REVELESEN Ñetïgarosikao - ebible.org · ÑetïTokatizañ1:18 4 ÑetïTokatizañ2:4...

Ñetï Tokatizañ 1:1 1 Ñetï Tokatizañ 1:2

REVELESENÑetï garosikao

Revelesen Tokat Ou Ravohopanezañiz ñetï kapot ev.Met Iesuzmañairooh-abanari 12 porihanañ Zon pop Iesuzñetiv añarabonmañovai soohavoz, abannari kaev ravat piiv havevoz lopotak ham tit nataz abatao Patmos hameg-potak pi basat kakamzeimakehmemerizah. Met Zonpoekhehan, Godiz Pul Tinap potazao bavatat tokat berevo-hopanezañ ahoammañairoohan pi eteoh. Tat pim eteoh-poñmenahanhezaek reköhameg. Met dari ñetï epov reköhamegipuh mapoñ hodad narav hez batah, oñ kap epatou ravamahan hodad haravameg. Met Iesu Setenir horïmodari ritou hametat hepanen paru ñodat pohao horïravapan. Tapanen tairari Iesuz homeo badae batat rezkek tat tovai sohopanez pori tinaekmeñepanen hepan, oñparu añarab horï tamahari hañiv metohopanen kakamaohatevetehopanez kap pot ba ou batat mañairah.

Met Zon tapup Zon, 1 Zon, 2 Zon, 3 Zon ñetï poñ amunmenah.

Met Iesu abarah maot helat hasahan krismasañ 65-izzut bon tahan Zon ñetï epov menah.Tokat Ou Ravohopanezañin Kristo Zonin

mañairooh1 Met tep epatak Godihö Iesu Kriston mañoohat ev.

Met piin epat mañah, “Met tokat ou ravohopanez potuzañarab petev hodad nat hezaek tin hodad tapanez ni nemañarabonmañookë.” Potmañahan Iesu pim enzolipmee-han erat ne Zon pim gog aban epopun nañat nañairoohaneteohö. 2Met pi neen nañairoohan eteohö-pot, ma GodirKristoz haohan ne hateteohö-map poñ, rotapuñ ok, pot

Ñetï Tokatizañ 1:3 2 Ñetï Tokatizañ 1:8ev arin añamoh. 3Met rotap ou ravohopanez menamoh-epeñ totoi ou ravohopan, povoz ari tairari tep epataktokat ou ravohopanezañiz ñetiv rekö hahopekez pori, maari tairari hatevetet baval hat tohopekez pori, ari biñ ravathepek.

Kristoz toguñik hehariz ñetiv4-5 Met ne Zon ari Esia zeisik zei ahoñ 7 poñik añarab

Iesuz togut ravat hezariz homet ñetï epov ev menamoh.Met God batam hehapuh petev am het tokat am hepanezpopur pim Pul Tinañ 7, ma Iesu Kristo ari masakaoanohopanen lop tinarizaronañ hepekez ne zait toh. MetGodiz Pul Tin poñ pim toutamah-tek tin potaz nakoe hez,met Iesu Kristo pi tinam ev hamarah pim Papapuz ñetivba ou batoohan eteogip ok, met pi ñomahaekanañ garosravat maot birirï ravat bal hakah. Tat pi ham eparahaban korav ahö mapori ritou metat petev ahop ravathez. Met pi tapup darimaz zakep tat hehapuh darim horïtovai emoog-poñihö birepez zut edemat hehan hegiek, pierat poñiz hañiv bat ñomahapuh darim horï poñ olah.6 Tahapuh dari God pim Papapuz gog añarab mageiri baavatahan pim gogot tovai añarab modariz mañ mañovaisameg. Pot tat eñizah, povoz pimaz epat homevai sook,Met pim abat ahovor kezao bon natotü, oñ pohao hethepan. Rotap ev añoh.

7 Met pi maot univok het erapanez tamahag etehozei.Tapanen añarab tairari pi urahan ñomah-pori met zeimaposikarohari piin etet, Ai oe, darim horï tamegiñizhañiv etapanezap ak eramahag etei, pot homet iñir zakeptat uloñ horï ravat hepan. Met rotap hamoh-epat ouravapanen etekazat ev hamoh.

8 Met God epat hahan hez, “Ne maporiz revah kezahovonañ hez-epop batam nonair nai bonorah ne het

Ñetï Tokatizañ 1:9 3 Ñetï Tokatizañ 1:17haohon nonair nai ev ou ravah, met petev am het tokatpotü map bon tapanen ne am hem.”

Zon Kriston etehavoz ñetiv9 Met ne Zon arim nanep ravat hezap ñetï epov ev

menamoh. Met dari Iesuz togü honet ravat pinañ honeohezavoz aban nari kaev ravat kakamao etamahan pi darimrevah avat eñizamahan dari rez kek tat tovai sameg. Metne Godiz ñetiv Iesuz ba ou batooh-pov añarabon mañovaiemoohon aban nari kaev ravat ne navat ev iv havë ahovozlopotak ham tit nataz abatao Patmos poek boutitak navatemat kakam zeimakeh nemerizahan ne ev hez. 10Met evhet Sande aliz nasik darim Amipuz homet hehon pim PulTinap nem loporih an pap manahan nem kosimarah ñeahov tibivoz zut nao 11 epat hah, “Met nim nañairomanetehokez epeñ paru Iesuz añarab toguñ 7 zei ahoñikhezarihaz menat meeken sap. Met zei ahö poñiz abatañev, Epesas, Simena, Pegamam, Taiataira, Sadis, Piladelpia,Leodisia, zei hahö-epeñik hezarihaz menat mee.”

12 Pot hahan ne, Tairapuhö neen nañamah batah? pothomet boreurat etehon it ramuñ 7 golivonañmatut tahanhehañ oraehan, 13 ram poñiz ñaravatak nap rouvat heh.Met pop pi aban abarahanañ erat heh-popuz zut hehappim dimip aban ahoriz meamahariz zutap meehan erhorat pim eñañik sat heh, met pim ulor heipitak zapatisgolivonañmatut tahan hehas urahan heh. 14Met pim gagtaet id aerapuz zut map aer ravat hehan pim etañ it rairaisiz zut heh. 15 Met pim eñ kokoñ pei nain eteameginsiv mavat den peñ peñ el meamahavoz zut peñ hat hehanpim ñeo iv mezeo ahoam riri hamahavoz zut hahan nehateveteohö. 16Met pim mar giñasik zeizañ 7 bat hehanpim gizasikanañ en kaiz toves nasitï nasitï baelahan ñaitat hehas berevat heh. Met pim et batarop gitap revahhelat kezao mañamahavoz zut heh. 17Met ne popun etet

Ñetï Tokatizañ 1:18 4 Ñetï Tokatizañ 2:4ñomohopuz zut pimeñañikñodat oraehon, pimmar giñasnem herisik bizat epat nañah, “Ni ñaihet totun. Metne batam nonair nai bonorah hehö, met tokat ne amhet pohao hemazap ev.” 18 Pot nañat maot epat nañah,“Met ne ñomohoekanañ maot birirï ravat pohao hemazhezap ev. Tat ne añarab ñomamahavoz korav hez, maparum pulihol sat hez-zei posiz haitokoroz kirop ne bathez. 19 Povoz petev ou ravamahan eteameñ-okoñ, matokat ou ravohopanez poñ, nañairohoman eteokezat mapmenohoz. 20 Met ev nem mar giñasik zeizañ 7 bat hez,ma it ramuñ 7 golivonañ matut tahan hez-poñiz kapotbar nañomaz ev toh. Met zei ahö abatañ hahö-poñik nemañarab toguñ 7 poñiz zut it ramuñ 7 ravat hez. Met parutogü poñiz enzol parumaz korav hez-poriz zut zeizañ 7 evbat hez.” Pot hahan ne hateveteohö.

2Epesas zei potakariz ñetiv

1Met pi pot nañah-pop maot neen epat nañah, “Met niparu Epesas zeitak añarab nemaz homet hez-togü potakaznem ñetï nañomaz toh-epov menat meeken sapanenparu bat rekö hapan. Met ev nem mar giñasik zeizañ7 bat hez, ma it ramuñ 7 golivonañ matut tahan hez-epeñiz ñaravañik ne sat em tamohop ev, povoz ari Epesasañarabon epat añoman hatevetei. 2Met arim tamegit nehodad, ari nem gogot tin kezao tohot kaev narav, oñ rezkek tat tameg. Ma ari añarab horï tamaharinañ honeohepekez zait nat, ma paru tairari, ‘Dei Kristoz aposoraban ba ou avatat emeehan emamegiri ev,’ pot haoharizu metegin aban moregari pot ravah. 3 Ma ari rez kektat nem ñetiv añarabon mañovai soogin modari bahorïetoohan, ari kaev ravat ne neveteg bon, oñ am tin tovaisameg. Pov tin ok tameg. 4 Oñ arim horï nen epovon ne

Ñetï Tokatizañ 2:5 5 Ñetï Tokatizañ 2:9eteamohon tin narav, povoz añoman ari maot natotuzaobar añomaz ev toh. Met ari kapot tat nemaz homeobadae bateg-porah nemaz ahoam zait tat heg, oñ petevari pot nat het nemaz aviam zait tat hez. Pot tamegin neeteamohon tin narav. 5 Povoz ari epat homepekez arinañamoh, Rotap dari garos Iesuz ahoam zait tat heg-povbetet ñodeg. Pot homet hodad tinao bat horï tameg-poñbetet arim garos tin toogit maot tohozei. Oñ ari hamoh-epat nat tepek, povoz ne aritï emat arim togü okataz itramü poñad ba upimapuh baveteman sapanen betezamhepek. 6 Met arim horï tamegit ok ne arin bar haañoh,oñ arim tin tameg-mod epov amun añom, Met ne abanNikolas popunañariz tamahavoz kaev ravamoh-taput ariamun ahoam parumauz kaev ravat kos rez manat hez.

7Met ari Epesas añarabhat koveñhezari okeg, Godiz PulTinapuhö ari nem añarabon añamah-ñetï epeñ tin hat-evetet hezei. Met paru tairari Seten moreg metohopanenam rez kek tat tin tovai sohopanez porin mañoman, paruzi pohao het hepanezamedez uloñ tavat nohot pohao hethepan. Met zi hamoh-pomedGodiz ham tinarah hez.” PotEpesas zeitakarin mañomaz neen bar nañah.

Simena zei potakariz ñetiv8Pot nañatmaot neen epat nañah, “Met ni paru Simena

zei ahö potak añarab nemaz homet hez-togü potakaz nemñetï nañomaz toh-epov menat meeken sapanen paru batrekö hapan. Met ne batam nonair nai bonorah hehö,met tokat am het pohao hemazap ev, batam ñomat maotbirirï ravat hezapuhö ev ari Simena añarabon añomanhatevetepek. 9 Met arim honoñai povor kao etamah-poñin ne et hareet hez. Ma ari ham eparahaz nonairnaitü bonori hez, pot ne hodad, oñ rotap ari nem añarabharavat abarahaz nonair nai tinatü havat hez. Metparu, ‘Dei Zudahol eveg, Godiz añarab tinari ravat hez,’

Ñetï Tokatizañ 2:10 6 Ñetï Tokatizañ 2:13pot hamahari arimaz ñetï moreg modarin mañamah-povne hodad, oñ paru pori pim añarab bonori ok, Setenparu beri hamahan pim togut ravat hez. 10 Met modnari ari bahorï etohopanen kakamao hatevetehopekeztamah-povoz ari pot etohopanezavoz ñaihet totunei, oñhatevetei. Seten pot homeh, Rotap paru pimeri ravah,ma nemeri maot ravapan batah? Pot homet ñai abannarin hodadeomanapanen paru arim nari bat kakamavozzeimakehmemerizapanen hepan. Tapanen arim honoñaitat hepekez poñ alizañ 10 hepeken bon tapan. Met parumen oñomapanez hapanen ari rez kek tat nemaz kaevnarav het nem ñetiv am bat hepek, povoz pohao hethepekez hañ tin pov anom.

11Met ari hat koveñhezari okeg, Godiz Pul Tinapuhö arinemañarabon añamah-ñetï epeñ tin hatevetet hezei. Metparu tairari Seten moreg metohopanen am rez kek tat tintovai sohopanez porin mañoman ñomat horiek nasotü,oñ tin hepan.” Pot Simena zeitakarin mañomaz neen barnañah.

Pegamam zei potakariz ñetiv12 Pot nañat maot epat nañah, “Met ni paru Pegamam

zei ahö potak añarab nemaz homet hez-togü potakaz nemñetï nañomaz toh-epov menat meeken sapanen paru batreköhapan. Met ne en kaiz toves nasitï nasitï baelahanñaitat hez-pos bat hezap ev, povoz ari Pegamam añarabonañoman hatevetei. 13 Mai zakep, met arim zeitak Setenpi añarab ahovokaroz ahop ravat hez, pov ne hodad, oñari parum ñaravatak het nemaz kaev narav, ma abanAntipas popnemñetiv tinamhaohap ok arimatak hehaek,Seten paru nari hodad horiv manahan pi men ñomah-porah nemaz homeo badae batat hez-pov ari navet, oñ amtameg, pot ne et hareet hez.

Ñetï Tokatizañ 2:14 7 Ñetï Tokatizañ 2:1714 Met rotap ari ok nemaz homet rez kek tat tovai

sameg, oñ arim horï tameg-nañ maot natotuz ev barañomaz toh. Met batam ari bonorah Israel zei posikpropet aban nap pim abatao Belam pop poek het zeimodasiz aban korav ahop Belak, popun Israel añarabñodapanez hat non horiorö mañairahan pihoen Israelañarabon non horï poorö mañairooh. Met non horïepooroz hamoh, Añarab Zuda bon oñ patari zihavenañakohol bitat akö pori hañ tinao metapan hat anumaiholbareñ elat hañiv metoohan, Israel pori honeo ravat horïtat anumai pori nohot heh, ma aban modariz añaholamun givogï bovai sohopanez nonor mañairooh. Potbatam horï ahov tooh. Met arim nari petev non horïpooroh amun sohot, 15 Nikolas aban popuhö horï po-vokaro tohopanez añarabon mañamahan paru baval hattovai samah. Pot mañamahaek paru horï pov tamahanari modari am etet hez, 16 oñ añoh-epat tamahaek ne ethareet hez, povoz paru horï tamah-porinmañepeken horïpov betet kos rez manap. Oñ pot nat am hepanen hepek,povoz ne zuam emat nem gizasikanañ en rav tovë berevathez-epesinañ paru horï pov tamah-pori zei ñai metom.

17 Met ari hat koveñ hezari okeg, Godiz Pul Tinapuhöari nem añarabon añamah-epeñ tin hatevetet hezei. Metparu tairari Seten moreg metohopanen rez kek tat tintovai sohopanez-pori batam Israel añarab zei ñai ñaisikhehan gipiz nakap pim abatao mana haoh-pokap abara-hanañ manoohan noohavoz zut abarahanañ gipiz tinatümanom. Ma paru honep honep hel aer nao bitat pim abatmagei naomenoman hepanez pov amunmanom. Oñ abatmagei menat manomaz pov bapanez nen pori etet hodadtapan, oñmodari hodadnatotü.” Pot Pegamamzeitakarinmañomaz neen bar nañah.

Taiataira zei potakariz ñetiv

Ñetï Tokatizañ 2:18 8 Ñetï Tokatizañ 2:2318 Pot nañat maot epat nañah, “Met ni paru Taiataira

zeitak añarab nemaz homet hez-togü potakaz nem ñetïnañomaz toh-epov menat meeken sapanen paru bat reköhapan. Met ne Godiz rop nem etañ it rai raisiz zuthezan nem eñ kokoñ pei nain eteamegin siv mavat denpeñ peñ el meamahavoz zut peñ hat hezap ev, povozari Taiataira añarabon epat añoman hatevetei. 19 Metarim tamegit ne etet hodad hakez, met ari nemaz homeobadae batat ahoam zait tat het arim modariz amun zaittat loporï manameg. Met pot tamegiek arim mamog nemgogot aviam toog-pov ritoumetat ahoam tin tovaimodaribahorï etamahan ari kaev narav, oñ rez kek tat tovaisameg. Pov tin ok tameg.

20 Oñ arim horï nen epovon ne eteamohon tin narav,povoz ari am tohopek hezavoz ev bar añomaz toh. Metbatam Israel aban ahö napuz añap pim abatao Zesebelpop añarab modarin horï tohopanez mañairoohan tooh-popuz toohavoz zut arim ñaravatak añ pot tamah-modaparinañ het tamahan ari kos rez naman, oñ am et mereethez. Met añ hamoh-pop pi, ‘Ne Godiz ñetiv hamohop ev,’pot pi moreg hamahapuh, nem añarab nari moreg metatparu bogï tovai betezam nae nap bohopanez mañamah.Ma arimatakanañ añarab Iesuz hodad nat hez-nari akoholmatut tat akö pori meñizat hañivmetapan hat anumaiholbareñ elat ritat arö tat namahan nem añarab honeo ravatanumai pori bat nohopanez añ popuhö mañamahan nonhorï pooroh arihanañ nari samah. 21Met pim horï tamah-poñ betet loporï maot borourat hodad tinao bapanez neev gaa tat et bameet hez, met pi povoz kaev, oñ am horïtovai sohopanez zaitivonañ hez. 22 Povoz pi lam ahovmanom, ma aban pinañ honeo bogï tamah-pori parumhoriv navet het loporizaro borë naur hepan, povoz paruamun lam ahovmanoman añ popunañ honeo paru kakamahov hatevetehopan. 23Tapanen ne paru tairari añ popuz

Ñetï Tokatizañ 2:24 9 Ñetï Tokatizañ 3:1ñetivon hatevetet baval hat tovai samah-pori menomanñomapan. Tapanen zei maposikaroh nem añarab ñetïpov hatevetet nemaz epat hapan, ‘Met rotap pi darimloporizaroh homeamegit etet hodad hezap okeg, horï nañhomet tookazavoz hañiv etapan hez.’ Pot paru nemazhapan.

24 Met ari Taiataira zeitak nemaz homet hez-maporihorï pov tameg bon, oñ ari nari parum tamahat nat hez.Ma Seteniz ñetï kil hamah-povon ari hodad narav. Met nearin ñetï honoñai mod nao naañotü, 25oñ arim tin tameg-pov bahorë hat hepeken tokat ne maot erom. 26 Metparu tairari Seten moreg metohopanen rez kek tat tintovai sohot, nem zaitivok tovai emohot ñomohopanezpori porah kezao manoman, añarab maporiz ahori ravathepan. 27 Met batam nem Papap ne añaraboz ahopravat hemaz kezao nanahavoz zut parun epat mañom,‘Ari kezao anoman ham añaraboz ahori ravat hezei.’Pot mañoman paru kez pov tupuhavez zut bat het paruañarab poriz ahori ravat kezavonañ ham hap aban napur pez goe goe tamahavoz zut metohopanen horï ravathepan. 28 Tapanen paru ba ahö batomaz pori ne zeiz ahöberevamah-pov manom.

29 Met ari hat koveñ hezari okeg, Godiz Pul Tinapuhöari nem añarabon añamah-ñetï epeñ tin hatevetet hezei.”Pot Taiataira zeitakarin mañomaz neen nañah.

3Sadis zei potakariz ñetiv

1 Pot nañat maot epat nañah, “Met ni paru Sadis zeiahö potak añarab nemaz homet hez-togü potakaz nemñetï nañomaz toh-epov menat meeken sapanen paru batrekö hapan, Met Godiz Pul Tinañ 7 nenañ honeo hezannem marasik zeizañ 7 bat hezap ev, povoz ari Sadis zeitak

Ñetï Tokatizañ 3:2 10 Ñetï Tokatizañ 3:7añarabon epat añoman hatevetei. Met arim tamegit nehodad, met modari arin etet kut tat epat hamah, ‘Metparu Godiz homeo tin badae batat hezari ok.’ Pot hamah,oñ ari giz nenañik nemaz hamegiek, ne arim loporizaroneteamohon ari nas hañomat hezariz zut ravat hez. 2Povozbal haz oñ ravat etañ elat het tin etehozei. Met ne eteamo-hon arim tamegit Godiz etañik horï ravat hez, povoz ganöari nemaz homeo badae batat hez-pov pohao betepekenbon tapan hezavoz maot tinam baval hat tohozei. 3 Metbatam paru emat nem ñetiv añoohan ari hatetet zaittoogivoz maot homet baval hat arim horiñ kos rez manattin tohozei. Oñ pot nat hepek, povoz ne givogip kilamemat modapuzatü bamahavoz zut ari hodad nat hepekenmaot erat hañhoriv etom. 4Met ari Sadis zeitaknari hometinavonañ het tameg, povoz petev ari tinari ravat hezaek,tokat dim aerahol anoman meet nenañ honeo sat emtookaz ari rekö haraveg. 5Met paru tairari Seten moregmetohopanen rez kek tat tin tovai sohopanezari dim aerhamoh-pori manoman meet sohopanen tepatak parumabatañ menohon hezaek naelotü, oñ nem Papapur pimenzolihol paru honeo het hatevetet hepanen paru porinepat mañom, ‘Nem añarab tinari ev,’ pot mañom. Met tephamoh-potak paru pohao het tin hepanezariz abatañ nemPapap hamenahan hez.

6 Met ari hat koveñ hezari okeg, Godiz Pul Tinapuhöari nem añarabon añamah-ñetï epeñ tin hatevetet hezei.”Pot Sadis zeitakarin mañomaz neen bar nañah.

Piladelpia zei potakariz ñetiv7 Pot nañat maot epat nañah, “Met ni paru Piladelpia

zei ahö potak añarab nemaz homet hez-togü potakaznemñetï nañomaz toh-epovmenatmeeken sapanen parubat rekö hapan. Met ne rotapuvoharam tamohop ev.Met batam Israel zeisik aban ahop Devid pop poek het


pim zeisik añaraboz tin kez tat korav ravat hehavoz zutne Godiz zei tin hekaz posiz kez tat korav ravat hezapev. Povoz ne zei posik tem ahoraz haitokor tezomanmodap rekot namerizotü, ma ne haitokor merizomanmodap rekot natezotü. 8Met ari Piladelpia añarabon epatañoman hatevetei. Met arim tamegit ne hodad, met nekezao anohoek ari map kez raveg bon, oñ ari ne kos reznanan het nem ñetiv am bat hez. Met arim haitokorhatezohon hezaek rekot mod nap namerizotü. 9 Metparu aban nari epat hamah, ‘Dei Zudahol Godiz añarabtinari ev,’ pot hamaharin ne eteamohon paru Godizariztamahat nat, oñ paru Seteniz aban moregari pot ravathez, povoz tokat parun mañoman paru arim nakoe emattok rizat epat hapan, ‘Rotap pi eperiz ahoam zait tat hez,’pot arimaz hapan. 10 Met ari nemaz homet rez kek tattovai sohopekez batam añoh-taput tameg, povoz zeir hammaposikaroh añarab mapori zu metapanez honoñai ahovberevohopanez aliz poñik arimaz tin korav heman ñaihetnat tin hepek. 11Met ne totoi eromaz toh. Povoz mod nappoh het hepekez hañ tinao anomaz hahon hez-povokanañberi akapanepuh ba in balavï etapanen horï ravepekhezavoz ari nemaz homeo badae batat hez-pov bahorëhat hezei. 12Met paru tairari Seten moreg metohopanenrez kek tat tin tovai sohopanezari paru Godiz zeimakehmeñeman pinañ honeo tin het zei pomak betet maotmod naek nasotü. Met pot tapanen parum heriñik Godizabatao ma nem abat mageit, ma Zerusalem zei potaz zutzei magei nat, God hapanen abarahanañ erapanez zeipotaz abatao parum heriñik menom.

13 Met ari hat koveñ hezari okeg, Godiz Pul Tina-puhö ari nem añarabon añamah-ñetï epeñ tin hatevetethezei.” Pot menat Piladelpia zeitakarin mañomaz neenbar nañah.

Ñetï Tokatizañ 3:14 12 Ñetï Tokatizañ 3:21Leodisia zei potakariz ñetiv

14 Pot nañat maot epat nañah, “Met ni paru Leodisiazei ahö potak añarab nemaz homet hez-togü potakaznemñetï nañomaz toh-epovmenatmeeken sapanen parubat rekö hapan. Met ne kez tat Godiz ñetï rotapuv hatpim kapot ba ou batamoh, ma God añarabor nonair naimatut tahan hez-potuz korav ravat hemaz ne neñehanhezap ev, povoz ari Leodisia zeitak añarabon epat añomanhatevetei. 15 Met ne arim tamegit hodad, povoz epatañom. Met ari kos rez nanat nem ñetiv beteg bon, mazaitivonañ hatevetet bahorë hat hez bon, oñ ñaravatakhet lop houlorizaronañ aviam nemaz zait tamegivoz nekaev ravat hez. 16 Povoz nap nai namahan sepel tamahanmaot ñiz beteamahavoz zut ne arimaz kaev ravat tamtamatak evetem. 17Mai zakep, met ari epat hameg, ‘Metdari lop tinarizaronañ het naiz tekï natari ev,’ pot hameg.Oñ ne arin eteamohon arim loporizaroh nonair nai tinatübonori ravat het etañ kut tat barekariz zut ravat hezan nearin et hareet hodad hakez, oñ ari povon unun. 18 Povozepat añoman hodadeo bei. Met ari nem karë tin bat hez-epeñ nem nakoe emat bat arim loporizaroh nonair naitinatunañari ravat hepek. Ma ari barekari hezaek, turavepek hezavoz nem nakoe emat dim aerahol bat mei.Ma etañ tin etehopekez neeh emat ham girï mavao batetañik medemei. 19Met nem zait tat hezari horï tamahanhodad tinao bapan hat ñai mañat ah ñeo mañamohop ev,povoz ari tinam homet hodadeo bat horï tamegin añoh-epeñ betet ne nenapuz zait tat nem gogot tohozei. 20Metari hatevetei, ne ev haitok zisik rouvat het marasinañ kadkad uramohoek, ni tairap nem uramoh-povon hatevetethaitokor tezekez popuz zeimakeh lokat ninañ honeo deiphet gipiz nohopain. 21Met ne Seten ritou metat het nemPapapunañ tek tinatak toutat hezaek, deip honeo koravravat hezavoz zut paru tairari Seten moreg metohopanen

Ñetï Tokatizañ 3:22 13 Ñetï Tokatizañ 4:7rez kek tat tin tovai sohopanez porin amun mañomannenañ honeo tek tin potak toutat het neñizat korav ravathepan.

22 Met ari hat koveñ hezari okeg, Godiz Pul Tinapuhöari nem añarabon añamah-ñetï epeñ tin hatevetet hezei.”Pot Leodisia zeitakarin mañomaz neen bar nañah.

4Abarah tin hezapuz mañahat ev

1 Met pot nañat bon tovaiam ne maot etehon abarahhaitokor tezahan oraeh. Tahan ñe nao tibivoz zut garosnañah-tapuvmaot epat neen nañah, “Met ni ev poz hakentokat ou ravohopanezat nañairohoman etehokë.” 2 Potnañovaiam Godiz Pul Tinap kezavonañ neetï erat bat ne-helahan etehon ahopuz tek tinat hehaek nap poek toutatheh. 3 Met toutat heh-popuz heris hel map siv mavatden peñ peñ elamah-nañiz abatañ zaspa ma konilionhamah-poñiz zut peñ hat hehan pim tek tin potaz revahabgag zamar hel zi tae peñ hahot hez-nañiz abatao emeralhamah-poñiz zut el meohan ne eteohö. 4 Met pi tek tinpotaz lopotak hehan pim okat epat gogovoz korav añavairavat hehari 24 parum tek tinañik amun toutat heh. Metparum dim aerahol meet parum koek tinañ golivonañmatut tahan heh-poñ mevizat heh. 5Met ahö popuz tektinatakanañ uas rezoohan guiras tol haohan pim havasikhavoñ 7 ñadooh. Met havö ñadooh-poñ Godiz Pul Tinañ7 ok ñadohot heh. 6 Tahan pim havasik havö poñiz nakoetapuekanañ iv havë ahö haleñai aliz tin dugduguv bonovhehan ne eteohö.

Met ahopuz tek tinataz okat epat pim nakoe pei birirïheh-nari 4 parum havañitir kosimaratï etañ map an papmanat hehari hehan ne eteohö. 7 Met paru poriz naplaion pusï ñai ahopuz zut heh, met modap bol kau ropuz

Ñetï Tokatizañ 4:8 14 Ñetï Tokatizañ 5:1zut heh, met modapuz et batarop abanapuz zut heh, metmodap id donap arat samahavoz zut tat heh. 8 Pot hehariparum berañ honep 6 honep 6 potahar hehan parum etañberañiz revahar irih map taput an pap manat hehan neeteohö. Pot hehari paru orah rezah alizañir kuturuñik daaepes piin epat mañohot hehan ne hateveteohö,“Met God deim ahop, ni ahö mod mapori ritou metat kez

ahop raveñ-epop ni tinaharam hezap. Met batamni het petev am het tokat amun pohao het bonnatotü, oñ tin hekezap ev.”

9 Met paru pei birirï het etañir berañ ahoam hehaneteohö-pori God pim tek tinatak pohao het hezapuz keza-voz homet pim abatao bat hel batat pimaz biñ ravat daatin pos mañooh. 10 Tahan paru gogotaz korav añavairavat heh-pori amun pim abatao bat hel batapan hat rariñrez bareñat* het, Deim ahop ev, pot mañapanez hometparum koek tinañ baarat pim tek tinataz nakoe bizat epatmañooh,11 “Ni deim ahop God, ni home tinao bat nim hodadevok

hañin dei birirï hezarir nonair nai map ev hezatüou ravat hez, povoz dei nim abatao ba ahö batatniin biñ nañohot nim irihahar emat niin epatnañovai sohok, Ni nenap kez ahovonañ hez.”

Pot mañoohan ne etet hateveteohö.5

Tepaen etehavoz ñetiv1 Pot tahan ne maot etehon tek tinatak toutat heh-pop

pim mar giñasik tep nae bat heh. Met tep poez okat epatñetivmenahan hehaek, bi gilirepez tikiñ 7 poñinañ bapotï* 4:10: Pavar 10 -Met porah aban korav ahop hehan pim irih hehari piinñetivmañapanen tin hatevetepanez hat pim totoi emat rariñ rez bareñat piinmañooh.

Ñetï Tokatizañ 5:2 15 Ñetï Tokatizañ 5:9urat bañed bahan heh. 2Tahan ne hatevetehon, enzol ahönap ñeo ñarah epat hah, “Met tairap map tin hezapuhötep okoez gil tikiñ bapak hat tepae bavilat etepan.” 3-4Pothat mel tahan, abarah ma hamarah ma mod naek, teppoe rekot gil tik poñ bapak hat etepanez tin heh-nap bon,povoz ne homet nem loporih honoñai tat ahoam iñ hahö.5 Tohon gogovoz korav añavai ravat heharihanañ napneen epat nañah, “Evo, ni iñ haotun, oñ Zuda porihanañDevidiz ro iz mim nap ahop ravat het pim tinavonañ hetmapori ritou metat hez-popuhö rekot gil tik okoñ bapakhat tepae bavilat ñetivon etepan.” Pot neen nañah.

Sipsip ropun etehavoz ñetiv6 Tahan ne maot etehon, sipsip rop ur ñomahan maot

bal hahapuzmormoroñiz zutañinañnap korav ahopuz tektinatak rouvat hehan pim okat epat gogovoz korav añavairavat hehari 24 met pei birirï heh-modari 4 paru honeekheh. Met sipsip ro popuz batoñ 7 met etañ 7 hehanpoñ Godiz Pul Tinañ 7 zei maposikaroh emamah-poñ heh.7Met pot hehan tek tinatak toutat korav heh-pop pimmargiñasik tep bapotï urat bañed bahan hehae bat hehaek,sipsip ro pop sat bahan, 8gogovoz korav añavai ravat heh-porir, pei birirï heh-modari, paru honephonep gitañiz zutnañir suañ golivonañ matut tahan hehañ bat heh. Met supoñik bot ulagï tinavonañao mañarahan ñadooh, met botulagï tin poñ añarab Godin mañ mañamahavoz zut heh.Met paru su poñ bat heh-pori sipsip ropuz eñañik rariñrez bareñat, 9 daa magei nas epat haoh,“Met ni map tin hezap, povoz ni rekot tep okoe bat het

gil tikiñ bapak hat etekë. Met ni ur noñoma-han añarab horï tamahañiz hañiv bat ñomeñipuh,añarab zeir hammaporezaroh herï nañir nañinañhet ñe navor nao haoharihanañ narizaro horïhehaek Goditihar bavateñ, povoz gil tik okoñ rekot

Ñetï Tokatizañ 5:10 16 Ñetï Tokatizañ 6:1niuhö bapak hat etekë. 10 Pot tat ni paru porideim Godiz gog añarab mageiri bavatat pim togühonetak meñeñipuh paru hamarah korav ahoriravat hepanez hameñ. Pot hateñ, povoz gil tikokoñiz gogot rekot ni tekë.”

Daa pos paru piin mañah.Paru mapori pim abatao bat hel batah

11 Pot haovaiam ne maot etehon enzolihol map ahönavokaro 1 tausen milioniz zut tek tinataz okat epat peibirirï heharir gogovoz korav añavairinañ honeo ravattopourahan ne rekö haomaz pap toh. 12 Tahan paru daaepes kañarah hah,“Met sipsip rop ur ñomahan bal hat pi abat ahovonañap

ravah, povoz pimaz biñ ravat pim kezavoz hometabatao bat hel batat epat piin mañohok, Ni hodadahovor nonair nai tinatunañ hez.”

13 Pot haovaiam ne hatevetehon abarah hehari, ma hama-rah hehari, ma hamaraz irih hehari, ma iv haveñik hehari,paru nap amauam nakez, oñ mapori daa epes hahan nehateveteohö,“Met pi tek tinatak toutat hezapur sipsip rop kez

ahovonañ pohao het hepan. Tapanen dari parupi-maz biñ ravat parupimabatavokaro ba ahö batovaisohok.”

14 Pot haohanam paru pei birirï heh-pori, “Rotap okhameg,” pot hahan korav añavairi daa posin hatevetetrariñ rez bareñat parupim abatavokaro bat hel batah.

6Gil tikiñ bapak hahan eteh

1 Pot tahan ne maot etehon, sipsip ro pop kapot tattep bapotï urahan heh-poez gil tik garosikao bapak hataviam bavilahan pei birirï heh-porihanañ nap pim ñeo

Ñetï Tokatizañ 6:2 17 Ñetï Tokatizañ 6:8guirasiz zut ahoam epat hahan ne hateveteohö, “Ou rav.”2 Pot hahan ne etehon, bol os aerap ou ravat hehan napbol popuz revah toutat heh. Met toutat heh-pop pimeler rai ñaitü bat hehanam napuhö pim gagavok koektinas memevizah. Met koek pos ñai abanari modarinañnae nap menat ritou metat koek memevizamahañiz zutasmemevizahan, pi añarab modarinañ ñai tat nae napmenat ritou metapanez hat sah.

3 Tahan sipsip ro tapup tepaez gil tik 2 povohoen bapakhahan pei birirï heh-porihanañ mod nap epat hahan nehateveteohö, “Ou rav.” 4 Pot hahan ne etehon, bol osmodap pim taet mavat hehap ou ravat hehan, nap bolos popuh toutat hehap sat ham añarabon mañohopanennae nap menohopanez kez pov napuhö manahapuh, enrav toves nasitï nasitï baelahan ñai tat hehas manahanbatahoh sah.

5 Tahan sipsip ro tapup maot tepaez gil tik mod 3povohon bapak hahan pei birirï heh-porihanañ mod napepat hahan ne hateveteohö, “Ou rav.” Pot hahan neetehon, bol os dunapou ravat hehannapbol popuh toutatheh. Met pop pim marañik nonair nai badat honoñaivozetet hodad ravameg-porï bat heh. 6 Tahan pei birirï heh-porihanañ mod nap ñe nao epat hah, “Met añarab ginhezari aliz honesik monï ziap duñ 8 kina ahö pos manatad hap hones zum tapan, ma monï tapuñiz modañ manatboloholoz ad hapiñ 3 bapan. Met zi oliv poñir greip biñbahorï batotunei.”

7 Pot hahan sipsip ro tapup maot tepaez gil tikmod 4 povohoen bapak hahan, pei birirï heh-porihanañmetepuhö epat hahan ne hateteohö, “Ou rav.” 8 Pothaovaiam ne etehon, bol os mod aer zañzañip ou ravathehan, nap bol popuh toutat heh. Met toutat heh-popuzabatao, Ñomavoz Kapot, pot mañooh. Pop hehan pim

Ñetï Tokatizañ 6:9 18 Ñetï Tokatizañ 6:15tokat nap emat heh-popuz abatao, Ñomamahariz Ako-hol Sat Hez-Zeisiz Koravop, pot mañooh. Poñariv poekhehan, napuhoam añarab mapori bamain main batahantoguñ 4 ravahan epat parupin mañah, “Met toguñ 3 tinhepanen, arip togü mod hon potaz ahoñariv ravat hetañarab en raveñinañ menohopek, ma gin ahov meto-hopek, ma lamao manohopek, ma anumai ñairi añarabmenohopanez badede mañohopek. Pot tohopeken togüpotak añarab mapori ñomohopan.”

9 Pot mañahan sipsip ro tapup tepaez gil tik mod 5povohoen bapak hahan ne etehon, Godiz homet anumai-hol bareñ elooh-arusiz irih ogolesik paru tairari Godizñetiv mañovai soohan mod nari parumaz kaev ravoohan,am rez kek tat mañovai soohan men ñomooh-poriz puli-hol hehan ne eteohö. 10 Met poek heh-pori ñeo ñarahepat at mañah, “Deim Amip, ni kezavonañ het tinaharamtohot ñetï rotap nenao hameñip, tairarah ni ham añaraban tat ñevok bizat paru dei emen oñomahavoz hañ horivmetek?” 11 Pot hahan pi honep honep nap nim dim aer-apuhar manahan meehan pi parun epat mañah, “Met amgaa tat hezei. Met ari modari nem gog añarab arim menoñomahavoz zut men ñomovai sohopanen, nem hahonhezao map rekö ravapanenahoh arim tomaz hameg-okovtokat ne metom.”

12 Pot paru porin mañahan ne etevai sipsip rop tepaezgil tik mod 6 povohoen bapak hahan, nonair nai do doahov tahan gitap arö goitivataz zut du tahan ñonis uvevozzut mav ravat heh. 13 Tahan hadao uramahan zi ulñoloñ tav ñodamahavoz zut zeizañ abarahanañ tizat emathamarah ñodah. 14 Tahan holorumet bapotï uramegivozzut, abar potï urovai sat bon tahan dañer rop, ma ivhavevoz lopotak ham tit hez-poñ tolat patatï sat heh.15 Povor kao tahan ne etevai hamarah abatañinañ ahöravat hehari, ma ñai abanariz ahori, ma moniñir nonair

Ñetï Tokatizañ 6:16 19 Ñetï Tokatizañ 7:5nai ahotunañari, ma kez ahovonañari, ma modariz asitmetoohari, paru añarab mapori etet ñaihet tat barezathel belañir ham rakoñir hel gitavañik sat iz ravat heh.16 Tahapuh paru dañeñir hel ahoñin epat mañah, “Mettek tinatak toutat hez-popur sipsip rop dein etet mogaoetapan hezag, ñodat ba emezepeken iz ravat hekan parupdein et naerez tapan. 17 Met petev parupim mogaotat hañiv etapanez batam hahan heh-pov ou ravahaneteamegig, dei non naoroh sat parupim mogao pov bazeimanakaz rekot bon, povoz eñizat barau rau etei.” Pot parudañeñir hel ahoñin mañoohan ne hateveteohö.

7Israel añarab poriz ñetiv

1 Pot tahan ne am etet hehon enzolihol 4 hamar sa garëhat em garë hat hezaek, terï 4 poñik rouvat het teptepiñnatihanañ natihanañ uramah-poñ bagaa batahan, hama-rar iv haveñir pulorizaroh teptep nao naur, ma zir bido do nat heh. 2 Tahan ne etehon enzol modap gitapberevamahaekanañ berevat, God pohao het hezapuz girivbat heh. Met girï povpimañarab auhahanhezariz heriñikzelit naih tamegivoz zut mevizapanezao bat, het enzolmodari teptepiñ bagaa batat hehaek, hamarar iv haveñbahorï batapanez mañahan heh-porin ñeo ñarah epatmañah, 3 “Ae, ari am gaa tepeken ne garos Godiz añaraboztaevañik redeo mevizomanahoh, ari hamarar iv haveñirzir bi bahorï batepek.” 4Pot hahapuh pi aban Israel popuzrohol 12 poriz iz mimiholoz toguñ 12 ravat heh-añarabporiz taevañik girï pov mevizahapuh rekö hahan 1 andet44 tausen pot ravah. Met Israel togü poñiz abatañ ev.5 Met Zuda popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.

Ñetï Tokatizañ 7:6 20 Ñetï Tokatizañ 7:10Met Ruben popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.Met Gat popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.6 Met Asa popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.Met Naptalai popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.Met Manasa popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.7 Met Simion popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.Met Livai popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.Met Isaka popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.8 Met Sebiulan popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.Met Zosep popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.Met Benzamen popuz togutakanañ nari 12 tausen porihmemevizah.Map poriz God au hahan hehaek parum taevañik pimredeo girivonañ memevizahan ne eteohö.

Añarab ahovokaro het hah9Met nemaot etehon añarab ahovokaromap poek heh,

met napuhö rekot paru poriz rekö nakaotü. Met pori zeirham maporezaroh herï nañir nañinañ het ñe navor naohaoharihanañ narizaro emat poek map togü manat heh-pori, paru dim aerahol meehapuh tek tinatak toutat heh-popur sipsip ropuz havasik het parummarañik ramï taeñbat balei hat het, 10ñeo ñarah epat hah,

Ñetï Tokatizañ 7:11 21 Ñetï Tokatizañ 7:16-17

“Met God ni tek tinatak toutat hezapur sipsip rop aripi-mauhö dei horï hegiek aripimeri maot ba avategintin hez.”

11 Pot hahan enzol mapori tek tinatar gogotaz koravañavairir pei birirï hehariz okat epat hehaek, paruGodiz nakoe rariñ rez bareñat tok rizat pim abataobat hel batat, 12 epat mañah,

“Rotap ok hah. Ni deim alizavonañ ahop ev, hodad tinavorkezavoz maup, tin etameñivoz niin biñ nañameg.Ni nenap añaraboz abat ahovonañ koravop ravathez, povoz pohao nimaz biñ nañovai sohok. Nenrotap.”

Pot enzolihol hah.13 Pot hahan gogotaz korav añavairi 24 porihanañ nap

neen epat at nañah, “Met dim aerahol meet hez-okoriparu tairari, ma taekanañ ev emat hez?” 14Pot at nañahanne epat mañoh, “Nem ahop, ne unun, oñ ni hodad. Povozneen bar nañ.” Pot mañohon pi epat hah, “Met sipsip ropañaraboz horï toohavoz hañiv bat ñomahapuh paru okorihamarah heharah pim uvevok parum horï tooh-poñ baolah. Tahan modari honoñai povor kao ahoammetoohanparu kaev narav, oñ rez kek tat tooh, povoz ev emat hetdim aer tin okori meet ok hez. 15 Tat paru orah rezahGodiz zei ahomakeh pi tek tinatak toutat hezapuz nakoehet, pimaz biñ ravat pim asit metamahan piuhö kumbaimetat hezan, paru pim irih tinaharamhez. 16-17Met sipsiprop tek tinataz lopotak hezap parumaz korav ahop ravathezaek, bavizat sohot pohao tin het hepanez iv tin porinmañairat meñepanen nohot pohao tin het poek hepan.Povoz paru gipizor ivovozmaot gin nañomotü,ma gitapuritiñadekmaot itete natotü, oñ God parumgaros iñir zakeptooh-pov bavon batapanen tinaharam hepan.” Pot koravañavai pop hahan ne hateveteohö.


Sipsip rop gil tik meteo bapak hah1 Met pot haovaiam sipsip ro pop gil tik meteo bapak

hahan, abarah hehari kilamhet ñeo nak amgaa tat hehan,mop nas ahö heriam heh. 2 Pot tat bon tahan ne etehonparu enzolihol 7 orah rezah Godiz nakoe hez-pori nap nimtibivohar manahan bat heh.

3-4Tahan enzolmodnapGodiz homet bot ulagï tinavon-añao mañarahan ñadooh-arü posiz nakoe emat heh. Metpop suas golivonañ matut tahan heh-pos bat hehan, Godboteo mañarohopanez ahoam su posik bizahan, pi arüposik bizat mañarahan ñadooh. Tahan botevoz ulagï tinpov helahan enzol pop Godiz añarab pimaz biñ ravat mañmañamah-poñinañ bahoneo batahan Godiz havasik houlpovokaro helah. 5 Tahan enzol pop su pos bat itiñadarusik ñadohot heh-poñadekanañ nañad bat suasik bizat,su posinañ honeo kezao betehan hamarah ñodahan, uasreohan guiras riri haohan hamar do do ahoam tooh.

Enzolihol 4 pori tibiñ menah-ñetiv6 Pot tahan enzolihol 7 tibiñ bat heh-pori menapanezat

tat ñai bizat heh. 7 Tat garos nap pim tibiv menahanetehon, aisiñ git botevoz zutañir hel itiñadek ñadat gopmavat hehañ uvevonañ honeo ravat utaraz zut er horathamarahñodahan, hammaporaz terï ahönatak zir bir zenzeneñ map ñadat bon tahan, terï ahö modatakaroh poñtin heh.

8 Pot tovai ne maot etehon, enzol mod 2 popuhoz pimtibivmenahan it ahoñaddañ ahovoz zut hehañad betehaniv havë ahovok ñodahan iv havë povoz terï nat uvevozzut mav ravat hehan, 9 terï potak heh-mapori ñomahansip poek sooh-poñ edat horï ravah. Oñ iv havë povoz terïmodatakaroh heh-pori tin heh.

Ñetï Tokatizañ 8:10 23 Ñetï Tokatizañ 9:410 Pot tahan enzol mod 3 popuhoz pim tibiv mena-

han ne maot etehon zeiz ahö nao, pim abatao Iteteo,havoñadez zut ñadohot abarahanañ tizat iv nañik ñoda-han, 11 iv poñ itete tat horï ravahan añarab ahovokaroiv poñikanañ ivov holat nooh-pori ñomah, oñ iv modañtinam heh.

12 Pot tahan nemaot etehon, enzol 4 popuhoz pim tibivmenahan gitapuz terï natar ñonisiz terï natar zeiz nañmen horï batahan parum aliz nañ bon tah. Tahan alizañikal teamahat tin al natez, oñ aviam al tezat het zuammaotravoohan, kuturuñik ñonisir zeizañ aviam al tezat heh,povoz kutur manooh.

13 Tahan ne maot etehon, don nap hotoh abarah aratsah-pop ñeo ñarah epat hahan ne hateveteohö, “Mai za-kep, enzolihol 3 tibiñ namen am hez-pori menohopanen,petï hamarah hez-maporitï honoñai ahoñ berevohopan,povoz añarab pot metohopanezariz ne zavaruv ahoam tathez.”

9Enzol mod nap tibiv menah

1 Pot haovaiam enzol 5 pop pim tibiv menahan neetehon, enzol mod nap pi zeiz navoz zut hehap hama-rah er horahapuh, hamaur tovë hototan et nareza-voz kirop napuhö enzol pop manahan, 2 hamaur povtorop metahan hehas batezahan, it ahoñad ñadat itoulovahoam tamahavoz zut, itoul ahov berevat gitap baraurau tahan alizao bon tah. 3 Tahan itoul povokanañsipau mainia ahori hamarah berevat hehan, parum ñaitat bareñapanezao hophavhavehol emenamahan kaka-mao hateveteamegivoz zut heh. 4 Tahapuh paru zir biztaeñ map nat bahorï batapan hezavoz ah ñeo mañatepat mañah, “Met añarab tairariz taevañik Godiz redeo

Ñetï Tokatizañ 9:5-6 24 Ñetï Tokatizañ 9:13nameviz hez-nen pori ñonihol 5 porih bareñovai so-hopeken, 5-6 kakam ahov hatevetehopan, oñ ganö ñoma-pan hezavoz ahoam bareñohotunei.” Pot sipau mainiaahö porin mañah. Met bareñovai sohopanen añarab porikakam ahov hatevetehopanepuh, “Mai, ne am ñomomnak oe,” pot hahopan. Oñ rekot nañom am het, kakamnenao hatevetehot hepan. Met pori añarab bareño-hopanez pov hophavhavehol emenamahan kakam ahovhateveteamegivoz zut kakamao hatevetehot hepan.

7 Met sipau mainia ahö pori araruañ baval hat ñaibizat etet heh, met parum gagañik koek golivonañ matuttahan hehañiz zut nañ mevizat het, parum et batañabanariz et batañiz zut heh. 8 Met parum gag taetañ nariz gag taet toveam er horamahavoz zut heh, maparum git garohav laion pusï ñai ahö poriz gitahavez zutheh. 9 Met parum havañik ain kezañ batam darimerizbaihau koroh beteohañiz zutañ koroh betehan rau rau tatheh-pori arat soohan, parum berañiz ñeo hovis ahoamñadamahan tol tol ahov haovai emamahavoz zut hahanne hateveteohö. 10 Met parum tokañ rae rezat het zigarohavez zut hehaek, hophavhavehol emenamahavozzut añarab bareñohopanez ñaiv heh, met tok tapuñinaññonihol 5 porih añarab bareñohopanezat tat heh. 11Metenzol hamaur tovevoz korav hehap amun sipau mainiaporiz ahop ravat heh. Met popuz abatao Ibru ñevonañAbadon mañooh, met Grik ñevonañ Apolon pot mañooh.Met abat epovokaroz kapot pot hez, Añarab men bahorïbatamahap.

12 Mai zavaruv, id donap honoñai ahoñ berevapanezhahaek ahö garosik pov ak haemah, oñ enzol modañarivtibivokaro menapanen honoñai ahö modavokaro bere-vapanezat hez. Enzol mod nap tibiv menah 13Met enzol6 popuhoz, pim tibiv menahan arus golivonañ matut

Ñetï Tokatizañ 9:14 25 Ñetï Tokatizañ 9:20tahan heh-pos Godiz nakoe hehaek, posiz teriñikanaññe nao hahan ne hateveteohö. 14 Met ñe pov enzoltibiv magei menah-popun epat mañah, “Met iv ahönariz abatao Iupretis hameg-poriz nakoe enzol horï tooh-nañariv nañariv demahan hezaek sat bavilekë.” Pothahan ne hateveteohö. 15 Met enzol horï pori betez okdemahan heh bon, oñ añarab mapori toguñ 3 main mainbavatapanepuh togü honetak hepanezmapori bahorï bat-apanen ñomapanen, togü modatakaroh hepanezari tinhepanez batam au mañahapuh demahan hehaek, povtohopanez gaa tat ahoam hehan ñe pov hahan hatevetetsat bavilah. 16 Tahan enzol horï pori meñizapanez ñaiaban osiholok toutat heh-pori map ahö navokaro reköhaovai soohan, 200 milion ravahan neen nañahan ne hat-eveteohö. 17Met am etet hehon, ñai abanarir osihol epatheh, Met ñai abanariz havañik baihaumavañma gunimañmakoproroñkorohbetet hehan, osiholoz gagañ laionpusïñai ahö poriz gagañiz zut hehan, parum agolañikanañitiñader itoul dugduguvor kopror ulagï horivonañaobere-vah. 18-19 Met os poriz kezavor ñaiv parum agolañikma tokañik hehan eteohö. Tahan añarab togü potakhehari bahorï batapanen ñomapanez hahaek, parum ago-lañikanañ it poñader itoul pov honeo ravat ñadat ba-horï batoohan ñomooh. Met parum tokañ hamaleholozbat meruñiz zut hehañinañ añarab menoohan ñomooh.Tahan añarab togü modatakaroh hehari tin heh.

20 Met pot añarab ahovokaro bahorï batoohan ño-moohan,modnañomheh-mapori etet horï parum toohañbetet hodad tinao nav, oñ horï tooh-poñ am tovai emooh.Met nari am pituholoz gogot bat tooh, ma nari hel nañirnañ ma zihav bat akohol matut tah. Met matut tah-porihat navet, ma et narë, ma haeñ nat, oñ parumauhö matuttat bizahan heh-poriz, “Deim ahori ev,” pot hat meñizo-

Ñetï Tokatizañ 9:21 26 Ñetï Tokatizañ 10:7hopanez homet parum abatañ bat hel batat heh. 21 Metnarihömodari men ñomooh, mamodarizatü givogï booh,ma gihareñ demat urooh, ma añarab nae nap betezambooh, nonair nai horï potü tooh-pori parum modari horïmetoohan ñomoohan etet Godiz homet parumauz ñaihettat horï tooh-poñ navet, oñ am tohot heh.

10Enzolip tep nae Zon manah

1 Pot tahan nemaot etehon enzol mod nap abarahanañerah. Met popuz herisik univ dimipuz zut barau rau tahanhehan abgag zamar pim gagavoz revah el meohan pim etbatarop gitap mañamahavoz zut hehan pim eñañ itiñadñadat rai rai hamahavoz zut heh. 2 Met pi pot tat hettep bapotï urahan heh-nae bavilat bat het pim eñ nashamarahmezatmodas iv havevokmeet, 3 rouvat hehapuhlaionipñe ahovhaovai samahavoz zut pi ñeoñarahhahan,guiras pim hah-povoz hañiv riri haohan, 7 ravahan nehateveteohö. 4 Tahan ne ñetï hah-pov menomaz tohonabarahanañ ñe nao epat hah, “Evo, guiras riri hahanhatevetet ñetiv menekez teñ-okov tovai menotun.”

5 Pot hahan ne namen hehon, enzol iv havevor hama-rahmezat hehan eteohö-pop pimmar giñas abaratï meet,6 epat hah, “Met God pohao het hezap batam abararhamarar iv haveñir nonair nai map hezatur hezari matuttahan hez-popuz abatavok epat haom, Godiz tohopanezau hahan hezao ev berevapanez tah, povoz rekot darinapuhö maot bagaa navatotü, 7 oñ enzol nem modap pimtibiv menapanen, God batam pim tohopanezat kil pimloporih homet heh-pov pim propet gog aban nenarinmañoohan hodad heh-pov petev berevohopanen eteok.”

Ñetï Tokatizañ 10:8 27 Ñetï Tokatizañ 11:38Pot hahan abarahanañ ñe garos nañah-povmaot neen

epat nañah, “Ni sat enzol iv havevor hamarah mezat rou-vat hez-okopuz tep bavilat bat hez-okoe haken nanap.”9 Pot nañahan ne enzol popuz nakoe sat tep poe nana-panez mañohon, pi neen epat nañah, “Met ni tep epeenanoman bat neken, nim agolasik ñed uruvoz zut muztapanen mot meeken, nim giruvok maot hokap ñizekezatnetapan.” 10 Pot nañat nanahan ne bat nohon, nemagolasik ñed uruvoz zut muz tah, oñ mot meehon nemloporih sahan giruvok maot hokap ñizomazat netahan nehateveteohö. 11 Pot tohon maot ñetï modao epat neennañah, “Met ni Godiz gogot tohot hamañarab ahorir goeriravat hezari herï nañir nañinañari zei maposikaroh het,ñe nañir nañ hamahari pim tokat metohopanez ñetï epovparun bar mañovai sookë.” Pot neen nañah.

11Godiz aban nañariviz ñetiv

1Pot nañat ne zu tomaz zi nar nanovai epat neennañah,“Ni sat Godiz tup ahomakez tepelav goesir ahosik zu tekë,ma pimaz hometanumaihol bareñ elat mañarooh-arü pos amun taput zuta. Tat tairari poek het Godin mañ mañamah-poriz reköhaz. 2Oñ Godiz tup pomak rok tahan hez-tem porah tovaini zu totun. Met tem poraz kohat ham porah ñonihol 42*paru añarab pat pimaz hodad natari lokohot Zerusalempim zei tinat ganömez horï batohopan hez, povoz ni tovaipoek zu totun. 3Met nem gog aban nañariv añaraboz horïtamahavoz zakep tat dim kelat hepanezari meet amor saptat het Godiz ñetiv alizañ 1 tausen 2 andet 60 añarabonmañohopan,” pot hah.* 11:2: Pavar 2, 3 -Met ñonihol 42 poriz au alizañ 1 tausen 2 andet 60 ok.

Ñetï Tokatizañ 11:4 28 Ñetï Tokatizañ 11:124 Met aban poñariv oliv zimedekaro darim Amip ham

eparaz ahopuz nakoe hezamedekaroz zut hez, ma it ramüpoek oraez-poñadekaroz zut amun hez. 5 Met parupañarabonmañovai sohopanen, nari parupmenapanez ba-pak hapanen poñariviz agolasikarohanañ it nañadekaroberevat pori ñadapanen ñomapan. 6 Ma poñariv Godkezao hamanapanen hepanezaek, ñonihol 42 pim ñetivhahopanez porah parupiuhö utar napelotuz hapan, povoznapel hepan. Ma iveñ uvevoz zut mav ravapanez ha-pan, povoz taput tapan. Ma añarabotï lam navor naoma honoñai povor kao berevohopanez parupim zaitivokhahopanez potam añarabor nonair nai tohopan.

7 Met poñariv ñetiv mañovai sohopanen ñonihol 42bon tapanen, anumai ñai horï kezavonañ nap hamaurtovevokanañ berevat poz hat poñarivinañ zei ñai tat, anu-mai popuhö parup ritou metat men ñomapan. 8 Tapanenparupim herisikaro banaveirotü, oñ zei ahö tairatakparupim Amip zirah ur ñomahataz abat añarab pat nata-tiam bavatat Sodom hamah, met abat modao Izip pothamah-potak non naoroh ourah oraepan. 9Met zei potakoraepanen, añarabherï nañir nañinañari zeimaposikarohñe navor nao hamaharizaro emat parupim herisikarobaveirapanez nakaotü, oñ etevai am sat em tohot hepan.10 Tapanen aban poñariv ñomat oraepanen, ham añarabmodari parupimñetiv hatevetet biñ ravapanepuh, gipizornairnai nae nap manat nohot epat hahopan, “Ai etei, hoskaman, parup lamavor honoñai povor kao dari etoohankakamao hateveteogiñariv ok men hañomah.” Pot paruhahopan.

11 Pot tahan ne am etet hehon, au alizañ 3 bon tahanzeirevaizasiz pavarah Godiz Pul Tinapuhö maot parupbavirirï batahan bal hahan, añarab parupin eteoh-maporiñaihet ahov tah. 12 Tahan abarahanañ ñe nao Godiz


gog aban poñarivin epat mañahan ne hateveteohö, “Aripepat poz hazei.” Pot hahan parupimaz kaev ravat heharietet hehan, parup univok helat abarah sah. 13 Pot tovaitapuraham hamar zebemun ahö kezao tahan zei ahöpotaz kohat terï goe natak zeiñ edahan añarab 7 tausenñomahan, zei terï mod ahotak hehari tin heh. Tahanañarab am heh-pori ñaihet ahov tat Godiz ñetï biñao epathah, “Ae, pi abarah hezapuz kezao ahö mapoam hez.”

14 Met id donap honoñai navokaro nao berevapanezhahan hehaek, navokaro ok bon hatah, oñ modao ouravapanez tah.

Enzol metep pim tibiv menah15 Pot tahan ne am etet hehon, enzol metep pim

tibiv menahan ñe nañ agarë revah ñarah epat hahan nehateveteohö, “Met hamarah modariz kezao bon tahanpetev darim ahop God popur meehan erah-pop Kristomaot añaraboz korav ravat hezaek, pohao het hepanezpov bon natotü.” 16 Pot hahan paru gogotaz korav añavairavat het Godiz nakoe tek tinañik toutat hez-24 pori rariñrez bareñat pim abatao bat hel batat, 17 ñetï biñao epatmañah,“Deim ahop God, ni kezavoz maup batam het petev am

pohao het hezap. Petev ni kezavonañ het maotañarab maporiz korav ahop ravat hezavoz hometni tinap pot nañameg.

18 Met paru nari nimaz kaev ravat hez, oñ petev ni paru-maz mogao tameñ-pov ou ravapanen ñomaharian tat ñevok bizat horï tovai emoohavoz hañivmanookezao haravah.

Ma petev propet abanarir añarab tairari nim gogot tovainim abatavoz zait tat hezari, paru abatañinañahori, ma abatañ bon goeri, mapori hañ tinaomanookezao ev haravah.


Ma paru hamarah het añarab modariz hehao bahorïbatooh-pori bahorï batekezao haravah.”

19Metpot hahanne etehon, abarahGodiz zei tinamakezhaitokor tezahan met batam Israel añarab Godinañ tinhoneo hepanez ñetiv heleñik menat zi lopor matut tahanheharaz kohat bizahan heh-por oraehan eteohö. Met zilop tin poran etehon uas reohan guiras ahoam tol haohanzebemun ahov toohan aisiñ git botevoz zutañ ñodooh.

12Añ napur hamal ahopuz ñetiv

1Met pot tovaiam ne maot etehon, abarah red ahö naoepat ou ravah. Met añ nap dimipuz zut gitap meet hetpim eñañ ñonisik mezat rouvat hehan aban ahoriz koekmevizamahañiz zut, pim koek tinasik zeizañ 12 bañedbahaek mevizat heh. 2 Met añ pot heh-popuhö ñaropbatapanez totoi ravahapuh kakamavoz hel hel hahot heh.

3 Met pi pot hel hel hahot hehan red ahö mod naoepat ou ravahan ne eteohö. Met hamal eñar maranañahö mapop kos mavasinañ nap pim gagañ 7 hehan, gagpoñikanañ batoñ 10 berevat heh. Tat aban ahoriz koekmevizamahañiz zutañ 7 pim gagañ 7 poñik mevizat heh.4 Met pim tok ahorinañ zeizañ bamain batahan toguñ 3ravahan, togü natak zeiz poñ bareñ tiz meehan hamarahsahan, togü modatakaroh zeiz poñ am tin heh. Tahan aññarop ravat heh-pop batapanen hamalep ñaro popmenatnapan hat nakoe het etet heh. 5 Tahan añ pop pim ropbatahan, ro pop zei maposikarohariz korav ahop ravatkezavonañ tohot hepanezap, povoz ro pop batovaiamnapuhö zuam bat God pim tek tinatak toutat hezapuhazbasah. 6 Tahan nonop, “Hamalep ne nemenapan hez,”pot hat ham betezarah añarab bonoek pi tin hepanez God

Ñetï Tokatizañ 12:7 31 Ñetï Tokatizañ 12:13zeimak demahan heh-poek barezat sat hehan alizañ 1tausen 2 andet 60 pimaz tin korav ravat heh.

7Met pi poek sat hehan abarah zei ñai ahov ou ravahan,enzoliholoz ahop pim abatao Maikel popur pim enzolmodari hamal ahö popur pim enzol horirinañ zei ñaitah. 8TahapuhMaikelir pimerihö ritou metat men ruovaiparun epat mañah, “Ari ev abarah naketuzari okeg, sei.”9 Pot hat hamal eñar maranañ popur pimeri bavetehanhamarah edat em ñodah. Met pop pi batam et hamalepuzzut ravat hehap ok, met pim abatao Seten, pi ham añarabmapori moreg metamah-tapup ok.

10Met pot tahan abarahanañ ñe ahö nao epat hahan nehateveteohö,“Met pi horï okop darim modariz kaev ravat orah rezah

alizañir kuturuñik Godiz nakoe emat, ‘Nim añarabhorï povor kao tamahag eterë,’ pot mañovaiemoohapGodir Kristo parupimkezavonañ bavete-han hamarah sat ñodahan, parup map ahoñarivravat pimeri ba avatat hezaek dari tin hek.

11Met sipsip rop ñomahan pim uveo er horahavoz darimmodarihö kezao bat Seten ritou metat het Kristozñetï rotapuv modarin tin mañovai soohan, modnarihö kaev ravat pim ñetï pov modarin mañovaisooh-pori men ñomapanez hahan popuz ñetivbetet birirï hepanez zait tat kaev narav.

12 Povoz ari abarah hezari biñ ravat hezei. Oñ mai zakep,hamarah Seten betehan sa hezaek, pim moregmetohopanezao bon tapanez totoi ravah, povoz pimogao ahoam tat ari hamarah hezari horï ahovetohopan.”

Pot hahan ne hateveteohö.13 Met hamalep hamarah betehan oraet pi bal hat

pot homeh, Ae, ne ba nevetehan ev hamarah erat hez.

Ñetï Tokatizañ 12:14 32 Ñetï Tokatizañ 13:2Pot homet añ rop batah-pop menat napan hat ruaha-puh bapanez tahan, 14 God añ pop meñizat id donapuzberasikaroz zut pi arat ham betezarah maot sapanezposikaromanahan ruru hat arat sat ham betez porah heh.Met poek pi hepanen God pimaz korav ravat hepanenkrismas navokaro nao met modavoz ñonihol 6 bon tapan,oñ poek añ pop hepanen hamal pop rekot pi namenotü.15 Met hamalep maot epat homeh, Kar, ne iv narï kohatnem loporihanañ ñiz meeman añ okop iverah basapan.Pot homet iv ahorï ñizat meehan añ popuz tokat ñai rezatsahan, 16 hamar añ pop meñizat puiorö ba borö hahaniv porï hamaraz irih lokahan añap tin heh. 17 Tahanhamal pop añapuz gitait ravat, Ne añ okopuz rohol menatnom, pot homeh. Met ro pori Godiz ñetiñ baval hatIesuz ñetï rotapuv modarin mañovai soohari ok, povoz pimenat napanez hat sah. 18Tahan ne etehon pi iv havevozgaorevok honat rouvat heh.

13Anumai ñai horiñariv berevah

1 Pot tovaiam ne maot etehon, anumai ñai ahö horïnap iv havevokanañ berevat poz hah. Met popuz gagañ7 hehan batoñ 10 berevat hehan batö poñik aban ahorizkoek mevizamahañiz zutañ mevizat heh. Tat pim gagpoñiz navok abat nao modavok abat modao potaharmenovai sahan heh-poñihö Godiz abatao batiu tiu batatheh. 2Met anumai nem eteohö-pop pim heris lepad pusïñai ahö red redepuz zut heh, oñ pim eñ televañir martelevañ bea napuz televañ toveamhezañiz zut hehan, pimagolas laion pusï ñai ahö modapuz agolasiz zut heh. Methorï pop hehan hamal eñar maranañ heh-ahö popuhöpim kez ahov pi manat epat piin mañah, “Met ne hama-rar añarabor nonair naituz korav ravat hehoek, ni nem


urutak rouvat taput tovai sookë.” 3Met anumai ñai ahöpopuz gag nao mod napuhö menahan hañomahan maotmut meriihan birirï ravat hehavoz zut mormoros hehanne eteohö. Met pot tat hehan añarab mapori piin etetagol atat, “Ae, darim ahop ok,” pot hat pim hahat bavalhat tovai sooh. 4 Pot tat pim abatao bat hel batat epatnae nap mañah, “Ui, met mod tairapuz kezao anumai ñaiakapuz kezavoz zut hepan? Ma tairap akapunañ zei ñai tatrekot pi ritou metat bahorï metapan? Evo, mod napuhöpi rekot ritou nametotü. Povoz dari pim abatao bat helbatovai sohok.” Pot hahan hamal eñar maranañ heh-ahöpopuhö pim kez ahov anumai mod pop manat pi modarizkoravop ravapanez mañahavoz homet añarab hamal ahöpopuz abatao amun bat hel batat heh.

5 Pot tahan anumai ñai horï pop Godiz abatao batiutiu batovai ñetï horiñ haovai pimauz abatao bat hel batathehan God epat hah, “Sa pimam haovai okat tohop.” Pothat ñonihol 42 porih am pot tohopanez bazei manahan,pi añaraboz korav ahop ravat het pim mañoohat añarabpori tovai sooh. 6 Met horï pop Godiz mogao tat pimabatao bahorï batat pim zei tinas, ma paru tairari abarahGodinañ tin hez-poriz ñetï horiv hat, “Paru betezarirparum zei betezas ak,” pot hat batiu tiu batooh. 7 Pothahot pi Godiz añarab ravat hamarah heharinañ zei ñaitat ritou metat bahorï batahan God bagaa navat, ma pimnonor namemeriz hehan, horï pop zeir hammaporezarohñeñ main main haoh-maporizaroz ahop ravat heh. 8Metsipsip rop batam urahan ñomat maot birirï ravat bal hathez-pop tep nat bat hez, met batam añarabor hamararabarar nonair nai mapotü matut natarah, pimaz tairarihomeo badae batohot het hepanezariz abatañ tep potakmenahan hez. Met menahan hez-nen pori anumai ahöhoripuz abatao bat hel navatotü, oñ añarab mod mapori

Ñetï Tokatizañ 13:9 34 Ñetï Tokatizañ 13:13-14pim abatao bat hel batat pim hahopanezat tohopan.

9 Met ari hat koveñ hezari okeg, ñetï ev menamoh-epeñ tinam rekö hat hatevetet hodad ravei. 10Met narihöari nari kakam zeimakeh emerizapanen hepekez hapan,povoz rekot am emerizapanen hepek. Ma mod narihöari nari en raveñinañ men oñomapanez hapan, povozrekot am men oñomapan. Povoz ari Godizari parumpot etapanezavoz kaev naravotü, oñ horï etohopanez evmenamoh-epeñiz tin hodad ravat rez kek tat het tovaisohozei.

11 Met ne maot etehon, anumai ñai horï ahö modnap hamaraz irihanañ berevat poz hah. Met bol sipsip-iholoz batoñiz zut pim batomarezaro hehap hamal eñarmaranañ ahopuz ñevoz haohat hahan ne hateveteohö.12 Met mamog iv havevokanañ anumai ñai ahö bere-vat emah-popuhö mod hamarahanañ berevah-pop kezaomanahan pi meñizat parup honeo ravat het tooh. Tatmod hamarahanañ berevah-pop añarab maporin epatñetï kezao mañooh, “Met ari mapori anumai garos emah-ahö pop batam pim gag nao men hañomahan maot mutmerizahan tin ravah-popuz abatao bat hel batat pimazbiñ hahot hezei.” Pot añarab maporin mañahan parumañahat tah. 13-14 Met anumai mamog iv havevokanañberevah-ñai popuhö pim ñai modap kez ahov manathehaek, añarab etet hehan mod hamarahanañ berevah-pop red magei povor kao tovai hahan abarahanañ itahoñad hamarah erahan eteh. Pot anumai pop red povorkao tovai añarab mapori moreg metoohan paru etet, “Ae,rotap pi okopuz kezao mapoam ahö hez,” pot hah.

Tahan anumai ahö mod pop añarabon epat mañah,“Ari anumai ahop batam en ravesinañ men ñomahanmaot birirï ravat hez-popuz arim ahop bavatat pim abataoba ahö batepekez hat pim herisiz zut akö nap matut

Ñetï Tokatizañ 13:15 35 Ñetï Tokatizañ 14:2tepek.” 15 Pot mañahan paru pim mañahat tahan pitapupuhö anumai ñai modapuz zut akop matut tat biza-han oraehap pul menahan birirï ravah. Pot tahan God pibagaa navat heh. Tahan pul menahan birirï ravah-popñeo haohapuh tairari pim abatao bat hel navat heharikez tat ur ñomooh. 16 Pot tahan anumai hamarahanañberevah-popuhö añarab abatañinañ ahö heharir abatañbon goeri, ma monir nonair naitunañarir nonair naibonori, ma modariz asit metooharir parumauz zaitivoksoohari, añarab map porin epat mañah, “Met ari tin naenap gipizor modatü manohopekez, ma gogot tohot monisbohopekez hat arim taevañik ma mar giñañik anumai ñaimodapuz redeo zelitaz zutmenepeken hep.” Potmaporinmañahan pim mañooh-pot tah, 17 oñ paru tairari red povmenapanez mañahan kaev ravat, “Evo, deim heriñik horïokopuz redeo namenotü,” pot haohari rekot modarihöparu gipizor modatü naman, ma parumauhö gogot tohotmonir gipizor modatü bohopanez nonor bon heh.

18 Met añarab kut tat hepanezari ñetï ev menamoh-epov hodad natotü, oñ hodadevonañ hepanezari anumaiñai popuz abatao hodad tapan. Met parum taevañikma marañik pi red epov menahan hehan ne eteohö, 6 66. Met pot menahan hez-epov tinam rekö hapek, povozaban tokat berevapanezapuz abatao ou ravapanen hodadravepek.

14Añarab daa mageis hah

1 Met ne maot etehon, sipsip rop pi dañ navoz abataoSaion mañoh-povok ou ravat rouvat heh. Tahan pinañhoneo añarab ahö mapovokaro 1 andet 44 tausen rouvatheh. Met añarab poriz taevañik sipsip ro popur pimPapapuz abatavokaro menahan heh. 2 Met paru pori

Ñetï Tokatizañ 14:3 36 Ñetï Tokatizañ 14:8honeo hehan abarahanañ ñe ahö nao, iv mez map ahovozzut ma guirasiz zut ahoam ñeo hahan ne hateveteohö.Met ñe hateteohö-pov añarab ahovokaro parum gitañuramahan ñe tinao hamahat haoh. 3 Tahan añarab ahöpovokaro Godiz tek tinatar pim gogovoz korav añavairavat hehari 24, met pei birirï hehari 4 poriz nakoe het daatinmageis haoh. Met daahaoh-pos nari betezamnakaotü,oñ paru ham añarab tairari horï hehaek sipsip ropuhömaot Goditihar bavatahan heh-nen porin mañairahanhaoh. 4-5Met paru pori hamarah het paru betezam añaholnav, ma paru moreg nao nak, ma horï mod nao bonoriheh. Met paru pori añarab horï tooh-modariz ñaravatakhehan, sipsip rop paru tin hepanez hat ñomat Goditiharbavatah. Tahan Godihö añarab poriz epat hah, “Metdeipim añarab garosikari ravahari eveg, parum tokatmodari amun taput tat tin hepan.” Pot hahan paru porisipsip ropunañ honeo het pim mañoohat tooh.

Enzol nañariv napuz tah-ñetiv6 Met ne maot etehon, enzol nap abarah hotoh pataek

arat sah. Met pi zeir hammaposikarohherï nañir nañinañhet ñe navor nao haoh-añarab map porizaron Godiz ñetïrotap pohao het bon nat hezan hamah-pov mañapanezattahan ne etehon, 7 pi ñe ahovonañ epat hah, “Ari Godizñaihet tat pim abatao bat hel batei. Met pi ari añarabmapori ñevok evizat an etat tinarir horiri bamain mainavatapanez hahan hez-pov petev ou haravah, povoz piabarar hamarar iv haveñir maporir mapotü matut tahanhez-popuz biñ ravat pim abatao bat hel batat hezei,” pothah.

8 Tahan enzol modap mamog soohapuz tokat ruru hatsovai epat haovai sooh, “Met Babilon zei ahö potakari horïahov tovai emoohapuh añarabmodmaporin parum tooh-potü tohopanez mañairoohan mod pori amun horï ahoñ

Ñetï Tokatizañ 14:9 37 Ñetï Tokatizañ 14:13tovai sooh. Mai zakep, met parum potü toohavoz zei potur edat bahorï batah,” pot hah.

9 Tahan enzol modap modañariviz tokat ruru hat sa-hat sovai epat ñeo ñarah haovai sooh, “Paru añarabtairari anumai ñai ahö horip, ma pim zut akop matuttat pul menahan ñeo hahot hezapuz homehot parupimabatavokaro bat hel batat parum taevañik ma marañikñai popuz redeo menapanen hepanezaek, 10 God paruporiz mogaovor gitaitiv ahoam tapanepuh, itiñadek helulagï horivonañañ ñadat gop mavat hepanez-poñadezñaravatak bavetepanen, hel poñ ñadohot itoulov berevo-hopanezaek, het kakamahovhatevetehot hepanen, sipsipropur pim enzol tinari pataek het etet hepan. 11 Metit poñad naupizotü, oñ alizañir kuturuñik ñadat bonnat itoulov helat sohopanezaek, rotap paru anumai ñaihoripur pim zut akop matut tat pul menahan ñeo hahothez-popunañ parupim abatavokaro bat hel batat anumaipopuz redeo parum taevañik menapanen hepanez poriorah rezah kakamao hatevetehopanez pov bon natotü, oñam pohao pot am het hepan.” Pot enzol mod pop haovaisoohan ne etet hateveteohö.

12 Met tokat potü ou ravapanezavoz homet ari Godizñetiñ tin baval hat Iesuz homet samegiri, ari rez kek tattinam tovai sohozei.

13 Met ne maot hatevetehon, abarahanañ ñe naoepat hah, “Ni epat meneken hep. Paru añarab darimAmipunañ honeo het pim abatao bat hel batat het ñoma-panez pori biñ ravat hepan.” Pot hahan Godiz PulTinapuhö amun epat hah, “Rotap ok hañig, paru petevhañ okat tapanez hamarah darim Amipuz gog ahot tohothehari okeg, hañ tinao ou ravapanen sat parum heriñ tinbizat biñ ravat hepan,” pot hah.

Añarab hañiv bapanez enzolihol tah

Ñetï Tokatizañ 14:14 38 Ñetï Tokatizañ 15:114 Met ne maot etehon, un aeravok abanapuz zut heh-

nap toutat heh. Met pim gagavok koek aban ahorizmevizamah-poñiz zut nas golivonañ matut tahan tinhehas mevizat het pim marasik en rav ñai toves batheh. 15 Pot tat hehan enzol nap Godiz zei tinamakehanañberevat univok toutat heh-popun ñeo ñarah epat mañah,“Met gipiz utap hataharah eveg, gipiz okotü hezaek, nisat nim en rav okosinañ men el.” 16 Pot mañahan univoktoutat heh-pop hatevetet pim en rav tovesinañ hamaraherat gipiz potü men elat batogü manat bavelah.

17 Tahan ne etevai enzol modap abarah Godiz zei po-makehanañ berevah. Met pi amun en rav ñai tovë nasbat heh. 18Tahan enzol itiñadez korav ravat hez-mod popGodiz homet anumaiholmañarooh-arü posiz nakoehanañemat, enzol mod en rav toves bat heh-popun ñeo ñarahhat epat mañah, “Met hamarah greip uloñ utap tat hez-poek sat nim en rav okosinañ ur elat tav.” 19 Pot piinmañahan enzol pop sat pim en ravesinañ greip uloñ mapur elat tavat, greip ul poñmez bizapanen rapapanen uruvberevohopanez hap ahosik basat betehan oraeh. Met happosik greip uruv mez bizapanen rapapanezavoz zut, Godañarab horï tamah-poriz mogao tat taput metohopan. Ui,mai zakep. 20 Met hap pos Zerusalem zei ahotaz iñidohbizahan oraehaek, paru horï pori betehan God parumazmogao tat eñañinañ mez pulahan parum uveo iv ahorizzut berevat hamarah hotoh am soohan, pim toveo ahoam300 kilomitaz zut ravat heh.

15Enzolihol honoñai meteñ metapanezao

1 Tahan ne maot etehon abarah red ahö nao epat ouravah. Met añarab honoñai meteñ metapanez enzolihol7 nap nimovohar bat hehan, nem marahol gitahavek ker

Ñetï Tokatizañ 15:2 39 Ñetï Tokatizañ 15:7menat etet hehö. Met honoñai bat heh-poñ añarab meta-panen God parumaz loporï midmid tat mogao tamah-povbon tapan.

2Met pot tahan ne maot etehon, iv havë nao kulup nañbon al tezat hehao itiñadez zut mav ravat hehan, paruañarab tairari anumai ñai horipur pim zut akop matuttahan het ñeo haohap, ritou metat parupim abatavokarobat hel navat, ma parum taevañik anumai popuz redeonamen het tin tovai emooh-pori paru iv havë povoznakoe rouvat gitañiz zutañ Godiz manah-poñ urohot heh.3 Tat paru sipsip ropuz homet batam Moses Godiz gogabanapuhö daa menahan hezasiz zut epes haovai gitañurohot heh,“God kezavoz maup, ni mod mapori ritou metat ahop

ravat pohaohez. Ni zeimaposikaroz koravop ravatni rotap tinam tovai sohot hezhez tinavonañ hettameñip ok.

4Met deihanañ tairap nim kezavoz homet ñaihet natotü?Evo, pop bon. Met ni nenap tinaharam hezanmodnap nim zut bon, povoz nim kezavoz homet, ‘Nemahop ok,’ pot niin nanañ hepanez nap bon, oñ nimtinaharam tovai sameñ-pov ou ravahan, añarabmaporizaro etehaek, paru nim nakoe emat nimabatao bat hel batat biñ nañohot hepan.”

5 Pot tahan nemaot etehon abarah Godiz zei tinamakezhaitokor tezahan heh. Tahan met zei pomakez kohatGodiz zei girü goev añarab sat etepan hezavoz ah ñeo ha-han hez-povoz tepelavos bon tahan, 6 kohatihoen etehonenzolihol 7 añarabhorïmetapanez honoñaiñ bat heh-porizei pomakehanañ berevah. Met parum dim aer livalivtooh-pori meet parum ulor podoñik zapatiñ golivonañmatut tahan hehañ urahan heh. 7Tat hehan pei birirï be-rañinañheh-pori 4 hehaekanañ, napuhö suañ 7 golivonañ

Ñetï Tokatizañ 15:8 40 Ñetï Tokatizañ 16:6matut tahan heh-poñ enzolihol nap nimes manahan bah.Met su poñik God pohao het hezap añarab horï tooharizmogao tah-pov mañarahan suañik beo rezah. 8 Tahan zeipomakeh itoulov berevat an papmanamahavoz zut, Godizkez ahovor aliz ahov an pap manat heh. Met poek naprekot kohat nalokotuzat ravat hehan, enzolihol 7 parumhonoñai bat heh-poñ añarab metohot bon ravapanezporahahoh maot lokapanezat ravat heh.

16Godiz mogao tat hehao baozourah

1 Met pot tat hehan Godiz zei pomakehanañ enzolihol7 porin ñe ahov hat epat mañah, “Met ari Godiz mogaomañarahan beo rezat hez-su okoñ basat hamarah bao-zourepeken parum toohañiz hañ horiñ hatevetehopan.”

2 Pot paru enzol porin mañahan enzol nap kapot tat sathamarah pim su bat heh-pos baozourahan paru añarabanumai horipuz redeo parum heriñik menat pim zutakop matut tahan het ñeo hahot hehapuz abatao bat helbatat heh-pori obul ulagï ahö horiñ tohot kakam ahovhateveteoh.

3 Met enzol modap sat pim su bat heh-pos iv havëahoñik baozourahan iv havë poñ ñomamahariz uvë za-ñivoz zut ravahan iv haveñik heh-pori map ñomah.

4 Tahan enzol mod nap pim su bat heh-pos basativeñir iv havë goeñik baozourahan poñ uvevoz zut ravah.5 Tahan iv poñiz enzol korav ravat heh-pop epat hahanne hateveteohö, “Met God ni tinaharam batam het petevam pohao het hezap. Met ni añaraboz nooh-iveñ bahorïbateñ-pov hodad tinavonañ tin ok teñ. 6Met paru añarabtapü okori nim gog aban propet hameg-porir añarabnimeri ravat heh-modari men ñomahan parum uveo

Ñetï Tokatizañ 16:7 41 Ñetï Tokatizañ 16:14berevoohavoz zut, petev uvë okov nohopanez manameñ-pov parum toohavoz hañ horiv tin ok metameñ, povozparu okori sa am nohop.” 7Met pot hahan Godiz hometanumaihol bareñ elatmañarooh-arü posikanañ ñemodaoepat hah, “God deim ahop, kezavoz maup, ni añarab horïtovai emoohañiz hañ horiv metameñ-povoz homet, ‘Nitin ok an tat metameñ, pot dei hameg.’ ”

8 Pot hahan enzol mod nap pim su bat heh-pos gitapukbaozourahan, gitap map kez mid mid tat añarabon etmerezahan, 9midmid povok parumheriñ po po sahan itirpuañ haret hehan paru, “God pimauhö etamahao ev,” pothat parum horï tooh-poñ navet. Ma pimaz, “God rotap nikezavonañ ahop,” pot paru piin namañ, oñ pimaz mogaotat ñetï horiñ am haoh.

10 Tahan enzol mod nap pim su bat heh-pos anumai ñaihoripuz tek toutat heh-potak baozourahan añarab pimhahat baval hat haovai sooh-pori hehaek, kutur manahanañarab pori kutur potak het kakam ahov hatevetehotparum tañañ men elohot heh. 11 Tat God paru obuloñirkakam poñ metoohavoz homet, “Rotap horï toogivozhañiv ev etamah,” pot nak, oñ God abarah hezapuzmogaotat ñetï horiñ hat parumhorï tooh-poñnavet, oñ am tooh.

12 Tahan enzol mod nap pim su bat heh-pos iv ahönarih baozourah. Met iv poriz abatao Iupretis hameg-porih baozourahan iv porï het rezat nonor ravahan abanahorir parum ñai abanari gitap berevamah-zei posikhehaekanañ emapanez non pooroh emoohan eteohö.13 Tahan pitü horï nañariv nap beholoz zutahol berevah-poriz nap hamal eñar maranañ ahö horipuz agolasikanañberevah, met mod nap anumai ñai horipuz agolasikanañberevah, met modap aban horï pop meñizat pim haohattat ñetïmoregañhaovai emooh-popuz agolasikanañ bere-vah. Pituhol porihanañ berevahan ne eteohö. 14Met pitü

Ñetï Tokatizañ 16:15-16 42 Ñetï Tokatizañ 16:21pori añarab rekot natotuz red povor kao tohot heh. Tatzei maposikaroh aban korav ahori parunañ honeo ravatGod kez ahovoz maup hez-popunañ zei ñai tapanez hatbatogü manat pot mañah, “Met pinañ zei ñai takaz alizpos totoi ravah, povoz ñai bizat hezei.” 15-16Met pitü poriaban ahori batogü manahan heh-ham poraz abatao Ibruñevonañ Amagedon hamah.

Met Iesu epat hahan hez, “Hatevetei, met ne givogipnai bapanez hat kilam emamahavoz zut emom, povoz aritin etet hezei. Met ganö ni nap orat heken, mod nap kilemat nim givor baperat givogï basapanen añarabmodarizñaravatak barekap het tu ravekë hezavoz, nim dimir givoztin korav ravat etaet hekez pop biñ ravat hekë.”

17 Met enzol metep pim su bat heh-pos revah mopasiknaek baozourahan Godiz zei tinamakeh pim toutat hez-tek tin potakanañ ñe ahö nao epat hah, “Petev nonair naimapotü takaz hahan heh-pov ev bon hateg.” 18Pot hahanuas reohan guiras ahoam tol hahan ñe ahö modañ hatriri ahoam hahan zebemun map ahov tah. Met añarabmatut tahaekanañ, zebemun tah hamoh-povoz zut modnao nat, oñ map ahoam horï tahan ne eteohö. 19 TahanZerusalem zei ahö potak hamar pezat main main ravatterï natakaro nat ravah. Tahan zei mod maposikaroh zeiahoñ demahan hehaek, ur edahanmap horï ravahan, GodBabilon zei ahö potak horï ahov toohavoz homet parumazmogao tat hañ horiv ahoam metooh. 20 Tahan iv haveñizlopotak ham tit heh-poñ map bamezat bavon batahandañeñ amun pezat map zeis atvatahar ravah. 21 Tahanabarahanañ hel obunuñiz zut ais honoñai ahoñ añarabhehaek ñodah. Met ais poñ honeo honevoz honoñaiv 50kilogramiz zut* hehan ñodat añarab ur kakam toohavoz* 16:21: Pavar 21 -Met 50 kilogram hameg-honoñai pov, rais bek ahoñikaro2-z zut ok.

Ñetï Tokatizañ 17:1 43 Ñetï Tokatizañ 17:6homet, paru Godiz mogao tat pimaz ñetï horiñ haovaisooh.

17Añ napur anumai horï ahopuz ñetiv

1 Pot tahan enzolihol 7 suañ bat het baozourooh-porihanañ nap nem nakoe emat epat neen nañah, “Niemeken zei ahot iv ahoñiz nakoe demahan hez-potakañarab horï tovai emamahavoz hañ horiv bapanezaekannañairoman etekë. Met zei potakariz tamahao añ napahoambiz bogï tamahavoz zut hez. 2Met zeimaposikarohaban korav ahö ravat hezari God kos rezmanat, añ biz bogïtamah-popuz horï ahov tamahavoz zut paru ravat hez.Ma añarab parum irih hezari añarab mod iv kezañ nohotrumurat horï tovai samah-poriz zut horï tovai emamah.”Pot neen nañah.

3 Met pot nañovai Godiz Pul Tinap nem loporih maotan pap manahan enzol pop ham betezarah ne navasatneñeh. Tahan ne etehon, anumai ñai horip pim herï kosismavat hehapuz gagañ 7 heh-poñik batoñ 10 berevat heh-popuz herisik Godiz abatao batiu tiu batat heh-ñetï poñred menahan heh, met popuz revah añ nap toutat heh.4Met añ popuz dimip gunimavor mavao hehap meet hetmainimarar saleñir moruñir hel tin peñ hat hehañinañredeo tin tat heh. Tahan pim marasik kapü golivonañmatut tahan hehar bat heh-porah añ pop abanarinañ horïtovai emooh-povor horï modañ map beo rezat hehaekulagï horiv tooh. 5 Met añ popuz taevavok ñetiv epatmenahan heh,Epop Babilon ei ahotak he ari utap ev, Añ bi

bogï tamaharir añarab horï ahö modañ tamaharimau nonop ravat he ap ev.

Met pot menahan hehavoz kap nat ou narav, oñ iz ravatheh. 6MetGodiz añarab Iesuz homet het pimñetiv bahorë

Ñetï Tokatizañ 17:7 44 Ñetï Tokatizañ 17:12hat hehariz paru nari kaev ravat pori men ñomoohanuveo berevoohan, añ pop nohot het iv kezañ nat rumu-ramahavoz zut pim gagai ganö ravat hehan ne het etetagol atat hehö.

7 Tohon enzol ne navat sat neñeh-pop epat nañah,“Zon ae, ni añ okopuz tahavoz homet agol atat etet heza?Met hateveteken anumai ahö gagañ 7 hez-poñik batoñ 10berevat hez-popur añ okopuz kapot bar nañoman hodadravek. 8Met añap toutat hehan eteñ-anumai okop batambirirï hehapuh petev nakez, oñ hamaur tovë hototanet narez-povok hezaekanañ tokat maot magei berevatpoz haovai, batam God hamarar mapori matut natarah,añarab pohao tin het hepanezariz abatañ menahan hez-tep potak namen hez-pori anumai popun etet rak tat,‘Ae, anumai bon hatahan eteg-okop maot ou ravat hez,’pot pimaz hapan. Tapanen tokat God pohao men bonbatapan.”

9 Pot enzolip nañat maot epat neen nañah, “Met nihodad tinavonañ hezapun nañomaz toh-epovoz kapothodad tekë. Met anumai gagañ 7 hezan eteñ-okopuz gagpoñiz zut dañeñ 7 hezaek, añ pop toutat hez, ma pimgag okoñ aban korav ahö nari 7 poriz zut amun ok hez.10Met aban korav ahö porihanañ mar nas hañomah, metnap petev am abatavonañ ahop ravat hez, met modaptokat berevat añaraboz korav ahop ravat aviam het maotbon tapan. 11 Met anumai batam hehapuh petev nakez-pop ahö mod 7 poriz zut pi amun korav ahö modap ravathepanen, God pohao men bon batapan.”

12Met enzolip pot nañat maot epat nañah, “Met batoñ10 hezan eteñ-okoñiz zut aban korav ahö modari 10 tokatou ravapan. Met paru pori korav ahori petev narav, oñtokat paru anumai ñai horipunañ honeo kezao manapa-nen aviam aliz honesiz zut abat ahoñinañ ahori ravat

Ñetï Tokatizañ 17:13 45 Ñetï Tokatizañ 17:18hevai maot bon tapan. 13Met aban ahö hahö-pori parumhodadevor home honevonañ het parum kezao anumaiñai ahö horip manohot pim irih hepanen pi map ahopravat hepan. 14 Met pot ahö ravat hepanezapur pimerisipsip ropunañ zei ñai tapanen, sipsip ropuz homeo badaebatat rez kek tat tin tamah-añarab pori pinañ honeohet meñizat zei ñai tat, anumai ñai popur aban koravahö ravat hepanez pori ritou metapanen ñodapan. Metsipsip ro pop pi tairari abatavonañ ahö ravat hez-porizmap ahop ok, povoz pinañ zei ñai tapanez pori piuhörekot ritou metat hepan.” Pot enzol pop nañahan nehateveteohö.

15 Pot nañat pi maot neen epat nañah, “Met iv ahoñikañ biz bogï tamahap toutat hehan eteñ-iv poñiz kapot pothez, met zei maposikaroh añarab herï nañir nañinañ hetñeñ main main hamahariz zut ok hez. 16 Met batoñ 10hehan eteñ-poñiz zut aban ahori 10 hepanez porir anumaiñai ahö horip paru añ biz bogï tamah-popuz kaev ravathorï metohot, pim dimir giv bakelapanen barekap hepa-nen, pi menat pim aboi napanepuh pim hatahav itiñadekbetepanen ñadat bon tapan. 17 Met pot metapanezaek,parumauz hodadevok ok tapan bon, oñ Godihö hodadeoparu hamanapanen hepanezaek, aban ahö pori hodadhonevonañ het tovai parum kezao anumai ñai ahö horïpop manat meñizat hepanez Godiz hahan hez-taput tovaisohopanen, rotapuv ou ravapan. 18 Met añ hezan eteñ-okopuz zut Babilon zei ahöpotak hezari pot ravat hez,metzei potakariz ahop zei ahö modañik hez-ahö modari ritoumetat ahop ravat hez.” Pot enzolip neen nañah.

18Babilon zei ahot ur edapanez hah

Ñetï Tokatizañ 18:1 46 Ñetï Tokatizañ 18:51 Met pot nañovai ne maot etehon, abarahanañ enzol

modap erah. Met pi kez ahovonañ erat hehan, pim alizaohamarah ahoammap al tezat heh. 2Met pop erat het epatñeo ñarah hah,“Met Babilon zei ahö potak zeiñ ur edapanen map bon

tapan. Tapanen Seteniz as roholor pituholor alargitï tamah-id pori paru nen poek hepanen hambetez nenar ravapan.

3 Met pot metapanezavoz kapot ev, Met zei potak añarabhorï ahov tovai emohot añarab mod maporinmañairamahan, paru taput horï tovai emamah.Ma zei maposikaroh aban korav ahö ravat hezariBabilon porinañ honeo ravat horï ahoñ tamah. MaBabilon pori nonair nai mapotü parum bapanezzaitiv ahö tamahan, zeimodasikarohari potü basatmanamahan, monis paru manamahan, nonair naibat em manamah-potuz mauri monï ahosinañariravat hez. Pot tamahaek Babilon poritï horï ahovou ravamah. Povozparumzei ahöpot ur edapanenham betezar ravapan.”

4 Pot hahan abarahanañ ñe nao epat hahan ne hat-eveteohö,“Ae, ari nem añarabon epat añoman hatevetei. Met paru

añarab Babilon zei potakari horï ahoñ tamahariokeg, paru betet barezat sei. Met parum horivozhañiv bapanezaek, ari amun parunañ honeo hetbepekhezavoz tovai ari okorinañhetunei, oñmainravat parum horï tamah-poñiz zut nat hepek.

5Met parum horï tamah-poñ aviam bon, oñ ahoam tama-han gamoñhelohot akah abarahut urat hepaneza-voz zut ahö ravat hezan, God poñiz unun naman,oñ añarab zei potakari poñiz hañ horivmetapanezam homehot hez.

Ñetï Tokatizañ 18:6 47 Ñetï Tokatizañ 18:9-106 Met zei potakari Godiz añarab horï nao metamahavoz

homet hañ hon nenao metapan bon, oñ horïmetapanez hon nen navozam homet hañ horïhoulovokarometohopan. Potmetovai sohopanen,parum horiñiz hañiñ ahoam bohopan.

Met nari parum iv kezañ modari manamahan nat horïravamahavoz zut, zei potakari modari bahorïmetovai emamah, povoz homet hañiv metohopa-nen map horï ravat hepan.

7 Met paru pori parumauz zaitivok sohot parum abatañbat hel batohot ganö epat haovai emamah, ‘Metdari nonair nai tinatunañari, añarab modarizahori ravat hez, povoz dari kezavonañ tin hezaek,añahol parum abuhol ñomamahan hapurï ravatzakep tat iñ hamahavoz zut dari honoñai naotat iñ nakaotü.’ Pot haovai emamahavoz hometpi kakamavor honoñaiv metohopanen iñir zakepahov tohopan.

8 Met God kezavoz maup hezaek ganö pot hamahavozparu hañiv metapanez hat ñevok bizat aliz honnasik hañiv taput metohopanen, zei potakari lamnavor nao bohopan, ma gipiz bon tapanen ginahov berevohopan, ma ñomamahariz iñir zakepahö tamahat tohopan. Pot tohopanen parum zeitmap ñadat bon tapan.”

Pot ñe nao hahan ne hateveteohö.9-10 Met ham añaraboz aban korav ahori Babilon zei

potakarinañ horï tovai emamah, povoz zei pot ñadohopa-nen paru ahö pori hotoh rouvat het itoulovon etet epathahopan, “Dari amun hañ horï akat nao etohopan hezagee.” Pot paru hat iñ haovai ñaihet tat epat hahopan, “Uimai zakep, Babilon zei ahö akatakari kez tat ahori ravathehaek, petev hañhorivmetamah.” Pot hat parumuloñikmarañ bizat etet hepan.

Ñetï Tokatizañ 18:11 48 Ñetï Tokatizañ 18:1811 Met parum nonair naitü petev basat Babilon pori

manamahan monis manamah-pori zei pot ñadohopanezporah paru etet iñ hat epat hahopan, “Met darimotübasatmanoogin batmonis anoohaek, ev bon tahag, tairarimanookan monis anohopan?” 12 Pot hapanezari paru go-livor silvao, ma saleñir hel tin peñ hat hezañ manat monïahos bamah-poñ, ma dimir giv mavavor gunimavonañtinañir zi hotohanañ ulagivonañ tinahav, ma nonair naimodatü zihaver ainihaver bol batoñ bat matut tamahanredeo tin hez-poñ, 13 ma bot tin muz gipizoh bavetetbareñamah-poñiz navor nao, ma iv ulagï tinavonañao, mazi tik tinañir bain ivovor uerivor paravakapir uit uloñirbol kauholor bol sipsipiholor osihol, ma osiholok badatberi hamah-aruñ, ma aban ahori añarab parum irih hetitir as metamah-pori, nonair nai map potü manat monisbohopanezaek, Babilon pori maot zum tat parum navo-tuzat ravapanen etet aban pori iñ hahopan. 14Tapanepuhparu pori Babilon zei potan etet poekariz epat hahopan,“Arimotü ahoam bat zait tat heg-nonairnai potü bonhatahaek ari maot tokat modatü navotü.” 15 Pot hat paruaban pot hapanez pori hotoh het Babilon pori kakamahovhatevetehopanez pov paru amun hatevetepan hezavozñaihet ahov tat epat iñivonañ 16honeo hahopan, “Ui, maizakep, zei ahö akatak añarab kakam ahov hateveteamah.Met batam paru dimir giv mavavor gunimavonañ tin poñparum heriñik meehot het morü tinañir sal tinañ korohbeteohan heh. 17 Oñ mai zakep, petev aliz epesik nonairnai tinatunañ heh-potü zuam map bon tahag etei.” Potparu hahopan.

Met pot hahopanez porah paru sipiñiz maurir sippoñik korav het gogot tohopanezarir añarab sip poñiksohopanezari zei pot ñadohopanen, 18 hotoh rouvat hep-anezaekanañ itoulovon etet epat hahopan, “Met zei ahö

Ñetï Tokatizañ 18:19 49 Ñetï Tokatizañ 18:23akataz zut batam mod nat heh bon, ma petev amunpim zut ahö nat naek nakez, oñ zei mod mapoñ piuhöritou metat hehat ak ñadah.” 19 Pot hat paru zakepivozparum uloñik urat iñ daas epat hahopan, “Mai zakep oe,Babilon zei ahö akatak batam darim sipiñik nonair naimapotü bat emat paru manat monï ahos boog, oñ petevaliz epesik parum zei ahö akatar nonair nai tinatü ñadatbon tamahan dari eteameg.” Pot sipiñik sohopanezarihahopan.

20 Oñ pot metohopanen ari abarah tin hepekezari,ma Godiz propet abanari, ma aposor abanari ma pimañarabmodari biñ ravat epat hahopek, “Met zei okotakarihorivor kakam ahov etoohavoz God homet hañ horivmetamah-okov tin okmetamah.” Pot hat biñ ravat hepek.

21 Met ne maot etehon, enzol kezavonañ mod naphel map ahö pohao bat iv havë ahovok bahavoe tatbetevaiam epat hah, “Met ev hel ahov kezavonañ ba-havoe tat betehon iv havevok er horahan ari et narëhezavoz zut, Babilon zei ahö okot kez tat ur edapa-nen bon tapanen ari maot et narezotü. 22 Tapanenparum gitañ uramaharir mañihavek pul menamaharirtibiñ menamahari, menamahan ñevon hateveteamah-pov bon tapanen paru maot hat navetetü. Ma abanarigogot tamahan ñeo hateveteamah-pov amun bon tapa-nen paru maot hat navetetü, ma uit uloñ tunouarahbareñat hetotov bavatamahan ñeo hateveteamah-povbon tapanen paru maot hat navetetü. 23 Ma it ra-muñ rañizamahan ñadamah-poñ map upizapanen paruit poñiz alizañ bon tapanen maot etet nasotü, ma añarabtopourat ñevel bel hahot hezan ñevon hateveteamah-povparu maot hat navetetü. Met zei modañikanañ añarabemat parum nonair nai mapotü manohot monis bamah-pori parum abatañ bat hel batat hez, ma Babilon pori


añarab mod mapori horï ahov tohopanez mañairama-han tovai emamah, povoz paru hañ horï hamoh-epovbapanezat hez. 24Met Babilon zei okotakari Godiz propetabanarir añarab modari men ñomahan poek parum uveoberevat oraeh, ma zei modañik amun Godiz añarab menñomapanez Babilon porihö mañairahan men ñomahanparu Babilon poritï horiv ou ravah, povoz paru pori hañhorï ahö pov metohopan.” Enzol kezavonañ heh-pop pothahan ne hateveteohö.

19Babilon zeit ñadahan biñ ravah

1 Met pot hat bon tahan ne maot hatevetehon añarabmap ahovokaro revah abarah hehaekanañ ñeo ñarahahoam epat hah,“Met dari God aliz ahovor kez ahö tinavonañ hezapuz

abatao bat hel batat biñar sos hahot hek. Met pitapupuhö darimaz homet maot pimeri ba avatattinaek haeñehan dari ev hez. 2 Met God dariañarab mapori tin darim horiñir tinañiz hañiv anetat tin etahan hez. Met zei ahö okotakari añbiz bogï tooh-popuz zut horï ahoñ tohot hehapuh,añarab modarin mañairoohan pori amun taputtovai emooh. Ma paru Godiz añarab men ñomovaiemoohavoz hañiv añ okop okmanah, povoz pi hañhorivor kakam ahov metahan hezavoz homet dariGodiz biñ ravat hek.”

3 Pot hat maot epat hahan ne hateveteohö,“Met dari Godiz biñ ravat hekan Babilon zeit rañizahan

ñadamahaek itoulov pohao helohot hep.”4 Pot hahan gogovoz korav añavai ravat hehari 24 porirpei birirï hehari 4 pori rariñ rez bareñat God tek tinataktoutat hezapuz abatao bat hel batat epat hah,“Rotap ok hag, dari Godiz biñ haovai sohok.”

Ñetï Tokatizañ 19:5 51 Ñetï Tokatizañ 19:10Sipsip ropuz biñ ravat hah

5 Pot hahan Godiz tek tinataz nakoehanañ ñe nao epathah,“Ari Godiz gog añarab, korav ahorir goeri, pim irih gogot

tohot hez-mapori pimaz biñ hahozei.”6 Pot hahan añarab maporizaroz ñeo iv mez ahovoz zut,ma guiras riri hamahavoz zut epat ñe ahov hahan nehateveteohö,“Met God kezavoz maup, pi darim korav ahop ravat hez,

povoz dari pim kezavoz homet biñ ravat hek.7-8 Met petev sipsip rop pim añ ñodep* bapanez pov ou

haravahan, God ñari añ pop dim aer livaliv tathez-pop manahan meet red tinao tat pi emapaneztahaekaz ñai bizat hez, povoz dari biñ ravat ñaibizat hek.”

Pot hah. Met añaraboz tin tovai emamah-poñihö dim aertin pop manahan meehavoz zut ravat hez.

9 Pot hahan enzol garos nañah-pop maot neen epatnañah, “Met nim tepatak epat meneken hep, Petev parusipsip rop pim añ ñodep bapan hat gipiz bareñat tezbizat paru pinañ honeo het nohopanez mañahan hez-pori biñ ravat hepan.” Pot nañat maot epat nañah, “Metne Godiz nañahan hez-ñetï rotapuv ev niin nañamoh.”10 Pot nañahan ne pim abatao bat hel batom hat pimeñañik ñodat oraehö. Tohon pi epat neen nañah, “Evoerom, ni nemaz okat netotü, oñ nir nim mod tairari Iesuzñetï ba ou batahan hez-pov bahorë hat het pim gogot aritamegiriz zut ne pim gog nenat tamohop ev. Povoz nemazhometun, oñGodnenapuzhomet pimabatao bat hel batathez. Met batam Godiz Pul Tinap propet aban pim ñetivhaohari hodadeo manoohan toohavoz zut petev amun* 19:7-8: Pavar 7 sat 8 -Met ev añ ñodep menahan hezaek, Iesuz homethez-añaraboz ok homet menah.

Ñetï Tokatizañ 19:11 52 Ñetï Tokatizañ 19:17-18pimPul Tinapuhö Iesuz ñetivmodarinmañohopanez porimeñizat hodadeo manamah,” pot nañah.

Bol os aerapuh toutahapuz ñetiv11 Pot neen nañahan ne maot etehon, abar okat epat

tahan bol os aerap hehan nap piih toutat heh. Met pop piañarab tinarir horiri ñevok bizat tinam an tohopanezapok, ma horirinañ zei ñai tinam tohopan. Povoz pimabatavokaro epat mañamah, Ñetï Rotapuv Hamahap, maRezkek Tat Tinaharam Tamahap. 12Met bol osipuh toutatheh-popuz etañ it rai raisiz zut hehan pim gagavok koekredevonañ tinañ ahoam mevizat heh. Met pim herisikabat mod nao menahan hehaek, pi nenap abat povozkapot hodad hez, oñ modari etet kapotaz tin hodad nat.13 Met pim dim meet hehapuk uveo ñed bat heh. Metpopuz abat modao epat mañamah, Godiz Ñetiv Ba OuBatatHezap. 14Met pophehan abarahñai aban ahovokaroparu dim aer tinari meet hehapuh paru amun bol osaeraholok toutat hehaek pim tokat sooh. 15Met pim ago-lasikanañ en rav toves nasitï nasitï baelahan ñai tat hehasberevat heh-en rav posinañ añarab zei maposikaroh pikos rez manamah-pori menohot ritou metat kezavonañparum ahop ravat hepan. Met God kezavozmaup epat ha-han hez, “Met ne añaraboz horï tamahavozmogao ahoamtamoh.” Pot hahan hezaek, pim ñetiv ba ou batamah-popun mañapanen, hap ahö nasik greip uloñ betet mezbiamahan rapamahan uruv berevamahavoz zut, añarabhorï tamah-pori greip uloñiz zut bahorï metohopanenhorï ravat hepan. 16 Met pim dimipur eñ nasik epatmenahan hehaek ne eteohö, Met añarab zei maposikarohkorav ahö ravat hezariz map ahop ev.

17-18 Met ne maot etehon, enzol nap gitapuk hetñeo ñarah id mosik arat biivai sat em tooharin epatmañah, “Met ari añarab okorir, parum ñai abanarir aban

Ñetï Tokatizañ 19:19 53 Ñetï Tokatizañ 20:2-3ahori, ma osiholor os porih toutat hehari, ma modarizasit metooharir monï gogot toohari, añarab map porimen ñomahan oraezaek, God arim nepekez hahan hez,povoz tin emat nohozei.” Pot ideholon mañahan nehateveteohö.

19 Pot parun mañahan ne hatevetet maot etehon, anu-mai ñai horipur ham añaraboz aban ahorir parum ñaiabanari bol os aerapuh toutat tin heh-popur pimerinañzei ñai tapan hat paru togü manah. 20 Tahan ne etehon,zei ñai ahov tahapuh tin popur pimerihö anumai ñaihoripur aban pi meñizat pim haohat tooh-pop bat parupbirirï hehan bahavoe tat itiñadek beteh. Tahan parup helulagï horivonañañ ñadat gop mavat heh-hel poñiz itoulhorivok sat heh. Met aban anumai horip meñizat pimhaohat tooh-popmamog horï popuz ñetï moregao haovaikezavonañ red povor kao dari añaraboz rekot natotuzpoñ tohot paru añarab mapori moreg metoohan barotapbatat anumai ñai horipuz abatao bat hel batat hehanpim redeo parum heriñik menahan heh, povoz itiñadekpoñariv betehan sah. 21 Met poñariv itiñadek betehansahan, bol os aerapuk toutat hehapuz agolasikanañ en ravberevat heh-tovë posinañ parupim ñai abanari map menñomahan idehol emat parum aboñmapoam nohot hehanñekeñ hatat heh.

20Krismasañ 1 tausen poñik tohopan

1 Pot tat bon tahan ne modavon maot etevaiam enzolmodap abarahanañ erahapuh pi hamaur tovë hototan etnarezavoz toropesiz kiropor senirep bat heh. 2-3 Tat pihamal eñar maranañ añarab moreg metovai emooh-horïpop, pim abatao Seten, pop bat eñar maraz senirepenañdemahapuh, hamaur tovë povok betet toropes merizat

Ñetï Tokatizañ 20:4 54 Ñetï Tokatizañ 20:8badao hahan heh. Met pi poek het zei maposikarohañarab maot moreg namet hepanen krismasañ 1 tausenbon tapanez hahanpoekheh. Met krismasañ 1 tausen bontapanen pi maot bavilapanen berevat poz hat aviam hetañarab maot moreg metohot hepanezat tat heh.

4 Met ne maot etehon, tek tinañ hehaek toutat heh-pori God kezao manahan paru añarab ñevok bizat an tathañ tinavor horivmetohopanezat tat heh. Tahan nemaotetehon, paru Godiz ñetï Iesuz ba ou batahan hez-rotaptin pov modarin mañovai soohan nari ñetï povoz kaevravat parumen ñomah-poriz pulihol amun heh. Met paruanumai ñai horipur pim zut matut tahan heh-popunañparupim abatavokaro añarab modari bat hel batah-porahparu Iesuz pori bat hel navat, ma parum taevañik mamarañik anumai horï popuz redeo namen heh. Metmen ñomah-pori maot birirï ravat Kristonañ honeo koravahori ravat houloam krismasañ 1 tausen poek hepanezatheh. 5 Met paru pori garos bal hat hepan, oñ ñomah-modari parunañ honeo bal nak am hepanen krismasañ1 tausen bon tapanez porah baval hapan. 6 Met parugaros bal hapanez hamoh-pori añarab horiri sat itiñadekhorï ravapanezavoz zut paru natotü, oñ Godihö biñ ahovmanat tinaek meñepanen paru Kristoz gog añarab mageitinari ravat het krismasañ 1 tausen poñik pinañ honeokorav ahori ravat hepan.

Seten ritou metat bahorï batapan7 Met Krismasañ 1 tausen poñ bon tapanen Seten

demapanen hepanezaekanañ maot bavilapanen hamaurtovë povokanañ berevat poz hapan. 8 Tat pi zei ma-posikaroh añarab hepanez pori moreg metovai sat emtohopanepuhpimeñizat paruGodizarinañ zei ñai tapaneznari batogü manapan. Met batogü manapanez poritogü houl epatakaro ravat hepan, met togü nataz abatao

Ñetï Tokatizañ 20:9 55 Ñetï Tokatizañ 20:13Gok, met modataz abatao Megok, pot mañapan, met helgaoreo ma havï ruiruihol dari rekö nakaotuzavoz zutnapuhö paru poriz rekot rekö nakaotü. 9 Met Setenporin mañapanen bal hat sapanepuh Godiz añarab pimzei tinatak hepanezaek, menapan hat paru zeit rom meettohopanen, abarahanañ it ahoñad er horat map poriñadat bahorï batapanen ñomapan. 10 Tapanepuh añarabmoreg metamah-Seten hameg-horï pop bat it ahoñadekhel ulagï horivonañañ ñadat gop mavat hepanezaek, helpoñiz itoul horivor itiñadek bahavoe tat betepanen sathepan. Met it poñadek anumai ñai horipur pi abanmeñizat pim haohat tovai añarab moreg metohopanezpop garos bat bahavoe tat betepanen hepanez-tapuñadekSeten pop betepanen sat hepan. Met it poñadek paru poripohao het kakamao hatevetehot hepanepuh bon natotü,oñ am hepanezat hehan ne eteohö.

Ahop añarab ñevok bizahan heh11 Met ne maot etehon tek tin aer ahot hehaek, ko-

rav ahop tek potak toutat heh. Tahan abarar hamarpinañ honeo hepanez ñaihet tat zei manat bon tah.12 Tahan añarab hamarah korav ahori ravat het ñoma-harir parum irih goe het ñomah-pori paru mapori tektin potaz nakoe pim havasik rouvat hehan ne eteohö.Met pori hehan paru tepañik añaraboz tovai emooh-nonairnai potü menahan heh-poñ barah hat rekö hatetehapuh tep modatak añarab pohao het hepanezarizabatañmenahanheh-pot amunbarahhat reköhah. Taha-puh añarab mapori parum tovai emoohavoz tep poñikmenahan hehaek, etet an tat hañ tinavor horiv manovaisooh. 13Met añarab iv haveñik ñodat emiv elat ñomah,maparu ñomat pulihol samah zei posik sat heh-mapori Godhahan bal hat tek tin potaz nakoe emahan, paru honephonepuz tovai emoohavoz homet tepañik etet an tahapuh

Ñetï Tokatizañ 20:14-15 56 Ñetï Tokatizañ 21:6parum tovai emoohañiz hañiñ manooh. 14-15Met pohaohet hepanezariz abatañ menahan hez-tep potak tairarizabatañ namen heh-mapori it ahoñadek bat bahavoe tatbetehan sat heh. Met itiñadek sah-pori mamog hañomah,oñ itiñadek betehan satmamogñomahavoz zut parumaottat, pohao horï ravat hepanezat ravat heh. Met poribetehan sahan met ñomamahariz pulihol sat hez-zei pos,ma añarab ñomookaz hahan hez-kez pov amun itiñadekbetehan ñadat bon tahan añarabmaot nañomotuz pov ouravah. Pot tahan ne eteohö.

21Ab mageirar ham mageiraz ñetiv

1 Pot tahan ne maot etehon, iv havë ahö garos hehañirab mamogarar ham mamogar zei manat sahaek, bontahan ab mageirar ham mageir ou ravah. 2 Tahan GodZerusalem zei potaz zut magei tinat meehan abarahanañerah. Met zei erah-pot ñari añ tohaip pim abup bapanezhat redeo tin tat hezavoz zut hehan ne eteohö. 3 MetGodiz tek tinatakanañ ñe ahö nao epat hah, “Petev Godañaraboz ñaravatak hepanez hat zei okat meehan erhorahaek, pi parumaz korav ahop ravat hepanenparupimirihhet tinamsat em tohot hepan. 4Metparumbatam iñirzakep tooh-poñ, ma honoñai mod tairañ tooh-poñ Godmap bavon batapanen añarab pori maot nañomotü, mahonoñaimod nao natotü, oñ paru biñ ravat tinamhepan.”

5 Pot hahan tek tin potak toutat heh-pop epat hah,“Petev ne nonair naitü bamagei havatohon hezag etei,”Pot hat neen epat nañah, “Met ni nem hamoh-ñetï epeñari rotap hatevetet homeo badae batepekezañ ev, povoznim tepatakmeneken hep. 6Met nem gogot tovai emooh-poñ map petev bavon havatoh. Met batam nonair naibonorah ne het haohon nonair nai ok hezatur hezari

Ñetï Tokatizañ 21:7 57 Ñetï Tokatizañ 21:12ou ravah. Ma tokat ne amun het haoman mapotü bontapanen ne am hem. Met tairap ivov napanez metapa-nen hepanez pop neen nañapanen, neohö iv pohao hethepanez havë povokanañ ivov holat manoman napan.Met piuhö monis nanapanez ne piin namañotü, oñ piamauam iv pov manohoman nohot pohao tin het hepan.7Met paru tairari Seten moreg metohopanen am rez kektat tin tovai sohopanez pori iv hamoh-pov manat nemñarohol bavatomapuh ne parum korav ahop ravat hem.8 Oñ añarab mod tairari nem kezao parutï bon hezari,ma nemaz homeo badae navat hezari, ma horï povor kaotamahari, ma modari men ñomamahari, ma betezam naenari bamahari,ma gihareñdemamahari, ma akoholmatuttat biamahan oraez-poriz, ‘Darim ahori eñizohopanezariev,’ pot hamahari, ma modariz ñetï moregañ hamahari,porizaro map itiñadek hel ulagï horivonañañ ñadat gopmavat hepanezaek haoman basat betepanen, hel poñizitoul horivor itiñadek kakam ahov hatevetehot horï ravo-hot hepan. Met añarab horï pori mamog ñomahavoz zutokat tat paru horï ravat hepanezat ok.” Pot neen nañah.

Zerusalem zei magei tinataz ñetiv9 Met enzolihol 7 suañik honoñaiñ beo rezat hehan

mamog bat het hamarah baozourah-porihanañ nap nemnakoe emat epat neen nañah, “Met ni emeken ne sipsipropuz añ ñodepun nañairom.” 10 Pot nañahan GodizPul Tinap nem loporih an pap manahan enzolip roptovevoz revah navasat neñeh. Tat piuhö añ ñod popuzzut Zerusalem zei magei tinat abarahanañ God meehanerahatam neen nañairah. 11Met poek Godiz alizao ahoamal tezatmappat navoam tat hehannonair nai zei tin potakmatut tahan heh-potü hel gideñ map peñ hat aer ravathezañiz zutañiz abatao zaspa hamah-poñinañ demahanhehan oreresiz zut livaliv toohan ne eteohö. 12 Met zei

Ñetï Tokatizañ 21:13 58 Ñetï Tokatizañ 21:19potak heleñinañ tem tover demat barok batahan heh-temporah paru lokohopanez haitokoñ 12 rezahan hehaek en-zolihol 12 haitok poñik nap nimoroh korav ravat heh. MetIsrael añaraboz toguñ12hezaekhaitok poñiz naoroz reva-harah togü nataz abatao menat met haitok modaoroz re-vaharah togü modataz abatao menah, potaharam haitokmapoñiz revahañik parum togü poñiz abatañ menovaisahan hehan eteohö. 13 Met temerah haitokoñ rezahanheh-poñiz naorozaronaorö tem toknaravatï rezahanheh,met mod naorozaro naorö tok modaravatï rezahan heh,met mod naorozaro naorö atvataratï rezahan heh, metmod naorozaro naorö atvat modaratï rezahan heh. 14Metzei tin potaz tem por demapanez garos paru hel ahömapoñ 12 poñ irih bizat poñiz revah demahan heh. Methel ahö poñik sipsip ropuz aposor abanariz abatañ helnavok abat nao, modavok abat modao potahar menovaisahan heh.

15 Met enzol neen nañat navasah-pop zi zu tapaneznas golivonañ matut tahan hehas bat zei tin potaz toveotair, ma tekiv tair, ma temerar haitokoñik zu tapanez batheh. 16 Met zei potaz tem poraz atvatarezaro taput matokorezaro taput hehan enzol pop pim zu bat hehasinañatvat zu tahan, pim tok toveo ahoam 2 tausen 4 andetkilomita ravah. Met zei tok helat heh-poravatï zu tahantaput 2 tausen 4 andet kilomita ravah. 17Tat dari añarabozzu tamegit enzolip maot temerah zu tahan 1 andet 44mita ravah. 18 Met zei potaz temer hel gideñiñiz zuthel tinañinañ demahan hehan kohat roketak zeiñir modhehatü golivonañ demahan map den peñ peñ elohot tinheh. 19 Met hel ahoñ garos bizat temer demahan heh-poñik red povor kao tinam metahan heh. Met hel ahöpoñik hel goe bañed bahan heh-mav tin poñiz abataozaspa hameg, met hel goe bañed bah-tin modañiz abatañev, met hel gunimañiz abatao sapaia, met hel aerañiz


abatao aget, met hel zi taeñiz abatao emeral, 20 methel mav arparoñiz abatao sadoniks, met hel mav modpat heriñiz abatao konilion, met hel koproroñiz abataokrisolait, met hel zi tae mod pat heriñiz abatao beril, methel kopror mod pat heriñiz abatao topas, met hel zi taemod pat heriñiz abatao krisopres, met hel gunimmod patheriñiz abatao aiasin, met helmavmod pat heriñiz abataoametis, hel map poñ hel ahö poñiz revah bizat redeo tatbañed bahan den peñ peñ ahoam eloohan eteohö. 21Mettem poraz haitokoñ 12 rezahan hehaek, haitok ziñiz zutmorü aer ahoñ parum abatao pel hameg-poñ ñed bahanpeñ hat heh. Met kohat zeitaz nonoñik golivonañ inahanpeñ hat tin heh.

22 Met ne maot etehon, zei potak God kezavoz maupursipsip ropuz tinao an pap manat heh, povoz poek hehariparupim abatavokaro bat hel batat mañ mañohopanezhat zei namak nadem, oñ parupin etet am mañ mañohotheh. 23Met Godiz alizao al tezahan sipsip ropuz alizao itramü ahoñadez zut al tezat heh, povoz gitapur ñonis bere-vat namañ, oñ am heh. 24Met tin al tezat hehan eteohö-aliz povok añarab hepanez porizaro sat em tat tin tovaisohopanen, aban korav ahö tinavonañari parum nonairnai tinatü bat em bizapan. 25 Met zei potak maot kuturnaravotü, oñ pohao al tezat hepanezaek, orah rezah temhaitokoñ oraepanen napuhö rekot namerizotü. 26 Metañarab mapori Godiz biñ ravat parum red tinañir saleñirnonair nai tinatü basat zei potak bizapan. 27Met zei tinpotak tairari horï povor kao tamahari, ma ñetï moregañhamahari rekot nalokotü,maGodpei horï tairañiz zait nathez-poñ poek naoraetü, oñ añarab tairariz abatañ pohaohet hepanez sipsip rop pim tepatak hamenahan hez-nenpori poek lokat pinañ honeo hepanezat heh.


Iv tinarir zi tinamedez ñetiv1 Met enzol pop iv tin narin amun nañairahan ne

eteohö. Met iv pori paru holat nohopanez pori pohaotin het hepanezari ok, Godir pim sipsip ropuz tek tintoutat hez-potakanañ berevat er horat tin peñ hat heharï,2 Zerusalem zei tin potaz nonoroh eroohan, pim okatepat añarab zi nohot pohao tin het hepanez poñ uloñbadat heh. Met zi poñiz uloñ orah rezah ñoniholokbadat ñodovaiam modañ maotam badooh, potaharamñoniholok badovai emohopanezat tat heh. Met zi poñiztaeñ añarab zei maposikaroh hezari nohot lamao navotü,oñ tin ravat hepanezañ heh. 3-4 Met zei tin potak horïtamahañir balatak hameg-potuz God kaev ravat hezag,potü poek rekot naketü. Met zei potak Godir pim sipsiprop tek tinatak toutat hezan, God pim añarab parum tae-vañik pim abatao menapanen hepanez pori piin etet parupim hahopanezat metohot hepan. 5 Tapanen Godihanañalizao al tezat hepanez pov maot kutur naman hepanengitap namañotü, ma añarab pori ramuñ narañizotü. Metañarab poek hepanez pori korav ahori ravat pohao tin hethepan. Pot ravat hehan ne eteohö.

Iesu maot erapanez hah6 Met enzolip maot epat neen nañah, “Met nem niin

nañovai emooh-epeñ ni tin hatevetet barotap batekezañev. Met darim ahop God batam pim Pul Tinap mee-han erat pim propet abanari hodadeo manahan heh-tapup maot petev berevohopanez poñ pim gog añarabmodari hatevetet hodad tohopanez hat ne pim enzolipunnañat nemeehan, erohot niin ok nañairovai nañoohonhatevetet eteoñ.” Pot neen nañah.

7 Met Iesu pot hahan hez, “Hatevetei, ne maot eromaztoh, povoz tep epatak tokat berevohopanezat menahan

Ñetï Tokatizañ 22:8 61 Ñetï Tokatizañ 22:15hez-poñ añarab tairari hatevetet bahorë hat hepanez poriahoam biñ ravat hepanezari ok.”

8 Met ne Zon ev nem menamoh-map epeñ enzol popnañat nañairahan ne etet hateveteohö. Met pi mapne nañairat bon tahan ne pim eñañiz nakoe rariñ rezbareñat pim abatao bat hel batom hat tohon, 9 pi neenepat nañah, “Evo erom, okat totun, met paru Godizpropet aban nim modari, ma mod tairari pim baiñetinaohatevetet baval hat tovai samah-poriz zut, ne amun pimgog aban nenap eveg, nem abatao tovai ni bat hel batotun,oñ pimaz homet biñ haovai sohoz.” 10 Pot nañat maotepat nañah, “Met nim tep okatak tokat berevohopanezmeneñin hez-okoñ totoi berevapanez tah, povoz tep okatni bizeken naoraetü, oñ meneñin hez-ñetï okoñ modarinam ourahmañovai sooken hatevetehop. 11Met nonair naipotü tokat berevohopanezarah tairari home horivonañhet horï povor kao tovai samah-pori parum tamah-taputtovai sohopan, oñ tairari Godiz homet tin tovai sohot hez-pori parum tin tamah-taputam tovai sohopan.”

12 Met Iesu epat hahan ne hateveteohö, “Ni hatevet,met nem eromazao totoi ravahaek, añarab parum tovaiemamahavoz hañ tinavor horiv an tat manoman bapan.13 Met batam nonair nai bonorah ne het haohon nonairnai ok hezatur hezari ou ravah, ma tokat ne am het maothaoman map potü bon tapanen ne am hem.

14 Met añarab dimir giv tinam bariamahan tin tama-havoz zut, tairari parumhepanezavoz tin korav ravat hez-pori biñavonañ hepan. Tapanen porin mañoman paruzi pohao tin het hepanezamedez uloñ tavat nohot, zeitinataz haitokoñik lokat kohat sat hepan. 15 Oñ añarabtairari horï haomaz toh-epeñ tamah-pori zei tin potakrekot nalokotü, oñ iñidoh pat naek hepan. Met gihareñdemamahari, ma betezam nae nap bamahari, ma modari

Ñetï Tokatizañ 22:16 62 Ñetï Tokatizañ 22:20men ñomamahari, ma God betet pei narir natuz, ‘Deimamitü ma deim ahori ev,’ pot hamahari, ma ñetï moregañhamahari, ma modari moreg metamahari, paru map poriiñidoh pataek hepan.

16Met ne Iesu, Devidiz ro iz mimip ev, zeit al tezapaneztamahan, ‘Zeiz ahov berevah,’ pot hameg-povoz zut nehezap, ari nem togut ravat hezari tokat berevohopanezañhodad tepekez hat nem enzolip meehon pi ok erat niinnañah.” Pot Iesu hahan ne hateveteohö.

17 Met Godiz Pul Tinapur Iesuz añ ñodepuz zut dariañarab ravat hezari epat hameg, “Ni erekez dei zaitteg.” Ma tairari ñetï menoh-epovon hatevetehopanezpori amun, “Ni em,” pot hahopan. Met ari tairari ivovozetohopanen het nohopekez zait tat hezari God ivov holatanohopanen ari nohot pohao tin het hepek.

Ñetï meteo18 Met ne Zon tep epatak menohon hez-ñetï epeñ ari

rekö hahopekezarin ñetï kateo epat añom, Met ni naptep epatak menoh-epeñikanañ nao nim hodadevokamñetï mod nao menat bahoneo batekez pop God hañ horivnetapanepuh honoñai tairañ enzoliholohö añarab meto-hopanez menoh-poñ amun ni pop netapan. 19 Ma ninap tokat berevohopanez menohon hez-epeñikanañ ñetïnao olat bavon batekez pop God hapanen ni zi pohao hethepanezamedez uloñ añarab nohot tin hepanezmenohonhez-ul poñikanañ nañ ni tavat nainotü. Ma Zerusalem zeitinatak añarab lokat hepanez menohon hezaek ni rekotlokat naketü.

20 Met pi nañoohan ne ev menovai emooh-pop epathamah, “Met rotap ne maot totoiam eromaz toh.” Pothahanne epatmañoh, “NemAmip Iesu, ni rotaphameñip,povoz erekez ne zait toh.” Pot piin mañoh.

Ñetï Tokatizañ 22:21 63 Ñetï Tokatizañ 22:2121 Met darim Amip Iesuz masakao arinañ pohao het

hep.(Zoniz ñetiv mañairahan menahat nen ev.)

64Baiñetinavoz Tep Tokatit

The New Testament in the Kunimaipa Language of Papua NewGuinea

Nupela Testamen long tokples Kunimaipa long Niuginicopyright © 1989, 2002 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: KunimaipaTranslation by: Wycliffe Bible TranslatorsThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2015-01-26PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 12 Dec 2019 from source files dated 22Nov 2019d39747ff-5d8e-5f3a-b70c-bc47d226623d

http://www.wycliffe.org

http://www.ethnologue.org/language/kup

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

REVELESEN Ñetïgarosikao - ebible.org · ÑetïTokatizañ1:18 4 ÑetïTokatizañ2:4...

Documents

Transcript of REVELESEN Ñetïgarosikao - ebible.org · ÑetïTokatizañ1:18 4 ÑetïTokatizañ2:4...