Presentatie S van Odijk, Metabolic | Springtij Forum 2016

Nederland als circulaire hotspot: regionale & internationale ontwikkelingen

NEDERLAND ALS CIRCULAIRE HOTSPOT

Hoe Nederland’s regionale testbeds dienen als springplank voor internationale export.

Sanderine van Odijk

24.9.2016


CIRCULAIRE ECONOMIE• Vraagt om systemische aanpak

• Keten overschrijdende samenwerkingen

• Nieuwe technologie, maar ook busines modellen en governance

• Kansen liggen op niveau van industrieën, maar ook geografische afbakeningen (zoals landen, steden en regio’s met elk hun eigen dynamiek)


REGIONALE TESTBEDS• Overal in Nederland starten regionale testbeds

• Vaak ondernemersgedreven

• Faciliterende partijen stappen in: Rabobank werkt regionaal actief aan nieuwe ketensamenwerkingen en opzetten regionale sterke ondernemersnetwerken


CIRCULAIR FRIESLAND

1CIRCULAIR FRYSLÂN SAMEN SNELLER DUURZAAM

CIRCULAIRFRYSLÂN:

NIEUWE BANEN VOOR EEN VEERKRACHTIGEN INNOVATIEF FRYSLÂN

JUNI 2015

SAMEN SNELLER DUURZAAM

• Gestart met onderzoek: waar liggen de kansen en wat zijn de specifieke regionale uitdagingen?

• Vanuit daar een implementatieprogramma opgezet, geleid door Urgenda

• Icoonprojecten realiseren op elk thema


DRACHTEN

SNEEK

LEEUWARDEN

HEERENVEEN

INFOGRAPHIC:

POTENTIEKAART CIRCULAIR FRYSLÂN

BANK

BANK

BANK

SHOP

BANK

MEST CONSUMENT

PHA PRODUCTIE

AFVAL WATER

BIOGAS

AARDAPPELSCHILLEN

MEEL VLIESJES

VOEDINGSSUPPLEMEN

TEN

LANDBOUW PLASTICS

HUISHOUDELIJK AFVAL

GERECYCLED PAPIER

GERECYCLED PLASTIC

PAPIERPLASTIC

ORGANISCH

ZWART AFVALWATERGRIJS AFVALW

ATER

ORGANISCH AFVAL

20%

ISOLATIE, PLAATDELEN, KUNSTSTOF

SNIJAFVAL RUWVOER

NIEUWE LANDBOUW PRODUCTIE:

BV HENNEP OF VLAS R

EST

GRASSAP

GRASSEN

HOUT

SLIIB

ONF

EIWIT

VEZELS

DIKVEEVOER

DUN

SIER

TE

ELT e.d.

CONSUMENTENPRODUCTEN

GRONDSTOFFENVERWERKING

BOUW SLOOPAFVAL

COMPOUNDINGPLASTICPRODUCTIE

BIOBASEDBOUWMATERIALEN

BIOPOLYMERENPRODUCTIE

GROENEBIORAFFINAGE

LIGNOCELLULOSEBIORAFFINAGE

LANDSCHAPSRESTSTROMEN

PAPIERFABRIEK

VERPAKKNINGENOVERIG

ZETMELEN & SUIKERS

CELLULOSE

CELLULOSE

ASFALT ENWEGEN BOUW

RENOVATIE

NIEUWBOUW

KAS

BIETEN, GRANEN& AARDAPPELS

DRINKWATERPRODUCTIE

HUMUS ZUUR

ZILTELANDBOUW

KRACHTVOER

SLOOP

VERGISTER

DETAILHANDEL

DECENTRALEZUIVERING

STRUVIET

STRUVIET

VLEESMELK

VEETEELT

CALCIUMFOSFAAT

FOODVERWERKING

RWZI

AQUACULTUURVIS/SCHELPDIEREN

ALGEN/KROOSWORMEN

LANDBOUWTUINBOUW

AARDAPPEL/ZEEWIER


CIRCULAIRE KANSEN


CIRCULAIRE LANDBOUW PLASTIC KETEN ORGANISCHE

RESTSTROMENRonde tafels

“Circulaire Landbouw”Circular Plastics Incubator

& AcceleratorRonde tafels “Beter Benutten

Groene Grondsto� en”

ICOONPROJECTEN ICOONPROJECTEN ICOONPROJECTEN

WIE WIE WIE

• Winst uit mest en rest• Kringloopboerderij• Gele kracht!

• Incubator Circular Plastics • Van wipkip tot ko� iezetapparaat

• De Griene Biodyk• Van slib tot lip

• Friesland Campina• Vitens• ECOstyle• Wetterskip• Omrin• Veehouders & akkerbouwers• RHDHV• Solar Oil Systems

• Omrin• Inverko• Philips• Lankhorst• Lector Circular Plastic

• Donkergroen• Omrin• Wetsus• Wetterskip• Paques • KNN

Met versnellers, verbinders en verleiders die:• zorgen dat projecten uitgevoerd worden• helpen bij het leggen van verbindingen en zoeken naar financiering• organiseren gezamenlijke activiteiten

CENTRALE ORGANISATIE

BOUW VAN DE TOEKOMST ZILT GEWILD

BEVORDEREN INDUSTRIËLE

SYMBIOSE

Platform Circulair (ver)bouwen

Fries Zilt Instituut

ICOONPROJECTEN ICOONPROJECTEN

WIE WIE

• De Harmonie in harmonie• Van kantine tot stadion• Circulaire Renovatie

• Binnendijkse kokkelteelt• Zilt landschap

• Harmonie• Van Wijnen• Elkien• Friso Bouwgroep• Jorritsma Bouw• Dijkstra Draisma• Installateurs• E-Kwadraat

• it Fryske Gea• Zilt Perspectief• Waddenacademie• Meromar Seafoods


CIRCULAIRE LANDBOUW PLASTIC KETEN ORGANISCHE

RESTSTROMENRonde tafels

“Circulaire Landbouw”Circular Plastics Incubator

& AcceleratorRonde tafels “Beter Benutten

Groene Grondsto� en”

ICOONPROJECTEN ICOONPROJECTEN ICOONPROJECTEN

WIE WIE WIE

• Winst uit mest en rest• Kringloopboerderij• Gele kracht!

• Incubator Circular Plastics • Van wipkip tot ko� iezetapparaat

• De Griene Biodyk• Van slib tot lip

• Friesland Campina• Vitens• ECOstyle• Wetterskip• Omrin• Veehouders & akkerbouwers• RHDHV• Solar Oil Systems

• Omrin• Inverko• Philips• Lankhorst• Lector Circular Plastic

• Donkergroen• Omrin• Wetsus• Wetterskip• Paques • KNN

Met versnellers, verbinders en verleiders die:• zorgen dat projecten uitgevoerd worden• helpen bij het leggen van verbindingen en zoeken naar financiering• organiseren gezamenlijke activiteiten

CENTRALE ORGANISATIE

BOUW VAN DE TOEKOMST ZILT GEWILD

BEVORDEREN INDUSTRIËLE

SYMBIOSE

Platform Circulair (ver)bouwen

Fries Zilt Instituut

ICOONPROJECTEN ICOONPROJECTEN

WIE WIE

• De Harmonie in harmonie• Van kantine tot stadion• Circulaire Renovatie

• Binnendijkse kokkelteelt• Zilt landschap

• Harmonie• Van Wijnen• Elkien• Friso Bouwgroep• Jorritsma Bouw• Dijkstra Draisma• Installateurs• E-Kwadraat

• it Fryske Gea• Zilt Perspectief• Waddenacademie• Meromar Seafoods

Afbeelding 1: een overzicht van de icoonprojecten met een overkoepelend programma management wat de projecten blijft aanjagen en nieuwe kansen blijft identificeren om de transitie naar een Circulair Fryslân te versnellen.


TER ILLUSTRATIE - PHA BIOPLASTIC• 4.000.000 plastic bekers voor Leeuwarden als

culturele hoofdstad 2018

• PHA uit afvalwaterzuivering: Paques, Wetterskip en anderen.

• Oplossingen technische uitdagingen, innoveren met ondernemers


EN VELE ANDERE PROJECTEN• 70 CNG wagens Groen Gas rotonde in

Friesland, helft van het wagenpark van afval via huishoudelijk afval (Omrin)

• Cellulose uit afvalwater gewonnen -> biobased materialen

• Mestverwaarding met Friesland Campina -> realisatie in Friesland

EU Innovation Deal zorgt voor aantrekken financiering voor innovatie en experiment.


NOORD OOST BRABANT• Epicenter voor veehouderij: 21% alle

vleesvarkens in NL en significant intensiever dan in de rest van Nederland

• Grote druk: economisch, financieel, sociaal

Doel: bouwen aan een voorbeeldstellende en exporteerbare circulaire voedselketen met concrete pilots en projecten.


NPK

N

P

AARDAPPELEN174.000 tonGRANEN34.000 ton

PEULVRUCHTEN117 ton

GROENTEN199.000 ton

FRUIT11.000 ton

AKKER - ENTUINBOUW

SUIKERBIETEN145 ton

RESTSTROMEN

DIERLIJK ENPLANTAARDING AFVAL76%

ZOUT8%

MINERALEN8%OVERIG

8%

COMPOSTEREN32%

VERVOER19%

STORTEN3%

VERBRANDEN37%

VERGISTEN9%

AFVAL VERWERKING

VEETEELT

VLEES437.000 ton

MELK691.000 ton

EIEREN51.000 ton

418.262 tons

VEEVOER

4.6 miljoen ton

EXPORT

EXPORT

ANTIBIOTICA

1.600 miljoen doses

NPK FRACTIEIN MEST≤53.000 ton

NPK

NOORDOOST

BRABANT

CONSUMENTEN

NPK IN MEST

35.000 ton

NPK IN MEST

73.000 ton

VOEDINGS MIDDELEN

INDUSTRIE

Noordoost Brabant

RESTSTROMEN

452.000 ton

DISTRIBUTIE EN

VERWERKING

VOEDSEL IMPORT

onbekende tonnage

Import

VEERVOER

HANDEL

EXPORT

NL

MESTSTOFFEN

≤53.000 ton

VEEVOER LANDBOUW

23.000 ha

GRASLAND

34.000 ha

GRAASDIEREN

HOKDIEREN

AKKERBOUW EN

TUINBOUW

18.000 ha

KUNSTMATIGE

MESTSTOFFEN

MEST

VERWERKING

54.000 ton

GEWASBESCHERMING

PESTICIDE

800 ton16.000 ton

24.000 ton

12.000 ton1.400 ton

1.200 ton

3.3 miljoen ton

1.2 miljoen ton

AFVAL

VERWERKING


CIRCULAIRE VISIE

• Hyper efficient, sluiten van kringlopen op schaal van Noord West Europa

• Exporteren van kennis en kunde, niet slechts producten: wereldwijd voorbeeldstellend

• Specialisatie op duurzame proteine productie


CONCRETE CASUSSEN

Duurzame veevoer en nutrienten cyclus (Protix)

Hyper efficiënte productie d.m.v. innovatieve teeltsystemen (Plantlab)

Verwaarden reststromen (Bob Hutten)


INTERNATIONALE CASUS: TAIWAN


CIRCULAIRE INDUSTRIE KANSEN• Sterke elektronica industrieën: PCB’s,

electronica, verlichting.

• Veel high tech industrial parks

• Raffinaderijen -> switch naar biobased, circulaire grondstof basis


CIRCULAIRE GEBIEDSONTWIKKELING• Aerotropolis - Taoyuan

• Gebiedsontwikkeling van > 4.000 hectare


CIRCULAIRE KANSEN

• Smart infrastructure & energie systemen

• Smart mobility

• Circulair ontwerpen en materiaalgebruik

• Ecosysteem diensten

• Lokale kringloop sluiting: circulair water management, organische reststromen e.d

Specifiek thema’s die in regio’s in NL worden ontwikkeld


USACharlotte Pittsburgh

• Concrete vragen rondom circulaire gebiedsontwikkeling

• Concrete vragen rondom energie, afval, reststromen management


AFSLUITEND• Verschillende regionale proeftuinen voor CE in

Nederland: naast Friesland ook Drechtsteden, Regio Arnhem - Nijmegen, Groene Hart, the valley...

• Communities of practise tussen regio’s voor lesson’s learned en replicatie/opschaling

Bundelen van expertise en kennis voor opschaling: CE exporteren net als de watertechnologie sector 10 jaar geleden is gaan doen.


[email protected]+31 20 369 09 77

Meteorenweg 2801035 RN Amsterdam

The Netherlands

Presentatie S van Odijk, Metabolic | Springtij Forum 2016

Economy & Finance

Transcript of Presentatie S van Odijk, Metabolic | Springtij Forum 2016