VRIJDAG 5 APRIL 1940. VERSCHIJNT EENMAAL PER WEEK VIJF EN DERTIGSTE JAARGANG — No. 14

QRGAAN VAN HET NAT. ARBEIDSSECRETARIAATAdministrat ie: BrederodeTstraat !7-l7a,'Amsterdam, WeskTel. 83421

„Vergelijk de mogelijkheden die de niet-

bezitters van 1940 heeft met de sociale

toestanden in het eerste jaar van deze

eeuw. Dan mogen en durven wij uitspre-

ken, dat de actie waarin onze krant haar

deel heeft gehad, vruchtbaar is geweest".

28 Maart 1940. Jubileum-uitgave1'

Arbeiderspers.

1SICO VAN HIT ZEEMANSLEVENIN OORLOGSTIJD

(B.) Blijkens mededeling in de radio-rede van Winston Churchill, den Engelsenminister van Marine op j.l. Zaterdagavond,zijn er sedert het uitbreken van de oorlogdoor de Duitse actie ter zee bijna 200schepen van de koopvaardij- en vissers-vloot alleen van de z.g. neutrale Jandenvernietigd en bijna 1000 zeelieden zijndaarbij omgekomen.

Indien de betekenis van deze cijfers totons doordringt, .dan begrijpen wij in welkeen barbaars tijdperk wij leven, dan be-grijpen wij in welke diepe afgrond demensheid wordt gestort door de tweedeimperialistische oorlog -- gevolg van kapi-talistisch wanbeleid - - die, voor zover hetde wederzijdse militaire operaties betreft,eigenlijk nog moet beginnen.

Wij blijven varen, schrijven de heldenvan de kapitalistische dagbladpers en dereders zijn, gesteund, door de regering, welbereid tot verdergaande concessies aan dezeelieden dan in z.g. normale tijden, wan-neer deze zeelieden door de reders on-menselijk. worden uitgebuit! Het lied vande zee wordt in alle toonaarden gezongenen de zeehelden worden geroemd om hunmoed, wanneer deze de gevaren niet alleenvan de natuurelementen, maar ook vanhet barbaars vernietigingswerk trotseren.

Intussen wordt het risico van het zee-mansleven met de dag groter. De onder-gang van de Nederlandse treiler „Protinus"van de maatschappij „De Daad" te IJmui-den vroeg onze aandacht. Tevens wordtdoor deze ramp in het licht gesteld, hoeonverantwoordelijk gebrekkig de veilig-heidsmaatregelen zijn, die door sommigereders zijn getroffen. In de „Nw. Rott.Ort." van Zondag j.l. is een relaas opge-nomen van den geredden tweeden machi-nist van de „Protinus", waaruit dat zeerduidelijk blijkt. De „Protinus" werd doorbommen uit een Duits vliegtuig bij hetstuurhuis getroffen, waardoor het schiptot zinken werd gebracht. „Van kapiteinWijker en den matroos Buis hebben wijniets meer gezien, zelfs hun lijken heb-ben wij niet meer gevonden", aldus detweede machinist, Glazemaker.

Het overige deel van -de bemanningpoogde zich in een reddingsboot in veilig-heid te stellen. Maar, aldus het relaas, deproppen voor de spuigaten waren zoek.Wij moesten nieuwe snijden. De katrol-len van de reddingsboot werkten niet, menkon haar wenden noch keren. Met eensmak kwam zij op het water terecht, halfmet v;ater gevuld.

„Tot onze schrik bevonden wij onsin een boot, die slecht in orde bleekte zijn. Het drinkwater was brak, descheepsbeschuiten waren muf; de dol-len en de riemen waren rot".

Kameraad Glazemaker deelde dan verderaan den correspondent van de „Nw. Rott.Crt." mede, dat de tremmer, Worsing geenweerstandsvermogen genoeg had om ditalles te doorstaan. Al spoedig zakten zijnphysieke krachten. Op Goede Vrijdagstierf-hij. De toestand van den stoker Pierswerd inmiddels eveneens slechter en op detweede Paasdag stierf ook hij. Wij c kon-den de beide lijken natuurlijk niet in deboot houden en wij besloten hen beiden inzee te begraven. Dit was te meer nodig,omdat de kok W. Wisker, de matroosStam en de eerste machinist H. Banninkdezelfde verschijnselen begonnen te ver-tonen, die bij Piers en Worsing aan dedag waren getreden.

De acht overlevenden hebben vijf langedagen in een open en slechte reddingsbootwaarin miserabel eten en drinken aanwezigwaren, op de koude zee rond gezworvenen zijn toen door een Engelse onderzee-boot opgepikt. De matroos Stam kon vanuitputting niet meer staan. Vier dagenheeft de geredde bemanning nog op de

Strijdt voorhet Socialisme

onderzeeboot doorgebracht; zij moestentoen per brancard worden weggedragennaar een noodhospitaal, alwaar de jongenswerden verpleegd.

NOG MEER TREILERS DOORBOMMEN BESTOOKT.

In dezelfde krant, waaraan wij het re-laas over de ondergang van de „Protinus"ontlenen, lezen wij, dat de schipper vande te IJmuiden aangekomen treiler „Vi-kingbank IJm. 183" rapporteerde, dat zijnschip Donderdagmiddag (28 Maart) om vijfuur door Duitse vliegtuigen is gebombar-deerd. Geen van de vijf uitgeworpen bom-men raakten het schip en de bemanningbleef gelukkig ongedeerd. Het schip isnaar IJmuiden teruggekeerd.

Tevens rapporteerde de schipper vande „Vikingbank", dat hij bericht hadontvangen van den schipper van de„Groen, IJm. 103", dat ook dit schip doorDuitse vliegtuigen was aangevallen, even-eens zonder schade op te lopen.

Het begint er naar uit te zien, dat indeze verlichte tijd van moderne „bescha-ving" de zeeroverij weer meer en meerpraktijk wordt, maar dan in veel bar-baarser vorm dan zulks in vroeger eeuwenhet geval was. De huidige praktijken derleiders van de oorlogvoerende mogend-heden houden in, dat men enerzijds debevolking van het vijandelijke land trachtuit te hongeren door het toepassen vanblokkade en door het buit maken van zo-veel mogelijk koopvaardijschepen. Ander-zijds wordt de geniepige duikboot- en mijn-oorlog toegepast, aangevuld met de dood-en verderf brengende luchtmonsters.

Niet de vijandelijke oorlogsmachten wor-den in de eerste en voornaamste plaatsmet vernietiging bedreigd, doch de schepenen de opvarenden, die niet direct bij deoorlogvoering zijn betrokken.

Dat de kapitalistische productiemethodetot deze barbarij leidt, dat weten wij.Intussen moeten wij er ons veel minderover verwonderen, dat de heersendemachten deze onmenselijke vernietigings-oorlog doen voeren, dan wel, dat dit kangeschieden met de steun van de grotearbeidende massa's, die niets dan nadeelvan de imperialistische oorlog hebben.

MET DE VEILIGHEIDSMAAT-REGELEN WORDT DE HANDGELICHT.

Uit het gebeurde met de „Protinus" isaf te leiden, dat de veiligheidsmaatregelenop de treilervloot veel te wensen overlaten. Blijkens een onderhoud van eenverslaggever van „Het Volk" met den in-specteur voor de scheepvaart in het rayonIJmuiden, is ook deze van mening, datde veiligheidsmaatregelen in meerdere ge-vallen onvoldoende zijn.

De inspectie adviseert, dat het gewenstis voor het uitvaren die of die maatregelente nemen, doch dan blijft het de vraag ofde schippers, die maatregelen werkelijkuitvoeren. De schipper is voor de wet ver-antwoordelijk. En aan het verantwoorde-delijkheidsgevoel van sommige schippersmankeert wel' eens het een en ander. Dereders worden in de wet niet genoemd alsdegenen, die voor de veiligheid aan boordverantwoordelijk zijn. Wel zijn de schip-pers strafbaar, indien de hand wordt ge-licht met de bepalingen. Schippers zijnechter als regel loontrekkende dienarenvan de reders.

Hoe het zij, wij menen, dat na het ge-beurde van de laatste weken de lust onderde zeelieden om uit te varen niet grootzal zijn. Men zal wel weer „zachte druk"op hen gaan uitoefenen, hun voorhouden,dat de zeevisserij een bedrijf is van hetgrootste belang voor de gemeenschap.

In ieder geval zijn de visserlieden aanzichzelf en hun verwanten verplichtom onverbiddelijk de eis te stellen,' datelke treiler alvorens uit te varen gron-dig op veiligheidsmaatregelen wordtgeïnspecteerd en dat van uitvaren geensprake kan zijn, zolang de veiligheids-maatregelen niet in alle opzichten inorde zijn.

HET VERMILITAIRISEERDE VOLKDe Boom en zijn vruchten.

Het volk en „Het Volk". Dit blad gaf op13 Maart deze wijze les:

„MILITAIRE TUCHT.Geen inmenging.

Het leger is een geheel van mensen, die doorhun organisatie aan andere wetten en gebruikengebonden zijn, dan wij in de burgermaatschappijgewend zijn. Zoals een arbeider zich nietbegrijpen kan, dat iemand ondearkruiperswerkniet als Judaswerk van de ergste soort be-beschouwt, zo kan een geheid militair er niettegen, dat het bindmiddel-bij-uitstek van hefmilitaire verband, de tucht, wordt aangetast.Vandaar de aandacht, die militaire politie enofficieren schenken aan het netjes dragen vanhet uniform, het groeten, enz.

Daar heeft een gewone burger en — zeker deAmsterdammer — weinig begrip van, zoals eenoudere moeite heeft om te begrijpen, wat eenkamp van de jeugdbeweging aan eisen vanlevensstijl met zich brengt.

En zoals het deze volwassenen niet geradenis zich te gaan mengen in de gebruiken van eenjongenskamp - - al kan hij in het algemeennatuurlijk wensen en bezwaren tot uiting bren-gen — zo doet de burgerij er ook beter aanzich niet te mengen in de onderlinge ver-houdingen in het leger. Dat loopt niet alleenonvermijdelijk op misverstanden uit, maar bo-vendien kan het best zijn, dat een soldaat,die onderhouden wordt over het al of niet groe-ten, er zelfs helemaal niet op gesteld is omdooi- het rechtvaardigheidsgevoel van „bur-gers", — dat op zijn situatie niet past — bij-gestaan te worden.

Tin al hebben wij natuurlijk het recht omde waarde van de militaire gebruiken hoger oflager aan te slaan, dat is heel iets andersdan zich te mengen in kwesties, die ons tochwerkelijk niets aangaan.

Daar komt nog wat bij. Zo licht komt vanhet ene woord hef andere, wanneer men zicheenmaal met zulk een zaak bemoeit; en het isdan ook al eens voorgekomen, dat daardoorweimenende burgers in een ernstig conflict metmilitaire en andere politie zijn geraakt. Dezerdagen hebben zelfs twee mensen terecht ge-staan wegens het zich mengen in het optredentegen een paar beschonken soldaten; daaruitwas een oploopje ontstaan, dat zo hoog liep,dat er met revolvers gedreigd moest worden.

Het vonnis was dan ook niet minder danveertien dagen hechtenis.

Nu behoeft natuurlijk niet elke kwestie zohoog te lopen: maar dat is toch nog geen redenom zich te mengen in zaken, waarmee menten slotte niets te maken heeft en die alleenmaar onprettige gevolgen kunnen hebben."

De Arbeiderspers met haar bladen is zekersedert de mobilisatie in dienst van de generalestaf geraakt. De „socialistische" krantenschrij-vers gevoelen zich bij die reïncarnatie alsvissen in het water. Daarom bevat deze wijzeles aan de burgers zulke hartverheffende uit-spraken als:

„Daar heeft een gewone burger weinig be-grip van, zoals een oudere moeite heeft omte begrijpen, wat een kamp van de jeugd-beweging aan eisen van levensstijl met zichbrengt."

Hoe kostelijk de vergelijking van het militairegezag, dat zich vaak kleinzielig laat geldenmet.. . . de jeugdbeweging!

„En al hebben wij natuurlijk het recht omde waarde van de militaire gebruiken hogerof lager aan te slaan, dat is heel iets andersdan zich te mengen in kwesties, die onstoch werkelijk niets aangaan."

Weest solidair met de zwakkeren en veront-rechten, maar weest dat met wijs beleid!

„Nu behoeft natuurlijk niet elke kwestiezo hoog te lopen: maar dat is toch nog geenreden om zich te mengen in zaken, waarmeemen tenslotte niets te maken heeft en diealleen maar onprettige gevolgen kunnenhebben."

Men ziet: de nobelste gevoelens doen opgeldin de journalistenwereld van de Arbeiderspers!Buiten beschouwing blijft de overweging, hoeveelschade vermilitairisering van de geest der Ne-derlandse massa aanrichten kan. Arbeiderspersen Vara ondergingen zelf die vermilitairiseringen bevorderen dagelijks de afbraak van de bestegevoelens, die in de brede massa leven. On-voordelig is het niet....

Piet Tiggers van de V.A.R.A. werd voor hetO. en O.-werk geëngageerd!

Wij ontvingen van de Raad van Arbeidte Amsterdam onderstaande kennisgeving(met het daarbij behorende stuk):

„De Raad van Arbeid te Amsterdam deedons een in frisse kleuren uitgevoerd fol-dertje toekomen, waarin melding wordt ge-maakt van de bedragen, die jaarlijks aan deverzekerden krachtens de sociale verzeke-ringswetten worden uitgekeerd. Over 1938beliep dit een bedrag van 88i/s millioen gul-den. Er hebben in dat jaar niet minderdan 204.000 bedrijfsongevallen plaatsgevon-den. Dit betekent, dat bij een werktijd vanacht uur per dag — er in het Nederlandsebedrijfsleven geen minuut voorbijgaat, zonderdat er een of meerdere min of meer ern-stige ongevallen, waaraan (4e Ongevallen-wet te pas komt, plaats grijpen met een be-drag van bijna 13 millioen gulden voor scha-deloosstellingen. Daarnaast komt de Ziekfe-wet met ruim 13 millioen gulden aan uit-keringen.

Als vrucht van het plakken van rente-zegels Werden in 1938 uitbetaald: aan ouder-domsrente 181/3 millioen gulden, aan in-validiteitsrente meer dan 8 millioen gulden,aan weduwen- en wezenrente eveneens meerdan 8 millioen gulden, terwijl de kostenvoor verpleging in sanatoria, herstellings-oorden of ziekenhuizen ruim 1.200.000 guldenbedragen. Aan ouderdomsrente krachten deVrijwillige Ouderdomsverzekering werd 21i/amillioen gulden uitgekeerd.

Het bedrag, dat aan de verzekerden tengoede komt, stijgt nog van jaar tot jaar."

Het bedoelde foldertje is aantrekkelijk enoverzichtelijk genoeg. „Het bedrag, dat aande verzekerden ten goede komt, stijgt nogvan jaar tot jaar". Wij ontlenen nog dezegegevens aan het document:

Ie. Voor de 204.000 bedrijfsongevallenvan 1938 werd f 12.700.000 uitgekeerd, datwas gemiddeld f62.— per ongeval;

2e. De ouderdomsrente is thans nogf3.— per week en „zal over enige jarenhoger kunnen zijn en in de toekomst bijregelmatig plakken van zegels tot ruimf6.— per week stijgen";

3e. Het aantal houders van rentekaartenis ruim 3 Va millioen;

4e. 119.000 mensen van 65 jaar en ouderkregen aan ouderdomsrente f ISVs millioen;63.800 aan invaliditeitsrente f 8.200.000;weduwen en wezen nog f 8.250.000. Eengroep van 140.000 mensen kreeg aankosteloze gesubsidieerde ouderdomsrentef 21.400.000;

5e. Door de ziekenkassen der Raden

van Arbeid werd in 1938 aan ziekengeldf 1.650.000 betaald en door de bedrijfsver-enigingen f 11.650.000.

Wij lezen in het katholieke blad „DeOpmarsch" van 21 Maart, het 14-daagsverschijnend propagandablad der R.K.S.P.:

„De weldadige werking van de Neder-landse sociale wetgeving kon niet be-ter worden uitgebeeld dan door depublicatie van de uitkeringen, gedaanin het jaar 1938".

De bedoeling is duidelijk. Men is in hetkatholieke kamp sterk in het toedienenvan slaappoeders aan de brede massa.Men suggereert dankbaarheid voor zoveelzorg en pleegt eigenlijk goedkope dema-gogie. Men leidt de aandacht af van deomstandigheid, dat

de uitbreiding van de sociale wetgevingal jaren stop staat.

Stop ... hoewel in die jaren de R.K. Staats-partij veel te vertellen had in dit land.Regelmatig katholieke ministers aan hetbewind, doch desondanks generlei voor-uitgang van sociale zorg.

Wie de levensomstandigheden van veleouden van dagen kent, weet, hoe methen gesold wordt en hoe uiterst schriel inhun behoeften voorzien wordt. Een arm-zalige levensavond is hun deel, ondanks deuitgekeerde millioenen. Vele malen aan dieouden van dagen gedane beloften, blevenonvervuld en de vooruitzichten op ver-betering van hun toestand zijn miserabel.

Met name de katholieke arbeiders zul-len zich niet moeten laten gebruiken voorde slaappoeders van het machtige propa-ganda-apparaat, dat hen bewerkt. In hetbijzonder geldt dit de georganiseerde ar-beiders, die ook in het katholieke kampop hun hoede moeten zijn.

,.Het is Van H e u t s z geweest, die op dezeprachtige in korte tijd door 'Graafland in zijnkorps (Indische Marechaussees) gekweektetraditie van vechtduivels heeft voortgebouwddoor die geest over te planten op de geheletroepenmacht in Atjeh en daardoor van liever-lede op het gehele Indische leger."

Oud-Indisch hoofdofficier.

„Nationale Dagblad" 2 April.

„mr. siniTH GOES TO Min"De boom en zijn vruchten,

Op aanbeveling van derden namen wij ereen avond van en gingen in het Citytheater te Amsterdam de Amerikaansefilm „Mr. Smith gaat naar Washington"zien.

Wij hadden er geen spijt van, kregengeen romantische liefdesgeschiedenis, geendetectiveverhaal, doch een belichting vanbestaande verhoudingen in de machtigstekapitalistische staat van de wereld.

Wij hebben geien letter over de filmgelezen, slechts even geluisterd naar eencritische beoordeling ervan door den des-kundige, die voor de V.A.R.A. over filmenspreekt. Wij hadden weer eens te makenmet een zo scherpe belichting van wan-verhoudingen in de kapitalistische wereld,dat het eerlijk gezegd, niet eenvoudig voorons is om antwoord te geven op de vraag,waarom een dergelijke film gelanceerdwordt. Het moge waar zijn, dat de be-doeling kan hebben voorgezeten om degehele wereld ervan te doordringen, datde demokratie in de Ver. Staten kern-gezond en waakzaam is en dat in dit groteland het recht nog altijd weet te zege-vieren.

Het grasgroene heerschap, dat plotselingtot senator gebombardeerd werd, omdathij door een machtige kliek van kapitalis-tische elementen als een blind werktuiggezien werd voor de verwezenlijking vaneen van haar winstgevende zaakjes, ont-popte zich als een strijder voor goede, po-litieke zeden, een geharnast vijand van elkpolitiek bederf en slaagde er ten slotte inzegevierend uit het strijdperk te tredendoor in de vergadering van de AmerikaanseSenaat voor de volle 100% bestaande mo-gelijkheden te gebruiken en op grond daar-van de toeleg van zijn tegenstanders tedoen mislukken. Men zal in demokratischekringen graag deze kant van de film alsde hoofdzaak zien. Eerlijk gezegd was deoverwinning van den jongen man, die tegeneen combinatie van machtige bezitters enhun politieke werktuigen optornde, tege-lijk het zwakste en het onwaarschijnlijksteelement van de film. De hoofdindruk, diegevestigd wordt, is die van diep doorge-vreten bederf. Machtige heren spelen hetklaar om zelfs de vertegenwoordigendelichamen van hun land te gebruiken terindividuele verrijking. Zij hebben hun gang-makers onders de volksvertegenwoordigers.Zij bewerken met hun bladen de publiekeopinie. Zij doen zich voor als edele strij-ders tegen de gesel van de werkloosheid.Zij hebben begrepen, dat wetten, die cre-dieten verschaffen voor werkobjecten be-nut kunnen worden tot het binnenhalenvan extra-voordelen voor de bezitters! Eendergelijk wetsontwerp is in de AmerikaanseSenaat aan de orde. Het leverde de kanseen stuk grond'- te" verkopen aan de staat,waarbij vette winsten konden worden ge-maakt door de bezitters van die grond.Terwijl tot hun grote verbazing de poli-tieke gangmakers van deze wet al menen,dat zij de buit binnen hebben, worden zijplotseling geplaatst voor 'de doorkruisingvan hun plannen door den nieuwen sena-tor, die koppig genoeg blijkt te zijn omaan zijn inzichten vast te houden, nadathem duidelijk is gemaakt, dat hij zijnpersoonlijke belangen veel beter kan die-nen door precies te doen, wat van hemverwacht wordt.

De machtige vijanden, die hij zich opdie manier maakte, laten in alle richtingenhun invloed werken om den nieuw gekozensenator onschadelijk te maken. De ge-hele pers staat te hunner beschikking bijhet steunen van de suggestie, dat niet zijzich extra willen bevoordelen door denieuwe wet. Zij brengen zelfs een stifk tertafel waarmee „bewezen" wordt, dat huntegenstander zelf op persoonlijk voordeeluit is. i

De film maakt ongetwijfeld indruk op detoeschouwers. Als een dergelijke film overalin de wereld kan worden vertoond, danis dit ons inziens slechts te verklarendoor het gebruiken van deze redenering:„iedereen weet, dat het maar een verhaalis, dergelijke feiten doen zich gelukkignergens voor" dan wel door de andere:„Zoiets kan in Amerika bestaan doch ner-gens hebben "wij met een dergelijke ver-menging van privaat winstbejag en poli-tieke activiteit te maken".

Beide redeneringen zijn krom. Er is geenkapitalistisch land in de wereld, waar geenverbindingen bestaan tussen particulierebelangen der machtigen en het politiekeleven van dat land. Herhaaldelijk zijn inverschillende landen politieke schandalenvoorgekomen, die op het bestaan vansoortgelijke toestanden wezen als in deAmerikaanse film gebrandmerkt. Het inter-nationale trustw-ezen kocht herhaaldelijkpolitieke voormannen om ter verwezen-lijking van zijn doeleinden. Zowel de inter-nationale bewapeningsindustrie als de pe-troleum zijn dikwijls gesignaleerd als on-weerstaanbare machten, die ook in zoge-naamd demokratische landen het politiekeleven op sterke wijze en met alle mid-delen beïnvloeden.

Speciaal voor wat Nederland en zijn

koloniën betreft is het nog al eens voor-gekomen, dat critiek was uitgeoefend ophet benoemen van vooraanstaande poli-tieke personen in winstgevende posten vanhet particuliere bedrijf; omgekeerd dedenzich even goed zulke feiten 'voor.

Van de directies der grote ondernemin-gen kan verwacht worden, dat zij1 zich nietdoor philantropische motieven laten leiden.Het is veel aannemelijker, dat zulke fei-ten meermalen voorkomen, omdat uit hetscheppen van zulke relaties voordeel ver-wacht wordt voor de kapitalistische be-drijven.

Doch niet alleen in deze zin hebbenwij ermee te maken, dat groot-kapitalis-tische belangen niet kieskeurig zijn bij hetgebruik van middelen, die extra voordelenbeloven. In elk demokratisch land ver-staat de kapitalistische klasse de kunst de-mokratische staatsinstellingen voor haareigen bijzondere doeleinden te benutten.De aanwezigheid van dit kwaad blijktvooral, wanneer wij met tijdsomstandig-heden te maken hebben, die bijzondereeisen stellen aan de dekking der staats-uitgaven.

Daarvan was sprake, toen de crisis velebedrijven verlamde en de bezittende klassemet behulp van de overheid doorzette,dat in sterke mate de nadelige gevolgenvan de crisis gedragen moesten wordendoor de weinig draagkrachtigen. SedertHolland in de greep van het militairismeis en de internationale toestand inwilligingvan militaire eisen tot de eenvoudigstezaak van de wereld maakt, is ook nu enin zeer sterke mate de vraag aan de orde,welke schouders de financiële lasten zul-len moeten dragen, die zich nog steeds instijgende lijn bewegen.

De kapitalistische klasse denkt er nietaan om voor haar dierbare vaderland deoffers te brengen, die nodig worden ge-acht. Haar volle invloed richt zich op hetafwentelen der toenemende lasten. Haarpets, haar politieke partijen, alle gewel-dige propaganda-middelen, waarover diebezittende klasse beschikt, worden dienst-baar gemaakt aan het kweken van de geestvan aanpassing en onderwerping aan de

financiële besluiten, die van overheidswegegenomen worden.

Men ziet ook de demokratische groe-peringen en bekende dragers van zoge-naamd ethische begrippen de stelling ver-kondigen, dat het een dwaasheid zou zijnom de kip te slachten, die de gouden eierenlegt! Als die stelling verkondigd wordt,dan wordt gewezen op het kleine aantalkapitalisten, dat onmogelijk belast kanworden met de geweldige uitgaven, dievoor het verdedigen van het vaderlandworden gevraagd.

Zo is het nog op 27 Maart j.l. in de alge-mene vergadering van de Christelijk-Historische Unie voorgekomen, dat mr.dr. A. A. van Rijn over de financiële ge-volgen van de hoge militaire uitgaven hetnavolgende zei:

„De oorlog in het buitenland en de militaireen economische defensie in het binnenlandvragen van Nederland enorme offers, dienaar draagkracht moeten worden gebracht,hetgeen voor de verschillende groepen derbevolking een verschillende behandeling me-debrengt. Voor de werklozen zal een prijs-verhoging door een steunverhogïng moetenworden gecompenseerd, zolang dit nog enigs-zins mogelijk j s. Voor de werkende arbeiderszal het percentage der loonsverhogingen bijdat der prijsverhogingen moeten achterblij-ven, wil men uit de noodlottige spiraal blij-ven. Ongetwijfeld zullen de weigestelden dezwaarste offers moeten brengen in de vormvan zware belastingen. Doch men vleie zichniet met de gedachte, dat daarmede alleeneen voldoende bedrag voor het financierender defensiemaatregelen zal worden verkre-gen. Daarvoor is het aantal welgestelden tegering."

Wij zijn er zeker van, dat zulke rede-neringen niet kloppen. Als men ooit totwerkelijkheid zou kunnen maken, dat demachthebbers zelf hun oorlogen zoudenmoeten uitvechten in plaats van daarvoormillioenenlegers te gebruiken, dan zou bijdie heren minder drang bestaan om nete-lige problemen via oorlog tot oplossing tebrengen.

Als de rij kaar ds de lasten van de defen-sie zouden moeten opbrengen, dan zou eenzelfde verschijnsel waargenomen worden.De bezitters rekenen erop, dat de bredemassa de legers voor de fronten levert ende geweldige belastingen betaalt, nodigvoor het opbrengen van de benodigde som.Het gaat er blijkbaar om, dat die massaleert begrijpen, welke vruchten de boomvan de demokratie oplevert, wanneer uithaar de strijdbataillons gevormd moeten

f worden, die met volle energie de strijd op-< nemen, zowel tegen de kapitalistische oor-log als tegen alle kapitalistische bederf.

DE GOUDEN REGEN.(B.) In „De Arbeid van 9 Februari j.l.

zijn de resultaten voor de aandeelhoudersvan een aantal ondernemingen in dit landen Indonesië over het jaar 1939 gepubli-ceerd, waaruit blijkt, dat het beleggings-frpnt er ook in oorlogstijd goed voor blijftstaan. Wij brengen thans hieronder, uit dedagbladpers overgenomen, gegevens vanverslagen van een reeks ondernemingen,waarvan de meesten met tevredenheid ophet afgelopen jaar kunnen terugzien.

Niet alle ondernemingen kunnen op eentoename, in vergelijking met een jaar daar-voor, van het winstcijfer bogen. Maar inhet algemeen hebben de ondernemers nietslecht geboerd. De aandeelhouders mogenniet klagen. Voor ben geldt de versobe-ringstheorie niet. Indien de kapitalistischeklasse vertelt, dat in daze oorlogstijd so-berder moet worden geleefd; dat wij alle-maal offers moeten brengen, dan wordtbedoeld de lasten van de mobilisatie ende gevolgen van de oorlog zoveel mogelijkop de schouders van de brede massa vanniet-bezitters af te wentelen. Hier volgendus de gegevens:Intercommunale Waterleiding Leeuwarden:Winst f 15.196— (v.j. f 20.600.—). Divi-dend 5°/<>.H.AlbertdeBary&Co.: Winst f957.099.—.Cultuur Maatschappij Kali Bakar: Divi-vidend 2V2°/o.Rotterdamse Bankvereniging: Voorgestelddividend 5%.Nederl. Indische Spoorweg Mij.: Winstf900.000—, dividend 3o/o.Kingsma's Bank: Winst f43.497.— (v.j.f73.218.—) voorgesteld 5»/o, (v.j. 8%).Algemene Levensverzekerings Bank:Winst f 92.255— (v.j. f 86.135.—).Rotterdamse Tapanoeli Cult. Mij.: voor-gesteld dividend 6%.Mij. de Wereldhaven: Winst f23.635.—(v.j. f 16.303.—), dividend 60/0, (v.j. 5Va o/o).Het Onderlinge Crediet: Batig saldof67.484.— (v.j. f67.088.—), dividend 4o/o.Associatie Kassa en De Rente Kassa:dividend 10%.Oude Haagse van 1836: Winst f82.898,dividend 25%.De Heemaf: Winst f312.400.— (vorig jaarf280.500), dividend 51/2% (v.j. 5%).Ned. Ford Automobielen fabrieken: Winstf911.134.— (v.j. f779.403.—) dividend on-veranderd 20%.Amsterdamse Bank: voorgesteld dividend4%, (vorig jaar 5%).Alphense Bank: Winst f55.074— (v.j.f52.560.—), dividend 8%.De Drie Hoefijzers: Winst f247.781.—,(v.j. f210.300.—), dividend 6% (v.j. 6%).Fries-Hollandse Hypotheek Bank te

Leeuwarden: Winst f16.200.—, (vorig jaarf 10.968—), dividend 51/2%.Utrechtse Provincie Bank: Winst f9.106.—,(vorig jaar f 14.626.—), dividend 4%.Noorder Bank Alkmaar: Winst f29.412.—,(v.j. f24.726.—), dividend 5%, (v.j. 4%).Amsterdamse Likwidatiekan: Winstf242.164.— (v.j. f321.212.—), dividend 3%,(vorig jaar 4%).J. A. Carp's Garenfabrieken: Winstf619.977.— (v.j. f408.846.—) voorgestelddividend 24%, (vorig jaar 10%).Mag. „De Bijenkorf": Winst f 1.956.529.—,(v.j. f 1.695.462.—), div. 11%, (v.j. 9%).Middenstands Credietb. Gorichem: Winstf34.683.—, (v.j. f43.043.—), dividend 5<Vb.(vorig jaar 6%).Centrale Suiker Mij.: Winst f792.211.—,(vorig jaar f899.326.—), dividend 7%.M.Z.V. te Gouda: Winst f 127.882.—, (vorigjaar f97.476.—).Haagse Boazbank: Voorgesteld dividend3%, (vorig jaar 4%).Unie van Ijsfabrieken: voorlopig div. 5%.De Rentekas: Winst f90.800.—, (vorig jaarf97.800), dividend 4%, (v.j. 4Vi°/o).Meelfabrieken der Ned. Bakkerijen: Winstf832.704.—, (v.-, f798.210.—), voorgestelddividend 9%.Cultuur Mij. Tjikapoendoeng: div. 33%,(vorig jaar 24%).Heybroek en Co's Handelmij.: Winstf152.155.—.Nationale Borg Mij.: Winst f 102.930.—,dividend 17V2%, (vorig jaar 15%).Mendes Gans & Co.: voorgesteld dividend2x/2%, (vorig jaar 4%).Prauwenveer Menado: dividend 25%.Leidse Duinwater Mij.: Dividend 24%.Fries-Groningse en Nederlandse HypotheekBank: gezamenlijke winst f924.900.— (v.j.f882.200.-).Laan v. Meerdervoort: Winst f 110.811.—,voorgesteld dividend 25%, (v.j. 32%).De Dordrechtse Onderlinge Credietver.:Winst f55.997.—, (vorig jaar f93.300.—),dividend 3V2%, (v.j. 5%).Eerste Ned. Cement Industrie: Winstf602.870.—, (v.j. f263.157.—), dividend 7%,(vorig jaar 5%).Algemene Hypotheek Bank: voorgestelddividend 8%, (als v.j.), winst f257.000.—,(vorig jaar f210.000.—).Wilton Fijenoord: Winst f 1.153.775—, (v.j. f999.650.—).Hypotheek Bank voor Nederland: Dividendf 12.— per aandeel, (vorig jaar f8.—).Rotterdamse Vennootschap voor Beleggingin huizen: winst f56.908.— (v.j. f51.412.—)dividend 5%, (als vorig jaar).Eerste Ned. Scheepsverband Mij.: Winst

f698.307.—, (v.j. f 314.149.—), voorgestelddividend 5%.Maatschappij Van Berkel's Patent: Winstf 161.453.—, (v.j. f478.867.—).Effecten en Incasso Bank: winst f13.581.—,(v.j. f 15.404.—), dividend 4%, (v.j. 4V2%).Stoomspinnerijen v/h S. J. Spanjaard: Winstf282.169.—, (v.j. f86.997.—), voorgestelddividend 6%, (vorig jaar nihil).Dordr. Metaalwarenfabr.: Winst f 33.714.—(v.j. f903.—), dividend 4%, (v.j. nihil).Prov. Crediet- en Depositobank: Winstf78.013.—, (v.j. f82.267.—), dividend 5%,(vorig jaar 10%).Arnhemse Verzekerings Mij. tegen Brand-schade: Winst f142.686.—, (vorig jaarf 144.478.—).Van Gelder's Papierfabrieken: Winstf2.420.850.—, (vorig jaar f 1.070.093.—).'s-Gravenhaagse Hypotheek Bank Neder-land: Winst f319.480.—, (v.j. f271.480.—).Kon. Nederlandse Zoutindustrie: Winstf 1.212.658.—, (v.j.f 699.779.—), voorgestelddividend 28%, (vorig jaar 16%).Maastrichter Zinkwit Maatschappij1:Winst f 142.834.—, dividend 5%.Twentse Bank: Winst f2.671.845.19, (vorigjaar f3.303.568.54), dividend 41/2%, (vorigjaar 5Va%).Beschuitfabriek „Victoria": dividend 4%,(vorig jaar 3V2%).Kon. Zwavelzuurfabriek voorheen Ketjen:Winst f227.000.—, dividend 60/0.Mij. voor Industrie-financiering:Winst f90.021.—, (vorig jaar f33.754.—).„Hollandia", Holl. Fabriek van Melkpro-ducten: Winst f 750.891.— (v.j. f660.735.—)Insulaire Hypotheek Bank:Winst f148.153.—, (vorig jaar f 182.891—).Van Ranzon's Bank: Winst f75.146.—, (v.jr. f97.377.—), dividend 3o/o, (v.j. 4o/o).Bank voor Schouwen en Duiveland:Winst f 15.022.—, (vorig jaar f21.363.—),dividend 10%, (vorig jaar 14%).Ned. Grondbriefbank: Voorgesteld dividend31/2%, (vorig jaar 3%).Groninger Industrie Cred. Bank: Winstf40.195.—, dividend 8»/o.Braat Soerabaja: Winst f241.434.—, (voorjaar nihil), dividend 7%.De Scheldebank: voorgesteld dividend 7%,(vorig jaar 7V2%).Nutsspaarbank te Alkmaar:Winst f83.961, (vorig jaar f29.106.—).Hoornse Crediet- en Effectenband: Winstf21.225.—, (vorig jaar f30.893.—).Van Mierlo en Zoon: Winst f 176.047.—,(v.j. f 151.391.—), div. 5%, (onveranderd).Conservatrix te Baarn: Voorgesteld divi-dend 7i/2%.Intern. Gewapend Béton-bouw: Voorge-steld dividend 4%, (vorig jaar nihil).Landbouw Maatschappij „Ngoepit": Winstf 128.470.— (v.j. f 100.235.—), dividend 10%,(vorig jaar 2%).Crediet- en Effecten Bank Utrecht: Winstf56.998—, (v.j. f75.846.—), dividend 5%,(vorig jaar 5V2%).Rotterdamse Droogdok Maatschappij:Voorgesteld dividend 10%.Thomassen en Drijver (blikemballagefabr.)Winst f139.466, dividend 15%, (v.j. 10%).Kon. Ned. Stoomboot Maatschappij:Winst f6.132.728.—, dividend 80/0, (v.j. 60/0).

Voorlopig berichtl MeivergaderingenAmsterdam: 28 April half tien v.m., spre-ker E. B o u w m a n , film: „De Burcht derstilte. Muziek in Cinema Royal.

l Mei 's middags 2 uur: algemene leden-vergadering (openbaar is verboden) in deWerkende Stand, Kloveniersburgwal. Spre-kers: Th eo v. D r i e s t e n en M. Slecht .

Alkmaar: l Mei, 's avonds in het Roxy-Thieater. Spreker C. Ki tsz . Film: „Juarez.

Deventer: l Mei, 's avonds in „Helpt UZelve". Spreker H. Snee vliet.

Groningen: l Mei, 's avonds in Apollo,Herenstraat. Spreker J. M o l e n k a m p .

Den Haag: l Mei, 's avonds in Musica,Delfselaan. Spreker A. Me nis t.

Rotterdam: 2 Mei des voormiddags 10uurin het City Theater, film „Bommen opMadrid". Spreker: H. S nee vliet.

Utrecht: l Mei, 's avonds in de beide zalenvan het P.A.S.-gebouw, Lange Smeestr.Spreker: H. S lech t .

Enschede: Spreker M. I. R o o d v e l d t .

Zaanstreek: 30 April, 's avonds in Thalia.Spreker A. L a n g kern p e r. l Mei 10 uurv.m. op „De Burcht", meeting. SprekerTheo v. Dr ie s t en. l Mei 's middags 2uur kinderfeest in Thalia.

Arnhem: l Mei, 's avonds. Spreker T h e ov. D r i e s t e n.

Belegtzoveel mogelijk1 Mei-bijeenkomsten

in het tekenvan Socialisme eninternationaleverbroedering

Het Initiatief van ArbeidszakenCommentaar op de Circulaire

i.Wij komen terug op de circulaire, die

onze lezers kennen en die door B. en W.van Amsterdam aan de werkgevers in dehoofdstad werd gericht, om hen aan tesporen meer gebruik te maken van debestaande wachtgeldregeling, die hierop be-rust, dat particuliere werkgevers subsidieuit de publieke kas kunnen krijgen om doorhen op prijs gestelde arbeidskrachten, diedoor slapte ontslagen worden toch aanhun onderneming te blijven binden.

Die wachtgeldregeling kwam ter sprake,toen tengevolge van de tijdsomstandighedengrote werkloosheid onder de havenarbei-ders ontstond. Van de kant van de haven-arbeiders werd de goede tijd in herinneringgebracht, toen tijdens de vorige wereld-oorlog een havenarbeidersreserve in hetleven werd geroepen, die vaste vergoedin-gen aan de havenarbeiders, welke bij haarwaren ingeschreven, uitkeerde.

De geestesgesteldheid van de werkgeversin de vorige oorlog werd sterk beïnvloeddoor de gemaakte oorlogswinsten. Onge-stoorde voortgang van het bedrijfslevenwerd 20 belangrijk geacht, dat de haven-baronnen geldelijke offers brachten omconflicten in het havenbedrijf te voor-komen.

Na het uitbreken van de tegenwoordigeoorlog bleek al heel gauw, dat de havensgroot nadeel van de oorlogstoestand zou-den ondervinden. Kort na de vorige oorlogwerd gebroken met het systeem van vastevergoedingen voor ingeschrevenen bij dehavenarbeidersreserve.' Die reserve bleefbestaan doch zonder de vroegere voor-delige kanten voor de arbeiders. Zonderdat de werkgevers in het havenbedrijf zichgrote uitgaven behoefden te getroosten,bleven zij profiteren van de bestaandeH.A.R. Het ingevoerde kaartsysteem ver-deelde de havenarbeiders in verschillendeploegen met sterke verschillen van be-staansvoorwaarden. Op grond van diebestaande sterke verschillen, werd het be-trekken van alle havenarbeiders bij sta-kingsconflicten veel moeilijker.

De wezenlijke verslechtering van dewerkmogelijkheid na het uitbreken vande tegenwoordige oorlog had tengevolge,dat uit de havenarbeiders de drang kwamom weer tot toekenning van vaste ver-goedingen via de H.A.R. te geraken. Daar-van wilden de werkgevers niets weten. Zijbleken voorstanders te zijn van het bevoor-rechten ener kleine categorie van arbeidersdoor een wachtgeldregeling en zij gingenop de lijn van besprekingen met de pu-blieke autoriteiten, ten einde een deel vande voor die regeling noodzakelijke uitgaveaf te wentelen op de publieke kas.

De strijdbaarheid van de havenarbeidersom in het begin van de oorlog door eengelijktijdig massaal optreden tot herstelte komen van de hierboven beschrevenposities uit de vorige oorlog, was niet grootgenoeg om het gewenste resultaat te be-reiken. De Amsterdamse arbeiders, die zichin de strijd wierpen, bleven alleen staan.Verbreding van hun strijd bleek niet moge-lijk. Tengevolge daarvan gingen de factorenwerken, die de onderlinge samenhang vande stakers bedreigden; de terugtocht moestworden. aanvaard.

De wachtgeldregeling, die na het uit-breken van de tegenwoordige oorlog voorde patroons in het havenbedrijf aantrek-kelijke kanten kreeg is geen Amsterdamseregeling en evenmin een regeling, die alleenvoor het havenbedrijf geldt.

In de circulaire zelf wordt gezegd, dat„reeds sinds lang de mogelijkheid (be-staat), dat aan werkgevers, die tijdelijkvoor hun personeel geen voldoende gele-genheid hebben in de kosten van eenwachtgeldregeling, welke zij voor dat perso-neel in het leven mochten willen roepenvan overheidswege een geldelijke bijdragewordt verstrekt, in de regel bedragende50%> van de uitgekeerde wachtgelden".

Die mogelijkheid bestaat dus „reedslang" en geldt voor verschillende takkenvan bedrijf. De ontwikkeling van de werk-loosheid in de laatste jaren, tot aan de mo-bilisatie heeft aangetoond, dat die wacht-geldregeling zeker niet in staat was omde tot standkoming van- een breed legervan werklozen te voorlsomen.

Steeds weer bleek het een werkgevers-belang te zijn om de arbeiders aan dedijk te zetten en over te hevelen naar depublieke steuninstanties.

Die vrijheid werd op geen enkele wijzeaan banden gelegd en grif door de parti-culiere werkgevers gebruikt. Dé belangenvan de betrokken arbeiders waren vol-komen ondergeschikt aan de belangen vande werkgevers. Leve de vrijheid van hetparticuliere kapitaal om arbeiders, die geenwinst meer opleveren, tot steuntrekkerste maken! Omdat wij in een kapitalistischemaatschappij leven werd bestrijding vande werkloosheid nooit gezocht in de rich-ting van dwang op de werkgevers, het in-krimpen van hun vrijheid.

De bezittende klasse in het algemeen,de werkgeverswereld in het bijzonder, be-hield daarnaast de vrijheid om via de staat

de steuntrekkers als steuntrekkers te be-handelen, d.w.z. hun bestaansvoorwaardente verslechteren naarmate het aantal steun-trekkers groter werd.

Zou de werkgever de aandrang gekendhebben om de wachtgeldregeling op groteschaal toe te passen, zou hij daartoe bij dewet verplicht zijn geweest, dan zou hetreeds lang bestaande instituut als een fac-tor van betekenis gewerkt hebben op debeperking van het leger werklozen en ge-steunden. De circulaire van Amsterdamzegt:

„In de laatste jaren werd in Amster-dam slechts nu en dan door enkeleondernemingen van deze mogelijkheidgebruik gemaakt".

Die uitspraak doet uitkomen, dat de men-taliteit van het werkgeversdom er niet opgericht is om buiten het bedrijf gewor-penen overbodige arbeiders de steun tegeven van hun gebondenheid aan het be-drijf via de wachtgeldregeling, zelfs wan-neer uit de publieke kas subsidie werdtoegekend aan de werkgevers, die tot toe-passing van de wachtgeldregeling zoudenkomen; dan nog hadden over het alge-meen de werkgevers geen lust om zelf eenaandeel in de kosten van het levens-onderhoud der ontslagen arbeiders te be-talen. Wie hier goed over nadenkt, diebegrijpt nog eens weer, met hoeveel rechtwij het ontbreken van sociaal gevoel bijde werkgevers vaststellen.

Het gemeentebestuur van Amsterdamgaat van de gedachte uit, dat niet alleenhavenbaronnen onder de druk van de oor-logsomstandigheden ertoe zullen komen omde voordelige kanten van de wachtgeld-regeling te erkennen. B. en W. willen eenduw in de goede richting geven en onder-namen daarom het pogen om die voordeligekanten van de wachtgeldregeling nog eensduidelijk te maken aan de werkgevers.

Zij spreken over economische en socialekanten.

Zij doen nadrukkelijk uitkomen, dat heteen bedrijfsbelang kan zijn, „dat de werk-nemers, die bij een bepaalde onderneminggeregeld werk vinden, in tijden van be-drijfslapte voor die onderneming niet ver-loren gaan. De overwegingen van socialeaard zullen naar ons begrip, veel minderindruk kunnen maken op de werkgeversdan overwegingen, die aan het bedrijfsbe-lang ontleend zijn. Toch deden B. en W.hun best om die sociale kanten duidelijkte belichten. Dit element in de circulaireverdient afzonderlijke bespreking in eenvervolg artikel.

Wij besluiten dit deel van onze be-schouwing met de opmerking, dat de reedslang bestaande en toch maar weinig ge-bruikte wachtgeldregeling makkelijk eenbestanddeel kan worden van ordenings-plannen, die niet in de laatste plaats tendoel hebben om botsingen tussen kapitaalen arbeid te voorkomen. Het „verdeel enheers" is ook in de strijd der bezitterstegen de arbeidersbeweging met veel suc-ces toegepast. Die maatregelen, die tendoel hebben verschil van belangen tescheppen tussen de arbeiders in dezelfdebedrijven, hebben zeker het krachtdadigoptreden der arbeidersklasse niet minderbemoeilijkt dan het gebruik van de gods-dienst voor het in het leven roepen vanspeciale vakcentrales ten behoeve van ge-lovige arbeiders.

Het natuurlijke klasse-instinct van denarbeider voelt aan, dat gelijkheid van be-langen der arbeiders in het bedrijfsleveneejn factor van beslissende betekenis is inde praktische strijd. Zo was het volkomennormaal, dat na het uitbreken van de oor-log havenarbeiders naar voren kwamen metdei. eis, de oude regeling van vergoedingenweer van kracht te maken, die tijdens devorige oorlog bestond. Voor wat de prak-tijk der vakbeweging betreft, is het eenaanwijzing van de verzwakking van haarweerbaarheid dat met name de vakbonds-leiders der erkende vakbeweging graag hunmedewerking verlenen aan het patronaatom de belangenverschillen tussen de arbei-ders in dezelfde bedrijven te vergroten.

Wees) op uw Hoede voor de Stalinisten.ZET ZE ONMIDDELLIJKBUITEN DE DEUR.

(B.) De Stalinisten, die in de periodevan samenwerking tussen, de Sowjet-Unieen het Engels-Franse imperialisme op lastvan Moskou aanpapten met het N.V.V. ende S.D.A.P. ien zich in het nationalistisch|efront lieten inschakelen, waren in deperiode, die afsloot in Augustus 1939 be-zadigde parlementariërs en brave volge-lingen van de reformistische vakvereni-gingsleiders geworden.

Na 23 Augustus, toen de eenheid tussenStalin en Hitler werd beklonken, kwa-men de nieuwe opdrachten uit Moskou. DeStalinisten hebben thans weer tot taak feltegen het Engels-Franse imperialisme tekeer te gaan en het imperialistische optre-den van Stalin, in samenwerking met Hit"Ier, in Polen, de Baltische staten en Fin-land te verdedigen. In dit raam past eenkwasi radicaler optreden in dit land vande Stalinistische volgelingen in de bedrij-ven.

Het is duidelijk merkbaar, dat deze herenoveral, waar zij maar even de kans krijgen,blijk geven van verhoogde activiteit. Uitmeerdere streken van het land ontvingenwij berichten, dat bij opkomende ontevre-denheid onder de arbeiders en te verwach-ten actie voor betere arbeidsvoorwaardende Stalinisten de arbeiders trachten te mis-leiden door zich als hun vrienden in denood voor te doen.

Gedurende de stakingen van bouwvak-en havenarbeiders te Amsterdam vorig jaarhebben de betrokken arbeiders te makengehad met verraderlijk gestook van „HetVolksdagblad". Er zullen straks ongetwij-feld verdere acties van arbeiders komenniet onder leiding van de erkende vak-bonden, doch massale spontane acties on-der door de betrokkenen zelf gekozen lei-ding. De Stalinisten zullen dan hernieuwdepogingen in het werk stellen om zich inde leiding van die acties te nestelen totonberekenbare schade voor de arbeiders.

STALINISTISCH GEWROET IN DEHAVEN VAN ROTTERDAM.

Reeds in de eerste maanden na het uit-breken van de oorlog is te Rotterdam eencommissie van havenarbeiders tot stand ge-komen, waarin leden van diverse transport-arbeidersbonden en ongeorganiseerden ver-tegenwoordigd waren. De bedoeling was,dat de havenarbeiders hun eigen belangenzelf ter hand zouden nemen, aangezien deleiders van de erkende bonden met hunonderhandelingstaktiek niet anders dan on-bevredigende resultaten voor de arbeidersbereiken. Deze commissie werkte aanvan-kelijk uitstekend. Er zaten ook een aan-tal leden in van de Fed. van Transport-arbeiders, die met hart en ziel het strevender commissie steunden. Er zijn een aantalgoedbezette vergaderingen gehouden, waar-uit bleek, dat de grote massa van haven-arbeiders met het werk der commissie in-

stemde. Een aantal eisen werd geformu-leerd, die zowel aan overheidsinstanties alsaan de werkgevers werden toegezonden.Wij hebben deze eisen onlangs in „DeArbeid" afgedrukt.

Alles ging goed, zolang" de Stalinistener zich buiten hielden. In de laatste ver-gadering van havenarbeiders onder leidingvan de commissie is echter gebleken, datook daar het Stalinistische kwaad voort-woekert, met geen ander resultaat, dan datde eenheid der Rotterdamse havenarbeiderswordt verbroken. ' ; ' *

Voor die laatste vergadering waren uit-genodigd de heer Schalker, die tegenwoor-dig de leiding heeft van de afdeling Rot-terdam van de C.P.N, en kameraad Menist,voor onze revolutionnaire Rotterdamse ar-beidersbeweging. Dit spelletje was door deStalinisten op touw gezet, met geen anderdoel dan om de eenheid in het comité tebreken. Onze sprekers zijn wel bereid,b.v. over de imperialistische oorlog derSowjet-Unie in Finland met leiders derC.P.N, openbare debatvergaderingen aante gaan, doch zij kunnen niet, evenminals met fascisten, met Stalinisten samen-werken, of naast hen op één podium op-treden.

Dit heeft kameraad Menist aan de com-missie van havenarbeiders medegedeeld. Inhet schrijven van kameraad Menist aan decommissie wordt o.m. gezegd:

„Geen overtuigd strijder uit de arbeiders-klasse kan met fascisten samenwerken. Geenovertuigd klassenstrijder kan er toe komen,om tezamen met een fascist op één podiumte staan en vandaar de arbeiders tot strijdop te roepen. Geen bondgenootschap metfascisten, is het parool 'van lederen be-wusten arbeider. De bondgenoten van defascisten zijn de vijanden der strijdendearbeiderslegers. Sedert het bondgenootschapMoskou—Berlijn, Hitler—Stalin, is tot standgekomen, zijn zeker de leidende Stalinistenbondgenoten van de fascisten en daardoorde vijanden van de arbeidersklasse ge-worden."

Dat onze Rotterdamse kameraden juist ge-zien hadden, n.l. dat in de commissie vanhavenarbeiders Stalinistische invloeden zichdeden gelden, is uit het verloop der haven-arbeidersvergadering gebleken. De heerSchalker heeft daar zijn giftige peilen kun-nen afschieten. Daarnaast kregen een aan-tal z.g. havenarbeiders het woord, die niethun kritiek richtten op de werkgeve.rs,zelfs niet in de voornaamste plaats aan hetadres van de reformistische leiders, dochaan het adres van de Federatie van Tran-sportarbeiders en het N.A.S. In diezelfdevergadering waren twee vertegenwoordi-gers aanwezig van het Amsterdamse Ha-venarbeiders comité, dat, zoals men weet,de leiding van de staking in de houthavenhad en waarvan 17 leden door de werk-gevers uit het bedrijf zijn gesloten. Dezebeide kameraden kregen het woord in devergadering niet, waaruit wel heel duidelijkblijkt, dat de Stalinisten er een heel eind ingeslaagd waren hun invloed in de Rotter-

damse commissie van havenarbeiders tedoen gelden.

DE COMMISSIE LIGT THANSUIT ELKAAR.

De Stalinisten zullen natuurlijk nooitde kans krijgen om in de havens van Rot-terdam en Amsterdam de leiding in han-den te krijgen van stakingen. Maar inde Rotterdamse haven hebben zij thanstoch hun doel in zoverre bereikt, dat decommissie van havenarbeiders uit elkaar isgevallen en dus, dat de mogelijkheid omtot actie tegen de werkgevers te komenweer geringer is dan tevoren.

In de commissie zaten tien leden van deNederlandse Federatie van Transportar-beiders. Het bleek, dat zelfs daarondereen drietal Stalinisten aanwezig was (hoebestaat het?) De overige zeven leden ech-ter van de Federatie bedankten er voorom langer deel uit te maken van een com-missie van havenarbeiders, die meer enmeer onder de voor de arbeiders schade-lijke invloed van de Stalinisten kwam testaan. In een schrijven, dat deze leden ge-richt hebben tot de commissie, hebben zijerkend, dat deze commissie een tijdlanggoed werk heeft gedaan, door op verschil-lende manieren te proberen de actie- enstrijdstemming onder de havenarbeiders tebevorderen. Dit laatste wordt echter on-mogelijk, zodra de Stalinisten, die de hand-langers zijn van Hitler-Stalin, zich met dezaak van de arbeiders gaan inlaten.

Dit besluit werd door de zeven ledenvan de Federatie op eigen initiatief geno-men en in een schrijven, ondertekend dooralle zeven, aan de commissie van haven-arbeiders medegedeeld.

KAMERADEN, ZET UW ACTIETEGEN DE WERKGEVERSVOORT.

Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat hetbestuur der afdeling Rotterdam der Federa-tie van Transportarbeiders, dat daarvooropdracht heeft van een ledenvergadering,krachtens een besluit, dat reeds vroegerwerd genomen, tot taak heeft onverbiddel-lijk en zonder dralen maatregelen te tref-fen tegen ieder lid, die handlanger blijkt tezijn van de Stalinistiscihe Judassen. Alsinderdaad blijkt, dat de drie bedoelde le-den, die zitting hadden in de commissie vanhavenarbeiders, Stalinisten zijn of wel hetStalinisme verdedigen, dan zullen zij zon-der veel omslag buiten de organisatie wor-den gezet. Wij ontnemen natuurlijk nie-mand de vrijheid om te behoren tot eenrichting, die hem goed dunkt, maar wijmoeten onze organisatie verdedigen tegende vijanden van de arbeidersklasse. Zominals er plaats is in onze revolutionnaire vak-beweging voor een fascist of nationaal-socialist, kan er plaats zijn voor een Sta-linist, wijl het Stalinisme met het nat.-socialisme een bondgenootschap heeft ge-sloten, „ ; ^ . »

Wij zeggen bij deze gelegenheid nog eensnadrukkelijk tegen al onze N.A.S.-organi-saties: Weest op Uw hoede! De opdrach-ten uit Moskou aan de Stalinisten zijn dui-delijk. De volgelingen van de C.P.N. heb-ben tot taak om overal, waar mogelijk,onder de arbeiders de imperialistische po-litiek van Stalin te verdedigen onder devalse schijn, dat hun agitatie gaat tegenhet Engels-Franse imperialisme. Het issoms niet mogelijk om de merken uitelkaar te houden. Maar één ding moet voorde arbeiders vast staan, dat zij nimmer hunsteun kunnen geven aan een beweging, dieeen bondgenootschap heeft met de ergstevijanden van de arbeidersklasse, n.l. hetnationaal-socialisme.

Intussen gaan wij' voort met onze agitatieonder de arbeiders ter bevordering van deactie tegen de werkgevers voor betere ar-beidsvoorwaarden. Onze tijd zal komen, demassale actie der massa's zal niet uitblijven.Maar dan onder het parool: eenheid in destrijd en verwijdering uit de gelederen vanalle elementen, die deze eenheid in de wegstaan.

ARBEIDERSVERZEKERT UW LEVEN

DIJ

ii.v.Levensuerz. maatschappij..AURORA"

STERDOM • HEEREII6RAGHT 62

„AURORA"

sluit VOIKS-, Levens-en Pensioenverzekerln*

FRANS LEMS C H R I J F M A C H I N E SROERSTRAAT 22

REPARATIEONDERHOUD

TELEFOON 23044

KOOPTBIJONZE

Een jubileum en nog wafHET GEVAL-SORMANL

(B.). Wij ontvingen onlangs uit Deventer eenuitknipsel van een krant, waarin het verslag wasopgenomen van een jubileumbijeenkomst tergelegenheid van het 20-jarig bestaan der afde-Ijng Deventer van de Centrale Bond van Trans-portarbeiders (C.B.). Als wij daarvan thansiets gaan zeggen, dan is dat niet, wijl bedoeldjubileum zo erg belangrijk is. Maar de heerSormani, hoofdbestuurder van de C.B., heeftbij die gelegenheid enkele opmerkingen gemaaktover de Nederlandse Federatie van Transport-arbeiders en het N.A.S., die wij onzerzijds nietgeheel onbesproken willen laten.

De .heer Sormani is een oude kennis van ons.Hij was een jaar of waf als gesalarieerd be-stuurder in de Federatie van Transportarbei-ders verzeild geraakt in de jaren van revolu-tionnaire spanningen, in een tijd dus, dat devooruitzichten voor de revolutionnaire vakbewe-ging van het N A.S. niet ongunstig waren.Toen daarop de reactie intrad en de positieder vakbeweging, die het standpunt van deklassesfrijd trouw bleef, moeilijker werd, zochten vond Sormani een heenkomen, eerst in deneutrale Chauffeursbond, later in de moderneCentrale Bond van Transportarbeiders.

Het is nief het enige geval van „zoekenden"in de arbeidersbeweging, die gedurende enigetijd het N.A.S., dan wel een zijner aangeslotenorganisaties, goed genoeg achtten om er huntenten op te slaan, doch die na verloop van tijdde benen namen, wanneer zij meenden voorzich elders.een veiliger positie te kunnen ver-werven. Wij behoeven slechts de namen te noe-men van Brandsteder, Blaas en Harkema, ten-einde de betekenis van het Sormani-geval tedemonstreren. Het overlopen naar het refor-misme heeft met principe niets uit te staan.

VOORHEEN EN THANS.

Om zich als oud-N,A.S.-man een houding tegeven, verklaarde de heer Sormani volgens bo-venbedoeld verslag van de jubileumbijeenkomst,„dat de grondstellingen van de N.A.S.-bewegingdestijds theoretisch verklaarbaar waren. Dochlater is gebleken, dat men de leuzen moest'prijsgeven, omdat zij in de praktijk niet houd-baar waren". Na de bekende opschepperij overde geweldige groei der moderne vakbeweging inde laatste twintig jaar, vertelde de heer Sormanizijn hoorders nog het volgende:

CIJFERS EU CIJFERS.Geen nummer van „De Bouwer" of wij ver-

nemen, dat de groei van de Alg. Ned. Bouw-arbeidersbond ononderbroken voorwaarts gaat.Men 'lette op onderstaand stukje uit het bladvan 28 Maart j.l.:

111.

„Wéér zijn we boven de honderd. In deweek van 18 f/m 23 Maart werden 111 ledeningeschreven. Zeg nu maar eens, dat de ganger niet in zit.

Meen nu nief, dat we ons over deze gangvan zaken verheugen alléén om de nieuweleden. Neen, er is nog wat anders, dat onsmet trots vervult.

Het blijkt, dat er in onze Bond eengoede, opgewekte geest heerst. Er wordt ge-werkt en dat gebeurt alléén maar, als deorganisatie kerngezond is.

Het werken heeft resultaat en dat wijsfer op, dat de naam van onze Bond eengoede klank heeft. De ongeorganiseerdebouwarbeiders stellen vertrouwen in de A.N.B,en dat vertrouwen leidt ten slotte tot toe-treding als lid.

De Alg. Ned. Bouwarbeidersbond voertgeen avonturierspolifiek. Extremisme, of hefvan links of van rechts komt, wordt niefgeduld. Wij gaan onze weg, welberaden enmet een vast doel voor ogen. Wij willenvoor de bouwarbeiders redelijke bestaans-zekerheid en levensgeluk.

Wij willen samen met de arbeiders uitandere bedrijven, werken voor een beteresamenleving. Een samenleving, waarin vrij-heid, vrede en recht zullen heersen.

Daarom is sr geestdrift, daarom wordt ergewerkt voor versterking van de Bond endaarom voelen de bouwarbeiders zich aan-getrokken tof onze organisatie.

Er resten ons nog een viertal weken. Danis hef Mei. Op l Mei spraken we af, zal deBond 35000 leden tellen. Zullen we dat doelbereiken? Als we allen onze beste krachtengeven, zal het gelukken!

Op naar de 33000 leden op l Mei."i

Geen avonturierspolifiek, geen extremisme!Zonder schokken naar de samenleving „waarinvrijheid, recht en vrede zullen heersen". Endus „geestdrift" in het gelid. Naar de 33.000koppen op l Mei. Op dezelfde voorpagina,waar bovenstaand stukje met vette lettersen tussenruimte opvallend genoeg gezet was,troffen wij dit staatje aan:

„VERGELIJKEND OVERZICHT INZAKEHET LEDENTAL.

„Voorheen was het aldus, dat een kleine min-derheid bij de transportarbeiders over hetlot van duizenden kon beschikken. Dat kanin de praktijk niet, al zal de solidariteit, delotverbondenheid der arbeiders, het cementblijven in de arbeidersbeweging. Die solida-riteit wordt thans zo toegepast tegenover dewerkgevers, dat men kan vechten op eengroot front."

Indien dit laatste waar was, dan zou inderdaadde juistheid van de beginselen en de faktiekvan de moderne vakbeweging zijn aangetoond.Maar de heer Sormani weet net zo goed alswij, dat het omgekeerde hef geval is. Hij sfonddus in de jubileumvergadering tegen beterweten in te spreken.

VECHTEN OP EEN GROOT FRONT.

Als er iets in het belang der arbeidersklassenoodzakelijk is om de reactie terug te drin-gen, dan is dat ongetwijfeld vechten op eenbreed front door de arbeidende massa's tegenverdere otnlaagvoering van het levenspeil voorbetere arbeidsvoorwaarden en sociale maat-regelen en voor meer bewegingsvrijheid in destrijd der arbeidersklasse tegen het kapitaal.Maar dat is nu juist hetgeen de moderne ar-beidersbeweging, die ook eenmaal, zij het ooktheoretisch, het standpunt van de klassenstrijdaanvaardde, opzettelijk nalaat.

Als van jaar tot jaar het aantal arbeidscon-flicten in dit land afneemt en er nog hoogstenssprake i? van kleine onbeduidende georgani-seerde stakingen, dan heeft het kapitaal dit tedanken aan de reformistische 'en reactionnairetaktiek van de moderne en confessionele vak.beweging. Indien parallel niet de afnemendestakingsactiviteit der laatste jaren de levens-positie der arbeidersklasse omlaag gaat, danhebben de arbeiders deze voor hen ongunstigepositie te danken aan dezelfde reformistischeen reactionnaire taktiek.

Hef is waar, heer Sormani, dat, toen ervoorheen wel stakingsacfiviteit onder de ar-beiders was, de leiding daarvan zich als regelbevond in handen ' van de N.A.S.-beweging. Gijnoemt daf een „kleine minderheid", die over„het lof van duizenden kon beschikken". Maarvast staat, daf toen uw schone woorden, name-lijk: „Solidariteit zal het cement blijven in dearbeidersbeweging", in de praktijk werden toe-gepast. Het resultaat daarvan was, dat voor dearbeiders wezenlijke verbeteringen werden be-reikt.

Thans is het zo, dat de leiders van hetN.V.V. met 320.000 leden en die van de con-fessionele vakbeweging, ook ongeveer 300.000leden, het als hun voornaamste taak beschou-wen om de arbeiders van de strijd af tehouden, met het resultaat, dat in deze tijdvan snelle prijsstijging er geen of zeer on-voldoende duurtebijslag op de lonen gegevenwordt en de achterstand in de arbeidersge-zinnen met de dag groter wordt.

BLOEMEN VAN WERKGEVERS.

Betonwerkers . . . .Funderingswerkers . .Granitowerkers . . .Grondwerkers . . .HeiersMach. HoutbewerkersMetselaarsOpperlieden . . . .PolijstersSteenhouwers . . . .Steenzetters . . . .Timmerlieden . . . .VoegersSjouwerlïeden . . .SchildersStukadoorsDijkwerkers . . . .LeidekkersDiversen

. Febr. '401260

14376

6875296186

44054618

60294105

121344453684261298539

344

Totaal 32455

Werklozen 22000Militairen . 3684

Adspiranf ledenWerklozen .

280

l Mrt. '401251

14372

6860292186

43594627

64293105

121084433664351248538

341

32363

192823724

253

Er klopt iefs niet op pagina l van „De Bou-wer" van 28 Maart j.l. Van een stormloop naarhet paradijs van vrijheid, vrede en recht,waarheen deze moderne bond koerst, is zekergeen sprake. Er schijnen niet alleen bijschrij-vingen maar ook afschrijvingen te bestaan.

De vakorganisatie kan, gezien vanuit hetstandpunt van de klassenstrijd, niet anders zijndan strijdorganisatie vóór de belangen derarbeidersklasse, die tegenovergesteld zijn aandie van de kapitalistische ondernemers. Sor-mani kon daar vroeger zulke mooie redevoe-ringen over uitspreken. Omdat de N.A.S.-bewe-ging trouw bleef aan dit standpunt, achtten deondernemers hef in hun belang haar, waarmogelijk, buiten hef overleg te sluiten over dearbeidsvoorwaarden, hetgeen als regel geschied-de met instemming en medewerking van de re-formisfische vakverenigingsleiders. Om diezelfdereden behoort het N.A.S. ook tot de organisatiesin dit land, waarvan hef lidmaatschap vooroverheids- en defensiepersoneel -is verboden.

Geen wonder, dat de werkgevers de hulp vande reformistische en reactionnaire vakvereni-gingsleiders waarderen. Zij hebben belang bijde groei van de „erkende" vakbeweging. Alsbijvoorbeeld, zoals het vorig jaar November teAmsterdam, de bouwvakarbeiders en havenarbei-ders staken voor een duurtetoeslag van 15°/oen genoemde leiders stellen zich tegenover diestakingen en dus aan de kant der ondernemers,met het resultaat, daf vele maanden later dooronderhandelingen slechts 5% toeslag wordtbereikt, dan kunnen de werkgevers zich overzulk „verstandig" optreden van reformistischebestuurders verheugen, doch de arbeidersgezin-nen worden daarvan de dupe.

Ook de werkgevers in Deventer hebben waar-dering voor de leiders van de Centrale Bondvan Transportarbeiders. Zij ontbraken niet opde receptie van de jubilerende afdeling van diebond, waar heer Sormani op laatdunkende wijzewijze over het N.A.S. en de Federatie vanTransportarbeiders sprak. De heren Veldhoenen Sonnenberg waren er voor de DeventerExpediteurs- en Transportondernemers Vereni-ging. Zij boden bloemen aan de jubilerendearbeidersorganisatie en de heer Veldhoen ver-klaarde, „dat de expediteurs sociaal met hunwerknemers meevoelen". Ook van een andereonderneming, hef Overslagbedrijf, was er eengelukwens ingekomen.

DAT IS VERANDERD.

Ziet kameraden, dat is er veranderd in deNederlandse vakbeweging. Het is den werk-gevers met behulp van een staf van reformis-tische en reacfionnaire vakverenigingsleidersgelukt het deelnemen aan de daadwerkelijkedoor de arbeidende massa's zelf af te breken.Het instituut van collectieve arbeidsovereen.komsten en rijksbemiddeling is er voor in deplaats gekomen, waardoor de arbeiders zelftot onmondïgen zijn geworden, waar het de vast-stelling van hun eigen arbeidsvoorwaarden be-treft.

Wat men thans de „erkende" vakbewegingnoemt, deze is geworden tot een bemiddelingsrinstituut tussen kapitaal en arbeid. Haar groeistaat in tegenstelling tof de machtspositie dergeorganiseerde arbeiders; naarmate haar leden-tal omhoog gaaf, daalt het levenspeil der mas-sa's, om de eenvoudige reden, dat haar leidersde arbeiders van de strijd afhouden.

Terwijl Voorheen harde strijd door de arbei-ders moest worden gevoerd om van de werk-gevers erkenning van hun organisatie fe ver-krijgen, wordt de thans erkende vakbewegingdoor de werkgevers gehuldigd, wijl 'de takfiekvan haar leiders veel meer de belangen van dewerkgevers dan van de arbeiders dient.

Alleen wanneer de arbeiders mef deze voorhen schadelijke methode breken door hun ver-trouwen aan bedoelde leiders op fe zeggen endaarbij tevens overwegen, of zij niet verstandigdoen, wanneer zij door hun aansluiting hetN.A.S. helpen versterken, zal het vooruitzichtbestaan om aan het slop, waarin de erkendevakbeweging is doodg'elopen, te ontkomen.

Van en UitOnze Organisaties

ZAANDAM.

Jaarvergadering P.A.S. „Zaanstreek".

Op 30 Maart is door het P.A.S. „Zaanstreek"de jaarvergadering gehouden in het P.A.S.-gebouw, Gedempte Gracht 9 b.

De voorzitter, C. Hamel, herinnerde er aan,dat het dit jaar 45 jaar is geleden, dat hetP.A.S. werd opgericht. Wij zijn wel nimmerin zulke moeilijke omstandigheden in jaar-vergadering bijeen geweest, als dit thans hetgeval is. Slechts een kleine minderheid indit land roeit met bovenmenselijke kracht te-gen de stroom in. Wij zullen dit ondanks allesmoeten blijven doen, want op de verschrikke-lijke reactie van thans zal weer de actie volgenvan de zijde der arbeidersklasse.

Hierna waren de punten van de agenda aande orde, o.a. de verslagen van den secretarisen den penningmeester, die na enige discussiewerden goedgekeurd. Beleid bestuur werd even-eens goedgekeurd. Bij de verkiezing van hetP.A.S.-besfuur, werd enige mutatie in dit be-stuur aangebracht.

Door den secretaris van het N.A.S. werdeen propagandistisch woord uitgesproken.

Hierna werden de ingekomen voorstellen be-handeld. Deze hadden betrekking op het „EigenGebouw", het jeugdwerk, stichting Rev. Soc.Vrouwenbond en van een onafhankelijk actie-comité tegen de oorlog en zijn gevolgen.

Hoewel de opkomst van de bestuurders deraangesloten organisaties beter had kunnen zijn,was het toch een goede vergadering.

AMSTERDAM.

Omhoog met de werklozensteun!

ledere maand brengt de statistiek verhoogdecijfers voor de kosten van het levensmiddelen-onderhoud. Als één groep daardoor getroffenwordt, is het wel de groep werklozen. Zij tochleeft steeds aan de rand van de afgrond, om-dat het steunbedrag, dat ze het vorige jaarzomer ontving er op gebaseerd was om hemprecies in het leven te houden. Nu, na Augus-tus 1939 de prijzen der levensmiddelen toteind Februari 1940 met 12,8 °/o zijn gestegen, ishet voor deze groep bijna onmogelijk de eind-jes van de week aan elkaar te knopen.

De door de sociaal-demokraten veel geroemdeminister van Sociale Zaken, J. v. d. Tempel,heeft tot heden één keer de moed gehad omde steun, d.w.z. het bedrag, dat de gesteunderechtstreeks in handen krijgt, met 5°/o te ver-hogen en dit om een duurteverschil van 12.8 °/ote compenseren.

Honger is een scherp zwaard en het spreektdus vanzelf, dat alle inKbmsfen aan steun inlevensmiddelen worden omgezet. Op gronddaarvan werd de uiterste zuinigheid met hefverbruik van brandstoffen betracht, om zo-doende van de brandstoffentoeslag" iets te ge-bruiken om levensmiddelen te kopen.

Binnenkort gaat echter deze brandstoffen-toeslag er in zijn geheel af en betekent dit voorde werklozen wederom een zeer belangrijke in-komstenvermindering.

Het Plaatselijke Arbeids Secretariaat Am-sterdam besloot daarom zich opnieuw tot denminister van Sociale Zaken te wenden met hetadres:

*

Aan Zijne Excellentie den Minister vanSociale Zaken te Den Haag.

Ondergetekenden, H. J. Bartels en H. Slecht,resp. voorzitter en wnd. secretaris van hetPlaatselijk Arbeids Secretariaat, domicilie hou-dende Binnenkant 49 te Amsterdam, geven tekennen:

dat de statistiek tot eind Februari 1940 aan-gaf, dat de algemene index met 8.2o/o en deindex voor de levensmiddelen met 12.8% ge-stegen zijn boven het peil van eind Augustus1939;

dat de steun der werklozen tot heden pasmet 5o/o duurtefoeslag is verhoogd;

dat het steunbedrag als uiterste minimumvoor levensonderhoud geldt;

dat door het steeds duurder worden der le-vensmiddelen lang niet aan dit minimum vol-daan kan worden;

"dat dientengevolge de werklozen aan derand van de afgrond leven;

dat met veertien dagen de brandstoffentoeslagophoudt, hetwelk dus wederom een verminde-ring van inkomsten voor de werklozen ten ge-volge heeft.

Redenen waarom ondergetekenden verzoekende brandstoffentoeslag als toeslag door te latengaan, totdat een zodanige regeling voor dewerklozen is getroffen, in de vorm van ver-hoging van steun of duurtetoeslag, die vol-komen het duurder worden der levensmiddelen-prijzen compenseert.

In het vertrouwen, dat Uw Excellentie aanons dringend verlangen zal voldoen, zien wijmet belangstelling Uw gunstig antwoord tege-moet.

't Welk doende,He t P.A.S.-b e s t u u r.

Amsterdam, 30 Maart 1940.

Wij weten, dat adresseren aan de regeringbitter weinig geeft, als daar niet achterstaatde vaste wil van de werklozen om inderdaadverbeteringen af te dwingen. De regering zelfheeft een voorbeeld gegeven. Toen de laatsteoorlogslening voltekend moest worden, meendede regering, dat dit alleen kon, wanneer destok achter de deur stond.

Werklozen neemt daaraan een voorbeeld. Al-leen met de stok achter de deur, is verbeteringin jullie moeilijke positie te verkrijgen. Maaktdaarom een massabeweging voor de leus „Ver-hoging van steun". Deze kreet 'kan niet alleenuit Amsterdam komen en daarom verzoekenwij alle P.A.S.-en adhaesie met dit adres tebetuigen en plaatselijk te doen, wat mogelijkis om agitatie onder de werklozen te 'brengenvoor de zo hoog nodige verbetering

H. J. B.

ROTTERDAM.

Afscheidsbijeenkomst.

Wij hebben de vorige week in „De Arbeid"een artikeltje geschreven over het heengaanvan Daan Groeneveld. Wij konden aan het°slotdaarvan mededelen, dat de Rotferdamse be-weging een afscheidsvergadering op Vrijdag-avond 29 Maart had georganiseerd.

Deze vergadering heeft plaatsgevonden in degrote zaal van Lybelle, die helemaal gevuldwas.

Op deze vergadering was de gelegenheidopengesteld om van Groeneveld afscheid tenemen. Daarvan hebben een reeks bestuurdersen enkele anderen gebruik gemaakt. Daar wasonder meer kameraad Kitsz voor het N.A.S.-bestuur, die namens de Landelijke CentraleReeft gesproken. Bouwman, Langkemper voorde Federatie van Transportarbeiders, Kleinsmavoor de A.F.T.. Menist voor het P.A.S. en de

K. Dekker j»+- V»rvr4,-V»4-Plotseling bereikte ons het bericht,

dat een onzer oudste leden n.l. KlaasDekker was overleden. Hij was jarenlid van onze organisatie en ieder, diehem kende, weet wat wij in hemhebben verloren.Daar, waar zijn organisatie werd aan-gevallen stond hij op de bres, hij.die zo goed wist, dat het een nood-zaak voor de arbeidersklasse is, datde revolutionnaire vakbeweging grooten sterk wordt.Wij hebben hem met organisatorischeeer begraven. De voorzitter, H. Slechtsprak een kort afscheidswoord enmemoreerde de verdiensten van Klaas.Nimmer zullen wij hem kunnen ver-geten en wij stellen hem tot voor-beeld aan de jongeren.

DANKBETUIGING.Mede namens de familie bedanktondergetekende allen, die hebben bij-gedragen om het grote verlies doorhaar geleden bij het overlijden vanhaar echtgenoot, te verzachten.In het bijzonder een woord van dankaan het bestuur van de AmsterdamseFederatie v. Transportarbeiders voorhet gesprokene op het graf.

De weduwe Dekke r .

plaatselijke afdelingen, een bestuurder van defederatie der R.S.A.P. Rotterdam, een jongebootwerker, die spontaan uit de vergaderingnaar het podium kwam, om in de directe zinvan het woord iets te zeggen namens en voorde bootwerkers, en ten slofte Smid, die Groe-neveld in zijn functie als secretaris-penning-meester der afdeling en als voorzitter van hefP.A.S. opvolgt. Het zou te ver voeren, om aante geven, wat deze sprekers allemaal gemeendhebben te moeten zeggen. Wij volstaan er mee,te zeggen, dat van alle kanten bleek, hoeveelwaardering er voor de persoon Groeneveld endiens werk in de beweging, bestond. VoorGroeneveld zelf en zijn familie, die voor eendeel aanwezig waren, is deze avond het be-wijs geweest, dat er hechte kameraadschapvoor hem in onze beweging leeft. Op zijn eigeneenvoudige, besliste en duidelijke manier, heefthij aan het eind van de hele rij sprekers be-toogd, dat er nog nooit zoveel „stormen" over2ijn hoofd waren gegaan, dan op deze avond.Men kon het hem niettemin aanzien, dat hijer niet ongevoelig voor bleef, dat de bewegingop. deze wijze een afscheid voor hem hadgeorganiseerd.

Groeneveld is dus thans uit het directe werkvan de beweging vertrokken, wat niet wil zeg-gen, en dat heeft hij zelf nog eens duidelijkgezegd, dat hij „uit" de beweging is.

Dit gedeelte van de avond had van 8 tothalf elf in beslag genomen. Nadien hebben wijnog declamatie gehad, zang en muziek, alleseen avond, die zowel door den scheidendenfunctionaris, als door vele afgevaardigden ende brede groep van TJotterdarnse fransport-arbeiders gewaardeerd is.

Zaterdagavond daaropvolgend is er nog eenafscheids-„fuif" geweest, georganiseerd doorde plaatselijke jeugdraad, waarvan Groeneveldvoorzitter was. De Plaatselijke Jeugd-Raadheeft op deze bijeenkomst de prestaties van deRode Makkers gedemonstreerd en Groeneveldais scheidenden voorzitter gehuldigd en dankgebracht voor het werk, wat hij voor de jeugdvan onze beweging heeft gedaan.

Alles bijeen, twee uitstekende bijeenkomsten,die duidelijk hebben gedemonstreerd, welke eenbelangrijke plaats Groeneveld in de Rotfer-damse beweging heeft ingenomen.

S.

UTRECHT.

Werkverschaffingsmisère.

Een kameraad, lid van het N.A..S. te Utrecht,schrijft ons het volgende over zijn ervaringenin de werkverschaffing.

„Op 12 Maart 1940 werd ik naar de werk-verschaffing gezonden. Daar ik machinist-bank-werker ben, viel het werk aldaar niet mee, ikmoest namelijk in de vette klei werken mefspade en kruiwagen. Donderdag j.l. 14 Maartkwamen wij allen doornat in het kamp aan's morgens om 7 uur en hebben tof 's mid-dags 2 uur doornat aan voeten enz. in dekeet moeten ziften (ongeveer 60 man) envan 's middags 2 uur tot 3 uur in de jacht-sneeuw moeten werken. Toen mochten wij naarhuis. De volgende dagen waren er natuurlijkveel zieken. De keet is zonder verwarmingen bijna zonder licht en veel te klein, ook iser geen vloer in die keet, hij staat zo op deveengrond, waar het water doorsijpelt. Verderegelegenheid om de behoefte te doen is erniet, men moet maar zo in het natte veengaan zitten. Waterleiding is er niet, wij moetenuit een emmer drinken, net als beesten. Ookhet loon maakt een punt van bespreking uit.De eerste week had ik /17.— voorschot. Detweede verdiende ik /18.76. Dit „prachfkamp"ligt onder de rook van Utrecht en heet kamp„Merwede" of „Galecopperdijk"."

Tot hiertoe onze kameraad. Het is één vande ontelbare klachten, die uit de werkverschaf-fingen komen. Beter werken dan steuntrek-ken, zo heet hef tegenwoordig meer en meer.Maar de toestanden in de werkverschaffingzijn vaak ergerlijk en onmenselijk. Men zouin bepaalde gevallen ook kunnen zeggen: betergeen werk dan te moeten arbeiden onder on-menselijke voorwaarden.

De <contactcommissies veranderen aan detoestanden iniets. De arbeiders zijn veelal pas-sief. Zodra dit laatste verandert, .zodra dearbeiders weer- meer hun gevoel van eigenwaarde terugvinden en tegen de rotte toestan-den in verzet komen, bestaat er uitzicht opverbetering.

Maakt propagandamet „De Arbeid99