10-2-2017

Psychosociale gezondheid

Methoden & technieken

Ineke VisserStudentnummer: 337678Docent: Rick NijlandDatum: 10-02-2017Klas: 3G

1

InhoudInleiding..................................................................................................................................................3

1 Doelgroep analyse...............................................................................................................................4

1.1 Hoge bloeddruk......................................................................................................................4

1.2 Oorzaken................................................................................................................................4

1.3 Symptomen............................................................................................................................4

1.4 Gevolgen.................................................................................................................................5

1.5 Behandeling............................................................................................................................5

2 Interview.............................................................................................................................................6

2.1 Coderen interview........................................................................................................................6

2.2 Conclusie......................................................................................................................................6

3 Methode vragenlijsten........................................................................................................................8

3.1 Kwaliteit van leven – vragenlijst (RAND 36)..................................................................................8

3.1.1 Procedure..............................................................................................................................8

3.1.2 Validiteit en betrouwbaarheid...............................................................................................8

3.1.3 Scoring...................................................................................................................................8

3.2 Major (ICD-10) Depression Inventory...........................................................................................8

3.2.1 Procedure..............................................................................................................................8

3.2.2 Validiteit en betrouwbaarheid...............................................................................................8

3.2.3 Scoring...................................................................................................................................8

3.3 PAR-Q vragenlijst..........................................................................................................................9

3.3.1 Procedure..............................................................................................................................9

3.3.2 Validiteit en betrouwbaarheid...............................................................................................9

3.3.3 Scoring...................................................................................................................................9

3.4 Interview......................................................................................................................................9

3.4.1 Procedure..............................................................................................................................9

3.4.2 Validiteit en betrouwbaarheid...............................................................................................9

4 Resultaten vragenlijsten....................................................................................................................10

4.1 Kwaliteit van leven – vragenlijst (RAND 36)................................................................................10

4.1.2 Ruwe schaalscores...............................................................................................................11

4.1.2 100-puntsschaal..................................................................................................................12

4.2 Major (ICD-10) Depression Inventory.........................................................................................14

4.3 PAR-Q vragenlijst........................................................................................................................15

5 Discussie en conclusie.......................................................................................................................16

5.1 Kwaliteit van leven – vragenlijst (RAND-36)...............................................................................16

2

5.2 Major (ICD-10) Depression Inventory.........................................................................................16

5.3 PAR-Q vragenlijst........................................................................................................................16

5.4 Interview....................................................................................................................................16

5.5 Conclusie....................................................................................................................................17

Bibliografie...........................................................................................................................................19

Bijlagen.................................................................................................................................................20

I. Brief aan de cliënt.....................................................................................................................20

II. Toestemmingsverklaring..........................................................................................................21

III. Ingevulde PAR-Q test............................................................................................................22

IV. Ingevulde RAND-36 vragenlijst.............................................................................................23

V. Ingevulde Major (ICD-10) Depression Inventory vragenlijst.....................................................27

VI. Transcriberen interview........................................................................................................28

3

Inleiding Deze onderzoeksopdracht is geschreven naar aanleiding van het vak methoden en technieken. Tijdens het onderzoek, staat het uitvoeren van kwalitatief onderzoek centraal. En daar horen de verschillende metingen bij. Om het onderzoek te onderbouwen wordt er gebruik gemaakt van verschillende methoden. Namelijk een semigestructureerd interview en verschillende tests. Naar aanleiding van deze test kan er antwoord worden gegeven op de volgende vraag: ‘hoe is de psychosociale gezondheid van de cliënt’. In dit onderzoek staat de cliënt met een hoge bloeddruk centraal.

Het onderzoek is op een logische wijze opgebouwd. Eerst wordt er informatie gezocht over de doelgroep, namelijk mensen met een hoge bloeddruk. Daarna wordt het interview uitvoerig behandeld. Ook worden procedures, validiteit & betrouwbaarheid en de scoring van de verschillende meetinstrumenten behandeld. Daarna worden de resultaten van de verschillende tests overzichtelijk en schematisch weergegeven. En tot slot worden de meetinstrumenten bekritiseerd en word er een conclusie gevormd. In de bijlage zijn de ingevulde vragenlijsten te vinden en het volledig uitgeschreven interview.

4

1 Doelgroep analyse

De doelgroep van dit N=1 onderzoek is mensen met een hoge bloeddruk, deze doelgroep staat dan ook centraal in dit onderzoek. In dit hoofdstuk wordt er onderzoek gedaan naar deze doelgroep. Er wordt beschreven wat een hoge bloeddruk is, wat de oorzaken hiervan zijn, de symptomen, de gevolgen en tot slot de behandeling van een hoge bloeddruk.

1.1 Hoge bloeddrukEén op de drie mensen heeft een te hoge bloeddruk en wereldwijd veroorzaakt dit één op de vier sterfgevallen. Een hoge bloeddruk heet in medische term hypertensie. Een hoge bloeddruk kan op alle leeftijden voorkomen, maar het komt het meest voor bij oudere mensen (Hendriks, 2016). Bij gezonde mensen schommelt de bloeddruk de hele dag wel een beetje. ’s Middags is de bloeddruk bijvoorbeeld hoger dan in de ochtend of avond. De bloeddruk kan tijdelijk stijgen door verschillende factoren als sport, beweging, praten en emoties. De diagnose van een te hoge bloeddruk zal pas gesteld wanneer een arts op tenminste drie verschillende momenten een te hoge bloeddruk meet. De richtlijn voor een te hoge bloeddruk is: een bovendruk hoger dan 140 mmHg en/of een onderdruk die hoger is dan 90 mmHg. Bij mensen boven de 60 jaar mag de bovengrens voor de bovendruk maximaal 160 mmHg zijn (Gezondheidsplein, 2017).

1.2 OorzakenIn 95% van de gevallen is er geen oorzaak te vinden voor de hoge bloeddruk. Er wordt dan gesproken van een essentiële hypertensie. In de overige 5% van de mensen met een te hoge bloeddruk is er sprake van een onderliggende ziekte. De onderliggende ziekte is meestal een nierziekte, de kans dat een nierziekte hier de oorzaak van is, is het grootst bij jongen mensen. Daarnaast kan het ook zijn dat een te hoge bloeddruk veel voorkomt in de familie. Er zijn een aantal risicofactoren voor een hoge bloeddruk:

- Overgewicht- Roken- Hoog cholesterol- Diabetes- Langdurige stress- Te zout eten- Zwangerschap

(Bosch, 2017)

1.3 SymptomenEen te hoge bloeddruk heeft meestal geen lichamelijke klachten. Bij een langdurige en extreem hoge bloeddruk kunnen neusbloedingen, vermoeidheid, gezichtsproblemen, oorsuizingen of hoofdpijn optreden. Ondanks dat er weinig symptomen zijn van een te hoge bloeddruk, is het van uiterst belang dat een verhoogde bloeddruk tijdig wordt ontdekt. Het kan namelijk aderverkalking veroorzaken en verschillende organen aantasten. Wanneer de verhoogde bloeddruk niet wordt

5

behandeld, is een verhoogde bloeddruk de belangrijkste oorzaak van; een hartinfarct, verminderde doorbloeding van het hart of de benen, een beroerte in de hersenen, hartfalen, nierbeschadiging of oogbeschadigingen. Een te hoge bloeddruk tast zonder dat men zich ervan bewust is het hart en de bloedvaten aan. Daarom wordt een te hoge bloeddruk ook wel omschreven als een ‘stille doder’ (Rummens, 2017).

1.4 GevolgenDoordat er weinig symptomen zijn van een hoge bloeddruk merkt de persoon zelf vaak niets. Ondanks dat staan de bloedvaten wel voortdurend onder een te hoge druk. Doordat de bloeddruk een te lange tijd hoog is, kan dit gevolgen hebben voor de gezondheid. Een verhoogde bloeddruk kan namelijk schade aanrichten aan bijvoorbeeld de nieren, ogen, hersenen, vaten en hart.

Een verhoogde bloeddruk kan ook de oorzaak zijn van verschillende hart- en vaatziekten:

- De hartspier raakt verdikt, doordat het hart harder moet werken. Hierdoor wordt de hartspier op den duur slapper en neemt de pompkracht af. Dit leidt dan tot hartfalen. Het hart kan minder goed het bloed rondpompen.

- Het hart krijgt minder zuurstof door de vernauwde kransslagaders. Dit is vooral te merken bij inspanningen en heftige emoties. Er is dan sprake van een drukkende en beklemmende pijn in de borst die uitstraalt naar de maagstreek, rug, armen, half of onderkaak. In rust neemt de pijn weer af.

- De plaques kunnen beschadigen. Er ontstaan bloedstolsels op de beschadigde plaques, deze kunnen losraken en stromen dan mee met het bloed. Wanneer deze beschadigde plaques in een bloedvat blijven steken, sluit deze helemaal of. Zo ontstaat er een hart- of herseninfarct (Hartstichting, 2017).

1.5 BehandelingNaast de behandeling die door een arts is voorgesteld, kunnen mensen met een hoge bloeddruk ook zelf een aantal dingen doen waardoor de bloeddruk zal gaan dalen. Door het aanpassen van de voeding, voldoende beweging en goed op het gewicht letten kan de bloeddruk al dalen. Een gezonde leefstijl is dus erg belangrijk bij een hoge bloeddruk. De volgende dingen kunnen mensen met een hoge bloeddruk doen om deze te verlagen:

- Stoppen met roken.- Gezond eten en de hoeveelheid verzadigde vetten en zout beperken.- Bij overgewicht, afvallen. - Genoeg bewegen.- Tijd nemen voor ontspanning.- Maximaal één glas alcohol per dag.

(Hartstichting, 2017)

6

2 InterviewOm de leefstijl van de cliënt in kaart te brengen is er een interview afgenomen. Tijdens dit interview stonden er een aantal topics centraal:

Fysieke gezondheid Sociale factoren Psychische factoren

Het interview is een semigestructureerd interview. De belangrijkste vragen liggen hierbij vast. Bij deze manier van interviewen ben je vrij om af te wijken van de volgorde en/of formulering wanneer dit beter uitkomt. Daarnaast is het belangrijk dat er voldoende open vragen worden gesteld, anders zal de geïnterviewde slechts met ja of nee antwoorden (Baarda, 2013). Het interview is afgenomen bij de cliënt thuis, in de vertrouwde en een ontspannen omgeving.

Er is gekozen voor de topics; fysieke gezondheid, sociale factoren en psychische factoren. Deze topics zijn gekozen om de psychosociale gezondheid van de cliënt zo goed mogelijk vast te stellen.

2.1 Coderen interviewIn de onderstaande tabel zijn de verschillende vragen onderverdeeld in de drie verschillende topics.

Topics AntwoordFysieke gezondheid:Wat voor werk doet u? En is dit zwaar? Werk in een bakkerij, huishoudelijk werk en

oppassen. Allemaal niet zwaar.Lichamelijke beweging? Fietsen en wandelen.Heeft de hoge bloeddruk invloed op het dagelijkse leven?

Nee helemaal niet.

Bent u weleens opgenomen in het ziekenhuis en waarvoor dan?

Ja, virus in het evenwichtsorgaan, geopereerd aan een poliep op mijn stembanden en tijdens de zwangerschap voor een te hoge bloeddruk.

Krijgt u voldoende ontspanning? Op welke manier?

Ja door middel van lezen, fietsen en bankhangen.

Sociale factoren:Kunt u uw sociale leven beschrijven? Veel sociale contacten, koffie-uurtjes, wandelen

met vriendinnen, visite bij familie, veel activiteiten met de familie.

Psychische factoren: Hoe is de sfeer op de werkvloer? Leuke collega’s, er zijn wel ups en downs maar

dat zal overal zo zijn. Op een schaal van 1-10 hoe gelukkig bent u? Een 8, ik ben namelijk alleen. Dit is niet altijd zo

geweest dus ik weet wat ik mis.

2.2 ConclusieTijdens het interview zijn er vragen gesteld die betrekking hebben op drie topics; fysieke gezondheid, sociale factoren en psychische factoren. En tijdens het interview is er dieper ingegaan op deze topics. Er is naar voren gekomen dat de cliënt bijzonder positief in het leven staat. Op geen enkel vlak bevinden zich problemen. De cliënt ondervindt geen hinder aan de hoge bloeddruk. Alle dagelijkste activiteiten kunnen gewoon uitgevoerd worden. Ook op sociaal vlak gaat het erg goed met de cliënt. De cliënt heeft veel sociale contacten waaronder koffie-uurtjes, wandelen met vriendinnen, visite bij

7

familie en veel activiteiten die gedaan worden met de familie. Psychisch zijn er ook geen problemen. De cliënt geeft aan dat ze erg gelukkig is op dit moment, op een schaal van 1-10 geeft zij dit een 8. Wanneer hier verder naar werd gevraagd, ga de cliënt aan dat zij vroeger wel met iemand samen is geweest en dat nu toch wel een beetje mist. Over het algemeen kan er gezegd worden dat naar aanleiding van het interview de cliënt psychosociaal gezond is. In de hoofdstukken die volgen worden er een aantal testen gebruikt om onder andere de kwaliteit van leven te testen, maar ook de test om een depressie uit te sluiten.

8

3 Methode vragenlijstenIn dit hoofdstuk wordt behandeld welke methoden en vragenlijsten er zijn gebruikt. Daarnaast wordt de procedure, en de validiteit en betrouwbaarheid van de vragenlijsten behandeld.

3.1 Kwaliteit van leven – vragenlijst (RAND 36)De RAND 36 is een meetinstrument om de algemene gezondheidstoestand vast te leggen. De vragenlijst bevat drie schalen functionele status, welzijn en algemene evaluatie gezondheid (Karen van der Zee, 2012).

3.1.1 ProcedureDe vragenlijst kan telefonisch, schriftelijk of persoonlijk in een interview worden afgenomen. De voorkeur gaat uit naar een persoonlijk interview. De vragenlijst bestaat uit elf hoofdvragen, waarvan sommige vragen nog een aantal deelvragen hebben. Doordat het een lange vragenlijst is, is het van belang dat de interviewer mee kan kijken of de cliënt de vragen juist invult. De vragenlijst begint met een toelichting over de gehele vragenlijst, dan komen er een aantal algemene vragen en daarna wordt er wat dieper ingegaan op de algemene gezondheid.

3.1.2 Validiteit en betrouwbaarheidUit onderzoek blijkt dat de interne consistentie van de RAND 36 vragenlijst matig tot hoog is. De waarden voor de verschillende schalen verschilt tussen 0,71 en 0,92. Hoe dichter deze waarde bij 1 is des te betrouwbaarder de test is. Alleen voor het item gezondheidsverandering wordt laag gescoord, dit is te verklaren omdat hier slecht één vraag over wordt gesteld (Karen van der Zee, 2012). De betrouwbaarheid van de RAND 36 is dus goed.

3.1.3 ScoringDe RAND 36 is zodanig getransformeerd dat een hogere score een betere gezondheidstoestand betekend.

3.2 Major (ICD-10) Depression Inventory De Major Depression Inventory is opgebouwd volgens symptomen van depressie die vermeld worden in DSM-IV en ICD-10. In tien items en twee subitems wordt aan de cliënt gevraagd hoeveel keer in de voorbije twee weken een bepaald symptoom aanwezig was. De MDI heeft tot doel om vast te stellen of er sprake is van een depressie en om de ernst van de depressieve symptomen vast te stellen. De doelgroep voor de MDI is volwassenen (Bech P, 2013).

3.2.1 ProcedureNet als de RAND 36 kan deze vragenlijst telefonisch, schriftelijk of persoonlijk in een interview worden afgenomen. De voorkeur gaat ook weer uit naar een persoonlijk interview. De vragenlijst bestaat uit tien vragen waarvan twee vragen nog deelvragen hebben. Het is van belang dat de interviewer meekijkt wanneer de vragenlijst wordt ingevuld, zodat de interviewer hier en daar kan helpen. In tegenstelling tot de RAND 36 is de MDI een korte vragenlijst.

3.2.2 Validiteit en betrouwbaarheidVolgens de auteurs hebben de tien items van de MDI een hoge content validity, wanneer gekeken wordt naar de diagnostische systemen DSM-IV of ICD-10, omdat de schaal gebaseerd is op de daarin genoemde symptomen (Bech P, 2013).

9

3.2.3 ScoringDe MDI bestaat uit tien items, waarbij item 8 en item 10 nog onderverdeeld zijn in subitems a en b. per item is een nominaal meetniveau waarbij 0=nooit en 5=altijd. De scores per item worden bij elkaar opgeteld. Bij 8a en 8b en bij 10a en 10b wordt alleen de hoogste score meegenomen. De totaalscore ligt dan tussen de 0 en 50. Wanneer de score erg hoog is, is er sprake van een depressie.

3.3 PAR-Q vragenlijstDe PAR-Q vragenlijst is een vragenlijst waarmee geconstateerd kan worden of iemand wel of niet kan beginnen met bewegen zonder het raadplegen van en huisarts/therapeut. De vragenlijst bestaat uit zeven vragen die met ja of nee beantwoord moeten worden. De vragenlijst is bedoeld voor mensen tussen de 15-69 jaar die meer willen gaan bewegen (Sporttesten, 2017).

3.3.1 ProcedureNet als de andere vragenlijsten kan deze vragenlijst telefonisch, schriftelijk of in een persoonlijk interview worden afgenomen. De voorkeur gaat ook hierbij uit naar een persoonlijk interview. Hierbij kan de interviewer goed zien of de vragenlijst op de juiste manier wordt ingevuld. Omdat dit een korte en gemakkelijke vragenlijst is kan de vragenlijst ook goed telefonisch of schriftelijk gedaan worden.

3.3.2 Validiteit en betrouwbaarheidDe validiteit en betrouwbaarheid van de PAR-Q vragenlijst is lastig te vinden. Omdat dit een verplichte vragenlijst voor het onderzoek is, kan ervan uit worden gegaan dat de validiteit en betrouwbaarheid goed is.

3.3.3 ScoringWanneer er op één of meer vragen met ‘ja’ is beantwoord zal er een art/therapeut moeten worden geraadpleegd voordat de cliënt gaat beginnen met bewegen/sporten.

3.4 InterviewEr is gebruik gemaakt van een semigestructureerd interview. De interviewer heeft van tevoren een aantal vragen geformuleerd, en kan aan de hand van deze vrager dieper op bepaalde vragen ingaan.

3.4.1 ProcedureEr is een interview opgesteld van 17 vragen. Deze vragen gaan over allerlei verschillende onderwerpen. Omdat het een semigestructureerd interview is kan de interviewer doorvragen op verschillende onderwerpen. Na afloop van het interview wordt het interview getranscribeerd, oftewel het volledig uitschrijven van het interview.

3.4.2 Validiteit en betrouwbaarheidDe validiteit van het interview is goed, er worden vragen gesteld die de interviewer denkt nodig te hebben. Deze vragen zijn gericht op de psychosociale gezondheid van de cliënt. Wat betreft de betrouwbaarheid wordt ervan uit gegaan dat de cliënt de vragen naar waarheid beantwoord. Het interview is bij de cliënt thuis afgenomen, de cliënt is hierdoor in een betrouwbare omgeving.

10

4 Resultaten vragenlijstenIn dit hoofdstuk worden de resultaten van de vragenlijsten weergegeven, dit zal gedaan worden met behulp van een aantal tabellen en grafieken.

4.1 Kwaliteit van leven – vragenlijst (RAND 36)Hieronder zullen de resultaten van de RAND 36 vragenlijst verwerkt worden. In de onderstaande afbeelding staat weergegeven hoe de resultaten gecodeerd worden.

Afbeelding 1: hercodering en sommering van de RAND-36 items (Karen van der Zee, 2012)

11

4.1.2 Ruwe schaalscoresIn de onderstaande tabellen is zijn de ruwe schaalscores geformuleerd.

Sociaal functionerenVraag Ruwe schaalscore6 510 5Totaal 10

Rolbeperkingen (fysiek probleem)Vraag Ruwe schaalscore4a 24b 24c 24d 2Totaal 8

Rolbeperkingen (emotioneel probleem)Vraag Ruwe schaalscore5a 25b 25c 2Totaal 6

Mentale gezondheidVraag Ruwe schaalscore9b 59c 69d 59f 69h 2Totaal 24

GezondheidsveranderingVraag Ruwe schaalscore2 3Totaal 3

Fysiek functioneren Vraag Ruwe

schaalscore3a 23b 33c 33d 33e 33f 33g 33h 33i 33j 3Totaal 29

Vitaliteit Vraag Ruwe schaalscore9a 69e 69g 69i 1Totaal 19

PijnVraag Ruwe schaalscore(5 x vraag 7) 5 x 4 = 20(6 x vraag 8) 6 x 5 = 30Totaal 50

Algemene gezondheidsbelevingVraag Ruwe schaalscore1 411a 411b 211c 411d 5Totaal 19

12

4.1.2 100-puntsschaalNa het berekenen van de ruwe schaalscores kunnen de ruwe schaalscores getransformeerd worden naar de 100-puntschaal. Hierbij wordt de volgende formule gebruikt:

Afbeelding 2: formule 100-puntschaal

Door de hercodering is de ruwe schaalscore bekend. In de volgende afbeelding is te zien wat de minimum en maximum ruwe schaalscores zijn.

Afbeelding 3: Minimum en maximum ruwe schaalscores (Karen van der Zee, 2012).

Met de bovenstaande gegevens kan de 100-puntschaal worden bepaald voor de ruwe schaalscores. In de onderstaande tabel zijn deze gegevens berekend:

Transformatie ruwe schaalscoresItem Berekening 100-puntscoreFysiek functioneren ((29-10)/20*100) 95Sociaal functioneren ((10-2)/8*100) 100Rolbeperkingen (fysiek probleem) ((8-4)/4*100) 100Rolbeperkingen (emotioneel probleem) ((6-3)/3*100) 100Mentale gezondheid ((24-5)/25*100) 76Vitaliteit ((19-4)/20*100) 75Pijn ((50-11)/49*100) 79Algemene gezondheidsbeleving ((19-5)/20*100) 70Gezondheidsverandering ((3-1)/4*100) 50

13

Nu de 100-puntscore berekend is kunnen de scores vergeleken worden met de normen die zijn vastgesteld voor de RAND-36 test. In de onderstaande kunnen de normen per leeftijdscategorie worden afgelezen.

Afbeelding 4: Gemiddelden en standaarddeviaties van de schaalscores (Karen van der Zee, 2012).

Wanneer de tabel met de schaalscores wordt vergeleken met afbeelding 4 is te zien dat de cliënt op bijna alle items zeer goed scoort. Er moet naar de linker rij gekeken worden, de cliënt is 63 jaar oud. De mentale gezondheid is iets onder het gemiddelde. Dit gaat om een minimale hoeveelheid onder het gemiddelde, dit valt nog wel binnen de gestelde normen. Over het algemeen zijn het zeer goede scores. Er kan wel geconcludeerd worden dat de kwaliteit van leven van de cliënt erg hoog is. In de onderstaande tabel en grafiek zijn de resultaten van de RAND-36 vragenlijst schematisch en overzichtelijk weergegeven.

Item Behaalde score

Gemiddelde Standaarddeviatie Norm

Fysiek functioneren 95 72,7 24,4 48,3 – 97,1Sociaal functioneren 100 86,6 21,4 65,2 – 108Rolbeperkingen (fysiek probleem)

100 76,5 38,1 38,4 –114,6

Rolbeperkingen (emotioneel probleem)

100 90,1 24,5 65,6 –114,6

Mentale gezondheid 76 77,1 18,7 58,4 – 95,8Vitaliteit 75 67,0 21,3 45,7 – 88,3Pijn 79 74,7 25,0 49,7 – 99,7Algemene gezondheidsbeleving

70 64,4 22,2 42,2 – 86,6

Gezondheidsverandering 50 48,7 15,4 33,3 – 64,1

14

Fysiek f

unctioneren

Sociaal fu

nctioneren

Rolbeperkingen (f

ysiek p

robleem)

Rolbeperkingen (e

motioneel probleem)

Mentale gezondheid

Vitalite

it Pijn

Algemene gezondheidsb

eleving

Gezondheidsve

randering

0

20

40

60

80

100

120

Behaalde scores vs gemiddelden

Gemiddelde Behaalde score

4.2 Major (ICD-10) Depression InventoryBij de MDI worden er per antwoord scores gegeven, hierbij is 0 nooit, en is 5 altijd. De scores worden daarna bij elkaar opgeteld, bij een hoge score is er sprake van een depressie, bij een lage score is hier geen sprake van. Hieronder zijn de scores opgenomen in een tabel.

Vraag Antwoord Score1. Heeft u zich in de put

of somber gevoeld?Helemaal niet 0

2. Heeft u uw interesse verloren in uw dagelijkse activiteiten?

Helemaal niet 0

3. Heeft u een tekort aan energie en kracht gevoeld?

Helemaal niet 0

4. Heeft u minder zelfvertrouwen gevoeld?

Helemaal niet 0

5. Heeft u een slecht geweten of schuldgevoelens gehad?

Helemaal niet 0

6. Heeft u het gevoel gehad dat het leven niet de moeite waard is?

Helemaal niet 0

7. Heeft u moeite gehad Helemaal niet 0

15

om u te concentreren, bijvoorbeeld bij het lezen van de krant of televisiekijken?

8a. Heeft u zich erg rusteloos gevoeld?

Helemaal niet 0

8b. Heeft u zich lusteloos gevoeld?

Helemaal niet 0

9. Heeft u moeite om ’s nachts te slapen gehad?

Een deel van de tijd 1

10a. Heeft u last gehad van verminderde eetlust?

Helemaal niet 0

10b. Heeft u last gehad van een grotere eetlust?

Helemaal niet 0

Uit de tabel komt naar voren dat de cliënt een score heeft van 1. Dit betekend dat de cliënt geen last heeft van een depressie.

4.3 PAR-Q vragenlijstDe cliënt heeft één van de vragen met ‘ja’ beantwoord. Hierdoor zal de cliënt eerst contact op moeten nemen met een arts of de cliënt zich lichamelijk mag inspannen. De vraag die met ‘ja’ is beantwoord is of de cliënt medicijnen gebruikt voor de bloeddruk. De cliënt van dit onderzoek heeft last van een te hoge bloeddruk, dus het was daarom ook te verwachten dat de cliënt op deze vraag ‘ja’ zou beantwoorden. De rest van de vragen zijn met ‘nee’ beantwoord. Omdat de cliënt al onder toezicht van een arts staan mag de cliënt gewoon lichamelijke inspanning verrichten.

16

5 Discussie en conclusieIn dit hoofdstuk wordt er kritisch gekeken naar de gebruikte methoden. Alle methoden zullen apart worden behandeld. Er zal gekeken worden of de uitkomsten overeenkomen met de verwachtte uitkomsten.

5.1 Kwaliteit van leven – vragenlijst (RAND-36)De eerste methode die gebruikt is, is de RAND-36 test. Deze test is gebruikt om de kwaliteit van leven te meten. Uit de handleiding van de RAND-36 test is gebleken dat de validiteit goed is, namelijk tussen de 0,71 en 0,92. Waarbij 0 het minimum is en 1 het maximum. In dit onderzoek stond de cliënt met een hoge bloeddruk centraal. Uit het interview is gebleken dat de cliënt totaal geen hinder ondervindt van de hoge bloeddruk. Dit is ook terug te zien in de RAND-36 test. De cliënt scoort op alle items binnen de vastgestelde normen, en daarnaast scoort de cliënt vaak boven het gemiddelde. Er kan dus wel gesteld worden dat de kwaliteit van leven van de cliënt erg hoog is.

5.2 Major (ICD-10) Depression InventoryDe Major Depression Inventory is een vragenlijst die test of er sprake is van een depressie. De vragenlijst bestaat uit tien vragen. Deze vragen zijn gelinkt aan een score van 0-5. Wanneer er 50 wordt gescoord is er sprake van een depressie. De cliënt scoorde bij deze vragenlijst een score van 1. Het is dus zeker dat er geen sprake is van een depressie. Dit was een uitkomst die te verwachten was omdat de cliënt erg positief en het leven staat, en erg gelukkig is met haar leven. In de handleiding van de vragenlijst staat dat de validiteit en betrouwbaarheid van de test goed is. Of dit nu een hele goede methode is om een depressie te constateren is nog de vraag. Het is een vragenlijst van tien vragen, met het doel om een depressie vast te stellen en de ernst van de symptomen. Het is dan wel een erg simpele manier om een depressie te constateren. Terwijl een depressie een ernstige ziekte kan zijn. Om echt een depressie vast te stellen zullen er dus nog wel meerdere tests uitgevoerd moeten worden.

5.3 PAR-Q vragenlijstDe PAR-Q test is een methode die is geadviseerd vanuit de opleiding. Over de validiteit en betrouwbaarheid van deze methode is niet te vinden, dus hier kan weinig over gezegd worden. De PAR-Q test is een methode die test of een cliënt kan beginnen met bewegen/sporten. Wanneer er op één of meerdere vragen met ‘ja’ wordt beantwoord is het verstandig om er met een deskundige over te spreken. In dit onderzoek stond dit niet centraal, in dit onderzoek ging het om de psychosociale gezondheid van de cliënt. De PAR-Q test was dus eigenlijk niet van toepassing op dit onderzoek. De uitkomst van deze methode was dan ook te verwachten, omdat de hoge bloeddruk al bekend was. Voor andere mensen die willen beginnen kan dit zeker een belangrijke methode zijn om vast te kunnen stellen of iemand gezond genoeg is om te beginnen met bewegen/sporten.

5.4 InterviewEr is gebruikt gemaakt van een semigestructureerd interview. Een semigestructureerd interview houdt in dat de interviewer een lijst met vragen heeft opgesteld, en daarnaast nog doorvraagt op sommige onderwerpen. De validiteit van het interview is goed. Het interview is opgesteld door de interviewer zelf, dus de vragen hebben allemaal betrekking op het onderzoek. Het is de eerste keer

17

dat de interviewer een semigestructureerd interview heeft afgenomen, achteraf gezien heeft de interviewer meer kunnen doorvragen op bepaalde vragen en op die manier had de interviewer meer informatie kunnen achterhalen. Daarentegen is er zeker veel informatie verzameld die zeer nuttig waren voor dit onderzoek. Het interview is afgenomen bij de cliënt thuis, hierdoor was de cliënt in een vertrouwde omgeving. Dit heeft bijgedragen aan de betrouwbaarheid van het interview. Een interview is een zeer goede methode om persoonlijke informatie te krijgen, maar naar mate het onderzoek meer deelnemers bevat gaat een interview erg veel tijd in beslag nemen.

5.5 Conclusie Aan de hand van de gebruikte methoden zal er een conclusie geformuleerd worden over de psychosociale gezondheid van de cliënt met een hoge bloeddruk. In deze conclusie staat informatie die is verkregen door het uitvoeren van de verschillende tests.

In de grafiek hiernaast zijn de uitslagen van de RAND-36 test verwerkt. Er is te zien dat de cliënt bij bijna alle items boven het bemiddelde scoort. De RAND-36 is een methode die de kwaliteit van leven meet. Naar aanleiding van de ingevulde vragenlijst kan er wel gesteld worden dat de kwaliteit van leven van de cliënt erg hoog is. Natuurlijk zullen er altijd nog punten zijn waarop de cliënt zich kan verbeteren. Dit is echter niet uit de RAND-36 test te halen. Op

deze test heeft de cliënt zeer goede resultaten behaald. Er kan echter wel een kanttekening gemaakt worden bij het item gezondheidsverbetering. Bij dit item is maar één vraag gesteld. Bij deze vraag gaat het over de vergelijking van de gezond het met een jaar eerder. Dus er kan niet met zekerheid gesteld worden of de cliënt zich bewust is van gezondheidsverbetering, en wat de cliënt hier in de toekomst nog aan zou willen/kunnen doen.

Naast de RAND-36 test is er ook een PAR-Q test uitgevoerd. Dit is een test die meet of er veilig begonnen kan worden met sporten/bewegen. Het is een test die bestaat uit een aantal vragen. Wanneer er op één of meerdere vragen met ‘ja’ wordt beantwoord moet de cliënt eerst een arts raadplegen voordat er begonnen kan worden met sporten/bewegen. De cliënt heeft op de vraag die betrekking heeft tot een hoge bloeddruk ‘ja’ beantwoord. Dit was te verwachten omdat er bekend is dat de cliënt een hoge bloeddruk heeft. De cliënt is al in behandeling voor de hoge bloeddruk dus de status van de cliënt is bij de artsen bekend. Omdat de cliënt regelmatig fietst en wandelt en de artsen hiervan op de hoogte zijn, kan de cliënt hier gewoon zonder problemen mee doorgaan.

Ook is er een test uitgevoerd die depressie meet, de Major Depression Inventory (MDI). Uit deze test blijkt dat de cliënt geen depressie heeft, verre van zelfs. De cliënt staat ontzettend positief in het leven en is erg levenslustig. Op alle vragen wordt er ontzettend positief geantwoord. In onderstaande tabel is te zien hoe de test ingevuld is.

18

Zoals al vermeld is de test ontzettend positief ingevuld. Dat is hiernaast ook duidelijk te zien. Op bijna alle vragen is een 0 gescoord, daaruit blijkt dat de cliënt niet depressief is. De enige vraag waarop een score behaald is, is de vraag over slapen. De cliënt heeft soms ’s nachts moeite met slapen. Dit kan echter allerlei andere oorzaken hebben waarom dit zo is. Of deze test een depressie helemaal uitsluit is wel de vraag. Het is een vrij simpele vragenlijst met maar tien vragen. Als hieruit zou blijken dat de cliënt wel een depressie zou hebben, dan is het wel van belang dat er nog andere tests uitgevoerd worden. Aangezien een depressie een ernstige aandoening is.

Tot slot is er nog een interview uitgevoerd. Dit interview is gehouden bij de cliënt thuis. Dit omdat de cliënt dan in een vertrouwde omgeving is en zich het meest op haar gemak zou voelen. Het was een semigestructureerd interview, dit houdt in dat er vragen waren opgesteld van tevoren en dat er nog op verschillende onderwerpen kon worden doorgevraagd. Uit het interview is gebleken dat de cliënt ontzettend positief overal over is. De cliënt heeft naar eigen zeggen een leuke baan, wat zij niet als zwaar ervaart. Ook zijn er veel sociale contacten, de familie komt regelmatig op visite of de cliënt gaat bij familie langs. Daarnaast heeft ze verschillende koffie-uurtjes met vriendinnen en gaat ze vaak even wandelen ook met vriendinnen. De cliënt komt ook voldoende aan ontspanning toe geeft ze aan. Om te ontspannen gaat de cliënt een boek lezen, een stuk fietsen en gewoon even ‘bankhangen’. Er is ook gesproken over de hoge bloeddruk en wat de cliënt hier zelf aan probeert te doen, hoewel de cliënt geen hinder ondervindt door de hoge bloeddruk. Ze is aan het afvallen, de cliënt is alleenstaand en geeft aan dat het daarom soms lastig is om wat minder of gezonder te eten. Wel is de cliënt hier erg bewust mee bezig, wat natuurlijk erg goed is. Over het algemeen kan er wel gezegd worden dat de psychosociale gezondheid van de cliënt erg goed is, deze bestempeld zij zelf ook met een acht.

19

BibliografieBaarda, B. F. (2013). Basisboek kwalitatief onderzoek. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers.

Bech P, R. N. (2013). Major Depression Inventory (MDI).

Bosch, J. (2017). Hoge bloeddruk. Opgehaald van Jeroenboschziekenhuis: http://www.jeroenboschziekenhuis.nl/Publicaties/106891/Aandoeningen-Interne-Geneeskunde-Hoge-bloeddruk

Gezondheidsplein. (2017). Hoge bloeddruk. Opgehaald van Gezondheidsplein: https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/hoge-bloeddruk/item32640

Hartstichting. (2017). Hoge bloeddruk. Den Haag: Opmeer BV.

Hendriks, R. J. (2016, januari 7). Hoge bloeddruk oorzaken en symptomen. Opgehaald van Optimalegezondheid: http://www.optimalegezondheid.com/hoge-bloeddruk/oorzaken-en-symptomen-hoge-bloeddruk/

Karen van der Zee, R. S. (2012). Rand 36. Den Haag: Koninklijke bibliotheek . Opgehaald van UMCG: https://www.umcg.nl/EN/Research/InstitutesProgrammes/SHARE/researchtools/tools/Paginas/RAND36.aspx

Rummens, E. (2017). Wat zij de symptomen? Opgehaald van CM: https://www.cm.be/ziekte-en-behandeling/klachten-en-ziekten/hoge-bloeddruk/symptomen.jsp

Sporttesten. (2017). PAR-Q vragenlijst. Opgehaald van Sporttesten: http://sporttesten.nl/overig/par-q-vragenlijst

20

Bijlagen I. Brief aan de cliënt

Geachte mevrouw van der Heide,

Ik, Ineke Visser, ben studente aan de Hanzehogeschool te Groningen. Hier volg ik de studie Sport, Gezondheid en Management. Dit blok werk ik aan een onderzoek die de psychosociale gezondheid van een cliënt in kaart breng. Door middel van deze brief wil ik u op de hoogte stellen van wat u kan verwachten tijdens dit onderzoek.

Het doel van dit onderzoek is het achterhalen van uw psychosociale gezondheid, dit ga ik doen door middel van een interview en een drietal vragenlijsten. Voor het verkrijgen van de juiste informatie zal ik ongeveer twee uur van uw tijd nodig hebben. Ik ga dan een interview bij u afnemen, een kwaliteit van leven vragenlijst, een vragenlijst die betrekking heeft op uw lichamelijke gezondheid en tot slot een vragenlijst over depressie.

Door middel van het onderzoek zal er een verslag gemaakt worden waarin de gegevens van het interview en de vragenlijsten worden uitgewerkt. Op basis hiervan wordt er een conclusie gesteld. De gegevens van het interview en de vragenlijsten zullen met respect worden behandeld en worden alleen gezien door de docent die de opdracht gaat beoordelen.

Alvast bedankt voor uw medewerking.

Met vriendelijke groet,Ineke Visseri.visser@st.hanze.nl0683399608

21

II. Toestemmingsverklaring

22

III. Ingevulde PAR-Q test

23

IV. Ingevulde RAND-36 vragenlijst

24

25

26

27

V. Ingevulde Major (ICD-10) Depression Inventory vragenlijst

28

VI. Transcriberen interviewIneke: Hoe gaat het met u op dit moment?Cliënt: PrimaIneke: Kunt u dat verder toelichten?Cliënt: Ja, ik voel met gezond en gelukkig met mijn werk en mijn leventje hier.Ineke: Wat voor werk doet u?Cliënt: Ik werk bij de bakker.Ineke: Hoeveel werkt u daar?Cliënt: Euh, elf uur Ineke: Elf uren per week?Cliënt: Ja, en één keer in de 14 dagen huishoudelijk werk, drie uren. En een dag oppassen. Ineke: Eén dag per week?Cliënt: Ja, van zeven tot zeven. Ineke: Dat is een hele dag vol.Ineke: Verder geen werk meer ernaast?Cliënt: Nee. Ineke: Uhm, wat zijn de activiteiten tijdens het werk en ervaart u dit als zwaar? Vooral het werk in de bakkerij. Cliënt: Nee, is niet zwaar alleen maar leuk. Ineke: En is het huishoudelijk werk ook niet zwaar?Cliënt: Nee heb ik nergens last van. Ineke: Hoe is de sfeer op het werk?Cliënt: Prima.Ineke: Ja prima? U kunt goed opschieten met iedereen?Cliënt: Jahoor.Ineke: De sfeer in het team is goed?Cliënt: Ja er zijn weleens ups en downs, maar dat zal overal zo zijn denk ik. Ineke: Dat denk ik ook wel ja. Ineke: Wat is voor u de definitie van gezondheid?Cliënt: Tsja…. Dat je kunt doen en laten wat je wilt denk ik Ineke: Ja, en u vindt uzelf gezond?Cliënt: JaIneke: Oké en ziet u dat dan vooral op lichamelijk vlak of mentaal? Cliënt: Beide... beide ja.Ineke: U bent op dit moment gelukkig zei u, op een schaal van 1 tot 10 wat zou u dat geven?Cliënt: Een acht.Ineke: een acht oké, en waarom niet hoger of lager.Cliënt: Nou, ik ben alleenstaand dus dat stukje samenzijn heb ik wel gehad en dat gaf wel meerwaarde maar daarom ben ik wel gelukkig ik maak ervan wat ervan te maken valt. Ineke: Dat is hartstikke mooi, kunt u uw sociale leven beschrijven? Denk hierbij aan familie, vrienden en collega’s. Cliënt: Nou ja beschrijf dat eens even, ik heb heel veel contacten, ik heb mijn koffie-uurtjes, uhm loopvriendinnen, visite met familie, ja ik doe wel leuke dingen met familie. Ineke: dus eigenlijk wel heel veel sociale dingen.Cliënt: Ja. Ineke: U heeft aangegeven dat u last heeft van een hoge bloeddruk, in hoeverre heeft dit invloed op uw dagelijks leven. Cliënt: Helemaal niet. Ineke: Dat is ook hartstikke mooi. Cliënt: ik probeer er wat aan te doen, ik weet niet of dat voorkomt in de vragenlijst.Ineke: Ja

29

Ineke: Is er een duidelijke voor de hoge bloeddruk?Cliënt: Nee ik heb het al jaren.Ineke: Welke maatregelen heeft u genomen om ervoor te zorgen dat de bloeddruk weer wat omlaag gaat? Cliënt: Ik ben aan het afvallen. Ineke: En door middel van eten of sporten?Cliënt: ja, een veranderde manier van eten.Ineke: Ook meer bewegen? Cliënt: Nee, want dat doe ik altijd wel. Maar mijn valkuil van het alleen zijn is dat je alleen maar lekkere dingen maakt. En dan gewoon je bord leegeet. Ineke: Ja altijd eten wat jezelf lekker vindt.Cliënt: Ja. Ineke: Bent u in het verleden ziek geweest en bent u weleens opgenomen geweest in het ziekenhuis? Cliënt: ja, uuh ik heb last van evenwichtsstoornissen een virus op mijn evenwichtsorgaan. Hier heb ik een week mee in het ziekenhuis gelegen. Ineke: en daarnaast nog vaker?Cliënt: Ja, en ik ben eens geopereerd aan een poliep op mijn stembanden, en wat nog meer... Met mijn zwangerschap het ik er gelegen met een te hoge bloeddruk. Ineke: Dat was het eigenlijk wel?Cliënt: ja. Ineke: Vindt u dat u zelf genoeg aan ontspanning toekomt? Cliënt: ja.Ineke: En op welke manier ontspant u?Cliënt: Fietsen, lezen en uuh bankhangen. Ineke: Eigenlijk zijn dat wel alle verschillende aspecten van ontspannen. Ontspannen door bewegen, ontspannen door niks te doen. Cliënt: ja. Ineke: Hoeveel uur slaapt u gemiddeld per nacht?Cliënt: Acht uur.Ineke: oké acht uur, en is dit voldoende voor u?Cliënt: ja. Ineke: als u een nacht te weinig slaap heeft gekregen, heeft u hier dan last van de volgende dag. Cliënt: nee, maar als ik heel vroeg op moet zaterdags dan ga ik tussen de middag soms wel even een half uurtje op de bank. En met vroeg bedoel ik dan kwart over vijf. Ineke: dus even een middagdutje.Cliënt: ja een powernap.Ineke: Als u te weinig geslapen heeft bent u bijvoorbeeld niet chagrijnig ofzo? Cliënt: nee. Ineke: Dan zijn we alweer bijna aan het einde, heeft u verder nog vragen? Cliënt: NeeIneke: Of toevoegingen voor mij?Cliënt: Nee. Ineke: Nou dat was het dan alweer.