1

provincie groningen natuur & landschap

afdeling landelijk gebied

natuur en landschap

Achterin de brochure zijn lijsten opgenomen metonze taakvelden, welke medewerker zich hiermeebezighoudt en hoe zij te bereiken zijn en welkebrochures van de afdeling Landelijk Gebiedverkrijgbaar zijn. De tekst van de brochure iseveneens beschikbaar zijn op de provincialewebsite: www.provinciegroningen.nl.

In deze brochure staat in kort bestekwat de provincie doet om natuur- enlandschapswaarden in Groningen tebehouden en waar nodig te herstellen.De brochure beperkt zich tot hetbeleid dat is gericht op natuur enlandschap.Vanzelfsprekend zijn er veelraakvlakken met andere onderdelenvan het beleid, bijvoorbeeld met ruim-telijke ordening, water en milieu.

Geert Teis wist het honderd jaar geleden al:Groningen is een prachtige provincie, meteen grote landschappelijke verscheidenheiden een natuur met veel variatie.Iedere streek heeft nog zijn eigen uniekkarakter.De Groninger volksdichter gebruikt in zijnGrunnens Laid niet voor niets woorden als,,wonderlaand’’ en ,,golden raand’’ om hetGroningse platteland, het ,,ommelaand’’, tebeschrijven. Elke rechtgeaarde Groningerkent deze woorden en zingt ze met inge-houden trots als het eigen volkslied klinkt.Maar een dergelijk fraai en uniek plattelandblijft niet uit zichzelf in stand. Het kent velebedreigingen: oprukkende industrieën, kaal-slag, nieuwe wegen en verdroging. Om nogmaar niet te spreken van de vaak slechtogende nieuwbouwwijken bij kleine dorpen.Het provinciaal bestuur doet daarom zijnbest het platteland in topconditie te bren-gen.

3

Beleid en uitvoeringHet beleid van de provincie begint met hetstellen van allerlei vragen: welke natuur wil-len we behouden en ontwikkelen, hoe gaanwe om met het landschap, wat moet ergebeuren, en waar? De provincie moet zichnatuurlijk houden aan de voorschriften vande Rijksoverheid.Wat de provincie wil,wordt nauwkeurig beschreven in beleids-plannen. Het meest omvattend is hetProvinciaal Omgevingsplan, dat over veelmeer dan alleen natuur en landschap gaat.Daarnaast zijn er plannen voor bijvoorbeeldde ecologische hoofdstructuur (het aanelkaar knopen van natuurgebieden) en voornatuur- en landschapsbeheer in landbouw-streken.Al deze plannen worden uitvoerigbesproken met waterschappen, gemeenten,maatschappelijke organisaties en anderebetrokkenen, voordat ze worden vastgesteld.

Uitvoering

Bij de uitvoering van het provinciale beleidzijn veel partijen betrokken: gemeenten,waterschappen, Staatsbosbeheer, HetGroninger Landschap, maatschappelijkeorganisaties en bedrijven. Zij doen het uit-voerende werk, de provincie voert de regie.Het werk van de provincie vindt voorname-lijk achter de schermen plaats en daarom isdeze rol voor de buitenwereld vaakonzichtbaar. In deze brochure wordt perthema kort aangegeven wat de provincie

precies doet.Om het werk voor natuur en landschapgoed te doen is veel nodig. De provinciebeschikt daarvoor over drie belangrijkemiddelen:

-Financiële middelen: Het aankopen, inrichtenen beheren van natuurgebieden kost geld,net als het onderhoud van het landschap.Dat geld komt voor een groot deel van hetRijk. Het Rijk verdeelt het over de provin-cies en die verdelen het weer binnen hungrondgebied.Verder put de provincie uitEuropese subsidies. Daarnaast wordt erook provinciaal geld gebruikt.

-Juridische middelen: Beleid kan niet zonderregels. Er zijn landelijke wetten, waaraan deprovincie zich moet houden, en provincialeverordeningen. Regels van gemeenten(bestemmingsplannen) en waterschappenworden ter goedkeuring aan de provincievoorgelegd.

-Communicatie: Er wordt voortdurendgepraat met alle mensen die met natuur enlandschap te maken hebben. Natuurlijkworden ook de overige Groningers op dehoogte gehouden.

4

5

Ecologische hoofdstructuur

De natuur in ons land zit in een te krappejas. Natuurgebieden zijn te klein en te ver-snipperd om alle planten en dieren te her-bergen die erin thuishoren. Daarom wil deoverheid natuurgebieden vergroten en metelkaar verbinden. Dat is het basisidee vande ecologische hoofdstructuur. Het Rijkheeft in grote lijnen vastgesteld waar dezehoofdstructuur moet komen. De provinciesbepalen de exacte grenzen.Binnen die grenzen wordt op allerlei plek-ken in Groningen gewerkt aan uitbreidingvan de natuurgebieden, aansluitend opbestaande natuur. Bijvoorbeeld inWesterwolde, waar geïsoleerde natuurge-biedjes zoals het Metbroekbos bijVlagtwedde en de bossen van Sellingen

geleidelijk aan elkaar worden vastgeknoopt,zodat een deel van het beekdal van deRuiten A in oude luister kan worden her-steld. Ook in de lage delen van hetZuidelijk Westerkwartier en in het Gorechtgebeurt dit. Misschien wel het meest ambi-tieuze project is Midden-Groningen, eengebied ruwweg ten zuiden van hetEemskanaal. Daar wordt een nieuw, water-rijk natuurgebied van enorme omvang(2000 ha) ontwikkeld. Ook rond de zoge-heten Blauwe Stad, het meren-, bossen- enwoningbouwplan ten noorden vanWinschoten, speelt natuurontwikkeling eenbelangrijke rol.De gronden die bestemd zijn voor nieuwenatuur - bijna altijd landbouwgrond – wor-den meestal aangekocht en doorgeleverdaan een van de bekende natuurbescher-mingsorganisaties: Staatsbosbeheer,Natuurmonumenten of Het GroningerLandschap.Particuliere grondeigenaren kunnen ookzelf hun grond als natuurgebied gaan behe-ren; ze krijgen daarvoor dezelfde subsidies.Het is van belang dat de huidige eigenaren - meestal boeren - een goed alternatief krij-gen geboden wanneer zij wijken voornatuur. Daarvoor moeten gronden wordengeruild en soms complete landbouwbedrij-ven worden verplaatst. Ingewikkelde puzzelsmet grond dus. Hét middel om dergelijkepuzzels tot een goed einde te brengen islandinrichting. In verscheidene gebieden in

5

6

Groningen (onder andere ZuidelijkWesterkwartier, Middag-Humsterland,Haren,Westerwolde) zijn landinrichtings-projecten in uitvoering, waarbij grondenbeter over de eigenaren worden verdeeld.Soms gebeurt dat door herverkaveling,soms via vrijwillige kavelruil. De provinciebepaalt mee welke landinrichtingsprojectenworden uitgevoerd.

Nationaal Park Lauwersmeer

Het Lauwersmeer is een nationaal park inoprichting. Het doel van een nationaal parkis de waardevolle natuur in stand te hou-den én de mensen van die natuur te latengenieten. Een nationaal park krijgt extrageld voor voorlichting, onderwijsprojectenen natuurgerichte recreatie. Hoe het parkwordt beheerd, staat in een beheers- eninrichtingsplan. Dit plan wordt opgestelddoor allerlei mensen. In deze groep zijn debeheerders en de verantwoordelijke over-heden vertegenwoordigd.

Maar ook andere partijen, zoals de recrea-tiesector en de landbouw. De provinciedoet het secretariaat van dit overlegorgaan.

Waddengebied

Het belangrijkste natuurgebied vanGroningen ligt buitendijks: het waddenge-bied. Bij het beleid voor de wadden werktde provincie Groningen nauw samen metde beide andere waddenprovincies Fryslânen Noord-Holland. Samen vormen ze deStuurgroep Waddenprovincies. Ze hebbenhun beleid vastgelegd in het InterprovinciaalBeleidsplan Waddenzeegebied. Het hoofd-doel van dit plan is bescherming en ontwik-keling van de natuur. Economische activitei-ten zijn mogelijk zolang ze binnen dat doelpassen. De provincies werken weer samenmet het Rijk en andere instanties, die methet waddengebied te maken hebben. Deechte bevoegdheden van de provincies lig-gen vooral op het terrein van de ruimtelijkeordening en het milieu.

Ecologische verbindingszonesOm de natuur meer kansen te geven moe-ten natuurgebieden niet alleen worden ver-groot maar ook met elkaar worden ver-bonden. Deze ecologische verbindingszonesmoeten ervoor zorgen dat planten en die-ren de afstanden tussen de ‘natuureilanden’onderling kunnen overbruggen. De provin-cie heeft in totaal 19 van dergelijke ‘groeneverbindingswegen’ in Groningen aangewe-zen.

Ze bestaan uit een combinatie van smalledoorlopende ‘linten’ en verspreide ‘stapste-nen’.Allerlei soorten landschapselementenmaken er deel van uit: kleine natuurgebied-jes, maar ook watergangen, bermen, booms-ingels en landbouwgronden. Bij de meesteverbindingszones zijn dus veel verschillendeeigenaren en beheerders betrokken.Aan deprovincie de taak hen bij elkaar te brengen.In gezamenlijk overleg worden de zones ende invulling daarvan bepaald.De natuur stopt niet bij bestuurlijke gren-zen. Er zijn dus ook grensoverschrijdendeverbindingen gepland met Friese, Drentseen Duitse natuurgebieden.Voorbeelden vanzones waaraan gewerkt wordt zijn de ver-bindingszone tussen het Leekstermeer enhet Zuidlaardermeer over Drents grondge-bied en de verbinding tussen Oost-Groningen en het Emsland via hetTijdenskanaal en de Brualer Schloot.

7

Agrarisch natuurbeheer

8

De meest waardevolle en bijzondere natuuris te vinden in de ‘echte’ natuurgebieden.Maar ook daarbuiten is genoeg natuur diede moeite van het behouden waard is. Datgeldt zeker voor de landbouwgronden diebijna driekwart van de provincie beslaan. Jevindt er onder andere broedende weidevo-gels, overwinterende ganzen, kikkers in desloten en bloemen langs de slootkanten.Landbouwers kunnen een belangrijke bij-drage leveren aan het beheer van dienatuur, met maatregelen die het gewoneboerenwerk niet of nauwelijks in de wegstaan. Dit ‘agrarisch natuurbeheer’ gebeurtop vrijwillige basis en boeren kunnen daar-voor subsidies krijgen.Mogelijkheden zijn er in de eerste plaats inde ‘beheersgebieden’ die de provincie heeftaangewezen. Dit zijn landbouwgebieden metrelatief veel natuur, waar dus het meesterendement te verwachten valt.

Hier zijn met name subsidies beschikbaarvoor weidevogelbeheer. In de praktijk bete-kent dit dat er later gemaaid wordt,waardoor de nesten van de weidevogelsworden ontzien. Het beheer is ook gerichtop planten. Dat houdt bijvoorbeeld in datde slootranden niet bemest worden, zodateen gevarieerde plantengroei ontstaat.Ook in de rest van het agrarisch gebied zijndaarvoor mogelijkheden, maar daar is eenbeperkt aantal hectares beschikbaar. Datgeldt ook voor de subsidies voor flora- enfaunaranden langs akkers en voor natuur-vriendelijke vormen van braaklegging inakkerbouwgebieden.Sommige regelingen zijn ingewikkeld enroepen veel vragen op. Daar heeft de pro-vincie iets op bedacht: in samenwerkingmet anderen is het Informatiepunt LandelijkGebied opgezet. Hoe u dit informatiepuntkunt bereiken, leest u elders in deze bro-chure onder het kopje ‘Meer informatie’.

Soortenbeleid

Aanvullend op het algemene natuur-beleid zijn er speciale maatregelen enprojecten voor bepaalde soortenplanten en dieren. Dit zijn bedreigdesoorten die extra aandacht enbescherming nodig hebben. De pro-vincie werkt mee aan een landelijkprogramma voor dit zogeheten soor-tenbeleid en heeft daarnaast eigen‘specialiteiten’. Er zijn bijvoorbeeldprojecten voor akkervogels als degrauwe kiekendief en de kwartelko-ning, waarvoor Groningen een belang-rijk broedgebied is.Andere projectenrichten zich onder meer op steenui-len, akkerflora, vleermuizen, vlindersen libellen. De inhoud van de projec-ten is verschillend. Onderzoek envoorlichting maken er meestal deelvan uit, naast kleinschalige bescher-mingsmaatregelen zoals nestbescher-ming, aanbrengen van nest- en ver-blijfplaatsen, bermbeheer enzovoort.De projecten worden veelal uitge-voerd door of met hulp van vrijwilli-gers.

9

Landschapsbescherming en -beheer

10

Groningen kent tal van landschappen: deuitgestrekte akkers van het Hogeland, hetOldambt met veel monumentale boerderij-en, het wierdenlandschap met zijn wierdenen kronkelende sloten, het coulissenland-schap van het Zuidelijk Westerkwartier, debosrijkdom van het Gorecht enWesterwolde, de kaarsrechte lijnen van deVeenkoloniën. Het eigen karakter van iede-re streek wordt voor een deel bepaalddoor algemene kenmerken, zoals het typeverkaveling of de mate van openheid vanhet landschap.Voor een deel zit het ook inbeeldbepalende elementen zoals dijken,wierden, maren en andere natuurlijkewaterlopen, de boomsingels in het ZuidelijkWesterkwartier en de essen vanWesterwolde.Veel van deze elementenhebben bovendien cultuurhistorischewaarde: ze vertellen de geschiedenis vanhet landschap.

De provincie wil het streekeigen karakter,de structuur van het landschap en de ken-merkende elementen behouden en herstel-len. Bestemmingsplannen leggen debescherming van mooie landschappen vast.Daarnaast heeft de provincie eigen moge-lijkheden voor herstel en beheer. Die wor-den nu afzonderlijk besproken.

Wierden

Noord-Groningen is getekend door hetgevecht tegen de zee. Daarvan getuigen bij-voorbeeld de talloze wierden: woonheuvelsdie vroegere bewoners in het nog onbedijk-te gebied hebben opgeworpen. Op veelwierden zijn dorpen gebouwd, maar er zijner ook met een enkele boerderij erop ofzelfs helemaal onbebouwd. Behalve blikvan-gers in het landschap zijn het ook archeolo-gische schatkamers.

11

In het project ‘Wierden en waarden’ werktde provincie aan behoud en herstel vandeze landschappelijke en historische plaat-sen. Daarbij worden vooral ook de wier-denbewoners zelf betrokken. Het gaatimmers over hun eigen dorp.Karakteristieke elementen zoals paden,groenstructuren en sloten worden hersteldof opgeknapt.Waar de wierdengrond alsakker wordt gebruikt, worden landbouwersgestimuleerd de grond zodanig te bewerkendat de waardevolle dingen die nog in debodem zitten er niet van te lijden hebben.Soms wordt grond aangevuld om verdereafbraak tegen te gaan. Bij enkele wierden,zoals Feerwerd-noord en Englum, zijn afge-graven delen weer aangevuld.

Dijken

In het noordelijk zeekleigebied getuigenoude dijken van de vroegere inpolderin-gen.Vanwege hun grote historische waardeen hun rol in het landschap wil de provinciedeze 'slaperdijken' instandhouden. Daaromzijn de dijken met hun opvallende doorgan-gen, schotbalkloodsjes en kolken planolo-gisch beschermd.Aanpassen of afgraven isslechts in een enkel geval toegestaan. Erwordt regelmatig gecontroleerd en overtre-dingen worden stevig aangepakt.Op vrijwillige basis en met steun van deprovincie worden verdwenen delen van sla-perdijken weer hersteld, met name in hetReitdiepgebied. Eigenaren van oude dijken

kunnen subsidie aanvragen voor de ontwik-keling van gevarieerd, kruidenrijk grasland(in het kader van de subsidieregeling agra-risch natuurbeheer).

12

Natuurlijke waterlopen

In Middag-Humsterland en in de streek tennoorden van Appingedam liggen veelnatuurlijke waterlopen: kronkelende water-gangen en sloten die rechtstreeks afstam-men van de kweldergeulen en -prielen uitde periode voor de bedijking. Ze bepalen inhoge mate het gezicht van het landschap.De bescherming van deze waterlopen stuit-te in het verleden op problemen. Daarom isin deze twee gebieden gekozen voor eenspeciale benadering. In Middag-Humsterlandhebben alle betrokken partijen op initiatiefvan de provincie afspraken gemaakt over debescherming van het landschap. Op eenkaart is onder meer precies aangegevenwelke waterlopen niet gewijzigd of gedemptmogen worden en bij welke dit alleenonder bepaalde voorwaarden mogelijk is. Inhet algemeen zijn de natuurlijke waterlopenbeschermd. Een vergelijkbare aanpak isgekozen ten noorden van Appingedam, inhet kader van de ruilverkavelingAppingedam-Delfzijl.

Voor de oevers van natuurlijke waterlopenis een subsidie mogelijk voor het vormenen instandhouden van rietzomen (in hetkader van de subsidieregeling agrarischnatuurbeheer).

Poelen, dobben en petgaten

‘Natte landschapselementen’ zoals poelen,dobben en petgaten verrijken het landschapen vormen waardevolle stukjes natuur.Onder regie van de provincie werkt destichting Landschapsbeheer Groningen aanhet herstel van deze landschapselementen.In het verleden zijn ze vaak nogal verwaar-loosd. Er worden ook nieuwe poelengegraven. Met de eigenaren worden afspra-ken gemaakt over de instandhouding ervan.Er zijn subsidies voor het beheer van poe-len en dobben.

Singels en houtwallen

Houtsingels bepalen het landschapsbeeld ingrote delen van het ZuidelijkWesterkwartier. Ooit dienden ze ondermeer als bron van hout voor eigen gebruiken als veekering. Hun functies binnen hetboerenbedrijf zijn ze echter kwijtgeraakt endaardoor zijn veel houtsingels verwaarloosdof verdwenen. Onder regie en met steunvan de provincie zijn inmiddels honderdenkilometers houtsingel weer opgeknapt endit herstelwerk is nog steeds aan de gang.Met de eigenaren worden afsprakengemaakt over de instandhouding.Voor hetonderhoud is subsidie beschikbaar.

Overige elementen

De provincie draagt financieel bij aan ver-schillende andere projecten waarbij land-schapselementen worden hersteld, veelaluitgevoerd door Landschapsbeheer:• Kerken in het groen (herstel en onder-

houd van kerkhoven)• Het bewaren van het iepenbestand• Herstel van monumentale boerenerven• Herstel van slingertuinen

13

ArcheologieHet rijke cultuurhistorische erfgoed in deprovincie Groningen bestaat niet alleen uitwat in het landschap te zien is. Een anderdeel ligt verborgen in de bodem. Dit deelvan het erfgoed, ook wel bodemarchiefgenoemd, is het onderwerp van de archeo-logie.Veel mensen denken dan aan opgra-vingen, maar sinds het Verdrag van Valletta(‘Malta’) staat het behoud van het bodem-archief voorop. Provincies richten zichvooral op de archeologische monumenten-zorg, brengen archeologische terreinen inkaart en zorgen voor het beheer ervan.

Daarnaast houdt de provincie zich nadruk-kelijk bezig met het presenteren van dit erf-goed aan bewoners en bezoekers, op eenmanier die het bodemarchief geen schadetoebrengt.Soms zijn opgravingen onvermijdelijk. Zeworden niet door de provincie uitgevoerd,maar door de universiteit, de gemeenteGroningen en andere partijen.Tenslottemoeten de vondsten, die eenmaal uit degrond zijn gehaald, worden beheerd.Hiervoor beschikken de drie noordelijkeprovincies over een gezamenlijk depot.

14

Wet- en regelgeving Om natuur en landschap te beschermenzijn wetten en regels nodig. Sommige vandeze wetten en regels zijn door het Rijkbepaald, anderen zelfs door de EuropeseUnie. De provincie wordt in veel gevallenbij de uitvoering ervan betrokken.Daarnaast kent de provincie ook eigen ver-ordeningen. De wetten en regels die speci-aal voor natuur en landschap zijn gemaakt,zetten we hieronder even op een rijtje.

Vogel- en Habitatrichtlijn van de EU

Twee richtlijnen van de Europese Unie ophet gebied van natuurbescherming, deVogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn, hebbengevolgen voor het beleid van de provincie.Het doel van deze richtlijnen is bepaaldesoorten en hun leefgebieden te bescher-men. De richtlijnen verplichten de landendie lid zijn van de Europese Unie om speci-ale beschermingszones in te stellen. InGroningen is, mee op advies van de provin-cie, een aantal Vogelrichtlijngebieden aange-wezen, waaronder het Lauwersmeergebieden de omgeving van het Zuidlaardermeer.De provincie let op de bescherming vanvogels in en rond deze gebieden.

Flora- en faunawet

Deze wet regelt de bescherming van wildeplanten en dieren.Vrijwel alle diersoortenzijn volgens de wet in principe beschermd.Van dit algemene beschermingsprincipe kanin bepaalde gevallen worden afgeweken, bij-voorbeeld bij schade aan landbouwgewas-sen of schade aan andere dieren. Het fauna-beheer en de bestrijding van schade enoverlast door dieren vallen onder debevoegdheden van de provincies. De wetbiedt de provincie ook de mogelijkheidsoorten te beschermen door een‘beschermde leefomgeving’ aan te wijzen.

15

Natuurbeschermingswet

Waar de Flora- en faunawet de bescher-ming van soorten regelt, is de wettelijkebescherming van gebieden geregeld in deNatuurbeschermingswet. In Groningen zijnonder meer de kwelders van de noordkusten de Dollard, het Lauwersmeer en deoeverlanden van het Schildmeer aangewe-zen als beschermd natuurmonument. Inbeschermde natuurmonumenten moet denatuur zoveel mogelijk worden ontzien,zodat er geen schade ontstaat. De provincieis betrokken bij de aanwijzing van gebiedenen adviseert de minister van Landbouw,Natuurbeheer en Visserij (LNV) bij het ver-lenen van vergunningen voor activiteiten inen rond natuurmonumenten.

Boswet, Natuurschoonwet

In de Boswet staan regels voor het behoudvan de bossen. De Natuurschoonwet regeltde instandhouding van sommige landgoede-ren.Voor de uitvoering van beide wetten ishet ministerie van LNV verantwoordelijk.De provincie heeft een adviesrol.

16

Vinger aan de polsDe provincie wil graag weten hoeeffectief haar beleid voor natuur enlandschap is. Leiden de maatregelenen het geld dat besteed wordt erinderdaad toe dat de doelen bereiktworden? Daarom heeft de provincieeen eigen onderzoekssysteem in hetleven geroepen, het BiologischMeetnet. In dit meetnet worden ver-anderingen geregistreerd in het land-schap, cultuurhistorische objecten,waterhuishouding, vogelbevolking enbegroeiïng. Het meetnet heeft ook alsdoel belangrijke nieuwe ontwikkelin-gen in natuur en landschap tesignaleren.

17

18

Wilt u meer weten over de mogelijkheden voornatuur- en landschapsbeheer door particulieren,dan kunt u terecht bij het InformatiepuntLandelijk Gebied,Trompsingel 17, 9742 CZGroningen, tel. (050) 3178555, website:www.infopuntgroningen.nl,e-mail: info@infopuntgroningen.nl

Deze brochure staat ook op onze provincialewebsite: www.provinciegroningen.nl .Wijzigingen zullen op de website regelmatigworden bijwerkt. Is deze informatie niettoereikend en wilt u meer weten over hetprovinciaal natuur- en landschapsbeleid, dankunt u terecht bij een van onze medewerkersof u kunt andere publicaties en nota'sopvragen. In de bijgevoegde lijsten vindt u onsaanbod, hoe u ons kunt bereiken en welketaken de medewerkers uitvoeren.

COLOFON

Provincie Groningen koestert natuur en landschapOktober 2002

Samenstelling:Provincie Groningen:afdeling Landelijk Gebied en afdeling Landinrichting en Water

Tekst:Henk van den Brink,Hermann Hoogakker

Opmaak en druk:Afdeling Facilitaire Zaken, Provincie Groningen

Fotografie:Jur Bosboom, Provincie Groningen;Robert Ketelaar,Vlinderstichting (foto's Venwitsnuitlibel en Heideblauwtje)

Provincie Groningen, Afdeling Landelijk GebiedPostbus 630, 9700 AP GroningenTel. secretariaat: 050-3164543 • Fax: 050-3164439email: secretariaat.l.g.@provinciegroningen.nl

De provincie Groningen wenst meer in contact te komen met haar burgers en wat onder hen leeft.Heeft u vragen, ideeën of suggesties over ons natuur- en landschapsbeleid of deze brochure,

laat het ons weten!

19

Medewerkerslijst Afdeling Landelijk Gebied

Naam tel.nr. emailadressen

Bakker S. (Sandra) 050 - 3164581 s.bakker@provinciegroningen.nlBerkel B.M. van (Brigitte) 050 - 3164387 b.m.van.berkel@provinciegroningen.nlBoven, M (Marten) 050 - 3164630 m.boven@provinciegroningen.nlBrenkman W.F. (Wim) 050 - 3164511 w.brenkman@provinciegroningen.nlBuurmeijer F.S. (Fenna) 050 - 3164808 f.buurmeijer@provinciegroningen.nlDungen W.J.A. van den (Monique) 050 - 3164487 m.vanden.dungen@provinciegroningen.nlEenkema, C.L. (Cor) 050 - 3164893 c.l.eenkema@provinciegroningen.nlGraaf, S. de (Saskia) 050 - 3164089 s.de.graaf@provinciegroningen.nlGraaf, S. van der (Sonja) 050 - 3164188 s.van.der.graaf@provinciegroningen.nlGroenendijk, H.A. (Henny) 050 - 3164291 h.groenendijk@provinciegroningen.nlHaverkort, H.A.H. (Herman) 050 - 3164818 h.a.h.haverkort@provinciegroningen.nlHof J. van 't (Jan) 050 - 3164851 j.vant.hoff@provinciegroningen.nlHols, M.J.G.(Martin) 050 - 3164217 m.j.g.hols@provinciegroningen.nlHooff van E. (Edwin) 050 - 3164853 e.van.hooff@provinciegroningen.nlHoogerwerf,A. (Anco) 050 - 3164459 a.hoogerwerf@provinciegroningen.nlKlinken,A.C.van (Alco) 050 - 3164602 a.c.van.klinken@provinciegroningen.nlLaat, N.H.J. de (Nico) 050 - 3164004 n.de.laat@provinciegroningen.nlMeijering, J.J. (Jan) 050 - 3164874 j.j.meijering@provinciegroningen.nlOudega, B.P. (Bouke) 050 - 3164396 b.p.oudega@provinciegroningen.nlPloeg, P van der (Piet) 050 - 3164847 p.vander.ploeg@provinciegroningen.nlPraktiek,A.I. (Anne) 050 - 3164846 a.l.praktiek@provinciegroningen.nlSchaik,A. van (Andre) 050 - 3164815 a.h.van.schaik@provinciegroningen.nlScharenburg van C.W.M. (Kees) 050 - 3164149 c.w.m.van.scharenburg@provinciegroningen.nlSchulte, J.C.M. (Johann) 050 - 3164837 j.c.m.schulte@provinciegroningen.nlSie, E (Edward) 050 - 3164004 e.sie@provinciegroningen.nlVelde, M. van der (Meinte) 050 - 3164260 m.vander.velde@provinciegroningen.nlVisser,A.J. (Albert) 050 - 3164203 a.visser@provinciegroningen.nlVos, J. (Hans) 050 - 3164336 j.vos@provinciegroningen.nlWever, D.J. (Derk Jan) 050 - 3164920 d.j.p.wever@provinciegroningen.nlWiering, R. (Rob) 050 - 3164245 r.wiering@provinciegroningen.nlZevenberg, R. (Rinck) 050 - 3164737 r.zevenberg@provinciegroningen.nl

Oktober 2002

20

Publicaties, nota's en verordeningen Afdeling Landelijk Gebied Onderstaande Publicaties en nota's zijn verkrijgbaar bij:Provincie Groningen: Afdeling Communicatie en Kabinet • Postbus 610 • 9700 AP Groningen

Tel: 050-316 4133 • Fax: 050-313 81 93De provinciale web-site: www.provinciegroningen.nl • e-mail: info@provinciegroningen.nlEen van de provinciale medewerkers (zie lijst ambtelijk apparaat)

• Verordening schadebestrijding dierenprovincie Groningen (zie provinciaal blad 13, 2002)

• Beleidsnotitie Uitvoering Flora- en Faunawet

• Ontgrondingenbrochure "Zand in Balans"

• Brochure "Beleid oude Dijken; dijken die nietmogen wijken"

• Provinciale ontgrondingsverordening,

• Provinciale legesverordening,

• Heffingsverordening ontgrondingen Groningen

• Gebiedsplan Programma Beheer Groningen

• Uitwerkingsnotitie compensatie bos en natuur(+ bijbehorende brochure)

• "Witte Gebieden" in Groningen ingekleurd(april 1988).

• Gebiedsvisies uitwerking Ecologische hoofd-structuur:deelgebieden: Zuidelijk westerkwartier

Lutjegast DoezumHoogkerk- ZuidhornFransumWesterwoldeSchiereiland van WinschotenMidden-GroningenHarenSauwerd

• Nota Ecologische Verbindingszones

• Nota Ecologische VerbindingszonesDuurswold

• Groningen werkt aan de natuur (een tussen-stand)

• Uitvoeringsprogramma Ecologische verbin-dingszones

• Toestand van de Natuur in de provincieGroningen

• SGB gebiedsplannen:WierdenWesterwoldeWesterkwartierGorecht (in voorbereiding)

• Nota Soortenbeleid Provincie Groningen

Oktober 2002

21

Ambtelijk apparaat Afdeling Landelijk Gebied Oktober 2002

Takenpakket NaamAfdelingshoofd Wim BrenkmanPlaatsvervangend afdelingshoofd Monique van den DungenManagement Asssisten Sandra Bakker

Team BeleidsontwikkelingTeam coördinator Saskia de GraafArcheologie Henny GroenendijkLandschap (beleidsontwikkeling), cultuurhistorie (Belvedère),ruimtelijke ordening, landinrichting, infrastructuur Jan MeijeringProgramma Beheer, Natuurdoeltypen, EHS, Ecologische Verbindingszones (begrenzingenprocedures),Witte Gebiedenbeleid, Natuurcompensatie, convenant brakke natuurontwikkeling, Ecologie Meerstad Meinte van der VeldeSturingsmodel Gebiedsgerichte Inrichting Landelijk Gebied,SGB-gebiedsplan Gorecht,Wet Ammoniak en Veehouderij,Provinciale EHS, BGM-project Westerbroeksemadepolder Saskia de GraafGrondbeleid, programmering grondverwerving,beleidsonderzoek natuur en landschap, jaarcyclus, begroting, Monique van den Dungen Algemene beleidsontwikkeling, ruimtelijke ordening,bosontwikkeling, EHS Blauwe Stad, Piet van de PloegUitvoering proeftuinen, lange termijnvisie afdeling landschappelijke raamwerken Alco van Klinken

Team implementatieTeam coördinator Anco HoogerwerfOntgrondingen (beleid), oppervlaktedelfstoffen, grondstromen Marten BovenOntgrondingen, zandwinning Derk-Jan WeeverInformatiepunt Landelijk Gebied, Stuurgroep Waddenprovincies Andre van SchaikGroene wetgeving: Boswet, faunabeheersplan Midden-Groningen, Rinck ZevenbergSecretariaat Nationaal Park I.o. Lauwersmeer,communicatieproject, Robuuste Verbindingen (begrenzing),waterprojecten, zoet-zout gradiënten Anco HoogerwerfSubsidiering grondaankopen, financiën nationaal park I.o. Lauwersmeer, subsidiering Groninger Landschap Hans Vos

22

Flora en Faunawet, Financiën BGM projecten, Boswet Fenna BuurmeijerPKB-Waddenzee/IBW, Stiltebeleid, Habitat en vogelrichtlijngebieden, Natuurbeschermingswet,Flora- en Faunawet Herman HaverkortStructuurschema Groene Ruimte 2, Besluitvorming Nationaal Park Lauwersmeer Sonja van der Graaf

Team ProjectenTeam coördinator Cor EenkemaProjecten, contactpersoon Landschapsbeheer Groningen Johan SchulteNatuurdoeltypenkaart (implementatie), Evaluatie programma Beheer, Programmering uitvoering soortenbeleid,ecologische verbindingszones (begrenzingen),Project Trans Ecological Network Albert VisserProgrammaring BGM, SGB Gebiedsplan Wierden, project Wierden en Waarden Anne PraktiekWitte gebiedenbeleid, rioleringszaken, grondwater-beschermingsgebieden, milieuzaken, agrarisch natuurbeheer Nico de LaatProjecten Wierden en Waarden, landschapselementen Eemsmond, Herstel Essen, Kurort Nieuweschans Rob WieringProjecten rijksregeling SGB/POP, ondersteuning Wet Ammoniak en Veehouderij Martin HolsProjecten SGB/POP regio West, Uitvoeringsprogramma BGM 2001-2003/POP, POP-Plan van aanpak regio West Bouke OudegaImplementatie Bestuursovereenkomst IPO-LNV,Programmamanager SGB-projecten, Uitvoerings-programma BGM Cor EenkemaBescherming oude dijken, landschapsprojecten,ontgrondingen (GIS) Edward Sie

Team monitoringTeam coördinator Brigitte van BerkelInventarisatie flora en fauna, Biologisch Meetnet,Toestand van Natuur en Landschap, Kees van ScharenburgInventarisatie flora en fauna, Biologisch Meetnet,Toestand van Natuur en Landschap, Jan van 't HofInventarisatie flora en fauna, Biologisch Meetnet,Toestand van Natuur en Landschap, Edwin van Hoof