Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege...

16

Click here to load reader

Transcript of Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege...

Page 1: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Interprovinciaal proefcentrum voor de aardappelteelt vzw

OostOostOostOost----VlaanderenVlaanderenVlaanderenVlaanderen: Provinciaal Proefcentrum, Karreweg 6, B-9770 Kruishoutem (maatschappelijke zetel) - KBC 737-5071920-27 Tel. (09) 381 86 86 - Fax (09) 381 86 99 - E-mail [email protected] - Marktinfo (0900) 10 494 - www.PCAinfo.be WestWestWestWest----VlaanderenVlaanderenVlaanderenVlaanderen: Inagro, Ieperseweg 87, B-8800 Rumbeke-Beitem, Tel. (051) 27 32 00 - Fax (051) 24 00 20 - E-mail [email protected]

Rassenproef

CONSUMPTIEAARDAPPELEN

2012

Proefcode: RSE12WL Offerte code: In opdracht van: Servagri SA Uitvoering door: Interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA) Karreweg 6, 9770 Kruishoutem (Belgium) Tel. +32 (9) 381.86.86 Directeur: Bruno Gobin Coördinator: Marc Goeminne Proefverantwoordelijke : Ilse Eeckhout

Page 2: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

SAMENVATTING De weersomstandigheden van het voorjaar 2012 waren redelijk uitzonderlijk in vergelijking met andere jaren. De lente werd aanvankelijk ingezet met normale temperaturen, veel zon en vooral een relatief droge periode in de tweede helft van maart en de eerste week van april. Zowat de helft van de bewaaraardappelen werd relatief vroeg geplant, maar vanaf dan zorgde een regenrijke periode ervoor dat de maand april alsnog afsloot met een zeer hoog neerslagtotaal. Het planten kon pas hervat worden vanaf half mei, waardoor veel praktijkpercelen relatief laat werden geplant (tussen half mei en begin juni). Ook het praktijkperceel te Wannegem-Lede waar de rassenproef zou worden aangelegd, werd pas op 17 mei geplant. De proef met 15 rassen - 8 (half)vroege en 7 bewaarrassen - werd aangelegd op 18 en 19 mei. Juni en juli waren gekenmerkt door veel regen. Vanaf half augustus keerde het tij en volgde en drogere, warmere periode. De vroege rassen in de proef zijn doorgegroeid tot half september en dat de late rassen zijn in leven gebleven tot eind september. Bij de vroege rassen was Amora duidelijk het snelst rijp. Ambassador en Sinora waren zeer vergelijkbaar met de vroegrijpheid van Première. Derby hield iets langer stand. Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie, maar ook het laagste onderwatergewicht. Première scoorde kwantitatief het minst goed in de gegeven omstandigheden. Ambassador, maar vooral Amora en Sinora scoorden beter. Bij de halfvroege rassen waren Felsina en Sagitta aan elkaar gewaagd, al scoorde Sagitta duidelijk beter qua kwaliteit en grofte. De productie van Primavera was van het niveau van die van Sinora en minder van Felsina en Sagitta. Bij de bewaarrassen deden alle rassen het beter dan Bintje. Arcade en Challenger waren uitschieters op het vlak van productie, maar ook Fontane en Innovator waren grof en kwalitatief zeer goed. Arcade en Ramos hebben een lager onderwatergewicht dan Bintje . Lady Sara was productief, had lengte, maar miste grofheid als er beoordeeld/uitbetaald wordt op +50mm.

Page 3: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Inhoud 1. Doel ........................................................................................................................................................................4 2. Materiaal en methode ........................................................................................................................................4

2.1 Objecten (rassen) ......................................................................................................................................4

2.2 Proefveld ......................................................................................................................................................4

2.3 Proefdesign ..................................................................................................................................................5

2.4 Weersomstandigheden .............................................................................................................................7

2.5 Beoordelingen .............................................................................................................................................7

2.6 Statistische verwerking .............................................................................................................................7 3. Resultaten .............................................................................................................................................................8

3.1 Vroege en halfvroege rassen ...................................................................................................................8

3.2 Bewaarrassen ........................................................................................................................................... 10 4. Conclusie ........................................................................................................................................................... 16

Page 4: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 4/16

1. Doel

• Opbrengst en kwaliteit vergelijken van 15 aardappelrassen bestemd voor verwerking tot friet

2. Materiaal en methode

2.1 Objecten (rassen)

15 aardappelrassen voor de verwerking tot friet (ook dubbeldoelrassen) werden aangelegd in een vergelijkende veldproef, gelegen in een praktijkperceel aardappelen.

2.2 Proefveld

De proef werd aangelegd op een veld in Wannegem-Lede (zandleemgrond) en bemest volgens het advies dat volgde op een grondontleding door de Bodemkundige Dienst van België. De gewasbescherming (onkruidbestrijding, ziektebestrijding, loofdoding) werd uitgevoerd door de teler, gelijktijdig met de behandelingen op de rest van het praktijkveld. Het pootgoed werd niet behandeld tegen lakschurft. Voorvrucht: wortelen Laatste aardappelteelt: 2008

Bemesting (alle rassen): Organisch: 24 ton runderstalmest (50 kg/ha werkzame N) Mineraal: KAS (27%): 160 eenheden N/ha Chloorpotas: 250 kg K2O/ha

Bodemanalyse: 19/03/2012

(Bodemkundige Dienst van België)

Advice

fertilizing N

0-30cm

30-60cm

60-90cm

13,3 4,4

25,7 2,7

NO3-N NH4-N

(kg N/ha) (kg N/ha)

13,5 8,4220 kg N/ha

(Bintje)

Bodemanalyse: 19/03/2012

(Bodemkundige Dienst van België)

Uitslag Beoordeling Adviesbemesting

Grondsoort 40 leem

pH-KCl 6,1 tamelijk laag

C (%) 0,9 laag

Fosfor (P) 30 tamelijk hoog 60 kg P2O5 / ha

Kalium (K) 20 normaal 270 kg K2O / ha

Magnesium (Mg) 18 tamelijk hoog 20 kg MgO / ha

Calcium (Ca) 148 tamelijk laag

Natrium (Na) 2,4 tamelijk laag3,4 - 6,7

Streefzone

6,2 - 6,6

1,2 - 1,6

13 - 20

15 - 22

9 - 16

110 - 265

Page 5: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 5/16

2.3 Proefdesign

Gerandomiseerde blokkenproef 15 objecten (rassen) x 4 parallellen (5de parallel voor proefrooiingen) Afmetingen per plot: 3m breed (4 rijen) x 8m lengte Plantdatum: 18 en 19 mei 2012 Plantafstand tussen de rijen: 75 cm Plantafstand in de rij: rasafhankelijk (33, 36 of 40 cm): zie tabel 1 Tabel 1: Pootgoed en plantafstand:

Tabel 2: Poterkwaliteit

Nr Ras Poter- Klasse Herkomst Aantal Plant-

maat knollen/kg afstand

(mm) (cm)

1 Ambassador 35/50 E Ned 15,4 36

2 Amora 35/55 E Ned 13,7 36

3 Arcade 35/50 E Ned 12,9 33

4 Bintje 35/45 E Ned 19,3 40

5 Challenger 35/50 A Ned 15,3 40

6 Derby 35/50 A Ned 14,1 36

7 Felsina 35/50 A Ned 11,1 36

8 Fontane 35/50 E Ned 16,4 33

9 Innovator 35/50 A Ned 13,2 33

10 Lady Sara 35/50 Ned 14,1 36

11 Première 35/55 A Ned 15,4 36

12 Primavera 35/55 A Ned 11,0 33

13 Ramos 35/50 A Ned 14,7 36

14 Sagitta 35/50 A Ned 17,0 36

15 Sinora 35/50 E Ned 18,7 36

Nr Ras

index aantal kn. index aantal kn.

aangetast aangetast

( 0 - 100) ( %) ( 0 - 100) ( % )

1 Ambassador 5,0 46 0,0 0

2 Amora 12,7 84 10,0 28

3 Arcade 4,2 32 4,0 10

4 Bintje 4,6 68 1,0 4

5 Challenger 0,1 2 4,5 18

6 Derby 11,2 80 2,0 8

7 Felsina 2,8 60 6,5 26

8 Fontane 2,2 36 3,0 12

9 Innovator 2,4 26 3,5 10

10 Lady Sara 12,5 82 15,0 26

11 Première 8,9 76 7,0 22

12 Primavera 11,3 64 4,0 10

13 Ramos 14,6 78 1,5 6

14 Sagitta 0,1 4 0,0 0

15 Sinora 2,6 34 0,0 0

Zilverschurft Lakschurft

Page 6: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 6/16

Proefplan: RSE12WL

15 5 11 2 9

H 5 14 7 4 6 1

13 10 3 8 12

12 14 6 3 2

H 4 11 4 7 9 5

10 1 13 15 8

9 12 5 11 14

H 3 8 3 15 1 6

7 13 2 10 4

6 9 12 14 10

H 2 5 15 1 7 3

4 2 8 13 11

3 11 9 4 7

H 1 2 8 14 12 15

1 6 10 5 13

Page 7: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 7/16

2.4 Weersomstandigheden

Figuur 1: Gemiddelde temperatuur en neerslag (weerstation PCA Kruishoutem)

Als gevolg van de regen kon er tussen 8 april en 16 mei 2012 niet geplant worden. Van zodra de omstandigheden het toelieten werd de proef aangelegd (18-19 mei 2012).

2.5 Beoordelingen

Gedurende het groeiseizoen werden op regelmatige basis gewasbeoordelingen uitgevoerd: opkomst, gewasstand, gewasregelmaat, gewashoogte, bloei… Ook het stengelaantal per struik werd gequoteerd. Alle rassen kregen de mogelijkheid uit te groeien. Het proefveld werd eind september geloofdood. De rassen vertoonden toen afrijpingspercentages tussen 75 en 100%. De opbrengst en sortering werden bepaald na oogst (8/10/2012) van de middelste 2 rijen per plot. Op dezelfde knollen werden ook het onderwatergewicht, drijvers, blauwgevoeligheid en frietkwaliteit bepaald. Het onderwatergewicht wordt bepaald op een monster van knollen uit de sortering 50-70 mm. Drijvers worden bepaald in een zoutbad met een dichtheid van 1060 g/l .

2.6 Statistische verwerking

Voor een juiste interpretatie van de resultaten worden de gegevens onderworpen aan statistiek. De gemiddelden werden vergeleken in een variantieanalyse. In geval van significantie (alfa = 0,05), werd een onderlinge vergelijking uitgevoerd (Tuckey).

0

10

20

30

40

50

60

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

01

/01

/20

12

08

/01

/20

12

15

/01

/20

12

22

/01

/20

12

29

/01

/20

12

05

/02

/20

12

12

/02

/20

12

19

/02

/20

12

26

/02

/20

12

04

/03

/20

12

11

/03

/20

12

18

/03

/20

12

25

/03

/20

12

01

/04

/20

12

08

/04

/20

12

15

/04

/20

12

22

/04

/20

12

29

/04

/20

12

06

/05

/20

12

13

/05

/20

12

20

/05

/20

12

27

/05

/20

12

03

/06

/20

12

10

/06

/20

12

17

/06

/20

12

24

/06

/20

12

01

/07

/20

12

08

/07

/20

12

15

/07

/20

12

22

/07

/20

12

29

/07

/20

12

05

/08

/20

12

12

/08

/20

12

19

/08

/20

12

26

/08

/20

12

02

/09

/20

12

09

/09

/20

12

16

/09

/20

12

23

/09

/20

12

30

/09

/20

12

11

/10

/20

12

18

/10

/20

12

25

/10

/20

12

01

/11

/20

12

08

/11

/20

12

15

/11

/20

12

22

/11

/20

12

29

/11

/20

12

06

/12

/20

12

13

/12

/20

12

Neerslag

Temperatuur

KRUISHOUTEM (2012 )

Page 8: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 8/16

3. Resultaten

3.1 Vroege en halfvroege rassen

Ambassador Ambassador is een frietras met een vroegrijpheid die in de proef zeer vergelijkbaar was met die van Première en Sinora. Na 108 groeidagen was meer dan 75% van het gewas afgerijpt. Het ras had iets meer stengels (5,6) per struik dan Sinora, maar minder dan Première (bij een zelfde plantafstand). Ambassador haalde een mooie meeropbrengst (+18%) ten opzichte van Première, maar bleef duidelijk onder het niveau van Amora en Derby. Ook het aandeel frietaardappelen (67%) lag onder dat van de meeste andere vroege rassen (vergelijkbaar met Première). Het onderwatergewicht lag dit jaar bijzonder hoog. Voor Ambassador werd 400 g/5kg genoteerd. Dit was 16 gram minder dan Première. De blauwgevoeligheid was mede als gevolg van het hoge OWG zeer groot: 267 op een schaal van 0 (niet gevoelig) tot 400 (extreem gevoelig voor stootblauw). Deze waarde lag ruim boven het richtcijfer van 100 voor een minimale kans op stootblauw. De frietkwaliteit van Ambassador was zeer goed: 1,65 op een schaal van 0 (zeer goed) tot 6 (zeer slecht). Amora Amora is een frietras dat zich in de proef als meest vroegrijpe ras van allemaal gedroeg. Het gewas was al na amper 97 groeidagen voor 3/4de afgerijpt. De opkomst verliep vlot en het gewas groeide uit tot een vrij hoog gewas. Het stengelaantal per struik bleef echter zeer beperkt (4,8), vergelijkbaar met Sinora. Ondanks zijn bijzonder korte groeiperiode haalde Amora een mooie meeropbrengst (+35mm netto) van 31% ten opzichte van Première met 79% +50 mm. De sortering was vrij heterogeen. Gezien het lage stengelaantal per struik, had een nauwere plantafstand in de gegeven omstandigheden misschien geleid tot een meer homogene knolsortering. Het onderwatergewicht van Amora bedroeg in de gegeven omstandigheden 394 g/5kg. Dit is 22 gram (significant!) lager dan het OWG van Première. De blauwgevoeligheid van Amora was groot (253), maar de frietkwaliteit was zeer goed (1,65). Derby Derby groeide in de proef langer door dan de meeste andere vroege rassen. De opkomst verliep zeer vlot en het loof groeide uit tot een regelmatig gewas met – net als Première - veel stengels per struik (8,4). Dit hoge stengelaantal heeft ongetwijfeld geleid tot een groter knolaantal in alle sorteringen. De netto-opbrengst (sortering +35mm zonder afval) van Derby kwam 41% hoger uit dan die van Première. Vooral het aandeel grove knollen (82%, zowel 50-70mm als +70mm) is zeer opvallend voor dit ras. Het onderwatergewicht (384 g/5kg) lag een stuk lager dan dat van Première (significant!). Er werden zelfs drijvers gevonden. In jaren met gemiddeld lage drogestofgehalten zou het onderwatergewicht van Derby een probleem kunnen zijn. Ondanks de lage waarden voor onderwatergewicht, bleek de blauwgevoeligheid nog altijd iets groter dan die van Première (192). De frietkwaliteit was zeer goed (1,75). Première De opkomst van Première verliep minder vlot. Mogelijk was het late planttijdstip de oorzaak van minder krachtig pootgoed. Het stengelaantal per struik lag daarentegen bijzonder hoog (10,2). De afrijping verliep analoog als bij Ambassador en Sinora (3/4de afgerijpt na 108 groeidagen). De late en slechte start heeft uiteindelijk geleid tot een eerder matige opbrengst: 48,3 ton/ha netto. Dit komt in de praktijk overeen met ongeveer 39 ton/ha (= proefopbrengst - 20% voor invloed van spuitsporen en kopakkers). De sortering was iets minder grof dan die van de andere rassen (70% +50mm) en bovendien was Première gekenmerkt door nogal wat uitval ten gevolgen van groenverkleuring en kloven. Als gevolg van het korte groeiseizoen (laat geplant), de matige opbrengst en een zomers droge periode op het einde van het groeiseizoen, is het onderwatergewicht van Première bijzonder hoog opgelopen (416 g/5kg). De blauwgevoeligheid was in verhouding nog redelijk (146), maar de frietkwaliteit was ondermaats (3,15 ten gevolge van 25% heterogene friet).

Page 9: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 9/16

Primavera Primavera was gekenmerkt door een minder goede opkomst en een trage start. Het gewas was voor 3/4de afgerijpt na meer dan 130 groeidagen (cfr. de halfvroege rassen Felsina en Sagitta). Gezien het gekende lage knolaantal per struik, werd geopteerd voor een nauwere plantafstand in vergelijking met andere vroege rassen. Het stengelaantal per struik was 6,1, wat in de gegeven omstandigheden van een nauwere plantafstand leidde tot een stengeldichtheid van 24,7 per m². De netto-opbrengst lag uiteindelijk 28% hoger dan die van Première met 83% +50mm. Dit is vergelijkbaar met de opbrengst van Sinora en Amora. Het aandeel gekloven knollen was net als bij Première opvallend hoog. Het onderwatergewicht van Primavera (409 g/5kg) was vergelijkbaar met dat van Première, evenals de blauwgevoeligheid (130). De frietkwaliteit was goed (2,15). Sinora Sinora behoort tot de groep van rassen met een vroegrijpheid zoals Première en Ambassador. De opkomst verliep bijzonder vlot en het gewas ontwikkelde zich goed. Het stengelaantal per struik was het laagst van alle (half)vroege rassen (4,5). Sinora haalde bij de oogst 31% meer netto-opbrengst dan Première en maar liefst 85% +50mm. Dit mooie resultaat is mede te danken aan een lager tarra-percentage met minder groene knollen. Het onderwatergewicht van Sinora (393 g/5kg) was vergelijkbaar met dat van Amora en Derby (significant lager dan Première). De blauwgevoeligheid was vrij groot (172), maar de frietkwaliteit was de beste van alle (half)vroege rassen (1,60). Felsina Felsina is een referentie onder de halfvroege rassen. De opkomst verliep zeer vlot en het gewas ontwikkelde zich goed. Het stadium van 3/4de afrijping werd bereikt na 130 groeidagen. Felsina haalde een netto-opbrengst van 66,6 ton/ha wat in de praktijk overeen komt met een opbrengst van 53 ton/ha (na aftrek van 20% voor spuitsporen en kopakkers). Er werd een frietpercentage van 77% (+50mm) genoteerd. Het onderwatergewicht van Felsina was het hoogst (433 g/5kg) van alle (half)vroege rassen. De blauwgevoeligheid was navenant (295 = zeer gevoelig!). De frietkwaliteit viel goed mee (2,35). Sagitta Sagitta kende een iets minder vlotte start en een onregelmatige opkomst. Het gewas was vrij hoog en gekenmerkt door veel stengels per struik (8,9). De afrijping verliep analoog als die van Felsina. Ondanks de moeilijkere start haalde Sagitta een netto-opbrengst die zeer vergelijkbaar was (+2%) met die van Felsina. Het aandeel grove knollen was groter (80%) en het tarrapercentage lag bijzonder laag (2%). Het onderwatergewicht van Sagitta (412 g/5kg) lag 21 gram lager dan dat van Felsina. Sagitta vertoonde een zeer lage gevoeligheid voor stootblauw (75). Ook de frietkwaliteit was in de gegeven omstandigheden beter dan die van Felsina (2,05).

Page 10: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 10/16

3.2 Bewaarrassen

Arcade Arcade is een ras dat op het vlak van vroegrijpheid zeer goed aanleunt bij Bintje. De opkomst verliep vlot en het gewas groeide uit tot een sober gewas: kort loof en weinig stengels per struik. Door een nauwere plantafstand (33 cm) werden toch 22,3 stengels per m² gerealiseerd. Arcade was het meest productieve ras in de proef. Er werd in de gegeven omstandigheden een netto-opbrengst gerealiseerd van 73,9 ton/ha wat in praktijkomstandigheden (na aftrek van 20% voor invloed van kopakkers en spuitsporen) kan overeen komen met 59,1 ton/ha. Dit is 18% meer dan Bintje en 8% meer dan Fontane. Vooral het aandeel +50mm (76%) valt op. Veel grove knollen in de rug hebben in de gegeven omstandigheden geleid tot iets meer groenverkleuring in vergelijking met andere rassen. Het onderwatergewicht bedroeg 384 g/5kg (12 gram lager dan Bintje) en de blauwgevoeligheid kwam uit op 166 op een schaal van 0 (niet gevoelig) tot 400 (zeer gevoelig). De bakkleur was bijzonder goed (1,65). Bintje Bintje is een gekend ras dat als referentie in de rassenproef werd opgenomen. De opkomst was goed, evenals het stengelaantal per struik. Er werd geplant op 40 cm in de rij waardoor de stengeldichtheid per m² op 21,6 uitkwam. De netto-opbrengst van Bintje bedroeg 62,5 ton/ha of ongeveer 50 ton/ha in praktijkomstandigheden. Vooral het aandeel +50mm (70%) lag een stuk lager dan bij de andere rassen. Het onderwatergewicht bedroeg 396 g/5kg als gevolg van het droge, zonnige einde van het groeiseizoen. De blauwgevoeligheid was mede als gevolg van dat hoge onderwatergewicht vrij groot (150). De frietkwaliteit was prima (1,75). Challenger Challenger kende een trage start, maar groeide uit tot een vol gewas met veel stengels per struik (8,3). Het ras is gekenmerkt door een iets latere rijpheid. Na 130 groeidagen was nog geen 3/4de van het loof afgerijpt. Challenger was daarmee het meest late ras in de proef. De opbrengst van Challenger lag 15% hoger dan die van Bintje. Vooral in de klasse 35-70mm zat een groot aandeel knollen, wat wijst op een matige, maar zeer homogene sortering met weinig zeer grove knollen. Het aandeel +50mm kwam in verhouding tot de grote totaalopbrengst eerder laag uit (67%), maar bedroeg niettemin 48,2 ton/ha. Het onderwatergewicht van Challenger (400 g/5kg) was zeer vergelijkbaar met dat van Bintje. De gevoeligheid voor stootblauw lag wel duidelijk lager (96) en de frietkwaliteit was iets beter (1,55). Fontane Fontane is de laatste jaren in Vlaanderen uitgegroeid tot het referentieras onder de AM-rassen. Zijn opkomst verliep bijzonder vlot en het gewas kenmerkte zich door hoge planten met weinig stengels per struik. Door een nauwere plantafstand (33 cm) werden 21,3 stengels per m² gehaald. In de proef bleef Fontane iets langer groen dan Bintje. De netto-opbrengst van Fontane kwam 9% hoger uit dan die van Bintje. Het aandeel frietaardappelen bedroeg 71% met vooral matig grove knollen (50-70mm) en minder +70mm. Het onderwatergewicht van Fontane lag significant hoger (438 g/5kg) dan dat van de meeste andere rassen in proef. De blauwgevoeligheid viel in verhouding echter bijzonder goed mee (92) en ook de frietkwaliteit (1,6) was duidelijk beter dan die van Bintje. Innovator Innovator was het meest vroegrijpe ras van alle bewaarrassen in de proef (10 dagen vroeger dan Bintje). De opkomst verliep vlot en snel. Het gewas was eerder sober: kort en weinig stengels per struik (4,6). Met een plantafstand van 33 cm in de rij werd een stengeldichtheid van 18,5 per m² gerealiseerd. De totale netto-opbrengst lag 6% hoger dan die van Bintje. Vooral het percentage +50mm was significant groter (91%). Maar liefst 14,2 ton/ha behoorde zelfs tot de sortering +70mm.

Page 11: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 11/16

Het onderwatergewicht (395 g/5kg) en de blauwgevoeligheid (164) van Innovator waren zeer vergelijkbaar met die van Bintje. De bakkleur sprong er evenwel bovenuit! Innovator had de beste frietkleur (1,4) van alle rassen in proef! Lady Sara Lady Sara was het meest recente ras in de proef. Het was gekenmerkt door een vlotte start, een goede gewasstand en veel stengels per struik (9,1). Gezien het hoge stengelaantal per m² mocht de plantafstand (achteraf beschouwd) gerust wijder dan 36 cm geweest zijn. Dit zou een groter aandeel grove aardappelen (nu 62% +50mm) opgeleverd hebben. Het ras had in de proef mooie lange knollen die eerder fijn bleven qua diameter. De industrie apprecieert die slanke knolvorm omwille van de efficiënte verwerking (weinig snijverliezen). In de gegeven omstandigheden werden echter nogal wat ondermaten, groenverkleuring en kloven teruggevonden, waardoor de mooie bruto-opbrengst met 7 ton/ha (6% uitval) verminderd werd. De totale netto-opbrengst lag in de lijn van die van Innovator, Fontane en Ramos (+7% t.o.v. Bintje). Het onderwatergewicht van Lady Sara lag vrij hoog (414 g/5kg), maar de blauwgevoeligheid was vrij goed (116). De frietkleur was goed, maar iets minder dan de andere bewaarrassen in de proef ten gevolge van 10% heterogene friet. Ramos Ramos heeft een vroegrijpheid die zeer vergelijkbaar is met die van Bintje. De start verliep in de proef vrij moeizaam en de gewasstand was iets onregelmatiger. Niettemin werden 7,7 stengels per struik gevormd met een stengeldichtheid van 28,4 per m². De netto-opbrengst van Ramos lag 8% hoger dan die van Bintje. Ook hier werd een eerder matige sortering gevonden (64% +50mm). Het onderwatergewicht van Ramos was goed (388 g/5kg), maar lag iets lager dan dat van Bintje. De blauwgevoeligheid (137) en de bakkleur (1,75) waren zeer vergelijkbaar met die van Bintje.

Page 12: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 12/16

RSE12WL

3. Gewaskenmerken (1)

Nr. Ras Plantafstand

(cm)

/m² 20 jun 19 jul

Vroege en halfvroege rassen

1 Ambassador 36 97 ab 5,6 b 20,6 cd 96 b 7,0 7,4

2 Amora 36 97 ab 4,8 b 17,7 cd 96 b 7,5 7,1

6 Derby 36 100 a 8,4 a 31,2 ab 97 ab 6,4 7,1

11 Première 36 82 c 10,2 a 37,9 a 83 c 5,6 7,3

12 Primavera 33 93 bc 6,1 b 24,7 bc 94 b 6,5 7,6

15 Sinora 36 100 a 4,5 b 16,7 d 100 a 7,9 7,1

7 Felsina 36 99 a 5,9 b 21,9 cd 98 ab 7,2 7,7

14 Sagitta 36 95 ab 8,9 a 33,1 a 94 b 6,4 8,0

Halflate en late rassen

3 Arcade 33 98 ab 5,5 c 22,3 bc 95 b 7,1 6,9

4 Bintje 40 100 a 6,5 bc 21,6 bc 96 b 6,9 7,6

5 Challenger 40 94 b 8,3 ab 27,8 ab 95 b 5,7 8,1

8 Fontane 33 100 a 5,3 c 21,3 bc 98 ab 7,5 7,7

9 Innovator 33 100 a 4,6 c 18,5 c 100 a 7,8 6,9

10 Lady Sara 36 100 a 9,1 a 33,8 a 98 ab 7,0 8,0

13 Ramos 36 94 b 7,7 ab 28,4 ab 96 b 6,6 7,5

1 = zeer slecht

9 = zeer goed

PCA 2012

Opkomst

(%)

11 jun /struik 20 jun

Rassenvergelijking Servagri 2012

(1-9)

GewasstandGepondereerde

gewasstand (% )20 jun

Aantal stengels

Page 13: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 13/16

Rassenvergelijking Servagri 2012 RSE12WL

3. Gewaskenmerken (2)

Nr. Ras

19 jul kleur

Vroege en halfvroege rassen

1 Ambassador 3,0 paars 71,1 bcd 6,8 ab 21 a 38 bc 77 b 95 a

2 Amora 5,8 wit 77,9 ab 6,7 b 12 c 74 a 91 a 97 a

6 Derby 2,3 wit 69,7 cd 7,0 ab 10 c 24 d 67 c 94 a

11 Première 2,8 wit 69,4 d 7,0 ab 13 c 41 b 78 b 92 a

12 Primavera 6,0 wit 76,3 abc 7,5 ab 11 c 27 cd 61 c 79 b

15 Sinora 2,6 wit 70,2 cd 6,9 ab 12 c 39 bc 82 b 98 a

7 Felsina 1,7 wit 75,6 abcd 7,4 ab 10 c 25 d 60 c 74 b

14 Sagitta 4,4 paars 79,9 a 7,6 a 5 b 24 d 62 c 78 b

Halflate en late rassen

3 Arcade 3,2 paars 68,2 bc 6,5 b 7 ab 24 b 62 b 90 a

4 Bintje 2,8 wit 76,5 ab 7,4 ab 5 b 23 b 60 b 93 a

5 Challenger 4,8 wit 77,1 a 7,6 a 5 b 13 c 33 c 60 c

8 Fontane 6,0 wit 78,1 a 7,4 ab 7 ab 28 ab 64 b 80 b

9 Innovator 4,8 wit 67,8 c 6,9 ab 10 a 38 a 77 a 95 a

10 Lady Sara 2,8 wit 74,4 abc 7,8 a 8 ab 26 b 57 b 74 b

13 Ramos 3,4 wit 75,9 abc 7,3 ab 5 b 28 ab 66 b 91 a

Schaal (1-9): 1 = geen onregelmatig

9 = rijke regelmatig

PCA 2012

19 jul

Bloei Afrijping (% )

26 sep

(1-9)

Gewashoogte

(cm)

19 jul 9 aug 24 aug 4 sep

Gewasregelmaat

(1-9)

Page 14: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 14/16

RSE12WL

3. Opbrengst en sortering (ton/ha)

Nr. Ras Vroegheid

misvormd (%)

(half)vroege rassen

1 Ambassador v 2,8 a 18,5 a 35,3 b 3,1 b 3,1 ab 0,3 0,6 abc 3,9 ab 6,2 63,7 c

2 Amora v 1,5 bc 13,3 bc 42,4 a 7,5 a 4,0 a 0,4 0,2 abc 4,6 a 6,6 69,3 ab

6 Derby v 1,2 cd 12,2 bcd 48,1 a 7,6 a 4,0 a 0,2 0,0 ab 4,2 a 5,7 73,3 a

11 Première v 2,3 ab 14,3 b 29,0 b 4,9 ab 3,9 a 0,3 1,0 c 5,2 a 9,3 55,7 d

12 Primavera v 0,8 cd 10,3 cd 45,3 a 5,9 ab 3,9 a 0,2 0,9 bc 5,1 a 7,5 67,4 bc

15 Sinora v 0,5 d 9,2 d 46,7 a 7,3 a 3,1 ab 0,0 0,2 abc 3,3 ab 5,0 67,0 bc

7 Felsina hv 1,5 bcd 15,2 ab 48,3 a 3,0 b 2,3 ab 0,5 0,0 a 2,7 ab 3,9 70,8 ab

14 Sagitta hv 1,2 cd 13,5 bc 48,9 a 5,2 ab 1,4 b 0,0 0,0 a 1,4 b 2,0 70,2 ab

Bewaarrassen

3 Arcade b 1,7 b 17,6 d 50,7 a 5,5 b 3,6 a 0,5 0,1 4,2 a 5,2 79,7 a

4 Bintje b 2,2 ab 18,6 cd 39,7 cd 4,2 bc 0,8 b 0,1 0,4 1,3 c 1,9 66,0 c

5 Challenger b 2,9 a 23,5 abc 45,9 abc 2,3 c 1,0 b 0,2 0,1 1,3 c 1,7 75,9 ab

8 Fontane b 1,6 b 19,7 bcd 46,1 abc 2,6 bc 1,1 b 0,2 0,0 1,3 c 1,8 71,2 bc

9 Innovator b 0,5 c 6,0 e 46,0 abc 14,2 a 2,5 ab 0,2 0,2 2,9 ab 4,1 69,7 bc

10 Lady Sara b 3,0 a 25,1 a 39,2 d 2,3 c 3,3 a 0,3 0,5 4,1 a 5,5 73,7 ab

13 Ramos b 2,0 b 24,5 ab 40,9 bcd 2,1 c 1,7 ab 0,2 0,2 2,1 bc 2,9 71,7 bc

v: vroege rassen, hv: half vroeg, b: bewaarrassen

Waarden gevolgd door een zelfde letter zijn significant v erschillend (Tuckey p=0,05) PCA 2012

groen gekloven totaal

Totaal

bruto

Uitval

netto

50-70 mm

netto

+70 mm

netto

Rassenvergelijking Servagri 2012

-35 mm 35-50 mm

Page 15: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 15/16

RSE12WL

3. Opbrengst en sortering (ton/ha) (2)

Nr. Ras Vroegheid

tov ref. tov ref. -20%

(half)vroege rassen

1 Ambassador v 63,7 c 114 56,9 c 118 46 38,4 b 67

2 Amora v 69,3 ab 124 63,2 ab 131 51 49,9 a 79

6 Derby v 73,3 a 132 68,0 a 141 54 55,7 a 82

11 Première v 55,7 d 100 48,3 d 100 39 34,0 b 70

12 Primavera v 67,4 bc 121 61,6 bc 128 49 51,2 a 83

15 Sinora v 67,0 bc 120 63,2 ab 131 51 54,0 a 85

7 Felsina hv 70,8 ab 127 66,6 ab 138 53 51,3 a 77

14 Sagitta hv 70,2 ab 126 67,6 ab 140 54 54,1 a 80

Bewaarrassen

3 Arcade b 79,7 a 121 73,9 a 118 59 56,3 a 76

4 Bintje b 66,0 c 100 62,5 c 100 50 43,9 bc 70

5 Challenger b 75,9 ab 115 71,7 ab 115 57 48,2 b 67

8 Fontane b 71,2 bc 108 68,3 abc 109 55 48,7 b 71

9 Innovator b 69,7 bc 106 66,3 bc 106 53 60,3 a 91

10 Lady Sara b 73,7 ab 112 66,6 bc 107 53 41,5 c 62

13 Ramos b 71,7 bc 109 67,6 bc 108 54 43,1 bc 64

v: vroege rassen, hv : half vroeg, b: bewaarrassen

Waarden gevolgd door een zelfde letter zijn significant v erschillend (Tuckey p=0,05) PCA 2012

bruto netto

Totaal

netto

+35 mm

(% ) op+35mm netto

+50mm

Rassenvergelijking Servagri 2012

Page 16: Rassenproef CONSUMPTIEAARDAPPELEN 2012 · Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie,

Rassenvergelijking consumptieaardappelen 2012 16/16

4. Conclusie De weersomstandigheden van het voorjaar 2012 waren redelijk uitzonderlijk in vergelijking met andere jaren. De lente werd aanvankelijk ingezet met normale temperaturen, veel zon en vooral een relatief droge periode in de tweede helft van maart en de eerste week van april. Zowat de helft van de bewaaraardappelen werd relatief vroeg geplant, maar vanaf dan zorgde een regenrijke periode ervoor dat de maand april alsnog afsloot met een zeer hoog neerslagtotaal. Het planten kon uiteindelijk pas hervat worden vanaf half mei waardoor veel praktijkpercelen relatief laat werden geplant (tussen tweede helft mei en begin juni). Ook het praktijkperceel waarin de rassenproef zou worden aangelegd werd pas op 17 mei geplant. Dit heeft er toe geleid dat de vroeg rassen zijn doorgegroeid tot half september en dat de late rassen in leven gebleven zijn tot eind september. Bij de vroege rassen was Amora duidelijk het snelst rijp. Ambassador en Sinora waren zeer vergelijkbaar met de vroegrijpheid van Première. Derby hield iets langer stand. Primavera, Felsina en Sagitta kunnen tot de halfvroege rassen gerekend worden. Bij de vroegste rassen haalde Derby duidelijk de beste productie, maar ook het laagste onderwatergewicht. Première scoorde kwantitatief het minst goed in de gegeven omstandigheden. Ambassador, maar vooral Amora en Sinora scoorden beter. Bij de halfvroege rassen waren Felsina en Sagitta aan elkaar gewaagd, al scoorde Sagitta duidelijk beter qua kwaliteit en grofte. De productie van Primavera was van het niveau van die van Sinora en minder van Felsina en Sagitta. Bij de bewaarrassen deden alle rassen het beter dan Bintje. Arcade en Challenger waren uitschieters op het vlak van productie, maar ook Fontane en Innovator waren grof en kwalitatief zeer goed. Arcade en Ramos hebben een lager onderwatergewicht dan Bintje en Lady Sara was productief, had lengte, maar miste wat grofheid als er beoordeeld/uitbetaald wordt op +50mm