3-11-2014

1

Gasontwikkelingen Nederland en Europa

Routekaart Groen Gas

Xander van MechelenDirecteur Groen Gas Nederland

Bio-energiedag Oost-Nederland

30 oktober 2014

Presentatie

• Over Groen Gas Nederland

• Nederland vs. Europa

• Biomassabeschikbaarheid

• Potentie Groen Gas: veel of weinig? Energieakkoord?

• Routekaart Hernieuwbaar Gas

• Vergassing, status Nederland & Europa

• Afzet van Groen Gas

3-11-2014

2

MissieAanjagen: publiek –private samenwerking

Oprichting november 2011

GGNL bundelt kennis, stimuleert projecten en draagt oplossingenaan om de biogasmarkt te versnellen

Bedrijfsleven en overheid trekken samen

op voor een duurzame toekomst

Partners & Founders

Oprichting november 2011

Acrres

Agentschap NL

Alliander

Attero

Biogas Branche Organisatie

Carbiogas

C-Cycle

Cornelissen Consultancy Services

DNV KEMA

E.ON Benelux

Ecofys

Ekwadraat

Eneco

Energy Valley

Enexis

Essent

Fudura

GasTerra

Gasunie

Gemeente Leeuwarden

Greenchoice

Grontmij

IPO

Kiwa Technology

LTO Nederland

LTO Noord

Ministerie van Economische Zaken

Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt

Netbeheer Nederland

NPG Energy

Provincie Drenthe

Provincie Flevoland

Provincie Fryslân

Provincie Gelderland

Provincie Groningen

Provincie Overijssel

Provincie Utrecht

Provincie Zeeland

Provincie Zuid-Holland

Quality Services

Rabobank

Raedthuys

Stadsregio Arnhem Nijmegen

Stedin

STX Services

Suiker Unie

Tebodin

The Bridge

TNO

Triodos Bank

Unie van Waterschappen

Varkens Innovatie Centrum

Vereniging GroengasMobiel

Vereniging Afvalbedrijven

VMW Taxand

Wageningen UR

3-11-2014

3

Overzicht groen gas installaties Europa

Biogas in Europa

Aandeel biogas in 2030*

• 1,5% van de Europese energiemix• 5% van het Europese gasverbruik

Aandeel biogas in 2030*

• 2 tot 4% Europeseelektriciteitsverbruik en

• 15-30% van methaanmarkt

Installaties anno 2014:

130, waarvan 21 groen gas

242

>6.000

* EBA cijfers

3-11-2014

4

Aardgas vs. biomassa beschikbaarheid

Aardgas reserves (in PJ)

Duitsland:3.000 PJ

VK:18.600 PJ

Frankrijk:200 PJ

Polen:3.200 PJ

Nederland:39.000 PJ

Denemarken:3.500 PJ

Zweden:-

Zwitserland:-

Oostenrijk:550 PJ

0 – 1.750 PJ

1.750 – 8.750 PJ

> 8.750 PJ

Geen aardgas reserves

Duitsland:980 PJ

VK:259 PJ

Frankrijk:911 PJ

Polen:284 PJ

Nederland:221 PJ

Denemarken:143 PJ

Zweden:471 PJ

Zwitserland:82 PJ

Oostenrijk:199 PJ

< 150 PJ

150 – 400 PJ

> 400 PJ

Biomassa beschikbaarheid (in PJ)

2010 2014

Biomassa beschikbaarheid

Wood

Agriculture andfishery

Waste

France:638 PJ

Germany:501 PJ

Sweden:403 PJ

Austria:162 PJ

Poland:87 PJ

Denmark84 PJ

Switzerland:43 PJ

Netherlands:23 PJ

UK:23 PJ

France:176 PJ

Germany:382 PJ

Sweden:17 PJ

Austria:31 PJ

Poland:123 PJ

Denmark30 PJ

Switzerland:21 PJ

Netherlands:86 PJ

UK:102 PJ

France:97 PJ

Germany:97 PJ

Sweden:56 PJ

Austria:6 PJ

Poland:74 PJ

Denmark29 PJ

Switzerland:18 PJ

Netherlands:112 PJ

UK:134 PJ

1.964 PJ

968 PJ

623 PJ

3.555 PJ

3-11-2014

5

Biomethaanmarkt Europa

Productie 2012 Doelstelling 2020

Biomethaan-injectie

Biomethaan in transportBiomethaan inwarmtevoorziening

Geen biomethaanproductie 20122020

France:600 mcm

Duitsland:536 mcm

6.000 mcm

VK:5 mcm

620 mcm (‘15)

Frankrijk:10 mcm

600 mcm

Polen:-

Nederland:77 mcm

650 mcm

Denemarken:-

Zweden:76 mcm

105 mcm

Zwitserland:17 mcm28 mcm

Oostenrijk:9 mcm

800 mcm

Productie 2012 Doelstelling 2020

Biomethaan-injectie

Biomethaan in transportBiomethaan inwarmtevoorziening

Geen biomethaanproductie 20122020

France:600 mcm

Duitsland:19 PJ

210 PJ

VK:0,2 PJ

22 PJ (‘15)

Frankrijk:0,4 PJ21 PJ

Polen:-

Nederland:3 PJ

23 PJ

Denemarken:-

Zweden:2,7 PJ3,7 PJ

Zwitserland:0,6 PJ1 PJ

Oostenrijk:0,3 PJ28 PJ

Routekaart Hernieuwbaar Gas (RKHG)

Historie: Green Gas Green Deal (G3D) - 2011

Groen Gas (alles non – fossiel):

• Bijdrage DE doelen 2020;

• Innovatie en bedrijvigheid;

• Bijdrage biobased / gasrotonde

• Versterken vraag- en aanbod;

Ambitie:

• 2012: 30 mln m3

• 2014: 300 mln m3

• 2030: 3000 mln m3

Routekaart

• Expertisecentrum biomassavergassing

• Vraaggestuurd innovatieprogramma

• Grootschalige demoprojecten voor vergassing

• Garantstelling afname 300 miljoen m3 / jaar

• Invoeden bij landelijke netbeheerder

• Opleidingenaanbod voor groen gas

• Researchnetwerk

3-11-2014

6

• Samenwerking Gemeynt / GGNL / ECN met steun van RVO

• Geen blauwdruk tot 2030, maar verkennend

• Korte termijn, lange termijn

• Vergisting / vergassing

• Innovatiepotentieel

• Acties en stappen door sector…

RKHG gaat over:

1. Potenties2. Product-markt combinatie potenties3. Acties

potentieel gas = hoeveelheid biomassa x % inzet x opbrengst

RKHG: Biogaspotentieel vergisting Nederland

3-11-2014

7

• Mest

• Gras

• AWZI + RWZI

• InnovatieB

ioga

sm

et

63%

CH

4[m

lnn

m3

]

PJ

88

66

44

22

2020 = 25 PJ2030 = 75 PJ

RKHG: Biogaspotentieel vergisting Nederland

Gaat niet vanzelf!

Veel of weinig PJ?

SER Energieakkoord:

• 2023 ca. 350 PJ duurzame energie

16% van 2000 PJ verbruik NL

Biogas:

• 2020 = 25 PJ = 5-7% van 350 PJ

• 2030 = 75 PJ

(PJ) 2013 2023 2030wind 19 123 222zon 3 26 130

biogas 10 28 7532 177 427

naar actieplan, voorbeeld:van

3-11-2014

8

Bio

gas

met

63%

CH

4[m

lnn

m3

]

WarmteWarmte WKKWKK Groen GasGroen Gas Bio-LNGBio-LNG

RKHG: product-markt combinatiesMaximum potentieel per afzetroute voor biogas uit vergisting in Nederland

PJ66

44

22

Mobiliteit als afzetroute

• Personenauto: 3.162

• Bedrijfsauto: 2.015

• Taxi: 1.053

• Stadsbussen: 671

• Vrachtauto (CNG): 312

• Vrachtauto (LNG): 85

• Gestage groei• 0,1% van Nederlandse wagenpark• (2% Zweden = Europees marktleider)• Overheden als launching customer• Potentieel 20% van dieselvolume

3-11-2014

9

RKHG: vergassingAllerlei verwegingen kunnen leiden tot een impasse

1. Industrie-politiek• groene groei vs. kosten• onafhankelijk gasimport• buffering voor intermitterende duurzame elektriciteit (via o.a. PtG).• gasinfrastructuur als ‘goedkope’ transport- en opslagfaciliteit

2. Biomassa import of techniek export?

1. Afzetroute: energie, chemie feedstock, huishoudens,transport

RKHG: vergassingRoutekaart vergassing: tijdlijn

• Flexibiliteit als uitgangspunt:

• 2014 – 2020: Innovatie en schaal– Diverse syngasprojecten (industrie)

– Tendersysteem ontwikkelen (TKI)

– Demo en opschaling groen gas (50 MWth?)

• 2020 – 2025: Opschaling en marktontwikkeling– Opschaling naar commerciële schaal (100 – 200 MWth?)

– Marktontwikkeling op groenwaarde (ook bijproducten)

– Internationaliseren (import biomassa of gas?)

• 2025 – 2030: Uitrol / serie– Marktgroei op solide (PPP) businesscase

– Internationale markt biomassa

3-11-2014

10

Vergassing: ‘ready’ maar echte keuzeBuitenland lijkt voorop te lopen, en in kritische fase van go/nogo

Waardeketens biogas: veel & EuropeesCertificering van biomassa en afzet daarvan in allerlei eindproduct-verschijningen

3-11-2014

11

Certificering Europa steeds belangrijker

How can cross border transfers in renewables be improved (through the use of guarantees of origin)to help Member States achieve their commitments – including the possibility of renewable energyconsumed in one Member State counting towards the targets of another(Renewable Energy Directive)

Biogas: veel meer dan PJ alleen

Besef van alle waarde:• Biobased economy• Mineralenkringloop• Duurzame producten• Mobiliteit• Innovatieve agrosector• Baant pad vergassing• Opslag: power-to-gas

Uitgangspunt nu:

• Duurzame energie

3-11-2014

12

Gas: groene systeemfunctie naar de toekomst

RKHG: acties vergistingkorte, middel en lange termijn

Actie 1: Lanceer als overheid en sector een gezamenlijk programma om mono-mestvergistingvan de grond te krijgen.

Actie 2: Maak de inzet van biogas meer flexibel in de SDE+, steeds meer focus op Europa

Actie 3: Zorg dat hoogwaardige benutting van biomassa wordt gestimuleerd in(overheids)aanbestedingen voor afvalverwerking en bermbeheer.

Actie 4: Organiseer en professionaliseer markt en sector. De sector is nu teveelversnipperd. Maak gebruik van kennis en ervaring in andere landen.

Actie 5: Werk systematisch aan (financiële) waardering van maatschappelijke baten vanbiogas.

Actie 6: Werk een samenhangend plan voor een groen ‘level playing field’ mobiliteit uit.

Actie 7: Blijf nieuwe grondstofstromen en technologie ontwikkelen om het groengaspotentieelte vergroten.

3-11-2014

13

Bedankt

www.groengas.nl