Rol en positie JGZ in het stelsel voor jeugd

Jaarcongres Jeugdgezondheidszorg

Ede, 13 december 2012

Tom van YperenNederlands Jeugdinstituut / Rijksuniversiteit Groningen

t.vanyperen@nji.nl

De JGZ: wie kent die niet?

© NJi 2012 2

In deze bijdrage: JGZ in transitie

• Huidige taken en opbrengsten

• Veranderingen

–Binnen jgz

–Om jgz

• Contouren rol en positie

© NJi 2012 3

JGZ: huidige taken en opbrengsten

Taken:

A. Systematisch monitoren en signaleren

B. Screening, preventie en vaccinaties

C. Ramen behoefte aan zorg

D. Voorlichting, advies, begeleiding

E. Algemene jeugdmonitor en (beleids)maatregelen

Wpg, art. 5; Besluit PG, 2008

© NJi 2012 4

Uniform deel

Maatwerk deel

JGZ opbrengsten: preventie werkt!Zie: Lipsey (1992); Yoshikawa (1994); Thornberry (1995); Tremblay & Craigh (1995); Durlak en Wells (1997); Klein Poelhuis et al. (2000); Brezinka (2002); Boeting et al. (2003); Bakermans-Kranenburg et al. (2003); Nation et al. (2003); Verdurmen, 2003; Kulic et al. (2004); Inventgroep (2005); Bakermans-Kranenburg et al. (2005); Barlow et al, (2005);Juffer et al. (2005); Van Leerdam (2005); Bouwmeester-Landweer (2006); Cuijpers et al. (2006); Horowitz & Garber (2006); Kraag et al. (2006); Lundahl et al. 2006); Prinsen et al. (2006); Wilson & Lipsey (2007); Merry & Spence (2007); Spence & Short (2007); Petrie et al. (2007); Grove et al. (2008); Schrijvers & Schoemaker (2008); Bogels & Phares (2008); Burdorf et al. (2008); Barlow et al. (2008); De Graaf et al. (2008a); De Graaf et al. (2008b); Neil & Christensen (2009); Manning et al. (2009); Stice et al. (2009); Piquero et al. (2009); Olds et al. (2009); Barrett (2010); Simon et al. (2011); Ince (2011); Prinsen et al. (2011); Dam (2012)

© NJi 2012 5

• Bereik 0-4 jaar > 95%

• Frequentie contactmomenten 0-4 relatief hoog

• Elke geïnvesteerde Euro levert 11 Euro besparing opmn screening en vaccinaties

Nieuw takenpakket volgens JGZ-groep

• Monitoring (individueel + staat vd jeugd)

• Signalering

• Screening en vaccinatie

• Voorlichting, advies, begeleiding

• Maatregelen omgeving

• Samenwerking

© NJi 2012 6

Nieuw takenpakket volgens JGZ-groep

• Monitoring (individueel + staat vd jeugd)

• Signalering

• Screening en vaccinatie

• Voorlichting, advies, begeleiding

• Maatregelen omgeving

• Samenwerking

© NJi 2012 7

Wat mist? Van buiten naar binnen:

• Focus op doelgroepeno -9 mnd – 4 jaaro 4 – 12 en 12 – 18 á 23 jaar

• Aantal taken niet exclusief voor JGZ: te delen met anderen o Onderwijso WMOo Jeugdhulp

JGZ in verandering

• De jgz-wereld verandert

• De jgz in een veranderende wereld

© NJi 2012 8

JGZ in verandering

• De jgz-wereld verandert

• De jgz in een veranderende wereld

© NJi 2012 9

• Verbreding taakopvatting: van medisch naar óók pedagogisch / maatschappelijk

• Kennisgroei: risicofactoren en mogelijkheden preventie

• Uniform vs maatwerk: onderscheid steeds minder passend

JGZ in verandering

• De jgz-wereld verandert

• De jgz in een veranderende wereld

© NJi 2012 10

• Informatie-maatschappij: veel info-aanbod buiten jgz

JGZ in verandering

• De jgz-wereld verandert

• De jgz in een veranderende wereld

© NJi 2012 11

• Informatie-maatschappij: veel info-aanbod buiten jgz

• Aanbieders WMO en jeugdzorg: info, advies, signalering, screening, normaliserende ondersteuning

• (Passend) Onderwijs: leerlingvolgsystemen, basiszorg, gezondheidsbevordering

Naar een toekomstbestendige JGZ

• Ontwikkeling jeugdigen en omgeving centraal:o -9mnd tot 4 jr: gezin, buurt, kinderopvang

o 4-12 jr: gezin, buurt, school, vereniging, media

o 12-18 á 23 jr: gezin, vrienden, school, werk, netwerk

• Taken JGZ onderverdelen in: o Exclusief voor JGZ (o.a. vaccinaties)

o Met andere voorzieningen te delen taken

© NJi 2012 12

Exclusieve taak jgz

© NJi 2012 13

Taken

JGZ

Vaccinatie + periodiek

gezondheids-onderzoek

Exclusieve taak jgz + taken -9mnd – 4jr

© NJi 2012 14

Vaccinatie + periodiek

gezondheids-onderzoek

• Brede monito-ring, screening, signalering

• Ramen zorg-behoefte

• Voorlichting, begeleiding e.d.

• Coördinatie

Taken

kinderopvang

en andere

Jeugd-

voorzieningen

Taken

Wijkteams

Taken

JGZ

Gespeciali-seerde

jeugdhulp

Exclusieve taak jgz + taken 4 – 12jr

© NJi 2012 15

Vaccinatie + periodiek

gezondheids-onderzoek

• (Leerling)volg-systemen (incl. sign.)

• Ramen zorgbehoefte

• Voorlichting, begeleiding e.d.

• Coördinatie

Taken

(Passend)

onderwijs

(e.a.)

Taken

Wijkteams

Taken

JGZ

Gespeciali-seerde

jeugdhulp

Exclusieve taak jgz + taken 12-18jr e.o.

© NJi 2012 16

Vaccinatie + periodiek

gezondheids-onderzoek

• Leerlingvolg-systemen (incl. signalering)

• Ramen zorg-behoefte

• Voorlichting, begeleiding e.d.

• Coördinatie

Taken

(Passend)

onderwijs

(e.a.)

Taken

Wijkteams

Taken

JGZ

Gespeciali-seerde

jeugdhulp

De gemeente aan het stuur

© NJi 2012 17

Plan gemeente voor integraal jeugdbeleid

• Afspraken hoofdlijnen, passend bij gemeente/regio

• Uitvoering is maatwerk

Conclusies

© NJi 2012 18

JGZ is succesvol; rol en positie moet met tijd mee:

• Voert exclusief een beperkt aantal taken uit

• Kan bij doelgroep -9mnd – 4jr rol pakken als actieve kernspeler (upgrading tot generalist)

• Vanaf 4jr andere: ondersteuner en versterker andere kernspelers (onderwijs, wijkteams)

Meer informatie:

• Yperen, T.A. van, Prinsen, B. & Nota, P. (2011).

Scenario’s voor de ontwikkeling jeugdgezond-

heidszorg in Centra voor Jeugd en Gezin. Utrecht:

Nederlands Centrum Jeugdgezondheid.

• www.nji.nl/stelselwijziging

Contact:

• t.vanyperen@nji.nl

• Twitter: @TomvanYperen

NB deze lezing is op persoonlijke titel geboden