RESOURCE

WEpodReferendum Maxima

Hoe veilig rijdt deze bus zonder chauffeur? | p.18 |

Wageningse Grieken willen ook stemmen. | p.4 |

‘De koningin wilde vooral praten over de universiteit.’ | p.26 |

Wegwijs in de topsector| p.12

Voor studenten en medewerkers van Wageningen UR nr. 21 – 2 juli 2015 – 9e jaargangVoor studenten en medewerkers van n nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn nnnnn WWWWWWWaWaWaWaWaWaWaWaaWaWaWaWaWaWaWaWaWWWWWaWaWWWWWaWaWaWWWWWWaWWWWaaWWaWWWWWaWaWWWW gegegeggegggeggegegegegegegegggggggeggegegegegggeeeeeggegeeegeegeeeeeeeggggggegggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggggg ningen UR nr. 21 – 2 juli 2015 – 9e jaargang

RESOURCE — 2 juli 2015

>> FRANK + VLIEGENFrank de Roos, servicedesk IT, Facilitair Bedrijf

2 >> liefdewerk

‘Ik hou van het minimalistische’

Het liefst doet-ie het zonder motor en in de bergen. Maar ja, Nederland hè? En dus kiest Frank de Roos thuis het lucht-ruim met een propeller op zijn rug. Snorvliegen. Vanaf een veldje in Heteren, een paar honderd meter boven de grond, een rondje Arnhem doen. ‘Voor de vrijheid, het vliegen, het uitzicht over de wereld.’ Zittend onder zijn scherm. Zonder veel poespas. ‘De charme is om het zo klein mogelijk te houden.’ RK / Foto: Guy Ackermans

2 juli 2015 — RESOURCE

nr. 21 – 9e jaargang

>> 24AMSTERDAM VIA FLICKR

Toeristenstroom in kaart

dankzij webfoto’s.

>> 9BABYGROENTES

Vroeg geleerd is niet oud gedaan.

>> 12DE TOPSECTOR

Wie besluit welk onderzoeks-

voorstel geld krijgt?

ILLUSTRATIE COVER: GEERT-JAN BRUINS

WEGWEZEN!Het is bijna 30 graden. Iedereen zwoegt zich zwetend door deze dag. De campus

ligt er prachtig bij. Het is pauze en de gazons tussen Orion en Forum liggen

vol met mensen. Ontspannen worden liggen, eten en praten gecombineerd.

Een enkeling probeert de zon uit het beeldscherm van zijn laptop te weren.

De campus leeft. Precies zoals de wens is van velen. Laten we campus-ecosys-

teem uitbouwen tot een bruisend geheel waarin het voor iedereen fi jn toeven is.

Ik wandel naar een ijscowagen. “Een hoorntje met een bolletje Malaga alsje-

blieft.” Heerlijk zo’n Italiaans ijsje. Een aantal studentes hebben de wagen ook

opgemerkt en sluiten gezellig keuvelend aan in de rij. Twee dralende mannen

van cateraar Cormet gooien echter roet in het eten. “Meneer de ijscoman.

Nu moet ik u wederom verzoeken dit terrein te verlaten. U pleegt broodroof

van 3 cateraars. U mag hier niet komen.” Vertwijfeld rijdt de ijsboer weg.

De studentes blijven ontredderd achter. Mijn Malaga drupt van het hoorntje.

De gezelligheid is verdwenen evenals het bruisende campus-ecosysteem.

Edwin van Laar

EN VERDER

7 Wat is excellent onderzoek?

10 Zwart-witdenker heeft moeite

met afvallen

16 De mug in slowmotion

18 Rijden zonder chauff eur

22 Studenten en hun vakantie-

budget

25 Summerschool volgen in China

28 Ondertussen in de islamitische

wereld

>> De huisvlieg als veevoer | p.10

>>INHOUD

RESOURCE — 2 juli 2015

• Griekse studenten en mede-

werkers mogen niet stemmen.

• Nog geen meldingen van

fi nanciële problemen.

Veel Griekse studenten en mede-werkers balen dat ze geen stem hebben in het referendum van 5 juli, blijkt uit een rondgang van Resource op de campus. Zondag spreekt Griekenland zich uit over een internationaal hervormings- en bezuinigingsvoorstel en hun toekomst in de Eurozone. Grieken in het buitenland mogen hun stem nooit uitbrengen tijdens verkiezin-gen, en dus ook niet tijdens dit re-ferendum.

‘Ik zou graag willen stemmen’, zegt Erasmus-student Christina Chairistanidou, die ironisch ge-noeg een dag later naar huis ver-trekt. Ook Charles El-Zeind, stu-dentenraadslid namens S&I, vindt het jammer dat hij niet de kans krijgt zijn stem te laten horen. ‘Het is een ontzettend moeilijke keuze, maar een heel belangrijke om te maken.’ Het is een sentiment dat breed leeft onder Grieken in Wage-ningen.

Toch zijn er ook studenten die

zich juist afsluiten voor berichten over het referendum. ‘Op een gege-ven moment ben ik gestopt het nieuws te lezen of kijken’, zegt Evangelia Konstantinidou, master-student Leisure, tourism and evi-ronment. ‘Het gaat nu al vijf jaar exact hetzelfde.’ Ze voelt zich mo-menteel vooral teleurgesteld, en niet langer boos of gefrustreerd over de situatie. Konstantinidou vindt het vooral treurig dat zo veel talentvolle jongeren die iets kun-nen betekenen voor Griekenland zijn geëmigreerd.

Sinds dit weekend gelden in Griekenland maatregelen die de uitstroom van kapitaal moeten be-teugelen. Burgers en bedrijven kunnen geen geld overmaken naar het buitenland en mogen dagelijks maximaal zestig euro pinnen. Griekse studenten in Wageningen kunnen op hun Nederlandse bank-rekening dus geen geld meer ont-vangen van familie, tenzij ze daar een speciale toestemming voor krijgen. Tot dusver heeft het Stu-dent Service Center nog geen mel-dingen gehad van studenten die in de knel komen, zegt administra-teur Hans Erik de Kort. Wel signa-leert het Center de afgelopen jaren dat Griekse studenten in toene-

mende mate cash willen afrekenen – wat overigens onmogelijk is. De Kort verwacht dat die trend door zal zetten.

Griekse Erasmusstudenten hebben veelal geen Nederlandse bankrekening. Voor hen is de situ-atie verwarrend, meldt The Guardi-an, omdat Griekse banken de kapi-taalmaatregelen verschillend in-terpreteren. Bij sommige banken kan in het buitenland überhaupt niet meer worden betaald, zelfs niet met creditcard. Andere ban-ken houden de dagelijkse grens

van 60 euro, of zelfs geen boven-grens aan.

Jaarlijks starten zo’n 40 tot 60 Griekse studenten aan een master-opleiding in Wageningen. Met in totaal 154 studenten zijn zij, na de Duitsers, de grootste groep EU-stu-denten. Ook werken binnen Wage-ningen UR 41 Griekse (gast)mede-werkers. Voor medewerkers heb-ben de kapitaalbeperkingen meestal geen praktische gevolgen. Zij krijgen een salaris van Wage-ningen UR, direct op een Neder-landse bankrekening. RR/LvdN

WAGENINGSE GRIEKEN WILLEN STEM LATEN HOREN

GROOT NET TEGEN KLEINE VLIEG Het praktijkcentrum voor fruit-teeltonderzoek van Wageningen UR in Randwijk heeft zijn kersen-boomgaard ingepakt in zeer fi jn gaas. Zo hopen de onderzoekers de suzuki-fruitvlieg buiten te houden.

De suzuki-vlieg vormt sinds en-kele jaren een grote plaag voor fruittelers en is vooral dol op ker-sen. Het insect legt veel eitjes in rij-pende kersen, waardoor de hoe-veelheid vliegjes explodeert. De su-zuki-vlieg, die oorspronkelijk uit Azië komt, heeft de afgelopen win-ter goed overleefd, constateert on-derzoeker Herman Helsen. Om de minuscule suzuki’s buiten te hou-den, heeft het praktijkcentrum net-

ten om de kersenbomen gezet met een maaswijdte van minder dan een millimeter. Ook commerciële kersentelers hebben dit soort net-ten geplaatst tegen de fruitvlieg. Helsen is benieuwd hoe de kersen de komende tropische dagen door-komen, omdat de fruitbomen nu minder licht en lucht krijgen door het dichte gaas.

Naast monitoring van de suzuki-vlieg doet het praktijkcentrum ook proeven met biologische bestrij-dingsmiddelen en insecticiden om de plaag in te dammen. Helsen hoopt subtiele methoden te vinden om de voortplanting van het fruit-vliegje te ontregelen. AS

4 >> nieuws

FO

TO

: V

ER

VE

RID

IS V

AS

ILIS

/ S

HU

TT

ER

ST

OC

K.C

OM

FO

TO

: V

ER

VE

RID

IS V

AS

ILIS

/ S

HU

TT

ER

ST

OC

K.C

OM

2 juli 2015 — RESOURCE

© OLUMN|KEES

nieuws << 5

DenkenMahatma Gandhi. Ik houd van die man. Fan-tastische oneliners. Ze zitten boordevol door-wrochte wijsheid en levensinzicht. Zo viel mijn oog op zijn uitspraak: ‘Leef alsof je mor-gen zal sterven, leer alsof je eeuwig zult leven.’Dit is de laatste Resource van het huidige aca-demisch jaar. Ik word wanhopig. Paniek jankt door mijn ziel. Morgen sterft Resource; wat moet ik vandaag nog schrijven? Op zo’n moment scheidt zich het belangrijke van het onbelangrijke, het echte van het on-echte, nu kan de kern van ons Wageningse be-staan zich openbaren. Wat is het doel van on-ze City of Life Science? Wat zaait de Zaaier voor het Atlas-gebouw? Zeg nu eens met één woord wat ‘One Wageningen’ inhoudt? Waar staan die potten tussen Atlas en Orion voor? En die boom voor het Forum?Zo indringend als het ontruimingsalarm in Radix je naar buiten drijft, zo heftig perst mijn hersenkwab er toch een kern uit: duurzaam-heid! ‘Leer alsof je eeuwig zult leven.’ Mahatma, dank voor het tweede deel van uw uitspraak. Het maakt me rustig, mijn adrena-line zakt, mijn hersenkwab lubbert ineen en mijn ziel ligt uit te rusten op de bank. Dat tweede deel geeft toekomst. Duurzaamheid. Eeuwigheid. WUR?Van een oude, gerimpelde, Ghanese village chief heb ik geleerd dat alles in het leven een materiële, een humane en een spirituele di-mensie heeft. Dus duurzaamheid ook. Daar ga ik over denken deze vakantie. Het kan alle-maal goed komen. ‘De mens wordt vaak wat hij denkt.’ Ook dat is een uitspraak van Gan-dhi. Ik hoor graag wat u tijdens deze vakantie denkt en leert over de ‘drie dimensies van duurzaamheid’. Veel plezier!

‘Live as if you were to die tomorrow. Learn as if you were to live forever.’ ~~ Mahatma Gandhi

Kees van Veluw (57) is do-

cent Permacultuur en net-

werker biologische land-

bouw. Zijn visie haalt hij

uit zijn werk met zowel

Afrikaanse als Nederland-

se boeren, zijn vrouw, drie

zonen, hond en kippen.

WAGENINGSE RAAD BEPAALT LOT TROPISCHE KAS

• College pleit voor sloop.

• Lagere nieuwbouw ontwor-

pen.

De Wageningse politiek besluit maandagavond over het lot van de Tropische Kas op de Dreijen. Burgemeester en wet-houders stellen voor de kas te slopen voor woningbouw. Het college gaf driekwart jaar gele-den nog haar fi at aan een red-dingsplan. Projectontwikkelaar Van den Brink uit Ermelo mocht 80 studentenwoningen

te bouwen in een vier lagen hoog gebouw, waarvan de kas onderdeel zou uitmaken.

Het plan stuitte op veel ver-zet uit de buurt. De omwonen-den vinden het gebouw te mas-saal. Volgens de projectontwik-kelaar is dat nodig om de kas in te passen en te behouden. Daarnaast wil grondeigenaar Wageningen UR de grondprijs niet verlagen. Het college heeft daarom een nieuw plan laten maken, minder massaal en zonder kas. De mogelijkheid om de kas in zijn geheel te ver-plaatsen naar elders, behoort

ook tot de mogelijkheden. In de nieuwe plannen gaat Van den Brink in drie bouwlagen 20-25 woningen bouwen voor starters en ouderen.

Ook de toekomst van het naast de kas gelegen Herbari-um en het Gebouw met de Klok komen maandag aan de orde. Het Gebouw met de Klok wordt de komende vijf jaar verhuurd aan Wageningen UR. In het leegstaande Herbarium komen 41 studenteneenheden. Na tien jaar wordt bekeken of het Her-barium moet wijken voor nieuwbouw. RK

kort

>> DLO-CAO

Bonden willen aanvulling op WWDe vakbonden en DLO verschillen van mening

over een eventuele aanvulling van de WW. Het

is een nieuwe twistpunt in de al ruim 2 jaar du-

rende CAO-onderhandelingen. Door een wets-

wijzing gaat vanaf 1 juli de maximale duur van

een WW-uitkering stapsgewijs terug van 3 naar

2 jaar. De vakbonden willen dat DLO een volle-

dige uitkering garandeert. Nu is de tijd hier-

over te onderhandelen, vindt Rob van Baalen,

onderhandelaar namens FNV Overheid. ‘Als het

derde WW-jaar niet wordt gerepareerd, ga ik

geen akkoord sluiten.’DLO wil op dit moment

niet praten over een nieuwe ‘bovenwettelijke’

werkloosheidsregeling en schuift het liever

door naar later dit jaar. RR

>> FLITSTEST

Na 14 jaar defi nitieve uitspraakID-Lelystad, voorloper van het huidige CVI,

heeft in 2001 juist gehandeld bij de ontruiming

van dertien veehouderijen die met mond- en

klauwzeer (mkz) waren besmet. Dit oordeelde

het College van Beroep voor het Bedrijfsleven

afgelopen dinsdag in Den Haag. ID-Lelystad ge-

bruikte destijds een verkorte test tijdens de

controle. De veehouders betwijfelden of deze

fl itstest afdoende was om over te gaan tot ont-

ruiming en spanden een zaak aan. Uit de test

van ID-Lelystad bleek overigens dat 47 van de

57 afgenomen monsters positief waren. Met de-

ze defi nitieve uitspraak komt een einde aan de

langslepende juridische procedure. RR

>>TREND

Online voedsel De Nederlandse land- en tuinbouw kan meer in-

spelen op online verkoop van voedsel. Dat stelt

het LEI in het Landbouw Economisch Bericht

2015. De agrofoodsector richt zich vaak nog op

één afzetkanaal, terwijl de consument al soe-

pel schakelt tussen on- en offl ine aankoop. Een

op de acht Nederlandse consumenten doet da-

gelijks al boodschappen online. Naar verwach-

ting groeit de online markt naar 25% van de to-

tale markt in 2020. Die trend biedt de sector

nieuwe kansen. Boeren kunnen de supermark-

ten omzeilen en hun niche-producten direct af-

zetten bij de consument. Producten met ‘een

verhaal’ die verhandeld worden in korte en

transparante ketens, leveren de boer en tuin-

der een hogere toegevoegde waarde, verwacht

het LEI. AS

RESOURCE — 2 juli 2015

‘BUITENLANDSE COLLEGA’S ZIJN ONZE AMBASSADEURS’

• Tineke Tromp vertrekt naar

het Medisch Spectrum Twente.

• Haar opvolger moet zorgen

voor een fl exibeler

Wageningen UR.

Na 30 jaar neemt directeur Hu-man Resources Tineke Tromp donderdag 9 juli afscheid van Wa-geningen UR. In augustus gaat zij aan de slag bij het ziekenhuis Me-disch Spectrum Twente. Ze begon ooit als bedrijfsjurist. Later werd ze directeur Legal and Governan-ce/secretaris van de raad van be-stuur. Sinds 2007 heeft ze haar huidige functie. Tromp kijkt met plezier terug op haar jaren ‘bij een fantastische organisatie’. Ze ziet haar overstap als een kans in een andere sector aan de slag te gaan. Bovendien verhuist Tromp naar Oost-Nederland.

Welke uitdagingen wachten uw opvolger?‘Het is belangrijk dat Human Re-sources meer inzet op fl exibiliteit in de organisatie. Onze klanten

hebben behoefte aan een multi-disciplinaire aanpak en daarvoor moet je betere verbindingen heb-ben over kenniseenheden. Sa-menwerking bevorder je verder met goede systemen en mechanis-men, zodat ook kan worden afge-rekend.

‘Leidinggevenden moeten het voor medewerkers mogelijk ma-ken dáár te werken waar hun kracht en ervaring op dat moment het meest nodig is. En die fl exibili-teit geldt ook voor medewerkers zelf. Je doet niet meer tot in lengte van dagen hetzelfde werk, bij de-zelfde organisatie-eenheid.’

De laatste jaren probeert Human Resources meer vrouwen naar de top te krijgen. Blijft diversiteit komende jaren een speerpunt?‘Ja, maar niet alleen genderdiversi-teit. We moeten blijven werken aan internationalisering. Buiten-landse medewerkers moeten niet gefrustreerd naar hun land terug-gaan, maar als ambassadeurs van Nederland, en het liefst van Wage-ningen. We moeten ze dus goed opvangen, een partnerprogramma

bieden en ook onze taal goed op orde hebben. Ook wanneer maar één internationale medewerker aanwezig is, moet je niet gaan overleggen in het Nederlands.’

In april zei u nog graag een cao te willen sluiten voor DLO. Hoe vindt u het dat dit niet is gelukt?‘Dat vind ik erg jammer. Dat klinkt

natuurlijk obligaat, maar ik heb hier echt hard aan gewerkt. Mede-werkers ervaren een nieuwe cao als een waardering voor hun inzet. In deze situatie, waarin al twee jaar geen salarisverhouding is geweest, loop je daarom het risico dat men-sen zeggen: “Bekijk het maar, ik zoek een andere baan”. Daarom is dit zo teleurstellend.’ RR

6 >> nieuws

ERC-GRANT VOOR HARRO BOUWMEESTER

• 2,5 miljoen euro.

• Signaalstoff en in voedselge-

wassen.

Harro Bouwmeester, hoogleraar Plantenfysiologie, krijgt een Ad-vanced Grant van de European Re-search Council (ERC). Bouwmees-ter gaat zijn onderzoek aan sig-naalstoffen in planten uitbreiden naar belangrijke voedselgewassen. De Europese onderzoekfi nancier ERC honoreert zijn onderzoeks-

voorstel met 2,5 miljoen euro. Bouwmeester doet onderzoek

aan strigolactonen. Dat zijn sig-naalstoffen in gewassen die het pa-rasitaire onkruid Striga aantrek-ken, maar ook nuttige bodem-schimmels. Bovendien remmen deze signaalstoffen de vorming van zijscheuten in de plant, ontdekte hij in de afgelopen jaren. Belangrij-ke voedselgewassen als tarwe, rijst, mais en soja bevatten deze strigo-lactonen. Bouwmeester wil ze in kaart brengen en hun functies be-ter leren begrijpen, teneinde de

productie van gewassen te verbete-ren. Zo hoopt hij met zijn onder-zoek de beschikbaarheid van nu-triënten uit de bodem voor planten te vergroten.

Naast Bouwmeester kregen nog 17 Nederlandse wetenschappers een ERC-grant. In totaal deelde de EU 190 van deze beurzen uit. De advanced grants bedragen door-gaans 2,5 miljoen euro, maar in in-cidentele gevallen kunnen ze oplo-pen naar 3,5 miljoen euro.

Wageningse wetenschappers zijn redelijk succesvol met het bin-

nenhalen van een ERC-grant. Het afgelopen jaar nog kregen meteo-roloog Wouter Peters en microbio-loog Stan Brouns deze onderzoek-beurs. AS

FO

TO

: G

UY

AC

KE

RM

AN

S

2 juli 2015 — RESOURCE

nieuws << 7

GEEN PLANKEN-

KOORTS

Heeft u veel reacties gehad op uw uitnodiging voor Zomergasten? ‘Ja, iedereen die ik zie bij het koffi e-zetapparaat heeft het erover. De ver-wachtingen lijken hooggespannen, dus als dat maar goed gaat.’

Het programma draait om de fragmenten die de gast selecteert.Weet u al welke beelden u gaat kie-zen?‘Ik zit daar nu wel over na te denken maar het is iets wat deze zomer moet gebeuren. Het is net als met het ont-werpen van een landschap. Je hebt een plek en dan denk je na wat voor plan daar moet komen, maar dat is niet op dag 1 duidelijk.’

Zomergasten duurt drie uur. Heeft u nog plankenkoorts om zolang op televisie te komen?‘Nee, het wordt zonder twijfel heel leuk. Ik vraag me alleen of hoe ik de kern van het verhaal met beeld ga vertellen. Van veel onderwerpen, neem Rembrandt, is geen bewegend beeld. Hoe ik dat ga oplossen? Je moet maar vooral gaan kijken.’ RR

Wie? Adriaan Geuze, bijzon-

der hoogleraar Land-

schapsarchitectuur aan

Wageningen Universiteit

Waarom? Is 16 augustus

‘Zomergast’ in het gelijkna-

mige tv-programma

Wat? Hij zal vertellen over de

Nederlandse traditie om land

te maken, zoals met de Zui-

derzeewerken

ANALYSE: VERSCHIL IN DEFINITIE VAN BEGRIP EXCELLENT

De vijf visitatiecommissies die de Wageningse onderzoekscholen hebben beoordeeld in de afgelo-pen weken, hanteren verschillende maatstaven bij het uitdelen van cij-fers aan de leerstoelgroepen. Dan kan leiden tot scheve gezichten op de universiteit.

Vijf visitatiecommissies waren de afgelopen weken in Wageningen om in sneltreinvaart vijf van de zes on-derzoekscholen te beoordelen. Hun offi ciële taak was om na te gaan of de onderzoekscholen de promoven-di naar behoren opleiden en begelei-den. Alle scholen slaagden met lof voor deze apk-keuring en kunnen er weer vijf jaar tegenaan.

Maar de commissies beoordelen ook de ‘past performance’ en ‘future potential’ van de leerstoelgroepen die deel uitmaken van de onder-zoekschool. Ze geven cijfers voor de wetenschappelijke kwaliteit, de maatschappelijke relevantie en de

levensvatbaarheid van de groepen. En naar deze score zijn de hooglera-ren echt benieuwd, want die bepaalt de pikorde onder professoren in de komende jaren. Wie zijn er excel-lent?

Vijf jaar geleden mochten de commissies cijfers geven op een schaal van 1 t/m 5. De groepen die een 5 kregen voor zowel weten-schappelijke kwaliteit, relevantie als levensvatbaarheid, waren excellent. Zeven leerstoelgroepen haalden vijf jaar geleden die maximale score. Dit jaar zijn er vier schalen – de catego-rie ‘suffi cient’ (een zesje) is ge-schrapt. Bovendien geldt, om de ver-warring nog iets groter te maken, een 1 als de beste score. Dus de on-derzoeksgroepen die straks drie een-tjes halen, zijn excellent.

Wat is excellent? Dat zijn onder-zoeksgroepen die tot de mondiale top behoren. Maar wat is top? Vol-gens de ‘rekkelijken’ zijn dat groe-

pen die duidelijk meer publiceren in peer reviewed tijdschriften met een hoge impactfactor dan de andere onderzoeksgroepen in hun veld, en die bovendien meer dan gemiddeld worden geciteerd. Maar volgens de ‘preciezen’ geldt het predicaat ‘ex-cellent’ alleen voor de 3 procent bes-te onderzoeksgroepen in de wereld, zoals je alleen ‘cum laude’ uitdeelt aan de 3 procent beste proefschrif-ten. Zij willen de infl atie in de be-oordelingscijfers - heel goed is in-middels excellent – corrigeren.

De onderzoekscholen Experi-mental Plant Sciences (EPS) en Wa-geningen Institute of Animal Scien-ces (WIAS) kregen zo’n precieze en zuinige commissie op bezoek. Af-gaande op hun mondelinge presen-tatie, gaan deze commissies weinig eentjes voor excellentie uitdelen. De Wageningen School of Social Scien-ces (WASS) en Production Ecology and Resource Conservation (PERC)

kregen echter een ruimhartige com-missie langs die aankondigde veel enen en verder louter tweeën (very good) te gaan uitdelen. VLAG (Voe-ding, Levens- en Agrotechnologie en Gezondheid) zit daar, getuige de pre-sentatie van de commissie, tussen-in.

In augustus, als de commissies hun rapporten presenteren en de cijfers beschikbaar komen, zal blij-ken hoe hoog ze de lat leggen. Bar-bara Cannon, de Zweedse voorzitter van de visitatiecommissie bij WIAS, worstelde openlijk met de conse-quenties van een strenge beoorde-ling, omdat de dierwetenschappers dan in de beeldvorming van beleid-smakers en de rankings van journa-listen bestempeld kunnen worden tot mindere goden. Collegiaal advies aan de Wageningse leerstoelgroe-pen kan zo verkeerd uitpakken. Dit is stof tot nadenken voor de Wage-ningen Graduate School. AS

READ MY BLOG!De zoektocht naar een nieuwe blogger voor resource-online.nl heeft veel ingezonden proefblogs opgeleverd. De beste tien zijn deze zomer te lezen op resource-online.nl. Eind augustus is de winnaar bekend.

• Met je hotpants in het klaslokaal

• Presentatiezenuwen

• Do you know how smart I am in Spanish?

• Delen is verliezen

BINNENKORT IN DIT THEATER:

RESOURCE — 2 juli 2015

8 >> wetenschap

• Omvang school is bepalend

voor het studiesucces.

• Bestuur, luister naar de

gebruikers van je gebouw.

Grote hogescholen doen het aan-zienlijk minder goed dan hun klei-nere broertjes. Dat komt voor een belangrijk deel door hun omvang. Bedrijfskundige Herman Kok kan het zelfs precies aangeven. Dui-zend studenten erbij verlaagt het

studiesucces met 0,3 procent. ‘En dat lijkt misschien niet veel, maar 30.000 studenten betekent dus 10 procent minder resultaat.’

Kok promoveert volgende week op een onderzoek naar het effect van facility management op het ho-ger onderwijs in ons land. Dat een goed schoolgebouw en facilitaire diensten bijdragen aan de leer-prestaties, ligt voor de hand. Daar is volgens Kok ook al veel onder-zoek naar gedaan. Maar veel van dat onderzoek is kwalitatief van

aard of gericht op maar één aspect (bijvoorbeeld licht of lucht) van de omgeving. Harde cijfers ontbre-ken. Kok zocht en vond bewijs.

Hij deed dat door 1755 docen-ten van 18 hogescholen te bevra-gen over een groot aantal kenmer-ken en diensten van de gebouwen waarin zij werken. Hij koppelde de antwoorden aan het studiesucces van hun studenten in de vorm van het slagingspercentage na 5 jaar onderwijs. Kok: ‘Die verschillen in studieresultaat zijn aanzienlijk. Bij

de slechtste school haalt maar 49 procent binnen 5 jaar de ba-chelor, bij de beste school is dat 79 procent.’

De resultaten zijn opmerke-lijk. Het prestatieverschil tussen de scholen is voor 43 procent toe te schrijven aan factoren die faci-lity management kan beïnvloe-den. Verreweg de grootste in-vloed (40 procent) heeft, volgens de docenten, de omvang van de school. Studenten doen het dus minder in grote scholen. Grote scholen zijn onpersoonlijk. Stu-denten voelen zich minder thuis en op hun gemak. Dat lijkt een gegeven waar je verder weinig aan kunt doen. Maar dat valt mee.

‘Het gaat erom’, zegt Kok, ‘dat je voor studenten een klein-schalige en betekenisvolle om-geving creëert. Zorg er dus voor dat de beleving klein is.’ Een goed voorbeeld is Saxion Hoge-school in Deventer, vindt Kok. ‘Daar heeft elke studierichting een eigen deel van het gebouw. Te herkennen aan kleur, in-richting en meubilair.’ Een slecht voorbeeld is volgens Kok Forum op onze eigen campus. ‘Forum is een soort kathedraal, bedoeld om te imponeren of zelfs intimideren. Je voelt je als gebruiker nietig. Zo moet je dus niet ontwerpen.’

Forum heeft ook goede kan-ten, zegt Kok. ‘De bibliotheek is geweldig. Maar de onder-wijsruimten aan de binnenzij-de hebben geen daglicht, de

akoestiek is waardeloos en het binnenklimaat is niet te regelen.’ Van de kleinere oorzaken scoort reinheid van de gebouwen het hoogst. ‘Reinheid is een heel ster-ke motivator. Als het ergens stinkt en onopgeruimd is, denk je al snel: wat doe ik hier? Iets wat er netjes en gepoetst uitziet, daar kom en blijf je graag.’

Het probleem is, signaleert Kok in zijn studie, dat bestuurders niet denken vanuit de gebruiker.

‘Topbestuurders zijn vooral ex-tern gericht, zijn geïnteresseerd in representatie en marketing van het instituut. Docenten en studenten willen dat de omgeving stimule-rend is en dat dingen functione-ren. Daar zit een contrast.’ Zijn ad-vies is daarom: zet een facility ma-nager in de Raad van Bestuur. ‘Eentje die weet waar hij het over heeft en de taal van zowel bestuur-ders als eindgebruikers spreekt. Bestuurders weten niet wat de ef-fecten zijn van facility manage-ment. Ze weten het niet of ze gelo-ven niet dat het bijdraagt aan het primaire proces.’

‘Bestuurder, kom uit je ivoren toren’, zegt Kok, ‘en ga aan de slag met de gebruiker. Betrek de ge-bruiker veel meer bij het facilitair management. En dan bedoel ik niet de jaarlijkse gebruikersmoni-tor. Die kun je net zo goed afschaf-fen. Met social media en living labs kun je tegenwoordig perma-nent monitoren. Dan heb je sub-stantie.’ RK

GOEDE SCHOOL IS KLEIN EN REIN

WIFI

Kok vroeg in groepsdiscussies ook

studenten naar hun mening. Met

beperkt resultaat. ‘Studenten zijn

minder betrokken bij hun werkom-

geving dan docenten. Studenten

zijn bezoekers. Ze zijn al tevreden

als er wifi is, als er genoeg stop-

contacten zijn, groeps- en concen-

tratiewerkplekken, een helpdesk

en een betaalbare catering. Een-

zelfde onderzoek onder studenten

heeft minder voorspellende

waarde voor het studiesucces.’

2 juli 2015 — RESOURCE

wetenschap << 9

VISIE <<

Uitspraak klimaatzaak is ‘opsteker’

De Staat moet meer

doen om de uitstoot

van broeikasgassen

terug te brengen,

dat oordeelde de

Haagse rechtbank

vorige week. In

2020 moet de uit-

stoot tenminste 25

procent lager lig-

gen dan in 1990.

Omdat deze doelstelling niet lijkt te worden gehaald,

heeft actiegroep Urgenda de Staat voor de rechter

gedaagd. Een ‘hartstikke goede’ uitspraak, zegt Gert

Spaargaren, universitair hoofddocent bij de leerstoel-

groep Milieubeleid. ‘Dit is echt een opsteker.’

Waarom moeten we blij zijn met deze uitspraak?‘Toen het Verenigd Koninkrijk een klimaatwet invoer-de, vroegen mensen zich ook af wat het nut zou zijn. Een wet is immers zo sterk als de naleving er van. In de praktijk zie je een aanjagend effect. Deze uitspraak moeten we in hetzelfde licht zien. Hierna is het niet weer business as usual. Staten die achterlopen op ge-maakte beloften zijn geattendeerd. Hun soevereiniteit is toch wel ingeperkt.’

Heeft het echt impact op de dagelijkse praktijk?‘Deze uitspraak kan de transitie – van fossiele naar duurzame energie – versnellen. Over deze transitie zijn afspraken gemaakt, er is breed draagvlak in de samen-leving en politieke wil, alleen gaat het proces te lang-zaam. Afspraken op papier zetten, is makkelijker dan ze in de praktijk brengen. Er worden altijd uitzonde-ringen en omwegen gevonden. Nu moeten beleidsma-kers een sterkere regie gaan voeren en lokale weer-stand wegnemen van energiereuzen bijvoorbeeld die de transitie willen traineren.’

De rechter stelt nadrukkelijk niet op de stoel van de wetgever te willen gaan zitten. Criticasters, zoals Simon Rozendaal van Elsevier, bestrijden dit en zien inmenging met beleid en wetenschap. Bent u niet bang dat deze uitspraak juist nieuwe weerstand gaat creëren?‘Dat denk ik niet. Misschien hebben een kleine groep klimaatsceptici hier moeite mee, maar het draagvlak voor klimaatmaatregelen in Europa en zeker in Neder-land is hoog. Dit vibreert in de samenleving, men wil haast met deze transitie. Ik denk dat zelfs bedrijven blij zijn met de duidelijkheid: Dit is de weg die we in-slaan.’ RR

VROEG BOONTJES PROEVEN MAAKT NOG GEEN GROENTELIEFHEBBER

• Vroeg wennen alleen succesvol op

korte termijn.

• Groentes leren eten is een kwestie

van doorzetten.

Baby’s die groente als eerste vast voedsel krijgen, eten hier als ze twee zijn, niet meer van dan andere kinderen. Op korte termijn zorgt gewenning wel voor meer groenteconsumptie. Dit concludeert Cora-line Barends in haar proefschrift dat ze dinsdag 30 juni verdedigde.

Het onderstreept hoe lastig het is om kinderen – maar ook volwassenen – ge-noeg groente te laten eten. In alle leeftijds-groepen leggen Nederlanders te weinig boontjes, bloemkool en olijven op hun bord. Zo zouden twee tot driejarigen 50 tot 100 gram groentes per dag moeten eten. In de praktijk lukt dit maar zo’n 20 pro-cent van de kinderen.

Barends testte het effect van gewen-ning in een experiment met 101 baby’s die ze van hun eerst vaste hapje rond zes maanden tot hun twee verjaardag volgde. De helft maakte direct kennis met een groentehapje terwijl de andere helft gepu-reerde groente at. Na negentien dagen bleek de ‘groentegroep’ meer artisjok en bonen te eten. Een halfjaar later was dat effect er nog steeds. Baby’s die hadden meegedaan aan het gewenningsexperi-ment, aten gemiddeld 75 gram groentes per dag, de rest slechts 54 gram.

Rond de tweede verjaardag was het ver-schil weg en aten beide groepen evenveel groentes. Waarom dit gebeurt, is onduide-lijk maar Barends heeft verschillende

ideeën. Zo wenden ‘groentebaby’s’ maar drie weken aan hun hapjes. Een langere gewenningsperiode is mogelijk effectie-ver. Bovendien kwamen de baby’s aan het einde in de ontwikkelingsfase waarin ze ‘nee’ leren zeggen, en waarschijnlijk ge-beurde dat veelvuldig wanneer hen groen-te werd voorgeschoteld.

Het betekent niet dat gewenning nutte-loos was, zegt Barends. ‘Ze hebben toch 12 maanden voordeel gehad omdat ze meer groentes aten.’ Ook is het mogelijk dat smaakvoorkeuren toch duurzaam zijn ver-anderd en als de nee-fase voorbij is, zij als-nog groentes gaan eten. RR

MARTINE ALLES Directeur Ontwikkelingsfysiologie en

voeding bij Nutricia Research in Utrecht.

‘We doen veel onderzoek naar gezonde

voeding in de eerste fase van het leven

omdat dit een heel groot eff ect heeft –

positief of negatief – op het individu.

Daarom proberen we bijvoorbeeld

smaakvoorkeuren voor groentes te

beïnvloeden. We willen onder meer dat

kinderen smaken echt leren herkennen.

Een product moet dus echt als broccoli te

smaken. Die smaak moet je niet kwijtraken

in de bewerking en je moet geen fruit of

vruchtensap toevoegen. Bovendien wil je

een brede variëteit aan groentes

aanbieden, niet alleen ‘makkelijke’

soorten. Voor optimale smaakontwikkeling

raden we ouders aan een groente steeds

opnieuw aan te bieden maar ook veel te

variëren. Dat betekent dus regelmatig een

lepeltje aanbieden van een andere groente

zoals broccoli, bloemkool en spinazie.’

RESOURCE — 2 juli 2015

10 >> wetenschap

VLIEG ALS VEEVOER KOST MEER CO2 DAN SOJA

ZWART-WITDENKERS HEBBEN MEER MOEITE MET AFVALLEN

• Controleverlies leidt tot eten.

• Flexibele geest blijft vaker op

gewicht.

Zwart-witdenkers lukt het minder goed om op gewicht te blijven dan fl exibele geesten. Dat concludeert Katerina Palascha, onderzoeker bij Marketing and Consumer Be-haviour. Palascha legde 241 consu-menten een vragenlijst voor om na te gaan in hoeverre ze rigide denk-beelden hebben. Ook beoordeelde ze of mensen dat zwart-witdenken toepassen op voedsel. Vervolgens vroeg ze ook of hun gewicht in de laatste vijf jaar was veranderd. Ze ontdekte dat hoe meer consumen-ten geneigd waren hun voedselin-name te onderdrukken, des te va-

ker ze daarna zwaarder werden. Bij dit verband bleek de mate van zwart-witdenken bepalend te zijn.

‘Zwart-witdenkers zien voedsel in termen van goed of fout, van al-les of niets’, zegt Palascha. Als ze zich even niet aan het dieet hou-

den, besluiten ze eerder dan de fl exibele consumenten dat het di-eet is mislukt. ‘Verloopt het niet perfect en dreigen ze de controle te verliezen, dan geven ze het op en gaan ze teveel eten.’ De fl exibe-le denkers zitten niet met een

‘goed of fout’-schema in hun hoofd en hebben een fl exibeler eetstijl, aldus de Griekse onder-zoeker. Ze kunnen een avondje los gaan en de volgende dag weer hun dieet omarmen. Dit zou kunnen verklaren waarom fl exibele gees-ten vaker op gewicht blijven, con-cludeert Palascha in het tijdschrift Journal of Health Psychology.

Er is eerder onderzoek gedaan naar mensen op dieet. Uit sommi-ge studies bleek dat het onder-drukken van de eetwens succesvol was bij het afvallen. Uit ander on-derzoek kwam dat het intomen van die eetwens op langere ter-mijn juist leidde tot meer eten en dus tot meer gewicht. Volgens Pa-lascha kunnen die verschillen deels worden verklaard door de mindset van de consument. AS

• Larven groeien snel genoeg.

• Grondstoff en zorgen voor

negatieve klimaatscore.

De grootschalige productie van on-ze huisvlieg voor veevoer levert nog geen betere klimaatscore op dan soja. Dat blijkt uit onderzoek van Hannah van Zanten, promovendus bij Dierlijke Productiesystemen en Livestock Research. Ze maakte een levenscyclusanalyse van de groot-schalige kweek van huisvlieglarven die dienen als eiwitbron voor de veehouderij. Zo’n kweker bestaat nog niet, want het is nog niet toege-staan om voedselresten aan vliegen te voeren. Desondanks kon zij na-gaan hoe de milieuscore van deze insectenteelt zich verhoudt tot gangbaar veevoer, zoals sojameel en vismeel.

De experimentele huisvliegkwe-kers mengen voedselresten en kip-penmest in een bak. Die dienen als voer voor de larven van de huisvlieg. Grote pluspunt van de vliegenlar-ven is dat ze snel groeien. Bij een

temperatuur van 27 graden Celsius zijn ze na vijf dagen al groot genoeg om te oogsten. Dit maakt de huis-vlieg veel productiever dan bijvoor-beeld de meelworm, die zo’n tien weken productietijd nodig heeft. Na afl oop van de teelt kan het sub-straat in de kweekbak alsnog wor-den vergist.

Maar ondanks deze pluspunten is de klimaatscore van het huisvlie-genvoer slechter dan die van het so-javoer. Dat komt omdat de grond-stoffen voor de vliegenkweek al een nuttige bestemming hebben. De voedselresten worden nu vergist, de kippenmest geëxporteerd naar een akkerbouwer in Duitsland. Als die bestemmingen wegvallen, daalt de hoeveelheid bio-energie en moet de akkerbouwer kunstmest kopen. Door die indirecte gevolgen nemen het energie- en CO2-gebruik van de insectenkweek fl ink toe.

Van Zanten voerde het onder-zoek uit voor vier bedrijven, waaron-der insectenkwekerij Jagran en af-valverwerker SITA. Zij wilden de op-ties van insectenteelt in Nederland verkennen,. Vincent Mooij, innova-

tiemanager van SITA, denkt ook dat de klimaatscore van de insecten-teelt verder kan verbeteren. ‘Het af-val en de mest gaan rotten en gisten in de kweekbakken, waardoor het veel te warm wordt voor de larven. Om de temperatuur laag te houden, is veel energie nodig, maar je kunt ook zoeken naar een ander produc-tieproces. Daarom focussen we nu op energiebesparing in het produc-tieproces op industriële schaal.’

Zolang niet duidelijk is of de productie ecologisch en econo-misch rendabel is, gaat SITA niet in-vesteren in de productie van vee-voer uit vliegen. Mooij: ‘We willen biologisch afval, wat we nu omzet-ten in energie of compost, graag op-waarderen naar diervoeders. Bij de insectenkweek volgen we de ontwikkeling van de huisvlieg en de zwarte wapenvlieg. Welke het gaat worden, weten we nog niet.’ AS

2 juli 2015 — RESOURCE

COGITO ERGO SUM?

Werken, huizen kopen, trouwen en van baan

wisselen. Voor steeds meer vrienden van

blogger Jan-Willem Kortlever is het zover.

Hij vraagt zich in de collegebanken soms af

wat het studeren hem brengt.

Het eerste ‘advies’ komt van Wakker Vlees. ‘Jij

hebt de perfecte mentaliteit om gewoon lekker

op de trekker door het veld te ploegen.’ Geen

tijd meer verspillen met rondhangen in de col-

legebanken, kortom. De blogger wenst de rea-

geerder een ‘goedenavond’ en deelt een linkje

naar de cursus argumentatievaardigheden.

Burn. Toch adviseren ook andere mensen Jan-

Willem eens rond te kijken op het hbo. ‘Je hebt

een van de meest praktisch ingestelde studies

in Wageningen te pakken’, schrijft HBO, It’s not

TV, ‘en je probleem is dat het niet genoeg toe-

pasbaar is?’ Hij ziet in veel van Jan-Willems

blogs dan ook een weigering dieper na te den-

ken. ‘Waarschijnlijk komt je stage er nog aan,

dus dat scheelt.’ Jan-Willem vindt het geen fai-

re kritiek. ‘Als je mijn blogs lees, pleit ik juist

voor verdieping en verbreding, en niet direct

voor toepasbare kennis.’ En juist deze blog is

een schoolvoorbeeld van verder kijken. Denkt

hij immers niet na hoe het zou voelen niet diep

na te willen denken?

DAT IS ER GEEN VAN RESOURCE

Onze redactie keek vreemd op toen er een

Resource in het digitale postvak plofte. Het

bleek een reclamestunt van uitzendbureau

Tempo-Team.

Online legt hoofdredacteur Edwin van Laar uit

dat hij de grap niet kan waarderen. ‘Wij zullen

vandaag aan heel veel mensen moeten uitleg-

gen dat we hier niets mee te maken hebben.

Het schaadt ons imago.’ De reageerders tonen

zich verdeeld. ‘Ik vind het wel studentikoos en

origineel!’ schrijft Koos. ‘Er is vast een origine-

lere en sportievere manier voor Resource om

Tempo-Team “terug te pakken” dan het op ima-

goschade en copyrightschending te gooien.’

Een andere reageerder grapt dat het de hoogste

tijd is om belangenverstrengeling en fi nanciële

stromen rondom het WUR-medium te onderzoe-

ken. Sander is het eens met de hoofdredacteur.

‘Een commercieel bedrijf moet zich aan de

regels houden en daarmee zijn ze duidelijk over

de schreef gegaan.’ Piraatje neemt de gelegen-

heid te baat te ageren tegen auteursrechten die

‘ontwikkeling, cultuur en innovatie’ onnodig

remmen. Het laatste woord is voor Jelte.

‘Resource moet niet zo kinderachtig doen. Het

is een geslaagde actie van Tempo-Team en een

eerbetoon aan Resource.’

STANK VOOR BANK

Studenten willen meer bankjes op de cam-

pus, blijkt uit een enquête. Ze worden op hun

wenken bediend; na de zomer komen er meer

bankjes voor gebouw Forum.

Kritische landschapsarchitecten genoeg in

Wageningen en dus is niet iedereen tevreden.

‘Wordt de campus echt beter van wat lukraak in

het rond gestrooide bankjes?’ schrijft Meer

bankjes? ‘Grotere problemen als kwel, een

slecht-microklimaat en infrastructuur-chaos

worden hier niet mee opgelost...’ Hij verwijst

naar een website waar de uitdagingen voor de

Wageningse steppe worden besproken. Dat is

toch wat al te pessimistisch, schrijft Zuurpruim.

Dit soort ‘babystapjesverbeteringen’ zijn

momenteel betaalbaar. ‘Mocht er ooit nog een

paar miljoen uit de hoge hoed springen...’ Dan

kan de universiteit de campus eens fl ink aan-

pakken. RR

discussie << 11

STELLING

‘Using your free time as free time leads to more work progress than overtime hours’,

Johannes Reiche, promoveerde op 19 juni in Wageningen.

Online debatteerden onze lezers over het leven als

niet-student, zorgt een reclamestunt voor

opgetrokken wenkbrauwen en vertellen studenten in

een fi lmpje over hun vakantieplannen. Kijk en praat

online mee!

RESOURCE-ONLINE.NL

REACTIES OP...

z

o

T

g

t

s

d

i

e

RESOURCE — 2 juli 2015

Ons kent ons in de topsector Topsectoren maken onderzoekfi nanciering

voor DLO een stuk complexer

DOSSIER

UNIVERSITEIT

& BEDRIJF

2 juli 2015 — RESOURCE

Sinds 2012 verdelen de topsectoren Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen een deel van het budget voor DLO. Daartoe moeten de onderzoekers publiek-private onderzoeksprojecten afsluiten met bedrijven. De onderzoekfi nanciering is daardoor een stuk complexer geworden. Vooral goed ingevoerde marktleiders halen nu de projecten binnen.

tekst: Albert Sikkema en Koen Guiking / illustratie: Geert-Jan Bruins

achtergrond << 13

De onderzoeksinstituten van Wage-ningen UR (DLO) krijgen jaarlijks zo’n 140 miljoen euro van het ministerie van Economische Zaken. Daarvan is zo’n 55 miljoen voor wettelijke onderzoekstaken,

ongeveer 21 miljoen voor beleidsondersteunend onderzoek en 16 miljoen om de kennisbasis van de instituten op peil te houden. De overheid is in dit geval altijd de opdrachtgever. Vervolgens is ook nog 47 miljoen euro toebedeeld aan de top-sectoren Agri & Food en Tuinbouw & Uitgangs-materialen. In die topsectoren wordt de beste-ding bepaald door het bedrijfsleven samen met de overheid en DLO.

Voor 2011 was dit laatste altijd een één-twee-tje tussen DLO en het ministerie. Door die beslissing te leggen bij de topconsortia voor ken-nis en innovatie (TKI’s) wordt de kennisvraag van het bedrijfsleven direct gekoppeld aan publiek gefi nancierde onderzoeksinstellingen. De gedachte hierachter was dat de samenleving zou worden verrijkt met meer innovaties.

Van die 47 miljoen heeft de topsector Agri & Food (A&F) jaarlijks 31 miljoen euro aan publiek-private projecten met DLO te besteden. De top-sector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U) krijgt 15,5 miljoen euro. Deze 47 miljoen komt –door een afl opende fi nanciering van meerjarige projecten- stapsgewijs beschikbaar. Dit jaar wordt 37 miljoen via de topsectoren bij DLO ingezet, in 2016 is dat de volledige 47 miljoen. Om een publiek-privaat project in de wacht wil-len slepen bij de topsector, moeten bedrijven samenwerken met DLO.

Agri & Food heeft inmiddels 89 publiek-pri-vate projecten toegekend, Tuinbouw & Uitgangs-materialen 95 projecten. Wat voor voorstellen zijn dat en wie bepaalt welk onderzoek in de prij-zen valt? Dat gaan we na aan de hand van een steekproef. We beoordelen de 56 toegekende projecten van A&F in 2013.

In de topsector Agri & Food gaat het meeste

geld naar het thema Duurzame Veehouderij, met 13 projecten. Bijna alle dierlijke sectoren – melkvee, varkens, kippen, schapen en geiten – hebben een voorstel ingediend en gehonoreerd gekregen. Onder de vlag van de topsector is het veehouderij-onderzoek gegroeid. Hetzelfde geldt voor het biobased onderzoek van Food & Biobased Research. Er zijn veel projecten goed-gekeurd op het gebied van bioraffi nage, om meer waarde uit plantaardige grondstoffen en reststromen van de agro-industrie te halen. Tegenover deze groei staan ook forse besparin-gen; bij het plantaardig onderzoek en het consu-mentenonderzoek. Zo snoept het LEI nog wel een aantal projecten mee in het thema ‘Markt- en keteninnovaties’, maar haalt ze vrijwel geen consumentenonderzoek meer binnen. Bedrij-ven willen daar nauwelijks in investeren.

De ingediende onderzoeksvoorstellen moe-ten passen binnen de ‘innovatie-agenda’ van de topsector. Die wordt opgesteld door themacom-missies, met daarin mensen van DLO, TNO, uni-versiteiten, bedrijven en de overheid. Ze leggen vast welke kennisvragen en innovaties de komende jaren spelen in de land- en tuinbouw. Dat zijn de kaders waaraan de onderzoeksvoor-stellen moeten voldoen. De coördinatie ligt bij de ‘themaregisseur’ van DLO. Die schrijft ook de teksten, zegt Charon Zondervan, programma-

manager bij Food & Biobased Research. ‘Zelf heb ik twee thema’s beschreven voor de topsector Agri & Food.’

In de praktijk hebben de DLO-instituten dus nog steeds veel te zeggen over de richting van het topsectoronderzoek. Geert van der Peet, senior onderzoeker bij Livestock Research, schreef de

innovatie-agenda voor het thema duurzame veehouderij. ‘Bij het schrijven van de innovatie-agenda houd ik voor ogen waar het bedrijfsleven belangstelling voor heeft, maar ook welke the-ma’s de overheid belangrijk vindt. Daarom krijgt welzijns- en gezondheidsonderzoek in de vee-houderij veel aandacht.’ Het eigenbelang wordt ook niet vergeten. Van der Peet: ‘Bedrijven moe-ten ook samenwerken aan lange-termijnvraag-stukken, anders raakt het onderzoek te versnip-perd.’

Als de innovatie-agenda klaar is, kijkt de top-sector hoeveel DLO-budget dat jaar beschikbaar is en gaat er een call uit. Bedrijven kunnen dan samen met DLO onderzoeksvoorstellen indie-nen. De bedrijven fi nancieren dan ruwweg 50 procent van de projectkosten. Daar is veel belangstelling voor. Desondanks werd de afgelo-pen jaren slechts één van de vijf ingediende voorstellen gehonoreerd. De bedrijven willen wel, maar het topsectorbudget van DLO is beperkt. De topsectoren moeten dus fl ink selec-teren. Welke projecten blijven dan overeind?

De topsector A&F investeerde in 2013 vooral in projecten van grote consortia. Vier marktlei-ders op fokkerijgebied formeerden met Wage-ningse onderzoekers het programma Breed-4Food, om robuuste kippen-, varkens- en koeienrassen te ontwikkelen. De veevoerindus-trie deed hetzelfde in het programma Feed-4Foodure, de kippensector verenigde zich in Poultry4Food en de kalversector in Vealsystems-4Food. De 4-tjes in de naam duiden op een gemeenschappelijk concept.

Dit concept is mede bedacht door Leo den Hartog, R&D-directeur bij voederfabrikant Nutreco en tevens buitengewoon hoogleraar Duurzame Diervoeding in Wageningen. Dat maakte hem een ideaal oliemannetje tussen de belangen van bedrijfsleven en kennisinstelling. Den Hartog werd bestuurslid van de topsector A&F vanuit Nutreco en kreeg in Wageningen de vraag voorgelegd hoe het diervoedingsonder-

De overheid trekt zich terug, zowel als fi nancier als regisseur.

RESOURCE — 2 juli 2015

14 >> achtergrond

zoek kon worden vormgegeven. Daarop nodigde hij, samen met de hoogleraar Diervoeding en de directeur van Livestock Research, vier grote vee-voerbedrijven uit: De Heus, For Farmers, Agri-fi rm en Nutreco. Die besloten samen geld bij elkaar te leggen voor onderzoek.

Breed4Food, waarin vier fokkerijbedrijven samenwerken met Fokkerij en Genetica van Wageningen UR, ontstond op dezelfde wijze. Telkens nemen een of enkele marktleiders het initiatief. Zo trekken de Nederlandse Zuivelorga-nisatie en LTO het programma ‘Duurzame zui-velketen’. En voor de bioraffi nage van afvalstro-men heeft suikercoöperatie Cosun drie consortia gevormd. Allen kregen goedkeuring voor hun voorstellen.

De marktleiders en sectororganisaties weten de weg naar de topsector goed te vinden. De ‘gevestigde orde’ heeft ook tijd en middelen om te investeren in samenwerking met publieke onderzoeksinstellingen. Vaak voor langere tijd. Ze hebben al lijntjes lopen met onderzoekers en hebben mensen die projecten kunnen schrijven. Bovendien vinden ze hun weg in de complexe subsidieregels en weten ze wat de topsector voor ogen heeft met de innovatie-agenda’s. ‘Als je in de themacommissie hebt gezeten, snap je de achterliggende discussies’, zegt Van der Peet. ‘Friesland Campina zat in alle bestuurlijke lagen. Dat werkt, want dan snap je het spel.’

Ate Oostra, voormalig directeur-generaal op het ministerie en momenteel voorzitter van het platform Metropolitan Food Security, beaamt het inzicht van Van der Peet. ‘Vroeger werd er een onderzoeksplan gemaakt en kon iedereen aansluiten. Nu krijgen de bedrijven die vooraan staan het geld. De inspanning om de kleine

bedrijven erbij te krijgen, is verdwenen. Het is ons kent ons.’

Die houding speelt vooral het MKB parten. Ze hebben minder lijntjes met onderzoekers en hebben geen subsidiedeskundigen in dienst. Van der Peet: ‘Het MKB dient ook voorstellen in, maar dat is vooral validerend onderzoek, om bijvoorbeeld te bepalen of een nieuw huisves-tingssysteem inderdaad leidt tot een lager anti-bioticagebruik. Maar dat soort onderzoek hono-reert de topsector niet. Het mag geen verkapte staatssteun zijn aan individuele bedrijven; de hele sector moet er baat bij hebben. Vaak zegt het MKB dan: dit wordt ons te breed, we stop-pen.’ De grote vraag in de komende jaren wordt of en hoe het MKB zich kan verenigen in kennis-consortia.

Al met al lijken de grote bedrijven en onder-zoeksleiders van DLO het onderzoek in de top-sectoren te sturen. Waar is de overheid? Die trekt zich terug, zowel als fi nancier als regisseur. Had het landbouwministerie nog een inhoude-lijke kennisagenda, het ministerie van EZ kiest voor een meer procedurele en dienende rol. Vol-gens Zondervan stelt het ministerie zich te pas-sief op bij het formuleren van de kennisagenda’s en komt de maatschappelijke agenda onder druk te staan. ‘Bedrijven bepalen nu bijvoor-beeld grotendeels de onderzoekagenda rond overgewicht en voedselveiligheid, terwijl dit voor de overheid belangrijke onderwerpen zijn.’ Van der Peet merkt dat ‘de overheid pertinent niet in de beslissende rol wil’.

Maar die passiviteit gaat wringen. De over-

Beschikbare capaciteit

(in manuren)

Topsector stelt

onderzoekskader

Pre-proposal

ingediend door

Selectie uit

pre-proposals

Po

siti

ef

oo

rde

el

DLO INNOVATIEAGENDA PRE-PROPOSALS SELECTIE

TOPSECTOREN

OVERHEID

KENNISINSTELLING

T

BEDRIJFSLEVEN

TOPSECTOREN

OVERHEID

KENNISINSTELLING

T

BEDRIJFSLEVENKENNISINSTELLING

BEDRIJFSLEVEN

HOE KOMT TOPSECTOR-ONDERZOEK TOT STAND?

Valorisatie

Resource efficiency

Duurzame veehouderij

Markt en ketens

Gezondheid

Voedselveiligheid

Duurzame technologie (7+9)

Consument

Internationaal (3+11)

overheid

privaat cash

privaat manuren

Totaal

64,0

7,2

11,3

16,7

5,7

5,7

4,2

7,7

1,7

3,8

0 10 20

Uitgave topsector Agri & Food in 2014 (in mln €)

2 juli 2015 — RESOURCE

achtergrond << 15

heid heeft veel minder te besteden aan beleids-ondersteunend onderzoek en kan ook beleids-vragen niet goed kwijt in de topsectoren. Als een minister extra onderzoek belooft naar een urgent maatschappelijk vraagstuk, vangt hij bot. Mits het bijtijds is ingediend in de topsector en het bedrijfsleven meebetaalt.

Dat brengt ons op de fi nale besluitvorming wie geld krijgen uit de topsectoren. Er zijn twee beoordelingsronden. In de eerste ronde gaat een commissie (met daarin weer overheid, bedrijf en DLO) zogenaamde ‘pre-proposals’ beoordelen – ze scheiden het kaf van het koren. In de tweede ronde gaat een ‘externe onafhankelijke commis-sie’ de voorstellen beoordelen. Die commissie keurt een deel –70 procent in 2014 – van de voor-stellen goed. Slechts een deel van de goedge-keurde projecten – 60 procent in 2014 – krijgt uiteindelijk geld.

De leden van de externe commissie zijn onbe-kend, hun adviezen aan het topsectorbestuur zijn vertrouwelijk. Of het topsectorbestuur de adviezen overneemt, weten we niet. In elk geval stuurt het bestuur van de topsector een lijst met te honoreren voorstellen naar het ministerie van EZ, die een maand de tijd neemt voor een defi ni-tieve toekenning. ‘Tot op heden heeft de minis-ter altijd de adviezen van de topsectoren voor de inzet van DLO-capaciteit opgevolgd’, zegt een woordvoerder van het ministerie van EZ.

Welke afwegingen er worden gemaakt tussen externe commissieleden, het topsectorbestuur en het ministerie, is onbekend. Oostra: ‘Bedrij-ven horen nooit iets terug uit de topsector waarom een project wel of niet is gehonoreerd. Zij bepalen de koers, maar die is niet transpa-rant.’

Uitwerken tot

onderzoeksvoorstel

Overheid neemt

besluit

Po

siti

ef

oo

rde

el

Externe commissie

OORDEEL BESLUITUITWERKINGUITWERKINGUITWERKING

TOPSECTOREN

OVERHEID

KENNISINSTELLING

T

BEDRIJFSLEVENKENNISINSTELLING

BEDRIJFSLEVEN

OVERHEID

Lees meer in het dossier universiteit & bedrijf

Ga dan naarresource-online.nl.

FO

TO

: N

AT

ION

AL

E B

EE

LD

BA

NK

GOUDEN BERGEN

Bij de start van de topsectoren beloofde de toenmalige minister van

Economische Zaken, Maxime Verhagen, gouden bergen. De deelnemende

bedrijven zouden investeringen in kennis en innovatie verdubbelen

waardoor DLO veel meer onderzoek kon uitvoeren. De ambitie van de

topsector A&F was dat er in 2015 300 miljoen euro aan publiek-private

onderzoeksprojecten beschikbaar zou zijn. In 2014 bleef de teller steken

op 140 miljoen: 80 miljoen euro van de overheid en 60 miljoen van het

bedrijfsleven.

Dit komt vooral door bezuinigingen van de overheid. Zo hief de regering

het Fonds Economische Structuurversterking (FES) op, dat jaarlijks een

half miljard euro beschikbaar stelde voor onderzoek. Ook zette Den Haag

een streep door de productschappen, die zo’n 30 miljoen euro per jaar bij

DLO besteedden aan onderzoek voor boeren en tuinders. Daardoor

verdween ook investeringsgeld uit het bedrijfsleven.

In de topsector moet dat ‘geld’ tussen aanhalingstekens. Want feitelijk

koppelt het ministerie onderzoekscapaciteit (mensen) van DLO aan

onderzoekscapaciteit van bedrijven, en een beetje geld. De TKI’s van de

topsectoren hebben een bankrekening, maar daar staat weinig op. De

topsector Agri&Food had in 2014 onderzoeksprojecten lopen ter waarde

van 64 miljoen euro. Daarvan was 50 miljoen onderzoekscapaciteit en

slecht 14 miljoen onderzoekfi nanciering in euro’s. De topsectoren zijn dus

vooral bezig met het organiseren van de vraagsturing en het administreren

van onderzoeksgeld.

16 >> beeld

RESOURCE — 2 juli 2015

beeld << 17

MUG IN SLOW MOTION

Het ziet er spooky uit. Dit is de proefopstelling waarmee Florian Muijres

(Experimentele zoölogie) de vliegkunst van de mug ontrafelt. Muggen

vliegen met een opmerkelijk snelle vleugelslag: 500-1000 keer per

seconde gaan de vleugels op en neer. Een fruitvliegje, toch veel kleiner,

fl apt maar 200 keer per seconde. Waarom is dat zo? Muijres heeft een

Veni-beurs op zak om dat uit te zoeken. Daarvan zijn onder meer de drie

peperdure, want supersnelle, camera’s gekocht die je hier op de foto ziet.

Een op de voorgrond, eentje rechts en eentje boven het ‘vliegveld. Samen

brengen ze de vliegkunst met enkele tientallen beelden per vleugelslag

driedimensionaal in beeld. RK / Foto: Guy Ackermans

Bekijk ‘slowmotion muggen’in fi lmpjes op resource-online.nl

2 juli 2015 — RESOURCE

RESOURCE — 2 juli 2015

Kijk eens, zonder handen!Het zal een raar gezicht zijn: een auto zonder chauff eur. Een busje dat op de openbare weg en over de campus rijdt met louter passagiers. Hoe kan dat? Is dat wel veilig? En wie mag (of liever: durft!) er mee?

tekst: Roelof Kleis

De busjes (het wor-den er twee) die deze truc gaan doen, luisteren naar de naam WEpod. WE staat

voor Wageningen en Ede, de beide eindpunten van een van de busjes. De andere rijdt rondjes over de campus. Initiatiefnemer, de provincie Gelderland, ronkt dat het een wereldprimeur is. Elektrisch en autonoom rijden heeft volgens kenners de toe-komst. De experimenten met zelfsturende of autonome auto’s buitelen op dit moment over elkaar heen. Rijden zonder han-den is hot. Maar in al die auto’s zit een stuur. In feite gaat het om een hulptechniek voor de chauf-feur, die de boel op elk moment over kan nemen. De WEpod is anders.

18 >> achtergrond

2 juli 2015 — RESOURCE

achtergrond << 19

TOEZICHT

De WEpod rijdt zonder chauff eur op de openbare

weg. Sterker nog: de auto heeft geen stuur en peda-

len. Feitelijk is het volgens de regels van de Rijks-

dienst voor het Wegverkeer (RDW) daarom hele-

maal geen auto. Meer een cabine of gondel.

Vandaar ook de naam pod, Engels voor een omhul-

sel of capsule. Moderne sensortechniek stuurt de

WEpod. Maar dat wil niet zeggen dat de passagiers

helemaal overgeleverd zijn aan de techniek. ‘Er

wordt continu meegekeken als de auto rijdt’, legt

hoogleraar Farm Technology Eldert van Henten uit.

‘In de robotica is dat een gebruikelijk concept:

autonomie onder supervisie. Er kan altijd van bui-

tenaf worden ingegrepen.’ Dat toezicht wordt

ondergebracht bij de nieuwe meldkamer van de

gemeente Ede.

DE ROUTE

Een van de twee

WEpods gaat rijden

tussen station Ede-

Wageningen en de

campus. Maar op

de Mansholtlaan

zul je ‘m niet zien.

De WEpod neemt

zoveel mogelijk

een rustige en ach-

teraf-route. Van-

wege de veiligheid

en om het overi-

ge verkeer niet te

veel te hinderen.

Want hard gaat het

allemaal niet. Met

een gangetje van

maximaal 25 km/

uur kun je ‘m fi et-

send makkelijk

bijbenen. De rou-

te voert vanaf het

station eerst naar

de onderwijscam-

pus (ROC A12).

Vervolgens over

de Bovenbuurt-

weg binnen-

door naar Bennekom. Onderweg wordt de snel-

weg gekruist. In Bennekom rijdt de WEpod langs

de rand van het dorp via de Achterstraat en VV

Bennekom naar de Mansholtlaan. Hier kruist het

voertuig de provinciale weg en gaat over de Kiele-

kampsteeg en de Bornsesteeg naar de campus.

NAVIGATIE

Hoe doet-ie dat? Alles draait om navigatie. Bij

ontstentenis van een chauff eur van vlees en

bloed, doen sensoren en computers het werk.

‘Om autonoom te kunnen rijden, moet je een zo

precies mogelijke plaatsbepaling hebben’, legt

Joris IJsselmuiden uit. Hij is als robotica-specia-

list van de leerstoelgroep Farm Technology nauw

bij het project betrokken. ‘Het busje moet weten

waar het is op de landkaart.’ Uiteraard is gps de

basis. Maar dan niet de gewone gps uit de auto of

mobiele telefoon, want die is niet nauwkeurig

genoeg. IJsselmuiden: ‘In samenwerking met het

Kadaster gebruiken wij rtk-gps, dat werkt met

basisstations. Dat zijn gps-ontvangers op plekken

waar de exacte locatie van bekend is. Ze fungeren

als referentiepunten, waarmee je continu kunt

corrigeren voor meetfouten in de gps-locatie. De

precisie komt daarmee in theorie op 2-3 centime-

ter.’ Naast gps zijn er sensoren (kompas, gyro-

scoop en acellerometer) aan boord die versnel-

ling en bochtenwerk voelen en dus informatie

geven over de verplaatsing van de auto. De

hoofdmoot van de gebruikte techniek is overi-

gens het werk van de TU Delft en het bedrijf

Robot Care Systems.

ZICHT

Met sensoren voor lokalisatie en beweging alleen

ben je er niet. Gps werkt goed als het zicht naar

boven vrij is. ‘Maar met bomen of gebouwen

langs de weg wordt het al gauw minder’, zegt

IJsselmuiden. En -niet onbelangrijk- gps ziet

andere weggebruikers en obstakels niet. ‘Daarom

zijn er extra sensoren aan boord. Camera’s en

radar leveren een 360 graden kleur- en diepte-

beeld van de omgeving op. Info dus die iets zegt

over de positie van het voertuig ten opzichte van

andere objecten. Die landmarkdetection nemen

wij voor onze rekening. Met camera’s en radar

verhogen we de nauwkeurigheid op moeilijke

stukken in het traject. De afwijking in de dwars-

richting van de weg is 10 centimeter en in de

lengterichting 50 centimeter.’

SENSORFUSIE

Waar het allemaal op neerkomt, zegt Van Henten,

is sensorfusie. Het combineren en vergelijken

van informatie. ‘Vergelijken van dingen die je ziet

met dingen die je weet dat er zijn. Dat doen wij

mensen ook. Wij zijn daar zelfs heel sterk in. En

dat is ook waar het in de robotica om gaat: voor-

kennis gebruiken. Het hele project draait om

lokalisatie, besturing en beveiliging, en die sys-

temen slim integreren en aan elkaar knopen. Het

gaat in de robotica om de software, de intelligen-

tie, niet de hardware.’ Het WEpod-project sluit

daarmee goed aan bij het werk van zijn leerstoel-

groep. ‘Het slim maken van een proces en daar

goede beslissingen op baseren. Daar zit de uitda-

ging. In de traditionele landbouw speelde mecha-

nisatie en techniek een grote rol. Tegenwoordig

gaat het er om de intelligentie van de boer te

ondersteunen: het gaat om waarnemen en ingrij-

pen. In dat proces pas je dezelfde algoritmen toe

als bij de WEpod.’

PASSAGIERS

De WEpod is geen regulier openbaar vervoer.

Het is een pilot, waarmee de provincie de rol van

Foodvalley als innovatief kenniscentrum wil ver-

stevigen. En dat mag wat kosten. De proef met de

WEpod kost 3,4 miljoen euro. Een paar ton daar-

van is voor de aanschaf van twee elektrische bus-

jes van het Franse Easymile. De rest gaat op aan

techniek en organisatie. De eerste proeven gaan

volgens directeur Peter Booman van het Facilitair

Bedrijf in november ‘op een rustig deel van de

campus’ plaatsvinden. De eerste passagiers wor-

den naar verwachting pas in mei volgend jaar van

Ede naar de campus vervoerd. VIP’s en bezoekers

van Wageningen UR. De WEpod wordt een soort

hospitality-busje. Voor wie durft tenminste. Over

de vervoersfunctie van het tweede busje op de

campus wordt nog nagedacht.

VEILIG

De WEpod rijdt maximaal 25 km/uur, niet in de

spits (want dan zijn er te veel fi etsers op de weg)

en niet in het donker of bij slecht weer. Vanuit de

controlekamer is er continu toezicht. Er is inter-

com en een stopknop. Maar is dat voldoende om

passagiers een veilig gevoel te geven? De mense-

lijke factor is een van de onderzoeksthema’s.

Gedrag van de passagiers, maar vooral ook van

de andere weggebruikers. Hoe reageren wij op de

WEpod? Worden we voorzichtiger of juist balda-

dig bij een voertuig zonder chauff eur? Er komen

borden langs de weg die wijzen op de WEpod.

Omwonenden worden ingelicht. Er komt zelfs een

zogenoemde faaltestmiddag. Belangstellenden

kunnen dan zelf uitproberen of de auto echt stopt

als je er plotseling voor springt.

RESOURCE — 2 juli 2015

Landschapsarchitectuurop de schop

De masteropleiding Landscape, architecture & planning (MLP) heeft een make-over gekregen. Masterstudenten die komend jaar aan de opleiding beginnen, krijgen een compleet nieuw onderwijsprogramma voorgeschoteld. Hiermee hoopt de universiteit de populariteit van de opleiding een fl inke slinger te geven.

tekst: Linda van der Nat / foto: Guy Ackermans

Dat de master Landscape, architec-ture & planning een nieuw jasje heeft gekregen, wil allerminst zeg-gen dat het oude jasje niet goed was, haast opleidingsdirecteur Jan Philipsen zich te zeggen. De oplei-

ding in Wageningen is zeker niet ondermaats. ‘In vergelijking met onze concurrenten bouw-kunde, sociale geografi e en planologie, horen we bij de top. De evaluaties van vakken zijn over het algemeen gewoon goed, evenals de beoordelin-gen van docenten. Onze studenten vallen opval-lend vaak in de prijzen bij internationale design-competities. Maar er is ruimte voor verbetering.’

Hoewel MLP goed scoort in vergelijking met de concurrenten in Delft en Eindhoven, heeft de opleiding in de Keuzegids Masters al jaren het laagste cijfer van alle Wageningse masters. De

opleiding kampte in het verleden met teruglo-pende instroom van studenten, voornamelijk omdat de bachelors de meerwaarde van de Wageningse master niet zagen en vanwege de slechte arbeidsperspectieven, aldus Philipsen. Bovendien klaagden studenten over de hoge werkdruk en slechte faciliteiten in Wageningen.

‘Het meest kenmerkende van de opleiding is dat men constant worstelt met academisch en esthetisch verantwoord bezig zijn’, zegt oud-stu-dente Sanne van der Mijl. ‘Je mag niet zomaar iets ontwerpen omdat het mooi is, je moet iets ontwerpen dat mooi is én wetenschappelijk aan-sluit bij je verhaal. Dat is een lastige uitdaging.’

Philipsen erkent dat de opleiding in een las-tige spagaat zit. ‘Als universitaire opleiding moet je wetenschappelijk zijn. Maar de specialisatie

Landscape Architecture is ook een ontwerpoplei-ding en die zijn an sich niet wetenschappelijk. De esthetische kwaliteit van het ruimtelijk ont-werp is van groot belang, maar de diepgang moet ook op orde zijn. De balans daarin vinden is moeilijk. Het gevolg is dat de studenten te veel worden opgeleid als het schaap met de vijf poten.’

VUURDOOP

Twee jaar geleden werd er begonnen aan een ‘intensieve reconstructie’ van de master. Het komende collegejaar wordt de vuurdoop. Stu-dent Wim Bosschaart zat in de werkgroep Curri-culum Development, die de herinrichting van de opleiding voor zijn rekening nam. ‘We wilden een aantrekkelijkere en toegankelijkere oplei-ding aanbieden met meer specialisaties en die

20 >> achtergrond

2 juli 2015 — RESOURCE

achtergrond << 21

beter aansluit op de arbeidsmarkt.’ Het werd een fl inke klus: het afgelopen jaar vergaderde hij elke twee weken drie uur lang met de afge-vaardigden van drie leerstoelgroepen waartus-sen, aldus Wim, traditioneel een spanning heerst: landschapsarchitecten, planners en geografen.

De belangrijkste aanpassing is dat de nieuwe lichting masterstudenten vanaf sep-tember te maken krijgt met een andere inde-ling van het onderwijsprogramma, vertelt Wim. De opleiding wil namelijk meerdere spo-ren binnen de master ontwikkelen om duide-lijker onderscheid te maken tussen ontwerpen en onderzoeken. Studenten krijgen zo meer vrijheid om hun master diepgang en richting te geven. Alle studenten krijgen een weten-schappelijke basis, maar er komt een research track en een track die meer gericht is op design, policy of consultancy. ‘Daarnaast kun-nen de studenten zich specialiseren in drie thema’s: Global Landscapes and Place Making, Climate Responsive Planning and Design en Foodscapes, Urban Lifestyles and Transition. Zo kunnen ze zich beter voorbereiden op de arbeidsmarkt.’ Beide specialisaties Land-schapsarchitectuur en Ruimtelijke Planning krijgen bovendien voldoende tijd om vlieguren te maken; leren ontwerpen kost nu eenmaal tijd. Philipsen vult aan: ‘Veel landschapsarchitectuur-studenten willen in de master een extra slag maken in het ontwerpen. In de huidige master was er onvoldoende ruimte in het programma voor designstudio’s en lag het accent teveel op theorie en methodologie.’ Er wordt eveneens nagedacht over een entrepreneur track en een educatie track.

UIT DE KLAUWEN

Met een duidelijkere profi lering hoopt de oplei-ding ook de problemen met de afstudeerthesis te ondervangen. Bij veel studenten loopt dit qua tijd momenteel enorm uit de klauwen. Sanne: ‘De uren die een landschapsarchitect maakt, staan zelden in verhouding tot andere studies. Enerzijds omdat een creatief proces veel tijd kost, maar de eisen van de thesis zijn niet binnen een halfjaar te verwezenlijken. Ik ben nog nie-mand van afgelopen jaren tegengekomen die zijn of haar thesis binnen een halfjaar heeft afge-rond. Dat zegt wel iets.’

Philipsen: ‘De eisen die aan studenten gesteld worden, zijn inderdaad erg hoog. Niet voor niets worden de Wageningse theses zeer hoog gewaar-deerd door de accreditatiecommissies. Maar door de combinatie van ruimtelijk ontwerp en wetenschappelijk onderzoek en het feit dat onze studenten regelmatig mee doen aan nationale en internationale ontwerpwedstrijden, lopen ze

nu te veel vertraging op.’Volgens Sanne komt dit ook gedeeltelijk door

de slechte bereikbaarheid van docenten. ‘Ik besteedde een aanzienlijk deel van mijn thesis aan regelen van afspraken en het communiceren met docenten.’ Volgens Sanne gaat er structureel iets fout. ‘Het is geen rocket science. De werkdruk van docenten is te hoog.’

Soms zijn docenten inderdaad slecht bereik-baar, zegt Philipsen, maar dat is ook goed voor te stellen. ‘Er wordt ontzettend veel van ze gevraagd als het gaat om onderzoek doen en publiceren. Bij de meeste theses gaat het gewoon goed, maar soms lijkt de publicatiedruk ten koste te gaan van de begeleiding van studenten. Vanuit het oogpunt van onderwijs is dat jammer.’ Een con-crete verbetering is ook hier al ingezet, aldus Phi-lipsen: de leerstoelgroep Landschapsarchitec-tuur wordt vanaf 1 september versterkt met een extra stafl id.

BREED GEDRAGEN

Omdat de studenten en docenten een belang-rijke stem hebben gehad bij de reconstructie van de opleiding, denkt Philipsen dat de nieuwe invulling breed gedragen wordt. Of de master

door de aanpassingen in de toekomst in de Keu-zegids tot topopleiding wordt gebombardeerd, durft hij echter te betwijfelen. Een belangrijke oorzaak voor de relatief lage score is volgens hem ook het kritisch vermogen van de studenten. ‘Dit wordt tijdens de opleiding enorm aangewak-kerd. Elk ontwerp is namelijk een kritisch state-ment. Dat refl ectievermogen krijgen we ook terug van de studenten.’

Volgens Sanne en Wim zijn studenten Land-schapsarchitectuur inderdaad geoefend in het goed onder woorden brengen van hun kritiek, maar, zo zegt Sanne, ‘ik heb genoeg vrienden die ook met een kritisch oog naar hun opleiding kij-ken en die iets heel anders hebben gestudeerd’. Wim: ‘Het is niet zo dat ik, als bachelorstudent, hoefde te dringen om in deze werkgroep te komen. Studenten MLP geven makkelijk kritiek, maar zetten het niet altijd om in actie.’

Afgelopen jaar scoorde MLP in de Keuzegids Masters een 5,8. Als hij kijkt naar zijn concurren-ten, is MLP volgens Philipsen waarschijnlijk het type opleiding dat in de Keuzegids moeilijk boven de 60-65 punten uitkomt. ‘Ik beloof mezelf nu dan ook geen gouden bergen. Super-hoge scores, dat gaat ons niet lukken. Maar ik heb er wel vertrouwen in dat er iets moois gaat groeien.’ Ook Wim is blij met het resultaat. In september begint hij aan de master die hij zelf heeft helpen ontwikkelen. ‘Veel staat momenteel op z’n kop en het zal na de zomer vast niet met-een vlekkeloos verlopen. Maar ik ben trots op hoe het er nu uitziet.’

In werkruimtes van MLP is duidelijk te zien dat creativiteit gecombineerd wordt met wetenschap. De masterstudenten krijgen hier alle ruimte om hun maquettes te maken, hun plannen te presenteren en posters te printen.

‘Het moet zowel academisch als esthetisch verantwoord zijn.’

RESOURCE — 2 juli 2015

22 >> M.I.

WAT GEEF JIJ UIT AAN JE VAKANTIE?

Theo SchutteDerdejaars Bsc Bodem, water en

atmosfeer

Dit jaar geef ik 365 euro uit aan een

tiendaagse studiereis naar Schotland, inclusief overnachtingen en busreis. De excursie wordt georganiseerd door studievereniging Pyrus. Dat

doen ze twee keer per vijf jaar. De vorige keer zijn we naar Baskenland geweest. In totaal gaan er zo’n 50 studenten mee en we doen allerlei activiteiten die gerelateerd zijn aan de studie. Normaal gesproken ga ik niet op vakantie. Door het jaar heen worden er genoeg leuke studentenacti-viteiten georganiseerd. Daardoor heb ik niet zoveel zin om ook nog eens iets te gaan regelen voor de vakantie.

Albert-Jan van ZuilichemTweedejaars Bsc Moleculaire

levenswetenschappen

Ik ga dit jaar een week bergwandelen

in Zwitserland met een vriend en een jaarclubgenootje van Ceres. Nor-maal gesproken is dat redelijk duur, omdat de berghuisjes erg prijzig zijn

om te huren. Maar de grootouders van mijn jaarclubge-noot hebben een berghut in Zwitserland waar we verblij-ven. We zijn dus alleen geld kwijt aan brandstofkosten en levensonderhoud. Al met al schatten we dat we 300 euro

per persoon kwijt zijn. Ook ga ik twee weken met mijn ou-ders naar Italië. Dat kost me niks. We doen dit elk jaar om-dat we er vroeger een jaar hebben gewoond. Sommige Ita-

lianen in de stad Luca herkennen me nog steeds. Ik val ook wel op tussen de Italianen met mijn blonde haren en lengte van 2,02 meter.

Mark ReijermanEerstejaars Msc Economics

Ik houd van spontane vakanties en

last-minute acties. Door maximaal te lenen van DUO heb ik een spaarpotje opgebouwd. Ik ben van mening dat ik juist nu moet profi teren van die le-ning. Geld is meer waard als je jong

bent, want als ik nu wat extra’s wil doen of kopen dan moet ik harder werken, omdat mijn uurloon veel lager is. Onder spontante vakanties versta ik bijvoorbeeld het op-zoeken van vrienden die tijdelijk in het buitenland zitten. Zo heeft een vriend mij een week lang rondgeleid in Cam-bridge. Als single heb ik nu de ruimte voor spontane ac-ties. Ik hoef niet vooraf een vakantie voor twee helemaal uit te stippelen en af te stemmen.

Nick van NispenEerstejaars Msc Economics

Mijn instelling is vooral: ‘Ik zie het wel.’ Ik laat me graag verrassen door spontane ideeën. Tijdens de kerstva-kantie ben ik samen met een vriend naar Schiphol gereden en hebben we gewoon gekeken waar we nog naar-

toe konden. Het werd Alicante, een havenstad in Spanje. Achteraf was dat best prijzig. Die vijfdaagse trip kostte me

Een kwart van de Nederlanders gaat niet op vakantie. Voor velen is het simpelweg niet betaalbaar, meldde het NIBUD vorige week. Wat geven Wageningse studenten eigenlijk uit aan hun vakantie?

tekst: Carina Nieuwenweg / illustratie: Henk van Ruitenbeek

(€ 765,- VOLGENS DEZE NIET-REPRESENTATIEVE STEEKPROEF)

2 juli 2015 — RESOURCE

M.I. << 23

ongeveer 1000 euro. In de zomervakantie ga ik in ieder ge-val een week weg met mijn dispuut, maar we weten nog niet waarheen. De kosten zullen tussen de 200 en 250 euro

per persoon zijn. Verder kwam ik met wat vrienden op het idee om naar Griekenland te gaan. Maar dat kan ook weer zo veranderen. Misschien dat we uiteindelijk een auto hu-ren en naar Frankrijk crossen. Wie weet.

Sindy Morales SuanEerstejaars Msc molecular

lifesciences

De kosten van deze vakantie gaan al

snel oplopen tot 2000 euro. Ik ga te-

rug naar Columbia, waar mijn familie woont. De vliegtickets alleen al kos-ten 1100 euro. Mijn vriend, die Ne-

derlands is, gaat ook mee. Eerst staat er een hiking-trip ge-pland langs de Colombiaanse kust. Ook willen we de be-faamde ‘Lost City Track’ bewandelen. De wandeling naar deze archeologische plek bovenin de bergen – en weer te-rug naar beneden – duurt vijf dagen. Ondertussen verblij-ven we in verschillende berghuisjes. Daarna gaan we naar

de Colombiaanse hoofdstad Bogota waar mijn familie woont. Mijn vriend blijft een maand, ik ga de hele zomer-vakantie. In de halve maand zonder mijn vriend ben ik vooral van plan om vrienden en familie te bezoeken. En natuurlijk om van het Colombiaanse eten te genieten.

Dominique MeijerTweedejaars Bsc Biotechnologie

Ik ga acht dagen lang op duikvakan-

tie in Egypte, samen met mijn vriend. Dat is mijn grote vakantieplan dit jaar. Ik duik al tien jaar, maar meest-al doe ik dat in december, samen met mijn ouders. Dit is voor het eerst

dat ik in de zomer ga duiken. Alles bij elkaar gaat het zo’n

1700 euro kosten. Qua planning was het wel lastig; je moet rekening houden met twee agenda’s en alles ook nog eens om de hertentamens heen plannen. Het laatste weekend van de vakantie ga ik ook nog met mijn ouders naar Praag, als een verlaat cadeautje voor mijn twintigste verjaardag. Was ik single geweest, dan was ik met mijn zusje meege-gaan: zij gaat anderhalve maand backpacken in Europa!

24 >> student

RESOURCE — 2 juli 2015

TOERISTENSTROMEN IN KAART DANKZIJ FLICKR

Applicatie voorkomt misbruik labjassen

Foto’s op Flickr laten precies zien

hoe toeristen zich bewegen in

een stad. Masterstudent Sander

van der Drift bracht het voor

Amsterdam in beeld en trekt er

de aandacht mee. Hij zeefde

hiervoor uit drie miljoen foto’s,

de productie van een decennium

(2005-2014) Flickr over ons

land, alle kiekjes die in Amster-

dam zijn gemaakt. Dat waren er

bijna een half miljoen. Op basis

van de bij de foto’s geleverde

informatie, de metadata, kon hij

er de plaatjes uithalen van bui-

tenlandse toeristen.

Dat deed hij niet handmatig, hij schreef software en liet het de com-puter doen. Ongeveer een kwart van de foto’s bleef over. Dat geeft op zich al een fraai overzicht van de herkomst van de toeristen. Ameri-kanen en Britten spannen de kroon, gevolgd door Duitsers, Itali-anen, Spanjaarden en Fransozen. Met slimme clusteralgoritmes (re-

kenregels) werd vervolgens orde in de enorme fotobrij gebracht. Dat le-verde uiteindelijk het plaatje op dat de aandacht trok: Amsterdam en haar toeristische hotspots.

FOTO’S ALS KRUIMELSPOOR DOOR

DE STAD

De bekende trekpleisters uiteraard, met als meest gefotografeerde on-derwerp de Dam. Maar ook de me-galetters van Iamsterdam voor het Rijksmuseum is gewild. Met nog meer rekenwerk werden ook de routes die toeristen afl eggen uit de data getrokken. De hotspots zijn wel bekend. Van der Drift: ‘Maar minstens zo interessant is dat mijn gegevens laten zien dat er veel plek-ken zijn waar weinig of helemaal geen toeristen komen. Daar kan de stad iets mee in haar promotie.’

‘Amsterdam heeft een groeiend probleem met het toerisme’, legt Van der Drift uit. ‘Te veel mensen maken hetzelfde rondje. Met pro-motie zou je gericht de spreiding

kunnen bevorderen.’ De stadsbestuurders zijn daarom volgens hem blij met het werk van de Wage-ningse student. ‘Dit soort data waren er nog niet. Er zijn wel gegevens over museumbezoek en bezoe-kers van bijvoorbeeld het Centraal Station, maar ge-gevens over pleinen en openbare plekken niet.’

Van der Drift kreeg een dik verdiende negen voor zijn werkstuk. Ook zijn andere cijfers zijn dik (8,9) in orde. Toch slaag-de hij niet cum laude. ‘Ik heb vanwege mijn werk-ervaring een vrijstelling voor de stage. En met een vrijstelling kun je kennelijk niet cum laude slagen. Daar baal ik wel van. Mijn begelei-der is daarover nog in over-leg met de examencommis-sie.’ RK

Een nieuw computersysteem

voorkomt dat studenten

voortaan meer dan één gratis

labjas afhalen bij de WUR-shop.

Iedereen die na 1 augustus een labjas afhaalt, krijgt een digitale aantekening. Bij een volgende poging geeft de WUR-kaart aan dat er al een labjas in bezit is. Dit kan dankzij een nieuw computer-

systeem dat eigenlijk bedoeld is om de aanwezigheid van studen-ten te volgen bij verplichte vak-ken.

Wageningse studenten die ‘natte’ practica volgen, hebben eenmalig recht op een gratis lab-jas en veiligheidsbril. In de prak-tijk worden tot ergernis van de universiteit meer labjassen opge-haald dan er rechthebbenden

studenten zijn. Jaarlijks wordt 28 duizend euro uitgegeven aan de regeling.

Vorig jaar botsten de raad van bestuur en studentenraad nog over de gratis labjas. Het bestuur wilde de regeling afschaffen om een einde te maken aan het mis-bruik. Uiteindelijk stak de stu-dentenraad hier een stokje voor. De raadsleden stelden dat het

een basisverantwoordelijkheid is voor de universiteit om te zorgen voor veiligheidsmaterialen.

De huidige studentenraad rea-geert verheugd dat er nu een ap-plicatie komt tegen misbruik. ‘Dit systeem was één van de op-lossingen die de Student Council destijds heeft aangedragen’, zegt Jan-Willem Kortlever, studenten-raadslid namens CSF. RR

Foto gedownload uit het Flickr-album van ene HP

2 juli 2015 — RESOURCE

student << 25

Tien Wageningse bachelorstuden-

ten vertrokken afgelopen

weekend naar China voor een

summerschool van bijna twee

maanden. Met nog negentig

andere Nederlandse studenten

nemen ze deel aan de Asia-Nether-

lands Honours Summer School

(NAHSS).

De studenten zijn ondergebracht bij de Chinese University of Hong Kong, Peking University, Fudan University (Shanghai) of de National Chengchi University (Taipei). Drie dagen per week volgen de studen-ten colleges en twee ochtenden in de week bezoeken ze een bedrijf of is er een excursie om meer te leren over de Chinese cultuur. Ook wer-ken ze in groepjes aan een project voor een bedrijf. De laatste tien da-gen van de summerschool komen alle honderd Nederlandse studen-ten samen in Shanghai, voor een ge-zamenlijke businessweek.

“Ik ga twee vakken volgen aan de Chinese University of Hong Kong”, vertelt een enthousiaste Dennis Beemsterboer, student Bedrijfs- en consumentenwetenschappen, vlak voor zijn vertrek. ‘Daarnaast ga ik met mijn groep – tien studenten van verschillende Nederlandse uni-versiteiten – in opdracht van Fries-landCampina uitzoeken hoe dat be-drijf kan inspelen op de vergrijzing in China.’ Andere deelnemers aan de NAHSS voeren een project uit voor bedrijven als Aviko, Huawei en het Financiële Dagblad of voor een Nederlands ministerie.

Voor de summerschool hadden zich dit jaar 46 Wageningse studen-ten aangemeld. Per universiteit was maar ruimte voor tien. Wageningen University en de organisatoren van de NAHSS konden dus fl ink selecte-ren, waardoor de relatief kleine Wa-geningen University nu de grootste delegatie studenten afvaardigt. Dat deze summerschool zo populair is bij Wageningse studenten heeft er

ongetwijfeld mee te maken dat er veel voeding gerelateerde bedrijven bij zijn aangesloten, dat het een zeer bedrijfseconomische insteek heeft en dat het in ‘booming China’ is. Wat ook helpt is dat Wageningen University alle kosten draagt; voor de studenten is deelname dus gra-tis.

‘Dat is ontstaan uit een foutje’, verklaart Ingrid Hijman van het On-derwijsinstituut van Wageningen University. ‘Vorig jaar, toen er acht Wageningers meededen aan deze summerschool, hadden wij van de NAHSS begrepen dat de universiteit €1000 per student moest betalen. We hebben toen naar de studenten gecommuniceerd dat het voor hen gratis was. Later bleek dat studen-ten zelf ook ongeveer 1000 euro moesten betalen. Die kosten heeft de universiteit toen voor haar reke-ning genomen.’ De universiteit had kunnen besluiten om studenten dit jaar wel een eigen bijdrage te vra-gen, maar heeft dat bewust niet ge-daan, zegt Hijman. ‘Uit evaluaties van vorig jaar bleek namelijk dat de-ze summerschool heel waardevol was geweest voor de studenten en de universiteit. Daarom willen we deelname toegankelijk houden. Maar we blijven kritisch evalueren of het de investering waard is. Ik wil wel resultaten zien.’ Met de deelne-mers is vooraf onder meer afgespro-ken hoe ze hun ervaringen uit Chi-na gaan inzetten in Wageningen. Hijman: ‘De een zal zich bij terug-komst bijvoorbeeld inzetten om Chinese studenten in Wageningen te begeleiden, de ander maakt een fi lm die we als universiteit ook kun-nen gebruiken.’

Thom van Stralen, vorig jaar deelnemer, beaamt dat de summer-school een leerzame en onvergete-lijke ervaring was. ‘Ik had al heel veel gereisd, maar twee maanden China heeft me echt een andere kijk op de wereld gegeven. Ik wist wel dat alles daar op een andere schaal

gaat, maar ik heb het nu met eigen ogen gezien. In Nederland zet-ten bedrijven als Unilever of Phi-lips bijvoorbeeld een productie-lijn op voor het hele land, daar gaat het per stad. Je merkt ook hoe machtig de Staat is. Dat heeft nadelen, maar ook voor-delen. Ten opzichte van 1990 zijn er bijvoorbeeld 300 miljoen minder Chinezen die in extre-me armoede leven. Door de in-zet van China, met die enorme schaalgrootte, is een van de millenniumdoelen voor de wereld gehaald.’ Ook de vak-ken die Thom in Peking volg-de over de kernwaarden van de Chinese samenleving en over de bedrijfscultuur vond hij leerzaam.

De NAHSS is in 2012 is opgezet door de universitei-ten van Utrecht en Delft, con-sultancybureau McKinsey en chemiebedrijf AkzoNobel met als doel jonge mensen uit Nederland in aanraking te brengen met de Chinese (bedrijfs)cultuur. Die studenten kunnen dan een verbinding zijn tussen het bedrijfsleven in beide landen. Belangstelling van studen-ten is er genoeg. En niet alleen van-uit Wageningen. Inmiddels hebben alle universiteiten en een hele reeks bedrijven zich aangesloten bij de NAHSS. KG

Dennis Beemsterboer kwam afgelopen weekend

aan in Hong Kong en legde het dagelijks leven vast.

26 >> student

RESOURCE — 2 juli 2015

KOPPELVERKOOPSchoolspullen naast een poster van

Taylor Swift verkopen beter. Tenmin-

ste, als je van Taylor Swift houdt. Dat

blijkt uit Amerikaans onderzoek aan

de Florida International University.

Positieve gevoelens zijn ‘besmette-

lijk’. Ze stemmen ons milder over de

omgeving van de bron van die gevoe-

lens. Een tip voor lelijke mannen: ga

met een knappe man naar de kroeg.

EXPIEREMENT De rondworm C. elegans navigeert op

aardmagnetisme, ontdekten onder-

zoekers van de Universiteit van Texas.

Sterker nog, ze hebben ook de sensor

ontdekt die dat kunststukje uitvoert.

Een dubbele primeur. Dat dieren (dui-

ven, ganzen, wolven) navigeren op

aardmagnetisme, is bekend. Maar een

orgaan (de zenuwcellen) dat daarvoor

zorgt, was nog nooit gevonden.

VAST WELGezonder en ouder worden? Vast dan

op zijn tijd. Dat beweren onderzoe-

kers van de University of Southern

California. Vier dagen een dieet vol-

gen dat lijkt op vasten, maakt het lijf

jonger en gezonder, verbetert het

geheugen en leervermogen en je ver-

liest ook nog vet. Bij (oudere) muizen

werkt het in ieder geval. Eerste testen

bij de mens laten ook positieve resul-

taten zien. En je mag de gemiste calo-

rieën na die periode gewoon inhalen.

Een vet goed dieet.

KNOBBELMannen zijn beter in wiskunde dan

vrouwen. Daardoor kiezen mannen

vaker voor een studie wiskunde. Juist

of niet? Nee dus. Mannen overschat-

ten structureel hun wiskundige vaar-

digheid, hebben onderzoekers van de

Washington State University aange-

toond. Zij lieten mannen en vrouwen

sommen maken en na afl oop hun pres-

tatie inschatten. Vrouwen blijken veel

realistischer over hun wiskundeknob-

bel. Mannen zijn dus geen betere wis-

kundigen, ze denken dat alleen maar.

Tijdens je stage de koningin ont-moeten, dat is maar voor weinig studenten weggelegd. Bert Mul schudde Máxima niet alleen de hand, hij kletste ook nog eens tien minuten met haar over zijn stage. De masterstudent Landschapsar-chitectuur studeert af op de ont-wikkeling van het Scouting Land-goed, dat onlangs werd geopend in Zeewolde.

Bert hielp vijf maanden lang fulltime mee bij de realisatie van het landgoed, dat ontwikkeld wordt om evenementen te organi-seren voor de 100.000 kinderen die

lid zijn van Scouting Nederland. Het wordt steeds moelijker om ge-schikt terrein te vinden voor lande-lijke scoutingbijeenkomsten zoals de Jamboree en Nawaka. Het land-goed is 70 hectare groot en ligt aan het water. Bert: ‘Het was een heel afwisselende stage. De ene dag ontwierp ik een steiger, de andere dag vroeg ik vergunningen aan of regelde ik de erfpacht met Staats-bosbeheer. De kers op de taart was dat ik dit allemaal mocht vertellen aan de koningin, die de bescherm-vrouwe is van Scouting Nederland.’

Bert had ingestudeerd wat hij

wilde zeggen, maar toen Hare Ko-ninklijke Hoogheid hoorde dat hij in Wageningen studeerde, ging het gesprek ook daarover. ‘Ze kent Wageningen goed, was heel geïn-teresseerd en stelde allerlei vra-gen. Het was een heel leuk ge-sprek, heel ontspannen. Logisch natuurlijk, want het is haar eraan gelegen dat het een prettig ge-sprek wordt.’

Eind juni rondt Bert zijn stage af. Daarna zal hij als vrijwilliger be-trokken blijven bij het landgoed. ‘Het project is te gaaf om er niet mee door te gaan.’ LvdN

Argo volledig op zonne-energieAls eerste Nederlandse roeivereni-

ging is Argo volledig zelfvoorzie-

nend in haar elektriciteitsbe-

hoefte. Dat is te danken aan de

150 zonnepanelen op het dak van

de botenloods.

Argo heeft een nieuwe zonnestroo-minstallatie laten aanleggen van 245 vierkante meter aan zonnepa-nelen. In 2014 werd begonnen met het project, dat de naam ‘Artemis Helios’ kreeg, naar de godin van de jacht en de zonnegod. De aanschaf past bij het streven van Argo om de studentenroeivereniging ‘nog groe-ner en duurzamer te maken, zowel qua energiegebruik als langdurige

fi nanciering’, aldus de Argonau-ten op hun website.

De investeringskosten zijn deels opgebracht door 50 oud-leden van Argo, die 25 procent van de projectkosten voor hun rekening hebben genomen. De provincie Gelderland fi nancier-de nog eens een kwart van de kosten. De andere helft bestaat uit leningen van particulieren en enkele bedrijven.

De 150 zonnepanelen op het dak leveren jaarlijks 33 duizend kWh aan elektriciteit. Door de aan-leg bespaart de roeivereniging fl ink op haar energiekosten, waardoor ze meer kan besteden aan de vloot en

aan roeicoaches.Op 1 juli werd de zonnepanelen-

installatie geopend door de Com-missaris van de Koning van Gelder-land, Clemens Cornielje. AS

Ontmoeting met Máxima

FO

TO

: T

HE

DU

TC

H S

CO

UT

ING

AS

SO

CIA

TIO

N

student << 27

2 juli 2015 — RESOURCE

Wat voorafging: Vera was in haar eerste jaar

nog erg op thuisthuis gericht. Langzamerhand

is ze steeds vaker in

Wageningen.

Hulzehorst

Onzeker nam Vera plaats in de wachtkamer.

‘Huisartsenpraktijk Wageningen-west’

prijkte groot op de muur.

De receptioniste glimlachte vriendelijk.

‘Vast je eerste keer hier. Dokter Hulzehorst

komt er zo aan.’ Vera knikte ongemakkelijk.

Het leek zo simpel. Wageningen telde maar

een handjevol huisartsenpraktijken. Vera had

op goed geluk het eerste zoekresultaat in

Google aangeklikt en een afspraak gemaakt.

Ze had enkel een zalfje voor haar koortslip

nodig. No big deal. Ze dacht terug aan het

ontbijt.

‘Wat? Heb je een afspraak bij dokter Hulzehorst gemaakt?’,

zei Bianca verschrikt aan de eettafel. ‘Iedereen weet toch

dat die man een viespeuk is?’ Vera trok argwanend haar

wenkbrauw op. Ze wist niet zeker of ze dit studentenfabel-

tje serieus moest nemen. Maar Willem-Jan knikte instem-

mend.

‘En ik heb gehoord dat hij alles afwimpelt als een vrouwen-

kwaaltje.’ Willem-Jan kwam nu echt op dreef. ‘Maar het kan

erger’, ze hij gretig. ‘Het schijnt dat je bij de praktijk in het

centrum als vrouw bijna altijd uit de kleren moet. De dokter

moet immers even naar je hartslag luisteren en helaas ver-

stoort je BH het geluid van zijn stethoscoop.’

‘Relax’, onderbrak Derk de bangmakerij van Willem-Jan. ‘Zo

erg zal die dokter vast niet zijn.’ Dat stelde Vera iets gerust.

‘Naar welke dokter ga jij dan?’ vroeg ze hem. Derk haalde

zijn schouders op.

‘Ik sta thuisthuis nog ingeschreven.’ Dat was voor Willem-

Jan het startsein allerlei enge huisartsen verhalen los te

laten op Vera. Derk rolde geërgerd met zijn ogen. Vera voel-

de zich steeds zenuwachtiger worden. Waarom had ze niet

wat meer onderzoek gedaan naar de juiste huisarts?

‘Geen zorgen’ stelde Bianca haar gerust. ‘Het zal vast wel

meevallen. Je hebt immers alleen maar een koortslip.’ Met

lood in haar schoenen stapte Vera uiteindelijk op haar fi ets.

In de wachtkamer spookten de woorden van Willem-Jan

door haar hoofd. Naast haar kwam een oudere man zitten.

Hij schonk haar een brede glimlach. Jij hebt tenminste niets

van die vieze dokter te vrezen, dacht ze. Na tien lange

minuten kwam er een jonge vrouw voor haar staan.

‘Jij bent vast Vera’, begon ze. ‘Mijn naam is dokter Hulze-

horst. Kom alsjeblieft verder.’ Beduusd staarde ze naar de

jonge vrouw voor haar. Ze moest haar best doen niet spon-

taan in lachen uit te barsten.

ILLU

ST

RA

TIE

S:

KIM

PE

TE

RS

E

Resource volgt de belevenissen in de Mortierstraat 14B

AFLEVERING 53 - MORTIERSTRAAT 14B<<

United Wardrobe weer in de prijzenDe Wageningse studenten Sjuul

Berden, Thijs Verheul en Joep

Dohmen van kledingverkoopsite

United Wardrobe zijn uitgeroepen

tot beste jonge ondernemers van

het jaar. Ondernemersnetwerk

Sprout vond het drietal de meest

talentvolle wereldveroveraars.

Medeoprichter Thijs Verheul is blij met de erkenning die ze hebben ge-kregen. ‘Jaarlijks zijn er 20.000 star-

ters onder de 25 en daarvan zijn wij nu als beste geselecteerd. Dat is wel iets om trots op te zijn. Bovendien hebben we er hard genoeg voor ge-werkt.’

Het is de tweede onderscheiding in een jaar tijd voor de jongens van de koop- en verkoopsite voor hippe, vintage kleding. Eind vorig jaar won United Wardrobe de publieksprijs van de Accenture Innovation Award. In maart grepen de heren

net naast de winst voor The Next Entrepreneur.

Op het platform kunnen kle-dingliefhebbers hun favoriete ver-kopers volgen en met elkaar chat-ten over de aangeboden kleding-stukken. Sinds vorige maand is er ook een app voor de mobiele tele-foon.

Vanaf de oprichting in januari 2014 schoot het aantal gebruikers in de eerste twaalf maanden naar

50.000 mensen. Inmiddels hebben nu ruim 90.000 mensen een ac-count. Samen verhandelen die ge-bruikers 150 tot 200 kledingstuk-ken per dag. Bij elkaar opgeteld gaat het om ruim 25.000 stuks tot nu toe.

De site is al uitgebreid naar Bel-gië; de volgende stap is Duitsland. Thijs: ‘Duitsland gaat nog wel even duren, maar we hebben onze pijlen erop gericht.’ LvdN

TekstCarina Nieuwenweg

TekstCarina Nieuwenweg

RESOURCE — 2 juli 2015

28 >> student

Wie? Babette Engelgeer, MSc Health and Society

Wat? Vier maanden stage bij een NGO

Waar? Mauritius

‘Ik wilde graag iets doen in het kader van de promotie van gezond eten en ik wilde een bijdrage leveren aan de maatschappij. Het leek me leuk een organisatie echt te leren kennen en erin mee te draaien, zodat ik een goed beeld kon krijgen hoe het zou zijn om voor zo’n organisatie te werken. Via een bemiddelingsorganisatie kwam ik aan een NGO op Mauritius.De NGO was klein en bestaat pas een jaar en werkt aan de promotie van gezond en voornamelijk biologisch eten, geeft educatie daarover en is een soort tussenpersoon tussen boer en consument. Dat is nodig want biologisch eten is nog vrij onbekend op Mauritius. Verse biologische groenten en fruit kan je alleen rechtsreeks bij de boer halen. Mijn onderzoek bestond uit kwalitatief onderzoek naar wat de Mauritianen wisten en dachten over biologisch eten. Naast dit onderzoek ben ik ook veel praktisch bezig geweest. Soms stond ik twee uur achter elkaar prei te wassen. Wat ik moeilijk vond, was dat Mauritius een groot verschil kent tussen arm en rijk, toeristen en inwoners. Aan de kust staan vijfsterrenhotels, terwijl in het binnenland mensen niet eens werk hebben. Dat is con-fronterend en dat maakt je bewust van wat je in Nederland hebt. Ik heb ook een infectie gehad aan mijn amandelen, waar ik zes dagen

‘SOMS STOND IK TWEE UUR ACHTER ELKAAR PREI TE WASSEN’

voor in het ziekenhuis heb gelegen. De infectie was al zo vergevorderd dat ik uitgedroogd was en intraveneuze antibiotica moest hebben. Tijdens mijn verblijf ben ik vaak naar een kerk geweest waar mijn bege-leider ook heen ging. Hij heeft in die kerk verteld dat ik in het zieken-huis lag, waardoor ik veel bezoek kreeg. Mijn vriend liep toen ook stage op Mauritius, maar wel op twee uur reizen van het ziekenhuis . De men-sen van de kerk nodigden hem uit om bij hen te logeren. De mensen zijn echt heel gastvrij op Mauritius en zelfs als ze maar weinig hebben, willen ze dat delen.’ MvdH

>> FEESTENDe beste feesten volgens Wageningen Uitgaans Promotie. Voor alle feesten, check www.wageningenup.nl.

ANNIE’S KROEG - FINAL SALE EVENING

Donderdag 2 juli van 20:30 tot 04:00Op de laatste avond dit collegejaar dat Annie’s Kroeg geopend is, zijn de drankjes nog goedko-per. Het is uitverkoop. Dat is dus voordelig doorzakken.

INTERNATIONAL CLUB - UNOFFICIAL PHD PARTY

Vrijdag 3 juli van 23:45 tot 05:00 Bij de ‘Unoffi cial PhD Party’ in de International Club ben je ook welkom als je geen promoven-dus bent. Kom dus lekker, onoffi cieel dansen en sjansen.

CONVENTPLEIN - BERGPOP

Zaterdag 4 juli van 16:00 tot 06:00Bergpop heeft weer een fi jne line up dit jaar, met onder andere The Naked Sweat Drips (psy-chedelic rock), The Blind Roofers (indie rock), My Blue Van (blues rock), Daliyama (improv techno/house) en Vi & Tinga (bossa nova). Met DJs van Baobab en Unitas en een afterparty ge-organiseerd door Nachtdier. En de entree is gra-tis.

>> HET ECHTE WERK

2 juli 2015 — RESOURCE

service << 29

MEANWHILE IN... <<

Ondertussen in… de Islamitische wereldIn het nieuws: Op 18 juni is de negende maand van de islamitische kalender, de vastenmaand of ramadan, weer begonnen. Dertig dagen lang onthouden moslims zich tussen dagenraad en zonsondergang van eten en drinken.

Commentaar door Moch Subkhi Hestiawan, masterstudent Development and rural innovation, uit Indonesië.

‘Deze ramadan is heel anders voor mij, want het is mijn eerste keer buiten Indonesië. Het grote verschil is de duur van het vasten. In Indonesië laat je alle eten en drinken 14 uur per dag staan. In Nederland blijft het langer licht, en duurt het vasten wel 19 uur. Dat maakt het zwaarder, maar aan de andere kant is het weer hier perfect – niet te warm, niet te koud. Want als het warm is, verlies je veel vocht, maar als het koud is, krijg je sneller honger. Gelukkig is vlak voor de zomervakantie de werkdruk op de universiteit ook niet heel hoog. Ik heb geen colleges en ga alleen naar de universiteit voor werkgroepen – dat scheelt veel. Maar tegen zes uur begin ik wel mijn concentratie te verliezen. Dan wil ik zitten, relaxen, en even niets doen.

Aan het begin van de ramadan zijn we met een groepje islamitische studenten uit Indonesië bij elkaar gekomen. We hebben samen gekookt en gebeden. Hier vieren we het natuurlijk maar met een kleine groep maar in Indonesië is het iets gigantisch. Iedereen wordt religieus tijdens de ramadan. We geven eten weg en delen een tafel met mensen waarmee we dat normaal niet doen. Na de ramadan volgt er nog een andere festiviteit, waarbij je vergeving vraagt aan een ander. Daarvoor gaat iedereen terug naar de geboortesteek – een enorme volksverhuizing.

De routine doorbreken is wat ramadan voor mij betekent. Het hele jaar door leef je je dagelijkse leven, je eet drie maaltijden per dag en doet en laat wat je wilt. Maar tijdens de ramadan gooi je die routine om, door het uitoefenen van zelfcontrole – je leeft tijdelijk anders. Het is alsof je jezelf opnieuw opstart.’ JB

in memoriam

Nic Hogenboom

Dit weekend

bereikte ons

het droevi-

ge bericht

dat Nic Ho-

genboom op

17 juni na

een zwaar

ziekbed is

overleden. Nic was begin deze eeuw

als directeur van PRI een van de

drijvende krachten achter de vor-

ming van de Plant Sciences Group

van Wageningen UR. Daarvóór was

hij nationaal en internationaal een

leider en boegbeeld van het Neder-

landse plantenonderzoek, vooral in

de plantenveredeling.

Nic begon in 1956 aan zijn studie

tuinbouw aan de toenmalige Land-

bouw Hogeschool. Na zijn promotie

ging hij als onderzoeker werken bij

het Instituut voor de Veredeling van

Tuinbouwgewassen, waar hij al snel

directeur werd. Eind tachtiger jaren

moesten er voor het eerst opdrach-

ten van het bedrijfsleven worden

binnengehaald om de onderzoek-

portefeuille op peil te houden. Nic

gaf met succes leiding aan dat pro-

ces. Kenmerkend aan zijn leider-

schap was dat hij altijd een aantal

stappen vooruit dacht.

In 1989/1990 gaf Nic leiding aan de

vorming van het Centrum voor Plan-

tenveredelings- en Reproductieon-

derzoek (CPRO-DLO). In de aanloop

tot de vorming van Plant Research

International in 2000 werd hij ook

directeur van het Instituut voor

Plantenziektenkundig Onderzoek

(IPO-DLO) en het Instituut voor

Agrobiologisch en Bodemvrucht-

baarheidsonderzoek (AB-DLO). Nic

was een gedreven mens. Zijn doel

was om de drie instituten zo snel

mogelijk om te vormen naar markt-

gerichte organisaties. In 2000 wer-

den de instituten samengevoegd

tot Plant Research International.

Ook was Nic een van de motoren

achter de vorming van de Plant Sci-

ences Group, waarin de ‘plant’-leer-

stoelen van Wageningen Universi-

teit, PRI en het Praktijkonderzoek

Plant & Omgeving samengingen.

Nic was zeer energiek en altijd met

veranderingsprocessen bezig.

Steeds verzamelde hij weer nieuwe

mensen om zich heen om met grote

schwung een verandering in de or-

ganisatie en de cultuur te weeg te

brengen. Bij Nic kreeg je altijd het

gevoel gezamenlijk aan iets nieuws

te beginnen. Hij stak zijn passie

voor de plantenveredeling niet on-

der stoelen of banken. Zo was Nic

betrokken bij de versterking van het

veredelingsonderzoek in Zuidoost

Azië en het opzetten van een Indo-

nesische vestiging van het belang-

rijke veredelingsbedrijf East West

Seed.

Nic was een man vol passie en

daadkracht. We zullen zijn inspira-

tie missen en wensen zijn kinderen

en kleinkinderen veel sterkte bij het

verlies van Nic.

Ernst van den Ende

Algemeen Directeur Plant

Sciences Group

30 >> service

RESOURCE — 2 juli 2015

Orion Irregular Opening HoursSummer 2015

Date Monday to Friday Saturday and Sunday

The Building 6 July to 30 August 8 am - 6 pm Closed

Bike Basement 6 July to 30 August 8 am - 6 pm Closed

Restaurant6 July to 23 August Closed Closed

24 August to 30 August 11.30 am - 1.30 pm Closed

The Spot

6 July to 31 July Closed Closed

3 August to 23 August 9 am - 2 pmand open for AID activities Closed

24 August to 30 August 8 am - 8 pm Closed

In the summer of 2015 Orion is also open due to construction work at Forum

Forum Irregular Opening HoursSummer 2015

Date Monday to Friday Saturday and Sunday

The Building 4 July to 2 August 8 am - 8 pm Closed

The Library 4 July to 30 August 8.30 am - 5.30 pm Closed

Student Desk IT Service Point 4 July to 9 August 12 pm - 2 pm Closed

WURshop 11 July to 9 August Closed Closed

Restaurant 4 July to 19 July 10 am - 2 pm Closed

20 July to 23 August 11.30 am - 1.30 pm Closed

Grand Café 4 July to 19 July 8 am - 3 pm Closed

20 July to 23 August Closed Closed

Date Monday to Thursday Friday to Sunday

Wageningen in’to Languages 4 July to 30 August 9 am - 5 pm Closed During working hours, the building is open to the public. After working hours, entrance is only possible with a WUR card.

Due to construction work at Forum, Orion is also open

2 juli 2015 — RESOURCE

service << 31

colofon

klimaatneutraalnatureOffice.com | NL-215-190920

gedrukt

Resource is het magazine en de website voor

studenten en medewerkers van Wageningen

UR. Resource magazine verschijnt

tweewekelijks op donderdag.

Redactieadres

Akkermaalsbos 14, 6708 WB Wage ningen

(Nexus, gebouw 117, bode 31).

Postbus 409 6700 AK Wageningen.

Secretariaat: Thea Kuijpers,

resource@wur.nl, 0317 484020

Website: www.resource-online.nl.

ISSN 1389-7756

Redactie

• Edwin van Laar (hoofdredacteur)

edwin.vanlaar@wur.nl, 0317 482997

• Roelof Kleis (ecologie, sociale

wetenschappen, economie)

roelof.kleis@wur.nl, 0317 481721

• Koen Guiking (webredacteur)

koen.guiking@wur.nl, 0317 488190

• Linda van der Nat (studenten, onderwijs)

linda.vandernat@wur.nl, 0317 481725

• Rob Ramaker (voeding, visserij)

rob.ramaker@wur.nl, 0317 481709

• Albert Sikkema (plant, dier, organisatie)

albert.sikkema@wur.nl, 0317 481724

Freelance auteurs

Romy Appelman, Jeroen Bok, Alexandra

Branderhorst, Stijn van Gils, ir. Yvonne de

Hilster, Milou van der Horst, Amy Jansen,

Nicole Janssen, Iris Keizer, Jan-Willem

Kortlever, Sander de Kraker, Carina

Nieuwenweg, ir. Rik Nijland, Kim Peterse,

Camilla Ponte, Simone Rijlaarsdam, Mary

Shrestha, ir. Joris Tielens, Kees van Veluw,

Veronika Wehner, Hoger Onderwijs Persbureau

Vormgeving en opmaak

Geert-Jan Bruins

Fotografi e

Guy Ackermans, Sven Menschel,

Aart-Jan van de Glind

Illustraties

Guido de Groot, Studio Lakmoes,

Kim Peterse, Henk van Ruitenbeek

Vertaling

Clare McGregor, Susie Day, Clare Wilkinson

Druk

Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

Redactieraad

ir. Martijn de Groot (voorzitter), prof. Anton

Haverkort, ir. Tia Hermans, ir. Marianne

Heselmans, dr. ir. Patrick Jansen, Anneloes

Reinders, Simone Ritzer, dr. Margit van

Wessel. redactieraad.resource@wur.nl

Abonnement

Een abonnement op het magazine kost €58

(buitenland €131,50) per academisch jaar.

Opzeggen voor 1 augustus.

Advertenties

Extern: Bureau van Vliet, 023 5714745,

m.dewit@bureauvanvliet.com

Intern: Thea Kuijpers, resource@wur.nl,

0317 484020

Uitgever

Marc Lamers, Corporate Communications &

Marketing Wageningen UR

KOMISCH DRAMA MET MORGAN FREEMAN

Laan der Verenigde Naties 150www.cinemec.nl / 0900 - 321 0 321

Terminator Genisys 3D Ruth & Alex

DONDERDAGAVOND €3 STUDENTENKORTING

DOCUMENTAIRE OVER DE SAGRADA FAMILIA

14 & 19 juliv.a. 09 juliv.a. 02 juli

Sagrada, el misteri de la creació

KunstFilm Film ON SCREEN

SaSagrgradada,a, el el mismisterteri ide de la la crecreaciacióó

Sagrada, el misteri de la creació RuRuthth & & A AlelexxRuth & Alex

mededelingen

Student Council 2015/2016; elec-

tion result – follow-up

After the publication of Resource

#19, Nany Engelhardt and the

remaining qualifi ed candidates of

VeSte stepped down. This resul-

ted in a vacant seat on June 5th,

2015, and VeSte was given one

month to nominate another candi-

date to fi ll the seat. To fulfi l this

vacancy VeSte has nominated

Bram Kerssemakers, with the ap-

proval of CSF and S&I, who is eli-

gible for election according to the

Student Council regulations. On

29 June 2015, the Student Council

decided that this candidate, Bram

Kerssemakers, should also be con-

sidered elected as a member of

the Student Council 2015/2016.

A copy of the decision of the Stu-

dent Council, will be available for

inspection at the offi ce of the Se-

cretary of the Student Council un-

til 9 July 2015 inclusive. Any per-

son concerned may lodge a notice

of objection to this decision until

9 July inclusive with the Secretary

of the Student Council, Hermijn

Speelman, Droevendaalsesteeg 4

(Room D.107), P.O. Box 9101,

6700 HB Wageningen

Summerschool. Snuff el aan een

carrière als Data Scientist

Elk jaar selecteert stichting de Na-

tionale DenkTank rond de twintig

getalenteerde, jonge academici

met uiteenlopende studieachter-

gronden. Deze interdisciplinaire

DenkTank bijt zich vier maanden

lang vast in een actueel maat-

schappelijk dossier. Ben jij mas-

ter-student en heb je interesse in

een carrière als Data Scientist

waarbij je analytische vaardighe-

den met IT kennis combineert met

communicatie skills? Meld je dan

voor 10 juli aan voor de LINK-

Summer School van 3 tot 14 au-

gustus via http://bit.ly/LINKSum-

merSchool

Win € 500,- met jouw milieuscrip-

tie!

Is je scriptie geschreven tussen

januari 2014 en 17 juli 2015, ding

dan mee naar de Rachel Carson

Milieuscriptieprijs 2015, een ini-

tiatief van de VVM en een aantal

milieustudieverenigingen. Dead-

line is 17 juli a.s.

WWW.MILIEUSCRIPTIEPRIJS.NL

agenda

vrijdag 3 juli t/m dinsdag 14 juli

FILMS VOOR STUDENTEN

Voor de vakantie nog twee fi lms

bij fi lmhuis Movie W. Atlantic: een

existentieel poëtisch drama en

een schitterend visueel schouw-

spel in documentaire-stijl waarin

een Marokkaanse vissersjongen

een epische surftocht maakt naar

Europa. In fl ashbacks wordt dui-

delijk waarom. A Girl Walks Home

Alone at Night: een Iraanse(!) mix

van spaghettiwestern, vampier-

fi lm, David Lynch en graphic no-

vels, en muziek met Iraanse en

Amerikaanse invloeden.

WWW.MOVIE-W.NL

Saturday 4 July

BERGPOP FESTIVAL

Experience summer and celebrate

the end of the academic year. Pop-

cultuur Wageningen arranged a li-

ne-up with: Vi&Tinga, The Blind

Roofers, My Blue Van, Boner Petit,

The Naked Sweat Drips en Daliya-

ma, an afterparty by Nachtdier,

beats by Unitas DJ’s, vinyl only by

Baobab and delicious world food

by Eetcafé Vreemde Streken. The

festival is an afternoon and eve-

ning full of live music on multiple

stages. See you there!

Venue: Conventplein, city centre

Wageningen

Tuesday 7 July-Thursday 9 July

IWEEK 2015

Are you interested in sharing and

using interactive and participato-

ry research methods? OtherWise

has an excellent programme of

workshops and discussions lined

up, off ering opportunities to share

and create knowledge about parti-

cipatory research methods with

practitioners and participants.

Venue: Generaal Foulkesweg 37

(Clock house).

WWW.IWEEKS.NL

Deadline indienen: één week voor

verschijningsdatum (max. 75

woorden). Mail: resource@wur.nl

ReceptieReceptie na uw inauguratie of PHD-

verdediging? Colors heeft all-in arrange-

menten vanaf € 6,00 per persoon in de

aula of bij Colors. Kijk op de site voor alle

mogelijkheden.

Colors World Food voor werelds eten in

een kleurrijke omgeving!

Markt 15, 6701 CX, Wageningen

T: 0317-417463

E: info@colorsworldfood.nl

W: www.colorsworldfood.nl

>>TYPICAL DUTCH

Floored My fi rst viewing of a rental apartment was quite something. The building didn’t just look old, but

in my view the house was not fi nished. I asked the person in charge, ‘Is this apartment fi nished?’

Yes, he replied, a bit confused. I asked: ‘What about the fl oor?’

The landlord looked at me with a big question mark in his eyes. I was there with another Chilean friend, who had been living here for a while. He suddenly said: ‘Ah! I forgot to tell you, houses here come without fl ooring!’ I was confused. In Chile, when you rent a house, the house is complete, sometimes even with a kitchen. After this experience, I asked a few Dutch people about the fl ooring issue. They fi nd it totally normal, and when I tell them that in Chile you can rent a house with fl ooring they look at me and ask: ‘What if you don’t like the fl ooring?’I never thought about it before. I think when you rent a house, you pay attention to things like the number of rooms, the light, whether the house has a garden or a balcony. But paying attention to the fl oor? The fl oor must be really ugly to make you not like a house, and even if that is the case, you just cover it with a carpet. So it surprised me how much importance Dutch people give to the fl oor. Flooring here is just like a fridge, or the bed: you have to carry it with you each time you move to a new house. Now, every time I visit a house in my own country, I pay attention to the fl oor and I wonder if they chose it themselves. It’s crazy! Marcia Bodero, PhD student at RIKILT and Toxicology.

Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter

with Dutch culture in detail and comment on it briefl y. 300 words max. Send it to resource@wur.nl

and earn fi fty euro and Dutch candy.

ILLU

ST

RA

TIE

: H

EN

K V

AN

RU

ITE

NB

EE

K

GEVLOERD

Tijdens de bezichtiging

van een huurwoning viel

het Marcia op dat er geen

vloerbedekking lag.

Blijkbaar nemen Neder-

landers hun vloer mee

als ze verhuizen. Ge-

vraagd om opheldering

over de kale vloer kreeg

ze te horen dat Nederlan-

ders hun appartement

naar eigen smaak willen

inrichten. Het verbaast

Marcia dat Nederlanders

belang hechten aan hoe

de vloer eruit ziet. Maar

als zij nu in Chili bij men-

sen op bezoek gaat, kijkt

ze ook naar de vloerbe-

dekking en vraagt ze zich

af: zouden mensen deze

vloer zelf hebben uitge-

kozen?