Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21. Waj dabèr JHWH el Mosjèh lemor

37
NASO asn

description

Nvsrg ynb sar-[a asn 22. NASO et rosj bené Gersjon Verhef het hoofd van de zonen van Gersjon. Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21. Waj dabèr JHWH el Mosjèh lemor En sprak JHWH tot Mozes zeggend :. NASA: Verheffen, opheffen, begunstigen, vleugels opslaan, dragen, vergeven. NASO - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21. Waj dabèr JHWH el Mosjèh lemor

Page 1: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Page 2: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Rrmal hsm-la hvhy rbdyv21. Waj dabèr JHWH el Mosjèh lemorEn sprak JHWH tot Mozes zeggend:

Nvsrg ynb sar-[a asn22. NASO et rosj bené GersjonVerhef het hoofd van de zonen van Gersjon

NASA: Verheffen, opheffen, begunstigen, vleugels opslaan, dragen, vergeven

Page 3: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

NASOLangste parasja

176 verzen

Psalm 119Langste Psalm

176 verzen

Page 4: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

1• Gersonieten 30-50: kleden van de tabernakel• Merarieten 30-50: planken en sokkels• Kohatieten 30-50: potten en pannen

2 Aantallen

3 Onreinen uit het kamp: kontakt met doden, vloeiingen, tzarat

4 Sotah, nazar & aronitische zegen

5 Offers van de stamhoofden

6 Vervolg offers van de stamhoofden

7 JHWH spreekt tot Mosje vanaf het verzoendeksel

NASO

- 7

LEZI

NGEN

Page 5: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Vanaf de 34 dag van de omertelling trouwen Joden weer.

Hhtvw - SOTAH

Page 6: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

ACHTERGROND INFO

Agunah – hnVge - gebonden 

Ketoebah - huwelijkscontractVERBOND - Brit

Page 7: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

ACHTERGROND INFO

get - echtscheidingsdocumentzonder get:

weggezondenehertrouwen uitgesloten

met get:weggezondene

hertrouwen mogelijk

Page 8: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

OVERSPEL IN DE BIJBEL

Farao pleegde bijna overspel met Sarah Abrahams vrouw. 

chatah gedolah (hldg hatx), de grote zondeEufemisme voor overspel  

Gen.20 Abimelech, koning van Gerar pleegde bijna overspel met Sarah Abrahams vrouw. 

Potifars vrouw probeert Jozef te verleiden David pleegt overspel met Batsjeva  

Page 9: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

OVERSPEL: 2 SITUATIES Bewezen overspel 

Verdenking van overspel

doodstraf  Sotah 

Page 10: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Leviticus 20:10 En een man, die echtbreuk pleegt met iemands vrouw, echtbreuk pleegt met de vrouw van zijn naaste, zal zeker ter dood gebracht worden; zowel de overspeler als de overspeelster. 

Fany – JINAF - BEWEZEN OVERSPEL

Page 11: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Deu.22:22 Wanneer een man betrapt wordt, terwijl hij gemeenschap heeft met een vrouw, die gehuwd is, dan zullen zij beiden sterven: de man, die met de vrouw gemeenschap gehad heeft, en ook de vrouw. Zo zult gij het kwaad uit Israël wegdoen. 23 Wanneer een man een meisje, dat nog maagd is en dat met iemand onder-trouwd is, in de stad ontmoet en gemeenschap met haar heeft, 24 dan zult gij hen beiden naar de poort van die stad brengen en hen stenigen, zodat zij sterven: het meisje, omdat zij in de stad niet om hulp geroepen heeft, en de man, omdat hij de vrouw van zijn naaste onteerd heeft. Zo zult gij het kwaad uit uw midden wegdoen. 25 Maar als de man het ondertrouwde meisje in het veld ontmoet, haar vastgrijpt en gemeenschap met haar heeft, dan zal alleen de man sterven, die gemeenschap met haar gehad heeft; 26 het meisje echter zult gij niets doen, aan het meisje kleeft geen zonde, waarop de doodstraf staat, want dit geval is hetzelfde als wanneer iemand zich tegen zijn naaste keert en hem om het leven brengt. 27 Want hij heeft haar in het veld ontmoet; het ondertrouwde meisje heeft om hulp geroepen, maar er was niemand, die haar te hulp kwam.

Page 12: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Wat hebben we nu aan zo’n thema als de Sotah?

Hhtvw – SOTAHEen van overspel verdachte vrouw

Page 13: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Judicium DeiGods oordeel

Hhtvw - SOTAH

Code van Hammurabi 1780 v.Chr.

Wanneer de vinger wordt gewezen naar de vrouw van een burger ten aanzien van een andere man, maar ze is niet betrapt op het liggen bij een andere man, ter wille van haar man zal ze zichzelf in de rivier werpen.

Page 14: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Judicum DeiGods oordeel

Hhtvw - SOTAH

Primitief?

Barbaars?

Page 15: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Het geheim van de sotah zit in de details

Hhtvw - SOTAH

Page 16: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Hhtvw - SOTAH Numeri 5: 11 De HERE nu sprak tot Mozes: 12 Spreek tot de Israëlieten en zeg tot hen: Wanneer iemands vrouw zich misgaan zal hebben en hem ontrouw zal zijn geworden, 13 en een ander met haar geslachtsgemeenschap zal hebben gehad, zonder dat het aan haar man bekend werd, daar het verborgen bleef, dat zij zich verontreinigd had, en er geen getuige tegen haar was, en zij niet betrapt werd, 14 en wanneer dan de geest der jaloersheid over hem komt, zodat hij jaloers wordt ten aanzien van zijn vrouw, terwijl zij zich verontreinigd heeft, OF wanneer de geest der jaloersheid over hem komt, zodat hij jaloers wordt ten aanzien van zijn vrouw, terwijl zij zich niet verontreinigd heeft, 15 dan zal die man zijn vrouw tot de priester brengen met een offergave voor haar van een tiende

Hhanq-xVr

Roeach kinah

Er is dus geen enkel bewijs, alleen verdenking

en jalouzie !

Page 17: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Hhtvw - SOTAH Num.5:15 dan zal die man zijn vrouw tot de priester brengen 

Hoe formuleert de Hebreeuwse grondtekst dit? 

Page 18: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Hhtvw - SOTAH

Nhkh-la v[sa-[a syah aybhv

We hevi ha isj et isjto el ha KohenEn laat komen de man zijn vrouw tot de Priester

Num.5:15 dan zal die man zijn vrouw tot de priester brengen 

Page 19: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Hhtvw - SOTAH Numeri 5: efa gerstemeel, waarover hij geen olie gegoten heeft en waaraan hij geen wierook toegevoegd heeft, omdat het een spijsoffer der jaloersheid is, een herinneringsoffer, dat ongerechtigheid in gedachtenis brengt. 16 Dan zal de priester haar doen naderen en voor het aangezicht des HEREN stellen, 17 en de priester zal heilig water nemen in een aarden vat, en de priester zal van het stof dat op de vloer van de tabernakel ligt, nemen en aan het water toevoegen. 18 Heeft de priester de vrouw voor het aangezicht des HEREN gesteld, dan zal hij het hoofdhaar der vrouw losmaken, en op haar handpalmen het herinneringsoffer, het spijsoffer der jaloersheid, leggen, terwijl in de hand van de priester zal zijn dat bittere water, dat de vloek brengt. 

Hmysdq Mym

rfe dybV

Page 20: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Hhtvw - SOTAH Numeri 5: 19 Dan zal de priester haar onder ede stellen en tot de vrouw zeggen: Indien geen man met u gemeenschap heeft gehad, en indien gij geen onreinheid begaan hebt, terwijl gij uw man toebehoordet, blijf dan ongestraft van dit bittere water, dat de vloek brengt; 20 maar indien gij u, terwijl gij uw man toebehoordet, misgaan en u verontreinigd hebt, doordat een ander dan uw eigen man met u gemeenschap heeft gehad – 21 de priester zal de vrouw onder een eed van vervloeking stellen, en de priester zal tot de vrouw zeggen: Dan stelle de HERE u tot een vervloeking en een verwensing onder uw volk, doordat de HERE uw heup doe invallen en uw buik doe opzwellen, 22 want dit water, dat de vloek brengt, zal in uw binnenste komen om uw buik te doen opzwellen en uw heup te

Page 21: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Hhtvw - SOTAH Numeri 5: doen invallen. Daarop zal de vrouw zeggen: Amen, amen. 23 Daarna zal de priester die vervloekingen op een blad schrijven en in het bittere water afwassen 24 en hij zal de vrouw het bittere water, dat de vloek brengt, te drinken geven, en het water, dat de vloek brengt, zal in haar worden tot bitterheid. 25 Dan zal de priester het spijsoffer der jaloersheid van de hand der vrouw nemen, en dit, na het voor het aangezicht des HEREN bewogen te hebben, naar het altaar brengen, 26 en de priester zal een handvol ervan als gedachtenisgave afnemen en die op het altaar in rook doen opgaan; daarna zal hij de vrouw het water te drinken geven. 27 Heeft hij haar het water te drinken gegeven, dan zal, wanneer zij zich verontreinigd heeft en zij aan haar man

Nma Nma

Hhamtn alLo nitma’ah

Niet verontreinigd ?

Page 22: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Hhtvw - SOTAH

HKme Kv[b hebslv hlal K[va hHvhy

JHWH otak le allah we lisjvoeah be tok amek

JHWH geeft jou tot vloek in het midden van uw volk

De Eeuwige laat

zijn naam uitwissen

Page 23: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Hhtvw - SOTAH Numeri 5: ontrouw is geweest, het water, dat de vloek brengt, in haar worden tot bitterheid, zodat haar buik zal opzwellen en haar heup zal invallen, en die vrouw tot een vloek onder haar volk zal zijn. 28 Heeft de vrouw zich echter niet verontreinigd en is zij rein, dan zal zij ongestraft blijven en zwanger kunnen worden. 29 Dit is de wet op gevallen van jaloersheid als een vrouw zich misgaan heeft tegenover haar man en zich verontreinigd heeft,30 of als over een man de geest der jaloersheid is gekomen, zodat hij jaloers is ten aanzien van zijn vrouw; hij zal de vrouw voor het aangezicht des HEREN stellen en de priester zal heel deze wet op haar toepassen. 31 De man zal vrij zijn van ongerechtigheid, maar de vrouw zal haar ongerechtigheid dragen.

Nvem syah hqnvWe niqah ha isj me awon

En schoon de man van onrecht

Page 24: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

De test van de sotah is niet primitief of barbaars

Hhtvw - SOTAH

De test van de sotah is zelfs zeer wijs en verlicht!

Het gaat niet om de schuld van de vrouw,maar het huwelijk is in gevaar.

De vraag is:Kan dit huwelijk gered worden?

De Verheven (NASA) wil verheffen (NASO)

Page 25: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Wantrouwen en jalouzieVernielen een huwelijk

Hhtvw - SOTAH

De Sotah procedure is genezend

Page 26: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

BITTER WATER - Myrmh ym – mé hamarim 1. Heilig water (majiem kadosjiem) in aarden vat2. Stof/as (afar)3. Voor de Eeuwige met losgemaakt haar4. Vloek - Amen amen5. Vloek met Godsnaam opgelost in water6. Meel offer7. Bitter water drinken

Hhtvw - SOTAH

Page 27: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Rabbi Samson Raphaël Hirsch“Dit ritueel is bedoeld

om het vertrouwen in dit huwelijk te herstellen.”

Hhtvw - SOTAH

Wanneer de man sterft voordat de vrouw het bitter water drinkt,

hoeft het ritueel niet vervolgd te worden.

Het ritueel dient ter voorkoming van geweld en functioneert als overdrukventiel

Page 28: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Volgens de Misjna werd dit ritueel afgeschaft door Rabbi Jochanan ben

Zakkai c.a. 70 na Chr.

Hhtvw - SOTAH

Page 29: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

B’rit Chadasja

Hhtvw - SOTAH

Page 30: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

HhtvwSotah

Johannes 8:2 En des morgens vroeg was Hij weder aanwezig in de tempel, en al het volk kwam tot Hem en Hij zette Zich neder en leerde hen. 3 En de schriftgeleerden en de Farizeeën brachten een vrouw, op overspel betrapt, en zij stelden haar in het midden en zeiden tot Hem: 4 Meester, deze vrouw is op heterdaad betrapt bij het plegen van overspel; 5 en in de wet heeft Mozes ons bevolen zulken te stenigen; Gij dan, wat zegt Gij? 6 En dit zeiden zij om Hem in verzoeking te brengen, opdat zij iets hadden om Hem aan te klagen. Maar Jezus bukte neder en schreef met de vinger op de grond. 7 Doch toen zij Hem bleven vragen, richtte Hij Zich op en zeide tot hen: Wie van u zonder zonde is, werpe het eerst een steen naar haar. 8 En weer bukte Hij neder en schreef op de grond.9 Maar toen zij dit hoorden, gingen zij één voor één weg, te beginnen bij de oudsten, en zij lieten Jezus alleen en de vrouw in het midden. 10 En Jezus richtte Zich op en zeide tot haar: Vrouw, waar zijn zij? Heeft niemand u veroordeeld? 11 En zij zeide: Niemand, Here. En Jezus zeide: Ook Ik veroordeel u niet. Ga heen, zondig van nu af niet meer!]

Page 31: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Page 32: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

HhtvwSotah

Johannes 8:2 En des morgens vroeg was Hij weder aanwezig in de tempel, en al het volk kwam tot Hem en Hij zette Zich neder en leerde hen. 3 En de schriftgeleerden en de Farizeeën brachten een vrouw, op overspel betrapt, en zij stelden haar in het midden en zeiden tot Hem: 4 Meester, deze vrouw is op heterdaad betrapt bij het plegen van overspel; 5 en in de wet heeft Mozes ons bevolen zulken te stenigen; Gij dan, wat zegt Gij? 6 En dit zeiden zij om Hem in verzoeking te brengen, opdat zij iets hadden om Hem aan te klagen. Maar Jezus bukte neder en schreef met de vinger op de grond. 7 Doch toen zij Hem bleven vragen, richtte Hij Zich op en zeide tot hen: Wie van u zonder zonde is, werpe het eerst een steen naar haar. 8 En weer bukte Hij neder en schreef op de grond.9 Maar toen zij dit hoorden, gingen zij één voor één weg, te beginnen bij de oudsten, en zij lieten Jezus alleen en de vrouw in het midden. 10 En Jezus richtte Zich op en zeide tot haar: Vrouw, waar zijn zij? Heeft niemand u veroordeeld? 11 En zij zeide: Niemand, Here. En Jezus zeide: Ook Ik veroordeel u niet. Ga heen, zondig van nu af niet meer!]

Page 33: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Leviticus 20:10 En een man, die echtbreuk pleegt met iemands vrouw, echtbreuk pleegt met de vrouw van zijn naaste, zal zeker ter dood gebracht worden; zowel de overspeler als de overspeelster. 

Fany – JINAF - BEWEZEN OVERSPEL

Deze Schriftgeleerden en Farizeeën

zijn wetsovertreders 

Page 34: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

De van overspel beschuldigden, zowel man als vrouw, werden naar de Nicanorpoort gebracht. De priester schreef dan het gebod dat was overtreden in het stof, samen met de namen van de beschuldigden. 

Page 35: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

Jeremia 17:13 hope Israëls, HERE, allen die U verlaten, zullen beschaamd worden; wie afwijken, zullen in de aarde geschreven worden, omdat zij de bron van levend water, de HERE, verlieten.

hvhy larsy hvqmMikweh Jisraël JHWHJHWH hoop/doper van Israël,

Vsby Kybzy-lk kal ozwèga jevosjoeallen die U verlaten zullen beschaamd worden

Vb[ky Jrab yrvwyjisorai Ba’aretz jikatevoe wie afwijken zullen geschreven worden in de aarde.

HatikwahEen put vol water is een bron van hoop

Page 36: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89

NASA: Verheffen, opheffen, begunstigen,

vleugels opslaan, dragen, vergeven

HEILIGHEID &

HERSTEL

De Verheven (NASA) wil verheffen (NASO)

Page 37: Rrmal hsm -la hvhy rbdyv 21.  Waj dabèr JHWH  el  Mosjèh lemor

NASO asnNumeri 4:21-7:89 Bemidbar 4:21-7:89