkomt.IndenieuweOmgevingswetishierveelaandachtvoor,enzullenwedezeambitieverderconcretiseren.

TegelijkertijdgaathetbijgezondeWaalwijkersookomverminderenvangeluids-engeuroverlastenhetverbeterenvandeluchtkwaliteit,onderanderedoorhetverminderenvanstikstofproductie,bijvoorbeelddooragrarischebedrijven.ZekernietonvermeldmagblijvendatWaalwijkaandachtheeftvoornatuur.Hetgroenstructuurplan20uit2017bevateenvisieopdetoekomstwaarmeewedekomendetienjaarbeogendekwantiteitendekwaliteitvanhetgroenindegemeenteteoptimaliseren.DeuitvoeringdoenweviadeGroeneAgendadiewesamenmetonzeinwonerswillenopstellenenwaarinconcretemaatregelenkomentestaanvoorhetverhogenvandehoeveelheidenkwaliteitvanhetgroenindegemeenteenhetvergrotenvandebiodiversiteit.In2017neemtWaalwijkdeelaandeEntenteFloraleomgekozentewordenalsgroenstegemeentevanNederland.

Duurzaam bewustzijnUitdedigitaleenquêtesdiewegehoudenhebbenonderonzeinwonersover

‘Waalwijk2025’kwamduurzaamheidnietalsprioriteituitdebus.Inwonerskiezeneerdervoorverbeteringenindefysiekeleefomgevingdaninvestereninduurzaamheid21.

Daaromwillenweblijveninvestereninhetbewustwordingsprocesrondomhetbelangvanenergieenklimaatenonzeinwoners,ondernemersenmaatschappelijkeorganisatiesstimulerenenwaarmogelijkfaciliterenomduurzaamtewonen,werkenenondernemen.

Wejuichendaaromontwikkelingenals‘Groenisgoedtedoen’waarbijhuurdersvanCasadeparticipereninzonnepanelendanooktoe,evenalshetplaatsenvanzonnepanelenopdakenvanbedrijfsgebouwen.HetgrootstezonnepanelendakvanBrabantligtbijDeMandemakersGroepinWaalwijk.

WezijnvanplanactiefdeelnemertezijnenblijveninderegionaleprojectenvandeRegioMidden-Brabantdievergroeningenverduurzamingvanonzeleefomgevingstimuleren,alsookinitiatievendievanuitdeprovincieNoord-Brabant,deVerenigingNederlandseGemeentenenhetRijkwordenontwikkeld.Graagzijnweproeflabvoornieuwe(duurzaamheids)initiatieven.

20www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/eindversie-groenstructuurplan-waalwijk.pdf21Totstandkomingvisieenresultatenenquêtes:www.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/toekomstvisie-waalwijk-2025-rapportage-inwonerspanel.pdf

Deze toekomstvisie is het resultaat van een goede samenwerking tussen de gemeente, inwoners,

ondernemers en maatschappelijke organisaties.

3. NAWOORD BURGEMEESTER

40

3. NAWOORD BURGEMEESTER

Eenvisieiseenvergezicht.Vergezichtenzijnmeestalaantrekkelijkeninspirerend,maarhetzijngeenblauwdrukkenvoordetoekomst.Daarvoorishetbeeldnietscherpgenoeg.Ookisonbekendofweonzedoelenookechtzullenbereiken.Daarvoorliggenerteveelonzekerhedenoponspadenkaneronderwegteveelgebeuren.Nietalleenomstandighedenkunnenveranderen,maarookopvattingenindesamenlevingenindepolitiek.Daaromiseentoekomstvisievoordegemeenteniettevergelijkenmeteencollegeprogramma.Tochishetbelangrijkomeenvisietehebbenenstrategischekeuzestemaken.Dezetoekomstvisiefungeertalskompas,nietalleenvoorhethuidigegemeentebestuurmaarmogelijkookvoortoekomstigecollegesengemeenteraden.

Natuurlijkzullenzijerwelsteedsweeropnieuwinvullingaanmoetengeven.Ambitiesrealiserenweimmersalleenalsweonsdoelvoorogenhoudenentegelijkertijdalertreagerenopontwikkelingeninonzeomgeving.Omdathettoekomstbeeldglobaalisbeschreven,isditnaaronzemeningnietzosnelaanherijkingtoe.Vooreenaantalstrategischekeuzesisdatbinnendrietotvijfjaarwaarschijnlijkwelhetgeval.Daarwaarderoutetehobbeligblijktofnietinspirerendgenoegomdevisieterealiseren,zullenwemoetenbijsturenvoor2025.Hetaantredenvannieuwegemeenteradenennieuwecollegeszijndaarvoorbijuitstekgeschiktemomenten.

Dezetoekomstvisieishetresultaatvaneengoedesamenwerkingtussendegemeente,inwoners,ondernemersenmaatschappelijkeorganisaties.Wijhopendegedeeldeambitiedanooksamenterealiseren.Degemeentezalwaarnodigenmogelijkpartnersfaciliteren.Ookwildegemeenteanderenstimulerenominitiatieventeontplooien.IkhoopdatdezevisiemenseninspireertomeenbijdrageteleverenaandetoekomstvanWaalwijk.Deambitie‘staat’.Nustaanwevooreenvolgendeuitdaging:hetrealiserendaarvan.

Kortom,latenweersamenaanwerkendatWaalwijkookindetoekomst‘Waalrijk’blijft!

BIJLAGE 1. TERUGBLIKKEN

42

BIJLAGE 1. TERUGBLIKKEN

<interviewsmetWaalwijkseseniorenterugkijkendophunleveninWaalwijkmetfoto’s>

43

1.1 WAAROM EEN HERIJKING VAN DE STRATEGISCHE VISIE UIT 2010?

OorsprongvanditdocumentisgelegenintweeconcreteafsprakendiehetWaalwijksecollegevanburgemeesterenwethoudersheeftgemaakt:

1.Inhetcollegeakkoord‘Krachtenbundelen’uit2014isvastgelegddatin2016eenherijkingvandeuit2010daterende‘StrategischeVisieWaalwijk2020,deschakelvanMidden-Brabant’wordtopgepakt.

2.DeprovincieNoord-BrabantheeftiedereBrabantsegemeentegevraagdomtekomenmeteenbestuurlijkevisieophaartoekomst22.Waalwijkheeftdaarbijaangegevendebeantwoordingvandezevraagmeetenemenindeherijkingvandestrategischevisie.

Ditvisiedocumentkomtdussimpelwegvoortuit:afspraakisafspraak.BelangrijkerisechterwaaromhetcollegevanB&Wtotdezeafsprakenisgekomen.Dezekomenvoortuithetgedeeldbesefdathetvoordegemeentebelangrijkisom,losvandewaanvandedag,continunatedenkenoverdetoekomst.

NadenkenoverhoejeervoorzorgtdatdegemeenteWaalwijkookoplangeretermijneenaantrekkelijkegemeenteisomtewonen,werken,ondernemen,lerenenrecreëren.AfentoevanuiteenhelikopteropWaalwijkneerkijken,trendsenontwikkelingenoverzienenvanuitdatperspectiefnadenkenoverdetoekomstisnodigomaandieaantrekkelijkheidtekunnenblijvenwerken.

1.2 WAT WAREN DE MISSIE EN AMBITIES UIT 2010?

Alsresultaatvanhetvisietrajectdatin2009-2010heeftgelopen,zijnonderstaandemissie,ambitiesendoelstellingengeformuleerd.Dezevormenhetijkpuntvoordeherijkingvannu.

Missie:degemeenteWaalwijkiseenstedelijkknooppuntdatmetzijnkrachtigeeconomischefunctieenkarakteristiekekernenenomgevingeenvitaleschakelisinderegionalenetwerkenvanMidden-Brabant

Ambities:Waalwijkis/heeft… -StedelijkknooppuntinMidden-Brabant -Vitaaldoorondernemendegemeenschappeninkernenenwijken -Duurzaamregionaalwerkgelegenheidscentrum -ToegevoegdewaardeindeLeisureregio -Regie-enservicegerichteorganisatieenbestuur

Doelstellingen: •kiezenvoorduurzaamheidenduurzamesuccessen; •inspelenopdekwaliteitenwaarmeedegemeenteeensterke,eigenstandige

positiekanontwikkelen; •eenregionalewerkgelegenheidsfunctievoorderegioMidden-Brabant; •behoudenbovenlokaletaakophetgebiedvanwonen,zorgendetailhandel; •aanbiedenkleinstedelijkewoonmilieusdieaanvullendzijnopde

omliggendegrotestedenendorpen; •maatregelentreffendiededoorstromingvanhetverkeermoeten

bevorderen. •wijkendievitaalenlevendigzijn; •vanuithetcredo“nietleunen,welsteunen”mensenstimulerenomde

regieoverhuneigenleventenemen.Waarmogelijkbewonersinitiatievenlatenontplooien;

•diversiteiteneigenheidvandekernenbehoudenénversterken; •voorbovenlokalevoorzieningenactiefsamenwerkenmetbuurgemeenten

enTilburgen’s-Hertogenbosch; •Behoud/versterkenculturelevoorzieningen; •ouderenzoveelenzolangmogelijkactieflatenzijnenzelfstandiglatenwonen; •positiefverleidenvanjongerenmetvoorzieningenophetgebiedvan

uitgaanensport;

22Ditverzoekkomtvoortuithetproject(Veer)KrachtigBestuurinBrabantdatdeprovinciesamenmetdeVerenigingvanBrabantseGemeentenheeftopgepakt.Brabantwiltotdetopregio’sinEuropablijvenbehoren.Omdeuitdagingendekomendejarengoedtekunnenaangaanenkansengoedtebenuttenissamenwerkingvandeoverhedenmetinwoners,maatschappelijkeorganisaties,bedrijfslevenenkennisinstellingenheelbelangrijk,maarookdesamenwerkingtussenoverhedenisvancruciaalbelang.Eenveerkrachtigbestuurisdaarombelangrijk.OpbasisvandeantwoordenvandeBrabantsegemeentenophunvisieopdebestuurlijketoekomstwordtopregionaalniveauhetgesprekgevoerdoverdepassendebestuursvorm:www.brabant.nl/veerkrachtigbestuur

44

•bescheidengroeiwoningvoorraadgerichtopdeopvangvandeeigenbehoefteenvergrotenverscheidenheidinhetwoningaanbod.Kwaliteiti.p.v.kwantiteit;

•inbreidinggaatinprincipevooruitbreiding.Openengroenelocatiesinbestaandbebouwdgebiedzoveelmogelijkbehouden;

•tot2020aanzienlijkebehoefteaannieuwebedrijventerreinen.Deafnemendebehoefteoplangeretermijngaatsamenmeteenherstructureringsopgavevanhetbestaandeaanbod;

•metdeverdereontwikkelingvandebedrijventerreinen,deuitbreidingvanrecreatieveentoeristischefuncties,deversterkingvanhetcentrumendewoonboulevardontwikkelenvaneenzeerdiverswerkgelegenheidsaanbod;

•naaststuwendebedrijvenbevorderenvangroeiinverzorgendebedrijvigheid;

•deliggingvanWaalwijkaandeMaasbenutten; •actiefbijdragenaandetoeristisch/recreatievekrachtvanderegio; •degemeentewordtonderdeelvandeketenvooreendagjeuit.

Bezoekersstroomopgangbrengentussendeboulevardenhetcentrum; •uitbreidingenverbeteringvanaccommodatiesenculturele

programmering; •behoudenverdereontwikkelingvangroenenlandschap; •partijenlatendoenwaarzegoedinzijn.degemeenterichtzichzelfop:

regisseren(kaderstellingenrichtinggeven),faciliterenenactiveren; •fungerenalseenassertieve,proactievespelerinhetregionalebestuurlijke

netwerk; •samenwerkenmetbuurgemeentenzowelopstrategisch

(visieontwikkeling),tactischenoperationeelniveau(projectenenuitvoeringreguliereoverheidstaken);

•compacteenservicegerichteorganisatie; •hogekwaliteitvanpubliekedienstverlening; •indedienstverleningnaarinitiatiefnemersgeldthet“jamits”principeals

uitgangspunt.

1.3 ZIJN DEZE MISSIE EN AMBITIES NOG ACTUEEL?

De‘beleidsomgeving’anno2016-2017vertoontwezenlijkeverschillenmetdiein2010.Ookdetrendsenontwikkelingenzijnandersdantoen.Enkelebelangrijkeverschillen(nietlimitatief23): 1.In2015hebbengemeentenvanuithetRijktakenophetgebiedvan

jeugdzorg,werkeninkomenenzorgaanlangdurigziekenenouderengekregen.Ditbrengtrisico’smetzichmee,maargeeftonsalsgemeenteookdemogelijkheidomzakenvoordeinwonersintegraalteregelen.Dehuidigestrategischevisieuit2010isnietingerichtopdezeontwikkelingenbinnenhetsociaaldomein.

2.In2010wasdevolleimpactvandefinanciëlecrisisnognietduidelijk.Zesjaarlaterzijndeuitwassenhiervanmeerinzichtelijkgeworden,zoalsdieopdehuizenmarkt,degroeiendeongelijkheidindesamenlevingtussenarmenrijk(ookingezondheid)endegevolgenvandecrisisvoordegemeentelijkebegroting.

3.Veiligheidwordteensteedsbelangrijkerthema.Aandachtgaatuitnaarhetverschiltussenobjectieveveiligheidensubjectiefveiligheidsgevoel.Inwonersvoelenzichsteedsonveiliger,extrabeïnvloeddoorsocialmedia.Wezienookdatonder-enbovenwereldsteedsmeermetelkaarverstrengeldraken24.Deverleidingvansnelgeldverdienenviawietteeltinplaatsvanschappenvullenindesupermarktisvoorsommigejongeren(te)groot.Deveiligheidszorgvraagtomdezeredeneneenandereaanpakdaneenpaarjaargeleden.

4.Deveranderendedynamiekindebinnenstedenisdeafgelopenvijfjaarsteedsduidelijkergeworden.Degroeivaninternetshoppen,alsookdegroeiendebehoefteaanmeerbelevingindebinnenstad(uitgaan,vrijetijdsbesteding)vragenindestadWaalwijknuomeenduidelijkerevisiedanin2010.

5.Detrendvandeafgelopenvijftigjaar,waarbijmeermensenimmigrerendanemigreren,zaldoorzettenenookdewijzigingenindeherkomst

23Zievooreenmeercompleetbeelddetrendsenontwikkelingenopwww.waalwijk2025.nl/bijlagen/visie-april-2017/trends-en-ontwikkelingen-definitief-met-akkoord-college.pdf24PieterTops/JanTromp,DeachterkantvanNederland.

45

vandeimmigrantenmakendatdediversiteitvandebevolkinggroterwordt.Degemeentezietditzelfconcreetindegroeiendegroepvanarbeidsmigrantenenstatushouders.Ookditvraagtomnadenkenoverhetwoonaanbod.Tegelijkertijdneemtdeculturelediversiteitvandebevolkingtoe,metbijkomendesocialeeffecten.

6.DewerkgelegenheidsgroeiheeftinWaalwijkonverminderddoorgezet:debedrijventerreinenzijnuitgebreideninWaalwijkzijnermeerbanendandatdeberoepsbevolkinggrootis.Ditbiedtmogelijkhedenvoormensenmeteenafstandtotdearbeidsmarkt.TegelijkertijdzaldelogistiekemarktinWaalwijk,omproductieschommelingenoptevangen,ookomtijdelijkearbeidskrachtenvragenendaarvooreenberoepdoenopbijvoorbeeldarbeidsmigranten.DegroeivandelogistiekebedrijveninWaalwijkzorgtookvooruitdagingenophetgebiedvandebereikbaarheidvandegemeenteoverwegenwater.

7.Inwonerszijnveranderd:eendeelvanhenisbereiddezorgvoorhunwoonomgevingineigenhandtenemenendaarbijookdehandenuitdemouwentesteken(‘Meersamenleving,minderoverheid’).Dwingendeeenzijdigeoverheidsbemoeieniswordtinafnemendemategetolereerdenookderoepomminderregelsklinktaljaren.Vertrouwenenverbindenzijnbelangrijkesleutelbegrippeninhethuidigtijdsgewricht.Nietvoornietswerd‘hettouwtjeuitdebrievenbus’vanJanTerlouwbijDWDD‘trendingtopic’opsocialmediaenkrijgendeideeënvanVanReybrouckoverdevernieuwingvandedemocratieveelaandacht.

8.MetdeOmgevingswetwildeoverheidderegelsvoorruimtelijkeontwikkelingvereenvoudigenensamenvoegen.NaarverwachtingtreedtdeOmgevingswetin2019inwerking:éénwetdieallewettenenregelsophetgebiedvandeleefomgevingvereenvoudigtenbundeltendieheteenstukeenvoudigermaaktnunoguiteenlopendevergunningenviaéénomgevingsloketderegelen.DenieuweOmgevingswetmaakthetverplichtdateennieuweintegralevisiealstoetsingskadervoorplannenkunnengaanfungeren.Ookditmaaktactualiseringvandehuidigestrategischevisienoodzakelijk.

9.Communicatie-eninformatiestromenen-techniekenzijndrastischgewijzigdenditbiedtnieuwemogelijkheden,maarsteltooknieuweeisen,bijvoorbeeldophetgebiedvandomoticamaarookdegemeentelijkedienstverlening(inclusiefgegevensbescherming).‘SmartLiving’:toenametechnologiethuis,maarook‘SmartCity’:digitaliseringenverstedelijkingkomensamen.Slimmetechnologieenslimmemensenmakendestadaantrekkelijker,duurzamerenleefbaarder.

10.Eriseentoenemenderoepomklimaatadaptatieenverhoogdeaandachtvoorkwaliteitvanleveninvelefacetten.Indevisieuit2010kwamduurzaamheidbeperktaanbod.Nuisdeaandachthiervoorveelgroter.

Alslaatstesignalerenwedaterdeafgelopenjarensteedsmeeraandachtisvoordebestuurskrachtvangemeenten.Devraag:‘IsWaalwijkinhaarhuidigestaatenvormcapabelomdemaatschappelijkeopgavendieeraankomenhethoofdtebieden?’staatdaarbijcentraal.DeprovincieNoord-Brabantvraagthieropvanonseenantwoordinhetkadervan‘VeerkrachtigBestuurinBrabant’.

Metdekennisvannuzouerin2010(logischerwijs)eenanderevisiezijnopgesteld.Hetisnietzodatdemissie,ambitiesendoelstellingenvandestijdsgeheeloverboordgezetmoetenworden.Indezetijdkiezenwedoordeveranderdemaatschappelijkeopgavenandereprioriteiten.

WevindendeWaalwijksemissieuit2010nogsteedspassendmaarvoegendaarDeLangstraataantoeomhetbelangdaarvanvooronsteduiden:

DegemeenteWaalwijkiseenstedelijkknooppuntdatmetzijnkrachtigeeconomischefunctieenkarakteristiekekernenenomgevingeenvitaleschakelisinderegionalenetwerkenvanDeLangstraatenMidden-Brabant.

46

Vandevijfambitiesdiewedestijdsvaststelden,houdenweereen:

Waalwijkis… 1.Duurzaamregionaalwerkgelegenheidscentrum

DezepastWaalwijkimmersnogsteedsalseengoedejas.Wevoegenerwelaantoedathetonsvooraltedoenisomeengezondebalanstussenwoon-enleefklimaatvandegemeenteaandeenekantvandeA59,endeeconomischeontwikkelingenopdebedrijventerreinenHavensaandeanderekant.Deanderevierambitiesluidden:

Waalwijkis/heeft… 1. Stedelijkknooppunt 2. ToegevoegdewaardeindeLeisureregio 3. Regie-enservicegerichteorganisatieenbestuur 4. Vitaaldoorondernemendegemeenschappeninkernenenwijken

Stedelijkknooppuntstaatalinonzemissie,enschrappenwedaaromuitonzeambitie.Vandeambitieophetgebiedvanleisureconstaterenwedatdetoegevoegdewaardebeperktuitdeverfisgekomen.Wevindendevrijetijdseconomiebelangrijkmaarwillenonsvooralconcentrerenophetverder‘branden’vanWaalwijkalscentrumvanschoen-enlederontwikkeling.Nietvoornietsgeldthetadagium:watdiepgeworteldis,kanhooggroeien.Waalwijkisvanoudsherhetcentrumvandeschoen-enleder,enteltnunogsteedsdehoogsteconcentratieschoen-enlederbedrijvenvanEuropa.Depotentiediedaarinzit,willenweookindetoekomstverderuitnutten,zowelineconomischopzichtalsindevrijetijdsindustrie.Onzebedrijfsvoeringsambitieis,vooraldoordegewijzigdemaatschappelijkeverhoudingen,aanactualisatietoe.Deafgelopenjarenisonzesamenlevingimmerswezenlijkveranderd.Nietvoornietsis’hettouwtjeuitdebrievenbus’vanJanTerlouw‘trendingtopic’gewordenopsocialmediaenkrijgtVanReybrouckveelaandachtmetzijnnieuwevormenvandemocratie.Hetverbaastonsnietdatuitonzeuitvraagonderinwonersnaarvorenkomtdatzijzichzorgenmakenover‘desfeerin

degemeente’en‘hoewemetelkaaromgaan’.Deambitie‘vitaaldoorondernemendegemeenschappeninkernenenwijken’isrelevantmaardetweeambitieswillengraagombuigennaareennieuweambitie:

Onzeinwoners,ondernemersenmaatschappelijkeorganisatiezijneigenaarvandeWaalwijksesamenleving,waarbijvertrouwenenverantwoordelijkheiddeuitgangspuntenzijn.

Daarmeeduidenwedeontwikkelingdatinwonerseigenaarvandesamenlevingwordeninplaatsvanconsumentvandeoverheid.Bovenalmissenweeenambitiewaarhetuiteindelijkallemaalomdraait.Dezevoegenwedaaromtoeenzettenwebovenaan.DitisdeambitiedatWaalwijkeenaantrekkelijkegemeenteisomtewonen,werken,lerenenondernemen;eenplekwaaronzekinderenineenfijneomgevingveiligkunnenopgroeien.

BIJLAGE 2. TOTSTANDKOMING VISIE

49

BIJLAGE 2. TOTSTANDKOMING VISIE

Hettoekomstbeeldindezevisieisnietindebeslotenheidvanhetstadhuistotstandgekomen.Inhetnajaarvan2016zijninwoners,maatschappelijkeorganisatiesenondernemersviadigitaleenquêtesondervraagd.Ookmedewerkersvandegemeentehebbendezeenquêteingevuld.BewustisgekozenvooreenbrededigitaleuitvraagomlaagdrempeligeenzogrootmogelijkegroepbelanghebbendentebenaderenentevragennaarhunmeningoverdetoekomstvandegemeenteWaalwijk.

Centraalindevragenlijststond: 1. WatvindjegoedinWaalwijk? 2. WatvindjemindergoedinWaalwijk? 3. Watziejijalskansenenprioriteitenvoordetoekomst? 4. Hoekijkjeaantegengemeentelijkesamenwerking?

Ominwonerstebenaderenisgebruikgemaaktvanhetinwonerpanel‘SprekendWaalwijk’.Omdatindegroepvanrespondentendejongerentot25jaarnietzwaarvertegenwoordigdisinhetpanel,isdezegroepviabezoekenvandeburgemeesteraanscholenenhetbetrekkenvanTheHonoursClub25,apartbenaderd.

Debredeuitvraagonderaldezedoelgroepenheeftveelnuttigeinformatieopgeleverdendaaroverzijnrapportagesopgesteld26.Vervolgenszijnertweerondetafelgesprekkengehoudenmetinwoners.Daarnaastisop29november2016bijFabriekNLeenexpertmeetinggeorganiseerdomverdervangedachtentewisselenoverdetoekomstvanWaalwijk.Hierbijzijnruim130inwoners,ondernemersenafgevaardigdenvanuitandereoverheden,maatschappelijkeorganisatiesenonderwijsaanweziggeweest.Dehoeveelheidreactiesenpositiefkritischeresponsvanuitdeverschillendedoelgroepenhebbeneenbelangrijkebijdragegeleverdaandetotstandkomingvandezevisie.

Bijclusteringvanalleresponsdieisontvangen,valthetopdatallebetrokkenpartijenbehoorlijkeensgezindzijninhunbeeldvanWaalwijk(ziegrafiekopvolgendepagina).ZewaarderendezelfdekwaliteitenenzieneenaantalzelfdekansenvoorWaalwijk.Volgensderespondentenliggendezekansenrichtingdetoekomstvooralophetvlakvaneenaantrekkelijkwinkelaanbodencentrum,waarbijeengrote(re)rolvoorevenementenentijdelijkeinitiatievenzoumoetenzijnweggelegd.Ookhetwervenvannieuwebedrijvigheidenwerkgelegenheid,goedewelzijns-enzorgvoorzieningen,veiligheidenhetvoorkomenvanoverlastwordenalsontwikkelpuntenvoorWaalwijkgeïdentificeerd.

Degrootstezorgrichtingdetoekomstwordtgeuitoverhetwinkelaanbodindegemeente.Daarnaastmakendeverschillendegroepenzichzorgenover‘desfeerindestad’,normenenwaardenvandebevolkingendetoekomstvandejeugd.Derespondentenmakenzichdusvooralzorgenoverdemanierwaaropmensenindetoekomstmetelkaarzullenomgaan.

Ophetgebiedvangemeentelijkesamenwerkinggeeftdereactie‘Waalwijkisgrootgenoegomkleintezijnenniettekleinomgroottezijn’eenmooieweergavevandeopinie.Demiddelgroteschaalwordtalspositiefgezien.Eenbalanstusseneenmenselijkemaatenvoldoendeschaalomimpactteblijvenhoudenwordtalswenselijkgezien.Gemeentelijkesamenwerking(en)dienenhieropaantesluiten,aldusderespondenten.

25TheHonoursClubiseenorganisatievanjongerendiegeborenengetogenzijninDeLangstraatennuvanwegehunstudieeldersstuderen(enwonen).Dezejongerenzijntussende18en25jaaroud.26Allerapportageszijnterugtevindenopwww.waalwijk2025.nl

SAMEN WERKEN AAN DE TOEKOMST - Waalwijk 2025 · 8. Stimuleren van de deelname aan de arbeidsmarkt...

Documents

Transcript of SAMEN WERKEN AAN DE TOEKOMST - Waalwijk 2025 · 8. Stimuleren van de deelname aan de arbeidsmarkt...