Reiken naar de top

Prestatieafspraken tussen de staatssecretaris van

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en Windesheim

4 mei 2012

2 3

VoorafBijgaand treft u ons voorstel op grond van het Hoofdlijnenakkoord aan, op basis waarvan aan Windesheim naar verwachting prestatiebekostiging wordt toegekend.

Ten behoeve van de hiernavolgende voorstellen voor verkrijging van prestatiebekostiging en voor het maken van de bestuurlijke afspraken over profilering en valorisatie, gaat Windesheim uit van de volgende gemaakte afspraken in het Hoofdlijnenakkoord:

• Dekwaliteitvanonderwijsenhetstudiesucceshebbenprioriteitbijdeovereentekomenprestatieafspraken;• EriseencentralerolweggelegdvooropenoverlegtussenWindesheimendestaatssecretarisvanOCWoverde overeentekomenprestatieafspraken;• HetkaderwaaraandevoorstellenvanWindesheimwordengetoetstisneergelegdinhetHoofdlijnenakkoord.

Windesheimtekenthierbijaan,datdeHBO-raadmedenamensWindesheimnietheeftingestemdmethetbeoordelingskaderdatisopgestelddoordeReviewCommissiediedestaatssecretarisheeftingesteld.

In aanvulling op de afspraken uit het Hoofdlijnenakkoord maakt Windesheim het uitdrukkelijke voorbehoud dat mocht openigmomentkomenvasttestaandateenformeel-wettelijkebasisvoorinvoeringvanprestatiebekostiginginhethogeronderwijstenonrechteontbreekt,destaatssecretarisvanOCWgeenredenheeftomdebekostiginginzakedeprestatieafspraken aan Windesheim te onthouden.

Windesheimspantzichindeovereentekomenprestatieafsprakenterealiseren,maarerkunnenzichomstandighedenvoordoendierealisatieervanindewegstaan.Daarbijkanhetbijvoorbeeldgaanom:hetnietofniettijdigafgerondzijnvanhetwetgevingstrajectrondde(wettelijke)maatregelendieinhetHoofdlijnenakkoordzijnovereengekomenalszijndenoodzakelijkerandvoorwaardenvoorhetverhogenvandeprestatiesvandehogescholenophetgebiedvankwaliteitenstudiesucces;deuitkomstvandediscussieronddebekostigingvanhetdeeltijdonderwijsdiethanswordtgevoerd;(ingrijpende)bezuinigingendoorhetkabinetophethogerberoepsonderwijs;eendefinitiefbesluitomdembo-4opleidingen te verkorten van vier naar drie jaar.

Windesheim wenst een aparte bepaling in de prestatieovereenkomst op te nemen waarin wordt geregeld dat wanneer dergelijkeomstandighedenzichvoordoen,ditleidttotgeheleofgedeeltelijkebijstellingvandeprestatieafsprakenen/of tot gehele of gedeeltelijke bijstelling van de financiële consequenties die kunnen worden verbonden aan het geheel of gedeeltelijknietnakomenvandeprestatieafsprakentussendestaatssecretarisvanOCWenWindesheim.

InhetgevaldatdeprestatieovereenkomsttenaanzienvanbovenvermeldenadereoverwegingennaarhetoordeelvanWindesheimprocedureelonvoldoendewaarborgenzoubevattenofinhoudelijkonjuistzouzijn,kandehogeschoolbesluitende prestatieovereenkomst toch aan te gaan, doch uitsluitend ter behoud van het recht op prestatiebekostiging. In dat geval behoudtdehogeschoolzichhetrechtvooromjuridischestappenteondernemenindienzijdatnoodzakelijkacht.

4 5

Inhoudsopgave

I Inleiding 6

II De omgeving van Windesheim 8

III Windesheims profiel 12

IV Windesheims prestatieafspraken 16

V Slot 21

Lijst van gebruikte afkortingen 22

Bijlage 1: Kengetallen Windesheim 23

Bijlage 2. Windesheim Flevoland 25

Bijlage 3: Samenwerkingsverbanden Windesheim/Centers of Expertise 27

Bijlage 4: Expertise Centrum Primair Onderwijs 40

Bijlage 5: Blended learning 42

Bijlage 6: Honoursprogramma’s en interdisciplinaire trajecten 42

Bijlage 7: Adhesieverklaring van de provincie Overijssel bij 43 de projectvoorstellen ten aanzien van Centers of Expertise

6 7

I InleidingVoor u ligt het voorstel voor prestatieafspraken tussen de staatssecretaris van OCW en Windesheim. Windesheim streeft ernaar zijn studenten de best mogelijke uitgangspositie te geven voor het vinden van een werkkring en wil dat zij in die werkkring ervaren dat hun opleiding perfect aansluit bij de beroepspraktijk. Dit tweeledige doel is de leidraad voor de visie die aan deze prestatieafspraken ten grondslag ligt. Windesheim wil behoren tot de top drie van de grote hogescholen in Nederland en werkt daarom onvermoeibaar en op alle fronten aan voortdurende kwaliteitsverbetering.

Injuli2011zijndeeerstelijnenuitgezetvoordeprestatieafspraken,inWindesheimenbijstakeholdersinderegio.VervolgensiseentrajectdoorlopenmetoverlegrondestussenCollegevanBestuur(CvB)endirecteuren,tussenCvBendemanagementteamsvandedomeinenenmetthematischebesprekingentussenCvBendedomein-endienstdirecteuren.MedewerkerszijnbijdetotstandkomingvandeprestatieafsprakenbetrokkeninbijeenkomstenvanhetHogeschoolnetwerkwaarin seniormedewerkers van ondersteunende diensten participeren en in diverse lunchbijeenkomsten voor alle medewerkers.DaarnaastisdeCentraleMedezeggenschapsraadgeraadpleegdbijhetopstellenvandeafspraken.TotslotzijndevoorstellenvoordeprestatieafsprakengetoetstdoordeRaadvanToezichtvanWindesheimendoordebelangrijkste stakeholders in de regio.

AfstemmingoverprofileringenzwaartepuntvormingheeftplaatsgevondentussenWindesheim,deHogeschoolvanArnhemenNijmegenenSaxion.Alledriehogescholenkiezenvooreenbreedopleidingspalettenbehoevevandeonderscheidenregio’swaarinzeopereren,waarbijuitgegaanwordtvandeeigenkracht.Opdepuntenindeprofileringwaaroverlapbestaatzijnsamenwerkingsafsprakengemaakt.Hiermeezijndehogescholencomplementairaanelkaar.

1.1 De hogeschool in vogelvlucht

Windesheimismet21.700studenten,enkeleduizendencursistenen1.887medewerkerseenvanNederlandsgroterehbo-instellingen.MeteenhoofdvestiginginZwolleeneennevenvestiginginAlmere,onderdenaamWindesheimFlevoland,heeftdehogeschoolzichdeafgelopenjarenontwikkeldvaneenreguliere,maarietwatinzichzelfgekeerdeonderwijsinstelling tot een stevig in de regio verankerde, innovatieve kennisinstelling. Maatschappelijke betrokkenheid en het benutten van de kansen die diversiteit biedt, waren daarbij leidend: Windesheim staat middenin de samenleving en daagt mensenuitdatzelfdetedoen,doorzichteontwikkelentotverantwoordelijke,waarde(n)volleenzelfbewusteprofessionals.Windesheim biedt bacheloropleidingen aan op de gebieden onderwijs, bewegen en sport, theologie en levensbeschouwing, economie,management,rechtencommunicatie,journalistiek,gezondheidenwelzijn,techniek,vormgeving,logistiekenICT.

In september 2010 startte Windesheim met vier opleidingen in Almere en één in Lelystad. Mede gefinancierd door gemeenten, provincieenrijksoverheidgeeftWindesheimFlevolanddeprovincieeenkennisimpuls,waarmeewordtvoorkomendatderegiozich,dooreengebrekaanhogeropgeleiden,eenzijdigontwikkelt.Hetonderwijsaanbodisinmiddelsuitgebreidtotzestienopleidingen.1

1.2 Strategische agenda

Windesheimzalzijndoelstellingendekomendejarenlangseendrietallijnenverwezenlijken.Teneerstewordtdecomponentonderzoek&ondernemenuitgebreidenversterkt.Defocusligtoppraktijkgerichtonderzoekdatgebaseerdisopdeberoepspraktijk.Deonderzoeksresultatenvindennietalleenhunwegterugnaardeplaatswaardeprobleemstellingontstond,maarwordenookbenutinhetonderwijs,zodatdenieuweberoepsbeoefenarennaardelaatstekwaliteitsmaatstavenenactueleinzichtenwordenopgeleid.Windesheimheeftdeovertuigingdatkennisproductiehetfundament is van beroepsgericht hoger onderwijs.

DetweedelijnwaarlangsWindesheimzijnambitiesverwezenlijktisdeverhogingvanhetopleidingsniveauvandedocenten.Docentendiebachelorstudentenopleiden,moetenzelfminimaaléénniveauhogeropgeleidzijn.In2016zal80procentvandedocentenminimaalovereenmastergraadmoetenbeschikken;opdenduurstijgtdatpercentagenaar100.Tenderdewordthetstudieklimaatambitieuzer.Devoorlichtingaanpotentiëlestudentenwordtgeoptimaliseerd.Meertransparantietenaanzienvanhetberoepsperspectief,hetrendementvandestudieendeeisendieaandestudentwordengesteld,moetleidentoteenbeterestudiekeuze.Deeiseninheteerstejaarwordenstringenter,studieloopbaanbegeleiding wordt intensiever. Al met al gaat de kwaliteit van het onderwijs omhoog.

1.3 Leeswijzer

HoofdstukIIiseenschetsvanWindesheimsomgeving.Deregio’swaarindehogeschoolisgevestigd,deinstellingenenbedrijven waarmee wordt samengewerkt, de studenten, de Nederlandse kenniseconomie: die elementen bepalen wat Windesheim is en doet.

HoofdstukIIIlaataandehandvanvijfprofielkenmerkenuitgebreiderzienwathetkaraktervanWindesheimis.

InhoofdstukIVwordendehogeambitiesvandehogeschoolvertaaldinprestatieafsprakenvoorhetstudiejaar2016-2017.Daarbijwordtookbeschrevenhoedieprestatiesgerealiseerdzullenworden.Eensamenvattingophoofdpuntensluitditrapport af.

1) Meer informatie over Windesheim Flevoland is te vinden in bijlage 2.

8 9

II De omgeving van Windesheim 2.1 Van Z tot A

Windesheimiseenkennisinstelling,eenUniversityofAppliedSciences,opererendinhetmiddenvanhetland,vanZtotAoftewelvanZwolletotAlmere,debrederegiometalskernhetnoordelijkedeelvanOverijsselendeprovincieFlevoland.Dezeellipsvormigeregiokenmerktzichdoorbevolkingsgroeiensocialeeneconomischepotentie.Windesheimwildiepotentie actief ondersteunen.

2.2 De ellips van Windesheim

IndeNederlandseeconomieiseenbijzondererolweggelegdvoorderegio’sRotterdam/Delft/Leiden,enUtrecht/EindhovenalsmededestadAmsterdam.Hetzijncentravaneconomischegroeiopdelangetermijn:dearbeidsparticipatieneemtertoe,zetellenmeerstartendebedrijveningroeisectorenendewerkloosheidiserlager.OokZwolle,eenstaddieerinslaagthoogopgeleidenvasttehouden,vormtzo’ncentrum.Datisvooreendeeltedankenaandehechtesamenwerkingtussenondernemersenonderwijs-enkennisinstellingen,dieondermeervormheeftgekregenindeStichtingKennispoortRegioZwolle.Kennispoort stimuleert de totstandkoming van innovatieve businesscasesen bevordert de vorming van kennisclusters.2 Niet lukraak, maar vooral langsdehoofdthema’svoordezeregiozoalsdiezijnbenoemddoorgedeputeerdeTheoRietkerkopdeRondeTafelConferentieOnderwijsvannovember2011:HighTechSystemenenMaterialen(HTSM),Gezondheid/LifeSciencesenChemie/Kunststoffen.3Daarnaastiseen thema de aandacht in de hele onderwijskolom voor het opleiden van technici.

KenmerkendvoorderegioFlevolandiseensterkebevolkingsgroeienverstedelijking,metnameinAlmere.Flevolandwildesectorenzakelijkedienstverleningenindustrieuitbouwenenversterken.DitzijnsectorenmeteengrootverdienvermogenenindeeconomievanFlevolandzijnzenunoglichtondervertegenwoordigd.Onderwijsspeelteenbelangrijkerolinditstreven.Deberoepsbevolkingismomenteelietsminderhoogopgeleiddanhetlandelijkgemiddelde.HetbeleidvandeprovincieFlevolandisdaaromteneerstegerichtopverhogingvankwaliteit;eenbraindrainnaardeRandstad moet worden gestopt. Bovendien wordt met het onderwijs de potentie in de regio optimaal ontwikkeld.

Deregio’sZwolleenFlevolandflorereneconomisch,zoblijktuitonderzoekvanElseviernaartoplocatiesinNederland.ZwolleontwikkeltzichzelfstotdetweedeeconomischetoplocatievanNederland,na‘s-Hertogenbosch.Datisniettoevallig:indezeregioisvolopruimteomteondernemen,terwijldeaansluitingenopwater,wegenspoorperfectzijn.Inmiddelsisersprakevaneen‘treknaarhetoosten’enfunctioneertderegiosteedsmeeralsscharnierpunttussendeRandstadenNoord-Europa.Dezeontwikkelingvormteenstimulansvoordelogistiekesectorenleidttoteeninternationale focus bij het hele bedrijfsleven.

Deeconomischestructuurvanbeideregio’sleuntophetmidden-enkleinbedrijf(MKB),datgoedisvoor60procentvandewerkgelegenheid.De(maak)industrieende(gezondheids)zorgspringeneruit.Arbeidsmarktanalyseswijzenuitdatverder ook de logistieke sector en de vrijetijdseconomie grote kansen bieden.

Metanderewoorden:hoeweldezeregio’seconomischgeenuitgesprokenprofielhebben,gaatheteconomischensociaalgoedenneemtdebevolkinginbeideregio’stoe.Gezichtsbepalendebranches,zoalsdefinanciëlesectorinAmsterdam,ontbreken.Evenminzijnerbedrijvenmeteendominantepositieinderegio,zoalsPhilipsenASMLdieinnemeninZuidoostBrabant.InZwolleenFlevolandisjuisthetmidden-enkleinbedrijfstructureelvangrotebetekenis.DegrootstewerkgeverinZwolleishettopklinischziekenhuisISALA.

2.3 Brede regio vraagt een brede hogeschool

GeschetstisdeomgevingvanWindesheim,waarindehogeschooleenessentiëlespeleris.DetopsectorenHTSMenChemie,deaandachtindeheleonderwijskolomvoorhettekortaantechnici,deinternationalefocusvanhetbedrijfsleven,delogistiekendebehoefteaanhogeropgeleiden(kwaliteit!)overdevollebreedtevanheteconomischspectrum:Windesheimlaatonderwijs,onderzoekenondernemenhieropaansluiten.Datleidttotdeconclusiedatdehogeschoolnietkan snijden in het brede opleidingenpakket. Windesheim heeft alleen opleidingen met een duidelijk beroepsperspectief engeen’modieuzestudies’:bijbeslissingenoverhetaldannietoprichtenvannieuweopleidingenenhetvoortbestaanvandehuidigeopleidingenzijnaltijdlangetermijnoverwegingenvandoorslaggevendbelang.Windesheimzaldaaromzijnbrede opleidingenpakket in stand houden, vooral ook om te kunnen voldoen aan de vervangingsvraag naar middenkader en topkader in de regio. Wel hebben dergelijke lange termijnoverwegingen onlangs geleid tot het besluit te stoppen metdeopleidingCultureelMaatschappelijkeVorming(CMV)enmetdekunstopleidingDBKV.LaatstgenoemdewordtovergedragenaanArtEZ,inlijnmethetsectorplanKunsten.

Hetvoorgaandebetekentookdatdehogeschoolzichrichtopallemogelijkecategorieënstudenten,zowelgedrevendoorde behoeftes van de arbeidsmarkt als door de emancipatoire doelstelling dat mensen van elk niveau en in elke fase vanhunlevenmogelijkhedenmoetenhebbenzichverderteontwikkelen.StudentenvanWindesheimkomengrotendeelsvanhethavoenvwo(54procentin2011)envanhetmbo(32procentin2011).DaarnaastrichtWindesheimzich-ondermeermetLevenLangLeren-opvolwassenendiezichwillenomscholen,opmbo’ersmetenkelejarenwerkervaringenopstudentenouderdan25jaar.Voormbo’ersdiemindergoedzijntoegerustvoorhetvolgenvaneenvierjarigehbo-opleidingbiedtWindesheiminafstemmingmetdebetrokkensectortweejarigeAssociatedegree(Ad)-opleidingenaan.Voorstudentendieeenmeerdangemiddeldestudiebelastingaankunnen,zijnerhonoursprogramma’s.

DeeconomischefijnmazigheidvanWindesheimsomgevingdicteertdatermaaréénmiddelisomambitiesterealiseren,endatissamenwerking-zowelopregionale,nationalealsinternationaleschaal.Regionaalwordtervolopgeparticipeerdin samenwerkingsverbanden die de innovatiekracht van het bedrijfsleven versterken.

Indezebrederegioisnaastbedrijvigheidookeenbreedpaletaanmaatschappelijkeorganisatiesinonderwijs,zorgenwelzijn.DoorkennisuitwisselingeninnovatiewordenbedrijvenenorganisatiesinderegioondersteundmetdeexpertisewaaroverdocentenenlectorenvanWindesheimbeschikken.DeconclusieisdatWindesheimervoorkiestomeenbredehogeschooltezijnenteblijven;eenbredehogeschoolmeteenaantalherkenbareprofielenenmetambitie.

2.4 Aansluiting topsectoren

Eenbredesamenwerkingtussenbedrijvenenkennis-enoverheidsinstellingenheeftmaart2012geleidtotdeoprichtingvanhetPolymerScienceParkinZwolle,eenopeninnovatiecentrumvoorverbredingenverdiepingvankennisenonderzoekindekunststoftechnologie.DitcentrumsluitaanbijdetopsectorHTSMendetopsectorChemie.

2) Kennispoort is opgericht door Windesheim, de provincie Overijssel, de Kamer van Koophandel Oost-Nederland en de gemeente Zwolle (namens de regiogemeenten). 3) Verslag Rondetafel Onderwijs 2, 24 november 2011.

De ellips van Windesheim

10 11

DetopsectorHTSMkrijgtindezeregioeenstevigprofielmetdeontwikkelingvanhetCentreofExpertiseHTSM-Oost,ECHOgenaamd,eensamenwerkingsverbandtusseninstellingenenbedrijvenwaarbijWindesheimenSaxionnauwbetrokkenzijn.DetopsectorChemiewordtverderversterktdoordeinrichtingvanhetCentreforOpenChemicalInnovation(COCI),eensamenwerkingtussenStendenHogeschoolEmmenenhetlectoraatKunststoftechnologievanWindesheim.OokeenaantaltechnischeopleidingenvanWindesheimwerktdaarinmee.InhetCOCIzullenlopendeonderzoeksprojectenwordengebundeld.

AansluitendbijhetgroeiendebelangvandelogistiekesectorheeftWindesheimzichaangeslotenbijhetPlatformKennisakkoordLogistiek.OphetgebiedvandetopsectorLifeScienceswerktWindesheimsamenmetdeprovincieOverijssel,AchmeaenhettopklinischziekenhuisISALAindeonderwijs-enonderzoeksprojectenTechniekindeZorg.

2.5 Samenwerkingsverbanden

OokbuitendetopsectorenzoektWindesheimdesamenwerking,regionaalenbovenregionaal.Windesheimheeftmeteenaantalhoofd-enregiokantorenvanAlbertHeijn,WehkampenDAeenretailtraineeshipopgezet.Ditbiedtstudentenvande opleiding Small Business en Retail Management de mogelijkheid tot werken en leren bij de retailer. Andere initiatieven terbevorderingvandesamenwerkingenverankeringinderegiozijn:samenwerkingmetgroepenvanfamiliebedrijven,metdegemeente,metROC’s,enmetdeKamervanKoophandeloverstartersinderegio.

InsamenhangmethetMasterplanBèta-TechniekrichtWindesheimsamenmetSaxionendeUniversiteitTwenteeenCentreofExpertiseTechniekonderwijs(TSE-CTO)opmethetdoeleenbijdrageteleverenaanhet(nationaal)gevoeldetekortaantechnici.OpeducatiefgebiedwerktWindesheimdaarnaastsamenmetdebredeeducatievefaculteitenvandeHogeschool van Amsterdam, Hogeschool Inholland en de Hogeschool van Utrecht. Hier wordt samengewerkt op het terrein vancurriculum-entoetsontwikkeling,methetdoeleenhogerkwaliteitsniveauvandetweedegraadslerarenopleidingen.IneenvergelijkbaarinitiatiefparticipeertWindesheiminhetopterichtenCentreofExpertisePrimairOnderwijs(EXPO)vanInholland,iPaboendeVrijeUniversiteit.Verderwordterdoordezes‘sporthogescholen’vanNederland,verenigdinhetALODO,opditmomentgewerktaaneenconvenantgerichtopkennisuitwisselingensamenwerkingophetgebiedvanmastersengezamenlijkenascholing. InonderstaandoverzichtzijndesamenwerkingsverbandenvanWindesheimendeaansluitingbijdetopsectorenweergegeven.

2.6 Internationale focus

Het is al genoemd: internationalisering speelt een belangrijke rol in de regio’s waarin Windesheim opereert. Dehogeschoolsluitdaaropaanmetextraimpulsenvoorinternationaalonderwijs.Datvergroothetberoepsperspectiefvanafgestudeerden.Contactmetandereculturenstimuleertdepersoonlijkeontwikkelingvandestudent.DeEuropeseeenwordingisvervoortgeschredenenwereldwijdesamenwerkingneemthandoverhandtoe.DitzijnvoorWindesheimredenenomophetterreinvaninternationaliseringeenhoogniveautewillenbereiken.Diewenssluitookaanbijrecentenationaleeninternationalebeleidsafspraken.DaarinwordtaandachtvoorinternationaliseringinhethogeronderwijsalsvoorwaardegesteldvoordeontwikkelingvandeEuropeseHogerOnderwijsRuimte,eenonderdeelvanhetstrevenvanEuropaeeninnovatieveencompetitieveeconomieopwereldniveautemaken.

Windesheim heeft een waaier aan initiatieven ontplooid om de relatieve achterstand op het gebied van internationalisering(meerdan)goedtemaken.Uitwisselingsprogramma’s,buitenlandstages,excursies,Engelstaligeminorsendoubledegree-programma’smakendaardeelvanuit.IntoenemendematewordenEngelstaligeprogramma’sinhetcurriculumopgenomen.OmdeinternationalestudentenmobiliteittevergrotenisWindesheimstrategischepartnershipsmetdiversehogescholenenuniversiteiteninhetbuitenlandaangegaan.Duurzamesamenwerkingsverbandenzijnermetvolgendekeypartners:ArteveldeHogeschool(Gent,België),WilliamPatersonUniversity(Wayne,NJ,USA),FachhochschuleNordwestschweizFHNW(Zwitserland),UniversiteitDuisburg(Duitsland)enChongqingTechnology&BusinessUniversity(CTBU,China).MetdeCTBUwordteenaanvraagvoordeoprichtingvaneenConfuciusInstituutinZwollevoorbereid.MetdeShaanxiNormalUniversity(SNU)wordtdaarnaasteenlerarenopleidingChineesopgezet.MetdeNanyangUniversity(Singapore)zijnactiviteitengestartrondseriousgamingenvirtuallearning.InhetkadervanhetprojectCheckITresidereninformaticastudentenoppermanentebasisinXiamen(China).Doubledegree-opleidingenzijnopgezetmetdeFachhochschuleOsnabrück(Duitsland)endeZurichUniversityofAppliedSciencesZHAW(Zwitserland).

Aard Sector Wat HoeLandelijke topsector HTSM ECHO,HTSM-OOST Managing partner met Saxion

en Universiteit TwenteLandelijke topsector Chemie COCI Managing partner met Stenden

Landelijke topsector MasterplanBeta-Techniek TSE-CTO Managing partner met Saxion en Universiteit Twente

Landelijke topsector Logistiek COE-Logistiek Partnerinnetwerk

Landelijke topsector Life Sciences ProjectenTechniekindeZorg Partnerinnetwerk

Onderwijs EXPO Supporting partner

12 13

III Windesheims profielWindesheim is een regionale hogeschool met een breed opleidingsaanbod. Kwaliteit en samenwerking met de omgeving staan voorop. Alumni en docenten hebben een ondernemende en onderzoekende houding. Het zijn waarde(n)volle professionals: verantwoordelijk en integer. Windesheim heeft vier profielkenmerken benoemd: MKB, Innovatie, Jong & Oud en Educatie. Ze zijn in het volgende overzicht weergegeven. Aansluitend heeft Windesheim een aantal topopleidingen benoemd die zich onderscheiden door een nog hoger ambitieniveau en een bovenregionale uitstraling.4 Ook de afstemming op topsectoren, kenniscentra en (internationale) samenwerking met derden is primair gericht op deze profielkenmerken.

3.1 MKB

DeeconomischestructuurvanderegioleuntophetMKB.Dezesectorheeftbehoefteaanintegereprofessionals,die beschikken over een ondernemende en innovatieve houding en een internationale blik. Het brede opleidingenpakket vanWindesheimisgerichtopdezebehoefte,waarbijdenadrukwordtgelegdopinnovatieenopwaarde(n)volheid.Bijhetzoekennaarantwoordenopmaatschappelijkevraagstukkenisinhetbijzondersocialeinnovatieonmisbaar.ZovindterbijWindesheimonderzoekplaatsnaarhetvraagstukhoeouderengezondengemotiveerdlangerkunnenblijvenwerken.

InhetkenniscentrumOndernemerschapstaattoekomstgerichtondernemerschapcentraal.Devisieisdatvooreconomischsuccesaanpassingsvermogen,socialeinnovatieenduurzaamheiddoorslaggevendzullenzijn.HetlectoraatFamiliebedrijvendoetonderzoeknaarthema’salsgovernanceenbedrijfsopvolginginhetfamiliebedrijf.MetdeopleidingSmallBusinessenRetailManagementwordtrechtgedaanaandebelangrijkepositievanretailinderegiovanWindesheim.DezeopleidingsluitookaanbijderegiovanWindesheimFlevolanddiegekenmerktwordtdoorbovengemiddeldveelzelfstandigondernemerschap.

Ditsoortcombinatiesvanactiviteitenheeftgeleidtotuitstekendeenhooggewaardeerderelatiesmettalvanretail-enfamiliebedrijveninderegio.DaarnaastonderscheidtWindesheimzichmetdeminorZelfstandigOndernemerschapenmetdecompetitie‘BesteStudentenbedrijfvanWindesheim’,dietelkensveelpubliciteitgenereert.MetdeWINcubator,totslot,wordt ondernemerschap binnen Windesheim gestimuleerd en gefaciliteerd.

Hetbedrijfslevenindezeregioissterkinternationaalgericht.DaarbijsluitendeinternationaleambitiesvanWindesheimaan.ZekwamenalaandeordeinhoofdstukII.

3.2 Innovatie

OnlosmakelijkverbondenmetdehierbovenbeschrevengrotebetekenisvanhetMKBisdenotiedatinnovatie,zoweltechnologisch,sociaalalsophetterreinvangezondheidenwelzijn,voordezeregiovanhetgrootstebelangisomeconomisch succesvol te blijven. Het ligt voor de hand dat daarbij een grote rol is weggelegd voor de hogeschool.

Specifiek voor Windesheim is de vruchtbare samenwerking tussen de verschillende lectoraten, waarbij op het snijvlak vandisciplinesvernieuwendeideeënontstaan.DatgeldtinhetbijzondervoordedriekenniscentraTechnologie,OndernemerschapenGezondheidenWelzijn.VoorbeeldenzijnhetPolymerSciencePark,hetExpertisecentrumophetgebiedvanHTSM(ECHO)enhetonderzoeknaardiversiteitinarbeidsorganisatiesdatvanuithetlectoraatSocialeInnovatie-binnenhetkenniscentrumOndernemerschap-wordtverricht.

DekenniscentraGezondheidenWelzijnenTechnologiewerkensameninonderzoeknaarICT-innovatiesinde(ouderen)zorg.Eenvoorbeelddaarvanishetprojectvalpreventie.GezondheidenWelzijnonderzoektdaarnaastnieuwevormenvanpreventierondbijvoorbeeldovergewichtenalcohol-endrugsverslaving.

HetkenniscentrumTechnologiezetprojectenopmethetregionaleMKBdiegerichtzijnophetgenererenvaninnovatieve,toepassingsgerichteenprobleemoplossendekennis.Deverstrengelingvanonderwijsenberoepspraktijkiseenbijzonderkenmerkvandittypeprojecten:studentenwordengeachtzelfopdrachtenteacquirerenenuittevoeren.Alle afstudeeropdrachten worden dan ook extern uitgevoerd.

3.3 Jong & Oud

EnerzijdsisderegiovanWindesheimbovengemiddeldjong,anderzijdsisereenbevolkingsgroepdievergrijst.Windesheimrichtzichopdekennisvragendiemetdezetweeleeftijdsgroepensamenhangen.DatgebeurtinhetbijzonderinhetkenniscentrumGezondheidenWelzijn,terwijlhetthemaookprominentaandeordekomtindeeducatieveopleidingen, in het technische domein en in de opleidingen van Theologie en Levensbeschouwing.

‘Jong’krijgtbijvoorbeeldaandachtinhetlectoraatVerslavingspreventieenindeopleidingenPedagogiek,SPHenMWD.Desamenwerkingmeteducatieveopleidingenresulteerterindatjongedocentenattentwordengemaaktopverslavingsproblematiekbijleerlingen,zodatzeinhunprofessieeenbijdragekunnenleverenaanhetverhelpenvaneengrootmaatschappelijkprobleem.HetonderwijsclusterOnderwijsenOpvoedingvanWindesheimFlevolandbesteedtaandacht aan de jonge bevolking in de regio.

‘Oud’ishetthemainhetlectoraatInnoverenindeOuderenzorgen-vanuithettechnischedomein-inhetlectoraatICT-innovatiesindezorg.UiteraardishetthemadominantindeopleidingenToegepasteGerontologieenVerpleegkunde.

Brede basis van hoog niveau

MKB Jong & Oud

Profielkenmerken Windesheim

Waarde(n)vol

Educatie

Innovatie

4) Windesheims topopleidingen zijn: Accountancy, BI (BI&M), Theologie en Levensbeschouwing (Godsdienst en Pastoraal Werk, Lerarenopleiding Godsdienst/levensbeschouwing, Master Leraar Godsdienst 1e graad), Industrieel Product Ontwerpen, Journalistiek, Master Business Administration, Master SEN, PABO, Pedagogiek, Toegepaste Gerontologie, Small Business en Retail Management, TBK, Werktuigbouwkunde en Windesheim Honours College.

14 15

3.4 Educatie

Dehogeschoolisvanoudshersterkinhetbredeveldvaneducatie,hetopleidenvandeopleiders,zodatwordtvoorzienindebehoefteaangoedgekwalificeerde,integereprofessionals.Windesheimonderscheidtzichhierbijinhoudelijkdoorde nadruk op normatieve professionalisering, niet alleen in de lerarenopleidingen, maar in de volle breedte. Het gaat de hogeschool om het opleiden van professionals die hun professionaliteit leren en blijven ontwikkelen met behulp van eenonderzoekendeenreflectievehouding.Daarinzijndezeprofessionalszelfbewustenzijnzijgeneigdeninstaatdediscussie over de inhoud van het beroep te voeren in het licht van hun verantwoordelijkheid voor en hun idealen over goed samenleven.

WatbetreftdeorganisatievanhetonderwijsheeftWindesheimzichaltijdsterkgemaaktvoorsamenwerkingmetandereonderwijsinstellingen.Deoverwegingdaarbijisdatdoorsamenwerkingdenoodzakelijkevernieuwingvanhetonderwijsbetaalbaargehoudenkanworden.OpnationaalniveaukrijgtWindesheimerkenningvoordecentraleroldiedehogeschoolspeelt als het gaat om samenwerking in educatie.

Diepositiemaakthetmogelijkvoortdurendvernieuwendtezijn.DeOnderwijsraadadviseerdevorigjaardekwaliteitvanheteducatieveonderwijsteversterkendoordeinrichtingvanUniversitaireOnderwijsCentra(UOC’s).WindesheimmaaktinmiddelsdeeluitvantweeUOC’savantlalettre:éénrondtechniekonderwijs,hetCentreofExpertiseTechniekOnderwijs(TSE-CTO)enéénrondonderzoekvoorhetprimaironderwijs.Deeerstemoeteenforsebèta-impulsgevenaandeonderwijskolom. Windesheim is ervan overtuigd dat de hogeschool een significante bijdrage te leveren heeft aan de ontwikkeling van de kennis van en voor het Nederlandse onderwijs.

DevestiginginFlevolandbiedtWindesheimeenuniekekansomhethogeronderwijsineenvandesnelstgroeienderegio’svanNederlandvormtegevenendaarmeehetkennisniveauindieregioteverhogen.OokbiedtWindesheimFlevolandmogelijkheden diverse weeffouten in het reguliere hbo te vermijden, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een didactisch onderwijsconceptdataansluitbijderegio(comakership),door50wekenperjaaropentezijnofdoorbrederebachelorsmetgemeenschappelijkevakkenaantebiedenzodatstudentengemakkelijkerkunnenswitchen.5

3.5 Waarde(n)volle professional

Windesheim leidt professionals op die vanuit hun eigen vakbekwaamheid een bijdrage leveren aan de kwaliteit van de samenleving in de komende decennia. Na de emancipatie, de ontplooiing van het individu en de toenemende persoonlijke welvaart in de afgelopen decennia, is de uitdaging voor de komende tijd de kwaliteit van samenleven te verbeteren. Globaliseringenregionaliseringgaanhierbijhandinhand.DebijWindesheimopgeleideprofessionalheeftongeachtzijnberoepsopleidingeenbesefvandenoodzaakstellingtenemenendeeigeninnovatievekrachtintezettenvoordeontwikkelingvan hetsamenlevenvandetoekomst.Ofhetnugaatomtechnologie,economie,communicatie,opvoedingeneducatie,ofzorgenwelzijn:deprofessionalheeftdemogelijkheidendeverantwoordelijkheiddekwaliteitvansamenlevente dienen.

Het opleiden en vormen van mensen vanuit een visie op samenleven, past in de traditie van Windesheim. In de beroepsopleidingenvanWindesheimverwervenstudentennietalleenkennisenvaardigheden,maarontwikkelenzeookeenberoepshoudingdiegebaseerdisophetbewustomgaanmetwaardenennormen,zowelpersoonlijke,institutionelealswettelijke.Dewaarde(n)volleprofessionalisaltijdbereidzijnberoepsmatighandelenkritischtebeschouwen(doormiddelvanreflectie)enkanvervolgensopgrondvanwaardenennormenhandelingsalternatieventegenelkaarafwegen.

Indecurriculavandebacheloropleidingenwordenberoepsvraagstukkenalsintegriteit,duurzaamheid,goedezorgenhulpverlening, goed onderwijs en maatschappelijk verantwoord ondernemen aan de orde gesteld.

Hetbeleidrondditthemaiseropgerichtdatinhetcursusjaar2015-2016allebacheloropleidingenwaarde(n)volheiddanwelberoepsethiekexplicietenaanwijsbaarinhetcurriculumhebbenopgenomen.HetstrevenisdaarnaastdeminorZingevingvoorProfessionalsin2016telatenuitgroeientoteenlandelijkbekendeminormet30procentinstroomvanstudentenafkomstig van buiten Windesheim.

InhetonderstaandefiguurzijndetopopleidingenenkenniscentrainhetprofielvanWindesheimgeplaatst.

Brede basis van hoog niveau

MKB Jong & Oud

Topopleidingen en kenniscentra Windesheim

Waarde(n)vol

Educatie

Innovatie

KC TechnologieIndustrieel Product Ontwerpen, Technische

Bedrijfskunde, Werktuigbouwkunde,Business IT en Managementnt

KC OndernemerschapSBRM, Accountancy, MBA,

Windesheim Honours College

KC MediaJournalistiek

KC Gezondheid en WelzijnPedagogiek,Toegepaste Gerontologie

KC EducatieMaster SEN, PABO,Theologie en Levensbeschouwing

Brede basis van hoog niveau

MKB Jong & Oud

Topopleidingen en kenniscentra Windesheim

Waarde(n)vol

Educatie

Innovatie

KC TechnologieIndustrieel Product Ontwerpen, Technische

Bedrijfskunde, Werktuigbouwkunde,Business IT en Managementnt

KC OndernemerschapSBRM, Accountancy, MBA,

Windesheim Honours College

KC MediaJournalistiek

KC Gezondheid en WelzijnPedagogiek,Toegepaste Gerontologie

KC EducatieMaster SEN, PABO,Theologie en Levensbeschouwing

5) Bredere bachelors met gemeenschappelijke vakken bieden vakken van verschillende opleidingen aan waardoor studenten gemakkelijker van opleiding kunnen wisselen.

16 17

IV Windesheims prestatieafsprakenIn dit hoofdstuk worden de hoge ambities van Windesheim vertaald in de volgende prestatieafspraken.

4.1 Onderwijs

Studiesucces

Wat?Deuitvalinheteerstestudiejaarisnu34procent.Windesheimneemteenreeksmaatregelenomdieuitvalteverlagen,maarkangeenwezenlijkeinvloeduitoefenenopdekwaliteitvandestudentendieinstromen.Daaromisdegewensteverlaging-34procentofminder-slechtseenstreefgetalengeenpercentagewaaropdehogeschoolkanworden afgerekend.

Hoe? Debelangrijksteverklaringvanuitvaliseenonvoldoendegefundeerdeopleidingskeuze.Eenbeteroverwogenkeuzeiswellichttestimulerendoormaatregelen‘voordepoort’tenemen:- Windesheimgeeftleerlingenvanhetvoortgezetonderwijsenhetmbogelegenheidzichalvastopopleidingenen

beroepenteoriënterenmetstagesenproefstuderen;- DeaankomendeleerlingenzijnookwelkomomaanWindesheimalvastvoorbereidendemodulestevolgen;- Deintakegaatgepaardmeteendiagnostischezelftoetsviainternet,eenkennistoetseneengesprek.Deaanmelding

mondtuitineenleercontractmetafsprakenoverwatdestudentgaatdoen;- Deintakevanvolwassenenwordtintensiever;- WindesheimFlevolandheefteeneigeninstrumentontwikkeld:deinstapmeter,waarmeeaankomendestudenten

inzagekrijgeninhunkeuzevooreenopleidingenbekekenwordtofdevoorgenomenkeuzekansrijkis. Aankomende eerstejaars worden ook getoetst op hun kennis van het Nederlands. Hen wordt de mogelijkheid geboden

vooraf een cursus Nederlands te volgen.

Na de start van de opleiding wordt de begeleiding intensiever. Tegelijkertijd worden de eisen aangescherpt. Hoge, maar haalbare eisen stellen blijkt een positieve invloed te hebben op de leerinspanningen van studenten.

Per1februariwordteenvoorlopigstudieadvies(VSA)ingevoerd,metondermeeraanbevelingenvoorsummercourses,waarin gewerkt kan worden aan deficiënties, herkansingen, verdieping of verbreding.

Andere maatregelen om het studierendement te verhogen, omvatten:- HetaantalECTSvoorhetbindendestudieadvies(BSA)wordtvoor2012-2013verhoogdnaar50envoor2013-2014naar

minimaal55;- Degeldigheidvandetentamencijfersisbeperkttotvijfjaar;- Modulesmoetenbinneneenperiodeafgeslotenworden.Herkansingenvindennietmeerplaatsineenvolgende

periode;- Hetinvoerenvandiagnostischevakken;- Hetaantalherkansingenwordtbeperkt;- Studieloopbaanbegeleidingmoetstateoftheartzijn.

Docenten

Wat?Momenteelheeft67procentvanhetdocentencorpseenmastertitel.In2016moetdat80procentzijn,voorelkeopleiding.Momenteelis4procentvanhetdocentencorpsgepromoveerd.In2016zaldat10procentzijn.Ongeachtonzeuitgangspositiewillenwijopditvlakeenforsesprongvoorwaartsmaken.Omdezeprestatiesteleverenmoetenbinnenvierjaar146docentennogeenmastergraadhalenen39docenteneenPhD.

Hoe?Windesheim verhoogt het aantal docenten met een mastertitel door de volgende maatregelen:- Nieuwaantestellendocentendieneninhetbezittezijnvaneenmastergraad;- Inaanvullingopdehuidigeinternescholingvandocentenwordentweenieuwemodulesontwikkeldophetgebiedvan

dedidactiekvanhethogeronderwijs,namelijkeenbasis-eneenseniorkwalificatie;- Voormedewerkersdiereedsindienstzijnwordendefaciliteitenomeenmasteropleidingtevolgenverbeterd;- Dekwalificatie-eisenaandefunctievanhogeschooldocent(AenB)enhogeschoolhoofddocent(AenB)zijn

aangescherpt.Dehogeschooldocentdienteenmastergraadtehebben,dehogeschoolhoofddocentmoetgepromoveerdzijn;

- WindesheimheefteenPotential-traject,genaamd‘IndeWind’ontwikkeld,voorinhoudelijkleiderschapoponderwijs,onderzoekenondernemen.

Windesheim verhoogt het aantal gepromoveerde docenten door de volgende maatregelen:- Nieuwaantestellenhogeschoolhoofddocentendienengepromoveerdtezijn;- Junioronderzoekerswordeninschaal10aangesteldendienenbinnenvierjaartepromoveren;- Dubbelaanstellingenvoorpromovendivandeuniversiteitwordengestimuleerd;- Promotietrajectenvoordriedagenperweekwordenvoormedewerkersmogelijkgemaakt.

Prestatieafspraken 2010-2011 2015 6

Studiesucces: Uitval 34% ≤34%7(instroomcohort2014)

Studiesucces: Switch 4% 8%(instroomcohort2014)

Studiesucces: Bachelorrendement 57% 70%8(instroomcohort2010)

Kwaliteit/excellentie 70,5% 72%9

Docentkwaliteitmastergraad 68%(september2011)

78%(september2015)

Onderwijsintensiteit 0% 0%10

Indirectekosten(OP/OOP) 1,32(DUO2010) 1,47(september2015)

1 Ditisper31-12-2015.2 OmdatnognietgoedinteschatteniswatheteffectisvanhetverhogenvandeBSA-normmaarvooralomdatWindesheimgeen wezenlijkeinvloedkanuitoefenenophetniveauvandekwaliteitvandeinstroombeschouwtWindesheimdegenoemde31%(oflager) voor de uitval in het eerste jaar als een streefgetal, niet als een percentage waarop hij kan worden afgerekend.3 Voordecohorten2012-2013en2013-2014(nieuweinstroomnadetotstandkomingvandeprestatieafspraken)ligtdeambitieop82%, respectievelijk85%rendementophetmomentdatdepropedeusegehaaldis.4 Studentenoordeel over de opleiding.5 Ditishetpercentageopleidingenmetminderdan12contactureninheteerstejaarophettotaalaantalopleidingen.

Tabel 1. Overzicht prestatieafspraken Windesheim

Prestatieafspraken 2010-2011 2015 6

Studiesucces: Uitval 34% ≤34%7(instroomcohort2014)

Studiesucces: Switch 4% 8%(instroomcohort2014)

Studiesucces: Bachelorrendement 57% 70%8(instroomcohort2010)

Kwaliteit/excellentie 70,5% 72%9

Docentkwaliteitmastergraad 68%(september2011)

78%(september2015)

Onderwijsintensiteit 0% 0%10

Indirectekosten(OP/OOP) 1,32(DUO2010) 1,47(september2015)

1 Ditisper31-12-2015.2 OmdatnognietgoedinteschatteniswatheteffectisvanhetverhogenvandeBSA-normmaarvooralomdatWindesheimgeen wezenlijkeinvloedkanuitoefenenophetniveauvandekwaliteitvandeinstroombeschouwtWindesheimdegenoemde31%(oflager) voor de uitval in het eerste jaar als een streefgetal, niet als een percentage waarop hij kan worden afgerekend.3 Voordecohorten2012-2013en2013-2014(nieuweinstroomnadetotstandkomingvandeprestatieafspraken)ligtdeambitieop82%, respectievelijk85%rendementophetmomentdatdepropedeusegehaaldis.4 Studentenoordeel over de opleiding.5 Ditishetpercentageopleidingenmetminderdan12contactureninheteerstejaarophettotaalaantalopleidingen.

Tabel 1. Overzicht prestatieafspraken Windesheim

6) Dit is per 31-12-2015. 7) Omdat nog niet goed in te schatten is wat het effect is van het verhogen van de BSA-norm maar vooral omdat Windesheim geen wezenlijke invloed kan uitoefenen op het niveau van de kwaliteit van de instroom beschouwt Windesheim de genoemde 34% (of lager) voor de uitval in het eerste jaar als een streefgetal, niet als een percentage waarop hij kan worden afgerekend.8) Voor de cohorten 2012-2013 en 2013-2014 (nieuwe instroom na de totstandkoming van de prestatieafspraken) ligt de ambitie op 82%, respectievelijk 85% rendement op het moment dat de propedeuse gehaald is.9) Studentenoordeel over de opleiding.10) Dit is het percentage opleidingen met minder dan 12 contacturen in het eerste jaar op het totaal aantal opleidingen.

18 19

Indirecte kosten

Wat?Deverhoudingtussenonderwijzend/onderzoekendpersoneelenondersteunendpersoneelis1,36per1januari2012.Op1januari2017isdieverhouding1,50.Ookhiergeldtdatwijongeachtonzeuitgangspositieopditvlakeenforsesprongvoorwaartswillenmaken.VolgensdebenchmarkvandeoverheadzoalsuitgevoerddoorBerenschotwijktWindesheiminpositievezinafvanhetgemiddeldeeniszijnoverheadlagerdanhetgemiddelde.Alsgekekenwordtnaarverschillendeberoepscategorieëndanzijnverbeterslagenmogelijk.

Hoe? Aandecentraleondersteunendedienstenisvoordeperiode2012-2017eenbezuinigingstargetopgelegdvan5procent.Metditdoelzijndedienstengeclusterdenisdeplanning-encontrolcyclusvanWindesheimaangescherpt.Debespaardemiddelenkomenbeschikbaarvoorhetprimaireproces.

4.2 Onderzoek

Aandeel docenten betrokken bij onderzoek

Wat? Heteerstelectoraatdateertvan2001.OpditmomentheeftWindesheim24lectoratenmet103kenniskringledenen33promovendi.Omeenbetereverbindingtotstandtebrengentussenonderwijsenonderzoekzijndekenniscentraendeopleidingenin2010samengebrachtineenviertaldomeinen:BewegenenEducatie;Economie,Management,MediaenCommunicatie;GezondheidenWelzijn,enTechniek.Hetaantalledenvankenniskringenenbijonderzoekbetrokken docenten, neemt de komende jaren verder toe.

Hoe?- Windesheimwileenaantrekkelijkewerkgeverzijnvooronderzoeksmedewerkersenheeftmetditdoelbeleid

ontwikkeldomonderzoeksmedewerkerstebindendoor:- Nieuwaantestellendocentenmoetenaffiniteitmetonderzoekhebben;- Metschaal13en14alscarrièreperspectiefenveeltijdvooronderzoekwordtWindesheimnogaantrekkelijkerals

werkgevervooronderzoekendedocenten;- Erwordenmeerassociatelectorenaangesteld. Lectoren Wat?Windesheimheeftopditmoment(mei2012)24lectoratenen26lectoren.Deambitieisdekomendejarenhetaantallectoratenmetzevenuittebreideneneenstimulerendonderzoeksklimaattebieden.

Hoe?- Lectoraanstellingenwordenlangerdanvierjaar;- Deformatieomvangvanlectoraanstellingenwordtvan0,6fteuitgebreidnaar0,8fte;- Metgoedeonderzoeksfaciliteitenwordteeninspirerendeonderzoeksomgevinggecreëerd;- Dooruitbreidingvandekenniskringenkrijgenlectorenmeerondersteuning.

Centers of Expertise

WindesheimwilinderegioCentersofExpertise(CoE)starten.Dezecentrazijninnovatief,excellentenoperereninsamenwerkingsverbandenmetanderekennisinstellingenenmarktpartijen.Daarmeehebbenzeeenhooginverdien-potentieel.CoE’sbiedenplaatsaanonderzoekvantopkwaliteit,eenvoorwaardevooronderwijsvantopkwaliteit.De(beoogde)CoE’szijn:

- HetCentreofExpertiseHTSM-OostECHO,eensamenwerkingsverbandvanWindesheimenSaxion. HiermeeverbondenwordthetCOCISmart&BiobasedMaterialsNoord-OostNederland,eensamenwerkingsverband

tussendehogescholenWindesheimenStendenmetdeNederlandserubber-enkunststofindustrie.- HetCentreofExpertiseTechniekOnderwijs(TSE-CTO).HiermeebeantwoordenWindesheimenSaxiondeluideroep

van de arbeidsmarkt om meer technici. - Ophetgebiedvanlogistiekonderwijs,praktijkgerichtonderzoekeninnovatieveontwikkelingisWindesheimmetvijf

hogescholen,tewetenNHTV,Fontys,HogeschoolvanAmsterdam,HogeschoolRotterdamenHogeschoolvanArnhemNijmegen de samenwerking aangegaan.

Inbijlage3zijndeCoE’sverderuitgewerkt.

ApartevermeldingverdienthetexpertisecentrumEXPOdateducatiefonderzoekdoetvoorhetprimaironderwijs.Het initiatief hiertoe werd twee jaar geleden genomen door Windesheim, dat ten behoeve van dit centrum de samenwerkingversterktemetiPabo,InhollandendeVU.Inbijlage4isEXPOnaderuitgewerkt.

4.3 Valorisatie

Alleendoorvalorisatie,heteconomischenmaatschappelijkuitnuttenvankennis,krijgtonderzoekwaardevoordesamenleving. Windesheim wil met valorisatie:- Deinteractiemetdepraktijkstimulerenendaarmeedekwaliteitvanhetonderwijsenonderzoekverhogen;- Studentenfaciliterendiehuneigenbedrijfwillencombinerenmethunstudie(metdeTOP-ondernemersregeling);- Kennisverspreidinginderegiovergroten;- Inkomstengenerenalsalternatiefvoordeafnemendeoverheidsbijdrage;- Ondernemerschapversterken,zowelbinnenalsbuitenWindesheim.

Beurzen/subsidies

Wat?Windesheimheeftdeafgelopenjarenforsingezetopdeontwikkelingvandeonderzoeksfunctie.HetresultaathiervaniseensterkegroeiinhetaantaltoegewezenSIA/Raak-subsidies.Dezelijnwordtverderdoorgezet.In2017haaltWindesheimeengroterdeelvanzijnfinancieringuitbeurzenensubsidies.

Hoe?- Windesheimzeteeninfrastructuuropvoorhetwervenvanfondsen,zoalsondersteuningbijhetopstellenvan

aanvragen(informatieoverregels,tarieven),delenvanbestpracticesenreviewcommissiesterbeoordelingvanmogelijke aanvragen.

- Windesheimbouwtexpertiseopinhetverwervenvanbeurzenensubsidies,ondermeervoorSIA/Raak-beurzenenmiddelenvandeEuropeseUnie.

20 21

Contractonderwijs

Wat?Contractonderwijsisnualgoedvoor6,2procentvandetotalemiddelen.Windesheimwildatpercentagedekomende jaren uitbouwen.

Hoe?Windesheimbiedtprofessionelemasteropleidingen,post-hbo-opleidingen,cursussenentrainingenaanvoorprofessionals. Met afstandsleren en blended learning 11zalWindesheimhetcontractonderwijsverderontwikkelenenuitbreiden.

Contractonderzoek

Wat?In2011besteedtWindesheim14miljoeneuroaanonderzoek,ditmoetgroeiennaar20miljoenin2015.Vandehuidige14miljoenis3miljoeneerstegeldstroom(dezogenaamdeOnderwijs&Onderzoeksgelden),5miljoenkomtuitherallocatievanderijksbijdrageen6miljoenuitexternemiddelen.

Hoe?- DekenniscentraenteontwikkelenCentersofExpertisezijnhetvisitekaartjeindeversterkingvanderelatiestussen

Windesheim en het bedrijfsleven. - DebandenwordeneveneensaangehaalddoorintensiveringvanhetprogrammaTOP-ondernemers/Entrepreneursin

Residence.- Windesheimontwikkelteenalumnibeleid.Derelatiemetafgestudeerdenwordtuitgebreidmetondermeerfundraising

als doel.

V SlotDe keuzes die Windesheim vanaf 2010 maakte, hebben scherpte gekregen in dit voorstel voor prestatieafspraken tussen de staatssecretaris en de hogeschool. De blik van Windesheim is gericht op zijn partners: bedrijfsleven, kennisinstituten, zorginstellingen, gemeentelijke en provinciale overheden en (oud-)studenten. Zij onderschrijven het doel dat in deze regio’s kwalitatief hoogwaardig onderwijs moet worden aangeboden dat resulteert in waarde(n)volle beroepsbeoefenaren waar de (regionale) arbeidsmarkt behoefte aan heeft. Windesheim ziet in deze prestatieafspraken een uitgelezen kans met verhoogde snelheid door te gaan op de ingeslagen weg.

Methetopstellenvandeprestatieafsprakenzijndeambitiesvastgelegdvoordejaren2012tot2016.Dieperiodeoverlaptgrotendeels de jaren waarop het nieuwe Instellingsplan van Windesheim betrekking heeft: 2013 tot 2017. Met deprestatieafsprakenzijndaaromtevensdecontourenvanhetnieuweInstellingsplangeschetst.

Windesheimzetzichdekomendejareninvoordeverdiepingvandeintegratievanonderwijs,onderzoekenondernemen.Alleenonderwijswaarindirectdoordeberoepspraktijktoepasbaaronderzoekisopgenomenlevertdenieuweberoepsbeoefenarenopwaardepraktijkomvraagt,zoisdeovertuiging.Daarnaastwordthetniveauvandedocentenstructureelverhoogdenwordtermeteenpakketvanmaatregelengewerktaaneenambitieuzerstudieklimaat.Omtekunnen blijven voldoen aan de regionale vraag naar hoger opgeleiden blijft het brede opleidingenpakket gehandhaafd. BovendienbreidtWindesheimzijninternationaleactiviteitenuit.Metzijnnadrukophetopleidenvanwaarde(n)volleprofessionals komt Windesheim tegemoet aan de maatschappelijke behoefte aan verantwoordelijke beroepsbeoefenaren.

MetambitiealsnormstreeftWindesheimnaareenbovengemiddeldekwaliteitvooralzijnopleidingen.Eenaantalopleidingenzaldaarbovenuitsteken.Kenniscentraeneenselectiefaantaltopopleidingen,incombinatiemetonderzoekaansluitend op topsectoren, ondersteunen die opleidingen.

MetdezeprestatieafsprakenneemtWindesheimdeuitnodigingvandestaatssecretarisaanomzichmetambitieuzeplannenteverzekerenvandevoorwaardelijkefinancieringvanvijfprocentendaarnaastvancontinueringvandemiddelendiedoordehogeschooldeafgelopenjarenzijngestokenindeversterkingvanhetonderzoek,deprofileringvandehogeschoolendeopterichtenexpertisecentra.DezemiddelenzullenWindesheiminstaatstellenzijnstimulerenderolinderegio’sOverijsselenFlevolandverderuittebouwen.

11) Voor meer informatie over blended learning zie bijlage 5.

22 23

Lijst van gebruikte afkortingen

CoE CentreofExpertiseCOCI CentreforOpenChemicalInnovationECHO ExpertisecentrumHTSMOostEXPO ExpertisecentrumPrimairOnderwijsHTSM HighTechSystemenenMaterialen/HighTechSystemsandMaterialsMBA Master of Business AdministrationSBRM SmallBusinessandRetailManagement(opleiding)SEN SpecialEducationalNeeds(opleiding)TSE-CTO CentreofExpertiseTechniekOnderwijsUOC UniversitairOnderwijsCentrum

Bijlage 1: Kengetallen Windesheim

2011 2010

Studenten

Instroom 7.328 7.634

Populatie 21.538 21.321

Marktaandeel

Instroom 5,2% 5,2%

Ingeschrevenen 5,0% 5,1%

Studiesucces

aantal uitvallers 4.695 4.004

aantal afgestudeerden 3.182 2.893

Medewerkers

Onderwijsgevendpersoneel 1.090(834fte) 1.029(793fte)

Ondersteunend-enbeheerspersoneel 797(649fte) 740(603fte)

Onderzoek

Aantal lectoraten 22 19

Financiën

Financieelresultaat(xK€) 17.096 3.667

Omzetcontractactiviteiten(xK€) 6.232 7.433

Tabel 2. Kengetallen Windesheim

2011 2010 2009

Instroom

Mbo 2.357 2.395 2.283

Havo 3.544 3.447 3.115

Vwo 444 488 456

overig(o.a.21+toets,eindgetuigschriftofpropedeusehbo/wo,buitenlandsevooropleiding)

983 1.304 1.515

Populatie

Mbo 6.728 6.523 5.937

Havo 10.142 9.599 8.411

Vwo 1.558 1.530 1.336

overig(o.a.21+toets,eindgetuigschriftofpropedeusehbo/wo,buitenlandsevooropleiding)

3.110 3.669 3.766

Tabel 3: Ontwikkeling studentaantallen naar vooropleidingsniveau

24 25

Bijlage 2. Windesheim Flevoland

De nevenvestiging Windesheim Flevoland is opgericht om het economisch potentieel van de provincie Flevoland te versterken. Onderdeel daarvan is juist studenten aan te trekken voor wie doorstroom naar het hbo nog niet vanzelfsprekend is. Daarvoor is een goede samenwerking van belang met het mbo en het voortgezet onderwijs, maar ook een hogere kwaliteit in het voorbereidende onderwijs.

In2011groeidehetonderwijsaanbodvanWindesheimFlevolandnaarzestienopleidingen.Hetaantalstudentennamtoemetongeveer30procenttot1.170endeformatiegroeidetot91fte.InhetcentrumvanAlmereStadwerdeennieuw pand betrokken.

WindesheimFlevolandspeeltspecifiekinopdenieuwedoelgroepstudentendoorkleinschalige,intensievebegeleiding,en door een sterke praktijkleerlijn in het onderwijs, waarbij studenten al in een vroeg stadium van de opleidingen in aanrakingkomenmetconcreteopdrachtenvandeberoepspraktijk.Delenvandezepraktijkopdrachten,dezogenaamdecomakerships, worden op locatie, in bedrijven en organisaties, uitgevoerd.12

Vernieuwinginhetaanbodvanonderwijswordtbeoogddoorflexibiliseringvanonderwijsperioden(geenvasteschoolvakanties),blendedlearning,interdisciplinairetrajecten,bredelicenties-bijvoorbeeldhetvoornementothetaanbodvaneenbredeopleidingeconomie-alsmededeverkenningvanenkeleAd’s.

WindesheimFlevolandsluitaanbijdeconceptagendavandeprovinciedoorvieropleidingsclustersteonderscheiden:1. ICT&Techniek,aansluitendbijdemografischeontwikkelingenmetondermeerduurzaambouwen, vastgoedontwikkelingenwatermanagement;2. Economie&Management,metalsbijzonderonderdeelhetuitvoeringsprogrammaEconomie‘bevorderen ondernemerschapstarters’;3. Onderwijs&Opvoeding,metnamepassendbijdejongebevolking,verhoudingsgewijsvaakvanallochtoneafkomst;4. Welzijn&Gezondheid,aansluitendopAlmeremetzijnzorgconceptenLelystad,‘zorghoofdstadvanFlevoland’.

Enkelevandeopleidingenwordenbeschouwdalspotentiëletopopleiding.Kenmerkenvanzo’ntopopleidingzijnbovenregionaleuitstralingeninstroom,inhoudelijkeprofileringdoorminorsen/ofonderzoek,sterkepraktijkcomponententotuitingkomendinenkelecomakershipseneengeformaliseerdesamenwerkingmetpartnersinhetwerkvelden/ofkennisinstelling.GeletopdekortehistorievanWindesheimFlevolandontbreekteenpastperformance.Gestreefdwordtnaardevolgendepotentiëletopopleidingenin2016:Bouwkunde,KlimaatenWatermanagement,Mobiliteit,Pedagogiek,PsychomotorischeTherapieenBewegingsagogieentotslotSmallBusinessenRetailManagement.

Opleidingsaanbod Windesheim Flevoland

HethuidigeopleidingsaanbodWindesheimFlevolandisgebaseerdophetbusinessplanvoordenevenvestigingdatin2008isopgesteld.Bijdestartin2010omvattehetaanbodvieropleidingendiezijnovergenomenvandeHogeschoolvanAmsterdameneenopleidingdiealinLelystadwerdaangebodenvanuitWindesheimZwolle.In2011zijntwaalf(nieuwe)opleidingengestart.HetministerievanOnderwijs,CultuurenWetenschapheefttoestemmingverleendomin2012metnogtweeopleidingeninAlmeretestarten.Geplandisomindeperiode2013-2015hetopleidingsaanbodverderuittebreiden.Inhetvoorjaarvan2012ishetvoorgenomenaanbodvanopleidingenherijkt.Deherijkingbetreftdeopleidingendiegeplandstaanomtestartenin2013en2015.Bijdeherijkingspelenregionalebehoeftes,wensenvandefinanciersvandenevenvestiging(derijksoverheid,deprovincieFlevolandendegemeentenAlmereenLelystad)envoortschrijdendeinzichtenen ervaringen met het huidige aanbod aan opleidingen een rol.

Domein Kenniscentrum Lectoraat

Bewegen en Educatie Educatie Bewegen,GezondheidenWelzijn

Bewegen, School en Sport

DidactiekvandeKunstvakken

OnderwijszorgenSamenwerkingbinnendeKeten

PedagogischeKwaliteitvanhetOnderwijs

Theologie en Levensbeschouwing

Gezondheid en Welzijn GezondheidenWelzijn DeGezondeStad

InnoverenindeOuderenzorg

PalliatieveZorg,EthiekenCommunicatie

VeiligheidenSocialeCohesie

Verslavingspreventie

Jeugdzorg

OPOZ(onderzoekscentrumnaarovergewicht)

Economie, Management, Media en Communicatie

Ondernemerschap Accountancy&Controlling

DuurzaamOndernemen

Familiebedrijven

Sociale Innovatie

Supply Management

Media Media&CivilSociety

Techniek Technologie AreaDevelopment

ICTInnovatiesindeZorg

Kunststof Technologie

Windesheim Flevoland KlantenperspectiefinOndersteuningenZorg

MaatwerkPrimair

Tabel 4. Kenniscentra en Lectoraten Windesheim

Domein Kenniscentrum Lectoraat

Bewegen en Educatie Educatie Bewegen,GezondheidenWelzijn

Bewegen, School en Sport

DidactiekvandeKunstvakken

OnderwijszorgenSamenwerkingbinnendeKeten

PedagogischeKwaliteitvanhetOnderwijs

Theologie en Levensbeschouwing

Gezondheid en Welzijn GezondheidenWelzijn DeGezondeStad

InnoverenindeOuderenzorg

PalliatieveZorg,EthiekenCommunicatie

VeiligheidenSocialeCohesie

Verslavingspreventie

Jeugdzorg

OPOZ(onderzoekscentrumnaarovergewicht)

Economie, Management, Media en Communicatie

Ondernemerschap Accountancy&Controlling

DuurzaamOndernemen

Familiebedrijven

Sociale Innovatie

Supply Management

Media Media&CivilSociety

Techniek Technologie AreaDevelopment

ICTInnovatiesindeZorg

Kunststof Technologie

Windesheim Flevoland KlantenperspectiefinOndersteuningenZorg

MaatwerkPrimair

Tabel 4. Kenniscentra en Lectoraten Windesheim

12) Met comakership wil Windesheim Flevoland de tripartiete samenwerking tussen student, bedrijf of organisatie en de hogeschool realiseren.

26 27

Met dit herijkte portfolio:- Hebbenstudentenmeerkeuzemogelijkhedenencombinatiemogelijkheden(interdisciplinair);- Wordtdeinternemobiliteitvanstudentengroter;- Isduidelijkeraangegevenvanwelkeopleidingeneenbovenregionaleuitstralingendusaantrekkingskrachtvoor bovenregionalestudenteninstroomteverwachtenis(potentiëletopopleidingen);- Vindteenbeperkteuitbreidingvanlicentiesplaats: •EconomieenManagementbreed; •KlimaatenWatermanagement; •PsychomotorischeTherapieenBewegingsagogie; •VierAssociatedegrees;- WordtdeopleidingInformationEngineering(licentieInformatica)omgezetineenbredelicentieICTenMedia (nieuwvoorWindesheim).- WordenAssociatedegreesaangeboden,mitsereencommitmentisvanhetwerkveld,enereenperspectiefisop eenjaarlijkseinstroomvan50studenten.VoortswordtafgestemdmetROCFlevoland,HogeschoolvanAmsterdam, en Hogeschool Inholland.

Ondanksdegoedeafstemmingmetcollega-hogescholenblijfthetvanbelangomdeinzetvanhboinderegiometdemeestebevolkingsgroeienquaonderwijseenrelatieveachterstandscherpvoorogentehouden.DaarinblijftookeenstimulerenderolweggelegdvoorhetministerievanOCW.

Bijlage 3: Samenwerkingsverbanden Windesheim/Centers of Expertise

1. Het Centre of Expertise High Tech Systemen en Materialen

1. Expertise in HTSM SaxionenWindesheimzetteninopdetoekomstvantechnologischeinnovatiesdoorhetgezamenlijkontwikkelenvanhétCentreofExpertisevoorHighTechSystemenenMaterialen(HTSM).Defocusligtophetuitvoerenvanexcellentpraktijkgerichtonderzoek.HiermeewilhetCentreverdiepingvanpraktijkgerichteHTSM-kennisbewerkstelligen,diebijdraagtaanverrassendeproces-enproductinnovatiesvoorhetregionalebedrijfslevenendeversterkingvande(regionale)economie.HetCentreheeftde volgende hoofddoelen:- vergrotenvanhetinnovatiefvermogenvanbedrijven;- bijdragenaanhetoplossenvanmaatschappelijkethema’s;- vergrotenvandein-enuitstroomvanstudenteninhettechnischonderwijs.

Debeidehogescholeninvesterenhiermeeindekwalitatievetechnologischekennisenkundevandenieuwegeneratiebachelorstudenten.Dezeinvesteringisnoodzakelijkomtekunnenblijvenvoldoenaandetoenemendevraaguithetbedrijfslevennaarhooggekwalificeerdekennisdragers.DeHumanCapitalAgenda’svandeTopsectoren,hetMasterplanBèta en Technologie, het Kabinetsbeleid Aanpak arbeidsmarkttekorten techniek, het economische beleid van de provincie en de innovatieagenda van het regionale bedrijfsleven, onderschrijven dit volledig. Het regionale werkveld heeft een steeds grotere behoefte aan technische bachelors met een creatieve inslag, die de vertaling kunnen maken naar toepassing, die ervaring hebbenmethetzelfstandigdoenvanpraktijkonderzoekendiewetenwelkeinnovatiewaardezijkunnentoevoegen.

DepartnersgaanonderpenvoerderschapvanSaxion,ditCentreopbouwenalsExpertisecentrumHTSMOost(ECHO).DeofficiëleopeningvanECHOvindtin2013plaatstijdenshetnationaleHTSM-congres.

2. Waarom een Centre of Expertise HTSM?Vooreenduurzameeconomischeontwikkelingmoet(Oost-)Nederlandhetvooralhebbenvaneenvoorspronginkennis,het vermogen kennis bijeen te brengen en die kennis in de vorm van nieuwe producten en processen voldoende snel naar de markttebrengen.Vanuitzijnpraktijkgerichtheidheefthethboeenvanzelfsprekendeinitiërendeenverbindenderol,medegezienzijnbredekennispositieencentralerolinhetnetwerkvanmaatschappelijkestakeholders,tussentheorieentoepassing.EenCentreofExpertiseheefthierineenbelangrijkecoördinerendeeninitiërendewaarde.

Vraagarticulatie van het bedrijfslevenDeconcretevraagvanhetbedrijfslevenonderditinitiatiefligtinhetorganiserenvanmultidisciplinaire,praktijkgerichte,business-gedrevenkennisverdiepingnaardetoepassingvanhightechmechatronica,nanotechnologie,smartmaterials,kunststoffenenICTinnieuweproductenensystemen.Hetantwoordzitinhetcombinerenvan(wetenschappelijke)inzichtenuitverschillendebronnen(bedrijven,kennisinstellingen,onderzoeklabs,openinnovatiecentra)enhetvertalennaarpraktischetoepasbarekennisvoorhetMKB.DiekenniskanhetMKBnietzelfstandigontwikkelen,hetzijvanwegebeperktefaciliteiten,hetzijvanwegehetbedrijfsoverstijgendekenniskarakter.Samenwerkingindeketenisderhalvenoodzakelijk.MetdekennisdiewordtopgedaanindezesamenwerkingsverbandenkanhetMKBwélverderrichtingnieuwebusiness-kansen,nieuwe productmarktcombinaties en inno vatieve ontwikkelrichtingen. Het MKB heeft het hbo nodig om de een volgende stap in de innovatiesprong van HTSM te maken.

De regionale zwaartepuntenOost-NederlandisopditmomenteenvandebelangrijkstemotorenvandeNederlandsekenniseconomie.DankzijeenforsegroeivanhetkennisintensievebedrijfslevenophetgebiedvanHTSMontwikkeltTwentezichmetgrotesnelheidtotTopInnovatieRegioinNederland.RegioZwollebehoortdaarnaastaljarentotdebestpresterendeeconomischeregio’svanNederland.

28 29

DekrachtvanOost-Nederlandzitindebijzonderesamenwerkingvanhetbedrijfsleven(MKBengrootbedrijven),onderwijs-,onderzoekinstellingenendeoverheid.

BedrijvenalsDemcon,Boeing,Fokker,TenCate,Wavin,DSMenAkzoNobelinvesterenforsinderegionalekennisontwikkeling,omdatzijeenmeerwaardezieninkennisintensievesamenwerking.DeprovincieOverijssel,hetInnovatieplatformTwente,hetNederlandsehightechbedrijfslevenalsookdelandelijkeTopsectorHTSMherkennendatOost-NederlandgeldtalseenmajeureinnovatieregiovoorHTSM.HethightechbedrijfslevenwildezeuitgangspositiebenuttendooreengezamenlijkeimpulstegevenaandeHTSM-ontwikkelingenheeftgekozenvoorderegionalezwaartepunten:Healthcare,Safety/Security,Sustainability,ProductionTechnologyenBuilding&Construction.DitbetekentdathetinitiatiefvoorECHOpastindestrategievanzoweldeoverheden(regionaal,provinciaalalsnationaal)endeonderzoeks-enonderwijsinstellingen,alshetbedrijfsleven.

Economische validatieInOost-Nederlandzijncirca87.000medewerkerswerkzaamin5.575HTSM-bedrijven.HetaandeelR&D-personeelvan3%,ligtruimbovenhetlandelijkgemiddelde.AlleenalinTwenteisin2010194miljoeneuroaanloonkostenvoorR&D-activiteitentoegekend(inhetkadervanWBSO)5,5%vanhetNederlandsetotaal.DeR&D-intensiteitinOost-Nederlandligtdaarmeebovenhetlandelijkgemiddelde.Economischegroeiinditsegmentleverttevensbelangrijketoegevoegdewaardeaananderesectoreninderegionaleeconomie,zoalsdebouw,logistiek,dienstverleningenhoreca.

IndeafgelopenjarenheeftderegioeenerkendepositieopgebouwdopdeHTSMkennisdomeinen.Doorhetuitvoerenvangezamenlijkeonderzoeksprojectenheefthethbohierineenforsekennisbijdragegeleverd.MeteengrootaantalRaak-projectenhebbenWindesheimenSaxioneenimpulsgegevenaandeontwikkelingvaninnovatiesinOostNederland.OokhebbenbeideinstellingengeïnvesteerdintoegankelijkeonderzoekinfrastructuuralshetInnovatiefMaterialenPlatformTwente,PolymerSciencePark,FabLabeneigenonderzoekslaboratoriainZwolleenEnschede.VanuitdezekennispositiespeelthethboeenbelangrijkrolindekennisfundatievoordeHTSM-industrieinOostNederland.

Nationale validatie en verbindingen met andere regio’sECHOfungeertalseenkenniskatalysatortussenHTSM-bedrijvenenkennisinstellingeninderegio.HetCentreneemteencentralepositieinbinnenhetgoedontwikkeldeHTSM-ecosysteeminNederland.Erbestaangoedebandennaarinnovatieveconsortiaenkennisdragersinandereregio’salsEindhoven(HTSM,Automotive),HAN(Automotive),Delft(Materialen),Leeuwarden(Water),Assen(Sensoren),Münster(Nanotech)enOsnabrück(Materialen).Debasisligtindeco-creatiedoorinnovatieveOEM’ers,flexibelehightechMKB-bedrijvenenvooraanstaandekennisinstellingen.

3. Onze ambitie in HTSM

Ambitie & doelstellingenSaxionenWindesheimhebbendeambitieomditonderzoekscentrumuittelatengroeientothétCentreofExpertisevoorHighTechSystemenenMaterialeninOost-Nederland.Onzefocusligtophetgenererenvanhoogwaardigekennisdoorexcellenttoegepastonderzoek.DezeverdiepingsslaginpraktijkgerichteHTSM-kennis,leidttotverrassendeproces-enproductinnovatiesvoorhetregionalebedrijfslevenenversterkingvande(regionale)economie.

HetCentreheeftdevolgendehoofddoelen:- vergrotenvanhetinnovatiefvermogenvanbedrijven;- bijdragenaanhetoplossenvanmaatschappelijkethema’s;- vergrotenvandein-enuitstroomvanstudenteninhettechnischonderwijs.

We realiseren dit door:- excellentonderzoek,metfocusopdeprogrammering;- superieuresamenwerkingtussenexcellentonderwijs/onderzoekeninnovatiefbedrijfsleven,maarooksamenwerkingop expertgebiedenbinnenhetonderwijs(tusseneninverschillendeonderwijsinstellingenalsROC’s,UT,Saxionen Windesheim);- veeleisend,uitdagendenaantrekkelijkonderwijsmeteenhoogtoegevoegdewaarde.Gebaseerdophightechonderzoek eningezetinreallifepraktijkcases.

SaxionenWindesheim,ondersteunddoorkennis-enonderzoekspartners,geveninvullingaandevraagvanhetbedrijfslevennaareenHTSM-kenniscombinatiedoorhetoprichtenvaneenexpertisecentrumdatinitiërendenfaciliterendisvooreen business driven kennisontwikkeling. Bedrijven brengen concrete technologische vraagstukken in vanuit hun eigen (maatschappelijke)context,vertaaldnaarresearchthema’s.Insamenwerkingmethetbedrijfsleven,voerenstudenten,docentenenlectorenonderzoekuitintoepassingsgerichtetechnologie-enbusinesscases.DoordedirecteinteractietussenkennisleveranciersenhetbedrijfslevenleidtECHOtotsnellereadaptatievandetechnologieinhetMKBencreëertECHOtechnologische doorbraken met het MKB.

NetwerkorganisatieECHOwordtgevoeddoorderegionalethema’svanuithetbedrijfsleven.Dethema’sbrengenverschillendedisciplinesinonderzoekenonderwijsbijelkaar,uitgeoefendopverschillendelocaties.WebenuttendegebouwenvanSaxionenWindesheimofopererenoplocatieswaardatnodigis.HetonderzoeksnetwerkwordtgecreëerdinhethartvanhetHTSM-ecosysteeminOost-Nederland.Doorhetbundelenvanmeerdereexpertsvanuitverschillendekennisinstellingen,realiserenweuniekmultidisciplinairtoegepastonderzoek.HetopeninnovatieconceptmétdeHTSM-focuszorgtvooruitwisseling van kennis en mensen tussen instellingen, kennisdomeinen en bedrijfsleven, waardoor optimale kruisbestuiving binnen HTSM vorm krijgt.

Vertrekpunten voor de besturingHetCentreheefteenonafhankelijkesignatuur,waarbijhet(praktijkgericht)onderzoekwordtuitgevoerdinresearchgroepenmetmeerderelectoren,onderzoekers,onderzoekdocentenenstudentenvandebetrokkenkennispartnersenbedrijfspartners.Elkegroepheefteigenmiddelenterbeschikking,dievanuiteencentraalresearchprogrammaincompetitiewordtverdeeldnaar projecten op basis van de volgende criteria: - resultaatgerichtexcellentonderzoek,meteconomische/maatschappelijkeimpact(valorisatie);- teimplementerendoorexternepartijen;- aantrekkelijkvoorexternefunding(o.a.bedrijfsleven.)

Programmasturinggebeurtonderopdrachtgeverschapvandedirectiesvanbeidehogescholen,geadviseerddooreenIndustriëleAdviesraadenProgrammaraad.

4. HTSM in onderzoek

Researchthema’sECHOwerktvanuiteenbusinessdrivenfocusvantechnologienaarapplicaties.ECHOcreëerthiervooreentechnologie-platform om technologische kennis naar de praktijk te brengen. Het bouwt voort op datgene wat beide hogescholen reedshebbenopgebouwd.Opbasisvantrackrecordenvraagarticulatiezijnvooralsnogzesresearchthema’sbenoemd:medischesensoren,digitaalprinten,nano-applicaties,recyclingenontwerp,roboticainzorg&welzijnenindustriëleprocesoptimalisatie.Zesluitenaanbijapplicatiegebiedeninderegio.

30 31

Binnendezeresearchthema’szijndoorhetbedrijfslevenbusinesscasesingebracht.Westartenmetéénbusinesscaseperresearchthema;dekomendejarenwordennieuwecasesenmogelijkresearchthema’svraaggestuurdtoegevoegd(zietabel).

1.Digitaaldrukken&functionaliserenvantextielesubstraten(digitaalprinten&finishen)Het nauwkeurig, gericht en lokaal functionaliseren van verschillende types textielsubstraten met hoogwaardige inkten (kleur,metaalstructuren,coating,nanodeeltjes,kunststoffen,3D-vormen,finishers).Onderzoeksvraagligtinhetkunnencontrolerenvanhetfysisch-chemischhechtingsprocesvaninktopsubstraat.Kennisoverdewijzehoedezedriefactorensamenhangenenstuurbaarzijn,leidttotnieuwefunctionaliteitenvantextielennieuweproductmarktcombinaties.

2.Duurzame(kunststof)ontwerpen(recycling&ontwerp)Recyclenbetekenthetomzettenvanhet(kunststof)materiaalwaaruithetproductisopgebouwdnaareenrecyclaat,datalsgrondstofmoetdienenvooreenanderproduct.Hetonderzoekrichtzichopderelatietussenproductontwerpvanvirginmateriaal,hetrecycleprocesenhetproductontwerpvanrecyclaat(kunststof,textielvezels).Daarnaastwordtdeinvloedvanhetproductieprocesgeanalyseerdtezamenmetdetoepassingvanbiopolymereninrelatietotduurzaamheid,hergebruik en productontwerp.

3.Mechatronicsystemsforcareandcureapplications(roboticainzorg&welzijn)Hoekunnenmechatronischesystemenbijdragenaandemenselijkezorgenwelzijn?Eénaspecthierinisdeontwikkelingvaneenrevalidatierobot,waarbijmetnamedesturinginfysiekeinteractietussenmensentechniekcentraalstaat.Eenanderaspect vormt de toepassing in minimaal invasieve chirurgie, waarbij microsturing van beweging op basis van verschillende sensorenhetvoornaamsteonderzoekkaderbepaalt.Onderzoeksvraagligtinhetkunnenbeheersenvancomplexebewegingop basis van interactie met de omgeving.

4.Nanoondemand(nano-applicaties)Lab-on-chipmaakthetmogelijkomopzeerkleineschaal,heeluniekeprocessenterealiseren.Het‘bouwen’vanchipsuitglasiskostbaarennauwelijkstoegankelijkvoorhetMKB.Hetzouvervangenkunnenwordendoorsiliconechips(PDMS,polydimethylsiloxaan),waarmeedepotentievanlab-on-chipenormwordtvergroot.Tegelijkertijdwordtdanweldevraag naar het medisch effect van nanodeeltjes belangrijker: wat doen nanodeeltjes in het menselijk lichaam, wat is het risico enisdat(on)vergelijkbaarmetasbestoffijnstof?Deonderzoeksvraagistweeledig:toegankelijkheidlab-on-chipvoorhetMKB en ontwikkel tegelijkertijd kennis over de risico’s van nanodeeltjes op de mens.

5.Telemonitoring&-sensing(medischesensoren)Bijdezorgontbreekthetnogaantelemonitoringsdienstendiegebruikmakenvanhightechsensoren.Indezebusinesscasegaathetomhetverdertoepasbaarmakenvandesensortechniekvoordezedienstenendeinbeddingindezorgomgeving.Ondernemersgevenaandatjuisthierhetprobleemzitenproductennietofnauwelijkswordentoegelatenalsditnietgoedgerealiseerd is.

6.Flexibiliserenenversnellen(Industrieelprocesoptimalisatie)DeregiokenmerktzichdoorveelMKB-bedrijvendiehoogwaardigekleineproductserieskunnenmaken.Deonderzoeksvraagishoezijdeproductieprocessenkunnenflexibiliserenenversnellenomzoeenbetrouwbareeninteressantepartnertezijnvoor nieuwe product ontwikkeling. Hierbij gaat het om het automatiseren van de productieprocessen, systeemintegratie en modificatie van bestaande productiestraten met inachtneming van de vereiste kwaliteit.

5. HTSM in onderwijs

VanuitdebusinesscaseswordtonderzoekvervlochtenmetHTSM-gerichtonderwijs.Onderwijsmoetimmersdekennisbasisverzorgendiestudenteninstaatsteltmeetewerkenaanhetonderzoek.Datvergtco-creatie,eenforseinvesteringinhetfocussenvancurriculaeneeninvesteringindekennisontwikkelingbijonzedocenten.DaarnaastmaaktECHO(bèta-)onderwijsaantrekkelijkdoortechniektegebruikenalsbouwsteenvoorhetoplossenvanmaatschappelijkethema’s.Het expliciteren van de maatschappelijke relevantie maakt van techniek toegankelijker voor jongeren. Validatie vanuit de HRM/HumanCapitalagendainhetkadervandehightechsystemsroadmapbetekentimmersdatdeheleinnovatie-enonderwijsketenhierbijbetrokkenwordt.HetCentrevoorInnovatiefVakmanschapHTSM(ROCvanTwente,DeltionCollege)heeft hierin een belangrijk aanvullende rol.

DooractieveparticipatievanstudentenendocenteninHTSMmaaktonderzoekonlosmakelijkdeeluitvanhetonderwijs.Datheeftgroteconsequentiesvoorhetonderwijs,zowelquainhoudalsquavormgeving.OokbuitendetechnischeopleidingendienenstudenteninzichttekrijgenindebasaleachtergrondenvanHTSM.Daarnaastmoetelkeopleidings-richtingeeneigenrelatieleggentussenHTSMenhetwerkveld.AlsookdezeopleidingenbasiscursussengaanaanbiedenoverderelevantievanHTSMvoorhunvakgebied,ontstaateenopentoegangtotECHO.Eentoegangzondertechnischeexclusiviteit,gerichtoptoepassingen.VoordestudentbiedtECHOeenuniekekansomkennisintebrengenineencreatiefdenkraam,betrokkentezijnbijmultidisciplinairgrensverleggendonderzoekenbijtedragenaandeinnovatiesvanmorgen.

Regionale Thema’s Onderwijs & Onderzoek Products & Know HowHealthcare & WellbeingBiomedisch,nanotechnology,smart&intelligentmaterials,ICT&diagnostiek,mechatronica,medical imaging

LectorICTinnovatieindezorgtelemedicine(w)LectorICTinnovatieindezorgEPD(w)LectorSmartFunctionalMaterials(s)LectorNanotechnologie(s)LectorMechatronica(s)

-Telemonitoring-Nieuwegame-zorg-conceptenincure&care-Clinicaldatawarehousing-Revalidatie-robotica

SustainabilityEnergieopwekking,distributieenopslag,biopolymeren, digital proces technology, scheidingstechnology,oppervlakte/coatingtechnology

LectorKunststoftechnologie(w)LectorWatertechnologie(s)LectorSmartFuntionalMaterials(s)LectorNanotechnologie(s)LectorDuurzameenergie(s)

-Bio-plastics-Gerecycledematerialen-Duurzameenergieopwekking-Printingondemand

Building & ConstructionSmart&intelligentematerialen,functionalenselfhealing materialen, biobased materials, energy harvesting

LectorAreadevelopment(w)LectorKunststoftechnologie(w)LectorBrandveiligheidindebouw(s)LectorSmartFunctionalMaterials(s)LectorOndernemenindebouw(s)

-Product-enprocesoptimalisatie-Simulaties-Slimmebouwmaterialen

Safety & SecuritySlimme,functionele&intelligentematerialen,ICT,surfacetreatment,sensoring&monitoring

LectorKunststoftechnologie(w)LectorAmbientIntelligence(s)LectorRisicobeheersing(s)LectorNanotechnologie(s)

-Engineeringplastics-Zorgalarmeringsdiensten-Sensoren&actuatoren-Oppervlakteactivering

MobilitySmartenintelligentematerialen,ICTsystemen,energy harvesting, materialen en composieten,

LectorAmbientIntelligence(s)LectorSmartFunctionalMaterials(s)LectorMechatronica(s)LectorDuurzameenergie(s)

-Elastomeren-Nanomaterialen-ICTtrack&tracesystemen-Energie-efficiënttransport

Production TechnologyMechatronica, hightech machinebouw, semiconductors, sensoren, embedded systems

LectorMechatronica(S)LectorNanotechnologie(S)LectorKunststoftechnologie(w)LectorAmbientIntelligence(s)

-Digitalprinting-Cure&carerobotics-Productiesystemen

R&D vraag

Researchthema’s ECHO

digitaal printen en finishen

recycling en ontwerp roboticainzorg&welzijn

nano-applicaties medische sensoren Industriële proces -optimalisatie

33

ECHOdoeteenberoepopdeflexibiliteitinhetonderwijssysteemenderuimtediedeopleidingenhierin(kunnen)creëren.Langlopendeonderzoeksprogramma’svergeneenlangdurigeinzetvanstudenten,docenten,lectorenenondernemers.Alshogescholenzijnwijinstaatom,doorvervagingvangrenzentussenonderzoekenonderwijs,hetCentreondernemendtelatenoptreden.Insamenspraakmetbesturenvanpartnersenverantwoordelijke(onderwijs)managerswilECHOonderwijs-experimentenontwikkelen,diedezeruimteoptimaalbenutten.Depilotsvoldoenuiteraardaanonderwijskwaliteitsnormen,worden strak gemonitord en geëvalueerd.

6. Businessmodel ECHO

Partners binnen ECHOECHOiseensamenspelvanverschillendeactoren,waarbijdefocusligtopco-creatieinHTSM.SaxionenWindesheimvervullenalsfoundingfatherseenvoortrekkersrolinderealisatievanhetCentre.Hetbedrijfsleven,overheden,zorginstellingenenanderemaatschappelijkestakeholders,participerenevenalskennisorganisatiesinonderzoek,kenniscirculatie,valorisatieen/ofprojectinitiatie.Daarmeeheefthetbedrijfslevendusdirectinvloedopzoweldeonderzoeksprogrammering,alsdeondersteunendeonderwijsvisievandekennisinstellingen.

BinnenECHOonderscheidenwedevolgendepartners:Kernpartners: partnersdiedeintentietotactieve(onderzoeks)deelnameencofinancieringhebben

uitgesproken(ProvincieOverijssel,Demcon,VDL,DSM,Wavin,Siemens,Thales, TenCateenApolloVredestein);Onderzoeks-enonderwijspartners: co-creatorsvanonderzoekenonderwijs(UTwente,DPI,Novay,ROCvanTwente,

Deltion,CentrumvoorInnovatiefVakmanschapHTSM,SensornetwerkAssen);Netwerkpartners: (bedrijfs)partnersdieactiefdeelnemeninhetonderzoeksprogrammaendegenoemde

businesscases(zoals:D’Andrea&Evers,JBTextiles,CampoPrint,Vlisco,VerosolenPrintUnlimited,AKGPolymers,VanGansewinkel,Schoeller-ArcaSystems,Texperium,Carint,Solis,DeventerZiekenhuis,HankampRehab,AssistiveMedical,BronkhorstHighTech,PhoenIX,Encapson,LioniX,Medimate,Micronit,Indes,PCV,Eaton,PANalytical,EnrichmentTechnology,Norma,WWINNGroup,AWL,IJsseltechnologie,Masévon,TeijinAramid,SuzlonWindEnergy,NoritPentair,XSens,MicronitMicrofluidic);

Netwerkorganisaties: intermediaireorganisatiesennetwerken(OostNV,Syntens,VMO,IDC,Kennispark,KennispoortenIPT2.0).ZijfaciliterenhetCentreactiefinkennisdisseminatieenkenniscirculatie, stellen hun netwerken open en werken mee aan de verankering van hetExpertisecentruminderegioende(inter)nationalekennisinfrastructuur.

BegrotingOmECHOgoedindemarkttezettenrichtinghetindustriëlebedrijfsleven,iseeninitiëleinvesteringnoodzakelijk.Hierinisdehuidigeinzetinderesearchthema’sgebundeld,aangescherptengeïntensiveerd.DebegrotingvanECHOneemttoemetdeomvangenhetaantalbusinesscasesvan€5mln.In2013,totruim€10mln.in2016.ECHOgroeitnaareenonderzoekscentrumwaarinruim40onderzoekersen10promovendi,samenmetjaarlijks300à400studentenonderzoekverrichtennaarpraktijktoepassingvanHTSM-technologie,resulterendin20valorisatietrajectenmetbedrijven.Definancieringvandebenodigde€30mln.voordekomendevierjaar,komtvandekenniscentra(15mln.),bedrijfsleven(5mln.), provincieenregio(5mln.)enrijk(5mln.).

32

1.a Het Centre for Open Chemical Innovation Smart & Biobased Materials Noord-Oost Nederland

DehogescholenWindesheimenStendenendeNederlandserubber-enkunststofindustriewerkensamenindeoprichtingvanhetCentreforOpenChemicalInnovation(COCI)Smart&BiobasedMaterialsNoord-OostNederland.DeambitievanhetCOCISBMisombinnenvijfjaaruittegroeientothéthbo-kenniscentrumvoortoegepastonderzoekengespecialiseerdonderwijsophetgebiedvansmartenbiobasedmaterialsenproducten.Dezeambitiewordtvertaaldnaardevolgendeconcretedoelstellingen:

DezedoelstellingensluitennaadloosaanopdelandelijkeTopconsortiavoorKennisenInnovatie(TKI)SmartPolymericMaterialsenBiobasedEconomyendaarmeeopdekrachtvandeNederlandsechemiebedrijven(MKBbedrijvenenmultinationals)énopdesterktesvanhetexcellenteNederlandsefundamenteelwetenschappelijkonderzoekindechemie.

Omdezedoelentekunnenhalenzijnforseinvesteringennodig.Zoweloverheidalsbedrijfslevenzijnbereidomflinkteinvesteren.HetbusinessmodelvanSBMisgebaseerdophetcreërenvaneenwin-winsituatievooronderwijsenondernemers.Betrokkenactorenmoeteneenreturn-on-investmentervarenintermenvanproductgerichtekennisvalorisatie,studentenparticipatie,kennispublicaties,innovatievoorsprongofeenanderevormvansociaal-maatschappelijkemeerwaarde.

InSBMwordendelaboratoriaengebouwenbenutvanWindesheim,Stenden,PRE,APIInstitute,EmmtecServicesenPolymerSciencePark.Ookkanhetcentrumleunenopdezeergoedetechnischeopleidingenvandegenoemdehbo-instellingen.DaarnaastwerktzijtemiddenvandebestaandenetwerkorganisatiesKennispoort(Zwolle),Kennispark(Enschede),InnovatienetwerkStedendriehoek(Deventer),hetCarbohydrateCompetenceCenter(CCC)enhetonderzoeksinstituutBioBRUG.DebedrijvenhebbenzichaanSBMverbondenindevormvankernpartners(intentietotactieve(onderzoeks)deelnameencofinanciering)ennetwerkpartners(partnersdieactiefdeelnemeninhetonderzoeksprogrammaendebusinesscases).

HetbusinessmodelvanSBMisgebaseerdophetcreërenvaneenwin-winsituatievooronderwijsenondernemers.HierdoorgroeitSBMin2016naareenonderzoekscentrumwaarinruimveertigonderzoekerssamenmetjaarlijksdriehonderdstudentenonderzoekverrichtennaarpraktijktoepassingenvanSmartPolymericMaterialsenBiobasedEconomy,resulterend in twintig valorisatietrajecten met bedrijven.

Bijdrage aan DoorVergroten van het innovatief en groeiend vermogen van het bedrijfsleven

Focusopvraaggestuurdeondersteuningvaninnovatieveondernemers

Bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken

Samenwerkingtussenonderwijs-enonderzoeksinstellingeneninnovatiefbedrijfsleven

BijdragenaandeHumanCapitalAgendaChemie

Veeleisend, uitdagend en aantrekkelijk onderwijs met een hoge toegevoegde waarde,geëntopkwalitatiefhoogwaardigpraktijkgerichtonderzoek

34 35

2. Het Centre of Expertise Techniek Onderwijs , TSE-CTO

1. DoelstellingIndustriëlegroeivraagtomgroteaantallengoedgekwalificeerdetechnici.Maarookinnovatieenonderzoek,zoalsondermeeropgezetinhetCentreofExpertiseHTSMOost-Nederland,hebbenbètageoriënteerdestudenten,docentenenanderekenniswerkersnodig.Ondanksveleinitiatieven,stimuleringsprogramma’senpromotieacties,neemthetaantalafgestudeerdebètajongerenniettoe.Sterkernog:eriseengroottekortontstaan.Hoewelmeervo-leerlingenkiezenvooreennatuurprofiel,leidt dat niet automatisch tot een technische vervolgopleiding.

HetTSE-CentreofExpertiseTechniekonderwijs(TSE-CTO)ontwikkeltkennisomdittijtekeren.DitCentreiseensamenwerkingvanSaxion(penvoerder),HogeschoolEdithStein,Windesheim,UniversiteitTwente,ExpertisOnderwijsadviseurs,hetregionalevve, bo, vo en mbo, en het bedrijfsleven en brengt succesfactoren en leermomenten van initiatieven en programma’s naar boven, opbasiswaarvaneffectieve(re)sturingsmechanismenontwikkeldworden.

Deinitiatiefnemersbundelenkennisuitdeindustrie,degeheleonderwijskolom(vanvvetotho)enallevormenvandidactischeopleiding(eerstegraads,tweedegraads,basis-enberoepsonderwijsleerkrachten)metkennisoverimplementatie,borgingenverankeringvan(wetenschappelijke)kennisinhetonderwijsveld.Oost-Nederlandiseenperfectstartpuntvooreen centrum voor techniekonderwijs om de volgende redenen:- aanwezigheidvanzeerbetrokkenondernemers;- voorhandenzijndekennisopbètagebied;- beschikbaredidactiekopzowelwetenschappelijkalspraktijkniveau;- directeaansluitingtothettechniekdomeinenvanHTSM(Energie,BouwenGezondheid);- reedsbestaandesamenwerkingvandeonderwijskolombo-vo-mbo-hbo-woinhetBètasteunpuntOost.

2. ValidatieDeHumanCapitalAgenda’svandeTopsectorenvanhetMinisterieEL&IenhetMasterplanBètaenTechnologieonderschrijvendenoodzaakvooreenstructureleaandachtvoortechniekonderwijsbinnendeheleonderwijskolom.Hetkabinetheeftinzijnbriefvan16apriljl.eenforseimpulsgegevenaandeaanpakvandearbeidsmarkttekortenintechniek.Indeagenda’sen de reactie van het kabinet wordt benadrukt dat het bedrijfsleven hierin een belangrijke sturende en uitvoerende taak moetkrijgen.Deaanzuigendewerkingvanhetbedrijfslevenmoetleidendzijn,wanthierligtdefeitelijkebehoefteaanmeertechnisch onderlegd personeel.

Voordedoorlopendelijnvanbasisonderwijstotenmet‘werkindetechniek’zijninvesteringennodigindeonderwijsbredestructureringvantechniek.Daarmeecreërenweeenonderwijsomgevingdiejongerenaanspreektophun(latente)interessevoortechniekendieinteresseontwikkelttottalentencompetentie.Eenonderwijsomgevingdieernietalleenvoorzorgtdatdezejongereneenkeuzemakenvooreentechnische(vervolg)studie,maarstudiesuccesfaciliteertwaardoorzehunstudieooktoteengoedeindebrengen.Opelkniveauenvoorelkedoelgroepmoetaandachtzijnvoorhetmakenvandejuistekeuzevaneenstudierichting,quainhoudenniveau.Hierinligteentaakvanzowelhetonderwijsalshetbedrijfslevenendeoverheid.

DebasisvanhetCentreligtindejarenlangesamenwerkingbinnenTSE,hetKenniscentrumWetenschapenTechniekOostenhetBètasteunpuntOost.Inde(onderzoeks)projecten,activiteitenenprogrammeringwordtnauwsamengewerktmetdepabovanGereformeerdeHogeschool,deKatholiekePaboZwolleenhetROCvanTwente.Anderepartnerszijn(platform)vertegenwoordigersvanhetbo,voenmboenkennisplatformsalsKWTO.Departnersbestrijkeneenbreedkennis-enonderzoeksdomein,metveelpraktijkervaringoverdeontwikkelingvantechniekdocentenvanbasis-tothogeronderwijs.Partnerszijnbetrokkenbijzoweldeontwikkelingvankennisalsdeimplementatieenverankeringbinnenschool(bijvoorbeelddoormiddelvanTechnasia,mbo-vakcollegesenactiviteitenvanuithetsteunpuntBèta-Oost).

TSE-CTOrichtzichopeendrietalaspecten,diebepalendzijnvoorbèta-talentontwikkeling.Teneerstedeinvloedvanmaatschappelijkebeeldvormingopkeuzes,waarinweonderzoekdoennaarbestpracticesinbèta-promotieenbèta-talentmaximalisatie.Weonderzoekendeeffectiviteitenduurzaamheidvaninitiatieveneninitiërenenadviserenopbasisvandezebestpractices.Daarnaastdoenweonderzoeknaardenetwerken,dewijzevansamenwerking,efficiencyensynergieenadviseertoververbeteringen.Tentweededoenweonderzoeknaareffectiefbedrijfsgerichttechniekonderwijs.Devraagisonderwelkevoorwaardenhetbedrijfslevenstructureelbetrokkenwordtindevormgevingvanhet(techniek)onderwijs,vanvve–wo.Daarbijkijkenweooknaardebèta-professionaliseringvanhetonderwijsinalgemeenheidendocentenenlerareninhetbijzonder.

3. AmbitieHetCentrevormthetcentralekennisknooppuntwaardebelangenvanonderwijsenbedrijfslevenelkaarontmoeten.Enerzijdsiserdewensvanhetonderwijsomjongereneenbredekennisbasistegeven,anderzijdsvraagthetbedrijfslevenomstate-of-artkenniswerkers.Onzevisieisdattechnischekennisenkundesteedsmeercrucialeenonderscheidendeaspectenwordeninheteconomischinnovatievermogenvanhetbedrijfsleven.Jongerenmeteenbètatechnisch(top)talent,geëntopeenstate-of-artkennisbasisengekoppeldaanbedrijfsrelevanteonderwerpen,zijndeankerpuntenvoordeeconomischegroei in de komende decennia.

HetstrategischdoelvanhetTSE-CTOishetopleidenvantechniek-enthousiaste(vak)docenten,diehetbètatalentinjongerenwetenaantespreken.Dezedocentenwetensamenmethetbedrijfsleveneenbedrijfsgerichte,gecoördineerde,doorlopende(techniek)leeromgevingtecreërendiebètatalentactiveertenstimuleert.HetCentrekiestvoorzoweldepabostudent,demasterstudenteerste-/tweedegraads,dezittende(hbo-/mbo-)docentalsdeenthousiastebedrijfsmedewerkerdievoordeklas wil gaan staan, dwars door alle schooltypes en niveaus heen.

Indeuitwerkingvandezedoelstellingzijnhetinspelenop‘bètamentality’endedifferentiatienaartypejongerenentechnischekeuzerichtingessentieel.Omjongerentestimulerentotkeuzes,moetenweaansluitenbijhungedachtegoed.Aangezienereengroteverscheidenheidaanjongerenis,moetenwerekeninghoudenmetverschilleninachtergronden,kennis-enopleidingsniveau,geslacht,verwachtingspatronen,interesseenbegaafdheid.Tegelijkertijdrealiserenweonsdatergroteverschillenzijntussentechnischeroutes:MilieukundeheefteenandergevoelsniveaubijjongerendanTechnischeInformaticaofRuimtelijkeOrdeningenPlanologie.Wemoetendaarmeeterdegerekeninghouden.

HetCentrewerktcoördinerendenvoorwaardenscheppend,waardoorwebijeenuitrolinNederlandeenmultipliereffectgenereren op ontwikkelde kennis en ideeën. Andere activiteiten leiden tot nieuwe vormen van onderwijs, didactiek of educatie,andereopzetenvormenvanleermiddelenennieuweorganisatievormenensamenwerkingsstructuren,waardooreffectenpasoplangeretermijnzichtbaarworden.DevalidatievandeambitievanTSE-CTObeschouwenweaan de hand van vier indicatoren:- verhogingvandehoeveelheidpotentieelbètatalentdatmetgoedgevolguitstroomtvaneentechnischeopleiding (streveniseenverhogingvan40%bèta-uitstroomnunaarcirca60%eind2025);- verhogingvanhetpercentagebèta-afgestudeerdenmbo/honaar40%in2025,mededoorverminderdeuitvalgedurende destudie;- verbeteringvandeefficiencyvanbètapromotieinNederland;- deopenkennisbankbijTSE-CTO,dieinzichtgeeftinhetpraktijkgerichtonderzoeknaaroptimalisatievanbètatalent, dedaarmeegepaardgaandekennisendewijzewaaropdezekennisisgeïmplementeerdindepraktijk.

36 37

4. Onderzoeksthema’sUitgangspuntvanhetonderzoekvanTSE-CTOishetbouwenvaneeneffectieveonderwijsbasisinhetleerprocesvan2-22jaar,meteenmaximaleleeropbrengst.Debasisvantaal-enrekengevoelmoetalopjongeleeftijdgoedontwikkeldzijn,wildeinteressevoorbètaentechniekzichkunnenontwikkelen.Basisschoolenvoortgezetonderwijsacterenalseenaaneengeslotenonderwijsketen;iedervanuiteeneigenonderwijskundigeopdracht,maarsamengefocustoptalentmaximalisatievanelkindividuelejongere.Ditvereisteenscherpdidactischinzichtvanleerkrachten,onderwijskundigleiderschap van het management en betrokkenheid van beide in een uitgebalanceerd leerproces.

Vanuit deze filosofie werkt TSE-CTO aan een achttal actielijnen:Actielijn 1: onderzoeknaarkeuzemomentenen–argumentatievanverschillendedoelgroepjongerenendecorrelatienaar

actievesturingvanmaatschappelijkebeeldvormingovertechniek(bètapromotie). Doelisinzichttekrijgeninwelkeaspectendebèta-interessevanverschillendedoelgroepenjongerentriggeren.

Opbasisvanditinzichtwordtgeadviseerdoverdeaanpakvannieuwepubliekeen/ofdoelgroepgerichteactiviteiten.

Actielijn 2: maatschappelijke ontwikkelingen relateren aan techniek, mede door reële voorbeelden te benutten in de onderwijsprogrammering,waardoorinhoud(beter)gerelateerdwordtaandeomgevingvandejongere.

Uitdepraktijkzijngoedevoorbeeldenbekendvanbedrijfsleven-onderwijs-interactie.TSE-CTOverrichtevaluerendonderzoeknaarbestpracticesendewijzewaaropdeinteractiebijdraagtaanhetontwikkelenvan(latent)bètatalent.

Actielijn 3: organiseer en vereenvoudig de toegankelijkheid van het onderwijs voor het bedrijfsleven en vice versa, vanuit eenwederzijdsetoegevoegdewaarde.

Hbo/wo-studentenmeteentechnischeopleidingzijnnahunstudiezeernuttigals(deeltijd)vakdocentinhetonderwijs(bo-ho).Omdezegroeptevergrotenmoetde(bestaande)minoraantrekkelijkerworden,eenparallelscholingstrajectontwikkeldworden(analoogaanhetHonoursProgramme)ofeenanderestudiemodelgebouwdwordendatstudenten(ofaio’s)interesseertvoordeeerstegraadsbevoegdheid.

Actielijn4: vanuitbedrijfsperspectiefoppositievewijzeintegrerenvantechniekalsbasiskennisindeopleidingvaneerstegraads en tweedegraads docent en leraar basisonderwijs.

Integratievantechniekindebasiskennisvanlerarenbo/vodoorhetkoppelenvantechniekvakkenaandievandetechnischeopleidingen.Daarnaastrichtenweonsopdemogelijkheidtotstructureleinzetvanbedrijfsmensenindepabo/lerarenopleiding,alskennisdragersenals(vrouwelijke)rolmodellen.

Actielijn5: integratie van het bedrijfsleven bij het ontwikkelen van bètaleerprogramma’s in het onderwijs, mede in het licht

van de ontwikkeling van ondernemerschapscompetenties. Het werken in het technische bedrijfsleven vraagt meer dan alleen technische kennis, maar ook om vaardigheden

opterreinenalsondernemerschap,communicatie,internationalisatieencreativiteit.TSE-CTOverrichtevaluerendonderzoeknaarbestaandeonderwijsprogramma’senhunrelatiemettechniekonderwijs.

Actielijn6: onderzoekbedrijfsleven-onderwijs–interactiesindualeonderwijsprogrammeringenhetdisseminerenvanbestpractices op dit gebied.

Doorontwikkelingeninhetonderwijszaldeanimovoordualetrajectenkunnenverminderen,waardoormeernadrukopanderevormenvanleerwerk-trajectenkomtteliggen.TSE-CTOdoetevaluerendonderzoeknaarandere vormen van praktijkleren.

Actielijn 7: onderzoeknaardewijzewaaropontwikkelingvanbètadidactiekinvloedheeftopbehoudvanbètatalentindeonderwijskolom.

Opbasisvandezekennisevaluerenwebestaandeprofessionaliseringprogramma’sendoenwevoorstellenvoornieuwe vormen van coaching, ondersteuning, bètadidactische scholing en onderwijsrichtingen.

Actielijn8: onderzoeknaardewijzewaaropversterkingvandebetrokkenheidvanhetonderwijsenhetbedrijfslevenleidttot behoud van bètatalent.

TSE-CTOonderzoektverschillendesamenwerkingsmodellenenorganisatievormenindeonderwijskolom,waarmeehetbedrijfslevenbeterinzichtkrijgtinhetkennispotentieelvandestudentenenbètatalentkanscouten.

Voornoemdeactielijnen,(onderzoeks)productenenresultatenbouwenaaneenonderwijssysteemwaarinbètatalentzichoptimaalkanontwikkelen,deomstandighedenoptimaalzijnomjongerenmeteeninteressevoortechniekteidentificerenengedurendehunschoolcarrièreoptimaaltevolgenenteondersteunen.Ditwordtvastgelegdinhet‘bètamodel’dathetonderwijssysteembeschrijftvanuitdekeuzemomentenvanjongeren,hundrijfverenenbeweegredenenenhoedezekeuzesterugtevoerenzijntotindeopleidingvandocent/leraar,demaatschappelijkeomgevingvandejongereenhetwereldbeeldvanjongeren.Hetbeschrijftdewijzewaaropdeverschillendeschakelsindeonderwijskolomopelkaaringrijpenenobstakelsdieerkunnenzijnindeketen,medevanuitaanzuigendekrachtdiedearbeidsmarktheeftopdeonderwijskolom.

DitBètamodelgeeft,gecombineerdmetdeanalysevanbestpracticesophetgebiedvanbètapromotieeninzichtenhoe‘afzwaaien’voorkomenkanwordenc.q.hoepositieveprikkelssturingkunnengevenaaneenvastekeuzevoortechniek,eenbeeldvandewijzewaaroponderwijsdirectofindirectinvloedheeftopde(bèta)studiekeuzevanjongeren,deachtergronden,deargumentenendeinvloedrijkeactorenopdekeuzesvanjongerengedurendehunschoolcarrière,van 2–22 jaar.

5. TSE-CTO en OnderzoekHetfundamentvanhetTSE-CTOligtindesamenwerkingvandeonderwijskenniscentravandebetrokkenpartners.Ophetgebiedvanonderzoekhebbendepartnerscomplementaireonderzoekslijnen,leerstoelenenlectoraten.Tezamenvormenzeeenbreedkennisnetwerk,meteenuitgebreidetrackrecordinwetenschappelijkenpraktijkgerichtonderzoek.Dankzijdekennisinteractietussenhethightechbedrijfsleven,deUniversiteitTwente,deverschillende(technische)opleidingsroutes,delerarenopleidingen,deROC’sendesamenwerkendeonderwijskolomisinOost-Nederlandeenecosysteemopgebouwdmetkennisenervaringophetgebiedvanbèta-talentontwikkeling.

Onzefocusligtophetonderzoekenenexpliciterenvankennis,ervaringenenbestpracticesopditgebiedendezetevertalennaarprogramma’s,curricula,onderwijsbouwstenenenorganisatiestructuren,alsmedeophettoetsenvandezekennisopvalidatieeneffectiviteit.WevertalenervaringenuitPlatformBètatechniek,KWTO,BètasteunpuntOostenanderegremianaardeschoolpraktijkenrealisereneendaadwerkelijkeversnellingindebèta-agenda.Daarinsluitenwenaadloosaanopandereinitiatievenalshetaanvalsplanvmbo-mbotechniekvanhetROCvanTwente,inhetkadervanToptechniekinbedrijf.

6. TSE-CTO en OnderwijsAls‘toeleverancier’vankennisdragersaanhetonderwijsstaatTSE-CTOvoordeopdrachtdezelerarenendocentenzóopteleidendatzeinstaatzijnom,alsintrinsiekonderdeelvanhunonderwijstaak,jongerenteinteresserenenenthousiasmerenvoortechniek.ParalleldaaraanheeftTSE-CTOdeopdrachtomderolvanhetbedrijfslevenindemaximalisatievanbètatalentefficiënt(er)testructurenendezetekoppelenaandeonderwijstaakvandeschool.Deuitdagingligtinhetcreërenvaneenbètavriendelijk onderwijsklimaat en het betrekken van het bedrijfsleven hierbij.

38 39

Dezeuitdagingheeftdirecteffectopdeopzetvanhetonderwijsvoorlerarenbasisonderwijs,alsdocentenmeteeneerste-entweedegraadslesbevoegdheid.Enerzijdsmoetinhetcurriculummeeraandachtzijnvoorhetscoutenenontwikkelenvan(latent)bèta-talent,doorpabo-studentenmeergevoelenenthousiasmetegevenvoortechniek,anderzijdsmoeterdieperingegaan worden op verschillende aspecten van bètadidactiek. Tegelijkertijd is er verdere structurele interactie met het bedrijfslevendoor(meer)ondernemersuitdetechnischesectortelatendocerenoppaboenlerarenopleiding,hendirectertebetrekkenbijcurriculumontwikkelingendocentenontwikkelteams,lessenopbedrijfslocatieteverzorgenendepabo/lerarenopleidingtekoppelenaantechniekopleidingeninhethogeronderwijs.

Ondernemersmoetendidactisch(bij)geschooldwordenomlestekunnengevenopeenbo-ofvo-school.Ookhiervolgenwe twee sporen. Ten eerste door techniekstudenten te stimuleren een didactische aantekening te halen tijdens hun studie ofhunvervolgmaster.Hetleverteenversterkteuitstroomaaneersteentweedegraadsbètadocentenop.Bovendienzijndezestudenten,mochtenzegeenbaaninhetonderwijsnemen,makkelijkindeeltijdofalsgastdocentinzetbaarvoorhetonderwijs.Detweedelijnbetrefthetbijscholenvanondernemersindidactischevaardigheden,zodatzijhiermee(grotendeels)zelfstandigleskunnengeveninboenvo(structureelalsdeeltijddocentofincidenteelalsgastdocent).

7. Businessmodel TSE-CTODekostenvanhetCentrezijnbegrootop€2mln.perjaar,oplopendtotca€5mln.perjaarineenperiodevanvijfjaar.DaarmeeisTSE-CTOinstaatomeensubstantiëleonderzoekscapaciteitoptezetten,meteenlandelijkprofiel.Departners,hetbedrijfslevenendeonderwijskolomstaangarantvoorcofinanciering,verankeringencontinuïteit.DeprovincieOverijsselheefteenstartbijdragevan€ 1,5mln.voordeeerstedriejaartoegezegd.Ondersteuningsintentieszijnafgegevendoorhetregionalevve,poenvo.VanuitdeprestatiemiddelenOCWwordtvoorhetCentreeenbijdragegevraagdvanminimaal€1mln.perjaarvoordekomendevijfjaar.

3. Centre of Expertise Logistiek

Omvoordelogistiekesectorfocusenmassatebereikenzijnzeshogescholen,tewetenNHTV(Breda),Fontys(Venlo),Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool Rotterdam, Windesheim en Hogeschool Arnhem Nijmegen een samenwerking aangegaanophetgebiedvanlogistiekonderwijs,praktijkgerichtonderzoekeninnovatieveontwikkeling.BinnenhetkadervanprofileringwillendezezeshogescholengezamenlijkeenlandelijkCentreofExpertiseLogistiekontwikkelen,metzesregionaleexpertisecentra.HogeschoolvanAmsterdamtreedthierbijopalspenvoerder.DitvoorstelisinsamenwerkingmetTopsector Logistiek en in afstemming met de andere hogescholen met logistiek onderwijs tot stand gekomen.

Visie en doelstellingenDezeshogescholenhebbendeambitiegezamenlijkdehbo-kennisinfrastructuurtevormenvoordeTopsectorLogistiek.HetCentreofExpertiseLogistiekwordtgevormddoorzesregionalecentra,elkeenpubliek-privatesamenwerkingtussenhetregionalelogistiekebedrijfsleveneneenvandezeshogescholen.Decentrakrijgenhiermeeeenregionaleverankering.Daarnaastzalookdesamenwerkingwordenopgezochtmetrelevantekennisinstituten,waaronderandereonderwijsinstellingenindezesregio’s(horizontaalenverticaal)enDinalog.Elkregionaalcentrespecialiseertenprofileertzichopeenofenkelethema’sbinnendelogistiekdieessentieelzijnvoorinnovatiebinnendeTopsectorLogistiek.Specialisatieenregionalethematiseringzalplaatsvindenopbasisvaneconomischezwaartepuntenvanhetregionalelogistieke bedrijfsleven13, de trackrecord van de hogeschool en de ambitie die de hogeschool heeft voor de komende periode.

Binnen elk regionaal centre werken de hogeschool en het bedrijfsleven samen aan excellent onderwijs, praktijkgericht onderzoekeninnovatieveontwikkeling.Bedrijfslevenenonderwijsnemenelkvanuithunexpertisehierinhunverantwoordelijkheid.ElkehogeschoolheefteenlectoraatLogistiekdatbijdraagtaanpraktijkgerichtonderzoek.

DezesregionalecentrawerkendaarnaastsamenalslandelijkCentreofExpertisevoorkennisuitwisselingencirculatie,samenwerking op het snijvlak van verschillende en elkaar aanvullende thema’s, en bijvoorbeeld uitwisseling van studenten via minoren.

Voortbouwen op bestaande kennisinfrastructuur HetontwikkelenvaneenCentreofExpertiseLogistieksluitaanbijdeontwikkelingenvandeafgelopenperiodebinnendesector:insamenwerkingmetde(Top)sectorLogistiek,hetPlatformKennisakkoordLogistiekenhetkennisinstituutDinalogisereenhbo-kennisinfrastructuuropgezet.Dezeshogescholen,verspreidoverNederland,vormenopditmomenteenpubliek-privatesamenwerkingindevormvaneenRegionaalKennisDistributieCentrum(RKDC)metcofinanciering(nogdeelsinontwikkeling).

(Co)FinancieringDitvoorstelheeft,aangezienophuidigeinfrastructuureninitiatievenkanwordenvoortgebouwd,eenkansrijkontwikkelingsperspectief.OmeenextraontwikkelingsimpulstegevenaanditCentreofExpertisemetzesregionalecentrameteigenthematischprofielbinnendelogistiek,wordteenoverheidsinvesteringgevraagdvanintotaal7,4miljoenvoordeperiodevanvierjaar.Indezeperiodezalditgematchtwordenmet50procentcofinancieringuithetbedrijfsleven.NadezeontwikkelingsfasezalhetCentreofExpertisezelfvoorzienendzijn.

VooruitblikMedio2013leverendezeshogescholen,metalspenvoerderHogeschoolvanAmsterdam,eenbusinessplanopwaarinzoweldebusinesscasealshetbusinessmodelvoorhetCentreofExpertiseisuitgewerkt.Concreetzalhierinwordenaangegevenwelkepartners(bedrijfslevenenkennisinstituten)binnenhetcentresamenwerken,watdebegrotingisenhoede cofinanciering is georganiseerd.

13) Zie hiervoor ook Verkenningscommissie Van Pernis: HBO Techniek in bedrijf.

40 41

Bijlage 4: Expertise Centrum Primair Onderwijs

DeeducatieveopleidingenvanHogeschoolInholland,dehogeschooliPaboenWindesheimhebbenalsprioriteithetwaardengebondenwerkveldtevoorzienvanhooggekwalificeerdeleraren.Omditterealiserenzullenzijhunpakketaanlerarenopleidingenpo,vo,bveenmastersbundelenenalseenheidopereren;ditinnauwesamenwerkingenafstemmingmetdeFaculteitderPsychologieenPedagogiekvandeVrijeUniversiteit.

Bijdezetaakstellingiserexplicieteaandachtvoorwaarde(n)volonderwijs,levensbeschouwingeneducatie.Debijzonderedynamiekvandemaatschappelijkeontwikkelingindehuidigetijdlaatziendaterdocentennodigzijndieinstaatzijnhun vak en beroep te verbinden met ethische en normatieve vraagstukken, die kunnen omgaan met de toenemende diversiteitinbredezin,waardepatronenenachtergronden.Aandezebewustwordingvormgeven,iseenopvoedkundigeenontwikkelingspsychologische uitdaging waarbij de rol van onderwijs cruciaal is.

Doordeafstemmingindebreedteenindeketenzalonderwijsenonderzoekbeteropelkaarwordenafgestemd,waardooreenactievebijdragewordtgeleverdaanhetverhogenvandekwaliteitvoorhet(verder)opleidenvanleerkrachtenenhetoptimaliserenvandoorlopendeleerlijnen.DitwillendedriehogescholensamenmetdeVUvormgeveninzeernauwesamenwerkingmethetgerelateerdewerkveld.DesamenwerkingspartnerszullenomtebeginnenhunsamenwerkingbinnenhetExpertiseCentrumPrimairOnderwijsintensiverenenvervolgensverderuitbouwendanwelverbredennaarhetvo.

Drievandevierbovenvermeldepartijen,deVrijeUniversiteit,HogeschoolInhollandendeiPabodragenhetExpertiseCentrumPrimairOnderwijsenhaarambitiesvoorinhetkadervande2procentsregelingselectievebudgettenbehoevevanzwaartepuntvormingenprofilering.Windesheimtreedtopalssupportingpartner. HetExpertiseCentrumPrimairOnderwijsrichthaaractiviteitenopkennisproductie(onderzoek),kennisverspreiding(bachelor-enmasteropleidingen,publicatiesenpresentaties),kennisvalorisatie(post-hbo-contractactiviteiten)enkennisimpact(verbeteringvanleerprestatiesvankinderen).Dekennisproductie(onderzoeksactiviteiten)vanhetExpertiseCentrumPrimairOnderwijstenbehoevevanhetprimaironderwijsrichtzichophetomgaanmetdiversiteitinbredezin.

Hetpraktijkonderzoekvanhogescholenwordtdaarbijverdieptdoorfundamenteelonderzoekophetgebiedvanlerenendewijzewaaropleerprocessenvankinderenenvolwassenenkunnenwordenbeïnvloeddoorfactorenbijdelerende(intrapersoonlijk),deinteractietussenlerende,facilitators(onderanderlerarenenleidinggevenden),ende(waardengeladen)contextvanhetleerproces(nabij:leeromgeving,verderweg:cultuurmaatschappelijkeenlevensbeschouwelijkecontext).

Diversiteitiseeninternationaaltoonaangevendkennisdomein,datgeoperationaliseerdisinvierpraktijkgerichterelevanteonderzoeksthema’sdanweldeelprogramma’s.Dekennisproductierichtzichvanuithetfocusprogrammadiversiteitopdeonderzoeksthema’s:afstemmenopdiversiteitbijkinderen(cognitief,sociaal-emotioneel,motorisch,creatief,cultureelenlevensbeschouwelijk);diversiteitindidactiek(inclusiefblendedlearning);leidinggevenaanschoolverbeteringgerichtopdiversiteit;leidinggevenaanlerendeenonderzoekendeschoolteams.DeVUzalhierbijaanhakenmethaaronderzoeksprogrammeringvanuithetinterfacultaireonderzoeksinstituut:Learn!

Dekennisverspreidingvindtallereerstplaatsviaeengeprofileerdopleidingsaanbod.Profileringvanhetopleidingsaanbodkomttotstandopbasisvaneengezamenlijkmethetwerkveldgeformuleerdekwaliteitsagendavoorhetprimaironderwijs.Bachelor-,posthbo-enmasteropleidingenkennendaardooreenfunctiegerichteprofilering(bijvoorbeeldfunctiesgroepsleraar,vakleraar,schoolleider/teamleider,directeur,gedragswetenschappelijkonderzoeker)ofinhoudelijktaakgerichteprofilering(bijvoorbeeldonderbouw-/bovenbouwcoördinator,coördinatorleerlingenzorg,vakspecialist,cultuur-/bredeschoolcoördinator)metalsinhoudelijkezwaartepunten:1. onderwijsafstemmenopdiversiteitindebredeontwikkelingvankinderen(onderanderejongekind&VVE;passend onderwijs&jeugdzorg);2. onderwijsafstemmenopdiversiteitindecognitieveontwikkelingenbijkinderen(onderandereopbrengstgericht

werken(taal&rekenen),talentontwikkeling&excellentie);3. onderwijsafstemmenopdecultureleenlevensbeschouwelijkediversiteit(ouderekind,burgerschap). Deopgedaneervaringenzullenverderuitgewerktwordenindeprofileringvandeopleidingenvoorhetvo (onderanderetieneropleidingenmbo-docent)endemastersSEN,Learning&InnovationenEducationalLeadership.

Depraktijkrelevanteonderzoeksthema’seninhoudelijkezwaartepuntengevenverdiepingaandeprofileringendoordatpraktijkgerichtonderzoekplaatsvindtinschoollabs(academischeopleidingsscholen).Disseminatievanonderzoeksresultatenvindtplaatsviascholennetwerken,netwerkenopleidingsdocentenenviahetInteruniversitairCentrumvoorOnderwijsonderzoek.Verderevalorisatievindtplaatsviaderdegeldstroomopdrachten.Dekwaliteit

vanhetonderzoekwordtverhoogddoorsystematischpromotiebeleidenondersteuningvanpromovendi.4. inhetkadervandenauwesamenwerkingWindesheim,InhollandeniPaboenhungezamenlijkesamenwerking

metdeVUwillenInholland,iPaboenVUditExpertiseCentrumPrimairOnderwijsmeenemeninhetkadervandeprestatieafsprakentenbehoevevande2procentselectiefbudgettenbehoevevanzwaartepuntvorming/profilering.Windesheim ondersteunt dit initiatief vanuit de nauwe samenwerking.

5. WindesheimenInhollandwerkensamenmetdeHogeschoolvanAmsterdamenHogeschoolUtrechtinhetsamenwerkingsverband‘deviereducatievefaculteiten’.DealdaaringezetteketenaanpaktenbehoevevankennisontwikkelingenkennisdelingvormtvooreendeeldebasisvoorhetprojectExpertiseCentrumPrimairOnderwijs.Ookviaditverbandzalkennisverwervingenkennisdelingplaatsvinden.

42 43

Bijlage 5: Blended learning

Windesheimheeftjarenlangeervaringmetafstandsleren.DaarmeeishetmogelijkdatstudentenbuitenderegioeenopleidingbijWindesheimvolgen,flexibelnaarplaatsentijd.Naaraanleidingvantegenvallenderendementscijfersisgekozenvoormeerbinding,onderanderedoormiddelvanvormenvansamenwerkendlereneneenintensieverebegeleiding door opleiders. Het nieuwe model afstandsleren dat momenteel wordt ontwikkeld voor de lerarenopleidingen endeopleidingVerpleegkundeisgebaseerdoponderwijskundigeinzichtendiezijnontleendaanbewezeneffectievemodellenvoorafstandsleren.Naastdezeonderliggendetheoretischemodellenisdeconcretevertalingnaardepraktijkvan groot belang.

Voor het ontwerp van onderwijs worden een tweetal vormen van leren onderscheiden: netwerkleren en individueel leren. In de netwerkmodules werken studenten intensief samen. In de individuele modules werken studenten individueel. Inbeidegevallenwordenstudentengroepsgewijsopafstandbegeleiddooreendocent;bijnetwerkmodulesisdiebegeleiding intensiever dan bij de individuele modules. In de netwerkmodules bestaan de groepen uit vijf tot acht studenten;bijdeindividuelemoduleszijndegroepengroter.Hetconceptwordtvooralsnogalleeningezetvoorvolwassenen werkende studenten die via afstandsleren werken aan loopbaanontwikkeling of een carrièreswitch. Het nieuwe model afstandslerendatwordtontwikkeldkanoptermijnwordenbenutomhetregulierecontactonderwijsteflexibiliseren.Zoontstaateenonderwijsaanbodwaarbijstudentenzelf–binnenkaders–kunnenkiezenvooreenmixvancontact-enafstandsonderwijs.Dezemixwordtookwelaangeduidalsblendedlearning.

Behalvedidactischvernieuwendeneffectieverkanblendedlearningookefficiëntzijnenkostenvoordelenmetzichmeebrengen.Daaromwordtin2016,alsdepilotfaseisafgelopen,blendedlearinghogeschool-breeduitgerold.Afstandsonderwijs komt dan ook voor studenten uit de regio beschikbaar. Het biedt studenten mogelijkheden om te werken aan deficiëntieprogramma’s en onderwijs te volgen wanneer het contactonderwijs niet kan worden gevolgd. Hiermee biedt het mogelijkheden om studievertraging te voorkomen.

Bijlage 6: Honoursprogramma’s en interdisciplinaire trajecten

Windesheimkenteenmajor/minormodeldatvoordehelehogeschoolgeldt.Studentenhebbendemogelijkheidtijdenshunbachelorminorstevolgenvan30ECTS.Hetiserminimaaléén,inverrewegdemeestegevallengaathetomtweeminors. Windesheim geeft de studenten daarbij veel vrijheid en biedt hen de mogelijkheid om buiten de eigen opleiding ofbuitenheteigendomeinminorstekiezen.VoorwaardeisdatdekeuzewordtgoedgekeurddoordeExamencommissie.StudentenkunnendusookbuitenWindesheimminorskiezen.ParalleldaaraanbiedtWindesheimeenaantalvanzijnminors landelijk aan, via Kies op Maat.

In2016wilWindesheimhetaanbodvanminorszoweltenbehoevevandeeigenstudentenalstenbehoevevanhetnationaleeninternationaleaanbodopeenhogerplangebrachthebben.Hetgaatdanomzoweldekwaliteitalsdeinhoud.Tenaanzienvandeinhoudwordtvooralgestreefdnaarzinvollecombinatiesvanvakgebieden-bijvoorbeeldzorgentechniekindeminorDigitalHealthandWellBeing-dieeldersnietvoorhandenzijn.

Dezeinterdisciplinariteitisookkenmerkendvoorhetin2011gestarteWindesheimHonoursProgramSocialInnovation.HetHonoursProgramomvateeninternationaalgeoriënteerdenhoogwaardigprogrammavan30ECTSwaarinhetanalyserenenbeïnvloedenvanveranderingsprocesseninorganisatiescentraalstaat.Engelsisdevoertaalendeselectiecriteriazijnstreng.In2016wilWindesheimdrieHonoursProgram’svandittypekunnenaanbieden.

DaarnaastmaaktWindesheimhetmetdeTOP-ondernemersregelingmogelijkdatstudentenhuneigenbedrijfkunnencombineren met hun studie.

Bijlage 7: Adhesieverklaring van de provincie Overijssel bij de projectvoorstellen ten aanzien van Centers of Expertise

AdhesieverklaringvanuitdeprovincieOverijsselbijdevolgendeprojectvoorstellen:- CentreofExpertiseHTSM-Oost(Echo)(indieners:Saxion(penvoerder)enWindesheim)- CentreofExpertiseTechniekOnderwijs(CTO)(indieners:Saxion(penvoerder)enWindesheim)- CentrumvoorInnovatiefVakmanschapHTSM/kunststoffen(indiener:Deltion)

DeprovincieOverijsselwilinhetkadervandekerntaakRegionaleEconomieinnovatievesamenwerkingsverbandentussenbedrijfsleven,kennisinstellingenenoverhedenstimuleren.Debasisvooronzeinzetishetmetbedrijfsleven,dekennisinstellingenendeoverhedenontwikkeldebusinessplanHighTechTwente/InnovatiesprongTwente,alsookhetpositionpaperKunststoffenvoorderegioZwolleendeuitwerkingvandezeplanneninzogenaamdetechnologyroadmaps.

Wewillenhetconcurrentievermogenvanhetinternationale(stuwende)OverijsselsebedrijfslevenopdetopsectorenHighTechSystemen&Materialen,ChemieenLifeScience/Healthversterken.Voordezeambitiestelthetprovinciaalbestuureenbudgetvan€69,1miljoenbeschikbaarviahetinvesteringsbesluitKerntaakRegionaleEconomie.

Wekiezenvoorfocusenverbinding.InoverlegmethetbedrijfslevenendekennisinstellingeninonzeprovincieisdetopsectorHighTechSystemen&Materialenalsspeerpuntinhetbeleidbenoemd.

WeondersteunendaaromdeinzetvandehogescholenSaxionenWindesheimophetontwikkelenvanhétExpertiseCentrumvoorHighTechSystemenenMaterialen(HTSM).MethetprofielHTSMzettendehogescholeninopdetoekomstvantechnologischeinnovaties.HetCentrumwilverdiepingvanpraktijkgerichteHTSM-kennisbewerkstelligen,diebijdraagtaanproces-enproductinnovatiesvoorhetregionalebedrijfslevenenaanhetversterkenvande(regionale)economie.

VanuitonzekeuzevoorfocusenverbindingondersteunenweeveneensdeaanvraagvooreenCentrumvoorInnovatiefVakmanschapvanhetROCDeltion.InditCIVzalookhetROCvanTwenteeenactievebijdrageleveren,metnameophetgebied van mechatronica.

IndegepresenteerdeplannenvoorhetCoEenhetCIVissprakevaneeneffectieveafstemmingentaakverdelingdiegebaseerdisopdefeitelijkeontwikkelinginderegio’sTwenteenIJssel-Vecht.Daarnaastisereenduidelijkekoppelingtussenhethbo-expertisecentrumenhetmbo-centrumvoorinnovatiefvakmanschap.

Erligttevenseenduidelijkeverbindingtussenhetprovinciaaltopsector-beleid,dehierbovengenoemdeprojectvoorstellenendehumancapitalagenda.Deambitiesvandekenniscentra,hetbedrijfslevenendeprovinciekunnennietgerealiseerdwordenalsdenoodzakelijkekennisenvakmanschapnietbeschikbaaris.Wijondersteunendaaromookdeplannenomtekomentoteenkennniscentrumtechniekonderwijs,waarvoordehogeschoolSaxionalsprojectaanvrageroptreedt.OokinditvoorstelvooreenCenterofExpertisewordtnauwsamengewerktmethetbedrijfslevenendekenniscentrainOverijssel.

InonsInvesteringsbesluitKerntaakRegionaleEconomiehebbenweeenbudgetvan€6miljoengereserveerdvoordeambitie:versterkenvanhumancapitalenondernemerschap.EenaanzienlijkdeelvanditbedragwillenwedekomendejareninvesterenindetweegenoemdeCentersofExpertiseenhetCentrumvoorInnovatiefVakmanschap.

NamenshetCollegevanGedeputeerdeStaten,

Th. Rietkerk, gedeputeerde voor economie, energie en innovatie