Rondvraag Harde Knip 15 februari 2011

Inleiding en samenvattingDe studentenfracties zijn erg teleurgesteld in de wijze waarop het College van Bestuur haar mening inzake invoering van de Harde Knip heeft veranderd. Onze universiteit is altijd tegen de Harde Knip geweest, maar het College heeft haar mening sinds korte tijd radicaal veranderd en wil deze drastische maatregel, ongeacht of het kabinetsvoorstel voor landelijke implementatie er doorheen komt, per september 2012 invoeren aan de RUG. Deze omslag heeft een aantal redenen, zoals uiteengezet is in het stuk ''Regeling overgang van bachelor naar master'' die voorligt in de aanstaande commissievergaderingen. Het veranderde bekostigingsstelsel blijkt het legitieme argument om de Harde Knip niet alleen opeens wél in te willen voeren, maar daarnaast op zeer korte termijn.

Wij begrijpen dat deze bekostigingsprikkel reden voor de RUG is om het besluit tégen te heroverwegen. De centrale overheid heeft het bekostigingsstelsel zodanig gewijzigd, dat de universiteiten geen geld ontvangen voor een masterstudent die per 30 september nog vakken volgt, maar vóór 30 september het jaar erop zijn masterbul haalt. Hierdoor kost een zogenaamde 'Zachte Knip' de RUG veel geld, wat zij zich in deze tijden van bezuinigingen niet kan permitteren. Wij zijn echter erg teleurgesteld in het ongeduld van het College om deze drastische maatregel zo snel mogelijk in te voeren. De Harde Knip brengt niet alleen erg veel nadelen mee, die niet worden ontkracht door het stuk ''Regeling overgang van bachelor naar master'', daarnaast zijn er nog erg veel onzekerheden die het inzicht in de Harde Knip vertroebelen, is nog onduidelijk of en hoe aan de voorwaarden voldaan kan worden en zijn alternatieven nog niet nader bekeken. Daarom radenwij het College van Bestuur expliciet aan haar beslissing om de Harde Knip in te voeren, te heroverwegen. Wij raden haar aan om een aparte werkgroep in het leven te roepen, die de onzekerheden, voor- en nadelen en alternatieven van een Harde Knip zorgvuldig uiteenzet, onafhankelijk van wat er met het landelijk wetsvoorstel gebeurt. Daarnaast zullen wij tégen de Harde Knip stemmen, en bij verplichting alleen instemmen wanneer aan een aantal voorwaarden wordt voldaan.

NadelenTen eerste brengt de invoering van de Harde Knip erg veel nadelen met zich mee. Uit het rapport ''Toelating tot de universitaire masteropleiding'', opgesteld door de Inspectie van Onderwijs, is gebleken dat de Harde Knip tijdens de bachelor studievertraging in de hand werkt, en nevenactiviteiten en internationale uitwisselingen veel minder aantrekkelijk maakt. De Harde Knip versterkt daarmee de negatieve effecten van de langstudeerdersmaatregel op de actieve student. Daarnaast blijkt zij studievertraging in de hand te werken, omdat bachelorstudenten niet alvast mastervakken kunnen volgen. Voorwaarden zoals een tweede masterinstroommoment en betere begeleiding van de bachelorscriptie die de pijn wat kunnen verzachten, kunnen nog niet op korte termijn geimplementeerd worden aan de RUG. Het streven naar deze voorwaarden zal hoe dan ook erg veel geld kosten.

OnzekerhedenDaarnaast zijn er nog erg veel onzekerheden, die de afweging voor een Harde Knip vertroebelen.Het feit dat het stuk ''Regeling overgang van bachelor naar master'' uitgaat van de langstudeerdersregeling die zou worden doorberekend aan universiteiten per langstudeerder, geeft ons inzicht in de dynamiek van de huidige politieke ontwikkelingen. Er is nog zeer veel onzekerheid: zoals óf de langstudeerdersregeling er überhaupt doorheen komt en in welke vorm (bijvoorbeeld welke boete een student betaalt na slechts 2 maanden vertraging). Daarnaast, en in samenhang daarmee, de kosten die het invoeren van een Harde Knip met zich meebrengt voor een universiteit. Het is nog niet duidelijk welke effecten een Harde Knip heeft op rendementen. Zoals uit het eerder genoemde rapport bleek, zullen deze eerder verslechteren dan

verbeteren.

Ook is zeer onzeker of de RUG wel aan de voorwaarden kan voldoen, in het licht van de verwachte bezuinigingen, en met kwaliteitsbehoud van de bachelorscripties en het mastercurriculum. Het College heeft meerdere malen aangegeven dat veel masteropleidingen reeds een tweede instroommoment aanbieden. Echter, uit gesprekken met FB'ers en andere betrokkenen aan verschillende faculteiten bleek dat veel opleidingen op papier wel studenten toelaten in februari, maar niet een volwaardig mastercurriculum kunnen aanbieden. Instromers kunnen alvast vakken volgen, maar in februari instromen betekent praktisch dat een student sowieso anderhalf jaar over de master doet. Dit geeft weinig problemen in de huidige situatie van een zachte knip. Echter, wanneer kleinere opleidingen en faculteiten met een Harde Knip moeten werken zijn deze programma’s niet uitvoerbaar. Zij kunnen – zeker gezien de verwachte bezuinigingen – niet in februari een volwaardig programma aanbieden, waardoor een tweede instroommoment een soort wassen neus vormt in plaats van een volwaardige master.

Ook de voorwaarde voor ordentelijke begeleiding en beoordeling van de bachelorscripties is niet makkelijk te handhaven. De huidige situatie van de bachelorscripties laat nog veel te wensen over. Vanwege werkdruk moeten sommige begeleiders 40 studenten tegelijkertijd begeleiden. Wanneer druk wordt gelegd op opleidingen en faculteiten om meer en betere begeleiding aan te kunnen bieden, moet er heel wat worden veranderd in de organisatie. Juist in het kader van de verwachte bezuinigingen, zullen veel opleidingen moeite hebben meer en betere begeleiding te kunnen aanbieden. Er moet dus nog goed over na worden gedacht hoe scripties beter begeleid kunnen worden, zonder dat docenten veel druk krijgen om dit belangrijke bacheloronderdeel, waarvan de kwaliteit per opleiding erg van variëren, (nog) makkelijker te maken.Ten slotte zou niet alleen de bachelorscriptie, maar het volledige bachelorcurriculum onder de loep moeten worden genomen. Veel (struikel)blokvakken die slechts eenmalig worden aangeboden, kunnen vertraging opleveren, wat met een Harde Knip veel erger zal worden.

AlternatievenTot slot is nog niet gekeken naar alternatieven, waarop deze bekostigingsprikkel omzeild kan worden. Terwijl deze er wel degelijk zijn. Zo hanteert Nijmegen een systeem waarin de student na het laatste bachelorvak niet binnen een jaar mag afstuderen. . Aan de Radboud Universiteit is in de OER opgenomen: “De student die krachtens dit artikel is toegelaten tot de opleiding, dient uiterlijk een jaar na die toelating het afsluitend examen van de in het eerste lid bedoelde bacheloropleiding met goed gevolg te hebben afgelegd.” Om de consequenties voor een vrij doorsnee student hiervoor op een rij te zetten: Jan begint aan zijn master aan de RU Nijmegen, hij mist nog één bachelorvak in blok 1a en kan deze naast zijn master volgen. Hierdoor staat hij per 30 september 2010 ingeschreven in een bacheloropleiding, en ontvangt de RU géén bekostiging voor deze student. Op 1 november krijgt Jan te horen dat hij zijn laatste bachelorvak heeft gehaald, en kan hij zich officieel inschrijven aan de master. Voorwaarde van de RU is dat hij niet vóór 1 november 2011 zijn masterbul haalt. Hierdoor staat Jan per 30 september 2011 officieel ingeschreven voor zijn Masteropleiding, en ontvangt de RU bekostiging voor deze student. Daarnaast is deze situatie voor Jan – die veel weg heeft van Jan Modaal – een stuk minder ongunstig dan wanneer een Harde Knip is geïmplementeerd. Hij heeft iets meer speling in de master, wat vaak goed uitkomt voor Jan Modaal. Hij kon echter wel al in september 2010 beginnen met zijn master, in plaats van dat hij had moeten wachten tot februari.

WerkgroepHet moge duidelijk zijn dat er nog enorm veel onzekerheden zijn, die het inzicht in de Harde Knip vertroebelen. Daarom raden wij het College nadrukkelijk aan om haar mening inzage de Harde Knip te heroverwegen. Wij raden haar aan de Harde Knip, zolang deze nog niet wettelijk verplicht

is aan de universiteit, te weren. Wij willen voorstellen om een aparte werkgroep in te stellen, die de nadelen, voordelen en alternatieven van een Harde Knip zeer zorgvuldig in beeld kunnen brengen. In deze werkgroep willen wij twee studentleden van de universiteitsraad voordragen.

Voorlopige taken werkgroepDeze werkgroep moet in eerste instantie, zolang het wetsvoorstel nog niet vastligt, in kaart brengen wat de alternatieven zijn. Zij dient te onderzoeken op welke wijze het systeem van RU Nijmegen aan de RUG geimplementeerd kan worden, of er andere alternatieven zijn en wat hiervan de voor-en nadelen zijn ten opzichte van de Harde Knip. Daarnaast dient zij te onderzoeken op welke wijze de RUG zonder een Harde Knip de verschillende opleidingen kan verzelfstandigen, profileren en toetsen. Ook kan zij onderzoeken op welke wijze het trage afronden van de bacheloropleiding aan veel opleidingen verbeterd kan worden.

Taken werkgroep bij verplichte invoering Harde KnipÁls het landelijke wetsvoorstel er door heen komt, zou pas op de uiterste datum over gegaan moeten worden tot invoering van de Harde Knip. Wanneer deze per 2013 wordt ingevoerd, kan de werkgroep onderzoeken of het RU Nijmegen – systeem tijdelijk gehanteerd kan worden. De werkgroep zou verder moeten uitzoeken of en vooral hoe de randvoorwaarden te implementeren zijn aan de RUG-opleidingen, in tijden van de bezuinigingen, en met kwaliteitsbehoud van descripties. Ook zou zijn moeten kijken op welke wijze de rest van het bachelorcurriculum aangepast zou moeten worden aan een Harde Knip. Zijn er mogelijkheden tot het vaker aanbieden van vakken en tentamens? Daarnaast dient zij een plan te schrijven om studenten zo zorgvuldig mogelijk te informeren over de Harde Knip.

Samenvatting en voorwaardenSamengevat zijn de studentenfracties tegen invoering van de Harde Knip aan de RUG. Wij zullen alleen instemmen met invoering van deze maatregel, wanneer:

- De Harde Knip wettelijk verplicht wordt- De studentgeleding instemmingsrecht heeft op de hardheidsclausule- De studentgeleding betrokken wordt bij het maken van plannen voor de Harde Knip

o Minstens twee volwaardige instroommomenten in de master gehanteerd kunnen worden

o Meer herkansingen van struikelvakken per jaar worden aangebodeno Behoud van de kwaliteit van het onderwijs wordt nagestreefd (bijv. betere en meer

begleiding bij het schrijven van de bachelorsriptie)- De studentgeleding instemmingsrecht krijgt op het definitieve plan- Het CvB belooft om de Harde Knip zo laat mogelijk in te voeren (afhankelijk van de

wettelijke verplichting van de harde knip)o Als overgangsregeling kan een systeem zoals aan de Radboud Universiteit Nijmegen

worden ingevoerd- Het CvB belooft om de Harde Knip te verzachten binnen de grenzen van de bestaande

wetten (het bekostigingsstelsel en de wet ‘Ruim baan voor talent’)- Er zal een goed communicatieplan ontwikkeld worden om studenten/studentenorganisaties

en medewerkers te informeren over de Harde Knip

GSBLijst Calimero

SOG

2010/2011