Regularisatie racecircuit Duivelsberg te Maasmechelen · 2020. 7. 28. · B-3630 Maasmechelen KBO:...
Transcript of Regularisatie racecircuit Duivelsberg te Maasmechelen · 2020. 7. 28. · B-3630 Maasmechelen KBO:...
eco-scan bvba • 2020_EWO_000046_aanmelding/ontwerp-MER 1 | 201
Regularisatie racecircuit Duivelsberg te
Maasmechelen
Aanmelding / Ontwerp-MER: Tekstgedeelte
2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 2 | 201
titel: Regularisatie racecircuit Duivelsberg te Maasmechelen
rapportnummer: 2020_WO_000189_Aanmelding/Ontwerp-MER
opdrachtgever: Belgische Rallycross Vereniging vzw
Koninginnelaan 44, bus 3
3630 Maasmechelen
contactpersoon opdrachtgever: Michel Vigneron
e-mail: [email protected]
opdrachtnemer: MILVUS consulting NV
Wondelgemkaai 159
9000 Gent
+32 9 265 74 00
[email protected] - www.milvus-consulting.com
eco-scan
Wondelgemkaai 159
9000 Gent
+32 9 265 74 06
contactpersoon/auteur(s): Marjan Speelmans
e-mail: [email protected]
datum: juli 2020
goedgekeurd: Voor MILVUS consulting NV door
Toon Van Elst*, gedelegeerd bestuurder
*voor Castor & Co BV
copyright: © 2020, MILVUS consulting NV
Reproductie van het volledige rapport is toegestaan. Gedeelten van het rapport mogen slechts worden gereproduceerd na verkregen schriftelijke toestemming van MILVUS consulting NV.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 3 | 201
Colofon
Opdrachtgever: Belgische Rallycross Vereniging vzw
Koninginnelaan 44, bus 3
B-3630 Maasmechelen
KBO: 0418.255.189
Projectlocatie: Racecircuit Duivelsberg
Weg naar Zutendaal 251
3630 Maasmechelen
Opstellers rapport:
➢ Studiebureau
eco-scan
Wondelgemkaai 159
9000 Gent
➢ M.e.r.-deskundigen
• Discipline lucht: Nico Raes (OLFASCAN)
• Discipline geluid: Christophe Debonne (EOS ACOUSTICS)
• Coördinatie en Discipline biodiversiteit: Marjan Speelmans (eco-scan)
➢ Medewerker(s) MER
• Gwynet Leyre (eco-scan bvba), medewerkster discipline mobiliteit en
discipline mens-gezondheid
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 4 | 201
Inhoudsopgave
Colofon ......................................................................................................................... 3
Inhoudsopgave ................................................................................................................ 4
Lijst van figuren ............................................................................................................ 10
Lijst van tabellen ........................................................................................................... 12
Verklarende woordenlijst ................................................................................................. 14
Afkortingenlijst ............................................................................................................. 18
Voorwoord ................................................................................................................... 20
1 Inleiding ................................................................................................................ 22
1.1 Beknopte beschrijving van het voorgenomen project ................................................... 22
1.2 Toetsing aan de m.e.r.-plicht ............................................................................... 22
1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages ............................................................... 22
1.4 Betrokken partijen ............................................................................................ 23
1.4.1 Initiatiefnemer – uitbater ................................................................................. 23
1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen ......................................... 23
1.4.3 Taakverdeling ............................................................................................... 24
2 Situering project ...................................................................................................... 25
2.1 Ruimtelijke situering .......................................................................................... 25
2.1.1 Geografische situering ..................................................................................... 25
2.1.2 Planologische bestemming ................................................................................ 25
2.1.3 Natura 2000, natuurgebieden en bosgebieden ......................................................... 27
2.1.4 Waterwinningsgebied ...................................................................................... 27
2.1.5 Bouwkundig erfgoed en landschap ....................................................................... 27
2.2 Vergunningstoestand .......................................................................................... 28
2.3 Administratieve voorgeschiedenis ........................................................................... 31
2.4 Randvoorwaarden .............................................................................................. 34
2.4.1 Juridische randvoorwaarden .............................................................................. 34
2.4.2 Beleidsmatige randvoorwaarden ......................................................................... 39
3 Projectbeschrijving ................................................................................................... 45
3.1 Verantwoording en doelstelling van het project ......................................................... 45
3.2 Beschrijving van het project ................................................................................. 45
3.2.1 Algemene beschrijving ..................................................................................... 45
3.2.2 Beschrijving van de activiteiten op het racecircuit ................................................... 47
3.2.3 Bezoekersaantallen – personeel .......................................................................... 48
3.2.4 Bereikbaarheid en parkeergelegenheid ................................................................. 48
3.2.5 Beheer van de terreinen ................................................................................... 48
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 5 | 201
3.3 Constructiefase ................................................................................................ 48
3.4 Grondstoffenverbruik ......................................................................................... 48
3.4.1 Waterverbruik ............................................................................................... 48
3.4.2 Energieverbruik ............................................................................................. 49
3.5 Afvalstoffen en nevenstromen ............................................................................... 49
3.6 Emissiebronnen ................................................................................................ 49
3.6.1 Luchtemissiebronnen ...................................................................................... 49
3.6.2 Geluidsemissiebronnen .................................................................................... 49
3.6.3 Wateremissiebronnen ...................................................................................... 50
4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s ........................................................................ 51
4.1 Beschrijving alternatieven ................................................................................... 51
4.1.1 Nulalternatief ............................................................................................... 51
4.1.2 Doelstellingsalternatieven ................................................................................ 51
4.1.3 Inrichtingsalternatieven ................................................................................... 51
4.1.4 Locatiealternatieven ....................................................................................... 51
4.1.5 Uitvoeringsalternatieven .................................................................................. 52
4.2 Ontwikkelingsscenario ........................................................................................ 52
4.2.1 Voorontwerp GRUP “Enclaves Hoge Kempen” ......................................................... 52
5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling .................................................................... 54
6 Disciplinegerichte aanpak ........................................................................................... 56
6.1 Afbakening studiegebied ..................................................................................... 56
6.2 Methodiek en significantiekader ............................................................................ 56
6.3 Toelichting referentiesituatie en geplande situatie ..................................................... 56
6.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten ...................................................... 57
6.5 Synthese van de milieueffecten ............................................................................. 57
6.6 Milderende maatregelen ...................................................................................... 57
7 Discipline lucht ........................................................................................................ 59
7.1 Toelichting gegevensgebruik ................................................................................. 59
7.2 Afbakening studiegebied ..................................................................................... 59
7.3 Beschrijving van de actuele luchtkwaliteit in het studiegebied ....................................... 59
7.4 Methodiek en significantiekader ............................................................................ 60
7.4.1 Impact t.g.v. emissies evenementen op de site ....................................................... 60
7.4.2 Impact t.g.v. verkeersemissies door bezoekers ....................................................... 60
7.4.3 Toetsingskader .............................................................................................. 60
7.5 Beschrijving van de emissiestromen op de inrichting .................................................... 62
7.5.1 Emissies rallywagens ....................................................................................... 62
7.5.2 Emissies stof ................................................................................................. 62
7.5.3 Emissies verkeer ............................................................................................ 63
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 6 | 201
7.6 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten ...................................................... 63
7.6.1 Emissies rallywagens ....................................................................................... 63
7.6.2 Stofemissies ................................................................................................. 65
7.6.3 Verkeersemissies............................................................................................ 65
7.7 Conclusie en milderende maatregelen ..................................................................... 67
8 Discipline geluid ....................................................................................................... 69
8.1 Toelichting gegevensgebruik ................................................................................. 69
8.2 Afbakening studiegebied ..................................................................................... 69
8.3 Toelichting actuele situatie .................................................................................. 70
8.3.1 Beschrijving van de actuele geluidssituatie ............................................................ 70
8.3.2 Omgevingsgeluid in de referentiesituatie .............................................................. 73
8.4 Beschrijving van de geplande situatie ...................................................................... 80
8.4.1 Beschrijving van de geplande inrichting ................................................................ 80
8.4.2 Begroting van de specifieke emissie ..................................................................... 81
8.5 Beschrijving van de te verwachten effecten in het ontwikkelingsscenario .......................... 89
8.6 Significantiekader en beoordeling van de effecten ...................................................... 89
8.6.1 Aftoetsing voor de activiteit “racen” ................................................................... 89
8.6.2 Aftoetsing voor de activiteit “parking” ................................................................. 90
8.6.3 Significantiekader natuurgebied / activiteit racen ................................................... 91
8.7 Milderende maatregelen ...................................................................................... 91
9 Discipline bodem ...................................................................................................... 93
9.1 Afbakening studiegebied ..................................................................................... 93
9.2 Toelichting actuele situatie .................................................................................. 93
9.2.1 Pedologie .................................................................................................... 93
9.2.2 Geologie ...................................................................................................... 93
9.3 Methodiek en significantiekader ............................................................................ 94
9.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten ...................................................... 94
9.4.1 Effecten in de referentiesituatie (inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit) ......... 94
9.4.2 Effecten in de geplande situatie (met exploitatie van het circuit) ................................. 95
9.4.3 Beschrijving van en beoordeling t.o.v. van het ontwikkelingsscenario ............................ 96
9.5 Synthese van de milieueffecten ............................................................................. 96
9.6 Milderende maatregelen ...................................................................................... 97
10 Discipline water ................................................................................................... 98
10.1 Grondwater ..................................................................................................... 98
10.1.1 Afbakening studiegebied ............................................................................... 98
10.1.2 Toelichting actuele situatie ........................................................................... 98
10.1.3 Methodiek en significantiekader ...................................................................... 98
10.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten................................................ 99
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 7 | 201
10.2 Oppervlaktewater ............................................................................................ 100
10.2.1 Afbakening studiegebied .............................................................................. 100
10.2.2 Toelichting actuele situatie .......................................................................... 100
10.2.3 Methodiek en significantiekader ..................................................................... 100
10.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten............................................... 101
10.3 Synthese van de milieueffecten ............................................................................ 102
10.4 Milderende maatregelen ..................................................................................... 102
11 Discipline mens - mobiliteit .................................................................................... 103
11.1 Afbakening studiegebied .................................................................................... 103
11.1 Toelichting actuele situatie ................................................................................. 103
11.1.1 Bestaande verkeersinfrastructuur ................................................................... 103
11.1.2 Fietsers en voetgangers ............................................................................... 105
11.1.3 Openbaar vervoer ...................................................................................... 108
11.1.4 Verkeersintensiteiten .................................................................................. 113
11.1.5 Parkeren ................................................................................................. 113
11.1.6 Verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid ....................................................... 114
11.2 Methodiek en significantiekader ........................................................................... 114
11.3 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten .................................................... 114
11.3.1 Verkeersgeneratie en bereikbaarheid ............................................................... 114
11.3.2 Parkeren ................................................................................................. 115
11.3.3 Verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid ....................................................... 119
11.3.4 Veiligheid van de bezoekers .......................................................................... 119
11.4 Synthese van de milieueffecten ............................................................................ 119
11.5 Milderende maatregelen ..................................................................................... 119
12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ............................................... 121
12.1 Afbakening studiegebied .................................................................................... 121
12.2 Toelichting actuele situatie ................................................................................. 121
12.3 Methodiek ...................................................................................................... 122
12.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten ..................................................... 123
12.4.1 Effecten in de referentiesituatie (inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit) .... 123
12.4.2 Effecten in de geplande situatie (met exploitatie van het circuit) ............................ 124
12.4.3 Beschrijving van en beoordeling t.a.v. het ontwikkelingsscenario ............................. 125
12.5 Synthese van de milieueffecten ............................................................................ 125
12.6 Milderende maatregelen ..................................................................................... 125
13 Discipline mens-, ruimtelijke aspecten & gezondheid ..................................................... 126
13.1 Afbakening studiegebied .................................................................................... 126
13.2 Methodiek ...................................................................................................... 126
13.3 Toelichting actuele situatie ................................................................................. 127
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 8 | 201
13.3.1 Macro-niveau ............................................................................................ 127
13.3.2 Meso- en microniveau .................................................................................. 127
13.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten ..................................................... 128
13.4.1 Ruimtelijke aspecten .................................................................................. 128
13.4.2 Gezondheid .............................................................................................. 129
13.5 Synthese van de milieueffecten ............................................................................ 131
13.6 Milderende maatregelen ..................................................................................... 131
14 Discipline biodiversiteit ......................................................................................... 132
14.1 Afbakening studiegebied .................................................................................... 132
14.2 Toelichting actuele situatie ................................................................................. 132
14.3 Methodiek ...................................................................................................... 147
14.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten ..................................................... 148
14.4.1 Effecten in de referentiesituatie (inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit) .... 148
14.4.2 Effecten in de geplande situatie (met exploitatie van het circuit) ............................ 151
14.4.3 Beschrijving en beoordeling t.a.v. het ontwikkelingsscenario .................................. 158
14.5 Synthese van de milieueffecten ............................................................................ 159
14.6 Milderende maatregelen ..................................................................................... 160
15 Tewerkstellings- en investeringsrapport ..................................................................... 162
16 Natura 2000 toets – Passende beoordeling ................................................................... 163
16.1 Inleiding ........................................................................................................ 163
16.2 Afbakening project- en studiegebied ...................................................................... 163
16.2.1 Biologische waardering projectgebied – actuele situatie ........................................ 163
16.2.2 Bespreking speciale beschermingszones ............................................................ 168
16.2.3 Andere gebiedsgegevens .............................................................................. 179
16.3 Beschrijving project .......................................................................................... 179
16.4 Methodiek ...................................................................................................... 179
16.5 Beschrijving en beoordeling van de effecten ............................................................ 180
16.5.1 Rustverstoring ........................................................................................... 180
16.5.2 Verzurende en vermestende depositie .............................................................. 182
16.5.3 Barrièrewerking en versnippering ................................................................... 182
16.5.4 Ecotoopverlies .......................................................................................... 183
16.5.5 Effecten op het oppervlakte- en grondwater ...................................................... 187
16.5.6 Bodemverontreiniging ................................................................................. 187
16.6 Milderende maatregelen ..................................................................................... 188
16.7 Cumulatieve effecten ........................................................................................ 189
16.7.1 Ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving ....................................................... 189
16.8 Beoordeling van de significantie ........................................................................... 190
17 BBT-aftoetsing .................................................................................................... 191
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 9 | 201
18 Grensoverschrijdende effecten ................................................................................ 192
19 Externe veiligheid................................................................................................ 193
20 Leemten in de kennis ........................................................................................... 194
21 Monitoring en evaluatie ......................................................................................... 195
22 Conclusie .......................................................................................................... 196
23 Bijlagen ............................................................................................................ 200
24 Literatuurlijst .................................................................................................... 201
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 10 | 201
Lijst van figuren
Figuur 1 Afbakening BPA Kikmolen (blauwe contour) ................................................................ 26
Figuur 2: Infrastructuur racecircuit Duivelsberg (correcties: aandeel verharding van het circuit bedraagt 60
%, onverharde oppervlakte bedraagt 40 %; nummer 27 – de carwash - is niet meer aanwezig) ............... 46
Figuur 3 Situering projectgebied voor de discipline Geluid met groene contour: circuit Duivelsberg,
lichtblauwe contour: 200 m perimeter, donkerblauwe contour: bewoonde kernen; A: emissierichting oost –
woonlint Oude Baan – afstand 750 m, B: emissierichting noord/noordoost – recreatiepark/camping – afstand
260 m, C: emissierichting west – natuurgebied – afstand 200 m .................................................... 69
Figuur 4 Uittreksel uit het gewestplan (rode contour racecircuit Duivelsberg) .................................. 71
Figuur 5 Verkeersassen (blauwe lijnen) in de buurt van de site met een invloed op het omgevingsgeluid in
de referentiesituatie (rode contour – racecircuit Duivelsberg; groene ster – camping/recreatiegebied
Kikmolen) .................................................................................................................... 72
Figuur 6: Geluidsbelasting door het wegverkeer (Lden) in 2016 (bron: geopunt) ................................. 73
Figuur 7 Situering beoordelingspunten .................................................................................. 74
Figuur 8: Situering meetposities (campagne 2019, EOS ACOUSTICS) ............................................... 79
Figuur 9 Situering verschillende emissiezones op de site ............................................................ 81
Figuur 10 Situering meetpunten tijdens race-evenementen ........................................................ 82
Figuur 11 Specifieke emissie races met A – 2 CV race, B – sprinter race 1, C – sprinter race 2, d – sprinter
race 3 en E – gewone auto’s (X-as: tijd (sec); Y-as: LAeq,1s (dB(A)) .................................................... 83
Figuur 12 Situering meetpunt ter hoogte van de parking / paddock ............................................... 84
Figuur 13: Immissiepatronen ter hoogte van validatiemeepunt 1, oranje contour markeert het weerhouden
immissie niveau op LAeq en LA05 ter validatie (X-as: tijd (sec), Y-as: LAeq,1s (dB(A))) .............................. 86
Figuur 14 Afbakening studiegebied met aanduiding racecircuit ................................................... 103
Figuur 15 Zicht op Weg naar Zutendaal ................................................................................ 104
Figuur 16 Rotonde ter hoogte van Weg naar Zutendaal x Rijksweg (bron: geopunt.be) ....................... 105
Figuur 17 Weg voor trage weggebruikers parallel aan Weg naar Zutendaal ..................................... 106
Figuur 18 Uittreksel uit bovenlokaal functioneel fietsnetwerk Limburg (locatie site = rood omcirkeld) ... 107
Figuur 19 Uittreksel uit het recreatief fietsnetwerk Limburg (locatie site = rode cirkel) ..................... 107
Figuur 20 Situering wandelroutes in de buurt van racecircuit Duivelsberg (locatie site = rode cirkel) (bron:
https://www.wandeleninlimburg.be) .................................................................................. 108
Figuur 21 Uittreksel ruiternetwerk ..................................................................................... 108
Figuur 22 Uittreksel netplan De Lijn ................................................................................... 113
Figuur 23 Omleidingsweg bij parkeren op Weg naar Zutendaal .................................................... 117
Figuur 24 Locatie industrieterrein 'Oude Bunders' t.o.v. Duivelsberg ............................................. 118
Figuur 25 Landschapsrelict, lijnrelict en ankerplaats (bron: Geopunt) ........................................... 122
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 11 | 201
Figuur 26: Situering groenstructuren in de omgeving van het Duivelsbergcircuit op een luchtfoto (zomer
2018) (bron: www.geopunt.be) (groene pijlen: aangeplante groenbuffer; blauwe pijl: beboste zone met
vnl. grove den, zomereik, berk en struiken in de ondergroei, rode pijl: bomenrij met zomereik en grove
den) .......................................................................................................................... 124
Figuur 27: Luchtfoto van de site uit de periode 2000-2003 waarop afwijkingen t.o.v. de BWK gesitueerd
worden (bron: www.geopunt.be) ....................................................................................... 133
Figuur 28 Uittreksel habitatkaart (HAB1) ter hoogte van de site .................................................. 133
Figuur 29: Situering relicten habitattypes op een recente luchtfoto (zomer, 2018) ........................... 134
Figuur 30: Relict habitat 2310_2330 (juli 2019) ...................................................................... 135
Figuur 31: Detail relict 7140 (juli 2019) ............................................................................... 135
Figuur 32 Gebiedsvisie natuurrichtplan Hoge Kempen (rode cirkel = locatie racecircuit Duivelsberg) ...... 137
Figuur 33: Totale verzurende depositie berekend met VLOPS18 (bron: www.vmm.be), rode cirkel situering
Racecircuit Duivelsberg .................................................................................................. 149
Figuur 34: Totale vermestende depositie berekend met VLOPS18 (bron: www.vmm.be), rode cirkel
situering Racecircuit Duivelsberg ....................................................................................... 150
Figuur 35: Situering barrières (blauwe lijn) en mogelijke corridors (groene lijnen) ........................... 151
Figuur 36 Situering vangrails Duivelsbergcircuit (blauwe lijnen: bestaande vangrails; rode lijnen: nieuw te
plaatsen vangrails ......................................................................................................... 155
Figuur 37: Situering parkeerstrook in de berm langsheen de Weg naar Zutendaal (blauwe contour) ....... 156
Figuur 38: Luchtfoto van de site uit de periode 2000-2003 waarop afwijkingen t.o.v. de BWK gesitueerd
worden (bron: www.geopunt.be) ....................................................................................... 164
Figuur 39 Uittreksel habitatkaart (HAB1) ter hoogte van de site .................................................. 165
Figuur 40: Situering relicten habitattypes op een recente luchtfoto (zomer, 2018) ........................... 166
Figuur 41: Relict habitat 2310_2330 (juli 2019) ...................................................................... 167
Figuur 42: Detail relict 7140 (juli 2019) ............................................................................... 167
Figuur 43 Gebiedsvisie natuurrichtplan Hoge Kempen (rode cirkel = locatie racecircuit Duivelsberg) ...... 169
Figuur 44 Situering barrières (blauwe lijn) en mogelijke corridors (groene lijnen) ............................ 183
Figuur 45 Situering vangrails Duivelsbergcircuit (blauwe lijnen: bestaande vangrails; rode lijnen: nieuw te
plaatsen vangrails ......................................................................................................... 185
Figuur 46: Situering parkeerstrook in de berm langsheen de Weg naar Zutendaal (blauwe contour) ....... 186
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 12 | 201
Lijst van tabellen
Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen .................................... 23
Tabel 2 Vergunningsplichtige inrichtingen op de site ................................................................ 29
Tabel 3 Exploitatie- en milieuvergunningen ........................................................................... 31
Tabel 4 Juridische randvoorwaarden .................................................................................... 34
Tabel 5 Beleidsmatige randvoorwaarden ............................................................................... 39
Tabel 6 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-
matrix) ....................................................................................................................... 55
Tabel 7 Koppeling effectbeoordeling aan milderende maatregelen ............................................... 58
Tabel 8 Actuele luchtkwaliteit in het studiegebied en ter hoogte van het inrichting (bron: geoloket IRCEL
2014-2016) ................................................................................................................... 60
Tabel 9 Immissiegrenswaarden volgens Vlarem II ..................................................................... 61
Tabel 10 Beoordelingskader, score toegekend in functie van berekende bijdrage t.o.v.
luchtkwaliteitsdoelstellingen en achtergrondconcentraties ......................................................... 61
Tabel 11: Emissies rallywagens voor één wedstrijddag1 ............................................................. 63
Tabel 12: Toetsing grenswaarde met behulp van IMPACT berekeningen .......................................... 64
Tabel 13 Resultaten CAR (achtergrondconcentratie (µg/m³) tussen haakjes) ................................... 67
Tabel 14: Beschrijving beoordelingspunten geluid .................................................................... 74
Tabel 15 Van toepassing zijnde grenswaarden (GW) ter hoogte van de drie beoordelingspunten ............ 77
Tabel 16 Begroting oorspronkelijk omgevingsgeluid (OOG) (dag) : ................................................. 78
Tabel 17 Meetresultaten ter hoogte van beoordelingspunt BP3: ................................................... 78
Tabel 18: Significantiekader voor de discipline 'geluid' .............................................................. 89
Tabel 19 Geologische opbouw in de omgeving van de inrichting ................................................... 93
Tabel 20 Significantiekader voor de discipline bodem ............................................................... 94
Tabel 21: Overzicht bodemonderzoeksplichtige activiteiten ........................................................ 95
Tabel 22: Hydrogeologische opbouw ter hoogte van de site ........................................................ 98
Tabel 23: Significantiekader voor oppervlaktewater ................................................................ 100
Tabel 24 Beoordelingstabel chemische stressoren ................................................................... 126
Tabel 25 Overzichtstabel van aspecten ruimtegebruik en betrokken bevolking in het studiegebied van de
inrichting (1 km rondom de site)........................................................................................ 128
Tabel 26 Stressoren en gerelateerde gezondheidsimpact .......................................................... 130
Tabel 27: Doelen voor de te beschermen habitats, habitat- en vogelrichtlijnsoorten zoals opgenomen in het
BVR (23 april 2014) voor het SBZV en SBZH Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek ................... 143
Tabel 28: Beoordeling van de effecten ................................................................................ 147
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 13 | 201
Tabel 29: Doelen voor beschermde habitats, habitat- en vogelrichtlijnsoorten zoals opgenomen in het BVR
(23 april 2014) voor het SBZV en SBZH Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek......................... 175
Tabel 30: Beoordeling van de effecten ................................................................................ 179
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 14 | 201
Verklarende woordenlijst
abiotisch milieu de niet-levende materie
aerodynamische diameter de aerodynamische diameter van een stofdeeltje is gelijk aan de
diameter van een bolvormig deeltje dat in de omgevingslucht
hetzelfde gedrag vertoont als dat stofdeeltje
antropogeen ontstaan door menselijke activiteit
aquifer ondergrondse verzadigde watervoerende zandafzettingen, (deels)
omgeven door ondoordringbare lagen zoals kleipakketten
autonome ontwikkeling de ontwikkeling die het studiegebied zou doormaken zonder
gestuurde beïnvloeding van buitenaf
bedrijfssite locatie waar de activiteiten effectief plaatsvinden
bedrijfspercelen percelen in eigendom van het (moeder)bedrijf
Belgisch Biotische Index een systeem om via de bepaling van de aanwezigheid van een aantal
groepen macro-invertebraten in een waterloop de biologische
waterkwaliteit van deze waterloop te beoordelen
biotisch met betrekking tot de levende materie
bodemkaart geeft de verspreiding aan van bodemseries, die elk gekenmerkt
worden door hun grondsoort, natuurlijke drainageklasse en
horizontenopvolging; ze geeft ook de blijvende landbouwwaarde van
de verschillende bodems aan
depositie afzetting vanuit de lucht naar een ecosysteem, het is een hoeveelheid
per tijds- en oppervlakte-eenheid (vb. 10 kg SO2/dag.ha)
discipline milieuaspect dat in het kader van m.e.r. onderzocht wordt, door de
regelgeving vastgelegd als de disciplines ‘mens’, ‘biodiversiteit’,
‘bodem’, ‘water’, ‘lucht’, ‘licht’, ‘warmte en straling’, ‘geluid en
trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie’
drainageklasse ontwateringstoestand van het bodemprofiel uitgedrukt volgens het
Belgisch bodemclassificatiesysteem
drinkwater water dat voldoet aan de kwaliteitscriteria op microbiologisch en
chemisch vlak van drinkbaar water volgens FAVV
ecosysteem geheel van abiotische en biotische componenten en onderlinge
relaties
ecotoop ruimtelijke eenheid die homogeen is ten aanzien van de vegetatie en
de abiotische standplaatsfactoren (water, bodem) die voor de
vegetatie bepalend zijn
effecten veranderingen in het abiotische milieu ten gevolge van (vooral)
antropogene activiteiten
emissie uitstoot van stoffen in de omgevingslucht
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 15 | 201
grondwaterkwetsbaarheid hiermee wordt aangegeven in welke mate een watervoerende laag
beschermd is tegen verontreiniging in het algemeen vanaf het
maaiveld
immissie de concentratie van een bepaalde stof/contaminant in de
omgevingslucht
indelingslijst de aan het Vlarem als bijlage I toegevoegde alfabetische lijst en
indeling van de als hinderlijk beschouwde inrichtingen
ingreep-effect-schema schema of netwerk dat de relaties tussen de milieueffecten onderling
en met de afgeleide ingrepen van de activiteit aanduidt
initiatiefnemer de natuurlijke of rechtspersoon die een vergunning voor het project
wenst te bekomen
kritische last de maximaal toegelaten depositiewaarde van een bepaald ecosysteem
per oppervlakte- en tijdseenheid die onbeperkt kan getolereerd
worden zonder dat er nadelige effecten optreden op basis van de
huidige kennis
LAeq,T
het A-gewogen equivalent geluidsniveau is een maat voor het
beschouwde fluctuerende geluid. De discontue geluidsbelasting
geurende een periode T wordt omgerekend naar het niveau van een
continu geluid met dezelfde geluidsbelasting
LAN,T het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende N % van de
observatieperiode T wordt overschreden
LA05,T
het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 5 % van de
observatieperiode T wordt overschreden. Het is een maat voor het
oorspronkelijke niveau van kortstondige stoorgeluiden
LA95,T
het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende 95 % van de
observatieperiode T wordt overschreden. Het is een maat voor het
overwegend heersende achtergrondgeluidsniveau
Lsp
het specifiek geluid, is een component van het omgevingsgeluid die
kan worden toegeschreven aan één of meer wel bepaalde
geluidsbronnen van een inrichting en die, akoestisch gezien, kan
geïdentificeerd worden
materialendecreet het materialendecreet regelt het duurzaam beheer van materiaal-
kringlopen en afvalstoffen. Eén van de basisprincipes in het
Materialendecreet is een duidelijke prioriteitsvolgorde voor de
omgang met materialen, en niet alleen afvalstoffen. De voorkeur gaat
uit naar hergebruik, recyclage en nuttige toepassing; het storten van
afval wordt als laatste optie gezien
m.e.r.-plicht de verplichting tot het opstellen van een MER voor hinderlijke en
andere dan hinderlijke inrichtingen
m.e.r.-deskundige natuurlijke of rechtspersoon door de Vlaamse minister bevoegd voor
het leefmilieu als deskundige voor het opstellen van een MER in één
of meerdere disciplines ‘mens’, ‘biodiversiteit’, ‘bodem’, ‘water’,
‘lucht’, ‘geluid en trillingen’, ‘klimaat’, ‘landschap, bouwkundig
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 16 | 201
erfgoed en archeologie’
milderende maatregelen maatregelen die voorgesteld worden om nadelige milieueffecten van
het geplande project te vermijden, te beperken en zoveel mogelijk te
verhelpen
milieu de fysieke, niet-levende en levende omgeving van de mens waarmee
deze in een dynamische en wederkerige relatie staat
nulalternatief toestand wanneer er niets aan de bestaande toestand verandert
olfactorisch betreft de geur
ontwikkelingsscenario beschrijft de evolutie van het studiegebied in de toekomst, rekening
houdend met de autonome evolutie van het gebied en met de evolutie
o.i.v. plannen en beleidsopties
OPS-model Operationeel Prioritaire Stoffen model is een rekenprogramma om de
verspreiding van verontreinigde stoffen in de lucht te simuleren
peilbuizen tot op het grondwater geboorde putten, voorzien van een kunststof
buis zodat hieruit grondwaterstalen genomen kunnen worden
percentielwaarde percentage van de tijd dat een zekere concentratie niet wordt
overschreden
personenautoequivalent verkeerscijfers worden in vele gevallen uitgedrukt in personen-auto-
equivalent waarbij elke verkeersdeelnemer wordt omgezet in het
equivalent aantal personenwagens
projectgebied het gebied waarin een voorgenomen activiteit gepland is
recupwater = recuperatiewater water, ander dan water voor de eerste maal gebruikt, dat vanuit het
productieproces wordt gerecupereerd – om na de reconditionering
terug in het proces te gebruiken. Dit water kan ook effluent zijn
vanuit de waterzuiveringsinstallatie of opgevangen
regenwater/vijverwater/oppervlaktewater
referentiesituatie de toestand van het studiegebied, waarnaar gerefereerd wordt in
functie van de effectvoorspelling
studiegebied het gebied dat bestudeerd wordt in functie van het vaststellen van de
milieueffecten en afhankelijk is van de invloedssfeer van de
milieueffecten
vegetatie ruimtelijke massa van de plantenindividuen in samenhang met de
plaats waar zij groeien en in de rangschikking die zij spontaan en door
onderlinge concurrentie hebben ingenomen
watertoets een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke
effecten veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand
van het oppervlaktewater, het grondwater of de waterafhankelijke
natuur
zuurequivalent eenheid om de verzuringsgraad van een polluent te meten, deze
eenheid staat toe om de verschillende verzurende polluenten met
elkaar te vergelijken. Eén zuurequivalent komt overeen met 32 gram
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 17 | 201
SO2, 46 gram NO2 en 17 gram NH3
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 18 | 201
Afkortingenlijst
a.d. aerodynamische diameter
ANB Agentschap Natuur en Bos
APA Algemeen Plan van Aanleg
AWV Agentschap Wegen en Verkeer
BBI Belgisch Biotische Index
BBT Beste Beschikbare Technieken
BD Deputatie
BPA Bijzonder Plan van Aanleg
BREF Best Available Techniques Reference Documents
B.S. Belgisch Staatsblad
BSN Bodemsaneringsnorm
BWK biologische waarderingskaart
BZV Biologische Zuurstof Vraag
CBS College van Burgemeester en Schepenen
CZV Chemische Zuurstof Vraag
dB decibel
DOV Databank Ondergrond Vlaanderen
EU Europese Unie
FAVV Federaal Agentschap voor Voedselveiligheid
GEN Grote Eenheid Natuur
GNOP Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan
GOP Afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning- en Projecten
GPBV Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging
GRSP Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan
GRUP Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan
IMPACT Immission Prognosis Air Concentration Tool
IMJV Integraal milieujaarverslag
IPPC Integrated Pollution Prevention and Control
KB Koninklijk Besluit
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 19 | 201
KL kritische last
M.B. Ministerieel Besluit
m.e.r. milieueffectrapportage
MER milieueffectrapport
NEC National Emissions Ceiling
NMVOS Niet Methaan Vluchtige Organische Stoffen
OVAM Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij
pae personenautoeequivalent
PM Particulate Matter
PRSP Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan
PRUP Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan
RSV Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
RvS Raad van State
SBZ Speciale Beschermingszone
SBZ-H Speciale Beschermingszone - Habitatrichtlijngebied
SBZ-V Speciale Beschermingszone - Vogelrichtlijngebied
SWA samenwerkingsakkoord
VEN Vlaams Ecologisch Netwerk
VHA Vlaamse Hydrografische Atlas
VITO Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek
VLAREMA Vlaams Reglement betreffende het duurzaam beheer van
materiaalkringlopen en afvalstoffen
Vlarem Vlaams Reglement op de Milieuvergunningen
VLM Vlaamse Landmaatschappij
VLOPS Vlaams Operationeel Prioritaire Stoffen-model
VMM Vlaamse Milieumaatschappij
VOS vluchtige organische stoffen
VR Veiligheidsrapportage
Zeq zuurequivalenten
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 20 | 201
Voorwoord
De bedoeling van dit voorwoord is om een kort overzicht te geven van de m.e.r.-procedure. Tevens is het
de bedoeling om informatie te bieden over het gekozen traject voor voorliggend project.
Milieueffectrapportage: algemeen
Milieueffectrapportage (m.e.r.) is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen van
een gepland project op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bestudeerd, besproken en geëvalueerd
worden. Dit gebeurt voordat het project plaatsvindt en resulteert in het al dan niet opstellen van een
milieueffectrapport (MER). Met de in werking treding van de omgevingsvergunning gaat de m.e.r. niet
langer volledig vooraf aan de aanvraag van de vergunning, maar kan deze ook geïntegreerd worden in de
vergunningsprocedure. Tijdens de vergunningsprocedure wordt het MER al dan niet goedgekeurd door het
Team Mer. Bij een afkeuring van het MER stopt meteen de volledige vergunningsprocedure.
Kort overzicht van de m.e.r.-procedure
Voorafgaand aan de omgevingsvergunningsaanvraag kan de m.e.r.-procedure reeds gestart worden. Hierbij
kan een keuze gemaakt worden uit verschillende trajecten (Handleiding Project-MER/omgevingsvergunning
– versie februari 2020, Departement omgeving, GOP, Team Mer). In voorliggend project werd geopteerd om
naast de verplichte onderdelen (aanmelding + opmaak project-MER) ook verzoek tot scopingsadvies,
openbare raadpleging en verzoek tot voorlopige goedkeuring toe te voegen aan het traject. Het traject
voor dit project ziet er dan als volgt uit:
a) Aanmelding + verzoek scopingsadvies: het aanmeldingsdossier omvat de eerste procedurele stap in de
opmaak van het MER. Dit dossier omvat de melding van de initiatiefnemer aan het Team Mer met het
voornemen om een project-MER op te stellen. Deze aanmelding dient aan minimale inhoudelijke vereisten
te voldoen (voor details: Handleiding Project-MER/omgevingsvergunning). In voorliggend geval wordt
geopteerd om het aanmeldingsdossier reeds uit te werken tot een ontwerp-MER, waarin ook reeds de te
verwachten effecten begroot worden en indien noodzakelijke milderende maatregelen voorgesteld
worden.
Gelijktijdig met het aanmeldingsdossier wordt een verzoek tot scopingsadvies bij het Team Mer ingediend.
Het Team Mer bezorgt de aanmelding aan de bevoegde adviesinstanties, die op basis van de geografische
ligging van het project en van de mogelijke te verwachten effecten geselecteerd worden. De
geraadpleegde adviesinstanties bezorgen hun advies binnen de 30 dagen aan het Team Mer. Indien het
advies niet tijdig wordt verleend, wordt de procedure voortgezet. Uiterlijk 60 dagen na ontvangst van de
aanmelding bezorgt het Team Mer een beslissing over de aanmelding aan de initiatienemer. De aanmelding
wordt dan ook bekend gemaakt op de website van het Team Mer.
b) Openbare raadpleging: in dit dossier wordt geopteerd om het aanmeldingsdossier ter inzage te leggen
bij de gemeente Maasmechelen. De openbare raadpleging loopt gelijktijdig met het verzoek tot
scopingsadvies en gebeurt onder de vorm van een terinzagelegging bij de gemeente gedurende 30 dagen.
Eventuele inspraakreacties worden verzameld op de desbetreffende gemeente/stad of kunnen rechtstreeks
aan het Team Mer bezorgd worden (digitaal: via https//www.lne.be/digitaal-inspreken-op-een-
kennisgevingsnota), per post: Departement Omgeving, Team Mer; MER Regularisatie Racecircuit
Duivelsberg te Maasmechelen; Koning Albert II-laan 20, bus 8; 1000 Brussel). De ontvangen inspraakreacties
worden gebundeld en mee opgenomen in het scopingsadvies van het Team Mer. Het Team Mer betekent
het scopingsadvies voor het opstellen van het MER aan de initiatiefnemer en de betrokken instanties
binnen 60 dagen na datum van ontvangst van de aanmelding.
Op basis van de ontvangen adviezen en/of inspraakreacties uit de openbare raadpleging kan geopteerd
worden om een overleg te laten plaatsvinden met het Team Mer, initiatiefnemer en adviesinstanties om
het scopingsadvies te bespreken.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 21 | 201
c) Opmaak project-MER: rekening houdend met het scopingsadvies en eventuele reacties uit de openbare
raadpleging wordt de ontwerptekst aangepast en aangevuld. Indien noodzakelijk worden er bijkomende
milderende maatregelen voorgesteld.
d) Verzoek tot voorlopige goedkeuring project-MER: na de opmaak van het project-MER wordt het dossier
opnieuw ingediend bij het Team Mer met het verzoek tot voorlopige goedkeuring. Hierbij toetst het Team
Mer de kwaliteit van het project-MER af voorafgaand aan de vergunningsaanvraag. Na de voorlopige
goedkeuring door het Team Mer kan het MER tijdens de vergunningsaanvraag enkel afgekeurd worden op
basis van nieuwe informatie uit het openbaar onderzoek of de adviesvraag in het kader van de
vergunningsaanvraag. Het Team Mer neemt binnen de 40 dagen na ontvangst een beslissing over de
voorlopige goed- of afkeuring.
e) Omgevingsvergunningsprocedure: het project-MER wordt vervolgens toegevoegd aan de
omgevingsvergunningsaanvraag en samen ingediend. De bevoegde overheid neemt na 30 dagen een
beslissing omtrent de volledigheid en ontvankelijkheid van het dossier. Na het openbaar onderzoek en de
raadpleging van de adviesinstanties in het kader van de omgevingsvergunningsprocedure neemt het team
Mer een definitieve beslissing over de goed- of afkeuring van het project-MER. Dit gebeurt binnen de 60
dagen na de volledig en ontvankelijkheidsverklaring van de aanvraag. Bij een afkeuring wordt de
omgevingsvergunningsprocedure stopgezet.
Wat zijn nuttige inspraakreacties?
Zoals eerder vermeld kan het Team Mer enkel zinvolle reacties gebruiken voor het opstellen van het
scopingsadvies. Het brede publiek kan tijdens dit inspraakmoment aangeven welke aspecten volgens hen
verder onderzocht dienen te worden, rekening houdend met de reikwijdte en detaillering. Dit kunnen
opmerkingen zijn over de vorm en presentatie van het MER maar ook inhoudelijke opmerkingen zoals
opmerkingen over het voorgenomen project zelf, over de alternatieven, over de beschrijving van de
bestaande toestand, milieueffecten en milderende maatregelen, over de opvolging en evaluatie van de
effecten, over de leemten in de kennis, ... Dit recht op inspraak laat het brede publiek echter niet toe om
in deze fase bezwaren te uiten tegen het betreffende project.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 22 | 201
1 Inleiding
1.1 Beknopte beschrijving van het voorgenomen project
Het rallycross-circuit werd in de jaren ’60 van de vorige eeuw aangelegd in het heide- en vengebied aan de
voet van het Kempisch plateau. De vergunning van het circuit kwam te vervallen op 31 december 2019. De
aanvraag voor de hernieuwing van de vergunning werd op 27 maart 2020 van rechtswege stopgezet door de
afkeuring van het MER-rapport dat de aanvraag vergezelde. Met het voorliggende project wenst men een
nieuwe omgevingsvergunningsaanvraag in te dienen om zich in regel te stellen en het circuit (opnieuw)
rechtsgeldig te kunnen exploiteren.
1.2 Toetsing aan de m.e.r.-plicht
Het “Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende de vaststelling van de categorieën
van projecten onderworpen aan de milieueffectrapportage” werd op 17/02/2005 in het Staatsblad
gepubliceerd als uitvoeringsbesluit bij titel IV van het Decreet van 5 april 1995 houdende algemene
bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffect- en veiligheidsrapportage. Dit
besluit bevat een bijlage I en een bijlage II met lijsten van m.e.r.-plichtige categorieën van projecten.
Voor de projecten uit bijlage II kan de initiatiefnemer een gemotiveerd verzoek tot ontheffing indienen bij
de bevoegde administratie. Naar aanleiding van het uitvoeringsbesluit van 1 maart 2013 (B.S. 29 april 2013)
is eveneens een bijlage III-lijst opgesteld met projecten die m.e.r.-screeningsplichtig zijn.
Bij de vergunningsaanvraag moet voor de volledigheid van het dossier een project-MER gevoegd worden,
gezien het activiteiten betreft die vallen onder rubriek 11a van bijlage II van het project-m.e.r.-besluit, nl:
• Permanente race- en testbanen voor gemotoriseerde voertuigen met een oppervlakte van 5 ha of
meer
De oppervlakte van racecircuit bedraagt ca. 13 ha. Gezien het project strikt genomen valt onder bijlage II
is, mits indienen van een gemotiveerd verzoek, een ontheffing van de MER-plicht mogelijk. Niettemin werd
er gekozen voor de opmaak van een project-MER.
1.3 Relevante gegevens uit vorige rapportages
In het verleden werden er reeds een aantal akoestische onderzoeken uitgevoerd door dBA-Plan:
• 13.10.2009: Verslag van het akoestisch onderzoek uitgevoerd op 11 oktober 2009 in navolging van
de bijzondere voorwaarden opgelegd in de verleende vergunning van 31.12.1999;
• 30.09.2010: Verslag van het akoestisch onderzoek uitgevoerd op 26.09.2010 in navolging van de
bijzondere voorwaarden opgelegd in de verleende vergunning van 31.12.1999;
• 11.10.2011: Verslag van het akoestisch onderzoek uitgevoerd op 09.10.2011 in navolging van de
bijzondere voorwaarden opgelegd in de verleende vergunning van 31.12.1999;
• 10.11.2016: Verslag van het akoestisch onderzoek uitgevoerd op 23.10.2016 in navolging van de
bijzondere voorwaarden opgelegd in de verleende vergunning van 31.12.1999
Voor dit project werd er reeds eerder een project-MER opgemaakt “Hernieuwing racecircuit Duivelsberg in
Maasmechelen” met project-code PR3188. Het MER werd afgekeurd op 27 maart 2020.
Relevante informatie uit deze studies zal, indien van toepassing, gebruikt worden.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 23 | 201
1.4 Betrokken partijen
1.4.1 Initiatiefnemer – uitbater
Initiatiefnemer:
Belgische Rallycross Vereniging vzw
Koninginnelaan 44, bus 3
3630 Maasmechelen
1.4.2 Samenstelling en taakverdeling van team van deskundigen
De initiatiefnemer die de m.e.r.-plichtige activiteit wil ondernemen laat het MER opstellen door een
werkgroep van deskundigen van verschillende disciplines, het zogenaamde team van deskundigen onder
begeleiding van een erkend MER-coördinator. De betrokkenheid van onafhankelijke, erkende deskundigen
moet de wetenschappelijke waarde en de objectiviteit van het MER waarborgen. Deze deskundigen zijn
door de Vlaamse minister, bevoegd voor het leefmilieu, erkend voor één of meerdere disciplines. De
coördinator werd door de Secretaris-generaal van het departement Omgeving specifiek erkend voor de
coördinatie van milieueffectenrapporten.
De initiatiefnemer kiest de deskundigen uit een lijst van erkende onafhankelijke specialisten in één of
andere milieudiscipline, zodat in de werkgroep de milieueffecten, eigen aan het geplande project
doeltreffend onderzocht kunnen worden. Voor dit project werd een deskundige voor de discipline lucht,
geluid en biodiversiteit in het team van deskundigen opgenomen.
Tabel 1 m.e.r.-deskundigen die hun medewerking aan dit project verlenen
discipline erkend
deskundige handtekening coördinaten
coördinatie en
biodiversiteit
Marjan
Speelmans
eco-scan (MILVUS consulting NV)
Wondelgemkaai 159
9000 Gent
lucht Nico Raes
OLFASCAN (MILVUS consulting NV)
Wondelgemkaai 159
9000 Gent
geluid Christophe Debonne
EOS ACOUSTICS
Stuivenbergstraat 74
8020 Oostkamp
De overige relevante aspecten (bodem, water, landschap en mens) worden behandeld door de coördinator
van het team van deskundigen. Het is tevens zijn taak om van de deelonderzoeken een coherent geheel te
maken en de eindconclusies in samenspraak met de andere deskundigen te formuleren. Hij treedt tevens
op als aanspreekpunt voor alle betrokken partijen.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 24 | 201
De erkende deskundigen worden verder bijgestaan door:
• Michel Vigneron, voorzitter Belgische Rallycross Vereniging vzw;
• Mathieu Vanhoef, bestuurslid Belgische Rallycross Vereniging vzw;
• Gwynet Leyre (eco-scan ), medewerksterdisciplines mobiliteit en mens-
gezondheid
1.4.3 Taakverdeling
De coördinator is belast met de inhoudelijke coördinatie van het MER. Zijn taak bestaat uit:
• het coördineren van het interdisciplinaire overleg in elke fase van het m.e.r.-proces, in het
bijzonder tijdens de voorfase;
• het opstellen van een analyseschema met de hoofdingreep en de deelingrepen;
• het uitwerken van de impactmatrices, de ingreep-effect-schema’s en de netwerkrelaties;
• het opstellen van een interdisciplinaire referentiesituatie;
• het coördineren van de fasering van de uit te voeren deelonderzoeken;
• het bepalen van de volgorde van de in het rapport te bespreken milieufactoren;
• het op elkaar afstemmen van de inhoud en de structuur van de deelrapporten;
• het opstellen van de eindbespreking;
• de redactie van de niet-technische samenvatting;
• de eindredactie van het rapport.
De initiatiefnemer dient de nodige projectinformatie aan te reiken aan het team van deskundigen. Hij stelt
hiertoe de bedrijfsdeskundige aan.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 25 | 201
2 Situering project
2.1 Ruimtelijke situering
2.1.1 Geografische situering
Het racecircuit Duivelsberg is ongeveer 13 ha groot, en bevindt zich geheel op het grondgebied van de
gemeente Maasmechelen. De grens met de gemeente Lanaken bevindt zich op ca. 830 m ten Z van het
circuit.
Het circuit bevindt zich langsheen de Weg naar Zutendaal. Deze weg vormt de verbinding tussen het
centrum van Zutendaal en Opgrimbie (Maasmechelen), waar deze aansluit op de N78. De ligging van de site
wordt getoond op een uittreksel van de topografische kaart van België (Bijlage 1) en van de stratenatlas
van België (Bijlage 2). De site beslaat één kadastraal perceel, nl. afdeling 2, sectie E, nr. 269B2 (Bijlage 3).
De Lambert-coördinaten van het centrum van het terrein zijn: X = 240.054 m en Y = 182.992 m. Een
luchtfoto van de inrichting wordt weergegeven in Bijlage 4 (4a: site; 4b: site en omgeving).
Het projectgebied omvat het racecircuit zelf, de bijhorende gebouwen en de diverse parkings. In de
directe nabijheid van de site bevindt zich een hondenlosloopzone, een hondenclub, een voetbalterrein en
een site met visvijvers. Ten noordoosten van het projectgebied bevindt zich de camping “Kikmolen”, en
ten oosten de woonkern Opgrimbie. In het noordwesten bevindt zich de vallei van de Kikbeekbron, een
natuurgebied waarin bossen, heiden en waterpartijen elkaar afwisselen, en dat onderdeel is van het
nationaal park Hoge Kempen. Ten westen van de site bevindt zich het koninklijk domein van Opgrimbie,
waarin er een klooster gelegen is (Monasterium Bethlehem).
De kortste afstand tot de grens met Nederland bedraagt ca. 7 km en tot Wallonië meer dan 20 km.
2.1.2 Planologische bestemming
Rekening houdend met het gewestplan Limburgs Maasland (goedgekeurd K.B. d.d. 01 september 1980)
(Bijlage 5a) is de site hoofdzakelijk gelegen in gebied voor dagrecreatie en voor een klein deeltje in
natuurgebied. Een opmetingsplan van een landmeter kan teruggevonden worden in Bijlage 5b. Hieruit
blijkt dat er slechts een beperkte zone van de site in natuurgebied gelegen is, en dat omgekeerd ook een
klein stuk van het recreatiegebied buiten de afbakening van de site gelegen is. Dit kan verklaard worden
doordat de perceelsgrens niet evenwijdig loopt met de afbakening van het natuur- en recreatiegebied.
De directe omgeving van het circuit is hoofdzakelijk ingekleurd als natuurgebied, met ten NO een
recreatiegebied (Camping de Kikmolen) en een zone voor dagrecreatie (hondenclub en voetbalterreinen).
De vallei van de Kikbeekbron werd ingekleurd als ontginningsgebied met als nabestemming natuurgebied.
Er zijn geen goedgekeurde BPA’s of ruimtelijke uitvoeringsplannen van toepassing ter hoogte van de site.
Het circuit is wel opgenomen in het voorontwerp GRUP “Enclaves Hoge Kempen” (zie hoofdstuk 4.2.1),
maar over dit GRUP werd er nog geen beslissing genomen door de Vlaamse regering.
In de directe omgeving van het circuit is het BPA Kikmolen van toepassing (Figuur 1), dat definitief werd
aangenomen door de gemeenteraad van de gemeente Maasmechelen op 1 september 1987. De zone binnen
de afbakening van het BPA kreeg als invulling “zone voor dagrecreatie” en “zone voor verblijfsrecreatie”.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 26 | 201
Figuur 1 Afbakening BPA Kikmolen (blauwe contour)
Gezien de site momenteel niet over een vergunning beschikt en dus aanzien moet worden als een nieuwe
inrichting, dient er afgetoetst te worden aan de verbods- en afstandsregels zoals opgenomen in de
Sectorale voorwaarden ‘Omlopen voor motorvoertuigen en motorvaartuigen’ (afdeling 5.32.10 Vlarem II).
De verbodsbepalingen stellen dat het verboden is om omlopen voor motorvoertuigen te exploiteren in een
waterwingebied, beschermingszone, woongebied, beschermingszone tot behoud van de Europese
vogelstand, natuurgebied met wetenschappelijke waarde, natuurreservaat, natuurpark, bosreservaat,
natuurgebied, bosgebied, parkgebied, agrarische gebieden of andere gebieden met ecologisch belang of
vallei- en brongebieden. De omloop zelf, waar de snelheidswedstrijden, testritten, oefenritten of ander
recreatief gebruik van motorvoertuigen plaatsvinden, bevindt zich geheel binnen recreatiegebied. De
omloop is gelegen buiten de afbakening van het vogelrichtlijngebied, en ligt ook niet in natuurgebied met
wetenschappelijke waarde, natuurreservaat, natuurpark, natuurgebied, bosgebied, parkgebied, agrarisch
gebieden of andere gebieden met ecologisch belang, vallei- en brongebieden, landschappelijk waardevol
agrarisch gebied of bosreservaat (Bijlage 5a en 14a). De site is niet gelegen in een waterwingebied of
beschermingszone voor grondwaterwinning (de dichtstbijzijnde, Eisden-Vrietselbeek-Meeswijk, bevindt
zich op meer dan 2 km van de site). Er zijn geen individuele woningen binnen een straal van 75 m rondom
de omloop gelegen, en de afstand tot stilte-behoevende inrichtingen (bejaardentehuizen, ziekenhuizen,
scholen,…) en woongebied ander dan een woongebied met landelijk karakter, natuurgebied met
wetenschappelijke waarde, natuurreservaat en parkgebied bedraagt meer dan 500 m. Gezien het BPA
Kikmolen, en de daarin afgebakende zones voor verblijfsrecreatie op minder dan 500 m van de omloop
gelegen zijn, kan er niet voldaan worden aan de afstandsregels. Er dient dan ook een afwijking
aangevraagd te worden zoals omschreven in art. 1.2.2.1 van titel II van het Vlarem. Aangezien deze
afwijking betrekking heeft op een inplantingsregel, dient er hiervoor ook een openbaar onderzoek te
gebeuren.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 27 | 201
2.1.3 Natura 2000, natuurgebieden en bosgebieden
De beschermingszones natuur worden gesitueerd in Bijlage 14a.
De site is gelegen binnen een regio met een zeer hoge natuurwaarde; het circuit vormt als het ware een
enclave binnen allerlei waardevolle natuurgebieden. De site bevindt zich binnen de afbakening van het
habitatrichtlijngebied “Mechelse Heide en Vallei van de Ziepbeek”. Aangrenzend aan het terrein bevindt
zich het gelijknamige vogelrichtlijngebied. De site vormt een uitsparing binnen het VEN-gebied “Hoge
Kempen”, dat zich in de vier windrichtingen uitstrekt rondom de site. In de directe omgeving bevinden
zich verder verschillende onderdelen van het Vlaamse Natuurreservaat “Hoge Kempen”.
Het rallycircuit is eveneens gelegen binnen de perimeter van het gelijknamige Nationale park “Hoge
Kempen”. De hoofdfunctie is natuurbehoud, maar het park moet tevens een aantrekkingspool vormen voor
natuurgericht toerisme. Binnen de aangeduide perimeter van het park bevinden zich nog een aantal
bestemmingen / activiteiten die niet in overeenstemming zijn met de natuurbehoudsfunctie. Voor deze
“enclaves”, waaronder Duivelsberg, wordt er een uitdovingsscenario voorgesteld opdat men conform de
definitie van nationaal park een natuurgebied met een aaneengesloten oppervlakte van minstens 1.000 ha
zou kunnen realisteren. Specifiek voor Duivelsberg wordt er in het masterplan Hoge Kempen geopteerd
voor de aankoop van het terrein door de Vlaamse overheid, waarbij de activiteiten op de site worden
verhuisd naar een andere locatie buiten de afbakening van het Nationaal Park. Op basis van het gewestplan
kan gesteld worden dat het racecircuit Duivelsberg omgeven wordt door percelen met als bestemming
natuurgebied. Een klein gedeelte van de site bevindt zich binnen de bestemming natuurgebied.
Een weergave van de Biologische Waarderingskaart (versie 2018) kan teruggevonden worden in Bijlage 14b.
Hieruit blijkt dat de onverharde delen tussen de lussen van het circuit deels als biologisch zeer waardevol
gekarteerd worden, het betreft struisgrasvegetaties op zure bodem (ha). De meest noordwestelijke lus
wordt gekarteerd als een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen; het betreft
een combinatie van venige natte heide met soorten uit de hoogveenflora (ces-), met opslag van allerlei
aard (sz), wilg (sal) en ruigte en/of pioniersvegetaties (ku). De zones aanliggend aan de piste zijn een
combinatie van uv (recreatie-infrastructuur) en ha/ha- (struisgrasvegetaties op zure bodem in
verschillende graad van ontwikkeling) en worden op de BWK aanzien als een complex van biologisch minder
waardevolle en zeer waardevolle elementen. Deze kartering strookt echter niet geheel met de actuele
situatie op het terrein. In hoofdstuk 14 (Discipline Biodiversiteit) wordt hier dieper op in gegaan. In het Z-
ZW van de site en het N-NO bevinden zich beboste zones die een combinatie zijn van grove dennenbestand
met ondergroei van bomen en struiken (ppmb) en eiken-berkenbossen (qb). Langsheen de Weg naar
Zutendaal bevindt zich verder nog een zeer waardevolle beboste strook die een combinatie is van eiken-
berkenbos en grove den. Enkel het meest oostelijke deel van het terrein, waar de wedstrijdwagens
geparkeerd worden, wordt aanzien als biologisch minder waardevol. De verdere omgeving van de site is
doorspekt met diverse waardevolle tot zeer waardevolle elementen. Heel de regio is bovendien ingekleurd
als faunistisch belangrijk gebied. In Bijlage 14c (HAB1) en 14d (HAB2) worden de habitattypes in de
omgeving van de site weergegeven, zoals aangeduid op de habitatkaart (versie 2018). Op de site worden er
verschillende habitatwaardige vegetaties aangetroffen, gaande van 7140_oli (natte heide en venoevers met
hoogveensoorten), 2230_dw (vegetaties van het dwerghaververbond) tot 9190 (Oude zuurminnende
eikenbossen op zandvlakten met Quercus robur) als HAB1. Ook hier kan opgemerkt worden dat, net zoals
voor de BWK, de situatie op kaart afwijkt van de werkelijke situatie op de site. Ter hoogte van de vallei
van de Kikbeek komen er vooral droge heide vegetaties (4030) voor.
2.1.4 Waterwinningsgebied
De site is niet gelegen in een dergelijk gebied, noch in de buurt van zo’n gebied.
2.1.5 Bouwkundig erfgoed en landschap
De site is gelegen binnen het traditioneel landschap ‘Maasvlakte en terrassenlandschap” (Antrop et al.,
2002). De structuurdragende matrix van het landschap wordt gevormd door een gerichte en geterrasseerde
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 28 | 201
topografie en vallei met geassocieerde bebouwing en infrastructuur. De zichtbare open ruimten zijn sterk
wisselend van omvang en aard (waterpartijen, beemden, akkerlanden,…), en worden meestal door
vegetatie begrensd en soms ook door topografie en bebouwing.
In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal
wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002). Hierbij wordt voor
“Maasvlakte en terrassenlandschap” vermeld:
• landschap- en natuurherstel in de ontgrinde Maasvlakte voorzien en niet enkel recreatieve
uitbouw.
Het projectgebied is volgens de landschapsatlas gelegen binnen het landschapsrelict en vastgesteld
ankerplaats “Steilrand van het Kempisch Plateau van de Kikbeek tot de Asbeek” (ook opgenomen in de
inventaris landschappelijk erfgoed). Het circuit Duivelsberg ligt binnen het deelgebied “Kleinschalig
heideontginningsgebied van Opgrimbie” (MB 12/02/2014). In deze ankerplaats domineren grote
aaneengesloten boscomplexen en kleinere zones (natte) heide die deels tot het Nationaal Park Hoge
Kempen behoren. Van oost naar west lopen de Heiwijckbeek, de Ziepbeek en de Asbeek die de ankerplaats
dwarsen. Op ca. 100 m ten W bevindt zich het lijnrelict ‘Steilrand van het Kempens Plateau’ (L70032)
(Figuur 25).
De dichtstbijzijnde vastgestelde bouwkundige relicten betreffen een arbeiderswoning (ca. 215 m ten O),
de watermolen Kikmolen (op ca. 640 m ten NO) en de Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Kleine en Grote Noden
(op ca. 660 m en W.
2.2 Vergunningstoestand
De initiatiefnemer wenst de bestaande site verder te exploiteren. De vergunning van het circuit kwam te
vervallen op 31 december 2019. De aanvraag voor de hernieuwing van de vergunning werd een eerste maal
ingediend op 28 december 201. Op 27 maart 2020 werd de vergunningsprocedure van rechtswege stopgezet
door de afkeuring van het MER-rapport, waardoor men momenteel niet over een milieuvergunning
beschikt. Momenteel zijn er dan ook geen vergunde rubrieken. Een overzicht van de gewenste
vergunningssituatie wordt gegeven in Tabel 3. In Bijlage 6 wordt het milieuplan van de site weergegeven.
eco-scan bvba • 2020_EWO_000046_aanmelding/ontwerp-MER 29 | 201
Tabel 2 Vergunningsplichtige inrichtingen op de site
rubrieknr. omschrijving klasse vergunde situatie gewenste situatie aanvraag
6.4.1° opslagplaatsen voor brandbare vloeistoffen met een totale
opslagcapaciteit van 200 l tot en met 50.000 l 3 / max. opslag van 270 l:
3 x 30 l motorolie
3 x 30 l hydraulische olie
3 x 30 l afvalolie
nieuw
6.5.1° brandstofverdeelinstallaties voor motorvoertuigen, namelijk installaties voor het vullen van brandstoftanks van motorvoertuigen met vloeibare koolwaterstoffen, bestemd voor de voeding van de erop geïnstalleerde motor(en),
inrichtingen met maximaal 2 verdeelslangen
3 / 1 verdeelslang nieuw
12.1.1.2°b) inrichtingen die wisselspanning opwekken, met een geïnstalleerd totaal elektrisch schijnbaar vermogen van meer dan 200 kVA tot en met 10.000 kVA als de inrichting volledig of gedeeltelijk in een ander gebied dan een
industriegebied ligt
2 / 240 kVA:
aggregaten in functie van stroomvoorziening van de paddocks, frituurkraam:
3 x 80 kVA
nieuw
15.1.2° al dan niet overdekte ruimte waarin gestald worden: meer dan 25 autovoertuigen en/of aanhangwagens, andere dan personenwagens
2 / 110 voertuigen:
100 racewagens die geparkeerd worden op de daartoe voorziene zones. Op plastic folie, geënvelopeerd zodat zodanig dat er geen bodemverontreiniging kan ontstaan
10 voertuigen voor het onderhoud van het racecircuit (tractors, shovels,
pletwals,..)
nieuw
17.3.2.1.1.1.°b) opslagplaatsen voor gevaarlijke vloeistoffen en vaste stoffen, met uitzondering van de opslagplaatsen, vermeld in rubriek 17.1, 17.4 en rubriek 48 brandgevaarlijke vloeistoffen en vaste stoffen opslagplaatsen voor vloeistoffen en vaste stoffen op basis van etikettering, gekenmerkt door het gevarenpictogram
GHS02 ( ), ontvlambare vloeistoffen van gevarencategorie 3, gasolie, diesel, lichte stookolie en gelijkaardige vloeistoffen met een vlampunt ≥ 55 °C met een gezamenlijke opslagcapaciteit van 100 kg tot en met 20 ton voor andere inrichtingen dan de inrichtingen, vermeld
in punt a
3 / 8.064,5 kg:
opslag van 1.392 kg (1.600 l) mazout die instaat voor de verwarming van de kantine
opslag van 4.122,5 kg (4.850 l) diesel bestemd voor de voertuigen die het
racecircuit onderhouden
opslag van 3 x 850 kg (3 x 1.000 l) diesel als brandstof voor de aggregaten
nieuw
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 30 | 201
rubrieknr. omschrijving klasse vergunde situatie gewenste situatie aanvraag
17.3.2.2.1° opslagplaatsen voor gevaarlijke vloeistoffen en vaste stoffen, met uitzondering van de opslagplaatsen, vermeld in rubriek 17.1, 17.4 en rubriek 48, ontvlambare vloeistoffen van gevarencategorie 1 en 2 met een gezamenlijke
opslagcapaciteit van 50 kg tot en met 2 ton
3 / 1.440 kg:
opslag van maximaal 100 vaten met een inhoud va maximaal 20 liter (14,4 kg) benzine bij de wedstrijdwagens
nieuw
17.4 opslagplaatsen voor gevaarlijke vloeistoffen en vaste stoffen in verpakkingen met een inhoudsvermogen van maximaal 30 l of 30 kg, voor zover de maximale opslag begrepen is tussen 50 kg of 50 l en 5.000 kg of 5.000 l
3 / 100 l/kg:
opslag van gevaarlijke producten in kleine verpakkingen 4 x25 l/kg (koelvloeistof,..)
nieuw
32.9.3° omloop voor wedstrijden, test- en oefenritten, of test- en oefenvaarten, met motorvoertuigen of motorvaartuigen, met verbrandingsmotor, met inbegrip van recreatief gebruik, alsook van waterskiën andere dan vermeld in rubriek 32.8.2, in andere zones dan zeebadzones, niet volledig gelegen op de openbare weg of op openbare waterwegen: permanente omlopen voor motorvoertuigen of
motorvaartuigen
1 / 12 weekends:
permanente omlopen voor motorvoertuigen in functie van 10 wedstrijdweekends, 1 trainingsweekend en 1 recreatief weekend in het kader van een goed doel
nieuw
32.9.4°. omloop voor wedstrijden, test- en oefenritten, of test- en oefenvaarten, met motorvoertuigen of motorvaartuigen, met verbrandingsmotor, met inbegrip van recreatief gebruik, alsook van waterskiën andere dan vermeld in rubriek 32.8.2, in andere zones dan zeebadzones, niet volledig gelegen op de openbare weg of op openbare waterwegen: permanente race- en testbanen voor motorvoertuigen of motorvaartuigen met een oppervlakte
van 5 ha of meer
1 / 13 ha nieuw
Zoals blijkt uit de indelingsrubrieken wordt de inrichting ingedeeld als een klasse 1 bedrijf. De procedure houdt in dat de vergunning dient aangevraagd te worden
bij de deputatie van de provincie Limburg. Permanente omlopen voor motorvoertuigen zijn ook opgenomen op de lijst met provinciale projecten zoals opgenomen
in Bijlage 2 van het besluit van de Vlaamse Regering tot aanwijzing van de Vlaamse en provinciale projecten ter uitvoering van het decreet van 25 april 2014
betreffende de omgevingsvergunning van 13 februari 2015.
eco-scan bvba • 2020_EWO_000046_aanmelding/ontwerp-MER 31 | 201
2.3 Administratieve voorgeschiedenis
Er zijn geen stedenbouwkundige vergunningen gekend die dateren van vóór 1980. Bestaande constructies
die gebouwd zijn vóór de eerste inwerkingtreding van het gewestplan (dd 01/09/1980), zijn volgens de
VCRO vergund geacht, tenzij dit tegengesproken kan worden. Enkel het gebouw aan de inkom, een deel
van de toiletten en de vergaderzaal zijn stedenbouwkundig vergund. Deze constructies werden
geregulariseerd via het betalen van een transactiesom in 1982. Voor de overige gebouwen/constructies is
er geen stedenbouwkundige vergunning en wordt er een regularisatie aangevraagd.
Voor de exploitatie van de site zijn de volgende exploitatie- en milieuvergunningen (Tabel 3) bekend.
Tabel 3 Exploitatie- en milieuvergunningen
begindatum onderwerp einddatum
28/03/1975 ministerieel besluit aangaande de erkenning van een terrein voor het beoefenen van rallycross te Maasmechelen, geldig gedurende één maand
28/04/1975
26/03/1980* verlenen van een tijdelijke vergunning voor de exploitatie van een rallycross-terrein op 15 mei, 20 juli, 10 augustus en 7 september 1980 door het Ministerie van Volksgezondheid en het gezin
15/03/1993 verlenen van een tijdelijke vergunning voor de exploitatie van een rallycross-terrein op 01/08/1993, 26/09/1993 en 17/10/1993 door het college van burgemeester en
schepenen
05/07/1993 verlenen van een tijdelijke vergunning voor de exploitatie van een omloop waar er per jaar hoogstens drie wedstrijden plaatsvinden (25/06/1994 en 26/06/1994, 13/08/199 en 14/08/1994, 17/09/1994 en 18/09/1994) door het college van
burgemeester en schepenen
03/10/1994 verlenen van een tijdelijke vergunning voor de exploitatie van een omloop waar er per jaar hoogstens drie wedstrijden plaatsvinden (01/07/1995 en 02/07/1995, 09/09/1995 en 10/09/1995, 23/09/1994 en 24/09/1994) door het college van burgemeester en schepenen
07/09/1995 vergunning voor de verdere exploitatie van en uitbreiding van de bestaande rallycrossomloop (het houden van 6 wedstrijden per jaar met bijhorende oefenritten
op de rallycrossomloop genaamde Duivelsberg) voor een termijn van 5 jaar
07/09/2000
08/07/1999 gunstig gevolg wordt gegeven aan het verzoek van de vzw Belgische Rallycross Vereniging om de bijzondere voorwaarde, opgelegd in het besluit d.d. 7 september 1995 als volgt te wijzigen: de oefenritten voor de wedstrijden vinden plaats op de
dag voor de wedstrijd van 9.00 tot 18.00 uur
07/09/2000
21/10/1999 aktename van de uitbreiding van de zes vergunde wedstrijden met twee recreatieve
activiteiten 07/09/2000
31/12/1999 verlenen van een vergunning voor de verdere exploitatie en verandering van een bestaand rallycrosscircuit voor 10 wedstrijden en de erbij horende oefenritten per jaar en twee gemotoriseerde recreatieve activiteiten per jaar
3112/2019
11/02/2000 erratum bij de beslissing over de milieuvergunningsaanvraag d.d. 31/12/1999 31/12/2019
16/02/2000 besluit van de bestendige deputatie strekkende de inwilliging van het beroep van de vzw Maaslandse Milieu Aktie en de opheffing van de omstreden beslissing d.d. 21 oktober 1999 van het schepencollege van Maasmechelen; de vergunning wordt bijgesteld naar het houden van 8 wedstrijden per jaar met bijhorende oefenritten
op een rallycrossomloop
25/05/2000 bevestiging omstreden beslissing d.d. 31/12/1999 van college van burgemeester en schepenen van Maasmechelen door de bestendige deputatie: vergunning voor het uitbaten van een rallycrosscircuit met 10 wedstrijden en de erbij horende
oefenritten per jaar en 2 gemotoriseerde activiteiten per jaar
31/12/2019
19/12/2018 indienen vergunningsaanvraag voor hernieuwing, dossier werd onvolledig verklaard op 02/01/2019, drie maanden uitstel verkregen. Dossier werd aangevuld op 29/03/2019, onvolledig verklaard op 26/04/2019 opnieuw drie maanden uitstel verkregen. Op 18/07/2019 werd er opnieuw uitstel verleend voor drie maanden. Op 09/10/2019 werd via het Omgevingsloket een nieuwe aanvraag ingediend, dit maal vergezeld van het MER-rapport. Dit dossier werd op 08/11/2019 onvolledig verklaard omwille van opmerkingen m.bt. het stedenbouwkundige aspect van de aanvraag. Op 30/12/2019 werd het dossier opnieuw ingediend en deze aanvraag werd volledig
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 32 | 201
begindatum onderwerp einddatum
en ontvankelijk verklaard op 28/01/2020. Op 27 maart 2020 werd het dossier van rechtswege stopgezet door de afkeuring van het MER-rapport
* mogelijks zijn er nog tussenliggende vergunningen (tussen 1975 en 1980), maar deze konden niet teruggevonden worden
Naast de algemene voorwaarden werden volgende (nog) relevante bijzondere voorwaarden opgelegd in de
vergunning van 31/12/1999:
punt 1°: onverminderd de bepaling van de thans gehanteerde milieuwetgeving inzake omlopen voor
voertuigen:
a) moeten de gebruikte autovoertuigen voldoen aan de bepaling van artikel 40 van het K.B. van 15 maart
1968 houdende algemeen reglement op de technische eisen waaraan de motorvoertuigen en hun
aanhangwagens moeten voldoen, zoals gewijzigd bij K.B. van 09.08.1971, 12.12.1975 en 09.05.1988; de
exploitant dient een strikte controle van het geluidsniveau van de motoren te laten uitvoeren door een
erkend deskundige. Voertuigen waarvan de geluidemissie meer dan 98 dB(A) bedraagt, mogen niet aan de
wedstrijd of activiteit deelnemen. Het verslag van de erkend deskundige is tijdens de wedstrijd en/of
activiteit ter inzage van de toezichthoudend ambtenaar, politie en rijkswacht. Het verslag wordt na de
wedstrijd en/of activiteit verstuurd aan de vergunningverlenende overheid;
=> dit werd gecontroleerd voor elke wedstrijd tijdens de technische controle van de racewagens
b) mogen wedstrijden plaatsvinden op zon- en feestdagen van 9u00 tot 18u00;
=> werd aan voldaan tijdens de exploitatie van het circuit
c) mogen de bijhorende oefenritten voor de wedstrijden plaatsvinden op de dag voor de wedstrijd van
9u00 tot 18u00;
=> werd aan voldaan tijdens de exploitatie van het circuit
d) dienden de kalenderdagen waarop de wedstrijden worden gehouden, minstens één maand voor de
wedstrijd overgemaakt te worden aan het College van Burgemeester en Schepenen, de gemeentelijke
dienst leefmilieu, de Afdeling Milieuvergunningen van AMINAL en de afdeling Milieu-Inspectie van AMINAL.
=> werd aan voldaan tijdens de exploitatie van het circuit
Punt 2°: wat de geluidshinder betreft:
a) dient er jaarlijks minstens één volledig akoestisch onderzoek tijdens een wedstrijd uitgevoerd te
worden, en dit in samenwerking met een deskundige, erkend in het kader van het besluit van de Vlaamse
Regering van 23.03.1989 houdende organisatie van de milieu-effectbeoordeling van bepaalde categorieën
van hinderlijke inrichtingen, voor de discipline geluid. De geluidsmetingen dienen plaats te vinden op
meetpunten waarvan de ligging vastgelegd wordt in overleg met de gemeentelijke Vlarem-ambtenaren;
=> werd aan voldaan tijdens de exploitatie van het circuit
b) dient tijdens de verschillende gemotoriseerde activiteiten het emissieniveau op 7,5 meter van de rand
van het circuit bepaald te worden; dat de metingen zodanig dienen te gebeuren dat een representatief
overzicht van de emissies bekomen wordt; dat de exploitant de nodige voorzieningen dient te treffen zodat
deze metingen ongestoord uitgevoerd kunnen worden; dat deze metingen eveneens dienen plaats te
vinden gedurende minstens één rallycrossactiviteit per jaar;
=> werd aan voldaan tijdens de exploitatie van het circuit
c) dienen de resultaten van de geluidsmetingen vermeld onder de voorgaande punten a) en b), per
activiteit (weekend) gebundeld in een onderzoeksverslag dat de geluidsimpact van de activiteiten op de
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 33 | 201
omgeving nagaat; dat het verslag een evaluatie dient te bevatten in functie van de kwaliteitsdoelstellingen
voor het omgevingsgeluid overeenkomstig de opgelegde exploitatievoorwaarden;
=> werd aan voldaan tijdens de exploitatie van het circuit
d) dient binnen een termijn van twee maanden na uitvoering van de geluidsmetingen op de
rallycrossactiviteiten het onderzoeksverslag in tweevoud ter evaluatie voorgelegd te worden aan de
gemeentelijke dienst leefmilieu;
=> werd opgevolgd tijdens de exploitatie van het circuit
e) op 200 meter ten oosten van de exploitatie moet de parameter LA05,T beperkt worden tot 60 dB(A)
=> werd tijdens elke race opgevolgd
Punt 3°: op de rallycrossomloop is elke activiteit verboden tijdens de periode ingaand na het eerste
weekend van de maand maart tot en met 30 juni.
=> werd aan voldaan tijdens de exploitatie van het circuit
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 34 | 201
2.4 Randvoorwaarden
2.4.1 Juridische randvoorwaarden
Tabel 4 Juridische randvoorwaarden
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Gewestplan geeft de bestemming en het gebruik van de
gronden in Vlaanderen weer ja zie 2.1.2 // (referentiesituatie, discipline lucht, mens, geluid en trillingen)
Bijzonder Plan van Aanleg (BPA) geeft de bestemming en het gebruik van de gronden in bepaalde delen van Vlaanderen weer
neen op de locatie van het circuit zijn er geen BPA’s van toepassing, zie 2.1.2. Het BPA Kikmolen bevindt zich wel in de directe omgeving van het circuit. Dit BPA bakent een zone voor dagrecreatie en een zone voor verblijfsrecreatie af ter hoogte van het recreatieoord Kikmolen // (referentiesituatie, discipline lucht, mens, geluid en trillingen)
Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP)
Provinciaal Ruimtelijk
Uitvoeringsplan (PRUP)
Gemeentelijk Ruimtelijk
Uitvoeringsplan (GRUP)
ruimtelijke uitvoeringsplannen veranderen vaak essentiële zaken aan het gewestplan en dienen steeds geraadpleegd te worden
ja ter hoogte van de site zijn er geen ruimtelijke uitvoeringsplannen van toepassing. De site is wel gelegen binnen de afbakening van het voorontwerp GRUP “enclaves Hoge Kempen, dat nog niet goedgekeurd werd door de Vlaamse regering. Dit GRUP zal opgenomen worden als een mogelijks ontwikkelingsscenario (zie 4.2) // (algemeen relevant)
MER-decreet en -besluit bepalen of er voor een project een MER
dient te worden opgemaakt ja voor de regularisatie dient een MER of een gemotiveerd verzoek tot
ontheffing te worden ingediend. Het project valt onder rubriek 11a) van bijlage II van het besluit // (algemeen relevant)
Decreet omgevingsvergunning en uitvoeringsbesluit
bepaalt de modaliteiten met betrekking tot de exploitatie en/of verandering van meldings- en vergunningsplichtige
inrichtingen
ja zie ‘hoofdstuk 2.2: Vergunningstoestand // (algemeen relevant)
Vlarem II + bijlagen bevat milieukwaliteitsnormen en algemene en sectorale milieuvoorwaarden met betrekking tot o.a. ligging en exploitatie van inrichtingen, daarnaast is in de bijlage een overzicht opgenomen van de ingedeelde inrichtingen
ja voor de inrichting zijn al de relevante voorwaarden gerelateerd aan de te regulariseren rubrieken (Vlarem II, bijlage 1) belangrijk. Deze zullen meer specifiek behandeld worden verder in het MER // (algemeen relevant)
Vlarem III bevat de bijkomende algemene en sectorale milieuvoorwaarden voor GPBV-installaties
neen de inrichting betreft geen GPBV-installatie // (algemeen relevant)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 35 | 201
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
EU kaderrichtlijn 96/62 inzake beoordeling en beheer van luchtkwaliteit + dochterrichtlijnen 1999/30, 2000/69, 2002/3, 2004/107. De voorgaande richtlijnen zitten vanaf 21 mei 2008 vervat in de Europese Richtlijn Lucht
2008/50/EG
vormt de basis voor een nieuw luchtkwaliteitsbeleid binnen de Europese Unie. Globaal kader waarmee EU
luchtkwaliteit beoordeelt en beheert
ja het project omvat activiteiten die dienen te voldoen aan deze richtlijn // (discipline lucht en mens)
NEC-richtlijn impliceert het opnemen van bindende emissieplafonds voor SO2, NOх, VOS en NHз in Vlarem II (emissie-reductieprogramma’s,
zie Vlarem II)
ja de exploitatie van het circuit kan emissies van SO2, VOS en NOX met zich
meebrengen, deze zullen beschouwd worden in het MER // (discipline lucht)
Besluit van de Vlaamse Regering inzake de evaluatie en de beheersing van het omgevingslawaai (22/07/2005)
dit besluit heeft als doelstelling het omgevingslawaai en de hieruit voorkomende geluidshinder en schadelijke effecten te vermijden, te vooromen of te verminderen
en een goede geluidskwaliteit te bewaren
ja er zijn verschillende geluidsproducerende activiteiten aanwezig, waarvan de
impact onderzocht zal worden // (discipline geluid)
Bestemming en milieukwaliteitsnormen oppervlaktewater
duidt bestemming oppervlaktewater aan
(milieukwaliteitsnormen zie Vlarem II) neen er wordt geen sanitair afvalwater of potentieel verontreinigd hemelwater
geloosd // (discipline water)
Waterwetboek (18/12/2018) decreet m.b.t. het integraal waterbeleid. Integraal waterbeleid is het beleid gericht op het gecoördineerd en geïntegreerd ontwikkelen, beheren en herstellen van watersystemen met het oog op het bereiken van de randvoorwaarden die nodig zijn voor het behoud van dit watersysteem als zodanig, en met het oog op het multifunctionele gebruik, waarbij de behoeften van de huidige en komende
generaties in rekening worden gebracht
neen er wordt niet voorzien in het winnen van grondwater;
er wordt geen afvalwater geloosd;
er wordt niets bijgebouwd // (discipline water)
Besluit van de Vlaamse regering van 5 juli 2013 houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen,
de verordening bevat minimale voorschriften voor de lozing van niet-verontreinigd hemelwater, afkomstig van verharde oppervlakken. Het algemeen uitgangsprincipe hierbij is dat hemelwater in eerste instantie zoveel mogelijk gebruikt wordt. In tweede instantie moet het
neen er worden geen bijkomende verhardingen voorzien // (discipline water)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 36 | 201
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater
resterende gedeelte van het hemelwater worden geïnfiltreerd of gebufferd, zodat in laatste instantie slechts een beperkt debiet vertraagd wordt afgevoerd. Ook de plaatsing van de overloop van de hemelwaterput en de infiltratievoorziening dient aan dit principe te beantwoorden
Decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu
centraal staan een planmatige aanpak (natuurbeleidsplan), een horizontaal beleid (‘stand-still’ principe) en een
gebiedsgericht beleid
ja de invloed van de inrichting op de bescherming, de ontwikkeling, het beheer en het herstel van de natuur en het natuurlijke milieu zal in het MER nagegaan worden. De site is gelegen binnen een regio met een zeer hoge natuurwaarde; het circuit vormt als het ware een enclave binnen allerlei waardevolle natuurgebieden. De site bevindt zich binnen de afbakening van het habitatrichtlijngebied “Mechelse Heide en Vallei van de Ziepbeek”. Aangrenzend aan het terrein bevindt zich het gelijknamige vogelrichtlijngebied. De site vormt een uitsparing binnen het VEN-gebied “Hoge Kempen”, dat zich in de vier windrichtingen uitstrekt rondom de site. In de directe omgeving bevinden zich verder verschillende onderdelen van
het Vlaamse Natuurreservaat “Hoge Kempen”// (discipline biodiversiteit)
Vlaamse en/of erkende
natuurreservaten
terreinen, van belang voor behoud en ontwikkeling van natuur(lijk milieu), die aangewezen of erkend zijn door Vlaamse regering
ja de site is gelegen in de omgeving van het Vlaamse natuurreservaat “Hoge
Kempen”// (discipline biodiversiteit)
Ramsargebieden overeenkomst inzake watergebieden die van internationale betekenis zijn. In het
bijzonder als woongebied voor watervogels
neen er zijn geen Ramsargebieden gelegen in de ruimte omgeving
Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van het Vlaamse Natura 2000-programma, de managementplannen Natura 2000, de zoekzones en de actiegebieden voor de specifieke instandhoudingsdoelstellingen voor Europees te beschermen soorten en habitats (BS
15/10/2014)
de Vlaamse Regering wijst de Habitatrichtlijngebieden (SBZ-H) definitief aan en keurt de instandhoudingsdoelstelling voor alle speciale beschermingszones goed. Elke speciale beschermingszone heeft een strategisch managementplan, dat aangeeft wie op welke wijze de natuurdoelen gaat implementeren in een Speciale Beschermingszone en bijhoudt hoever we ermee staan
ja de site is gelegen binnen de afbakening van het habitatrichtlijngebied
“Mechelse Heide en Vallei van de Ziepbeek” // (discipline biodiversiteit)
Aanwijzingsbesluit “BE2200035 “Mechelse heide en Vallei van de Ziepbeek”
de natuurdoelen voor heel Vlaanderen worden de gewestelijke instandhoudingsdoelstellingen genoemd, of kortweg G-IHD. De GIHD worden dan
ja voor het project zal een toetsing worden uitgevoerd in het MER, rekening houdend met de gewestelijk en specifieke natuurdoelen // (discipline biodiversiteit)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 37 | 201
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
verfijnd per Natura 2000-gebied. Dit zijn de specifieke natuurdoelen, of kortweg S-IHD.
Omzendbrief betreffende de passende beoordeling (LNE/2015/1; BS 27/02/2015)
in deze omzendbrief wordt de reikwijdte, procedure en inhoud van de passende beoordeling beschreven. De passende beoordeling werd door de EU in het leven geroepen om te verzekeren dat binnen het Natura 2000-netwerk aanwezige natuurwaarden niet worden aangetast of beoogde natuurdoelen niet onmogelijk worden gemaakt door allerlei initiatieven. Om te helpen bij het opstellen van een passende beoordeling werden twee ondersteunende instrumenten ontwikkeld: de online voortoets en de praktische
wegwijzers
ja voor het project zal een toetsing worden uitgevoerd in het MER // (discipline biodiversiteit)
Programmatische Aanpak
Stikstof (PAS)
een belangrijk knelpunt voor de kwaliteit van beschermde natuur wordt gevormd door de afzetting van vermestende stoffen via lucht; dergelijke stoffen zijn hoofdzakelijk afkomstig van landbouw, verkeer en industrie. In Vlaanderen wordt er voor deze
problematiek voorzien in een PAS
ja de site is gelegen binnen de afbakening van het habitatrichtlijngebied “Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek”. Het project geeft aanleiding tot emissies van NOx // (discipline lucht, biodiversiteit)
Bosdecreet het bosdecreet heeft tot doel het behoud, de bescherming, de aanleg en het beheer van de bossen te regelen. Het behandelt
alle bossen in Vlaanderen
ja op voorliggende site zijn er beboste zones aanwezig. Hier worden geen
ingrepen in voorzien // (discipline biodiversiteit)
Decreet houdende duurzaam gebruik van pesticiden in het Vlaamse gewest en besluiten
deze wetgeving betreft de beperking van
het gebruik van pesticiden neen er worden geen pesticiden gebruikt op de site // (algemeen relevant)
Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 en onroerenderfgoedbesluit 16 mei
2014
het Onroerenderfgoeddecreet werd op 17 oktober 2013 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en is vanaf 01/01/2015 van toepassing. Het betreft een overkoepelende regelgeving voor monumenten, stads- en dorpsgezichten, landschappen en archeologie. Het decreet bepaalt ondermeer wanneer er een archeologienota dient opgesteld te worden
ja de site is gelegen binnen de afbakening van het vastgestelde landschapsrelict
“Steilrand van het Kempisch Plateau van de Kikbeek tot de Asbeek”. Hierdoor
is de zorg- en motiveringsplicht van toepassing. Van overheden (o.a.
gemeenten en provincies) wordt er een algemene zorg gevraagd ten aanzien
van de erfgoedkenmerken van onroerende goederen die opgenomen werden in
een vastgestelde inventaris. Administratieve overheden dienen in al hun
beslissingen over een eigen werk of activiteit met directe impact op
geïnventariseerd erfgoed aan te geven hoe ze rekening heeft gehouden met de
zorgplicht. De motiveringsplicht geldt alleen bij beslissingen over een eigen
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 38 | 201
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
werk of activiteit, in tegenstelling tot de zorgplicht die algemeen geldt. In
voorliggend geval is dus enkel de zorgplicht van toepassing. In het kader van de
voorliggende regularisatie dient er dus na te gaan welke impact dit heeft op
bestaande erfgoedkenmerken. // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en
archeologie)
Inventaris bouwkundig erfgoed de inventaris bevat gegevens over de belangrijkste gebouwen, al dan niet beschermd. Deze worden in hun context gesitueerd, hun vroegere functie en evolutie wordt belicht en hun architect of
bouwjaar worden geïdentificeerd
ja in de omgeving bevinden diverse elementen die opgenomen zijn op de lijst met bouwkundig erfgoed // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en
archeologie)
Materialendecreet en VLAREMA omvat voorschriften omtrent het vervoeren en verhandelen van afvalstoffen, rapporteren over afvalstoffen en materialen, gebruik van grondstoffen, selectieve inzameling (sorteringen en ophaling) bij bedrijven en uitgebreide
productenverantwoordelijkheid
ja de regels met betrekking tot de opslag en de ophaling van afvalstoffen
dienen gerespecteerd te worden // (algemeen relevant)
Bodemdecreet decreet dat moet toelaten beslissingen inzake bodemsanering op systematische wijze te treffen, prefinanciering ervan te
verzekeren en kosten daarvan te verhalen
ja op het terrein zijn er inrichtingen aanwezig die opgenomen zijn in de lijst van bijlage 1 van het Vlarebo, zijnde de lijst van inrichtingen en activiteiten die bodemverontreiniging kunnen veroorzaken // (discipline bodem)
Besluit energieplanning bedrijven met een groot energieverbruik (jaarlijks primair verbruik > 0,1 PJ) worden verplicht om rationeel om te gaan met energie; in bepaalde gevallen dient een energieplan of een energiestudie opgemaakt te worden
neen de exploitatie heeft een primair energieverbruik van minder dan 0,1 PJ per
jaar // (projectbeschrijving)
RIE (Richtlijn Industriële Emissies)
De Richtlijn Industriële Emissies vervangt en actualiseert zeven verschillende bestaande Europese wetgevende bepalingen, waaronder de IPPC-richtlijn en de richtlijn betreffende grote verbrandingsinstallaties en is bedoeld om duidelijkere, beter te handhaven regels en een betere
luchtkwaliteit te bekomen.
De richtlijn schrijft voor om op volgende twee pijlers te steunen bij het vastleggen van milieuvergunnings-voorwaarden, nl. de
neen het project valt niet onder categorieën van bijlage I van de I.E.D.-richtlijn
// (alle disciplines)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 39 | 201
juridische randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
toepassing van de BBT en het feit dat de resterende milieueffecten geen afbreuk mogen doen aan de vooropgestelde
milieukwaliteitsdoelstellingen
2.4.2 Beleidsmatige randvoorwaarden
Tabel 5 Beleidsmatige randvoorwaarden
beleidsmatige
randvoorwaarden inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen (RSV)
geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de
toekomst
ja algemeen relevant in Vlaanderen // (alle disciplines)
Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (PRSP) (2012)
geeft een visie op de ruimtelijke ontwikkeling van de provincie en legt de krachtlijnen vast van het ruimtelijk beleid naar de toekomst
het PRSSP selecteert terreinen voor lawaaisporten
het PRSP selecteert de wegen die
functioneren op provinciaal niveau
ja algemeen relevant in de provincie Limburg // (alle disciplines)
in het bindend gedeelte worden acties/maatregelen opgenomen die rechtstreeks betrekking hebben op het project, meer bepaald in het kader van de toeristische-recreatieve
voorzieningen
Het PRSP haalt aan dat gezien de reële behoeften de lawaaisporten, waaronder autosport, de nodige ruimtelijke kansen krijgen binnen een duidelijk ruimtelijk kader. Om de verstoring tot een minimum te beperken, wordt gekozen voor een clustering van de terreinen voor lawaaisporten. Er wordt voor de selectie van gewenste permanente lawaaisportterreinen zoveel mogelijk uitgegaan van de bestaande infrastructuur, m.n. de toeristisch-recreatieve knooppunten type II. Rekening houdend met de beslissing van de Vlaamse overheid duidt de provincie vier permanente terreinen aan voor gemotoriseerde sporten (motorcross, rallycross, autocross, trial, enduro, quad, 4x4): Horensbergdam, Heeserbergen, Op het Broek en Waterloos. De provincie selecteert Terlaemen als een polyvalent sportterrein. Het racecircuit Duivelsberg werd hier niet in opgenomen.
het circuit ontsluit via de Weg naar Zutendaal en de N78 (secundaire weg type II)
Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRSP) Maasmechelen (2007)
beschrijft de ruimtelijke structuur en visie op de geplande ruimtelijke ontwikkeling, enz. op
gemeentelijk niveau
ja algemeen relevant op grondgebied Maasmechelen // (alle disciplines)
het informatief gedeelte van het GRSP haalt aan dat binnen het aaneengesloten bos- e n heidegebied van de Hoge Kempen in Maasmechelen diverse natuurvreemde elementen, waaronder het racecircuit Duivelsberg gelegen zijn. Voor deze gebieden zou er op lange termijn een uitstapscenario voorzien worden. Het racecircuit wordt verder aangeduid als een
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 40 | 201
beleidsmatige randvoorwaarden
inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
belangrijke toeristische-recreatieve attractiepool.
Masterplan Nationaal Park Hoge Kempen (2001) + Masterplan (2020 – 2040)
het masterplan geeft een overzicht van de verschillende pijlers, acties en actoren die betrokken zijn op het realiseren van het Nationaal Park Hoge Kempen. De hoofdfunctie van het nationaal park is natuurbehoud, maar in een nationaal park is recreatief medegebruik mogelijk in zoverre dat er geen schade wordt berokkend aan natuur en landschap.
ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)
een nationaal park is volgens de internationaal gehanteerde definitieve een natuurgebied met een aaneengesloten oppervlakte van minstens 1.000 ha. De hoofdfunctie is natuurbehoud, maar het park moet tevens een aantrekkingspool vormen voor natuurgericht toerisme. Om de totale oppervlakte te realiseren en er een aaneengesloten gebied van te maken, is het nodig om het gebied te ontsnipperen. De enclaves, gebieden met een ander hoofdgebruik dan natuur, die binnen de afbakening van het nationale park voorkomen, worden op lange termijn omgevormd naar natuur. Voor elke enclave, waaronder Duivelsberg, wordt er een uitdovingsscenario voorgesteld. Specifiek voor Duivelsberg wordt er geopteerd voor de aankoop van het terrein door de Vlaamse overheid, waarbij de activiteiten op de site worden verhuisd naar een andere locatie buiten de afbakening van het Nationaal Park. In het nieuwe masterplan worden aan de hand van vijf ambities de uitdagingen en kansen voor het Nationaal Park voor de komende 20 jaar omschreven. Dit gaat onder meer over de (natuur)kwaliteit van het gebied en de omgeving, het behoud en versterken van de waarde van het park, ambities mbt tot de bewoners en bezoekers van het park, de beleefbaarheid en de organisatiestructuur binnen het nationaal park. Deze ambities zijn vervolgens gekoppeld aan doelstellingen. Specifiek met betrekking toto de enclave Duivelsberg wordt het volgende opgenomen: “De deputatie is de bevoegde overheid in dit dossier alsook in de materie “lawaaisporten”. Het gemeentebestuur van Maasmechelen is van mening dat als er geen herlocalisatie mogelijk is, de perimeter moet herzien worden”. // (alle disciplines)
Ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos – Regio Limburgse Kempen en Maasland (2008)
om het buitengebied te vrijwaren voor de essentiële functies landbouw, natuur en bos. Om dit doel te bereiken wordt er in Vlaanderen 750.000 ha agrarisch gebied, 150.000 ha natuurgebied, 53.000 ha bosgebied en 34.000 ha andere groengebieden vastgelegd in bestemmingsplannen
ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)
voorliggende site bevindt zich binnen de deelruimte “Hoge Kempen”. De bos- en heidecomplexen met aansluitende waardevolle beekvalleien van de Hoge Kempen behoren tot de grootste aaneengesloten natuurgebieden van Vlaanderen. Dat aaneengesloten karakter moet worden behouden en versterkt door verdere versnippering tegen te gaan, intensieve functies binnen deze gebieden af te bouwen en waardevolle bos- en natuurgebieden in te bedden binnen samenhangende gehelen. Onderlinge natuurverbindingen en unieke hydrologische relaties worden behouden, hersteld en ontwikkeld. Toerisme is een belangrijke nevenfunctie die binnen het ecologische en landschappelijke kader verder kan worden
ontwikkeld. Volgende ruimtelijke principes worden vooropgesteld voor deze deelruimte:
• Het Nationaal Park Hoge Kempen en aangrenzende bos- en natuurcomplexen verder ontwikkelen als groot, aaneengesloten natuur- en landschapscomplex:
o Het Nationaal Park koppelt de bescherming en herstel van grote bos- en heidegebieden aan de economische ontwikkeling van de streek als toeristische bestemming.
o Binnen het Nationaal Park staat herstel en ontwikkeling van een groot, aaneengesloten natuurgebied met bossen, samenhangende heidecomplexen, vennen, ingesneden
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 41 | 201
beleidsmatige randvoorwaarden
inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
valleisystemen (Asbeek, Ziepbeek, Kikbeek) en natuurlijk heringerichte zand- en grindgroeven met open waterpartijen,
natuur heide en moeraszones centraal.
o De werking van dit gebied als belangrijk infiltratie- en brongebied voor verschillende waardevolle beek- en kwelsystemen wordt behouden en waar mogelijk hersteld.
o De steilrand van het Kempens plateau is een te behouden
structuurbepalende reliëfcomponent.
o Voor enclaves met een intensief landgebruik (ontginningen, industrieterreinen, crosscircuits, intensieve landbouw) wordt op termijn gestreefd naar een uitdoving van deze functies en herstel van natuurlijke biotopen.
o Een aantal recreatieve poorten aan de rand van het Nationaal Park staat in voor de opvang van recreanten en dient als
vertrekpunt voor een goed uitgebouwde infrastructuur.
• Vrijwaren en versterken van waardevolle landschappen en erfgoedwaarden.
o De grote bos- en heidecomplexen bezitten door het gevarieerde reliëf, de opeenvolging van gradiënten en afwisseling van open heide en gesloten boscomplexen met geleidelijke overgangen, een grote landschappelijke waarde.
o Het ruimtelijk beleid ondersteunt het behoud en herstel van deze waarden in hun onderlinge samenhang.
Het racecircuit Duivelsberg ligt in een zone waar er als doelstellingen het “behoud en versterken van complexen van heide, landduinen, vennen en bossen” en het “vrijwaren en versterken van de erfgoed- en landschapswaarden” vooropgesteld worden.
Natuurrichtplan Hoge Kempen (2008)
ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)
het betreft een plan voor heel de Hoge Kempen, voor een gebied dat groter is dan het huidige Nationaal Park. Voor een aantal enclaves, waaronder Duivelsberg, werden natuurdoelstellingen opgenomen in dit plan. Volgend op dit plan werden binnen de Natura 2000-gebieden de doelstellingen verder verfijnd voor de voorkomende habitats en soorten
(instandhoudingsdoelstellingen SBZ “Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek)
Vlaams milieubeleidsplan
2011 – 2015
bepaalt het milieubeleid dat het Vlaams Gewest, alsmede provincies en gemeenten in aangelegenheden van gewestelijk belang, dient te voeren
ja in het Vlaamse milieubeleidsplan 2011 – 2015 (goedgekeurd op 27 mei 2011) worden acht grote uitdagingen onderscheiden, die op lange termijn richtinggevend zullen zijn voor Vlaanderen. De langetermijnuitdagingen worden verder gedetailleerd en omgezet in plandoelstellingen, themabeleid en vernieuwende maatregelen, waarbij een aantal prioritaire onderwerpen aan bod komen.
In afwachting van een nieuw Vlaams milieubeleidsplan wordt het beleidsplan van 2011 - 2015
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 42 | 201
beleidsmatige randvoorwaarden
inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
gehanteerd // (alle disciplines)
Provinciaal Milieubeleidsplan
bepaalt het milieubeleid dat de provincie dient te voeren, binnen de beleidslijnen van het
gewestelijk plan
ja algemeen relevant // (alle milieuthema’s)
Gemeentelijk Mobiliteitsplan Maasmechelen
verkeersontwikkelingen in kaart gebracht en worden samenhangende verkeers- maatregelen en ruimtelijke en ondersteunende maatregelen voorgesteld, die nadien in
concrete acties worden omgezet
ja Het mobiliteitsplan van de stad Maasmechelen werd goedgekeurd in 2012.
// (discipline mens – mobiliteit)
Stroomgebiedbeheerplan in Vlaanderen zijn de stroomgebieden onderverdeeld in elf bekkens, waarbij de waterbeheersplanning vorm krijgt in de bekkenbeheersplannen. Dit vormt een allesomvattend plan, dat aandacht heeft voor de kwaliteits- en kwantiteitsaspacten van zowel oppervlakte- als grondwater. Ook de
gebruiksfuncties van water en de
ecologie komen aan bod
ja de site is gelegen in het Maasbekken. In de omgeving zijn geen specifieke acties of
maatregelen van kracht inzake het bekkenbeheer // (discipline water)
Natuurinrichtingsproject het doel is een gebied optimaal inrichten in functie van behoud van bestaande natuur, maar ook herstel en ontwikkeling van natuur en het beheer nadien (zie natuurdecreet)
neen in de omgeving komen geen natuurinrichtingsprojecten voor
Landinrichtingsproject het doel is de inrichting van landelijke gebieden te realiseren overeenkomstig de bestemmingen toegekend door ruimtelijke
ordening
neen in de omgeving komen geen landinrichtingsprojecten voor
Landschapsatlas geeft aan waar historisch gegroeide landschapsstructuur tot op vandaag herkenbaar gebleven
ja In de omgeving komen elementen voor opgenomen in de landschapsatlas. Een overzicht wordt weergegeven onder de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie // (discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 43 | 201
beleidsmatige randvoorwaarden
inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
is en duidt deze aan als relicten en/of ankerplaatsen
Zoneringsplan geeft weer in welke zuiveringszone een woning gelegen is en werd opgesteld in samenwerking tussen de gemeente en de VMM in de periode 2006 – 2008
ja de site is gelegen in individueel te optimaliseren buitengebied, men dient aldus zelf in te staan voor het zuiveren van hun afvalwater. Het sanitair afvalwater van op de site wordt opgevangen in septische putten en vervolgens opgehaald voor verdere verwerking // (discipline water)
Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013 – 2020
het Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013 – 2020 bestaat uit een Vlaams Mitigatieplan en een Vlaams Adaptatieplan. De eerste heeft als doelstelling de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Hierbij wordt vooral gefocust op sectoren die niet onder het Europees emissiehandelsysteem voor bedrijven vallen, zoals landbouw. Het Adaptatieplan heeft als doelstelling om voor te bereiden op klimaatsveranderingen. Hierbij wordt vooral gefocust op waterbeheer in natuur- en landbouwgebieden.
ja door de uitbating zal een bijdrage geleverd worden aan de uitstoot van broeikasgassen // (discipline lucht)
er wordt eveneens water verbruikt // (discipline water)
Provinciaal klimaatplan (2012)
omvat een concreet actieplan met klimaatmaatregelen in het kader van de reductiedoelstellingen wat betreft CO2
neen in het klimaatplan worden geen acties of doelstellingen opgenomen die rechtstreeks betrekking hebben op dit project
Vlaams stofplan (2005) beleidsplan ter beperking van de
concentratie aan fijns tof neen bij de transportbewegingen op en van/naar het circuit kan fijn stof ontstaan, enerzijds door
de verbranding van brandstoffen en anderzijds door slijtage van banden,.. . Het beleidsplan werd omgezet in regelgeving, in concreto als onderdeel van Vlarem II en heeft als doel sanering van de hotspots ten einde de gezondheid van de Vlaamse burger te beschermen tegen de impact van PM10. De locatie van het circuit is niet gelegen binnen een hotspot //
(discipline lucht)
regionaal landschap duurzaam samenwerkingsverband
gericht op behoud van streekeigen
karakter, bevorderen
natuureducatie, recreatief
ja de site is gelegen binnen het werkingsgebied van het regionale landschap Kempen en
Maasland
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 44 | 201
beleidsmatige randvoorwaarden
inhoudelijk relevant bespreking relevantie // (locatiebespreking MER)
medegebruik, ontwikkeling kle, …
reductieprogramma gevaarlijke stoffen (23/10/2005)
het reductieprogramma gevaarlijke stoffen kadert de diverse elementen binnen het beleid inzake lozing van gevaarlijke stoffen in het
oppervlaktewater
neen er wordt geen afvalwater geloosd
Waterbeleidsnota de waterbeleidsnota werd op 8 april 2005 goedgekeurd door de Vlaamse Regering en is van wezenlijk belang voor de uitvoering van het decreet Integraal Waterbeleid. In de waterbeleidsnota tekent de Vlaamse Regering de krijtlijnen uit van haar visie op het waterbeleid in Vlaanderen. De waterbeleidsnota streeft naar een evenwicht tussen de ecologische, sociale en economische functies
van watersystemen
ja de waterbeleidsnota bevat zes krachtlijnen:
• de kwaliteit van water verder beschermen en verbeteren;
• de watervoorraden duurzaam beheren en een duurzame watervoorziening garanderen;
• het watertekort en de wateroverlast in samenhang aanpakken;
• de visie op de financiering voor het waterbeheer verder ontwikkelen;
• het multifunctioneel gebruik van water verder stimuleren;
• samen werken aan een sterk en afgestemd waterbeleid.
// (discipline water) (discipline water)
BBT’s en BREF’s geven op Vlaams en Europees niveau aan welke beste beschikbare technieken (BBT’s) vanuit milieuoogpunt bestaan voor een aantal specifieke productieprocessen
neen voor de betrokken activiteit is er geen BBT beschikbaar
eco-scan bvba • 2020_EWO_000046_aanmelding/ontwerp-MER 45 | 201
3 Projectbeschrijving
3.1 Verantwoording en doelstelling van het project
Voorliggend project beoogt de exploitatie van het racecircuit Duivelsberg te Maasmechelen. Het circuit
bevindt zich reeds sinds de jaren ’60 op de huidige locatie, maar de milieuvergunning kwam eind 2019 te
vervallen. De aanvraag tot hernieuwing van de vergunning werd op 27 maart 2020 van rechtswege
stopgezet door de afkeuring van het bijhorende MER-rapport. Gezien men de site verder wenst te
exploiteren, zal er een nieuwe omgevingsvergunningsaanvraag ingediend worden. Het betreft een
bestendiging van de eerder vergunde activiteiten/rubrieken, er wordt geen uitbreiding van de (m.e.r.-
plichtige) activiteiten voorzien. Enkel voor het gebouw aan de inkom, een deel van de toiletten en de
vergaderzaal beschikt men over een stedenbouwkundige vergunning. Voor de overige
gebouwen/constructies wordt er een regularisatie aangevraagd.
3.2 Beschrijving van het project
3.2.1 Algemene beschrijving
Het rallycross-circuit werd in de jaren ’60 van de vorige eeuw aangelegd in het heide- en vengebied aan
de voet van het Kempisch plateau. Het terrein is in eigendom van de gemeente Maasmechelen en de
rallycrossvereniging heeft het gebied in concessie (deze werd ondertussen stilzwijgend verlengd door de
gemeente Maasmechelen).
Het projectgebied omvat het rallycross-circuit met bijhorende infrastructuren en wordt afgesloten door
een buitenomheining (Figuur 2). De ingang bevindt zich in het noorden van het terrein.
Het totale terrein heeft een oppervlakte van 13 ha en het circuit beantwoordt aan de nationale en
internationale normen: - Lengte: 1.017 meter (zonder Jokerlap) en 1.032 (met Jokerlap); - Breedte: 12-
16 meter; - Gemengd verhard/onverhard terrein: Asfalt: 60 % / Grind: 40 %. Het circuit wordt aan noord-,
west- en zuidzijde begrensd door een talud (1 à 2 m hoger dan het circuit), waarlangs vangrails en een
veiligheidsomheining voorzien is. Op deze verhoogde talud nemen de toeschouwers plaats. In de lussen
tussen het parcours bevinden zich twee vijvers waar er regenwater in opgevangen wordt. Aan oostzijde
van het circuit bevinden zich de gebouwen en ondersteunende infrastructuur. Het gaat om de
controletoren, cafetaria, tribune, berging, sanitaire voorzieningen, medische ruimte en catering. In het
oosten van het projectgebied bevinden zich de paddocks, de parking voor de bezoekers/VIP’s en
technische controle. De paddocks en de parkings zijn onverhard.
eco-scan bvba • 2020_EWO_000046_aanmelding/ontwerp-MER 46 | 201
Figuur 2: Infrastructuur racecircuit Duivelsberg (correcties: aandeel verharding van het circuit bedraagt 60 %, onverharde oppervlakte bedraagt 40 %; nummer 27 – de carwash - is niet meer aanwezig)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 47 | 201
3.2.2 Beschrijving van de activiteiten op het racecircuit
Op het terrein worden jaarlijks tien wedstrijdweekends (met de hierbij horende oefenritten) georganiseerd
door de Belgische rallycross Vereniging. Daarnaast wordt er ook één trainingsweekend en één recreatief
weekend in een kader van het goed doel georganiseerd. Voor deze evenementen is er een permanente
omloop voor motorvoertuigen aanwezig. Het gebied omvat een oppervlakte van 13 ha (circuit, kantine,
paddocks, parkeerplaatsen,…).
Een wedstrijdweekend bestaat uit vrijdag, zaterdag en zondag. Vrijdags zullen enkel de rallychauffeurs
toekomen die op zaterdag zullen racen. Op vrijdag vindt er enkel een technische en administratieve
controle plaats, er wordt niet gereden. Het rennerspark is op vrijdag open van 15u00 – 21u00, en op
zaterdag van 7u30 – 21u00. Er kan overnacht worden in de paddock, waarbij er geen nachtlawaai
getolereerd wordt tussen 22u30 u en 07u00. De rallychauffeurs die op zaterdag gereden hebben, zullen
dezelfde dag nog vertrekken. De rallychauffeurs die op zondag rijden, zullen zaterdag arriveren en zondag
na het racen vertrekken. De dag van de race ondergaan de rallychauffeurs eerst een administratieve
controle gevolgd door een technische controle. Tot slot worden ze nog gebriefd vooraleer de wedstrijd van
start gaat. Er mag enkel geracet worden van 9 tot 18 u, in het donker wordt niet geracet. De
rallychauffeurs krijgen ook de kans om een vrije training te doen. Op zaterdag is de laatste race gedaan
om 17u. Daarna is er een vrije training van 17u tot 17u55 voor de piloten die op zondag racen. Op zondag
zijn er na de wedstrijd geen trainingen meer.
Het programma van een typische wedstrijddag wordt hieronder samengevat:
• 7u45 – 9u30 : administratieve controles
• 7u50 - 9u45: technische controles
• 9u15 -10u45: vrije training (na doorloop administratieve en technische controle)
• 10u00: vergadering sportcommissie
• 10u55: briefing piloten
• 11u00 – 18u00: races verschillende klassen met aansluitend prijsuitreiking
Tijdens het broedseizoen, ingaand na het eerste weekend van de maand maart tot en met 30 juni, is alle
activiteit op het circuit verboden.
In 2019 werden volgende wedstrijddata voorzien:
• zaterdag 16 februari 2019: training sessie
• zaterdag 2 maart 2019: Regionale wedstrijd V.A.S
• zondag 3 maart 2019: BK – BelNed Cup RX
• zaterdag 6 juli 2019: open deur wedstrijden
• zondag 7 juli 2019: open deur wedstrijden
• zaterdag 20 juli 2019: regionale wedstrijd V.A.S
• zondag 21 juli 2019: BK – BelNed Cup RX
• zaterdag 3 augustus 2019: Regionale wedstrijd V.A.S.
• zondag 4 augustus 2019: BelNed Cup RX
• zaterdag 7 september 2019: Regionale wedstrijd V.A.S.
• zondag 8 september 2019: BK / DK – BelNed CUP RX
• zaterdag 5 oktober 2019: Regionale wedstrijd V.A.S.
• zondag 6 oktober 2019: Finale BK / BelNed Cup
• zaterdag 19 oktober 2019 open deur wedstrijden
• zondag 20 oktober: open deur wedstrijden
Twee keer per jaar gaat er een recreatieve activiteit door op de site, dit kan gaan van een oldtimerrit voor
een goed doel tot een trainingsweekend op het circuit.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 48 | 201
Het gaat aldus niet om een circuit dat permanent in gebruik is, maar maximaal 12 weekends per jaar
(24/365 = 6,5 % bezettingsgraad op jaarbasis).
3.2.3 Bezoekersaantallen – personeel
Het gemiddeld aantal bezoekers in een weekend bedraagt 300 bezoekers op zaterdag en 700 bezoekers op
zondag. Op een topdag zijn er tot 1.000 bezoekers. Er zijn geen werknemers, alles gebeurt door
vrijwilligers. In totaal zijn er zo’n 50 vrijwilligers en 15 wedstrijdleiders.
3.2.4 Bereikbaarheid en parkeergelegenheid
De ontsluiting van de site verloopt hoofdzakelijk via de Weg naar Zutendaal en de Rijksweg (N78) naar de
E314 (richting Maasmechelen).
Op het terrein zijn er 100 paddocks, parkeerplaatsen voor de piloten, hun vrachtwagen/aanhangwagen en
hun personeel beschikbaar. De afmetingen van een paddock bedraagt doorgaans 9 x 12 m. Er zijn ook 300
parkeerplaatsen voor bezoekers en 200 parkeerplaatsen voor de VIPS en verspreid over het terrein
parkeerplaatsen voor de vrijwilligers / staff van het circuit. Men beschikt ook over toestemming om te
parkeren op een gedeelte van de berm langsheen de Weg naar Zutendaal d.m.v. een politiereglement, dit
enkel indien de parking op de eigen terreinen volzet is (deze situatie doet zich hoofdzakelijk op zondag
voor). Hierdoor beschikt men nog over 300 bijkomende parkeerplaatsen. Deze parkeerplaatsen worden
gesitueerd op de plannen die toegevoegd werden aan het stedenbouwkundig luik van de
vergunningsaanvraag. Fietsen en motoren kunnen geparkeerd worden op de VIP-parking.
Er zijn steeds parkeerbegeleiders aanwezig voor de plaatsaanduiding.
Gezien de berm langsheen de Weg naar Zutendaal gelegen is binnen de afbakening van
habitatrichtlijngebied (met bijhorende natuurdoelstellingen) en VEN-gebied is het niet meer wenselijk dat
er in de toekomst nog gebruik gemaakt zal worden van de berm om te parkeren. Binnen de discipline Mens-
mobiliteit (hoofdstuk 11) worden een aantal opties voorgesteld om het parkeergebeuren in de geplande
situatie zo te organiseren dat deze berm niet meer gebruikt moet worden.
3.2.5 Beheer van de terreinen
De grazige zones op het terrein worden tot twee maal per jaar gemaaid (in droge zomers volstaat één keer
maaien). De eerste maaibeurt wordt ten vroegste uitgevoerd in juli, en gebeurt door een autonoom
gemeentelijk bedrijf. Er wordt hierbij gebruik gemaakt van een klepelmaaier, en op de stukken die slecht
bereikbaar zijn wordt er een grasmaaier of bosmaaier gebruikt. Het maaisel wordt doorgaans niet
afgevoerd (te weinig maaisel). Ter hoogte van de vennen op de site bestaat het onderhoud uit het
verwijderen van opslag van Amerikaanse vogelkers, vliegdennen en jonge berken zodat het ven vrij blijft.
Er wordt geen gebruik gemaakt van pesticiden op de site.
3.3 Constructiefase
Voorliggend project omvat een regularisatie. Er wordt niets bijgebouwd.
3.4 Grondstoffenverbruik
De voornaamste grondstoffen die aangewend worden door de inrichting zijn water, elektriciteit en
stookolie. De piloten dienen zelf te voorzien in brandstof voor hun voertuigen. De brandstof die op de site
wordt opgeslagen is voor de stookinstallaties of het eigen wagenpark.
3.4.1 Waterverbruik
Op de site wordt er enkel gebruik gemaakt van hemelwater en leidingwater.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 49 | 201
Leidingwater wordt gebruik in het sanitair (toiletten en douches). Het verbruik bedraagt ca. 310 m³ per
jaar (gemiddelde verbruik van de jaren 2016 en 2017).
Er wordt hemelwater opgevangen voor hergebruik. Hemelwater wordt opgevangen in twee open vijvers en
in twee hemelwaterputten met elk een inhoud van 10 m³. Hemelwater dat op de verharde delen van het
circuit terecht komt, wordt naar de open vijver(s) geleid. Deze open vijvers zijn niet voorzien van een
ondoordringbare ondergrond/folie, zodat het opgevangen water in de bodem kan infiltreren. Water uit de
twee hemelwaterputten en de open vijver wordt gebruikt voor het besproeien van het racecircuit om
stofhinder tegen te gaan. Gezien de laatste jaren gebleken is dat er onvoldoende hemelwater aanwezig
blijft in de vijver, is men hiervan afgestapt. Het water wordt extern aangeleverd via een tankwagen. Er zal
wel nog hemelwater gebruikt worden, maar niet meer uit de open vijvers. Deze zullen enkel nog instaan
voor infiltratie.
Een meer gedetailleerde bespreking kan teruggevonden in de discipline water.
3.4.2 Energieverbruik
Het elektriciteitsverbruik bedraagt ca. 11.000 kWh per jaar (gemiddelde laatste 4 jaren). Per jaar wordt er
ook zo’n 5.000 l mazout verbruikt (stookinstallaties voor het verwarmen van de gebouwen en eigen
wagenpark op de site).
3.5 Afvalstoffen en nevenstromen
De exploitatie van het terrein brengt geen noemenswaardige afvalstromen met zich mee.
De rallychauffeurs brengen hun eigen materiaal zelf mee en voeren het geproduceerde afval en eigen
materiaal (o.a. banden, olie, batterijen, onderdelen van de auto’s) zelf terug af.
Het afval vindt zijn oorsprong bij de kleine versnaperingen die te verkrijgen zijn in de kantine. Het afval
wordt eerst gecollecteerd in vuilbakken die aanwezig zijn op het terrein. Dit wordt zoveel mogelijk
uitgesorteerd ingezameld. Hierbij produceren bezoekers PMD (plastiek flessen, metalen verpakkingen en
drankkartonsplastiek) en papier- en kartonafval. De vuilbakken met PMD worden leeggemaakt in een
container. Het PMD en het papierafval wordt door de medewerkers van het circuit zelf naar het
containerpark gebracht. Het overige afval wordt opgeslagen in een container en op vraag opgehaald door
Limburg.net.
3.6 Emissiebronnen
3.6.1 Luchtemissiebronnen
De belangrijkste luchtemissiebronnen betreffen de emissies die vrijgesteld worden tijdens het racen op
de site en emissies ten gevolge het transport van en naar de site (piloten en bezoekers).
3.6.2 Geluidsemissiebronnen
De belangrijkst geluidsemissiebronnen zijn de voertuigen op het racecircuit. Daarnaast zijn er ook nog de
geluidsemissies van de geluidsinstallatie op de site. Ook de verkeergeneratie ten gevolge van bezoekers
tijdens evenementen op de site zal een invloed uitoefenen op het omgevingsgeluid.
De geluidsinstallatie op het terrein wordt enkel gebruikt voor dienstmededelingen (veiligheidsinformatie,
waarschuwingen en/of praktische informatie voor de bezoekers). Er wordt geen muziek afgespeeld tijdens
evenementen.
Onder de discipline geluid worden alle relevante geluidsbronnen in kaart gebracht.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 50 | 201
3.6.3 Wateremissiebronnen
Er wordt geen afvalwater geloosd in het oppervlaktewater. De site is volgens het zoneringsplan (VMM)
gelegen binnen individueel te optimaliseren buitengebied. Huishoudelijk afvalwater (sanitair en douche) en
hemelwater dat op het VIP-gebouw en het sanitair gebouw (douches) terecht komt, wordt opgevangen in
een septische put. Dit wordt vervolgens opgehaald en afgevoerd door een erkende firma.
Hemelwater dat op de verharde delen van het circuit terecht komt, wordt naar de open vijver(s) geleid
waar het kan infiltreren (centrale vijver heeft een inhoud van ca. 720 m³). Het ven (meest westelijke
waterpartij) is voorzien van een overloop naar de centrale vijver. Het ven ligt hoger dan de vijver, zodat
dit proces gravitair verloopt en terugstroom van de vijver naar het ven niet mogelijk is. De overloop van
het ven bevindt zich boven het maaiveld (het ven zal hierdoor niet geheel leeglopen), en treedt pas in
actie als het water bijna tot op het circuit staat. Het opgevangen regenwater werd in het verleden
gebruikt om het racecircuit te besproeien tijdens droge periodes om zo stofhinder tegen te gaan. Gezien
de laatste jaren gebleken is dat er onvoldoende hemelwater aanwezig blijft in de vijver, is men hiervan
afgestapt. Het water wordt extern aangeleverd via een tankwagen. Er zal wel nog hemelwater gebruikt
worden, maar niet meer uit de open vijvers. Deze zullen enkel nog instaan voor infiltratie.
Hemelwater dat afstroomt van het circuit wordt niet aanzien als “verontreinigd”. Bij normale
omstandigheden zijn er geen olie- of brandstoflekken te verwachten op het circuit. Contact tussen de
racewagens op het circuit is verboden. Alle racewagens worden vooraleer ze mogen deelnemen aan de
race onderworpen aan een technische controle. In uitzonderlijke gevallen dat er toch een botsing
optreedt, wordt de race onmiddellijk stilgelegd en worden eventueel gelekte vloeistoffen onmiddellijk via
absorptiemiddelen gefixeerd en verwijderd van het circuit. Het absorptiemateriaal wordt als, oliehoudend
materiaal, afgevoerd naar erkende verwerkers. Tussen de races in wordt het circuit regelmatig met een
veegwagen gereinigd, het vuil wordt hierbij niet opzij geborsteld maar verzameld in een interne
afvalcontainer achteraan de wagen.
De pilotenparking is niet verhard. De piloten worden verplicht om een ondoordringbare folie te voorzien
om onder de stalplaats van de racewagens te plaatsen. Eventuele verontreiniging wordt zo opgevangen en
worden door de piloten zelf afgevoerd. Het ondoordringbaar zeil en eventuele verontreinigingen worden
gecontroleerd door de medewerkers van racecircuit Duivelsberg. Bij regenweer worden er tenten over de
pilotenparkings (of toch het stuk waar men aan de racewagens werkt) opgezet zodat er contact tussen het
regenwater en mogelijks gemorste olie/brandstof vermeden wordt.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 51 | 201
4 Alternatieven en ontwikkelingsscenario’s
4.1 Beschrijving alternatieven
4.1.1 Nulalternatief
Dit is het alternatief waarbij geen nieuwe vergunning verleend wordt en de site niet meer geëxploiteerd
kan worden. In dit geval wordt alles overgedragen naar de gemeente Maasmechelen (zoals voorzien in de
concessie) tot de Vlaamse Gemeenschap de grond van de gemeente heeft aangekocht in functie van de
uitbreiding van het Nationaal Park Hoge Kempen (realisatie GRUP “Enclaves Hoge Kempen, zie 4.2.1). Alle
infrastructuur op de site zal dan verwijderd worden, en de toestand van voor 1950 zal hersteld worden.
4.1.2 Doelstellingsalternatieven
Het voorliggende project betreft een verderzetting en bestendiging van de activiteiten van een eerder
vergund, bestaand rallycross-terrein. Er zijn geen doelstellingsalternatieven voorhanden.
4.1.3 Inrichtingsalternatieven
Er worden geen wijzigingen van de bestaande infrastructuur voorzien. Er wordt enkel een regularisatie van
de vergunning aangevraagd.
Er worden aldus geen inrichtingsalternatieven in overweging genomen.
4.1.4 Locatiealternatieven
Voorliggend project heeft tot doel om een regularisatie van de vergunning van een bestaand rallycross-
terrein te bekomen. In het PRSP van de provincie Limburg wordt de site niet meer opgenomen als terrein
voor lawaaisporten. Er is echter geen alternatieve locatie voorhanden om het circuit te herlokaliseren in
de provincie Limburg. Sport Vlaanderen is reeds meer dan 10 jaar betrokken bij het onderzoek naar
terreinen voor gemotoriseerde sporten in Vlaanderen, initieel in samenwerking met de provincies. Het was
de bedoeling om het rallycrosscircuit Duivelsberg te herlokaliseren naar het motorcrosscentrum in Lommel
(gelegen midden in industriezone). De deputatie van de provincie Limburg heeft dit echter niet
weerhouden, aangezien men vreesde dat de vestiging van SEVESO-bedrijven in de industriezone in het
gedrang zou komen. Dit werd zo overgenomen bij de opmaak van het GRUP Kristalpark, zodat
herlokalisatie naar Lommel uitgesloten is. Andere geschikte locaties zijn tot op heden nog niet gevonden.
Op andere locaties kon geen draagvlak of draagkracht gevonden worden voor een de herlokalisatie van
Duivelsberg. De stad Genk gaf een negatief advies voor de herlokalisatie naar Horensbergdam, en ter
hoogte van de voormalige terreinen van Ford Genk zou er een conflict zijn met SEVESO-bedrijven en
mogelijks een hypotheek leggen op het toekomstig gebruik. Wat betreft het Circuit van Zolder is er geen
ruimte om een bijkomend circuit te ontwikkelen en geen tijdscontingent voor de bijkomende decibels, de
bestaande organisatie gaf eveneens een negatief advies.
In de toelichtingsnota van het voorontwerp GRUP “Enclaves Hoge Kempen” (zie ook 4.2.1) wordt
aangehaald dat het PRSP Limburg de site Duivelsberg niet geselecteerd heeft als toeristisch-recreatief
knooppunt en niet als te behouden terrein voor lawaaisport. Er werden verschillende alternatieve locaties
voor een dergelijk rallycrosscircuit in de provincie Limburg onderzocht, maar er werd vastgesteld dat er
voor dergelijke lawaaisporten tot op heden géén geschikte ruimte gevonden wordt waarvoor een
maatschappelijk draagvlak kan worden gevonden en dat daardoor bij het schrappen van deze locatie op dit
ogenblik geen alternatieve locatie binnen de provincie Limburg kan worden aangeboden. M.a.w. er is geen
locatie-alternatief voorhanden binnen de provincie Limburg.
De dichtstbijzijnde circuits in de omgeving zijn het Glosso-rallycrosscircuit in Arendonk (ca. 70 km van het
Duivelsbergcircuit), het circuit van Francorchamps in Wallonië (ca. 80 km, slechts een wedstrijd per jaar,
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 52 | 201
het wereldkampioenschap) en het circuit van Mettet (circuit Jules Tacheny, op ca. 150 km). Voor het
Glosso-circuit in Arendonk werd er een PRUP opgemaakt met strikte gebruiksbeperkingen (max. 8
wedstrijden per jaar) en is er momenteel een omgevingsvergunningsprocedure lopende. Het Glosso-circuit
is dus momenteel niet operationeel. In Nederland is er slechts één rallycrosscircuit (het Eurocircuit in
Valkenswaard, op ca. 70 km), dat momenteel slechts 8 uur per week open mag blijven. Het enige circuit in
Duitsland waar Belgische piloten mogen racen is gelegen in Buxtehude (nabij Hamburg, op ca. 490 km).
Er kunnen bijgevolg geen locatiealternatieven in beschouwing genomen worden.
Er zijn geen planintiatieven meer lopende binnen de provincie en in eerdere onderzoeken werd er geen
rekening gehouden met locaties in Wallonië of het buitenland.
4.1.5 Uitvoeringsalternatieven
Er zijn geen BBT-studies beschikbaar voor de aangevraagde activiteit.
Als uitvoeringsalternatief kunnen hier de milderende maatregelen, die mogelijks voorgesteld zullen worden
naar aanleiding van de te verwachten milieu-impact van het project, in beschouwing genomen worden.
4.2 Ontwikkelingsscenario
4.2.1 Voorontwerp GRUP “Enclaves Hoge Kempen”
In 2016 startte de Vlaamse overheid met de voorbereiding van de opmaak van het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan "Enclaves Hoge Kempen". Dat plan zal onder meer een aantal bestemmingswijzigingen
moeten doorvoeren om een aantal enclaves in of rond het Nationaal Park Hoge Kempen om te vormen naar
natuurgebied zodat effectief een groot aaneengesloten geheel van natuurgebieden gerealiseerd kan
worden.
Dit RUP geeft uitvoering aan de richtinggevende en bindende bepalingen van het Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen (RSV) inzake de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur (AGNAS)
zoals nader uitgewerkt in de ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos in de regio Limburgse Kempen
en Maasland. Specifiek worden in dit plan een aantal zogenaamde ‘enclaves’ die gelegen zijn in of
aansluitend bij het Nationaal Park Hoge Kempen herbestemd naar natuurgebied zodat deze op termijn deel
uit kunnen gaan maken van de grote eenheid natuur “Hoge Kempen”. Het plangebied omvat een aantal
onderdelen van de grote eenheid natuur “Hoge Kempen” op grondgebied van de gemeenten Dilsen-
Stokkem, Maasmechelen en Zutendaal. Het gaat om volgende drie deelgebieden:
• Grote Heide: herbestemming delen van het militair domein Munitiedepot Zutendaal;
• Ziepbeek: herbestemmen gebied voor gemeenschapsvoorzieningen Molenberg en herbestemmen
gebied voor recreatie Duivelsberg;
• Mechels Bos-Stokkemerbos: herbestemmen woonuitbreidingsgebied Reihaag, herbestemmen
industriegebied Op de Berg en herbestemmen recreatiegebied Mosselhuis De Berg.
In de toelichtingsnota van het voorontwerp van dit GRUP wordt aangehaald dat het PRSP Limburg de site
Duivelsberg niet geselecteerd heeft als toeristisch-recreatief knooppunt en niet als te behouden terrein
voor lawaaisport. Er werden verschillende alternatieve locaties voor een dergelijk rallycrosscircuit in de
provincie Limburg onderzocht, maar er werd vastgesteld dat er voor dergelijke lawaaisporten tot op heden
géén geschikte ruimte gevonden wordt waarvoor een maatschappelijk draagvlak kan worden gevonden en
dat daardoor bij het schrappen van deze locatie op dit ogenblik geen alternatieve locatie binnen de
provincie Limburg kan worden aangeboden. M.a.w. er is geen locatie-alternatief voorhanden binnen de
provincie Limburg. Binnen dit GRUP wordt verder voorzien dat alle gebouwen en verhardingen verwijderd
zullen worden, en dat de toestand van voor 1950 zal worden hersteld. Duivelsberg zal ingericht worden als
open grasland met heide en akker, met herstel van het ven dat er vroeger aanwezig was.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 53 | 201
Het eerste planvoorstel werd in november 2016 besproken met de lokale actoren, en vervolgens werd een
voorontwerp RUP opgemaakt. Op 18 april 2017 vond een plenaire vergadering over dat voorontwerp plaats.
Vervolgens is een voorstel van ontwerp RUP opgemaakt. Na de voorlopige vaststelling van het ontwerp RUP
volgt een openbaar onderzoek. De Vlaamse Regering nam tot op heden nog geen beslissing over het
ontwerp gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan.
De voorstellen uit dit ontwerp GRUP zullen meegenomen wordt als ontwikkelingsscenario bij de
effectbespreking, ook al betreft dit nog geen goedgekeurd beleid. In dit scenario zal het racecircuit
Duivelsberg niet bestendigd worden op de huidige locatie, en dient de aanwezige infrastructuur afgebroken
en verwijderd te worden. De huidige bestemming van gebied voor dagrecreatie zal omgezet worden naar
natuurgebied met als overdruk grote eenheid natuur.
Het ontwikkelingsscenario is vooral van belang voor de disciplines biodiversiteit en landschap, daar waar
relevant zal het ook meegenomen worden bij de effectbespreking voor de overige disciplines.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 54 | 201
5 Ingreep-effect-schema en effectbeoordeling
De voornaamste milieuaandachtspunten zijn:
• geluid;
• biodiversiteit;
• lucht – hoofdzakelijk emissies racewagens en verkeer bezoekers;
• mens - mobiliteit.
Bovenstaande mogelijke effecten worden momenteel beschouwd als de meest relevante, maar de MER zal
zich niet beperken tot enkel deze effecten. In onderstaande ingreep-effect matrix worden alle mogelijke
effecten weergegeven.
eco-scan bvba • 2020_EWO_000046_aanmelding/ontwerp-MER 55 | 201
Tabel 6 Overzicht van relatie tussen activiteiten en mogelijke effecten op het milieu (ingreep-effect-matrix)
ingreep
mogelijke effecten
bodem grond- en
oppervlaktewater lucht
geluid en trillingen
mens - mobiliteit
mens – hinder en
gezondheid
biodiversiteit landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
aan- en afrijden piloten, vrijwilligers en bezoekers
X X X X X
exploitatie circuit X X X X X X
opslag van hulp en
afvalstoffen X X X X
X te bestuderen, er is mogelijk een effect
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 56 | 201
6 Disciplinegerichte aanpak
Afhankelijk van de te verwachten effecten zal een keuze gemaakt worden in welke mate de verschillende
disciplines uitgewerkt moeten worden. Waar mogelijk en/of relevant zullen tevens bij de
effectbespreking milderende maatregelen worden voorgesteld. De verschillende disciplines zullen steeds
op een vergelijkbare manier uitgewerkt worden:
6.1 Afbakening studiegebied
Het projectgebied wordt gedefinieerd als de zone (de gedeeltes kadastrale percelen) waarop de
activiteiten van de exploitatie plaatsvinden. In het voorliggende geval omvat dit het racecircuit, de
bijhorende gebouwen, de parking van de bezoekers, de paddocks andere infrastructuren die nodig zijn
voor de werking van de Duivelsbergsite. Het invloedsgebied van een afzonderlijke ingreep/effect kan
echter ruimer zijn dan het projectgebied. Bij de afbakening van het studiegebied wordt rekening
gehouden met het invloedsgebied van de afzonderlijke ingrepen/effecten met betrekking tot de
verschillende disciplines.
6.2 Methodiek en significantiekader
Voor de effectbeoordeling en bespreking zal zoveel mogelijk gebruik gemaakt worden van de methodiek
en beoordeling zoals voorgesteld in discipline specifieke richtlijnenboeken. Enkel indien de gebruikte
methodiek of beoordeling afwijkt van het richtlijnenboek zal dit besproken en gemotiveerd worden onder
‘methodiek en significantiekader’.
6.3 Toelichting referentiesituatie en geplande situatie
De referentiesituatie is de toestand van het milieu die als vergelijkingsbasis dient voor het beschrijven en
beoordelen van de impact van een project. In overeenstemming met de richtlijnen van het
richtlijnenboek “Algemene methodologische en procedurele aspecten” (2015) worden de
referentiesituatie en geplande situatie als volgt vastgesteld:
• Referentiesituatie voor de regularisatie: de situatie inclusief de infrastructuur van het circuit,
maar dan zonder het gebruik (exploitatie) van het Racecircuit Duivelsberg. Dit komt feitelijk
overeen met de actuele situatie, waardoor deze niet meer afzonderlijk besproken zal worden.
Niet alle constructies op de site zijn stedenbouwkundig vergund, men beschikt enkel over een
vergunning voor de inkom, de toiletten (deels) en de vergaderzaal. Dit heeft vooral een impact
op de discipline landschap, en dit gegeven zal daar dan ook meegenomen worden bij de
bespreking van de referentiesituatie;
• Geplande situatie: de beoogde situatie na regularisatie (stemt overeen met de situatie zoals het
circuit in het verleden steeds werd uitgebaat),
.
Bij de effectbespreking zal tenslotte ook nog rekening gehouden worden het ontwikkelingsscenario
waarin het GRUP “Enclaves Hoge Kempen” goedgekeurd wordt en het gebied omgezet wordt naar
natuurgebied. Deze situatie komt eveneens overeen met het nulalternatief. Het nulalternatief is niet
noodzakelijk afhankelijk van de goedkeuring van het GRUP maar kan als een afzonderlijk, realistisch
scenario beschouwd worden indien de aangevraagde vergunning niet verleend wordt.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 57 | 201
6.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten
Vervolgens wordt per discipline gestart met de eigenlijke inschatting van de milieueffecten van het
project. In eerste instantie wordt voor de verschillende disciplines een impactevaluatie en –beoordeling
voorzien van de geplande situatie. Deze zal worden vergeleken met de effecten in de n
referentiesituatie.
Voor de referentiesituatie (een situatie zonder het gebruik van het circuit) zijn doorgaans geen gegevens
en metingen voorhanden. De referentiesituatie zal dan ook daar waar mogelijk enkel kwalitatief worden
beschreven.
Verder zal er ook rekening gehouden worden met het mogelijke ontwikkelingsscenario, de goedkeuring
van het GRUP “Enclaves Hoge Kempen”, waarbij het racecircuit moet verdwijnen op de huidige locatie,
en de site gesaneerd wordt.
Deze milieueffecten worden dan afgetoetst aan de verschillende randvoorwaarden en het
significantiekader. Zodoende wordt een projectspecifieke effectbeoordeling bekomen.
De beoordeling van de effecten van de exploitatie gebeurt per discipline, waarbij volgens het te
verwachten effect een beoordeling als volgt wordt gegeven:
• aanzienlijk negatief of positief effect;
• negatief of positief effect;
• beperkt negatief of positief effect;
• geen of verwaarloosbaar effect.
Het is echter niet steeds zo dat alle tussenstappen in dit beoordelingskader gedefinieerd zullen worden.
Zo is het goed mogelijk dat er slechts een mogelijkheid bestaat tussen twee (bv. negatief effect en geen
of verwaarloosbaar effect).
Soms zal de beoordeling ook gebeuren op basis van de bijdrage die door de inrichting geleverd wordt.
Dan gebeurt de beoordeling als volgt:
• belangrijke bijdrage door de inrichting: dit maakt het noodzakelijk dat milderende maatregelen
gezocht worden;
• relevante bijdrage door de inrichting: in dit geval moet gezocht worden naar milderende
maatregelen, eventueel te koppelen aan lange termijn;
• beperkte bijdrage door de inrichting: onderzoek naar milderende maatregelen is minder
dwingend.
6.5 Synthese van de milieueffecten
Hierin wordt een overzicht gegeven van de mogelijke effecten die binnen de discipline kunnen optreden.
6.6 Milderende maatregelen
Na bepaling van de milieueffecten en de hieraan gekoppelde effectbeoordelingen, kan het noodzakelijk
blijken (wegens mogelijke aanzienlijk negatieve effecten op de omgeving door het project, bepaald op
basis van het significantiekader) om (extra) milderende maatregelen te treffen. In dit deel worden
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 58 | 201
bijkomende milderende maatregelen, indien nodig, onderzocht en voorgesteld om de negatieve effecten
van de exploitatie zoveel mogelijk te reduceren of op te heffen. De noodzaak tot het nemen van
milderende maatregelen wordt gekoppeld aan de effectbeoordeling, zoals weergegeven in Tabel 7.
Tabel 7 Koppeling effectbeoordeling aan milderende maatregelen
beoordeling van het effect koppeling met milderende maatregelen
verwaarloosbaar of geen effect (score 0)
milderende maatregelen worden niet noodzakelijk geacht
beperkt negatief effect (score -1) onderzoek naar milderende maatregel is minder dwingend: als de milieukwaliteit in de referentiesituatie echter reeds slecht is, kunnen milderende maatregelen toch nodig
zijn om een bijkomende verslechtering te vermijden
negatief effect (score -2) er dient gezocht te worden naar milderende maatregelen
aanzienlijk negatief (score -3) er dienen in elk geval milderende maatregelen voorgesteld te worden
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 59 | 201
7 Discipline lucht
7.1 Toelichting gegevensgebruik
Als voornaamste gegevensbronnen wordt gebruik gemaakt van:
• Kwaliteitsgegevens uit verschillende meetnetten (VMM: Emissie-inventarisatie van de Vlaamse
Regio, diverse immissiemeetnetten voor de controle van de kwaliteit van de omgevingslucht:
automatisch meetnet, zwavel-rook meetnet, lokale meetnetten);
• Geoloket IRCEL (referentiejaren 2014-2016)
• Richtlijnenboek Lucht (Dermaux et al., 2012);
• Gegevens inzake frequentie activiteiten en bezoekersaantallen aangeleverd via B.R.C.V. vzw.
7.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt bepaald tot de zone rond het projectgebied waar een niet te verwaarlozen
impact op de luchtkwaliteit te verwachten is. Die luchtkwaliteit zal ten gevolge van het
rallycircuitactiviteiten bestaan uit drie grote categorieën: nl. emissies van de racewagens, stofemissies
van het circuit en verkeersemissies van de bezoekers.
De eerste categorie omhelst emissies ten gevolge van de verbrandingsmotoren van de racewagens zoals
de NOx-, SO2-, CO- en PM10 en PM2,5-emissies. De tweede categorie wordt veroorzaakt door uitvallend of
grof stof door het contact van de rallywagens met droge bodempartikels. De laatste categorie heeft
betrekking tot de verkeersbelasting op de ontsluitingswegen die ontstaat ten gevolge van de bezoekers
en deelnemers op rallycircuit. Wat betreft de transportemissies wordt de beoordeling enkel binnen het
studiegebied uitgevoerd waar de hoogste verkeersconcentratie van en naar het circuit zich situeert.
Op basis van ervaring met gelijkaardige projecten wordt aangenomen dat het studiegebied tot een zone
van 2 km rondom het rallycircuit beperkt blijft. Indien zou blijken dat de uitstoot van dit project een
significante impact heeft buiten dit studiegebied, zal de grootte ervan aangepast worden.
De volgende situaties worden gehanteerd:
• Referentiesituatie: huidige site en infrastructuur aanwezig, maar niet in gebruik
• Geplande situatie: situatie na regularisatie,
• Ontwikkelingsscenario: hierbij wordt GRUP Enclaves Hoge Kempen goedgekeurd en verdwijnt de
infrastructuur en de exploitatie en dient de site omgezet te worden naar natuurgebied
7.3 Beschrijving van de actuele luchtkwaliteit in het studiegebied
Hoewel de VMM beschikt over verschillende telemetrische stations, bevinden deze zich relatief te ver van
het rallycircuit. De actuele luchtkwaliteit wordt gedefinieerd op basis van gegevens van het geoloket
IRCEL. De actuele luchtkwaliteit wordt bepaald op basis van de gemiddelde waarden van de
referentieperiode 2014-2016 (zie Tabel 8).
Deze kaarten bieden een overzicht van de NO2-, PM10-, PM2,5-jaargemiddelde concentraties in Vlaanderen
gebaseerd op interpolatie van de resultaten van de meetstations in Vlaanderen en de omliggende regio’s,
aangevuld met een hoge resolutie modellering.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 60 | 201
Tabel 8 Actuele luchtkwaliteit in het studiegebied en ter hoogte van het inrichting (bron: geoloket IRCEL 2014-2016)
NO2 (jaargemiddeld) PM10 (jaargemiddeld) PM2,5 (jaargemiddeld)
jaargrenswaarde 40 µg/m³ 40 µg/m³ 25 µg/m³
studiegebied 0 – 10 µg/m³
(gemiddelde 2014-2016)
0 - 10 µg/m³
(gemiddelde 2014-2016)
8 - 10 µg/m³
(gemiddelde 2014-2016)
ter hoogte van het circuit
0 - 10 µg/m³
(gemiddelde 2014-2016)
0 - 10 µg/m³
(gemiddelde 2014-2016)
8 - 10 µg/m³
(gemiddelde 2014-2016)
Bij de toetsing van de actuele jaargemiddelde luchtkwaliteit in het studiegebied aan de
kwaliteitsdoelstellingen kan vastgesteld worden dat aan de doelstellingen ruim voldaan wordt inzake fijn
stof en stikstofdioxiden.
7.4 Methodiek en significantiekader
7.4.1 Impact t.g.v. emissies evenementen op de site
De impact van de emissies op de luchtkwaliteit wordt in kaart gebracht. Indien relevant, zal voor de
verschillende parameters een inschatting gemaakt worden van de immissiebijdrage ten gevolge van de
activiteiten van het rallycircuit op de concentraties in de omgeving. Hiertoe zal gebruik gemaakt worden
van IMPACT en zullen de regels uit Vlarem II gevolgd worden. Dit model berekent voor een gemiddeld
meteorologisch jaar de concentratie van een bepaalde contaminant in een rooster van punten rond de
bron.
Voor de evaluatie zal gebruik gemaakt worden van de verschillende normen, richtwaarden,
grenswaarden, standaarden, … zoals opgenomen in de momenteel van toepassing zijnde juridische
randvoorwaarden. Als toetsingskader wordt gebruik gemaakt van het kader zoals voorgesteld in het
Richtlijnenboek Lucht (Dermaux et al., 2012). Er wordt een 4-delig toetsingskader gehanteerd om de
impact te beoordelen (beoordeling t.o.v. de luchtkwaliteitsdoelstellingen).
7.4.2 Impact t.g.v. verkeersemissies door bezoekers
Voor de evaluatie van de transportemissies wordt gebruik gemaakt van het model CAR-Vlaanderen om de
impact van het transport langsheen de aan- en afvoerroutes in kaart te brengen.
Normaliter wordt voor open gebied en bij afwezigheid van bebouwing gebruik gemaakt van IFDM-traffic.
In het studiegebied zijn langsheen de wegen evenwel ook bomen/bossen aanwezig, waardoor feitelijk
niet echt gesproken kan worden van open gebied. Daarom wordt dan ook geopteerd om gebruik te maken
van CAR Vlaanderen in plaats van IFDM-traffic. Bij CAR-Vlaanderen is er ook een minder goede opmenging
van de polluenten in de omgeving (o.a. door aanwezigheid obstakels), waardoor het gebruik van CAR
t.o.v. IFDM-traffic als een worst-case benadering aanzien kan worden.
7.4.3 Toetsingskader
Bij de beoordeling van de luchtkwaliteit en de bijhorende impactbeoordeling wordt gebruik gemaakt van
grenswaarden, luchtkwaliteitsdoelstellingen, of in het geval van geur, een toetsingskader zoals
vastgelegd in het richtlijnenboek Lucht (Dermaux et al., 2012).
Specifieke emissiegegevens van de verschillende installaties zijn niet beschikbaar. Daarom zal gebruik
gemaakt worden van emissiemeetgegevens van vergelijkbare installaties of zal, indien geen vergelijkbare
meetgegevens beschikbaar zijn, in een worst-case benadering gebruik gemaakt worden van de
emissiegrenswaarden uit Vlarem II.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 61 | 201
Op basis van de beschikbare gegevens (al dan niet geëxtrapoleerd vanuit de literatuur of uit bestaande
meetrapporten van vergelijkbare activiteiten) wordt, indien noodzakelijk geacht, met behulp van IMPACT
een inschatting gemaakt van de immissiebijdragen van de inrichting op de omgevingsconcentraties. Deze
bijdragen worden geëvalueerd t.o.v. de verschillende normen, richtwaarden, grenswaarden,
standaarden, ... zoals opgenomen in de momenteel van toepassing zijnde juridische randvoorwaarden.
Hierbij kan o.a. verwezen worden naar de algemene luchtkwaliteitsdoelstellingen zoals opgenomen in
Vlarem II. In bijlages 2.5 van Vlarem II worden de verschillende kwaliteitsdoelstellingen opgesomd. Deze
worden opgelijst in onderstaande tabel.
Tabel 9 Immissiegrenswaarden volgens Vlarem II
parameter middelingstijd grenswaarde
NO2 - Jaargrenswaarde voor de
bescherming van de gezondheid van de
mens
kalenderjaar 40 µg/m³ NO2
NO2 - Uurgrenswaarde voor de
bescherming van de gezondheid van de
mens
uur 200 µg/m³ NO2 (18 overschrijdingen, d.i.
99,79-percentiel)
NOx - Jaargrenswaarde voor de
bescherming van de vegetatie
kalenderjaar 30 µg/m³ NOx
PM2,5 - Jaargrenswaarde voor de
bescherming van de gezondheid van de
mens
kalenderjaar 25 µg/m³
PM10 - Jaargrenswaarde voor de
bescherming van de gezondheid van de
mens
kalenderjaar 40 µg/m³
PM10 – daggrenswaarde voor de
bescherming van de gezondheid van de
mens
dag 50 µg/m³ mag niet meer dan 35 dagen
overschreden worden. Dit stemt overeen
met een jaargemiddelde grenswaarde van
31,2 µg/m³
CO - Grenswaarde voor de bescherming
van de gezondheid van de mens
gemiddelde dagelijks maximum over 8
uur
10 mg/m³ CO
Als toetsingskader wordt gebruik gemaakt van het kader zoals voorgesteld in het Richtlijnenboek Lucht
(Dermaux et al., 2012), waarbij een vierdelig kader gehanteerd wordt om de impact van de inrichting te
beoordelen t.o.v. de luchtkwaliteitsdoelstellingen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen
immissiebijdragen die afgetoetst moeten worden t.o.v. gemiddelde grenswaarden en grenswaarden
uitgedrukt als hogere percentielswaarden. Tevens wordt hieraan een link met de noodzaak tot het nemen
van milderende maatregelen gemaakt (Tabel 10).
Tabel 10 Beoordelingskader, score toegekend in functie van berekende bijdrage t.o.v. luchtkwaliteitsdoelstellingen en achtergrondconcentraties
berekende hoogste bijdrage t.o.v.
luchtkwaliteitsdoelstellingen thv gevoelig
gebied
score Beoordeling nood aan milderende maatregelen
significantiekader op basis van gemiddelde berekende immissiebijdrage X
X < 1 % van luchtkwaliteitsdoelstelling,
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten
aantal overschrijdingen
0 geen effect neen
1 % < X < 3 % van luchtkwaliteitsdoelstelling, - 1 beperkt onderzoek naar milderende maatregelen
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 62 | 201
berekende hoogste bijdrage t.o.v.
luchtkwaliteitsdoelstellingen thv gevoelig
gebied
score Beoordeling nood aan milderende maatregelen
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten
aantal overschrijdingen
negatief minder dwingend, tenzij
milieukwaliteitsnorm in de
referentiesituatie reeds voor 80 %
ingenomen is
3 % < X < 10 % van luchtkwaliteitsdoelstelling,
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten
aantal overschrijdingen
-2 negatief er dient gezocht te worden naar
milderende maatregelen.
X > 10 % van de luchtkwaliteitsdoelstelling,
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten
aantal overschrijdingen
-3 aanzienlijk
negatief
er dienen milderende maatregelen
voorgesteld te worden.
significantiekader op basis van percentielen en/of omstandigheden die niet volledig met gemiddelden kunnen
beoordeeld worden
X < 1 % van luchtkwaliteitsdoelstelling,
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten
aantal overschrijdingen
0 geen effect neen
1 % < X < 5 % van luchtkwaliteitsdoelstelling,
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten
aantal overschrijdingen
- 1 beperkt
negatief
geen link met het stellen van milderende
maatregelen, afhankelijk van de
inschatting van de deskundige
5 % < X < 20 % van luchtkwaliteitsdoelstelling,
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten
aantal overschrijdingen
-2 negatief
geen link met het stellen van milderende
maatregelen, afhankelijk van de
inschatting van de deskundige
X > 20 % van de luchtkwaliteitsdoelstelling,
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten
aantal overschrijdingen
-3 aanzienlijk
negatief
geen link met het stellen van milderende
maatregelen, afhankelijk van de
inschatting van de deskundige
7.5 Beschrijving van de emissiestromen op de inrichting
7.5.1 Emissies rallywagens
Het rallycircuit bestaat uit een parcours van ongeveer 1 km lengte waar per wedstrijd -of
trainingsweekend tot 2.100 (± 600) ronden worden afgelegd. Er kan dus gesteld worden dat voor elke
weekendactiviteit tot maximaal 2.700 km wordt afgelegd met de rallywagens. Per jaar worden er 10
wedstrijdweekends georganiseerd en vinden 2 recreatieve weekendactiviteiten plaats. Op jaarbasis zal
dus maximaal tot 32.400 km (12 × 2.700) worden verreden door rallywagens verdeeld over 24 dagen
(10×2 + 2×2). Het maximale verbruik van de racewagens wordt ingeschat op 40 l benzine/100 km.
7.5.2 Emissies stof
Aangezien ca. 40 % van het parcours van het circuit bestaat uit een onverharde oppervlakte kan droog
stof door de banden worden opgetild. Deze stofopwaai bestaat echter uit voornamelijk uit grof stof en
sedimenteert relatief snel. Het studiegebied bestaat voornamelijk uit vegetatie (bomen, struikgewas,
heide) de welke zeer efficiënt zijn in het verwijderen van grof stof uit de lucht. Naar stofemissies valt
dus weinig effect te verwachten op de ruimere omgeving van Duivelsberg.
Lokaal valt niet uit te sluiten dat deze stofemissies een zekere impact kunnen hebben op het betrokken
publiek. Het racecircuit wordt besproeid met water om verstuiven van stof tegen te gaan. Het is evenwel
niet mogelijk om de hoeveelheid opgewaaid stof te begroten, want het vochtgehalte van het materiaal
zal hierbij van belang zijn. Er kan dan ook geen impact op de bezoekers ingeschat worden. Het betreft
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 63 | 201
hier echter voornamelijk grof stof, en inzake gezondheidsaspecten is dit een minder belangrijke
stoffractie. Het vochtig houden van de onverharde oppervlakten is dan ook een goede maatregel om
stofopwaaiing tot een absoluut minimum te beperken.
Daarnaast zijn er rond de piste zogenaamde uitloopstroken. Deze zijn eveneens onverhard, en kunnen
aanleiding geven tot stofemissies indien wagens hierin terecht komen. Er werd geopteerd om deze
uitloopstroken niet meer te gebruiken en deze te vervangen door een betonnen muur/vangrail Dit werd
ondertussen afgetoetst met de rallysportfederatie, het resultaat hiervan is terug te vinden in Figuur 36.
Ter hoogte van de meest uitrijstroken werden er nu vangrails voorzien, waardoor de auto’s niet meer in
de zandige uitloopstroken terecht komen en waardoor het verstuiven van stof beperkt wordt.
7.5.3 Emissies verkeer
Naar verkeersbelasting toe worden op zaterdag tot 300 bezoekers en op zondag tot 700 bezoekers
verwacht. Topdagen leveren maximaal 1.000 bezoekers. Hiervoor is een maximum voorzien van 800
parkeereenheden, zowel op de site als op de Weg naar Zutendaal. Er wordt verondersteld dat niet alle
bezoekers zich afzonderlijk naar het circuit begeven en dus een voertuig delen. Daarom wordt het aantal
voertuigen per dag, toegewezen aan de bezoekers, op 576 ingeschat (zie ook discipline Mens-mobiliteit).
Daarnaast zijn ook een aantal verplaatsingen toegewezen aan de deelnemers. Elk raceteam mag
maximaal twee voertuigen plaatsen op het circuit (ter hoogte van de paddocks). Doorgaans bestaat een
raceteam uit één personenwagen of mobilhome (50/50) en één vrachtwagen. Een race-event omvat
ongeveer 70 deelnemers. In elke situatie waarbij exploitatie van de infrastructuur plaatsvindt, wordt dus
uitgegaan van maximaal aantal voertuigbewegingen, nl. 1.432 bewegingen per wedstrijddag. Hiervan
worden 1.222 bewegingen toegeschreven aan personenwagens van de bezoekers en 70 bewegingen aan
personenwagens van de teams. Verder worden dus nog 70 bewegingen uitgevoerd met mobilhomes en 140
bewegingen met vrachtwagens.
7.6 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten
7.6.1 Emissies rallywagens
Het rallycircuit bestaat uit een parcours van ongeveer 1 km lengte waar per wedstrijd- of
trainingsweekend tot 2.100 (± 600) ronden worden afgelegd. Er kan dus gesteld worden dat voor elke
weekendactiviteit tot maximaal 2.700 km wordt afgelegd met de rallywagens. Per jaar worden ongeveer
10 wedstrijdweekends georganiseerd en vinden ongeveer 2 recreatieve weekendactiviteiten plaats. Op
jaarbasis zal dus maximaal tot 32.400 km (12 × 2.700) worden verreden, verdeeld over 24 dagen (10×2 +
2×2).
Tabel 11: Emissies rallywagens voor één wedstrijddag1
Component Emissiefactor (in
g/ton brandstof) Emissies (in kg) Drempelwaarde IMJV
(in kg) Per wedstrijddag Per jaar (d.i. 24 dagen
met evenementen)
Methaan (CH4) 1.956 2,11 50,70 100.000
Koolmonoxide (CO) 770.368 831,98 19.968,94 200.000
Kooldioxide (CO2) 3.197.000 3.452,76 82.866,24 100.000.000
Dikstikstofoxide (N2O) 59 0,064 1,53 10.000
Ammoniak (NH3) 4 0,004 0,10 10.000
Niet methaan vluchtige organische stoffen (NMVOS)
17.602 19,01 456,24 20.000
Stikstofoxiden (NOx) 7.117 7,69 184,47 50.000
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 64 | 201
Component Emissiefactor (in g/ton brandstof)
Emissies (in kg) Drempelwaarde IMJV (in kg)
Per wedstrijddag Per jaar (d.i. 24 dagen
met evenementen)
Fijn stof (PM10) 157 0,17 4,07 20.000
Zeer fijn stof (PM2,5) 157 0,17 4,07 20.000
Totaal Stof (TSP) 157 0,17 4,07 20.000
1 Tier1 emissionfactors for off-road machinery / EEA emission inventory guidebook 2013
Bij de toetsing van de actuele luchtkwaliteit in het studiegebied aan de kwaliteitsdoelstellingen kan
vastgesteld worden dat aan de doelstellingen voldaan wordt. Bovendien is de gemeten waarde in de
omgeving kleiner dan 80 % van de milieukwaliteitsnorm.
In Tabel 11 worden de totale jaarlijkse geëmitteerde emissies ten gevolge van de race-activiteiten
weergegeven en vergeleken met de drempelwaarde in het IMJV. Hieruit blijkt dat de totale jaarlijkse
emissies van het circuit zowel voor NOx als voor PM2.5 en PM10 significant lager liggen dan de
drempelwaarde vastgelegd in het IMJV.
Een impactbepaling voor zowel NOx, PM2,5 en PM10 wordt uitgevoerd met behulp van IMPACT. In dit model
is het mogelijk om een werkingsregime in te geven. Met andere woorden, dagen en uren waarop rally-
activiteiten kunnen afgebakend worden. De totaal geproduceerde emissies (zie Tabel 11) worden dan
gelijkmatig verdeeld over de verschillende momenten met rally-activiteit. Hierbij wordt volgende
tijdsschema gebruikt:
• 1 rallyweekend voor de maanden januari, februari, maart, september, november en december
(d.i. gewicht 0,25 aan deze maanden);
• 2 rallyweekends voor de maanden juli, augustus en oktober (d.i. gewicht 0,5 bij deze maanden);
• geen rally in april, mei en juni (d.i. gewicht 0);
• Een rallyweekend beslaat zowel zaterdag als zondag.
Met andere woorden, enkel op de momenten dat effectief geracet wordt, wordt er een koppeling met de
emissies uitgevoerd. Hierbij wordt wel van de veronderstelling uitgegaan dat ieder weekend een
gelijkaardig emissiepatroon heeft.
Uit de modelberekeningen met IMPACT, blijkt geen enkele overschrijding van PM2.5, PM10 of NO2 (t.o.v. de
jaargrenswaarde) op te treden (zie Tabel 12). Hierbij dient opgemerkt te worden dat voor PM2,5 en PM10
geen uurgrenswaarde afgebakend is. Met betrekking tot NO2 is deze er wel, meer bepaald een waarde
van 200 µg/m³ die slechts gedurende 18 u per jaar overschreden mag worden (d.i. 99,79-percentiel).
Tabel 12: Toetsing grenswaarde met behulp van IMPACT berekeningen
parameter maximaal berekende concentratie
grenswaarde bijdrage aan luchtkwaliteitsdoelstelling
eenheid (µg/m³) (µg/m³) (%)
NO2 (jaargrenswaarde) 0,11 40 < 1
NO2 (uurgrenswaarde) 12,6 200 (99,79-P) 6,3
PM2,5 0,004 25 < 1
PM10 0,004 40 < 1
PM10 0,004 31,2 (d.i. equivalent aan 35 dagen met overschrijding van
50 µg/m³ - zijnde daggrenswaarde)
< 1
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 65 | 201
Aangezien de referentiesituatie inzake lucht niet verschilt met het ontwikkelingsscenario en de
achtergrondconcentraties, werden deze scenario’s niet berekend. De totale jaarlijkse emissiewaarden
worden dus enkel voor de geplande situatie berekend.
De totale jaarlijkse emissiewaarden die voor de geplande situatie worden verwacht, blijven eveneens nog
steeds ver beneden de drempelwaarden, zoals opgenomen in het IMJV deel lucht. Daarenboven worden
deze polluenten niet aanzien als kritische parameters omdat deze beneden 80 % van de
milieukwaliteitsnorm blijven. Daarom is het, conform het richtlijnenboek lucht (Dermaux et al., 2012),
niet nodig om deze emissies naar de omgeving toe te modelleren en verder te bespreken.
De maximaal berekende NOx-impact bedraagt 6,3 % van de vastgestelde uurgrenswaarde voor de
gezondheid van de mens (zijnde 200 µg/m³ als 99,79-percentiel). Volgens het toetsingskader is dat een
negatief effect (score -2), maar is er hierbij geen link met het nemen van milderende maatregelen. De
noodzaak tot het nemen van bijkomende maatregelen is slechts éénduidig vastgelegd bij de aftoetsing
van de jaargemiddelde concentraties. Daarom wordt enkel de link milderende maatregelen –
jaargemiddelde concentraties gemaakt.
7.6.2 Stofemissies
Op basis van de grote hoeveelheid vegetatie in de directe omgeving van het circuit en de afwezigheid van
woningen in de directe omgeving, kan gesteld worden dat emissies door grof stof geen nadelig effect
hebben in het studiegebied.
Lokaal valt niet uit te sluiten dat deze stofemissies een zekere impact kunnen hebben op het betrokken
publiek. Het racecircuit wordt besproeid met water om stofhinder tegen te gaan. Het is evenwel niet
mogelijk om de hoeveelheid opgewaaid stof te begroten, want het vochtgehalte van het materiaal zal
hierbij van belang zijn. Er kan dan ook geen impact op de bezoekers ingeschat worden. Het betreft hier
echter voornamelijk grof stof, en inzake gezondheidsaspecten is dit een minder belangrijke stoffractie.
Het vochtig houden van de onverharde oppervlakten is dan ook een goede maatregel om stofopwaaiing
tot een absoluut minimum te beperken.
7.6.3 Verkeersemissies
Als gevolg van de evenementen op de site zullen ook de verplaatsingen op de naburige ontsluitingswegen
in zekere mate toenemen. Deze stijging van verkeersemissies wordt voornamelijk verwacht op de enige
toegangsweg tot het rallycircuit, de Weg naar Zutendaal.
Verkeersemissies omvatten:
• Stofemissies (slijtage banden, remmen en wegdek, opwaaien stof, …);
• Emissies van vluchtige organische componenten (vervluchtigen motorbrandstoffen);
• Uitlaatgassen (met o.a. de bij alle verbrandingsemissies geëmitteerde componenten).
In dit hoofdstuk zijn gegevens opgenomen betreffende de verkeersintensiteiten ter bepaling van de
verkeersemissies en bijdrage tot de luchtkwaliteit in het studiegebied. Deze gegevens worden ontleend
aan de discipline Mens-mobiliteit op basis van de verkeersgeneratie per dag.
Voor de evaluatie van de transportemissies wordt gebruik gemaakt van het model CAR Vlaanderen om de
impact van het transport langsheen de aan- en afvoerroutes in kaart te brengen, gezien de meest
cruciale straten zich in bebouwde omgeving bevinden. Dit computerprogramma laat toe de luchtkwaliteit
van stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10/PM2,5) te berekenen. Het verkeer als gevolg van de activiteiten
van op het autocrosscircuit Duivelsberg kan voor deze verontreinigende stoffen een bijdrage leveren aan
de lokale luchtkwaliteit.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 66 | 201
Van deze luchtverontreinigende stoffen berekent het model:
• de jaargemiddelde concentratie in μg/m³ langs de weg;
• de jaargemiddelde achtergrondconcentratie in μg/m³;
• het aantal overschrijdingen van de korte termijn grenswaarde.
Hierbij wordt een toetsing aan de vooropgestelde luchtkwaliteitsdoelstellingen uitgevoerd.
Er wordt steeds uitgegaan van een worst-case scenario waarbij een topdag tot 1.000 bezoekers
genereert, waarvoor in totaal 800 parkeerplaatsen worden voorzien. Hierbij zijn 500 parkeerplaatsen
gelegen op de site zelf en 300 plaatsen worden voorzien nabij de ingang op de toegangsweg. 15 % van
deze bewegingen op de Weg naar Zutendaal zijn afkomstig uit de richting van Zutendaal. 85 % wordt uit
de richting van Opgrimbie/Maasmechelen verwacht.
De bijdrage van het wegverkeer op de luchtkwaliteit in een straat of langs een weg in de omgeving wordt
berekend. Deze bijdrage wordt in het model opgeteld bij de achtergrondconcentratie in de
desbetreffende straat en voor het betreffende jaar. Onder achtergrondconcentratie wordt verstaan ‘de
concentratie die op de te onderzoeken locatie aanwezig is zonder de lokale bron die het onderwerp is
van de studie’ (in dit geval eventueel extra verkeer in de straten rond het circuit). In het model worden
de resultaten van de concentratieberekeningen van het verspreidingsmodel BELEUROS gehanteerd.
Binnen het CAR-model werd gebruik gemaakt van de voorspelling van de verkeersemissies voor het jaar
2020. De volgende situaties worden gehanteerd:
• Referentiesituatie: huidige site en infrastructuur aanwezig, maar niet in gebruik
• Geplande situatie: situatie na regularisatie
• Ontwikkelingsscenario: hierbij wordt GRUP Enclaves Hoge Kempen goedgekeurd en verdwijnt de
infrastructuur en de exploitatie
Daarnaast wordt het verkeer opgesplitst in twee segmenten, nl. verplaatsingen die uit de richting van
Zutendaal komen (15 % van totale verplaatsingen) en verplaatsingen uit richting van
Opgrimbie/Maasmechelen (85% van totale verplaatsingen).
In het model is het niet mogelijk om een opsplitsing te maken tussen weekend en weekdagen. Er zou
geopteerd kunnen worden om gebruik te maken van een gemiddelde per dag, de zogenaamde methodiek
voor evenementen. Hierbij dienen twee etmaalgemiddelden berekend te worden, één zonder en één met
evenement in de referentieperiode. Op basis van deze waarden, en het aantal dagen met evenement,
kan dan het jaarlijks etmaalgemiddelde berekend worden en in het model berekend worden. Dit zal
echter leiden tot een afvlakking van de resultaten, waarbij de zogenaamde drukkere dagen (zijnde
zaterdag en zondag) minder naar voor komen. Dit blijkt ook uit de resultaten van de modellering, waarbij
de methodiek met evenementen steeds eenzelfde resultaat oplevert als de situatie zonder evenement
(d.i. referentiesituatie en ontwikkelingsscenario). Merk hierbij wel op dat er geen verkeersgegevens /
tellingen beschikbaar zijn van het verkeer op de toegangsweg. Niettegenstaande dit ontbreekt, is de
extra verkeersgeneratie door het project, zeker indien rekening gehouden wordt met de methodiek voor
evenementen, dermate beperkt dat dit tot geen bijkomende impact leidt.
Als alternatief kan ook gebruik gemaakt worden van een absoluut worst-case scenario, waarbij het
effect gesimuleerd wordt waarbij de maximale verkeersbelasting, veroorzaakt door de toeschouwers en
deelnemers van dit evenement, dagelijks zou voorkomen. De resultaten van het model worden
weergegeven in Tabel 13.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 67 | 201
Tabel 13 Resultaten CAR (achtergrondconcentratie (µg/m³) tussen haakjes)
NO2 PM10 PM2.5
Kwaliteitsdoelstelling(µg
/m³) 40 200 (mag 18 uur
overschreden worden)
40 50 (mag 35 dagen
overschreden worden
25
scenario jaargemiddelde conc (µg/m³)
aantal overschrijdingen
(# uur > 200 µg)
jaargemiddelde conc (µg/m³)
aantal overschrijdingen
(# dagen > 50 µg)
jaargemiddelde conc (µg/m³)
Referentiesituatie (site en infrastructuur zonder exploitatie)
Weg-naar-Zutendaal – uit richting Zutendaal 9,7 (9,7) 0 10,1 (10,1) 3 8,1 (8,1)
Weg-naar-Zutendaal – uit richting Opgrimbie 9,7 (9,7) 0 10,1 (10,1) 3 8,1 (8,1)
Geplande situatie (situatie na regularisatie)
Weg-naar-Zutendaal – uit richting Zutendaal 9,9 (9,7) 0 10,1 (10,1) 3 8,2 (8,1)
Weg-naar-Zutendaal – uit richting Opgrimbie 10,3 (9,7) 0 10,2 (10,1) 3 8,2 (8,1)
Ontwikkelingsscenario (zonder infrastructuur en exploitatie)
Weg-naar-Zutendaal -
Zutendaal 9,7 (9,7) 0 10,1 (10,1) 3 8,1 (8,1)
Weg-naar-Zutendaal - Opgrimbie 9,7 (9,7) 0 10,1 (10,1) 3 8,1 (8,1)
Voor de verschillende scenario’s geven de resultaten aan dat voor PM2,5 en PM10 aan de betreffende
grenswaarden en overschrijdingsmarges wordt voldaan. Voor PM10 worden met de achtergrondwaarde
reeds een aantal overschrijdingen genoteerd van de daggrenswaarde. Dit aantal overschrijdingen blijft
echter onveranderd in de geplande situatie.
Wat NO2-emissies betreft, wordt door het verkeer uit de richting van zowel Opgrimbie als Zutendaal geen
grenswaarden overschreden. Daarenboven zijn bijdrages van de NO2-emissies ten gevolge van het
verkeer, gegenereerd door het evenement, niet hoger dan de overschrijdingsmarge van 3 %. Tevens moet
worden aangegeven dat dit een worst-case scenario betreft waarbij elke wedstrijddag als een topdag
inzake aantal bezoekers verondersteld wordt en waarbij dus een maximaal aantal verkeersbewegingen
(1.432) gegenereerd wordt. Daarnaast wordt dit aantal verkeersbewegingen in het model beschouwd als
etmaalgemiddelde (dus ook op weekdagen). Met andere woorden, zelfs met deze absolute worst-case
benadering blijken er geen negatieve effecten op te treden door de verkeersgeneratie in de omgeving
van Duivelsberg tijdens rallyweekends. Inzake NO2-emissies bedraagt de bijdrage door het project 1,5 %
van de jaargemiddelde grenswaarde. Dit levert een beperkt negatief effect op, maar omdat de
milieukwaliteitsnorm nog niet voor 80 % ingevuld is, zijn hiervoor geen maatregelen noodzakelijk.
7.7 Conclusie en milderende maatregelen
De jaargemiddelde emissies van het circuit als gevolg van de exploitatie-activiteiten (het racen zelf)
blijven ruimschoots onder de drempelwaarden en onder de vooropgestelde overschrijdingsmarges. Uit de
modelberekeningen blijkt geen enkele overschrijding van PM2.5, PM10 of NO2 (t.o.v. de jaargrenswaarde)
op te treden. Hierbij dient opgemerkt te worden dat voor PM2,5 en PM10 geen uurgrenswaarde afgebakend
is. Met betrekking tot NO2 is deze er wel ter bescherming van de gezondheid van de mens (zijnde 200
µg/m³ als 99,79-percentiel), de maximaal berekende NOx-bijdrage bedraagt 6,3 % van de vastgestelde
uurgrenswaarde. Volgens het toetsingskader is dat een negatief effect (score -2), maar is er hierbij geen
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 68 | 201
link met het nemen van milderende maatregelen. De noodzaak tot het nemen van bijkomende
maatregelen is slechts éénduidig vastgelegd bij de aftoetsing van de jaargemiddelde concentraties.
Daarom wordt enkel de link milderende maatregelen – jaargemiddelde concentraties gemaakt. Wat de
stofemissies ten gevolge van de race-activiteiten betreft wordt ook geen bijkomende impact naar de
omgeving verwacht mits het behouden van de reeds getroffen maatregelen (vochtig houden onverharde
oppervlakten).
Indien de bijdragen ten gevolge het verkeer geëvalueerd worden, dan blijkt dat de verschillen tussen de
onderzochte scenario’s miniem zijn (zowel bij de methodiek evenementen als de worst-case benadering).
Voor PM2,5 wordt er aan de betreffende grenswaarden en overschrijdingsmarges voldaan. Voor PM10
worden met de achtergrondwaarde reeds een aantal overschrijdingen genoteerd van de daggrenswaarde,
door het bijkomend verkeer in rekening te brengen worden er geen bijkomende overschrijdingen
verwacht. Wat NO2 betreft, wordt geen grenswaarde overschreden. De bijdrage van het voorliggende
project aan de NO2-emissies bedraagt 1,5 % van de jaargemiddelde grenswaarde (40 µg/m³). Dit levert
een beperkt negatief effect op, maar omdat de milieukwaliteitsnorm nog niet voor 80 % ingevuld is, zijn
hiervoor geen maatregelen noodzakelijk.
Het vochtig houden van de onverharde oppervlakten op de site dient verdergezet te worden, zodat
stofopwaaiing naar de omgeving toe tijdens evenementen beperkt wordt.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 69 | 201
8 Discipline geluid
8.1 Toelichting gegevensgebruik
Volgende data werd vervat en verwerkt in voorliggend rapport :
• Kaartmateriaal (wegenkaart, gewestplan, orthofoto,… samen met terreinbezoek en het
fotografisch vastleggen van relevante informatie.
• Data uit de meetrapporten dBA-plan 2009 – 2010 – 2011 - 2016
• Data uit de noise audits EOS ACOUSTICS, 2018 -2019 meetdata en analyses
8.2 Afbakening studiegebied
Het studiegebied voor de discipline geluid wordt bepaald door het projectgebied en het verwachte
invloedsgebied van het project. Het invloedsgebied wordt bepaald conform de bepalingen opgelegd in de
bijzondere voorwaarden enerzijds, en door Vlarem 2 anderzijds. Dit laatste is een belangrijke overweging
in de aanpak van het significantiekader, gezien een deel van het projectgebied ook natuurgebied omvat.
Het evaluatiegebied omvat tevens de woonzone langsheen de Oude Baan, ten oosten van de site.
A
B
C
Figuur 3 Situering projectgebied voor de discipline Geluid met groene contour: circuit Duivelsberg, lichtblauwe contour: 200 m perimeter, donkerblauwe contour: bewoonde kernen; A: emissierichting oost – woonlint Oude Baan – afstand 750 m, B: emissierichting noord/noordoost – recreatiepark/camping – afstand 260 m, C: emissierichting west – natuurgebied – afstand 200 m
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 70 | 201
Binnen het projectgebied onderzoekt voorliggende studie de impact van het racecircuit op het
omgevingsgeluid naar de (1) permanente of recreatieve bewoning toe, en (2) naar het natuurgebied toe.
De reden voor deze opsplitsing ligt erin dat:
• Het begrip ‘verstoring’ voor mens in belangrijke mate verschilt van dit voor fauna;
• Dat de kwantificering van de akoestische parameters voor ‘mensverstorende’ immissie veel
dieper en consequenter is vastgelegd dan deze voor fauna;
• Dat de graad van verstoring voor fauna bovendien sterk afhankelijk is van andere parameters dan
enkel geluid ; aspecten zoals broedseizoen, type fauna (vogels die resideren), tijdstip(pen) van
de geluidsimmissie, aard van de geluidsimmissie,….
Voor de evaluatie van het natuurgebied wordt dus een apart significantiekader opgesteld, op basis van
verantwoorde wetenschappelijke criteria.
De referentiesituatie in volgende studie omvat het huidige omgevingsgeluid met het circuit en alle
infrastructuur, evenwel niet in exploitatie.
Er worden dus 3 situaties bestudeerd :
• de referentiesituatie, met de inrichtingsinfrastructuur, evenwel circuit niet in exploitatie;
• de geplande situatie, met een race evenement,
• het ontwikkelingsscenario, dat naar effecten toe te vergelijken is met de referentiesituatie.
8.3 Toelichting actuele situatie
8.3.1 Beschrijving van de actuele geluidssituatie
Gewestplan
De inrichting ‘Duivelsberg’ is ingekleurd als recreatiegebied, net als een dagrecreatiedomein ten
noordoosten ervan. Ten westen ligt een historisch zandwinningsgebied, en ten oosten bevindt zich de
woonzone, langsheen de Oude baan (Figuur 4).
Het racecircuit zelf is er historisch, en in exploitatie sinds 1969. Vergunningstechnisch echter dient de
inrichting te worden beschouwd als nieuw.
.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 71 | 201
Figuur 4 Uittreksel uit het gewestplan (rode contour racecircuit Duivelsberg)
Geluidsomgeving
De geluidsomgeving omheen de inrichting wordt gekenmerkt door uitsluitend verkeerslawaai (Figuur 5).
Volgende verkeersassen beïnvloeden het omgevingsgeluid binnen de projectperimeter, meer specifiek ter
hoogte van het recreatiepark Kikmolen :
• E314 autosnelweg : afstand tot center recreatiepark : 300 m
• Weg naar Zutendaal : afstand tot center recreatiepark : 310 m
• Oude Baan : afstand tot center recreatiepark : 940 m
Een overzicht van de geluidsbelasting door het wegverkeer (Lden) kan teruggevonden worden in Figuur 6.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 72 | 201
Figuur 5 Verkeersassen (blauwe lijnen) in de buurt van de site met een invloed op het omgevingsgeluid in de referentiesituatie (rode contour – racecircuit Duivelsberg; groene ster – camping/recreatiegebied Kikmolen)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 73 | 201
Figuur 6: Geluidsbelasting door het wegverkeer (Lden) in 2016 (bron: geopunt)
De Lden-contour van 55 dB reikt ten noorden tot over het recreatiegebied (camping). De
geluidsverzwakking van een lijnbron (autosnelweg) bedraagt -3 dB/verdubbeling van afstand tot die
lijnbron. Dit betekent dat de Lden contour van 52 dB de site Duivelsberg bereikt, en tevens al een
belangrijk deel van het woonlint ter hoogte van de Oude Baan beïnvloedt.
Er kan gesteld worden dat binnen de perimeter van 500 m omheen de site Duivelsberg, een Lden van 50 dB
gemeenzaam zal aanwezig zijn. De invloed van het verkeerslawaai van de autosnelweg is er dus
significant, en vrijwel constant, met, uitgedrukt in LAeq belasting, een verschil van 8 dB in dagbelasting
versus nachtbelasting.
8.3.2 Omgevingsgeluid in de referentiesituatie
Beoordelingspunten
Tabel 14 geeft een overzicht van de beoordelingspunten die weerhouden worden, ter bepaling van het
oorspronkelijk omgevingsgeluid, en de specifieke immissie van de geplande inrichting. De
beoordelingspunten worden gesitueerd in Figuur 7.
Lden 52 contour
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 74 | 201
Tabel 14: Beschrijving beoordelingspunten geluid
Beoordelingspunt positie opmerkingen
BP1 natuurgebied
BP2 Weg naar Zutendaal 199 Rand van gebied voor dagrecreatie
BP3 natuurgebied Beoordelingspunt vastgelegd in bijzondere voorwaarde
BP4 Oude Baan Woonzone
Figuur 7 Situering beoordelingspunten
Milieukwaliteitsnormen – criteria voor specifiek geluid
8.3.2.2.1 Voorbeschouwing bij de voorliggende bijzondere, sectorale en algemene voorwaarden
De geluidsemissie van de exploitatie van het racecircuit Duivelsberg, is om 2 redenen ongewoon :
1) Het valt onder (wat nog geen officiële Vlarem term) ‘sporadisch geluid’ wordt genoemd. Andere
voorbeelden van sporadisch geluid zijn : emissie van steenbrekers, houthakselaars (vb, op
containerparken), het maisdrogen op boerderijen tijdens het seizoen, etc…
BP2
BP1
BP3 BP4
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 75 | 201
Kenmerkend aan ‘sporadisch geluid’ is het feit dat het :
• over een jaarperiode bekeken, inderdaad slechts sporadisch optreedt;
• het vaak een grenswaarde overschrijdende immissie veroorzaakt.
Ook kenmerkend aan dergelijke situaties is dat de geluidsoverschrijdingen praktisch budgettair niet op te
lossen zijn, zonder excessieve kosten, of zelfs de onmogelijkheid om te exploiteren (Batneec principe).
De Vlaamse administratie werkt aan een speciaal kader voor “sporadisch geluid”. De krijtlijnen van dit
kader zijn:
• een emissie kan slechts als “sporadisch” worden beschouwd als het minder dan 50 dagen per jaar
voorkomt;
• de exploitatie mag dan ook slechts in de dagperiode;
• de toeslag wordt verrekend op de LAeq-waarde van de specifieke emissie;
• de toeslag wordt absoluut beperkt tot 15 dB(A) maximaal;
• de toeslag op de daggrenswaarde voor specifiek geluid wordt berekend in functie van het aantal
evenementsdagen per jaar, met als rekentool:
Toeslag = 10* log(N/365), met N = aantal evenementsdagen.
Toegepast op Duivelsberg zou dit betekenen dat :
N = 3 * (vrijdag/zaterdag/zondag) * 10 weekends exploitatie /jaar = 30
Toeslag = -10*log (30/365) = 11 dB
Dat zou willen zeggen dat, bv. ter hoogte van de Oude Baan (waar de grenswaarde 40 dB(A) bedraagt),
de grenswaarde 51 dB(A) zou worden.
Gezien ‘sporadisch geluid’ nog geen wettelijk kader heeft, geldt deze beschouwing als informatief.
2) De emissie die ‘storing’ kan veroorzaken is typisch ‘piek’ achtig, waarbij de LAeq grootheid als
uitdrukking ervan ongeschikt is. De grootheid LA05, nu vervat in de bijzondere voorwaarde, begroot de
graad van verstoring vel beter, en blijft daarom door de deskundige ook in eerste instantie weerhouden.
De LA05 grenswaarde ter hoogte van de beoordelingspunten van 60 dB(A) is voor een racecircuit van dit
type (net) haalbaar. Een verstrenging van die bijzondere voorwaarde is in functie van ‘verstoring’
denkelijk niet opportuun, en wel degelijk omdat :
• De LA05 – LAeq waarde beneden de 15 dB(A) ligt, wat aanvaard wordt als een ‘normaal’
piekpatroon.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 76 | 201
8.3.2.2.2 Bijzondere voorwaarden
• Het gedeelte wat valt onder de bijzondere voorwaarden :
Dit slaat dus op de specifieke immissie afkomstig van het racen zelf, wat inderdaad gekarakteriseerd
wordt door eerder ‘piek’ geluid.
• Het gedeelte wat onder te brengen is onder de nevenactiviteiten, zijnde voornamelijk de
activiteiten op de parking ten oosten van de site.
Hier dient getoetst aan de voorwaarden, gesteld in de sectorale voorwaarden.
8.3.2.2.3 Sectorale voorwaarden
De algemene voorwaarden voor geluid in open lucht worden overruled door deze voorzien in de sectorale
en deze voorzien in de bijzondere. De voorwaarden voor de sectorale laten een keuze tussen het
beantwoorden aan de geluidsnormen uit het algemeen technische reglement, of een maximum
emissieniveau van 106 dB(A), waarbij de meetmethode vastgelegd wordt. De bijzondere voorwaarden
stellen grenswaardes voor ‘piekgeluid’, uitgedrukt in de grootheid LA05.
8.3.2.2.4 Toetsing in natuurgebieden
Er is op heden geen algemene lijn in de kwantitatieve criteria voor specifiek geluid in natuurgebieden.
Gemeenzaam wordt de LAeq,1hr max contour van 45 dB(A) gebruikt uit voorzorgsprincipe, om verstoring van
(avi)fauna te vermijden. Dit criterium is echter in het geval van een sporadisch gebruikt motor
racecircuit niet relevant, en wel omwille van :
• De 45 dB(A) contour is gebaseerd op historische studies inzake geluidsverstoring afkomstig
van verkeerslawaai op vogels (Reynen en Foppen), waarvan de wetenschappelijke context
later volledig is herroepen. De best gefundeerde studies tonen een acceptabele contour voor
continu verkeerslawaai van 50 dB(A) tot 55 dB(A).
• De aard van de emissie van het racecircuit is niet ‘continu’, maar eerder sequentieel. Een
race duurt 5 à 7 minuten, waarbij vrij hoge emissie optreedt, waarna het omgevingsgeluid
terugvalt tot quasi het oorspronkelijke. Dit maakt dat, als er al verstoring voor avifauna zou
optreden, dit eerder in de vorm van ‘piek’ immissie zou zijn. In deze lijkt het dan ook
logischer om het criterium uit de bijzondere voorwaarden, zijnde LA05 : 60 dB(A), over te
nemen voor het natuurgebied.
• Het natuurgebied in kwestie is qua verkeerslawaai op Lden basis reeds (matig) belast.
Omgevingsmetingen in het natuurgebied tonen op LAeq,1hr basis overdag waardes tussen de 37
en 41 dB(A). Het omgevingsgeluid wordt door de immissie van het racen verhoogd tot +/- 52
dB(A), tijdens het racen, en quasi niet verhoogd, tijdens het niet racen. Deze verhogingen
zijn niet van die grootteorde dat ernstige ‘piek’verstoring kan optreden.
• De race evenementen vinden een 10-tal weekends per jaar plaats, en dan nog enkel in de
dagperiode (vanaf 10 hr), tot de vooravond (18 hr). De meest gevoelige periode voor
avifauna verstoring zou in het broedseizoen, bij ochtendgloren liggen; een periode dus
waarin het race circuit nog geen invloed op het omgevingsgeluid veroorzaakt.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 77 | 201
In volgende significantiekaders wordt evenwel als grenswaarde voor het specifieke geluid van de
‘nevenactiviteiten’ in de natuurgebieden de 45 dB(A) contour gehanteerd. De argumentatie om
natuurgebieden te catalogeren als §1 bijlage 2.2.1 : ‘landelijk gebied en gebied voor verblijfsrecreatie’
houdt in die zin geen stand (advies ANB : 45 dB(A) contour).
8.3.2.2.5 Het algemene toetsingskader
Gezien de inrichting vergunningstechnisch als ‘nieuw’ dient te worden beschouwd, en de woonzone ten
oosten (de Oude Baan), binnen het algemene Vlaremkader zou kunnen worden beschouwd, geldt aldaar
een grenswaarde voor specifiek geluid, uitgedrukt als LAeq,1hr, van 40 dB(A) (woonzone).
8.3.2.2.6 Samenvatting evaluatiecriteria
Uitgaande van vorige, worden aldus twee toetsingskaders opgesteld, één gebaseerd op de bijzondere
voorwaarden, en één op basis van de algemene voorwaarden cfr. Vlarem.
Tabel 15 Van toepassing zijnde grenswaarden (GW) ter hoogte van de drie beoordelingspunten
beoordelingspunt positie GW (dag)
Aspect race
GW (dag)
Aspect parking
BP1 natuurgebied LA,05 < 60 dB(A) LA,eq < 45 dB(A)
BP2 Weg naar Zutendaal 199 LA,05 < 60 dB(A) LA,eq < 40 dB(A)
BP3 natuurgebied LA,05 < 60 dB(A) LA,eq < 45 dB(A)
BP4 woongebied Oude Baan LA,05 < 40 dB(A) LA,eq < 40 dB(A)
Verantwoording bepaling grenswaarden:
• Aspect racen:
o BP1, BP2 en BP3 op basis bijzondere voorwaarde
o BP4: op basis sectorale voorwaarden
• Aspect nevenactiviteiten en parking (toetsing aan algemene voorwaarden)
o BP1 & BP3: natuurgebied – grenswaarde = 45 dB(A) LAeq
o BP2: recreatiegebied – grenswaarde = 40 dB(A) LAeq (grenswaarde < richtwaarde)
o BP4: woongebied – grenswaarde = 40 dB(A) LAeq
Oorspronkelijk omgevingsgeluid (OOG)
In de verdere evaluatie van de inbreng van het specifieke geluid zijn volgende statische parameters van
belang :
• LA,95 : maat voor het constante achtergrondgeluid.
• LA,05 : het geluidsniveau dat over 5 % van de beoordelingstijd is overschreden, en staat maat voor
het oorspronkelijk niveau van kortstondige stoorgeluiden.
Het oorspronkelijk omgevingsgeluid wordt in de omgeving zoals gezegd voornamelijk bepaald door het
verkeerslawaai :
• Op continue basis van het verkeerslawaai van de E313 autosnelweg
• Op fluctuerende basis door verkeerslawaai op de Weg naar Zutendaal
Het OOG is bij wijze van een aantal meetcampagnes opgemeten en begroot (Tabel 16):
• Meetcampagne dBA-plan (°1999)
• Meetcampagne EOS ACOUSTICS (°2018-2019)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 78 | 201
Tabel 16 Begroting oorspronkelijk omgevingsgeluid (OOG) (dag) :
Meetcampagne 1999 Meetcampagne 2019
LA,eq LA,95,1hr LA,05 LA,eq LA,95,1hr LA,05
BP1 43,4 36,2 41,8 36,8 49,7
BP2 50,2 41,8 53,0 44,7 55,8
BP3 39,9 41,2 36,5 48,3
BP 4 (42) (40) (52)*
*gebaseerd op ambulante kortdurende metingen Oude Baan
De beste vergelijking in de meetdata is te maken op BP2 (recreatiedomein), waar het oorspronkelijk
omgevingsgeluid het sterkst wordt beïnvloed door het verkeerslawaai van de autosnelweg.
Ter hoogte van het natuurgebied (BP1 en BP3) ligt het OOG zoals verwacht vrij laag indien getoetst aan
de LA,95 parameter. Het LA,eq niveau schommelt bij beide meetcampagnes rond 42 dB(A).
Specifieke emissie
Sinds 2009 hebben dBA-plan en EOS ACOUSTICS, beide erkende geluidsdeskundige bureaus, over 6
meetcampagnes, de specifieke immissie van de racebaan opgemeten, en getoetst aan onder andere de
bijzondere voorwaarden.
Het meest relevante meet- en evaluatiepunt betreft BP3 : referentiemeetpunt 200 m van de
perceelgrens in oostelijke richting (Figuur 7).
Een overzicht van de meetresultaten:
Tabel 17 Meetresultaten ter hoogte van beoordelingspunt BP3:
LA,05 (dB(A) criteria (dB(A)) meetdata en
omstandigheden
dBA-plan 2009 58 à 59 60 11.11.2009
wind : 3 à 5 m/s W/ZW
af en toe neerslag
dBA-plan 2010 58 60 26.09.2010
wind : 1 à 3 m/s W/ZW
af en toe neerslag
dBA-plan 2011 58 à 60 60 09.10.2011
wind : 5 m/s ZW
af en toe neerslag
EOS 2018 58 à 59 60 06.10.2018
wind : 2 à 3 m/s W/ZW
droog
EOS 2019** 58 à 64* 60 27.07.2019
wind : < 5 m/s N/NO
droog
* de LA05 waarde > 64 dB is vastgesteld gedurende 4 races waarbij emissie overschrijdende wagens deelnamen. De organisatie
kon deze wagens slechts post factum uit de race weren
** meetcampagne omgevingsgeluid, EOS ACOUSTICS, 18/19/20 juli 2019
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 79 | 201
Zoals uit de diverse meetcampagnes blijkt, kan het racecircuit, mits naleven van de interne
controleprocedures op maximale emissie van de deelnemende wagens, voldoen aan de bijzondere
voorwaarden voor specifiek geluid.
De meetcampagne uitgevoerd door EOS ACOUSTICS op 18, 19 en 20 juli 2019 gebeurde onder volgende
omstandigheden:
• Meetcampagne uitgevoerd op 20/07/2019 van 10-18 hr;
• 3 meetposities simultaan bemand (BP1, BP2 en BP3) (Figuur 8);
• Meetomstandigheden: droog, wind < 5m/s N-NO;
• Meetapparatuur: 3 * SVAN971 klasse 1 toestellen : meethoogte 2 m;
• Meetingenieur: C. Debonne;
• Evenement: zondag 20/07/2019 : drukste agenda van het weekend, met o.a. optreden van ster
racer Thierry Neuville.
Figuur 8: Situering meetposities (campagne 2019, EOS ACOUSTICS)
Het typische meetpatroon ter hoogte van BP1 wordt hieronder weergegeven:
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 80 | 201
met A : reeks auto’s met ongecontroleerde voertuigen
B : normale reeksen auto’s
C : finale
8.4 Beschrijving van de geplande situatie
8.4.1 Beschrijving van de geplande inrichting
De geplande situatie betreft de uitbating van een racecircuit, wat de facto reeds een exploitatie is die al
zeer lang bestaat.
De exploitatievergunning waarmee de inrichting tot op heden exploiteerde, stelt inzake geluidsimmissie
grenswaarden op beoordelingspunten, dit gebaseerd op de LA,05 parameter. De argumentatie daartoe
berust op het feit dat de specifieke immissie van het racecircuit niet zozeer op continue basis een
invloed heeft op het omgevingsgeluid, maar eerder op fluctuerende ‘piek’ basis.
De specifieke emissie van Duivelsberg kan worden opgesplitst in 2 te onderscheiden emissie zones/en
emissie karakteristieken :
• Zone 1 : racecircuit zelf. Emissiebronnen : racende auto’s en omroepsysteem
• Zone 2 : parking en paddock : bewegingen van voertuigen, eventuele externe
stroomgeneratoren, omroepsysteem
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 81 | 201
Figuur 9 Situering verschillende emissiezones op de site
8.4.2 Begroting van de specifieke emissie
Een nauwkeurige begroting van de specifieke emissie ligt aan de basis van een nauwkeurige inschatting
van de specifieke immissie op de beoordelingspunten.
Zone 1 – Emissies ten gevolge races op de site
Het racen op het circuit betreft het rondrijden van raceauto’s, type aangepaste personenauto’s, op een
circuit met een deels verharde (asfalt) en deels onverharde ondergrond.
Tijdens het racen zijn de specifieke emissiebronnen dus uitsluitend de auto’s, met het motorengeluid als
determinante bron. Het geluidsvermogen van de motoren van de auto’s wordt gemonitord via een eigen
controlesysteem van de exploitatie. Het criterium is dat een auto, die op de teststand op 4.500 tr/min
wordt gezet, een geluidsdrukniveau van 95 dB(A), gemeten op 0,5 m van de motorkap, niet mag
overschrijden.
Voorts worden tijdens het racen op controleposten geluidsmetingen verricht, en worden auto’s, die
tijdens het racen de geluidscriteria blijken te overschrijden, uit de race gezet.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 82 | 201
Figuur 10 Situering meetpunten tijdens race-evenementen
De specifieke emissie van racende auto’s blijkt het hoogst op mtp3, daar waar de auto’s extra gas geven
om een kleine helling op te rijden.
Op een race evenement op 05-06/10/2019 zijn races gehouden met 4 types auto’s :
• 2PK race, met oldtime 2pk voertuigen
• Type ‘sprinter’, 2 wiel aangedreven
• Type ‘sprinter’, 4 wiel aangedreven
• Type ‘gewone’ auto
Op mtp 3 is de specifieke emissie, gemeten op +/- 15 m van de racebaan, als volgt
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 83 | 201
Figuur 11 Specifieke emissie races met A – 2 CV race, B – sprinter race 1, C – sprinter race 2, d – sprinter race 3 en E – gewone auto’s (X-as: tijd (sec); Y-as: LAeq,1s (dB(A))
Mtp3 geldt meteen ook als validatiepunt voor de input van de modellering.
Het equivalent LA,05 geluidsniveau, opgemeten op +/- 15 m, en het equivalent LwA,05 bronvermogen wordt
weergegeven in onderstaande tabel:
Model auto LA,05 (dB(A))
(15 m)
LwA,05 (dB(A))
2 CV 72 106
Sprinter 2 wiel aangedreven 86 120
Sprinter 4 wiel aangedreven 81 115
Klassiek model 81 115
Zone 2 – Emissies ten gevolge activiteiten op de parking / paddock
Het meetpunt ter hoogte van zone 2, mtp 4, wordt gesitueerd in Figuur 12.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 84 | 201
Figuur 12 Situering meetpunt ter hoogte van de parking / paddock
De geluidsemissie betreft :
• Op- en afrijden van (vracht)wagens
• Het gebruik van stroomaggregaten
• Het oprijden en afrijden van racewagens, trage snelheid
• Het gebruik van het omroepsysteem
De specifieke emissie van deze zone is eerder ‘continu’, en is begroot door middel van geluidsmetingen
ter hoogte van mtp4 (rand terrein). De resulterende geluidsimmissie aldaar bedraagt :
LAeq,1h
mtp4 56 à 58 dB(A)
Geluidsmodellering – specifieke immissie
Via geluidsmodellering (Soundplan 8.1), is aan de hand van de opgemeten geluidsemissies van de
activiteit “racen” en de activiteit “parking” een begroting opgesteld van de geluidsverspreiding. De
specifieke immissie op de beoordelingspunten, enerzijds uitgedrukt als LA,05 voor de emissie van het
racen, en als LA,eq voor de emissie van de activiteiten op de parking.
De validatie van het geluidsmodel werd uitgevoerd aan de hand van omgevingsmetingen, uitgevoerd ter
hoogte van validatiepunt 1:
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 85 | 201
De weerhouden geluidsvermogens zijn vervolgens afgeleid uit de immissiepatronen van de
voorbijrijdende voertuigen:
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 86 | 201
Figuur 13: Immissiepatronen ter hoogte van validatiemeepunt 1, oranje contour markeert het weerhouden immissie niveau op LAeq en LA05 ter validatie (X-as: tijd (sec), Y-as: LAeq,1s (dB(A)))
0
20
40
60
80
100
120
15
11
01
15
12
01
25
13
01
35
14
01
45
15
01
55
16
01
65
17
01
75
18
01
85
19
01
95
11
00
11
05
11
10
11
15
11
20
11
25
11
30
11
35
11
40
11
45
11
50
11
55
11
60
11
65
11
70
11
75
1
specifieke emissie race
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 87 | 201
Geluidssituatie tijden het racen:
Specifieke immissie LA,05:
beoordelingspt Lsp (LA05) (dB(A)) Lsp (LAeq,1hr) (dB(A))
BP1 56,4
BP2 59,4
BP3 58,7
BP4 32,0
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 88 | 201
Geluidssituatie bij activiteiten op de parking:
Specifieke immissie LA,eq
beoordelingspt Lsp (LA05) (dB(A)) Lsp (LAeq,1hr) (dB(A))
BP1 34,8
BP2 42,7
BP3 44,7
BP4 <<
De exploitatie van het racecircuit, opgesplitst in de deelactiviteiten, en opgesplitst naar de vigerende
criteria in de respectieve beoordelingspunten, toont aan dat :
•
• De invloed van de ‘piek’ emissie op het omgevingsgeluid heel significant is in BP1 tot en met
BP3, doch de bijzondere voorwaarden niet overschrijdt.
• De invloed van de LAeq voor de nevenactiviteiten emissie naar BP1 en BP3 significant is, en naar
BP2 en BP4 (woonzone) eigenlijk niet significant.
• Gezien echter de geldende grenswaarden voor BP2 wordt deze alsnog met 2,7 dB(A)
overschreden, dit ondanks het feit dat het oorspronkelijk omgevingsgeluid daar hoger is.
• De invloed naar het natuurgebied en het recreatiegebied is enkel significant voor wat het ‘piek’
geluid, LA05, betreft, maar binnen het criterium van 60 dB(A).
BP1
BP2
BP3
BP4
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 89 | 201
8.5 Beschrijving van de te verwachten effecten in het ontwikkelingsscenario
Indien het ontwikkelingsscenario gerealiseerd zal worden, dan dient het Duivelsbergcircuit te verdwijnen
op de huidige locatie. Er zullen dan ook geen geluidsemissies meer zijn ten gevolge activiteiten op de
site. De geluidsomgeving zal voornamelijk gekarakteriseerd worden door verkeerlawaai, net zoals in de
referentiesituatie (zie hoofdstuk 8.3).
8.6 Significantiekader en beoordeling van de effecten
De beoordeling wordt in een referentiekader geplaatst. Dit gebeurt volgens twee werkwijzen, een
absolute referentie die de toestand ten opzichte van de kwaliteitsdoelstelling kadert en een relatieve
referentie die de wijziging van de toestand voor de discipline beoordeelt. De absolute referentie is 0
indien de kwaliteitsdoelstellingen worden gehaald. Beter dan de kwaliteitsdoelstellingen wordt
weergegeven met een positief cijfer, overschrijdingen met een negatief cijfer.
Tabel 18: Significantiekader voor de discipline 'geluid'
Invloed op de omgeving Eindscore na correctie: voldoet aan Vlarem?
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
(effectscore) Lsp ≤ GW Lsp> GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤ RW
+ 10 Lsp> RW + 10
Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3
- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2* 0 - 1 - 3
- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /
- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /
Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /
RW = richtwaarde; GW = grenswaarde; Lsp = specifiek geluid; Δ = LAX,T (verschil in omgevingsgeluid in dB(A) voor en nadat
een project zal zijn uitgevoerd, met T = duur in seconden en X = N (zijnde parameter van statistische analyse) of eq
(equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid);
Toegepast op de inrichting Duivelsberg zijn twee significantiekaders opgesteld, met name een kader voor
de activiteit ‘racen’, waar getoetst wordt op basis LA,05, en een kader voor de activiteit ‘parking’, waar
getoetst wordt op basis van LAeq ten opzichte van de algemene voorwaarden.
8.6.1 Aftoetsing voor de activiteit “racen”
De activiteit racen veroorzaakt een aanzienlijke verhoging van het omgevingsgeluid, gebaseerd op LA,05,
maar overschrijdt de grenswaarden uit de bijzondere voorwaarden niet. De inrichting is
vergunningstechnisch nieuw.
De eindscore bedraagt -1.
Invloed op de omgeving Eindscore na correctie: voldoet aan Vlarem?
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
(effectscore) Lsp ≤ GW Lsp> GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤ RW
+ 10 Lsp> RW + 10
Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 90 | 201
- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2* 0 - 1 - 3
- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /
- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /
Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /
8.6.2 Aftoetsing voor de activiteit “parking”
Toetsing naar BP2
Invloed op de omgeving Eindscore na correctie: voldoet aan Vlarem?
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
(effectscore) Lsp ≤ GW Lsp> GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤ RW + 10
Lsp> RW + 10
Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3
- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2* 0 - 1 - 3
- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /
- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /
Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /
Toetsing naar BP1 en BP3
Invloed op de omgeving Eindscore na correctie: voldoet aan Vlarem?
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
(effectscore) Lsp ≤ GW Lsp> GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤ RW
+ 10 Lsp> RW + 10
Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3
- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2* 0 - 1 - 3
- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /
- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /
Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 91 | 201
Toetsing naar BP4
Invloed op de omgeving Eindscore na correctie: voldoet aan Vlarem?
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
(effectscore) Lsp ≤ GW Lsp> GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤ RW
+ 10 Lsp> RW + 10
Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3
- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2* 0 - 1 - 3
- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /
- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /
Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /
De activiteit parking veroorzaakt een kleine verhoging van het omgevingsgeluid, gebaseerd op LA,eq, maar
overschrijdt de grenswaarden uit de algemene voorwaarden niet, tenzij in BP2 (Kikmolen). De inrichting
is vergunningstechnisch te aanschouwen als nieuw.
De eindscore bedraagt -1
8.6.3 Significantiekader natuurgebied / activiteit racen
Invloed op de omgeving Eindscore na correctie: voldoet aan Vlarem?
Lna-Lvoor (Δ) tussenscore eindscore nieuw of verandering eindscore bestaand
(effectscore) Lsp ≤ GW Lsp> GW Lsp ≤ RW RW < Lsp ≤ RW + 10
Lsp> RW + 10
Δ > + 6 - 3 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 3 < Δ ≤ + 6 - 2 - 1 - 3 - 1 - 2 - 3
+ 1 < Δ ≤ + 3 - 1 - 1 - 3 - 1 - 1 - 3
- 1 ≤ Δ ≤ + 1 0 0 - 1 / - 2* 0 - 1 - 3
- 3 ≤ Δ < - 1 + 1 + 1 / + 1 + 1 /
- 6 ≤ Δ < - 3 + 2 + 2 / + 2 + 2 /
Δ < - 6 + 3 + 3 / + 3 + 3 /
De eindscore bedraagt – 1.
De totaliteit van beide eindscores bedraagt – 1.
8.7 Milderende maatregelen
Er zijn geen overschrijdingen vastgesteld. Bijkomende milderende maatregelen zijn niet van toepassing.
Organisatorisch is het bewaken van het geluidsvermogen van de motoren, volgens de eigen procedures,
(die overigens strenger zijn dan deze van de federatie voor motorsport), obligaat, om geen
overschrijdingen van piekniveaus te veroorzaken.
Praktisch zijn volgende maatregelen aanbevolen :
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 92 | 201
• Het preventief opmeten van het geluidsniveau van de voertuigen, volgens de vigerende interne
procedures, alvorens de wagens op het circuit worden toegelaten;
• Het verbieden van het zogenaamd ‘banden warm draaien’;
• Het beperken in tijd van de startsignalisatie (de tijd tussen oranje licht en groen licht voor de
start)
• Het opstellen van een continue geluidsmonitoring met lichtsignalisatie (wagen krijgt rood licht)
bij overschrijding van gemeten immissie te instaleren, en dit ter hoogte van de meest
luidruchtige sectie van het circuit.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 93 | 201
9 Discipline bodem
9.1 Afbakening studiegebied
Het studiegebied voor de discipline bodem wordt afgebakend tot de perceelsgrenzen. Indien tijdens de
m.e.r.-procedure blijkt dat er eveneens een invloed is op de bodem buiten de perceelsgrenzen, zal het
studiegebied aangepast worden.
9.2 Toelichting actuele situatie
9.2.1 Pedologie
De site is gelegen in de Kempen. De bodemtypes aanwezig ter hoogte van de site worden weergegeven in
Bijlage 9a en hieronder opgesomd.
Ter hoogte van het race-circuit (westen site):
• X: duingrond;
• Zcg1t: matig droge zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont, dunne humeuze
ondergrond (< 20 cm),grintbijmenging.
Ter hoogte van de gebouwen en parking (‘Paddock’) (oosten site):
• Zcgt: matig droge zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont, grintbijmenging;
• Zbg: droge zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont;
• Zbgt: droge zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont, grintbijmenging.
9.2.2 Geologie
Op basis van een virtuele boring (geraadpleegd op dov.vlaanderen.be) en een boring (nr. B/7-104766) van
75 m diep, gelegen op een afstand van ca. 300 m NO, kan de geologische opbouw ter hoogte van de
inrichting beschreven worden. Deze wordt weergegeven in onderstaande tabel.
Tabel 19 Geologische opbouw in de omgeving van de inrichting
diepte (m-mv) omschrijving stratigrafie
0 – 16,5 zand, matig fijn, matig siltig, sterk grindig; onderste deel van deze laag bestaat uit grover zand en meer grind
niet-tabulair Quartair
16,5 – 27 klei, zwak zandig Formatie van Eigenbilzen
27 – 52,6 klei Formatie van Boom
52,6 – 63 zand, zeer fijn, kleiig en siltig Formatie van Bilzen
63 – 78 klei en zand Formatie van Borgloon
78 – 98,8 voornamelijk klei en zand Formatie van Zelzate en/of
Sint-Huibrecht-Hern
98,8 – 121
voornamelijk klei en zand Formatie van Hannut
212 - 135 mergel en zand Formatie van Heers
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 94 | 201
9.3 Methodiek en significantiekader
Bij de milieueffectbeoordeling zullen tenminste de VLAREBO-risicoactiviteiten voor eventuele
bodemverontreiniging worden besproken. Er zal worden nagegaan wanneer het volgende periodiek
oriënterend bodemonderzoek dient te worden uitgevoerd (indien noodzakelijk).
Er wordt in deze discipline een kwalitatieve beoordeling inzake de discipline bodem uitgevoerd. Hierbij
wordt volgend significantiekader voorgesteld:
Tabel 20 Significantiekader voor de discipline bodem
deelaspect omschrijving beoordelingskader
bodemverontreiniging
door opslag
risicostoffen
opslag aanzienlijk negatief effect: niet voldaan aan de voorgeschreven
voorwaarden van VLAREM II
geen of verwaarloosbaar effect: voldaan aan de voorgeschreven
voorwaarden van VLAREM II
bodemonderzoek
aanzienlijk negatief effect: bodemonderzoek uitgevoerd, waarbij een
aanzienlijk negatieve invloed waar te nemen is en waaraan nog geen
verder gevolg werd gegeven (sanering)
beperkt negatief effect: bodemonderzoek uitgevoerd, waarbij 80 % van
de bodemsaneringsnorm overschreden werd voor parameters die
toegewezen kunnen worden aan het bedrijf, maar waar verdere sanering
niet noodzakelijk geacht werd
geen of verwaarloosbaar effect: bodemonderzoek uitgevoerd (conform
de wetgeving)
bodemverstoring door
aanleg verhardingen,
graafwerkzaamheden
bodemverlies aanzienlijk negatief effect: verlies zeer waardevolle bodems
negatief effect: verlies waardevolle bodems
beperkt negatief effect: verlies matig waardevolle bodems
geen of verwaarloosbaar effect: verlies weinig waardevolle bodems
9.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten
9.4.1 Effecten in de referentiesituatie (inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit)
De referentiesituatie is de situatie waarbij het Racecircuit Duivelsberg aanwezig is, maar er geen
activiteiten zullen doorgaan op de site. In deze situatie blijven de gevaarlijke stoffen opgeslagen op het
terrein, maar gaan er geen activiteiten door. Bij gepaste opslag van deze stoffen wordt het effect als
verwaarloosbaar ingeschat. Op de site werden in het verleden nog geen bodemonderzoeken uitgevoerd.
Uit de databank van OVAM blijkt dat er binnen het studiegebied en de nabije omgeving geen gekende
bodem- en/of grondwaterverontreinigingen voorkomen (bron: geoloket OVAM). Er kan bijgevolg geen
uitspraak worden gedaan over de huidige bodemkwaliteit van de site.
Er zal geen profielverstoring, bodemverdichting, structuurwijziging, zetting en/of erosie optreden als
gevolg van de bestaande infrastructuur. Er worden geen wijzigingen verwacht wat betreft
bodemgeschiktheid en bodemvochtregime.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 95 | 201
9.4.2 Effecten in de geplande situatie (met exploitatie van het circuit)
Bodemkwaliteit
9.4.2.1.1 Exploitatie van risico-inrichtingen
Op de site worden diverse risico-inrichtingen inzake het ontstaan van bodem- en
grondwaterverontreiniging voorzien, zoals de opslag van brandstoffen en stalplaats van voertuigen. Naar
de toekomst toe worden volgende zaken (zie ook rubriekenlijst § 2.2) aangevraagd die risico’s op
verontreinigingen met zich mee kunnen brengen:
• opslagplaatsen voor brandbare vloeistoffen: 3 x 30 l motorolie, 3 x 30 l hydraulische olie, 3 x 30 l
afvalolie (max. opslag van 270 l);
• stalplaats voor 110 voertuigen, waarvan: 100 racewagens die geparkeerd worden op de daartoe
voorziene zones en 10 voertuigen voor het onderhoud van het racecircuit (tractors, shovels,
pletwals,..);
• opslagplaatsen voor gevaarlijke vloeistoffen en vaste stoffen: 1.392 kg (1.600 l) mazout die
instaat voor de verwarming van de kantine, 4.122,5 kg (4.850 l) diesel bestemd voor de
voertuigen die het racecircuit onderhouden en opslag van 3 x 850 kg (3 x 1.000 l) diesel als
brandstof voor de aggregaten;
• opslagplaatsen voor gevaarlijke vloeistoffen en vaste stoffen, met uitzondering van de
opslagplaatsen, vermeld in rubriek 17.1, 17.4 en rubriek 48, ontvlambare vloeistoffen: opslag
van maximaal 100 vaten met een inhoud va maximaal 20 liter (14,4 kg) benzine bij de
wedstrijdwagens (totaal 1.440 ton);
• opslagplaatsen voor gevaarlijke vloeistoffen en vaste stoffen in verpakkingen: opslag van
gevaarlijke producten in kleine verpakkingen 4 x 25 liter/kg (koelvloeistof,..) (totaal 100
liter/kg).
Onderstaande tabel geeft de bodemonderzoeksplichtige activiteiten weer die aanwezig zijn op de site.
Tabel 21: Overzicht bodemonderzoeksplichtige activiteiten
rubriek omschrijving/activiteit perceel gewenste situatie Vlarebo laatste OBO
12.1.1.2°b) inrichtingen die wisselspanning opwekken, met een geïnstalleerd totaal elektrisch schijnbaar vermogen van meer dan 200 kVA tot en met 10.000 kVA als de inrichting volledig of gedeeltelijk in een ander gebied dan een industriegebied ligt
269 B2 240 kVA:
aggregaten in functie van stroomvoorziening van de paddocks, frituurkraam:
3 x 80 kVA
A* geen
* A: inrichting of activiteit waarvoor conform het Bodemdecreet en het VLAREBO een oriënterend onderzoek verplicht is bij
overdracht, sluiting en faillissement, en om de twintig jaar
Het risico op bodemverontreiniging wordt maximaal beperkt door de gebruikte opslagvoorzieningen en de
aangepaste inrichting van risicoplaatsen. Alle opslagtanks voor brandstoffen en gevaarlijke stoffen
worden binnen in gebouwen opgeslagen. De brandstoftanks zijn dubbelwandig of enkelwandig met
inkuiping, voorzien van lekdetectie en overvulbeveiliging, en worden regelmatig gecontroleerd. De opslag
voor gevaarlijke producten in kleine verpakkingen is uitgerust met lekdetectie. Dit alles wordt gedaan om
de kans op het optreden van bodem- en waterverontreiniging te beperken. In Bijlage 6 wordt de locatie
aangeduid waar bovenstaande stoffen zullen worden opgeslagen. De verdeelslang en de dieseltank staan
indoor opgesteld. Met deze verdeelslang worden enkel jerrycans gevuld, en dit gebeurt steeds indoor. De
inhoud van de jerrycans wordt meteen gebruikt voor het aanvullen van de brandstoftanks van de eigen
voertuigen. Dit vullen gebeurt eveneens indoor, namelijk in de loods. Er wordt gebruik gemaakt van een
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 96 | 201
ondoordringbare folie (zeil), dat op de grond gelegd wordt om eventuele verontreinigingen te
voorkomen, of de activiteit gebeurt boven een ondoordringbare vloer. Eventuele gemorste vloeistoffen
worden direct opgeruimd, zodat bodemverontreiniging voorkomen wordt.
Ter hoogte van de pilotenparking ‘Paddock’ is er plaats voor 100 racewagens op onverharde bodem. De
racers worden verplicht een ondoordringbare plastic folie te voorzien ter hoogte van de stalplaats van
hun racewagens, zodat er geen bodemverontreiniging kan ontstaan. Bij (hevige) regenval worden er
tenten geplaatst over de pilotenparkings, waardoor contact tussen het regenwater en eventuele
olie/brandstof voorkomen wordt. Hierdoor kan er geen (verontreinigd) afvalwater ontstaan dat naar de
omgeving kan stromen, of in de bodem infiltreert. De folies zijn naast ondoordringbaar ook
brandvertragend. Het circuit wordt verder goed onderhouden door op regelmatige basis eventueel stof en
vuil op te vegen en te verwijderen (veeg-opzuigcombinatie). Eventuele lekken of vervuilingen dienen
door de piloten zelf opgeruimd te worden. Dit is zo opgenomen in het regelement van Racecircuit
Duivelsberg en de mensen van de Belgische Rallycross Vereniging vzw zien er op toe dat deze
voorwaarden nageleefd worden. De piloten dienen ook zelf de brandstof te voorzien voor hun wagens.
Uit bovenstaande blijkt dat de zogenaamde risico-inrichtingen zeer beperkt in omvang zijn waardoor het
risico op het ontstaan op bodem- en grondwaterverontreiniging op zich als klein kan ingeschat worden.
Het eerst volgende OBO dient in 2029 uitgevoerd te worden.
Overige effectklassen
Het totale terrein heeft een oppervlakte van 13 ha. Het rallycross-circuit zelf heeft een oppervlakte van
ca. 27.168 m². Hiervan is 60 % verhard met asfalt (ca. 16.301 m²) en 40 % onverhard (ca. 10.867 m²).
Om de regularisatie van de vergunning te verwezenlijken zijn er geen bijkomende verhardingen, bouw-
en graafwerken nodig. Er zal dus geen grondverzet, profielverstoring, zetting en/of erosie optreden. Er
worden geen wijzigingen verwacht wat betreft bodemgeschiktheid en bodemvochtregime.
Ter hoogte van de onverharde bezoekersparking en parking voor de racewagens kan bodemverdichting
(en structuurwijziging) in de bovenste bodemlaag voorkomen. Gezien de lage gevoeligheid aan
bodemverdichting blijven deze effecten beperkt tot een verwaarloosbaar tot beperkt negatief effect.
9.4.3 Beschrijving van en beoordeling t.o.v. van het ontwikkelingsscenario
In het ontwikkelingsscenario wordt het GRUP “Enclaves Hoge Kempen” goedgekeurd, en dient de
aanwezige infrastructuur (gebouwen en verhardingen) afgebroken en verwijderd te worden. In die
situatie zal het OBO vroeger uitgevoerd moeten worden (cfr. oriënterend bodemonderzoek verplicht bij
sluiting). Indien er uit dit bodemonderzoek blijkt dat er verontreinigingen aanwezig zijn op de site, dient
dit gesaneerd te worden. Ten opzichte van het ontwikkelingsscenario worden de effecten in de geplande
situatie als beperkt negatief ingeschat.
9.5 Synthese van de milieueffecten
Inzake bodemkwaliteit geldt een verwaarloosbaar tot beperkt negatief effect. Wat de overige
effectklassen betreft geldt er een verwaarloosbaar tot beperkt negatief effect.
Gezien de risico-inrichtingen zeer beperkt in omvang zijn, wordt er geen aanzienlijke impact van de
activiteiten verwacht op de bodemhygiëne.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 97 | 201
9.6 Milderende maatregelen
Gezien de te verwachten effecten worden er geen milderende maatregelen voorgesteld. Wel dient het
Duivelsberg racecircuit te voldoen aan de periodieke verplichtingen inzake bodemonderzoek en controle
van de opslagtanks.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 98 | 201
10 Discipline water
Op de site wordt enkel leiding- en hemelwater aangewend.
10.1 Grondwater
10.1.1 Afbakening studiegebied
Voor de discipline grondwater wordt het studiegebied afgebakend tot een straal van 1 km rondom de
site.
10.1.2 Toelichting actuele situatie
De inrichting bevindt zich in het Maasbekken, meer specifiek het deelbekken ‘Kikbeek en Ziepbeek’. Het
betreft het stroomgebied van de Maas. Het freatisch grondwatermeetnetwerk van de VMM geeft aan dat
het grondwaterpeil ter hoogte van de site varieert tussen 1,02 m en 4,97 m onder het maaiveld. Wordt
de grondwaterkwetsbaarheidskaart geraadpleegd, dan kan vastgesteld worden dat het grondwater ter
hoogte van het racecircuit (oosten site) aangeduid wordt als zeer kwetsbaar (Ca1). In het westelijk deel
van de site (gebouwen en het parkeerterrein ‘Paddock’) wordt het grondwater aangeduid als uiterst
kwetsbaar (Ba1). De watervoerende laag bestaat hier hoofdzakelijk uit grind.
Over de gehele site wordt het grondwater aangeduid als zeer tot uiterst kwetsbaar omdat er geen
beschermende deklaag aanwezig is. De deklaag bestaat uit zandig materiaal en is <5 m dik. Ook is er
slecht een onverzadigde zone van <10 m aanwezig (bron: DOV Vlaanderen).
De site wordt aangeduid als matig gevoelig voor grondwaterstroming en is niet gelegen in actie- en
waakgebied. Ook is er geen grondwater- of oppervlaktewaterwingebied aanwezig in de nabije omgeving.
De hydrogeologische opbouw ter hoogte van de site wordt weergegeven in onderstaande tabel.
Tabel 22: Hydrogeologische opbouw ter hoogte van de site
diepte (m-mv) aquifer of aquitard HCOV
0 – 3,6 Quartair Aquifersysteem 0100
3,6 – 50,3 Mioceen Aquifersysteem 0250
50,3 – 54,8 Boom Aquitard 0300
54,8 – 101,6 Oligoceen Aquifersysteem 0400
101,6 – 155,8 Paleoceen Aquifersysteem 1000
Er is geen grondwaterwinning aanwezig op de site, noch wordt deze aangevraagd in de toekomst.
Binnen een straal van 1 km rondom de site bevindt er zich één vergunde grondwaterwinning, welke
vergund is voor het oppompen van 5.000 m³/jaar uit het Oligoceen Aquifersysteem (bron:
DOV.vlaanderen.be).
10.1.3 Methodiek en significantiekader
Voor voorliggend dossier zijn de aspecten waterhuishouding (beperking infiltratiecapaciteit),
watergebruik (waterbalans) en waterkwaliteit (brandstoffen, reinigingsmiddelen) van belang.
Bij de milieueffectbeoordeling zullen tenminste de VLAREBO-risicoactiviteiten die eventuele
grondwaterverontreiniging kunnen veroorzaken worden besproken.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 99 | 201
Mogelijke kwaliteitsveranderingen worden op relatieve basis bepaald (verbetering, verslechtering, status
quo, geen invloed,…) evenals de relatie met het aanwezige oppervlaktewater (infiltratie, drainage,
kwaliteit).
10.1.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten
Effecten in de referentiesituatie (inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit)
In de referentiesituatie is de infrastructuur van het Racecircuit Duivelsberg aanwezig, maar zullen er
geen activiteiten doorgaan op de site. In deze situatie blijven de gevaarlijke stoffen opgeslagen op het
terrein. Er geldt in deze situatie een verwaarloosbaar effect, mits deze stoffen op een gepaste manier
opgeslagen worden.
Effecten in de geplande situatie (met exploitatie van het circuit)
De effecten ten aanzien van het grondwatersysteem ten opzichte van de referentiesituatie zijn algemeen
beschouwd relatief beperkt. Er is geen grondwaterwinning aanwezig, noch wordt deze aangevraagd in de
toekomst.
De pilotenparking blijft zoals in de actuele situatie onverhard. De piloten worden verplicht een
ondoordringbaar plastic zeil te voorzien ter hoogte van de standplaats van hun racewagens. Eventuele
verontreiniging wordt zo opgevangen en dient door de piloten zelf opgeruimd te worden. De piloten staan
ook zelf in voor de opslag, aan-en afvoer van de benzine in vloeistofdichte recipiënten. Tijdens de
wedstrijd zullen medewerkers van racecircuit Duivelsberg erop toezien dat er geen verontreinigingen
optreden, en dan vooral op het correct gebruik van de ondoordringbare grondzeilen en opvang van
vloeistoffen. Bij regenweer worden er tenten over de pilotenparkings geplaatst, waardoor contact tussen
het regenwater en eventuele olie/brandstof voorkomen wordt. Hierdoor wordt er voorkomen dat
(verontreinigd) afvalwater ontstaat dat naar de omgeving kan stromen, of in de bodem infiltreert. Het
circuit wordt verder goed onderhouden door op regelmatige basis eventueel stof en vuil op te vegen en
te verzamelen in een achterliggende afvalcontainer (veeg-opzuigcombinatie). Hierdoor wordt het risico
op calamiteiten en de verspreiding bodemverontreinigende stoffen op de site grotendeels ingeperkt.
Verder is er op de site ook nog opslag voor motor-, afval- en hydraulische olie, voor diesel en stookolie.
De opslagtanks voor stookolie en diesel bevinden zich allen binnen, zijn bovengronds, dubbelwandig of
enkelwandig met inkuiping. Alle tanks zijn voorzien van overvulbeveiliging en lekdetectie. De opslagtanks
worden periodiek gekeurd. De opslag voor gevaarlijke producten in kleine verpakkingen (4 x 100 l) is
voorzien van een inkuiping.
Er geldt bijgevolg een verwaarloosbaar tot beperkt negatief effect inzake grondwaterkwaliteit en een
geen effect inzake grondwaterkwantiteit.
Beschrijving van en beoordeling t.a.v. het ontwikkelingsscenario
In het ontwikkelingsscenario moet de aanwezige infrastructuur (gebouwen en verhardingen) afgebroken
en verwijderd worden en zal een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd worden. Indien in dit
bodemonderzoek verontreinigingen zijn aangetroffen in de bodem en/of het grondwater dient het terrein
gesaneerd te worden. De bestemming wordt natuurgebied. Ten opzichte van het ontwikkelingsscenario
worden de effecten in de geplande situatie als beperkt negatief ingeschat.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 100 | 201
10.2 Oppervlaktewater
10.2.1 Afbakening studiegebied
Het studiegebied (straal van ongeveer 1 km rond de site) beperkt zich tot de oppervlaktewateren die
rechtstreeks kunnen beïnvloed worden door racecircuit Duivelsberg, meer bepaald door verontreiniging
van oppervlaktewater door gebruik van brandstoffen en reinigingsmiddelen, eventuele lekkages, … Ten
gevolge van een verminderde infiltratiemogelijkheid door verhardingen kan bovendien de
afstroomhoeveelheid veranderen.
10.2.2 Toelichting actuele situatie
Mogelijke schadelijke effecten op het oppervlaktewatersysteem zouden kunnen ontstaan als gevolg van
veranderingen in de afvoer van oppervlaktewater, structuurverandering van de waterlopen, infiltratie
van hemelwater, verontreiniging van oppervlaktewater. De site is gelegen op percelen die volgens de
watertoetskaarten niet overstromingsgevoelig en infiltratiegevoelig zijn.
Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het “Maasbekken”, meer bepaald in het deelbekken
“Kikbeek en Ziepbeek”. De site is niet gelegen in aandachtsgebied.
Binnen een straal van 1 km rondom de inrichting bevinden zich de Kikbeek (2de categorie, 155 m ten NO
van de site). De Kikbeek heeft ook nog andere (kortere) vertakkingen in het studiegebied die niet
geklasseerd zijn (Bijlage 10a). Voor de Kikbeek geldt de basiskwaliteit voor het ‘type kleine beek
Kempen’ (bron: www.integraal waterbeleid.be).
Het dichtstbijzijnde, relevante VMM-meetpunt (meetpunt 139810) in de Kikbeek is op zo’n 155 m ten NO
van de site gelegen (zie ook Bijlage 10a). Bepalingen van de Prati-index (2004 – 2009) in dit meetpunt
wijzen op niet verontreinigd water. De BBI werd eveneens bepaald in dit meetpunt. De eerste meting
werd uitgevoerd in 1994 en wijst op een zeer slechte kwaliteit. De laatste metingen (2004-2016) wijzen
op een goede kwaliteit.
10.2.3 Methodiek en significantiekader
Voor voorliggend project kan oppervlakteverontreiniging als belangrijkste aspect beschouwd worden,
meer bepaald door eventuele verontreinigingen door opslag van brandstoffen en reinigingsmiddelen,
zoals besproken onder ‘Hoofdstuk 9: Discipline bodem’ en eerder in ‘Hoofdstuk 10: Discipline water’,
kunnen hierbij ook een impact hebben op de oppervlaktewaterkwaliteit.
Hierbij wordt onderstaande significantiekader gehanteerd.
Tabel 23: Significantiekader voor oppervlaktewater
deelaspect onderdeel beoordelingskader
lozing afvalwater bedrijfsafvalwater aanzienlijk negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater
zonder behandeling
negatief effect: lozing bedrijfsafvalwater op oppervlaktewater na
behandeling
geen of verwaarloosbaar effect: uitrijden reinigingswater zoals
voorgeschreven volgens het Mestdecreet of verwerking bedrijfsafvalwater
samen met mest
huishoudelijk
afvalwater
aanzienlijk negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater zonder
voorbezinking in septische put op open gracht of infiltratie
beperkt negatief effect: lozing huishoudelijk afvalwater na
voorbezinking in septische put
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 101 | 201
deelaspect onderdeel beoordelingskader
geen of verwaarloosbaar effect: lozing huishoudelijk afvalwater op
oppervlaktewater via IBA of rechtstreeks op riolering
beperking
infiltratiecapaciteit
aanzienlijk negatief effect: hoog risico tot overstromingsproblemen
negatief effect: directe afleiding hemelwater naar riolering
beperkt negatief effect: vrije infiltratie mogelijk
geen of verwaarloosbaar effect: vrije infiltratie mogelijk +
buffervoorzieningen
10.2.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten
Effecten in de referentiesituatie (inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit)
De referentiesituatie is de situatie waarbij de infrastructuur van het Racecircuit Duivelsberg aanwezig is,
maar er geen activiteiten zullen doorgaan op de site. Hemelwater dat terecht komt op de site kan in de
onverharde delen van het terrein infiltreren of stroomt af naar de waterpartijen op de site. Er zijn in
deze situatie geen effecten te verwachten op het oppervlaktewater.
Effecten in de geplande situatie (met exploitatie van het circuit)
Er wordt geen afvalwater geloosd in het oppervlaktewater. De site is volgens het zoneringsplan (VMM)
gelegen binnen individueel te optimaliseren buitengebied. Huishoudelijk afvalwater (sanitair en douche)
en hemelwater dat op het VIP-gebouw en het sanitair gebouw (douches) terecht komt, wordt opgevangen
in een septische put. Dit wordt vervolgens opgehaald door een erkende firma. Er is sprake van een
verwaarloosbaar tot beperkt negatief effect.
De site is grotendeels gelegen in niet overstromingsgevoelig gebied, en op gronden die infiltratiegevoelig
zijn. Er worden geen nieuwe gebouwen of verhardingen aangelegd in de toekomst. De bestaande
verharde oppervlakken op de site komen voor onder de vorm van asfalt in een deel van het racecircuit.
Het circuit zelf is voor 60% verhard en voor 40% onverhard. Het totaal verhard oppervlak op de site
bedraagt ca. 16.301 m².
Er wordt hemelwater opgevangen voor hergebruik. Hemelwater wordt opgevangen in de open vijvers en
in twee hemelwaterputten met elk een inhoud van 10 m³. Hemelwater dat op de verharde delen van het
circuit terecht komt, wordt naar de open vijver(s) geleid waar het kan infiltreren (centrale vijver heeft
een inhoud van ca. 720 m³). Het ven (meest westelijke waterpartij) is voorzien van een overloop naar de
centrale vijver. Het ven ligt hoger dan de vijver, zodat dit proces gravitair verloopt en terugstroom van
de vijver naar het ven niet mogelijk is. De overloop van het ven bevindt zich boven het maaiveld (het ven
zal hierdoor niet geheel leeglopen), en treedt pas in actie als het water bijna tot op het circuit staat.
Water uit de twee hemelwaterputten en de open vijvers werd in het verleden gebruikt voor het
besproeien van het racecircuit om stofhinder tegen te gaan. Gezien de droogte van de voorbije zomers
werd er gezocht naar een alternatief inzake water. Naar de toekomst toe zal er samengewerkt worden
met een firma die voor de (gedeeltelijke) aanvoer van water zal zorgen. Hierbij zal er wel nog
hemelwater, maar geen water uit de open vijvers, gebruikt worden.
Hemelwater dat afstroomt van het circuit wordt niet aanzien als “verontreinigd”. Bij normale
omstandigheden zijn er geen olie- of brandstoffen lekken te verwachten op het circuit. Contact tussen de
racewagens op het circuit is verboden. Alle racewagens worden vooraleer ze mogen deelnemen aan de
race onderworpen aan een technische controle. In uitzonderlijke gevallen dat er toch een botsing
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 102 | 201
optreedt, wordt de race onmiddellijk stilgelegd en worden eventueel gelekte vloeistoffen onmiddellijk
via absorptiemiddelen gefixeerd en verwijderd van het circuit. Het absorptiemateriaal wordt als,
oliehoudend materiaal, afgevoerd naar erkende verwerkers. Tussen de races in wordt het circuit
regelmatig met een veegwagen gereinigd, het vuil wordt hierbij niet opzij geborsteld maar verzameld in
een interne afvalcontainer achteraan de wagen.De pilotenparking wordt zoals in de actuele situatie niet
verhard. De piloten worden verplicht om een ondoordringbare folie te voorzien. Deze dient om onder de
stalplaats van de racewagens te plaatsen. Eventuele verontreiniging wordt zo opgevangen. Deze dienen
door de piloten zelf te worden afgevoerd. De piloten staan ook zelf in voor de opslag, aan- en afvoer van
de benzine in vloeistofdichte recipiënten. Het ondoordringbaar zeil en eventuele verontreinigingen
worden gecontroleerd door de medewerkers van racecircuit Duivelsberg. Er wordt dus een
verwaarloosbaar effect verwacht op de oppervlaktewater-kwaliteit.
Beschrijving van en beoordeling t.a.v. het ontwikkelingsscenario
In dit scenario zal de aanwezige infrastructuur (gebouwen en verhardingen) afgebroken en verwijderd
worden. De site wordt natuurgebied. Er wordt geen afvalwater meer geproduceerd. De septische put zal
buiten gebruik gesteld en verwijderd worden, net zoals de hemelwaterputten. Hemelwater dat op de site
terecht komt kan ter plekke infiltreren. Ten opzichte van het ontwikkelingsscenario worden de effecten
in de geplande situatie als beperkt negatief ingeschat.
10.3 Synthese van de milieueffecten
Er zal geen grondwater gewonnen worden en hemelwater wordt nuttig aangewend in zowel de huidige als
in de gewenste situatie.
De nodige maatregelen zijn voorzien om risico’s op het verspreiden van eventuele verontreinigingen ter
hoogte van de pilotenparking te vermijden op het oppervlakte- en grondwater. Voor grondwater- en
oppervlaktewaterkwaliteit wordt er bijgevolg geen negatieve effecten verwacht.
10.4 Milderende maatregelen
Gezien de effectbeoordeling worden geen milderende maatregelen noodzakelijk geacht inzake zowel
grond- als oppervlaktewater.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 103 | 201
11 Discipline mens - mobiliteit
11.1 Afbakening studiegebied
Het studiegebied wordt voor deze discipline afgebakend tot de dichtstbijzijnde wegen in de
onmiddellijke omgeving van de projectsite, waarvan met zekerheid kan gesteld worden dat ze als aan- en
afvoerroutes fungeren tot de site voor de wagen. De site kan vanop grotere afstand bereikt worden via de
E314 en vervolgens de Rijksweg en de Weg naar Zutendaal.
Figuur 14 Afbakening studiegebied met aanduiding racecircuit
11.1 Toelichting actuele situatie
11.1.1 Bestaande verkeersinfrastructuur
De ontsluiting voor het gemotoriseerd verkeer verloopt hoofdzakelijke via de Weg naar Zutendaal in
westelijke richting naar de Rijksweg om vervolgens noordelijk naar de E314 te gaan. Plaatselijk verkeer
kan gebruik maken van de Weg naar Zutendaal en in noordelijke richting de Oude Baan en Ringlaan of in
westelijke richting via de Heiwijkerweg en Sprinkelestraat naar de N77 en verder naar Genk. Gezien het
racecircuit over het algemeen een specifieke doelgroep bereikt, wordt het aandeel plaatselijk verkeer
echter als beperkt ingeschat.
De Weg naar Zutendaal (Figuur 15) bestaat uit een tweevaksbaan waarbij de rijvakken afgelijnd worden
met witte markeringen. Langsheen één zijde bevindt zich ter hoogte van de site een volledig
afgescheiden fiets- en voetpad. De weg wordt gecategoriseerd als lokale weg type II en biedt dus
ontsluiting op lokaal en interlokaal niveau. Op termijn zal ter hoogte van de site tot aan de Oude Baan de
categorisering aangepast worden naar lokale weg type III (erftoegangsweg).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 104 | 201
Figuur 15 Zicht op Weg naar Zutendaal
De Weg naar Zutendaal wordt ontsloten op de Rijksweg (N78) door middel van een tweerijstrookrotonde.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 105 | 201
Figuur 16 Rotonde ter hoogte van Weg naar Zutendaal x Rijksweg (bron: geopunt.be)
De Rijksweg (N76) betreft een gewestweg met 2 x 2 rijstroken. Plaatselijk is er een berm tussen de
rijrichtingen. Langsheen beide zijden van de Rijksweg zijn fietspaden aanwezig, die langsheen het
traject deels vrijliggend en deels aanliggend zijn. Er zijn geen voetpaden aanwezig. De Rijksweg wordt
aangeduid als secundaire weg type III in het mobiliteitsplan van Maasmechelen. Via deze weg kan
rechtstreeks ontsloten worden op de E314.
11.1.2 Fietsers en voetgangers
Parallel aan de Weg naar Zutendaal is een volledig afgescheiden fiets- en voetpad voorzien (Figuur 17).
Ter hoogte van de site is de gracht die zich in de scheidende berm bevindt plaatselijk overkapt, waardoor
de site direct vanop het fietspad bereikt kan worden. Het fietspad is opgenomen in het bovenlokaal
functioneel fietsnetwerk (Figuur 18) en vormt een onderdeel van het fietsknooppuntennetwerk (tussen
knooppunt 61 en 550, Figuur 19).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 106 | 201
Figuur 17 Weg voor trage weggebruikers parallel aan Weg naar Zutendaal
De Rijksweg (N76) is geselecteerd als hoofdroute in het Bovenlokaal Functioneel fietsroutenetwerk
(Figuur 18). Langsheen deze weg zijn aan beide zijden deels vrijliggende en deels aangrenzende
fietspaden aanwezig.
Er zijn geen voetpaden in de onmiddellijke omgeving van de site. In de omgeving van de site zijn er
verschillende wandelroutes (Figuur 20).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 107 | 201
Figuur 18 Uittreksel uit bovenlokaal functioneel fietsnetwerk Limburg (locatie site = rood omcirkeld)
Figuur 19 Uittreksel uit het recreatief fietsnetwerk Limburg (locatie site = rode cirkel)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 108 | 201
Figuur 20 Situering wandelroutes in de buurt van racecircuit Duivelsberg (locatie site = rode cirkel) (bron: https://www.wandeleninlimburg.be)
Ten zuiden van de site is een ruiternetwerk gelegen, die onmiddellijk naast de site loopt (Figuur 21).
Figuur 21 Uittreksel ruiternetwerk
11.1.3 Openbaar vervoer
De dichtstbij gelegen halte voor openbaar vervoer is op zo’n 1,3 km van de site gelegen, langsheen de
Oude Baan. Het betreft de halte ‘Opgrimbie Kikmolen’, die door zowel belbus (725) als niet-belbus (lijn
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 109 | 201
64 ‘Dilsem – Maasmechelen - Opgrimbie – Rekem O.P.Z.’) wordt bediend. Op weekdagen wordt de halte
tussen 6u10 en 20u10 bediend met een frequentie van 1 bediening per uur, en in de ochtend- en
avondspits 2 bedieningen per uur. Op zaterdag is er 1 bediening per uur tussen 8u10 en 21u10 en op
zondag rijdt de bus niet.
Op ongeveer 1,5 km van de site is de halte ‘Opgrimbie Kievitstraat’ gelegen, die ook door lijn 64 en
belbus 725 bediend wordt en daarnaast door lijn 61 ‘Maaseik – Vroenhoven - Tongeren’. De lijn 61 vormt
een verbinding naar het station van Tongeren en kent ter hoogte van deze halte enkel een doorkomst op
werkdagen tijdens de drukke ochtend- en avonduren. In de vakantieperiodes wordt de bediening
ingeperkt.
De halte ‘Opgrimbie Centrum’ ten slotte, gelegen langsheen de Heirstraat op zo’n 2,2 km van de site
wordt bediend door lijn 61 ‘Maaseik – Vroenhoven –Tongeren’ en lijn 63 ‘Maastricht – Eisden’. Via deze
buslijn kan het station van Maastricht bereikt worden. De bushalte kent een uurlijkse bediening door
deze buslijn.
bediening halte ‘Opgrimbie Kikmolen’ door lijn 64 richting Rekem O.P.Z op werkdagen
bediening halte ‘Opgrimbie Kikmolen’ door lijn 64 richting Dilsen op werkdagen
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 110 | 201
bediening halte ‘Opgrimbie Kikmolen’ door lijn 64 richting Rekem O.P.Z op zaterdag
bediening halte ‘Opgrimbie Kikmolen’ door lijn 64 richting Dilsen op zaterdag
bediening halte ‘Opgrimbie Kievitstraat’ op werkdag, door lijn 61 richting Maaseik
bediening halte ‘Opgrimbie Kievitstraat’ op werkdag, door lijn 61 richting Tongeren
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 111 | 201
bediening halte ‘Opgrimbie Centrum’ door buslijn 63 op werkdagen richting Eisden
bediening halte ‘Opgrimbie Centrum’ door buslijn 63 op werkdagen richting Maastricht
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 112 | 201
bediening halte ‘Opgrimbie Centrum’ door buslijn 63 op zaterdag richting Eisden
bediening halte ‘Opgrimbie Centrum’ door buslijn 63 op zaterdag richting Maastricht
bediening halte ‘Opgrimbie Centrum’ door buslijn 63 op zondag richting Eisden
bediening halte ‘Opgrimbie Centrum’ door buslijn 63 op zondag richting Maastricht
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 113 | 201
Figuur 22 Uittreksel netplan De Lijn
Maasmechelen beschikt niet over een eigen treinstation. De dichtstbij gelegen stations betreffen deze
van Maastricht (Nl) (op zo’n 15 km van de site) of Genk (B) (op zo’n 13 km van site). Van hieruit kan met
de bus Maasmechelen bereikt worden.
11.1.4 Verkeersintensiteiten
Er zijn geen verkeersintensiteiten gekend langsheen de Weg op Zutendaal. Het betreft een lokale weg
type II die voornamelijk ontsluiting biedt aan recreatieve activiteiten (hondenlosloopzone, camping,
voetbalterrein…), ter hoogte van Opgrimbie biedt de weg ook ontsluiting voor woonfunctie. De weg vormt
tevens de enige rechtstreekse verbinding tussen Zutendaal en Opgrimbie. Navraag bij de gemeente
Maasmechelen leert dat er geen opstoppingen gekend zijn langs deze baan.
11.1.5 Parkeren
Op het terrein zijn er 100 paddocks, parkeerplaatsen voor de piloten, hun vrachtwagen/aanhangwagen
en hun personeel beschikbaar.
Er zijn ook 300 parkeerplaatsen voor bezoekers en 200 parkeerplaatsen voor de VIPS en een parking voor
de vrijwilligers / staff van het circuit. Men beschikte tot voor kort ook over toestemming (via
politiereglement) om te parkeren op een gedeelte van de berm langsheen de Weg naar Zutendaal, dit
enkel indien de parking op de eigen terreinen volzet is. Hierdoor werden 300 bijkomende
parkeerplaatsen ter beschikking gesteld. Het parkeren op de berm is vanuit biodiversiteitsopzicht (zie
Discipline Biodiversiteit) echter niet wenselijk, waardoor deze parkeerplaatsen niet langer gebruikt
zullen worden. Fietsen en motoren kunnen geparkeerd worden op de VIP-parking.
Er zijn steeds parkeerbegeleiders aanwezig voor de plaatsaanduiding.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 114 | 201
11.1.6 Verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid
Het aantal woningen langsheen de Weg naar Zutendaal is relatief beperkt. Enkel ter hoogte van
Opgrimbie primeert de woonfunctie. Het kruispunt Weg naar Zutendaal x Rijksweg werd tot voor kort
beschouwd als ‘zwart punt’ vanwege het regelmatig voorkomen van ongevallen. Dit werd aangepakt door
een rotonde te voorzien. Hierdoor wordt het kruispunt niet langer opgenomen in de lijst met zwarte
punten van 2018. Verderop naar het noorden is het kruispunt tussen de Rijksweg x Ringlaan wel nog
opgenomen in de lijst met zwarte punten. Dit punt ligt niet langsheen de hoofdtransportroute voor
verkeer op lange afstand.
Het afgescheiden fietspad langsheen de Weg naar Zutendaal bevindt zich aan de noordelijke zijde van de
weg, terwijl de site zich aan de zuidelijke zijde bevindt. De gracht die het fietspad van de rijbaan
scheidt is plaatselijk overkapt, waardoor fietsers wel makkelijk de site kunnen bereiken. Op de weg zijn
geen markeringen aangeduid om deze oversteekplaats te markeren. Langsheen de Weg naar Zutendaal
geldt ter hoogte van de site een snelheidsregime van 70 km/u. Ter hoogte van Opgrimbie is er bebouwde
kom en bijgevolg geldt een snelheidsbeperking tot 50 km/u.
11.2 Methodiek en significantiekader
Het voorliggend project betreft voornamelijk een regularisatie van het racecircuit Duivelsberg. De
effecten zullen besproken worden ten opzichte van de situatie zonder dat het circuit in exploitatie is (=
referentiesituatie, ontwikkelings- en nulalternatief).
De effectgroep ‘verkeersgeneratie’ zal in eerste plaats een beschrijving omvatten van de
verkeersstromen die gecreëerd worden met voorgenomen project. Aan de hand van de (ingeschatte)
modal split zal een opsplitsing gemaakt worden tussen de verschillende vervoerstypes. Ook de
bereikbaarheid van de site met de verschillende vervoersmodi zal kwalitatief besproken worden.
Het bestaand parkeeraanbod zal vergeleken worden met de vraag. Als de vraag het aanbod overschrijdt
ontstaat uiteraard een probleem. We hanteren hiervoor een drempelwaarde van 100%. Parkeerwachters
van de site leiden alles in goede banen en zorgen ervoor dat de parkeerplaatsen langsheen de baan enkel
gebruikt worden indien de parkeerplaatsen op de site zelf volledig bezet zijn. Door de aanwezigheid van
parkeerwachters kan een bezetting van 100 % als realistisch beschouwd worden.
11.3 Beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten
11.3.1 Verkeersgeneratie en bereikbaarheid
Referentiesituatie((inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit))
In de referentiesituatie (= situatie zonder dat het circuit in exploitatie is) zal de site geen
verkeergeneratie met zich meebrengen. Er worden dan ook geen effecten verwacht in deze situaties.
Geplande situatie
De site zal actief zijn gedurende twaalf weekends (tien wedstrijdweekends, één trainingsweekend en één
recreatief weekend) van vrijdag t.e.m. zondag. Op vrijdag komen enkel de rallychauffeurs toe die op
zaterdag zullen racen. Op die dag zijn er geen raceactiviteiten (enkel technische en administratieve
controles) en worden er bijgevolg geen bezoekers verwacht.
De rallychauffeurs die op zaterdag gereden hebben zullen dezelfde dag nog vertrekken. De
rallychauffeurs op zondag zullen zaterdag arriveren en zondag na het racen vertrekken.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 115 | 201
De chauffeurs die op zaterdag rijden komen of de vrijdagavond of de zaterdagmorgen toe. In totaal gaat
het om zo’n 70 rallychauffeurs. De chauffeurs die de zondag van start gaan zullen de zaterdagavond
toekomen. Het gaat opnieuw om een 70-tal. Hiervan komen ongeveer 20 per wagen met aanhangwagen
en 50 met de vrachtwagen. Ze zijn voornamelijk afkomstig uit Vlaanderen. Het grootste deel van deze
transporten zal niet samenvallen met de transporten van de bezoekers.
Het gemiddeld aantal bezoekers in een weekend bedraagt 300 bezoekers op zaterdag en 700 bezoekers
op zondag. Op een topdag zijn er tot 1.000 bezoekers. Volgens gegevens aangeleverd door de exploitant
komt het overgrote deel (zo’n 97 %) van de bezoekers per wagen naar de site. Er komen slechts een 20-
tal bezoekers per fiets en een 10-tal bezoekers met de moto naar de site. Het Richtlijnenboek
Mobiliteitseffectenstudies, Mobiliteitstoets en MOBER (mei 2018) geeft aan dat de gemiddelde
autobezettingsgraad voor bezoekers voor de functie ‘ontspanning’ 1,9 personen bedraagt. Dit lijkt ook
toepasbaar voor voorliggend project. Op topdagen (1.000 bezoekers/dag) worden er bijgevolg zo’n 511
personenwagens voor bezoekers verwacht.
De evenementen vinden plaats tussen 8u30 en 18u. Bij dergelijke evenementen worden vanaf de start
van het evenement tot de vroege namiddag (14u) toestromende bezoekers verwacht. Voor het
wegrijdend verkeer worden meer geconcentreerde stromen verwacht. Relevante uitstromende
verkeersbewegingen worden verwacht vanaf ongeveer 14u tot ca. 19u, met de grootste piek tussen 17u30
en 18u30. Wordt vanuit gegaan dat ongeveer 40 % van de bezoekers op dit ogenblik vertrekt, dan komt
dit neer op zo’n 204 personenwagens per uur. Er wordt ingeschat dat ongeveer 85 % hiervan (=173
personenwagens) richting E314 zal gaan.
Er zijn geen werknemers, alles gebeurt door vrijwilligers. In totaal zijn er zo’n 50 vrijwilligers en 15
wedstrijdleiders. Er wordt vanuit gegaan dat deze personen allen per wagen naar de site komen met een
wagenbezettingsgraad van 1 persoon per wagen. Dit komt neer op zo’n 65 personenwagenbewegingen per
dag. Er wordt verwacht dat maximaal 40 % hiervan tevens op het piekmoment tussen 17u30 en 18u30 zal
vertrekken en er op dit moment dus 26 personenwagenbewegingen van de medewerkers zullen
plaatsvinden.
Op topdagen wordt een piek ingeschat van 199 pae/u/richting. Op basis van de inrichting en de functie
kan capaciteit van de Weg naar Zutendaal ruw ingeschat worden op zo’n 1.000 pae/u/richting. Op
piekmomenten zal dus zo’n 20 % van de wegcapaciteit ingevuld worden door de rallyevenementen.
Gezien de Weg naar Zutendaal vooral een ontsluitingsfunctie heeft voor recreatie langsheen deze weg en
de woonfunctie van Opgrimbie en verder de verbinding vormt tussen Zutendaal en Opgrimbie, wordt
hiermee ook geen probleem inzake doorstroming op deze weg verwacht. Ter hoogte van het kruispunt
Weg naar Zutendaal x Rijksweg is een dubbele rotonde aanwezig. Voor dergelijke rotondes wordt de
capaciteit op 3.500 – 4.000 auto’s per uur ingeschat (bron: AWV – modeloplossingen rotondes). Gezien het
om een recente rotonde gaat, die dus aangelegd werd op het ogenblik dat de het racecircuit al in
exploitatie was, worden hier evenmin afwikkelingsproblemen verwacht tijdens evenement. De
exploitanten en de gemeente Maasmechelen bevestigen dat er op heden geen afwikkelingsproblemen
gekend zijn tijdens evenementen.
11.3.2 Parkeren
Op de site zijn 100 paddocks aanwezig voor de rallychauffeurs. Gezien er per wedstrijd 70 chauffeurs van
start gaan en de chauffeurs steeds op dezelfde dag van de wedstrijd wegrijden, zijn er voldoende
parkeerplaatsen voor handen voor de rallychauffeurs.
Voor de medewerkers zijn er verspreid over de site 50 parkeerplaatsen voorzien. Verder is er op de site
een VIP-parking (200 parkeerplaatsen) aanwezig en een parking voor 300 bezoekers. Op de VIP-parking
worden tevens de fietsen en moto’s gestald. Er wordt ingeschat dat er nog zo’n 180 parkeerplaatsen voor
wagens beschikbaar zijn op de VIP-parking. Daarnaast beschikt men over een politiereglement dat
toestemming geeft om te parkeren op een gedeelte van de berm langsheen de Weg naar Zutendaal
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 116 | 201
wanneer de eigen parkings volledig volzet zijn. Hierdoor werden nog zo’n 300 bijkomende
parkeerplaatsen voorzien. Het parkeren op de berm is vanuit biodiversiteit echter niet wenselijk (zie
discipline biodiversiteit), waardoor deze ruimte niet langer ter beschikking kan gesteld worden om te
parkeren.
Op topdagen worden 1.000 bezoekers verwacht. Gezien de aanwezigheid van parkeergeleiders, wordt er
van uitgegaan dat de parkeerplaatsen op de site maximaal benut worden. Uit voorgaand hoofdstuk blijkt
dat bij 1.000 bezoekers er zo’n 511 personenwagens van bezoekers verwacht worden. Daarnaast worden
tevens 65 wagens van medewerkers verwacht. In totaal is er dus een behoefte van 576 parkeerplaatsen
op topdagen. Het merendeel hiervan zal op de eigen parkeerplaatsen kunnen parkeren. Voor zo’n 26
wagens zijn er geen parkeerplaatsen voldoende op de site. Deze werden tot voor kort in de berm
geparkeerd langsheen de Weg naar Zutendaal. In de praktijk gaat het om zo’n 75-tal wagens die
langsheen de berm geparkeerd worden, omdat de site niet volledig vol geparkeerd werd. Gezien het
parkeren op de berm niet langer wenselijk is, dienen andere oplossingen gezocht te worden. In overleg
met de exploitant en de gemeente Maasmechelen worden twee opties verder onderzocht: een eerste
optie bestaat uit het afsluiten van een deel van de Weg naar Zutendaal, om hier parkeerplaatsen te
creëren. Een tweede optie is wagens laten parkeren ter hoogte van het industrieterrein Ter Bunders en
vervolgens een shuttledienst te voorzien naar de site.
Bij de eerste optie worden parkeerplaatsen op de Weg naar Zutendaal gecreëerd. Hiervoor dient deze
weg wel volledig afgesloten te worden. Op deze manier kunnen minimaal 100 parkeerplaatsen gecreëerd
worden. Dit zal voldoende zijn om de parkeerbehoefte in te vullen. In dit geval dient een
omleidingsroute voorzien te worden voor het bereiken van de andere functie langsheen de Weg naar
Zutendaal. Hierbij wordt een omleidingsroute via Molenbergstraat – Daalbroekstraat voorgesteld (zie
Figuur 23). Het zal om een beperkt aantal transporten gaan die via deze weg omgeleid zal worden. Ook
de huidige verkeersintensiteiten langsheen de omleidingsroute zijn beperkt. Er worden dan ook geen
problemen inzake doorstroming/verkeersafwikkeling verwacht door deze omleidingsroute.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 117 | 201
Figuur 23 Omleidingsweg bij parkeren op Weg naar Zutendaal
Bij het realiseren van deze optie kunnen volgende aandachtspunten geformuleerd worden:
• de omleidingsroute dient goed aangeduid te worden;
• er wordt opnieuw best gewerkt met parkeerwachters, teneinde optimaal gebruik te
maken van de beschikbare ruimte en de verkeersveiligheid op de site te bevorderen;
• er dient een circulatieplan uitgedacht te worden, ten einde een vlotte circulatie van
toekomende en wegrijdende (vracht)wagens te bekomen;
• de looplijnen van de wagen naar de site moeten beperkt gehouden worden;
• er dienen goede en duidelijke afspraken gemaakt te worden met de bevoegde instanties;
• er dienen goede en duidelijke afspraken gemaakt te worden voor eigenaars, werknemers
en bezoekers van de percelen die zich langsheen het afgesloten stuk weg bevinden.
Goede communicatie vooraf en tijdens het evenement is hierbij cruciaal
• de berm langsheen de Weg naar Zutendaal dient afgerasterd te worden tijdens
evenementen, zodat parkeren in de berm niet meer mogelijk is.
Voor de tweede optie wordt voorzien om de auto’s te parkeren ter hoogte van het industrieterrein Oude
Bunders, en een shuttledienst te voorzien tussen het industrieterrein en het circuit. Hierbij geniet het de
voorkeur om in het kader van de verkeersveiligheid gebruik te kunnen maken van braakliggende gronden
of van parkeerplaatsen van één of meerdere bedrijven op het industrieterrein Oude Bunders (Figuur 24),
zodat alles gecoördineerd en gecentraliseerd kan verlopen. Hiervoor zijn nog geen concrete afspraken
gemaakt. Bij voorkeur worden op deze manier minimaal 100 parkeerplaatsen ter beschikking gesteld. Zo
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 118 | 201
wordt de parkeerbehoefte ruim voldoende ingevuld. Het industriegebied bevindt zich op zo’n 4 km van
Duivelsberg, is onmiddellijk bij de E314 gelegen en wordt ontsloten op de N78. Van hieruit zal dan een
shuttlebus vertrekken naar Duivelsberg.
Figuur 24 Locatie industrieterrein 'Oude Bunders' t.o.v. Duivelsberg
Bij de realisatie van de tweede optie kunnen volgende aandachtspunten meegenomen worden:
• de parkeermogelijkheden dienen goed aangeduid te worden. Bij voorkeur wordt reeds
op de N78 aangeduid wanneer de parking op de site volzet is en van welke parking
gebruik gemaakt moet worden;
• er dient duidelijk aangeduid te worden waar het vertrekpunt van de shuttlebus zich
bevindt. De looplijnen naar dit vertrekpunt dienen zo kort mogelijk gehouden te worden
en verplaatsingen te voet langsheen de openbare weg (industrieterrein) dienen zoveel
mogelijk vermeden te worden in het kader van verkeersveiligheid;
• de shuttlebus dient regelmatig te rijden. Bij voorkeur wordt er, zeker op de drukste
momenten een semi-continue lus gemaakt tussen de exploitatiesite en de
parkeerplaatsen.
Op een ‘gemiddelde’ zondag worden zo’n 700 bezoekers verwacht. Rekening houden met een
wagenbezetting van 1,9 personen, zou dit neerkomen op 368 wagens van bezoekers. Deze kunnen wel
allemaal op de eigen terreinen geparkeerd worden. Er dient dus enkel op topdagen gebruik gemaakt
alternatieve parkeermogelijkheden.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 119 | 201
11.3.3 Verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid
Gezien het om een beperkt aantal evenementen gaat (12 per jaar) met op topdagen een maximum van
199 pae/u/richting wordt het effect op verkeersleefbaarheid eerder als beperkt ingeschat.
Ook de effecten op de verkeersveiligheid langsheen de transportroute kan als beperkt ingeschat worden.
Er is namelijk een volledig afgescheiden fietspad aanwezig en het kruispunt Weg naar Zutendaal x
Rijksweg, dat voorheen een zwart punt was, werd recentelijk volledig aangepakt. Enkel op topdagen
dient er beperkt gebruik gemaakt te worden van de berm van de Weg naar Zutendaal om te parkeren.
Gezien er langsheen de Weg naar Zutendaal een snelheidsregime van 70 km/u geldt en de auto’s in dit
geval relatief dicht bij de rijbaan geparkeerd dienen te worden, wordt aanbevolen om op dergelijke
topdagen voor overige weggebruikers aan te geven dat er zich voetgangers op de weg kunnen begeven.
11.3.4 Veiligheid van de bezoekers
Toeschouwers staan op een veilige afstand van het racecircuit. Er zijn een aantal veiligheidsmaatregelen
genomen om te voorkomen dat er aanvaringen tussen race- auto’s en bezoekers gebeuren. De
toeschouwers staan op een verhoogde talud achter een afscheiding (vangrails en veiligheidsomheining) of
achter een beschermende wand (vangrails en veiligheidsomheining. Op het circuit zelf zijn er vangrails en
veiligheidsmuren uit betonblokken aanwezig. Tijdens de wedstrijddagen afgevaardigden van het Rode
Kruis, verplegers, een dokter en twee ambulances aanwezig. De ziekenhuizen in de buurt van het
racecircuit zijn ook verwittigd op wedstrijddagen.
Beschrijving van en beoordeling t.a.v. het ontwikkelingsscenario
In dit scenario zal de aanwezige infrastructuur op de site verdwijnen, en wordt alles omgevormd naar
natuur. De effecten in de geplande situatie t.o.v. het ontwikkelingsscenario worden als beperkt negatief
ingeschat, gezien het slechts over een beperkt aantal evenementen op jaarbasis gaat en er geen
verkeershinder verwacht wordt.
11.4 Synthese van de milieueffecten
Er worden geen problemen verwacht inzake afwikkeling en droomstroming door de exploitatie van het
racecircuit. Ook naar verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid worden verwaarloosbare effecten
verwacht. Er wordt doorgaans voldaan aan de parkeerbehoefte, waarbij momenteel enkel op topdagen
gebruik gemaakt wordt van de berm langsheen de Weg naar Zutendaal. Gezien deze berm gelegen is
binnen habitatrichtlijngebied, het habitatwaardige vegetatie betreft en er ook natuurdoelstellingen
voorzien zijn op deze locatie (zie hoofdstuk 14)) kan er in de toekomst niet meer geparkeerd worden in
deze berm.
11.5 Milderende maatregelen
Op topdagen is er mogelijk een tekort aan parkeerplaatsen op de site zelf. Om de parkeerbehoefte in te
vullen werden twee mogelijke milderende maatregelen weerhouden, met name parkeren op de Weg naar
Zutendaal of parkeren op het industrieterrein ‘Oude Bunders’ te Maasmechelen (gezien de berm langs de
Weg naar Zutendaal niet meer gebruikt mag worden). Bij deze opties werden een aantal aanbevelingen
geformuleerd.
Parkeren op Weg naar Zutendaal:
• de omleidingsroute dient goed aangeduid te worden;
• er wordt opnieuw best gewerkt met parkeerwachters, teneinde optimaal gebruik te
maken van de beschikbare ruimte en de verkeersveiligheid op de site te bevorderen;
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 120 | 201
• er dient een circulatieplan uitgedacht te worden, ten einde een vlotte circulatie van
toekomende en wegrijdende (vracht)wagens te bekomen;
• de looplijnen van de wagen naar de site moeten beperkt gehouden worden;
• er dienen goede en duidelijke afspraken gemaakt te worden met de bevoegde instanties;
• er dienen goede en duidelijke afspraken gemaakt te worden voor eigenaars, werknemers
en bezoekers van de percelen die zich langsheen het afgesloten stuk weg bevinden.
Goede communicatie vooraf en tijdens het evenement is hierbij cruciaal;
• de berm langsheen de Weg naar Zutendaal dient afgerasterd te worden tijdens
evenementen, zodat parkeren in de berm niet meer mogelijk is
Parkeren op industrieterrein ‘Oude Bunders’:
• de parkeermogelijkheden dienen goed aangeduid te worden. Bij voorkeur wordt reeds
op de N78 aangeduid wanneer de parking op de site volzet is en van welke parking
gebruik gemaakt moet worden;
• er dient duidelijk aangeduid te worden waar het vertrekpunt van de shuttlebus zich
bevindt. De looplijnen naar dit vertrekpunt dienen zo kort mogelijk gehouden te worden
en verplaatsingen te voet langsheen de openbare weg (industrieterrein) dienen zoveel
mogelijk vermeden te worden in het kader van verkeersveiligheid;
• de shuttlebus dient regelmatig te rijden. Bij voorkeur wordt er, zeker op de drukste
momenten een semi-continue lus gemaakt tussen de exploitatiesite en de
parkeerplaatsen.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 121 | 201
12 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
12.1 Afbakening studiegebied
Het studiegebied beperkt zich tot de nabije omgeving van het projectgebied en wordt uitgebreid met
waardevol erfgoed dat binnen de visuele invloedsfeer valt van het projectgebied.
12.2 Toelichting actuele situatie
Voor de beschrijving van de huidige situatie wordt gebruik gemaakt van beschikbaar bronnenmateriaal
(landschapsatlas, beschermd erfgoed, inventaris bouwkundig erfgoed), aangevuld met terreinonderzoek.
De site is gelegen aan de rand van de bos- en heidegordel van het Kempisch Plateau, binnen het
traditionele landschap “Maasvlakte en het terrassenland” (410000). Het landschap wordt gekenmerkt
door een structuurdragende matrix van gerichte en geterrasseerde topografie en vallei(en) met
geassocieerde bebouwing en infrastructuur. De zichtbare open ruimte wordt gekenmerkt door een sterk
wisselende omvang en aard (waterpartijen, beemden, akkerland,...) van de open ruimten die meestal
door vegetatie begrensd worden, soms ook door topografie en bebouwing.
In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal
wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002). Hierbij wordt voor
“Maasvlakte en terrassenlandschap” vermeld:
• landschap- en natuurherstel in de ontgrinde Maasvlakte voorzien en niet enkel recreatieve
uitbouw.
Het projectgebied is volgens de landschapsatlas gelegen binnen het landschapsrelict en de vastgestelde
ankerplaats “Steilrand van het Kempisch Plateau van de Kikbeek tot de Asbeek” (ook opgenomen in de
inventaris landschappelijk erfgoed). Het circuit Duivelsberg ligt binnen het deelgebied “Kleinschalig
heideontginningsgebied van Opgrimbie” (MB 12/02/2014). In deze ankerplaats domineren grote
aaneengesloten boscomplexen en kleinere zones (natte) heide die deels tot het Nationaal Park Hoge
Kempen behoren. Deze overgangszone tussen het Kempisch Plateau en de Maasvallei wordt gekenmerkt
door een steilrand die het resultaat is van de verticale erosie door de Maas tijdens het mindelglaciaal
(elsteriaan). Het uitgesproken reliëf, de verscheidenheid aan bodemtypes en de opeenvolgende
gradiënten vormend de basis voor een gediversifieerd gebied. Deze variatie uit zich tevens in een
verscheidenheid aan biotopen met zeldzame en bedreigde fauna en flora. De historische waarde wordt
bepaald door de aanwezigheid van heiderelicten afgewisseld met verspreide bomen, struiken en hakhout
van wintereik, als herinnering het Limburgs heide- en bosgebied en de vroegere bospraktijken. De grote
naaldhoutbossen in de uithoeken aan de gemeentegrenzen zijn het resultaat van systematische
bebossingen in de 19de en vooral 20ste eeuw in functie van de mijnbouw. Kleinere, historisch stabiele
bossen zijn eveneens deels bewaard o.a. dicht bij de historische kernen. De combinatie van gunstige
topografie en hydrografie levert daarenboven talrijke archeologische sites op uit steentijd en metaaltijd.
Verder vertonen de rand van het plateau en de voet van de steilrand een groot potentieel voor de
aanwezigheid van steentijdsites. De esthetische waarde wordt gevormd door de aanwezigheid van een
gevarieerd reliëf dat gepaard gaat met een unieke verscheidenheid in landschapsopbouw. Het
landgebruik wisselt van open heide met vennen tot gesloten bos met vijvers en overgangen van
verspreide bomen en struwelen. Van oost naar west lopen de Heiwijckbeek, de Ziepbeek en de Asbeek
die de ankerplaats dwarsen. Op ca. 100 m ten W bevindt zich het lijnrelict “Steilrand van het Kempens
Plateau” (L70032) (Figuur 25).
De projectsite is volgens de landschapsatlas ook gelegen binnen de relictzone “Onder de Berg” (R70048).
De steilrand tussen Onder de Berg en Molenberg is archeologisch interessant met meerdere
steentijdvondsten. In het gebied werden ook vondsten gedaan uit Metaaltijd en Romeinse tijd. De
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 122 | 201
relictzone komt overeen met de woeste gronden op de Ferrariskaart, bestaande uit een groot
aaneengesloten gebied met bos, heide en bosheide tussen de gehuchten Daelgremi (Daalgrimbië), Gremi
(Opgrimbië), Daelwesent (Daalwezet) en Wesent (Hoogwezet) enerzijds en de steilrand anderzijds. De
bossen rond het kasteel van Daalbroek en een deel van het Pietersembos komen reeds voor op de
Ferrariskaart en zijn onafgebroken bebost gebleven. Het grootste deel van het Pietersembos was
bosheide ten tijde van Ferraris en werd in het begin van de 19e eeuw bebost. Op de Vandermaelenkaart
is het volledige Pietersembos als bos aangeduid. Het Mechelse bos, werd voor wat het deel beneden de
steilrand betreft, aangelegd na 1850. Tussen al deze bossen komen historisch stabiele natte en droge
heiden voor langsheen de Ziepbeek, Onder de Berg en te Neerharenheide. In het gebied komen meerdere
vennen (o.a. Ven onder de Berg) voor, waarvan er een aantal werden vergraven tot vijvers
(Juffrouwenvijver, Aspermansvijver).
Binnen een straal van 1 km rondom de site bevinden er zich drie relicten welke zijn opgenomen in de
inventaris bouwkundig erfgoed en zijn vastgesteld als bouwkundig erfgoed. Deze relicten zijn een
arbeiderswoning (op ca. 215 m ten O), de watermolen Kikmolen (op ca. 640 m ten NO) en de Kapel Onze-
Lieve-Vrouw van Kleine en Grote Noden (op ca. 660 m ten W).
Figuur 25 Landschapsrelict, lijnrelict en ankerplaats (bron: Geopunt)
Slechts een beperkt aantal constructies op de site (de inkom, de vergaderzaal en een deel van de
toiletten) zijn stedenbouwkundig vergund. Voor de overige elementen zal er een regularisatie
aangevraagd worden. Bij de bespreking van de referentiesituatie zullen enkel de reeds vergunde
elementen meegenomen worden.
12.3 Methodiek
De deelaspecten die bepalend zijn voor de visuele en ruimtelijke eigenschappen van het huidige
landschap worden beschreven en zijn onder andere:
• geomorfologische, topografische en hydrografische karakteristieken van het landschap;
• de ruimtelijk structurerende elementen worden gekarteerd op basis van de landschapsatlas;
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 123 | 201
• visueel ruimtelijke kenmerken en elementen die als positieve en negatieve beelddragers van het
landschap fungeren worden besproken en bovendien de zichtbaarheid vanuit de omgeving
geïllustreerd aan de hand van foto’s.
De impact die racecircuit Duivelsberg op het landschap heeft is moeilijk tot niet kwantitatief in te
schatten. Dit dient bijgevolg kwalitatief te gebeuren. Hierbij kunnen een drietal effectgroepen afgelijnd
worden op basis van het richtlijnenboek “landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie” (Schute et al.,
2006):
• het landschap als relatiesysteem: hierbij zal een inschatting gegeven worden van de effecten die
het bedrijf veroorzaakt op de landschapsstructuur;
• erfgoedaspecten: hierbij wordt onderzocht of het project aanleiding geeft tot een verlies van
erfgoedwaarde;
• perceptieve aspecten (visuele kenmerken): hierbij wordt de integratie van het bedrijf in de
omgeving beoordeeld.
12.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten
12.4.1 Effecten in de referentiesituatie (inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit)
Een fotoreportage van de site en de omgeving kan teruggevonden worden in Bijlage 15.
De historische inplanting van het racecircuit op deze locatie (sinds de jaren ’60) en de daarmee
samenhangende infrastructuur heeft er voor gezorgd dat de optimale ontwikkeling en/of behoud van het
landschap en de daarbij horende fauna en flora ter hoogte van de site beperkt bleef.
In de referentiesituatie zijn er verschillende gebouwen aanwezig op de site met een zekere hoogte. De
vergaderzaal bevindt zich in “de toren”. Dit laatste betreft een constructie waarbij er twee
zeecontainers op elkaar gestapeld. Deze constructie is in totaal 6,1 m hoog, en daardoor het hoogste
element op de inrichting (de boog van de cafetaria is 5,2 m hoog). Verder dient er rekening gehouden te
worden met een zeecontainer aan de inkom, en is er een stedenbouwkundige vergunning voor een deel
van de toiletten (ook in een zeecontainer).
Door de aanwezigheid van een beboste zone aan de N en W-zijde van de site is deze komende vanop de
weg naar Zutendaal goed afgeschermd. Aan de oostzijde van de site bevindt zich een weiland, dat aan de
straatkant afgeboord wordt door een bomenrij met zomereik en grove den. Deze zorgt eveneens voor een
visuele buffering van de site van op de weg. Enkel ter hoogte van de toegangen tot de site en het
weiland, waar deze buffers ontbreken, is er rechtstreeks zicht op het terrein. Dit gaat echter over zeer
beperkte zones. Aan de oost- en zuidzijde van de site, grenzend aan het weiland, werd er bijkomend een
houtkant / groenbuffer aangelegd, die op termijn voor een verdere afscherming van de site naar de
omgeving kan zorgen (Figuur 26). De groenbuffer is samengesteld uit o.a. haagbeuk, spork, zwarte els,
robinia en berk. Rekening houdend met het bovenstaande kan er gesteld worden dat er reeds een visuele
buffering is van de site vanop de Weg naar Zutendaal.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 124 | 201
Figuur 26: Situering groenstructuren in de omgeving van het Duivelsbergcircuit op een luchtfoto (zomer 2018) (bron: www.geopunt.be) (groene pijlen: aangeplante groenbuffer; blauwe pijl: beboste zone met vnl. grove den, zomereik, berk en struiken in de ondergroei, rode pijl: bomenrij met zomereik en grove den)
12.4.2 Effecten in de geplande situatie (met exploitatie van het circuit)
Landschapsstructuren
De site is gelegen in gebied voor dagrecreatie. In de onmiddellijke omgeving komen nog andere
recreatievormen voor (natuurrecreatie, camperplaats, hondenlosloopzone, sportrecreatie…). De site
leunt ook aan bij zones met een hoge natuurwaarde, die bescherming genieten als onderdeel van het
VEN, afbakening als natuurreservaat of Natura-2000 gebied en daardoor grotendeels opgenomen zijn in
het Nationaal Park Hoge Kempen. In deze optiek dient het circuit als een natuurvreemd element aanzien
te worden. Van de gebouwen die in de actuele situatie aanwezig zijn, zijn er slechts een drietal
stedenbouwkundig vergund (inkom, vergaderzaal en een deel van de toiletten). Voor de overige objecten
op de site beschikt men niet over een stedenbouwkundige vergunning, hiervoor vraagt men een
regularisatie aan. Het merendeel van de gebouwstructuren bevindt zich centraal op het terrein, en zijn
net zoals de piste zelf niet tot slecht zichtbaar vanop de Weg naar Zutendaal. De hoogte van de
constructies is doorgaans beperkt tot 2,5 tot 3 m. Uitzonderingen hierop zijn de vergaderzaal (6,1 m
aangezien deze gelegen is in twee op elkaar gestapelde zeecontainers) en de cafetaria onder de boog
(5,2 m). Deze zijn echter niet zichtbaar vanuit de omgeving en vormen daarom ook geen storende
structuren in het landschap. Met het voorliggend project wordt er geen uitbreiding van de gebouwen of
bijkomende verhardingen voorzien. Dit betekent dat binnen het vastgesteld landschapsrelict waartoe
rallycrossterrein Duivelsberg behoort, de natuuroppervlakte gelijk blijft in de huidige en de geplande
toestand en bijgevolg ook de invloed op de landschappelijke structuren. Tijdens de verdere uitbating van
rallycrossterrein Duivelsberg zijn er geen bijkomende effecten te verwachten ten aanzien van de
wijziging van de actueel aanwezige landschappelijke structuren en relaties in het studiegebied. De
invloed van de site op de bestaande landschappelijke kenmerken en het landschap als relatiesysteem
dient, gezien de ligging binnen een vastgestelde ankerplaats en de perimeter van het Nationaal Park als
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 125 | 201
negatief aanzien te worden. Het circuit met bijhorende infrastructuur, staat immers in contrast tot de
omliggende landschapsstructuren.
Erfgoedwaarden
De effecten op de erfgoedwaarden in de nabije omgeving van het projectgebied (drie relicten
opgenomen in de inventaris bouwkundig erfgoed, vastgesteld bouwkundig erfgoed) kunnen als
verwaarloosbaar tot beperkt negatief worden beoordeeld.
De effecten op het archeologisch erfgoed worden als niet relevant beoordeeld vermits voorliggend
project geen diepe graafwerken noch bemaling omvat. Er dient wel verwezen te worden naar de
vigerende wetgeving inzake archeologie
Perceptieve aspecten
De site is gelegen binnen een regio met een zeer hoge natuurwaarde. Het rallycircuit is eveneens gelegen
binnen de perimeter van het gelijknamige Nationale park “Hoge Kempen”. Het circuit is volledig omheind
en voorzien van een verhoogde berm. Er werd reeds een groenbuffer aangelegd ter hoogte van de oost-
en zuidzijde van de site, door verdere versterking en uitbouw van deze groenbuffer (via een
landschapsintegratieplan) kan men de visuele impact van de site nog verder inperken. . Er geldt een
beperkt negatief effect.
12.4.3 Beschrijving van en beoordeling t.a.v. het ontwikkelingsscenario
In dit scenario wordt de oorspronkelijke toestand van voor 1950 hersteld en zal het ruimtegebruik
volledig aansluiten bij de omgeving. De huidige bestemming van gebied voor dagrecreatie zal omgezet
worden naar natuurgebied met als overdruk grote eenheid natuur (positief effect), hierdoor zal de site
meer aansluiting vinden bij de natuurlijke landschappen in de omgeving. De geplande situatie t.o.v. het
ontwikkelingsscenario wordt daarom als aanzienlijk negatief beoordeeld.
12.5 Synthese van de milieueffecten
De impact van het voorliggende project heeft een beperkt negatieve invloed op het landschap als
relatiesysteem. Er worden geen aanzienlijke effecten verwacht door de uitvoering van het voorliggende
project.
12.6 Milderende maatregelen
Er wordt voorgesteld om de landschappelijke integratie van de site te versterken door opmaak van een
landschapsintegratieplan, waarbij de groenbuffers ter hoogte van de perceelsgrenzen versterkt /
uitgebouwd kunnen worden.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 126 | 201
13 Discipline mens-, ruimtelijke aspecten & gezondheid
13.1 Afbakening studiegebied
De grens van het studiegebied wordt bepaald door de reikwijdte van de effecten van het project op
enerzijds de functies (wonen, werken, verkeer en recreatie) en anderzijds op de aanwezige ruimtelijke
structuren. Het studiegebied wordt afgebakend op macro-, meso- en microniveau. Op macroniveau wordt
de ligging van het rallycrossterrein Duivelsberg op niveau van de gemeente Maasmechelen beschreven.
Het mesoniveau omvat het gebied waarbinnen de aangrenzende functionele structuren (onder andere
wonen en landbouw) invloed van het project ondervinden. Op microniveau is het studiegebied beperkt
tot het projectgebied.
13.2 Methodiek
Voor de evaluatie van de gezondheidsaspecten wordt gesteund op het MER-richtlijnensysteem mens-
gezondheid. In een eerste fase zal het ruimtegebruik en de betrokken populatie beschreven worden en
zal er een identificatie van de potentiële relevante milieustressoren gebeuren. Op basis van de gegevens
aangeleverd in deze eerste fase (= pre-fase: inventarisatie) zal een inventarisatie van stressoren
gebeuren, gevolgd door een beoordeling van de gezondheidsimpact. Indien nodig wordt tevens een stuk
met betrekking tot post-evaluatie uitgewerkt.
Voor de chemische stressoren met gekende emissies wordt volgend beoordelingskader (Tabel 24)
toegepast om de noodzaak tot milderende maatregelen in kaart te brengen:
Tabel 24 Beoordelingstabel chemische stressoren
Immissiebijdrage in het deel/studie-gebied (% GAW)
tussenscore o.b.v. immissiebijdrage
bijstelling bijgestelde score o.b.v. immissie NA t.o.v. GAW
immissie na < 80 %
GAW
toename immissie
door project > 10 % -3 afzwakking wegens
immissie na < 80 % GAW
-2
3 - 10 % -2 -1
1 - 3 % -1 0
< 1 % 0 0
afname immissie door project
< 1 % 0 0
1 – 3 % +1 0
3 – 10 % +2 +1
> 10 % +3 +2
immissie na = 80 – 100 % GAW
toename immissie door project
> 10 % -3 geen bijstelling -3
3 - 10 % -2 -2
1 - 3 % -1 -1
< 1 % 0 0
afname immissie
door project < 1 % 0 0
1 – 3 % +1 +1
3 – 10 % +2 +2
> 10 % +3 +3
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 127 | 201
Immissiebijdrage in het deel/studie-
gebied (% GAW)
tussenscore o.b.v. immissiebijdrage
bijstelling bijgestelde score o.b.v. immissie NA
t.o.v. GAW
immissie na > GAW toename immissie door project
> 10 % -3 verstrenging wegens immissie na > GAW
-3
3 - 10 % -2 -3
1 - 3 % -1 -2
< 1 % 0 -1
afname immissie
door project < 1 % 0 +1
1 – 3 % +1 +2
3 – 10 % +2 +3
> 10 % +3 +3
13.3 Toelichting actuele situatie
13.3.1 Macro-niveau
Het projectgebied is gelegen in de provincie Limburg, op grondgebied van de gemeente Maasmechelen.
De gemeente is gelegen in het Maasland, meer bepaald in de deelruimte van het zuidelijk Maasland. De
rol van deze deelruimte bestaat uit het versterken van de stedelijke structuur in het Maasland.
Bijkomende stedelijke ontwikkelingen zijn gewenst, zij het hoogwaardig en kwalitatief. Het zuidelijk
Maasland wordt beschouwd als ondersteunend aan de meer grootschalige stedelijke concentraties in
Nederland. De steilrand van het Kempisch Plateau, de Zuid-Willemsvaart, de Maas en de N78 als
aanhechtingslijn voor stedelijke ontwikkelingen vormen de noord-zuid georiënteerde dragers voor het
Zuidelijk Maasland. De bos- en heidegebieden van het Kempisch Plateau vormen de overgang met de
hoofdruimte Kempen.
Het Maasland maakt vrijwel in zijn geheel uit van een toeristisch-recreatief netwerk dat bestaat uit een
aaneenschakeling van hoogdynamische infrastructuren (bijvoorbeeld watersportinfrastructuur) en van
gebieden die meer in aanmerking komen voor natuurgericht toerisme. Er is hierbij in het verleden veel
aandacht uitgegaan naar de herstructurering van (voormalige) ontginningsgebieden. Ook de
nabestemming van zandwinningsgebieden vormde een aandachtspunt bij de realisatie van het Nationaal
park Hoge Kempen. Op het vlak van toerisme en recreatie heeft het Zuidelijk Maasland een rol die
afhankelijk is van het Kempens Plateau.
13.3.2 Meso- en microniveau
De site bevindt zich aan de rand van de bos- en heidegordel van het Kempisch Plateau. Het Kempisch
Plateau wordt gekenmerkt door vlakke, weinig bebouwde en grote compartimenten bos en heide die
aansluiten op het overwegend beboste middenterras van de Maasvallei. De compartimenten worden
doorsneden door kleinschalige, gesloten beekvalleien, infrastructuren en recreatieve activiteiten. Het
circuit kadert binnen ‘Maasmechelen Leisure Valley’ die een waaier aan toeristisch-recreatieve
attractiepolen voorziet met bovenlokale aantrekkingskracht.
Uit Bijlage 5a (gewestplan) en Bijlage14a (Beschermingszones natuur) blijkt dat de site omgeven wordt
door groene gewestplanbestemmingen en beschermde natuurgebieden. De bos- en heidegordel, die
gelegen is in het westelijke deel van Maasmechelen, vormt een uitgestrekt complex op het Kempisch
Plateau. Het maakt deel uit van het Nationaal Park Hoge Kempen. Het gebied is hoofdzakelijk bebost, en
omvat vnl. naadhoutaanplanten die afgewisseld worden met restanten van waardevolle eikenbossen. De
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 128 | 201
bebossing wordt lokaal onderbroken door open heidevlakten met vennen. Binnen deze aaneengesloten
bos- en heidegordel van de Hoge Kempen in Maasmechelen bevinden zich verschillende natuurvreemde
elementen (de zogenaamde enclaves, zie 4.2 voor een opsomming), waaronder het Duivelsbergcircuit
(GRS Maasmechelen, 2009).
Het projectgebied zelf wordt volgens het gewestplan grotendeels aangeduid als gebied voor dagrecreatie
en wordt volledig omgeven door natuurgebied. De site zelf kan grofweg in drie zones opgedeeld worden
(zie ook hoofdstuk 3.2.1 en bijlage 4) het westelijk deel met de race-omloop, een centraal deel met de
gebouwen (cafetaria, tribunes, sanitair,…) en een oostelijk deel dat de parkeergelegenheid van de
bezoekers en de paddock voor de piloten omhelst.
Het ruimtegebruik en de betrokken populaties binnen een straal van 1 km worden opgelijst in
onderstaande tabel.
Tabel 25 Overzichtstabel van aspecten ruimtegebruik en betrokken bevolking in het studiegebied van de inrichting (1 km rondom de site)
ruimtegebruik afstand & windrichting tot bron
gezinsopvang baby’s en peuters/ buitenschoolse opvang -
kleuterscholen -
basisschool -
secundaire school -
ziekenhuizen -
bejaardentehuizen / woon-zorg centra, assistentiewoningen -
gebied voor dagrecreatie de gehele site zelf
recreatiegebied ca. 180 m ten NO van de site, zie Bijlage 5
woonzone woongebied op ca. 185 m ten O, zie Bijlage 5
landbouwactiviteit -
waterwinningsgebied: opp. water + grondwater -
groenzone/natuur/bosgebied site wordt omringd door natuurgebied
zie Bijlage 5
13.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten
13.4.1 Ruimtelijke aspecten
Ruimtelijke structuur en wisselwerking met de ruimtelijke context
De site is gelegen in gebied voor dagrecreatie. In de onmiddellijke omgeving komen nog andere
recreatievormen voor (natuurrecreatie, camperplaats, hondenlosloopzone, sportrecreatie…). Het circuit
sluit bijgevolg aan bij deze recreatievormen. Er kan wel opgemerkt worden dat de recreatievorm van
Duivelsberg een ‘hardere’ vorm betreft dan bvb. de natuurrecreatie in het naastgelegen Nationaal Park
Hoge Kempen. Er dient vermeld te worden dat er ‘slechts’ 12 evenementen per jaar zijn op de site,
waardoor er gesteld kan worden dat er in de geplande situatie een beperkte verstoring is van de
functionele relatie met de omgeving (negatief effect).In de referentiesituatie, als het circuit niet
geëxploiteerd wordt, is er sprake van een beperkt negatief effect.
In het ontwikkelingsscenario zal de site verdwijnen en het vroegere landschap hersteld worden. Bij het
beoordelen van de geplande situatie t.o.v. het ontwikkelingsscenario is er sprake van een aanzienlijk
negatief effect inzake wisselwerking met de ruimtelijke context.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 129 | 201
Ruimtegebruik en gebruikskwaliteit
Het circuit is gelegen aan de rand van het Kempisch plateau in de bos- en heidegordel. In zowel de
referentiesituatie als de geplande situatie wijkt het ruimtegebruik enigszins af van de rest van de
omgeving door de ‘hardere’ recreatievorm. Het GRS van de gemeente Maasmechelen (2009) omschrijft
het circuit als een natuurvreemd element. De aanwezige infrastructuur op de site vormt een beperking
voor de optimale ontwikkeling van de biodiversiteit gelijkstemmend met de onmiddellijke omgeving. In
de referentiesituatie en geplande situatie wordt bijgevolg uitgegaan van een negatief effect.
Enkel in het ontwikkelingsscenario (waarbij de site niet langer actief is en de oorspronkelijke toestand
van voor 1950 hersteld wordt) sluit het ruimtegebruik volledig aan bij de omgeving (verwaarloosbaar
effect). De beoordeling van de geplande situatie, t.a.v. het ontwikkelingsscenario dient aldus als
aanzienlijk negatief aanzien te worden.
Voor wat betreft de beoefenaars en liefhebbers van de rallycrosssport kan het ontwikkelingsscenario
waarbij het circuit verdwijnt als aanzienlijk negatief beschouwd worden, gezien dit circuit momenteel
het enige volwaardige rallycrossterrein betreft in Vlaanderen.
Ruimtebeleving
De belevingswaarde betreft de visuele kwaliteit van het rallycrossterrein Duivelsberg in de omgeving.
In de onmiddellijke omgeving van de site zijn geen woningen gelegen. Wel grenst er een ruiterpad in het
zuiden aan de site. Het circuit is volledig omheind (groene kleur) en voorzien van een verhoogde berm.
Deze twee elementen zijn enigszins aan het zicht onttrokken door de aanwezigheid van een bomenrij
met zomereik en grove den die zich tussen de Weg naar Zutendaal en de afsluiting rondom de site
bevindt. De talud en de omheining (groene kleur aan de straatzijde) vallen hierdoor minder op en zullen
daardoor niet als storende elementen ervaren worden. Wel bevinden zich langsheen het circuit
permanente reclamepanelen die een zekere invloed kunnen uitoefenen op de ruimtebeleving. Deze
invloed is echter subjectief en kan zowel negatief als positief worden ervaren, afhankelijk van de
persoonlijke appreciatie van de ruimtegebruiker / recreant.
Er zijn geen klachten gekend van omwonenden. Inzake veiligheid is het circuit volledig afgesloten door
een omheining, waardoor de piste niet kan worden betreden. Aan de twee toegangen en de uitgang van
het circuit staan er personen die controle houden over de personen die op het circuit mogen komen.
Er wordt uitgegaan van een beperkt negatief effect inzake ruimtebeleving en dit zowel in
referentiesituatie als in de geplande situatie.
Ten aanzien van het ontwikkelingsscenario, waarbij de infrastructuur die eventueel als negatief zou
kunnen ervaren worden zal verdwijnen, worden de effecten in de geplande situatie als aanzienlijk
negatief aanzien.
13.4.2 Gezondheid
Identificatie potentiële relevante milieustressoren
In Tabel 26 wordt een oplijsting gemaakt van alle stressoren die relevant kunnen zijn voor voorliggend
project (Richtlijnenboek mens-gezondheid). Per mogelijke stressor wordt de gerelateerde
gezondheidsimpact en de relevantie voor dit specifieke project aangehaald.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 130 | 201
Tabel 26 Stressoren en gerelateerde gezondheidsimpact
stressoren specifieke omschrijving stressor en/of bron, gezondheidsimpact
argumentatie waarom stressor niet wordt opgenomen
chemische stressoren
Methaan (CH4) via lucht verwaarloosbare emissie (zie discipline
lucht)
Koolmonoxide (CO) via lucht verwaarloosbare emissie (zie discipline
lucht)
Kooldioxide (CO2) via lucht verwaarloosbare emissie (zie discipline lucht)
Dikstikstofoxide (N2O) via lucht verwaarloosbare emissie (zie discipline lucht)
Ammoniak (NH3) via lucht verwaarloosbare emissie (zie discipline lucht)
Niet methaan vluchtige organische stoffen
(NMVOS)
via lucht verwaarloosbare emissie (zie discipline lucht)
Stikstofoxiden (NOx) komt vrij in de lucht via verbrandingsprocessen, NO2 veroorzaakt irritatie en ontsteking van luchtwegen, ogen, keel en neus
zie 13.4.2.3
Fijn stof (PM10) via lucht zie 13.4.2.2
Zeer fijn stof (PM2,5) via lucht zie 13.4.2.2
geur / niet relevant voor voorliggend project
fysische stressoren
geluid / zie 13.4.2.4
trillingen / niet relevant voor voorliggend project
Fijn stof
In de discipline lucht werd gesteld dat de emissies door grof stof geen nadelig effect zullen hebben op
het studiegebied.
Wat fijn stof (PM10 en PM2,5) betreft werden maximale concentraties van 0,004 µg/m³ (jaargemiddelde)
gemodelleerd door de race-activiteiten, wat minder dan 1 % is van de jaargemiddelde
luchtkwaliteitsdoelstelling. Voor de transporten die gegenereerd worden door de activiteit werd CAR-
Vlaanderen aangewend. Voor PM2,5 en PM10 wordt ook inzake de transportimmissies aan de grenswaarden
en overschrijdingsmarges voldaan. Er wordt nagenoeg geen verschil gemodelleerd tussen de verschillende
situaties (referentiesituatie geplande situatie en ontwikkelingsscenario). Er wordt dan ook in alle
situaties een verwaarloosbaar effect naar gezondheidsimpact verwacht door fijn stof-emissies.
NO2
Uit de discipline lucht blijkt dat de NO2-immissie vanwege de raceactiviteiten als verwaarloosbaar
beschouwd kunnen worden. Er wordt dan ook geen impact verwacht naar gezondheid.
Wordt de NO2-immissie afkomstig van het verkeer gegenereerd door de site in overweging genomen, dan
wordt er in de geplande situatie een maximale concentratie van 10,3 µg/m³ verwacht ten opzichte van
9,7 µg/m³ in de referentiesituatie (= achtergrondwaarde, zonder bedrijf in exploitatie). Dit is een
stijging met 0,6 µg/m³.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 131 | 201
Als gezondheidskundige advieswaarde (GAW) wordt de WHO-norm gehanteerd, met name 40 µg/m³.
Worden bovenstaande gegevens afgetoetst volgens het beoordelingskader voor chemische stressoren (zie
Tabel 24) dan wordt een score van 0 bekomen (verwaarloosbaar effect). Milderende maatregelen worden
niet noodzakelijk geacht.
Door Agentschap Zorgen en Gezondheid wordt inzake NO2 gevraagd om af te toetsen aan een waarde van
20 µg/m³. Dit is de waarde die gehanteerd wordt door ANSES (2013) voor chronische blootstelling en is
gebaseerd op een studie m.b.t. chronische blootstelling aan NO2 via de luchtwegen bij kinderen (met
astma) in een binnenklimaat. Hierbij kan opgemerkt worden dat de gemodelleerde concentraties NOx
concentraties in de omgeving zijn en dus niet in het binnenklimaat. Ook wanneer het voorvermelde
beoordelingskader wordt toegepast op deze waarde kan vastgesteld worden dat de achtergrondwaarde
deze waarde niet overschrijdt of benaderd (< 80 % GAW). De immissiebijdrage door het project bedraagt
0,6 µg/m³ of 3 % ten opzichte van de GAW. Er geldt een verwaarloosbaar effect (score 0).
Geluid
In de discipline geluid werd het oorspronkelijk omgevingsgeluid op 36,8 en 44,7 dB(A) begroot t.h.v. de
beoordelingspunten BP1 (natuurgebied ten het westen van de site en BP2 (rand recreatiegebied). Ten
gevolge van het racen zal er een aanzienlijke verhoging zijn van het omgevingsgeluid, weliswaar in
piekgeluiden. De nevenactiviteiten, met name parking, zullen voor een beperkte verhoging van het
omgevingsgeluid zorgen t.h.v. de dichtstbij gelegen woningen. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de
activiteiten enkel overdag plaatsvinden en dit 10 maal per jaar (+ 2 recreatieve activiteiten). Er worden
dan ook geen effecten verwacht naar slaapverstoring.
Geluidsnormen vooropgesteld door WHO hebben betrekking tot Lden, die enkel begroot kan worden voor
verkeerstransporten en niet voor industriële activiteiten. Er kan bijgevolg geen aftoetsing gebeuren aan
gezondheidskundige normen. Wordt afgetoetst aan de Vlarem-normen, dan kan vastgesteld worden dat
hieraan wel voldaan wordt. Op basis van voorgaande wordt uitgegaan van een beperkt negatief effect
inzake geluidshinder.
13.5 Synthese van de milieueffecten
Inzake ruimtelijke aspecten wordt er uitgegaan van een beperkt negatief effect. Inzake gezondheid
worden doorgaans enkel verwaarloosbare tot beperkt negatieve effecten verwacht.
13.6 Milderende maatregelen
Er worden geen milderende maatregelen voorgesteld.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 132 | 201
14 Discipline biodiversiteit
14.1 Afbakening studiegebied
Verzuring en vermesting, bodemverontreiniging, licht- en geluidshinder en verontreiniging van grond- en
oppervlaktewater worden beschouwd als de meest relevante invloeden ten gevolge van de site op de
biodiversiteit. In eerste instantie wordt het studiegebied afgebakend waar effecten te verwachten zijn.
Dit studiegebied omvat het projectgebied, dat de inrichting omvat en wordt uitgebreid met een zone die
de invloedssfeer van de relevante abiotische disciplines (vooral lucht en geluid) omvat.
14.2 Toelichting actuele situatie
De biologische waarderingskaart (BWK) geeft een beeld van de aanwezige vegetatie. Hierin worden
eveneens de belangrijkste kleine landschapselementen mee opgenomen. Per perceel wordt een uitspraak
gedaan over de biologische waarde. Een uittreksel van de BWK voor de omgeving van de site wordt
weergegeven in Bijlage 14b (versie 2018). De habitatkaart geeft weer welke (potentiële) habitats en
regionaal belangrijke biotopen voorkomen in het studiegebied en gebaseerd is op de BWK (Bijlage 14c en
14d).
Een groot deel van het projectgebied (4,4 ha of 38 %) wordt gekarteerd als biologisch minder waardevol.
Dit betreft vooral de onderdelen van de site waar er gebouwen staan en waar de paddock gelegen is. De
graslanden / bermen die grenzen aan de buitenrand van het circuit zijn biologisch minder waardevol met
zeer waardevolle elementen (struisgrasvegetaties). Ook de strook vooraan waar er parkeerplaats voorzien
is voor de bezoekers wordt gekarteerd als minder waardevol met zeer waardevolle elementen, dit door
de aanwezigheid van eiken-berkenbos en grove den ter hoogte van de Weg naar Zutendaal. In totaal
wordt zo’n 31 % van de site ingekleurd als biologisch minder waardevol met zeer waardevolle elementen.
Complexen van biologisch waardevolle en zeer waardevolle aanplanten van grove den gecombineerd met
eiken-berkenbos worden aangetroffen ter hoogte van de noordrand van de site, en in de zuidwestelijke
rand. Het meest westelijke grasland dat zich binnen de lussen van het circuit bevindt, bevat elementen
van natte dopheidevegetaties met elementen uit de hoogveenflora in combinatie met struweel en
wilgen. De zeer waardevolle vegetaties op de BWK beslaan zo’n 13 % van de site, en bestaan
voornamelijk uit zure struisgrasvegetaties (ca. 1,4 ha) en in mindere mate uit eiken-berkenbos (9190, ca.
0,14 ha. Het perceel met de dopheidevegetatie is deels habitatwaardig (70 %) en dit betreft 7140_oli
“natte heide en venoevers met hoogveensoorten”. Centraal en in de oostelijke lus van het circuit
bevinden zich op basis van de BWK (2018) graslanden die aanschouwd worden als behorende tot het
dwerghaververbond (2330_dw). In Bijlage 14c en 14d worden de habitattypes in de omgeving van het
terrein weergegeven, zoals aangeduid op de habitatkaart (versie 2018).
Op basis van terreinbezoek (juli 2019) is echter gebleken dat de situatie zoals beschreven op de BWK
(kartering van maart 2012) afwijkt van de actuele situatie op het terrein. Dit is vooral relevant ter
hoogte van de centrale en de meest zuidelijke lus van het circuit. Deze locaties worden op de BWK
ingekleurd als zijnde struisgrasvegetaties (100 %) en op de habitatkaart als 2330_dw
(dwerghavervegetaties) (100 %). Op basis van terreinbezoek en oude luchtfoto’s kan echter vastgesteld
worden dat er in de centrale lus reeds geruime tijd een plas/vijver gelegen is (eerder eutroof,
momenteel zonder venvegetatie), met in het noorden aansluitend droge heidevegetatie (Figuur 27; de
habitatkaart wordt ter vergelijking weergegeven in Figuur 28)). Het aangrenzende grasland kan ook nog
moeilijk aanzien worden als struisgrasvegetatie, en neigt eerder naar soortenrijk grasland (hp+), enkel in
het uiterste noorden van deze lus zijn er nog fragmentarisch plekken die wijzen op de aanwezigheid van
2310_2330.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 133 | 201
Figuur 27: Luchtfoto van de site uit de periode 2000-2003 waarop afwijkingen t.o.v. de BWK gesitueerd worden (bron: www.geopunt.be)
Figuur 28 Uittreksel habitatkaart (HAB1) ter hoogte van de site
droge heide, 4030
waterpartij (zonder venvegetatie)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 134 | 201
De meeste zuidelijke lus kan momenteel ook nog moeilijk als 100 % habitatwaardig aanzien worden.
Enkel in het oosten bevindt er zich nog een gedegradeerd relict van habitat 2310_2330 (Figuur 29),
waarin typische kensoorten zoals dwergviltkruid, klein vogelpootje, stekelbrem, kruipbrem, buntgras en
kleine haversoorten verspreid voorkomen tussen de struikheide. De randen van de lussen die grenzen aan
de piste zelf worden lokaal reeds geruime tijd omgeploegd/omgewoeld om te kunnen fungeren als
uitrijstroken voor de wagens, en zijn dus momenteel ook moeilijk als habitatwaardig te aanschouwen.
Ter hoogte van het ven in de meest westelijk lus, bevinden er zich nog veenmosbulten waarop dopheide,
lavendelhei en kleine veenbes voorkomen (relict 7140). Er is nog weinig open water, en veel opslag van
wilg. In de oeverzone bevindt zich lokaal veel wateraardbei en waternavel. Het beheer ter hoogte van
het ven bestond tot heden eruit om de opslag van Amerikaanse vogelkers, jonge berken en vliegdennen
te verwijderen. Het grasland rondom de plassen wordt één tot tweemaal per jaar gemaaid (eerste
maaibeurt vanaf 1 juli), maar zonder afvoer van het maaisel.
Figuur 29: Situering relicten habitattypes op een recente luchtfoto (zomer, 2018)
relict 7140
relict 2310_2330
zone met 4030
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 135 | 201
Figuur 30: Relict habitat 2310_2330 (juli 2019)
Figuur 31: Detail relict 7140 (juli 2019)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 136 | 201
Het terrein is gelegen in het habitatrichtlijngebied “Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek”
(BE2500035) (Bijlage 14a). Dit SBZ-H beslaat een totale oppervlakte van 3.741 ha en is gelegen in de
gemeenten Genk, As, Dilsen-Stokkem, Maasmechelen, Lanaken en Zutendaal. Het SBZH maakt deel uit
van het Nationale Park Hoge Kempen. Het landschap wordt gedomineerd door uitgestrekte heidevelden,
omgeven door dichte dennenbossen. In deze heidegebieden bevinden zich oude ontginningsplassen en in
inhammen van de steilrand ontspringen kleine beekjes geflankeerd door natte heidevegetaties. In het
westen en het zuiden grenst het projectgebied aan het vogelrichtlijngebied “Mechelse heide en vallei van
de Ziepbeek” (BE2200727), dat binnen het studiegebied grotendeels overlapt met het
habitatrichtlijngebied. De site wordt geheel omsloten door het VEN-gebied “Hoge Kempen” en vormt
a.h.w. een enclave binnen dit gebied. Onderdelen van de natuurreservaten “Hoge Kempen” en “Vallei
van de Zijpbeek” zijn gesitueerd in de directe nabijheid van de site. In de directe omgeving zijn zowel
het VEN-gebied als het reservaatsgebied gelegen binnen de afbakening van het habitat- en/of
vogelrichtlijngebied (zie Bijlage 14a).
In 2008 werd het “Natuurrichtplan Hoge Kempen” bij Ministerieel Besluit goedgekeurd. Dit
natuurrichtplan specifieert voor de VEN-gebieden, de speciale beschermingszones, de groen-, park- en
bosgebieden in de Hoge Kempen een visie en specifieke natuurdoelstellingen. Racecircuit Duivelsberg
bevindt zich binnen de perimeter waar het natuurrichtplan van toepassing is. Het natuurrichtplan
vertrekt van een aantal ruimtelijke en ecologische concepten:
• ontwikkelen van een centrale grote, aaneengesloten open heidevlakte omgeven door halfopen
heidegebieden overgaand in structuurrijke loofhoutbossen;
• vrijwaren/regelen waterhuishouding gericht op een optimale ontwikkeling van waterafhankelijke
habitats;
• verbeteren van de interne doordringbaarheid van het landschap en realisatie van ecologische
verbindingen tussen het Kempisch Plateau en omgeving;
• instandhouden van habitats en soorten conform de Europese richtlijnen met betrekking tot het
natuurbehoud;
• afstemmen van het recreatief medegebruik op de ecologische draagkracht van het gebied.
In het natuurrichtplan werd per deelgebied de gebiedsvisie en de maatregelen en instrumenten geduid.
De gebiedsvisie voor het natuurrichtplan wordt weergegeven in Figuur 32.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 137 | 201
Figuur 32 Gebiedsvisie natuurrichtplan Hoge Kempen (rode cirkel = locatie racecircuit Duivelsberg)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 138 | 201
Het projectgebied is gelegen in deelgebied 6 “Koninklijk Domein, Ziep- en Asbeekvallei, Neerharerheide
en omgeving”. Prioritair in dit deelgebied is:
• de uitbreiding van het areaal natte, venige heide in de Ziepbeek, Asbeekvallei en de
Neerharerheide waardoor de hoog- en laagveenstukken en de aanwezige vennen opnieuw
aansluiting vinden met elkaar. In combinatie met droge open en struweelrijke heide, heischrale
graslanden en halfopen bossen bekomt men zo een waardevolle mozaïek van droog-nat
gradiënten, open-struweelrijke gradiënten hetgeen noodzakelijk is voor doelsoorten als het
gentiaanblauwtje, watersnip, grauwe en bruine kiekendief, groentje, heikikker,
hoogveenglanslibel en speerwaterjuffer,… ;
• de oppervlakte open habitat in het koninklijk domein, zowel droge en natte heide als natte
graslanden uitbreiden zodat een open verbinding ontstaat tussen de zuidelijke en de noordelijke
natte terreinen hetgeen de connectiviteit voor typische soorten moet verbeteren en kolonisatie
in beide richtingen mogelijk moet maken en het maken van de verbinding tussen de
Ziepbeekvallei, Neerharerheide en Vallei van de Asbeek;
• de oppervlakte schraal grasland en voedselarme akkers ter hoogte van de Kikbeek gevoelig
uitbreiden en via omzetting van andere graslanden gelegen in dit deelgebied naar schralere
vormen de verbinding te maken met de kanaalbermen gelegen ten zuiden van het
toepassingsgebied. Dit voor doelsoorten als veldparelmoer-, kommavlinder en klaverblauwtje
hetgeen tevens soorten als de grauwe klauwier, klapekster en veldkrekel ten goede zal komen;
• er wordt gestreefd naar een gunstige instandhouding van de veenbossen en de omliggende
zuurminnende eikenbossen met wintereikenrelicten en met bijzondere aandacht voor de
beekprik die nog voorkomt op de As- en Ziepbeek.
Specifiek ter hoogte van het circuit heeft men als visie de ontwikkeling van open heischrale graslanden
en pioniersvegetaties en akkergewassen op schrale zandgrond (gebiedsvisie 6.5). Men streeft naar het
realiseren van een mozaïek van heischrale graslanden en heiden in complex met pioniersvegetaties en
akkergewassen waarbij brede houtkanten en mantel-zoom vegetaties ontwikkeld worden op de overgang
naar bos. Graslanden ter hoogte van de psychiatrische instelling wenst ment te verschralen tot
voedselarme graslanden en akkers om te zetten tot basenarme voedselarme akkers met structuurrijke
overgangen naar het bos. Hiervoor is nulbemesting noodzakelijk. Houtkanten of verspreide bosjes zijn
een meerwaarde binnen een complex van deze graslanden. Er wordt gestreefd naar het herstel van het
Duivelsven en zijn omgeving. Doelsoorten voor dit gebied zijn: grauwe kiekendief, grauwe klauwier,
veldparelmoervlinder, kleine parelmoervlinder, heideblauwtje, kommavlinder, veldkrekel,
klaverblauwtje, geelgors e.a.
De natuurdoeltypes omvatten volgend habitats:
• droog grasland:
o heischraal grasland (6230)
o kamgrasland
o glanshavergrasland
o droge voedselrijke ruigtes (boszomen) (6430)
o soorten van basenarme schrale akkers
• droge heide:
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 139 | 201
o droge Atlantische heide (4030)
Zoals hoger gesteld is het projectgebied gelegen binnen de afbakening van het habitatrichtlijngebied
“Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek” (BE2500035) en grenst het in het zuiden aan het gelijknamige
vogelrichtlijngebied BE2200727). De natuurdoelen voor deze speciale beschermingszones werden
opgenomen in het Besluist van de Vlaamse regering (23 april 2014), en zijn afgestemd op de hoger
besproken gebiedsvisie die werd opgenomen in het Natuurrichtplan Hoge Kempen.
De instandhoudingsdoelstellingen voor het habitat- en vogelrichtlijngebied werden geïntegreerd, m.a.w.
er wordt geen onderscheid gemaakt tussen het gedeelte dat habitatrichtlijngebied is, en het gedeelte
van het vogelrichtlijngebied dat niet overlapt met het SBZH.
De natuurdoelen voor dit gebied zijn gericht op volgende habitats en/of soorten:
Habitats (Bijlage I Habitatrichtlijn)
2310_2330 Psammofiele heide met Calluna- en Genistasoorten en Open grasland met Corynephorus- en Agrostissoorten op landduinen, subtype 2330_bu - buntgrasverbond en 2330_dw - dwerghaververbond
3110 Mineraalarme oligotrofe wateren van de Atlantische zandvlakten (Littorelletalia uniflora)
3130 Oligotrofe tot mesotrofe stilstaande wateren met vegetatie behorend tot de Littorelletalia uniflora
en/of de Isoëtes-Nanojunctea, subtype 3130_aom oeverkruidgemeenschappen (Littorelletea)
3160 Dystrofe natuurlijke poelen en meren
4010 Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix
4030 Droge Europese heide
6230 Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems van berggebieden (en van submontane gebieden in het binnenland van Europa), subtype 6230_hmo - Vochtige heischrale graslanden
6510 Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
7110 Actief hoogveen
7140 Overgangs- en trilveen, subtype 7140_oli - oligotroof en zuur overgangsveen met slijkzegge, veenbloembies in relatie met 7110 hoogveenvegetaties
7150 Slenken in veengronden met vegetatie behorend tot het Rhynchosporion
9120_9190 Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei (Quercion robori-petraeae of Ilici-Fagenion) en Oude zuurminnende eikenbossen met Quercus robur op
zandvlakten
91E0 Alluviale bossen met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae), subtype 91E0_meso - mesotrofe elzenbroekbossen, 91E0_oli oligotrofe elzenbroekbossen, 91E0_eutr Ruigte elzenbossen
Soorten (Habitatrichtlijn)
beekprik (Bijlage II)
drijvende waterweegbree (Bijlage II)
gevlekte witsnuitlibel (Bijlage II + IV)
gladde slang (Bijlage IV)
heikikker (Bijlage IV)
kamsalamander (Bijlage II + IV)
poelkikker (Bijlage IV)
rugstreeppad (Bijlage IV)
vliegend hert (Bijlage II)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 140 | 201
Soorten (Vogelrichtlijn)
blauwborst
blauwe kiekendief
boomleeuwerik
grauwe klauwier
nachtzwaluw
wespendief
zwarte specht
Het gebied is op Vlaams niveau essentieel tot zeer belangrijk voor volgende soorten en habitattypes:
• Mineraalarme oligotrofe wateren (3110), oligotrofe tot mesotrofe wateren (3130), dystrofe
vennen (3160), natte heide (4010), actief hoogveen (7110), overgangs- en trilveen (7140),
veenslenken (7150) en hiermee samenhangend de habitat- en vogelrichtlijnsoorten drijvende
waterweegbree, gevlekte witsnuitlibel, rugstreeppad, heikikker en poelkikker;
• Droge heide (4030) en de soorten gladde slang, nachtzwaluw en boomleeuwerik;
• Eiken-berkenbos (9190), eiken-beukenbos (9120), elzenbroekbos (91E0) en de soorten vliegend
hert en wespendief;
• De soorten grauwe klauwier en beekprik.
Centraal in het gebied wordt een groot aaneengesloten heideareaal gerealiseerd. De oppervlakte droge
heide zou vergroot worden door het openkappen van verboste heide en boomrijke heide te realiseren via
het dunnen van bosranden en grote heide-entiteiten opnieuw te verbinden door het verwijderen van
tussenliggende naaldbossen die een barrière vormen. Tussen open heide en bos komen altijd brede
overgangen voor. De bossen rond de centrale heide zijn structuurrijke, open gemengde bossen, van het
eikenberkenbostype met veel grote open plekken met heide of schrale graslandontwikkeling. Alle vennen
worden rondom boomvrij gemaakt en komen voldoende vrij te liggen zodat windwerking weer mogelijk
wordt. De naaldhoutbossen worden systematisch omgevormd naar structuurrijke inheems gemengde
bossen, met kernen van het eikenberkenbostype. Op iets rijkere gronden zal zich de arme variant van het
wintereiken-bekenbostype ontwikkelen. De omvorming gebeurt prioritair rond de bestaande kernen van
loofhoutbos en de plaatsen waar vliegend hert werd waargenomen. De structuurrijkdom (open plekken)
en het aandeel dood hout moet voldoende zijn om een gunstige staat van instandhouding van het
vliegend hert te bereiken. Langs boswegen, bosranden en open plekken moeten brede mantel-
zoomvegetaties ontwikkeld worden. Andere habitattypische soorten, die hiervan zullen profiteren zijn:
wespendief, zwarte specht, grote weerschijnvlinder, kleine ijsvogelvlinder, keizersmantel, bruine
eikenpage, groentje en bont dikkopje. In de Ziep- en Asbeekvallei wordt het areaal oligotroof
elzenbroekbos door vernatting vergroot. Deze vernatting is het gevolg van het opstuwen en gebruiken van
gebiedseigen water, het kappen van bossen in de kwelzones en eventueel andere maatregelen voor het
verhogen van de grondwatertafel. Deze vernatting zal eveneens een gunstige invloed hebben op natte
heidecomplexen (4010, 7140 en 7150). De (natte-) heidegebieden tussen het Koninklijk Domein en de
vallei van de Asbeek worden landschappelijk met elkaar verbonden door de tussenliggende bossen deels
om te zetten in ijle bossen en deels in heide. Gronden met potentie voor natte heide, overgangs- en
trilveen, ven- en vijveroevers worden vrijgesteld van verbossing. Gagelstruweel moet behouden blijven,
maar beheerd worden in functie van bijzondere soorten zoals beenbreek, heide- en veenorchis, drijvende
waterweegbree, blauwe knoop en draadzegge. De habitatstructuur van vijvers en vennen zal verbeterd
worden, en de aanwezige verstoring beperkt ten behoeve van oligo- tot mesotrofe habitattypes met
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 141 | 201
soorten als waterlobelia, kleine biesvaren en andere soorten uit de oeverkruidklasse. Andere soorten die
hiervan profiteren zijn: watersnip, blauwborst, hazelworm, levendbarende hagedis, diverse
libellensoorten, groentje, bont dikkopje, moeras- en zompsprinkhaan, veenmier, dopheidelantaarnspin,…
Het is tevens het belangrijkste gebied in Vlaanderen voor gevlekte witsnuitlibel en er komen diverse
populaties heikikker en poelkikker voor. De bovenlopen van de Ziepbeek en de Asbeek herbergen nog
populaties van beekprik en bronlibel. De structuur en waterkwaliteit van beide beken moet absoluut
gevrijwaard worden. De geldt eveneens voor de Kikbeek, waar soorten als beekrombout en bronlibel hun
habitat vinden.
De tabel met de concrete doelen omvat weinig concrete aanwijzingen inzake de te realiseren
doelstellingen (habitats of leefgebieden van soorten) ter hoogte van het projectgebied. De kaart met de
aanduiding van de zoekzones, de perimeter per Europees te beschermen soort en per Europees te
beschermen habitat die gevrijwaard wordt met het oog op het optimaal plaatsen van de
instandhoudingsdoelen voor de SBZ’s, geeft aan dat er op de site zones ingekleurd zijn voor het
ontwikkelen van de habitattypes 7140 en 2310_2330 (Bijlage 14e). Dit wijkt enigszins af van hetgeen er
voorzien werd in het natuurrichtplan Hoge Kempen, waarbij er als gebiedsvisie voor het circuit
Duivelsberg de ontwikkeling van open heischrale graslanden en pioniersvegetaties en akkergewassen op
schrale zandgrond (gebiedsvisie 6.5) werd vooropgesteld. Gezien in het natuurrichtplan grote zones met
eenzelfde visie werden afgebakend, en gezien de reeds aanwezige vegetaties op het circuit kan dit
echter als een verfijning van de oorspronkelijke visie aanzien worden.
Op basis van het projectgebied en zijn omgeving kunnen volgende habitats en soorten als mogelijks
relevant aanzien worden:
• Psammofiele heide met Calluna- en Genistasoorten en Open grasland met Corynephorus- en
Agrostissoorten op landduinen, subtype 2330_dw – dwerghaververbond;
• Droge heide, 4030;
• Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems van berggebieden, 6230;
• Overgangs- en trilveen, subtype 7140_oli - oligotroof en zuur overgangsveen met slijkzegge,
veenbloembies in relatie met 7110 hoogveenvegetaties;
• 9120_9190: Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei
(Quercion robori-petraeae of Ilici-Fagenion) en Oude zuurminnende eikenbossen met Quercus
robur op zandvlakten;
• boomleeuwerik;
• gevlekte witsnuitlibel;
• gladde slang;
• grauwe klauwier;
• heikikker;
• nachtzwaluw;
• poelkikker;
• rugstreeppad;
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 142 | 201
• wespendief;
• zwarte specht.
De vooropgestelde doelen voor deze soorten zoals opgenomen in het BVR (23 april 2014) worden
samengevat in onderstaande tabel:
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 143 | 201
Tabel 27: Doelen voor de te beschermen habitats, habitat- en vogelrichtlijnsoorten zoals opgenomen in het BVR (23 april 2014) voor het SBZV en SBZH Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek
Oppervlaktedoelstelling Kwaliteitsdoelstelling
Habitat
2310_2330,
subtype 2330_bu - buntgrasverbond en 2330_dw -
dwerghaververbond
Doel: uitbreiding oppervlakte (+)
Actueel: 16 ha
Behoud actuele oppervlakte + 34 ha uitbreiding
door omvorming: vanuit bos en braakliggende terreinen (met reeds elementen van 2330_dw) ter hoogte van Isaekshof en landduinenrug ter hoogte van Dilserbos
Einddoel: 50 ha
Doel: verbeteren kwaliteit (+)
Goed ontwikkelde landduinen met: aanwezigheid van de verschillende successiestadia op landduinen, waarbij steeds minimaal 40% van het habitattype 2330 voorkomt beperkte boomopslag (<10%) voorzien van niet verstoorde zones tijdens broedseizoen voor nachtzwaluw en boomleeuwerik ingebed in open of halfopen landschap voor een maximale windwerking
7140, subtype 7140_oli - oligotroof en zuur overgangsveen
met slijkzegge, veenbloembies in relatie met 7110 hoogveenvegetaties
Doel: uitbreiding oppervlakte (+)
Actueel: 10 ha
Behoud actuele oppervlakte in complex met habitattype 4010 + 3 ha
door omvorming ter hoogte van het Asbroek
Einddoel: 13 ha
Doel: verbeteren kwaliteit (+)
Goed ontwikkeld overgangsveen met: aanwezigheid van hoogveenontwikkeling, met een veenmoslaag van > 50% en hoge bedekking van de sleutelsoorten beperkte boomopslag (< 10%)
beperkte vergrassing met pijpenstrootje (< 30%)
natuurlijke hydrologie met permanente grondwatertafel rond maaiveldniveau (GHG range 15 cm –mv / 0 cm +mv en GLG >
25 cm -mv, amplitude 25 cm) oligotroof grondwater, met lage conductiviteit en voldoende lage waardes voor NO3-N en PO4-P
beperkte strooisellaag met een bedekking van < 20%
9120_9190 Doel: uitbreiding oppervlakte (+)
Actueel: 121 ha (9190) en 29 ha (9120)
Behoud actuele oppervlakte + 450 ha door omvorming
Einddoel: 600 ha
Doel: verbeteren kwaliteit (+)
Goed ontwikkelde zuurminnende eikenbossen met: behoud oude bij voorkeur inheemse bomen (voor zwarte specht, vleermuizen)
voldoende structuurrijkdom < 10% invasieve exoten streven naar ijle bossen met voldoende open plekken (voor nachtzwaluw, boomleeuwerik, wespendief, etc.) in aansluiting bij en rond de heidecomplexen creëren van mantel-zoomvegetaties met de
overgangen naar het open heidelandschap
Soort
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 144 | 201
Oppervlaktedoelstelling Kwaliteitsdoelstelling
Boomleeuwerik Doel: minimaal doel is het behoud populatiegrootte met lokale
uitbreidingsmogelijkheid (=/+)
1 kernpopulatie van > 60 broedparen
Behoud tot lichte stijging van de kernpopulaties.
Deze doelstelling spoort samen met de oppervlaktedoelstelling voor 4030, 2310, 2330 en behoeft géén extra leefgebied
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatief goed ontwikkeld leefgebied met: open heide- en landduinenlandschap dat schaars begroeid is met bomen, overgangen naar soortenrijke graslanden en rbb.
beperken van recreatieve verstoring tijdens broedseizoen
bosrandenbeheer voeren aan zones met buntgrasvegetaties
Gevlekte witsnuitlibel Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
>20 adulte exemplaren per jaar en voortplantingsbewijs, en
dit op minimum 2 locaties, ter hoogte van de vallei van de zijpbeek
en in de bovenloop van de Asbeek/Neerharerheide.
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Complex van geschikt water- en landhabitat in het heidelandschap.
Kwaliteitsdoelen nagenoeg volledig gedekt middels doelen voor
habitat 3130, 7140, rbb-gagelstruweel en de heikikker.
Nadruk op overgangen tussen verlandingsveen en waterhabitats die niet verzuurd zijn (ph 5,0-7,6) en dekking met
drijvende en ondergedoken waterplanten van 10-75% en een visvrij tot maximaal visarm waterlichaam.
Gladde slang Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
Bronpopulatie van minimum 400 adulte dieren die zich
uitstrekt over het volledige heidelandschap en satellietpopulaties van minimum 50 adulte dieren over het vennencomplex van Dilsen-Stokkem en het Kolenspoor.
De doelstelling spoort samen met herstel van het heidelandschap – habitattypes 2310, 2330, 4030, 4010, 6230 en de ontwikkeling van een heidecorridor doorheen de boscomplexen naar het noorden van de SBZ met stapstenen ter hoogte van het Kolenspoor en de omgeving van het vennencomplex van Dilsen-Stokkem. Dit vereist een extra leefgebied van 12-14 ha 2310/2330 in Dilsen-Stokkem en 20 ha 4030 ter hoogte van het Kolenspoor.
Deze doelstellingen zijn reeds verrekend bij de habitatdoelen voor
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Aanwezigheid van open droge terreinen (heide, open bossen) met structuurrijke vegetatie en open plekken.
Het functioneel verbinden van de actuele leefgebieden van gladde slang en het verbeteren van de connectiviteit met de
populaties die in de omgeving gelegen zijn (Opglabekerzavel,
Bergerven)
De kwaliteitseis voor de soort wordt gedekt door de kwaliteitseisen van de habitattypes 2330, 2310, 4030, 4010,
6230 en 9190.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 145 | 201
Oppervlaktedoelstelling Kwaliteitsdoelstelling
desbetreffende habitats.
Grauwe klauwier Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
Jaarlijkse broedvogel met 2 broedparen.
Dit vereist een extra leefgebied van 2 ha 2330 aansluitend op het
actuele leefgebied.
Deze doelstelling is reeds verrekend bij de habitatdoelen voor 2310/2330.
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatief goed ontwikkeld leefgebied bestaande uit landschap met mozaïekachtige opbouw van verschillende
vegetatietypen en grote structuurrijkdom: afwisseling van heischrale graslanden (6230) met soortenrijke hooilanden en vrij kort begraasde weilanden met aangrenzend struweel (rbb_sp); voldoende rustige uitkijkposten en broedgelegenheden. Open structuurrijk landschap
leefgebied met ruim en gevarieerd aanbod aan grotere insecten, voornamelijk mestkevers en loopkevers en een goed
ontwikkelde mestbewonende fauna.
Heikikker Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
5 populaties van minimaal 200 roepende mannetjes op telkens
5 voortplantingsplaatsen ter hoogte van het vennencomplex
van Dilsen-Stokkem, Ven onder de Berg, De Wetenschappelijke zone, de vallei van de Zijpbeek en ter hoogte van
Neerharerheide/Asbroek. Daarnaast satellietpopulaties van
>50 roepende mannetjes ter hoogte van het kikbeek-brongebied, het Koninklijk domein en de Heelvijvers in Opgrimbie.
Deze doelstelling spoort samen met herstel van voedselarme vennen 3130, 3160 en vochtige/venige heide 4010, 7140_oli
in het heidelandschap.
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Complex van geschikt water- en landhabitat in het heide-landschap en verbinding van de verschillende populaties. Vennen zonder beschaduwing en niet te verzuurd ifv ontwikkeling eieren Het waterhabitat is visvrij en bevat water
tot minstens half juli.
Nachtzwaluw Doel: minimaal doel is het behoud populatiegrootte met lokale
uitbreidingsmogelijkheid (=/+)
2 kernpopulaties van > 30 broedparen
Behoud tot lichte stijging van de kernpopulaties
Deze doelstelling spoort samen met de oppervlaktedoelstelling
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatief goed ontwikkeld leefgebied met:
Structuurrijke heidelandschap met een geleidelijke overgang naar open tot halfopen bossen, soortenrijke graslanden en rbb. Zandige ruimten en onbegroeide plekken
Beperkt aandeel verspreide bomen. Beperken van recreatieve
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 146 | 201
Oppervlaktedoelstelling Kwaliteitsdoelstelling
voor 4030, 2310, 2330 en behoeft géén extra leefgebied. verstoring tijdens broedseizoen
Poelkikker Doel: minimaal behoud van huidige populatiegrootte (=)
Behoud van de soort op actuele locaties
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
De kwaliteitseisen worden grotendeels gedekt door deze van Heikikker (zie Heikikker). Voortplantingswateren dienen
jaarrond water te houden.
Rugstreeppad Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
2 populaties van minimaal 200 roepende mannetjes op telkens 5
voortplantingsplaatsen
deze doelstelling spoort samen met het herstel van het heidelandschap – habitattypes 2310, 2330, 3130, 3160, 4030, 4010
en vereist geen extra leefgebied
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
complex van geschikt water- en landhabitat in het
heidelandschap
Wespendief Doel: minimaal behoud van huidige populatiegrootte (=)
behoud populatiegrootte
actuele populatiegrootte is niet gekend (leemte in de kennis)
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatieve verbetering en toename van de oppervlakte loofbossen en extensief beheerde graslanden.
Deze eisen worden gedekt door de doelen die vooropgesteld
worden voor de andere habitats en soorten.
Zwarte specht Doel: minimaal behoud van huidige populatiegrootte (=)
behoud populatiegrootte
actuele populatiegrootte is niet gekend (leemte in de kennis)
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatieve verbetering en toename van de oppervlakte loofbossen in combinatie met structuurrijke oude naaldbossen
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 147 | 201
14.3 Methodiek
De verschillende emissies worden in de overige disciplines bepaald. In dit hoofdstuk is het enkel de
bedoeling om de effecten op de omliggende fauna en flora te karakteriseren en evalueren.
Deze discipline is dus een integrerende discipline, waar effecten op de biodiversiteit onderzocht en
geëvalueerd worden op basis van gegevens die in de overige disciplines bepaald worden.
Volgende effectgroepen kunnen onderscheiden worden:
• verzurende en vermestende depositie (op basis van discipline lucht);
• versnippering/barrièrewerking;
• ecotoopverlies / ecotoopwinst
• verontreiniging grond- en oppervlaktewater (op basis van discipline water);
• rustverstoring (op basis van discipline geluid);
• verontreiniging (op basis van discipline bodem en grondwater).
Ter hoogte van de Europese Habitattypes binnen het habitatrichtlijngebied en de voorlopige zoekzones
wordt de verzurings- en vermestingsimpact op de flora geëvalueerd. De aftoetsing van de berekende
deposities gebeurt volgens de praktische wegwijzer passende beoordeling, effectgroep eutrofiëring en
verzuring. Hierbij is onderstaand significantiekader voor NOx van toepassing:
Een substantiële daling moet geval-per-geval geëvalueerd worden in functie van de specifiek situatie van
de betrokken inrichting.
Volgend significantiekader wordt verder gehanteerd voor de bespreking van de effecten (Tabel 112):
Tabel 28: Beoordeling van de effecten
bespreking effect beoordeling
volledige vernietiging/permanente verdwijning van waardevol biotoop, habitat of soort door versnippering/barrièrewerking, verontreiniging, verdroging
of rustverstoring, ecotoopverlies
aanzienlijk negatief effect
wijziging / gedeeltelijke verdwijning of aantasting van waardevol biotoop, habitat of soort door versnippering/barrièrewerking, verontreiniging, verdroging of rustverstoring, ecotoopverlies
negatief effect
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 148 | 201
bespreking effect beoordeling
tijdelijke wijziging / beperkte verdwijning of aantasting van waardevol biotoop, habitat of soort door versnippering/barrièrewerking verontreiniging, verdroging of rustverstoring, ecotoopverlies
beperkt negatief effect
geen of verwaarloosbaar wijzigingen geen of verwaarloosbaar effect
tijdelijke verbetering, versterking of toename van waardevol ecotoop door tijdelijke afname versnippering/barrièrewerking, rustverstoring, verbetering luchtkwaliteit of verbetering waterkwaliteit, ecotoopwinst
beperkt positief effect
verbetering, versterking of toename van waardevol ecotoop of habitat door permanente afname versnippering/barrièrewerking, rustverstoring, verbetering
waterkwaliteit of verbetering luchtkwaliteit, ecotoopwinst
positief effect
permanente belangrijke verbetering of sterke toename van zeer waardevol of waardevol ecotoop of habitat door afname versnippering/barrièrewerking, rustverstoring, verbetering waterkwaliteit of verbetering luchtkwaliteit, ecotoopwinst
aanzienlijk positief effect
14.4 Beschrijving en beoordeling van de milieueffecten
14.4.1 Effecten in de referentiesituatie (inclusief infrastructuur, zonder exploitatie circuit)
De referentiesituatie is de situatie waarbij het Racecircuit Duivelsberg aanwezig is, maar er geen
activiteiten zullen doorgaan op de site. Hierdoor dient enkel de fysische aanwezigheid van het circuit
besproken en beoordeeld te worden.
Rustverstoring
In de referentiesituatie gaan er op het Duivelsbergcircuit geen activiteiten door die kunnen zorgen voor
relevante geluidshinder. Gezien het ontbreken van de activiteiten dient er ook geen rekening gehouden
te worden met de aan‐ en afrijdende voertuigbewegingen van piloten, vrijwilligers en/of bezoekers.
Het studiegebied zal in deze situatie voornamelijk beïnvloed worden door verkeerslawaai afkomstig van
de E313 autosnelweg en de Weg naar Zutendaal. Op basis van gegevens uit de discipline geluid
(Hoofdstuk 8) kan gesteld worden dat het achtergrondgeluid (LA,95) of oorspronkelijk omgevingsgeluid
tijdens de meetcampagne van 2019 varieerde van 36,8 dB(A) in het natuurgebied ten westen van de site
(BP1) tot 44,7 dB(A) ter hoogte van het gebied met dagrecreatie (BP2).
Op basis van Figuur 6 kan gesteld worden dat de aanwezigheid van de autosnelweg E313 een belangrijke
rol speelt bij de bepaling van het geluidsklimaat ten N van de Weg naar Zutendaal. De kans dat er
effecten zullen optreden zal ook groter zijn in de buurt van de autosnelweg omdat de verkeersintensiteit
gedurende het grootste deel van de dag relatief hoog is, en een verstoring van lange duur betreft. Wat
betreft het verkeer op de Weg naar Zutendaal kan men veronderstellen dat de verkeersintensiteiten
geconcentreerd zijn gedurende een beperkte periode van de dag, en dat er hierdoor weinig tot geen
effecten ten gevolge van geluidsverstoring verwacht worden.
Verzurende en vermestende depositie
In de referentiesituatie gaan er geen evenementen op het circuit Duivelsberg door. Er worden in deze
situaties dan ook geen verzurende en/of vermestende emissies veroorzaakt ten gevolge de
georganiseerde races en het verkeer van de bezoekers van en naar de site. De milieudruk zal in deze
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 149 | 201
situatie volledig bepaald worden door de heersende achtergrondwaarden, die afkomstig zijn van andere
lokale activiteiten of verkeersbewegingen of lange afstands dispersie.
De verspreiding van verzurende en vermestende deposities in Vlaanderen wordt ingeschat op basis van
het atmosferisch transport- en dispersiemodel VLOPS (Vlaams Operationeel Prioritaire Stoffen-model).
Onderstaande figuur geeft de totale verzurende depositie berekend met VLOPS 18 op basis van
meteogegevens voor 2017 weer. Op basis van deze figuur kan gesteld worden dat de verzurende depositie
ter hoogte van het studiegebied zich in de range van 2.001-2.500 zeq/ha.jaar situeert.
Figuur 33: Totale verzurende depositie berekend met VLOPS18 (bron: www.vmm.be), rode cirkel situering Racecircuit Duivelsberg
In Figuur 34 wordt de totale vermestende depositie weergegeven. Ter hoogte van het studiegebied kan er
op basis van modelresultaten afgeleid worden dat de vermestende depositie in de omgeving van het
circuit zich situeert in de range van 20,01– 30 kg N/ha.jaar.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 150 | 201
Figuur 34: Totale vermestende depositie berekend met VLOPS18 (bron: www.vmm.be), rode cirkel situering Racecircuit Duivelsberg
De kritische lasten voor de habitats waar er doelstellingen voor geformuleerd werden variëren tussen de
6 kg N/ha.jaar (429 zeq/ha.jaar) voor type 3110 en de 26 kg N/ha.jaar (1.857 zeq/ha.jaar) voor type
91E0 (https://pww.natuurenbos.be/eutrofiering-de-lucht). Dit houdt in dat de kritische lasten van deze
habitattypes reeds overschreden worden in de referentiesituatie.
In de referentiesituatie gaan er geen activiteiten door op het circuit, de voorliggende inrichting zorgt in
deze situatie niet voor emissies die een bijdrage kunnen leveren aan de verzurende en vermestende
depositie.
Versnippering en barrièrewerking
Harde moeilijk oversteekbare barrières kunnen leiden tot het doorbreken van de samenhang van
leefgebieden, waardoor populaties geïsoleerd worden en het areaal van hun leefgebied afneemt.
Het hele terrein van het Duivelsbergcircuit is omheind. Rondom de piste is er een tweede omheining ter
bescherming van de bezoekers, ook op andere locaties op het terrein zijn er omheiningen voorzien om de
bezoekers af te schermen van aan- en afrijdende rallywagens. Deze omheiningen vormen barrières voor
grote organismen die zich niet via de lucht kunnen verplaatsen. Randzones met hoog opgaande
begroeiing rondom de site zullen vooral gebruikt worden om zich rond de site te verplaatsen.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 151 | 201
Figuur 35: Situering barrières (blauwe lijn) en mogelijke corridors (groene lijnen)
De Weg naar Zutendaal vormt een barrière tussen de noordelijk gelegen zones van het Nationaal Park
Hoge Kempen en het habitatrichtlijngebied “Mechelse heide” en de meer zuidelijk gelegen zones van
deze gebieden. De beboste zone ten westen van de site vormt de meest geschikte corridor voor
verplaatsingen tussen de noordelijke en zuidelijk gelegen gebieden. De strook met eiken, berken en
grove den die langsheen de Weg naar Zutendaal loopt is eveneens geschikt als corridor voor
verplaatsingen parallel met de Weg naar Zutendaal. In het oosten van de site, grenzend aan het weiland,
werd er een houtkant aangelegd. Deze bevindt zich binnen de omheining en bestaat uit één rij opgaande
struiken zonder veel ondergroei. Gezien het ontbreken van een dichte ondergroei, en de openheid aan de
kant van het weiland is deze corridor wat minder geschikt. Er wordt uitgegaan van een beperkt negatief
effect inzake barrièrewerking.
Ecotoopverlies
De inplanting van het circuit op de huidige locatie in de jaren ’50 – ’60 heeft er voor gezorgd dat de
potentiële natuurontwikkeling ter hoogte van de site beperkt bleef. Binnen de lussen van het racecircuit
bevinden zich desondanks toch nog elementen die wijzen op de aanwezigheid gedegradeerde relicten van
2310_2330 en 7140. Indien de site niet geëxploiteerd wordt, zullen de stroken grasland die grenzen aan
het circuit niet meer omgeploegd/omgewoeld worden voor de aanleg van vluchtstroken/uitrijstroken
(vertraging van de wagens die van de piste afraken). Het ecotoopverlies doorheen de jaren, door de
aanleg van het circuit op deze locatie, dient als significant negatief beoordeeld te worden.
14.4.2 Effecten in de geplande situatie (met exploitatie van het circuit)
In de geplande situatie worden de potentiële effecten van de exploitatie van het Duivelsberg racecircuit,
zoals dit tot voor kort uitgebaat werd begroot en geëvalueerd. Vooral de momenten waarop er
evenementen plaatsvinden zijn relevant voor het inschatten van de potentiële effecten m.b.t. de
discipline biodiversiteit. De mogelijke effecten die kunnen plaatsvinden op andere momenten zullen
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 152 | 201
eveneens optreden tijdens de evenementen en worden dan ook besproken bij de beoordeling van de
evenementen.
Rustverstoring
Er worden reeds een aantal maatregelen voorzien om de potentiële rustverstoring op de site te
beperken. Er zullen maximaal 12 evenementen per jaar georganiseerd worden, en er gaan geen
evenementen door tijdens het broedseizoen.
Om de effecten van geluid te kunnen bespreken, werden een aantal ambulante geluidsmetingen
uitgevoerd ter hoogte van de vooraf vastgelegde meetpunten (zie Hoofdstuk 8 - Discipline Geluid).
Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen geluidsemissie ten gevolge race-activiteiten en
geluidsemissie door activiteit op de parking/paddock. Tijdens de race-activiteiten werd er ter hoogte van
de beoordelingspunten geluidsniveaus van 56,4 tot 59,4 dB(A) vastgesteld (uitgedrukt als LA,05 , en dus
een maat voor kortstondige stoorgeluiden) in respectievelijk BP1 en BP2. De specifieke geluidsimmissie
ten gevolge de activiteiten op de parking wordt ter hoogte van BP1 (natuurgebied ten westen van de site)
bepaald op 34,8 dB(A) en ter hoogte van BP2 (rand met recreatiegebied) op 42,7 dB(A). Deze
gemodelleerde waarden betreffen het specifieke geluid van de parking zelf, zonder rekening te houden
met het achtergrondgeluid (oorspronkelijk omgevingsgeluid). Rekening houdend met een
achtergrondgeluid van 41,8 dB(A) en 53,0 dB(A), dat in hoofdzaak toe te schrijven is aan
verkeersgeluiden, dan worden er waarden van 42,6 en 53,4 dB(A) verwacht ter hoogte van respectievelijk
BP1 en BP2.
Er kan besloten worden dat de geluidsbijdrage ten gevolge van de races voor een aanzienlijke verhoging
van het omgevingsgeluid zorgt. Het gebruik van de parking/paddock zorgt voor een kleinere verhoging
van het omgevingsgeluid. Beide bijdragen zijn hoger is dan de drempelwaarde voor bosvogels van 42
dB(A) zoals opgenomen in Reijnen et al. (1997).
Gezien de geluidsbijdrage van de piste niet kan beschouwd worden als een continue bron van geluid
(dit staat los van de VLAREM definitie van een continue geluidsbron), zijn de potentiële effecten niet
zonder meer te vergelijken met de effecten van een continue geluidsbron, zoals drukke
(autosnel)wegen. Hierdoor is de voorspellingsmethode voor het bepalen van effecten van verkeer en de
daarbij horende richtwaarden uit Reijnen et al. (1992) minder bruikbaar voor het gebruik van het
Duivelsbergcircuit. De activiteiten op de site vinden enkel overdag plaats, en dit tijdens een beperkte
periode van de dag, en verlopen discontinue. Er is weinig specifiek onderzoek uitgevoerd naar de
mogelijke effecten van dit type van activiteiten op broedvogels. In Nederland werd er echter
onderzoek gedaan naar de verstorende invloed van race-evenementen op broedvogels (Henkens et al.,
2012). Tijdens een twee jaar durend onderzoek werd een broedvogelpopulatie opgevolgd in een zone
met geluidseffecten van een race-evenement en in een controlezone. Het betrokken circuit grensde
aan een Natura 2000-gebied in Nederland (Witterveld) dat inzake fauna van belang is voor vogels. Het
onderzoeksgebied omvatte zowel heide (61%), loofbos (16 %), water (3 %), opslag (11 %) en weilanden
(9%) (min of meer vergelijkbaar met de omgeving van het Duivelsbergcircuit). Het onderzoek was
vooral gericht op broedvogels, daar het evenement op de site in het voorjaar gepland was. Er werd een
effect-zone voorzien (tegen het circuit) en een controle-zone (verder weg van het circuit). In het
onderzoek werd gezocht naar significante verschillen tussen de broedterritoria voor en na een
evenement, tussen de effecten van motor- en autosportevenementen, en tussen verschillende jaren
(2010 en 2011). Er werd hierbij voldoende aandacht besteed aan soorten waarvan gekend is dat ze
gevoelig zijn aan de verstoring door verkeersgeluiden. De gevoeligheid van geluidsverstoring door race-
evenementen wijkt af van deze van geluidsverstoring door snelwegen, vooral door de frequentie van
de verstoring. Bij race-evenementen blijft de verstoring beperkt tot de dagen van het evenement, en
het verstorend effect van deze evenementen hangt verder af van de verhouding tussen de rustige
momenten en de verstoringsmomenten. Deze studie kwam tot volgende bevindingen:
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 153 | 201
• er is geen verschil tussen de effect- en controlezone;
• de trefkans op het vinden van een territorium van een aantal (algemene) vogelsoorten is
groter in de effectzone dan in de controlezone. Dit is vermoedelijk te wijten aan een
verhoogde zangactiviteit na een race-evenement waardoor ze beter opgemerkt werden. Dit
effect werd aangetoond voor een paar (algemene) soorten, maar voor het merendeel van de
soorten bleef de trefkans gelijk. Er treedt dus enige verstoring op bij bepaalde (algemene)
vogelsoorten;
• het aantal soorten ging niet achteruit na een race-evenement;
• er werd geen achteruitgang opgemerkt bij de aangetroffen soorten tussen de twee
onderzochte jaren (2010 en 2011).
Hoewel er verwacht kan worden dat er enige verstoring zal optreden, concludeerden Henkens et al.
(2012) dat er geen wezenlijke of significant negatieve effecten optraden, en dat er geen indicatie is
dat dit op langere termijn zou wijzigen. Er werd geconcludeerd dat op basis van het onderzoek er geen
aanleiding is om aan te nemen dat er een significant of wezenlijk negatief effect is van de onderzochte
race-evenementen op de noodzakelijke rust van de broedvogels in het betrokken Natura 2000-gebied.
Gezien er geen uitvoerige gegevens voorhanden zijn van de vogelpopulatie in de directe omgeving van
het circuit, kan er niet uitgesloten worden dat er geen effecten optreden. Echter, gezien het
bovenstaande, het beperkte aantal evenementen (max. 12 per jaar) en het feit dat er niet geracet mag
worden tijdens de meest kritische periode, nl. het broedseizoen (geen races na het eerste weekend van
de maand maart tot en met 30 juni) kan er aangenomen worden dat deze effecten niet significant
negatief zijn. Er wordt uitgegaan van een beperkt negatief effect.
Verzurende en vermestende depositie
De verzurende en vermestende emissies veroorzaakt door de activiteiten op het racecircuit Duivelsberg
werden in de discipline lucht bepaald. Deze emissies werden ingegeven in de IMPACTSCORETOOL om na
te gaan of er sprake is van betekenisvolle effecten ter hoogte van het nabijgelegen habitatrichtlijngebied
“Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek”. De resultaten van deze modellering kunnen geconsulteerd
worden via volgende link: http://www.milieuinfo.be/impactscore/#/overzicht/85a69978-1f4d-41cb-9fcf-
dc1e094131aa. De IMPACTSCORE van de voorliggende inrichting bedraagt in de geplande situatie
maximaal 1,8 % (impact NOx). Deze bijdrage wordt als niet significant aanzien (bijdrage < 5 % KL).
Gezien al de overige waardevolle natuurgebieden (vogelrichtlijngebied, VEN-gebied, reservaatsgebied en
het Nationaal Park Hoge Kempen) gelegen zijn binnen de afbakening van het habitatrichtlijngebied, met
delen van het hoger genoemde habitatrichtlijngebied, worden er ook daar geen significante effecten
verwacht. Er is daar maximaal sprake van een verwaarloosbare bijdrage (verwaarloosbaar effect).
Barrièrewerking en versnippering
Het belangrijkste verschil met de referentiesituatie met betrekking tot deze effectgroep omvat het
gebruik van verlichting op de site. Dit is echter zeer beperkt. Het parcours zelf wordt niet verlicht, de
piloten in de paddocks moeten voorzien in hun eigen verlichting. Ter hoogte van de toiletten op de site
en aan de cafetaria is er enige verlichting voorzien. Aan de ingang van het terrein is er een spot voorzien,
die tijdens evenementen de ganse nacht brandt, aangezien er de hele nacht een vrijwilliger aanwezig
blijft om toezicht te houden. Deze is neerwaarts gericht, en verlicht enkel de toegang tot het terrein.
Men kan dus stellen dat de verlichting beperkt is, en dat deze zich beperkt tot de momenten dat er
evenementen georganiseerd worden op de site (max. 12 weekends per jaar, in de periode van juli – het
eerste weekend van maart).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 154 | 201
Met betrekking tot versnippering en barrièrewerking is weinig verschil te verwachten met de
referentiesituatie. Er wordt dan ook uitgegaan van een beperkt negatief effect, net zoals in de
referentiesituatie.
Ecotoopverlies
De uitbating van het circuit gedurende de laatste 20 jaar bracht een zeker ecotoopverlies met zich mee.
Het is echter moeilijk om hier een exact tijdsverloop en/of oppervlakte aan te koppelen. Dit onder
andere door het omploegen van vluchtstroken/uitrijstroken aanliggend aan het circuit (stroken met
omgewoeld zand om de wagens die van het circuit raken af te remmen), het aanbrengen van kiezel (o.a.
in de meest zuidelijke lus), het opvoeren van zand/bodem voor de aanleg van bermpjes, zandige zones
die verdwenen zijn en/of aangehard door er over te rijden, plaatsing hokjes baanwachters,.. . Dit maakt
dat een deel van de in het verleden aanwezige vegetaties (2310_2330, 4010, 4030 en 7140) nu slechts nog
fragmentarisch en/of in sterk gedegradeerde vorm aanwezig zijn. Een deel van de verschillen tussen de
BWK/habitatkaart en de actuele situatie op het terrein werden reeds besproken in hoofdstuk 14.2
“Toelichting actuele situatie”, en zijn dus niet geheel te verklaren door recente activiteiten op de site
zelf. Het veroorzaakte ecotoopverlies doorheen de jaren, dient als significant negatief beoordeeld te
worden.
Het huidige beheer omvat het maaien van de grazige zones op het terrein (maximaal 2 x per jaar met een
eerste maaibeurt na 1 juli, en indien nodig een tweede beurt in september), het maaisel wordt echter
niet afgevoerd. Ter hoogte van de vennen wordt de boomopslag (berken en Amerikaanse vogelkers)
verwijderd. Het tot nu toe gevoerde beheer heeft bijgedragen aan het lokaal instandhouden van de nog
aanwezige vegetaties, weliswaar in een sterk verarmde vorm (zie verder) aangezien het niet specifiek
afgestemd was op de nog aanwezige vegetaties.
De actuele staat van instandhouding van de nog aanwezige habitats (2310_2330, 7140) kan als
gedegradeerd omschreven worden. Typische kensoorten van de habitats 2130_2330 komen wel nog voor,
maar slechts over kleinere oppervlakten en de structuurkenmerken zijn niet optimaal (te hoog aandeel
struikheide, te weinig open zand). Ook ter hoogte van het overgangsveenrelict zijn er nog een beperkt
aantal typische soorten aanwezig (o.a. lavendelhei en kleine veenbes) die voorkomen op de kenmerkende
veenmosbulten. Het ven begint echter stilaan te verbossen (opslag wilg), en het aandeel open water is
beperkt. In de centrale lus bevindt er zich verder nog een eerder eutrofe plas, met ten N ervan een plek
met droge heide (4030 (eveneens gedegradeerde staat van instandhouding)).
De aanwezigheid van deze relicten toont wel aan er op de site potentie is voor de ontwikkeling van
waardevolle vegetaties, en dat er mits een aantal inrichtings-/herstelwerken gevolgd door een aangepast
beheer kan bijgedragen worden aan de realisatie van de zoekzones (2310_2330 en 7140) die aangeduid
werden ter hoogte van de site (Bijlage 14e). De concrete inrichtings/herstelwerken en het te voeren
beheer dient geconcretiseerd te worden in een beheerplan waarbij het Agentschap voor Natuur en Bos
nauw betrokken wordt, en dient een bindend karakter te hebben. De opmaak van dit beheerplan valt
buiten de scope van het MER, maar er kan hier wel al een eerste voorzet gegeven worden (met de focus
op de realisatie van de zoekzones). Het verwijderen/afgraven van aangevoerde kiezel en zand tot op de
oorspronkelijk bodem, en herstel van de aangeharde zones is hierbij een noodzakelijke eerste stap. Voor
wat betreft de ontwikkeling van 2310_2330, kan er aansluitend aan het relict geopteerd worden voor
kleinschalig om te plaggen. Opslag van bomen en struiken dient, op de site slechts beperkt aanwezig,
verwijderd te worden. Naar de toekomst toe is het ook uit den boze om met voertuigen over de zones
binnen de lussen van het circuit te rijden, zodat verstoring van de bodem (en de daarop voortkomende
vegetaties) vermeden wordt. Aangaande de uitrijstroken werd er tijdens een van de terreinbezoeken
geopperd om deze te vervangen door een muur/vangrail. Dit werd ondertussen afgetoetst met de
rallysportfederatie, en het resultaat hiervan is terug te vinden in Figuur 36. Ter hoogte van de meest
uitrijstroken werden er nu vangrails voorzien. Hierdoor dienen de achterliggende zones niet meer
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 155 | 201
omgeploegd te worden, en kunnen zij terug een natuurfunctie krijgen. Voorstel is om dit in eerste
instantie spontaan te laten ontwikkelen, tussentijds te evalueren en indien nodig bij te sturen (bvb.
verwijderen toplaag).
Figuur 36 Situering vangrails Duivelsbergcircuit (blauwe lijnen: bestaande vangrails; rode lijnen: nieuw te plaatsen vangrails
Bij eventuele botsingen tegen de vangrail waarbij er mogelijks lekken van olie en/of brandstof ontstaan,
dienen mogelijks gelekte vloeistoffen onmiddellijk op gepaste wijze geïmmobiliseerd en verwijderd te
worden. Met betrekking tot het relict overgangsveen (7140) zijn het verwijderen van de opslag van
bomen en struiken een aandachtspunt. Het is verder noodzakelijk om na te gaan hoe het gesteld is met
de waterhuishouding van het ven, en hoe de grondwaterstand varieert doorheen het jaar. Gezien de
droge zomers van de laatste jaren is dit momenteel moeilijk in te schatten. Ter hoogte van het ven is er
verder ook een overloop naar de centrale waterpartij voorzien, deze overloop van het ven bevindt zich
boven het maaiveld (het ven zal hierdoor niet geheel leeglopen), verloopt gravitair (het ven ligt hoger
dan de centrale vijver) en treedt pas in actie als het water bijna tot op het circuit zelf staat. De
mogelijke impact hiervan op de waterstand in het ven, dient ook verder onderzocht te worden. Verder
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 156 | 201
kan de oppervlakte vergroot worden door het afgraven van de oevers en afplaggen van voedselrijke
toplaag (humus- en zodelaag). Voor het beheer van deze vegetaties kan er overwogen worden om
begrazing met schapen toe te passen. Er zou dan best wel een wachtweide voorzien worden in een
uithoek van de paddock waar de dieren ’s nachts opgesloten worden. Bij het opstellen van een dergelijk
beheerplan, zou het verder interessant zijn om de gehele site op te nemen, en niet enkel te focussen op
de ontwikkeling en het beheer van de Europees beschermde habitats. Het laten opstellen van een
beheerplan en uitvoeren van de daarin opgesomde inrichtings-/herstelwerken en beheermaatregelen
draagt bij aan een kwaliteitsverbetering van de nog aanwezige vegetaties op de site en deels aan de
realisatie van de voorlopige zoekzones (nog geen volledige invulling van de doelstelling, maar een eerste
aanzet). Mits opstellen en opvolgen van een beheerplan, kan er ecotoopverbetering en (potentieel) –
winst gerealiseerd worden naar de toekomst toe Het voeren van dit aangepast beheer, zorgt er in
principe ook voor dat op het moment van herlokalisatie en uitvoering van het GRUP er reeds een betere
startsituatie is in vergelijking met de actuele situatie. Dit wordt daarom aanzien als een positieve
evolutie.
Momenteel beschikt men over toestemming om te parkeren op een gedeelte van de berm langsheen de
Weg naar Zutendaal (d.m.v. een politiereglement) (Figuur 37). Deze strook, tussen het fietspad en de
weg naar Zutendaal), zou enkel gebruikt worden indien de parking op de eigen terreinen volzet is, net
zoals in de voorheen vergunde situatie.
Figuur 37: Situering parkeerstrook in de berm langsheen de Weg naar Zutendaal (blauwe contour)
De berm is gesitueerd binnen habitatrichtlijngebied en VEN-gebied (Bijlage 14a), en bestaat uit het
Europees prioritair te beschermen habitattype soortenrijk heischraal grasland subtypes 6230_ha/6230_hn
(actueel habitat HAB1/HAB2) en is eveneens aangeduid als voorlopige zoekzone voor dit habitattype
(Bijlage 14e). Het parkeren van wagens in deze berm, ook al is dit maar sporadisch, kan nefast zijn voor
de optimale ontwikkeling van de gewenste habitats op deze locatie, en dient in die zin dan ook als
negatief beoordeeld te worden.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 157 | 201
In het verleden, toen er op het Duivelsbergcircuit nog het Europees Kampioenschap rallycross
georganiseerd werd (met tot 15.000 bezoekers), werd er ook geparkeerd op het circuit van de voormalige
Speedway (net ten N van het Duivelsbergcircuit), dat op bovenstaande kaart ingekleurd is als droge heide
(4030). Deze zone wordt niet meer gebruikt om te parkeren aangezien men enkel nog Belgische
wedstrijden organiseert, en het bezoekersaantal aanzienlijk lager is (ca. 1.000 bezoekers op topdagen).
Ook het weiland ten oosten van het circuit, dat vroeger occasioneel als parking fungeerde, kan niet meer
gebruikt worden aangezien dit in beheer zit bij het ANB. Na het stopzetten van het voormalige
landbouwbeheer op dit weiland, ontwikkelde zich dit perceel in de positieve zin (Bijlage HAB2, rbbkam)
en ondertussen werd dit perceel aangeduid als zoekzone voor de ontwikkeling van 2310_2330. In de
directe omgeving van de site zijn er dus momenteel geen percelen voorhanden, buiten deze op de eigen
terreinen, die als parkeerplaats voor bezoekers gebruikt kunnen worden. Om te kunnen voorzien in de
nodige parkeerplaatsen buiten de terreinen van het Duivelsbergcircuit werden er in overleg met de
gemeente Maasmechelen twee mogelijke opties naar voren geschoven (zie ook hoofdstuk 11.3.2, bij de
discipline Mens-Mobiliteit). Een eerste optie omvat het afsluiten van de weg naar Zutendaal zodat er in
het afgesloten stuk op de weg geparkeerd kan worden, in de tweede optie zal er geparkeerd worden ter
hoogte van het industrieterrein Oude Bunders en wordt er een shuttledienst voorzien naar het circuit.
In de geplande situatie zal er aldus niet meer geparkeerd worden op in de berm langsheen de Weg naar
Zutendaal (of andere habitatwaardige vegetaties / voorlopige zoekzones).
Effecten op het oppervlakte- en grondwater
Er wordt niet voorzien dat er afvalwater geloosd wordt op de site.. Huishoudelijk afvalwater (sanitair en
douche) wordt opgevangen in een septische put en vervolgens opgehaald door een erkende firma. Er
wordt geen bedrijfsafvalwater geproduceerd.
Hemelwater wordt opgevangen voor hergebruik. Hemelwater dat op de verharde delen van het circuit
terecht komt, wordt naar de open vijver(s)/vennen geleid waar het kan infiltreren. Het regenwater dat
op de daken van de gebouwen terecht komt wordt afgeleid naar twee hemelwaterputten.
Er worden geen effecten op het oppervlaktewater verwacht. Het hemelwater dat terecht komt in de
waterpartijen op de site is niet vervuild. Bij normale omstandigheden zijn er geen olie- of
brandstoflekken te verwachten op het circuit. Contact tussen de racewagens op het circuit is verboden.
Alle racewagens worden vooraleer ze mogen deelnemen aan de race onderworpen aan een technische
controle. In de uitzonderlijke gevallen dat er toch een botsing optreedt, wordt de race onmiddellijk
stilgelegd en worden eventueel gelekte vloeistoffen onmiddellijk via absorptiemiddelen gefixeerd en
verwijderd van het circuit. Tussen de races in wordt het circuit regelmatig met een veegwagen gereinigd,
het vuil wordt hierbij niet opzij geborsteld maar verzameld in een interne afvalcontainer achteraan de
wagen.
In het verleden werd er water gepompt uit de centraal gelegen vijver voor het besproeien van de piste
om stofvorming te voorkomen. Gezien de droogte van de voorbije zomers werd er gezocht naar een
alternatief inzake water. Naar de toekomst toe zal er samengewerkt worden met een firma die voor de
(gedeeltelijke) aanvoer van water zal zorgen. Hierbij zal er wel nog hemelwater, maar geen water uit de
open vijvers, gebruikt worden.
Bodemverontreiniging
Er werd tot op heden nog geen bodemonderzoek uitgevoerd op de site. Het risico op
bodemverontreiniging wordt maximaal beperkt door de gebruikte opslagvoorzieningen en de aangepaste
inrichting van risicoplaatsen. Alle opslagtanks voor brandstoffen en gevaarlijke stoffen worden binnen in
gebouwen opgeslagen en worden regelmatig gecontroleerd op eventuele lekken. De parking voor de
piloten is onverhard. De piloten worden verplicht een ondoordringbare plastic folie/zeil te voorzien ter
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 158 | 201
hoogte van de stalplaats van hun racewagens, zodat er geen bodemverontreiniging kan ontstaan.
Eventuele lekken of vervuilingen dienen door de piloten zelf opgeruimd te worden. Dit is zo opgenomen
in het regelement van Racecircuit Duivelsberg en de medewerkers van de Belgische Rallycross Vereniging
vzw zien er op toe dat deze voorwaarden nageleefd worden. Bij regenweer worden er tenten geplaatst
zodat er geen contact mogelijk is tussen regenwater en eventueel gemorste olie/brandstof. Hierdoor
wordt het risico op calamiteiten en de verspreiding ervan ter hoogte van de pilotenparking grotendeels
ingeperkt.
Zoals hoger gesteld (14.4.2.5) wordt er niet verwacht dat er verontreinigd hemelwater terecht komt op
de vegetaties tussen en rondom het circuit. In de huidige situatie worden er echter voertuigen
geparkeerd op deze vegetaties. Om te voorkomen dat de bodem verontreinigd wordt door het lekken van
olie/brandstof, is het aangewezen dat dit in de toekomst niet meer gebeurt. Het parkeren van de wagens
in of rondom het circuit kan tijdens evenementen enkel nog gebeuren op de verharde zones van het
circuit of in de zone aanliggend aan de gebouwen (dit slaat niet op de wagens op de pilotenparking, daar
worden reeds maatregelen getroffen om verontreiniging van de bodem/hemelwater te voorkomen);
tussen de evenementen dienen deze voertuigen bij voorkeur indoor opgesteld te worden.
Er wordt uitgegaan van een verwaarloosbaar effect.
14.4.3 Beschrijving en beoordeling t.a.v. het ontwikkelingsscenario
In het ontwikkelingsscenario wordt het GRUP “Enclaves Hoge Kempen” goedgekeurd. In dit scenario zal
het racecircuit Duivelsberg niet bestendigd worden op de huidige locatie, en dient de aanwezige
infrastructuur (gebouwen en verhardingen) afgebroken en verwijderd te worden. De huidige bestemming
van gebied voor dagrecreatie zal omgezet worden naar natuurgebied met als overdruk grote eenheid
natuur. De site van het Duivelsbergcircuit zal ingericht worden als open grasland met heide en akker,
met herstel van het ven dat er vroeger aanwezig was. Hierbij dient benadrukt te worden dat dit nog geen
goedgekeurd beleid betreft.
Rustverstoring
In deze situatie zullen er geen activiteiten meer plaatsvinden op de site, en zal het geluid in de omgeving
in hoofdzaak bepaald worden door verkeersgeluiden. De mogelijke effecten zullen vergelijkbaar zijn aan
deze in de referentiesituatie (zie 14.4.1.1.), waarbij de grootste verstoring verwacht wordt in de directe
omgeving van de autosnelweg. Ter hoogte van de Weg naar Zutendaal worden er geen tot weinig effecten
verwacht. Het wegvallen van de potentiële rustverstoring tijdens evenementen zal een positief effect
hebben. Bij het afwegen van de geplande situatie t.o.v. het ontwikkelingsscenario is er sprake van een
beperkt negatief effect, rekening houdend met het feit dat er geen evenementen doorgaan tijdens het
broedseizoen.
Verzurende en vermestende depositie
Indien het ontwikkelingsscenario gerealiseerd wordt, dan zullen er geen emissies meer vrijkomen door
evenementen op de site zelf. In deze situatie zal de milieudruk ter hoogte van het studiegebied volledig
bepaald worden door de heersende achtergrondwaarden, net zoals in de referentiesituatie. Uit hoofdstuk
14.4.1.2 kan er afgeleid worden dat er in deze situatie sprake is van een overschrijding van de kritische
lasten van alle tot doel gestelde habitats binnen het SBZ-H. De bijdrage van het racecircuit komt echter
te vervallen, aangezien deze niet meer uitgebaat zal worden. De verzurende / vermestende emissies die
vrijkomen tijdens het racen (zie 14.4.2.2) worden echter als niet significant aanzien, en leveren een
verwaarloosbare bijdrage ter hoogte van het VEN- en reservaatsgebied. In dit opzicht is er sprake van een
verwaarloosbaar effect bij vergelijking van het ontwikkelingsscenario en de geplande situatie.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 159 | 201
Barrièrewerking / versnippering
Realisatie van het ontwikkelingsscenario houdt in dat alle infrastructuur, waaronder de omheiningen,
afgebroken en verwijderd moeten worden. Hierdoor wordt de site weer vrij toegankelijke voor fauna die
zich van de zones ten N van het huidige circuit (regio Kikbeekvallei/Mechelse Heide) naar de meer
zuidelijke zones (Koninklijk domein en Vallei van de Zijpbeek) willen verplaatsen. De Weg naar Zutendaal
blijft hierbij wel nog steeds een barrière vormen. Bij vergelijken van de geplande situatie met het
ontwikkelingsscenario geldt er een beperkt negatief effect.
Ecotoopverlies / ecotoopwinst
In deze situatie is het de bedoeling dat na sanering van de site de oorspronkelijke toestand van voor 1950
hersteld zal worden. Duivelsberg zal dan ingericht worden als open grasland met heide en akker, met
herstel van het ven dat er vroeger aanwezig was. Op basis van de actueel voorkomende habitattypes
(Bijlage 14c en 14d), de doelstellingen opgenomen in het BVR (23 april 2014) en de kaart met de
voorlopige zoekzones (Bijlage 14e) kan er verondersteld worden dat er potentie is om ter hoogte van de
site de types 2330_dw, 7140 en 9190 (verder) te ontwikkelen. Gezien de relatie tussen de ontwikkeling
van habitats en deze van leefgebieden van soorten zal het ontwikkelingsscenario ook kansen bieden voor
soorten die tot doel gesteld werden voor het SBZH “Mechelse heide en de Vallei van de Ziepbeek” en/of
het natuurrichtplan “Hoge Kempen”. Relevante doelsoorten die opgenomen zijn in het natuurrichtplan
zijn: gentiaanblauwtje, watersnip, groentje, heikikker, hoogveenglanslibel, speerwaterjuffer,
veldparelmoervlinder, kommavlinder, klaverblauwtje, grauwe klauwier*, klapekster, kleine
parelmoervlinder, heideblauwtje, veldkrekel, geelgors, bruine eikenpage, noordse witsnuitlibel, gevlekte
glanslibel, hoogveenglanslibel, nachtzwaluw*, gladde slang*, rugstreeppad*, heivlinder en
zadelsprinkhaan (soorten met * worden als doelsoort genoemd in het Management plan 1.0 voor het
betrokken SBZH). Deze lijst kan verder aangevuld worden met relevante soorten waarvoor doelen
geformuleerd worden in het Managementplan 1.0: boomleeuwerik, gevlekte witsnuitlibel, poelkikker,
wespendief en zwarte specht. In het ontwikkelingsscenario kunnen we dus spreken van een aanzienlijk
positief effect wat betreft ecotoopwinst. De effectieve invulling van de site en de weg die gevolgd zal
moeten worden om tot de realisatie van deze habitats / leefgebieden te komen, ligt echter buiten de
scope van dit MER en zal op het moment dat het GRUP goedgekeurd wordt (al dan niet in zijn huidige
vorm) (her)bekeken moeten worden. Hierbij kan er wel nog vermeld worden dat er in situatie met
aanwezigheid van het Duivelsbergcircuit (in afwachting tot herlokalisatie), ook reeds bijgedragen kan
worden aan de realisatie van de aangeduide zoekzones. Het grote verschil bestaat er uit dat bij realisatie
van het ontwikkelingsscenario er over een grotere aaneengesloten oppervlakte een mozaïek van de hoger
genoemde habitattypes gerealiseerd kan worden. Bij vergelijken van de geplande situatie met het
ontwikkelingsscenario geldt er een significant negatief effect.
14.5 Synthese van de milieueffecten
Wanneer er geen activiteiten plaatsvinden op het Duivelsbergcircuit, worden er door de aanwezigheid
van de piste en de gebouwen op de site geen relevante effecten verwacht. De omheining rondom de site
vormt wel een barrière voor grote organismen die zich niet via de lucht kunnen verplaatsen. Er zijn
echter wel diverse randzones met hoog opgaande begroeiing rondom de site aanwezig, die gebruikt
kunnen worden om zich rond de site te verplaatsen.
Indien er evenementen doorgaan op het circuit, dan kunnen vooral de effecten gelinkt aan het racen
zelf, en verkeersbewegingen van de bezoekers/piloten relevante effecten met zich meebrengen. Wat
betreft de luchtemissies worden er geen relevante bijdragen verwacht. De verzurende en vermestende
depositie ter hoogte van actuele habitats en/of aangeduide voorlopige zoekzones binnen het
Habitatrichtlijngebied zijn beperkt (IMPACTSCORE van 1,8%). Inzake verstoring door geluid wordt er
verwacht dat er in beperkte mate hinder zal optreden, maar dat deze niet significant zal zijn. Dit gezien
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 160 | 201
het beperkte aantal evenementen per jaar (max. twaalf),) en het feit dat er niet geracet zal worden
tijdens de meest kritische periode, nl. het broedseizoen (geen races na het eerste weekend van de
maand maart tot en met 30 juni). De uitbating van het circuit gedurende de laatste 20 jaar bracht een
zeker ecotoopverlies met zich mee. Het is echter moeilijk om hier een exact tijdsverloop en/of
oppervlakte aan te koppelen. Dit maakt dat een deel van de in het verleden aanwezige vegetaties
(2310_2330, 4010, 4030 en 7140) nu slechts nog fragmentarisch en/of in sterk gedegradeerde vorm
aanwezig zijn. Het veroorzaakte ecotoopverlies doorheen de jaren, dient als negatief beoordeeld te
worden. Gezien er nog relicten van deze vegetaties aanwezig zijn, is er potentie om deze opnieuw te
ontwikkelen mits het nemen van een aantal inrichtings-/herstelmaatregelen, gevolgd door een aangepast
beheer. Deze maatregelen dienen geconcretiseerd te worden in een beheerplan waarbij het ANB nauw
betrokken worden. Door het opstellen en opvolgen van een natuurbeheerplan, kan er ecotoopverbetering
en –winst gerealiseerd worden naar de toekomst toe. Dit wordt daarom aanzien als een positieve
evolutie. Tot voor kort werd er op piekmomenten geparkeerd op een strook tussen de Weg naar
Zutendaal en het fietspad, deze strook betreft als habitatwaardige vegetatie (6230) en het daar
parkeren wordt daarom als negatief beoordeeld. Naar de toekomst toe zal er niet meer geparkeerd
worden op deze strook (zie 14.6), dit wordt aanzien als een positief effect.
14.6 Milderende maatregelen
Momenteel wordt er op topdagen geparkeerd op de berm tussen de Weg naar Zutendaal en het fietspad,
gezien dit habitatwaardige vegetatie betreft, die tevens aangeduid werd als voorlopige zoekzone, is het
uitgesloten dat dit in de toekomst nog op dezelfde manier verdergezet wordt. Aangezien er in de directe
omgeving geen percelen voorhanden zijn die gebruikt kunnen worden als parking (door de hoge
natuurwaarde) werd er in samenspraak met de gemeente Maasmechelen naar alternatieven gezocht. Er
werd hierbij enerzijds geopperd om de Weg naar Zutendaal af te sluiten op topdagen (zondag) zodat de
auto’s op de weg geparkeerd kunnen worden; het andere alternatief omvat het parkeren van de wagens
van de bezoekers ter hoogte van het industrieterrein Oude Bunders en het voorzien van een
shuttledienst.
Om de (geluids)verstoring naar de omgeving toe te beperken, dient het aantal activiteiten op de site
beperkt in aantal te blijven. Hier kan er net zoals in de voorheen vergunde situatie gestreefd worden
naar een maximum aantal van twaalf evenementen per jaar. Er wordt verder voorgesteld om, net zoals in
de vroeger situatie, geen evenementen te laten doorgaan vanaf het eerste weekend van maart tot 30
juni (broedseizoen).
Om bodemverontreiniging en ecotoopverlies ter hoogte van (habitatwaardige) vegetaties in en rondom
het circuit te voorkomen, kunnen er geen wagens meer ter hoogte van deze vegetaties geparkeerd
worden. De dienstvoertuigen/takeldienst/ambulance/brandweerwagen dienen tijdens de evenementen
op de verharde zones van het circuit of de zones rondom de gebouwen geparkeerd te worden. Wanneer
er geen evenementen doorgaan dienen deze bij voorkeur indoor geparkeerd te worden.
Er dient steeds op toegezien te worden dat de genoemde maatregelen ter voorkoming van
bodemverontreiniging ter hoogte van de pilotenparking gerespecteerd blijven. Er dient gebruik gemaakt
te worden van een ondoordringbare plastic folie/zeil ter hoogte van de stalplaats van hun racewagens,
zodat er geen bodemverontreiniging kan ontstaan. Eventuele lekken of vervuilingen dienen door de
piloten zelf opgeruimd te worden. Bij regenweer worden er tenten geplaatst zodat er geen contact
mogelijk is tussen regenwater en eventueel gemorste olie/brandstof.
Verlichting van de site dient beperkt te blijven tot het strikt noodzakelijke, en brandt enkel op
momenten dat er evenementen georganiseerd worden site (max. 12 weekends per jaar, in de periode van
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 161 | 201
juli tot het eerste weekend van maart). De verlichting dient neerwaarts gericht te zijn, en niet op de
vegetatie. Lichtverstrooiing naar de omgeving dient vermeden te worden.
Ter hoogte van de meest uitrijstroken werden er nu vangrails voorzien. Hierdoor dienen de
achterliggende zones niet meer omgeploegd te worden, en kunnen zij terug een natuurfunctie krijgen.
In het kader van de ontwikkeling van de relicten van de Europees te beschermen vegetaties op de site,
en de realisatie van de aangeduide zoekzones dient er een beheerplan (voor heel de site) opgesteld te
worden. De aanwezigheid van relicten van habitats 2310_2330, 40330 en 7140, toont aan er op de site
potentie is voor de ontwikkeling van waardevolle vegetaties, en dat er mits een aantal inrichtings-
/herstelwerken gevolgd door een aangepast beheer kan bijgedragen worden aan de realisatie van de
geformuleerde instandhoudingsdoelstellingen (2310_2330 en 7140) die aangeduid werden ter hoogte van
de site. De concrete inrichtings-/herstelwerken en het te voeren beheer dient geconcretiseerd te worden
in een beheerplan waarbij het Agentschap voor Natuur en Bos nauw betrokken wordt, en dient een
bindend karakter te hebben. De realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen voor de betreffende SBZ
wordt, mits het nemen van deze maatregelen, niet verhinderd. Door het opstellen en uitvoeren van een
natuurbeheerplan (in samenspraak met ANB) wordt tot op zekere hoogte bijgedragen aan de realisatie
van de instandhoudingsdoelstellingen.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 162 | 201
15 Tewerkstellings- en investeringsrapport
De uitbating van het Racecircuit Duivelsberg draait volledig op de inzet van vrijwilligers. Er zijn geen
vaste arbeidskrachten. De voorliggende aanvraag omvat de regularisatie van de site, en gaat niet gepaard
met investeringen (er wordt geen nieuwe infrastructuur voorzien).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 163 | 201
16 Natura 2000 toets – Passende beoordeling
16.1 Inleiding
De activiteiten van op het Duivelsbergcircuit bestaan in hoofdzaak uit racewedstrijden en kunnen op de
aanwezige biodiversiteit effecten veroorzaken ten gevolge van onder meer geluid en lucht. Het circuit is
gelegen in Habitatrichtlijngebied, en in de directe nabijheid van Vogelrichtlijngebied. Bijgevolg dient er
onderzocht te worden of de aanwezigheid en de uitbating van het racecircuit significant negatieve
effecten kan veroorzaken en dit dient te gebeuren door de opstelling van een passende beoordeling. In
de voorliggende passende beoordeling worden de potentiële effecten ten gevolge van de aanwezigheid
van en de activiteiten op het Duivelsbergcircuit op het studiegebied in zijn geheel besproken, dus zowel
op de Speciale beschermingszones, de VEN-gebieden, de reservaten als op de aanwezige natuur buiten de
voornoemde gebieden.
Gezien de betrokken richtlijngebieden in de omgeving van het projectgebied overlappen met het VEN-
gebied “Hoge Kempen”, zijn de hieronder besproken effecten ook van toepassing voor dit gebied. De
voorliggende studie kan dan ook doorgaan voor een verscherpte natuurtoets.
16.2 Afbakening project- en studiegebied
Het studiegebied omvat het projectgebied, dat de bestaande exploitatie omvat, en wordt uitgebreid met
een zone die de invloedssfeer van de abiotische disciplines (vooral lucht en geluid) omvat
16.2.1 Biologische waardering projectgebied – actuele situatie
Een groot deel van het projectgebied (4,4 ha of 38 %) wordt gekarteerd als biologisch minder waardevol.
Dit betreft vooral de onderdelen van de site waar er gebouwen staan en waar de paddock gelegen is. De
graslanden / bermen die grenzen aan de buitenrand van het circuit zijn biologisch minder waardevol met
zeer waardevolle elementen (struisgrasvegetaties). Ook de strook vooraan waar er parkeerplaats voorzien
is voor de bezoekers wordt gekarteerd als minder waardevol met zeer waardevolle elementen, dit door
de aanwezigheid van eiken-berkenbos en grove den ter hoogte van de Weg naar Zutendaal. In totaal
wordt zo’n 31 % van de site ingekleurd als biologisch minder waardevol met zeer waardevolle elementen.
Complexen van biologisch waardevolle en zeer waardevolle aanplanten van grove den gecombineerd met
eiken-berkenbos worden aangetroffen ter hoogte van de noordrand van de site, en in de zuidwestelijke
rand. Het meest westelijke grasland dat zich binnen de lussen van het circuit bevindt, bevat elementen
van natte dopheidevegetaties met elementen uit de hoogveenflora in combinatie met struweel en
wilgen. De zeer waardevolle vegetaties op de BWK beslaan zo’n 13 % van de site, en bestaan
voornamelijk uit zure struisgrasvegetaties (ca. 1,4 ha) en in mindere mate uit eiken-berkenbos (9190, ca.
0,14 ha. Het perceel met de dopheidevegetatie is deels habitatwaardig (70 %) en dit betreft 7140_oli
“natte heide en venoevers met hoogveensoorten”. Centraal en in de oostelijke lus van het circuit
bevinden zich op basis van de BWK (2018) graslanden die aanschouwd worden als behorende tot het
dwerghaververbond (2330_dw). In Bijlage 14c en 14d worden de habitattypes in de omgeving van het
terrein weergegeven, zoals aangeduid op de habitatkaart (versie 2018).
Op basis van terreinbezoek (juli 2019) is echter gebleken dat de situatie zoals beschreven op de BWK
afwijkt van de actuele situatie op het terrein. Dit is vooral relevant ter hoogte van de centrale en de
meest zuidelijke lus van het circuit. Deze locaties worden op de BWK ingekleurd als zijnde
struisgrasvegetaties (100 %) en op de habitatkaart als 2330_dw (dwerghavervegetaties) (100 %). Op basis
van terreinbezoek en oude luchtfoto’s kan echter vastgesteld worden dat er in de centrale lus reeds
geruime tijd een plas/vijver gelegen is (eerder eutroof, momenteel zonder venvegetatie), met in het
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 164 | 201
noorden aansluitend droge heide vegetatie (Figuur 38; de habitatkaart wordt ter vergelijking
weergegeven in Figuur 39). Het aangrenzende grasland kan ook nog moeilijk aanzien worden als
struisgrasvegetatie, en neigt eerder naar soortenrijk grasland (hp+), enkel in het uiterste noorden van
deze lus zijn er nog fragmentarisch plekken die wijzen op de aanwezigheid van 2310_2330.
Figuur 38: Luchtfoto van de site uit de periode 2000-2003 waarop afwijkingen t.o.v. de BWK gesitueerd worden (bron: www.geopunt.be)
droge heide, 4030
waterpartij (zonder venvegetatie)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 165 | 201
Figuur 39 Uittreksel habitatkaart (HAB1) ter hoogte van de site
De meeste zuidelijke lus kan momenteel ook nog moeilijk als 100 % habitatwaardig aanzien worden.
Enkel in het oosten bevindt er zich nog een gedegradeerd relict van habitat 2310_2330 (Figuur 29),
waarin typische kensoorten zoals dwergviltkruid, klein vogelpootje, stekelbrem, kruipbrem, buntgras en
kleine haversoorten verspreid voorkomen tussen de struikheide. De randen van de lussen die grenzen aan
de piste zelf worden lokaal reeds geruime tijd omgeploegd/omgewoeld om te kunnen fungeren als
uitrijstroken voor de wagens, en zijn dus momenteel ook moeilijk als habitatwaardig te aanschouwen.
Ter hoogte van het ven in de meest westelijk lus, bevinden er zich nog veenmosbulten waarop dopheide,
lavendelhei en kleine veenbes voorkomen (relict 7140). Er is nog weinig open water, en veel opslag van
wilg. In de oeverzone bevindt zich lokaal veel wateraardbei en waternavel. Het beheer ter hoogte van
het ven bestond tot heden eruit om de opslag van Amerikaanse vogelkers, jonge berken en vliegdennen
te verwijderen. Het grasland rondom de plassen wordt één tot tweemaal per jaar gemaaid (eerste
maaibeurt vanaf 1 juli), maar zonder afvoer van het maaisel.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 166 | 201
Figuur 40: Situering relicten habitattypes op een recente luchtfoto (zomer, 2018)
relict 7140
relict 2310_2330
zone met 4030
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 167 | 201
Figuur 41: Relict habitat 2310_2330 (juli 2019)
Figuur 42: Detail relict 7140 (juli 2019)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 168 | 201
16.2.2 Bespreking speciale beschermingszones
Het terrein is gelegen in het habitatrichtlijngebied “Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek”
(BE2500035) (Bijlage 14a). Dit SBZH beslaat een totale oppervlakte van 3.741 ha en is gelegen in de
gemeenten Genk, As, Dilsen-Stokkem, Maasmechelen, Lanaken en Zutendaal. Het SBZH maakt deel uit
van het Nationale Park Hoge Kempen. Het landschap wordt gedomineerd door uitgestrekte heidevelden,
omgeven door dichte dennenbossen. In deze heidegebieden bevinden zich oude ontginningsplassen en in
inhammen van de steilrand ontspringen kleine beekjes geflankeerd door natte heidevegetaties. In het
westen en het zuiden grenst het projectgebied aan het vogelrichtlijngebied “Mechelse heide en vallei van
de Ziepbeek” (BE2200727), dat binnen het studiegebied grotendeels overlapt met het
habitatrichtlijngebied(zie Bijlage 14a).
In 2008 werd het “Natuurrichtplan Hoge Kempen” bij Ministerieel Besluit goedgekeurd. Dit
natuurrichtplan specifieert voor de VEN-gebieden, de speciale beschermingszones, de groen-, park- en
bosgebieden in de Hoge Kempen een visie en specifieke natuurdoelstellingen. Racecircuit Duivelsberg
bevindt zich binnen de perimeter waar het natuurrichtplan van toepassing is. Het natuurrichtplan
vertrekt van een aantal ruimtelijke en ecologische concepten:
• ontwikkelen van een centrale grote, aaneengesloten open heidevlakte omgeven door halfopen
heidegebieden overgaand in structuurrijke loofhoutbossen;
• vrijwaren/regelen waterhuishouding gericht op een optimale ontwikkeling van waterafhankelijke
habitats;
• verbeteren van de interne doordringbaarheid van het landschap en realisatie van ecologische
verbindingen tussen het Kempisch Plateau en omgeving;
• instandhouden van habitats en soorten conform de Europese richtlijnen met betrekking tot het
natuurbehoud;
• afstemmen van het recreatief medegebruik op de ecologische draagkracht van het gebied.
In het natuurrichtplan werd per deelgebied de gebiedsvisie en de maatregelen en instrumenten geduid.
De gebiedsvisie voor het natuurrichtplan wordt weergegeven in Figuur 43.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 169 | 201
Figuur 43 Gebiedsvisie natuurrichtplan Hoge Kempen (rode cirkel = locatie racecircuit Duivelsberg)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 170 | 201
Het projectgebied is gelegen in deelgebied 6 “Koninklijk Domein, Ziep- en Asbeekvallei, Neerharerheide
en omgeving. Prioritair in dit deelgebied is:
• de uitbreiding van het areaal natte, venige heide in de Ziepbeek, Asbeekvallei en de
Neerharerheide waardoor de hoog- en laagveenstukken en de aanwezige vennen opnieuw
aansluiting vinden met elkaar. In combinatie met droge open en struweelrijke heide, heischrale
graslanden en halfopen bossen bekomt men zo een waardevolle mozaïek van droog-nat
gradiënten, open-struweelrijke gradiënten hetgeen noodzakelijk is voor doelsoorten als het
gentiaanblauwtje, watersnip, grauwe en bruine kiekendief, groentje, heikikker,
hoogveenglanslibel en speerwaterjuffer,… ;
• de oppervlakte open habitat in het koninklijk domein, zowel droge en natte heide als natte
graslanden uitbreiden zodat een open verbinding ontstaat tussen de zuidelijke en de noordelijke
natte terreinen hetgeen de connectiviteit voor typische soorten moet verbeteren en kolonisatie
in beide richtingen mogelijk moet maken en het maken van de verbinding tussen de
Ziepbeekvallei, Neerharerheide en Vallei van de Asbeek;
• de oppervlakte schraal grasland en voedselarme akkers ter hoogte van de Kikbeek gevoelig
uitbreiden en via omzetting van andere graslanden gelegen in dit deelgebied naar schralere
vormen de verbinding te maken met de kanaalbermen gelegen ten zuiden van het
toepassingsgebied. Dit voor doelsoorten als veldparelmoer-, kommavlinder en klaverblauwtje
hetgeen tevens soorten als de grauwe klauwier, klapekster en veldkrekel ten goede zal komen;
• er wordt gestreefd naar een gunstige instandhouding van de veenbossen en de omliggende
zuurminnende eikenbossen met wintereikenrelicten en met bijzondere aandacht voor de
beekprik die nog voorkomt op de As- en Ziepbeek.
Specifiek ter hoogte van het circuit heeft men als visie de ontwikkeling van open heischrale graslanden
en pioniersvegetaties en akkergewassen op schrale zandgrond (gebiedsvisie 6.5). Men streeft naar het
realiseren van een mozaïek van heischrale graslanden en heiden in complex met pioniersvegetaties en
akkergewassen waarbij brede houtkanten en mantel-zoom vegetaties ontwikkeld worden op de overgang
naar bos. Graslanden ter hoogte van de psychiatrische instelling wenst ment te verschralen tot
voedselarme graslanden en akkers om te zetten tot basenarme voedselarme akkers met structuurrijke
overgangen naar het bos. Hiervoor is nulbemesting noodzakelijk. Houtkanten of verspreide bosjes zijn
een meerwaarde binnen een complex van deze graslanden. Er wordt gestreefd naar het herstel van het
Duivelsven en zijn omgeving. Doelsoorten voor dit gebied zijn: grauwe kiekendief, grauwe klauwier,
veldparelmoervlinder, kleine parelmoervlinder, heideblauwtje, kommavlinder, veldkrekel,
klaverblauwtje, geelgors e.a.
De natuurdoeltypes omvatten volgend habitats:
• droog grasland:
o heischraal grasland (6230)
o kamgrasland
o glanshavergrasland
o droge voedselrijke ruigtes (boszomen) (6430)
o soorten van basenarme schrale akkers
• droge heide:
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 171 | 201
o droge Atlantische heide (4030)
Zoals hoger gesteld is het projectgebied gelegen binnen de afbakening van het habitatrichtlijngebied
“Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek” (BE2500035) en grenst het in het zuiden aan het gelijknamige
vogelrichtlijngebied BE2200727). De natuurdoelen voor deze speciale beschermingszones werden
opgenomen in het BVR (23 april 2014) voor dit gebied, en zijn afgestemd op de hoger besproken
gebiedsvisie die werd opgenomen in het Natuurrichtplan Hoge Kempen.
De instandhoudingsdoelstellingen voor het habitat- en vogelrichtlijngebied werden geïntegreerd, m.a.w.
er wordt geen onderscheid gemaakt tussen het gedeelte dat habitatrichtlijngebied is, en het gedeelte
van het vogelrichtlijngebied dat niet overlapt met het SBZH. Deze vormen in feite de referentiesituatie
voor wat betreft Natura 2000 (ruimtelijk vertaald in zoekzones). In deze passende beoordeling kan
daarom de referentiesituatie gelijkgesteld worden aan het ontwikkelingsscenario uit het MER
(goedkeuring GRUP Enclaves Hoge Kempen, en herstel site Duivelsberg naar natuur).
De natuurdoelen voor dit gebied zijn gericht op volgende habitats en/of soorten:
Habitats (Bijlage I Habitatrichtlijn)
2310_2330 Psammofiele heide met Calluna- en Genistasoorten en Open grasland met Corynephorus- en Agrostissoorten op landduinen, subtype 2330_bu - buntgrasverbond en 2330_dw - dwerghaververbond
3110 Mineraalarme oligotrofe wateren van de Atlantische zandvlakten (Littorelletalia uniflora)
3130 Oligotrofe tot mesotrofe stilstaande wateren met vegetatie behorend tot de Littorelletalia uniflora
en/of de Isoëtes-Nanojunctea, subtype 3130_aom oeverkruidgemeenschappen (Littorelletea)
3160 Dystrofe natuurlijke poelen en meren
4010 Noord-Atlantische vochtige heide met Erica tetralix
4030 Droge Europese heide
6230 Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems van berggebieden (en van submontane gebieden in het binnenland van Europa), subtype 6230_hmo - Vochtige heischrale graslanden
6510 Laaggelegen schraal hooiland (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
7110 Actief hoogveen
7140 Overgangs- en trilveen, subtype 7140_oli - oligotroof en zuur overgangsveen met slijkzegge, veenbloembies in relatie met 7110 hoogveenvegetaties
7150 Slenken in veengronden met vegetatie behorend tot het Rhynchosporion
9120_9190 Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei (Quercion robori-petraeae of Ilici-Fagenion) en Oude zuurminnende eikenbossen met Quercus robur op
zandvlakten
91E0 Alluviale bossen met Alnion glutinosa en Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salicion albae), subtype 91E0_meso - mesotrofe elzenbroekbossen, 91E0_oli oligotrofe elzenbroekbossen, 91E0_eutr Ruigte elzenbossen
Soorten (Habitatrichtlijn)
beekprik (Bijlage II)
drijvende waterweegbree (Bijlage II)
gevlekte witsnuitlibel (Bijlage II + IV)
gladde slang (Bijlage IV)
heikikker (Bijlage IV)
kamsalamander (Bijlage II + IV)
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 172 | 201
poelkikker (Bijlage IV)
rugstreeppad (Bijlage IV)
vliegend hert (Bijlage II)
Soorten (Vogelrichtlijn)
blauwborst
blauwe kiekendief
boomleeuwerik
grauwe klauwier
nachtzwaluw
wespendief
zwarte specht
Het gebied is op Vlaams niveau essentieel tot zeer belangrijk voor volgende soorten en habitattypes:
• Mineraalarme oligotrofe wateren (3110), oligotrofe tot mesotrofe wateren (3130), dystrofe
vennen (3160), natte heide (4010), actief hoogveen (7110), overgangs- en trilveen (7140),
veenslenken (7150) en hiermee samenhangend de habitat- en vogelrichtlijnsoorten drijvende
waterweegbree, gevlekte witsnuitlibel, rugstreeppad, heikikker en poelkikker;
• Droge heide (4030) en de soorten gladde slang, nachtzwaluw en boomleeuwerik;
• Eiken-berkenbos (9190), eiken-beukenbos (9120), elzenbroekbos (91E0) en de soorten vliegend
hert en wespendief;
• De soorten grauwe klauwier en beekprik.
Centraal in het gebied wordt een groot aaneengesloten heideareaal gerealiseerd. De oppervlakte droge
heide zou vergroot worden door het openkappen van verboste heide en boomrijke heide te realiseren via
het dunnen van bosranden en grote heide-entiteiten opnieuw te verbinden door het verwijderen van
tussenliggende naaldbossen die een barrière vormen. Tussen open heide en bos komen altijd brede
overgangen voor. De bossen rond de centrale heide zijn structuurrijke, open gemengde bossen, van het
eikenberkenbostype met veel grote open plekken met heide of schrale graslandontwikkeling. Alle vennen
worden rondom boomvrij gemaakt en komen voldoende vrij te liggen zodat windwerking weer mogelijk
wordt. De naaldhoutbossen worden systematisch omgevormd naar structuurrijke inheems gemengde
bossen, met kernen van het eikenberkenbostype. Op iets rijkere gronden zal zich de arme variant van het
wintereiken-bekenbostype ontwikkelen. De omvorming gebeurt prioritair rond de bestaande kernen van
loofhoutbos en de plaatsen waar vliegend hert werd waargenomen. De structuurrijkdom (open plekken)
en het aandeel dood hout moet voldoende zijn om een gunstige staat van instandhouding van het
vliegend hert te bereiken. Langs boswegen, bosranden en open plekken moeten brede mantel-
zoomvegetaties ontwikkeld worden. Andere habitattypische soorten, die hiervan zullen profiteren zijn:
wespendief, zwarte specht, grote weerschijnvlinder, kleine ijsvogelvlinder, keizersmantel, bruine
eikenpage, groentje en bont dikkopje. In de Ziep- en Asbeekvallei wordt het areaal oligotroof
elzenbroekbos door vernatting vergroot. Deze vernatting is het gevolg van het opstuwen en gebruiken van
gebiedseigen water, het kappen van bossen in de kwelzones en eventueel andere maatregelen voor het
verhogen van de grondwatertafel. Deze vernatting zal eveneens een gunstige invloed hebben op natte
heidecomplexen (4010, 7140 en 7150). De (natte) heidegebieden tussen het Koninklijk Domein en de
vallei van de Asbeek worden landschappelijk met elkaar verbonden door de tussenliggende bossen deels
om te zetten in ijle bossen en deels in heide. Gronden met potentie voor natte heide, overgangs- en
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 173 | 201
trilveen, ven- en vijveroevers worden vrijgesteld van verbossing. Gagelstruweel moet behouden blijven,
maar beheerd worden in functie van bijzondere soorten zoals beenbreek, heide- en veenorchis, drijvende
waterweegbree, blauwe knoop en draadzegge. De habitatstructuur van vijvers en vennen zal verbeterd
worden, en de aanwezige verstoring beperkt ten behoeve van oligo- tot mesotrofe habitattypes met
soorten als waterlobelia, kleine biesvaren en andere soorten uit de oeverkruidklasse. Andere soorten die
hiervan profiteren zijn: watersnip, blauwborst, hazelworm, levendbarende hagedis, diverse
libellensoorten, groentje, bont dikkopje, moeras- en zompsprinkhaan, veenmier, dopheidelantaarnspin,…
Het is tevens het belangrijkste gebied in Vlaanderen voor gevlekte witsnuitlibel en er komen diverse
populaties heikikker en poelkikker voor. De bovenlopen van de Ziepbeek en de Asbeek herbergen nog
populaties van beekprik en bronlibel. De structuur en waterkwaliteit van beide beken moet absoluut
gevrijwaard worden. De geldt eveneens voor de Kikbeek, waar soorten als beekrombout en bronlibel hun
habitat vinden.
De tabel met de concrete doelen omvat weinig concrete aanwijzingen inzake de te realiseren
doelstellingen (habitats of leefgebieden van soorten) ter hoogte van het projectgebied. De kaart met de
aanduiding van de zoekzones, de perimeter per Europees te beschermen soort en per Europees te
beschermen habitat die gevrijwaard wordt met het oog op het optimaal plaatsen van de
instandhoudingsdoelen voor de SBZ’s, geeft aan dat er op de site zones ingekleurd zijn voor het
ontwikkelen van de habitattypes 7140 en 2310_2330 (Bijlage 14e). Dit wijkt enigszins af van hetgeen er
voorzien werd in het natuurrichtplan Hoge Kempen, waarbij er als gebiedsvisie voor het circuit
Duivelsberg de ontwikkeling van open heischrale graslanden en pioniersvegetaties en akkergewassen op
schrale zandgrond (gebiedsvisie 6.5) werd vooropgesteld. Gezien in het natuurrichtplan grote zones met
eenzelfde visie werden afgebakend, en gezien de reeds aanwezige vegetaties op het circuit kan dit
echter als een verfijning van de oorspronkelijke visie aanzien worden.
Op basis van het projectgebied en zijn omgeving kunnen volgende habitats en soorten als mogelijks
relevant aanzien worden:
• Psammofiele heide met Calluna- en Genistasoorten en Open grasland met Corynephorus- en
Agrostissoorten op landduinen, subtype 2330_dw – dwerghaververbond;
• Droge Europese heide (4030);
• Soortenrijke heischrale graslanden op arme bodems (6230);
• Overgangs- en trilveen, subtype 7140_oli - oligotroof en zuur overgangsveen met slijkzegge,
veenbloembies in relatie met 7110 hoogveenvegetaties;
• 9120_9190: Atlantische zuurminnende beukenbossen met Ilex en soms ook Taxus in de ondergroei
(Quercion robori-petraeae of Ilici-Fagenion) en Oude zuurminnende eikenbossen met Quercus
robur op zandvlakten;
• boomleeuwerik;
• gevlekte witsnuitlibel;
• gladde slang;
• grauwe klauwier;
• heikikker;
• nachtzwaluw;
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 174 | 201
• poelkikker;
• rugstreeppad;
• wespendief;
• zwarte specht.
De vooropgestelde doelen voor deze soorten zoals opgenomen in het Managementplan Natura 2000 1.0
worden samengevat in onderstaande tabel:
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 175 | 201
Tabel 29: Doelen voor beschermde habitats, habitat- en vogelrichtlijnsoorten zoals opgenomen in het BVR (23 april 2014) voor het SBZV en SBZH Mechelse Heide en de Vallei van de Ziepbeek
Oppervlaktedoelstelling Kwaliteitsdoelstelling
Habitat
2310_2330,
subtype 2330_bu - buntgrasverbond en 2330_dw -
dwerghaververbond
Doel: uitbreiding oppervlakte (+)
Actueel: 16 ha
Behoud actuele oppervlakte + 34 ha uitbreiding
door omvorming: vanuit bos en braakliggende terreinen (met reeds elementen van 2330_dw) ter hoogte van Isaekshof en landduinenrug ter hoogte van Dilserbos
Einddoel: 50 ha
Doel: verbeteren kwaliteit (+)
Goed ontwikkelde landduinen met: aanwezigheid van de verschillende successiestadia op landduinen, waarbij steeds minimaal 40% van het habitattype 2330 voorkomt beperkte boomopslag (<10%) voorzien van niet verstoorde zones tijdens broedseizoen voor nachtzwaluw en boomleeuwerik ingebed in open of halfopen landschap voor een maximale windwerking
7140, subtype 7140_oli - oligotroof en zuur overgangsveen
met slijkzegge, veenbloembies in relatie met 7110 hoogveenvegetaties
Doel: uitbreiding oppervlakte (+)
Actueel: 10 ha
Behoud actuele oppervlakte in complex met habitattype 4010 + 3 ha
door omvorming ter hoogte van het Asbroek
Einddoel: 13 ha
Doel: verbeteren kwaliteit (+)
Goed ontwikkeld overgangsveen met: aanwezigheid van hoogveenontwikkeling, met een veenmoslaag van > 50% en hoge bedekking van de sleutelsoorten beperkte boomopslag (< 10%)
beperkte vergrassing met pijpenstrootje (< 30%)
natuurlijke hydrologie met permanente grondwatertafel rond maaiveldniveau (GHG range 15 cm –mv / 0 cm +mv en GLG >
25 cm -mv, amplitude 25 cm) oligotroof grondwater, met lage conductiviteit en voldoende lage waardes voor NO3-N en PO4-P
beperkte strooisellaag met een bedekking van < 20%
9120_9190 Doel: uitbreiding oppervlakte (+)
Actueel: 121 ha (9190) en 29 ha (9120)
Behoud actuele oppervlakte + 450 ha door omvorming
Einddoel: 600 ha
Doel: verbeteren kwaliteit (+)
Goed ontwikkelde zuurminnende eikenbossen met: behoud oude bij voorkeur inheemse bomen (voor zwarte specht, vleermuizen)
voldoende structuurrijkdom < 10% invasieve exoten streven naar ijle bossen met voldoende open plekken (voor nachtzwaluw, boomleeuwerik, wespendief, etc.) in aansluiting bij en rond de heidecomplexen creëren van mantel-zoomvegetaties met de
overgangen naar het open heidelandschap
Soort
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 176 | 201
Oppervlaktedoelstelling Kwaliteitsdoelstelling
Boomleeuwerik Doel: minimaal doel is het behoud populatiegrootte met lokale
uitbreidingsmogelijkheid (=/+)
1 kernpopulatie van > 60 broedparen
Behoud tot lichte stijging van de kernpopulaties.
Deze doelstelling spoort samen met de oppervlaktedoelstelling voor 4030, 2310, 2330 en behoeft géén extra leefgebied
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatief goed ontwikkeld leefgebied met: open heide- en landduinenlandschap dat schaars begroeid is met bomen, overgangen naar soortenrijke graslanden en rbb.
beperken van recreatieve verstoring tijdens broedseizoen
bosrandenbeheer voeren aan zones met buntgrasvegetaties
Gevlekte witsnuitlibel Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
>20 adulte exemplaren per jaar en voortplantingsbewijs, en
dit op minimum 2 locaties, ter hoogte van de vallei van de zijpbeek
en in de bovenloop van de Asbeek/Neerharerheide.
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Complex van geschikt water- en landhabitat in het heidelandschap.
Kwaliteitsdoelen nagenoeg volledig gedekt middels doelen voor
habitat 3130, 7140, rbb-gagelstruweel en de heikikker.
Nadruk op overgangen tussen verlandingsveen en waterhabitats die niet verzuurd zijn (ph 5,0-7,6) en dekking met
drijvende en ondergedoken waterplanten van 10-75% en een visvrij tot maximaal visarm waterlichaam.
Gladde slang Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
Bronpopulatie van minimum 400 adulte dieren die zich
uitstrekt over het volledige heidelandschap en satellietpopulaties van minimum 50 adulte dieren over het vennencomplex van Dilsen-Stokkem en het Kolenspoor.
De doelstelling spoort samen met herstel van het heidelandschap – habitattypes 2310, 2330, 4030, 4010, 6230 en de ontwikkeling van een heidecorridor doorheen de boscomplexen naar het noorden van de SBZ met stapstenen ter hoogte van het Kolenspoor en de omgeving van het vennencomplex van Dilsen-Stokkem. Dit vereist een extra leefgebied van 12-14 ha 2310/2330 in Dilsen-Stokkem en 20 ha 4030 ter hoogte van het Kolenspoor.
Deze doelstellingen zijn reeds verrekend bij de habitatdoelen voor
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Aanwezigheid van open droge terreinen (heide, open bossen) met structuurrijke vegetatie en open plekken.
Het functioneel verbinden van de actuele leefgebieden van gladde slang en het verbeteren van de connectiviteit met de
populaties die in de omgeving gelegen zijn (Opglabekerzavel,
Bergerven)
De kwaliteitseis voor de soort wordt gedekt door de kwaliteitseisen van de habitattypes 2330, 2310, 4030, 4010,
6230 en 9190.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 177 | 201
Oppervlaktedoelstelling Kwaliteitsdoelstelling
desbetreffende habitats.
Grauwe klauwier Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
Jaarlijkse broedvogel met 2 broedparen.
Dit vereist een extra leefgebied van 2 ha 2330 aansluitend op het
actuele leefgebied.
Deze doelstelling is reeds verrekend bij de habitatdoelen voor 2310/2330.
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatief goed ontwikkeld leefgebied bestaande uit landschap met mozaïekachtige opbouw van verschillende
vegetatietypen en grote structuurrijkdom: afwisseling van heischrale graslanden (6230) met soortenrijke hooilanden en vrij kort begraasde weilanden met aangrenzend struweel (rbb_sp); voldoende rustige uitkijkposten en broedgelegenheden. Open structuurrijk landschap
leefgebied met ruim en gevarieerd aanbod aan grotere insecten, voornamelijk mestkevers en loopkevers en een goed
ontwikkelde mestbewonende fauna.
Heikikker Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
5 populaties van minimaal 200 roepende mannetjes op telkens
5 voortplantingsplaatsen ter hoogte van het vennencomplex
van Dilsen-Stokkem, Ven onder de Berg, De Wetenschappelijke zone, de vallei van de Zijpbeek en ter hoogte van
Neerharerheide/Asbroek. Daarnaast satellietpopulaties van
>50 roepende mannetjes ter hoogte van het kikbeek-brongebied, het Koninklijk domein en de Heelvijvers in Opgrimbie.
Deze doelstelling spoort samen met herstel van voedselarme vennen 3130, 3160 en vochtige/venige heide 4010, 7140_oli
in het heidelandschap.
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Complex van geschikt water- en landhabitat in het heide-landschap en verbinding van de verschillende populaties. Vennen zonder beschaduwing en niet te verzuurd ifv ontwikkeling eieren Het waterhabitat is visvrij en bevat water
tot minstens half juli.
Nachtzwaluw Doel: minimaal doel is het behoud populatiegrootte met lokale
uitbreidingsmogelijkheid (=/+)
2 kernpopulaties van > 30 broedparen
Behoud tot lichte stijging van de kernpopulaties
Deze doelstelling spoort samen met de oppervlaktedoelstelling
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatief goed ontwikkeld leefgebied met:
Structuurrijke heidelandschap met een geleidelijke overgang naar open tot halfopen bossen, soortenrijke graslanden en rbb. Zandige ruimten en onbegroeide plekken
Beperkt aandeel verspreide bomen. Beperken van recreatieve
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 178 | 201
Oppervlaktedoelstelling Kwaliteitsdoelstelling
voor 4030, 2310, 2330 en behoeft géén extra leefgebied. verstoring tijdens broedseizoen
Poelkikker Doel: minimaal behoud van huidige populatiegrootte (=)
Behoud van de soort op actuele locaties
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
De kwaliteitseisen worden grotendeels gedekt door deze van Heikikker (zie Heikikker). Voortplantingswateren dienen
jaarrond water te houden.
Rugstreeppad Doel: uitbreiding populatiegrootte (+)
2 populaties van minimaal 200 roepende mannetjes op telkens 5
voortplantingsplaatsen
deze doelstelling spoort samen met het herstel van het heidelandschap – habitattypes 2310, 2330, 3130, 3160, 4030, 4010
en vereist geen extra leefgebied
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
complex van geschikt water- en landhabitat in het
heidelandschap
Wespendief Doel: minimaal behoud van huidige populatiegrootte (=)
behoud populatiegrootte
actuele populatiegrootte is niet gekend (leemte in de kennis)
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatieve verbetering en toename van de oppervlakte loofbossen en extensief beheerde graslanden.
Deze eisen worden gedekt door de doelen die vooropgesteld
worden voor de andere habitats en soorten.
Zwarte specht Doel: minimaal behoud van huidige populatiegrootte (=)
behoud populatiegrootte
actuele populatiegrootte is niet gekend (leemte in de kennis)
Doel: verbeteren kwaliteit leefgebied (+)
Kwalitatieve verbetering en toename van de oppervlakte loofbossen in combinatie met structuurrijke oude naaldbossen
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 179 | 201
16.2.3 Andere gebiedsgegevens
De site wordt geheel omsloten door het VEN-gebied “Hoge Kempen” en vormt a.h.w. een enclave binnen
dit gebied. Onderdelen van de natuurreservaten “Hoge Kempen” en “Vallei van de Ziepbeek” zijn
gesitueerd in de directe nabijheid van de site. In de directe omgeving zijn zowel het VEN-gebied als het
reservaatsgebied gelegen binnen de afbakening van het habitat- en/of vogelrichtlijngebied (zie Bijlage
14a).
16.3 Beschrijving project
De voorliggende passende beoordeling heeft betrekking op de exploitatie van het racecircuit Duivelsberg
te Maasmechelen. Het circuit bevindt zich reeds sinds de jaren ’60 op de huidige locatie, maar de
milieuvergunning kwam eind 2019 te vervallen. Gezien men de site verder wenst te exploiteren, zal er
een nieuwe omgevingsvergunningsaanvraag ingediend worden
16.4 Methodiek
Volgende effectgroepen kunnen onderscheiden worden:
• verzurende en vermestende depositie (op basis van discipline lucht);
• versnippering/barrièrewerking;
• ecotoopverlies / ecotoopwinst
• verontreiniging grond- en oppervlaktewater (op basis van discipline water);
• rustverstoring (op basis van discipline geluid);
• verontreiniging (op basis van discipline bodem en grondwater).
Ter hoogte van de Europese Habitattypes binnen het habitatrichtlijngebied en de voorlopige zoekzones
wordt de verzurings- en vermestingsimpact op de flora geëvalueerd. De aftoetsing van de berekende
deposities gebeurt volgens de praktische wegwijzer passende beoordeling, effectgroep eutrofiëring en
verzuring. Hierbij is onderstaand significantiekader voor NOx van toepassing:
Een substantiële daling moet geval-per-geval geëvalueerd worden in functie van de specifiek situatie van
de betrokken inrichting.
Volgend significantiekader wordt verder gehanteerd voor de bespreking van de effecten (Tabel 30):
Tabel 30: Beoordeling van de effecten
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 180 | 201
bespreking effect beoordeling
volledige vernietiging/permanente verdwijning van waardevol biotoop, habitat of soort door versnippering/barrièrewerking, verontreiniging, verdroging of rustverstoring, ecotoopverlies
aanzienlijk negatief effect
wijziging / gedeeltelijke verdwijning of aantasting van waardevol biotoop, habitat of soort door versnippering/barrièrewerking, verontreiniging, verdroging of rustverstoring, ecotoopverlies
negatief effect
tijdelijke wijziging / beperkte verdwijning of aantasting van waardevol biotoop, habitat of soort door versnippering/barrièrewerking verontreiniging, verdroging of
rustverstoring, ecotoopverlies
beperkt negatief effect
geen of verwaarloosbaar wijzigingen geen of verwaarloosbaar effect
tijdelijke verbetering, versterking of toename van waardevol ecotoop door tijdelijke afname versnippering/barrièrewerking, rustverstoring, verbetering luchtkwaliteit of verbetering waterkwaliteit, ecotoopwinst
beperkt positief effect
verbetering, versterking of toename van waardevol ecotoop of habitat door permanente afname versnippering/barrièrewerking, rustverstoring, verbetering waterkwaliteit of verbetering luchtkwaliteit, ecotoopwinst
positief effect
permanente belangrijke verbetering of sterke toename van zeer waardevol of waardevol ecotoop of habitat door afname versnippering/barrièrewerking, rustverstoring, verbetering
waterkwaliteit of verbetering luchtkwaliteit, ecotoopwinst
aanzienlijk positief effect
16.5 Beschrijving en beoordeling van de effecten
16.5.1 Rustverstoring
Er worden reeds een aantal maatregelen toegepast om de potentiële rustverstoring op de site te
beperken. Er worden maximaal 12 evenementen per jaar voorzien, en er gaan geen evenementen door
tijdens het broedseizoen.
Om de effecten van geluid in de geplande situatie te kunnen evalueren, werden een aantal ambulante
geluidsmetingen uitgevoerd ter hoogte van de vooraf vastgelegde meetpunten (zie Hoofdstuk 8 -
Discipline Geluid). Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen geluidsemissie ten gevolge race-
activiteiten en geluidsemissie door activiteit op de parking/paddock. Tijdens de race-activiteiten werd er
ter hoogte van de beoordelingspunten geluidsniveaus van 56,4 tot 59,4 dB(A) vastgesteld (uitgedrukt als
LA,05 , en dus een maat voor kortstondige stoorgeluiden) in respectievelijk BP1 en BP2. De specifieke
geluidsimmissie ten gevolge de activiteiten op de parking wordt ter hoogte van BP1 (natuurgebied ten
westen van de site) bepaald op 34,8 dB(A) en ter hoogte van BP2 (rand met recreatiegebied) op 42,7
dB(A). Deze gemodelleerde waarden betreffen het specifieke geluid van de parking zelf, zonder rekening
te houden met het achtergrondgeluid (oorspronkelijk omgevingsgeluid). Rekening houdend met een
achtergrondgeluid van 41,8 dB(A) en 53,0 dB(A), dat in hoofdzaak toe te schrijven is aan
verkeersgeluiden, dan worden er waarden van 42,6 en 53,4 dB(A) verwacht ter hoogte van respectievelijk
BP1 en BP2.
Er kan besloten worden dat de geluidsbijdrage ten gevolge van de races voor een aanzienlijke verhoging
van het omgevingsgeluid zorgt. Het gebruik van de parking/paddock zorgt voor een kleinere verhoging
van het omgevingsgeluid. Beide bijdragen zijn hoger is dan de drempelwaarde voor bosvogels van 42
dB(A) zoals opgenomen in Reijnen et al. (1997).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 181 | 201
Gezien de geluidsbijdrage van de piste niet kan beschouwd worden als een continue bron van geluid
(dit staat los van de VLAREM definitie van een continue geluidsbron), zijn de potentiële effecten niet
zonder meer te vergelijken met de effecten van een continue geluidsbron, zoals drukke
(autosnel)wegen. Hierdoor is de voorspellingsmethode voor het bepalen van effecten van verkeer en de
daarbij horende richtwaarden uit Reijnen et al. (1992) minder bruikbaar voor het gebruik van het
Duivelsbergcircuit. De activiteiten op de site vinden enkel overdag plaats, en dit tijdens een beperkte
periode van de dag en verlopen discontinue. Er is weinig specifiek onderzoek uitgevoerd naar de
mogelijke effecten van dit type van activiteiten op broedvogels. In Nederland werd er echter
onderzoek gedaan naar de verstorende invloed van race-evenementen op broedvogels (Henkens et al.,
2012). Tijdens een twee jaar durend onderzoek werd een broedvogelpopulatie opgevolgd in een zone
met geluidseffecten van een race-evenement en in een controlezone. Het betrokken circuit grensde
aan een Natura 2000-gebied in Nederland (Witterveld) dat inzake fauna van belang is voor vogels. Het
onderzoeksgebied omvatte zowel heide (61 %), loofbos (16 %), water (3 %), opslag (11 %) en weilanden
(9 %) (min of meer vergelijkbaar met de omgeving van het Duivelsbergcircuit). Het onderzoek was
vooral gericht op broedvogels, daar het evenement op de site in het voorjaar gepland was. Er werd een
effect-zone voorzien (tegen het circuit) en een controle-zone (verder weg van het circuit). In het
onderzoek werd gezocht naar significante verschillen tussen de broedterritoria voor en na een
evenement, tussen de effecten van motor- en autosportevenementen, en tussen verschillende jaren
(2010 en 2011). Er werd hierbij voldoende aandacht besteed aan soorten waarvan gekend is dat ze
gevoelig zijn aan de verstoring door verkeersgeluiden. De gevoeligheid van geluidsverstoring door race-
evenementen wijkt af van deze van geluidsverstoring door snelwegen, vooral door de frequentie van
de verstoring. Bij race-evenementen blijft de verstoring beperkt tot de dagen van het evenement, en
het verstorend effect van deze evenementen hangt verder af van de verhouding tussen de rustige
momenten en de verstoringsmomenten. Deze studie kwam tot volgende bevindingen:
• er is geen verschil tussen de effect- en controlezone;
• de trefkans op het vinden van een territorium van een aantal (algemene) vogelsoorten is
groter in de effectzone dan in de controlezone. Dit is vermoedelijk te wijten aan een
verhoogde zangactiviteit na een race-evenement waardoor ze beter opgemerkt werden. Dit
effect werd aangetoond voor een paar (algemene) soorten, maar voor het merendeel van de
soorten bleef de trefkans gelijk. Er treedt dus enige verstoring op bij bepaalde (algemene)
vogelsoorten;
• het aantal soorten ging niet achteruit na een race-evenement;
• er werd geen achteruitgang opgemerkt bij de aangetroffen soorten tussen de twee
onderzochte jaren (2010 en 2011).
Hoewel er verwacht kan worden dat er enige verstoring zal optreden, concludeerden Henkens et al.
(2012) dat er geen wezenlijke of significant negatieve effecten optraden, en dat er geen indicatie is
dat dit op langere termijn zou wijzigen. Er werd geconcludeerd dat op basis van het onderzoek er geen
aanleiding is om aan te nemen dat er een significant of wezenlijk negatief effect is van de onderzochte
race-evenementen op de noodzakelijke rust van de broedvogels in het betrokken Natura 2000-gebied.
Gezien er geen uitvoerige gegevens voorhanden zijn van de vogelpopulatie in de directe omgeving van
het circuit, kan er niet uitgesloten worden dat er effecten optreden. Echter, gezien het bovenstaande,
het beperkte aantal evenementen (max. 12 per jaar) en het feit dat er niet geracet mag worden tijdens
de meest kritische periode, nl. het broedseizoen (geen races na het eerste weekend van de maand maart
tot en met 30 juni) kan er aangenomen worden dat deze effecten niet significant negatief zijn. Er wordt
uitgegaan van een beperkt negatief effect t.o.v. de referentiesituatie (die gelijk staat aan het
ontwikkelingsscenario).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 182 | 201
16.5.2 Verzurende en vermestende depositie
De verzurende en vermestende emissies veroorzaakt door de activiteiten op het racecircuit Duivelsberg
werden in de discipline lucht bepaald. Deze emissies werden ingegeven in de IMPACTSCORETOOL om na
te gaan of er sprake is van betekenisvolle effecten ter hoogte van het nabijgelegen habitatrichtlijngebied
“Mechelse heide en vallei van de Ziepbeek”. De resultaten van deze modellering kunnen geconsulteerd
worden via volgende link: http://www.milieuinfo.be/impactscore/#/overzicht/85a69978-1f4d-41cb-9fcf-
dc1e094131aa. De IMPACTSCORE van de voorliggende inrichting bedraagt in de geplande situatie
maximaal 1,8 % (impact NOx). Deze bijdrage wordt als niet significant aanzien (bijdrage < 5 % KL).
Gezien al de overige waardevolle natuurgebieden (vogelrichtlijngebied, VEN-gebied, reservaatsgebied, en
het Nationaal Park Hoge Kempen) gelegen zijn binnen de afbakening van het habitatrichtlijngebied,
worden er ook daar geen significante effecten verwacht. Er is daar maximaal sprake van een
verwaarloosbare bijdrage (verwaarloosbaar effect).
Ten aanzien van de referentiesituatie (die in de passende beoordeling gelijk staat aan het
ontwikkelingsscenario) geldt er een verwaarloosbare bijdrage. Er treden in dit geval geen emissies en
deposities op veroorzaakt door de exploitatie van de inrichting, maar er is evenwel een
achtergronddepositie van 20 – 30 kg N/ha.j van toepassing. De kritische lasten voor de habitats waar er
doelstellingen voor geformuleerd werden variëren tussen de 6 kg N/ha.j voor type 3110 en 26 kg N/ha.j
voor type 91E0 (https://pww.natuurenbos.be/eutrofiering-de-lucht). Door deze hoge
achtergronddepositie worden de KL’s reeds overschreden in de referentiesituatie.
16.5.3 Barrièrewerking en versnippering
Harde moeilijk oversteekbare barrières kunnen leiden tot het doorbreken van de samenhang van
leefgebieden, waardoor populaties geïsoleerd worden en het areaal van hun leefgebied afneemt.
Het hele terrein van het Duivelsbergcircuit is omheind. Rondom de piste is er een tweede omheining ter
bescherming van de bezoekers, ook op andere locaties op het terrein zijn er omheiningen voorzien om de
bezoekers af te schermen van aan- en afrijdende rallywagens. Deze omheiningen vormen barrières voor
grote organismen die zich niet via de lucht kunnen verplaatsen. Randzones met hoog opgaande
begroeiing rondom de site zullen vooral gebruikt worden om zich rond de site te verplaatsen.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 183 | 201
Figuur 44 Situering barrières (blauwe lijn) en mogelijke corridors (groene lijnen)
De Weg naar Zutendaal vormt een barrière tussen de noordelijk gelegen zones van het Nationaal Park
Hoge Kempen en het habitatrichtlijngebied “Mechelse heide” en de meer zuidelijk gelegen zones van
deze gebieden. De beboste zone ten westen van de site vormt de meest geschikte corridor voor
verplaatsingen tussen de noordelijke en zuidelijk gelegen gebieden. De strook met eiken, berken en
grove den die langsheen de Weg naar Zutendaal loopt is eveneens geschikt als corridor voor
verplaatsingen parallel met de Weg naar Zutendaal. In het oosten van de site, grenzend aan het weiland,
werd er een houtkant aangelegd. Deze bevindt zich binnen de omheining en bestaat uit één rij opgaande
struiken zonder veel ondergroei. Gezien het ontbreken van een dichte ondergroei, en de openheid aan de
kant van het weiland is deze corridor wat minder geschikt. Er wordt uitgegaan van een beperkt negatief
effect inzake barrièrewerking t.a.v. de referentiesituatie (voor de passende beoordeling gelijk te stellen
aan het ontwikkelingsscenario).
Het gebruik van verlichting op de site zelf is zeer beperkt Het parcours zelf wordt niet verlicht, de
piloten in de paddocks moeten voorzien in hun eigen verlichting. Ter hoogte van de toiletten op de site
en aan de cafetaria is er enige verlichting voorzien. Aan de ingang van het terrein is er een spot voorzien,
die tijdens evenementen de ganse nacht brandt, aangezien er de hele nacht een vrijwilliger aanwezig
blijft om toezicht te houden. Deze is neerwaarts gericht, en verlicht enkel de toegang tot het terrein.
Men kan dus stellen dat de verlichting beperkt is, en dat deze zich beperkt tot de momenten dat er
evenementen georganiseerd worden op de site (max. 12 weekends per jaar, in de periode van juli – het
eerste weekend van maart). Er wordt uitgegaan van een beperkt negatief effect t.a.v. de
referentiesituatie (voor de passende beoordeling gelijk te stellen aan het ontwikkelingsscenario).
16.5.4 Ecotoopverlies
De inplanting van het circuit op de huidige locatie in de jaren ’50 heeft er voor gezorgd dat de potentiële
natuurontwikkeling ter hoogte van de site beperkt bleef.
De uitbating van het circuit gedurende de laatste 20 jaar bracht een zeker ecotoopverlies met zich mee.
Het is echter moeilijk om hier een exact tijdsverloop en/of oppervlakte aan te koppelen. Dit onder
andere door het omploegen van vluchtstroken/uitrijstroken aanliggend aan het circuit (stroken met
omgewoeld zand om de wagens die van het circuit raken af te remmen), het aanbrengen van kiezel (o.a.
in de meest zuidelijke lus), het opvoeren van zand/bodem voor de aanleg van bermpjes, zandige zones
die verdwenen zijn en/of aangehard door er over te rijden, plaatsing hokjes baanwachters,.. . Dit maakt
dat een deel van de in het verleden aanwezige vegetaties (2310_2330, 4010, 4030 en 7140) nu slechts nog
fragmentarisch en/of in sterk gedegradeerde vorm aanwezig zijn. Een deel van de verschillen tussen de
BWK/habitatkaart en de actuele situatie op het terrein werden reeds besproken in hoofdstuk 16.2.1, en
zijn dus niet geheel te verklaren door recente activiteiten op de site zelf. Het veroorzaakte
ecotoopverlies doorheen de jaren, dient als significant negatief beoordeeld te worden.
Het huidige beheer omvat het maaien van de grazige zones op het terrein (maximaal 2 x per jaar met een
eerste maaibeurt na 1 juli, en indien nodig een tweede beurt in september), het maaisel wordt echter
niet afgevoerd. Ter hoogte van de vennen wordt de boomopslag (berken en Amerikaanse vogelkers)
verwijderd. Het tot nu toe gevoerde beheer heeft bijgedragen aan het lokaal instandhouden van de nog
aanwezige vegetaties, weliswaar in een sterk verarmde vorm (zie verder) aangezien het niet specifiek
afgestemd was op de nog aanwezige vegetaties.
De actuele staat van instandhouding van de nog aanwezige habitats (2310_2330, 7140) kan als
gedegradeerd omschreven worden. Typische kensoorten van de habitats 2130_2330 komen wel nog voor,
maar slechts over kleinere oppervlakten en de structuurkenmerken zijn niet optimaal (te hoog aandeel
struikheide, te weinig open zand). Ook ter hoogte van het overgangsveenrelict zijn er nog een beperkt
aantal typische soorten aanwezig (o.a. lavendelhei en kleine veenbes) die voorkomen op de kenmerkende
veenmosbulten. Het ven begint echter stilaan te verbossen (opslag wilg), en het aandeel open water is
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 184 | 201
beperkt. In de centrale lus bevindt er zich verder nog een eerder eutrofe plas, met ten N ervan een plek
met droge heide (4030 (eveneens gedegradeerde staat van instandhouding)).
De aanwezigheid van deze relicten toont wel aan er op de site potentie is voor de ontwikkeling van
waardevolle vegetaties, en dat er mits een aantal inrichtings-/herstelwerken gevolgd door een aangepast
beheer kan bijgedragen worden aan de realisatie van de zoekzones (2310_2330 en 7140) die aangeduid
werden ter hoogte van de site (Bijlage 14e). De concrete inrichtings-/herstelwerken en het te voeren
beheer dient geconcretiseerd te worden in een beheerplan waarbij het Agentschap voor Natuur en Bos
nauw betrokken wordt, en dient een bindend karakter te hebben. De opmaak van dit beheerplan valt
buiten de scope van het MER, maar er kan hier wel al een eerste voorzet gegeven worden (met de focus
op de realisatie van de zoekzones). Het verwijderen/afgraven van aangevoerde kiezel en zand tot op de
oorspronkelijk bodem, en herstel van de aangeharde zones is hierbij een noodzakelijke eerste stap. Voor
wat betreft de ontwikkeling van 2310_2330, kan er aansluitend aan het relict geopteerd worden voor
kleinschalig om te plaggen. Opslag van bomen en struiken dient, op de site slechts beperkt aanwezig,
verwijderd te worden. Naar de toekomst toe is het ook uit den boze om met voertuigen over de zones
binnen de lussen van het circuit te rijden, zodat verstoring van de bodem (en de daarop voortkomende
vegetaties) vermeden wordt. Aangaande de uitrijstroken werd er tijdens een van de terreinbezoeken
geopperd om deze te vervangen door een muur/vangrail. Dit werd ondertussen afgetoetst met de
rallysportfederatie, het resultaat hiervan is terug te vinden in Figuur 36. Ter hoogte van de meeste
uitrijstroken werden er nu vangrails voorzien. Hierdoor dienen de achterliggende zones niet meer
omgeploegd te worden, en kunnen zij terug een natuurfunctie krijgen. Voorstel is om dit in eerste
instantie spontaan te laten ontwikkelen, tussentijds te evalueren en indien nodig bij te sturen (bvb.
verwijderen toplaag).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 185 | 201
Figuur 45 Situering vangrails Duivelsbergcircuit (blauwe lijnen: bestaande vangrails; rode lijnen: nieuw te plaatsen vangrails
Bij eventuele botsingen tegen de vangrail waarbij er mogelijks lekken van olie en/of brandstof ontstaan,
dienen mogelijks gelekte vloeistoffen onmiddellijk op gepaste wijze geïmmobiliseerd met
absorptiemiddelen en verwijderd te worden. Met betrekking tot het relict overgangsveen (7140) zijn het
verwijderen van de opslag van bomen en struiken een aandachtspunt. Het is verder noodzakelijk om na
te gaan hoe het gesteld is met de waterhuishouding van het ven, en hoe de grondwaterstand varieert
doorheen het jaar. Gezien de droge zomers van de laatste jaren is dit momenteel moeilijk in te schatten.
Ter hoogte van het ven is er verder ook een overloop naar de centrale waterpartij voorzien. Deze
overloop bevindt zich boven het maaiveld (het ven zal hierdoor niet geheel leeglopen), verloopt gravitair
(het ven ligt hoger dan de centrale waterpartij) en treedt pas in actie als het water bijna tot op de
hoogst gelegen delen van het circuit zelf staat. De mogelijke impact hiervan op de waterstand in het ven,
dient ook verder onderzocht te worden. Verder kan de oppervlakte vergroot worden door het afgraven
van de oevers en afplaggen van voedselrijke toplaag (humus- en zodelaag). Voor het beheer van deze
vegetaties kan er overwogen worden om begrazing met schapen toe te passen. Er zou dan best wel een
wachtweide voorzien worden in een uithoek van de paddock waar de dieren ’s nachts opgesloten worden.
Bij het opstellen van een dergelijk beheerplan, zou het verder interessant zijn om de gehele site op te
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 186 | 201
nemen, en niet enkel te focussen op de ontwikkeling en het beheer van de Europees beschermde
habitats. Het laten opstellen van een beheerplan en uitvoeren van de daarin opgesomde inrichtings-
/herstelwerken en beheermaatregelen draagt bij aan een kwaliteitsverbetering van de nog aanwezige
vegetaties op de site en deels aan de realisatie van de voorlopige zoekzones (nog geen volledige invulling
van de doelstelling, maar een eerste aanzet). Mits opstellen en opvolgen van een beheerplan, kan er
ecotoopverbetering en (potentieel) –winst gerealiseerd worden naar de toekomst toe. Het voeren van dit
aangepast beheer, zorgt er in principe ook voor dat op het moment van herlokalisatie en uitvoering van
het GRUP er reeds een betere startsituatie is in vergelijking met de actuele situatie. Dit wordt daarom,
bij vergelijking met de actuele situatie / referentiesituatie, aanzien als een positieve evolutie.
Momenteel beschikt men over toestemming om te parkeren op een gedeelte van de berm langsheen de
Weg naar Zutendaal (d.m.v. een politiereglement) (Figuur 37). Deze strook, tussen het fietspad en de
weg naar Zutendaal), zou enkel gebruikt worden indien de parking op de eigen terreinen volzet is.
Figuur 46: Situering parkeerstrook in de berm langsheen de Weg naar Zutendaal (blauwe contour)
De berm is gesitueerd binnen habitatrichtlijngebied en VEN-gebied (Bijlage 14a), en bestaat uit het
Europees prioritair te beschermen habitattype soortenrijk heischraal grasland subtypes 6230_ha/6230_hn
(actueel habitat HAB1/HAB2) en is eveneens aangeduid als voorlopige zoekzone voor dit habitattype
(Bijlage 14e). Het parkeren van wagens in deze berm, ook al is dit maar sporadisch, kan nefast zijn voor
de optimale ontwikkeling van de gewenste habitats op deze locatie, en dient in die zin dan ook als
negatief beoordeeld.
In het verleden, toen er op het Duivelsbergcircuit nog het Europees Kampioenschap rallycross
georganiseerd werd (met tot 15.000 bezoekers), werd er ook geparkeerd op het circuit van de voormalige
Speedway (net ten N van het Duivelsbergcircuit), dat op bovenstaande kaart ingekleurd is als droge heide
(4030). Deze zone wordt niet meer gebruikt om te parkeren aangezien men enkel nog Belgische
wedstrijden organiseert, en het bezoekersaantal aanzienlijk lager is (ca. 1.000 bezoekers op topdagen).
Ook het weiland ten oosten van het circuit, dat vroeger occasioneel als parking fungeerde, kan niet meer
gebruikt worden aangezien dit in beheer zit bij het ANB. Na het stopzetten van het voormalige
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 187 | 201
landbouwbeheer op dit weiland, ontwikkelde zich dit perceel in de positieve zin (Bijlage HAB2, rbbkam)
en ondertussen werd dit perceel aangeduid als zoekzone voor de ontwikkeling van 2310_2330. In de
directe omgeving van de site zijn er dus momenteel geen percelen voorhanden, buiten deze op de eigen
terreinen, die als parkeerplaats voor bezoekers gebruikt kunnen worden. Om te kunnen voorzien in de
nodige parkeerplaatsen buiten de terreinen van het Duivelsbergcircuit werden er in overleg met de
gemeente Maasmechelen twee mogelijke opties naar voren geschoven. Een eerste optie omvat het
afsluiten van de weg naar Zutendaal zodat er in het afgesloten stuk op de weg geparkeerd kan worden, in
de tweede optie zal er geparkeerd worden ter hoogte van het industrieterrein Oude Bunders en wordt er
een shuttledienst voorzien naar het circuit.
In de geplande situatie zal er aldus niet meer geparkeerd worden op in de berm langsheen de Weg naar
Zutendaal (of andere habitatwaardige vegetaties / voorlopige zoekzones.
16.5.5 Effecten op het oppervlakte- en grondwater
Er wordt niet voorzien dat er afvalwater geloosd wordt op de site. Huishoudelijk afvalwater (sanitair en
douche) wordt opgevangen in een septische put en vervolgens opgehaald door een erkende firma. Er
wordt geen bedrijfsafvalwater geproduceerd.
Hemelwater wordt opgevangen voor hergebruik. Hemelwater dat op de verharde delen van het circuit
terecht komt, wordt naar de open vijver(s)/vennen geleid waar het kan infiltreren (centrale vijver heeft
een inhoud van ca 720 m³). Het ven is voorzien van een overloop naar de centrale vijver. Het ven ligt
hoger dan de vijver, zodat dit proces gravitair verloopt en terugstroom van de vijver naar het ven niet
mogelijk is. Het regenwater dat op de daken van de gebouwen terecht komt wordt afgeleid naar twee
hemelwaterputten.
Er worden geen effecten op het oppervlaktewater verwacht. Het hemelwater dat terecht komt in de
waterpartijen op de site is niet vervuild. Bij normale omstandigheden zijn er geen olie- of
brandstoflekken te verwachten op het circuit. Contact tussen de racewagens op het circuit is verboden.
Alle racewagens worden vooraleer ze mogen deelnemen aan de race onderworpen aan een technische
controle. In de uitzonderlijke gevallen dat er toch een botsing optreedt, wordt de race onmiddellijk
stilgelegd en worden eventueel gelekte vloeistoffen onmiddellijk via absorptiemiddelen gefixeerd en
verwijderd van het circuit. Tussen de races in wordt het circuit regelmatig met een veegwagen gereinigd,
het vuil wordt hierbij niet opzij geborsteld maar verzameld in een interne afvalcontainer achteraan de
wagen.
In het verleden werd er water gepompt uit de centraal gelegen vijver voor het besproeien van de piste
om stofvorming te voorkomen. Gezien de droogte van de voorbije zomers werd er gezocht naar een
alternatief inzake water. Naar de toekomst toe zal er samengewerkt worden met een firma die voor de
(gedeeltelijke) aanvoer van water zal zorgen. Hierbij zal er wel nog hemelwater, maar geen water uit de
open vijvers, gebruikt worden.
16.5.6 Bodemverontreiniging
Er werd tot op heden nog geen bodemonderzoek uitgevoerd op de site. Het risico op
bodemverontreiniging wordt maximaal beperkt door de gebruikte opslagvoorzieningen en de aangepaste
inrichting van risicoplaatsen. Alle opslagtanks voor brandstoffen en gevaarlijke stoffen worden binnen in
gebouwen opgeslagen en worden regelmatig gecontroleerd op eventuele lekken. De parking voor de
piloten is onverhard. De piloten worden verplicht een ondoordringbare plastic folie/zeil te voorzien ter
hoogte van de stalplaats van hun racewagens, zodat er geen bodemverontreiniging kan ontstaan.
Eventuele lekken of vervuilingen dienen door de piloten zelf opgeruimd te worden. Dit is zo opgenomen
in het regelement van Racecircuit Duivelsberg en de medewerkers van de Belgische Rallycross Vereniging
vzw zien er op toe dat deze voorwaarden nageleefd worden. Bij regenweer worden er tenten geplaatst
zodat er geen contact mogelijk is tussen regenwater en eventueel gemorste olie/brandstof. Hierdoor
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 188 | 201
wordt het risico op calamiteiten en de verspreiding ervan ter hoogte van de pilotenparking grotendeels
ingeperkt.
Zoals hoger gesteld wordt er niet verwacht dat er verontreinigd hemelwater terecht komt op de
vegetaties tussen en rondom het circuit. In de huidige situatie worden er echter voertuigen geparkeerd
op deze vegetaties. Om te voorkomen dat de bodem verontreinigd wordt door het lekken van
olie/brandstof, is het aangewezen dat dit in de toekomst niet meer gebeurt. Het parkeren van de wagens
in of rondom het circuit kan tijdens evenementen enkel nog gebeuren op de verharde zones van het
circuit of in de zone aanliggend aan de gebouwen (dit slaat niet op de wagens op de pilotenparking, daar
worden reeds maatregelen getroffen om verontreiniging van de bodem/hemelwater te voorkomen);
tussen de evenementen dienen deze voertuigen bij voorkeur indoor opgesteld te worden.
Er wordt uitgegaan van een verwaarloosbaar effect.
16.6 Milderende maatregelen
Momenteel wordt er op topdagen geparkeerd op de berm tussen de Weg naar Zutendaal en het fietspad,
gezien dit habitatwaardige vegetatie betreft, die tevens aangeduid werd als voorlopige zoekzone, is het
uitgesloten dat dit in de toekomst nog op dezelfde manier verdergezet wordt. Aangezien er in de directe
omgeving geen percelen voorhanden zijn die gebruikt kunnen worden als parking (door de hoge
natuurwaarde) werd er in samenspraak met de gemeente Maasmechelen naar alternatieven gezocht. Er
werd hierbij enerzijds geopperd om de Weg naar Zutendaal af te sluiten op topdagen (zondag) zodat de
auto’s op de weg geparkeerd kunnen worden; het andere alternatief omvat het parkeren van de wagens
van de bezoekers ter hoogte van het industrieterrein Oude Bunders en het voorzien van een
shuttledienst.
Om de (geluids)verstoring te beperken, dient het aantal activiteiten op de site beperkt in aantal te
blijven. Hier kan er net zoals in de voorheen vergunde situatie gestreefd worden naar een maximum
aantal van twaalf evenementen per jaar. Er wordt verder voorgesteld om geen evenementen te laten
doorgaan vanaf het eerste weekend van maart tot 30 juni (broedseizoen).
Om bodemverontreiniging en ecotoopverlies ter hoogte van (habitatwaardige) vegetaties in en rondom
het circuit te voorkomen, kunnen er geen wagens meer ter hoogte van deze vegetaties geparkeerd
worden. De dienstvoertuigen/takeldienst/ambulance/brandweerwagen dienen tijdens de evenementen
op de verharde zones van het circuit of de zones rondom de gebouwen geparkeerd te worden. Wanneer
er geen evenementen doorgaan dienen deze bij voorkeur indoor geparkeerd te worden.
Er dient steeds op toegezien te worden dat de genoemde maatregelen ter voorkoming van
bodemverontreiniging ter hoogte van de pilotenparking gerespecteerd blijven. Er dient gebruik gemaakt
te worden van een ondoordringbare plastic folie/zeil ter hoogte van de stalplaats van hun racewagens,
zodat er geen bodemverontreiniging kan ontstaan. Eventuele lekken of vervuilingen dienen door de
piloten zelf opgeruimd te worden. Bij regenweer worden er tenten geplaatst zodat er geen contact
mogelijk is tussen regenwater en eventueel gemorste olie/brandstof.
Verlichting van de site dient beperkt te blijven tot het strikt noodzakelijke, en brandt enkel op
momenten dat er evenementen georganiseerd worden site (max. 12 weekends per jaar, in de periode van
juli tot het eerste weekend van maart). De verlichting dient neerwaarts gericht te zijn, en niet op de
vegetatie. Lichtverstrooiing naar de omgeving dient vermeden te worden.
Ter hoogte van de meest uitrijstroken werden er nu vangrails voorzien. Hierdoor dienen de
achterliggende zones niet meer omgeploegd te worden, en kunnen zij terug een natuurfunctie krijgen.
In het kader van de ontwikkeling van de relicten van de Europees te beschermen vegetaties op de site,
en de realisatie van de aangeduide zoekzones dient er een beheerplan (voor heel de site) opgesteld te
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 189 | 201
worden. De aanwezigheid van relicten van habitats 2310_2330, 40330 en 7140, toont aan er op de site
potentie is voor de ontwikkeling van waardevolle vegetaties, en dat er mits een aantal inrichtings-
/herstelwerken gevolgd door een aangepast beheer kan bijgedragen worden aan de realisatie van de
zoekzones (2310_2330 en 7140) die aangeduid werden ter hoogte van de site. De concrete werken en het
te voeren beheer dienen geconcretiseerd te worden in een beheerplan waarbij het Agentschap voor
Natuur en Bos nauw betrokken wordt, en dient een bindend karakter te hebben.
16.7 Cumulatieve effecten
In een passende beoordeling dienen kort de mogelijke effecten van de voorgenomen activiteit te worden
beschouwd in combinatie met effecten van andere ingrepen of plannen.
16.7.1 Ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving
In 2016 startte de Vlaamse overheid met de voorbereiding van de opmaak van het gewestelijk ruimtelijk
uitvoeringsplan "Enclaves Hoge Kempen". Dat plan zal onder meer een aantal bestemmingswijzigingen
moeten doorvoeren om een aantal enclaves in of rond het Nationaal Park Hoge Kempen om te vormen
naar natuurgebied zodat effectief een groot aaneengesloten geheel van natuurgebieden gerealiseerd kan
worden.
Dit RUP geeft uitvoering aan de richtinggevende en bindende bepalingen van het Ruimtelijk Structuurplan
Vlaanderen (RSV) inzake de afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur
(AGNAS) zoals nader uitgewerkt in de ruimtelijke visie voor landbouw, natuur en bos in de regio
Limburgse Kempen en Maasland. Specifiek worden in dit plan een aantal zogenaamde ‘enclaves’ die
gelegen zijn in of aansluitend bij het Nationaal Park Hoge Kempen herbestemd naar natuurgebied zodat
deze op termijn deel uit kunnen gaan maken van de grote eenheid natuur “Hoge Kempen”. Het
plangebied omvat een aantal onderdelen van de grote eenheid natuur “Hoge Kempen” op grondgebied
van de gemeenten Dilsen-Stokkem, Maasmechelen en Zutendaal. Het gaat om volgende drie
deelgebieden:
• Grote Heide: herbestemming delen van het militair domein Munitiedepot Zutendaal;
• Ziepbeek: herbestemmen gebied voor gemeenschapsvoorzieningen Molenberg en herbestemmen
gebied voor recreatie Duivelsberg;
• Mechels Bos-Stokkemerbos: herbestemmen woonuitbreidingsgebied Reihaag, herbestemmen
industriegebied Op de Berg en herbestemmen recreatiegebied Mosselhuis De Berg.
In de toelichtingsnota van het voorontwerp van dit GRUP wordt aangehaald dat het PRSP Limburg de site
Duivelsberg niet geselecteerd heeft als toeristisch-recreatief knooppunt en niet als te behouden terrein
voor lawaaisport. Er werden verschillende alternatieve locaties voor een dergelijk rallycrosscircuit in de
provincie Limburg onderzocht, maar er werd vastgesteld dat er voor dergelijke lawaaisporten tot op
heden géén geschikte ruimte gevonden wordt waarvoor een maatschappelijk draagvlak kan worden
gevonden en dat daardoor bij het schrappen van deze locatie op dit ogenblik geen alternatieve locatie
binnen de provincie Limburg kan worden aangeboden. M.a.w. er is geen locatie-alternatief voorhanden
binnen de provincie Limburg. Binnen dit GRUP wordt verder voorzien dat alle gebouwen en verhardingen
verwijderd zullen worden, en dat de toestand van voor 1950 zal worden hersteld. Duivelsberg zal
ingericht worden als open grasland met heide en akker, met herstel van het ven dat er vroeger aanwezig
was.
Het eerste planvoorstel werd in november 2016 besproken met de lokale actoren, en vervolgens werd een
voorontwerp RUP opgemaakt. Op 18 april 2017 vond een plenaire vergadering over dat voorontwerp
plaats. Vervolgens is een voorstel van ontwerp RUP opgemaakt. Na de voorlopige vaststelling van het
ontwerp RUP volgt een openbaar onderzoek. De Vlaamse Regering nam tot op heden nog geen beslissing
over het ontwerp gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 190 | 201
In deze situatie kunnen er aanzienlijk positieve effecten verwacht worden (o.a. door opheffing van
barrières, ecotoopwinst,… ). De effectieve invulling van de site en de weg die gevolgd zal moeten worden
om tot de realisatie van deze habitats / leefgebieden te komen, ligt echter buiten de scope van dit MER
en zal op het moment dat het GRUP goedgekeurd wordt (al dan niet in zijn huidige vorm) (her)bekeken
moeten worden.
Het GRUP werd tot op heden nog niet goedgekeurd, maar wordt ter volledigheid –zoals opgenomen in de
omzendbrief passende beoordeling (omzendbrief/OMG/2017/01)– vermeld. Voor wat betreft de passende
beoordeling kunnen de mogelijke effecten bij uitvoering van het GRUP gelijkgesteld worden aan deze in
de referentiesituatie uit de passende beoordeling.
16.8 Beoordeling van de significantie
Indien er evenementen doorgaan op het circuit, dan kunnen vooral de effecten gelinkt aan het racen
zelf, en verkeersbewegingen van de bezoekers/piloten relevante effecten met zich meebrengen. Wat
betreft de luchtemissies worden er geen relevante bijdragen verwacht. De verzurende en vermestende
depositie ter hoogte van actuele habitats en/of aangeduide voorlopige zoekzones binnen het
Habitatrichtlijngebied zijn beperkt bij exploitatie van het circuit (IMPACTSCORE van 1,8%). Inzake
verstoring door geluid wordt er verwacht dat er in beperkte mate hinder zal optreden in de geplande
situatie, maar dat deze niet significant zal zijn. Dit gezien het beperkte aantal evenementen per jaar
(max. twaalf),) en het feit dat er niet geracet zal worden tijdens de meest kritische periode, nl. het
broedseizoen (geen races na het eerste weekend van de maand maart tot en met 30 juni).
De uitbating van het circuit gedurende de laatste 20 jaar bracht een zeker ecotoopverlies met zich mee.
Het is echter moeilijk om hier een exact tijdsverloop en/of oppervlakte aan te koppelen. Dit maakt dat
een deel van de in het verleden aanwezige vegetaties (2310_2330, 4010, 4030 en 7140) nu slechts nog
fragmentarisch en/of in sterk gedegradeerde vorm aanwezig zijn. Het veroorzaakte ecotoopverlies
doorheen de jaren, dient als significant negatief beoordeeld te worden. Gezien er nog relicten van deze
vegetaties aanwezig zijn, is er potentie om deze opnieuw te ontwikkelen mits het nemen van een aantal
inrichtingsmaatregelen, gevolgd door een aangepast beheer. Deze maatregelen dienen geconcretiseerd
te worden in een beheerplan waarbij het ANB nauw betrokken worden. Door het opstellen en opvolgen
van een natuurbeheerplan, kan er ecotoopverbetering en (potentieel) –winst gerealiseerd worden naar de
toekomst toe, waardoor er op het moment van herlokalisatie en realisatie van het GRUP reeds vertrokken
kan worden van een betere uitgangssituatie. Dit kan daarom aanzien als een positieve evolutie t.o.v. de
referentiesituatie. Tot voor kort werd er op piekmomenten geparkeerd op een strook tussen de Weg
naar Zutendaal en het fietspad, deze strook wordt aanzien als habitatwaardige vegetatie (6230) en het
daar parkeren zou negatieve effecten met zich meebrengen. In de geplande situatie zal er niet meer
geparkeerd worden op deze strook (zie 16.5.4).
Algemeen gezien kan geconcludeerd worden dat het voorliggende project, mits het nemen van de hoger
genoemde maatregelen, geen significante negatieve effecten zal veroorzaken ten opzichte van de
referentiesituatie (actuele situatie), noch voor de SBZ noch voor de natuurwaarden van het VEN. De
realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen voor de betreffende SBZ wordt, mits het nemen van deze
maatregelen, niet verhinderd. Door het opstellen en uitvoeren van een natuurbeheerplan (in
samenspraak met ANB) wordt tot op zekere hoogte bijgedragen aan de realisatie van de
instandhoudingsdoelstellingen.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 191 | 201
17 BBT-aftoetsing
Voor voorliggende activiteiten zijn er geen BBT-studies beschikbaar.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 192 | 201
18 Grensoverschrijdende effecten
De kortste afstand tot de grens met Nederland bedraagt ca. 7 km en tot Wallonië meer dan 20 km.
Rekening houdend met de ligging van de site, en de begrootte effecten kan gesteld worden dat de
inrichting geen grensoverschrijdende effecten zal veroorzaken.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 193 | 201
19 Externe veiligheid
Het racecircuit is geen VR-plichtig noch SWA-plichtig bedrijf, aangezien het geen Seveso-bedrijf betreft.
Het dichtstbijzijnde Seveso-bedrijf, FN Herstal, is gelegen op ca. 3,3 km van het racecircuit. De
consultatiezone voor deze site bedraagt 850 m.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 194 | 201
20 Leemten in de kennis
De beoordeling van de emissies door de racewagens gebeurde op basis van emissiekengetallen voor
racewagens en racemotoren. Het gebruik van emissiekengetallen levert steeds een aanzienlijke
onzekerheid op die moeilijk begroot kan worden. De bekomen resultaten dienen dan ook als indicatief
beschouwd te worden.
Normaliter wordt voor open gebied en bij afwezigheid van bebouwing gebruik gemaakt van IFDM-traffic.
In het studiegebied zijn langsheen de wegen evenwel ook bomen/bossen aanwezig, waardoor feitelijk
niet echt gesproken kan worden van open gebied. Daarom wordt dan ook geopteerd om gebruik te maken
van CAR Vlaanderen in plaats van IFDM-traffic. Bij CAR-Vlaanderen is er ook een minder goede opmenging
van de polluenten in de omgeving (o.a. door aanwezigheid obstakels), waardoor het gebruik van CAR
t.o.v. IFDM-traffic als een worst-case benadering aanzien kan worden. Er zijn geen verkeersgegevens /
tellingen beschikbaar van het verkeer op de toegangsweg. Niettegenstaande dit ontbreekt, is de extra
verkeersgeneratie door het project, zeker indien rekening gehouden wordt met de methodiek voor
evenementen, dermate beperkt dat dit tot geen bijkomende impact leidt.
De lokale stofemissies en het effect van het besproeien van het racecircuit met water kan niet begroot
worden. Er kan dan ook geen impact op de bezoekers ingeschat worden. Het betreft hier echter
voornamelijk grof stof, en inzake gezondheidsaspecten is dit een minder belangrijke stoffractie.
De geluidsemissie/immissie van het racecircuit is goed gedocumenteerd en gekend, dit dankzij onder
andere jaarlijks akoestisch onderzoek en het eigen controle systeem. Een leemte in de kennis is de
specifieke immissie afkomstig van het recreatiepark, die mogelijks ook het omgevingsgeluid op de
beschouwde beoordelingspunten beïnvloedt.
Op de site werden in het verleden nog geen bodemonderzoeken uitgevoerd. Er kan bijgevolg geen
uitspraak worden gedaan over de huidige bodemkwaliteit van de site. Dit wordt dan ook aanzien als een
leemte in de kennis.
Met betrekking tot de discipline Mens – Mobiliteit werden er geen verkeerstellingen uitgevoerd. Deze
tellingen zouden een verdere kwantitatieve uitwerking van de verkeersafwikkeling toelaten maar de
opgenomen semi-kwantitatieve beschrijving kan in dit geval volstaan.
Er zijn geen gedetailleerde inventarisatiegegevens van de broedvogels (soorten/aantallen/broedsucces)
op en rondom het Duivelsbergcircuit voorhanden. Er werd hiervoor beroep gedaan op een vergelijkende
studie met betrekking tot broedvogels voor een vergelijkbare activiteit.
Samenvattend kan echter gesteld worden dat, hoewel er een aantal leemten en onzekerheden zijn, deze
geen wezenlijke invloed hebben gespeeld op de besluitvorming van de verschillende milieueffecten.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 195 | 201
21 Monitoring en evaluatie
De exploitant dient er op toe te zien dat de controle van het geluidsniveau van de motoren voor elke
wedstrijd uitgevoerd wordt tijdens de technische controle. Voertuigen waarvan de geluidemissie meer
dan 95 dB(A) bedraagt, mogen niet aan de wedstrijd of activiteit deelnemen (strenger dan de
vooropgestelde 98 dB(A) uit de bijzondere voorwaarden).
Er dient verder jaarlijks minstens één volledig akoestisch onderzoek uitgevoerd te worden tijdens een
wedstrijd, en dit in samenwerking met een MER-deskundige in de discipline Geluid. Hierbij dient het
emissieniveau op 7,5 meter van de rand van het circuit bepaald te worden, en op 200 meter ten oosten
van de exploitatie moet de parameter LA05,T beperkt worden tot 60 dB(A).
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 196 | 201
22 Conclusie
Voorliggend project beoogt de exploitatie van het racecircuit Duivelsberg te Maasmechelen. Het circuit
bevindt zich reeds sinds de jaren ’60 op de huidige locatie, maar de milieuvergunning kwam eind 2019 te
vervallen. De aanvraag tot hernieuwing van de vergunning werd op 27 maart 2020 van rechtswege
stopgezet door de afkeuring van het bijhorende MER-rapport. Gezien men de site verder wenst te
exploiteren, zal er een nieuwe omgevingsvergunningsaanvraag ingediend worden. Het betreft een
bestendiging van de eerder vergunde activiteiten/rubrieken, er wordt geen uitbreiding van de (m.e.r.-
plichtige) activiteiten voorzien.
De belangrijkste te verwachten effecten hierbij zijn:
• met betrekking tot de discipline lucht blijkt dat de jaargemiddelde emissies van het circuit als
gevolg van de exploitatie-activiteiten blijven ruimschoots onder de drempelwaarden en onder de
vooropgestelde overschrijdingsmarges. Uit de modelberekeningen blijkt geen enkele
overschrijding van PM2.5, PM10 of NO2 (t.o.v. de jaargrenswaarde) op te treden. Hierbij dient
opgemerkt te worden dat voor PM2,5 en PM10 geen uurgrenswaarde afgebakend is. Met betrekking
tot NO2 is deze er wel ter bescherming van de gezondheid van de mens (zijnde 200 µg/m³ als
99,79-percentiel), de maximaal berekende NOx-bijdrage bedraagt 6,3 % van de vastgestelde
uurgrenswaarde. Volgens het toetsingskader is dat een negatief effect (score -2),Indien de
bijdragen inzake fijn stof ten gevolge het verkeer geëvalueerd worden, dan blijkt dat de
verschillen tussen de onderzochte scenario’s miniem zijn. Voor PM2,5 wordt er aan de
betreffende grenswaarden en overschrijdingsmarges voldaan. Voor PM10 worden met de
achtergrondwaarde reeds een aantal overschrijdingen genoteerd van de daggrenswaarde, door
het bijkomend verkeer in rekening te brengen worden er geen bijkomende overschrijdingen
verwacht. Wat NO2 betreft, wordt geen grenswaarde overschreden. De bijdrage van het
voorliggende project aan de NO2-emissies bedraagt 1,5 % van de jaargemiddelde grenswaarde (40
µg/m³). Dit levert een beperkt negatief effect op, maar omdat de milieukwaliteitsnorm nog niet
voor 80 % ingevuld is, zijn hiervoor geen maatregelen noodzakelijk;
• naar geluid toe wordt veroorzaakt de activiteit “racen” een aanzienlijk verhoging van het
omgevingsgeluid, maar wordt de grenswaarde van 60 dB(A) als LA,05, zoals opgenomen in de
bijzondere voorwaarden, niet overschreden. De activiteit “parking” veroorzaakt een kleine
verhoging van het omgevingsgeluid, gebaseerd op LA,eq, maar overschrijdt de grenswaarden uit de
algemene voorwaarden niet, tenzij ter hoogte van BP2 (Kikmolen). Er wordt voor beide
activiteiten uitgegaan van een beperkt negatief effect. Ter hoogte van het natuurgebied wordt
er m.b.t. de race-activiteiten uitgegaan van een beperkt negatief effect;
• er worden geen problemen verwacht inzake afwikkeling en droomstroming door de exploitatie
van het racecircuit. Ook naar verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid worden
verwaarloosbare effecten verwacht Er wordt doorgaans voldaan aan de parkeerbehoefte, waarbij
momenteel enkel op topdagen (vnl. zondagen) gebruik gemaakt wordt van de berm langsheen de
Weg naar Zutendaal. Gezien de natuurwaarde van deze berm zal deze naar de toekomst toe, niet
meer gebruikt kunnen worden als parkeergelegenheid. Er werden daarom twee opties
onderzocht om het potentieel tekort aan parkeerplaatsen op topmomenten te kunnen opvangen
(zie verder);
• wat betreft de discipline biodiversiteit zijn er vooral effecten te verwachten wanneer er
evenementen doorgaan op het circuit. Wat betreft de luchtemissies worden er geen relevante
bijdragen verwacht. De verzurende en vermestende depositie ter hoogte van actuele habitats
en/of aangeduide voorlopige zoekzones binnen het habitatrichtlijngebied zijn beperkt
(IMPACTSCORE van 1,8%). Inzake verstoring door geluid wordt er verwacht dat er in beperkte
mate hinder zal optreden, maar dat deze niet significant zal zijn. Dit gezien het beperkte aantal
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 197 | 201
evenementen per jaar (max. twaalf),) en het feit dat er in niet geracet zal worden tijdens de
meest kritische periode, nl. het broedseizoen (geen races na het eerste weekend van de
maand maart tot en met 30 juni). De uitbating van het circuit gedurende de laatste 20 jaar
bracht een zeker ecotoopverlies met zich mee. Het is echter moeilijk om hier een exact
tijdsverloop en/of oppervlakte aan te koppelen. Dit maakt dat een deel van de in het verleden
aanwezige vegetaties (2310_2330, 4010, 4030 en 7140) nu slechts nog fragmentarisch en/of in
sterk gedegradeerde vorm aanwezig zijn. Het veroorzaakte ecotoopverlies doorheen de jaren,
dient als significant negatief beoordeeld te worden. Gezien er nog relicten van deze vegetaties
aanwezig zijn, is er potentie om deze opnieuw te ontwikkelen mits het nemen van een aantal
inrichtings-/herstelmaatregelen, gevolgd door een aangepast beheer. Deze maatregelen dienen
geconcretiseerd te worden in een beheerplan waarbij het ANB nauw betrokken worden. Het
laten opstellen van een beheerplan en uitvoeren van de daarin opgesomde inrichtings-
/herstelwerken en beheermaatregelen draagt bij aan een kwaliteitsverbetering van de nog
aanwezige vegetaties op de site en deels aan de realisatie van de voorlopige zoekzones (nog
geen volledige invulling van de doelstelling, maar een eerste aanzet). Er zal hierbij
ecotoopverbetering en (potentieel) –winst gerealiseerd worden naar de toekomst toe. Het voeren
van dit aangepast beheer, zorgt er in principe ook voor dat op het moment van herlokalisatie en
uitvoering van het GRUP er reeds een betere startsituatie is in vergelijking met de actuele
situatie. De realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen voor de betreffende SBZ wordt, mits
het nemen van deze maatregelen, niet verhinderd. Door het opstellen en uitvoeren van een
natuurbeheerplan (in samenspraak met ANB) wordt tot op zekere hoogte bijgedragen aan de
realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen. Dit wordt daarom aanzien als een positieve
evolutieZoals hoger gesteld werd er tot voor kort geparkeerd op de strook tussen de Weg naar
Zutendaal en het fietspad, Tot voor kort werd er op piekmomenten geparkeerd op een strook
tussen de Weg naar Zutendaal en het fietspad, deze strook wordt aanzien als habitatwaardige
vegetatie (6230) en is in dit opzicht niet meer wenselijk. Naar de toekomst toe zal er niet
meer geparkeerd worden op deze strook (zie verder), dit wordt aanzien als een positief effect;
Voor de overige disciplines en effectklassen worden verwaarloosbare tot maximaal beperkt negatieve
effecten verwacht door voorliggend project.
De belangrijkste maatregelen die reeds toegepast worden of voorzien zijn in het project, zijn de
volgende:
• de onverharde oppervlakten ter hoogte van het circuit dienen tijdens evenementen vochtig
gehouden te worden zodat stofopwaaiing naar de omgeving toe tijdens evenementen beperkt
wordt;
• met betrekking tot het voorkomen van bodem, oppervlakte- en grondwaterverontreiniging
dienen volgende maatregelen aangehouden te worden:
o het gebruik van een ondoordringbare plastic folie verplichten ter hoogte van de
stalplaatsen van de racevoertuigen t.h.v. de paddock zodat het risico op
bodemverontreiniging beperkt wordt. Er verder op toezien dat er bij (hevige) regenval
tenten geplaatst worden over de pilotenparking zodat er geen contact tussen
regenwater en eventuele gemorste olie/brandstof voorkomen wordt. Hierdoor kan er
geen (verontreinigd) afvalwater ontstaan dat naar de omgeving kan stromen, of in de
bodem infiltreert.
• met betrekking tot het beperken van geluidshinder naar de omgeving toe is het aangewezen om
het preventief opmeten van het geluidsniveau van de voertuigen, tijdens de verplichte
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 198 | 201
technische controle, vooraleer de wagens op het circuit worden toegelaten, aan te houden. Het
zogenaamd “banden warm draaien” te verbieden. De startsignalisatie (de tijd tussen oranje licht
en groen licht voor de start) te beperken;
• op topdagen is er mogelijk een tekort aan parkeerplaatsen op de site zelf. Gezien uit de
discipline biodiversiteit gebleken is dat het parkeren in de berm langsheen de Weg naar
Zutendaal niet meer mogelijk is, werden er twee mogelijke milderende maatregelen
weerhouden, met name parkeren op de Weg naar Zutendaal of parkeren op het industrieterrein
‘Oude Bunders’ te Maasmechelen. Bij beide opties werden een aantal aanbevelingen
geformuleerd.
o Parkeren op Weg naar Zutendaal:
▪ de omleidingsroute dient goed aangeduid te worden;
▪ er wordt opnieuw best gewerkt met parkeerwachters, teneinde optimaal
gebruik te maken van de beschikbare ruimte en de verkeersveiligheid op de site
te bevorderen;
▪ er dient een circulatieplan uitgedacht te worden, ten einde een vlotte circulatie
van toekomende en wegrijdende (vracht)wagens te bekomen;
▪ de looplijnen van de wagen naar de site moeten beperkt gehouden worden;
▪ er dienen goede en duidelijke afspraken gemaakt te worden met de bevoegde
instanties;
▪ er dienen goede en duidelijke afspraken gemaakt te worden voor eigenaars,
werknemers en bezoekers van de percelen die zich langsheen het afgesloten
stuk weg bevinden. Goede communicatie vooraf en tijdens het evenement is
hierbij cruciaal;
▪ de berm langsheen de Weg naar Zutendaal dient afgerasterd te worden tijdens
evenementen, zodat parkeren in de berm niet meer mogelijk is
o Parkeren op industrieterrein ‘Oude Bunders’:
▪ de parkeermogelijkheden dienen goed aangeduid te worden. Bij voorkeur wordt
reeds op de N78 aangeduid wanneer de parking op de site volzet is en van welke
parking gebruik gemaakt moet worden;
▪ er dient duidelijk aangeduid te worden waar het vertrekpunt van de shuttlebus
zich bevindt. De looplijnen naar dit vertrekpunt dienen zo kort mogelijk
gehouden te worden en verplaatsingen te voet langsheen de openbare weg
(industrieterrein) dienen zoveel mogelijk vermeden te worden in het kader van
verkeersveiligheid;
▪ de shuttlebus dient regelmatig te rijden. Bij voorkeur wordt er, zeker op de
drukste momenten een semi-continue lus gemaakt tussen de exploitatiesite en
de parkeerplaatsen.
• Met betrekking tot biodiversiteit dienen volgende maatregelen in acht genomen te worden:
o Er kan niet meer geparkeerd worden in de berm van de Weg naar Zutendaal. Aangezien
er in de directe omgeving geen percelen voorhanden zijn die gebruikt kunnen worden als
parking (door de hoge natuurwaarde) werd er in samenspraak met de gemeente
Maasmechelen naar alternatieven gezocht. Er werd hierbij enerzijds geopperd om de
Weg naar Zutendaal af te sluiten op topdagen (zondag) zodat de auto’s op de weg
geparkeerd kunnen worden; het andere alternatief omvat het parkeren van de wagens
van de bezoekers ter hoogte van het industrieterrein Oude Bunders en het voorzien van
een shuttledienst.
o Om de (geluids)verstoring naar de omgeving toe te beperken, dient het aantal
activiteiten op de site beperkt in aantal te blijven. Hier kan er net zoals in de vergunde
situatie gestreefd worden naar een maximum aantal van twaalf evenementen per jaar.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 199 | 201
Er wordt verder voorgesteld om, net zoals in de vergunde situatie, geen evenementen te
laten doorgaan vanaf het eerste weekend van maart tot 30 juni (broedseizoen)
o Om bodemverontreiniging en ecotoopverlies ter hoogte van (habitatwaardige) vegetaties
in en rondom het circuit te voorkomen, kunnen er geen wagens meer ter hoogte van
deze vegetaties geparkeerd worden. De
dienstvoertuigen/takeldienst/ambulance/brandweerwagen dienen tijdens de
evenementen op de verharde zones van het circuit of de zones rondom de gebouwen
geparkeerd te worden. Wanneer er geen evenementen doorgaan dienen deze bij
voorkeur indoor geparkeerd te worden. Er dient steeds op toegezien te worden dat de
maatregelen ter voorkoming van bodemverontreiniging ter hoogte van de pilotenparking
gerespecteerd blijven. Er dient gebruik gemaakt te worden van een ondoordringbare
plastic folie/zeil ter hoogte van de stalplaats van hun racewagens, zodat er geen
bodemverontreiniging kan ontstaan. Eventuele lekken of vervuilingen dienen door de
piloten zelf opgeruimd te worden. Bij regenweer worden er tenten geplaatst zodat er
geen contact mogelijk is tussen regenwater en eventueel gemorste olie/brandstof.
o De landschappelijke integratie van de site kan versterkt worden door de opmaak van een
landschapsintegratieplan, waarbij de groenbuffers ter hoogte van de perceelsgrenzen
(verder) uitgebouwd kunnen worden
o Verlichting van de site dient beperkt te blijven tot het strikt noodzakelijke, en brandt
enkel op momenten dat er evenementen georganiseerd worden site (max. 12 weekends
per jaar, in de periode van juli tot het eerste weekend van maart). De verlichting dient
neerwaarts gericht te zijn, en niet op de vegetatie. Lichtverstrooiing naar de omgeving
dient vermeden te worden.
o Ter hoogte van de meest uitrijstroken worden er vangrails voorzien. Hierdoor dienen de
achterliggende zones niet meer omgeploegd te worden, en kunnen zij terug een
natuurfunctie krijgen.
o In het kader van de ontwikkeling van de relicten van de Europees te beschermen
vegetaties op de site, en de realisatie van de aangeduide zoekzones dient er een
beheerplan (voor heel de site) opgesteld te worden. De concrete inrichtings-
/herstelwerken en het te voeren beheer dient geconcretiseerd te worden in een
beheerplan waarbij het Agentschap voor Natuur en Bos nauw betrokken wordt, en dient
een bindend karakter te hebben. Hierdoor kan er tot op zekere hoogte bijgedragen aan
de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen.
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 200 | 201
23 Bijlagen
Bijlage 1 Uittreksel topografische kaart van België
Bijlage 2 Uittreksel stratenatlas van België
Bijlage 3 Aanduiding kadastrale percelen
Bijlage 4 a)Luchtfoto omgeving site
b)Luchtfoto detail site
Bijlage 5 a)Uittreksel gewestplan
b)Opmetingsplan landmeter
Bijlage 6 Milieuplan site
Bijlage 9 a) Bodemkaart
Bijlage 10 a) Situering waterlopen en meetpunten VMM
Bijlage 14 a) Beschermingszones natuur
Bijlage 14 b) Biologische waarderingskaart
Bijlage 14 c) Habitatkaart – HAB1
Bijlage 14 d) Habitatkaart – HAB2
Bijlage 14 e) Voorlopige zoekzones
Bijlage 15 Fotoreportage
eco-scan • 2020_WO_000046_Aanmelding/ontwerp-MER 201 | 201
24 Literatuurlijst
Antrop, M., Van Eetvelde V., Janssens J., Martens I. & Van Damme S. (2002). Traditionele
landschappen van het Vlaamse Gewest, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie.
Dermaux, D., Vervaet, C., Arts, P., Lefebre, F. (2012). Geactualiseerd richtlijnenboek Lucht. 212
pp.
Dienst Mer (2015). Handleiding alternatieven in de milieueffectrapportage. 47 pp.
Henkens, R., Liefting, M., Hallmann, C. & van Kleunen A. (2012). Storen broedvogels zich aan het geluid
van race-evenementen? Effect van de in 2010/2011 op het TT-circuit Assen gehouden Superbike- en
Superleague-evenementen op broedvogels in het Natura 2000-gebied Witterveld. Wageningen, Alterra,
Alterra-rapport 2288/SOVON-rapport 2012/05. 38 pp.
Milieubeleidsplan 2011-2015 (2011), 167 pp.
Milieueffectrapport Discipline ‘Mens-Gezondheid’ Praktisch, 2002.
Reijnen, R.; Foppen, R. & Veenbaas G. (1997). Disturbance by trafic breeding birds: evaluation of the
effect and considerations in planning and managing road corridors. Biodiversity and Conservation 6, 567-
581.
Richtlijnenboek milieueffectrapportage: algemene methodologische en procedurele aspecten,
oktober 2015, 175 pp.
Schute et al., 2006 Schute, I., Vansina, F. & Wauters, E. (2006). Geactualiseerd project-MER-
richtlijnenboek Landschap, Bouwkundig Erfgoed en Archeologie. 188 pp.
Sterckx, G. & Paelinckx, D. (2004). Beschrijving van de habitattypes van Bijlage I van de Europese
Habitatrichtlijn. 108 pp.
Van den Broeck, S., Heirman, S., Van Haecke, K., Goessens, X., Antierens, A. (2011).
Geactualiseerd richtlijnenboek voor de discipline water. 175 pp.
van Dobben, H., Bobbink, R., Bal, DK, van Hinsberg, A. (2012). Overzicht van kritische
depositiewaarden voor stikstof, toegepast op habitattypen en leefgebieden van Natura 2000.
Alterra-rapport 2397. Alterra Wageningen UR. Wageningen, 2012.
Van Hooydonk, D., De Winter, S., Claes, S., Putzeys, G. & Busschots, C. (2011). Richtlijnenboek
discipline geluid en trillingen. 118 pp.
Vlaamse Gezondheidsinspectie – domein Gezondheid en Milieu – Afdeling Preventie en Sociale
Gezondheidszorg & AMINAL – cel MER. (2002). Richtlijnenboek Discipline ‘Mens-Gezondheid’
Praktisch. 54 pp.
WHO (2009). Night Noise Guidelines for Europe. World Health Organization. 184 pp.
VMM (2012). Luchtkwaliteit in Vlaanderen – Zure regen in Vlaanderen in 2011, VMM, 2013
VMM (2013). Luchtkwaliteit in het Vlaamse Gewest – 2012, VMM, 2013