Resultaten effectmeting Een G-krachtige praktijk · verdwijnt eigenlijk de praktijk, waar de lessen...

Een G-krachtige praktijk

Resultaten effectmeting Een G-krachtige praktijk

SoE-studiedag 23 oktober 2014

Doelstelling Een G-krachtige praktijk

Effectmeting

Effectmeting op twee niveaus

1. studenten• percepties

• praktijk

2. lectoren• percepties

1. projectmedewerkers

2. olievlek: lectoren gecoacht door projectmedewerkers

Effectmeting

Onderzoeksvragen1. studenten

• percepties:

• Hebben de studenten meer inzicht gekregen in (het belang van werken aan)

functionele geletterdheid na input van hun praktijklector?

• Geven zij aan hier meer aandacht aan te besteden in hun (toekomstige) lespraktijk?

• praktijk:

• Is er meer aandacht voor geletterdheid terug te vinden in de lesvoorbereidingen van

studenten na input van hun praktijklector?

2. lectoren• percepties projectmederwerkers en lectoren gecoacht door projectmedewerkers:

• Hebben de lectoren onder invloed van het coachingstraject meer inzicht gekregen in

(het belang van werken aan) functionele geletterdheid?

• Geven zij aan hier meer aandacht aan te besteden in hun (toekomstige) lespraktijk?

Effectmeting

Onderzoeksdesign - participanten

1. Studenten• percepties:

• onder begeleiding ingevulde online-vragenlijst, aangevuld met diepte-interviews

• studenten opleidingsjaar 2 (en 3 bij eindmeting)

• praktijk:

• lesvoorbereidingen eerste stageperiode

• studenten opleidingsjaar 2 (en 3 bij eindmeting)

2. Lectoren• percepties projectmederwerkers en lectoren gecoacht door projectmedewerkers:

• nulmeting: onder begeleiding ingevulde vragenlijst

• procesmeting: video-opnames ervaringsuitwisselingen projectmedewerkers

• eindmeting: online-vragenlijst

Effectmeting

Timing

1. Studenten• percepties:

nulmeting: december 2012 - eindmeting: december 2013

• praktijk:

nulmeting: november 2012 - eindmeting: november 2013

2. Lectoren• percepties projectmederwerkers en lectoren gecoacht door projectmedewerkers:

projectmedewerkers: nulmeting: september 2012

eindmeting: september 2013

procesmeting: september 2012-juni 2014

lectoren olievlek: nulmeting: eerste semester 2013

eindmeting lectoren olievlek: juni 2014

Percepties studenten

Onderzoeksvraag

• Hebben de studenten meer inzicht

gekregen in (het belang van werken aan)

functionele geletterdheid na input van hun

praktijklector?

• Geven zij aan hier meer aandacht aan te

besteden in hun (toekomstige) lespraktijk?

Percepties studentenOnderzoeksgroep


+ diepte-interviews

Onderzoeksinstrumenten

Nulmeting: percepties studentenResultaten nulmeting

• Studenten zijn weinig vertrouwd met het begrip functionele geletterdheid• voornamelijk gekoppeld aan taalcorrectheid, vakterminologie en 'taalvaardigheden'

� vaak vage omschrijvingen

� Ik denk dat het te maken heeft met de juiste spelling en taal op de juiste

plaats te gebruiken. Ik heb er nog nooit van gehoord.

� Specifieke vaktermen.

� Deze term is mij onbekend, maar ik zou er de taal en schrijfwijze aan

koppelen.

� Het functioneel kunnen omgaan met taalvaardigheden en gebruiken van

taalvaardigheden.

� De taalvaardigheid die een leerkracht nodig heeft.

Geletterdheid doet mij sowieso denken aan

taal, en dan functioneel, dat ge het moet

gebruiken, dus dat kwam bij mij gewoon over

dat het gaat over het juist toepassen van taal,

zoals foutloos schrijven bijvoorbeeld.


• De meerderheid van de studenten vindt werken aan geletterdheid in

lespraktijk gematigd belangrijk, maar• ze hebben vaak een vaag of verkeerd idee van begrippen als functionele taken,

hulpmiddelen, …

• ze vinden het niet realistisch om er tijd aan te besteden in de praktijkles

• ze zien niet in hoe er binnen de praktijkvakken geïntegreerd aan geletterdheids-

vaardigheden kan worden gewerkt

• ze schuiven de verantwoordelijkheid door naar algemene en theoretische vakken

Leessituaties? Euhm, situaties waarin

de leerlingen moeten lezen. Daar een

voorbeeld van geven? Dat vond ik al

moeilijker, omdat … bij ons is alles

plastisch.

In de praktijkles denk ik niet dat

daar tijd of ruimte voor is, je kunt

wel als ze een fout maken ze daar

op wijzen, maar niet echt een

lesmoment spenderen aan taal.

Ik dacht dat ge met hulmiddelen,

dat ze materiaal hadden of zo om

mee te werken.

Euhm, het functioneel maken, dan

denk ik echt aan dat wij moeten

gaan letten op hoe ze schrijven, dus

dat ze correct alles noteren.

Ik kan me voorstellen dat als ge kunstenaar zou worden, da ge toch wel nen

tekst bij uw werk moet kunnen schrijven, dus ja, da’s wel belangrijk dat dat

ook aan bod is gekomen, maar dan eerder onder een les Nederlands, want

als ge tijdens uw les PO de aandacht gaat leggen op lezen en schrijven, dan

verdwijnt eigenlijk de praktijk, waar de lessen rond draaien.


• Bijna alle studenten beseffen dat geletterdheidsvaardigheden heel

belangrijk zijn in het latere beroepsleven en het dagelijks leven,

maar:

• zo goed als geen enkele student haalt dit aan bij de omschrijving van het begrip

functionele geletterdheid

• ze linken dit niet aan het werken aan die vaardigheden in hun praktijklessen

Ze krijgen een brief van de vakbond of van

het stadsbestuur of zo, en dan moeten ze die

kunnen lezen en dan moeten ze misschien

een brief terugschrijven. En dan, voor cijfers,

bankuittreksels en van die dingen.


• Er is een significant verband tussen hoe de studenten hun eigen

geletterdheidsvaardigheden inschatten en hoe belangrijk ze het vinden dat

elke leerkracht eraan werkt (m.a.w. wie vindt dat hij over een goede

leesvaardigheid beschikt, vindt het belangrijk dat alle leerkrachten daar aan

werken, enz.)

• De studenten schatten hun eigen ICT-vaardigheden unaniem het hoogst in,

maar hier zien we geen significant verband met hoe belangrijk ze het vinden

als onderdeel van de klaspraktijk.

Ik vind dat wel belangrijk dat ze lezen, maar zelf

persoonlijk doe ik dat niet graag, dus ik vrees

dat ik dat niet zo veel ga laten doen, omdat ik

dat zelf saai vind.

Ik ben zelf ook niet zo

wiskundig, dus ga ik ook nooit

nie van ja, tabellen of zo, dat,

nee.


• De percepties van de studenten van de experimentgroep en de

controlegroep lopen nagenoeg parallel.

Globale conclusie effectmeting percepties studenten

� De experiment heeft systematisch vooruitgang geboekt, de

controlegroep niet! Deze vooruitgang is net significant (p= 0,05).

� Op bepaalde stellingen, zoals het belang van de vaardigheden in

hun latere beroepsleven of in de samenleving, scoorden de

respondenten reeds hoog in de nulmeting. Significant hoger

scoren in de eindmeting is dan haast niet mogelijk. In de diepte-

interviews zien we wel nog ‘vooruitgang’!

Eindmeting percepties studenten


Significante vooruitgang experimentgroep

p=0,027 p=0,019



p=0,003 p=0,049



p=0,013 p=0,014


Citaten uit diepte-interviews

Hoe ik functionele geletterdheid heb opgevat?

Je laat de leerlingen lezen en schrijven, maar

niet om te lezen of om te schrijven,

bijvoorbeeld je gaat nu een tekst lezen om te

lezen. Maar dat ze bijvoorbeeld een

receptenfiche lezen om dat dan toe te passen

in de keuken.

Leerlingen begrippen laten aanleren,

maar niet met als doel om enkel die

begrippen en die definities te kennen,

maar ook dat ze die nodig hebben

om een ander doel te bereiken. Zoals

bij ons bijvoorbeeld bij praktijk een

receptenfiche. Als daar staat

bijvoorbeeld koken en bakken en

pocheren, dat zijn allemaal definities

en begrippen voor hen, maar ze

moeten die wel kennen om hun

bereiding te maken. Dus er zit altijd

een achterliggend doel achter.

Focus op vormcorrectheid verdwenen

Inzicht in functionaliteit toegenomen


Citaten uit diepte-interviews

Als iedereen dat doet in

elke les, dan zijn die

leerlingen er heel veel

mee bezig en dat zal zijn

vruchten afwerpen

Als je een brief krijgt van de gemeente

bijvoorbeeld, dan moet je daar toch op een deftige

manier op kunnen antwoorden. En als je nooit iets

geschreven hebt, dan zal dat niet lukken. Als je in

het beroeps zit, heb je 18 uur praktijk per week

bijvoorbeeld in de laatste jaren en als je daar nooit

iets moet schrijven, maar enkel die paar uurtjes die

je van de algemene vakken hebt, dan wordt het

moeilijk.

Rol van praktijkvakleerkrachtwordt onderschreven

Praktijk studenten

Onderzoeksvraag

Is er meer aandacht voor geletterdheid

terug te vinden in de lesvoorbereidingen van

studenten na input van hun praktijklector?

Praktijk studentenOnderzoeksgroep

• Experimentgroep en controlegroep

• 3 richtingen:

• Voeding-Verzorging

• Plastische opvoeding

• Elektriciteit-mechanica

• Jaar 1: 2e opleidingsjaar → Jaar 2: 3e opleidingsjaar

• Lesvoorbereidingen eerste stageperiode 2e jaar – 3e

jaar

• 3 lesvoorbereidingen per student

Praktijk studentenAantallen per richting experiment- en controlegroep

Praktijk studenten

• Score-instrument: checklist G-krachtige lespraktijken

• 6 items:

• Aanbod: functioneel, gevarieerd, doelbewust

• Aanpak: ondersteuning, activerende werkvormen, feedback

• Beoordelingsschaal: 3-puntenschaal

Interscoorderbetrouwbaarheid• Scoring door 2 projectmedewerkers

(geen betrokken lectoren)

• Tussentijds overleg en bijsturing

scorewijzer/scoring

Praktijk studenten: controle vs. experiment

Vaststelling:

• Aanbod: vergelijkbare vooruitgang

• Aanpak: experimentgroep veel

meer vooruitgang

Conclusie:

Niet meer kwantiteit (aanbod) aan

geletterdheidstaken, wel meer

kwaliteit (aanpak)

Mogelijke verklaring:

• Geen expliciete opdracht gekregen

bij start stage 3e jaar

• Slechts kort inputmoment 2e jaar

Maar:

wel significant verschil in percepties;

experimentgroep significant beter!

Praktijk studenten

•Reeds bij start ‘beste’ groep; vak dat zich goed leent voor integratie functionele geletterdheidstaken

•Ondanks goede start op meeste items nog heel wat vooruitgang!

•Nauwelijks vooruitgang op item doelbewust → geen opdracht rond gegeven

•Geen vooruitgang op activerende werkvormen: algemeen opvallend weinig melding van activerende

werkvormen, maar binnen VV beste score!

Praktijk studenten

• Zwakke scores bij nulmeting; PO is echt doevak

• Mooie vooruitgang op 5 van de 6 items

• Item doelbewust: nog steeds geen vermelding in lesvoorbereidingen (ook hier geen opdracht

rond gegeven); in mondelinge bevraging wel bewustzijn aanwezig

Praktijk studenten

• Item functionaliteit:

achteruitgang

• Andere items:

lichte vooruitgang

• Veel vermelding talige vakdoelstellingen (begrijpen/verklaren/omschrijven), maar niet m.b.t. geletterd-

heidstaken (ook bij EM geen expliciete opdracht hierrond + grote afstand tussen input en stage).

Ook beschrijving acties aanleunend bij principes taalontwikkelend lesgeven (voorkennis oproepen,

verbinding met eigen ervaringen, verhelderende afbeeldingen).

Percepties lectoren

Onderzoeksvragen

• Hebben de lectoren onder invloed van

het coachingstraject meer inzicht

gekregen in (het belang van werken

aan) functionele geletterdheid?

• Geven zij aan hier meer aandacht aan

te besteden in hun (toekomstige)

lespraktijk?

Percepties lectoren

Nulmeting/BSA: info uit (bespreking)

enquête

• Visie op geletterdheid/taalontwikkelend

lesgeven

• Werken aan geletterdheidsvaardigheden

in eigen praktijk

• Inschatting geletterdheidsniveau

studenten/cursisten

Eindmeting: info uit enquête + intervisies

• Visie op geletterdheid/taalontwikkelend

lesgeven

• Werken aan geletterdheidsvaardigheden

in eigen praktijk

• Opgedane inzichten/ervaringen

Kleine

onderzoeks-

groep!

Percepties lectoren

1. Belang beginsituatie-analyse:

2. Inzicht functionele geletterdheid: reeds inzicht bij nulmeting – in eindmeting toch accurater, beklemtoning functionaliteit

en doelgericht inzetten, belang voor maatschappelijke weerbaarheid/uitoefening beroep

Alleen al bij het invullen van het

document, door stil te staan bij al die

vragen, besefte ik wat ik allemaal nog

niet doe.https://youtube.com/watch?v=7fKoMDYS7yo

Doelgericht inzetten van taal,

rekenen en ICT in authentieke

situaties om informatie op te

zoeken, bewerkingen te maken,

problemen op te lossen, enz. in

beroeps- en opleidingssituaties en

het dagelijkse leven.

Deze leerlingen studeren af in het beroepsgericht

onderwijs waarbij het belangrijk is dat zij

onmiddellijk tewerkgesteld kunnen worden, dit op

een optimale manier. Wanneer de leerlingen worden

tewerkgesteld in een kinderdagverblijf en moeite

hebben met het lezen van voorschriften,

receptfiches, ... wordt het presteren moeilijk. Indien

zij in het secundair onderwijs functioneel geletterd

gevormd worden, kunnen zij zonder enige moeite

omgaan met bv. heen-en-weerschriftjes

Percepties lectoren

3. Aandacht voor functionele geletterdheid in de lerarenopleiding eindmeting• unaniem beklemtoning belang geletterdheidsvaardigheden en taak lerarenopleiding

om hierrond inzichten en opdrachten door te geven aan studenten/cursisten

• (bijna) unaniem beklemtoning verantwoordelijkheid lectoren hierin: voorbeeld- en

doorgeeffunctie

4. De kracht van de professionele leergemeenschapkritisch klankbord – uitwisseling van ideeën – multi-disciplinair overleg – coöperatief leren

– opbouwende feedback op denken en doen – samen denken/zoeken/proberen/durven

De materie wordt beter/diepgaander

begrepen. Ik zag dit semester uitzonderlijk

betere resultaten van de opdrachten waarin

ik aandacht besteedde aan functionele

geletterdheid.

Het werkt motiverend omdat studenten het

nodig hebben voor hun praktijk- en/of

stagelessen.

Het werkt activerend, studenten kunnen met

een informatiebron zelfstandig aan de slag.

Contact effectmeting

[email protected]@cvolimlo.be (praktijk studenten)

http://g-krachtigelespraktijk.associatie.kuleuven.be

Resultaten effectmeting Een G-krachtige praktijk · verdwijnt eigenlijk de praktijk, waar de lessen...

Documents

Transcript of Resultaten effectmeting Een G-krachtige praktijk · verdwijnt eigenlijk de praktijk, waar de lessen...