Kattenkragen bij huiskatten: deel van de oplossing voor predatie in

natuurgebieden ?

Minisymposium verwilderde katten in natuurgebieden4 juli 2016

Drs. Carlijn van Tijen

• Werkzaam op burgerparticipatie in natuurbeleid• Psychologe. Voorlichting, communicatie• Werkgroep Zwerfkat Maastricht• Kerngroep Limburgse Partij voor de Dieren

Samenvatting 1. Een onbekend maar waarschijnlijk aanzienlijk deel van de jagende katten in natuurgebieden

kruipt s ’avonds weer bij het baasje op schoot.  Aanpak via huiskatten kan deel van de oplossing zijn, naast TNR rond “kattenhaarden” als campings en boerderijen.

2. Twee onafhankelijke wetenschappelijke studies uit de VS en Australie hebben in 2015 aangetoond dat een gekleurde stoffen kattenkraag het aantal gevangen prooien door de kat met meer dan 80 % terugbrengt.  Dat is aanzienlijk meer dan andere methodes. 

3. De kraag is populair bij eigenaren, niet duur, en makkelijk in gebruik.  De kraag als voorbeeld van burgerparticipatie in natuurbeleid, door samenwerkings van markt en katteneigenaren.

4. Als er een praktische en makkelijke oplossing is, wordt communicatie over het probleem naar alle stakeholders makkelijker.  Katteneigenaren hoeven het probleem niet meer te ontkennen.

5. Beleid: Registreren, taggen en een halsband is sinds 2013 verplicht in Australie; PvdD probeert in Nederland tot nu toe zonder veel succes registreren en chippen verplicht te maken.

6. Het zou erg mooi zijn als ook in Nederland, als derde land ter wereld, replicerend en aanvullend onderzoek  gedaan werd naar de effectiviteit van de kraag als natuurbeleidsmaatregel. 

Feiten jagende huiskatten

Cat Cam project Universiteit Georgia volgde uitsluitend huiskatten:• 1 op de 3 katten doodt prooien• Die jagers doden gemiddeld 2 prooien per week• Van die prooien wordt 21% naar huis gebracht, 30

% opgegeten, 49 % blijft (half)dood liggen. In 2009 waren in Nederland 3,6 miljoen huiskatten.

Actieradius van jagende huiskatten

(2013)

En katten gewoon binnen houden?

• In Verenigde Staten de “Cats Indoors” Campaign. o.a. Amerikaanse Vogelbescherming, dierenartsen. Veel aandacht. Verbetert sociaal besef van problem. Maar: gedrag eigenaren veranderen gaat heel langzaam. Weinig vooruitgang.

• Redenen om kat toch naar buiten te laten:Hij leefde vroeger op straat/ krijgt ie beweging en komt ie lekker buiten/ Is goed voor hem/ huisgenoten laten m steeds ontsnappen/ Gedoe met dichte deuren ( geen airco)/kat gaat zeuren als hij niet naar buiten mag / Dan hoeven we geen kattebak schoon te maken/ Uit Gewoonte.

Campagne kan op termijn werken, maar aanvullende opties voor buitenkatten zijn belangrijk.

Wat is te koop voor de buiten jagende huiskat? (1)

Belletje: in het begin tot 30 % vangreductie, maar geen langdurig effect: kat past zijn sluipgang aan. Kat heeft last van geluid. Wel populair bij eigenaar. Riem en bel raken vaak kwijt.

Cat-Bib. Effectief, tot 80 % vang reductie. Kat kan moeilijker de tuin uit. Maar: lastig in gebruik, ( follow-up:na maanden nog maar 17 % gebruik. )

Wat is te koop voor de buiten jagende huiskat? (2)

Cat alert: ultrasoon geluid. Tot 42 % vangreductie. Raakt makkelijk kwijt en wordt dan mogelijk niet vervangen. Batterijtje, gedoe.

Birdsbesafe kattenkraag. Meer dan 80% vangreductie. Populair bij eigenaren. Blijvend effect. Duidelijk wanneer de kraag kwijt is. Voorlichtend, zelfverspreidend effect. Kat vanaf afstand te herkennen als huisdier.

Studie St Lawrence University New Jersey 2015 ( dr. Susan Willson)

Study Murdoch University, Perth Australia. Michael Calver, Catherine Hall dec 2015

Study Australia ( 2)

Onderzoek Murdoch University in Perth, Australia, testte katten met de kattenkraag en GPS trackers.

Conclusie: Cats wearing Birdsbesafe collar covers don't roam farther, and they don't roam less far. They travel about the same distances, which depend more on housing density (and the proportional cat density) than what prey they do or don't catch.

Kattenkraag spreekt tot verbeelding in de vak- én populaire media.

NRC Handelsblad Jan 2016 , landelijke dagbladen Duitsland en Zwitserland;

Conservation magazine, Audubon society, Journal of Applied Animal Behaviour, Ornithomedia.com, Global Ecology and Conservation.

Yahoo News; MTV; Metafilter.com,Discovery News; Science Times; Metafilter.com

Australie in beleid voor op Nederland

In west Australie sinds 2013 wettelijk verplicht: Chippen, onvruchtbaar maken, registreren, en: halsband. → vandaar Australisch onderzoek naar BBS collar. Evaluatie ?

Nederland motie van de PvdD aangenomen TK in 2013. Chippen vermindert dumpen van katten, vermindert ongereguleerd fokken, geeft inzicht in het afschieten van huiskatten vs zwerfkatten. Per januari 2015 zou chippen en registratie van katten verplicht worden. Motie (nog) niet uitgevoerd. (Voor honden wel) Lokaal pogingen om in gemeentelijke APV verplichting op te nemen, lukt nog nergens. Kosten hoog: chippen ( 25- 45 euro) Sterilisatie 75 - 200 euro. Winst voor “voorlopers” onduidelijk. Weinig draagvlak.

Voordelen kraag: goedkoop (15 euro) ; Voordeel voorlopers duidelijk: geen prooien op de mat, je neemt zichtbaar je verantwoordelijkheid. Leuke discussie. Kat wordt niet bejaagd, zichtbaar in verkeer, en kaartje aan de kraag brengt de kat thuis.

Verkrijgbaarheid Nederland moet beter

Groothandelsprijs 9 euro ( kraag + veiligheids halsbandje)In Nederland nog alleen verkrijgbaarvia Amazon.com. Onhandig, verzendkosten.

Contact gelegd met Vivara Nederland/Europe. EventueelMogelijkheden voor verdere productontwikkeling, (onderzoek ?) publieksvoorlichting en verkoop.

Onderzoek naar de kattenkraag in Nederland? Heel graag !

Tot nu toe vier studies wereldwijd: New Jersey, Australie (2) Nog onderzoek lopend in Nieuw Zeeland.

Waddeneilandstudie biedt unieke kans op onderzoek in gesloten ecosysteem naar kwantitatieve effectiviteit als beleidsmaatregel.

Ideële uitvindster, ecologe Nancy Brennan is graag bereid mee te denken over onderzoek en zou opgetogen zijn met onderzoek naar de kattenkraag in de Nederlandse eilandstudie. Mail haar ! birdsbesafe@gmail.com