Ruimte voor de rivier rivierjutters

RIVIER JUTTERS

De kracht van storytelling in de communicatieaanpak van Ruimte voor de Rivier

Foto omslag #Rob Meeuwsen

NijmegenaandeWaal,juni2015

RIVIER JUTTERS

De kracht van storytelling in de communicatieaanpak van Ruimte voor de Rivier

Voorwoord 4

RuimtevoordeRivieralskantelpunt 6Trendbreukindenkenoverwaterveiligheid

EenprogrammavanenvoorNederland 10Hetverbeterenvanwaterveiligheidenruimtelijkekwaliteit

Rivierjutters 16Vijfjuttersopzoeknaarmooieverhalen

INHOUD

#Arjo KleinhuisHattem.RuïneindeSchellerenOldenerBuitenwaarde,vanafdekantvanHattem

Vanideenaarpraktijk 28Anderenvertellenhetverhaal

Effectenvandecommunicatieaanpak 30Eenconstantestroomvangeloofwaardigecontent

Reflectiesdoorcommunicatieprofessionals 32Lessonslearnt

#Arjo KleinhuisHattem.RuïneindeSchellerenOldenerBuitenwaarde,vanafdekantvanHattem

NEDERLAND WATERVEILIG

Samenwerkenaaneenveiligerénaantrekkelijkerrivierengebied.DithebbenRijkswaterstaat,waterschappen,gemeentenenprovinciesdeafgelopenjarengedaanbinnenRuimtevoordeRivier.In2016zijndemeestevanruimdertigprojectenopgeleverd.Maar,hetverhaalvanRuimtevoordeRivierblijftooknadietijdhetdoorvertellenwaard.

Verhalen van betrokken bewonersWaarderiviermeerruimtekrijgt,heeftdatgevolgenvoordebewonersvanhetgebied.Ookheefthetcollectievebelangvanwater-veiligheidsomsopindividueelniveauimpactophetlevenvanmensen.Enwiekandiekantvanhetverhaalbetervertellendandemensendieermeetemakenkrijgen?

VOORWOORD

De Rivierjutters na een vaartocht over de Biesbosch. Rivierjutten doe je in de zomer én winter, daarom hebben ze allemaal een rivierjutter-ijsmuts op! oktober 2014

De Rivierjutters hebben de toon en kleur van de communicatie als geheel beïnvloed en verrijkt

4

Jos de Bont@BontJos14mei2014-OverdiepsePolder

VanoudnaarnieuwindeOverdiepsepolder,hetwordtmooi,maarsloopkanookemotiesteweegbrengen.#ruimtevdrivier

Arjo Kleinhuis20augustus2015-Zwolle

‘sAvondslijkthetgraafgebiedbijdedijkinZwolleopeensceneuithetboek‘AbandonedPlaces’.Alsofiedereenzonaarhuisisvertrokkenmetachterlatingvanallespullen:degraafmachinesstaanerverweesdbij,debotendrijvenroerloosinhetstillewater.

AangespoorddoorbetrokkenbewonersontstondhetideeominderealisatiefasevanRuimtevoordeRiviereennetwerkvanRivierjutterstevormen.

Storytelling als aanmoedigingDeRivierjutterszijntweejaarlangextraorenenogenopdeprojectlocatiesinhetrivieren-gebiedgeweest.Hunverhalen,foto’senberichtenhebbendetoonenkleurvandecommunicatiealsgeheelbeïnvloedenverrijkt.Dezeuitgaveisdanookeeneer-betoonaandeze‘juttersvanverhalen’,maaristegelijkertijdmeerdandat.Hetisookenvooraleenaanmoedigingomstorytellingintezetten,juistalsergrotemaatschappelijkebelangenspelen.

Het programma Ruimte voor de Rivier is in een aantal opzichten een groots project. Als je kijkt naar de omvang en investeringen, en zeker ook als je kijkt naar het maatschappelijk belang. Bovendien markeert Ruimte voor de Rivier een trendbreuk in het denken over water veiligheid: van dijkverhoging naar het water de ruimte geven.

OpmeerdandertigplekkenlangsdeRijn,IJssel,Lek,Waal,MerwedeenBergscheMaaszijnmaatregelenuitgevoerddieervoorzorgendatderivierengroterehoeveelhedenwaterveiligkunnenafvoerennaarzee.Bijvoorbeelddoordijkenteverleggenofhetgravenvangeulenindeuiterwaarden.Verderdedijkenverhogenzounamelijkonvoldoendezijnomhettoenemendeoverstromingsgevaartekeren.RuimtevoordeRiviermarkeertdaar-meeeenomslaginhoogwaterbescherming:naastdijkverhogingookrivierverruiming.

34 projecten De34projectenvanRuimtevoordeRivierzorgenvooreenveiligerrivierengebied.Indemeestesituatiesbetekentdateenverlagingvandewaterstandopderivierdoorruimtelijkeingrepen.Opplekkenwaardaarvoorgeenruimteis,wordenalleendedijkenversterkt.Naeenzorgvuldigevoorbereidingenbesluit-vormingisvanaf2012deschopindegrondgegaan.Indeloopvan2016zijndemeesteprojectenopgeleverd.Allesbijelkaarishetresultaatdathetwaterpeilinonsrivieren-gebiedbijhoogwatereenstuklageris,derivierkanwatersnellerafvoerennaarzee(ziepagina8).

RUIMTE VOOR DE RIVIER ALS KANTELPUNT

CONTEXT

6

Rob Meeuwsen @RobMeeuwsen24september2014-Nijmegen

Mijnblogjevoor#RuimtevdRivier #Nijmegenleverdegisteren9319hitsop!

Melanie Schultz @MelanieSvH9september2015-Overdiepsepolder

@BontJosdankvoordemooieOverdiepsepolderfoto’safgelopenwekenentotindeNoordwaard.

Erik Peek8oktober2015-HoogwatergeultussenVeessenenWapenveld

HetblijftindrukwekkendomdewerkzaamhedentezienvandeHoogwatergeulVeessen-Wapenveld.

Huizen werden gesloopt, bewoners verhuisden, bedrijven verplaatsten hun activiteiten

Een veiliger én mooier rivierengebiedOfhetnugaatomhetverleggenvaneendijk,verlagenvaneenkribofhetontpolderenvaneenstukland;steedszijndemaatregelenaangegrepenomhetrivierengebiedbehalveveiligerookmooiertemaken.ZolevertRuimtevoordeRiviereenimpulsaandekwaliteitvanhetlandschap,aanderecreatievefunctiesvanhetrivierengebied,enaandeeconomischewaarde.Nationaaleninter-nationaalblijktdatdezeaanpakoperkenningkanrekenenennavolgingkrijgt.

Maatschappelijk belang raakt mensenMeerruimtemakenvoorhetwaterdraagtinhogematebijaandeveiligheidvanviermiljoenmensendieinhetrivierengebiedwonenenwerken.Tegelijkertijdbetaalteendeelvanhenhiervooreenprijs,directofindirect.Vooreengroepbewonersenbedrijvengeldtdatzijvooringrijpendekeuzeswerdengesteld.Huizenwerdengesloopt,bewonersverhuisden,bedrijvenverplaatstenhunactiviteiten.Intotaalzijnhonderdtwintiggezinnenenzestigbedrijven‘geraakt’doordemaatregelenvanRuimtevoordeRivier.Hoezorgvuldigditprocesookisgetrachtintevullen,hetneemtnietwegdatvanvelemensenpersoonlijkeofferszijngevraagdomhetpubliekebelangvanwater-veiligheidtedienen.

nHagesteinse waarde n

Zoommeer

Nieuwe waterw

egNieuwe maas

PaNNerdeNsch

kaNaal

iJssel

BoveN-riJN

waal

NederriJN

lek

Nie

uwe

mer

wed

e

steu

r-

gat

merwede

No

ord

do

rd

tsc

he

k

il

sPui

oude maas

markermeer

ketelmeer

Bergsche maas

amer

hollaNdsch dieP

krammer/volkerak

hariNgvliet

UiterwaardvergravingKeizers-, stobben- en olsterwaarden

UiterwaardvergravingsCheller en oldeneler buitenwaarden

dijkverlegging westenholte

HoogwatergeUl Veessen- wapenVeld

Uiterwaardvergraving bolwerKsplas, worp en ossenwaard

dijkverleggingVoorsterKlei

dijkverbetering nederrijn / arnhemse- en VelpsebroeK

UiterwaardvergravinghuissensChe waarden

UiterwaardvergravingmillinGerwaard

obstakelverwijdering suiKerdam / Gendtse waard

kribverlagingwaalboChten

dijkverlegging hondsbroeKsChe pleij

dijkterUglegging lent

kribverlaging waal Fort st. andries

UiterwaardvergravingmunniKenland

rivierverrUimingoVerdiepse polder

dijkverbetering berGsChe maas / land Van altena

kadeverlagingzuiderKlip

kadeverlagingbiesbosCh

waterbergingVolKeraK-zoommeer

dijkverbetering oude maas / Voorne putten

dijkverbetering oude maas / hoeKsChe waard

dijkverbetering leK / lopiKer- en Krimpenerwaard

dijkverbeteringamer / donGe

dijkverbetering steurGat /land Van altena

ontpolderingnoordwaard

UiterwaardvergravingaVelinGen

kribverlagingbeneden-waal

dijkverbetering leK / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard

dijkverbetering leK / alblasserwaard en VijFheerenlanden

Uiterwaardvergravingbossenwaard, pontwaard en heerenwaard

obstakelverwijderingmaChinistensChool elst

Uiterwaardvergravingde tollewaard

Uiterwaardvergravingmiddelwaard

dijkverbetering nederrijn /GeldersChe Vallei

UiterwaardvergravingdoorwerthsChe waarden

Uiterwaard-vergravingmeinerswijK

dijkverbetering nederrijn / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard

kribverlagingmidden-waal

dijkverleggingCortenoeVer

rUimte voor de rivierijsseldelta

Zwolle

Kampen

Deventer

Apeldoorn

Tiel

Utrecht

Amersfoort

Hilversum

Amsterdam

Almere

Lelystad

Haarlem

Culemborg

Nijmegen

’s-Hertogenbosch

Eindhoven

Rotterdam

Den Haag

Leiden

Dordrecht

Bergen op Zoom

Zutphen

Velp

Arnhem

actuele projecten

uitvoering niet meer nodig door het behalen van extra waterstanddaling bij omliggende projecten


Zoommeer

Nieuwe waterw

egNieuwe maas

PaNNerdeNsch

kaNaal

iJssel

BoveN-riJN

waal

NederriJN

lek

Nie

uwe

mer

wed

e

steu

r-

gat

merwede

No

ord

do

rd

tsc

he

k

il

sPui

oude maas

markermeer

ketelmeer

Bergsche maas

amer

hollaNdsch dieP

krammer/volkerak

hariNgvliet










































Zwolle

Kampen

Deventer

Apeldoorn

Tiel

Utrecht

Amersfoort

Hilversum

Amsterdam

Almere

Lelystad

Haarlem

Culemborg

Nijmegen

’s-Hertogenbosch

Eindhoven

Rotterdam

Den Haag

Leiden

Dordrecht

Bergen op Zoom

Zutphen

Velp

Arnhem

actuele projecten


PROJECTENKAART


projecten in uitvoering

8


Zoommeer

Nieuwe waterw

egNieuwe maas

PaNNerdeNsch

kaNaal

iJssel

BoveN-riJN

waal

NederriJN

lek

Nie

uwe

mer

wed

e

steu

r-

gat

merwede

No

ord

do

rd

tsc

he

k

il

sPui

oude maas

markermeer

ketelmeer

Bergsche maas

amer

hollaNdsch dieP

krammer/volkerak

hariNgvliet










































Zwolle

Kampen

Deventer

Apeldoorn

Tiel

Utrecht

Amersfoort

Hilversum

Amsterdam

Almere

Lelystad

Haarlem

Culemborg

Nijmegen

’s-Hertogenbosch

Eindhoven

Rotterdam

Den Haag

Leiden

Dordrecht

Bergen op Zoom

Zutphen

Velp

Arnhem

actuele projecten


Emmie Nuijen@emmienuijen1september2015-Tiel

Wateenmegaklus,aldiekribverlagingenindeWaal!#ruimtevdrivier #Tiel @WaalWeelde

Corné Versteeg@CorneVersteeg4oktober2015-Biesbosch

Varendoorde‘nieuwekreken’[email protected]!@ruimtevdrivier@Biesboswachter #Biesbosch

Rob Vendel@rob_vendel10november2014-Nijmegen

Wateengrootsenuitgestrekt“werkgebied”dieaanlegvandeNevengeulbijNijmegen

Uitgangspunt voor Ruimte voor de Rivier was het verbeteren van de waterveiligheid, in combinatie met andere functies zoals het creëren van kansen voor recreatie, economie en landbouw.

EEN PROGRAMMA VAN EN VOOR NEDERLAND

IndeopzetvanRuimtevoordeRivieriscommunicatievanafhetbeginaangemerktalseeninstrumentmetstrategischewaarde.Erwaseensterkgevoelvannoodzaakommeterstemakenvoorwaterveiligheid.Enerwaseenuitgesprokenambitieditooknogeenssnellertedoendanooiteerderwasgebeurd,laatstaanopdezeschaal.“Wewistendatheteenvoorwaardezouzijnomsamentewerkenalsoverheidenookzorg-vuldigbewonersuitdeomgevingtebetrek-kenbijdeprojecten.Anderszouditnietslagen”,verteltJorienDouma(HoofdafdelingCommunicatie&StrategieRuimtevoordeRivierbijRijkswaterstaat)dienauwbijditprocesbetrokkenwas.

Doelbewust een eigen labelZekerindeuitvoeringsfasewasduidelijkdatzorgvuldigenslimomgaanmetcommunicatieenomgevingsmanagementeenbepalendefactorzouzijnomdedoelstellingenvanhetprogrammaterealiseren.Daterisgekozenvooreengezamenlijk‘RuimtevoordeRivier’isveelzeggend.Desamenwerkendeover-hedenhebbenzovanmeetafaanwillenbenadrukken:ditisgeenprogrammavanRijkswaterstaat,ofvandewaterschappen,ditisvanenvoorheelNederland.

COMMUNICATIESTRATEGIE

#Arjo KleinhuisZwolle.Onderderodespoorbrug,indevolksmondookweldeHanzeboogofRodeLopergenoemd

10

Henk Tuinman@henk_tuinman25september2015-Schelle

#ruimtevdrivierInSchellefoto’sgemaaktenafscheidgenomenvanmachinistAnneKuipers.

Margreet Jellema15februari2015-Lent

“EnkelemaandenterugbaggerdengraafmachinesindenieuwegeulbijLentdriestukkenboomstamop,fossielerestenvaneenofmeerderegroteeiken.Zeliggennuophetdroge,buitenallehectiekvandedijkterugleggingbijNijmegen(…)Stilliggenddraagtheteenboodschapuit:weesbeduchtvoorhetgevaarvanderivierondanksdedijken(…).HetoudeBetuwselandschapiscompleetoverhoopgehaald.Maarnadeverbijsterendechaos–diepegrondafgravingenhierenbergenopgeworpengronddaar,steedsandersslingerendewegen–wordtlangzamerhandeennieuwewerkelijkheidzichtbaar.Dezezieterheelandersuitenisfascinerend.”

“Jekuntinjecommunicatienogzoveeluitdekasthalenomtevertellenwaardeprojectenovergaan–endathebbenwevanuitRuimtevoordeRivierookmetveelzorgenaandachtgedaan–alsheteropaankomtzijnhetdeervaringenvanmensenuitdeprojectomgevingdieduidelijkmakenwatdeimpactdaadwerkelijkis.Datisdekrachtvanstorytellingnaarmijnidee.DecasevandeRivierjutterslaatdatwelheelduidelijkzien.”

JorienDouma,HoofdafdelingCommunicatie

&StrategieRuimtevoordeRivier

Ruimte voor de Rivier is tot 2019 onderwerp van het

centraal eind examen voor leerlingen op havo en vwo

“Ikgebruikgraag‘deWaterloper’omhetconceptvandeRivierjuttersuitteleggen.DitmodelhebbenwebijRuimtevoordeRiviergemaaktomtelatenzien:ineeneigentijdsebenaderingvanoverheidscommunicatiegaathetnietomofhetperspectiefvandeoverheid,ofdatvandeburger.Hetwordtveelinteressanteralshetluktomdietweeperspectievenallebeieenpodiumtegeven,enomdieookmetelkaarincontacttebrengen.IkbenertrotsopalsikziehoehetideewaarmeewedeRivierjuttershebbenopgezetindepraktijkheeftuitgepakt.”

JadeWissink,CoördinatorcommunicatieRuimtevoordeRivier

Wat en hoe, maar ook: waaromDenormalegangvanzakenbijdeaanpakvaninfrastructureleprojectenisomdecommunicatieterichtenophetwat,‘ditgaanwedoen’.Enophethoe,‘zogaathetgebeuren’.Maarjuistaandachtvoorhetonderliggendewaaromkanvangroteinvloedzijnvoordevraaghoedebetrokkenendeingrepeninhunleefomgevingervaren.Ditgeldtalhelemaalalsjekijktnaardegezinnenenbedrijvendiedirectschadezoudenonder-vinden.Decommunicatiemoestdaaromóókgaanoverwathetbetekentvoordebewonersvandegebiedendiemetdeuitvoeringvanmaatregelentemakenzoudenkrijgen.

Storytelling in de praktijkTijdenseenbrainstormwaarbijookbewonersuithetrivierengebiedaantafelzaten,kwamvoorheteersthetideenaarvorenommensenactiefuittenodigenhuneigenverhalente‘jutten’.Ditzoudanzijnbeslagmoetenkrijgenineennetwerkvanvrijwilligeverslaggevers.Maaralsjedeverhalenvanmensenzelftoevoegt,loopjedanniethetrisicodatjevooraldenotoiretegenstandersmobiliseert?Datwaseenvraagdieookbinnendeproject-organisatieleefde.Coördinatorcommunicatie

COMMUNICATIESTRATEGIECommunicatie WaterloperWaterloper 1 Waterloper 2

Tweede kamer/Politiek

Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Rivierjutters

4 mln. bewoners rivierengebied

Omgeving Project Bewoners

Issues

Signalen

OnsWater

Reorga-nisatie

TweetsCrisis

Deltaprogr.

Rijkswaterstaat WaterschappenProvincies Gemeenten



Rivierjutters



Signalen

TweetsCrisis

IssuesOns

Water

Reorga-nisatie

Deltaprogr.


Communicatie WaterloperWaterloper 1 Waterloper 2



Rivierjutters



Issues

Signalen

OnsWater

Reorga-nisatie

TweetsCrisis

Deltaprogr.




Rivierjutters



Signalen

TweetsCrisis

IssuesOns

Water

Reorga-nisatie

Deltaprogr.


Communicatie WaterloperWaterloper 1 Waterloper 2



Rivierjutters



Issues

Signalen

OnsWater

Reorga-nisatie

TweetsCrisis

Deltaprogr.




Rivierjutters



Signalen

TweetsCrisis

IssuesOns

Water

Reorga-nisatie

Deltaprogr.


Waterloper 1

Waterloper 2

12

Sabine Verbeek@sabineverbeek10november2014-Cortenoever

#Ruimtevdrivierblogbericht5.OpbezoekbijfamilieVanAgtmaal.MevrouwvanAgtmaallaatonsbinnenindekeuken....

Jeroen Boland16oktober-Meinerswijk

VanmiddagisdeoverdrachtvanuiterwaardenparkMeinerswijkdoorRijkswaterstaataandegemeenteArnhembeklonken.Eenreportage.

Marcel Bruinstroop @MBruinstroop6februari2014-Utrecht

DeeersteRivierjutters-bijeenkomstop6februari2014.

“AlsprakhetconceptvandeRivierjuttersmenogzoaan,ikvondhetookeenspannendexperiment.Maarikbegreeptegelijkertijddathetverhaalwintaangeloofwaardigheidalswemensenuitdedirecteomgevingeenrolgevenindecommunicatie.Daaromkonikervanharteachterstaan.”

BenBroens,ProgrammadirecteurRuimtevoordeRivier

RuimtevoordeRivierbijRijkswaterstaatJadeWissink:“Erislefvoornodig,maarwijzagenvooralheelveelmooisinditideeomstory-tellinginpraktijktebrengen.Mijnanalyseisdatjehiermeedestapmaaktvande‘com-municatieveorganisatie’naarhetfaciliterenvaneennetwerkvanbetrokkenendiejeinschakeltbijdecommunicatie.”

Afronden, waarborgen, overdragenDecommunicatiestrategievoorderealisatie-fasemoestbijdragenaaneengoedeafrondingvanhetprogramma.EenanderdoelwasomhetverhaaloverwatRuimtevoordeRiviervoorNederlanduniekmaakteenlangerehoudbaarheidtegeven.Datwasderedenomondermeereeneducatiefnetwerkoptezetten,enomteinvestereninderelatiesmetbijvoorbeelddekoepelvanaardrijkskunde-lerarenennatuurgidsen.DatheefterondermeertoegeleiddatRuimtevoordeRivieralsonderwerpisopgenomeninhetcentraaleindexamenvoorleerlingenophavoenvwo,endatvooreenperiodevanvijfjaar.Na2019blijftwaterveiligheideenbelangrijkthemainhetexamenenkomthetterugals‘integraalwaterveiligheidsbeleid’metRuimtevoordeRivieralsvoorbeeld.

Wilfred Brouwer14oktober-Gorinchem

EnmijnvrijedagverdergebruiktomookeensweerinhetMunnikenlandtegaankijkenwatdaartedoenis.Hiervorderendewerkzaamhedenookaardig.

‘In het begin wilde ik mij focussen op het dichtst bijzijnde project, maar doordat ieder project weer anders is wilde ik steeds meer zien.’

Wilfred Brouwer

‘Met projecten als Ruimte voor de Rivier kun je een gemeenschap echt in de kern raken. Het is mooi als je de mensen naast waterveiligheid ook hun community kunt teruggeven. Daar hebben we, denk ik, als Rivierjutters een rol in mogen hebben.’

Jeroen Boland

Corné Versteeg10januari2015-Biesbosch

Ruigweer...OokvoordemannenvanRijkswaterstaat.Weersomstandighedenwaarhethartvaneenrivierjuttersnellervangaatkloppen!

RIVIER JUTTERS

Hans Vermeulen11januari2015-Dordrecht

NieuweMerwede,Dordrecht,Kopvan‘tLand,dehaven.Hetiseenravagebijmijnboot.Deriviergeeft,derivierneemt.

Rob Meeuwsen @RobMeeuwsenmaart2014-Nijmegen

Fotoplusvermeldingin“Voortgangsrapportage#RuimtevdRivier”vanRijkswaterstaat.#trots

‘Mensen die binnendijks wonen hebben vaak geen weet van wat er buitendijks gebeurt. Door het rivierjutten verenig ik die twee werelden graag met elkaar.’

Anton de Kluys

‘Mede door mijn rol als Rivierjutter ben ik nu actief op Twitter op Facebook. Daar had ik voor die tijd niks mee.’

Jos de Bont

‘Het juttersschap gaf mij richting om ergens over te schrijven. Zo staan er eeuwenoude boerderijen en hoeves in mijn omgeving. Ik kom nu zelf op die plekken en heb een aanleiding om erover te schrijven.’

Sabine Verbeek

‘Ik maak professionele luchtopnames van projecten. Opdrachtgevers vertellen vaak maar een deel van het verhaal. Met mijn pet als Rivierjutter ga ik dan zelf op zoek naar de rest van het verhaal. Dat vergroot mijn binding met zo’n project en daarmee wordt het werk ook interessanter en leuker.’

Erik Peek

HobbyfotograafAntondeKluysisaltijdopzoeknaardemooisteplekkenenplaatjes,vaaksamenmetzijnvrouw.NetalsRivierjutterbegonnenwashijmeteenaltezienineenreportagebijOmroepGelderland.

RIVIERJUTTERS

‘ Het water blijft trekken’

Anton de Kluys, Huissen

#Anton de KluysNijmegen.HoogwaterbijNijmegen

16

“IkbenopgegroeidlangshetMaas-Waalkanaal.Alskindwasikalurenbijhetwatertevinden.Enmijnvrouwiseenschippersdochter,diemoetookwaterindebuurthebben.DatwasopeengegevenmomentvooronsderedenomweerterugtegaannaarHuissen.Hetwaterblijfttrekken.Samengaanwevrijweldagelijksoppad.

ZekerelkeweekbezoekikdewerkzaamhedenbijLent.Daargebeurtzoveel.Zegaandekomendetijdbezigmetdebeplanting,debomen.Ikhebaltijdindegroensectorgewerkt,dusditisvoormijechtdekersopdetaart.Danstaikdaardoorm’nlenste

Anton de Kluysseptember2015-Nijmegen

Desfeerdieontstaatalshetproject,nunogeenruwegrotebouwput,helemaalklaaris.Deopnameis

genomenvanafdeNevengeul,nuSpiegelwaalinLent.

Anton de Kluys2juni2015-Lent

VerlichtingwordtaangebrachtlangsdenevengeulinLent,opdeachtergronddekerkvanLent.

turen,steedsopzoeknaarhetmooistebeeld.Uitkijkenishetsomswel,vooralvoordiedumpersdieaf-en-aanrijdenmetladingenzand.

Alsikterugkomthuispopelikomm’nfoto’stekunnendelen,vooralviaTwitter.Daarkrijgikveelreactiesop.Zowelvanmensenuitmijneigenwoon-plaatsalsvandeanderejutters.Datikopderegio-naletelevisietezienwasheeftdaarnatuurlijkheelergbijgeholpen.Jehebtdaardoorhetgevoeldatjehetookechtergensnaartoestuurt.Ikhoopditnogheellangtekunnendoen.”

#Anton de KluysLent.Overlegophetwerk,nevengeulLent

Reportages,audio-opnamesendefotoserie‘HeldenvandeWaal’;KarinSwanenbergstorttezichmetovergaveophetjutten.SamenmetJoséIpingvormtze‘deWaterjuffers’.

‘ Verliefd op rivierenland’

Karin Swanenberg en José Iping, Beneden Leeuwen

RIVIERJUTTERS

#WaterjuffersBevestigenvanaanelkaargeknooptewilgentenenopgrotelappenecodoek

18

“MijnvrouwJoséenikzelf,wezijnverliefdoprivie-renland.Langhoefdenwedusnietnatedenkentoendekanszichvoordeedhiereenwoonboottelatenbouwen.Omdatikgraagschrijfbenikindietijdbegonnenmetcolumnsvoor‘deGelderlander’overwonenophetwater.Josémaaktfoto’sengingdaarsteedsmeermeedoen.WewarendirectenthousiasttoenwehoordenoverdeRivierjutters.

HierdichtbijishetlangsdammenprojecttussenOphemertenWameluitgevoerddoorRijkswater-staat.Daarzijnwehelemaalopgedoken:hoehetwaterbouwkundiggezienwerkt,watdeaannemeraanwerkzaamhedenuitvoert,eninwelkefasesdatgebeurt.Ja,inmiddelskennenzedaardeWaterjuffers

wel.AlsjedaneenvisitekaartjekuntlatenzienvanRuimtevoordeRivieren‘Rijkswaterstaat’roept,gaaneropeensdeurenopen.Zohebbenwevanbegintoteindverslagkunnendoenvanditproject.

Ikgeloofzekerdatheteenmooiemanierisomheeldirectmetburgerstecommunicerenoverwaterinhundirecteomgevinggebeurt.Weldenkikdathetbereikvanonzeverhalenenfoto’sbeperktisgeble-ventoteenvrijkleinegroep.Meteengerichtestrate-giezoujehetmeerkunnenlatenrondzingen.Inditverhaalhebikuiteindelijkmaarvanééndingspijt:datwenietveelmeerhebbenkunnendoen!Onssamenheefthetjuttenveelgoedsgebracht.”

Karin Swanenberg @KarinSwanenberg10mei2015-deWaaltussenOphemertenWamel

TweenieuweheldenvandeWaalinonzeserieportretten!OpWaterjuffersnatuurlijk,waaranders?

#WaterjuffersTiel,Ri4daagse

Alsfreelance-journalistenfotograafkomtArjoKleinhuisopveelverschillendeplekken.HetzwervendebestaanvanRivierjutterpasthemalseenjas.

‘ Gelukkig langs de IJssel’

Arjo Kleinhuis, Zwolle

RIVIERJUTTERS

#Arjo KleinhuisWijhe.Oranje-blauwekabelpontoverdeIJssel

20

deRivier,maarookinDeventer,Olst,Wijhe.Sporendieikzieindegrond,dingendieikvindopdeoever.Vaakontstaatervanzelfeenthema.

DevormdiebijdeRivierjuttersisgekozenisvolgensmijuniek.Jegeeftmensenheelveelruimteomvanuithunkijkopdewereldtevertellenwatzezien.Wieikspreekenwatikopdefotozet,ikmaghetvolledigzelfbepalen.Opmijnblogdoeikdaarverslagvan,metveelbeeld,aangevuldmetkorteimpressiesoverwatiktegenkom.Nuikdezeblogeenmaalheb,gaikerzekermeedoor.”

Arjo Kleinhuis 24januari2015

Lijneninhetzand

“OpeenijskoudeochtendinfebruarizomaareenbouwkeetlangsdeIJsselbinnenstappen.Eerstkijkendiemannendanwelevenvreemdop.Maaralsikeenmaalhebuitgelegddatikgraagwatrondloopomfoto’stemaken,danmagikmeestalmijnganggaan.Heerlijkisdat,danbenikechtgelukkig.

GeborenengetogenineendorplangsdeIJsseldachtikdirecttoenikvandeRivierjuttershoorde;datisietsvoormij.Meestalgaikergewoonopaf.Benikbijderivierdankomtdeinspiratievanzelf.IkbezoekvooralrondomZwolledeprojectenvanRuimtevoor

#Arjo KleinhuisFortmond.RuimtevoordeRiviertussenKoreaenKozakken

Mensenincontactbrengenmetdeschoonheidvanhetrivierengebied,datiswatEmmieNuijenalszelfstandigondernemerdrijft.Haarkennisoverderivierendeeltzegraagmetanderen.

‘ Er liggen hier zoveel verhalen’

Emmie Nuijen, Culemborg

RIVIERJUTTERS

#Emmie NuijenLopenlangsdeWaal

22

“Sindsdeextremewaterstandenin‘93en’95iserbijmijietsveranderd.Mijnouderswoondentoeninhetgetroffengebiedenikkwamerdusmetregelmaat.Ikweetnoggoeddatikopdedijkfietste.Heelindruk-wekkendomtezien:dieenormewatervlaktevanweleenkilometerbreed,enhoekleindiedijkendanopeenslijken.

DathetNederlandserivierenlandschapzoveeltebiedenheeft,hebikdeafgelopenjarenpasontdekt.AlsRivierjutterkanikmijnkennisdelen.Ookalshetjuttersprojectaflooptblijfikdatdoen.Deenekeerdoormeteverdiepenindegeschiedenisvaneen

bepaaldgebied,deanderekeerdooreenbuurtavondtebezoeken,ofdooreeninitiatiefalsdeRi4daagseteorganiseren.Erliggenhierzoveelverhalen.Laatmijzemaarvertellen,alseensoortregionalereporter.

IndeaanpakvanRuimtevoordeRivierzieikdewilendecreativiteitomhetrivierengebiedbehalveveiligerookaantrekkelijkertemaken.Datmaaktmeenthousiast.Iserbijvoorbeelddijkverzwaringnodig?Latenwedanmeteeneenextradoorgangnaarderiviermaken.Opdiemanierhersteljehetcontacttussenrivierenachterlandengeefjehetlandschapalshetwareterugaandemensen.”

Emmie Nuijen12april2015-Waal

Dynamiekisnatuurlijkéénvandekernkrachtenvanderivieren.Doorruimtevoorderivierprojectenwordenderivierenwatontteugeld.Dedynamiekwordtdaarnietmindervan!Dezefoto’szijngenomenophettrajectZaltbommel-Brakel,waardeWaalkribbenverlaagdzijn.Erontstaannieuweafslagranden,duinvormingenblootgelegdeboomwortels.Zoblijfthetrivierengebiedonsverrassen.

‘ Er liggen hier zoveel verhalen’

Emmie Nuijen, Culemborg

#Emmie NuijenZennewijnen,gelegenaandeWaal

JosdeBontweetwathetbetekentomletterlijkplaatstemakenvoorderivier.ZijnboerderijindeOverdiepsepolderwerdgesloopt,maardegrond,dieblijftindefamilie.

‘ Af en toe heimwee hoort erbij’

Jos de Bont, Waspik

RIVIERJUTTERS

#Jos de BontOverdiepsePolder.Indrukwekkendhoog,zesmeterendaarbovendannognieuwebedrijven

24

“Demooie,maarookdemindermooiedingenvol-gendieinhetgebiedgebeuren.ZohebikmijnrolalsRivierjutteringevuld.Jekuntzienhoehetisgewor-den,jekuntmetfoto’sindehandvertellenhoeheteerstwas.Maarhetiswatandersomtelatenzienhoedeovergangvanoudnaarnieuwzichvoltrekt.Diemomentenvangeninfoto’sentweetsenmetanderendelen,datvindikwaardevol.

Mijnbroerenikhebbenaltijdsameneenbedrijfgehad.Gaandeweggroeideiknaardebeslissingomtestoppen.Daterindepolderindenieuwesituatievoormijgeenruimtemeerwaswerdzo’nvierjaargeledenechtduidelijk.Ikbenblijdathetisgelukt

Jos de Bont@BontJosOverdiepsePolder

Koeienopeenterp,waarziejedat@MelanieSvH?Inde#Overdiepsepoldernatuurlijk#ruimtevdrivier #Brabantsedelta

omhierbijdegronddiemeerdanhonderdjaarinbezitvandefamilieisaanmijnbroertelatentoe-wijzen.ZoblijftonzeverbondenheidmetOverdiepbestaan.

Zelfkanikhetallemaalmeteenglimlachnavertellen.Nuikmetpensioenbenhebiktijdvooranderedingen,juistdoordatwenietmeeropdeboerderijwonen.Bijanderefamilieszieikdathetprocesookspanningheeftveroorzaakt,nunog.RuimtevoordeRivieriseenprachtigproject.Maarhoegoedjehetookregelt,mensenwordengeforceerdomeenbeslissingtenemen.Ookvoormijgeldt:daarhoortafentoeheimweebij.”

#Jos de BontOverdiepsePolder.Achterdepuinhopenverschijnendenieuweboerderijenopdeterpen

‘Ik heb als Rivierjutter meer lef gekregen. Ik was altijd al nieuwsgierig naar de verhalen van mensen en nu als Rivierjutter heb je een aanleiding om op mensen af te stappen.’

José Iping

‘Ik vind de functieverschuiving in het landschap interessant: soms van natuur naar landbouw, soms van natuur naar water, of andersom. Het gebied wordt als het ware opnieuw geprogrammeerd, en ik vind het mooi om dat verloop als jutter te volgen.’

Jeroen Boland

‘Ik vind het mooi dat mede door de Rivierjutters niet alleen de technische kant van projecten belicht wordt, maar ook de menselijke kant, de persoonlijke verhalen van mensen uit het gebied die direct of indirect door de projecten geraakt worden. Water verbindt.’

Harke Kuipers

Leo IJsvelt@LeoIJsvelt23juni2015-Nijmegen

#ruimtevdrivierBurgemeesterBrulsenJokeCuperusfeliciterenelkaarmetdeopeningvanDeVerlengdeWaalbrug.

Astrid Stokmei2014-Vorchten

Sabine Verbeek16december2014-Deventer

Leuk,erstaateenfotovanmijindeStentor.

‘De veranderlijkheid van het rivierenlandschap heeft iets magisch. We zijn ook echt onder de indruk geraakt van hoe groot Nederland is in de waterbouw. Wat een bezieling en vakmanschap.’

Karin Swanenberg

‘Ik dacht in eerste instantie dat de werkers op het project het niet leuk zouden vinden als ik bij ze langs zou komen om foto’s en verhalen te maken, dat ze ‘gewoon willen doorwerken’. Maar niets bleek minder waar: mensen vertellen graag over wat ze doen, wat ze bezig houdt. Ik vind het leuk dat ik zo gewaardeerd word als verhalenverteller in dit gebied.’

Henk Tuinman

Erik Peek30oktober2015-Nijmegen

Kannatuurlijknietachterblijven.Hierbijfoto’sgisterengemaaktinBeneden-Leeuwen.TeamKarinenJosebedankt!

Marjolein de Koning@MarjoleinAnker2januari2015-Noordwaard

Eenvoorspoedig2015watbetreftdewerkzaamheden!Eenbijzonderjaarwordthet.#ruimtevdrivier

VAN IDEE NAAR PRAKTIJK

MAKING OF

Spelregels en afsprakenBenBroensverzorgdealsprogrammadirecteurdeaftrapvanhetRivierjutters-project.Samenmetdedeel-nemersnamhijdespelregelsenafsprakendoor.Debelang-rijkste:Rivierjutterszijnhele-maalvrijindefoto’s,tweetsenverhalendiezewillendelen.Daarwordtnietopgetoetstofeenfiltertussengezet.Dealgemenesocialmediaregel‘don’tbestupid’goldnatuurlijkookvoordeRivierjutters.

Broensnodigdededeelnemersmetnadrukuitomdoorhuneigenbriltekijkenenzelfdetooneninhoudvanhunverhalentebepalen.Juistdatmaaktopeengeloof-waardigemanierduidelijkhoedeingrepenuitwerkenophetlandschapenopdeleef-omgevingvanbewoners.

Bijdestart-bijeenkomstinUtrechtkwaminfebruari2014eenenthousiastegroepvanzo’ndertigRivierjuttersinspévoorheteerstbijelkaar.Zewarenafgekomenopeenoproepin‘DeWaterstandkrant’.Viadezekrantkregendebewonersvanhetrivieren-gebiedindefasedieaandeuitvoeringvoorafginginformatieoverdegeplandemaatregelen.Uitmaarliefst50inzendersdiereageerdenwerdeenselectiegemaakt.

Twee jaar lang deelden de Rivierjutters hun ervaringen en verhalen met het publiek. Dat gebeurde via hun eigen social media en via de corporate kanalen van Ruimte voor de Rivier. Een gedurfde keuze? Misschien, maar zeker één van strategische betekenis.

Een oproep in ‘De Waterstandkrant’ om Rivierjutters te werven leverde zo’n 50 enthousiaste reacties op.

28

Bereik via corporate en eigen kanalenNaastdeeigentwitter,facebookentumblrkanalen,kregendeRivierjutterseenonderdeelopdewebsitevanRuimtevoordeRivieromhunervaringenmethetpubliektedelen.Daarmaaktenzevolopgebruikvan.Behalveeenkleinevrijwilligersvergoedingkregendeelnemersnietbetaaldvoorhunwerkzaamheden.Watzewelkregenistoegangtoteennetwerkeneenpodiumomhunverha-lentevertellen.Ookwaserondersteuningindevormvankennisuitwisselingentraining,enerwerdenvisitekaartjesgedrukt.IntweejaartijdwerdendeRivierjuttersuitgenodigdomaanverschillendebijeenkomstenencontact-momentendeeltenemen.

Tijd voor ontmoeting en uitwisselingDeelvandeformulewasomdriekeerperjaardeRivierjuttersalsgroepbijelkaartebrengen.Dieontmoetingwaseropgerichtdedeelnemersteondersteunenbijdeinvullingvanhunrol,praktischmeteigenvisitekaartjesbijvoorbeeld,maarookdoortraininginsocialmediaenjour-nalistiekevaardigheden,zoalsschrijvenvaneenberichtofsfeerverslag.DeRivierjuttersnodigdenelkaarookuitomdekennisoverhun‘eigen’projectmetdeanderentedelen.DatleverdeindeOverdiepsepoldereenrondleidingopbijdeboerderijvanJosdeBontdiegeslooptzouwor-den.BijwijzevanafsluitingwarendeRivierjut-tersinoktober2015tegastopdewoonbootvan‘dewaterjuffers’waarKarinSwanenbergenJoséIpingdeinsenoutsverteldenoverdeaanlegvanlangsdammentussenOphemertenWamel.

Elkegezamenlijkejuttersbijeenkomstbevatteeenmixvaningrediënten,metinelkgevaleeninformatievebriefingoverbelangrijkemijlpalenenopleveringen.Ookwasertijdvoordeontmoetingomhetnetwerktevoeden.DeRivierjutterskondenzoinspiratieopdoendoorideeënuittewisselenendoorzichondertedompeleninhetwerkdatopdeproject-locatiewerdverzet.Ditkreegeeneigendynamiek.“Hetwasbijzonderomtezienhoeerzoietsals‘eenfamiliegevoel’onderdeRivierjuttersontstond”,verteltJadeWissink.

Jorien Douma@JorienDouma

Wiegeeftwieeenworkshopfotografie@Niekdb?Mooieworkshopenbetrokkenheid.#rivierjutters #ruimtevdrivier

Karin Swanenberg@KarinSwanenberg29juni2015-OverdiepsePolder

#RivierjuttersontmoetenJosdeBontinOverdiep.NieuweblogWaterjuffersnavrivierjutterdag17-6#ruimtevdrivier

Rob Meeuwsen@RobMeeuwsen20mei2014-Nijmegen

Hoe#coolisdit?#Visitekaartjes #RivierjutterRobvia@Rijkswaterstaat@RuimtevdrivierThanks!#RuimtevdRivier

#Arjo KleinhuisZwolle.Onderderodespoorbrug,indevolksmondookweldeHanzeboogofRodeLopergenoemd

Hetresultaat:eenconstantestroomvangeloofwaardigecontent.Indeperiodevantweejaar–feb2014-feb2016deeldendeRivierjuttershunervaringen,observatiesenfoto’s.Doorhierbijdehashtag#ruimtevdri-viertegebruiken,wasditmakkelijkonlineterugtevinden.Hetresultaatiseenveelkleu-rigenrijkbeeldvandewerkzaamhedenopdeprojectlocaties,envandeimpactervanopzowelhetlandschapalsdebewoners.

Content over impactDankzijdeinspanningenvandeRivierjuttersbeschiktehetprogrammabureauvanRuimtevoordeRivierovereengrotehoeveelheidbeeldenenverhalendiedeimpactvanhetprogrammaoplokaalniveauvertellen.Over

hetgebruikwarenopvoorhandduidelijkeafsprakengemaakt.ZodrahetmateriaalvaneenRivierjutterbenutwerdinofficiëlemiddelenvanRuimtevoordeRivierstonddaareenvergoedingtegenover.

Juttersverhalen in de voortgangsrapportageInhetbijzonderdefoto’sdieopuiteen-lopendeprojectlocatieswerdengemaaktvondensteedsvakerhunwegnaarondermeerdewebsiteenbrochures.ZowerdindehalfjaarlijksevoortgangsrapportageaandeTweedeKamergebruikgemaaktvanRivierjutterfoto’s.Ookbleekhettijdensbestuurlijkeoverleggenwaardevolomberichtenvanjutterstekunnengebruiken.

EFFECTEN VAN DE COMMUNICATIEAANPAK

EFFECT

Het communicatierepertoire verbreden door bewoners zelf hun ervaringen en verhalen te laten vertellen. Met dat doel voor ogen is het netwerk van Rivierjutters in het leven geroepen.

30

Over de Rivierjutters als communicatieconcept•DeRivierjutterszijnals‘ogenenorenin

deregio’eenbelangrijkeinformatiebron.Loopterietsmisbijeenprojectdankomtdatberichtvaakalseersteviaeenjutterbijdeprogrammaorganisatie.

•DoorophuneigenmanierverslagtedoennemendeRivierjuttersanderenmee.HetverhaalvanRuimtevoordeRivierblijftzoleven,enkrijgteenper-soonlijkeduiding.

•DeverslagleggingvandeRivierjuttersisvoorhetpubliekzowelonafhankelijkalsherkenbaar.Datheefteenpositiefeffectopdegeloofwaardigheidvandecommu-nicatieoverhetprogrammaalsgeheel.

•EennetwerkzoalsdatvanRivierjuttersopzettenkosttijd,maarlevertooktijds-winstop:dedeelnemersbeantwoordenelkaarsvragenopsocialmediaenzorgenzodatookvragenwaarandereburgersmeerondlopenbeantwoordworden.

Jos de Bont@BontJos9september2015-Overdiepsepolder

Rivierjuttermeetsminister@MelanieSvHbijoplevering#Overdiepsepolderin#Waspik #ruimtevdrivier #brabantsedelta

Jeroen Bolandapril2015-Cortenoever

Hetiseenprachtigelandschapsopnamenaarhetlateaprillicht,waarindezebomentreffenduitkomen.LaterbegreepikdathiernabijdetoevoergeulvanhetgemaalbijLaagHelbergenwordtaangelegd,endatveelvegetatieisverwijderdomtoestromendwaterniettebelemmerenindenabijeoudegeulbijboerderijReuversweerd.HetweidselandschapvanCortenoeverisintrigerend;nuerenkeleboerderijenenhuizenzijnverdwenen,nogmeer.Enikmaaktenogmaaréénzwerf-tochtje,perautonotabene!

REFLECTIES DOOR COMMUNICATIEPROFESSIONALS

LESSONS LEARNT

“Ik zag een project van Ruimte voor de Rivier gestalte krijgen in mijn ‘achtertuin’, maar vond de verslaglegging nogal tech-nisch. Toen ik hierover contact zocht met de projectorganisatie kreeg ik – verrassend – de uitno-diging om mee te denken in een brainstorm. In die brainstorm vertelde ik dat ik rondliep met het idee van ‘rivierjutters’, en hoe ik hierin een kans zag om bewoners veel actiever te betrekken. Er waren direct enthousiaste reacties, maar er was zeker ook aarzeling. Een belangrijk punt was in hoeverre je mensen vrij kunt laten in wat ze vertellen, en in hoe ze dat doen. Mijn insteek is steeds geweest: ‘Probeer de jutters, in de geest van het project, niet in te dam-men, te beteugelen, maar geef ze de ruimte.’

Ik ben onder de indruk van de openheid van de projectorgani-satie om hierover te sparren en van het lef een onbekend pad in te slaan en je te laten verrassen door wat je onderweg tegen-komt. Die opstelling – in feite de houding van een jutter – is beloond; sneller dan ik kon ver-moeden werd het idee werkelijk-heid en trokken op allerlei plek-ken jutters langs de rivieroevers. Hun tweets, foto’s en verhalen kregen een steeds prominentere plek in de communicatie. Op de twee Rivierjuttersbijeenkomsten die ik heb bezocht, werd ik getroffen door de grote waarde-ring van Rijkswaterstaat voor de Rivierjutters en hun bijdragen én door de professionele wijze – strikt én losjes – waarop ze het hele proces hebben ingericht en begeleid.”

‘Betrokkenheidmoetjenietindammen,maarruimtegeven’MEDE-BEDENKER RIVIERJUTTERS HARKE KUIPERS, TEKSTSCHRIJVER HET WAAIT

‘ Hun tweets, foto’s en verhalen kregen een steeds prominentere plek’

32

“Het gaat helemaal niet om ‘communicatie’ in dit leven. En het gaat – hoe belangrijk ook – al helemaal niet over water-veiligheid, rivieren of delta’s. Daar is ons kostbare leven veel te kort voor. Het gaat ook niet over hoog water beschermings -programma’s, Rijkswaterstaat of risico beheersing. Het leven gaat over mensen. Echte mensen. Zoals u en ik.

Water maakt leven mogelijk, net als goede communicatie. Wie kan dat beter uitleggen dan iemand die leeft in het rivieren-gebied? Iemand die de kracht van water kent, en daar zelf over vertelt? Dat is wat Rivierjutters

bijzonder maakt: gewone men-sen die bereid zijn om hun gewone, alledaagse ervaringen met het water te delen met gewone mensen zoals u en ik. Gewone mensen bijzonder maken, dat is de kracht van goede communicatie. Dat maakt het leven (met water) mooier.”

‘Gewonemensenbijzondermaken’BARTHO BOER, HOOFD COMMUNICATIE, NS

“De communicatieaanpak van het programma Ruimte voor de Rivier is in alle opzichten ver-nieuwend. Door storytelling in te zetten stel je je als programma open voor álle verhalen, positief én kritisch. De kracht zit hem in het gebruiken van die verhalen om de communicatie tijdens het programma nog beter te maken. Je zou kunnen zeggen dat de Rivierjutters een heel belangrijke rol hebben gespeeld in de moni-

toring van het programma én de programmacommunicatie. Hun verhalen hebben een schat aan informatie opgeleverd. Voor de effectmeting van de programma-communicatie zijn de thema’s die uit de verhalen spreken cru-ciaal. Een mooie basis voor ver-der onderzoek waarmee we de ‘lessons learnt’ concreet kunnen maken!”

‘Eenschataaninformatie,ookvooreffectmonitoring’CATHELIJNE JANSSEN, ONDERZOEKER EN ORGANISATIEADVISEUR, CATEAU COMMUNICATIE

‘Gewone mensen bijzonder maken, dat is de kracht van

goede communicatie.’

33

“Wat ik bijzonder vind aan dit project, is dat verhalen hier op twee manieren zijn ingezet. Het gaat over storytelling maar ook over storycatching. Bij complexe bouwprojecten bestaat vaak de neiging om enkel positief over het project te berichten. Bij Ruimte voor de Rivier worden de mensen betrokken vanuit hun eigen verhaal. Het succes zit hem in de authenticiteit: in de verha-len van de Rivierjutters is ruimte voor onzekerheid, voor vragen, voor kritische noten, maar ook voor schoonheid en genieten, voor trots. De verhalen vinden vervolgens via sociale media hun weg naar andere betrokkenen.

Zo weten we hoe mensen het project ervaren en tegelijkertijd worden mensen betrokken bij het project. Ik vind het een absolute vondst.”

‘Storycatchingindezevormondersteuntdeauthenciteit’NOELLE AARTS, HOOGLERAAR STRATEGISCHE COMMUNICATIE, WAGENINGEN UNIVERSITEIT EN RESEARCH (WUR)

“Van het project Rivier jutters word ik heel enthousiast. Ze zijn erin geslaagd om relatief saaie overheidsinformatie over een abstract, en voor de betrokkenen ook lastig project zo dichtbij te brengen dat het de doelgroep echt raakt. Dat komt volgens mij doordat de verhalen klein, her-kenbaar en concreet zijn: de term Rivierjutters als verzamelaars van deze mooie ‘verhaaltjes en plaatjes’ vind ik daarom heel treffend. Wat ook

leuk is, is dat de verhalen niet alleen iets zeggen over het pro-ject zelf, maar ook over degenen die erbij betrokken zijn. Door je als opdrachtgever te verbinden aan dit soort persoonlijke verha-len, frame je jezelf als een groep betrokken, enthousiaste inves-teerders, in plaats van een stel afstandelijke ambtenaren. ik zie dit principe daarom zeker in de toekomst ook toegepast worden bij andere, soortgelijke projec-ten.”

‘Klein,herkenbaarenconcreetwinthetvanafstandelijkenabstract’SARAH GAGESTEIN, TAALSTRATEEG, TRAINER EN ADVISEUR, TAALSTRATEGIE

LESSONS LEARNT

‘In de verhalen is ruimte voor

onzekerheid, voor kritische

noten, maar ook voor trots.’

34

“De inzet van een netwerk van vrijwillige verhalenvertellers is een vernieuwende vorm van overheidsvoorlichting. Ruimte voor de Rivier is een ‘media-geniek’ waterveiligheids-programma: op mooie plekken in het rivierengebied wordt gewerkt aan technische oplos-singen in combinatie met ver betering van de kwaliteit van het landschap. Er is echt sprake van vernieuwing, van een duidelijk zichtbare verandering. En er zijn veel inwoners die verknocht zijn aan ‘hun’ rivieren en ‘hun’ rivieren landschap. Dat zijn volgens mij belangrijke succesfactoren voor het Rivier-juttersproject. En uiteraard hebben we het geluk gehad een leuke, gemotiveerde groep Rivierjutters bijeen te krijgen.

Het was een professioneel feestje om deze groep te mogen trainen en begeleiden. Belangrijkste les die ik ervan heb geleerd is dat ‘los laten loont’. Er zijn verhalen gemaakt die we van tevoren never nooit zelf hadden kunnen bedenken. Het feit dat er recht-streeks social-mediaverkeer plaatsvindt met de minister is ook zo’n onverwacht effect. De communicatie is ‘echt’, de verhalen over de impact van de maatregelen zijn ongefilterd weergegeven. Loslaten leidt tot vertrouwen. Het was een prachtig en wat mij betreft zeer geslaagd experiment waar we veel van hebben geleerd om ook bij andere programma’s toe te passen.”

‘Loslatenloont!’HARRY LOUWENAAR, ADVISEUR RIVIERJUTTERSCONCEPT MAATSCHAP VOOR COMMUNICATIE

“Als watersporter heb ik het programma Ruimte voor de Rivier met grote belangstelling gevolgd. Ik vind vooral dat er veel lef is getoond door de com-municatie op deze manier aan te pakken. De regie is voor een flink deel uit handen gegeven. Veel organisaties durven dit niet. Zijn bang voor reputatieschade. Hebben koudwatervrees. Het sterke aan de Rivierjutters vind

ik dat hieruit is gebleken dat die angst ongegrond is. En dat het uit eindelijk veel oplevert om de gebruikers aan het woord te laten. Daarnaast is binnen dit project op een creatieve en scherpe manier omgegaan met de communicatiestrategie. Het bestaande model is volledig omgedraaid, waardoor de gebruiker centraal kwam te staan en het initiatief mocht nemen.”

‘Degebruikerinitiatiefgeven,datlevertveelop’BETTEKE VAN RULER, EMERITUS HOOGLERAAR COMMUNICATIEWETENSCHAP UVA

35

Colofon

RivierjuttersStorytellingmetRivierjutters/WatdragenbetrokkenbewonersbijaanhetverhaalvanRuimtevoordeRivier?

Uitgave vanRijkswaterstaatRuimtevoordeRivierPostbus241033502MCUtrecht0887972900info@ruimtevoorderivier.nlwww.ruimtevoorderivier.nl

TekstLeeneCommunicatie,Gouda

Advies en concept MaatschapvoorCommunicatie,Utrecht

Concept & realisatieVormVijf,DenHaag

©januari2016

Is een uitgave van Ruimte voor de Rivier van Rijkswaterstaat

RIVIER JUTTERS

In de realisatiefase van het programma Ruimte voor de Rivier is een bijzondere rol weggelegd voor de Rivierjutters. Deze lokale ‘correspondenten’ hebben twee jaar lang als vrijwilligers verslag gedaan van hun ervaringen. Ze kregen hierbij volop ruimte om een eigen, persoonlijke insteek te kiezen. Want wat betekent het als de noodzakelijke maatregelen voor waterveiligheid zich afspelen in het gebied waar je woont, werkt en recreëert?

In deze uitgave laten we zien hoe de bijna dertig Rivierjutters hun rol hebben opgepakt en ingevuld. Uit de beelden en verhalen die hier gebundeld zijn, spreekt allereerst grote betrokkenheid bij en liefde voor het rivierengebied. Daarnaast delen we graag een aantal interessante inzichten. Over wat betrokken bewoners bijdragen aan het verhaal van Ruimte voor de Rivier. En over het belang om de communicatie over grote infrastructurele projecten óók een menselijk gezicht te geven.

Ruimte voor de rivier rivierjutters

Documents

Transcript of Ruimte voor de rivier rivierjutters