Wat is er aan de hand?De Nederlandse rivieren hebben steeds vaker te maken met hoge waterstanden. Ze krijgen meer regen- en smeltwater te verwerken, terwijl ze tussen de dijken maar weinig ruimte hebben. Hierdoor neemt de kans op overstromingen toe. Dat willen we voorkomen, want overstromingen hebben grote gevolgen voor mens, dier, infra-structuur en economie.

Wat doen we er aan?Alleen dijkverhoging is onvoldoende om het toenemende overstromingsgevaar te keren. De waterstand in de rivieren moet omlaag. Samen met waterschappen, gemeenten en provincies werkt Rijkswaterstaat daarom aan het rijksprogramma Ruimte voor de Rivier. Het programma bestaat uit een samenhangend pakket maatregelen dat onze rivieren op meer dan 30 plaatsen meer ruimte geeft. Bijvoorbeeld door dijken te verleggen of het graven van geulen in de uiterwaarden. Zo zorgen we voor meer veiligheid van vier miljoen inwoners in het rivieren gebied én creëren we een omgeving met kansen voor natuur, recreatie en bedrijfsleven.

Veiliger én mooiDe rivierverruiming wordt tegelijkertijd aangegrepen om de ruimtelijke kwaliteit te versterken.

Dat gebeurt door de mogelijkheden van en in het rivierengebied te benutten. Zo komt bijvoorbeeld in de uiterwaarden bij Deventer een unieke boerderij, die landbouw, natuur- en waterbeheer combineert. Meinerswijk, vlakbij Arnhem, wordt omgetoverd tot een van de grootste stads-uiterwaardenparken van Europa. In de Waal bij Nijmegen/Lent wordt een uniek rivierpark ontwikkeld. Op het bedrijventerrein Avelingen ontstaat ruimte voor ondernemen aan het water. En in de Noordwaard worden wonen en werken in een doorstroom gebied gecombineerd.

Nooit klaar met hoogwaterveiligheidKlaar met hoogwaterveiligheid is Nederland nooit. Het klimaat blijft onvoorspelbaar veranderen en ons land is kwetsbaar voor overstromingen. Dit betekent dat we blijvend moeten werken aan bescherming tegen hoogwater. Niet achteraf reageren, maar op tijd maatregelen nemen. Dat gebeurt onder andere met het Deltaprogramma; het nieuwe Deltaplan voor de 21ste eeuw. Want het is van belang dat Nederland ook in de toe-komst wordt beschermd tegen hoogwater en beschikt over voldoende zoet water zodat we veilig in ons land kunnen wonen en werken.

Samen werken aan een veiliger en mooi rivierengebied

Ruimte voor de Rivier

AanleidingIn 1993 en 1995 stond het water in de rivieren extreem hoog. In 1995 moesten 250.000 mensen worden geëvacueerd.

Budget€ 2,3 miljard

PlanningStart: 2007Voltooid: 2013-2019

Huidige maximale afvoercapaciteit15.000 m3/sec

Afvoercapaciteit na voltooiing16.000 m3/sec

Zoommeer

Nieuwe waterw

egNieuwe maas

PaNNerdeNsch

kaNaal

iJssel

BoveN-riJN

waal

NederriJN

lek

Nie

uwe

mer

wed

e

steu

r-

gat

merwede

No

ord

do

rd

tsc

he

k

il

sPui

oude maas

markermeer

ketelmeer

Bergsche maas

amer

hollaNdsch dieP

krammer/volkerak

hariNgvliet

UiterwaardvergravingKeizers-, stobben- en olsterwaarden

UiterwaardvergravingsCheller en oldeneler buitenwaarden

dijkverlegging westenholte

HoogwatergeUl Veessen- wapenVeld

Uiterwaardvergraving bolwerKsplas, worp en ossenwaard

dijkverleggingVoorsterKlei

dijkverbetering nederrijn / arnhemse- en VelpsebroeK

UiterwaardvergravinghuissensChe waarden

UiterwaardvergravingmillinGerwaard

obstakelverwijdering suiKerdam / Gendtse waard

kribverlagingwaalboChten

dijkverlegginghondsbroeKsChe pleij

dijkterUglegging lent

kribverlaging waal Fort st. andries

UiterwaardvergravingmunniKenland

rivierverrUimingoVerdiepse polder

dijkverbetering berGsChe maas / land Van altena

kadeverlaging zuiderKlip

kadeverlagingbiesbosChwaterberging

VolKeraK-zoommeer

dijkverbetering oude maas / Voorne putten

dijkverbetering oude maas / hoeKsChe waard

dijkverbetering leK / lopiKer- en Krimpenerwaard

dijkverbeteringamer / donGe

dijkverbetering steurGat /land Van altena

ontpolderingnoordwaard

UiterwaardvergravingaVelinGen

kribverlagingbeneden-waal

dijkverbetering leK / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard

dijkverbetering leK / alblasserwaard en VijFheerenlanden

Uiterwaardvergravingbossenwaard, pontwaard en heerenwaard

obstakelverwijderingmaChinistensChool elst

Uiterwaardvergravingde tollewaard

Uiterwaardvergravingmiddelwaard

dijkverbetering nederrijn /GeldersChe Vallei

UiterwaardvergravingdoorwerthsChe waarden

Uiterwaard-vergravingmeinerswijK

dijkverbetering nederrijn / betuwe / tieler- en CulemborGerwaard

kribverlagingmidden-waal

dijkverleggingCortenoeVer

rUimte voor de rivierijsseldelta

Zwolle

Kampen

Deventer

Apeldoorn

Tiel

Utrecht

Amersfoort

Hilversum

Amsterdam

Almere

Lelystad

Haarlem

Culemborg

Nijmegen

’s-Hertogenbosch

Eindhoven

Rotterdam

Den Haag

Leiden

Dordrecht

Bergen op Zoom

Zutphen

Velp

Arnhem

Hoe krijgt de rivier de ruimte?

www.ruimtevoorderivier.nl

ZomerbedverlagingDe rivierbedding wordt verdiept door een bodemlaag af te graven. De rivierbodem komt daardoor dieper te liggen waardoor er meer ruimte voor het water is.

DijkverbeteringOp een aantal plaatsen waar rivier - ver ruiming geen optie is, wordt de dijk versterkt.

KribverlagingKribben zorgen ervoor dat de rivier op zijn plaats blijft en de juiste diepte houdt. Door de kribben te verlagen, kan het rivier-water sneller worden afgevoerd.

WaterbergingBij een uitzonderlijke combinatie van een gesloten stormvloedkering en grote rivierafvoeren richting de zee, doet het Volkerak-Zoommeer dienst als tijdelijke waterberging.

HoogwatergeulEen hoogwatergeul is een bedijkt gebied met een in- en een uitlaat. Het is een aftakking van een rivier om een deel van het rivierwater via een andere route af te kunnen voeren.

UiterwaardvergravingDoor het afgraven van delen van de uiter-waard krijgt de rivier bij hoogwater meer ruimte.

DijkverleggingDoor dijken landinwaarts te verleggen, worden de uiterwaarden breder en krijgt de rivier meer ruimte.

OntpolderingDe dijk aan de rivierzijde van een polder wordt verder landinwaarts verlegd, zodat de rivier bij hoogwater het gebied in kan stromen.

Verwijderen van obstakelsDoor obstakels in het rivierbed te verwijde-ren of aan te passen, kan het rivierwater sneller worden afgevoerd.

actuele projecten

uitvoering niet meer nodig door het behalen van extra waterstand­daling bij omliggende projecten