BEELDEN IN LEIDEN

Openlucht TentoonstellingNEDERLANDSBEELDHOUWTALENT

Hooglandse Kerkgracht22 mei t/m 3 augustus 2014

ontwerp + fotografie: www.doublematured.com ism www.ateliertinga.nl

PROJECTPLAN2016

2 / 23

PROJECTPLAN2016 Leiden, 26 oktober 2016

BIL201619 MEI T/M 7 AUGUSTUS

3 / 23

INLEIDING

1. BEELDEN IN LEIDEN 1.1 Positionering 1.2 Opdrachtstelling 1.3 Selectie 1.4 Masterclass 1.5 Frans de Wit Prijs en Publieksprijs LD 1.6 Bemiddeling

2. TENTOONSTELLINGSCONCEPT 2.1 BiL2016: LIFE SCIENCE 2.2 BiL2017: DE STIJL 2.3 BiL2018: DE OUDHEID

3. LOCATIE 3.1 Hooglandse Kerkgracht in het centrum van Leiden 4. PUBLIEKSPARTICIPATIE 4.1 Publieksvisie 4.2 Onderwijsprogramma 4.3 Kinderateliers 4.4 Lezing 4.5 Rondleidingen 4.6 Publieksprijs 4.7 Organisatie

5. PR EN MARKETING 5.1 Doelstelling 5.2 Strategie 5.3 Doelgroep 5.4 Communicatieboodschap 5.5 Communicatiemiddelen 5.6 Galerie 5.7 Organisatie

6. ORGANISATIE EN PLANNING 6.1 Bestuur Stichting Beelden in Leiden 6.2 Curator en vormgeving 6.3 Comité van Aanbeveling 6.4 Jury Frans de Witprijs 6.5 Samenwerkende organisaties

7. BEGROTING EN DEKKING 7.1 Strategie 7.2 Sponsoring 7.3 Fondsenwerving 7.4 Begroting 2016-2018

4 / 23

INLEIDINGStichting Beelden in Leiden heeft zich ten doel gesteld uit te groeien tot hét podium voor jong Nederlands beeldhouwtalent. Dit podium is in de eerste plaats – en heel letterlijk – een jaarlijks terugkerende openluchttentoonstelling in de historische binnenstad van Leiden, waarvoor talentvolle jonge kunstenaars, geselecteerd door een professionele curator, worden gevraagd een kunstwerk te maken. De tentoonstelling biedt de deelnemende kunstenaars de mogelijkheid om gedurende twee maanden in de zomer hun werk te presenteren aan een zeer breed en zeer gemêleerd publiek. Daarnaast wil de Stichting Beelden in Leiden ook in overdrachtelijke zin een podium bieden door op verschillende manieren als partner of ‘ambassadeur’ van de kunstenaars op te treden, zowel tijdens de tentoonstellingsperiode als daarna. Activiteiten van de Stichting, behalve de terugkerende tentoonstelling, zijn onder meer de organisatie van een masterclass, informatievoorziening via publicaties, bemiddeling bij verkoop en opdrachten.

Onze inspanningen hebben in 2015 geleid tot het volgende resultaat: • Het werk Ortus van Mirjam Knibbeler is verkocht aan museum MORE te Gorssel• Het werk ‘Waar dwarrelen je brengt’ is verkocht aan het Business Platform

Schipholweg te Leiden en heeft een plek gekregen op het Schuttersveld.• Aan particuliere verzamelaars is werk verkocht van: Guust Persoon,

Guido van der Linden, Jordan Herregraven en Marleen Hartjes. • Het werk van Jordan Herregraven A hundred dreams of the deathless tomb in the

cloud of green a soundless womb is permanent te zien bij tuinvereniging Oostvliet in de Oostvlietpolder te Leiden.

• Het werk van Kevin Bauer Et ita factum est heeft een plek gekregen in de beeldentuin van Het Nijenhuis / Museum de Fundatie.

• Naast alle publicaties die deel uitmaakten van het totale marketingproces (o.a. bijlage Leidsch Dagblad) heeft HP/De Tijd speciale aandacht besteed aan Marit Zandbergen.

Het thema van Beelden in Leiden in het lustrumjaar 2016 is Life Science en wordt georganiseerd in samenwerking met het Leiden Bio Science Park. Leven en wetenschap, in wezen alles wat met leven te maken heeft, is een permanente bron van inspiratie voor kunstenaars en al eeuwen onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Samenwerking met het Leiden Bio Science Park getuigt enerzijds van de wens van de Stichting Beelden in Leiden om via cross-over projecten een zo groot mogelijk publiek voor de Nederlandse beeldhouwkunst te winnen. Anderzijds wil de Stichting hiermee laten zien dat zij net als het Bio Science Park staat voor innovatie, talentontwikkeling en kwaliteit.

In 2017 zal de basis van het thema liggen in het gegeven dat De Stijl 100 jaar geleden is opgericht. Samen met Museum De Lakenhal zullen wij naast de expositie op de Hooglandse Kerkgracht een tentoonstelling organiseren gericht op Theo van Doesburg. Het Rijksmuseum voor Oudheden heeft ons gevraagd om in 2018, wanneer het museum 200 jaar bestaat, samen te werken aan een thema dat aansluit bij de Oudheid.Kortom: uitdagingen in overvloed!

Joque MulderVoorzitter Stichting Beelden in Leiden

5 / 23

2. BEELDEN IN LEIDEN

1.1 Positionering

In het aanbod van beeldententoonstellingen in de openbare ruimte in Nederland neemt Beelden in Leiden een bijzondere positie in. Het deelnemersveld bestaat sinds 2014 exclusief uit startende kunstenaars. Aan andere tentoon- stellingen op het gebied van buitenkunst, zoals de Lustwarande in Tilburg, Kunstroute Zijpe en Beelden op de Scheldeboulevard in Terneuzen, doen alleen bij uitzondering kunstenaars mee die net zijn afgestudeerd.

Veel van dergelijke tentoonstellingen richten zich op kunstenaars uit de regio, waar Beelden in Leiden een uitgesproken landelijk podium is. De Nederlandse Kring van Beeldhouwers, die met een zekere regelmaat tentoonstellingen in de openlucht organiseert, laat door hun ballotage-systeem geen academieverlaters toe. Datzelfde geldt voor grotere evenementen als ArtZuid en Den Haag Sculptuur, die uitgesproken internationaal georiënteerd zijn en doorgaans proberen met gevestigde (vaak wereldberoemde) namen een zo groot mogelijk publiek te bereiken.

Hoewel publieksbereik ook voor Stichting Beelden in Leiden van wezenlijk belang is en zij om die reden gekozen heeft voor een gratis toegankelijke tentoonstelling in de openbare ruimte, staat het jonge Nederlandse beeldhouwtalent voorop. In tegenstelling tot andere initiatieven reikt de doelstelling van de Stichting verder dan alleen de organisatie van een jaarlijkse tentoon stelling. Deze maakt deel uit van een langdurig totaalprogramma dat als doel heeft jonge Nederlandse beeldhouwtalenten te presenteren en te ondersteunen en hen daadwerkelijk een stap te laten maken op weg naar een succesvol professioneel kunstenaarschap. Daarbij is niet alleen de beginnende kunstenaar gebaat, maar uiteindelijk de gehele hedendaagse Nederlandse beeldhouwkunst.

1.2 Opdrachtstelling

Om de deelnemers voor te bereiden op de beroepspraktijk wordt door de Stichting Beelden in Leiden - in nauwe samenspraak met de curator - voor het tentoon te stellen kunstwerk een opdracht geformuleerd. De gedachte hier achter is dat kunstenaars en beeldhouwers in het bijzonder, vaak anders dan tijdens hun studie, pas in de praktijk te maken krijgen met situaties die zeer concrete eisen stellen aan een kunstwerk en zeker als het gaat om werk in opdracht. De Stichting wil zodoende de kunstenaars ervaring laten op doen die hen bij dergelijke situaties in de toekomst verder kan helpen. Omdat de tentoonstelling plaatsvindt in de openbare ruimte zijn bestendigheid tegen weersinvloeden en vandalisme de eerste vereisten voor een kunstwerk dat in het kader van Beelden in Leiden wordt gemaakt. Hieruit volgt meteen een tweede vereiste, namelijk dat het kunstwerk geen aanstoot geeft en er rekening wordt gehouden met een zeer uiteenlopend publiek, van alle leeftijden en achtergronden, waarvan een deel ongevraagd met de tentoonstelling geconfronteerd zal worden.

Per editie wordt aan deze algemene eisen een specifieke eis toegevoegd. Deze eis kan bijvoorbeeld betrekking hebben op het materiaalgebruik, zoals in 2014 het gebruik van beton, of op een gebeurtenis, zoals in 2015 het 425-jarig bestaan van de Hortus botanicus Leiden. Door het stellen van een min of meer vastomlijnde opdracht zijn de deelnemers genoodzaakt om naast de artistieke eisen die zij zichzelf opleggen ook aan de context en functie van het kunstwerk

6 / 23

voldoende aandacht te besteden. Voor de realisatie van hun werk krijgen de kunstenaars een onkostenvergoeding. De Stichting Beelden in Leiden hecht eraan dat de kunstenaars als professionals worden gezien en acht daarom een onkostenvergoeding vanzelfsprekend. De werken blijven tot moment van verkoop eigendom van de kunstenaars.

Openlucht tentoonstelling

BotanicaOntwerp + fotografie: www.doublematured.com ism www.ateliertinga.nl

Beelden in LeidenHooglandse Kerkgracht

& Hortus botanicus Leiden13 mei t/m

2 augustus 2015

rillijnen

rillijnen

rillijnen

rillijnen

1037.1009 uitnodiging_WT_2.indd 2 13-04-15 15:02

1.3 Selectie

Beelden in Leiden richt zich op beginnende beeldhouwers, dat wil zeggen kunstenaars die recent zijn afgestudeerd op ruimtelijk werk aan een kunstacademie in Nederland. De selectie van de deelnemers aan de tentoonstelling is in handen van een ervaren en onafhankelijke curator die gespecialiseerd is in hedendaagse Nederlandse beeldhouwkunst. Voor de eerste vijf edities van Beelden in Leiden, waarvan er inmiddels vier zijn gerealiseerd, is deze rol weggelegd voor Feico Hoekstra, freelance tentoonstellingsmaker voor onder andere Museum Beelden aan Zee in Den Haag en Museum de Fundatie in Zwolle. De curator put uit zijn bestaande netwerk, maar bekijkt daarnaast speciaal voor Beelden in Leiden de eindexamen-exposities van kunstacademies in Nederland, alsook solo- en groepspresentaties in galeries en andere expositieruimtes.

Van doorslaggevend belang bij de selectie is de artistieke kwaliteit van het getoonde werk. De focus ligt daarbij op werk dat geschikt is voor de openbare ruimte, hoewel dit tegelijkertijd geen voorwaarde is. De meeste jonge kunstenaars hebben immers weinig tot geen ervaring met het maken van sculpturen voor de openbare ruimte en juist in de autonome kunst tonen het talent en de mogelijkheden van een kunstenaar zich vaak het best. De curator krijgt expliciet de opdracht om kandidaat-deelnemers uit het hele land te zoeken om zodoende tegemoet te komen aan de ambitie van de Stichting Beelden in Leiden om een landelijk podium te zijn. Ook hier geldt echter dat de artistieke kwaliteit van het werk voorop staat en dat landelijke spreiding van de kunstenaars op geen enkele manier een doel op zich is.

Campagnebeeld 2015

7 / 23

1.4 Masterclass

Met ingang van Beelden in Leiden 2014 is ervoor gekozen de deelnemers aan de tentoon-stelling een masterclass van een al gevestigde kunstenaar aan te bieden. Dit idee kwam destijds rechtstreeks voort uit de complexiteit van het gekozen materiaal dat voor de deelnemers verplicht was gesteld, namelijk beton, waarmee geen van allen ervaring had. Om die reden werd ‘betonkunstenaar’ Ruud Kuijer uit Utrecht benaderd én bereid gevonden om in zijn atelier een masterclass te verzorgen waarin hij de kenmerken van het materiaal en de artistieke mogelijkheden ervan uit de doeken deed. In 2015 is de rol van master ingevuld door Linda Nieuwstad, die in 2012 zelf deelnemer was aan de eerste editie van Beelden in Leiden en inmiddels landelijke bekendheid geniet met haar op bloemen en planten gebaseerde sculpturen. Voor 2016 zijn Albert Dedden en Paul Keizer uit Deventer benaderd voor de rol van master. Als het kunstenaarsduo The Space Cowboys deden zij in 2013 mee aan Beelden in Leiden.

De invulling van de masterclass is primair praktijkgericht en behandelt vragen als: ‘Hoe gedraagt het materiaal zich in de buitenlucht’, ‘Hoe sterk moet de constructie zijn’ of ‘Welk gereedschap kan ik het beste gebruiken’. Ook vragen over het cultureel ondernemer-schap kunnen daarbij aan de orde komen. Stichting Beelden in Leiden stimuleert het ondernemerschap door kunstenaars van harte.

Doel van de masterclass is de beginnende kunstenaars in contact te brengen met een kunstenaar die al een beroepspraktijk heeft opgebouwd, om hen zodoende inzicht te verschaffen in wat het zoal inhoudt om als beeldend kunstenaar je brood te verdienen. Omdat de keuze voor de master mede wordt bepaald door het thema van de tentoonstelling zijn de jongeren in de unieke gelegenheid zeer gerichte vragen te stellen over het maken van hun inzending voor Beelden in Leiden. Via de master hebben zij toegang tot vakspecifieke kennis en ervaring, en een uitgebreid professioneel netwerk dat hun loopbaan als cultureel ondernemers een kickstart kan geven.

1.5 Frans de Wit Prijs en Publieksprijs LD

De Frans de Wit Prijs is de aanmoedigingsprijs die tijdens de opening van Beelden in Leiden door een vakjury, gevormd door Jop Ubbens (directeur Christie’s Amsterdam), Jan Teeuwisse (directeur Museum Beelden aan Zee) en Peke Hofman (kunstcriticus), wordt toegekend aan de maker van het werk dat de jury het hoogst waardeert. De prijs is vernoemd naar de Leidse beeldhouwer Frans de Wit (1942-2004), die met name kunst voor de openbare ruimte heeft gemaakt, waaronder het kolossale ‘Vierkant eiland in de plas’ in Rotterdam.

The Space Cowboys

8 / 23

De Frans de Wit Prijs wordt mogelijk gemaakt door de Stichting beeldhouwer Frans de Wit, die daar voor een geldbedrag van € 2.000 beschikbaar stelt. De Stichting Beelden in Leiden nodigt de winnaar van de Frans de Wit Prijs uit om het jaar daarop weer mee te doen aan de tentoon stelling. Zo krijgt de kunstenaar de gelegenheid te laten zien hoe hij of zij zich heeft ontwikkeld. Hiermee wil de Stichting bovendien de idee tot uitdrukking brengen dat het ene talent het andere kan inspireren en daarmee het niveau van de nieuwe Nederlandse beeldhouwkunst verder kan opstuwen. De winnaars van de Frans de Wit Prijs van de eerste vier edities van Beelden in Leiden zijn Marianne Lammersen, Izaak Zwartjes, Marleen Hartjes en Maaike Knibbe.

In aanvulling op de Frans de Wit Prijs heeft het Leidsch Dagblad al sinds de eerste editie van Beelden in Leiden in 2012 op eigen initiatief een publieksprijs ingesteld. De Stichting Beelden in Leiden hecht zeer aan een sterke publieksparticipatie en heeft dit initiatief daarom graag omarmd. Zodoende is ook de publieksprijs inmiddels een vast onderdeel van de tentoonstelling. Via de website van de krant kan iedereen tijdens de tentoonstellingsperiode stemmen op het kunstwerk dat hij of zij het meest de moeite waard vindt. De prijs wordt op de laatste dag van de tentoonstelling uitgereikt en bestaat uit een plaquette. De publieks prijzen van de afgelopen edities gingen naar respectievelijk Marianne Lammersen, Corine Zomer, Catinka Kersten en Miriam Knibbeler.

Maaike Knibbe wint

Frans de Wit Prijs

1.6 Bemiddeling

De Stichting Beelden in Leiden wil actief en effectief bemiddelen tussen kunstenaars en publiek, waaronder kopers en opdrachtgevers. Van de eerdere jaargangen zijn op dat vlak wapenfeiten te melden. Zo werd in 2012 tijdens de tentoonstelling het werk van Filip Jonker verkocht. De inzending van Yasser Ballemans kreeg een permanente plek in de hal van het ROC Leiden. Ballemans ontving in 2013 na bemiddeling van de Stichting Beelden in Leiden bovendien de opdracht van het Business Platform Schipholweg, om in samenwerking met Cultuurfonds Leiden, een beeld te maken voor het Schuttersveld in Leiden. In 2014 ontving Ballemans via Beelden in Leiden een tweede opdracht, ditmaal van Studentenvereniging Minerva, die de Universiteit Leiden een kunstwerk schonk ter gelegenheid van hun 200-jarig bestaan.

De bielzensculptuur waarmee Izaak Zwartjes in 2013 de Frans de Wit Prijs won, heeft na afloop van de tentoonstelling een vaste stek gevonden in Park Cronesteijn in Leiden. Verder werd Luuk van Binsbergen, exposant in 2014, op voorspraak van curator Feico

9 / 23

Hoekstra gevraagd om met zijn houtsculpturen een solotentoonstelling in te richten in de beeldentuin van Museum de Fundatie in Heino/Wijhe. In diezelfde beeldentuin staat als langdurige bruikleen het betonnen kunstwerk dat Dieke Venema maakte voor Beelden in Leiden in 2014. Van diezelfde tentoonstelling werden de werken van Marleen Hartjes (Inception) en En Iedereen Hield de Adem in Tijdens die Fractie van Eeuwen van Catinka Kersten aangekocht door museum Beelden aan Zee. Et ita factum est van Kevin Bauer is vanaf dit najaar in de beeldentuin van Museum De Fundatie te zien. Ortus van Miriam Knibbeler is te bezichtigen in museum MORE, dat het beeld heeft aankocht. Een werk van Jordan Herregraven heeft een permanente plek gevonden bij tuinvereniging Oostvliet in de Oostvlietpolder te Leiden en het werk Waar dwarrelen je brengt is aangekocht door het BusinessPlatformSchipholweg en vanaf oktober 2015 voor een jaar te bewonderen op het Schuttersveld in Leiden. Naast dit alles is afgelopen jaar vanuit de galerie op de Hooglandse Kerkgracht flink wat klein werk van de deelnemende kunstenaars verkocht.

Bovenstaande toont aan dat de Stichting Beelden in Leiden daadwerkelijk meer doet dan jaarlijks een tentoonstelling organiseren. De tentoonstelling is onderdeel van het grotere doel van de Stichting zoals eerder geformuleerd: het steunen van jong Nederlands beeldhouwtalent door hen op verschillende manieren te faciliteren.

In 2017 is het 100 jaar geleden dat kunststroming De Stijl is opgericht. Beelden in Leiden zal dan met De Stijl als inspiratiebron een beeldententoonstelling organiseren. In overleg met Meta Knol, directeur Museum De Lakenhal en tevens lid van ons comité van aanbeveling, zal een en ander nader worden uitgewerkt. Omdat op dat moment de renovatie van Museum De Lakenhal nog niet is voltooid en het museum (nog) niet open is voor het publiek, heeft De Lakenhal besloten een tentoonstelling over Theo van Doesburg te organiseren op de Lammermarkt, het terrein voor het museum. De Stichting Beelden in Leiden is gevraagd om samen met Museum De Lakenhal invulling te geven aan deze bijzondere tentoonstelling.

Waar dwarrelen ons brengt:

Schuttersveld

10 / 23

2. TENTOONSTELLINGSCONCEPT

2.1 BiL2016: LIFE SCIENCE

In 2016 staat de tentoonstelling op de Hooglandse Kerkgracht in het teken van Life Science. Met dit thema wordt een link gelegd met Leiden Bio Science Park. De Stichting Beelden in Leiden komt daarmee enerzijds tegemoet aan de wens van het park om meer zichtbaar te zijn voor het publiek en anderzijds aan de wens om aan te sluiten bij de stad Leiden in al haar diversiteit, niet alleen op het gebied van kunst en cultuur, maar vooral ook daarbuiten. In ideologische zin raken het Bio Science Park en Beelden in Leiden elkaar in hun streven om talent, elk op zijn eigen specifieke vakgebied, te ontdekken, te ondersteunen en te faciliteren en verder te helpen ontwikkelen. Bij beide partijen bestaat de overtuiging dat creativiteit en techniek geen tegenstelling vormen, zoals wel eens wordt gedacht, maar elkaar juist aanvullen en versterken. De kunstenaars worden door de bedrijven op het Bio Science Park uitgenodigd om kennis te maken met hun activiteiten en visie, die vervolgens ter inspiratie dienen voor het maken van een kunstwerk op de Hooglandse Kerkgracht. De kunstenaars krijgen zodoende de mogelijkheid om contact te leggen met het bedrijfsleven, alsook om met hun werk te reflecteren op het brede onderwerp van de Life Science, waarbij het behoud van hun artistieke identiteit en integriteit uiteraard een voorwaarde is.

De selectie voor 2016 bestaat uit:• Lisa Sebestikova• Margriet van Breevoort• Teun te Velthuis• Roland Spitzer• Ruben Jager• Sytze Rusticus• Klasiena Soepboer• Evelien Gransjean• Gerry Mellema• Lorenzo Quintanilla

Als winnaar van de Frans de Wit Prijs 2015 is aan deze selectie toegevoegd:• Maaike Knibbe ( geboren in 1988, afgestudeerd in 2013 aan de Academie Minerva

te Groningen, woont en werkt in Groningen)

Ortus van Miriam Knibbeler

11 / 23

2.2 BiL2017: DE STIJL

In 2017 is het 100 jaar geleden dat kunststroming De Stijl is opgericht. Beelden in Leiden zal dan met De Stijl als inspiratiebron een beeldententoonstelling organiseren. Omdat in de zomer van 2017 de renovatie van Museum De Lakenhal nog niet is voltooid en het museum (nog) niet open is voor het publiek, heeft De Lakenhal besloten een tentoonstelling over Theo van Doesburg te organiseren op de Lammermarkt, het plein voor het museum. De Stichting Beelden in Leiden is gevraagd om samen met Museum De Lakenhal invulling te geven aan deze bijzondere tentoonstelling.

2.3 BiL2018: DE OUDHEID

Ter gelegenheid van het 200 jarig bestaan van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) heeft de directeur van het museum aan Stichting Beelden in Leiden gevraagd met het thema aan te sluiten bij de oudheid of bij de jubileumtentoonstelling van het RMO. Deze samenwerking kan ook weer gezien worden als een cross-over naar een breder publiek – zowel studenten als liefhebbers van geschiedenis – dat niet vanzelfsprekend gewend is om zich in beeldhouwkunst te verdiepen.

Kunstenaars BiL2016

12 / 23

3. LOCATIE

3.1 Hooglandse Kerkgracht in het centrum van Leiden

De tentoonstelling van Beelden in Leiden vindt plaats op de Hooglandse Kerkgracht, een gedempte gracht met voornamelijk historische woonhuizen. De Gemeente Leiden stelt in de zomer op deze plek voor een periode van ruim twee maanden de ‘middenberm’ beschikbaar, bestaande uit een licht gebogen half verharde strook van 8 meter breed en 110 meter lang. Rekening houdend met een rij vleugelnotenbomen aan weerszijden van deze strook biedt de expositieruimte plaats aan tien beeldhouwwerken van groot formaat.

De centraal gelegen locatie zorgt voor een sterk contrast tussen oud en nieuw, creëert een meerwaarde voor de kunstwerken en vergroot de aantrekkingskracht op het publiek. De Hooglandse Kerkgracht ligt op ongeveer 10 minuten lopen van station Leiden Centraal. De tentoonstelling is vrij toegankelijk en ligt op een veelgebruikte doorsteekroute van de Haarlemmerstraat, exclusief ingericht als winkelstraat, naar het uitgaanscentrum rondom de Nieuwe Rijn, waar tevens de Leidse weekmarkt te vinden is, en het gebied rondom de Pieterskerk. Deze ligging in hartje Leiden betekent dat er zowel overdag als ’s avonds voortdurend mensen langs de kunstwerken lopen, met een piek in de weekeinden. Het betekent tegelijkertijd dat het publiek zeer divers is en dat er relatief veel toevallige voorbijgangers passeren. Daarmee worden op een ongedwongen manier ook mensen bereikt die uit eigen beweging misschien niet zo snel een kunsttentoonstelling zouden bezoeken.

Met bordjes wordt bij elk werk de naam van de maker, de titel, de datum en het materiaal (techniek) vermeld. Een verdere toelichting op de werken is te vinden in de catalogus in pocketformaat, die verkrijgbaar is in de galerie van Beelden in Leiden op de Hooglandse Kerkgracht 8. Om een zekere eenheid te creëren in de tentoonstelling worden de kunstwerken op een eenvoudige lage sokkel geplaatst, tenzij het kunstwerk in kwestie beter tot zijn recht komt zonder sokkel. De inrichting van de tentoonstelling wordt gedaan op basis van een ontwerp van de curator en met inzet van een opbouwleider en een team vrijwilligers.

Naast beelden op de Hooglandse Kerkgracht worden in 2016 in samenwerking met het LUMC vier beelden geplaatst op het terrein voor het medisch centrum. Hiervoor wordt werk gebruikt van kunstenaars die al eerder hebben deelgenomen aan Beelden in Leiden. Daarnaast wordt de mogelijkheid onderzocht om ook in het Bio Science Park werk van een aantal deelnemende kunstenaars te exposeren.

Ortus slaapt

13 / 23

4. PUBLIEKSPARTICIPATIE

4.1 Publieksvisie

Stichting Beelden in Leiden is van mening dat kunst dichter bij de mensen kan staan. Met een goed inhoudelijk educatief programma creërt de Stichting draagvlak bij de Leidse bevolking, bij mensen uit de regio en overige bezoekers aan de tentoonstelling. In de eerste vier edities van BiL is een sterk educatief programma voor basisscholen ontwikkeld. Het komende jaar wordt dit ook ingezet op midddelbare scholen in Leiden/Oegstgeest. Daarnaast organiseren we rondleidingen langs de beeldenexpositie en lezingen over (beeldende) kunst en architectuur. De lezingen, rondleidingen en de gastlessen op scholen worden gratis aangeboden.

4.2 Onderwijsprogramma

Het lesprogramma dat BiL heeft aangeboden aan alle lagere scholen van Leiden is met veel enthousiasme ontvangen. Gastdocent in 2014 en 2015, Robbert Kieviet, heeft afgelopen jaar 21 klassen ( ruim 450 leerlingen) op Leidse basisscholen bezocht en is aldaar met de kinderen de dialoog over kunst aangegaan. Hij heeft ze in vogelvlucht meegenomen door de geschiedenis van de kunst en de beelden uit de tentoonstelling in kunsthistorisch perspectief geplaatst. Naast het kijken naar kunst, hebben de leerlingen ook zelf kunstwerkjes gemaakt. Dit jaar geïnspireerd op het werk en de techniek die Frans de Wit Prijswinnaar Maaike Knibbe heeft toegepast in haar werk op de Hooglandse Kerkgracht. Aan educatie zal ook tijdens de volgende edities aandacht worden besteed. Waarbij wederom een lesprogramma zal worden aangeboden niet alleen aan alle basisscholen in Leiden, maar ook de randgemeenten en aan middelbare scholen in Leiden en Oegstgeest. Het primaire doel is om kinderen (9-12 jaar) en pubers te laten nadenken over kunst. De gastlessen zullen vanzelfsprekend aansluiten bij de belevingswereld horend bij hun leeftijd. Voor middelbare scholieren is ook ander lesmateriaal nodig; denk aan fraai vormgegeven, handouts met beeldmateriaal.

Kinderatelier

14 / 23

Om een sterk lesprogramma aan te kunnen bieden aan middelbare scholieren wordt een stagiair kunsteducatie van de Universiteit Leiden aangetrokken. Hij of zij zal onderzoek doen naar educatieve mogelijkheden binnen de bedrijven op het Bio Science Park; hoe kunnen we de medewerkers van deze bedrijven op een leuke en interessante wijze kennis laten maken met de beelden op de Hooglandse Kerkgracht die door hun bedrijf gesponsord zijn?

4.3 Kinderateliers / workshops

In samenwerking met Centrummanagement Leiden zullen we tijdens OPEN (culturele activiteiten tijdens koopzondagen in de Leidse binnenstad) workshops voor kinderen (leeftijd 8-12) organiseren. De deelnemende kunstenaars geven zelf invulling aan de workshops. Doel is om de kinderen een beeldhouwwerk te laten maken door middel van technieken die de kunstenaars zelf ook toepassen. Kosten zijn voornamelijk materiaal.

4.4 Lezing

In samenwerking met Stichting Beeldhouwer Frans de Wit organiseren we in 2016 voor de tweede maal een lezing over raakvlakken met het thema (kunst & wetenschap). In 2015 was het de beurt aan landslandschapsarchitect Ad Koolen. Het thema van de lezing was de ontmoeting tussen landschap en kunst in de breedste zin van het woord. Er zijn ruim 30 bezoekers op af gekomen. Het komende jaar willen we dit bezoekersaantal verdubbelen en daar is dan ook een grotere ruimte voor nodig dan onze galerie op de Hooglandse Kerkgracht.

4.5 Rondleidingen

Op aanvraag worden rondleidingen op de Hooglandse Kerkgracht georganiseerd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van professionele gidsen (kunsthistorici). Voor met name sponsoren en andere stakeholders vormen deze rondleidingen een mooie gelegenheid om hun klanten, relaties en personeel te fêteren. Voor een feestelijke aankleding in de vorm van een lunch of een borrel kan worden gezorgd.

4.6 Publieksprijs

Om bezoekers meer te betrekken bij de tentoonstelling kunnen zij gedurende de gehele looptijd van de tentoonstelling hun voorkeur voor een beeld kenbaar maken. Het Leidsch Dagblad publiceert foto’s van de beelden zowel in een editie van de krant als op hun digitale site. Ook kunnen stemmen worden uitgebracht via de website van BiL. Deze Leidsch Dagblad Publieksprijs zal aan het eind van de expositie worden uitgereikt aan de kunstenaar met de meeste stemmen.

4.7 Organisatie

De educatieve activiteiten worden door de Stichting zelf georganiseerd en gecoördineerd. Dat houdt de kosten laag. De uitvoering geschiedt door professionals. Hier zijn uiteraard wel kosten aan verbonden. Daarnaast verwachten we dit jaar meer middelen te besteden aan lesmateriaal en promotionele activiteiten. In de begroting is € 5000 opgenomen voor educatie.

15 / 23

5. PR EN MARKETING

5.1 Doelstelling

Beelden in Leiden wil behalve het faciliteren van een tentoonstelling, daadwerkelijk partner zijn van de kunstenaars en met een gezamenlijke inspanning de Nederlandse beeldhouwkunst naar een (nog) hoger niveau tillen. Het adagium is dat creativiteit een kracht is die ons onder alle omstandigheden kan inspireren, die ons kritisch en scherp houdt en daarmee vertrouwen geeft voor de toekomst.

Voor 2016 – 2018:• Naamsbekendheid: alle liefhebbers van beeldende kunst in Nederland weten waar

BiL voor staat;• Beelden in Leiden wordt door kunstkenners, kunstenaars en cultuurliefhebbers

erkend als • het platform voor de hedendaags beeldhouwtalent;• BiL is voor de gemeente Leiden en andere instellingen de partner voor wat betreft • bemiddeling in aanschaf van kunst in de openbare ruimte;• Uitbreiding in 2016 op het Bio Science Park;• Uitbreiding in 2017 op de Lammermarkt ( i.s.m. Museum De Lakenhal);• Uitbreiding in 2018 met het Rijksmuseum van Oudheden;• Het bezoekersaantal groeit van 35.000 in 2015 naar 37.500 in 2016, in 2017 naar

40.000 bezoekers om vervolgens in 2018 uit te groeien naar 42.500;• Het bezoekersaantal van buiten de regio stijgt van ca 7.500 in 2015 naar

12.500 in 2018.

5.2 Strategie

Zowel in de profit als de non-profit sector moeten producten en diensten onder de aandacht gebracht worden van de beoogde doelgroepen. Gedurende de eerste vier jaren van Beelden in Leiden waren de marketinginspanningen vooral lokaal gericht. In de komende jaren wil de Stichting meer landelijke bekendheid krijgen. Dit doen wij o.a. door aansluiting te zoeken bij andere initiatieven of organisaties. Ons Comité van Aanbeveling helpt ons daarbij.

Stichting Beelden in Leiden werkt nauw samen met Cultuurfonds Leiden en met Leiden Marketing, die onder de naam Signatures Leiden als cultuurstad willen profileren. BiL behoort tot de hoofdprogrammering van deze Cultuurweken. Dankzij deze samenwerking, waarbij BiL onder meer kan profiteren van de landelijk gevoerde advertentiecampagne en de eigen marketing- en pr-activiteiten waaronder de bijlage van het Leidsch Dagblad, streeft de Stichting ernaar om haar tentoonstelling te laten groeien tot een nationaal onderscheidend evenement en de beginnend kunstenaars een landelijk platform te geven. Daarenboven wordt veel aandacht besteed aan het informeren van de pers, waarbij wij dankbaar gebruik maken van het netwerk van onze leden van het Comité van Aanbeveling, om free-publicity te generen.

Dit jaar wordt voor het eerst gewerkt met filmpjes die vervolgens op social media worden vertoond en die tevens onderdeel kunnen uitmaken van het educatieprogramma. Er worden opnames gemaakt van het eerste contact tussen kunstenaar en bedrijf (inspiratie), van het maakproces (realisatie) en vervolgens van het uiteindelijk reslutaat (presentatie).

16 / 23

Een grotere bekendheid leidt tot hogere bezoekersaantallen. In de praktijk blijken de meeste bezoekers (80%) passanten te zijn die zich laten verrassen door de tentoongestelde beelden. De overige 20% is liefhebber die gericht naar de Hooglandse Kerkgracht komt. Op zich een acceptabele verhouding. Naar schatting begonnen wij in 2012 met circa 25.000 bezoekers. Onze laatste tentoonstelling heeft circa 35.000 bezoekers getrokken. Dit aantal zal zeker stijgen, alleen het groeipercentage neemt op een gegeven moment af. Met de planningshorizon van drie jaar gaan wij uit van groei tot 2018 met de tentoonstelling in samenwerking met Rijksmuseum van Oudheden. Het aandeel bezoekers van buiten de stad Leiden zal moeten toenemen.

Voor BiL2016 heeft de Stichting twee wijzigingen in de strategie doorgevoerd. Allereerst zullen er meer online marketingactiviteiten worden ontplooid. Daarnaast zal een bijlage bij het NRC Handelsblad worden gerealiseerd. Uiteraard tegen betaling. Deze bijlage zal mogelijk in de plaats komen van de bijlage in het Leidsch Dagblad. Het bereik van de NRC is 360.000. Deze bijlage verhoogt het landelijk bereik. Bovendien sluit het profiel van de lezers van de NRC goed aan bij de doelgroep van de Stichting.

BiL2017 zal kunnen profiteren van de publiciteit die Museum De Lakenhal gaat genereren. Zowel Leiden Marketing als het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen zullen extra aandacht besteden aan 100 jaar De Stijl.

Het Rijksmuseum voor Oudheden, RMO, zal voor haar 200 jarig bestaan ruim uitpakken qua publiciteit. Door de samenwerking tijdens BiL2018 heeft dit voor Beelden in Leiden zeer positieve effecten.

De twee belangrijkste doelgroepen zijn Nederlandse kunstliefhebbers en personen die dank zij onze tentoonstellingen voor het eerst met kunst in aanraking komen, voor wie wij de drempel tot kunst kunnen verlagen. Van deze laatste groep zijn scholieren en studenten het meest interessant. Uiteraard zijn kunstkopers ook belangrijk gezien het feit dat de werken allemaal te koop zijn.

5.3 Doelgroep

• Alle inwoners van de regio Leiden;• Bewoners van de Hooglandse Kerkgracht, sponsoren, comité van aanbeveling, jury;• Bezoekers aan Leiden (toeristen);• Cultuurliefhebbers vanuit het hele land;• Beeldende kunstenaars uit Nederland;• Kunstkenners en kunstverzamelaars;• Landelijke musea;• Scholieren uit het basis- en voortgezet onderwijs;• Werknemers en bezoekers aan Leiden Bio Science Park.

5.4 Communicatieboodschap

• BiL biedt een podium aan jong beeldhouwtalent;• BiL biedt elke zomer gedurende ruim twee maanden een tentoonstelling in de openlucht; • De tentoonstelling is gratis toegankelijk;• Op de tentoonstelling wordt museale kunst getoond.

17 / 23

BiL biedt niet alleen een podium voor jonge beeldhouwers, maar toont daarnaast cultureel ondernemerschap door op te treden als partner voor zowel de kunstenaars, de gemeente en andere organisaties die kunst als werkveld hebben.

5.5 Communicatiemiddelen

Met een beperkt budget worden de volgende middelen ingezet:• catalogus met een oplage van 1.000 stuks. Het beste visitekaartje van BiL;• bijlage bij de NRC met een bereik van 360.000;• uitnodiging voor de officiële opening van 19 mei 2016. Gaat naar 400 genodigden.• De achterkant is het campagnebeeld van BiL2016, poster op A3 formaat;• Filmpjes op social media;• A0 posters die in mupi’s in en rond de stad Leiden worden gehangen gedurende twee

weken in juli 2016;• Landmark. De afgelopen jaren heeft ons landmark op het Stationsplein gestaan.

Voor BiL2016 wordt gekeken naar een nieuwe landmark en tevens verbinding tussen het centrum en het Bio Science Park;

• Z-cards. Afgelopen jaar voor het eerst ingezet; • Perspreview vooraf aan de opening op de Hooglandse Kerkgracht. Hiervoor worden

kunstredacteuren van landelijke dagbladen en (kunst)tijdschriften uitgenodigd;• Free publicity d.m.v. persberichten en de perspreview. Naast de regionale pers

(ook de pers uit de woon plaatsen van de kunstenaars);• Vermelding in diverse uit-rubrieken en uit agenda’s;• De eigen website: www.beeldeninleiden.nl;• Activiteiten op social media;• Aansluiting bij initiatieven zoals het Kunst en Kennis festival, Museumnacht en OPEN.

Aanwezig in de stad

18 / 23

5.6 Galerie

Evenals voorgaande jaren wordt op de Hooglandse Kerkgracht 8 een galerie ingericht waar de bezoeker informatie vindt over de tentoonstelling, over de kunstenaars en waar klein werk van de kunstenaars kan bekeken en gekocht kan worden. De galerie wordt ook gebruikt voor de ontvangst van groepen, onder andere van sponsoren.

5.7 Organisatie

In de begroting voor BiL2016 is € 30.000 opgenomen voor PR en marketing. De uitingen worden ontwikkeld door ontwerpbureau DoubleMatured dat ook het campagneconcept voor de eerdere edities van Beelden in Leiden heeft ontworpen.

‘And so it was’ van Kevin Bauer

19 / 23

6. ORGANISATIE EN PLANNING

6.1 Bestuur Stichting Beelden in Leiden

Het bestuur van de Stichting Beelden in Leiden bestaat uit 5 personen. Het organiseren van een tentoonstelling van dit formaat kost veel tijd, vooral ook omdat niet stil gestaan mag worden bij het “nu”, maar vooral ook constant de focus op de toekomst moet liggen.

Tot nu toe zijn de leden van het bestuur ook in de uitvoering erg actief. Het bestuur streeft er naar om de komende jaren een betere scheiding te kunnen aanbrengen tussen bestuur en uitvoering. In samenwerking met de Hogeschool Leiden en de Universiteit Leiden zal BiL meer gebruik gaan maken van stagiaires. Elk bestuurslid zal dan gaan werken met projectgroepen die zijn samengesteld uit vrijwilligers en studenten, zonder dat de kwaliteit en het resultaat van het project uit het oog wordt verloren.

Het bestuur 2015/2016 bestaat uit:• Joque Mulder, voorzitter, externe contacten• Herman Scholten, secretaris en penningmeester• Arjen Pels Rijcken, vice voorzitter en marketing• Marcus Rooijakkers, hospitality• Jacowies Surie, educatie en kunstenaars

De Stichting staat onder nummer 53597044 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en er zijn duidelijke afspraken gemaakt met betrekking tot de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Daarnaast wordt onder andere samengewerkt met Feico Hoekstra, curator van de tentoonstelling.

6.2 Curator en vormgeving

Vanaf de oprichting van de Stichting is besloten dat de kwaliteit van de tentoonstellingen gewaarborgd moet worden door gebruik te maken van professionals. Te beginnen bij de curator. Feico Hoekstra, onze curator sinds 2012, is specialist op het gebied van 20ste en 21ste eeuwse beeldhouwkunst. Hoekstra blijft aan tot en met ons eerste lustrum. Dat hij oog heeft voor kwaliteit blijkt onder meer door het feit dat Museum Beelden aan Zee drie werken van BiL2014 en Museum MORE een werk van BiL2015 hebben aangekocht.

De vormgeving is uitbesteed aan het bureau DoubleMatured. Zij ontwikkelen elk jaar ons campagneconcept, de catalogus en alle andere uitingen. Daarnaast adviseert dit bureau BiL over strategische zaken omtrent marketing. Zodra de voorbereidingen voor een nieuwe editie beginnen, wordt er met hen gebrainstormd over de plannen voor de komende jaren.

20 / 23

6.3 Comité van Aanbeveling

De Stichting wordt ondersteund door een Comité van Aanbeveling waarin zitting hebben:• Carel Stolker, rector magnificus van Universiteit Leiden• Elco Brinkman, senator• Martijn Sanders, voorzitter Vereniging Rembrandt• Alexander Strengers, voorzitter kunstcommissie De Nederlandsche Bank• Meta Knol, directeur Museum De Lakenhal• Norbert Hoogers, voorzitter divisie Zorg & Gezondheid Achmea • Vincent Icke, hoogleraar sterrenkunde aan de Universiteit Leiden

6.4 Jury Frans de Witprijs

Aan de beeldententoonstelling is een vakprijs verbonden. Deze wordt toegekend door een deskundige jury, die uit de volgende personen bestaat:

• Jop Ubbens, juryvoorzitter en directeur Christie’s Amsterdam• Jan Teeuwisse, directeur Museum Beelden aan Zee• Peke Hofman, kunstcriticus en curator

Vanaf 2015 wordt de jury elk jaar aangevuld met een gast jurylid. In 2015 was dit Janneke Brinkman.

6.5 Samenwerkende organisaties

Stichting Beelden in Leiden werkt voor de realisatie van het project samen met:• Gemeente Leiden• Cultuurfonds Leiden • Leiden Marketing • Bio Science Park Leiden• Centrummanagement Leiden• Leidse musea• De afdeling Kunstzaken van het LUMC• Nederlandse Kring van Beeldhouwers • De projectgroep Stichting Vierkant in Vierkant • Stichting Beeldhouwer Frans de Wit • BV Leiden• Landelijke culturele organisaties

21 / 23

7. BEGROTING EN DEKKING

7.1 Strategie

Uit voorgaande is duidelijk geworden dat Beelden in Leiden een langere termijn visie heeft ontwikkeld. Dit biedt de organisatie meer richting. Bovendien biedt dit de mogelijkheid aan de sponsoren, fondsen en de gemeente Leiden om zich voor een periode van drie jaar te committeren. Met deze strategie wordt ook duidelijk dat de ambities van onze Stichting meer vorm krijgen en dat we daarmee ook grotere fondsen kunnen benaderen. Een stevige financiële basis geeft rust aan de organisatie en biedt ruimte voor verdere professionalisering.

7.2 Sponsoring

Het aantrekken van sponsoren is elk jaar weer een enorme uitdaging. De economische crisis heeft ons daarbij niet geholpen. Desondanks zijn wij de afgelopen vier jaar erin geslaagd om ons programma volledig uit te voeren. In de keuze van de thema’s voor de komende jaren met een lange termijn planning verwachten wij weer voldoende sponsoren aan ons te kunnen binden. Het thema voor BiL2016 zal gerelateerd zijn aan Life Science. Hiermee verwachten wij vooral om bedrijven werkzaam in de bio science industrie (denk aan bedrijven op het Bio Science Park), aan ons te kunnen binden. Ons trackrecord begint een aardige omvang te krijgen. Al met al verwachten wij voor BiL2016 tussen de 5 en10 sponsoren te kunnen overtuigen voor een drie-jaar commitment. De rest zal zich voor één jaar vastleggen. Naast financiële ondersteuning is sponsoring in natura een relatief eenvoudige manier om een bijdrage te leveren.

7.3 Fondsenwerving

Nederland kent een groot aantal fondsen. Elk jaar probeert de Stichting naast de fondsen die Beelden in Leiden regelmatig op projectbasis ondersteunen nieuwe fondsen te benaderen. Met een aantal fondsen zullen wij trachten een convenant voor drie jaar afsluiten om de continuïteit te garanderen en in de inhoudelijke kwaliteit te borgen.

7.4 Begroting 2016–2018

In dit projectplan heeft Beelden in Leiden een meerjarenvisie opgenomen. Dat betekent dat hier een meerjarenbegroting bij past. Met deze meerjarenbegroting maakt Beelden in Leiden duidelijk hoe zij de financiële ontwikkeling ziet voor de komende drie jaren. Bij het opstellen van de meerjarenbegroting is uitgegaan van de resultatenrekening 2015. Aansluiting hierbij zorgt voor een realistische begroting. De begroting 2016 komt in grote lijnen overeen met de begroting 2014. Weliswaar valt het totale bedrag iets lager uit, maar dat komt omdat de in natura geleverde diensten niet zijn opgenomen. De in natura geleverde diensten en producten vertegenwoordigen een waarde van ruim € 15.000. Hierin zitten bijvoorbeeld de door Burgy gratis geleverde sokkels en de bewaking door Securitas. Ook DoubleMatured draagt haar steentje bij door een aangepaste “culturele” prijs te berekenen voor hun werkzaamheden. Daarnaast ontvangt Beelden in Leiden enkele kleine bedrijven producten en diensten om niet, o.a. bijdragen aan de opening.

22 / 23

Voor 2016 is, ten opzichte van 2015, een stijging van de kosten met bijna 20 procent voorzien. Dit komt overeen met de gestage uitbouw van zowel de tentoonstelling als de satelliet-tentoonstelling bij het LUMC en in het Bio Science Park. Ook is voorzien in een verdere groei van de educatie. Beelden in Leiden toont hiermee dat zij de educatieve kant van groot belang vindt.

Tegenover de uitgaven staan uiteraard inkomsten. Beelden in Leiden gaat ervan uit dat een gematigde groei van inkomsten uit sponsoring en fondsen volstaat. De verwachting is dat door de nieuwe partners en de daarbij behorende thema’s meer inkomsten kunnen worden gegenereerd.

Beelden in Leiden streeft er naar om jaarlijks werk uit de tentoonstelling te verkopen.

Beelden in Leiden meent op basis hiervan een realistische begroting voor de komende drie jaren te kunnen laten zien, waarbij een kleine groei van 5 tot 8 procent is voorzien.

Meerjarenbegroting 2016 tm 2018

Kosten Tentoonstelling

2016 2017 2018 2016 2017 2018

Tentoonstelling Gemeente Leiden 15.000 15.000 15.000

Kunstenaars 10.000 10.000 10.000 Cultuurfonds 10.000 10.000 10.000

Transport 7.000 9.500 12.000

Curator 12.100 12.100 12.100 Sponsoring 30.600 31.450 32.300

Verzekering 2.000 2.100 2.200 Fondsen 35.000 36.000 37.000

Constructieadvies 1.000 1.000 1.000

satelliet 1.500 1.500 1.500

Opbouw/afbouw 3.000 3.500 4.000

6.000 7.000

Educatie 2.500 2.750 3.000

Galerie 2.000 2.000 2.000

Kosten inrichting 1.000 1.000 1.000

Marketing 28.000 28.000 28.000

Catalogus 11.000 11.000 11.000

Opening 3.000 3.000 3.000

Organisatiekosten 4.000 4.000 4.000

Overigen kosten 1.500 2.000 2.500

Onvoorzien 1.000 1.000 1.000

Totaal 90.600 92.450 94.300 90.600 92.450 94.300

23 / 23

COLOFON

TekstJoque Mulder, voorzitterArjen Pels Rijcken, vice voorzitterHerman Scholten, secretarisJacowies Surie, bestuurslidFeico Hoekstra, curator

AfbeeldingenZover bekend is, zijn de afbeeldingen in eigen beheer gemaakt.

Derden kunnen aan dit projectplan geen rechten ontlenen of aanspraak daarop maken.Stichting Beelden in Leiden is niet verantwoordelijk voor de gevolgen van derden.