Presentatie onderzoek Oncologiedagen

18 november 2014

Saskia Verhoeven

Verpleegkundig specialist MANP

Jeroen Bosch Ziekenhuis

“De acute zorg voor de oncologische patiënt met een verdenking op

febriele neutropenie: een zorg meer of minder?”

Opbouw van de presentatie

Achtergrond en aanleiding

Vraagstelling

Methoden van onderzoek

Resultaten

Kritische beschouwing

Conclusies

Aanbevelingen

Hoe verder in de praktijk

Beenmergsuppressie

Febriele neutropenie

Dit is een van de meest zorgwekkende bijwerkingen van chemotherapie

Achtergrond (1)

Mortaliteit:

Solide tumoren: 5%

Hematologische maligniteit: 11%

Morbiditeit:

Verminderde effectiviteit behandeling

Verminderde QoL

Kosten in de gezondheidszorg

Bron: Naurois et al., 2010

Achtergrond (2)

Vertragingen in behandeling van FN

Verhoging van het risico op het ontwikkelen van een sepsis en op overlijden

Adequate behandeling van FN

Bron: Best et al., 2011.

Aanleiding (1)

Tekortkomingen in de acute zorg voor de

oncologische patiënt met FN:

Vertragingen in het stellen van de diagnose

Vertragingen bij de AB behandeling

Bron: Best et al., 2011

Aanleiding (2)

Aanleiding (3)

Situatie in het JBZ:

Jaarlijks minimaal 300 patiënten FN

Tekortkomingen:

Reacties van patiënten en zorgverleners

Doorlooptijden SEH

Aanleiding (4)

“Hoe is de huidige acute zorg voor de oncologische patiënt met een verdenking op febriele neutropenie bij chemotherapie op de SEH in het JBZ georganiseerd en in hoeverre voldoet deze acute zorg aan criteria uit de Europese richtlijn (ESMO)?”

Vraagstelling (1)

Deelvragen:

1. Welke protocollen/richtlijnen worden er gehanteerd in het JBZ?

2. Komen de criteria in deze richtlijnen overeen met die uit de Europese richtlijn?

3. Worden de diagnostiek en behandeling in het JBZ uitgevoerd volgens de Europese criteria?

Vraagstelling (2)

Methoden (1)

Transversaal explorerend en

beschrijvend onderzoek:

1. Exploratie aanwezige protocollen

2. Semi-gestructureerde vraaggesprekken

3. Dossieronderzoek

1. Exploratie aanwezige protocollen

2. Semi-gestructureerde vraaggesprekken

3. Dossieronderzoek

Methoden (1)

1. Exploratie aanwezige protocollen

2. Semi-gestructureerde vraaggesprekken

3. Dossieronderzoek

Methoden (1)

1. Exploratie aanwezige protocollen

2. Semi-gestructureerde vraaggesprekken

3. Dossieronderzoek

Methoden (1)

Methoden (2)

Criteria uit de Europese richtlijn:

1. Diagnostische onderzoeken (Bloedtesten, Bloedkweken, X-thorax en overig aanvullend onderzoek op indicatie)

2. Gebruik van een risico-inventarisatie instrument

3. De tijdsduur van binnenkomst op de SEH tot aan 1e AB gift

Vijf relevant protocollen

Geen enkel protocol specifiek voor de acute zorg voor de patiënt met FN.

Resultaten (Exploratie van de randvoorwaarden)

Resultaten (Semi-gestructureerde vraaggesprekken)

Bekendheid met protocollen “Het protocol is niet makkelijk te vinden.”

Uitvoering van de protocollen “Dit behoort tot de basiskennis van de arts.”

“Hiervoor zijn geen protocollen nodig.”

Resultaten (Dossieronderzoek)

Onderzoekspopulatie, N= 45:

Patiëntkarakteristieken:

Mediane leeftijd: 60 jaar (30-76)

Man 19 (42,2%) - Vrouw 26 (57,8%)

Zeer heterogeen

1. Diagnostische onderzoeken: N (%) Bloedtesten:

Intern pakket 24 (53,3)

Sepsispakket 19 (42,2)

Overig 2 (4,4)

Bloedkweken (2 sets):

Ja 38 (84,4)

Nee 7 (15,6)

X-thorax:

Ja 44 (97,8)

Nee 1 (2,2)

Resultaten (Dossieronderzoek)

2. Risico-inventarisatie instrument: N (%) Ja 0 (0)

Nee 100 (100)

3. Tijdsduur tot aan 1e gift AB Minuten Mediaan 81,5

Range 4-176

Resultaten (Dossieronderzoek)

Door triangulatie van onderzoeksmethoden:

Veelheid aan gegevens

Eerste oriëntatie

Verder onderzoek nodig

(prospectief en observationeel)

Kritische beschouwing

De acute zorg voor de oncologische patiënt met FN is in het JBZ niet gestructureerd georganiseerd.

1. Geen specifieke protocollen aanwezig

2. De uitvoering is niet consistent

3. Voldoet niet aan de criteria uit de Europese richtlijn

Conclusies

Best, J.T., Frith, K., Anderson, F., Rapp, C.G., Rioux, L., & Ciccarello, C. (2011). Implementation of an evidence-based order set to impact initial antibiotic time intervals in adult febrile neutropenie. Oncology Nursing Forum, 38, 661-668. doi: 10.1188/11.ONF.661-668

Laboratorium Klinische Chemie en Hematologie Jeroen Bosch Ziekenhuis. (2013). Laboratoriumgids 2013 (6e editie). ’s-Hertogenbosch: Jeroen Bosch Ziekenhuis.

Naurois, J. de, Novitzky-Basso, I., Gill, M.J., Marti Marti, F., Cullen M.H., & Roila, F. (2010). Management of febrile neutropenia: ESMO clinical practice guidelines. Annals of oncology, 21 (supplement 5), v252-v256. doi: 10.1093/annonc/mdq196

Nederlandse Internisten Vereniging. (2009). Acute boekje. Richtlijnen voor de diagnostiek en behandeling van aandoeningen op het gebied van inwendige specialismen (4e editie). Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications.

Bronvermelding

Stichting werkgroep antibioticabeleid. (2010). Antibacterial therapy of adult patients with Sepsis. Amsterdam. [Online publicatie]. Gedownload op 10-11-12, van http://www.kwaliteitskoepel.nl/assets/structured-files/2011/swab_sepsis_guideline_december_2010.pdf

VMS Veiligheidsprogramma. (2009). Voorkomen van lijnsepsis en de behandeling van ernstige sepsis (publicatienummer 2009.0101). [Online publicatie]. Gedownload op 10-11-12, van http://www.vmszorg.nl/themas/sepsis

Weers-Pothoff, G., Deinum, J.T., Herbers, A., Leenders, A.C.A.P., Pruijt, J.F.M., Renders, N.H.M., . . . , Strobbe, L. (2011). Microbiologische profylaxe, inventarisatieweken, diagnostiek en therapie bij patiënten met neutropenie. ’s-Hertogenbosch: Jeroen Bosch Ziekenhuis. [Infoland Portal: 025042]. Geraadpleegd op 29-3-2013.

Bronvermelding

http://www.kwaliteitskoepel.nl/assets/structured-files/2011/swab_sepsis_guideline_december_2010.pdfhttp://www.kwaliteitskoepel.nl/assets/structured-files/2011/swab_sepsis_guideline_december_2010.pdfhttp://www.kwaliteitskoepel.nl/assets/structured-files/2011/swab_sepsis_guideline_december_2010.pdfhttp://www.vmszorg.nl/themas/sepsis

Vragen

Evident protocol ontwikkelen

Aanbevelingen

Evident protocol ontwikkelen

Gebruik van een risico-inventarisatie instrument

Aanbevelingen

Evident protocol ontwikkelen

Gebruik van een risico-inventarisatie instrument

Tijd tot 1e gift AB reduceren

Aanbevelingen

Belemmeringen bij de implementatie:

Multidisciplinaire karakter van deze zorg

Deze zorg valt buiten mijn eigen afdeling

Hoe verder in de praktijk

Belemmeringen bij de implementatie:

Multidisciplinaire karakter van deze zorg

Deze zorg valt buiten mijn eigen afdeling

Wie is verantwoordelijk?

Hoe verder in de praktijk

Discussie